­Nr kodowy ___________

III Olimpiada Tematyczna

Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 972 - 1514. Od Cedyni do Orszy.

zawody I stopnia - międzyszkolne (rejonowe) - 8 stycznia 2010 r.

(czas egzaminu - 120 minut)

Przeczytaj uważnie treść poleceń i prawidłowo je wykonaj. Do udzielenia poprawnej odpowiedzi potrzebne są Twoje wiadomości i umiejętności. Polegaj na własnej wiedzy, odpowiedzi udzielaj po namyśle. Wpisując imiona i przydomki władców Polski pamiętaj, że otrzymujesz punkty zarówno za imię jak i przydomek władcy.

Przy każdym pytaniu podana jest maksymalna ilość punktów do zdobycia. Staraj się pisać wyraźnie, by sprawdzający mógł Cię właściwie odczytać i zrozumieć. - Życzymy powodzenia

1. Uzupełnij informacje:

Sejm walny od składał się z trzech stanów sejmujących - wymień je: 3 p.

A)

A)

C)

Sejm miał liczne uprawienia. Spośród wymienionych poniżej znajdź te, które nie były kompetencjami Sejmu Walnego i wykreśl je. 2 p.

wybierał najwyższych urzędników państwa	kontrolował skarb
uchwalał ustawy	współdecydował o wyborze biskupów
uchwalał podatki	zwoływał pospolite ruszenie
nadawał kierunek polityce zagranicznej	nadawał szlachectwo

Uchwały podejmowano jednomyślnie czy większością głosów (podkreśl właściwą odpowiedź). 1 p.

W pytaniach (2 - 5) wpisz w wyznaczone miejsca i zgodnie z poleceniem właściwe imiona lub przydomki władców polskich. (Uwaga: niektórzy władcy nie mieli przydomków)

2. Wymień w kolejności panowania władców z dynastii Piastów, którzy byli królami Polski: 12 p.

a)	d)
b)	e)
c)	f)

3. Którzy z polskich królów byli jednocześnie władcami Polski i Węgier: 4 p.

a)

b)

4. Wymień w kolejności panowania synów Kazimierza Jagiellończyka, którzy byli królami Polski: 5 p.

a)	c)
b)

5. Dopisz właściwe imię i przydomek władcy: 34 p.

a) pojął za żonę czeską księżniczkę Dobrawę
b) prowadził przez 16 lat wojnę z cesarzem Niemieckim
c) został odsunięty od władzy przez brata Bezpryma
d) przeniósł siedzibę książęcą do Krakowa
e) zmarł na wygnaniu za zabicie biskupa
f) podzielił państwo Polskie między synów i wdowę
g) złożył hołd lenny cesarzowi niemieckiemu w Krzyszkowie
h) zwołał zjazd tzw. pierwszy sejm do Łęczycy
i) zamordowany w czasie zjazdu książąt piastowskich w Gąsawie
j) stworzył tzw. „monarchię Henryków śląskich”
k) ożenił się z córką króla Węgier, Kingą
l) był jednocześnie królem Czech i Polski
ł) zastał Polskę drewnianą, zostawił murowaną
m) zapisała klejnoty na odnowienie Akademii Krakowskiej
n) otrzymał przydomek od miejsca śmierci w walce z Turkami
o) klęska w Bukowinie zaowocowała powiedzeniem „za króla…„
p) rozpoczął przebudowę Wawelu w stylu renesansowym

6. Ziemie na graniach Państwa Polskiego za panowania Piastów były przyłączane, tracone i odzyskiwane. Uzupełnij informacje o dziejach wymienionych poniżej ziem, dopisując imiona i przydomki polskich władców, którzy o nie walczyli, nazwy tych ziem lub nazwy państw:

A) Pomorze Zachodnie zdobył w walce z margrabią Wichmanem (który władca) …………………,

utracił je już jego następca (który władca) ……………………………........ . Długotrwałą walkę
o zwierzchnictwo nad tą ziemią prowadził na początku XII w. (który władca) ……………………………........ . Ostatecznie Polska utraciła Pomorze Zachodnie w latach 80-

-tych XII wieku (na rzecz którego władcy europejskiego) ……………………………………… 8 p.

B) Ziemię Lubuską ostatecznie utracił w okresie rozbicia dzielnicowego w połowie XIII w. książę Bolesław Rogatka, który sprzedał ją (władcy jakiego państwa) …………………………. 1 p.

C) Ziemia Chełmińska została przekazana w 1226 r. przez księcia (podaj imię i przydomek)…………

……………………………………………… w lenno (komu) …………………………………..

Ziemia ta została odzyskana po wojnie (jakiej, podaj jej nazwę)……………………………………,

za panowania (którego króla) …………………………………………………………………. 6 p.

D) Na początku panowania Władysława Łokietka Pomorze Gdańskie zajęli (kto) ………………..

………………………………. . Na mocy porozumienia z królem Polski odzyskania tych ziem podjęli się (kto) …………………………………, którzy podstępem zdobyli je dla siebie. Pomorze Gdańskie powróciło do Polski w wyniku (jakiego pokoju) ………………………………

po wojnie (jakiej, podaj nazwę) …………………………………………………….. . 6 p.

E) Grody Czerwieńskie były zajmowane dwukrotnie, pierwszy raz podczas tzw. wyprawy kijowskiej (którego władcę)………………………...............…… i ponownie odzyskane przez (którego władcę) .................................................................................................. 4 p.

F) Ruś Czerwona (Ziemia Czerwieńska), zwana inaczej Rusią Halicką została po raz pierwszy włączona do Polski za panowania ( którego władcy) …………………………………………… 2 p.

7. Do każdej podanej definicji urzędu w Polsce przyporządkuj właściwą nazwę funkcji wybierając spośród podanych niżej 13 nazw 10 poprawnych; (wpisz w tabeli małą literkę)

a) chorąży, b) ciura, c) hetman, d) kanclerz, e) kasztelan, f) koniuszy, g) marszałek,

h) miecznik, i) oboźny, j) regimentarz, k) starosta, l) wojewoda, ł) wojski. 10 p.

A) Dostojnik opiekujący się dokumentami władcy, często je redagował i pieczętował
B) Najwyższy urzędnik królewski, zastępujący władcę w dowodzeniu wojskiem
C) Przedstawiciel króla w terenie, urząd ten wprowadził król Władysław II.
D) W średniowieczu zarządzał grodem obronnym i przyległą okolicą
E) Osoba niosąca chorągiew na czele rycerzy ruszających do boju.
F) Zastępował kasztelana, czuwał nad rodzinami rycerstwa idącego na wojnę
G) Naczelny wódz wojska, gdy funkcji nie mógł pełnić hetman
H) Mianowany przez króla najwyższy d-ca wojsk zaciężnych, od XVI w. stały urząd.
I) Urzędnik wojskowy; do jego obowiązków należało zakładanie obozu i jego zwijanie
J) Na dworze królewskim lub książęcym nosił miecz przed osobą panującego

8. Do każdej podanej definicji uzbrojenia przyporządkuj właściwą nazwę broni wybierając spośród podanych poniżej 16 nazw 14 poprawnych; (wpisz w tabeli małą literkę) 14 p.

a) bełt, b) berdysz, c) czekan, d) grot, e) hakownica, f) kołczan, g) koncerz, h) kopia,

i) kord, j) kusza, k) miecz, l) pika, ł) puginał, m) puszka, n) rohatyna, o) tarcza.

A) Broń obuchowo sieczna, podobna do siekiery, osadzona na krótkim drzewcu
B) Długa, ciężka strzelba; pod lufą miała hak służący do zaczepiania jej o krawędź muru
C) Duży, szeroki topór o zakrzywionym ostrzu i długim drzewcu
D) Strzała do kusz, zakończona grotem
E) Broń biała o prostej obosiecznej głowni i prostej rękojeści
F) Długa broń drzewcowa z grotem i proporcem
G) Broń ochronna, składająca się z płyty drewnianej, pokrytej skóra lub blachą
H) Krótki, prosty miecz noszony na pasie rycerskim
I) Metalowe ostrze broni drzewcowej
J) Broń drzewcowa długości około 2 metrów i metalowego grotu z hakiem
K) Pochwa na strzały do łuku
L) Ostry obosieczny nóż służący do walki wręcz
Ł. Udoskonalony łuk wykonany ze stali z cięciwą ze skręconych pasków skóry
M) W XV i na początku XVI w. ogólnie broń palna

9. Określ, które z poniższych zdań są prawdziwe, a które fałszywe; obok nich wpisz całym wyrazem „prawda” lub „fałsz” 14 p.

A) Zjazd krakowski z „ucztą u Wierzynka” zorganizował Król Kazimierz Wielki.
B) Związek Pruski to porozumienie szlachty i miast przeciwko Prusom.
C) Kaprowie to korsarze pozostający w służbie królewskiej.
D) Na mocy wyroku w procesie z Krzyżakami za panowania Władysława Łokietka, Krzyżacy mogli zatrzymać zagarnięte ziemie.
E) Wykonanie wyroku po procesie z Krzyżakami za panowania Kazimierza Wielkiego zawiesił papież, przekupiony obietnicą większego „świętopietrza”.
F) Zdobywając Kijów Bolesław Chrobry używał miecza, zwanego później Szczerbcem.
G) W skład Prus Królewskich wchodziły: Pomorze Gdańskie, Warmia, Mazury i Mazowsze.
H) Bolesław Śmiały został wygnany z kraju, zmarł na obczyźnie i tam został pochowany.
I) Władysław Opolczyk założył klasztor na Jasnej Górze i podarował obraz Matki Boskiej.
J) Jasyr to niewola u Tatarów lub Turków.
K) Henryk Sandomierski zginął w trakcie wyprawy krzyżowej w Jerozolimie.
L) Mongołowie podczas bitwy pod Legnicą użyli dymów bojowych.
Ł) Bolesław Krzywousty złożył hołd cesarzowi niemieckiemu Lotarowi III z całego Państwa Polskiego i zapłacił trybut.
M) Książę czeski Brzetysław najechał na ziemie polskie za panowania Mieszka II.

10.Uzupełnij tabelę: 40 p.

Miejsce bitwy	Panujący władca Polski	Rok bitwy	Z kim walczono
Cedynia
Niemcza
Głogów
Legnica
Płowce
Grunwald
Warna
Chojnice
Zalew Wiślany
Orsza

11. Wymień po trzy postanowienia: 6 p.

Unii w Krewie	Unii w Horodle
A)	A)
B)	B)
C)	C)

12. Który z władców polskich nadał rycerstwu następujące przywileje: 7 p.

A) Zwolniał z podatku poradlnego oraz obowiązku budowy i naprawy zamków
B) Gwarantował nietykalność majątkową i osobistą rycerstwa, które nie mogło być więzione bez wyroku sądowego ani pozbawiony majątku.
C) Zapewnił, że bez zgody szlachty (sejmików ziemskich) nie będą nakładane nowe podatki ani zwoływane pospolite ruszenie
D) Wprowadził zasadę, ze odtąd nic nie będzie działo się w państwie bez zgody przedstawicieli szlachty, czyli sejmu walnego.

13. Uzupełnij informacje, wpisując w wyznaczonych miejscach imiona i przydomki odpowiednich władców: 16 p.

W 1138 roku państwo polskie zostało podzielone na dzielnice przez (jakiego władcę)

………………………………. między jego synów. Część historyków uważa w ten sposób powstały cztery dzielnice, w których rządy objęli: (wpisz obok ziem - ich pierwszych władców)

na Mazowszu	w Wielkopolsce
na Śląsku	na Ziemi Sandomierskiej

Małopolska z Krakowem była przeznaczona dla księcia - seniora; pierwszym z nich był (który władca) ………………………………………… . Miał on konkretne uprawnienia, jako władca zwierzchni państwa, wobec braci juniorów. Wymień cztery z nich:

A)

B)

C)

D)

14. Uszereguj w kolejności chronologicznej następujące wydarzenia - stawiając w obok w tabelce odpowiednie cyfry od 1 - do 8, zaczynając od najwcześniejszego: (dla ułatwienia możesz wstawić daty) 8 p.

A) koronacja Bolesława Chrobrego	nr	rok
B) powstanie biskupstwa misyjnego w Poznaniu
C) koronacja Przemysła II po rozbiciu dzielnicowym
D) utworzenie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego
E) zamordowanie Zbigniewa przez Bolesława Krzywoustego
F) proces z Krzyżakami w Warszawie
G) założenie Akademii Krakowskiej
H) sprowadzenie Krzyżaków do Polski

W pytaniach 15 - 23 wybierz właściwą odpowiedź spośród trzech możliwości i zakreśl ją.

15. Zdefiniuj pojęcia: 10 p.

A) Furaż to:
pasza dla koni i zwierząt				jedzenie dla rycerzy				wozy przewożące sprzęt wojsk.
B) Giermek to :
młodzieniec powyżej 14 lat, towarzyszący rycerzowi				pomocnik artylerzysty obsługującego armatę				przyjaciel (towarzysz broni) rycerza
C) Herb to:
tytuł uzyskiwany przez rycerza				znak dziedziczny w rodzie rycerskim				dokument potwierdzający nadanie szlachectwa
D) Kolczuga to:
hełm osłaniający głowę		maczuga z nabitymi kolcami					zbroja elastyczna ze stalowych kółek
E) Kapalin to hełm:
osłaniający całą głowę			otwarty na kształt kapelusza					półkolisty z osłoną na twarz
F) Szyszak to hełm:
używany na turniejach				lekki hełm bez daszka				stożkowy z ostrym szpicem
G) Miecznik to:
rzemieślnik wyrabiający miecze					urzędnik królewski (książęcy)				opiekujący się zbrojownią
H) Osada służebna to:
wieś dostarczająca do grodów i panującemu różnych dóbr i sprzętów (np. broni)				wieś dostarczająca na dwór książęcy służby o różnych specjalnościach				wieś, której ludność pełniła służbę w drużynie książęcej
I) Pasowanie na rycerza to:
dopasowanie zbroi dla każdego rycerza				obrzęd towarzyszący przyjęciu do stanu rycerskiego				wręczenie rycerzowi pasa do noszenia broni
J) Płatnerz to rzemieślnik:
wykonujący miecze	wykonujący zbroje płytowe					lub - urzędnik na dworze książęcym

16. W okresie rozkwitu średniowiecza w razie najazdu wroga każdy ze stanów miał określone obowiązki związane z obroną państwa. Spośród wymienionych dla każdego stanu trzech możliwych propozycji obowiązków wybierz właściwy. 3 p.

A) Rycerstwo
walczyć z wrogiem we własnym zakresie broniąc ziemi	stawić się konno i zbrojnie na każde wezwanie księcia		czekać na powtórzenie wez-wania i wtedy ruszyć do walki
B) Chłopstwo
stawić się podobnie jak rycerze z własnym uzbrojeniem		uciekać wraz z rodzinami z zagrożonych terenów	bronić swej ziemi, tworzyć grupy atakujące wroga
C) Mieszczaństwo
zamykać bramy miejskie i czekać na pomoc rycerzy	dołączyć do rycerzy w celu wspólnej walki z wrogiem		bronić miast w ramach organizacji cechowych

17. Wybierz poprawne nazwisko twórcy: 5 p.

A) Który polski pisarz napisał w XIX wieku powieść p. t. „Krzyżacy”
Bolesław Prus	Henryk Sienkiewicz	Władysław Stanisław Reymont
B). Na podstawie ww. powieści zrealizowany został film pod tym samym tytułem; kto był jego reżyserem
Aleksander Ford	Jerzy Hoffman		Andrzej Wajda
C) Kto jest autorem cyklu powieści historycznych dotyczących dziejów pierwszych Piastów. Są to m.in. powieści „ Dzikowy Skarb”, „ Ojciec i syn”, „ Zdobycie Kołobrzegu”.
Karol Bunsch	Antoni Gołubiew		Stefan Żeromski
D) Kto jest autorem dramatów z dziejów pierwszych Piastów, w tym takich jak: „Legenda”, „Bolesław Śmiały”, „Skałka”
Maria Dąbrowska	Juliusz Słowacki		Stanisław Wyspiański
E) Kto jest autorem cyklu powieści historycznych dotyczących dziejów państwa polskiego; dziejów Piastów dotyczą powieści: „Masław”, „Król chłopów”, „Banita”.
Marian Brandys	Eliza Orzeszkowa		Józef Ignacy Kraszewski

18. Poczet królów polskich był malowany dwukrotnie - 2 p

w XVIII wieku namalował go:
Bernardo Belotto Canaletto	Marcello Baciarelli	Aleksander Orłowski
w XIX wieku namalował go:
Jan Matejko	Maksymilian Gierymski	Stanisław Wyspiański

19. Pierwszy pomnik upamiętniający 500 rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem został wzniesiony w: 1 p.

Grunwaldzie

Krakowie

Warszawie

20. Do każdego stylu architektonicznego dopisano trzy zestawy cech charakteryzujących go; wybierz właściwy i zakreśl: 2 p.

A) Styl romański
grube mury małe okna sklepienie kolebkowe	grube mury małe okna budowane z cegły	grube mury duże okna sklepienie kolebkowe
B) Styl gotycki:
duże okna sklepienie ostrołukowe cienkie mury z cegły	duże okna sklepienie kolebkowe cienkie mury z cegły	duże okna sklepienie ostrołukowe grube mury z kamienia

21. Podkreśl właściwą odpowiedź: 2 p.

A) Po przeczytaniu poniższego fragmentu tekstu pieśni zaznacz właściwy tytuł:

… Bogiem sławiena Maryja

U Twego Syna, Gospodzina,

Matko Zwolena Maryja…

Bogarodzica

Gaude Mater Poloniae

Lament Świętokrzyski

B) Pieśń „Gaude Mater Poloniae” powstała dla uczczenia:

pamięci zamordowanego biskupa Wojciecha

na uroczystość kanonizacji biskupa Wojciecha

na uroczystość kanonizacji biskupa Stanisława ze Szczepanowa

22. Za panowania którego z Piastów miały miejsce następujące wydarzenia: 2 p.

A) herb rodowy Piastów stał się herbem państwa polskiego za:

Bolesława Chrobrego

Przemysła II

Władysława Łokietka

B) Pierwsze starania o uzyskanie korony królewskiej w celu zakończenia rozbicia dzielnicowego Polski podjął:

Henryk Brodaty

Henryk Probus

Przemysł II

23. W związku z zagrabieniem ziem polskich przez zakon krzyżacki dwaj ostatni Piastowie wytoczyli Krzyżakom procesy, którym przewodniczyli wysłannicy papiescy. 4 p.

A) Pierwszy proces z Krzyżakami za Władysław Łokietka odbył się w:
Inowrocławiu	Krakowie	Wrocławiu
Czy wyrok sądu uwzględniał żądania Polski. Zakreśl - tak, albo - nie.
B) Drugi proces za Kazimierza Wielkiego miał miejsce w:
Gnieźnie	Kaliszu	Warszawie
Czy wyrok sądu uwzględniał żądania Polski. Zakreśl - tak, albo - nie.

24. Uzupełnij informacje wpisując je w wyznaczone wolne miejsca: Za czyjego panowania został zawarty traktat pokojowy i jakie ziemie odzyskaliśmy lub uzyskaliśmy na jego mocy:

A) W Budziszynie 4 p.	za panowania:
		uzyskaliśmy:
	B) W Kaliszu 4 p.	za panowania:
		odzyskaliśmy:
	I (pierwszego) w Toruniu 4 p.	za panowania:
		odzyskaliśmy:
	II (drugiego) w Toruniu 9 p.	za panowania:
		Uzyskaliśmy i odzyskaliśmy:

25. Duchowni, głównie biskupi, odgrywali bardzo ważną rolę polityczną, często byli wysokimi urzędnikami państwa, doradcami władców, choć ich losy były różne. - Do podanych informacji dobierz, spośród podanych niżej, właściwą postać i wpisz jej imię w tabelce: 8 p.

A) Biskup, który wyruszył na wyprawę w celu chrystianizacji Prusów

B) Biskup, który popadł w ostry konflikt z Bolesławem II Śmiałym

C) Na prośbę Bolesława Krzywoustego chrystianizował Pomorze Zach.

D) Biskup, który wspierał ideę zjednoczenia Królestwa Polskiego

E) Biskup, uczestnik bitwy pod Grunwaldem, pierwszy prymas Polski

F) Kanonik katedry płockiej, rektor Akademii Krakowskiej, który bronił Polski i Litwy przed Krzyżakami na soborze w Konstancji

G) Biskup, który doprowadził do elekcji Władysława Warneńczyka na króla Węgier

H) Najmłodszy syn Kazimierza Jagiellończyka, dokonał poświęcenia ołtarza Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie

Henryk Kietlicz, Fryderyk Jagiellończyk, Jakub Świnka , Mikołaj Trąba, Otton z Bambergu, Stanisław ze Szczepanowa, Paweł Włodkowic, Wojciech Sławnikowic, Zbigniew Oleśnicki;

26. Dopasuj kronikarzy epoki średniowiecza do ich dzieł: 6 p.

A) Kronika dziejów Polski od czasów legendarnych do 1202 r.
B) Opis grodów i terytoriów z północnej strony Dunaju
C) O władzy papieża i cesarza wobec pogan
D) pierwsza „Kronika Polska”.
E) „Kronika” obejmująca lata 1333- 1384.
F) „Roczniki czyli kroniki przesławnego Królestwa Polskiego”.

Jan Długosz, Gall Anonim - właściwie Venetianus (Wenecjanin) Anonim, Geograf Bawarski,

Janko z Czarnkowa, Kadłubek Wincenty, Thietmar z Merseburga, Paweł Włodkowic

27. Na podstawie fragmentów z literatury pięknej i źródłowej napisz jaki władca został w niej przedstawiony lub wypowiadał przytoczone słowa:

A) Objąwszy księstwo, zaczął dawać dowody zdolności umysłu i sił cielesnych i coraz częściej napastować ludy dookoła. Dotychczas jednak w takich pogrążony był błędach pogaństwa, że wedle swego zwyczaju siedmiu żon zażywał. W końcu zażądał w małżeństwo jednej bardzo dobrej chrześcijanki z Czech…

1 p.

B) Sławny dzieły tak świetnemi, przyjmując w Gnieźnie Ottona cesarza, dziwi przepychem i skarby drogiemi hojnie obdarza…

2 p.

C) Blisko Wrocławia bój się krwawy wszczyna - Uderza książę, w pień Niemców wycina - Poległy trupów ich stosy - Tłum psów żarłocznych pokrwawione szczątki - Okropnie wyjąc, rozrywa…

2 p.

D) Ciebie także, synu Kazimierzu, zachęcam, abyś uczciwie i sprawiedliwe rządził narodem polskim… Dbaj o jego korzyści, dokładaj wysiłków i starań i o tym myśl szczególnie, abyś odzyskał dziedziczne ziemie Królestwa Polskiego zajęte przez Krzyżaków…

2 p.

E) W wieku sędziwym - Doznał prac tylu nagrody - Pod nim naród był szczęśliwym - Żyzne pola, pyszne grody - Na urzędach ludzie zdatni - Takim był z Piastów ostatni…

2 p.

F) Jaśniała wdzięki królewska dziewica - Pomimo tronu była płci swej chlubą - Wspaniała postać, cudna piękność lica - W mowie, w uśmiechu, w każdym czynie lubą…

1 p.

28. Urzędnicy państwa, przedstawiciele potężnych rodów rycerskich, nie zawsze zgadzali się z polityką królów i książąt, którym byli podporządkowani. Niektórzy z nich wzniecali bunty przeciwko monarchom, które doprowadzały do krwawych walk. Do krótkich not biograficznych dopasuj właściwe postacie spośród wymienionych poniżej.

A) Cześnik Mieszka II, a następnie namiestnik na Mazowszu. Po powrocie Kazimierza Odnowiciela dom Polski wypowiedział mu posłuszeństwo. Został pokonany we wspólnej wyprawie księcia polskiego i kijowskiego Jarosława Mądrego.

1 p.

B) Kasztelan Biecki, przywódca husytów polskich; organizator konfederacji korczyńskiej. Ostateczną klęskę poniósł w bitwie pod Grotnikami, gdzie poległ.

1 p.

C) Kasztelan Lędzki, a następnie wojewoda i starosta poznański. Usunięty ze starostwa stał się przywódcą opozycji wielkopolskiej; skazany na banicję przez Kazimierza Wielkiego, uwieziony w Olsztynie k. Częstochowy i ukarany śmiercią głodową.

1 p.

D) Wójt Krakowa oraz kasztelan Sądecki stanął na czele buntu przeciwko Władysławowi patrycjatu niemieckiego przeciwko Władysławowi Łokietkowi. Zmarł na wygnaniu.

1 p.

E) Palatyn, wojewoda Bolesława Krzywoustego, zasłużony dla księcia podczas walk
ze Zbigniewem podczas walk o Pomorze. Około 1117 r. stał się przywódcą buntu; został pokonany i oślepiony.

1 p.

wójt Albert, Maciej Borkowic, Miecław (Masław), Piotr Włostowic, Skarbimir, Spytko z Melsztyna.

29. Do przedstawionych historyczno-geograficznych opisów ziem polskich dopasuj ich nazwy, wybierając spośród podanych poniżej. 6 p.

A) Dzielnica Polski, położona między górną Notecią i Wisłą, w XI wieku zamieszkiwali ją najprawdopodobniej Goplanie; od początku X wieku wchodziła w skład państwa Polan.
W I połowie XIII wieku najeżdżana przez Krzyżaków.

1 p.

B) Kraina w dorzeczu Łyny i Pasłęki; po podboju przez Zakon Krzyżacki utworzono tam biskupstwo. Od połowy XV wieku znalazła się w granicach państwa Polskiego.

1 p.

C) Region położony po obu brzegach środkowej Odry, między Śląskiem, Wielkopolską
i Pomorzem Zachodnim; miał on kluczowe znaczenie w walkach o zachodnią granicę Polski.

1 p.

D) Ziemie położone w dorzeczu Sanu i górnego Dniestru; po wymarciu miejscowych książąt ziemie te zostały zajęte przez Kazimierza Wielkiego i przyłączone do Polski.

1 p.

E) Region położony nad środkową Wartą i górną Bzurą, który od 1138 r. stanowił oprawę wdowią dla księżnej Salomei, żony Bolesława Krzywoustego; od II połowy XIII wieku były to dwa księstwa dzielnicowe.

1 p.

F) Dzielnica Polski położona w dorzeczu górnej i środkowej Odry; od 990 r. przyłączona
do Polski; utracona ostatecznie przez Kazimierza Wielkiego.

1 p.

Grody Czerwieńskie, Kujawy, Ruś Halicka (Czerwona), Śląsk, Warmia, Wołyń,

Ziemia Lubuska, Ziemia Sieradzko-Łęczycka.

30. Każdy ród rycerski (szlachecki) miał swój herb; na poniższym rysunku, przedstawiającym herb LIS, umieszczono strzałki wskazujące główne części herbu; wpisz właściwą nazwę obok każdej strzałki. 6 p.

Dziękujemy!

Uwaga: wątpliwości interpretacyjne rozstrzygamy na korzyść uczestników Olimpiady.

Łącznie 298 punktów

8

---