Spis treści:
Wprowadzenie...................................................................................................str. 3-5
Poziom sprzedaży win w Polsce........................................................................str. 6-7
Struktura przedmiotowa rynku win....................................................................str. 8-11
Wina stołowe
Wermuty
Wina deserowe
Wina musujące i szampany
Struktura podmiotowa rynku win......................................................................str. 12-13
Bartex
Vinpol Sp. Z o.o.
Dostawcy o rynku..............................................................................................str. 14-16
Rynek wolniej rosnący.......................................................................................str. 17-18
7. Wnioski..............................................................................................................str. 19
8. Perspektywy rozwoju.........................................................................................str. 20
1. Wprowadzenie
W naszej pracy zajmiemy się rynkiem win. Naszym zamiarem jest analiza ww. rynku zarówno od strony popytu, jak i od strony podaży. Przedstawimy również głównych producentów działających w tym segmencie.
Omawiając rynek win, na wstępie warto zwrócić uwagę na jego dużą różnorodność. Wyróżniamy tu:
* bardzo rozdrobniony segment win stołowych, którego sprzedaż najsilniej ze wszystkich segmentów zlokalizowana jest w handlu nowoczesnym (46%)
* segment win musujących i szampanów charakteryzujący się dużą sezonowością ze szczytową sprzedażą na przełomie roku
* segment wermutów
* segment win deserowych którego sprzedaż znacznie silniej niż dla pozostałych segmentów zlokalizowana jest w handlu tradycyjnym (79%).
Należy pokreślić, że już sama dostępność całej kategorii w sklepach detalicznych jest ograniczona w związku z koniecznością posiadania koncesji. W związku z powyższym 63 proc. sklepów detalicznych prowadzi w swojej sprzedaży wino. Jest to niewiele w porównaniu do piwa, dostępnego w 88 proc. sklepów w Polsce, za to dostępność win z oczywistych powodów jest znacznie wyższa niż wódki (44 proc.).
Spośród analizowanych produktów Wino deserowe Cherry 1l produkowane przez VIN POL dostępne było w 50 proc. sklepów. Pozostałe produkty zanotowały zdecydowanie niższą dostępność w analizowanych 40 placówkach. Aż 6 produktów nie wystąpiło w żadnym ze sklepów, a kolejne 5 obecnych było w nie więcej niż 4 sklepach.
Ceny
W ramach 16 analizowanych produktów, których dostępność została zanotowana przynajmniej w jednym sklepie, 3 produkty notują cenę poniżej 10 zł, kwalifikując się jednocześnie do najniższego segmentu cenowego.
Znaczna ilość produktów notuje cenę za sztukę pomiędzy 10 a 14 zł - 7 produktów. Natomiast tylko dwa są produktami z wyższej półki w cenie około 29 zł za butelkę.
W każdym z wyróżnionych segmentów cenowych występują wina różnego typu.
Rynek win jest bardzo rozdrobniony. Na rynku działa kilku znaczących producentów i dystrybutorów, takich jak VINPOL, Ambra czy Racke Polska. Każdy z nich ma silnego inwestora zagranicznego i rozwinięte działy dystrybucji. Oprócz dużych firm na rynku aktywnych jest wielu importerów i mniejszych producentów. Co ciekawe, większość firm winiarskich sprzedaje alkohole miejscowej produkcji, jak i importowane trunki. Ma to też swoje pokrycie w wynikach badań Target Group Indeks, prowadzonych przez SMG/KRC A Millward Brown Company - niespełna 42 procent przebadanych konsumentów zadeklarowało, że spożywa wina krajowe. Z win importowanych największym powodzeniem cieszą się trunki produkowane w Bułgarii i Francji (23 proc. respondentów) oraz węgierskie i włoskie (odpowiednio 22 i 20 proc.).
Mimo wszystko sama częstotliwość spożywania wskazuje, że wina nadal nie są zbyt popularne wśród Polaków. Połowa konsumentów pija wina kilka razy do roku, a jedynie niespełna 7 proc. respondentów zadeklarowało, że spożywa wino co najmniej raz w tygodniu.
Wyniki badania dystrybucji zrealizowanego dla „Supermarket News” przez ACNielsen wskazują, że najwięksi gracze na rynku skupiają się przede wszystkim na nowoczesnych kanałach dystrybucji. Wino które uzyskało najlepszy wynik w tym badaniu - 18 Cherry deserowe - było obecne we wszystkich przebadanych hipermarketach i w nieco ponad jednej trzeciej supermarketów. Oczywiście dystrybucja do tradycyjnych sklepów detalicznych dostarcza największych trudności producentom i importerom wina. Najlepszy wynik osiągnęło tu wino Istra, dystrybuowane przez Bartex - Bartol. Ten wynik oraz dobra obecność w supermarketach pozwoliła w ogóle na zajęcie drugiego miejsca wśród wszystkich badanych produktów. Spośród pozostałych win dobry poziom występowania osiągnęło wino Bongerode white demi-sec dystrybuowane przez Racke Polska. Kolejnym winem oprócz 18 - Cherry, które było obecne we wszystkich przebadanych hipermarketach jest Cin&Cin Bianco Wermout produkowane przez firmę Ambra. Co ciekawe, bardzo dobrą dystrybucję jak na wino z wyższej półki cenowej ma Cinzano, dystrybuowane przez VINPOL. Badany typ Cinzano był obecny w niemal wszystkich hipermarketach, ale gorzej wypadł w mniejszych sklepach. Potwierdza to szeroko krążącą opinię, iż mniejsze sklepy niechętnie wprowadzają na półki wina droższe. Rozdrobnienie rynku i słabość niektórych producentów i importerów powoduje, że niektóre gatunki win mają bardzo słabą dystrybucję, co możemy zaobserwować w przypadku sześciu win, które w dniu badania nie znalazły się w żadnym spośród przebadanych sklepów.
2. Poziom sprzedaży win w Polsce
Sprzedaż win w Polsce można ukazać w podziale na cztery segmenty: wina stołowe, wermuty, wina musujące i szampany oraz wina deserowe. Najistotniejszym spośród nich jest segment win stołowych, generujący około 35 proc. całkowitej sprzedaży win.
Jedynie w szczytowym okresie sprzedaży dla wszystkich segmentów (grudzień - styczeń) większe znaczenie odgrywają wina musujące i szampany (ich udział w sprzedaży sięga wówczas ponad 42 proc., podczas gdy w pozostałych okresach wynosi około 25 proc.). Analizując roczne okresy sierpień 2001 - lipiec 2002 i sierpień 2002 - lipiec 2003 zauważamy, że wszystkie segmenty odnotowały w ciągu ostatnich 12 miesięcy ilościowy wzrost sprzedaży (wykres 1).
Wykres 1.
Najwyższy przyrost sprzedaży, zarówno wartościowo (blisko 20 proc.) jak i ilościowo raportowany jest dla win stołowych. W przypadku win deserowych wysoki wzrost sprzedaży odbywa się przy spadku średniej ceny, co w konsekwencji daje minimalny wzrost sprzedaży pod względem wartościowym.
Dla każdego segmentu win ponad 50 proc. wolumenu sprzedaży generowane jest przez handel tradycyjny (sklepy o powierzchni do 300 m2), jednak koncentracja jest zróżnicowana dla poszczególnych segmentów. Handel nowoczesny odpowiada aż za 46 proc. sprzedaży dla win stołowych i jednocześnie za niewiele ponad 20 proc. dla win deserowych (Wykres 2).
Wykres 2
3. Struktura przedmiotowa rynku win
3.1 Wina stołowe
Rynek win stołowych rozwija się bardzo dynamicznie w ostatnim okresie. Zauważalne są również zmiany polegające na wzroście popularności win z Nowego Świata oraz win z droższych segmentów cenowych. Wina w cenie powyżej 20 PLN za butelkę o pojemności 0.75L stanowią już ponad 8 proc. sprzedaży na poziomie całej Polski i 12 proc. w handlu nowoczesnym w ujęciu ilościowym (w ujęciu wartościowym generują już blisko 25 proc. obrotów). Jednak liderem w tym segmencie wciąż pozostaje niedroga Sophia, produkowana przez wiele podmiotów i dostępna niemal w każdym sklepie prowadzącym sprzedaż wina. Najchętniej wybieranym typem opakowania pozostaje butelka 0.75 l. Inne pojemności oraz opakowania inne niż szklane butelki wciąż odgrywają marginalne znaczenie.
Warto przy tym zwrócić uwagę na fakt, że rynek win stołowych jest bardzo rozdrobniony. Z wyjątkiem Sophii i Egri Bikaver żadna inna marka nie jest w stanie zbudować wysokiego poziomu dystrybucji i osiągnąć znaczących udziałów.
3.2 Wermuty
Sprzedaż wermutów wykazuje tendencję wzrostową, choć kategoria ta nie rozwija się aż tak dynamicznie, jak na przykład win stołowych. Sprzedaż zlokalizowana jest przede wszystkim w handlu tradycyjnym, na który przypada około 65 proc. wolumenu. Głównym typem opakowania pozostaje butelka o pojemności 1l, jednak zauważalny jest wzrost znaczenia butelki o pojemności 0,5l (około 6 proc. obrotów). Analizując segmenty cenowe na rynku wermutów, widzimy, że aż dwie trzecie wielkości sprzedaży generowane jest przez produkty w cenie do 15 PLN za butelkę 1l.
Polacy chętniej wybierają wermuty białe niż czerwone. Wermuty białe stanowią ponad 60 proc. sprzedaży. Z kolei wermuty słodkie i półsłodkie stanowią ponad 90 proc. sprzedaży. Wermuty wytrawne wciąż mają niewielkie znaczenie na rynku.
Do głównych graczy na rynku wermutów należą: Ambra (z marką Cin&Cin), Bacardi-Martini (Martini), a także Bartex, Cris-Vin i Vinpol.
3.3 Wina deserowe
Wina deserowe odnotowują w ostatnim roku bardzo wyraźny wzrost wielkości sprzedaży przy jednoczesnym niewielkim wzroście wartościowym. W tym segmencie zauważalny jest wzrost znaczenia tanich marek. Sprzedaż win deserowych zlokalizowana jest przede wszystkim w handlu tradycyjnym. Znaczenie handlu nowoczesnego w porównaniu z innymi typami win jest niewielkie.
W ciągu ostatniego roku odnotowywany jest systematyczny wzrost znaczenia win deserowych z najtańszego segmentu cenowego (do 10 PLN) - udziały tego segmentu wzrosły do blisko 50 proc. Rośnie także znaczenie win deserowych w opakowaniach kartonowych.
3.4 Wina musujące i szampany
Sprzedaż win musujących i szampanów charakteryzuje się najwyższą sezonowością spośród wszystkich kategorii alkoholowych. Szczyt sprzedaży przypada oczywiście ma okres grudzień/styczeń (40 proc. rocznej sprzedaży kategorii).
Zauważalny jest wzrost znaczenia najtańszych win musujących, w cenie do 9 PLN za butelkę 0.75 l. Wina z tego segmentu - to ok. 40 proc. sprzedaży, a szczególnie wysokie udziały osiągają w okresie szczytu sprzedaży. Dużą część z nich stanowią produkty ze słowem „Igristoje” w nazwie, pochodzące zarówno z importu jak i produkowane w kraju. Najdroższy segment (wina musujące w cenie powyżej 20 PLN) - to jedynie 3 proc. wielkości oraz 10 proc. wartości sprzedaży.
Pod względem typu opakowania rynek jest zdominowany przez butelkę 0.75 l (blisko 90 proc. wielkości sprzedaży). Z pozostałych wariantów większe znaczenie odgrywa jeszcze jedynie butelka 1.5 l.
Zdecydowanym liderem na rynku win musujących jest Ambra, kontrolująca ponad połowę rynku. Swą silną pozycję firma zawdzięcza markom: Dorato, Cin&Cin oraz Michelangelo, plasowanym w różnych segmentach cenowych. Również Bartex oraz Vinpol należą do liczących się graczy w segmencie win musujących.
W strukturze sprzedaży kategorii niewielką część stanowią szampany. Wina musujące pochodzące z Szampanii stanowią w ujęciu wartościowym około 0,5 proc. obrotów kategorią. Odsetek ten wyższy jest w hipermarketach, udziały szampanów wynoszą ok. 1,5 proc.. wartości sprzedaży win musujących i szampanów.
Najczęściej kupowane marki szampanów / win musujących
Wina musujące są przez polskich konsumentów kupowane przede wszystkim w małych sklepikach spożywczych, gdzie towar podaje sprzedawca (26 proc.), oraz w dużych hipermarketach i supermarketach (23 proc.). Nieco rzadziej produkty z tej kategorii kupowane są w sklepach monopolowych (19 proc.) oraz w sklepach samoobsługowych (13 proc.).
Miejsca najczęstszego zakupu szampanów / win musujących
W hipermarketach wina musujące kupują najczęściej osoby z wykształceniem średnim (33 proc.) lub wyższym (32 proc.) i relatywnie wysokich dochodach na osobę w gospodarstwie domowym (34 proc.), mieszkańcy dużych (43 proc.).
Natomiast w sklepach spożywczych wina musujące kupują częściej osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (32 proc.), dochodach niższych niż średnie (47 proc.) oraz mieszkańcy wsi (36 proc.).
(Badanie przeprowadzono między 6 a 12 listopada 2002 roku na reprezentatywnej losowo-kwotowej próbie 1000 Polaków w wieku 15 i więcej lat. Statystyczny błąd oszacowań dla tej liczebności pozostaje nie większy niż (+/-) 3,2 proc. na poziomie ufności 0,95.)
4. Struktura podmiotowa rynku win
Do głównych dystrybutorów na rynku win należą m.in. : Ambra (dystrybutor Cin & Cin, Dorato i Picollo), Bartex, Vinpol. Bacardi-Martini (Martini), Cris-Vin, Ranich, Gro-Vin.
4.1 BARTEX
Firma ta działa na polskim rynku od maja 1990 roku. Z czasem Firma rozpoczęła działalność w branży winiarskiej. Początkowo był to rozlew małych ilości wina typu vermouth. W dniu dzisiejszym "BARTEX" jest największym importerem całej gamy różnych win gronowych, owocowych i win oryginalnych w Polsce. Sprowadzamy je z różnych krajów świata: Francji, Chorwacji, Słowenii, Węgier, Austrii, Danii, Niemiec, Bułgarii, Macedonii, Włoch, Hiszpanii, a ostatnimi laty także z Australii, Afryki Południowej, Kalifornii, Tunezji i Chile.
Od roku 1993 prowadzi własną fermentację win gronowych i owocowych, którą nadzoruje specjalista- enolog z Chorwacji. Firma jest wyłącznym importerem wina z Danii: Kirsberry i Sollberry. Najbardziej znane marki handlowe BARTEX-u to vermouthy: Istra, Adria, Bacchus, Garrone, Napoleon. W grupie tej BARTEX zajmuje wiodącą pozycję. Wśród win stołowych: Veneto, Egri Bor, Tokaji, Madeleine, Chantal, W grupie win deserowych Firma jest liderem ze znanymi markami jak Edelkirsch, Cherry Staropolskie, Nalewka Wiśniowa, Sangria. Wina musujące: Amadeus, Moskowskoje Igristoje, Jantarnoje Igristoje i in. BARTEX jest wyłącznym importerem oryginalnego francuskiego szampana Charles de Cazanove. Oprócz win prowadzony jest również import brandy francuskiego w butelkach. BARTEX posiada wyłączne prawa i ochronę na znaną markę brandy Budafok produkowaną w kooperacji z dostawcą koncentratu brandy Budafok z Węgier. Ten stary zacny trunek zdobył już i wciąż poszerza grono wiernych klientów. W oparciu o wyłączne prawa licencyjne produkuje na bazie polskich surowców wódkę Jelzin, bardzo popularną w krajach Europy Zachodniej. Szereg win posiada złote medale, którymi rokrocznie nagradzane są na konkursach winiarskich, targach krajowych i zagranicznych m.in.: w Niemczech, Kanadzie, Francji i Rosji. Oferta win jest obszerna zarówno w zakresie asortymentu, cen jak i jakości. Część produkcji sprzedawana jest na export do Niemiec, Czech, Rosji, a w perspektywie i na dalsze rynki zbytu. Poprzez kontakty gospodarcze w swojej branży BARTEX znany jest jako solidny partner w całej Europie. Firma pochwalić się może znaczącym wzrostem produkcji i sprzedaży. Dobra kondycja Firmy to nie przypadek, a efekt dobrze realizowanej strategii ekonomicznej. Maszyny i urządzenia oraz fachowa obsługa pozwalają na szeroki zakres możliwości produkcyjnych Firmy i dbałość o najwyższą jakość. Te atrybuty sprawiają, że wyroby BARTEX-u szybko zdobywają miejsce na rynku i spotykają się z uznaniem klientów w kraju i za granicą.
4.2 Vinpol Sp. Z o.o.
Vinpol działa na rynku od ponad 11 lat jako przedsiębiorstwo w pełni prywatne. Kiedy przed kilku laty 100 proc. udziałów przejęła niemiecka spółka Henkell & Söhnlein, Vinpol stał się częścią Grupy Oetker, której znaczącym filarem jest właśnie Henkell&Söhnlein. Przypomnijmy może, iż do tej grupy należy znana i w Polsce marka Dr Oetker, wytwarzana także w zakładach w Polsce i posiadająca polski oddział w Gdańsku. Ale nie tylko. W Polsce do grupy należy browar Dojlidy w Białymstoku, zaś w skali europejskiej posiada drugą co wielkości flotę przewoźniczą, a także prowadzi hotele w różnych częściach Europy. Tak więc mamy do czynienia z bardzo zróżnicowanymi formami działalności firm należących do Grupy Oetker, wśród których produkcja i sprzedaż wyrobów alkoholowych przez Henkell&Söhnlein ma ogromne znaczenie. Obecnie ma 25 proc. udziałów w rynku win musujących i 35 proc. w rynku wódek (wódka Gorbatschow) w Niemczech, 35 proc. rynku win musujących w Austrii, inwestuje na Węgrzech, w Czechach, Słowacji, w Polsce. Cechą charakterystyczną dla wszystkich spółek działających w ramach grupy jest to, iż zajmuje się przede wszystkim produktami markowymi.
Jest to firma nowoczesna zarówno pod względem technologicznym, jak i kadrowym. Większość osób zatrudnionych w Vinpolu to ludzie młodzi i pełni pomysłów. Są to Polacy, którzy doskonale rozumieją warunki funkcjonowania gospodarki rynkowej i z zaangażowaniem podchodzą do swoich zadań. Koledzy z Niemiec właściwie pełnią tutaj tylko rolę doradców. Zespół handlowy składa się z 6 key accountów, 32 współpracowników w terenie i 8 pracujących z gastronomią. Ale system sprzedaży to nie wszystko. Firma dysponuje bardzo nowoczesnym zakładem produkcyjnym i dostarcza na rynek wyroby markowe najwyższej jakości. Spełniają one normy ISO, HACCAP i szereg innych. Dzięki dyscyplinie kosztów może być konkurencyjna także cenowo.
5. Dostawcy o rynku
Dariusz Polak,
dyrektor ds. marketingu Vinpol
„Rynek win w Polsce można podzielić na kilka kategorii: wina stołowe, deserowe, wermuty oraz wina musujące, w której to kategorii mieszczą się zarówno wina gazowane, jak też wina naturalnie musujące.
Jedyna kategoria, w której notowany jest naprawdę dynamiczny wzrost, to wina stołowe. Mają one na koncie zarówno wyraźny wzrost wartościowy jak i ilościowy, jednak wyższy jest ten pierwszy - to oznacza po pierwsze, że cena tego rodzaju wina nieznacznie podnosi się z roku na rok, a mimo to coraz więcej konsumentów po nie sięga; po drugie konsumenci tych win chętniej i coraz częściej decydują się na zakup produktów wyższej jakości po wyższej cenie.
Wina deserowe to typowo polska kategoria, właściwie nieistniejąca w innych częściach Europy, gdzie jest ona znana raczej jako likiery i wina likierowe z dodatkiem różnych aromatów i wyciągów. W Polsce najpopularniejsze są wina deserowe o smaku wiśniowym. Udział win deserowych w rynku jest o połowę mniejszy niż w przypadku win stołowych, ale jest to rynek stabilny. W tym przypadku wzrost ilościowy nieco przekracza wzrost wartościowy, a więc ceny win deserowych spadają. Wermuty są jednym z najbardziej stabilnych rynków - ich sprzedaż utrzymuje się na podobnym poziomie (lub z niewielką tendencją wzrostową) od wielu lat.
W przyszłości prawdopodobnie nadal najdynamiczniej będzie rozwijał się rynek win stołowych, wzrost będą także notowały kategorie win musujących i wermutów, natomiast rynek win deserowych będzie pozostawał stabilny, albo będzie się kurczył. Dla nas ten rynek pozostaje jednak o tyle ważny, że w czołowej ósemce najchętniej kupowanych marek win deserowych w Polsce znajdują się wszystkie 4 marki Vinpolu, a zważywszy mocną pozycję takich marek - jak „Nalewka Babuni” czy „18” - raczej z optymizmem patrzymy w przyszłość Vinpolu na tym rynku, tym bardziej, że na tym niestety najsłabiej rozwijającym się rynku win deserowych po naszym wejściu do UE pozostaną głównie najsilniejsze marki, dobrej jakości. Szansą dla tej kategorii jest natomiast eksport - ze względu na fakt, że wina deserowe nie są właściwie znane poza Polską, jest wielu chętnych do ich sprowadzania jako jednego z typowych polskich produktów alkoholowych. Warunek jest jednak jeden podstawowy - bardzo dobra jakość i polski, tradycyjny charakter, taka jest nasza Nalewka Babuni, która znajduje coraz to nowych konsumentów poza granicami Polski.
Generalnie podczas gdy rynek win stołowych notuje 15-20 proc. wzrost w skali roku, w przypadku pozostałych win jest to najwyżej kilka procent i ta tendencja prawdopodobnie utrzyma się także w przyszłości.
Rynek producentów win w naszym kraju jest raczej nasycony, ale to nie oznacza, że nie ma na nim miejsca dla nowych firm - dziś konkurencja jest o wiele ostrzejsza niż pięć lat temu, za kolejne pięć lat może być jeszcze silniejsza.”
Wykres 3
Bogdan Bartol,
prezes firmy Bartex
„Rynek win w Polsce jest rynkiem bardzo rozwojowym - widoczna jest utrzymująca się od kilku lat tendencja wzrostowa, zarówno pod względem wartościowym, jak i ilościowym. Takie też są moim zdaniem prognozy na przyszłość: rynek winiarski nadal będzie notował wzrosty, a ich dynamika będzie jeszcze większa po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej. Największym powodzeniem cieszą się w naszym kraju wina czerwone, natomiast trudno według mnie mówić o znaczącej dominacji konkretnego rodzaju wina czy marek. Wybór jest tak ogromny - różnych gatunków, win o różnym pochodzeniu - że raczej nie można powiedzieć, iż Polacy przychodząc do sklepu wracają po upatrzony gatunek czy markę. Od około dwóch, trzech lat bogactwo asortymentu na rynku winiarskim jest na tyle duże, że wciąż jeszcze jesteśmy raczej na etapie „próbowania”.
Ostatnio zauważalna jest na rynku konsolidacja między dystrybutorami, więc sądzę, że ewentualni nowi gracze mają niewielkie szanse na przetrwanie.”
Wykres 4
6. Rynek wolniej rosnący
W latach 90. spożycie wina zaczęło gwałtownie rosnąć, natomiast wódka, która jeszcze nie tak dawno była postrzegana jako najważniejsza ze spirytualiów, zaczęła tracić rynek. Ostatnie lata potwierdziły te tendencje, zaś sprzedaż wina systematycznie z roku na rok rosła.
Sprzedaż w roku minionym dowodzi, że wzrost trwa, chociaż nie w takiej skali jak w minionej dekadzie. Między październikiem ubiegłego i wrześniem bieżącego roku Polacy wypili, według ACNielsena, ponad 64,5 miliona litrów wina, czyli o prawie milion litrów więcej niż w tym samych okresie roku poprzedniego. Jeszcze poważniejszy był wzrost wartości sprzedaży, co wynika z jednej strony z oczekiwanego wzrostu cen, jak i rosnącego udziału w sprzedaży win markowych, przede wszystkim oferowanych przez wyspecjalizowane firmy.
Wśród polskich konsumentów wina traktowane są przede wszystkim jako napój na specjalną okazję, a nie codzienny dodatek do posiłku, jak w krajach śródziemnomorskich, przede wszystkim we Francji i we Włoszech. Mimo to udział win stołowych w sprzedaży wyraźnie rośnie do tego stopnia, iż w minionych miesiącach ich sprzedaż stała się znacząco wyższa niż win musujących i prawie taka jak win deserowych i wermutów. Wina stołowe okazały się najszybciej rosnącym segmentem rynku już od kilku lat i tendencja ta nawet narasta.
Spożycie wina w Polsce |
|
|
|
|
X 1999-IX 2000 |
X 2000-IX 2001 |
X 2001-IX 2002 |
Wielkość sprzedaży w 1000 l. |
62893,5 |
63644,7 |
64537,7 |
Wartość sprzedaży w 10.000 PLN |
87776,4 |
93215,2 |
94996,8 |
Źródło: ACNIelsen |
|
|
|
Udział poszczególnych rodzajów win w sprzedaży (w proc.) |
|
|
|
Udziały ilościowe |
Udziały wartościowe X 2001-IX 2002 |
Wina stołowe |
34,3 |
36,4 |
Wermuty i wina deserowe |
37,1 |
37,3 |
Musujące i szampany |
28,3 |
25,8 |
Inne |
0,3 |
0,5 |
Źródło: ACNielsen |
|
|
Wraz ze wzrostem spożycia i udziału win w rynku alkoholowym, coraz szersza i bogatsza jest oferta handlowa. Jeszcze nie tak dawno na rynku dominowały wina rozlewane w kraju, średniej jakości. Obecnie coraz większą rolę odgrywają wina markowe. Wyrazem tego jest także zmiana pozycji stoisk alkoholowych w poszczególnych sklepach, głównie wielkopowierzchniowych. Jeszcze trzy, cztery lata temu dystrybutorzy traktowali wina jako jeden z wielu napojów alkoholowych, przeznaczając na nie stosunkowo niewiele miejsca w swoich sklepach i stoiskach. Obecnie coraz więcej punktów sprzedaży detalicznej, w tym super- i hipermarkety traktują sprzedaż win jako magnes przyciągający klientów: poszerzają ofertę, organizują specjalne, wydzielone stoiska, na których niemałą część stanowią właśnie wina markowe. Jednocześnie udział sklepów wielkopwierzchniowych w sprzedaży wyraźnie rośnie.
Udział poszczególnych kanałów dystrybucji w sprzedaży wina
(w
Udział
Udział poszczególnych kanałów dystrybucji w sprzedaży wina |
|
|
Typ sklepu |
X 1999 - IX 2001 |
X 1999 - IX 2002 |
Hiper/ Super-markety (>300m2) |
34,2 |
35,4 |
Duże Sklepy Spożywcze |
9,3 |
12,3 |
Średnie Sklepy Spożywcze |
28,0 |
25,6 |
Małe Sklepy Spożywcze |
19,9 |
18,6 |
Sklepy Winno-Cukiernicze |
8,5 |
8,2 |
Źródło: ACNielsen |
|
|
MEMRB na zlecenie firmy Racke Polska przeprowadził interesujące badania sprzedaży win w prawie 250 sklepach sieci: Albert, Billa Savia, Hypernova, HIT i Tesco. Wynika z nich, że prawie połowa sprzedaży to wina w cenie do 10 PLN, zaś wina kosztujące ponad 30 proc. stanowią tylko 3 proc. Najwięcej kupowanych jest win bułgarskich, a więc Sophia wciąż jest w Polsce numerem 1., jednak pozycja bardziej markowych win francuskich wyraźnie się umacnia. Na trzecim miejscu pod względem wielkości sprzedaży, po Sophii i Egri Bikaver, znalazło się wino Bongeronde, zaś na czwartym Cambras. Łącznie wina bułgarskie, francuskie, węgierskie i włoskie to prawie 75 proc. polskiego rynku.
Wnioski
Obserwacja liczb i opinii dotyczących sytuacji na rynku win nie napawa optymizmem. Na tym tle ciągły wzrost sprzedaży win spokojnych jest niewątpliwym sukcesem. Dzieje się tak pomimo ogólnie znanych przeciwności, jakimi są: spadek siły nabywczej społeczeństwa, wysokie bezrobocie, ale także zamieszanie związane ze zmianą banderol. Dotychczasowy wzrost sprzedaży win spokojnych powinien się utrzymać na poziomie min. 10 proc. rocznie, a po wejściu do Unii Europejskiej zdecydowanie wzrosnąć.
Wermuty i wina musujące notują znaczny spadek sprzedaży. Generalnie lepiej mają się produkty importowane (to one mają sprzedaż wzrostową) niż produkty krajowe lub w kraju rozlewane.
Wybór win w supermarketach jest bardzo szeroki i ocenia się, że sprzedają one około 45 proc. importowanych win spokojnych oraz że udział ten będzie zdecydowanie wzrastał. Jest to tendencja, którą wykorzystują firmy mające w swoim port folio wina, które mogą być oferowane na półce w cenie do 30 zł. - takie najlepiej rotują na półkach marketów. Największy wzrost sprzedaży odnotowuje się w przedziale cenowym 10 - 15 zł. Choć ciągle jeszcze najlepiej sprzedaje się grupa win do 10 zł, w której króluje Sofia i Egri Bikaver (pomimo tego, że obie marki tracą z roku na rok udział w rynku). Często w tej grupie występuje własny import sieci handlowych.
Niewątpliwie trudny rynek wymaga nadzwyczajnych starań ze strony firm, aby zwiększać konkurencyjność swoich marek w oczach konsumenta. Niestety wiele firm produkujących i importujących alkohol przyjmuje najprostszą z możliwych zasad, a mianowicie maksymalne obniżanie cen swoich produktów lub wprowadzanie na rynek nowych produktów w cenach absurdalnie wręcz niskich , nie musimy chyba dodawać, że najczęściej wiąże się to z bardzo słabą jakością tych produktów.
Perspektywy rozwoju
Nie ulega wątpliwości, że w Polsce pije się więcej wina niż kiedyś i częściowo odbierają one rynek wódkom. Ma to związek m.in. z coraz powszechniejszą tendencją do prowadzenia zdrowszego trybu życia przez Polaków, którzy częściej niż kiedyś wybierają słabsze alkohole, nie bez znaczenia jest także postępująca zmiana stylu życia Polaków, sposobu myślenia, spędzania wolnego czasu itp., po prostu bliżej nam do Europy.
Rynek producentów win w naszym kraju jest raczej nasycony, ale to nie oznacza, że nie ma na nim miejsca dla nowych firm - dziś konkurencja jest o wiele ostrzejsza niż pięć lat temu, za kolejne pięć lat może być jeszcze silniejsza.
Zasadniczą barierą utrudniającą rozwój tego rynku jest więc przede wszystkim mała siła nabywcza polskiego konsumenta; przeszkodą są również duże obciążenia podatkowe oraz wyjątkowo restrykcyjne prawo zabraniające reklamy i większości działań promocyjnych dotyczących wyrobów alkoholowych.
Nie bez znaczenia jest również duże rozdrobnienie w handlu detalicznym, co utrudnia dobrą dystrybucję produktów ( pod tym względem Vinpol należy do najlepszych w Polsce) i zła kondycja finansowa wielu tradycyjnych sklepów detalicznych, co w pewnym stopniu jest skutkiem coraz większej konkurencji ze strony hiper i supermarketów. Nie wolno jednak zapominać o tym, że wielu przypadkach detaliści dość beztrosko określają ceny swoich towarów na zbyt wysokim poziomie, co obija się na rotacji, obrotach i w konsekwencji sytuacji finansowej sklepu.
21
Rynek win w Polsce
Wyszukiwarka