 | Pobierz cały dokument mikrospory11.botanika.botanika.2.doc Rozmiar 437 KB |
Mikrospory (zarodniki małe)
Mikrospory
Zarodniki małe (mikrospory) wytwarzane są w kwiatostanach męskich, nazywanych inaczej mikrostrobilostanami. Kwiatostan składa się z kilkunastu kwiatów - mikrostrobili.
Nazwy kwiatostan i kwiat są tradycyjne, ale nieprecyzyjne i nie mające nic wspólnego z kwiatami roślin okrytozalążkowych. Nazwy te pochodzą z czasów, kiedy jeszcze niewiele wiedziano o rozmnażaniu roślin nagozalążkowych. Zaleca się więc używanie nazw strobilostan i strobil. Strobil znaczy tyle co kłos, a strobilostan zbiór kłosów.
W pojedynczym mikrostrobilu można wyróżnić oś główną i mniej więcej prostopadle od niej, odchodzące w bok liście zarodnionośne - mikrosporofile. Na każdym z nich znajdują się po dwie obłe, wydłużone zarodnie o ścianie złożonej z wielu warstw komórek. Najbardziej wewnętrzna z nich to tapetum - tkanka odżywcza dla nowo powstających mikrospor.
Zarodnią określa się każdą strukturę wytwarzającą zarodniki, niekiedy może to być nawet pojedyncza komórka.
Tapetum otacza tzw. archespor - tkankę zarodnikotwórczą. Jest to bryła komórek, z których powstają ogromne ilości zarodników - mikrospor. Są to pojedyncze komórki zgrupowane początkowo po cztery (ze względu na to, że powstały przez podział mejotyczny), mające ścianę komórkową złożoną z dwóch warstw: zewnętrznej (egzyny) i wewnętrznej (intyny). Ściana komórkowa zawiera sporopoleninę - substancję chemiczną o złożonej budowie, zapewniającą wytrzymałość mechaniczną.
STROBILE MĘSKIE SOSNY
A - gałązka z mikrostrobilami, B - przekrój podłużny przez mikrostrobil, C - mikrosporofil z dwoma woreczkami pyłkowymi (mikrosporangami), D - schemat budowy wewnętrznej mikrosporangium
A. i J. Szweykowscy "Botanika.Morfologia." Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2000r.
Mikrospory zaczynają swój rozwój jeszcze wewnątrz zarodni. Protoplast dzieli się asymetrycznie wewnątrz ściany zarodnika na małą komórkę przedroślową i dużą komórkę wegetatywną. Komórka przedroślowa może się dzielić jeszcze ograniczoną liczbę razy, dając kilka komórek przedroślowych. Komórka wegetatywna dzieli się znów asymetrycznie - powstaje niewielka komórka generatywna. W ten sposób powstaje, wewnątrz ściany mikrospory, kilkukomórkowy gametofit męski złożony z kilku komórek przedroślowych, jednej generatywnej i jednej wegetatywnej. Tak zbudowany nazywany jest ziarnem pyłku.
 | Pobierz cały dokument mikrospory11.botanika.botanika.2.doc rozmiar 437 KB |