PODŁOŻA BAKTERYJNE I METODY HODOWLI DROBNOUSTROJÓW.
PRZYGOTOWANIE PODŁOŻY.
INOKULACJA HODOWLI BAKTERII NA RÓŻNYCH PODŁOŻACH.
Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym, studenci zobowiązani są używać fartuchów i rękawiczek jednorazowych.
W mikrobiologii z powodu bardzo małych rozmiarów mikroorganizmów bada się najczęściej ich populacje, a nie poszczególne osobniki. Koniecznym elementem techniki mikrobiologicznej jest więc izolowanie i hodowanie mikroorganizmów w czystej kulturze tzn. kulturze stanowiącej potomstwo jednego, pierwotnie wyodrębnionego drobnoustroju. Wszystkie zabiegi związane z otrzymywaniem czystych kultur muszą być przeprowadzane w warunkach zupełnej jałowości (sterylności). Jałowe jest takie środowisko, które nie zawiera żadnych organizmów żywych ani przetrwalników.
Izolacja czystych kultur wymaga oprócz opanowania techniki sterylizacji również znajomości sporządzania i wykorzystywania odpowiednich pożywek.
Podłoża mikrobiologiczne
Podłoże mikrobiologiczne to sztucznie stworzone środowisko wzrostu do hodowli drobnoustrojów. Jest to zazwyczaj mieszanina odpowiednio dobranych składników odżywczych, służąca do hodowania drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych. Podłoża stosowane są do izolacji, różnicowania, identyfikacji i namnażania drobnoustrojów, określania ich właściwości fizjologicznych, biochemicznych i hodowlanych, jak również do otrzymywania określonych produktów metabolizmu bakterii.
Pożywki do hodowli bakterii powinny charakteryzować się następującymi cechami:
muszą zawierać przyswajalne źródła pierwiastków biogennych (C, O, H, N, P, S), energii, soli mineralnych (Na, Ca, K, Mg), mikroelementów (Mn, Zn, Mo, Cu, Co, Ni), substancji wzrostowych (aminokwasy, witaminy);
powinny wykazywać optymalny dla wzrostu danego rodzaju drobnoustrojów odczyn pH oraz potencjał redoks;
powinny wykazywać odpowiednią wartość ciśnienia osmotycznego;
muszą być przejrzyste (wyjątek: podłoża zawierające związki nierozpuszczalne, np. CaCO3, tłuszcze);
muszą być jałowe;
Dodatkowo podłoża bakteriologiczne mogą zawierać:
substancje różnicujące
składniki wybiórcze
czynniki zestalające
PODZIAŁ PODŁOŻY MIKROBIOLOGICZNYCH
ZE WZGLĘDU NA SKŁAD CHEMICZNY
naturalne - podłoże o nie w pełni zdefiniowanym składzie chemicznym zawierające wyciągi z tkanek roślinnych lub zwierzęcych, hydrolizaty białkowe, itp.; M.in. bulion odżywczy, brzeczka, mleko odtłuszczone lub pełne;
syntetyczne - złożone ze związków chemicznych o ściśle określonym