1. Omówienie i demonstracja wybranych wyrobów ceramiki budowlanej.

Wyroby ceramiczne otrzymywane są w wyniku wypalenia lub spieczenia

glin albo mas ceramicznych zawierająca glinę. Ze względu na strukturę i cechy techniczne dzielimy je na trzy grupy:

• GRUPA I - obejmuje wyroby o strukturze porowatej i nasiąkliwości wag. do 22 % ; należą do niej wyroby: c e g l a r s k i e (cegły pełne, dziurawki i kratówki, pustaki ścienne i stropowe, dachówki, rurki drenarskie itp.), s z k l i w i o n e (np. kafle piecowe) i o g n i o t r w a ł e;

• GRUPA II - obejmuje wyroby o strukturze zwartej i nasiąkliwości wag. do 12 %; zalicza się do niej: cegły kanalizacyjne, cegły i kształtki klinkierowe oraz wyroby kamionkowe;

• GRUPA III - obejmuje c e r a m i k ę p ó ł s z l a c h e t n ą, tj. płytki oraz wyroby porcelanowe, mające zastosowanie w technice sanitarnej.

Do wyrobów ściennych w budownictwie stosuje się miedzy innymi cegłę pełną, dziurawkę i in. oraz pustaki. Podstawową cechą materiałów ściennych jest wytrzymałość na ściskanie. Następną jest trwałość (m. in. mrozoodporność), i izolacyjność.

2. Oznaczenie cech zewnętrznych cegły : kształt, wymiary, uszkodzenia.

Cegła pełna powinna mieć kształt prostopadłościanu o wymiarach 6,5 x 12 x 25 m. Badana cegła nieco odbiega od normy posiadając wymiary: 6 x 12 x 25.6 cm. Przy pomocy trójkąta i suwmiarki sprawdza się czy cegła posiada płaszczyzny prostopadłe i równoległe. Następnie sprawdza się dźwięk cegły, dzięki któremu określimy czy cegła ma strukturę zwartą czy porowatą. Jeżeli dźwięk jest głuchy to cegła jest porowata, a jeżeli jest metaliczny, to cegła posiada strukturę zwartą. W niektórych badanych cegłach nie było dźwięku metalicznego co wskazywało na zbyt małą wytrzymałość cegły na ściskanie. Dalsze oględziny zewnętrzne cegły ujawniły, że cegła posiada spore ubytki w masie. Występują pęknięcia, zarysowania, dziury i różne przebarwienia.

3. Oznaczenie nasiąkliwości cegły.

Nasiąkliwość - oznacza się przez ilość wody , którą cegła może wchłonąć podczas bezpośredniego kontaktu z wodą .

Aby zbadać nasiąkliwość cegły należy ją wysuszyć do stałej masy a następnie umieścić w zbiorniku, ustawiając cegłę pionowo na najdłuższym boku. Następnie cegłę zalewa się do połowy jej wysokości wodą. Po 2 godzinach dolać tyle wody, aby jej poziom sięgał ¾ wysokości cegły. Po kolejnych dwóch godzinach zalewamy cegłę tak, aby lustro wody znajdowało się 2 cm nad nią. Cegła powinna przebywać w wodzie aż do ustalenia się jej masy . Po kolejnych ważeniach w odstępie 24 godzin i stwierdzeniu ustalenia się jej masy, należy ją wyciągnąć i wytrzeć wilgotną szmatką. Tak przygotowaną próbkę ważymy i ustalamy ze wzoru jej nasiąkliwość.

m_w - masa cegły nasyconej wodą, [g]

m - masa cegły wysuszonej do stałej masy, [g].

	ms (g)	mn (g)	n (%)
Cegła 1	3210	3760	17
Cegła 2	3520	4150	18
Cegła 3	3620	4030	11

4. Oznaczenie mrozoodporności

• wyroby przeznaczone do badania próbki powinny być obmyte, oczyszczone z jakichkolwiek zanieczyszczeń

• wyroby przeznaczone do badania nie powinny posiadać uszkodzeń mechanicznych

• nasycenie próbki do stałej masy

• nasiąknięta próbki umieszcza się w zamrażarce o temperaturze - 15

• próbki te należy układać na podstawkach z siatek w celu lepszego przepływu czynnika chłodzącego

• odstęp między próbkami powinien wynosić > 3cm

• wyroby drążone układa się otworami pionowo

• badanie to trwa 4h

• następnie próbki wyjmuje się z zamrażalnika i natychmiast zanurza się w naczyniu z wodą o temperaturze 12 - 25

• woda w naczyniu powinna pokrywać się całkowicie próbki

• odmrażanie to powinno trwać 4h

• zaś temperatura wody nie powinna spaść poniżej +8^oC

• po zakończeniu tego cyklu próbkę ogląda się, a następnie poddaje dalszej określonej ilości cykli ( 4 )

• odporność na działanie mrozu jest pozytywna, gdy na wszystkich próbkach nie pozostaje osad z odprysków, a sama próbka nie ulegnie zniszczeniu : pęknięć, uszczerbień

5. Oznaczenia podciągania kapilarnego ( po jednej godzinie).

Kapilarność - jest to zjawisko polegające na tym, że zawilgocenie materiału następuje w skutek włoskowatego podciągania wody przez kapilary (drobne kanaliki łączące pory) przy zetknięciu się materiału z wodą lub inną cieczą. Kapilarność występuje szczególnie wyraźnie w materiałach o strukturze mikroporowatej z otwartymi porami.

Kapilarność określa się na podstawie wzoru:

K - kapilarność

h_sw - wysokość słupa podciągniętej wody

t - czas w jakim woda została podciągnięta

Wysokość podciągania kapilarnego po jednej godzinie wyniosła 3,3 cm.

6. Badanie wytrzymałości na ściskanie cegły.

• Liczba badanych cegieł powinna wynosić 8 sztuk

• próbkę do badania należy formować przez spojenie dwóch połówek wyrobu

• wyroby przeznaczone do badania należy przepiłować w poprzek w środku ich długości i uzyskane połówki spoić zaprawą cementową tak , aby powierzchnie powstałe z przecięcia były do siebie przeciwległe

• następnie powierzchnie utworzone próbki przeznaczone do ściskania (podstawy) należy wyrównać tą sama zaprawą cementową tak, aby były do siebie równoległe

• grubość warstw zaprawy spełniającej w wyrównującej powinna wynosić 10-12mm

• Umieszczamy próbkę w prasie hydraulicznej między dwoma podkładkami z płyt pilśniowych

• Sciskamy w prasie i odczytujemy wynik w chwili zniszczenia .

Klasa cegły - jest to wytrzymałość na ściskanie wyrażona w MPa

Zależy również od cech zewnętrznych : wad, uszkodzeń itp.

Klasy cegły : 5; 7,5; 10; 15; 20 ( 3,5; 25 )

R_c oblicza się z wzoru :

P - siła niszcząca próbkę, [N]

F - przekrój poprzeczny próbki ściskanej, [m²]

Do obliczenia ściskanej powierzchni próbki F przyjmuje się średnią arytmetyczną pól obydwu podstaw próbki określonych na podstawie pomiarów boków tych pól, dokonanych z dokładnością do 1 mm .

Badana cegła :

• powierzchnia podstawy górnej : 12,4 x 12,4 =153,76 cm²

• powierzchnia podstawy dolnej : 12,4 x 12,5 =155,00 cm²

• siła niszcząca P : 226 kN

średnia powierzchnia próbki ściskanej wynosi 154,38 cm²

W ten sposób można oszacować, że badana próbka była klasy 15.

7. Oznaczenie cech zewnętrznych dachówki: kształt, wymiary, uszkodzenia.

Badanie zostało przeprowadzone na dwóch rodzajach dachówek : polskich i niemieckich. Oby dwie dachówki to tzw. karpiówki , jednak różniły się wykonaniem wg różnych norm :

polskiej i niemieckiej. Dachówka polska posiadała wymiary : 37 x 15 x 1 cm , natomiast niemiecka : 38 x 18 x 1,1 cm . Dachówka polska posiada tylko jedne zaczep umożliwiający zamocowanie jej tylko w ten sposób. Natomiast dachówka niemiecka oprócz posiadania dwóch takich zaczepów , ma jeszcze niewielkie otwory , które umożliwiają zamocowanie dachówki za pomocą wkrętów lub drutu . Badane dachówki posiadały uszkodzenia : polska - nierówna , wykrzywiona , struktura niejednorodna w przełamie - pęknięcia i ubytki ; niemiecka z zewnątrz idealna natomiast w przełamie zauważalny jest czarny pasek - dachówka przepalona.

8. Badanie przesiąkliwości dachówki .

Przesiąkliwość - jest to podatność materiału na przepuszczanie wody pod stałym ciśnieniem. Mierzy się ilością wody w gramach, która przenika pod stałym ciśnieniem przez powierzchnię 1 cm ² w ciągu 1 godziny.

Przed przystąpieniem do badania próbkę należy wysuszyć do stałej masy w temperaturze +105 ÷ +110 °C. Na powierzchni dachówki ustawia się metalową ramkę 3 x 5 cm i o wysokości 7 cm. Połączenie ramki z dachówką należy odpowiednio uszczelnić. Wysokość lustra wody powinna być nie mniejsza niż 5 cm. Badanie przeprowadza się w temperaturze otoczenia +20 (±5) °C. W trakcie badania nie dolewa się wody. Obserwację dolnej części dachówki prowadzi się w czasie 3 godzin od chwili poddania jej działaniu wody.

9. Oznaczenie wytrzymałości na złamanie dachówki

• ilość próbek jaką należy poddać badaniu wynosi 6, które to pobieramy losowo z danej partii materiału

• próbkę należy wysuszyć do stałej masy w temperaturze 105 - 110

• na próbce od strony zaczepu w poprzek całej dachówki należy uformować pasek z gipsu o szerokości 15-20mm

• na odwrotnej stronie dachówki należy dwa paski gipsowe o tej samej szerokości, natomiast odległość tych pasków od środka dachówki powinna wynosić 15omm

• po stwardnięciu pasków próbkę można poddać badaniu

• dachówkę obróconą zaczepem ku górze układamy na podporach urządzenia, opierając ja na gipsowych paskach .Odległość tych podpór wynosi 300mm

• długość podpór powinna być większa lub taka sama jak szerokość dachówki

• obciążenie powinno wzrastać równomiernie z szybkością 50 N/s (5kg/s) do momentu złamania próbki

• 
  za wynik przyjmuję się średnią arytmetyczną otrzymanych wyników i porównać go z wartością podaną w normie przedmiotowej

10. Oznaczenie cech zewnętrznych pustaka stropowego „ Akermana”

Pustak Akermana stosuje się do budowy stropów żelbetowych gęstożebrowych jako elementy wypełniające. Zależnie od wysokości rozróżnia się 4 typy : 15, 18, 20, 22, a ze względu na długość rozróżnia się dwie odmiany: 195 cm, 295 cm. Nasiąkliwość waha się od 5-22 %.

Badany przez nas pustak nie posiadał rowkowań - jest to wada, ponieważ rowkowania są odpowiedzialne za przyczepność mieszanki betonowej. Jego wymiary były następujące.

11. Badanie wytrzymałości na obciążenie pustaka stropowego .

Pustak stropowy jest elementem wypełniającym strop. Nie przenosi żadnych obciążeń . Jednak aby pustak nadawał się do wykorzystania , należy na nim przeprowadzić badanie polegające na sprawdzeniu , czy pustak jest w stanie przenieść obciążenia statyczne. W tym celu pustak z góry wyrównuje się zaprawą gipsową w celu równomiernego obciążenia . Pustak z góry obciąża się ciężarkami . Dobrze wyprodukowany pustak powinien przenieść obciążenia ok. 220 kg.

12. Przegląd wyrobów ceramicznych

L.p	Nazwa wyrobu, szkic i wymiary	Rodzaj, typ	Cechy fizyczne	Cechy wytrzymałościowe	Zastosowanie
1	Pustaki Akermana	4 typy zależne od wysokości: 15;18;20;22 w zależności od długości rozróżnia się 3 odmiany: 20;25;30	Nasiąkliwość wagowo: 22%	Obciążenia działające na całą powierzchnię górną pustaka odpowiednio: 3kN - 20 4kN - 25 5kN - 30	Konstrukcja stropów
2.	Pustaki stropowe DZ-3	Rozróżnia się dwa typy A i B	Nasiąkliwość wagowo: 22% Waga: dł.150mm-9kg dł.200mm-12kg dł.300mm-18kg	Odporność na działanie obciążenia statycznego: dł.150mm-1,5kN dł.200mm-2kN dł.300mm-3kN	Konstrukcja stropów
3.	Pustaki stropowe CERAM	Rodzaje pustaków: 40;45;50;60cm zależne od rozstawu belek konstrukcyjnych. 2 typy A i B zależne od kształtu przekroju poprzecznego. 8 odmian 16;17;17,5;18;20; 21;22;23cm	Nasiąkliwość wagowo: 24%	Odporność na działanie obciążenia statycznego: 150mm-3kN 300mm- 4kN	Konstrukcja stropów
4.	Dachówka karpiówka	2 gatunki, zależne od cech zewnętrznych	Dachówka nie może być przesiąkliwa. Nie powinna ulegać uszkodzeniom po 20-krotnym zamrażaniu do - 20C	Nośność na zginanie przy rozstawie podpór 300mm nie powinna być < od 294kg	Pokrycia dachowe
5.	Dachówka zakładkowa	Jeden odmiana	Dachówka nie może być przesiąkliwa. Nie powinna ulegać uszkodzeniom po 20-krotnym zamrażaniu do - 20C	Nośność na zginanie nie mniejsza niż 690N	Pokrycia dachowe
6.	Gąsiory dachowe	3 typy gąsiorów, w zależności od wymiarów podst.	Mrozoodporny i nie przesiąkliwy	Nośność na zginanie nie powinna być nie mniejsza niż 883N	Elementy do pokryć dachowych
7.	Cegły dziurawki	2 rodzaje dziurawek w zależności od kierunku otworów przelotowych: wozówkowe i główkowe. Występują 3 klasy Dziurawek: 3,5; 5 7 ,5	Gęstość pozorna<1300 Kg/m w stanie suchym.. Nasiąkliwość wagowa: 5;7,5 <22% 3,5 brak klasa 3,5; 5 mrozoodporna		Budowa ścian, stropów, ścianki działowe
8.	Cegły kratówki	3 typy: K1; K2; K3 zależne od wymiarów W zależności wytrzymałości na ściskanie w kierunku równoległym do osi otworów , w kształcie rombowym produkuje się kratówki klasy: 3,5;5;7,5;10;15;20 Gęstość pozorna w stanie suchym 1000-1400kg/m^3 Nasiąkliwość 13	Mrozoodporna Wspólczynnik przewodności cieplnej muru z cegły kratówki wynosi λ=0,46w/mxC		Budowa ścian budynków mieszkalnych i przemysł.
9.	Pustaki do ścian działowych	W zależności od sposobu drążenia, dwa typy : PD-poziomo drążone PH-pionowo drążone W zależności od szerokości: B=65 i 88mm B=120 i 138mm	Gęstość objętościowa pustaków wynosi 0,8-1,4kg/m3 Nasiąkliwość wagowa badana metodą moczenia powinna wynosić 6-22%	Wytrzymałość na ściskanie powinna odpowiadać klasie: 1,5 dla pustaków PD i 3,5 W przypadku pustaków PH.	Budowa nie -konstrukcyjnych ścian działowych
10.	Cegły termalitowe	Wyróżnia się dwie odmiany cegieł	Odmiana cegły 650-650[kg/m3] Współczynnik przewodności cieplnej λ<0,20 [W/(mxC)] Odmiana cegły 750- gęstość pozorna Wsp/ółczynnik przewodności cieplnej λ<0,25 [W/(mxC)]	Wytrzymałość na ściskanie nie mniej niż odmiany 650 - 0,78[Mpa] 750 - 1,57[Mpa]	Izolacja pieców kotłów i innych urządzeń grzewczych
11.	Kształtki i cegły szamotowe		Ogniotrwałe i izolacyjne. Odporność na szybkie zmiany temperatury.	Wytrzymałość na ściskanie 1-2 Mpa	Wykładziny pieców

13. przegląd wyrobów szklanych

Wyroby ze szkła kształtowane są przez ciągnienie, walcowanie, prasowanie lub wydmuchiwanie i odpowiednio wykańczane. W budownictwie stosuje się do różnych celów. Rozróżnia się kilka rodzajów szkła budowlanego.

1. SZKŁO PŁASKIE

1. ciągnione lub okienne - bezbarwne, przejrzyste, w postaci płyt o grubościach 2 - 6 mm,

powszechnie stosowane do szklenia okien;

2. walcowane surowe - bezbarwne, przejrzyste, w postaci płyt o grubościach 3, 4, 5, 6 mm,

głównie stosowane do szklenia naświetli drzwi wewnątrz budynku oraz okienw budynkach

gospodarskich i przemysłowych;

3. walcowane wzorzyste - w postaci płyt o grubościach 3,5 lub 4,5 o jednej powierzchni

gładkiej, a drugiej wzorzystej;

4. barwne - stosowane w celu uzyskania barwnego oświetlenia wnętrz ze względów

dekoracyjnych (głównie na witraże);

2. KSZTAŁTKI SZKLANE BUDOWLANE

W zależności od kształtu i przeznaczenia rozróżnia się następujące kształtki:

1. pustak szklany b) luksfer

3. kwadralit i rotalit

3. PROFILOWANE PŁYTY SZKLANE

Znane są pod nazwą Vitrolit, mają postać wydłużonych płyt o przekroju ceowym. Rozróżnia się 2 typy: 250 i 500 odpowiadające szerokości płyt. Maksymalna długość 5 m. Przepuszczalność światła dla płyt wynosi 65- 70 %.

1

8

---