Wyższa Szkoła Humanistyczna w Lesznie
PRACA SEMESTRALNA
Przedmiot: Biomedyczne Podstawy Rozwoju Człowieka
Temat: Charakterystyka rozwoju w okresie prenatalnym.
Semestr I
Grupa II
Moment zapłodnienia jest jednym z najważniejszych momentów wżyciu człowieka.Ma on wpływ na całe późniejszy rozwój tworzącej się istoty.Czynniki determinujące w momencie zapłodnienia to:
1. Wyposażenie dziedziczne: w momencie zapłodnienia zostaje ustalone wszystko o dzidziczności, płód otrzymuje po 40-60-tyś.genów od obojga rodziców czyli ok. 80-120-tyś.genów łącznie.Każdy z nich jest nosicielem cech fizycznych i psychicznych, tylko przypadek decyduje o tym, jaką kombinację będzie dziedziczyło dziecko.Mogą to być chromosomy ojca, matki jak i przodków tych osób. Po nastąpieniu zapłodnienia już nic nie ma wpływu na dziedziczność niemowlaka, ale dobre warunki, jakie może zapewnić matka w czasie ciąży maja wpływ na prawidłowy rozwój genów;
2. Determinacja płci- drugim czynnikiem pod względem ważności jest to czy dziecko będzie płci żeńskiej czy męskiej.
Badania współczesne dały odpowiedź, jaki proces zachodzi w czasie zapłodnienia i jaki czynnik ma na to wpływ. Odkryto, że każda komórka rozrodcza posiada chromosom odpowiadający za płeć, są to chromosomy X i Y. Komórka rozrodcza żeńska posiada zawsze chromosom X, a męska X lub Y. Tak, więc w zależności od tego, jaki chromosom będzie posiadała komórka męska łącząca się w czasie zapłodnienia decyduje o płci dziecka:
X + X = DZIEWCZYNKA
X + Y =CHŁOPIEC
3. Wpływ płci na rozwój dziecka: ma związek bezpośredni jak i pośredni. Wpływ
bezpośredni zachodzi tylko w czasie ciąży, natomiast wpływ pośredni w czasie jak i po okresie prenatalnym.
Bezpośredni wpływ uwarunkowany jest czynnikami hormonalnymi. Ma to związek z ilością wytwarzanych hormonów ( androgeny- hormony męskie, estrogeny- hormony żeńskie). Obie płci wytwarzają dwa rodzaje hormonów (żeńskie i męskie), tylko zależnie do swojego rodzaju odpowiednią ilość; płeć męska więcej androgenów, zaś niewielką ilość estrogenów,natomiast żeńska odwrotnie.
Pierwsze badania naukowe skupiały się na dzieciach narodzonych,
pomijając okres prenatalny. Podyktowane było to tym, iż uważano, że okres
prenatalny jest czasem rozwoju fizycznego i nie mającym kompletnie wpływu na rozwój psychiczny dziecka. Obecnie nauka uważa za fakt, to, co dzieje się w okresie rozwoju dziecka w łonie matki,jest bardzo istotne do kompleksowego
zrozumienia jako całości rozwoju człowieka.
Główne czynniki determinujące w okresie prenatalnym:
- wyposażenie dziedziczne: kształtują się w tym okresie, (co ma duży wpływ na
późniejszy rozwój ) cechy fizyczne i psychiczne oraz płeć;
- szybki wzrost i rozwój: w okresie prenatalnym następuje największy przyrost masy ciała oraz wzrostu, także w tym czasie utrwalają się cechy fizyczne,
- warunki środowiska prenatalnego: dobre warunki w łonie matki mają korzystny
wpływ na rozwój cech dziedzicznych, natomiast złe warunki wpływają hamująco, a nawet mogą zakłócić prawidłowy rozwój;
- wpływ ludzi znaczących: postawy członków rodziny, jakie się ukształtowały, w
tym okresie mają znaczący wpływ na płód.
Rozwój badań nad okresem prenatalnym zaowocował zainteresowaniem
badaniami nad zagadnieniami powiązanymi z tym tematem; np. jaka jest rola
dziedziczności na przyszły rozwój dziecka, co decyduje o płci, czy można ją przewidzieć i w jaki sposób, jaki jest wpływ ciąży mnogiej na rozwój dziecka itp.
Głównym problemem w prowadzeniu badań nad okresem prenatalnym jest
aspekt zdobywania dzieci. Kolejnym utrudnieniem spowolniającym badania jest fakt, że materiał pochodzi głównie z badań medycznych, co powoduje, że psycholodzy muszą czekać na te materiały.
Życie zaczyna się w momencie poczęcia, tzn. gdy jajo (komórka rozrodcza
żeńska) zostanie zapłodniona przez plemnik (komórka rozrodcza męska), ma to
miejsce około 280 dni przed porodem. Komórka ludzka posiada 46 chromosomów, ale komórki rozrodcze tylko 23 chromosomy, co po zapłodnieniu
(połączeniu jaja z plemnikiem) daje liczbę 46, tak, więc na dziedziczenie w równym stopniu mają wpływ tak ojciec jak i matka. Jeżeli ta prawidłowość zostanie zachwiana (nastąpi różnica w ilości chromosomów) zachodzi odmienność w zachowaniu i wyglądzie (np. mongolizm).
W potocznym mniemaniu ciąża trwa 9 miesięcy kalendarzowych; natomiast
naukowcy stosują jako miarę miesiąc księżycowy (28 dni), zgadza się to z cyklem menstruacyjnym u kobiety. Tak, więc ciąża trwa 10 miesięcy (280 dni) księżycowych, jednak rzadko kiedy niemowlę rodzi się dokładnie po 280-ciu dniach od zapłodnienia.
Owe 10 miesięcy księżycowych życia prenatalnego można podzielić na trzy podokresy rozwoju:
Faza jajowa.
Faza embrionalna.
Faza płodowa.
ad 1. Trwa od zapłodnienia do końca drugiego tygodnia:
Pierwszy etap prenatalnego rozwoju dziecka, to okres wielokrotnych podziałów zapłodnionej komórki jajowej, jej zagnieżdżenia i intensywnych przemian. Pierwsze podziały zapłodnionej komórki jajowej rozpoczynają się wkrótce po poczęciu. Każdy podział następuje 12 - 15 godzin po poprzednim. Każdy z tych podziałów następuje w jajowodzie, czyli przewodzie łączącym jajnik z macicą, po którym zapłodniona komórka jajowa wędruje jeszcze około 3 - 5 dni. Koniec wędrówki następuje w macicy, gdzie zapłodniona komórka jajowa, zwana blastocystą, zagnieżdża się w miękkiej wyściółce (endometrium).
W drugim tygodniu, po zakończeniu fazy wczesnego rozwoju zapłodnionej komórki jajowej, następuje powstanie owodni, czyli bardzo wytrzymałej tkanki, która tworzy pęcherz z płynem owodniowym. Dzięki niemu, rosnący człowiek będzie miał zapewnione schronienie przed niebezpiecznymi wstrząsami.
ad 2. Trwa od drugiego tygodnia do końca drugiego miesiąca księżycowego.
W trzecim tygodniu od poczęcia, rozwijający się nowy człowiek osiąga wielkość 2,5 mm. Tworzy się jego kręgosłup (powstają zaczątki 33 kręgów), powstają również zawiązki układu nerwowego.
Czwarty tydzień- (pod koniec) dziecko osiąga około 4 milimetry „wzrostu”. Coraz wyraźniej wyodrębnić można jego głowę i tułów. Pod głową umiejscowione jest bijące serce, które pompuje krew już od 21 dnia. Pojawiają się zawiązki rąk, nóg a także oczu, uszu, nosa, oraz organów wewnętrznych. Pojawia się również otwór ustny, oraz zawiązki mózgu i rdzenia kręgowego. Każdego dnia poszczególne komórki ciała zaczynają się coraz bardziej specjalizować. Powstaje organizm, złożony z milionów komórek, tworzących ściśle określony kształt i rozmiar.
Piąty tydzień- na początku (licząc od poczęcia) dziecko osiąga 6 - 8 milimetrów wzrostu i waży około 1 grama. Jego rozwój jest bardzo intensywny i zwiększa się około 1 mm dziennie. Głowa powiększa się, pozostając w lekkim nachyleniu ku przodowi. Na zarysowanej twarzy można już rozpoznać nos, usta i oczy. Tworzy się przysadka mózgowa. Wykształcają się pęcherzyki płucne. Powstają przegrody serca i płaty płuc. Wielkość serca i wątroby jest nieproporcjonalnie duża, w porównaniu z resztą ciała. Na zawiązkach kończyn są widoczne małe pączki dłoni i stóp. W miejscach, gdzie mają pojawić się kolana i łokcie, można zauważyć lekkie zgięcia. Rozpoznać można zawiązki gruczołów płciowych dziecka.
Szósty tydzień- za pomocą aparatu USG, mogą zostać wykonane dokładne pomiary poczętego dziecka. Jego długość określana jest jako "długość ciemieniowo - siedzeniowa", która nie uwzględnia w swoim pomiarze długości nóżek. Głowa staje się wyprostowana i jest bardzo duża w porównaniu z resztą ciała. Zauważalny jest rdzeń kręgowy, a poniżej klatki piersiowej, między łukami żebrowymi oraz na kończynach zaczynają się tworzyć mięśnie. Wątroba przejmuje funkcję produkowania krwinek. Powstają zawiązki zębów, barwnik w zawiązku oka oraz zawiązki palców dłoni i stóp. Na tym etapie rozwoju dziecka zaobserwowano jego spontaniczne ruchy, jeszcze niewyczuwalne przez powłoki brzuszne. W szóstym tygodniu życia dziecko osiąga długość ok. 15 mm.
Siódmy tydzień- głowa dziecka powiększa się i można już zobaczyć małą szyję. Rozwój soczewki oka dobiega końca. W połowie tego tygodnia dziecko zaczyna wykazywać wrażliwość na dotyk. Najbardziej wrażliwą okolicą są wargi dziecka. Zaobserwowano, że lekkie podrażnienie tej okolicy może spowodować skręt całego tułowia dziecka. Dziecko potrafi przyłożyć swój paluszek do ust, sprawiając wrażenie, że go ssie...
Formujące się paluszki u rąk i nóg połączone są jeszcze cienką błoną, która wkrótce zniknie. Dziecko przebywa w przezroczystym worku, wypełnionym płynem. Są to błony płodowe, wypełnione wodami płodowymi. Osiąga ono długość 2 centymetrów.
Ósmy tydzień-kształtują się powieki dziecka, przegrody zewnętrzne nosa oraz rysy twarzy. Powstają kubki smakowe, dzięki którym dziecko ma możliwość rozpoznawania smaków. Pojawiają się zawiązki zębów mlecznych. Uszy są już otoczone skórą, genetycznie określonego kształtu. Szeroko rozstawione oczy, z boków głowy przesuwają się na przód twarzy. Na oczach pojawiają się powieki. Dziecko potrafi wykonywać spontaniczne ruchy całego ciała, określone jako "falowanie". Serduszko dziecka bije z częstotliwością 40 do 80 uderzeń na minutę. Rozwija się chrząstkowy szkielet, wraz z płytkami kostnymi. Pod koniec ósmego tygodnia dziecko osiąga długość 3- 3,5 centymetrów i waży około 1 grama.
ad 3. Trwa od końca drugiego miesiąca księżycowego do narodzin:
W dziewiątym tygodniu swojego rozwoju, maluch ma już ok. 4 cm "wzrostu" i wazy ok. 4 gramy. Plecy prostują się, dzięki czemu główka dziecka nie opada już na brzuszek. Pojawia się tęczówka Rozwija się zmysł dotyku, zaczynają pojawiać się zmiany w zewnętrznych narządach płciowych - można już odróżnić chłopca i dziewczynkę.
W dziesiątym tygodniu dziecko osiąga już około 5,5 centymetra długości i waży 7 gramów. Dobiega końca kształtowanie się płuc, trzustki i tarczycy. Najważniejsze części mózgu są ukształtowane, powstają nowe połączenia nerwowe. Ostatecznie wykształca się trzustka, tarczyca i płuca. Zaczyna funkcjonować system odpornościowy
W jedenastym tygodniu dziecko waży 9,5 grama i osiąga 6 i pół centymetra długości. Rozwijają się jego struny głosowe. Dziecko w tym wieku potrafi już przeciągnąć się, podskoczyć, a nawet połykać wody płodowe, rozróżniając ich smak. Dzięki umiejętności połykania wód płodowych, dziecko zapewnia sobie wartościowy pokarm, w ilości kilkunastu kalorii dziennie.
W dwunastym tygodniu dziecko osiąga wzrost 7,5 centymetra i waży około 14 gramów. Żebra i kręgi dziecka kostnieją, a nerki rozpoczynają produkcję moczu Aktywność dziecka jest coraz bardziej zróżnicowana - otwiera usta, rusza nóżkami i rączkami oraz głową, łącznie z mimicznymi ruchami mięśni twarzy.
Na początku czwartego miesiąca, dziecko waży 28 gramów i mierzy 9 centymetrów. Głowa stanowi 1/3 wielkości całego ciała. Z organizmem matki dziecko jest połączone za pośrednictwem pępowiny, która dostarcza mu wraz z krwią wielu odpowiednich składników. Trwa intensywny przyrost jego wagi i wzrostu. Mózg dziecka jest już mocno rozwinięty, ma wykształcone bruzdy i zwoje, które są przykryte korą mózgową. Kości coraz bardziej twardnieją, a jego nogi wydłużają się.
W piątym miesiącu dziecko ma już 25 cm długości i waży 400 gramów. W tym okresie ciąży szczególnie szybko rozwijają się zmysły: zmysł równowagi, zmysł smaku czy zmysł słuchu. Dziecko rozróżnia smak słodki, słony, kwaśny i gorzki. Na głowie dziecka zaczynają wyrastać włosy, wkrótce pojawią się brwi, rzęsy, oraz paznokcie. W piątym miesiącu rozwoju prenatalnego dziecko zaczyna słyszeć. Komórki nerwowe w mózgu dziecka osiągnęły maksymalną ilość. Zaczynają teraz tworzyć osłonkę, czyli mielinę, dzięki której sygnały przesyłane z mózgu i do mózgu mogą biec dalej i szybciej. Samopoczucie dziecka jest ściśle związane z Twoim stanem emocjonalnym. Dzieje się tak za sprawą Twoich hormonów, które za pośrednictwem łożyska przechodzą do dziecka.
W szóstym miesiącu dziecko waży 500-700 gramów i ma około 35 cm długości. Mimo niewielkiej ilości tłuszczu oraz wrażliwej skóry, jest już w pełni ukształtowane. Poznaje swoje otoczenie, dotykając rączkami, nóżkami i innymi częściami ciała wewnętrznych ścian macicy. W dalszym ciągu postępuje rozwój układu nerwowego. Dowodem na to jest wytworzenie się niektórych odruchów bezwarunkowych dziecka. W płucach dziecka rozwijają się naczynia krwionośne, przygotowując je do oddychania powietrzem Dziecko szybko rośnie, jego szkielet intensywnie kostnieje, wytwarzają się wiązadła stawowe. Ruchy dziecka stają się silniejsze i bardziej regularne. Jego aktywność jest cykliczna i trwa około 45 minut. Dziecko w siódmym miesiącu przybywa na wadze około pół kilograma. Mózg dziecka szybko rośnie i przybiera pofałdowaną formę, dzięki temu w czaszce może zmieścić się więcej szarej substancji. Nie przybywa już komórek nerwowych, lecz dokonują się przemiany jakościowe układu nerwowego.
Siódmy miesiąc- dziecko waży już prawie 2 kg i niewiele różni się od noworodka, szybko przybiera na wadze, gromadząc tłuszcz. Mimo że układ nerwowy dziecka ciągle dojrzewa, jego płuca są już w stanie podjąć trud oddychania powietrzem. Dziecko przez ostatnie 3 miesiące swojego pobytu w macicy uczy się i zapamiętuje informacje. Pamięta również swoje ułożenie w macicy i taką pozycję najchętniej przyjmuje zaraz po urodzeniu.
Ósmy miesiąc-dziecko ma już prawie 50 cm długości i waży około 3 kilogramów. Jego rozwój w macicy jest właściwie zakończony, choć nadal przybiera na wadze - ok. 30 gramów dziennie. Dziecko potrafi reagować na Twoje emocje, jeśli matka jest szczęśliwa - przekazuje dziecku hormony szczęścia (endorfiny), jeśli natomiast przeżywa stres, reakcje dziecka są natychmiastowe: gwałtowne ruchy, zwiększone ciśnienie krwi, czy przyspieszona praca serca.
Dziewiąty miesiąc- kształtuje się osobowość dziecka, zależy ona od warunków panujących w macicy, ale ogromny wpływ ma tu również genetyka. Już na tym etapie rozwoju zauważyć można indywidualne różnice między dziećmi. Jedne są żywe i ruchliwe, inne spokojne i mało energiczne. Twoje dziecko jest gotowe do narodzin. Jego ciałko przyjęło odpowiednią pozycję, aby przedostać się przez kanał rodny na zewnątrz.
Czynniki wpływające na rozwój płodu:
Odżywianie matki:
pożywienie dla płodu dostarczane jest z krwioobiegu matki poprzez łożysko, dlatego dieta matki musi być bogata w proteiny, tłuszcze i węglowodany.
Niedobór witamin:
brak witamin B6, B12, C, D, E, i K utrudnia prawidłowy rozwój płodu.
Zdrowie matki:
do czynników zdrowotnych jakie mają największy wpływ na rozwój
należą:
- zaburzenia wydzielania wewnętrznego,
- choroby zakaźne (np. różyczka i choroby weneryczne),
- choroby przewlekłe i wyniszczające,
- znaczna nadwaga lub niedowaga.
4. Czynnik Rh:
- niezgodność grupy krwi ojca i matki powoduje uszkodzenie komórek
płodu; prowadzi to do uszkodzeń fizycznych i psychicznych na tyle
poważnych, że w rezultacie powoduje śmierć płodu lub trwałe kalectwo.
5. Leki:
- mogą mieć szkodliwy wpływ na rozwój płodu, tak wiec zaleca się
konsultacje z lekarzem co do stosowania leków.
6. Alkohol:
- częste i w dużych ilościach spożywany alkohol ma szkodliwy
wpływ na rozwój fizyczny i psychiczny płodu.
Tytoń:
- ma największy negatywny wpływ na rozwój dziecka; wdychany
przez matkę dym dostaje się do krwioobiegu (wraz z wieloma szko-
dliwymi związkami chemicznymi), a następnie poprzez łożysko do
płodu.
Wiek rodziców:
- około 21-go roku życia narządy rozrodcze kobiety uzyskują pełną
dojrzałość, natomiast po 29 roku aktywność hormonów się zmniejsza
(optymalny czas zajścia w ciążę przez kobiety zamyka się między 21
a 29 rokiem życia); nie ma dowodów na to że wiek mężczyzny ma
wpływ na rozwój przyszłego dziecka.
Życie uczuciowe matki oraz postawa przyszłego ojca;
w tym punkcie można wyróżnić wiele podpunktów, które mają wpływ na
stan psychiczny matki:
- stan emocjonalny w czasie ciąży : dla wielu kobiet jest to okres
depresji spowodowanych obawami o rozwój ciąży, możliwością
urodzenia się kalekiego dziecka jak i samym porodem; dlatego
tak ważne są badania przeprowadzane w czasie ciąży jak i dobre
prowadzenie przez lekarza,
- poprzednie doświadczenia z dziećmi,
- status ekonomiczny rodziny,
- pochodzenie społeczne rodziców,
- zainteresowania przyszłych rodziców- zdarza się, że przyszła matka
ma wątpliwości czy poświęci odpowiednią ilość czasu dziecku, gdyż
sprawy zawodowe są dla niej bardzo ważne i bardzo ją absorbują
czasowo.
Badania naukowe ujawniły cztery ważne momenty okresu prenatalnego:
utrwalenie się wyposażenia dziedzicznego, szybki wzrost i rozwój, wpływ warunków środowiska prenatalnego na przebieg rozwoju, kształtowanie się postaw ludzi znaczących w stosunku do przyszłego dziecka.
Moment zapłodnienia decyduje o czterech ważnych czynnikach: wyposażeniu
dziedzicznym, płci, liczbie potomstwa i kolejności urodzenia. Każdy z tych czynników decyduje przyszłej pozycji dziecka w rodzinie. Ciąża mnoga ma
duży wpływ na rozwój dzieci w czasie okresu płodowego, ponieważ znacząco
zmieniają się warunki środowiska prenatalnego.
Badania naukowe dowiodły, że normalny, prawidłowy rozwój zależy
w znacznym stopniu od warunków jakie stworzy organizm matki.Wiele niebezpieczeństw mających wpływ na rozwój dziecka czyha na płód w okresie
prenatalnym, są to zagrożenia fizyczne i psychiczne. Najbardziej powszechne
zagrożenia fizyczne to: zaburzenia rozwoju, poronienia i ciąże mnogie; psychiczne: tradycyjne poglądy na znaczenie warunków środowiska prenatalnego, stany stresowe matki i nieprzychylne postawy osób znaczących.
Reasumując- badania naukowe okresu prenatalnego są bardzo ważnym
czynnikiem w zrozumieniu tego stanu, pozwalają nam wykorzystać zdobytą wiedzę do tego by zapewnić optymalne warunki dla rozwoju dziecka w czasie
ciąży.
Literatura:
- Elizabeth B. Hurlock „Rozwój dziecka” PWN 1985r.
- Andrzej Jaczewski „Biologiczne i Medyczne Podstawy Rozwoju
i Wychowania” WSiP Warszawa 1995r. wydanie II.
- Internet - materiały różne.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Wyszukiwarka