Sondowanie żołądka

Cel zakładania sondy:

-diagnostyczny - przy podejrzeniu zatkania przełyku

( u bydła zadławienie ziemniakami, burakami,

u konia- zatkanie suchymi wysłodkami,

u psa kości, ciała obce)

- wykrywanie uchyłków przełyku

( szczególnie częste u szczeniąt)

-badanie treści żwacza

-badanie soku żołądkowego

• określenie czy jest krew

• określenie czynności żołądka- wydzielanie

soku żoładkowego, pH, barwa, konsystencja, zapach

• przy zatruciach - określenie rodzaju trucizny

-endoskopia

-leczniczy - wypłukanie trucizny badż podanie węgla aktywowaneg

- przy skręcie żołądka u psa w celu upuszczenia gazów

i wypłukania zawartości żołądka

- karmienie zwierząt chorych bądz osesków- przy braku odruchu ssania.

Rodzaje sond:

• sonda metalowa- drut stalowy gestozwinięty z końcówką Więckowskiego do badania treści żwacza u bydła bądz zwykłą końcówką dla bydła i koni

• sonda gumowa dla małych zwierząt

Sonda przeznaczona jest do pobierania treści żołądkowej u bydła domowego dla określenia stopnia kwasowości (pH). W celu pobrania treści pokarmowej sondę należy włożyć w przełyk zwierzęcia tak aby końcówka osiągnęła dno żwacza i wyjąć po kilkunastu minutach.

Zgłębnik służy do przepychania względnie wyjmowania stałych pokarmów z przełyku bydła takich jak: ziemniak, burak, rzepa, pomarańcza, cytryna

W przypadku wzdęcia zwierzęcia, zgłębnik wprowadza się przez przełyk do wnętrza żwacza, u celu udrożnienia przewodu pokarmowego i odprowadzenia gazów na zewnątrz.

Zakładanie zgłębnika u psa

potrzebne: giętki zgłębnik np. Zgłębnik żołądkowy dla żrebiąt

• zakładamy przez jamę ustną

• mierzymy odległość od czubka nosa do ostatniego żebra i oznaczamy na sondzie- żeby wiedzieć jak daleko możemy wsunąć zgłębnik

• psa układamy w pozycji mostkowej

• zakładamy rozwieracz jamy ustnej bądz ochraniacz sondy

• zwilżamy sondę środkiem poślizgowym

• powoli i łagodnie wkładamy zgłębnik. Przełyk leży nad tchawicą, bliżej kręgosłupa. Podczas zakładania zgłębnika, należy mu pozwolić zsunąć się wgłąb szyi. Należy przy tej czynności kierować sondę lekko do góry - w ten sposób trudno jest nie trafić w przełyk.

• jeżeli sonda wchodzi bez oporów bądz zwierze zaczyna kaszleć- jesteśmy w tchawicy

• widzimy jak pies połyka zgłebnik

• można wymacać tchawicę i po lewej stronie przesuwającą sie w dół sondę w okolicy rynienki naczyniowej

• we wpuście do żołądka można napotkać opór

• można próbować skręcać sondę przechodząc przez wpust

• przy skręcie żołądka umieszczając drugi koniec sondy w wiadrze z wodą widać uciekający z żołądka gaz- druga osoba uciska żołądek dogłowowo usuwając gaz

• po opróżnieniu gazu dokonujemy płukania żołądka aż zacznie wypływać czysty płyn

• przed wyciągnięciem sondy należy ją zagiąć

• usunąć sondę sprawniej niż przy wkładaniu

• usunąć rozwieracz bądz ochraniacz j.ustnej

Karmienie osesków

Rysunek 1: Przekrój poprzeczny ciała kota.
1 - cewnik ze znakiem, 2 - płuca, 3 - żołądek.

Rysunek 2: Przekrój poprzeczny głowy kota.
1 - jama nosowa, 2 - jama ustna, 3 - gardło, 4 - tchawica, 5 - przełyk.

Karmienie sondą jest rodzajem sztucznego odżywiania zwierząt za pośrednictwem cewnika włożonego przez jamę ustną i przełyk wprost do żołądka. Ten typ odżywiania ma wiele zalet. Po pierwsze, jest jedyną metodą odżywiania osesków, które nie mają wykształconego silnego odruchu ssania. Raz na tydzień sonda powinna być wyraźnie oznakowana, z zaznaczeniem miejsca, do którego należy ją wsunąć, aby mieć pewność, że pokarm trafia prosto do żołądka.

Po założeniu sondy powoli wprowadzamy pokarm dając czas żoładkowi na rozciągnięcie się.

Metoda wprowadzenia i wyjęcia zgłębnika taka sama jak u dorosłych zwierząt.

Wprowadzenie zgłebnika nosowo- żołądkowego na przykładzie konia

• ważne aby wprowadzić przez dolny przewód nosowy- dokonujemy

tego przyciskając koniec zgłębnika w kierunku dolno-przyśrodkowym

kciukiem wsuniętym maksymalnie wgłąb j.nosowej

• po dojściu zgłębnika do gardła ganaszujemy głowę konia

• naciskamy delikatnie zgłębnik na gardło i wywołujemy odruch połknięcia, w tym momencie zgłębnik szybko przesuwamy do przełtyku

• czujemy opór przy przesuwaniu

• widoczny ruch przesuwania zgłębnika w okolicy rynienki jarzmowej po lewej stronie

JEŻELI JESTEŚMY W KRTANI I TCHAWICY NIE CZUJEMY OPORU PRZY PRZESUWANIU I MAMY ODRUCH KASZLU

• pokonujemy opór przed ujściem przełyku do żołądka.

Dojście zgłębnika do żołądka swiadczy o drożności przełyku.

Mogą być uszkodzenia przełyku, które nie utrudniają przejścia zgłębnika ale hamują przechodzenie treści pokarmowej- BRAK RUCHÓW FALOWYCH PRZEŁYKU

Zakładanie zgłębnika u bydła może byc drogą nosową lub przez j. ustną.

Endoskopia

endo-wnetrze

skopen-oglądać

Badanie endoskopowe jest zalecane, gdy wyniki badania klinicznego, radiologicznego i ultrasonograficznego nie umożliwiają rozpoznania choroby.

Techniki endoskopowe są bardzo przydatne w rozpoznawaniu:

• zmian zapalnych,guzów, owrzodzeń przełyku

• ostrych, przewlekłych i przerostowych zapaleń żołądka

• owrzodzeń i nowotworów

Wyróżniamy endoskopy:

- sztywne- optyki sztywne- głównie do badania ukł. Oddechowego

badanie tym endoskopem jest tańsze i łatwiejsze zwłaszcza przy usuwaniu ciał obcych lub pobieraniu bioptatu do badań. Czynnikiem ograniczającym ich stosowanie jest niewielka długość, często możliwość wżiernikowania tylko części szyjnej, niewielkie mozliwości manewru wewnątrz światla przełyku, a także duże ryzyko uszkodzenia jego ściany

• giętkie- fiberoskopy i wideoendoskopy

Fiberoskop: posiada dwa przewody światłowodowe. Do jednego doprowadzone jest światło do dalszej części endoskopu. Druga -”obrazowód” przenosi obraz oglądanydo okularu i ewentualnie kamery znajdujących sie na drugim koncu aparatu

Wideoskopy maja tylko swiatłowód a obraz jest odbierany poprzez mikrokamerę znajdującą się na dalszym końcu urządzenia, jest przetwarzany cyfrowo i w tej formieprzesyłany do wideoprocesora.

Nie ma tu okularu, lepsza jakość obrazu, mniejszy ciężar właściwy

Dł - 1,20m, 1,30m, 1,5m

u małych zwierząt średnica 6-9mm, duże 12

Kanałem roboczym możemy wprowadzić manipulatory:

• kleszczyki do biopsji

• pętle do polipektomii

• elektrody do elektrokoagulacji

• igły do wstrzyknięć

• kaniule

• kleszczyki do usuwania drobnych ciał obcych

Wskazania do badania:

• ulewanie

• wymioty

• ślinienia

• podejrzenie guzów lub polipów

• zaburzenia połykania

• podejrzenie ciał obcych

• krwawienia z przedniego odcinka pokarmowego

• podejrzenie stanów zapalnych, owrzodzeń przełyku, żoładka

• podejrzenie zwężenia i uchyłków przełyku ( małe uchyłki mogą być niewidoczne szcególnie u zwierząt znieczulonych, podobnie przełyk olbrzymi)

• ocena przebiegu i efektywności leczenia

Zasady kwalifikowania pacjenta:

• wywiad

• wynik badania klinicznego ze względu na narkozę- ukł. Krażenia i oddechowy

• badania dodatkowe- RTG p.pok w pozycji bocznej i strzałkowej, badanie z kontrastem,

• morfologia, biochemia krwi

Przeciwwskazania do ezofagoskopii

• ryzyko narkozy

• ostre wymioty

• podejrzenie perforacji przełyku

• czas po podaniu kontrastu musi być nie krótszy niż 12-24h- chyba że jest podejrzenie ciała obcego

Przygotowanie pacjenta:

24h głodówki, 6h bez wody

znieczulenie pacjenta ogólne i miejscowe gardła

Technika badania

• intubacja dotchawicza

• zakładamy rozwieracz sprężynowy

• przy ezofagoskopii ułożenie pacjenta lewo i prawobocznie

• przy badaniu odżwiernika czy dwunastnicy lepiej na lewym boku

• wprowadzenie endoskopu jak przy sondowaniu

• przełyk jest zapadnięty-musimy wpompować trochę powietrza

• ustawiamy końcówkę centralnie i oglądamy bł. Śluzową przełyku

• jedziemy w dół

gastroskopia:

• wpust żołądka

• krzywizna mała

• wcięcie kątowe

• przedsionek odżwiernika

• odżwiernik

• dwunastnica

• krzywizna duża, trzon

• dno żołądka

• wpust ( często wystepuje mięśniak gładkokomórkowy)

\Po zakończeniu badania odessać powietrze

Zmiany patologiczne:

krwawienie

ciało obce

zapalenie żołądka/ wrzody, nadżerki

nowotwór

zwężenie odzwiernika

rozszerzenie żołądka

uchyłek żołądka

---