Czujniki w silniku 1,4/16V i 1,6/16V

1. regulator prędkości obrotowej biegu jałowego

2. czujnik położenia przepustnicy.

3. czujnik ciśnienia zasysanego powietrza

4. sonda lambda za katalizatorem

5. wyłącznik bezwładnościowy

6. czujnik temperatury cieczy chłodzącej

7. czujnik położenia i prędkości obrotowej wału korbowego

8. włącznik ciśnienia wspomagania układu kierowniczego

9. cewki zapłonowe

10. czujnik temperatury zasysanego powietrza

11. wtryskiwacze benzyny

12. czujnik spalania stukowego

13. elektrozawór pochłaniacza par paliwa

Regulator prędkości obrotowej biegu jałowego

Po prawej stronie obudowy filtra powietrza znajduje się silnik krokowy sterowany przez elektroniczne urządzenie sterujące silnika (styki 12-41 oraz 42-72). Jego zadaniem jest regulowanie przepływu powietrza przez kanał obejściowy przepustnicy. Po każdym wyłączeniu zapłonu przez 10 sekund jest utrzymywane działanie regulatora prędkości obrotowej biegu jałowego, aby w pamięci elektronicznego urządzenia sterującego „zapisać" ustawienia odpowiadające swobodnemu położeniu pedału przyspieszenia. Marka: Magneti Marelli.

Rezystancja (między stykami A i B oraz C i D regulatora): 53 ± 5

Regulacja prędkości obrotowej biegu jałowego

Prędkość obrotowa biegu jałowego jest korygowana w następujących przypadkach:

• gdy napięcie akumulatora jest niższe niż 12,8 V; prędkość obrotowa może wzrosnąć maksymalnie do 900 obr/min;

• włączone jest odmrażanie szyby przedniej (sygnał 12 V na styku 88 elektronicznego urządzenia sterującego) i temperatura cieczy chłodzącej wynosi poniżej 50°C; prędkość obrotowa jest utrzymywana na poziomie 850 obr/min.

Wyłącznik bezwładnościowy

Znajduje się w przedziale silnika w skrzynce przekaźników umieszczonej na lewym nadkolu, za zbiornikiem wyrównawczym układu chłodzenia silnika. Powoduje wyłączenie zasilania elektrycznego silnika pompy paliwa w przypadku silnego uderzenia samochodu o przeszkodę. Reaguje wówczas, gdy działające na niego opóźnienie przekroczy odpowiednio dużą wartość. Zasilanie elektryczne może zostać przywrócone po naciśnięciu przycisku wyłącznika chronionego elastyczną gumową osłoną.

Czujnik ciśnienia zasysanego powietrza

Jest to czujnik piezoelektryczny, umieszczony po prawej stronie kolektora dolotowego, który przekazuje do elektronicznego urządzenia sterującego silnika (styk 16) napięcie proporcjonalne do ciśnienia w kolektorze dolotowym. Zasilany jest przez elektroniczne urządzenie sterujące silnika (styki 15 i 78). Po każdym wymontowaniu czujnika należy wymienić jego uszczelkę.

Marka: Delco Electronic.

Napięcie zasilania (między stykami A i C złącza czujnika): 5 V.

Podciśnienie: 32 ± 4 kPa.

Czujnik położenia przepustnicy

Czujnik położenia przepustnicy jest umieszczony na końcu osi przepustnicy, po prawej stronie jej obudowy. Jest to potencjometr o pojedynczej liniowej rezystancji, po której ślizga się styk połączony sztywno z osią przepustnicy. Zasilany jest przez elektroniczne urządzenie sterujące (styki 74 i 75) i przekazuje mu (przez styki 43

i 75) sygnał proporcjonalny do kąta obrotu przepustnicy (od położenia jej zamknięcia). Czujnik nie jest regulowany.

Marka: CTS.

Napięcie zasilania (między stykami A i B złącza

czujnika): 5 V.

Rezystancja (mierzona między stykami czujnika):

• A i B: 1250 Ω;

• A i C: pedał przyspieszenia swobodny: 1245 Ω pedał wciśnięty do oporu: 2230 Ω

• B i C: pedał przyspieszenia swobodny: 2230 Ω pedał wciśnięty do oporu: 1245 Ω

Czujnik położenia i prędkości obrotowej wału korbowego

Jest to czujnik indukcyjny, zamocowany na górnej części obudowy sprzęgła, naprzeciw występów na kole zamachowym. Przekazuje do elektronicznego urządzenia sterującego silnika (styki 24 i 54) sinusoidalny sygnał napięcia, którego częstotliwość i amplituda zależą od prędkości obrotowej wału korbowego. Na jego podstawie elektroniczne urządzenie sterujące określa sekwencje wtrysku paliwa dla poszczególnych cylindrów. Czujnik nie jest regulowany. Marka: Electrifil lub Siemens. Rezystancja: 200 do 270 Ω

Czujnik spalania stukowego

Jest to czujnik piezoelektryczny, wkręcony w ścianę kadłuba silnika pod wtryskiwaczami 2. i 3. cylindra. Przekazuje do elektronicznego urządzenia sterującego sygnał napięcia (styki 20 i 79) sygnalizujący spalanie stukowe w cylindrach silnika. Wymieniając czujnik należy ściśle przestrzegać zalecanego momentu dokręcania śrub w kadłub silnika. Marka: Sagem.

Napięcie sygnału mierzone na stykach czujnika: między 0,1 i 0,7 V.

Czujnik temperatury zasysanego powietrza

Jest to czujnik termistancyjny o ujemnym współczynniku temperaturowym rezystancji, umieszczony na wlocie do kolektora dolotowego. Przekazuje do elektronicznego urządzenia sterującego silnika (styki 49 i 77) sygnał napięcia proporcjonalny do temperatury powietrza dopływającego do kolektora dolotowego silnika. Marka: Jaeger.

Napięcie zasilania (mierzone na stykach złącza czujnika): 5 V.

Rezystancja (mierzona na stykach czujnika):

• przy 0°C: 5290 do 6490 Ω;

• przy 20°C: 2400 do 2600 Ω.

• przy 40°C: 1070 do 1270 Ω

Czujnik temperatury cieczy chłodzącej

Jest to czujnik podwójny o ujemnym współczynniku temperaturowym rezystancji. Pierwszy przekazuje sygnał napięcia do elektronicznego urządzenia sterującego silnika (styki 13 i 73), który włącza w zestawie wskaźników lampkę ostrzegawczą w przypadku przegrzewania się silnika, włącza silnik wentylatora chłodnicy oraz optymalizuje (dla danej temperatury) kąt wyprzedzenia zapłonu i skład mieszanki. Drugi przekazuje w sposób ciągły sygnał napięcia do wskaźnika temperatury w zestawie wskaźników.

W przypadku uszkodzenia czujnika cieczy chłodzącej elektroniczne urządzenie sterujące zasila w sposób ciągły elektryczny silnik wentylatora cieczy chłodzącej. Marka: Jaeger.

Napięcie zasilania (mierzone na stykach B1 i B2 złącza czujnika): 5 V.

Rezystancja:

• przy 20°C: 3060 do 4045 Ω;

- przy 40°C: 1315 do 1600 Ω;

• przy 80°C: 300 do 370 Ω

• przy 90°C: 210 do 270 Ω.

Włącznik ciśnieniowy wspomagania układu kierowniczego

Włącznik ten jest umieszczony na wylocie wysokiego ciśnienia pompy wspomagania układu kierowniczego (nad pompą). Przekazuje do elektronicznego urządzenia sterującego silnika, przez połączenie z masą (styk 85), sygnał, że ciśnienie oleju wytwarzane przez pompę wzrosło w stopniu powodującym konieczność reakcji na spadek prędkości obrotowej silnika samochodu (spowodowany jego obciążeniem przez pompę wspo­magania układu kierowniczego).

Sonda lambda

W zależności od wersji samochodu występuje jedna sonda lambda (za katalizatorem spalin) lub dwie sondy lambda (jedna przed, druga za kata­lizatorem spalin), podgrzewane elektrycznie. Oporniki grzejne obu sond są zasilane (styk 63 dla sondy umieszczonej przed katalizatorem i 65 dla sondy umieszczonej za katalizatorem) przez główny przekaźnik sterowany przez elektroniczne urządzenie sterujące silnika. Podgrzewanie sond jest wyłączane w dwóch przypadkach:

• gdy prędkość samochodu przekroczy 145 km/h;

• gdy silnik jest bardzo obciążony.

Napięcie zasilania oporników grzejnych (styk A złącza sondy i masa): 12 V.

Sonda lambda za katalizatorem spalin

Sonda ta przekazuje cyklicznie do elektronicznego urządzenia sterującego silnika (styki 45 i 80) napięcie od 0,1 do 1,0 V w zależności od składu mieszanki spalanej w silniku (na podstawie zawartości tlenu w spalinach - przyp. tłumacza). Elektroniczne urządzenie sterujące silnika koryguje skład mieszanki oraz reguluje odsysanie par paliwa zatrzymanych w ich pochłaniaczu w taki sposób, aby skład spalin spełniał obowiązujące normy.

Marka: Bosch.

Rezystancja oporników grzejnych (między stykami A i B złącza): 9 Ω.

Przekazywane napięcie (przy szybkich oscylac­jach na stykach C i D sondy):

• mieszanka uboga: 20 ± 50 mV;

• mieszanka bogata: 840 ± 70 mV. Zależność czasu regulacji od temperatury cieczy chłodzącej silnik:

• przy20°C: 18 do 72 s;

• przy 60°C: 20 do 80 s.

Różnica napięcia dla mieszanki bogatej i ubogiej powinna wynosić co najmniej 500 mV. Jeżeli warunek ten nie jest spełniony, należy sprawdzić obwód podgrzewania sondy lambda.

Sonda lambda przed katalizatorem spalin (zależnie od wersji)

Sonda ta umożliwia dokładniejszą regulację składu mieszanki oraz sprawdzenie skuteczności działania katalizatora spalin.

Lampka kontrolna niesprawności systemu przeciwdziałającego nadmiernej emisji toksycznych składników spalin (zależnie od wersji)

Lampka ta znajduje się w zestawie wskaźników, ma kolor pomarańczowy i jest włączana przez elektroniczne urządzenie sterujące silnika (styk 34) w zależności od sygnałów przekazywanych przez sondę lambda umieszczoną za kataliza­torem. Po włączeniu zapłonu lampka ta zaświeca się i po ok. 3 sekundach gaśnie.

Elektrozawór pochłaniacza par paliwa

Elektrozawór ten jest umieszczony w obudowie pochłaniacza par paliwa. Ma dwa położenia: otwarte i zamknięte. Jest sterowany przez elekt­roniczne urządzenie sterujące silnika (styk 4), które cyklicznie łączy i rozłącza jego obwód z masą, otwierając i zamykając zawór. Zmiana stosunku czasu otwarcia do czasu zamknięcia reguluje intensywność odsysania par paliwa przez silnik.

Marka: Sagem.

Napięcie zasilania (między stykiem 1 złącza elektrozaworu i masą): 12 V. Rezystancja (przy 23°C): 26 ± 4 Ω. Warunki sterowania elektrozaworem:

• temperatura cieczy chłodzącej: powyżej 60°C;

• temperatura zasysanego powietrza: powyżej 10°C;

• silnik pracuje pod obciążeniem

• masa par paliwa zatrzymana w pochłaniaczu przekracza określoną wartość minimalną

Elektroniczne urządzenie sterujące silnika koryguje skład mieszanki oraz reguluje odsysanie par paliwa zatrzymanych w ich pochłaniaczu w taki sposób, aby skład spalin spełniał obowiązujące normy.

Marka: Bosch.

Rezystancja oporników grzejnych (między styka­mi A i B złącza): 9 O.

Przekazywane napięcie (przy szybkich oscylac­jach na stykach C i D sondy):

• mieszanka uboga: 20 ± 50 mV;

• mieszanka bogata: 840 ± 70 mV. Zależność czasu regulacji od temperatury cieczy chłodzącej silnik:

• przy20°C: 18 do 72 s;

• przy 60°C: 20 do 80 s.

Różnica napięcia dla mieszanki bogatej i ubogiej powinna wynosić co najmniej 500 mV. Jeżeli warunek ten nie jest spełniony, należy sprawdzić obwód podgrzewania sondy lambda.

Sonda lambda przed katalizatorem spalin (zależnie od wersji)

Sonda ta umożliwia dokładniejszą regulację składu mieszanki oraz sprawdzenie skuteczności działania katalizatora spalin.

Lampka kontrolna niesprawności systemu przeciwdziałającego nadmiernej emisji toksycznych składników spalin (zależnie od wersji)

Lampka ta znajduje się w zestawie wskaźników, ma kolor pomarańczowy i jest włączana przez elektroniczne urządzenie sterujące silnika (styk 34) w zależności od sygnałów przekazywanych przez sondę lambda umieszczoną za katalizatorem. Po włączeniu zapłonu lampka ta zaświeca się i po ok. 3 sekundach gaśnie.

Elektrozawór pochłaniacza par paliwa

Elektrozawór ten jest umieszczony w obudowie pochłaniacza par paliwa. Ma dwa położenia: otwarte i zamknięte. Jest sterowany przez elektroniczne urządzenie sterujące silnika (styk 4), które cyklicznie łączy i rozłącza jego obwód z masą, otwierając i zamykając zawór. Zmiana stosunku czasu otwarcia do czasu zamknięcia reguluje intensywność odsysania par paliwa przez silnik.

Marka: Sagem.

Napięcie zasilania (między stykiem 1 złącza elektrozaworu i masą): 12 V. Rezystancja (przy 23°C): 26 ± 4 Ω. Warunki sterowania elektrozaworem:

• temperatura cieczy chłodzącej: powyżej 60°C;

• temperatura zasysanego powietrza: powyżej 10°C;

Rezystancja:

• obwód pierwotny (styki 1 i 2 cewki): 0,5 ±0,02 Ω.

• obwód wysokiego napięcia: 7500 ± 1100 Ω. Jednoczesne iskrzenie świec zapłonowych w cylindrach nr: 1 i 4 oraz 2 i 3.

Kondensator układu zapłonowego

Kondensator układu zapłonowego jest zamoco­wany z lewej strony głowicy, pod uchem do podnoszenia silnika.

Świece zapłonowe

Zastosowano świece zapłonowe o płaskiej powierzchni oporowej z podkładką uszczelniającą.

Marka i typ: Eyquem RFC 50 LZ 2E.

Odstęp elektrod: 0,85 do 0,95 mm.

Wymiana: co 40 000 km.

Kontrola składu spalin

Warunki kontrolne:

• temperatura cieczy chłodzącej 80°C;

• prędkość obrotowa ustalona na 2500 obr/min przez ok. 30 sekund przed przejściem do prędkości obrotowej biegu jałowego.

Prędkość obrotowa biegu jałowego (nieregulowana): 750 ± 50 obr/min. Maksymalna zawartość tlenku węgla (CO) w spalinach:

• na biegu jałowym: 0,5%;

• przy 2500 obr/min: 0,3%.

Zawartość CO₂ (nieregulowana) na biegu jałowym: co najmniej 14,5%.

Kolejność wtrysku (cylinder nr 1 od strony koła zamachowego): 1 - 3 - 4 - 2. Kolejność zapłonu: 1 - 4 i 2 - 3.

---