Postępowanie rehabilitacyjne w onkologii
Cele rehabilitacji medycznej w onkologii:
zapobieganie powikłań i zaburzeniom czynności po leczeniu nowotworów złośliwych
leczenie powikłań i zaburzeń czynności w onkologii
przywracanie sprawności psychofizycznej
Powikłania w onkologii
nieprawidłowy stan chorego wynikający z przeprowadzonego leczenia, który nie powinien wystąpić
zapalenie płuc,
niedodma pooperacyjna
zakrzepica żył głębokich
Zaburzenia czynności w onkologii
są nieuniknionym efektem leczenia wynikającym z jego specyfiki
obrzęk chłonny - usunięcie naczyń i węzłów chłonnych
zwłóknienia - efekt napromieniowania
Czy w onkologii potrzebna jest rehabilitacja?
duża liczba zachorowań na nowotwory złośliwe
radykalność leczenia onkologicznego
duża częstość powikłań po leczeniu onkologicznym
czynnościowe zaburzenia po leczeniu
obniżenie jakości życia
odwracalny charakter zaburzeń
Czynnościowe następstwa po leczeniu onkologicznym
zmniejszenie aktywności ruchowej o 11 - 50%
zmniejszenie sprawności ruchowej o 50%
zmniejszenie wydolności fizycznej do 18 ML/MIN/KG ( 2-4 METs)
zmęczenie u 40 - 100%
Czynniki zwiększające ryzyko zaburzeń czynności
brak aktywności ruchowej
nadmierny wysiłek fizyczny
nadmierne ciepło
urazy i stany zapalne
Psychiczne następstwa leczenia onkologicznego
depresja
niepokój
lęk
drażliwość
niska samoocena
obniżenie jakości życia u chorych
Rehabilitacja w onkologii
PROFILAKTYCZNA - zapobieganie powikłaniom i następstwom czynnościowym wynikających z leczenia
LECZNICZA - usuwanie czynnościowych zaburzeń leczenia nowotworów złośliwych
PALIATYWNA - łagodzenie objawów terminalnego okresu choroby i poprawa jakości życia
PODSTAWĄ REHABILITACJI
MEDYCZNEJ JEST
FIZJOTERAPIA
Fizjoterapia
kinezyterapia
fizykoterapia
masaż
ĆWICZENIA RUCHOWE
PODSTAWA REHABILITACJI
MEDYCZNEJ
W ONKOLOGII
Bezpośrednie wspomaganie leczenia nowotworów złośliwych przez rehabilitację:
Cel profilaktyczny rehabilitacji
zapobieganie powikłaniom płucnym i zaburzeniom czynności układu oddechowego
zapobieganie powikłaniom naczyniowym i zaburzeniom czynności układu chłonnego i żylnego
Cel profilaktyczny rehabilitacji
zapobieganie ograniczeniom zakresu ruchu i osłabienia siły mięśniowej
zapobieganie wadom postawy ciała
zapobieganie obniżeniu sprawności i wydolności fizycznej
zapobieganie zaburzeniom równowagi i chodu
Osiągnięcie celów leczniczych wymaga spełnienia następujących zasad
przywrócenie prawidłowej wentylacji płuc
przywrócenie równowagi odpływu chłonki
przywrócenie prawidłowej ruchomości w stawach i siły mięśniowej
korekcji nieprawidłowej postawy ciała
poprawy sprawności i wydolności fizycznej
poprawy koordynacji i sprawności chodu
doboru zaopatrzenia ortopedycznego
Przyczyny unikania ćwiczeń po leczeniu onkologicznym
przeświadczenie o immunosurpresyjnym działaniu wysiłku fizycznego zwłaszcza o dużej intensywności
przeświadczenie o zwiększaniu kardiotoksyczności po wysiłku fizycznym
obawa przed złamaniami patologicznymi
niechęć chorych wynikająca z ich złego stanu psychicznego i fizycznego
Efekty unikania aktywności ruchowej po leczeniu onkologicznym
ZMĘCZENIE
OSZCZĘDZAJĄCY TRYB ŻYCIA
UNIKANIE WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH
OGRANICZENIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
OGRANICZENIE AKTYWNOŚCI ŻYCIOWEJ
ZMNIEJSZENIE ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWEJ
NASILENIE OBJAWÓW ZMĘCZENIA
Ćwiczenia ruchowe w onkologii
wszystkie rodzaje ćwiczeń
Zasady ćwiczeń po leczeniu onkologicznym
ćwiczenia są wskazane w każdej fazie choroby i metodzie leczenia
naturalne formy ruchu - marsz, bieg, jazda na rowerze
wszystkie rodzaje treningu wytrzymałościowy - ciągły i interwałowy, oporowy, mieszany
intensywność umiarkowana
czas trwania 20-30 min
częstotliwość 3-5 razy tygodniowo
PRZYKŁADY RÓŻNYCH
TRENINGÓW FIZYCZNYCH W
ONKOLOGII
Przeciwwskazania do ćwiczeń w onkologii
anemia - stężenie hemoglobiny <8 g/dl Liczba granulocytów obojętnochłonnych <0,5 x do 9/l < 0,5 X 10 do 9/l
liczba płytek krwi < 50 X 10 do 9/l
ciężkie wyniszczenie utrata > 35% masy ciała
stan zapalny - temperatura > 38 stopni C
duszność, bóle kości, silne nudności, znaczne osłabienie mięśni, skrajne wyniszczenie
Przeciwwskazania do ćwiczeń w onkologii
ANEMIA - unikanie wysiłków wymagających dużego transportu tlenu np. wysiłków ciągłych i zastępienie ich treningiem interwałowym
NEUTROPENIA - unikanie form aktywniości ruchowej związanej ze zwiększonym ryzykiem infekcji np. ćwiczeń grupowych lub w ostrych warunkach klimatycznych
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ - unikanie form aktywności ruchowej związanej ze zwiększonym ryzykiem urazu np. sporty kontaktowe, gry zespołowe
Fizykoterapia i masaż w leczeniu onkologicznym
ELEKTROTERAPIA
LASEROTERAPIA
MAGNETOTERAPIA
DRENAŻ CHŁONNY
RĘCZNY
PRZYRZĄDOWY
MASAŻ WIROWY
Stosowanie fizykoterapii w leczeniu onkologicznym
obawa przed bodźcowym działaniem zabiegów fizykalnych
przeciwwskazane ze względu na ryzyko nawrotu choroby lub jej rozwoju
brak jednoznacznych dowodów naukowych
Zasady stosowania fizjoterapii w leczeniu onkologicznym
uwzględniamy rodzaj i lokalizację nowotworu oraz stopień jego zaawansowania i złośliwości
czas po zakończonym leczeniu Nie stosować metod o dużym ogólnoustrojowym oddziaływaniu np. sauna, kriokomora
nie stosować zabiegów fizykalnych w obrębie leczonego obszaru oraz przyległych kwadrantów
Zapobieganie zaburzeniom czynnościowym po leczeniu onkologicznym
wczesne rozpoznanie i leczenie
delikatne leczenie
wczesna rehabilitacja
unikanie czynników sprzyjających zaburzeniom
ETAP WCZESNY (SZPITALNY)
ETAP WCZESNY (SZPITALNY)
REHABILITACJA POSZPITALNA
WCZESNA I PÓŹNA
zapobieganie późnym następstwom leczenia onkologicznego
przywracanie utraconej sprawności psychofizycznej
różne rodzaje treningu fizycznego w zależności od wydolności
zabiegi fizykalne i masaż według wskazań
powrót do pełnej aktywności życiowej
Wpływ ćwiczeń na sprawność ludzi po leczeniu onkologicznym
zwiększenie siły i sprawności mięśni O 32 - 52%
zwiększenie wydolności do poziomu 8 METs
wydłużenie maksymalnego dystansu O 100% (Z 1600 DO 3300 M)
zmniejszenie częstości akcji serca podczas wysiłku submaksymalnego Z 138 DO 113/MINUTĘ
zmniejszenie stężenia mleczanów podczas wysiłku submaksymalnego Z 2,6 DO 1,3 MMOL/L
Wpływ ćwiczeń na odporność ludzi po leczeniu onkologicznym
poprawa czynności komórek nk i monocytów
wzrost proporcji krążących granulocytów
skrócenie czasu neutropenii
Wpływ ćwiczeń na psychikę po leczeniu onkologicznym
zmniejszenie zmęczenia
zmniejszenie depresji, niepokoju i lęku
wzrost poczucia szczęścia o 17 % Wzrost poziomu samooceny Lepsza kontrola uczuć i zachowań
poprawa jakości życia
Zasady rehabilitacji po radioterapii
ograniczenie kontaktu z innymi pacjentami
ostrożnie stosowanie elektroterapii, elektrody poza obszarem niedoczulicy i nadżerek
fizjoterapia klatki piersiowej
ćwiczenia czynne wolne
pozycje ułożeniowe
umiarkowane ćwiczenia rozciągajace
pomoc w trakcie lokomocji
Przeciwwskazania do rehabilitacji po radioterapii
energia cieplna i słoneczna na napromieniany obszar
masaż tej okolicy
terapia manualna
stosowanie jakiejkolwiek substancji w tym miejscu w czasie radioterapii
Przeciwwskazania do rehabilitacji po radioterapii
rozciąganie mięśni z użyciem dużej siły
duży opór podczas ćwiczeń i testowania mięśni
ćwiczenia ruchowe w przypadku niskiej morfologii
PŁYTKI < 50 000/mm3
HEMOGLOBINA < 10 g/dl
LEUKOCYTY< 3 000/mm3
Rehabilitacja psychologiczna po leczeniu onkologicznym
psychoedukacja
psychoterapia
wizualizacja
relaksacja
trening oddechowy
masaż relaksacyjny
muzykoterapia
terapia zajęciowa
Rehabilitacja społeczna po leczeniu onkologicznym
Formy pomocy
Organizacje samopomocowe
Grupy wsparcia
Wolontariusze
Asystenci socjalni
Następstawa
Izolacja społeczna
Rozpad więzi rodzinnych
Rozpad więzi towarzyskich
Obrzęk chłonny po leczeniu onkologicznym
najpoważniejsze następstwo poi leczeniu onkologicznym
NASTĘPSTWA OBRZĘKU
CHŁONNEGO
STAN ZAPALNY
SŁONIOWACIZNA KOŃCZYNY
NIEDOWŁADY I PORAŻENIA
NACZYNIAKOMIĘSAK LIMFATYCZNY
Słoniowacizna kończyny
Fizjologiczne podstawy leczenia obrzęków chłonnych
CZYNNIKI ZMNIEJSZAJĄCE TWORZENIE SIĘ PŁYNU TKANKOWEGO
EFEKTYWNE CIŚNIENIE FILTRACJI
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE ODPŁYW CHŁONKI
LIMFANGIOMOTORYKA
POMPA MIĘŚNIOWA
Czynniki przepływu chłonki
WPŁYWAJĄCE NA TWORZENIE SIĘ PŁYNU TKANKOWEGO
WARUNKUJĄCE PRZEJŚCIE PŁYNU TKANKOWEGO DO NACZYŃ CHŁONNYCH
ODDZIAŁUJĄCE NA RUCH CHŁONKI W NACZYNIACH CHŁONNYCH
Czynniki odpływu tkankowego
POMPA TKANKOWA - RUCHY TKANEK
POMPA CHŁONNA - SKURCZE ŚCIANY NACZYNIA CHŁONNEGO
FALA TĘTNA
Czynniki prawidłowego przepływu chłonki
RUCHY CZĘŚCI CIAŁA
RUCHY ODDECHOWE KLATKI PIERSIOWEJ
TŁOCZNIA BRZUSZNA
CZYNNOŚĆ SSĄCA SERCA
TĘTNIENIE NACZYŃ
CZYNNOŚĆ PRZEPONY
Czynniki wzmagające przepływ chłonki
WZROST CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
WZROST CIŚNIENIA ŻYLNEGO
ZWIĘKSZONA PRZEPUSZCZALNOŚĆ NACZYŃ
WZMOŻONA CZYNNOŚĆ NARZĄDU
NADMIERNY WYSIŁEK MIĘŚNIOWY
Cele leczenia obrzęków chłonnych
POBUDZENIE TWORZENIA SIĘ KRĄŻENIA OBOCZNEGO I REGENERACJI UKŁADU CHŁONNEGO
PRZYWRÓCENIE RÓWNOWAGI ODPŁYWU CHŁONKI
FIZJOTERAPIA
ODPROWADZENIE NADMIARU PŁYNU
ZMNIEJSZENIE ROZCIĄGNIĘCIA TKANEK
ZWIĘKSZENIE CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO
ZMNIEJSZENIE CIŚNIENIA
KOLOIDOOSMOTYCZNEGO
PRZYWRÓCENIE WYDOLNOŚCI ZASTAWEK
URUCHOMIENIE NIEWYKORZYSTANYCH NACZYŃ
CHŁONNYCH
LEPSZE WARUNKI ODŻYWIANIA
NACZYŃ CHŁONNYCH
TWORZENIE KRĄŻENIA OBOCZNEGO
REGENERACJA UKŁADU CHŁONNEGO
Wpływ ucisku na naczynia chłonne
odruchowy skurcz lub uszkodzenie naczyń chłonnych 80 G/CM2 (60 mm HG)
bezpieczny ucisk 100 G/CM2 (75 mm HG)
lub 60 G/CM2 (45 mm HG)
Metody leczenia obrzęku chłonnego
ręczny drenaż limfatyczny
przerywana kompresja pneumatyczna
ćwiczenia ruchowe
bandażowanie
elastyczne rękawy lub pończochy
pozycje ułożeniowe
zabiegi fizykalne
edukacja pacjenta
KOMPLEKSO7WA TERAPIA
UDRAŻNIAJĄCA
ręczny drenaż limfatyczny
leczenie kompresyjne
pielęgnacja skóry
ćwiczenia ruchowe
FAZY KOMPLEKSOWEJ
TERAPII UDRAŻNIAJĄCEJ
FAZA I
codzienny drenaż ułożeniowy
codzienne bandażowanie
kompresja
FAZY KOMPLEKSOWEJ
TERAPII UDRAŻNIAJĄCEJ
FAZA II
1 - 2/tydzień drenaż chłonny
pończochy/rękawy kompresyjne
Ćwiczenia ruchowe
ruch ma decydujące znaczenie w transporcie chłonki w kolektorach oraz powrocie żylnym
WPŁYW ĆWICZEŃ RUCHOWYCH
NA UKŁAD CHŁONNY
wzrost skuteczności pompy mięśniowej”
działanie ssące
zwiększone opróżnianie zbiornika mleczu
wzrost sprawności przepływu chłonki w dużych naczyniach
wspomaganie powrotu żylnego
wzrost przepływu chłonki na jednostkę czasu
Pompa mięśniowa
skurcz mięśnia
zwiększenie ciśnienia tkankowego
przekazanie ciśnienia na ścianę naczynia żylnego i chłonnego przez włókna
ucisk żył powierzchownych przez powierzchnię skóry podczas wyrzutu krwi w kierunku dośrodkowym podczas skurczu mięśnia
powtórne napełnianie naczyń podczas rozluźniania mięśni
zmniejszenie przekrwienia
Najbardziej wskazane rodzaje ćwiczeń ruchowych
czynne wspomagające pompę mięśniową
bierne wspomagające pompę stawową
oddechowe
rozluźniajace
ĆWICZENIA ODDECHOWE
WDECH - REDUKCJA CIŚNIENIA W ŻYŁACH BLISKO SERCA TOWARZYSZĄCYCH WPŁYWOWI CHŁONCE DO KĄTÓW ŻYLNYCH. PRZYSPIESZONE KRĄŻENIE W TYCH ŻYŁACH DZIAŁA SSĄCO PODOBNIE JAK W POMPIE WODNEJ
WYDECH - OPRÓŻNIANIE ZBIORNIKA MLECZU DO PRZEWODU PIERSIOWEGO, CO POZWALA NA DRENAŻ CHŁONKI Z KOŃCZYN DOLNYCH DO ZBIORNIKA MLECZU (EFEKT SSĄCY)
ĆWICZENIA ZMNIEJSZAJĄCE
PRZEKRWIENIE
przed i po ćwiczeniach stymulacja właściwych węzłów chłonnych i dużych dróg chłonnych - automasaż
rozgrzewka 20-30 powtórzeń ruchów w dużych stawach z głębokimi oddechami
ćwiczenia zmniejszające przekrwienie od części dystalnych w kierunku proksymalnym, skurcz mięśni kkg połączony z wdechem a kkd z wydechem
rozciąganie mięśni 20-30 sekund
ĆWICZENIA UŁATWIAJĄCE
ODPŁYW CHŁONKI
ROZLUŹNIAJĄCE
CZYNNE MIĘŚNI SZYI
IZOMETRYCZNE MIĘŚNI SZYI
CZYNNE OBRĘCZY BARKOWEJ
ODDECHOWE TOREM PRZEPONOWYM
IZOMETRYCZNE MIĘŚNI BRZUCHA
ODDECHOWE TOREM ŻEBROWYM
CZYNNE KOŃCZYN GÓRNYCH (RAMIĘ, PRZEDRAMIĘ,
RĘKA)
ZOMETRYCZNE KOŃCZYN GÓRNYCH
ROZLUŹNIAJĄCE
ZASADY STOSOWANIA
ĆWICZEŃ RUCHOWYCH W
OBRZĘKACH CHŁONNYCH
OPTYMALNA INTENSYWNOŚĆ
POZYCJA UŁOŻENIOWA
WOLNE RUCHY
KOLEJNOŚĆ ĆWICZEŃ
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY (RDCH
SPECJALNY RODZAJ DELIKATNEGO MASAŻU WYKONYWANY W KIERUNKU DOŚRODKOWYM OD CZĘŚCI BLIŻSZYCH DO DALSZYCH KOŃCZYNY
WPŁYW RDCH NA CZYNNOŚĆ
UKŁADU CHŁONNEGO
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY
ZWIĘKSZONE WYTWARZANIE CHŁONKI
ZWIĘKSZENIE PRZESUWANIA PŁYNU TKANKOWEGO W PRZEDLIMFATYCZNYCH KANAŁACH ŁĄCZNOTKANKOWYCH
WZROST CZĘSTOTLIWOŚCI WYPEŁNIANIA I OPRÓŻNIANIA POCZĄTKOWYCH NACZYŃ CHŁONNYCH
ROZCIĄGNIĘCIE ŚCIANY LIMFANGIONU
PODWYŻSZENIE LIMFANGIOMOTORYKI (MECHANIZM FRANKA STARLINGA)
WZROST OBJĘTOŚCI CZASOWEJ CHŁONKI
ZASADY RĘCZNEGO DRENAŻU
CHŁONNEGO
KIERUNEK DOŚRODKOWY
KOLEJNOŚĆ OD CZĘŚCI BLIŻSZYCH DO DALSZYCH
POWOLNE WYKONYWANIE (CZĘSTOTLIWOŚĆ SKURCZÓW ZDROWYCH KOLEKTORÓW 6/MIN W SPOCZYNKU I 20/MIN PODCZAS RUCHU)
ODPOWIEDNIA SIŁA CHWYTÓW (ZBYT DUŻY USZKADZA WŁÓKNA KRATKOWATE)
ODPOCZYNEK PO DRENAŻU (UTRZYMYWANIE SIĘ PODWYŻSZONEJ AKTYWNOŚCI LIMFANGIONU)
RODZAJE CHWYTÓW (STAŁE OKRĘŻNE, OBROTOWE, POMPUJĄCE, CZERPIĄCE)
FAZY DRENAŻU (PRZESUWANIA, ODPRĘŻANIA)
WSKAZANIA DO RĘCZNEGO
DRENAŻU CHŁONNEGO
OBRZĘK CHŁONNY PIERWOTNY I WTÓRNY
OBRZĘK ŻYLNO - LIMFOSTATYCZNY
OBRZĘKI POURAZOWE I POOPERACYJNE
PRZECIWWSKAZANIA DO
RĘCZNEGO DRENAŻU
CHŁONNEGO
BEZWZGLĘDNE - NIEWYRÓWNANA NIEWYDOLNOŚĆ SERCA, OSTRE STANY ZAPALNE (BAKTERIE, GRZYBY, WIRUSY)
WZGLĘDNE - OBRZĘKI SPOWODOWANE PRZEZNOWOTWORY ZŁOŚLIWE
PRZERYWANA KOMPRESJA
PNEUMATYCZNA
PRZERYWANY UCISK OBRZĘKNIĘTEJ KOŃCZYNY ZA POMOCĄ RĘKAWA LUB NOGAWICY STEROWANYCH AUTOMATYCZNĄ POMPĄ
PRZERYWANA KOMPRESJA 77
PNEUMATYCZNA (IPC)
UZNANA METODA FIZJOTERAPII W CHOROBACH NACZYŃ UCISK OBRZĘKNIĘTEJ KOŃCZYNY REGULOWANY CZASB UCISKU I PRZERWY REGULOWANA WYSOKOŚĆ CIŚNIENIA
UCISKU RÓŻNE RODZAJE RĘKAWÓW I NOGAWIC
WPŁYW IPC NA UKŁAD
NACZYNIOWY
ZMNIEJSZENIE CIŚNIENIA ŻYLNEGO
ZWIĘKSZENIE PRZEPŁYWU TĘTNICZEGO
ROZSZERZENIE NACZYŃ
ZMNIEJSZENIE LEPKOŚCI KRWI
AKTYWIZACJA FIBRYNOLIZY
STYMULOWANIE WYDZIELANIA CZYNNIKÓW ŚRÓDBŁONKOWYCH I HUMORALNYCH
PRZECIWWSKAZANIA DO IPC
OSTRE STANY ZAPALNE NACZYŃ
OSTRE ZAKRZEPOWE ZAPALENIE ŻYŁ
NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
ZESPÓŁ NERCZYCOWY
NIEDOBÓR BIAŁKA
DUŻE DEFORMACJE KOŃCZYN
CIĘŻKIE NIEDOKRWIENIE KOŃCZYN
NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY W OBRĘBIE OBRZĘKNIĘTEJ KOŃCZYNY
STAŁY UCISK
ZWIĘKSZENIE CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO TKANEK PROWADZĄCE DO OBNIŻENIA EFEKTYWNEGO CIŚNIENIA FILTRACYJNEGO I ZMNIEJSZENIA FILTRACJI KAPILARNEJ
ELASTYCZNE POŃCZOCHY
ELASTYCZNE RĘKAWY
INNE METODY STOSOWANE W
LECZENIU OBRZĘKU
CHŁONNEGO
ELEKTROTERAPIA
LASEROTERAPIA
ULTRADŹWIĘKI
HYDROTERAPIA
KINESIO TAPING
MASAŻ
KLASYCZNY
ELEKTROTERAPIA
PRĄD STAŁY - PRZECIWWSKAZANY (SILNY EFEKT PRZEKRWIENNY)
WSKAZANY PRĄDY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI NP. TENS
PRĄD INTERFERENCYJNY
LASER BIOSTYMULACYJNY
Pobudza lymfangiomotorykę
Pobudza lymfangiogenezę
Pobudza makrofagi
Redukuje zwłóknienie
Ochrania drogi chłonne
Pobudza tworzenie nowych dróg chłonnych
9 sesji (3/tydzień)
kontakt głowicy ze skórą
nad pachą i ramieniem
UTRADŹWIĘKI
NIEWIELKI EFEKT PRZEKRWIENNY
EFEKT „MIKROMASAŻU”
WSKAZANE PRZY ZWŁÓKNIENIU
HYDROTERAPIA
KONTROWERSYJNE ZASTOSOWANIE MASAŻU WIROWEGO (CZAS KONTAKTU Z WODĄ I POZYCJA ZABIEGU)
WSKAZANE PŁYWANIE (↑CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO) W WODZIE O TEMPERATURZE 22 - 30 stopni C
KRIOTERAPIA
DZIAŁANIE
PRZECIWBÓLOWE
PRZECIWZAPALNE
ROZLUŹNIAJACE
ODRUCHOWE
PRZEKRWIENIE
W OBRZĘKACH CHŁONNYCH
KRIOTERAPIA
↓
ZWOLNIENIE
LIMFANGIOMOTORYKI
↓
PRZECIWWSKAZANA
CZYNNIKI CIEPLNE
PRZECIWWSKAZANE
MASAŻ KLASYCZNY
ZNACZNE PRZEKRWIENIE
PRZECIWWSKAZANY W OBSZARZE OBRZĘKOWYM I PRZYNALEŻNYCH KWADRANTACH TUŁOWIA
KINESIO TAPING
NORMALIZACJA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO
POPRAWA MIKROKRĄŻENIA
EFEKT UNOSZENIA SKÓRY
DZIAŁANIE PODOBNE DO DRENAŻU LIMFATYCZNEGO
EDUKACJA CHOREGO
POSTĘPOWANIE W CZASIE I PO ZAKOŃCZENIU SESJI ZABIEGÓW
UNIKANIE CZYNNIKÓW ZWIĘKSZAJĄCYCH RYZYKO OBRZĘKU
STOSOWANIE METOD WSPOMAGAJĄCYCH ODPŁYW CHŁONKI
CELE REHABILITACJI W
TERMINALNYM OKRESIE
CHOROBY NOWOTWOROWEJ
POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA
ŁAGODZENIE BÓLU
ZMNIEJSZANIE DUSZNOŚCI
REDUKCJA OBRZĘKU CHŁONNEGO
ZAPOBIEGANIE ODLEŻYNOM
ZMNIEJSZANIE DEFICYTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
UTRZYMYWANIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
Cele te są osiągane przez stosowanie metod
FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
DRENAŻ CHŁONNY
ĆWICZENIA RUCHOWE
ZABIEGI FIZYKALNE I MASAŻ
ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE
PSYCHOTERAPIA
RELAKSACJA
NIEZBĘDNY WARUNEK ZDROWIA
AKTYWNOŚĆ
ODPOCZYNEK
Ruch wpływa na (prewencja)
ośrodki wydzielające insulinę i estrogeny
wzrost stężenia substancji odpornościowych
obniżenie poziomu estrogenów i progesteronu
zwiększenie metabolizmu
obniżenie masy mięśniowej
Rola ruchu w prewencji wtórnej
szybszy powrót do normalnego życia,
poprawa jakości życia
obniżenie poziomu zmęczenia odczuwane po radioterapii i chemioterapii
wzrost tolerancji wysiłku
poprawa stanu psychicznego
łagodzenie objawów leczenia nowotworów: nudności, wymioty, biegunki
Chorzy leczeni z powodu nowotworów złośliwych powinni
wykonywać ćwiczenia angażujące duże grupy mięśniowe - 3-5 razy w tygodniu po 20-30 min
ostrożnie u osób z nowotworami złośliwymi
Czynniki ograniczające podejmowanie aktywności ruchowej
ciężkie wyniszczenia
duszność,
bóle
silne nudności
skrajne zmęczenie
ZWIĄZEK AKTYWNOŚCI
RUCHOWEJ Z NOWOTWORAMI
ZŁOŚLIWYMI
AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W
PREWENCJI CHOROBY
NOWOTWOROWEJ
Rak jelita grubego - zależność pewna
Zmniejszenie ryzyka o 50%
Rak piersi - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 30 - 40%
Rak prostaty - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 10 - 30%
Rak macicy - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 0 - 90% ?
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA
RAKA JELITA GRUBEGO
ZALEŻNIE OD AKTYWNOŚCI
RUCHOWEJ
SIEDZĄCY TRYB ŻYCIA
24,6/100 TYS.
UMIARKOWANA AKTYWNOŚĆ RUCHOWA
21,6/100 TYS.
WYSOKA AKTYWNOŚĆ RUCHOWA
13,4/100 TYS.
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA
RAKA PIERSI ZALEŻNIE OD
AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
WZROST RYZYKA O 1/3 U KOBIET O NISKIEJ
AKTYWNOŚCI RUCHHOWEJ PO MENOPAUZIE
WZROST RYZYKA U KOBIET Z WYŻSZYM BMI
REDUKCJA O 30 - 40% U AKTYWNYCH
RUCHOWO
REDUKCJA O 67% U KOBIET POWYŻEJ 50
ROKU ŻYCIA O WYSOKIEJ AKTYWNOŚCI
FIZYCZNEJ
Rehabilitacja chorych
„ze sztucznym odbytem”
Leczenie nowotworów układu pokarmowego
wytworzenie stomii - połączenie światłą narządu jamistego z powierzchnią ciała
na jelicie cienkim - ileostomia
na jelicie grubym kolostomia
Okres pooperacyjny wczesny
fizjoterapia klatki piersiowej - ćwiczenia oddechowe torem piersiowym
ćwiczenia przeciwzakrzepowe
ćwiczenia samoobsługi
pionizacja chorego
nauka obsługi stomii, pielegnacji, higieny osobistej
Okres późniejszy
ćwiczenia ogólnousprawniające - wzmocnienie mięśni brzucha (zapobieżenie przepuklinie, zmniejszenie ryzyka wciągnięcia lub wypadania stomii), normalizacja pracy jelit
Aktywność fizyczna u chorych ze stomią
pływanie,
gimnastyka,
jazda na rowerze,
turystyka piesza i narciarska
Aktywność niewskazana
sporty kontaktowe,
sporty walki,
intensywny trening siłowy
z dużą ostrożnością gry zespołowe i narciarstwo zjazdowe
Rehabilitacja po leczeniu raka piersi
Rak piersi
Zaawansowany rak piersi
Leczenie:
metoda Halsteda - odcięcie sutka, mm piersiowych, węzłów chłonnych dołu pachowego
metoda Pateya - odcięcie sutka, węzłów chłonnych
usunięcie kwadrantu piersi lub guza
Zaburzenia czynnościowe kończyny górnej po stronie operowanej
ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym (prostowanie horyzontalne, odwodzenie, rotacja zewnętrzna)
osłabienie mięśni kończyny (mm zginaczy horyzontalnych, przywodzicieli i rotatorów wewnętrznych
Zaburzenia czynnościowe kończyny górnej po stronie operowanej
obrzęk chłonny ok. 40%
zaburzenia statyki tułowia
wady postawy w postaci kifozy i kifoskoliozy
kompleks połowy wartości - half woman complex
Rehabilitacja w okresie przedoperacyjnym
nauka ćwiczeń stosowanych po operacji
edukacja pacjentki
Rehabilitacja - od pierwszej doby
doba I i II
układanie kończyny po stronie operowanej w odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej w stawie ramiennym, zgięcie w łokciu do 90
wykonywanie ćwiczeń czynnych ręki i stawu łokciowego i rotację w stawie barkowym
po 48 h ćwiczenia w stawie ramiennym 90-180
Inni autorzy
do czasu usunięcia drenu ćwiczenia czynne ręki i stawu łokciowego
ćwiczenia izometryczne mm odwodzicieli stawu ramiennego
po usunięciu drenu ćwiczenia czynne w odciażeniu i czynne wolne bardzo ostrożnie w płaszczyźnie czołowej - możliwość wystąpienia wysięku w stawie
po przylgnięciu płata skóry ćwiczenia czynne wolne we wszystkich ruchach w pełnym zakresie i ćwiczenia czynne z oporem we wszystkich płaszczyznach
Rehabilitacja w Polsce
3 etapy okresu pooperacyjnego
Rehabilitacja od 1-3 doby
ćwiczenia oddechowe,
ćwiczenia czynne reki i stawu łokciowego
ćwiczenia wspomagane i samowspomagane
czynne wolne w stawie ramiennym zaczynając od płaszczyzny strzałkowej, poprzecznej i czołowej
ćwiczenia rozluźniające
kończyna górna ułożona na klinie, ręka na poziomie klatki piersiowej
Rehabilitacja w od 4-6 doby
ćwiczenia jak w etapie pierwszym w pozycji siedzącej
delikatny masaż kończyny górnej
Rehabilitacja od 7-10 doby
ćwiczenia w pozycji stojącej
ćwiczenia czynne z oporem
delikatny masaż kończyny górnej
Inni autorzy
ćwiczenia dopiero w 7 dobie
zmniejszenie ryzyka wystąpienia wysięku
Po etapie szpitalnym
rehabilitacja amulatoryjna i sanatoryjna
ćwiczenia grupowe ogólnousprawniajace,
trening wytrzymałościowy
ćwiczenia indywidualne
Łagodny guz piersi
Usuwanie obrzęku chłonnego
Drenaż limfatyczny
Rehabilitacja po leczeniu
nowotworów układu ruchu
Leczenie nowotworów kości
amputacja kończyny
miejscowe usunięcie nowotworu z zapewnieniem wymaganej doszczętności i jednoczesnym zachowaniem czynności kończyny
radioterapia
hemioterapia
ortopedyczne zabiegi rekonstrukcyjne
Rehabilitacja po amputacji
znaczne ograniczenie możliwości rekonstrukcji pełnej funkcji ruchowej kończyny
problemy z zaprotezowaniem - trudności z osadzeniem protezy
Rehabilitacja
wycięcie barku z zachowaniem funkcji kończyny górnej
standardowe postępowanie po zabiegu operacyjnym
ćwiczenia czynne ręki i stawu łokciowego
Rehabilitacja
Częściowej resekcji miednicy z zachowaniem stawu biodrowego i kończyny dolnej
standardowe postępowanie po zabiegu operacyjnym
ćwiczenia bierne uzupełnione masażem
po 4 tygodniach chodzenie bez obciążenia, ćwiczenia czynne wolne i z oporem
chód za pomocą jednej kuli, po 3 miesiącach pełne obciążenie
Rehabilitacja po leczeniu nowotworów
głowy i szyi
Leczenie
operacyjne
napromieniowanie
Postępowanie rehabilitacyjne przed leczeniem
nauka ćwiczeń oddechowych torem przeponowym
ćwiczenia skutecznego kaszlu
ćwiczenia przeciwzakrzepowe
ćwiczenia obręczy barkowej i stawu ramiennego, szyjnego odcinka kręgosłupa
ćwiczenia ust, żuchwy (jeśli usuwane język lub żuchwa)
Okres pooperacyjny
fizjoterapia klatki piersiowej (powikłania przeciwzakrzepowa
ćwiczenia czynne głowy i szyi, obręczy barkowej, ust i żuchwy
ćwiczenia korekcji postawy - prawidłowe symetryczne ustawienie chorego
bóle w okolicy łopatki - masaż
ćwiczenia ogólnousprawniające
Rehabilitacja chorych po leczeniu
raka krtani
Leczenie
Całkowite lub częściowe wycięcie
Utrata mowy dźwięcznej
Ograniczenie aktywności, również ruchowej
Okres pooperacyjny
Ćwiczenia oddechowe torem przeponowym
Oklepywanie klatki piersiowej
Ćwiczenia skutecznego kaszlu
Ćwiczenia zwiększające ruchomość w stawach ramiennych, obręczy barkowej, odcinku szyjnym kręgosłupa
Ćwiczenia mm brzucha
Nauka mowy
Ćwiczenia mm mimicznych, ust, języka
Ćwiczenia ogólnousprawniajace i wytrzymałościowe
Rehabilitacja po usunięciu krtani
wytworzenie mowy przełykowej
ćwiczenia dźwięcznego wydechu
użycie dźwięcznego wydechu do wytworzenia głosu
wydłużania czasu wydawania dźwięku
nauki akcentowani
nauki szybkiej mowy
eliminacji szmerów oddechowych
Rehabilitacja po usunięciu krtani
ćwiczenia oddechowe torem przeponowym, rozpoczynające się rozluźnieniem chorego: mm żwaczy, zwieracza przełyku - wciągnięcie powietrza do przełyku
najpierw w pozycji leżącej, siedzącej i stojącej
prowadzone przez logopedę, foniatrę przy współudziale fizjoterapeuty
Rehabilitacja chorych po leczeniu
nowotworów O U N
Leczenie
operacyjne - różne uszkodzenia tkanki miejscowej w zależności od rodzaju nowotworu i jego umiejscowienia i rozległości
Okres pooperacyjny
fizjoterapia klatki piersiowej
ćwiczenia przeciwzakrzepowe
ćwiczenia czynne wolne, wspomagane, bierne
metody reedukacji, trening równowagi i koordynacji - ze względu na czasowy lub trwały niedowład lub porażenie połowicze
Nowotwory rdzenia kręgowego
pierwotne lub jako wynik przerzutu
kompresja rdzenia, osłabienie lub porażenie kończyn i tułowia
leczenie to odbarczająca laminektomia i napromieniowanie
Po operacji
fizjoterapia klatki piersiowej
profilaktyka przeciwzakrzepowa
profilaktyka przeciwodleżynowa
ćwiczenia bierne lub czynne
nauka lokomocji,
ćwiczenia manipulacyjne
nauka jazdy na wózku inwalidzkim
Procentowy rozkład zachorowań na nowotwory
Pomimo wiedzy o czynnikach które prawdopodobnie usposabiają do rozwoju raka piersi, jego etiologia w większości przypadków jest nieznana
LECZENIE
Najważniejszym czynnikiem jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju.
rak piersi objawia się po latach utajonego wzrostu, a rokowanie zależy od stopnia zaawansowania.
Istnieje zależność między wielkością zmiany a okresem wystąpienia objawów. Rak wykryty we wczesnym okresie wzrostu- poniżej l0 mm najczęściej nie daje jeszcze przerzutów do okolicznych węzłów chłonnych i rokuje wieloletnie przeżycie, a nawet wyleczenie w około 90% przypadków.
Przed lustrem
Przed lustrem
Pod prysznicem
Leżąc wygodnie na łóżku
Leżąc wygodnie na łóżku
Samobadanie piersi- pamiętaj
Pierś w dotyku powinna mieć konsystencję (strukturę) rozluźnionego pośladka
Torbiel piersi przypomina konsystencją gałkę oczną
Guzek piersi z ograniczoną ruchomością skóry nad nim przypomina chrząstki nosa
Pamiętaj!!!!!!!!
nie badasz się po to by wykryć guza, lecz aby upewnić się, że go nie ma
gdy zauważysz coś niepokojącego idź do lekarza, nie zwlekaj !
nie wyciągaj pochopnych wniosków - nie każdy guzek jest rakiem, ale każdy guzek należy skontrolować
piersi trzeba obserwować i kontrolować
mimo całej staranności i systematyczności nie czuj się zwolniona od okresowych kontroli piersi u lekarza - wizyta u ginekologa, internisty itp.
Zgłoś się natychmiast do lekarza
Gdy zauważysz:
Zmiany w kształcie piersi lub ich położeniu
Zmarszczenie, wciągnięcie skóry, zmianę jej koloru na piersi
Wciągnięcie brodawki sutkowej, zaczerwienienie, owrzodzenie lub pomarańczowe zabarwienie
Wydzielinę z brodawki sutkowej
Guzek lub stwardnienie w piersi różniące się konsystencją od otoczenia
Powiększenie węzłów chłonnych pod pachą
Program Profilaktyki Raka Piersi
Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) od kilku już lat realizuje Program Profilaktyki Raka Piersi
Skierowany do kobiet w wieku od 50 do 69 lat, ubezpieczonych, które w ciągu ostatnich 24 miesięcy nie wykonywały mammografii.
Panie te winny zgłosić się bez skierowania, z dowodem osobistym oraz poprzednimi badaniami, jeśli takowe posiadają, do pracowni mammografii, z którą oddział wojewódzki NFZ zawarł umowę na realizację profilaktycznych świadczeń medycznych.
Nie mogą to być kobiety u których wcześniej rozpoznano raka piersi - ideą skriningu jest wychwycenie zmian w jak najwcześniejszym stadium zaawansowania, a nie kontrola już rozpoznanych schorzeń.
Postępowanie rehabilitacyjne w onkologii
Cele rehabilitacji medycznej w onkologii:
zapobieganie powikłań i zaburzeniom czynności po leczeniu nowotworów złośliwych
leczenie powikłań i zaburzeń czynności w onkologii
przywracanie sprawności psychofizycznej
Powikłania w onkologii
nieprawidłowy stan chorego wynikający z przeprowadzonego leczenia, który nie powinien wystąpić
zapalenie płuc,
niedodma pooperacyjna
zakrzepica żył głębokich
Zaburzenia czynności w onkologii
są nieuniknionym efektem leczenia wynikającym z jego specyfiki
obrzęk chłonny - usunięcie naczyń i węzłów chłonnych
zwłóknienia - efekt napromieniowania
Czy w onkologii potrzebna jest rehabilitacja?
duża liczba zachorowań na nowotwory złośliwe
radykalność leczenia onkologicznego
duża częstość powikłań po leczeniu onkologicznym
czynnościowe zaburzenia po leczeniu
obniżenie jakości życia
odwracalny charakter zaburzeń
Czynnościowe następstwa po leczeniu onkologicznym
zmniejszenie aktywności ruchowej o 11 - 50%
zmniejszenie sprawności ruchowej o 50%
zmniejszenie wydolności fizycznej do 18 ML/MIN/KG ( 2-4 METs)
zmęczenie u 40 - 100%
Czynniki zwiększające ryzyko zaburzeń czynności
brak aktywności ruchowej
nadmierny wysiłek fizyczny
nadmierne ciepło
urazy i stany zapalne
Psychiczne następstwa leczenia onkologicznego
depresja
niepokój
lęk
drażliwość
niska samoocena
obniżenie jakości życia u chorych
Rehabilitacja w onkologii
PROFILAKTYCZNA - zapobieganie powikłaniom i następstwom czynnościowym wynikających z leczenia
LECZNICZA - usuwanie czynnościowych zaburzeń leczenia nowotworów złośliwych
PALIATYWNA - łagodzenie objawów terminalnego okresu choroby i poprawa jakości życia
PODSTAWĄ REHABILITACJI
MEDYCZNEJ JEST
FIZJOTERAPIA
Fizjoterapia
kinezyterapia
fizykoterapia
masaż
ĆWICZENIA RUCHOWE
PODSTAWA REHABILITACJI
MEDYCZNEJ
W ONKOLOGII
Bezpośrednie wspomaganie leczenia nowotworów złośliwych przez rehabilitację:
Cel profilaktyczny rehabilitacji
zapobieganie powikłaniom płucnym i zaburzeniom czynności układu oddechowego
zapobieganie powikłaniom naczyniowym i zaburzeniom czynności układu chłonnego i żylnego
Cel profilaktyczny rehabilitacji
zapobieganie ograniczeniom zakresu ruchu i osłabienia siły mięśniowej
zapobieganie wadom postawy ciała
zapobieganie obniżeniu sprawności i wydolności fizycznej
zapobieganie zaburzeniom równowagi i chodu
Osiągnięcie celów leczniczych wymaga spełnienia następujących zasad
przywrócenie prawidłowej wentylacji płuc
przywrócenie równowagi odpływu chłonki
przywrócenie prawidłowej ruchomości w stawach i siły mięśniowej
korekcji nieprawidłowej postawy ciała
poprawy sprawności i wydolności fizycznej
poprawy koordynacji i sprawności chodu
doboru zaopatrzenia ortopedycznego
Przyczyny unikania ćwiczeń po leczeniu onkologicznym
przeświadczenie o immunosurpresyjnym działaniu wysiłku fizycznego zwłaszcza o dużej intensywności
przeświadczenie o zwiększaniu kardiotoksyczności po wysiłku fizycznym
obawa przed złamaniami patologicznymi
niechęć chorych wynikająca z ich złego stanu psychicznego i fizycznego
Efekty unikania aktywności ruchowej po leczeniu onkologicznym
ZMĘCZENIE
OSZCZĘDZAJĄCY TRYB ŻYCIA
UNIKANIE WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH
OGRANICZENIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
OGRANICZENIE AKTYWNOŚCI ŻYCIOWEJ
ZMNIEJSZENIE ZDOLNOŚCI WYSIŁKOWEJ
NASILENIE OBJAWÓW ZMĘCZENIA
Ćwiczenia ruchowe w onkologii
wszystkie rodzaje ćwiczeń
Zasady ćwiczeń po leczeniu onkologicznym
ćwiczenia są wskazane w każdej fazie choroby i metodzie leczenia
naturalne formy ruchu - marsz, bieg, jazda na rowerze
wszystkie rodzaje treningu wytrzymałościowy - ciągły i interwałowy, oporowy, mieszany
intensywność umiarkowana
czas trwania 20-30 min
częstotliwość 3-5 razy tygodniowo
PRZYKŁADY RÓŻNYCH
TRENINGÓW FIZYCZNYCH W
ONKOLOGII
Przeciwwskazania do ćwiczeń w onkologii
anemia - stężenie hemoglobiny <8 g/dl Liczba granulocytów obojętnochłonnych <0,5 x do 9/l < 0,5 X 10 do 9/l
liczba płytek krwi < 50 X 10 do 9/l
ciężkie wyniszczenie utrata > 35% masy ciała
stan zapalny - temperatura > 38 stopni C
duszność, bóle kości, silne nudności, znaczne osłabienie mięśni, skrajne wyniszczenie
Przeciwwskazania do ćwiczeń w onkologii
ANEMIA - unikanie wysiłków wymagających dużego transportu tlenu np. wysiłków ciągłych i zastępienie ich treningiem interwałowym
NEUTROPENIA - unikanie form aktywniości ruchowej związanej ze zwiększonym ryzykiem infekcji np. ćwiczeń grupowych lub w ostrych warunkach klimatycznych
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ - unikanie form aktywności ruchowej związanej ze zwiększonym ryzykiem urazu np. sporty kontaktowe, gry zespołowe
Fizykoterapia i masaż w leczeniu onkologicznym
ELEKTROTERAPIA
LASEROTERAPIA
MAGNETOTERAPIA
DRENAŻ CHŁONNY
RĘCZNY
PRZYRZĄDOWY
MASAŻ WIROWY
Stosowanie fizykoterapii w leczeniu onkologicznym
obawa przed bodźcowym działaniem zabiegów fizykalnych
przeciwwskazane ze względu na ryzyko nawrotu choroby lub jej rozwoju
brak jednoznacznych dowodów naukowych
Zasady stosowania fizjoterapii w leczeniu onkologicznym
uwzględniamy rodzaj i lokalizację nowotworu oraz stopień jego zaawansowania i złośliwości
czas po zakończonym leczeniu Nie stosować metod o dużym ogólnoustrojowym oddziaływaniu np. sauna, kriokomora
nie stosować zabiegów fizykalnych w obrębie leczonego obszaru oraz przyległych kwadrantów
Zapobieganie zaburzeniom czynnościowym po leczeniu onkologicznym
wczesne rozpoznanie i leczenie
delikatne leczenie
wczesna rehabilitacja
unikanie czynników sprzyjających zaburzeniom
ETAP WCZESNY (SZPITALNY)
ETAP WCZESNY (SZPITALNY)
REHABILITACJA POSZPITALNA
WCZESNA I PÓŹNA
zapobieganie późnym następstwom leczenia onkologicznego
przywracanie utraconej sprawności psychofizycznej
różne rodzaje treningu fizycznego w zależności od wydolności
zabiegi fizykalne i masaż według wskazań
powrót do pełnej aktywności życiowej
Wpływ ćwiczeń na sprawność ludzi po leczeniu onkologicznym
zwiększenie siły i sprawności mięśni O 32 - 52%
zwiększenie wydolności do poziomu 8 METs
wydłużenie maksymalnego dystansu O 100% (Z 1600 DO 3300 M)
zmniejszenie częstości akcji serca podczas wysiłku submaksymalnego Z 138 DO 113/MINUTĘ
zmniejszenie stężenia mleczanów podczas wysiłku submaksymalnego Z 2,6 DO 1,3 MMOL/L
Wpływ ćwiczeń na odporność ludzi po leczeniu onkologicznym
poprawa czynności komórek nk i monocytów
wzrost proporcji krążących granulocytów
skrócenie czasu neutropenii
Wpływ ćwiczeń na psychikę po leczeniu onkologicznym
zmniejszenie zmęczenia
zmniejszenie depresji, niepokoju i lęku
wzrost poczucia szczęścia o 17 % Wzrost poziomu samooceny Lepsza kontrola uczuć i zachowań
poprawa jakości życia
Zasady rehabilitacji po radioterapii
ograniczenie kontaktu z innymi pacjentami
ostrożnie stosowanie elektroterapii, elektrody poza obszarem niedoczulicy i nadżerek
fizjoterapia klatki piersiowej
ćwiczenia czynne wolne
pozycje ułożeniowe
umiarkowane ćwiczenia rozciągajace
pomoc w trakcie lokomocji
Przeciwwskazania do rehabilitacji po radioterapii
energia cieplna i słoneczna na napromieniany obszar
masaż tej okolicy
terapia manualna
stosowanie jakiejkolwiek substancji w tym miejscu w czasie radioterapii
Przeciwwskazania do rehabilitacji po radioterapii
rozciąganie mięśni z użyciem dużej siły
duży opór podczas ćwiczeń i testowania mięśni
ćwiczenia ruchowe w przypadku niskiej morfologii
PŁYTKI < 50 000/mm3
HEMOGLOBINA < 10 g/dl
LEUKOCYTY< 3 000/mm3
Rehabilitacja psychologiczna po leczeniu onkologicznym
psychoedukacja
psychoterapia
wizualizacja
relaksacja
trening oddechowy
masaż relaksacyjny
muzykoterapia
terapia zajęciowa
Rehabilitacja społeczna po leczeniu onkologicznym
Formy pomocy
Organizacje samopomocowe
Grupy wsparcia
Wolontariusze
Asystenci socjalni
Następstawa
Izolacja społeczna
Rozpad więzi rodzinnych
Rozpad więzi towarzyskich
Obrzęk chłonny po leczeniu onkologicznym
najpoważniejsze następstwo poi leczeniu onkologicznym
NASTĘPSTWA OBRZĘKU
CHŁONNEGO
STAN ZAPALNY
SŁONIOWACIZNA KOŃCZYNY
NIEDOWŁADY I PORAŻENIA
NACZYNIAKOMIĘSAK LIMFATYCZNY
Słoniowacizna kończyny
Fizjologiczne podstawy leczenia obrzęków chłonnych
CZYNNIKI ZMNIEJSZAJĄCE TWORZENIE SIĘ PŁYNU TKANKOWEGO
EFEKTYWNE CIŚNIENIE FILTRACJI
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE ODPŁYW CHŁONKI
LIMFANGIOMOTORYKA
POMPA MIĘŚNIOWA
Czynniki przepływu chłonki
WPŁYWAJĄCE NA TWORZENIE SIĘ PŁYNU TKANKOWEGO
WARUNKUJĄCE PRZEJŚCIE PŁYNU TKANKOWEGO DO NACZYŃ CHŁONNYCH
ODDZIAŁUJĄCE NA RUCH CHŁONKI W NACZYNIACH CHŁONNYCH
Czynniki odpływu tkankowego
POMPA TKANKOWA - RUCHY TKANEK
POMPA CHŁONNA - SKURCZE ŚCIANY NACZYNIA CHŁONNEGO
FALA TĘTNA
Czynniki prawidłowego przepływu chłonki
RUCHY CZĘŚCI CIAŁA
RUCHY ODDECHOWE KLATKI PIERSIOWEJ
TŁOCZNIA BRZUSZNA
CZYNNOŚĆ SSĄCA SERCA
TĘTNIENIE NACZYŃ
CZYNNOŚĆ PRZEPONY
Czynniki wzmagające przepływ chłonki
WZROST CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
WZROST CIŚNIENIA ŻYLNEGO
ZWIĘKSZONA PRZEPUSZCZALNOŚĆ NACZYŃ
WZMOŻONA CZYNNOŚĆ NARZĄDU
NADMIERNY WYSIŁEK MIĘŚNIOWY
Cele leczenia obrzęków chłonnych
POBUDZENIE TWORZENIA SIĘ KRĄŻENIA OBOCZNEGO I REGENERACJI UKŁADU CHŁONNEGO
PRZYWRÓCENIE RÓWNOWAGI ODPŁYWU CHŁONKI
FIZJOTERAPIA
ODPROWADZENIE NADMIARU PŁYNU
ZMNIEJSZENIE ROZCIĄGNIĘCIA TKANEK
ZWIĘKSZENIE CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO
ZMNIEJSZENIE CIŚNIENIA
KOLOIDOOSMOTYCZNEGO
PRZYWRÓCENIE WYDOLNOŚCI ZASTAWEK
URUCHOMIENIE NIEWYKORZYSTANYCH NACZYŃ
CHŁONNYCH
LEPSZE WARUNKI ODŻYWIANIA
NACZYŃ CHŁONNYCH
TWORZENIE KRĄŻENIA OBOCZNEGO
REGENERACJA UKŁADU CHŁONNEGO
Wpływ ucisku na naczynia chłonne
odruchowy skurcz lub uszkodzenie naczyń chłonnych 80 G/CM2 (60 mm HG)
bezpieczny ucisk 100 G/CM2 (75 mm HG)
lub 60 G/CM2 (45 mm HG)
Metody leczenia obrzęku chłonnego
ręczny drenaż limfatyczny
przerywana kompresja pneumatyczna
ćwiczenia ruchowe
bandażowanie
elastyczne rękawy lub pończochy
pozycje ułożeniowe
zabiegi fizykalne
edukacja pacjenta
KOMPLEKSO7WA TERAPIA
UDRAŻNIAJĄCA
ręczny drenaż limfatyczny
leczenie kompresyjne
pielęgnacja skóry
ćwiczenia ruchowe
FAZY KOMPLEKSOWEJ
TERAPII UDRAŻNIAJĄCEJ
FAZA I
codzienny drenaż ułożeniowy
codzienne bandażowanie
kompresja
FAZY KOMPLEKSOWEJ
TERAPII UDRAŻNIAJĄCEJ
FAZA II
1 - 2/tydzień drenaż chłonny
pończochy/rękawy kompresyjne
Ćwiczenia ruchowe
ruch ma decydujące znaczenie w transporcie chłonki w kolektorach oraz powrocie żylnym
WPŁYW ĆWICZEŃ RUCHOWYCH
NA UKŁAD CHŁONNY
wzrost skuteczności pompy mięśniowej”
działanie ssące
zwiększone opróżnianie zbiornika mleczu
wzrost sprawności przepływu chłonki w dużych naczyniach
wspomaganie powrotu żylnego
wzrost przepływu chłonki na jednostkę czasu
Pompa mięśniowa
skurcz mięśnia
zwiększenie ciśnienia tkankowego
przekazanie ciśnienia na ścianę naczynia żylnego i chłonnego przez włókna
ucisk żył powierzchownych przez powierzchnię skóry podczas wyrzutu krwi w kierunku dośrodkowym podczas skurczu mięśnia
powtórne napełnianie naczyń podczas rozluźniania mięśni
zmniejszenie przekrwienia
Najbardziej wskazane rodzaje ćwiczeń ruchowych
czynne wspomagające pompę mięśniową
bierne wspomagające pompę stawową
oddechowe
rozluźniajace
ĆWICZENIA ODDECHOWE
WDECH - REDUKCJA CIŚNIENIA W ŻYŁACH BLISKO SERCA TOWARZYSZĄCYCH WPŁYWOWI CHŁONCE DO KĄTÓW ŻYLNYCH. PRZYSPIESZONE KRĄŻENIE W TYCH ŻYŁACH DZIAŁA SSĄCO PODOBNIE JAK W POMPIE WODNEJ
WYDECH - OPRÓŻNIANIE ZBIORNIKA MLECZU DO PRZEWODU PIERSIOWEGO, CO POZWALA NA DRENAŻ CHŁONKI Z KOŃCZYN DOLNYCH DO ZBIORNIKA MLECZU (EFEKT SSĄCY)
ĆWICZENIA ZMNIEJSZAJĄCE
PRZEKRWIENIE
przed i po ćwiczeniach stymulacja właściwych węzłów chłonnych i dużych dróg chłonnych - automasaż
rozgrzewka 20-30 powtórzeń ruchów w dużych stawach z głębokimi oddechami
ćwiczenia zmniejszające przekrwienie od części dystalnych w kierunku proksymalnym, skurcz mięśni kkg połączony z wdechem a kkd z wydechem
rozciąganie mięśni 20-30 sekund
ĆWICZENIA UŁATWIAJĄCE
ODPŁYW CHŁONKI
ROZLUŹNIAJĄCE
CZYNNE MIĘŚNI SZYI
IZOMETRYCZNE MIĘŚNI SZYI
CZYNNE OBRĘCZY BARKOWEJ
ODDECHOWE TOREM PRZEPONOWYM
IZOMETRYCZNE MIĘŚNI BRZUCHA
ODDECHOWE TOREM ŻEBROWYM
CZYNNE KOŃCZYN GÓRNYCH (RAMIĘ, PRZEDRAMIĘ,
RĘKA)
ZOMETRYCZNE KOŃCZYN GÓRNYCH
ROZLUŹNIAJĄCE
ZASADY STOSOWANIA
ĆWICZEŃ RUCHOWYCH W
OBRZĘKACH CHŁONNYCH
OPTYMALNA INTENSYWNOŚĆ
POZYCJA UŁOŻENIOWA
WOLNE RUCHY
KOLEJNOŚĆ ĆWICZEŃ
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY (RDCH
SPECJALNY RODZAJ DELIKATNEGO MASAŻU WYKONYWANY W KIERUNKU DOŚRODKOWYM OD CZĘŚCI BLIŻSZYCH DO DALSZYCH KOŃCZYNY
WPŁYW RDCH NA CZYNNOŚĆ
UKŁADU CHŁONNEGO
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY
ZWIĘKSZONE WYTWARZANIE CHŁONKI
ZWIĘKSZENIE PRZESUWANIA PŁYNU TKANKOWEGO W PRZEDLIMFATYCZNYCH KANAŁACH ŁĄCZNOTKANKOWYCH
WZROST CZĘSTOTLIWOŚCI WYPEŁNIANIA I OPRÓŻNIANIA POCZĄTKOWYCH NACZYŃ CHŁONNYCH
ROZCIĄGNIĘCIE ŚCIANY LIMFANGIONU
PODWYŻSZENIE LIMFANGIOMOTORYKI (MECHANIZM FRANKA STARLINGA)
WZROST OBJĘTOŚCI CZASOWEJ CHŁONKI
ZASADY RĘCZNEGO DRENAŻU
CHŁONNEGO
KIERUNEK DOŚRODKOWY
KOLEJNOŚĆ OD CZĘŚCI BLIŻSZYCH DO DALSZYCH
POWOLNE WYKONYWANIE (CZĘSTOTLIWOŚĆ SKURCZÓW ZDROWYCH KOLEKTORÓW 6/MIN W SPOCZYNKU I 20/MIN PODCZAS RUCHU)
ODPOWIEDNIA SIŁA CHWYTÓW (ZBYT DUŻY USZKADZA WŁÓKNA KRATKOWATE)
ODPOCZYNEK PO DRENAŻU (UTRZYMYWANIE SIĘ PODWYŻSZONEJ AKTYWNOŚCI LIMFANGIONU)
RODZAJE CHWYTÓW (STAŁE OKRĘŻNE, OBROTOWE, POMPUJĄCE, CZERPIĄCE)
FAZY DRENAŻU (PRZESUWANIA, ODPRĘŻANIA)
WSKAZANIA DO RĘCZNEGO
DRENAŻU CHŁONNEGO
OBRZĘK CHŁONNY PIERWOTNY I WTÓRNY
OBRZĘK ŻYLNO - LIMFOSTATYCZNY
OBRZĘKI POURAZOWE I POOPERACYJNE
PRZECIWWSKAZANIA DO
RĘCZNEGO DRENAŻU
CHŁONNEGO
BEZWZGLĘDNE - NIEWYRÓWNANA NIEWYDOLNOŚĆ SERCA, OSTRE STANY ZAPALNE (BAKTERIE, GRZYBY, WIRUSY)
WZGLĘDNE - OBRZĘKI SPOWODOWANE PRZEZNOWOTWORY ZŁOŚLIWE
PRZERYWANA KOMPRESJA
PNEUMATYCZNA
PRZERYWANY UCISK OBRZĘKNIĘTEJ KOŃCZYNY ZA POMOCĄ RĘKAWA LUB NOGAWICY STEROWANYCH AUTOMATYCZNĄ POMPĄ
PRZERYWANA KOMPRESJA 77
PNEUMATYCZNA (IPC)
UZNANA METODA FIZJOTERAPII W CHOROBACH NACZYŃ UCISK OBRZĘKNIĘTEJ KOŃCZYNY REGULOWANY CZASB UCISKU I PRZERWY REGULOWANA WYSOKOŚĆ CIŚNIENIA
UCISKU RÓŻNE RODZAJE RĘKAWÓW I NOGAWIC
WPŁYW IPC NA UKŁAD
NACZYNIOWY
ZMNIEJSZENIE CIŚNIENIA ŻYLNEGO
ZWIĘKSZENIE PRZEPŁYWU TĘTNICZEGO
ROZSZERZENIE NACZYŃ
ZMNIEJSZENIE LEPKOŚCI KRWI
AKTYWIZACJA FIBRYNOLIZY
STYMULOWANIE WYDZIELANIA CZYNNIKÓW ŚRÓDBŁONKOWYCH I HUMORALNYCH
PRZECIWWSKAZANIA DO IPC
OSTRE STANY ZAPALNE NACZYŃ
OSTRE ZAKRZEPOWE ZAPALENIE ŻYŁ
NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
ZESPÓŁ NERCZYCOWY
NIEDOBÓR BIAŁKA
DUŻE DEFORMACJE KOŃCZYN
CIĘŻKIE NIEDOKRWIENIE KOŃCZYN
NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY W OBRĘBIE OBRZĘKNIĘTEJ KOŃCZYNY
STAŁY UCISK
ZWIĘKSZENIE CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO TKANEK PROWADZĄCE DO OBNIŻENIA EFEKTYWNEGO CIŚNIENIA FILTRACYJNEGO I ZMNIEJSZENIA FILTRACJI KAPILARNEJ
ELASTYCZNE POŃCZOCHY
ELASTYCZNE RĘKAWY
INNE METODY STOSOWANE W
LECZENIU OBRZĘKU
CHŁONNEGO
ELEKTROTERAPIA
LASEROTERAPIA
ULTRADŹWIĘKI
HYDROTERAPIA
KINESIO TAPING
MASAŻ
KLASYCZNY
ELEKTROTERAPIA
PRĄD STAŁY - PRZECIWWSKAZANY (SILNY EFEKT PRZEKRWIENNY)
WSKAZANY PRĄDY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI NP. TENS
PRĄD INTERFERENCYJNY
LASER BIOSTYMULACYJNY
Pobudza lymfangiomotorykę
Pobudza lymfangiogenezę
Pobudza makrofagi
Redukuje zwłóknienie
Ochrania drogi chłonne
Pobudza tworzenie nowych dróg chłonnych
9 sesji (3/tydzień)
kontakt głowicy ze skórą
nad pachą i ramieniem
UTRADŹWIĘKI
NIEWIELKI EFEKT PRZEKRWIENNY
EFEKT „MIKROMASAŻU”
WSKAZANE PRZY ZWŁÓKNIENIU
HYDROTERAPIA
KONTROWERSYJNE ZASTOSOWANIE MASAŻU WIROWEGO (CZAS KONTAKTU Z WODĄ I POZYCJA ZABIEGU)
WSKAZANE PŁYWANIE (↑CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO) W WODZIE O TEMPERATURZE 22 - 30 stopni C
KRIOTERAPIA
DZIAŁANIE
PRZECIWBÓLOWE
PRZECIWZAPALNE
ROZLUŹNIAJACE
ODRUCHOWE
PRZEKRWIENIE
W OBRZĘKACH CHŁONNYCH
KRIOTERAPIA
↓
ZWOLNIENIE
LIMFANGIOMOTORYKI
↓
PRZECIWWSKAZANA
CZYNNIKI CIEPLNE
PRZECIWWSKAZANE
MASAŻ KLASYCZNY
ZNACZNE PRZEKRWIENIE
PRZECIWWSKAZANY W OBSZARZE OBRZĘKOWYM I PRZYNALEŻNYCH KWADRANTACH TUŁOWIA
KINESIO TAPING
NORMALIZACJA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO
POPRAWA MIKROKRĄŻENIA
EFEKT UNOSZENIA SKÓRY
DZIAŁANIE PODOBNE DO DRENAŻU LIMFATYCZNEGO
EDUKACJA CHOREGO
POSTĘPOWANIE W CZASIE I PO ZAKOŃCZENIU SESJI ZABIEGÓW
UNIKANIE CZYNNIKÓW ZWIĘKSZAJĄCYCH RYZYKO OBRZĘKU
STOSOWANIE METOD WSPOMAGAJĄCYCH ODPŁYW CHŁONKI
CELE REHABILITACJI W
TERMINALNYM OKRESIE
CHOROBY NOWOTWOROWEJ
POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA
ŁAGODZENIE BÓLU
ZMNIEJSZANIE DUSZNOŚCI
REDUKCJA OBRZĘKU CHŁONNEGO
ZAPOBIEGANIE ODLEŻYNOM
ZMNIEJSZANIE DEFICYTU SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
UTRZYMYWANIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
Cele te są osiągane przez stosowanie metod
FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
DRENAŻ CHŁONNY
ĆWICZENIA RUCHOWE
ZABIEGI FIZYKALNE I MASAŻ
ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE
PSYCHOTERAPIA
RELAKSACJA
NIEZBĘDNY WARUNEK ZDROWIA
AKTYWNOŚĆ
ODPOCZYNEK
Ruch wpływa na (prewencja)
ośrodki wydzielające insulinę i estrogeny
wzrost stężenia substancji odpornościowych
obniżenie poziomu estrogenów i progesteronu
zwiększenie metabolizmu
obniżenie masy mięśniowej
Rola ruchu w prewencji wtórnej
szybszy powrót do normalnego życia,
poprawa jakości życia
obniżenie poziomu zmęczenia odczuwane po radioterapii i chemioterapii
wzrost tolerancji wysiłku
poprawa stanu psychicznego
łagodzenie objawów leczenia nowotworów: nudności, wymioty, biegunki
Chorzy leczeni z powodu nowotworów złośliwych powinni
wykonywać ćwiczenia angażujące duże grupy mięśniowe - 3-5 razy w tygodniu po 20-30 min
ostrożnie u osób z nowotworami złośliwymi
Czynniki ograniczające podejmowanie aktywności ruchowej
ciężkie wyniszczenia
duszność,
bóle
silne nudności
skrajne zmęczenie
ZWIĄZEK AKTYWNOŚCI
RUCHOWEJ Z NOWOTWORAMI
ZŁOŚLIWYMI
AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W
PREWENCJI CHOROBY
NOWOTWOROWEJ
Rak jelita grubego - zależność pewna
Zmniejszenie ryzyka o 50%
Rak piersi - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 30 - 40%
Rak prostaty - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 10 - 30%
Rak macicy - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 0 - 90% ?
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA
RAKA JELITA GRUBEGO
ZALEŻNIE OD AKTYWNOŚCI
RUCHOWEJ
SIEDZĄCY TRYB ŻYCIA
24,6/100 TYS.
UMIARKOWANA AKTYWNOŚĆ RUCHOWA
21,6/100 TYS.
WYSOKA AKTYWNOŚĆ RUCHOWA
13,4/100 TYS.
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA
RAKA PIERSI ZALEŻNIE OD
AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
WZROST RYZYKA O 1/3 U KOBIET O NISKIEJ
AKTYWNOŚCI RUCHHOWEJ PO MENOPAUZIE
WZROST RYZYKA U KOBIET Z WYŻSZYM BMI
REDUKCJA O 30 - 40% U AKTYWNYCH
RUCHOWO
REDUKCJA O 67% U KOBIET POWYŻEJ 50
ROKU ŻYCIA O WYSOKIEJ AKTYWNOŚCI
FIZYCZNEJ
Rehabilitacja chorych
„ze sztucznym odbytem”
Leczenie nowotworów układu pokarmowego
wytworzenie stomii - połączenie światłą narządu jamistego z powierzchnią ciała
na jelicie cienkim - ileostomia
na jelicie grubym kolostomia
Okres pooperacyjny wczesny
fizjoterapia klatki piersiowej - ćwiczenia oddechowe torem piersiowym
ćwiczenia przeciwzakrzepowe
ćwiczenia samoobsługi
pionizacja chorego
nauka obsługi stomii, pielegnacji, higieny osobistej
Okres późniejszy
ćwiczenia ogólnousprawniające - wzmocnienie mięśni brzucha (zapobieżenie przepuklinie, zmniejszenie ryzyka wciągnięcia lub wypadania stomii), normalizacja pracy jelit
Aktywność fizyczna u chorych ze stomią
pływanie,
gimnastyka,
jazda na rowerze,
turystyka piesza i narciarska
Aktywność niewskazana
sporty kontaktowe,
sporty walki,
intensywny trening siłowy
z dużą ostrożnością gry zespołowe i narciarstwo zjazdowe
Rehabilitacja po leczeniu raka piersi
Rak piersi
Zaawansowany rak piersi
Leczenie:
metoda Halsteda - odcięcie sutka, mm piersiowych, węzłów chłonnych dołu pachowego
metoda Pateya - odcięcie sutka, węzłów chłonnych
usunięcie kwadrantu piersi lub guza
Zaburzenia czynnościowe kończyny górnej po stronie operowanej
ograniczenie ruchomości w stawie ramiennym (prostowanie horyzontalne, odwodzenie, rotacja zewnętrzna)
osłabienie mięśni kończyny (mm zginaczy horyzontalnych, przywodzicieli i rotatorów wewnętrznych
Zaburzenia czynnościowe kończyny górnej po stronie operowanej
obrzęk chłonny ok. 40%
zaburzenia statyki tułowia
wady postawy w postaci kifozy i kifoskoliozy
kompleks połowy wartości - half woman complex
Rehabilitacja w okresie przedoperacyjnym
nauka ćwiczeń stosowanych po operacji
edukacja pacjentki
Rehabilitacja - od pierwszej doby
doba I i II
układanie kończyny po stronie operowanej w odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej w stawie ramiennym, zgięcie w łokciu do 90
wykonywanie ćwiczeń czynnych ręki i stawu łokciowego i rotację w stawie barkowym
po 48 h ćwiczenia w stawie ramiennym 90-180
Inni autorzy
do czasu usunięcia drenu ćwiczenia czynne ręki i stawu łokciowego
ćwiczenia izometryczne mm odwodzicieli stawu ramiennego
po usunięciu drenu ćwiczenia czynne w odciażeniu i czynne wolne bardzo ostrożnie w płaszczyźnie czołowej - możliwość wystąpienia wysięku w stawie
po przylgnięciu płata skóry ćwiczenia czynne wolne we wszystkich ruchach w pełnym zakresie i ćwiczenia czynne z oporem we wszystkich płaszczyznach
Rehabilitacja w Polsce
3 etapy okresu pooperacyjnego
Rehabilitacja od 1-3 doby
ćwiczenia oddechowe,
ćwiczenia czynne reki i stawu łokciowego
ćwiczenia wspomagane i samowspomagane
czynne wolne w stawie ramiennym zaczynając od płaszczyzny strzałkowej, poprzecznej i czołowej
ćwiczenia rozluźniające
kończyna górna ułożona na klinie, ręka na poziomie klatki piersiowej
Rehabilitacja w od 4-6 doby
ćwiczenia jak w etapie pierwszym w pozycji siedzącej
delikatny masaż kończyny górnej
Rehabilitacja od 7-10 doby
ćwiczenia w pozycji stojącej
ćwiczenia czynne z oporem
delikatny masaż kończyny górnej
Inni autorzy
ćwiczenia dopiero w 7 dobie
zmniejszenie ryzyka wystąpienia wysięku
Po etapie szpitalnym
rehabilitacja amulatoryjna i sanatoryjna
ćwiczenia grupowe ogólnousprawniajace,
trening wytrzymałościowy
ćwiczenia indywidualne
Łagodny guz piersi
Usuwanie obrzęku chłonnego
Drenaż limfatyczny
Rehabilitacja po leczeniu
nowotworów układu ruchu
Leczenie nowotworów kości
amputacja kończyny
miejscowe usunięcie nowotworu z zapewnieniem wymaganej doszczętności i jednoczesnym zachowaniem czynności kończyny
radioterapia
hemioterapia
ortopedyczne zabiegi rekonstrukcyjne
Rehabilitacja po amputacji
znaczne ograniczenie możliwości rekonstrukcji pełnej funkcji ruchowej kończyny
problemy z zaprotezowaniem - trudności z osadzeniem protezy
Rehabilitacja
wycięcie barku z zachowaniem funkcji kończyny górnej
standardowe postępowanie po zabiegu operacyjnym
ćwiczenia czynne ręki i stawu łokciowego
Rehabilitacja
Częściowej resekcji miednicy z zachowaniem stawu biodrowego i kończyny dolnej
standardowe postępowanie po zabiegu operacyjnym
ćwiczenia bierne uzupełnione masażem
po 4 tygodniach chodzenie bez obciążenia, ćwiczenia czynne wolne i z oporem
chód za pomocą jednej kuli, po 3 miesiącach pełne obciążenie
Rehabilitacja po leczeniu nowotworów
głowy i szyi
Leczenie
operacyjne
napromieniowanie
Postępowanie rehabilitacyjne przed leczeniem
nauka ćwiczeń oddechowych torem przeponowym
ćwiczenia skutecznego kaszlu
ćwiczenia przeciwzakrzepowe
ćwiczenia obręczy barkowej i stawu ramiennego, szyjnego odcinka kręgosłupa
ćwiczenia ust, żuchwy (jeśli usuwane język lub żuchwa)
Okres pooperacyjny
fizjoterapia klatki piersiowej (powikłania przeciwzakrzepowa
ćwiczenia czynne głowy i szyi, obręczy barkowej, ust i żuchwy
ćwiczenia korekcji postawy - prawidłowe symetryczne ustawienie chorego
bóle w okolicy łopatki - masaż
ćwiczenia ogólnousprawniające
Rehabilitacja chorych po leczeniu
raka krtani
Leczenie
Całkowite lub częściowe wycięcie
Utrata mowy dźwięcznej
Ograniczenie aktywności, również ruchowej
Okres pooperacyjny
Ćwiczenia oddechowe torem przeponowym
Oklepywanie klatki piersiowej
Ćwiczenia skutecznego kaszlu
Ćwiczenia zwiększające ruchomość w stawach ramiennych, obręczy barkowej, odcinku szyjnym kręgosłupa
Ćwiczenia mm brzucha
Nauka mowy
Ćwiczenia mm mimicznych, ust, języka
Ćwiczenia ogólnousprawniajace i wytrzymałościowe
Rehabilitacja po usunięciu krtani
wytworzenie mowy przełykowej
ćwiczenia dźwięcznego wydechu
użycie dźwięcznego wydechu do wytworzenia głosu
wydłużania czasu wydawania dźwięku
nauki akcentowani
nauki szybkiej mowy
eliminacji szmerów oddechowych
Rehabilitacja po usunięciu krtani
ćwiczenia oddechowe torem przeponowym, rozpoczynające się rozluźnieniem chorego: mm żwaczy, zwieracza przełyku - wciągnięcie powietrza do przełyku
najpierw w pozycji leżącej, siedzącej i stojącej
prowadzone przez logopedę, foniatrę przy współudziale fizjoterapeuty
Rehabilitacja chorych po leczeniu
nowotworów O U N
Leczenie
operacyjne - różne uszkodzenia tkanki miejscowej w zależności od rodzaju nowotworu i jego umiejscowienia i rozległości
Okres pooperacyjny
fizjoterapia klatki piersiowej
ćwiczenia przeciwzakrzepowe
ćwiczenia czynne wolne, wspomagane, bierne
metody reedukacji, trening równowagi i koordynacji - ze względu na czasowy lub trwały niedowład lub porażenie połowicze
Nowotwory rdzenia kręgowego
pierwotne lub jako wynik przerzutu
kompresja rdzenia, osłabienie lub porażenie kończyn i tułowia
leczenie to odbarczająca laminektomia i napromieniowanie
Po operacji
fizjoterapia klatki piersiowej
profilaktyka przeciwzakrzepowa
profilaktyka przeciwodleżynowa
ćwiczenia bierne lub czynne
nauka lokomocji,
ćwiczenia manipulacyjne
nauka jazdy na wózku inwalidzkim