MODEL DYREKTORA PLACÓWKI EDUKACYJNEJ, Pedagogika


MODEL DYREKTORA PLACÓWKI EDUKACYJNEJ

Wstęp

    1. Dyrektor szkoły w roli pracodawcy.

      1. Wizerunek dyrektora.

    1. Podstawy prawne.

    1. Dyrektor jako pedagog.

  1. Przewodniczący rady pedagogicznej

  1. Nadzór pedagogiczny.

    1. Bycie menadżerem, czyli sekret kierowania ludźmi.

Wstęp

Po wprowadzeniu nowelizacji karty nauczyciela, a także ustawy o zmianie systemu oświaty zadania dyrektora szkoły zostały w znacznym stopniu rozszerzone. Najważniejszym zadaniem każdego dyrektora szkoły jest właściwe zorganizowanie pracy w szkole. Musi on odpowiednio przydzielić obowiązki nauczycielom, zorganizować pracę pozostałych pracowników szkoły, a następnie stale nadzorować funkcjonowanie placówki. Wiele działań dyrektora i jego zastępcy wymaga dostępu do wiarygodnych informacji o szkole. Bez nich nie jest możliwe ani poprawne sporządzanie raportów dla jednostek nadrzędnych, ani właściwe diagnozowanie pracy placówki. W porównaniu z czasami centralizmu demokratycznego, kiedy dyrektor był zobowiązany wykonywać tylko z góry założone plany, obecne przepisy wniosły większą swobodę w organizowaniu i administrowaniu placówki oświatowej jak i zarządzaniu jej środkami finansowymi. Próbując określić model dyrektora placówki edukacyjnej, musimy określić cele przedmiotu badań ponadto odpowiedzieć na pytania, kim jest dyrektor polskiej szkoły, jaką odgrywa rolę w systemie nauczania i zarządzania szkołą. W tym celu zostanie przedstawiona sylwetka dyrektora polskiej szkoły w oparciu o dane demograficzne, co pozwoli przeprowadzić analizę dyrektora jako pracodawcy, pedagoga i menadżera.

I. Model dyrektora placówki edukacyjnej

1. Dyrektor szkoły w roli pracodawcy

    1. Sylwetka dyrektora polskiej szkoły

„Sylwetka dyrektora polskiej szkoły” to raport z badania przeprowadzonego przez Agencję Badań Marketingowych i Społecznych ARC z Warszawy na zlecenie wrocławskiej firmy informatycznej VULCAN Badaniem objęto 399 dyrektorów wszystkich typów szkół, w tym także szkół niepublicznych, z 27 województw i 164 miejscowości. Badanie odbyło się w dwóch etapach, w lipcu i grudniu 1997 roku.

Nieco częściej jest to kobieta.


Ponad połowa badanych dyrektorów (55,1%) to kobiety. Jednak kobiety stanowią zdecydowaną większość tylko w szkołach podstawowych (64,4%), w szkołach ponadpodstawowych częściej dyrektorami są mężczyźni.

0x01 graphic

Jest to osoba w średnim wieku, posiadająca spore doświadczenie zawodowe.


Dyrektorami przeważnie są to osoby w wieku 45-54 lata. Ponad 2/3 badanych osób pracuje ponad 6 lat na obecnym stanowisku dyrektora, spora część tych osób sprawuje swą funkcję już ponad 10 lat. 

0x01 graphic

Ma za sobą doświadczenie zawodowe tylko w jednej lub dwu placówkach.


Typową zatem ścieżką zawodową dyrektora wydaje się być długoletnia praca w jednej lub najwyżej dwu szkołach.

0x01 graphic

Z zawodu jest nauczycielem. 


Tylko, co dziesiąty dyrektor zadeklarował inny zawód niż nauczyciel. Wśród specjalizacji dyrektorów dominują matematyka, filologia polska i historia. 

0x01 graphic

    1. Powoływanie dyrektora - podstawy prawne

Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991r. w art. 36a ust. 3 stanowi, że dyrektora szko­ły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. Wprawdzie dopuszcza się możliwość powierzenia tego stanowi­ska w innej formie, ale są to wypadki określone ustawowo. Procedury kon­kursowej nie stosuje się jedynie w przy­padku szkół "prowadzonych przez oso­by fizyczne lub osoby prawne nie będące jednostkami samorządu terytorialnego" (art. 36a ust. 3a).

W świe­tle obowiązujących dziś przepisów oświatowych dyrektorem szkoły może też być osoba bez uprawnień pedago­gicznych, jeśli tylko w szkole przewi­dziane jest stanowisko wicedyrektora; ten musi posiadać pełne kwalifikacje nauczycielskie.

Kandydat na stanowisko dyrekto­ra przed formalnym powołaniem musi być zaopiniowany przez organ spra­wujący nadzór pedagogiczny w termi­nie 14 dni od jego przedstawienia przez zarząd gminy czy powiatu. W przypad­ku zgłoszenia uzasadnionych zastrzeżeń proponowany nauczyciel nie może być powołany.

Rozporządzenie

Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 14 lipca 2000 r.

Zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby zajmujące stanowiska dyrektorów oraz inne stanowiska kierownicze w przedszkolach oraz w poszczególnych typach szkół i placówek

Na podstawie art. 36 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943 z 1998 r. Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 19, poz. 239 i Nr 48 poz.550) zarządza się, co następuje:

§ 1.

W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby zajmujące stanowiska dyrektorów oraz inne stanowiska kierownicze w przedszkolach oraz w poszczególnych typach szkół i placówek (Dz. U. Nr 14, poz. 126) wprowadza się następujące zmiany:

1) w § 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) posiada ukończone studia podyplomowe z zakresu zarządzania lub kurs z zakresu zarządzania oświatą, jeżeli kurs nadaje kwalifikacje w sposób określony w przepisach w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli,";

2) § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2. 1. Stanowisko dyrektora przedszkola i szkoły podstawowej, z wyjątkiem przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych specjalnych i szkół artystycznych, oraz stanowisko dyrektora domu wczasów dziecięcych może być powierzone również nauczycielowi, który posiada wyższe wykształcenie zawodowe z przygotowaniem pedagogicznym lub ukończone kolegium nauczycielskie albo nauczycielskie kolegium języków obcych oraz kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w tym przedszkolu lub szkole (placówce) i spełnia warunki określone w § 1 pkt 2-5.

2. Stanowisko dyrektora gimnazjum, z wyjątkiem gimnazjum specjalnego, oraz stanowisko dyrektora szkoły zasadniczej może być powierzone również nauczycielowi, który posiada wyższe wykształcenie zawodowe z przygotowaniem pedagogicznym oraz kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela w tej szkole i spełnia warunki określone w § 1 pkt 2 -5.";

3) skreśla się § 4 i 5,

4) § 8 otrzymuje brzmienie:

"§ 8. W szkołach wszystkich typów oraz w zespołach szkół, w których zostało utworzone stanowisko wicedyrektora lub inne stanowiska kierownicze do spraw pedagogicznych, stanowisko dyrektora szkoły (zespołu szkół) można powierzyć osobie nie posiadającej kwalifikacji pedagogicznych, jeżeli osoba ta spełnia następujące warunki:

1) posiada wyższe wykształcenie magisterskie,
2) posiada co najmniej pięcioletni staż pracy zawodowej,
3) spełnia warunki określone w § 1 pkt 2 i 5.",

5) skreśla się § 10 i 11,

6) w § 12 wyrazy "w § 1 - 11" zastępuje się wyrazami "w § 1 - 9",

7) § 13 otrzymuje brzmienie:

"§ 13. Stanowiska dyrektorów przedszkoli, szkół (placówek) i zespołów szkół (placówek) lub inne stanowiska kierownicze w przedszkolach, szkołach i placówkach mogą być powierzone nauczycielom zatrudnionym na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych w urzędach organów administracji rządowej, kuratoriach oświaty, specjalistycznej jednostce nadzoru pedagogicznego, Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, okręgowych komisjach egzaminacyjnych oraz nauczycielom urlopowanym lub zwolnionym z obowiązku świadczenia pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234, z 1994 r. Nr 43, poz. 163, z 1996 r. Nr 1, poz. 2, Nr 24, poz. 110, Nr 61, poz. 283, Nr 75, poz. 355 i Nr 152, poz. 723, z 1997 r. Nr 82, poz. 518, Nr 88, poz. 554 i Nr 96, poz. 589 i Nr 121 poz.769), spełniającym wymogi określone w rozporządzeniu, z wyjątkiem wymogu posiadania co najmniej dobrej oceny pracy."

§ 2.

Warunek określony w § 1 pkt 1 spełniają również osoby, które do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia - po dniu 1 stycznia 1992 r. - ukończyły kurs doskonalący, prowadzony przez szkołę wyższą, zakład kształcenia nauczycieli, placówkę doskonalenia nauczycieli, instytucję, stowarzyszenie, inną osobę prawną lub fizyczną, z zakresu zarządzania oświatą w wymiarze zajęć co najmniej 120 godzin albo rozpoczęły taki kurs przed dniem wejścia w życie rozporządzenia i ukończyły go po dniu wejścia w życie rozporządzenia.

§ 3.

  1. Nauczyciele, którym powierzono stanowiska dyrektorów gimnazjów przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, a którzy nie posiadają kwalifikacji wymaganych do zajmowania stanowiska nauczyciela w gimnazjum, mogą zajmować te stanowiska do końca okresu, na który je powierzono, jednak nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2002 r.

  2. Nauczyciele, którym powierzono stanowiska dyrektorów przedszkoli i szkół podstawowych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, posiadający ukończone studium nauczycielskie, mogą zajmować te stanowiska do końca okresu, na który je powierzono, jednak nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2003 r.

§ 4.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia

Znowelizowany kodeks pracy w art. 3 określa, że "pracodawcą jest jed­nostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeśli zatrudniają one pracowników". W art. 31 kodeks pracy reguluje, że "za pracodawcę, będącego jednostką organizacyjną, czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba".

Definicja pracodawcy jest, więc nierozerwalnie związana z czynnościami w spra­wach z zakresu prawa pracy, a tym bardziej związanych z zatrudnianiem pracow­ników. Obowiązki te w szkole czy instytucji oświatowej wykonuje jej przełożony i zgodnie z ustawami oświatowymi jest organem szkoły (placówki) ustanowio­nym, między innymi, do wykonywania tych czynności. Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. w art. 39 wyraźnie mówi:

"Dyrektor jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników nie będących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach:

  1. zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki,

  2. przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki,

  3. występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, w sprawach odznaczeń, nagród i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników szkoły lub placówki".

Znowelizowana 6.08.1996 r. Karta nauczyciela utrzymała w mocy zapis art. 7 w brzmieniu: "Szkołą kieruje dyrektor, który jest jej przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym rady pedagogicznej". Pojęcia "kierowanie szkolą i reprezentowanie jej na zewnątrz" oraz "przełożony służbowy wszystkich pracowników" są równoznacz­ne z pojęciem "pracodawca".

Wchodząc w rolę pracodawcy dyrektor przyjmuje na siebie obowiązki wyni­kające zarówno z realizacji ustaw oświatowych, jak i przepisów prawa pracy. Zgodnie z art.7

punkt 2. karty nauczyciela, dyrektor szkoły odpowiedzialny jest w szczególności za:

  1. dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły,

  2. realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły, podjętymi w ramach ich kompetencji stanowiących oraz zarządzeniami organów nadzorujących szkołę,

  3. tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów i wychowanków,

  4. zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym,

  5. zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych.

  1. Dyrektor jako pedagog

Jednym z głównych zadań pedagogów w całej historii polskiej edukacji jest wychowanie, które dzisiaj w języku polskim oznacza „wszelkie celowe oddziaływanie ludzi dojrzałych (wychowawców) przede wszystkim na dzieci i młodzież (wychowanków), aby w nich kształtować określone pojęcia, uczucia, postawy i dążenia.”

Wychowanie jest bardzo ważnym aspektem edukacji i dlatego w ramach nowej reformy Ministerstwo Edukacji Narodowej chce przywrócić mu należyte miejsce. Zadaniem pedagoga będzie wszechstronne przygotowanie ludzi młodych do odpowiedzialności za rozwój swojego kraju. Szkole należy przywrócić funkcje wychowawczą, w której to „wychowanie umieszczone w służbie osobowego życia człowieka i jego wzrostu powinno zwracać uwagę na całą gamę relacji, w jakich jest uwikłane jego życie.”

Dnia 1.09.1999 r. MEN wprowadziło nową reformę systemu oświaty i wychowania, która zakłada zmianę jakości nauczania, położenie większego nacisku na rozwijanie i kształtowanie umiejętności ucznia, rozwijanie jego osobowości, ustalenie obowiązków wychowawców. „Nawiązując do mądrego i sprawdzającego się w życiu Kościoła adagium Ecclesia semper reformanda, można sformułować podobne odnoszące się do edukacji: Schola semper reformanda est - szkoła powinna podlegać ustawicznej reformie. Szkoła, która zastygnie w rozwoju i nie potrafi odczytać wyzwań wynikających z aktualnych uwarunkowań, rozwoju nauki, nowoczesnych środków przekazu wiedzy, nie spełni swego zadania, nie przygotuje do życia.”

2.1 Przewodniczący rady pedagogicznej

Rada pedagogiczna jest organem kolegialnego kierowania szkołą. Wspól­nie z dyrektorem, który z urzędu jest jej przewodniczącym, ma na celu planowa­nie, organizowanie, analizowanie i oce­nianie pracy szkoły, w tym klasyfikowa­nie i promowanie uczniów.

Dyrektor szkoły odgrywa rolę lide­ra, opiekuna i wychowawcy zespo­łu nauczycielskiego. Niezbędna dla sku­tecznej pracy nauczycieli atmosfera współdziałania i współżycia zależy w dużej mierze od osobowości, kompe­tencji i stylu postępowania dyrektora szkoły. Dyrektor jako przewodniczący rady pedagogicznej ma do spełnienia wiele zadań organizacyj­nych i merytorycznych.

Do zadań o charakterze organizacyjnym należą przede wszystkim:

Zadania merytoryczne dyrektora szkoły są następujące:

  1. Nadzór pedagogiczny.

Podstawowe ogniwo nadzoru pedagogicznego stanowią: dyrektor szkoły (placówki) oraz inni nauczyciele pełniący funkcje kierownicze sprawujący nadzór pedagogiczny w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w danej szkole (placówce), a w szkołach zawodowych także w stosunku do instruktorów praktycznej nauki zawodu.

12 Rozp. MEN z 31 grudnia 1996 roku w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego stanowi, że dyrektor szkoły opracowuje plan nadzoru pedagogicznego na dany rok szkolny.

Plan nadzoru

Powinien zawierać w szczególności:

  1. Harmonogram hospitacji,

  2. Zakres i tematykę badań służących diagnozowaniu wybranych obszarów działalności szkoły oraz nauczycieli

  3. Tematyka i terminarz szkoleń rady pedagogicznej.

Zakres i tematyka badań służących diagnozowaniu wybranych obszarów działalności szkoły oraz nauczycieli

Przedmiotem badań są:

  1. ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół i nauczycieli,

  2. analizowaniu i ocenianiu efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół oraz innej działalności statutowej szkół i placówek, a w szczególności:

     Z tworzenia planu zwolnieni są dyrektorzy szkół niepublicznych.

Dokumentowanie nadzoru

Hospitacja

     Dokumentowanie hospitacji prowadzi się dla każdego nauczyciela, powinna ona zawierać w szczególności:

  1. cel hospitacji,

  2. ocenę stopnia jego realizacji,

  3. wydane zalecenia oraz informacje o realizacji zaleceń wydanych w toku sprawowanego nadzoru

Otrzymanie zaleceń nauczyciel potwierdza własnoręcznym podpisem.

Badania wyników

Dokumentacja badań powinna zawierać w szczególności:

     Dyrektor szkoły jest zobowiązany do ustalenia form dokumentowania nadzoru pedagogicznego w zakresie działalności wspomagającej pracę nauczycieli, tj.

  1. W myśl art.33 ust.1 ustawy o systemie oświaty nadzór pedagogiczny polega na:

    1. ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół, placówek i nauczycieli,

    2. analizowaniu i ocenianiu efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół oraz innej działalności statutowej szkół i placówek,

    3. udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i nauczycielom w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych,

    4. inspirowaniu nauczycieli do innowacji pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych.

  2. Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 grudnia 1996 r. w. sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk i kwalifikacji niezbędnych do ich zajmowania (Dz.U. Nr 9, poz 46) celem nadzoru pedagogicznego jest: podnoszenie jakości kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach poprzez działalność diagnostyczno-oceniającą i wspomagającą, prowadzoną przez organy i osoby, które ten nadzór sprawują.

3. Bycie menadżerem, czyli sekret kierowania ludźmi.

Dlaczego właśnie menedżer? Przecież potocznie pojęcie to kojarzy się raczej z produkcją i handlem aniżeli z instytucją oświatową. Jeśli jednak przyjmiemy, że menedżerstwo to określony sposób administrowania, to można dowieść, iż również placówką szkolną powinien kierować właśnie menedżer. Tym bardziej, że dyrektor współczesnej polskiej szkoły działa w warunkach gospodarki wolnorynkowej - ma spory zakres swobody finansowej, ale też i coraz mniej pieniędzy z budżetu państwa. Musi, więc umieć zdobywać dodatkowe środki finansowe i umiejętnie nimi gospodarować. Ponieważ me­nedżer to osoba zarządzająca przedsiębiorstwem lub instytucją, organizująca jej działalność kierownik-menedżer biorąc pod uwagę edukacyj­ny charakter placówki powinien być równo­cześnie pedagogiem- wychowawcą. Biorąc pod uwagę problemy finansowe dzisiejszych szkół współczesny kierownik powinien posiadać odpowiedni zasób wiedzy i umiejętności nie tylko pedagogicznych i psychologicznych, ale również z zakresu ekonomii i prawa, a także menedżerskiego zarządzania. Współczesny kierownik oświaty powinien być, więc pedagogiem - menedżerem, czyli nowoczesnym organizatorem i administratorem placówki oświatowej, zdolnym nie tylko do samodzielnego i twórczego, niekonwencjonalnego roz­wiązywania problemów pedagogicznych, administracyjnych i ekonomicznych, ale także do projektowania własnych, oryginalnych koncepcji doskonalących.

W literaturze można znaleźć różne klasyfikacje umiejętności kierow­niczych. Proponujemy przyjęcie klasyfikacji opracowanej przez Roberta L. Katza, który umiejętności kierownicze podzielił na techniczne, społeczne i koncepcyjne. Umiejętności techniczne to zdolność posługiwania się narzę­dziami, metodami i technologią w określonej specjalności, które są potrzebne do sprawnego organizowania działalności pedagogicznej, a także administracyjnej i gos­podarczej szkoły.. Dyrektor placówki oświatowej powinien między innymi umieć:

Umiejętności społeczne to zdolność współpracowania z innymi ludźmi, rozumienia ich potrzeb i dążeń oraz motywowania zarówno pojedynczych osób, jak i grup. Umiejętności koncepcyjne to umysłowa zdolność koordynacji oraz integ­rowania wszystkich interesów i kierunków działalności organizacji w taki sposób, aby sprzyjało to bieżącej i perspektywicznej działalności placówki.

Opanowanie przez dyrektora określonych umiejętności natury technicznej jednak nie wystarczy. Aby zarządzanie szkołą miało charakter menedżerski, jej dyrektor musi opanować niezbędne, przeja­wiające się przede wszystkim w interakcjach z pracownikami szkoły, rodzicami, przedstawicielami lokalnego środowiska, a także, w mniejszym jednak stopniu, z uczniami umiejętności społeczne. W związku z tym dyrektor-menedżer powinien umieć:

Istotną funkcją zarządzania, która wymaga od menadżera umiejętności interpersonalnych jest kierowanie. Kierowanie odbywa się poprzez komunikowanie, motywowanie i przywództwo. To proces, „dzięki, któremu menadżer wysyła i otrzymuje informacje. Musi mieć charakter interpersonalny. W komunikowaniu powinny być wykorzystywane wszystkie kanały przekazu i otrzymywania informacji. Należy dążyć do tego, aby proces komunikowania nie został zakłócony. Proces komunikowania jest niepełny, gdy nie występuje w nim sprzężenie zwrotne.”

Jedną z cech menadżerów jest przywództwo wyrażające się w osobistej umiejętności ludzi do przekonywania i wywierania wpływu na innych. Z badań wynika, że najlepsze efekty w kierowaniu uzyskują menadżerowie, którzy łączą ze sobą dwa style przywództwa: jeden jest skoncentrowany na pracy lub zadaniu, drugi natomiast na pracownikach. Rola przywódcza jest najważniejsza, ale i najtrudniejsza do realizacji, ponieważ najsilniej jest związana z osobowością dyrektora. Wyraża się ona między innymi w reprezentowaniu szkoły na zewnątrz i wewnątrz, w prowadzeniu różnego rodzaju uroczystości i spotkań. Dyrektor powinien mieć na uwadze sposób i styl wypowiedzi, odpowiednie przedstawianie funkcji i interesów szkoły, dążenie do obiektywizacji zdarzeń. Jest odpowiedzialny za dobór pracowników oraz za efektywność ich pracy.

Dyrektor szkoły-menadżer zatwierdza plan pracy pod względem jego celowości, kontroli, realizacji, ma również wpływ na rozparcelowanie określonych środków z przyznanego budżetu. Jego istotą pracy jest to, że przedstawione role są zintegrowane nie tylko przez osobę menadżera, ale i funkcje zarządzania. Funkcje te wywierają wzajemny wpływ na siebie, nie da się ich odizolować. Niewłaściwa realizacja jednej z nich może obniżyć skuteczność działania. Jednak zadaniem dyrektora jest rozpoznanie, która funkcja jest najbardziej skuteczna, a którą trzeba zlecić innym osobom. Dyrektor zarządzając szkołą musi zdawać sobie sprawę i brać pod uwagę fakt, iż działalność szkoły jest skierowana na określone cele i zadania, że wyniki pracy dyrektora zależą od rezultatów pracy innych członków zespołu. Jego działalność prowadzona jest w organizacji, w której wyraźnie i dobitnie określone są idee jej członków. Bardzo ważny jest efekt pracy szkoły, ale ważniejszy jest jego osiągania. Dyrektor szkoły musi mieć na uwadze fakt, iż realizowane usługi szkolne są także wyrazem zainteresowania lokalnej społeczności. To z kolei jest warunkiem i konsekwencją demokracji i wolności, przygotowania do przyszłego, dorosłego życia.

Jakie są oczekiwania wobec dyrektora szkoły.

Wymagania wobec dyrektora szkoły układane są przez rodziców i środowisko lokalne. Wymagania te zaostrzają się ze względu na fakt, iż w coraz większym stopniu muszą dofinansowywać utrzymanie szkół. Natomiast państwo uchwalając ustawę o systemie oświaty oraz ustawę o nauczycielu ustala, że „dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole i jest odpowiedzialny za poziom dydaktyczny i wychowawczy szkoły, musi respektować demokrację wewnętrzną w kierowaniu szkołą i stwarzać warunki ich pracy (w miarę możliwości) - „Karta nauczyciela”.

Państwo „stworzyło” zadania dyrektorskie stanowiące jednocześnie treść wymagań państwa wobec dyrektora szkoły. Dyrektor musi orientować się w przepisach dotyczących nadzoru pedagogicznego, oceny pracy nauczyciela, zatrudniania i zwalniania, w prawie finansowym, podatkowym itd. Organ, który łoży środki na funkcjonowanie szkoły wymaga od dyrektora oszczędzania tych środków a jednocześnie ich pomnażania. Środowisko lokalne, rodzice uczniów pragną widzieć w osobie dyrektora działacza społecznego oraz menadżera. Musi on umieć pomagać w przekształcaniu środowiska lokalnego, zmieniać ekologiczne postawy uczniów.

Natomiast nauczyciele i pracownicy szkoły przede wszystkim oczekują dobrej atmosfery w pracy, wysokich premii i nagród, wysokich ocen w swojej zawodowej pracy.

Zakończenie

Instytucja, jaką jest szkoła działa w środowisku, utrzymuje kontakty z przedstawicielami innych instytucji, z osobami, które mają poważanie i znaczenie w środowisku pedagogicznym szkoły. Szkoła powinna stwarzać warunki indywidualnego rozwoju ucznia oraz nauczycieli. Jakim więc człowiekiem powinien być dyrektor, aby sprostać tym założeniom? Podsumowując nasze rozważania- dyrektora powinny cechować wysokie kompetencje intelektualne połączone z umiejętnościami technicznymi, organizacyjnymi. Powinien zainteresować się ludźmi, spełniać rolę opiekuna i społecznika. To człowiek posiadający umiejętność rozpoznawania, rozwiązywania problemów i konfliktów.

Bibliografia

  1. Bogrowicz Jerzy: Edukacja w perspektywie wejścia do Unii Europejskiej. Studia Włocławskie, Włocławek 1999r.

  1. Gawrecki Lechoslaw: Menadżer w szkole. Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego s.c, Poznań 1996.

  1. Komorowski Tadeusz, Pielachowski Józef i: Dyrektor szkoły w roli pracodawcy. Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego s.c, Poznań 1997.

  1. Koźmiński A., Zawiślak A:Wstęp do teorii organizacyjnych. PWN Warszawa 1996.

  1. Kunowski Stanisław: Podstawy współczesnej pedagogiki. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1993r.

  1. Nowak Marian: Podstawy pedagogiki ogólnej. Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1999r.

  1. Pilch Tadeusz: Rozważania wokół etyki zawodu nauczyciela- wychowawcy. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 3/1995.

  1. Steward D.: Praktyka zarządzania. PWN Warszawa, 1997.

Ustawa z 7 września 1991r. o systemie oświaty (jednolity tekst Dz. U. nr 67, poz. 329)

S. Kunowski: Podstawy współczesnej pedagogiki. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1993, s. 19.

M. Nowak: Podstawy pedagogiki otwartej. Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999, s. 270.

J. Bogrowicz: Edukacja w perspektywie wejścia do Unii Europejskiej „Studia Włocławskie” Tom 2 / Rok 1999, s.7.

L. Gawrecki: Menadżer w szkole. Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego s.c, Poznań 1996, s.54.

L.Gawrecki: Menadżer w szkole. Wydawnictwo eMPi2 Mariana Pietraszewskiego s.c, Poznań 1996 s,81.

2


Wyszukiwarka