SUBKULTURA -

sposób na zademonstrowanie odmienności?

SPIS TREŚCI

1. Subkultura? Co to takiego?

2. Z którą subkulturą się identyfikujesz?

3. Czy subkultura potrafi zniszczyć ludzi, czy tylko jest sposobem na zademonstrowanie odmienności?

4. Źródła zdjęć.

5. Bibliografia.

Subkultura? Co to takiego?

Każdy z nas mógłby odpowiedzieć na pytanie: „Co to jest subkultura?” w różny sposób. Psychologowie też nie mogli jednoznacznie udzielić rzetelnej odpowiedzi. Nie ma bowiem ustalonych kryteriów, według których moglibyśmy wytłumaczyć to pojęcie.

Jakie mam skojarzenia, gdy słyszę to słowo? Poniżej przedstawiam moją mapę myśli:

Z czego wynikają wyżej przedstawione skojarzenia? Z pewnością ma to związek z moim wiekiem. Doskonale wiemy, że czas dorastania charakteryzuje się występowaniem gwałtownych zmian o silnej dynamice. Obejmuje ono nie tylko dojrzewanie fizjologiczne, ale również intelektualne, moralne i społeczne. Występujący wówczas rozwój aktywności umysłowej: zdolność analizowania, wnioskowania, wydawania sądów sprawia, że młodzież zaczyna krytycznie odnosić się do dorosłych - ich poglądów i zasad. W konsekwencji prowadzi to często do kryzysu autorytetu rodziców, a wtedy powiernikami tajemnic stają się rówieśnicy. To jest jednym z powodów organizowania grup nieformalnych, subkulturowych, które mogą wzbudzać niechęć społeczeństwa.

Znamienny dla współczesnej cywilizacji rozwój subkultur młodzieżowych jest zjawiskiem powszechnym, wynikającym z braku akceptacji wartości i norm dorosłej zbiorowości. Większość ruchów młodzieżowych ma charakter swoistej ucieczki od społeczeństwa i jest próbą znalezienia zastępczego środowiska. W ten sposób subkulturowcy chcą pokazać bunt przeciw światu i wartości. Młodzież uzewnętrznia swe poglądy, postawy, zmiany zastanego porządku w myśl własnej hierarchii wartości. Takie manifestowanie odrębności część młodych ludzi realizuje przez przynależność do określonej subkultury.

Grupa nieformalna nie jest obwarowana żadnymi przepisami, członkowie wypracowują własne normy postępowania, którym się podporządkowują i tworzą swoisty kodeks etyczny czy honorowy. Odstający od reszty są bezpardonowo usuwani poza grupę. Niepisanym przywódcą grupy zostaje osobnik najwyższy, najsilniejszy, najstarszy, z tzw. przeszłością albo ktoś wyróżniający się w inny sposób. Wewnętrznie tę grupę łączą podobne zainteresowania oraz wzajemna potrzeba i zgoda na wspólne spędzanie czasu poza kontrolą dorosłych. Spodziewają się spełnienia określonych wyraźnie albo tylko mgliście zarysowanych oczekiwań.

Subkultura zawiera cztery elementy strukturalne. Przedstawia je poniższy diagram.

Silna więź członków subkultury wpływa na powstanie podobnej hierarchii wartości. Można powiedzieć, że przedstawia ona właściwości danej subkultury i jej odrębność w stosunku do subkultur innych grup. Różnią się one rozumieniem tego, co jest najważniejsze, co ważne, a co nie jest doniosłe w życiu jednostki i grupy społecznej.

Liczby członków i sympatyków poszczególnych ugrupowań młodzieżowych są zmienne, dlatego trudne jest zaprezentowanie jakichkolwiek danych ilościowych. Możliwości obserwowania zjawisk subkulturowych łączą się przede wszystkim z działalnością istniejących w województwach klubów sportowych, zespołów muzycznych, organizowanymi imprezami kulturalnymi i rozrywkowymi, a nawet happeningami i manifestacjami, bądź innymi wydarzeniami, których skutkiem jest naruszenie porządku prawnego.

Szacunkowo w Polsce liczba młodzieży skupionej w subkulturach wynosi około 30 tysięcy. Subkultury gromadzą ludzi w różnym wieku. Jest to nie tylko młodzież szkolna, ale także ci, którzy nie pracują i nie uczą się.

Z którą subkulturą się identyfikujesz?

Jest wiele subkultur, o których bardzo często się mówi. Każdy bez problemu rozpozna dresiarza. To, co go wyróżnia to oczywiście dres jakiejś markowej firmy, adidasy na nogach. Szokujący wygląd mają bez wątpienia skini. Jeśli usłyszysz kogoś słuchającego różnych odmian metalu, możesz przypuszczać, że ta osoba jest metalowcem. Jednakże jest wiele subkultur, o których zbyt dużo nie wiemy i takie chciałbym opisać w tym rozdziale.

Subkultury religijno-terapeutyczne i ekologiczno-pacyficzne

Człowiek od początku swego istnienia pyta o sens życia. W każdej epoce pojawiali się myśliciele, filozofowie, którzy mieli za zadania odpowiadać na nie. Dziś ludzie, a szczególności młodzi, poszukują własnej drogi, dokonując właściwych, a czasem nieodpowiednich wyborów.

Subkulturowa wspólnota rastafarian

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• Czysty strój,

• kolorowy ubiór, najczęściej w barwach: zielony, żółty i czerwony,

• długie włosy zaplecione w dziwaczne warkoczyki (odstraszają złe moce),

• na głowie kolorowe czapki,

• znaczki z listkiem marihuany lub napisem „hasz”,

• w ustach skręt (trawka ma pobudzać pozytywną energię).

W co wierzą?

• Świat został opanowany przez zło,

• aby na świecie było dobro, musi upaść system babiloński,

• Bóg na kartach Starego Testamentu dał murzynom ważne zadania do spełnienia na ziemi,

• nie zażywają narkotyków, nie piją alkoholu, nie jedzą mięsa- w ten sposób składają cześć Bogu Jahwe,

• tolerowane jest palenie trawki, tj. haszyszu, marihuany, konopi indyjskiej,

• życie zgodne z naturą,

• wierzą, że Afryka się zjednoczy, słuchają więc reggae - muzyki, która łączy i jednoczy ludzi,

• sposób myślenia: nonkonformizm, skłonność do bycia w drodze w poszukiwaniu nowych ludzi,

• ceni się niezależność, osobowość i intelektualność.

Sataniści

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• Noszą wisiorki bądź kolczyki w kształcie odwróconego krzyża.

W co wierzą?

• Świat został stworzony przez Lucyfera - upadłego anioła,

• 
  w satanizmie nie ma zakazów moralnych ani etycznych, poza „nie krzywdź tych, którzy nie zasługują na krzywdę",

• nie narzuca się poczucia winy i nie oferuje się potem rozgrzeszenia,

• nie prosi się o łaskę i się jej nie otrzymuje; satanista musi brać na siebie odpowiedzialność za swoje czyny,

• satanista nie będzie łamał prawa, ponieważ lekceważenie prawa może prowadzić do ciężkiego ograniczenia wolności, co stoi w zasadniczej sprzeczności z miłością do wolności ,

• sataniści nie składają ofiar w cielesnej postaci; nigdy nie wolno nikogo skrzywdzić materialnie, zawsze jednak można uciec się do stosowania klątwy,

• szczególnej ochronie satanistów podlegają dzieci i zwierzęta,

• satanista wierzy, że człowiek to jeszcze jedno zwierzę, czasem lepsze, znacznie częściej jednak gorsze od tych, które chodzą na czworakach,

• prawdziwi sataniści odcinają się od aktów bezczeszczenia obiektów kultu innych religii.

Subkultury buntu społeczno-obyczajowego

Młody człowiek zastanawia się, czy wartości, którymi dotychczas się kierował, a które przekazali mu rodzice, są zgodne z jego przekonaniami. Czasami zdarza się tak, że sprzeciwia się ogólnie przyjętym zasadom, pokazując swoją odmienność.

Hipisi

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• Prosty i niedrogi, a zarazem zmysłowy (wskazuje na pokrewieństwo z naturą, wyrażenie wolności,

• jedno ubranie noszone wszędzie (bycie sobą w każdej sytuacji),

• nieukazywanie różnic materialnych czy statusu,

• kolorowe kwieciste bluzki często z rozszerzanymi rękawami,

• podarte jeansy z szerokimi nogawkami-dzwonów, u kobiet z długie, barwne spódnice,

• tanie ozdoby - drewniane i plastikowe koraliki, pacyfki, apaszki i opaski na głowach,

• długie włosy (znak buntu), bycia poza społeczeństwem,

• wyrażenie wspólnoty podstaw i wartości.

W co wierzą?

• Jedną z podstawowych idei hipisów było wyzwolenie (uwolnienie jednostki od nakazów społeczeństwa),

• nie chcieli podejmować zwykłych ról społecznych, nie przestrzegali norm społecznych,

• ,,uciekali” od poboru wojskowego,

• publicznie palili karty mobilizacyjne,

• swoboda seksualna (wyzwolenie od sztucznie narzuconych norm moralnych),

• widzieli wartość każdej istoty ludzkiej - każdej osobowości,

• krytykowali wszelką rywalizację,

• hipisi nie uznawali żadnej hierarchii; traktowali siebie jak braci i siostry, (łączyła ich wspólna świadomość, wiara, przekonanie o nadejściu ery miłości, ery Wodnika).
  

Punki

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• 
  Stara, skórzana kurtka nabijana ćwiekami

• ćwiekowy pas,

• pieszczochy na przegubach dłoni,

• spodnie podarte lub w kolorowe łaty,

• ciężkie wojskowe buty-glany,

• wygolona po bokach głowa, pośrodku włosy ułożone w irokeza,

• kolczyki lub agrafki w uszach.

W co wierzą?

• Korzystają ze wszelkich używek,

• używają przemocy, gdy ktoś ich zaatakuje; wyjątek stanowi atakowanie faszystów, nazistów itp.,

• nieograniczona tolerancja,

• łamanie zasad przyjętych przez społeczeństwo,

• często skrajnie lewicowe poglądy,

• małe zainteresowanie tzw. wielkim światem,

• odrzucenie większości przekonań wpajanych im od dziecka,

• często wegetarianie,

• zainteresowanie problemami ekologicznymi,

• antypatia w stosunku do klasy bogatej czy rządzącej.

Subkultury ucieczki i izolacji

Niektóre subkultury tak bardzo odchodzą od przyjętych norm moralnych, że stają się grupą zamkniętą, doszukującą się wrogów i agresywną do innych. Nie chcą dopuścić do siebie tego, że nie wszyscy zgadzają się z nimi. Subkultury te z pewnością nie są zjawiskiem pozytywnym i mają wpływ destrukcyjny na jej uczestników.

Gitowcy

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• 
  Gitowcy mają tatuaże na powiekach w postaci kropek tzw. „śpioszki”, na lewym oku lub na przegubie ręki.

W co wierzą?

• Git ludzie w konspiracji wobec dorosłych głosili solidarność między sobą w stosowaniu agresji i brutalności, w dążeniu do podporządkowania sobie innych,

• w subkulturze gitowców dominuje kult siły fizycznej,

• picie alkoholu wśród gitowców jest powszechnym obyczajem; libacje zazwyczaj kończą się bójkami,

• według git ludzi społeczeństwo dzieli się na:

• w praktyce w subkulturze git ludzi są „równi” i „równiejsi”; faktycznie rządzi elita, której wszyscy muszą się podporządkować i wykonywać różne usługi na rzecz rządzących.

Szalikowcy

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• Szalikowcy (oprócz szalików oczywiście) mają tylko dwie cechy wspólne: podwyższony współczynnik agresji oraz fanatyzm względem klubu,

• śpiewają wulgarne piosenki, skandują, zachowują się agresywnie.

W co wierzą?

• Kibice piłkarscy stanowią subkulturę, którą można określić jako sytuacyjną; szalikowcem nie jest się na co dzień, lecz w sytuacji meczu,

• 
  kibice toczą ze sobą regularne wojny, ale mecz jest tak naprawdę pretekstem do manifestacji swojej nietolerancji,

• szalikowcy myślą irracjonalnie - konkurenta postrzegają jako wroga, którego trzeba upokorzyć,

• miejscem zadym może być ulica czy stadion.

Subkultury kreatywne

Subkultury te w szczególności powstały z potrzeby młodych ludzi do podążenia inną drogą - drogą twórczego i samodzielnego myślenia. Rozpatrywać je możemy na trzy różne sposoby, a mianowicie:

• w wymiarze przemian technologicznych (zainteresowanie komputeryzacją),

• w wymiarze artystycznym (ludzi łączy muzyka, slang, protesty społeczne),

• w wymiarze kondensacji politycznej (dążenie do zmian w ordynacji wyborczej, publiczne protesty itp.).

Sprejowcy

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• Ludzie młodzi, przeważnie chłopcy,

• nieodłączny atrybut to farby w spreju,

• dresy z kapturami, buty sportowe (co ma ułatwić ucieczkę),

• 
  farby w plecakach.

W co wierzą?

• Sprejowcy nie malują kolorowych grafik,

• sprejowiec to człowiek będący zawsze w opozycji do panujących,

• maluje na ścianach sprejem hasła wyśmiewające władzę, kościół, życie polityczne, telewizję obłudę życia codziennego itp.

• hasła te psują wizerunek miejsc publicznych.

Zadymiarze

Jak rozpoznać ich na ulicy?

• Pojawiają się tam, gdzie dochodzi do największych zamieszek.

W co wierzą?

• Chcą pokazać swoją odmienność oraz swoje prawa,

• swoje wybryki uzasadniają tym, że prowokuje ich policja,

• tworzą wybryki tylko po to, aby były.

Czy subkultura potrafi zniszczyć ludzi, czy tylko jest sposobem na zademonstrowanie odmienności?

Subkultura to zjawisko postrzegane głównie negatywnie przez społeczeństwo. Nie możemy jednak osądzać tych grup, nie mając odpowiedniej wiedzy. Pisząc tę pracę, poznałem zasady funkcjonowania ośmiu podkultur, które są najbardziej ciekawe oraz mamy z nimi styczność w naszych miastach. Zadając sobie pytanie postawione w tytule działu, nie jestem w stanie jednoznacznie odpowiedzieć. Dlaczego? Sądzę, że subkultury są zjawiskiem pozytywnym, ale mają też negatywy, które najbardziej rażą tych, którzy szanują pewne wartości.

Subkultura na pewno jest sposobem na zademonstrowanie odmienności i jest to dobre, jeżeli faktycznie jej członkowie potrafią wyjaśnić, dlaczego mają taki system wartości a nie inny i szanują wszystkich ludzi. Wtedy na pewno nie ma destrukcyjnego wpływu.

Pokrótce przedstawię swój pogląd na temat omawianych subkultur.

Pozytywnymi subkulturami są według mnie pokultury należące do grupy religijno-terapeutycznych i ekologiczno-pacyficznych. Rastafarianie zauważają, że na świecie panuje zło. Są oddani Jahwe i wiernie mu służą. Jednakże nie mogę w tym miejscu nie poruszyć sprawy palenia trawki. Uważam to za wadę opisywanej subkultury i na pewno to może zniszczyć rastafarian. Jest to podkultura, z którą mam kontakt. Działając w teatrze i uczestnicząc w kilku wyjazdach, wiedziałem ludzi z dredami, którzy słuchali reggae. Ktoś mi nawet zadał pytanie: „Nie wierzysz w Jahwe? To uwierz!”. Z kolei sataniści są bardziej kontrowersyjną podkulturą. Będąc na rekolekcjach, wiele słyszałem o strasznych obrzędach satanistycznych. Nawet na religii wiele o tym mówiono. Teraz, gdy więcej wiem na temat tej podkultury, mam pewne wątpliwości. Według autorów źródeł sataniści to po prostu czciciele szatana, którzy są porządnymi obywatelami, nie łamiącymi prawa i nikogo nie krzywdzącymi. Na pewno jest to świadectwem tego, jak bardzo zakorzenił się w nas stereotyp satanisty. Muszę także wspomnieć o sektach, czyli grupach, które na pewno mają wpływ destrukcyjny na młodego człowieka. Robią one tzw. pranie mózgu i powodują odcinanie się od ludzi. W Polsce sataniści nie są uznawani za taką właśnie grupę, jak na Zachodzie.

Subkultury buntu społeczno-obyczajowego to takie, które przeciwstawiają się społeczeństwu, ale głównie zwracając uwagę na negatywne cechy. Świetna symbolika hipisów (jedyne ubranie jako symbol bycia sobą w każdej sytuacji) jest naprawdę zaskakujący. Tym, na co zwróciłem szczególną uwagę, jest traktowanie członków podkultury jako braci i siostry, poszukiwanie dróg do wolności i bycie przeciw rywalizacji. Uważam jednak, że hipisi za bardzo odcinali się od społeczeństwa i nie dziwię się, że mieli kłopoty w funkcjonowaniu w społeczeństwie. Podobnie jest z punkami. Ci walczyli o ekologię, ale nie interesowali się innymi. Wadą tej subkultury jest korzystanie z różnych używek.

Jak już wcześniej napisałem, subkultury ucieczki i izolacji są negatywnym zjawiskiem. Przede wszystkim nie uczą tolerancji względem innych ludzi, zasad moralnych i wartości. Opierają się na agresji i brutalności. Zaskoczyła mnie hierarchia gitowców. Jak można spłycać tak człowieka, a nade wszystko ludzką godność? Cała Polska wstydzi się za szalikowców, którzy dewastują stadiony i rujnują zabawę fanom piłki, jak i samym piłkarzom. Piłkarze i ich sympatycy wstydzą się za tych ludzi?

Z kolei podkultury kreatywne są pewną metodą na rozwój swoich pasji, jak np. grafficiarze. Myślę, iż nie można potępiać sprejowców, ale wspierać ich. Dlatego warto, aby miasta wyznaczały miejsca, gdzie właśnie takie osoby mogłyby rozwijać swój talent, a przez to wyrażać emocje. Wiemy przecież, że graffiti to trudna sztuka. Zadymiarze natomiast nie walczą , bo chcą po prostu dobrze się bawić, podjąć ryzyko, poczuć adrenalinę. Najgorsze jest to, że nie przyświeca im żaden konkretny cel. Nie widzę więc żadnego powodu, aby do takiej subkultury należeć.

Podsumowując, subkultury to złożone zjawiska. Ich członkowie różnią się od sobie poglądami. Walczą o coś, przedstawiając ludziom swoje przekonania, ale nie zawsze we właściwy sposób. Nie musisz być członkiem subkultury. Wystarczy się dobrze zastanowić, poszukać wokół siebie ludzi, którzy pomogą w wyborze właściwej drogi, znaleźć człowieka, którego uznałbyś za autorytet i brać z niego przykład.

Źródła zdjęć

1. Rastafarianie, str. 5
   http://anarchiaipokoj.republika.pl/sub.htm

2. Stereotyp satanisty, str. 6
   http://www.wiemsp111.edu.pl/viewpage.php?page_id=33

3. Hipisi, str. 6
   http://www.blogi.szkolazklasa.pl/?blog=3169

4. Punki, str. 7
   http://anarchiaipokoj.republika.pl/sub.htm

5. Subkultura git, str. 8
   http://hektor.umcs.lublin.pl/~isiudem/fala/falaop.html

6. Szalikowcy, str. 9

http://www.wiemsp111.edu.pl/viewpage.php?page_id=33

7. Graffiti, str. 10
   http://www.gim1.swiebodzin.pl/podstrony/rezmerewelina/

8. Zadymiarze, str. 11

http://wiadomosci.onet.pl/129289,8,0,pokaz.html

Bibliografia

1. Jędrzejewski M., Młodzież a subkultury…, Warszawa 1999

2. Jędrzejewski M., Subkultury a przemoc…, Warszawa 2001

3. Piotrowski P. Subkultury młodzieżowe…, Warszawa 2003

4. Słomińska J., Mechanizmy i funkcje grup młodzieżowych, Warszawa1986
   
   
   

Czy wiesz, że…? W Polsce prawdopodobnie jest jedyna grupa białych rastafarian na świecie. Ta subkultura, poprzez głoszone ideologie, stała się jakby ruchem religijno-polityczno-wspólnotowym.

Czy wiesz, że…? Na Zachodzie sataniści są uznawani za sektę. Istnieje stereotyp satanisty. Ci, którzy niszczą cmentarze czy dewastują kościoły, to pseudosataniści. Sataniści pod prawą pachą mają wytatuowane oznaczenie cyfrowe 6.6.6.

Czy wiesz, że…? Hipisi mawiali: „Ludzie są braćmi, świat jest dostatecznie duży dla wszystkich”. Przewodnim tekstem dla hipisów, którego przesłanie starają się realizować, jest znaleziony w starym kościele św. Pawła w Baltimore, anonimowy tekst z 1662 roku o nazwie "Desiderata". Zespoły przybierały własny styl w myśl hasła: „Jesteśmy muzyką, którą gramy, muzyka jest naszą filozofią, religią, mową, bronią i polityką". Do upadku subkultury przyczyniły się m.in. narkotyki.

Czy wiesz, że…? Ruch nie ma żadnych liderów czy też oficjalnych ideologów. Tworzą go małe wspólnoty (załogi, które kontaktują się ze sobą okazjonalnie, np. podczas koncertu czy festiwali rockowych, takich jak w Jarocinie).

Czy wiesz, że…? Subkultura ta pojawiła się w latach 70. w warszawskich szkołach. Pasowanie na gitowca zdobywa się poprzez tzw. prostowanie, czyli czyn przestępczy.

frajerzy

ludzie porządni, fesci, aprobacy

gitowcy

Czy wiesz, że…? Szalikowcy stanowią odłam subkultury przemocy zgrupowany w fun-klubach piłkarskich i najbardziej zróżnicowaną Polską subkulturę. Szalikowcy występują tylko w Polsce.

Czy wiesz, że…? Wielu ma pseudonimy pozwalające na rozpoznawanie się w środowisku. Graffiti to sztuka powstała na znak buntu przeciw „nieludzkiemu miastu”. Sprejowcy to bardzo często ludzie zdolni, którzy nie mają innych możliwości rozwijania swojego talentu.

Czy wiesz, że…? Wybryki subkultury zadymiarzy są tak złożonym zjawiskiem, że trudno jest je zbadać. Zjawisko zadym są uznawane przez niektórych za przejaw patologii społecznej. Dzisiaj próbuj się określać przyczyny zadym, aby wyeliminować ich skutki.

młodzi ludzie

brak przestrzega-nia norm

odrębność

podważanie zasad społe-cznych

tożsamość

grupy zamknięte, trudnodo-stępne

SUBKUL-TURA

SUBKULTURY

subkultury religijno-terapeutyczne i ekologiczno-pacyficzne

subkultury buntu społeczno-obyczajowego

subkultury ucieczki i izolacji

Subkultura git-ludzi

subkultury kreatywne

Subkulturowa wspólnota Rastafarian

Hipisi

Punki

Szalikowcy

Sprejowcy

Zadymiarze

Satanizm

swoista intonacja uczuciowo-

moralna

specyficz-ny system wartości

specyficz-ne zachowa-nia

swoisty język

elementy struktural-ne subkultury

19

19

19

---