1.Katastrofa nuklearna w Czarnobylu spowodowała rozległe skażenie terenów substancjami radioaktywnymi. Jak byś przedstawił ocenę kosztów i korzyści związanych z energetyką jądrowa.
Korzyści związane z energetyką jądrową:
praca, zatrudnienie,
podaż dóbr publicznych,
rozwój gospodarczy,
postęp techniczny.
Koszty:
degradacja środowiska, /fauna i flora,/
koszty ochrony zdrowia /choroby zawodowe, ludności w obrębie 250 km/,
zanieczyszczona biologicznie i chemicznie żywność,
koszty związane z przesiedleniem ludności w nieskażone tereny
Choroby popromienne
2. Podaj przykład produktów subsydiowanych przez rząd, określ jakie z tego tytułu korzyści (renta) osiąga konsument a jakie gospodarka
Zastanówmy się w jaki sposób nadwyżka konsumenta i wydatki państwa w postaci subsydiów będą określały nam wzajemną relację?.
p
S
p1 C
p2 B S'
D
q1 q2
q
D- funkcja popytu
S- podaż
Jeżeli subsydia Sub.=0 to nadwyżka konsumenta leży na płaszczyźnie p1pA. Gdy wprowadzi się subsydia (Sub.≠0), cena będzie niższa i spadnie z p1 do p2 oraz produkcja będzie wyższa i wzrośnie z q1 do q2. Nadwyżkę konsumenta przedstawia płaszczyzna p2pB, natomiast p2p1AB to dodatkowa korzyść konsumenta. Dopłaty związane z subsydiami przedstawia płaszczyzna p1p2BC. Gdy porównamy płaszczyzny przedstawiające korzyść konsumenta i wydatki państwa to trójkąt ABC przedstawia o ile dopłaty państwa są większe od korzyści konsumenta. znamy więc odpowiedź dlaczego rząd tak rzadko stosuje subsydia a częściej sięga po podatki. W przypadku podatków stratę ponosi konsument w przypadku subsydiów budżet państwa.
3. W sytuacji, gdy na rynku mamy do czynienie z nierównowagą konsumenta nie może zrealizować zamierzonego popytu, spróbuj omówić zakłócenia, jakie towarzyszą takiej sytuacji na rynku.
Przy dowolnych cenach nie ma gwarancji, że podaż będzie równała się popytowi. W kategoriach popytu netto oznacza to, że ilości, jakie będzie chciał nabyć (albo sprzedać) A, niekoniecznie będą równać się ilościom, które B będzie chciał sprzedać (albo kupić). W kategoriach popytu brutto oznacza to, że ogólna ilość jednego dobra jaką chce posiadać A, plus ogólna ilość, którą chce posiadać B, nie jest równa dostępnej ilości tego dobra. Wtedy właśnie rynek znajduje się w nierównowadze. W takiej sytuacji można przypuszczać, że prowadzący aukcję zmieni ceny dóbr. Jeśli występuje popyt nadwyżkowy na jedno z dóbr, podniesie on cenę tego dobra, a jeśli wystąpi nadwyżkowa podaż jednego dobra, licytator obniży jego cenę.
4. Niejednokrotnie o zaopatrzeniu w dobro publiczne decyduje w demokratycznym państwie rząd. Najczęściej stosowanym narzędziem do podejmowania tego typu decyzji jest głosowanie. Czy twoim zdaniem jest to najlepsza metoda, odpowiedź uzasadnij.
Głosowanie jest jedną z metod podejmowania decyzji ale jego wynik zależy od preferencji ludzi. Np. gdybyśmy zapytani ile rząd powinien wydawać na armie? ilu żołnierzy potrzebujemy? Odpowiedzi będą różne niektórzy powiedzą, że 20 mln a inni że wcale armii nie potrzebujemy i nic by nie dali. Ale głosowanie i wybór nie zawsze jest dobrym rozwiązaniem ponieważ gdy połowa głosujących połowie że armia powinna liczyć od 0 do 50 ludzi a druga połowa że ponad 20 mln to wyciągnie się średnia - ok. 10 mln żołnierzy i nikt nie będzie zadowolony z decyzji. To są tzw preferencje wieloszczytowe.
5. Podaj przykład asymetrii informacji w przypadku towarzystw ubezpieczeniowych, jak on wpływa na wysokość stawki ubezpieczeniowej.
Przypuśćmy, że towarzystwo ubezpieczeniowe chce zaoferować ubezpieczenie od kradzieży rowerów. Dokonuje dogłębnych studiów rynkowych i stwierdza, że zjawisko kradzieży różni się w przekroju różnych społeczności. Na niektórych obszarach istnieje duże prawdopodobieństwo, że rower będzie ukradziony, a na innych złodzieje rowerów pojawiają się rzadko. Jeśli towarzystwo ubezp. Zdecyduje się zaoferować ubezpieczenie oparte na przeciętnej stopie kradzieży prawdopodobnie szybko pójdzie z torbami. Takie ubezpieczenie kupią ludzie ze społeczności o wysokim wskaźniku kradzieży, a nie z obszarów większego bezpieczeństwa. Oznacza to, że żądania wypłat będą zgłaszane przez konsumentów z obszarów wysokiego ryzyka. Stawki wyliczone na podstawie średniego prawdopodobieństwa kradzieży będą mylącą wskazówką rzeczywistych obserwacji żądań wypłaty odszkodowań kierowanych pod adresem tego towarzystwa. Wynika stąd, że spółka ubezpieczeniowa, aby osiągnąć próg rentowności, musi opierać stawki na przewidywaniach najgorszego przypadku oraz na założeniu, że konsumenci o niskim, ale nie zerowym ryzyku kradzieży rowerów nie będą skłonni nabywać wynikających stąd drogich polis ubezpieczeniowych.
6. Równowaga rynkowa dwóch konsumentów + 2 dobra. Czym ta analiza się różni od modeli z pojedynczym konsumentem. Uzasadnij. RYS 27.4 i28.4
Dobro 2
osoba
Dobro 1
Rys. 27.4. Równowaga w prostokącie Edgewortha. W stanie równowagi każda
osoba wybiera najbardziej preferowany koszyk w swoim zbiorze budżetowym,
a wybory te wyczerpują dostępną podaż.
Orzechy kokosowe
Praca
Rys. 28.4. Równowaga produkcji i konsumpcji. Ilość orzechów kokosowych, na które zgłasza popyt konsument Robinson, równa się ilości orzechów dostarczanych przez firmę „Crusoe”.
7. Czy możliwa jest alokacja efektywna w sensie Pareta, gdy preferencje są quasi -liniowe, omów na przykładzie dobra wynoszącego efekty zewnętrzne. RYS 30.2
Istnieje specjalny przypadek, gdzie rezultat po stronie efektów zewnętrznych nie zależy od sposobu nadania praw własności. Jeśli preferencje podmiotów są quasi- liniowe, to każde efektywne rozwiązanie musi zawierać ten sam poziom efektów zewnętrznych. Przypadek ten można przedstawić za pomocą prostokąta Edgewortha dla np. układu palacz-niepalący. Ponieważ wszystkie krzywe obojętności są poziomymi przekształceniami siebie nawzajem, to położenie wspólnych punktów styczności - zbiór alokacji efektywnych w sensie Pareta będzie linią poziomą. Oznacza to, że wielkość palenia jest taka sama w każdej alokacji paretowskiej.
W pewnych okolicznościach odpowiednia ilość dóbr związana z efektami zewnętrznymi jest niezależna od rozkładu praw własności jest znany jako Twierdzenie Coasea. Założenie quasi-liniowych preferencji wymaga, żeby zapotrzebowanie na dobro wywołujące efekty zewnętrzne było niezależne od rozkładu dochodu (efekt dochodowy). Wszystkie alokacje efektywne w sensie Pareta będą zatem pociągały za sobą generowanie tej samej ilości efektów zewnętrznych, różne alokacje będą pociągały zmianę ilości pieniędzy posiadanych przez konsumenta, ale ilość dobra przynoszącego efekty zewnętrzne wielkość palenia będzie niezależna od rozkładu zamożności.
8. Przedstaw argumenty ekonomiczne przemawiające za wprowadzeniem podatków od sprzedaży alkoholu w celu ograniczenia konsumpcji popytu.
Wprowadzenie podatków na sprzedaż papierosów oznacza wzrost ich ceny, w związku z tym ludzie będą mniej kupowali.
Zwiększenie podatku spowoduje:
wzrost cen papierosów
spadek wielkości konsumpcji
podatek eliminuje szkodliwe efekty zewnętrzne
rozwój handlu na czarnym rynku
wysoka stopa podatku i jej ewentualny wzrost mogą spowodować, że wpływy do budżetu faktycznie się zmniejszą zamiast zwiększyć
spadek wielkości podaży z tyt. wprowadzenia podatku
9. Prawda czy fałsz. O ilości dobra publicznego zawsze decyduje społeczeństwo. Omów konsekwencje takich decyzji, jakie widzisz rozwiązanie.
Dobra publiczne to takie dobra, które każdy musi spożywać w tej samej ilości, jak obrona narodowa, zanieczyszczenie środowiska, ochrona zdrowia, kultura itd. Proponowano różne metody zbiorowego określania podaży dóbr publicznych. System prywatnego zaopatrzenia w dobro publiczne nie działa zbyt dobrze, ale istnieje kilka mechanizmów wyboru społecznego. Do metod tych należą m.in. mechanizm nakazowy, głosowanie, podatek Clarrke'a.
O ilości dobra publicznego nie zawsze decyduje społeczeństwo. Społeczne preferencje kreowane przez konsumentów nie są przechodnie. Oznacza to, że wynik głosowania nad poziomem dóbr publicznych może nie być ostatecznie określony - zawsze znajdzie się taki poziom wydatków, który będzie preferowany bardziej niż inny. Jeśli społeczeństwu pozwoli się głosować wiele razy nad kwestią, to wyniki mogą krążyć wokół różnych wielkości celów. Jeśli społeczeństwo głosuje tylko raz nad jakimś problemem, wynik zależy od ustawienia kolejności głosowania nad poszczególnymi celami. „paradoks głosowania” rodzi zamieszanie.
10. Czy w prostokącie Edwortha istnieje tylko jeden punkt równowagi efektywnej w sensie Pareta.
Prostokąt Edgewortha jest graficznym narzędziem badania takiej równowagi ogólnej dla przypadku dwu dóbr i dwu konsumentów (pozwala nam jednocześnie przedstawić możliwe koszyki konsumpcji obydwu konsumentów- dopuszczalne rozmieszczenia- i ich preferencje dlatego dostarcza on pełnego opisu istotnych cech ekonomicznych obydwu konsumentów).
Alokacja efektywna w rozumieniu Pareta ma miejsce wtedy, gdy nie ma możliwości takiej realokacji dóbr, która nie pogarszałaby sytuacji żadnego konsumenta, poprawiając sytuację przynajmniej jednego.
W prostokącie Edgewortha istnieje więcej punktów równowagi (znajdują się one na krzywej kontraktu). Zbiór wszystkich punktów efektywnych w rozumieniu Pareta w prostokącie Edgewortha jest znany jako zbiór Pareta albo krzywa kontraktu.
11. Założenia renty Marshala.
Marshall wyszedł z założenia, że różnorodność potrzeb nie zna granic lecz poszczególna potrzeba ma granice. Formuła renty konsumenta oparta jest na założeniu, że mamy daną cenę p która się zmienia
Z rysunku widać, że jeśli cena maleje to popyt na
p dane dobro rośnie. Zależność tą przedstawia funkcja
D popytu D.
q
Marshall postuluje aby rentę konsumenta liczyć w następujący sposób. Jeżeli cena wynosi 20 to konsument jest skłonny kupić 1 sztukę czyli jego wydatek wynosi 1*20=20jednostek pieniężnych. Jeżeli cena będzie niższa i wynosić będzie 14j.p. to konsument kupi 2 szt. Towaru czyli 2*14=28j.p.. Konsument policzy teraz ile zyskał na zakupie w związku z niższą ceną towaru i obliczy to sobie w następujący sposób: 1 jednostkę był skłonny zakupić za 20 a 2 za 14 czyli 1*20+1*14=34j.p.. Jeżeli za 2 jednostki zapłacono 14 to moja renta będzie różnicą 34-28=6 nadwyżka konsumenta.
Jeżeli cena będzie niższa to konsument zakupi 3 szt po 10 czyli 3*10=30j.p. Policzmy nadwyżkę 1 kupił za 20, 2 za 14, 3 za 10 czyli 1*20+1*14+1*10=44jp. Nadwyżka wynosi więc 44-30=14 n.k.
Różnica między ceną najwyższą jaką byłby skłonny konsument zapłacić a cena rzeczywiście zapłaconą określa się jako rentę konsumenta albo nadwyżkę.
Zarzuty teorii Marshalla:
-po co liczyć rentę konsumenta jeśli można określić jego preferencje
-użyteczność krańcowa pieniądza dla wszystkich konsumentów jest taka sama co jest nieprawdą
-każdy z nas jest tym bogatszy im więcej byłby skłonny zapłacić za dany towar.
12 Informacja asymetryczna, jakie powoduje zakłócenia na rynku i jakie są metody przeciwdziałania im.
Asymetryczność informacji polega na tym, że sprzedający wie o produkcie wszystko (dobre wyobrażenie o jego jakości) a kupujący nic. Taka AI może sprawiać znaczne kłopoty efektywnemu funkcjonowaniu rynku:
Rynek bubli - nabywcy i sprzedający mają różne informacje o jakości sprzedawanych dóbr - jeśli zbyt wiele dóbr o niskiej jakości jest oferowanych na sprzedaż to sprzedawcy dóbr dobrej jakości napotykają trudności z ich sprzedażą. Walka z bublami.
Jakość towaru - produkt niskiej jakości zniszczy rynek na obydwa rodzaje jakości danego dobra, -przeciwdziałanie to tworzenie produktów o wysokiej jakości, im wyższa przeciętna jakość tym lepiej mają się konsumenci - najlepszym punktem równowagi z punktu widzenia konsumenta jest ten w którym wytwarzane są jedynie produkty o wysokiej jakości.
Selekcja negatywna - związana z pkt.2, dobra niskiej jakości wypierały z rynku dobra wysokiej jakości z powodu wysokiego kosztu zbierania informacji. SN może doprowadzić do zupełnego zniszczenia rynku. SN odnosi się do sytuacji, gdzie typ podmiotów jest nieobserwowalny, tak że jedna strona rynku musi zgadywać rodzaj albo jakość produktu bazując na zachowaniu drugiej strony. Na rynku z SN może występować zbyt mała skala wymiany. Sytuacja ulegnie poprawie dzięki zmuszeniu wszystkich do transakcji.
Ryzyko moralne (pokusa nadużycia) odnosi się do sytuacji gdzie jedna strona rynku nie może obserwować zachowania drugiej.
Dawanie znaków (nadawanie sygnałów) odnosi się do sytuacji, gdzie wobec selekcji negatywnej albo ryzyka moralnego niektóre podmioty inwestują w znali odróżniające je od innych podmiotów. Takie inwestowanie może pomóc rozwiązać problemy płynące z AI.
13. Gra wskazać stan równowagi Nasha i strategię dominującą.
Równowaga ze strategią dominującą jest zbiorem wariantów wyboru, w którym wybór dokonany przez każdego graczy jest optymalny bez względu na to, co wybierze inny gracz.
Równowaga Nasha jest zbiorem wariantów wyboru, w którym wybór dokonany przez każdego gracza jest optymalny przy danych wyborach innych graczy.
Czy równowaga ze strategią dominującą zawsze jest równowagą Nasha i odwrotnie?
Tak i nie. Gracz woli rozgrywać strategię dominującą niezależnie od strategii przeciwnika (nawet jeśli przeciwnik gra według swojej strategii dominującej). Tak, zatem jeśli wszyscy gracze wykorzystują strategię dominującą, to mamy przypadek, że wszyscy grają strategię, która jest optymalna przy danej strategii przeciwnika, a stąd równowaga Nasha istnieje. Jednakże nie wszystkie równowagi Nasha są równowagami zawierającymi dominujacą strategię.
13. Gra- wskazać stan równowagi Nasha i strategię dominującą.
Strategia dominująca istnieje jedna optymalna strategia dla każdego z graczy, niezależnie od tego, co zrobi drugi gracz. Jakiegokolwiek wyboru dokona gracz B, gracz A otrzyma wyższe wypłaty, jeśli zagra „dół". I jakiegokolwiek wyboru dokona gracz A, gracz B osiągnie wyższą wypłatę, jeśli zagra „lewa". Ten wybór dominuje nad innymi możliwościami, a przy strategii dominującej zostaje osiągnięta równowaga.
Gracz B
Lewa Prawa Gracz A Dół 2, 1, 1, 0, |
Powiemy, że para strategii stanowi równowagę Nasha, jeśli wariant wyboru A jest optymalny przy danym wyborze B oraz wybór dokonany przez B jest optymalny przy danym wyborze A
Gracz B
Lewa Prawa Gracz A Dół 0, 0, -1, 2, |
14. pytanie z pieskiem - podatek.
W przypadku pies-właściciel, a inni konsumenci mamy do czynienia z negatywnymi efektami konsumpcyjnymi (zanieczyszczenie środowiska odchodami psimi). Kluczową cechą efektów zewnętrznych jest fakt, że są to dobra, które interesują ludzi, a które nie są sprzedawane na rynku. Właściwe okazuje się wprowadzenie podatku od psa System opłat w postaci podatku zachęcałby właścicieli psów, by znajdowali inne sposoby redukowania zanieczyszczenia - sprzątali po swoich pupilkach, nosili torby na odchody, dążyli do wydzielenia specjalnych miejsc np. parki dla psów.
15. Huta aluminium zanieczyszcza powietrze i powoduje hałas. Czy obciążyć ją dodatkową opłatą i czy pieniądze przekazać mieszkańcom sąsiadującym.
Zanieczyszczenie środowiska i hałas wytwarzany przez hutę aluminium jest przykładem ekonomicznych efektów zewnętrznych. Działalność ta obniża jakość powietrza i powoduje np. utratę słuchu dla mieszkańców sąsiadujących. Należy obciążyć hutę dodatkową opłatą ponieważ jeśli huta nie poniesie żadnych kosztów generując zanieczyszczenie i hałas to w efekcie będzie wytwarzane nadmierne zanieczyszczenie.
Ekologiczne koszty zewnętrzne powstają głównie w związku z nieekwiwalentnym niszczeniem i użytkowaniem elementów środowiska naturalnego. Po pierwsze - są to emisje szkodliwych zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby oraz zniszczenie szaty roślinnej, fauny i krajobrazu. Po drugie - są to procesy wykorzystywania nieodnawialnych zasobów naturalnych. Przejawem eksternalizacji kosztów społecznych z powyższych tytułów mogą być straty w zdrowiu społecznym, wartości majątku lub przedwczesne wyczerpanie zasobów nieodnawialnych.
Ujemne efekty zewnętrzne mogą mieć charakter publiczny lub prywatny. Przykładem publicznego efektu zewnętrznego są wspomniane już skutki zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Występuje tu jednakowy efekt dla wszystkich (efekt globalny) lub też dla większych grup społecznych (efekt lokalny). Przykładem prywatnego efektu będą skutki składowania odpadów w pobliżu indywidualnej posesji (szkodzi to właścicielowi domu i jego rodzinie a nie dalszym sąsiadom). W praktycznym wymiarze prowadzi to do stosowania zasady, że "zanieczyszczający (sprawca) płaci".
16. Rynek konsumencki, a wejście do UE (normy).
1. Integracja polityki ochrony i promocji interesów konsumentów.
2. Udoskonalenie reprezentacji konsumentów na szczeblu wspólnoty.
3. Promowanie ogólnego bezpieczeństwa towarów i usług oraz lepszej informacji na temat jakości dóbr i usług.
a. bezpieczeństwo towarów przeznaczonych dla dzieci
b. monitoring w zakresie artykułów spożywczych
spożywczych. Informacja o produktach poprzez ich etykietowanie, aby pomóc konsumentom w świadomym wyborze
d. ujednolicenie testów porównawczych i ich rozpowszechnianie
e. tworzenie wspólnych certyfikatów i ocen zgodności.
17. Dobro publiczne, przykłady. Dobra społecznie pożądane, przykłady. Czy powinny być odpłatne czy nie.
Dobra społeczne pożądane - to te, których społeczeństwo sądzi że każdy powinien je posiadać bez względu na to czy tego pragnie czy nie np. obrona narodowa, bezpieczeństwo publiczne, telewizja publiczna, oświetlenie ulic, ochrona zdrowia, oświata, kanalizacja itp.
Dobra publicznie niepożądane - to te które powinny być wg społeczeństwa eliminowane np. alkohol, narkotyki.
Z dobrem publicznym związana jest cena, czyli podatki, z których państwo czerpie dochody. Państwo musi zdawać sobie sprawę, że my zapytani ile jesteśmy w skłonni dać na dobro to my będziemy zaniżali wartość. Dobra publiczne są dostępne dla każdego w sposób najczęściej stały i automatyczny. Oznacza to, że z takiego dobra publicznego mogą korzystać zarówno osoby godzące się na pokrycie kosztów jego wytworzenia, jak i osoby, które odmawiają jakiejkolwiek partycypacji w kosztach (tzw. gapowicze). Dobra publiczne ze względu na koszty i brak możliwości technicznych wykluczenia muszą być w zasadzie finansowane przez budżet a więc za pośrednictwem systemu podatkowego.
17.Dobro publiczne, przykłady. Dobra społecznie pożądane, przykłady. Czy powinny być odpłatne czy nie?
Dobro publiczne to takie dobro, które każdy musi ” spożywać” w tej samej ilości.
Jeśli są konsumowane przez jedną osobę mogą być konsumowane przez inne osoby,
Jedna osoba może konsumować dane dobro nie zmniejszając ilości dóbr innych,
Niemożliwe jest wykluczenie kogoś innego z konsumpcji bez poniesienia kosztów
Przykłady: obrona narodowa, powietrze, ulice, woda w wodociągach
Dobra społecznie pożądane-społeczeństwo sądzi ,że każdy powinien je posiadać bez względu na to czy tego pragnie czy nie.
Przykłady: oświata, ochrona zdrowia
Dobra społeczne nie są ogólnie dostępne w porównaniu z dobrami publicznymi.
Z reguły decyzje o wielkości zaopatrzenia w dobra publiczne powierzamy różnym instytucjom społecznym. Wykorzystywany jest tu mechanizm nakazowy-jedna osoba lub mała grupa określa ilości różnych dóbr publicznych, które będą finansowane przez ogół lub mechanizm głosowania, osoby indywidualne głosują w kwestii zaopatrzenia w dobro publiczne. Głosowanie jest jednym z mechanizmów wyboru społecznego wykorzystywanym w krajach demokratycznych.
18. Gra - zbrojenie.
Dylemat więźnia wykorzystywany jest przy podejmowaniu decyzji np. w wyścigu zbrojeń kiedy dla każdego kraju jest korzystne posiadanie jak największego arsenału zbrojeń, ale w imię dobrze pojętego bezpieczeństwa każda ze stron powinna ograniczać wyścig zbrojeń.
Strategia dominująca - to najlepsza możliwa odpowiedź na dowolną strategię jaką może zastosować drugi gracz.
Ze strategią dominującą jest związany tzw. dylemat więźnia. W grze tej jest dwóch podejrzanych o udział w przestępstwie i są przesłuchiwani w oddzielnych pokojach. Jeżeli jeden z nich się przyzna to zmieszony zostanie mu wyrok. Tabela wypłat przedstawia wyroki w miesiącach:
Nie przyznać się |
Podejrzany 2 |
||||
|
Nie przyznać się |
przyznać się |
|||
Podejrzany 1 |
Nie przyznać się |
2 |
2 |
8 |
1 |
|
przyznać się |
1 |
8 |
5 |
5 |
Jeżeli nie będzie możliwości komunikowania się i każdy z nich będzie wiedział jaki wyrok go czeka jeśli się przyzna to obaj się przyznają do winy.
19.Alokacja uczciwa -narysować, omówić
Alokację nazywamy sprawiedliwą jeżeli żaden z podmiotów nie woli jakiegoś innego koszyka dóbr od swojego własnego. Jeśli natomiast jakiś podmiot „i” woli koszyk dóbr podmiotu „j”, to powiadamiamy że „i” zazdrości „j”. Jeżeli jakaś alokacja jest zarówno sprawiedliwa jak i efektywna w sensie Pareta to jest alokacją uczciwą albo zadowalającą.
dobro 1 osoba B
osoba A dobro 2
Alokacja uczciwa w prostokącie Edgewortha. Każda osoba woli alokację uczciwą od wytargowanej. Wychodzimy od równego podziału i konsumenci wymieniają się między sobą , będzie to alokacja wytargowana. Jeżeli wprowadzimy cenę i dochody to konsument A kupi więcej dobra 1 a mniej 2 , a konsument B odwrotnie. Przy danych cenach i dochodach będzie mógł zrealizować swoje preferencje, każdy konsument wybierze najlepsze koszyki dóbr na które może sobie pozwolić jest to alokacja uczciwa.
20. Głosowanie większościowe,czy zapewnia, że decyzje będą społecznie dobre?
Osoba A Osoba B Osoba C
X Y Z
Y Z X
Z X Y
Ustawiamy kolejność głosowania. Niech się zmierzy X i Y a to które zwycięży niech się zmierzy z Z
W przypadku osoby A preferencje X, B- Y od Z, C-X od Y, zwycięża X
A-X od Z, B-Z od X, C-Z od X czyli zwycięża Z
Agregacja preferencji indywidualnych na zasadzie większości głosów nie będzie działała dobrze , z reguły preferencje społeczne wynikające z głosowania większościowego nie są preferencjami dobrze się zachowującymi, albowiem nie są przechodnie. To która decyzja będzie wybrana przez społeczeństwo będzie zależała od kolejności w jakiej głosy są rozdzielone, to który z wariantów w końcu zwycięży , zależy w decydującym stopniu od porządku w jakim są one przedstawione głosującym. Wyniki mogą być manipulowane przez podstępnych uczestników. Głosowanie większościowe może być manipulowane przez zmiane kolejności, wg. której podawane sa warianty tak aby otrzymać wyniki porządane.
Własności, których spełnienia oczekujemy od mechanizmu decyzji społecznych:
przy danym zbiorze kompletnych, zwrotnych i przechodnich preferencji indywidualnych mechanizm decyzji społecznych powinien przynosić wynik w postaci preferencji społecznych mających te same własności;
jeżeli każdy preferuje x względem y to preferencje społeczne powinny stawiać x nad y;
preferencje odnośnie x oraz y powinny zależeć jedynie od tego jak ludzie szeregują
x względem y, a nie od tego jak porządkują inne alternatywy.
Twierdzenie niemożliwości wg ARROWA
Jeżeli mechanizm decyzji społecznych spełnia własności 1, 2 i 3 to musimy mieć do czynienia z dyktaturą. Uporządkowanie społeczne będzie uporządkowaniem stworzonym przez jedną osobę.
Tw Arrowa o niemożliwości wskazuje, że nie ma idealnego sposobu agregowania indywidualnych preferencji w preferencje społeczne.
21. Katastrofy tankowców zanieczyszczają wodę, czy zrezygnować z nich czy nie? Uzasadnij
Do środków zaradczych w przypadku efektów zewnętrznych należą: użycie podatku Pigou,wprowadzenie rynku na efekty zewnętrzne, pozwolenie firmom na łączenie się albo transferowanie praw własności na inne sposoby.
21. Katastrofy tankowców zanieczyszczają wodę, czy zrezygnować z nich czy nie. Uzasadnij.
Zanieczyszczenie środowiska - w tym przypadku zanieczyszczenie wody przez tankowce - jest przykładem ujemnych ekonomicznych efektów zewnętrznych.
Oczywiste jest, że jeśli właściciele tankowców nie ponoszą żadnych kosztów przy wytwarzaniu zanieczyszczeń to będziemy mieli nadmierne zanieczyszczenie wód. Alternatywnym rozwiązaniem w kwestii zanieczyszczenia środowiska były by kary w formie opłat za generowanie zanieczyszczeń. Taka forma mobilizowałaby właścicieli tankowców do dokonywania inwestycji zapewniających utrzymanie dobrego stanu technicznego tankowców, tak aby zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia wód i emisji nieczystości.
System kar mógłby nakładać wyższe normy w miejscach gdzie zatrucie środowiska jest poważnym problemem. Przez nałożenie odpowiednich opłat za zanieczyszczenie wód może być zastosowana kontrola zanieczyszczeń środowiska.
Zanieczyszczenie wód jest również przykładem „tragedii wspólnego” czyli nadmiernego użytkowania wspólnej własności. Jest to Przeważająca forma efektów zewnętrznych.
Do środków zaradczych w przypadku efektów zewnętrznych np. zanieczyszczenia wód należą:
Użycie podatku Pigou
Wprowadzenie rynku na efekty zewnętrzne
Pozwolenie firmom na łączenie się albo transferowanie praw własności na inne sposoby.
Koszt społeczny produkcyjnego efektu zewnętrznego (ujemnego)
cena
SKk - społeczny koszt krańcowy
F
E'
P E Pk - prywatny koszt krańcowy
D - użyteczność prywatna - użyteczności społecznej
Q' Q ilość
22. Selekcja negatywna. Czy można zmusić do wymiany?
Selekcja negatywna odnosi się do sytuacji, w której jedna strona rynku nie może obserwować „rodzaju” lub jakości dóbr po drugiej stronie rynku. Jest to czasami nazywane problemem ukrytych informacji.
Równowaga na rynku z ukrytymi informacjami będzie zazwyczaj osiągana przy zbyt małym poziomie wymiany, z uwagi na efekty zewnętrzne pojawiające się między „dobrymi” i „złymi” rodzajami zachowań, czy między „dobrymi” i „złymi” przedmiotami wymiany. Równowaga przy niepełnej informacji zawsze będzie nieefektywna w porównaniu z równowagą przy pełnej informacji.
Na rynkach z selekcją negatywną może występować zbyt mała skala wymiany. W tym przypadku jest możliwe, że sytuacja wszystkich poprawi się dzięki zmuszaniu ich do transakcji.
Selekcja negatywna rynku pojawia się gdy dobra niskiej jakości wypierają z rynku dobra wysokiej jakości z powodu wysokiego kosztu zbierania informacji. Może to ograniczyć zmniejszyć wymianę na rynku.
Przykładem może być rynek ubezpieczeń. np.: kradzież roweru.
Wysokość tego ubezpieczenia może być różna. Ubezpieczyciel - wysokość ubezp. na dla przeciętnej stopy kradzieży - ubezpieczają się ludzie w rejonach tam gdzie ta kradzież występuje.
Ubezp. zdrowotne nie może być oparte na przeciętnej zachorowalności - firma zbankrutowałaby.
Podniesienie stawki największych nie byłoby korzystne. Jak poprawić rynek?.
Wprowadzenie wymogu nabycia ubezp. , które odzwierciedla przeciętne ryzyko zachorowalności. Wówczas eliminuje się selekcję negatywną.
23. Czy podstawową zasadą wymiary podatku dochodowego jest zasada korzyści. Uzasadnij.
Z pkt. widzenia podatków: równość pozioma - jednakowe traktowanie podmiotów;
Równość pionowa - redystrybucja polegająca na zabieraniu tym, którzy mają i dawaniu tym, którzy nie mają. Zabierając proporcjonalnie więcej osobom zamożnym, urzeczywistnia się zasada zdolności płacenia.
Zasada korzyści - orzeka, że ci którzy otrzymują więcej niż wynosi ich udział w wydatkach publicznych powinni płacić więcej (np. użytkownicy samochodów).
24. Dwuosobowa gospodarka wymienna, bez sektora produkcji, której przedmiotem wymiany są dwa dobra. Omów proces dochodzenia do równowagi, jeśli zasoby w punkcie wyjścia zostały rozdzielone tak, iż wystąpiła nadwyżka popytu na dobra X i niedobór podaży na dobro Y.
Przy dowolnych cenach nie ma gwarancji, że podaż będzie równała się popytowi. W kategoriach popytu netto oznacza to, że ilości, jakie będzie chciał nabyć (albo sprzedać) A, niekoniecznie będą równać się ilościom, które B będzie chciał sprzedać (albo kupić). W kategoriach popytu brutto oznacza to, że ogólna ilość jednego dobra jaką chce posiadać A, plus ogólna ilość, którą chce posiadać B, nie jest równa dostępnej ilości tego dobra. Wtedy właśnie rynek znajduje się w nierównowadze. W takiej sytuacji można przypuszczać, że prowadzący aukcję zmieni ceny dóbr. Jeśli występuje popyt nadwyżkowy na jedno z dóbr, podniesie on cenę tego dobra, a jeśli wystąpi nadwyżkowa podaż jednego dobra, licytator obniży jego cenę. Ten proces dostosowawczy trwa aż do czasu gdy popyt na każde dobro zrówna się z podażą. RYS 27.4
Dobro 2
osoba
Dobro 1
Rys. 27.4. Równowaga w prostokącie Edgewortha. W stanie równowagi każda
osoba wybiera najbardziej preferowany koszyk w swoim zbiorze budżetowym,
a wybory te wyczerpują dostępną podaż.
Tutaj ilość dobra 1, jaką chce nabyć po bieżących A, równa się ilości tego dobra, jaką B chce sprzedać i podobnie jest z dobrem 2. Ogólna ilość każdego dobra, którą każda osoba chce nabyć po bieżących cenach równa się dostępnej ilości ogólnej Rynek jest w równowadze (istnieje taki zbiór cen, przy którym każdy konsument wybiera dostępny mu i najbardziej przezeń preferowany koszyk, a wszystkie wybory konsumenta są zgodne w tym sensie, że na każdym rynku popyt równa się podaży). Jeśli każdy podmiot wybiera najlepszy koszyk, na który sobie może pozwolić to jego krańcowa stopa substytucji dwu dóbr musi być równa stosunkowi cen tych dóbr.. Gdy te same ceny konsumenci będą musieli mieć takie same krańcowe stopy substytucji dwu dóbr.
25.Prawda czy fałsz. Głosowanie większościowe sprawia, że przy braku zgodności zapewnia logicznie i wewnętrznie zgodne decyzje. Uzasadnij.
FAŁSZ - Z reguły preferencje społeczne wynikające z głosowania większościowego nie są preferencjami dobrze się zachowującymi, albowiem nie są przechodnie. Ponieważ preferencje nie są przechodnie, to nie istnieje najlepszy wariant w zbiorze (x, y, z). To, która możliwość zostanie wybrana przez społeczeństwo, będzie zależało od kolejności, w jakiej głosy są oddawane. Dlatego głosowanie większościowe nie zapewnia decyzji logicznie i wewnętrznie zgodnych.
26.Jakaś alokacja jest efektywna w sensie Pareta oraz , że każda osoba martwi się jedynie o własną konsumpcję. Uzasadnij, że musi istnieć jakaś osoba, która nikomu nie zazdrości.
Przypuśćmy, że jeden z konsumentów, powiedzmy konsument A, zazdrości konsumentowi B. Oznacza to, że osoba A nad swój własny koszyk przedkłada to, co ma B. Jeśli jednak osoba A woli koszyk B od swojego, a jej koszyk jest najlepszym, na jaki może sobie pozwolić przy cenach (p1, p2), to oznacza, że koszyk B musi kosztować więcej, niż A może zapłacić. To jest jednak sprzeczne! Z założenia bowiem osoby A i B zaczęły od dokładnie takiego samego koszyka, ponieważ wyszliśmy od równego podziału. Jeśli A nie może sobie pozwolić na koszyk B, to również B nie może sobie na niego pozwolić. Możemy z tego wyciągnąć wniosek, że niemożliwe jest, by w takich okolicznościach osoba A zazdrościła osobie B.
27.Opisz asymetrię informacji na przykładzie.
Kiedy konsument kupuje używany samochód, może mu być bardzo trudno określić, czy ma do czynienia z dobrym egzemplarzem, czy też z bublem. Tymczasem sprzedawca używanego samochodu ma prawdopodobnie całkiem dobre wyobrażenie o jego jakości. Asymetryczna informacja może sprawiać znaczne kłopoty efektywnemu funkcjonowaniu rynku.
28.W jaki sposób państwo może sprawić aby dobro publiczne było efektywne?
- Jeśli dobro publiczne albo jest dostarczane w jakiejś stałej ilości, albo nie jest dostarczane w ogóle, to warunkiem koniecznym i wystarczającym, by zaopatrzenie w to dobro było efektywne w rozumieniu Pareta, jest wymaganie, by suma skłonności do płacenia (suma cen granicznych) przewyższała koszt dobra publicznego.
- Jeśli dobro publiczne może być dostarczane w zmiennych ilościach, to warunkiem koniecznym, aby dana ilość była efektywna w rozumieniu Pareta, jest wymaganie, by suma krańcowych skłonności do płacenia (krańcowych
stóp substytucji) równała się kosztowi krańcowemu.
Proponowano różne metody zbiorowego określania podaży dóbr publicznych. Do metod tych należą m.in. mechanizm nakazowy, głosowanie, podatek Clarke'a.
29.Rozpatrz dwuosobową wymianę pomiędzy dobrem X a Y przy danych dochodach, jeśli na X jest niedobór popytu a na Y jest nadmiar podaży.
Rynek znajduje się w nierównowadze. W takiej sytuacji można przypuszczać, że prowadzący aukcję zmieni ceny dóbr. Jeśli występuje popyt nadwyżkowy na jedno z dóbr, podniesie on cenę tego dobra, a jeśli wystąpi nadwyżkowa podaż jednego dobra, obniży jego cenę. Przypuśćmy, że ten proces dostosowawczy trwa aż do czasu, gdy jego popyt na każde dobro zrówna się z jego podażą. Ilość dobra 1, jaką chce nabyć A, równa się ilości tego dobra, jaką B chce sprzedać, i podobnie jest z dobrem 2. Mówiąc innymi słowy, ilość każdego dobra,
którą każda osoba chce nabyć po bieżących cenach, równa się dostępnej łącznej ilości. Powiadamy wtedy, że rynek jest w równowadze.
30. Opisać dochodzenie do równowagi rynku, gdy mamy 2 dobra, określony budżet i producent maksymalizuje zysk. RYS 28.4
Problem maksymalizacji stojący przed producentem polega na tym, że mając 2 dobra (orzechy kokosowe i pracę) on decyduje ile pracować i ile konsumować przy danych cenach i płacach. Punk optymalny znajduje się w miejscu, gdzie krzywa objętości jest styczna do linii budżetu. W punkcie optymalnej konsumpcji krańcowa stopa substytucji między konsumpcją i czasem wolnym musi równać się stawce płacy, tak jak w zwykłym problemie wyboru stojącym przed konsumentem. Robinson konsumuje dokładnie do tego punktu, który osiągnąłby, gdyby podjął decyzje natychmiastowo. Wykorzystanie systemu rynkowego daje taki sam wynik jak bezpośrednie wybieranie programów produkcji. TU RYS 28.4
Ponieważ krańcowa stopa substytucji między czasem wolnym i konsumpcją równa się produktowi krańcowemu tzn. nachylenie krzywej obojętności i krzywej produkcji jest takie samo. W gosp. rynkowej firmy podejmujące decyzje produkcyjne muszą po prostu obserwować ceny dóbr (wyrażają one na ile konsument wycenia dodatkową jednostkę konsumpcji). Firma musi podjąć decyzję czy wytwarzać więcej czy mniej produktu. Ceny rynkowe odzwierciedlają krańcowe wartości dóbr, które firmy używają jako nakłady oraz otrzymują jako efekty. Jeśli firmy traktują zmianę zysków jako wskazówkę do podjęcia decyzji produkcyjnych, gdy zyski są mierzone cenami rynkowymi to ich decyzje będą odzwierciedlały krańcowe wartości nadawane produktom przez konsumentów.
31. Równowaga Nasha. Która jest równowagą dominującą.
1000,1000 0,0 2x rodzaje rownowagi czy jest efektywna w sensie Pareta
0,0 500,500
32.Zanieczyszczenie środowiska przez firmy- koszty społeczne.
Są dwie firmy, stalowa i rybacka. Firma stalowa produkując stal, produkuje również zanieczyszczenia, które bezpośrednio wpływają na produkcję firmy rybackiej. Wzrost kosztów połowów związany ze wzrostem zanieczyszczeń jest częścią społecznych kosztów produkcji stali, nie uwzględnianych przez firmę stalową, ponieważ ignoruje ona ich wpływ na połowy ryb. Gdyby firma rybacka i stalowa połączyły się w jedno przedsiębiorstwo, nie byłoby wtedy efektów zewnętrznych, ponieważ istnieje już tylko jedna firma. W takiej sytuacji, gdy firma stalowa rozpatruje minimalizowanie swoich kosztów prywatnych produkcji stali, działa w punkcie, w którym koszt krańcowy dodatkowego zanieczyszczenia wynosi 0; poziom zanieczyszczeń efektywny w rozumieniu Pareta wymaga jednak minimalizacji społecznych kosztów produkcji zanieczyszczeń.
Przy poziomie zanieczyszczeń efektywnym w rozumieniu Pareta, suma kosztów krańcowych obydwu firm musi się równać zero. Przy poziomie zanieczyszczeń spełniającym kryterium efektywności Pareta, firma stalowa zatruwa jednak środowisko jedynie do punktu, w którym skutek krańcowego przyrostu zanieczyszczeń jest równy krańcowemu kosztowi społecznemu, obejmującemu wpływ zanieczyszczeń na kosztu obydwu firm.
33: Decyzje podejmowane przez rząd zamiast przez społeczeństwo.
Rząd nakładając podatki generuje dochód do budżetu. Ponadto wysokością podatków może określać wielkość popytu na dane dobra, eliminując dobra społeczne niepożądane. Eliminuje zazwyczaj problem związany z efektami zewnętrznymi. W konsekwencji rynek podmiotów jest efektywny w sensie Pareta. (nie jestem pewien tej odpowiedzi).
34. Równowaga Pareta- czy istnieje równowaga bardziej efektywna niż w punkcie efektywności.
Nie istnieje równowaga bardziej efektywna niż w punkcie efektywności, gdyż przeczyłoby to I tw. Ekonomii dobrobytu: w punkcie efektywności wszystkie korzyści z wymiany zostały wyczerpane, nie ma sposobu na poprawę sytuacji jednostki bez pogorszenia sytuacji drugiej jednostki.
35. Asymetria informacji
Sprzedający wie o produkcie wszystko, kupujący - nic. Może dojść do takiej sytuacji gdyż pozyskiwanie informacji o jakości jest bardzo kosztowne albo nawet niemożliwe. Niedoskonała i asymetryczna informacja może utrudniać efektywnemu funkcjonowaniu rynku.
Przykłady:
rynek dóbr konsumpcyjnych → zakup używanego samochodu na giełdzie,
rynek pracy → ocena zdolności i umiejętności zatrudnionych pracowników.
36. Równowaga w sensie Pareta.
Równowaga rynkowa jest efektywna w sensie Pareta, jeśli zbiór koszyków preferowanych przez jeden przedmiot nie przecina się ze zbiorem koszyków, które preferuje drugi przedmiot. Krzywe obojętności tych konsumentów mają ze sobą wspólny punkt styczności. Nie istnieje też inne rozmieszczenie, które obydwa podmioty wolałyby od alokacji spełniającej tą równowagę.
37. Przychody wydatki z ostatniego miesiąca- czym się kierujesz przy zakupie, korzyści obecne i przyszłe (bariera zasobowa).
38. Cena sprawiedliwa i wynegocjowana. Narysuj i opisz wykresy.
39. Czy powinniśmy przewozić ropę naftową ............ z uwagi na częste ............
Zanieczyszczenie środowiska przez tankowce przewożące ropę naftową jest przykładem efektów zewnętrznych. Nie ponoszą oni żadnych kosztów albo są one niewspółmiernie niskie w stosunku do zanieczyszczeń jakie powodują. Należałoby ustalić zasadę dającą prawo społeczeństwa do czystego środowiska. Społeczeństwo mogłoby sprzedawać prawo dopuszczalności zanieczyszczeń. Firmy transferujące ropę przy maksymalizacji zysku musieliby uwzględniać zanieczyszczenie, które generują. Spowodowałoby to z ich strony lepszą kontrolę przewozów i zabezpieczenia.
40. Czy państwa powinny się zbroić: (nie wiem czy liczby są poprawne)
A
|
Tak |
Nie |
tak |
20 20 |
50 20 |
Nie |
20 50 |
10 10 |
B
Najlepszą strategią dla obydwu państw będzie strategia „nie zbroić się”. Gdy tak wybiorą stracą wówczas najmniej. Gdy któreś z państw będzie się zbroić to najlepszą strategią dla przeciwnika będzie „nie zbroić się”. Wtedy też państwo, które się zbroi będzie miało strategię najwyższą.
41. Gra decyzyjna. Opisać tabelę wypłat, podać dwa stany równowagi Nasha i strategii dominującej jeśli jest gra Tchórz. Jest dwóch graczy, jada naprzeciwko siebie, który zjedzie przegrywa.
Gabriel
|
Zjedzie |
Nie zjedzie |
Zjedzie |
1,1 |
|
Nie zjedzie |
2,1 |
0,0 |
Edzio
|
Zjechać B |
Nie zjechać B
|
Zjechać A |
1, 1 |
1, 2 RN |
Nie zjechać A
|
2, 1RN |
0, 0 |
czy ta gra ma strategię dominującą?
NIE, bo nie ma jednej optymalnej strategii dla każdego z graczy niezależnie od tego co zrobi drugi gracz.
jakie są dwa stany równowagi Nasha (RN)?
Gra ma symetryczną budowę, bo wypłaty dla B są takie same przy jednym wyniku (nie zjechać B / zjechać A) jak wypłaty dla A przy drugim wyniku (nie zjechać A / zjechać B)
42. Czym różni się sytuacja kiedy jest jeden konsument i dwa dobra a ..............????????
43. Czy alokacja w sensie Pareta jest zawsze w stanie równowagi? Uzasadnij swoje zdanie.
Alokacja efektywna w sensie Pareta zawsze doprowadzi do stanu równowagi, czyli do zbioru cen przy którym każdy konsument wybiera dostępny mu i najbardziej preferowany koszyk a wszystkie wybory konsumenta są zgodne w tym sensie, że na każdym rynku popyt=podaż, ponieważ alokacja efektywna w sensie Pareta jest to taka sytuacja na rynku gdzie nie ma sposobów na poprawę sytuacji ludzi zaangażowanych w wymianę, nie ma sposobów poprawy jednostki bez pogorszenia sytuacji kogoś innego, wszystkie korzyści z wymiany zostały wyczerpane i nie ma możliwości wzajemnej korzystnej wymiany. Oczywiście na rynku może wystąpić stan niedoboru lub nadwyżki (niedoskonałe różnicowanie cen) ale wówczas taka alokacja nie będzie alokacją efektywną w sensie Pareta.
Czyli konsument A będzie chciał kupić Xs1 dobra 1 natomiast konsument B Xb2 i Xb1.
Jeżeli zrzutujemy to 0 do Xa2 to jest wielkość popytu konsumenta A na dobro 2 i Xa1 wielkość popytu 0 do Xa1 na dobro 1
To samo dla konsumenta B
44. Jeśli państwo zwiększy podatek na papierosy (w celu ograniczenia palenia) to jakie będą ekonomiczne skutki. Uzasadnij i omów je.
Zwiększenie podatku spowoduje:
wzrost cen papierosów
spadek wielkości konsumpcji
podatek eliminuje szkodliwe efekty zewnętrzne
rozwój handlu na czarnym rynku
wysoka stopa podatku i jej ewentualny wzrost mogą spowodować, że wpływy do budżetu faktycznie się zmniejszą zamiast zwiększyć
spadek wielkości podaży z tyt. wprowadzenia podatku
45. Prawda czy fałsz. O ilości dobra publicznego decyduje społeczeństwo. Uzasadnij i podaj swoje rozwiązanie tego problemu.
Wiele dóbr publiczny dostarczanych jest przez państwo, np. ulice, miejsca spacerowe, obrona narodowa. W mieście istnieje pewna liczba ulic o określonej jakości i są one dostępne w tej liczbie każdemu do użytkowania, również istnieje jeden poziom obrony narodowej zapewniony wszystkim obywatelom w kraju. Dobra publiczne charakteryzują się tym, że każdy musi konsumować tę samą ilość takiego dobra. Ludzie nie mogą nabywać różnej ilości obrony narodowej, muszą jednak jakoś decydować o wspólnym jej rozmiarze. Przecież to społeczeństwo płaci podatki z których budowane są drogi czy utrzymywana jest obrona narodowa. A więc w pewnym stopniu to społeczeństwo decyduje o ilości dóbr publicznych. Robi to albo poprzez bezpośrednie głosowanie lub wybiera swojego przedstawiciela (przedstawicieli) który podejmuje decyzje w jego imieniu. Niestety jednak podstawowym problemem jest pieczeniarstwo czyli pokusa indywidualna do nie ponoszenia kosztów, gdy inni mogą sfinansować dostarczenie dobra publicznego. Dlatego też istnieje kilka metod zbiorowego określania podaży dóbr publicznych jak: mechanizm nakazowy, głosowanie, podatek Clarke`a.
46. Dwa mocarstwa muszą podjąć decyzję czy będą dążyły do zbrojenia, czy do rozbrojenia. Oto hipotetyczna tabela wypłat.
Mocarstwo 2
|
rozbrojenie |
Zbrojenie |
rozbrojenie |
10,10 |
-50,20 |
zbrojenie |
20,-50 |
-20,-20 |
Mocarstwo 1
Omów tabelę wypłat, czy jest tu strategia dominująca, jeśli tak, to jaki da ona wynik w stosunku optymalnego rozwiązania?
Omówienie tabeli:
Gdy M1 wybierze rozbr. i M2 rozbr. to obydwaj dostaną wypłatę po 10
Gdy M1 wybierze zbr. i M2 zbr. to obydwaj poniosą stratę po -20
Gdy M1 wybierze rozbr.a M2 zbr. To M1 poniesie stratę -50 a M2 dostanie wypłatę 20
Gdy M1 wybierze zbr.a M2 rozbr. To M1 dostanie wypłatę a M2 20poniesie stratę -50
Występuje tu strategia dominująca:
Mocarstwo 1: gdy M2 wybierze rozbrojenie M1 dostanie większą wypłatę (20) przy
zbrojeniu
gdy M2 wybierze zbrojenie M1 poniesie mniejsze koszty (-20) przy zbrojeniu
Mocarstwo 2: gdy M1 wybierze rozbrojenie M2 dostanie większą wypłatę (20) przy
zbrojeniu
gdy M1 wybierze zbrojenie M2 poniesie mniejsze koszty (-20) przy zbrojeniu
Jak więc widać w każdym przypadku zarówno M1 jak i M2 bardziej opłacalne jest zbrojenie niezależnie od tego którą opcję wybierze przeciwnik gry.
47. Przedstaw graficznie i omów alokację uczciwą i wytargowaną
Alokacja uczciwa jest to alokacja zarówno sprawiedliwa jak i efektywna w rozumieniu Pareta. Alokacja sprawiedliwa jest wówczas, gdy żaden z podmiotów nie woli jakiegoś innego koszyka dóbr od swojego własnego.
Spójrzmy na alokację która wynika z dobicia targu między dwoma podmiotami . Jeśli ów wytargowany podział leży „ poniżej” krzywej obojętności każdego podmiotu przechodzącej przez punkt podziału początkowego, to początkowa alokacja jest sprawiedliwa.
(Tutaj „poniżej” oznacza :poniżej z punktu widzenia danego podmiotu”, ; z naszego punktu widzenia wytargowany podział musi leżeć między dwiema krzywymi obojętności)
48. Czy zgadzasz się z twierdzeniem : „Głosowanie większością zapewnia, że decyzje publiczne odpowiadają życzeniom społeczeństwa”
Nie zgadzam się, ponieważ przy głosowaniu metodą większościową wygrywa preferencja która otrzymała większość a przecież nie każdy ma takie same preferencje. Z reguły preferencje wynikające z tego rodzaju głosowania nie są preferencjami dobrze się zachowującymi bo nie są przechodnie a więc nie istnieje najlepszy wariant w danym zbiorze. To która możliwość zostanie wybrana przez społeczeństwo, będzie zależało od kolejności, w jakiej głosy są oddawane a przez to głosowanie większościowe może być manipulowane bowiem poprzez zmianę kolejności, według której podawane są warianty, można otrzymać pożądane wyniki.
49. Katastrofy tankowców powodują znaczne szkody ekologiczne, z tego powodu nie powinno się z takiego transportu korzystać . Jakie argumenty przemawiają za taką decyzją, a jakie przeciw niej?
Transport morski jest najtańszym transportem, zyski z ropy są nieporównywalnie większe od kosztów poniesionych w trakcie przetransportowywania ropy np. Z Arabii do Ameryki ( a poza tym tak naprawdę nie ma innej możliwości przetransportowania ropy na duże odległości, bo przecież nikt nie zbuduje rurociągu pod oceanem).Ropa jest częścią środowiska naturalnego, i tak w trakcie katastrofy mimo, ze nastąpi skażenie środowiska, to będzie ono trwać 5-10 lat, a
później ropa sama rozłoży się w środowisku naturalnym.
50. Na rynkach z selekcją negatywną może występować zbyt mała skala wymiany, czy możliwe jest, że sytuacja wszystkich ulegnie poprawie dzięki zmuszeniu ich do transakcji?
TAK. Przykładem mogą być ubezpieczenia na zdrowie, które oferują pracodawcy swoim pracownikom w formie pakietu socjalnego. Wówczas firma ubezpieczeniowa może ustalać swoje stawki na podstawie wartości średniej w zbiorze pracowników, a przy tym zakłada się, że wszyscy pracownicy muszą partycypować w programie, co eliminuje problem selekcji negatywnej.
51. Przedstaw systemy pobudzania pracownika w asymetrii informacji.
Systemy pobudzania pracownika:
Renta. Jeśli firma wydzierżawia technologię robotnikowi, to robotnik może wziąć cały produkt, jaki pozostaje po opłaceniu stałej opłaty dzierżawnej. Robotnik będzie skłonny zrezygnować z części resztowych zysków aby osiągnąć mniej ryzykowny strumień dochodu.
Każdy pracownik dostaje maszynę na własność i płaci co m-c rentę za jej użytkowanie niezależnie czy zarobił czy stracił w tym m-c.
Płaca za pracę. Problem z płacą polega na tym, że wymagana jest obserwacja ilości pracy włożonej. Płaca musi być związana z wysiłkiem przykładanym do produkcji, a nie z godzinami spędzonymi w firmie. Jeśli właściciel nie może obserwować ilości pracy włożonej to niemożliwe jest wprowadzenie tego systemu pobudzania.
Stała pensja niezależnie od włożonego wysiłku, druga część płacy zależy od włożonego wysiłku.
Bierz albo idź sobie. Jeśli system pobudzania oparty jest na nakładzie pracy i jeśli zapłata oparta jest na produkcji to robotnik ponosi całe ryzyko. Nie osiągnięcie żądanego poziomu produkcji nawet o małą wielkość skutkuje zerową zapłatą.
Pracodawca nie obserwuje cię, wykonujesz pracę w odpowiednim czasie korzystnym dla ciebie. Jeśli wykonasz pracę dostaniesz wynagrodzenie, jeśli nie to nie.
Podział plonów. To rozwiązanie to szczęśliwy środek. Zapłata robotnika zależy częściowo od obserwowanego produktu, ale i robotnik i właściciel wspólnie dzielą ryzyko. Kieruje to pewien bodziec do robotnika, zachęcając go do produkcji, ale nie pozostawia go osamotnionego w ponoszeniu ryzyka.
Wartość wytworzonej produkcji pracownik i pracodawca partycypują od wartości wytworzonej produkcji pracownik dostaje jakiś %.
Wprowadzenie asymetryczności informacji spowodowało zmianę w naszej ocenie pobudzania. Jeśli właściciel nie może obserwować wysiłku, opłata za pracę jest niewykonana. Renta i bierz albo idź sobie obciążają robotnika zbyt dużym ryzykiem. Podział plonów stanowi kompromis między tymi dwoma skrajnościami: dostarcza pewnych bodźców do produkcji ale nie obciąża robotnika całym ryzykiem.
52. Przedstaw strategię wet za wet.
Strategia wet za wet jest strategią wygrywającą, z najwyższymi łącznymi wypłatami, jest to strategia najprostsza. W I rundzie kooperujecie, stosujecie strategię wypierania się. W każdej następnej rundzie jeśli przeciwnik współpracował w poprzedniej, wy kooperujcie. Jeśli przeciwnik zdradził w poprzedniej rundzie, wy teraz zdradzacie. Innymi słowy co przeciwnik zrobił w poprzedniej rundzie wy robicie w bieżącej. Strategia wet za wet wymierza natychmiastową karę za zdradę. Jest to również strategia przebaczenia każe drugiego gracza tylko raz za każdą zdradę. Jeśli gracz poprawia się, zaczyna współpracować strategia wet za wet wynagrodzi go współpracą. Jest to dobry mechanizm osią gania efektywnego wyniku w dylemacie więźnia, jeśli gra ma być powtarzana nieskończoną liczbę razy.
53. Co to jest krańcowa stopa transformacji?
Nachylenie granicy możliwości produkcyjnych wyraża krańcową stopę transformacji - ile jednego dobra może otrzymać Robinson, jeśli zdecyduje się zrezygnować z jakiejś ilości dobra drugiego
54. Co to jest zbiór możliwości produkcyjnych?
Zbiór możliwości produkcyjnych wyraża zbiór produktów, które są osiągalne przy danej technice i funkcjach produkcji. Robinson może produkować 2 dobra np. łowić ryby i zrywać orzechy przeznaczając różną ilość czasu na każdą z tych działalności.
55. Dlaczego społeczeństwo mogłoby się domagać zakazania produkcji i sprzedaży leków, które ani nie pomagają, ani nie szkodzą w chorobach, które leczą
Gospodarka posiada określone możliwości produkcyjne (zbiór możliwości produkcyjnych - brzeg - granica możliwości produkcyjnych - zbiór przedstawia jedynie dopuszczalny zbiór produktów). W bardziej rozwiniętych gospodarkach - zarówno nakłady jak i warunki mogą być traktowane jako część zbioru, gdyby zaprzestano produkcji można by przesunąć czynniki produkcji by wyprodukować więcej dóbr bardziej pożądanych. Krańcowa stopa transformacji (MRT) wyraża stosunek według którego jedno dobro może być transformowane na drugie.
Jednocześnie z racji posiadania przez konsumentów nierównego dostępu do informacji kupują oni leki nic nie wart, co zakłóca rynek. Produkt niższej jakości niszczy rynek na obydwa rodzaje jakości danego dobra. Ponadto przy danych dochodach konsumenta które wyznacza linia budżetowa nabywając te leki siłą rzeczy mniej dochodu może przeznaczyć na zakup innych dóbr. Taka gospodarka (chyba) nie jest efektywna, alokacja zasobów (nakładów) nie jest efektywna w rozumieniu Poreta, a koszyk dóbr konsumenta w którym znajdują się te leki, też nie jest efektywny w rozumieniu Poreta. MRS - Krańcowa stopa substytucji - przy efektywności Poreta MRS cechująca każdego konsumenta powinna być taka sama i powinna się równać MRT.
56. Jężeli handluje się prawami do zanieczyszczenia środowiska, czy rząd powinien ustalić ich cenę maksymalną - czy lekki system przyczyniłby się do efektywnej alokacji zasobów ? Nie?
W przypadku efektów zewnętrznych produkcji do jakich należy zanieczyszczenie środowiska optymalna struktura produkcji jest niezależna od sposobu przypisania praw własności. Oczywiście rozkład zysków będzie od praw własności. Nawet jeśli wynik społeczny będzie niezależny od rozkładu praw własności, właściciele firm mogą mieć zdecydowane poglądy, co do tego jaki rozkład tych praw jest właściwy. Do środków zaradczych w przypadku efektów zewnętrznych należą : użycie podatku Pigon, wyprowadzenie rynku na efekty zewnętrzne, pozwolenie firmom na łączenie się w celu interanalizacji efektów zewnętrznych (przeformułowanie praw własności) albo transferowanie praw własności na inne sposoby. Firmy generujące zanieczyszczenia biorą pod uwagę nieprawidłowe ceny zanieczyszczeń - lub ich brak. Lekceważą koszty jakie wynikają dla innych. Istnieje wiele sposobów - połączenie przedsiębiorstw zależnych (np. fabryka zanieczyszczająca środowisko i druga która uzależniona jest od czystego środowiska).
56. Uczciwa alokacja
Podejście od strony funkcji dobrobytu jest bardzo ogólnym sposobem opisu dobrobytu społecznego. Ponieważ jest tak ogólne, może być wykorzystane do podsumowania własności wielu rodzajów osądów moralnych. Z drugiej strony jednak, nie ma z niego wiele pożytku przy rozstrzyganiu, które rodzaje sądów etycznych mogą być traktowane jako rozsądne.
Innym podejściem jest wyjście od jakichś konkretnych osądów moralnych i sprawdzenie, jakie płyną z nich konsekwencje dla podziału ekonomicznego. Jest to podejście stosowane w badaniu uczciwej alokacji. Zaczynamy od definicji tego, co uważamy za uczciwy podział koszyka dóbr, a następnie wykorzystujemy naszą znajomość analizy ekonomicznej, aby zbadać tego konsekwencje.
Przypuśćmy, że dano nam jakieś dobra do podzielenia uczciwie pomiędzy n jednakowo zasługujących na nie ludzi. Jak powinniśmy to zrobić? Prawdopodobnie bezpiecznie jest powiedzieć, że w takiej sytuacji większość ludzi podzieliłaby te dobra po równo między n podmiotów. Cóż innego można by zrobić przy danym założeniu, że wszyscy tak samo na nie zasługują?
Co jest pociągającego w tym pomyśle równego podziału? Jedną z atrakcyjnych cech jest symetria. Każdy podmiot ma ten sam koszyk dóbr, żaden podmiotów nie woli koszyka innego podmiotu od swojego własnego, ponieważ wszyscy mają taki samy.
Niestety, równy podział niekoniecznie musi być efektywny w rozumieniu Pareta. Jeśli podmioty mają różne gusty, będą na ogół starały się odejść od równego podziału, stosując wymianę. Załóżmy, że taka wymiana ma miejsce i że przesuwa nas do alokacji efektywnej w rozumieniu Pareta.
Powstaje tu pytanie: czy taka efektywna w rozumieniu Pareta alokacja jest nadal sprawiedliwa w jakimś sensie? Czy wymiana uciekająca od równego podziału dziedziczy coś z symetrii podziału początkowego?
Odpowiedź brzmi: niekoniecznie. Rozpatrzmy następujący przykład. Mamy troje ludzi, A, B oraz C. A oraz B mają taki sam gust, a C ma gust inny. Zaczynamy od podziału po równo i zakładamy, że A oraz C spotykają się i dokonują wymiany. Obydwie osoby poprawią swoje położenie. Teraz osoba B, która nie miała możliwości handlowania z C, będzie zazdrościła* A — t/n. będzie wolała koszyk, który osiągnęła osoba A, niż swój własny. Nawet jeśli A i B zaczynały od takich samych przydziałów, A miała szczęście dzięki wymianie, a to zburzyło symetrię początkowej alokacji.
Oznacza to, że dowolna wymiana wychodząca od równego podziału niekoniecznie zachowuje początkową symetrie. Zaciekawieni, moglibyśmy zapytać, czy istnieje jakaś alokacja, która zachowuje te symetrię? Czy jest jakiś sposób na osiągnięcie alokacji, która jest zarówno efektywna w rozumieniu Pareta, jak i sprawiedliwa?
57.Zazdrość i sprawiedliwość
Spróbujmy sformalizować niektóre z przedstawionych pojęć. Co rozumiemy przez „symetrię" albo „sprawiedliwość" w ogóle? Jedna z możliwych definicji jest następująca:
Alokację nazywamy sprawiedliwą, jeśli żaden z podmiotów nie woli jakiegoś innego koszyka dóbr od swojego własnego. Jeśli natomiast jakiś podmiot I woli koszyk dóbr podmiotu Y, to powiadamy, że I zazdrości/ Ostatecznie, jeśli jakaś alokacja jest zarówno sprawiedliwa, jak i efektywna w rozumieniu Pareta, powiadamy, że jest to alokacja uczciwa (jair).
~~ Równy podział ma tę własność, że żaden z podmiotów nie zazdrości żadnemu innemu podmiotowi — ale jest wiele innych sposobów podziału, które mają taką samą właściwość.
Ekonomia dobrobytu
24
A
Krzywe obojętności Alokacja uczciwa
równy podział
alokacja wytargowana
przypadek, szczęście że konsumenci się wymienili
Takie koszty ponosi całe społeczeństwo za zanieczyszczenie środowiska naturalnego
Alokacja w stanie równowagi
C*
Optimum konsumpcyjne Optimum produkcyjne
Alokacja w stanie równowagi
Wyszukiwarka