Informacje dodatkowe i dane przyjęte:
wilgotność względna na podszybiu szybu wdechowego 75 %,
przez maszynę klimatyzacyjną przepływa V=470 m3/s,
różnica temperatur w wyrobiskach klimatyzowanych Δts<=3,5 oC,
właściwa pojemność cieplna powietrza suchego cpa=1005 J/(kgK),
indywidualna stała gazowa powietrza suchego Ra=287,04 J/(kgK),
gradient geotermiczny σ![]()
, σ, oC/m,
przyspieszenie ziemskie g=9,80665 m/s2,
średnioroczna temperatura powietrza atmosferycznego Tos=9,11 oC,
ciśnienie na powierzchni terenu po=100000 Pa,
gęstość powietrza w warunkach normalnych ρ, kg/m3,
ciepło parowania wody w temperaturze 0oC rb=250000 J/kg,
pojemność cieplna pary wodnej przy stałym ciśnieniu cpw=1927 J/(kgK),
stała gazowa pary wodnej RH2O=461,52 J/(kgK).
Współczynniki wykorzystane w projekcie zostały dobrane na podstawie literatury [1,3] i przedstawiono je w poniższych tabelach:
- współczynnik przewodzenia ciepła λ. ( według Wacławika).
Rodzaj skał |
Górny śląsk |
Bogdanka |
LGOM |
Zlepieńce i żwirowce |
3,4 |
|
|
Piaskowiec gruboziarnisty |
3,5 |
4,0 |
2,3 |
Piaskowiec drobnoziarnisty |
3,1 |
2,5 |
|
Łupki piaszczyste |
2,2 |
|
|
Łupki ilaste |
2,1 |
1,5 |
|
Węgiel kamienny |
0,6 |
0,4 |
|
Dolomit |
|
|
2,5 |
margle miedzionośne |
|
|
2,5 |
W projekcie zostały przyjęte współczynnik przewodzenia ciepła λ dla kopalni Bogdanka, dla piaskowca drobnoziarnistego, łupka piaszczystego i węgla kamiennego.
- współczynnik przewodnictwa temperaturowego skał a, m2/s (według Wacławika).
Rodzaj skał |
Górny śląsk |
Bogdanka |
LGOM |
Zlepieńce i żwirowce |
1,65*106 |
- |
- |
Piaskowiec gruboziarnisty |
1,5*106 |
1,6*106 |
1,1*106 |
Piaskowiec drobnoziarnisty |
1,3*106 |
1,2*106 |
- |
Łupki piaszczyste |
0,9*106 |
- |
- |
Łupki ilaste |
0,8*106 |
1*106 |
- |
Węgiel kamienny |
0,3*106 |
0,35*106 |
- |
Dolomit |
- |
- |
1,2*106 |
margle miedzionośne |
- |
- |
1,2*106 |
W projekcie zostały przyjęte współczynnik przewodzenia ciepła λ dla kopalni Bogdanka, dla piaskowca drobnoziarnistego, łupka piaszczystego i węgla kamiennego.
pojemność cieplna skał i ich gęstość ( według właściwości cieplnch skał Lubelskiego Zagłębia Węglowego)
Rodzaj skał |
J/(kg K), |
kg/m3, |
||
Piaskowiec drobnoziarnisty |
930 |
2090 |
||
Łupki piaszczyste |
750 |
2400 |
||
Węgiel kamienny
|
1002
|
1300
|
||
- ekwiwalentny współczynnik przewodzenia ciepła e W/(mK)i współczynnik ciepła konwekcyjnego s .
Dla kopalń węglowych:
Nazwa wyrobiska |
|
|
Chodniki kamienne |
5,8 |
0,35 |
Chodniki przyścianowe węglowe w przypadku nie urabiania |
2,3 |
0,6 |
Ściany prowadzone na zawał gdy są zainstalowanych MK |
7 |
0,35 |
1. Prognoza temperatury powietrza w szybie wdechowym metodą J. Wacławika.
Temperatura sucha na podszybiu.
Zgodnie z metodą Wacławika temperaturę suchą na podszybiu szybu wdechowego wyznacza się ze wzoru:

gdzie:
Tos - średnioroczna temperatura powietrza atmosferycznego, 9,11°C,
![]()
- gradient geotermiczny, °C/m., przy czym:
![]()
°C/m
- ![]()
- stopień geotermiczny, 32 m/°C,
- s - współrzędna bieżąca, 1020m,
- ![]()
- współczynnik przewodzenia ciepła, W/(m K),
- cp - ciepło właściwe powietrza przy stałym ciśnieniu, cp = cpa = 1005 J/(kg K),
- g - przyspieszenie ziemskie, g = 9,80665 m/s2,
- strumień powietrza V= 397,607 m3/s,
- Fo - liczba Fouriera dana wzorem:
![]()
=17,58
- ![]()
czas przewietrzania wyrobiska, 220752000 s
- obwód wyrobiska B=23,56 m,
- promień równoważny wyrobiska,
![]()
m
- Bi - liczba Biota dana wzorem:
![]()
= 48,34
- ![]()
- współczynnik przejmowania ciepła z górotworu, W/(m2K),

, W/(m2K)
- jeżeli: ![]()
![]()
![]()
- liczba Kirpiczewa Ki
![]()
= 0,47795
![]()
- bezwymiarowy strumień cieplny, wyznaczany z wzoru:
![]()
Temperatura sucha na podszybiu wynosi:
Tsw= 19,13310 oC
Ponieważ przy obliczaniu tej temperatury wykorzystano gęstość powierza równą 1,2 kg/m3, przeprowadzono kolejne obliczenie temperatury z uwzględnieniem poprawki na gęstość.
Wyliczono ją ze wzoru:
![]()
kg/m3
- ciśnienie wyliczono ze wzoru:
p1= p+(10,75*s)= 110956,05 Pa
Po uwzględnieniu poprawki temperatura na podszybiu szybu wdechowego wyniosła:
Tsw= 19,12662 oC
1.2. Temperatura wilgotna na podszybiu.
x - stopień zwilżenia powietrza kg/kg,

kg/kg
Temperaturę wilgotną wyznacza się z zależności na ciśnienie cząstkowe pary wodnej w postaci:

przy czym:
![]()
Pa

Pa
gdzie:
![]()
- ciśnienie cząstkowe pary wodnej, Pa,
![]()
- ciśnienie cząstkowe pary wodnej w stanie nasycenia w temp. ts, Pa ,
![]()
- wilgotność względna powietrza, %,
![]()
- odpowiednio temperatury powietrza mierzone termometrem suchym i wilgotnym, oC.
Tww=16,3514 oC
2. Prognoza temperatury suchej i wilgotnej dla każdego z wyrobisk korytarzowych oraz prognoza temperatury powietrza w wyrobisku ścianowym metodą J. Voss'a.
2.1. Obliczenia dla przekopu przewozowego.
2.1.1. Obliczenia temperatury suchej.
Strumień objętości powietrza V, m/s
V= A*ω =72 m/s
Obwód wyrobiska B, m
![]()
m
Promień równoważny wyrobiska ro, m
![]()
![]()
m
![]()
Opór 100 metrowy odcinka dla obudowy stalowej
100rf=3,11*A-2,5=0,003037 Ns2/m9
Współczynnik oporu właściwego αf, Ns2/m4
![]()
liczba oporu wyrobiska λf

Ciśnienie statyczne bezwzględne powietrza pw na końcu wyrobiska wyznacza się z przybliżonego wzoru:
![]()
Pa
temperatura sucha Ts
Ts= 273,15+Tsw =290,894 K
gęstość powietrza ρn, kg/m3
![]()
kg/m3
strumień masy powietrza m, kg/s
ma =ρ*V= 95,53176 kg/s
współczynnik przejmowania ciepła z górotworu αk,
![]()
, W/(m2K)
![]()
- ekwiwalentny współczynnik wyrównywania temperatury, m2/s, równy:
![]()
gdzie:
cs - pojemność cieplna skał, J/(kg K),
- ![]()
- gęstość pozorna skał otaczających wyrobisko, kg/m3,
liczba Fouriera:
![]()
gdzie:
- ![]()
- czas przewietrzania wyrobiska, s,
Bi - liczba Biota dana wzorem:
![]()
- jeżeli: ![]()
![]()
![]()
liczba Kirpiczewa Ki
![]()
= 0,364193
![]()
- bezwymiarowy strumień cieplny, wyznaczany z wzoru:
![]()
Temperaturę suchą powietrza wyznacza się ze wzoru:

oC
przy czym :

= 44,7879oC
gdzie:
- tx - temperatura uwzględniająca dodatkowe źródła ciepła,oC
- ![]()
- średnia temp. pierwotna skał otaczających wyrobisko, °C, przy czym:
![]()
oC
- ![]()
- odpowiednio temperatura pierwotna skał w przekroju dopływu i wypływu, °C, liczona ze wzoru:
![]()
oC
gdzie:
- t0 - temperatura skał na głębokości ![]()
,°C,
-![]()
- stopień geotermiczny, m/°C,
-ro - promień równoważny wyrobiska, m, przy czym:
ro = ![]()
-![]()
- współczynnik ciepła konwekcyjnego ogrzewającego powietrze suche, równy ilorazowi ciepła konwekcyjnego do ciepła całkowitego,
-![]()
-ekwiwalentny współczynnik przewodzenia ciepła w wilgotnym masywie
skalnym, W/(m K),
-A - pole przekroju, m2,
-B - obwód wyrobiska, m.,
-L - długość wyrobiska, m.,
-cpa- właściwa pojemność cieplna powietrza suchego, cpa = 1005 J/(kgK),
-![]()
- strumień masy powietrza suchego, kg/s,
-![]()
- prędkość średnia powietrza w przekroju, dla którego wyznacza się strumień masy powietrza, m/s,
-![]()
- odpowiednio wysokości niwelacyjne przekroju dopływu i wypływu wyrobiska, dla którego wykonuje się prognozę temperatury powietrza, m,
-![]()
- zagęszczenie strumienia od dodatkowych źródeł ciepła, W/m, przy czym:
![]()
W/m
-Nz - moc dodatkowych źródeł ciepła, kW,
-czs- współczynnik określający jaka część energii z dodatkowych źródeł wpływa na podwyższenie temperatury mierzonej termometrem suchym,
2.1.2 Prognozowanie temperatury wilgotnej
Prognozowanie temperatury powietrza mierzonej termometrem wilgotnym w wyrobisku górniczym prowadzić możemy dopiero po prognostycznym wyznaczeniu temperatury mierzonej termometrem suchym.
Temperaturę wilgotną w wyrobisku górniczym wyznaczamy ze wzoru:

Mając uprzednio obliczony stopień zawilżenia z poniższego wzoru:

kg/kg
gdzie:
xd - stopień zawilżenia powietrza na dopływie wyrobiska, kg/kg,
xw - stopień zawilżenia powietrza na wypływie z wyrobiska, kg/kg,
rb - ciepło parowania wody w termometrze 0°C; rb = 2500000 J/kg,
cpw - poj. cieplna pary wodnej przy stałym ciśnieniu, cpw = 1927 J/(kg K).
Temperatura na termometrze wilgotnym dla przekopu przewozowego wynosi:
tww=17,5194 oC
2.2. Obliczenia dla przekopu polowego.
2.2.1. Obliczenia temperatury suchej.
Strumień objętości powietrza V, m/s
V= A*ω =22 m/s
Obwód wyrobiska B, m
![]()
m
Promień równoważny wyrobiska ro, m
![]()
![]()
m
![]()
Opór 100 metrowy odcinka dla obudowy stalowej
100rf=3,11*A-2,5=0,009835 Ns2/m9
Współczynnik oporu właściwego αf, Ns2/m4
![]()
liczba oporu wyrobiska λf

Ciśnienie statyczne bezwzględne powietrza pw na końcu wyrobiska wyznacza się z przybliżonego wzoru:
![]()
Pa
temperatura sucha Ts
Ts= 273,15+Tsw =293,8707 K
gęstość powietrza ρn, kg/m3
![]()
kg/m3
strumień masy powietrza m, kg/s
ma =ρ*V= 28,8177 kg/s
współczynnik przejmowania ciepła z górotworu αk,
![]()
W/(m2K)
![]()
- ekwiwalentny współczynnik wyrównywania temperatury, m2/s, równy:
![]()
gdzie:
cs - pojemność cieplna skał, J/(kg K),
- ![]()
- gęstość pozorna skał otaczających wyrobisko, kg/m3,
liczba Fouriera:
![]()
gdzie:
- ![]()
- czas przewietrzania wyrobiska, s,
Bi - liczba Biota dana wzorem:
![]()
- jeżeli: ![]()
![]()
![]()
liczba Kirpiczewa Ki
![]()
= 0,329659
![]()
- bezwymiarowy strumień cieplny, wyznaczany z wzoru:
![]()
Temperaturę suchą powietrza wyznacza się ze wzoru:

oC
przy czym :

= 46,615oC
gdzie:
- tx - temperatura uwzględniająca dodatkowe źródła ciepła,oC
- ![]()
- średnia temp. pierwotna skał otaczających wyrobisko, °C, przy czym:
![]()
oC
- ![]()
- odpowiednio temperatura pierwotna skał w przekroju dopływu i wypływu, °C, liczona ze wzoru:
![]()
oC
gdzie:
- t0 - temperatura skał na głębokości ![]()
,°C,
-![]()
- stopień geotermiczny, m/°C,
-ro - promień równoważny wyrobiska, m, przy czym:
ro = ![]()
-![]()
- współczynnik ciepła konwekcyjnego ogrzewającego powietrze suche, równy ilorazowi ciepła konwekcyjnego do ciepła całkowitego,
-![]()
-ekwiwalentny współczynnik przewodzenia ciepła w wilgotnym masywie
skalnym, W/(m K),
-A - pole przekroju, m2,
-B - obwód wyrobiska, m.,
-L - długość wyrobiska, m.,
-cpa- właściwa pojemność cieplna powietrza suchego, cpa = 1005 J/(kgK),
-![]()
- strumień masy powietrza suchego, kg/s,
-![]()
- prędkość średnia powietrza w przekroju, dla którego wyznacza się strumień masy powietrza, m/s,
-![]()
- odpowiednio wysokości niwelacyjne przekroju dopływu i wypływu wyrobiska, dla którego wykonuje się prognozę temperatury powietrza, m,
-![]()
- zagęszczenie strumienia od dodatkowych źródeł ciepła, W/m, przy czym:
![]()
W/m
-Nz - moc dodatkowych źródeł ciepła, kW,
-czs- współczynnik określający jaka część energii z dodatkowych źródeł wpływa na podwyższenie temperatury mierzonej termometrem suchym,
2.2.2 Prognozowanie temperatury wilgotnej
Prognozowanie temperatury powietrza mierzonej termometrem wilgotnym w wyrobisku górniczym prowadzić możemy dopiero po prognostycznym wyznaczeniu temperatury mierzonej termometrem suchym.
Temperaturę wilgotną w wyrobisku górniczym wyznaczamy ze wzoru:

Mając uprzednio obliczony stopień zawilżenia z poniższego wzoru:

kg/kg
gdzie:
xd - stopień zawilżenia powietrza na dopływie wyrobiska, kg/kg,
xw - stopień zawilżenia powietrza na wypływie z wyrobiska, kg/kg,
rb - ciepło parowania wody w termometrze 0°C; rb = 2500000 J/kg,
cpw - poj. cieplna pary wodnej przy stałym ciśnieniu, cpw = 1927 J/(kg K).
Temperatura na termometrze wilgotnym dla przekopu przewozowego wynosi:
tww=22,6414 oC
2.3. Obliczenia dla chodnika odstawczego.
2.3.1. Obliczenia temperatury suchej.
Strumień objętości powietrza V, m/s
V= A*ω =10,4 m/s
Obwód wyrobiska B, m
![]()
m
Promień równoważny wyrobiska ro, m
![]()
![]()
m
![]()
Opór 100 metrowy odcinka dla obudowy stalowej
100rf=3,11*A-2,5=0,01718 Ns2/m9
Współczynnik oporu właściwego αf, Ns2/m4
![]()
liczba oporu wyrobiska λf

Ciśnienie statyczne bezwzględne powietrza pw na końcu wyrobiska wyznacza się z przybliżonego wzoru:
![]()
Pa
temperatura sucha Ts
Ts= 273,15+Tsw =299,5969 K
gęstość powietrza ρn, kg/m3
![]()
kg/m3
strumień masy powietrza m, kg/s
ma =ρ*V= 13,3535 kg/s
współczynnik przejmowania ciepła z górotworu αk,
![]()
W/(m2K)
![]()
- ekwiwalentny współczynnik wyrównywania temperatury, m2/s, równy:
![]()
gdzie:
cs - pojemność cieplna skał, J/(kg K),
- ![]()
- gęstość pozorna skał otaczających wyrobisko, kg/m3,
liczba Fouriera:
![]()
gdzie:
- ![]()
- czas przewietrzania wyrobiska, s,
Bi - liczba Biota dana wzorem:
![]()
- jeżeli: ![]()
![]()
![]()
liczba Kirpiczewa Ki
![]()
= 0,449986
![]()
- bezwymiarowy strumień cieplny, wyznaczany z wzoru:
![]()
Temperaturę suchą powietrza wyznacza się ze wzoru:

oC
przy czym :

= 54,35505oC
gdzie:
- tx - temperatura uwzględniająca dodatkowe źródła ciepła,oC
- ![]()
- średnia temp. pierwotna skał otaczających wyrobisko, °C, przy czym:
![]()
oC
- ![]()
- odpowiednio temperatura pierwotna skał w przekroju dopływu i wypływu, °C, liczona ze wzoru:
![]()
oC
gdzie:
- t0 - temperatura skał na głębokości ![]()
,°C,
-![]()
- stopień geotermiczny, m/°C,
-ro - promień równoważny wyrobiska, m, przy czym:
ro = ![]()
-![]()
- współczynnik ciepła konwekcyjnego ogrzewającego powietrze suche, równy ilorazowi ciepła konwekcyjnego do ciepła całkowitego,
-![]()
-ekwiwalentny współczynnik przewodzenia ciepła w wilgotnym masywie
skalnym, W/(m K),
-A - pole przekroju, m2,
-B - obwód wyrobiska, m.,
-L - długość wyrobiska, m.,
-cpa- właściwa pojemność cieplna powietrza suchego, cpa = 1005 J/(kgK),
-![]()
- strumień masy powietrza suchego, kg/s,
-![]()
- prędkość średnia powietrza w przekroju, dla którego wyznacza się strumień masy powietrza, m/s,
-![]()
- odpowiednio wysokości niwelacyjne przekroju dopływu i wypływu wyrobiska, dla którego wykonuje się prognozę temperatury powietrza, m,
-![]()
- zagęszczenie strumienia od dodatkowych źródeł ciepła, W/m, przy czym:
![]()
W/m
-Nz - moc dodatkowych źródeł ciepła, kW,
-czs- współczynnik określający jaka część energii z dodatkowych źródeł wpływa na podwyższenie temperatury mierzonej termometrem suchym,
2.3.2 Prognozowanie temperatury wilgotnej
Prognozowanie temperatury powietrza mierzonej termometrem wilgotnym w wyrobisku górniczym prowadzić możemy dopiero po prognostycznym wyznaczeniu temperatury mierzonej termometrem suchym.
Temperaturę wilgotną w wyrobisku górniczym wyznaczamy ze wzoru:

Mając uprzednio obliczony stopień zawilżenia z poniższego wzoru:

kg/kg
gdzie:
xd - stopień zawilżenia powietrza na dopływie wyrobiska, kg/kg,
xw - stopień zawilżenia powietrza na wypływie z wyrobiska, kg/kg,
rb - ciepło parowania wody w termometrze 0°C; rb = 2500000 J/kg,
cpw - poj. cieplna pary wodnej przy stałym ciśnieniu, cpw = 1927 J/(kg K).
Temperatura na termometrze wilgotnym dla przekopu przewozowego wynosi:
tww=26,2224 oC
2.4. Obliczenia dla ściany.
2.4.1. Obliczenia temperatury suchej.
Strumień objętości powietrza V, m/s
V= A*ω =8,4 m/s
Obwód wyrobiska B, m
![]()
m
Promień równoważny wyrobiska ro, m
![]()
![]()
m
![]()
Opór 100 metrowy odcinka dla obudowy stalowej
100rf=3,11*A-2,5=0,200469 Ns2/m9
Współczynnik oporu właściwego αf, Ns2/m4
![]()
liczba oporu wyrobiska λf

Ciśnienie statyczne bezwzględne powietrza pw na końcu wyrobiska wyznacza się z przybliżonego wzoru:
![]()
Pa
temperatura sucha Ts
Ts= 273,15+Tsw =307,6473 K
gęstość powietrza ρn, kg/m3
![]()
kg/m3
strumień masy powietrza m, kg/s
ma =ρ*V= 10,4834126 kg/s
współczynnik przejmowania ciepła z górotworu αk,
![]()
W/(m2K)
![]()
- ekwiwalentny współczynnik wyrównywania temperatury, m2/s, równy:
![]()
gdzie:
cs - pojemność cieplna skał, J/(kg K),
- ![]()
- gęstość pozorna skał otaczających wyrobisko, kg/m3,
liczba Fouriera:
![]()
gdzie:
- ![]()
- czas przewietrzania wyrobiska, s,
Bi - liczba Biota dana wzorem:
![]()
- jeżeli: ![]()
![]()
![]()
liczba Kirpiczewa Ki
![]()
= 0,4633802
![]()
- bezwymiarowy strumień cieplny, wyznaczany z wzoru:
![]()
Temperaturę suchą powietrza wyznacza się ze wzoru:

oC
przy czym :

= 79,4870156oC
gdzie:
- tx - temperatura uwzględniająca dodatkowe źródła ciepła,oC
- ![]()
- średnia temp. pierwotna skał otaczających wyrobisko, °C, przy czym:
![]()
oC
- ![]()
- odpowiednio temperatura pierwotna skał w przekroju dopływu i wypływu, °C, liczona ze wzoru:
![]()
oC
gdzie:
- t0 - temperatura skał na głębokości ![]()
,°C,
-![]()
- stopień geotermiczny, m/°C,
-ro - promień równoważny wyrobiska, m, przy czym:
ro = ![]()
-![]()
- współczynnik ciepła konwekcyjnego ogrzewającego powietrze suche, równy ilorazowi ciepła konwekcyjnego do ciepła całkowitego,
-![]()
-ekwiwalentny współczynnik przewodzenia ciepła w wilgotnym masywie
skalnym, W/(m K),
-A - pole przekroju, m2,
-B - obwód wyrobiska, m.,
-L - długość wyrobiska, m.,
-cpa- właściwa pojemność cieplna powietrza suchego, cpa = 1005 J/(kgK),
-![]()
- strumień masy powietrza suchego, kg/s,
-![]()
- prędkość średnia powietrza w przekroju, dla którego wyznacza się strumień masy powietrza, m/s,
-![]()
- odpowiednio wysokości niwelacyjne przekroju dopływu i wypływu wyrobiska, dla którego wykonuje się prognozę temperatury powietrza, m,
-![]()
- zagęszczenie strumienia od dodatkowych źródeł ciepła, W/m, przy czym:
![]()
W/m
-Nz - moc dodatkowych źródeł ciepła, kW,
-czs- współczynnik określający jaka część energii z dodatkowych źródeł wpływa na podwyższenie temperatury mierzonej termometrem suchym,
2.4.2 Prognozowanie temperatury wilgotnej
Prognozowanie temperatury powietrza mierzonej termometrem wilgotnym w wyrobisku górniczym prowadzić możemy dopiero po prognostycznym wyznaczeniu temperatury mierzonej termometrem suchym.
Temperaturę wilgotną w wyrobisku górniczym wyznaczamy ze wzoru:

Mając uprzednio obliczony stopień zawilżenia z poniższego wzoru:

kg/kg
gdzie:
xd - stopień zawilżenia powietrza na dopływie wyrobiska, kg/kg,
xw - stopień zawilżenia powietrza na wypływie z wyrobiska, kg/kg,
rb - ciepło parowania wody w termometrze 0°C; rb = 2500000 J/kg,
cpw - poj. cieplna pary wodnej przy stałym ciśnieniu, cpw = 1927 J/(kg K).
Temperatura na termometrze wilgotnym dla przekopu przewozowego wynosi:
tww=32,18666 oC
3.Ocena stanu warunków klimatycznych w poszczególnych wyrobiskach za pomocą wskaźnika dyskomfortu.
Do oceny warunków klimatycznych przyjęto, że pracownicy są zaaklimatyzowani oraz wykonują pracę umiarkowanie ciężką, ( wydatek energetyczny m = 165 W/m2 )
Przedział wartości wskaźnika dyskomfortu cieplnego (0÷1), charakteryzujący warunki bezpieczne dla zdrowia.
0 < ![]()
< 0,2 - korzystne warunki klimatyczne,
0,2 ≤ ![]()
< 0,5 - zadowalające warunki klimatyczne,
0,5 ≤ ![]()
< 0,8 - trudne warunki klimatyczne,
0,8 ≤ ![]()
< 1 - bardzo trudne warunki klimatyczne.
Ocena stanu warunków klimatycznych przed chłodzeniem:
|
PRZEKOP PRZEWOZOWY |
PRZEKOP POLOWY |
CHODNIK ODSTAWCZY |
ŚCIANA |
Tsw |
20,7206 |
26,4469 |
34,4973 |
44,1569 |
Tww |
17,5194 |
22,6414 |
26,2224 |
32,1866 |
WILGOTNOŚĆ WZGL. |
70 |
70 |
50 |
50 |
PRĘDKOŚĆ |
4,5 |
2,2 |
1,3 |
1,000 |
Tam |
9 |
17 |
26 |
33 |
WYDATEK ENERG. |
165 |
165 |
165 |
165 |
WSKAŹNIK DYSKOM. |
0 |
0,25 |
0,2 |
0,85 |
WARUNKI |
KORZYSTNE |
ZADOWALAJĄCE |
KORZYSTNE |
B. TRUDNE |
Ocena stanu warunków klimatycznych po chłodzeniu:
|
PRZEKOP PRZEWOZOWY |
PRZEKOP POLOWY |
CHODNIK ODSTAWCZY |
ŚCIANA |
Tsw |
20,7206 |
26,4469 |
26,1081 |
27,9673 |
Tww |
17,5194 |
22,6414 |
22,5292 |
24,6691 |
WILGOTNOŚĆ WZGL. |
70 |
70 |
70 |
90 |
PRĘDKOŚĆ |
4,5 |
2,2 |
1,3 |
1,000 |
Tam |
9 |
17 |
20 |
28 |
WYDATEK ENERG. |
165 |
165 |
165 |
165 |
WSKAŹNIK DYSKOM. |
0 |
0,3 |
0,1 |
0,35 |
WARUNKI |
KORZYSTNE |
ZADOWALAJĄCE |
KORZYSTNE |
ZADOWALAJĄCE |
4. Normy klimatyczne.
Sprawdzenie czy spełnione są niżej wymienione normy klimatyczne, przed i po zastosowaniu chłodzenia.
- polska,
- przepisy technicznej eksploatacji złóż,
- francuska,
- belgijska,
- australijska,
- bułgarska,
- amerykańska,
- niemiecka.
Warunki klimatyczne dla przekopu przewozowego i przekopu polowego odpowiadają wszystkim normom. W wyrobiskach tych może być wykonywana normalna praca w ośmiogodzinnym trybie pracy (wg. Normy australijskiej 7.5 h).
Wyniki dla chodnika odstawczego i ściany przed i po chłodzeniu zawarte są w tabeli:
Normy |
Chodnik odstawczy |
Ściana |
||
|
Przed klimatyzacją |
Po zastosowaniu klimatyzacji |
Przed klimatyzacją |
Po zastosowaniu klimatyzacji |
polska |
praca zabroniona |
praca 8 h |
praca zabroniona |
praca 8 h |
przepisy techniczne |
praca zabroniona |
praca 8 h |
praca zabroniona |
praca 8 h |
francuska |
praca szkodliwa dla zdrowia |
praca 8 h |
praca niemożliwa |
praca 8 h |
belgijska |
praca dozwolona |
praca 8 h |
praca zabroniona |
praca 8 h |
australijska |
praca zabroniona |
praca 7,5 h |
praca zabroniona |
praca 7,5 h |
bułgarska |
praca zabroniona |
praca 8 h |
praca zabroniona |
praca 8 h |
amerykańska |
praca 8 h |
praca 8 h |
praca zabroniona |
praca 8 h |
niemiecka |
czas pracy wynosi 6h jeżeli pracownicy przebywają codziennie nie dłużej niż 3 h |
praca 8 h |
praca zabroniona |
praca 8 h |
5.
6. Wyznaczenie zdolności chłodniczej maszyny klimatyzacyjnej.
Miejsca instalacji chłodnic maszyny klimatyzacyjnej zostały obliczone poprzez manipulacje odległościami we wzorze na temperaturę suchą. Obliczenia oparte zostały na podstawie metody Voss'a ( sposób iteracyjny). Temperatura sucha powietrza w całym wyrobisku nie powinna przekraczać 28°C.
6.1.1.Wyznaczenie parametrów powietrza na wypływie z chłodnicy pierwszej.
Pierwsza chłodnica została zainstalowana na 140 metrze chodnika odstawczego, w miejscu gdzie temperatura sucha osiąga 27,97 oC. Zakładając, że temperatura musi zostać obniżona do 22,5 oC (temperatura sucha na wypływie z chłodnicy) zostały przeprowadzone obliczenia zdolności chłodniczej maszyny. Parametry powietrza po 140 metrach chodnika odstawczego:
temperatura sucha na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej tsw=27,97 oC,
temperatura wilgotna na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej tww=23,8323 oC,
temperatura sucha na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej tswyl=22,5 oC,
strumień objętości powietrza płynącego przez maszynę V=7 m3/s,
strumień objętości powietrza płynącego wyrobiskiem w miejscu instalacji maszyny Vc=10,4 m3/s,
ciśnienie powietrza w miejscu instalacji maszyny p=110431,7226 Pa
Wyznaczanie parametrów powietrza na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej ppd, Pa,

Pa
- ciśnienie cząstkowe pary wodnej w stanie nasycenia ppnd, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza φd %

%
-stopień zwilżenia powietrza xd, kg/kg,

kg/kg
-entalpię 1+x kg powietrza wilgotnego hd, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
-gęstość powietrza wilgotnego![]()
, kg/m3,
![]()
kg/m3
-strumień masy powietrza wilgotnego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza suchego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-stopień zwilżenia powietrza xnw na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej dla stanu nasycenia powietrza w temperaturze tsw, kg/kg,

kg/kg
Ponieważ stopień zwilżenia Xd jest mniejszy lub równy stopniowi zwilżenia powietrza dla stanu nasycenia w temperaturze tsw to nie nastąpi wykroplenie wody z powietrza. Przyjmuje się w związku z tym, że:
Xw=Xd
Dalszy tok obliczeń jest następujący:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa
![]()
Pa
temperaturę wilgotną powietrza na wylocie z MK tww wyznacza się dla znanej wartości ppw z równania:

- ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
- wilgotność względna powietrza na wylocie z maszyny φw %

%
- entalpia 1+x kg powietrza na wylocie z MK hw, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Następnie wyznacza się temperaturę powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza płynących przez maszynę klimatyzacyjną i wyrobisko (obok MK).
-strumień masy powietrza płynącego wyrobiskiem (obok MK) m1, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza płynącego przez maszynę klimatyzacyjną mMK, kg/s,
![]()
kg/s
-stopień zwilżenia powietrza ![]()
, kg/kg,
![]()
kg/kg
-entalpię powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Temperatura sucha wymieszanego strumienia powietrza:
![]()
oC
Dla wyznaczenia temperatury wilgotnej powietrza twm po zmieszaniu strumieni oblicza się kolejno:
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa,
![]()
Pa
-temperaturę wilgotną powietrza tww dla zmieszanych strumieni wyznacza się przy znanych wartościach p, ppw i tsw z równania:

tw= 22,7579 oC
Obliczenie zdolności chłodniczej maszyny klimatyzacyjnej
Zdolnością chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej jest ilość ciepła, jaką maszyna odbiera od powietrza w parowniku w jednostce czasu. Dla wyznaczenia zdolności chłodniczej MK wyznacza się różnicę entalpii powietrza przepływającego przez maszynę ![]()
, kJ/kg,
![]()
Zdolność chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej wyznacza się ze wzoru:
![]()
kW
6.2.1.Wyznaczenie parametrów powietrza na wypływie z chłodnicy drugiej.
Druga chłodnica została zainstalowana na 420 metrze chodnika odstawczego, w miejscu gdzie temperatura sucha osiąga 27,89 oC. Zakładając, że temperatura musi zostać obniżona do 22,5 oC (temperatura sucha na wypływie z chłodnicy) zostały przeprowadzone obliczenia zdolności chłodniczej maszyny. Parametry powietrza po 420 metrach chodnika odstawczego:
temperatura sucha na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej
tsw=27,8984 oC,
temperatura wilgotna na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej tww=22,7681 oC,
temperatura sucha na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej tswyl=22,5 oC,
strumień objętości powietrza płynącego przez maszynę V=7 m3/s,
strumień objętości powietrza płynącego wyrobiskiem w miejscu instalacji maszyny Vc=10,4 m3/s,
- ciśnienie powietrza w miejscu instalacji maszyny p=110434,3241 Pa
Wyznaczanie parametrów powietrza na wlocie do drugiej maszyny klimatyzacyjnej:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej ppd, Pa,

Pa
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w stanie nasycenia ppnd, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza φd %

%
-stopień zwilżenia powietrza xd, kg/kg,

kg/kg
-entalpię 1+x kg powietrza wilgotnego hd, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
-gęstość powietrza wilgotnego![]()
, kg/m3,
![]()
kg/m3
-strumień masy powietrza wilgotnego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza suchego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-stopień zwilżenia powietrza xnw na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej dla stanu nasycenia powietrza w temperaturze tsw, kg/kg,

kg/kg
Ponieważ stopień zwilżenia Xd jest mniejszy lub równy stopniowi zwilżenia powietrza dla stanu nasycenia w temperaturze tsw to nie nastąpi wykroplenie wody z powietrza. Przyjmuje się w związku z tym, że:
Xw=Xd
Dalszy tok obliczeń jest następujący:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa
![]()
Pa
temperaturę wilgotną powietrza na wylocie z MK tww wyznacza się dla znanej wartości ppw z równania:

twwyl=21,111198 oC
- ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza na wylocie z maszyny φw %

%
-entalpia 1+x kg powietrza na wylocie z MK hw, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Następnie wyznacza się temperaturę powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza płynących przez maszynę klimatyzacyjną i wyrobisko (obok MK).
-strumień masy powietrza płynącego wyrobiskiem (obok MK) m1, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza płynącego przez maszynę klimatyzacyjną m2, kg/s,
![]()
kg/s
-stopień zwilżenia powietrza ![]()
, kg/kg,
![]()
kg/kg
-entalpię powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Temperatura sucha wymieszanego strumienia powietrza:
![]()
oC
Dla wyznaczenia temperatury wilgotnej powietrza twm po zmieszaniu strumieni oblicza się kolejno:
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa,
![]()
pa
-temperaturę wilgotną powietrza tww dla zmieszanych strumieni wyznacza się przy znanych wartościach p, ppw i tsw z równania:

tww=21,6641 oC
Obliczenie zdolności chłodniczej maszyny klimatyzacyjnej
Zdolnością chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej jest ilość ciepła, jaką maszyna odbiera od powietrza w parowniku w jednostce czasu. Dla wyznaczenia zdolności chłodniczej MK wyznacza się różnicę entalpii powietrza przepływającego przez maszynę ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Zdolność chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej wyznacza się ze wzoru:
![]()
kW
6.3.1. Wyznaczenie parametrów powietrza na wypływie z chłodnicy trzeciej.
Trzecia chłodnica została zainstalowana na 710 metrze chodnika odstawczego , w miejscu gdzie temperatura sucha osiąga 27,97 oC. Zakładając, że temperatura musi zostać obniżona do 22,0 oC (temperatura sucha na wypływie z chłodnicy) zostały przeprowadzone obliczenia zdolności chłodniczej maszyny.
Parametry powietrza na końcu chodnika odstawczego:
temperatura sucha na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej
tsw=27,97739 oC,
temperatura wilgotna na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej tww=23,4966 oC,
temperatura sucha na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej tswyl=22 oC,
strumień objętości powietrza płynącego przez maszynę V=7 m3/s,
strumień objętości powietrza płynącego wyrobiskiem w miejscu instalacji maszyny Vc=10,4 m3/s,
ciśnienie powietrza w miejscu instalacji maszyny p=110428,5636 Pa
Wyznaczanie parametrów powietrza na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej ppd, Pa,

Pa
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w stanie nasycenia ppnd, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza φd %

%
-stopień zwilżenia powietrza xd, kg/kg,

kg/kg
-entalpię 1+x kg powietrza wilgotnego hd, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
-gęstość powietrza wilgotnego![]()
, kg/m3,
![]()
kg/m3
-strumień masy powietrza wilgotnego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza suchego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-stopień zwilżenia powietrza xnw na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej dla stanu nasycenia powietrza w temperaturze tsw, kg/kg,

kg/kg
Ponieważ stopień zwilżenia Xd jest mniejszy lub równy stopniowi zwilżenia powietrza dla stanu nasycenia w temperaturze tsw to nie nastąpi wykroplenie wody z powietrza. Przyjmuje się w związku z tym, że:
Xw=Xd
Dalszy tok obliczeń jest następujący:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa
![]()
Pa
temperaturę wilgotną powietrza na wylocie z MK tww wyznacza się dla znanej wartości ppw z równania:

twwyl=21,70653 oC
- ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza na wylocie z maszyny φw %

%
-entalpia 1+x kg powietrza na wylocie z MK hw, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Następnie wyznacza się temperaturę powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza płynących przez maszynę klimatyzacyjną i wyrobisko (obok MK).
-strumień masy powietrza płynącego wyrobiskiem (obok MK) m1, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza płynącego przez maszynę klimatyzacyjną mMK, kg/s,
![]()
kg/s
-stopień zwilżenia powietrza ![]()
, kg/kg,
![]()
kg/kg
-entalpię powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Temperatura sucha wymieszanego strumienia powietrza:
![]()
oc
Dla wyznaczenia temperatury wilgotnej powietrza twm po zmieszaniu strumieni oblicza się kolejno:
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa,
![]()
Pa
-temperaturę wilgotną powietrza tww dla zmieszanych strumieni wyznacza się przy znanych wartościach p, ppw i tsw z równania:

tww=22,3049 oC
Obliczenie zdolności chłodniczej maszyny klimatyzacyjnej
Zdolnością chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej jest ilość ciepła, jaką maszyna odbiera od powietrza w parowniku w jednostce czasu. Dla wyznaczenia zdolności chłodniczej MK wyznacza się różnicę entalpii powietrza przepływającego przez maszynę ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Zdolność chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej wyznacza się ze wzoru:
![]()
kW
6.4. Wyznaczenie parametrów powietrza na wypływie z czwartej chłodnicy.
Czwarta chłodnica została zainstalowana na 35 metrze ściany, w miejscu gdzie temperatura sucha osiąga 27,98 oC,, przy założeniu, że róznica temperatur w wyrobiskach klimatyzowanych nie może być większa od 3,5 oC. Zakładając, że temperatura musi zostać obniżona do 22 oC (temperatura sucha na wypływie z chłodnicy) zostały przeprowadzone obliczenia zdolności chłodniczej maszyny.
Parametry powietrza po 35 metrach ściany:
temperatura sucha na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej
tsw=27,9835 oC,
temperatura wilgotna na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej tww=24,0798 oC,
temperatura sucha na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej tswyl=22 oC,
strumień objętości powietrza płynącego przez maszynę V=7 m3/s,
strumień objętości powietrza płynącego wyrobiskiem w miejscu instalacji maszyny Vc=8,4 m3/s,
- ciśnienie powietrza w miejscu instalacji maszyny p= 110237,0586 Pa
Wyznaczanie parametrów powietrza na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej ppd, Pa,

Pa
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w stanie nasycenia ppnd, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza φd %

-stopień zwilżenia powietrza xd, kg/kg,

kJ/kg
-entalpię 1+x kg powietrza wilgotnego hd, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
-gęstość powietrza wilgotnego![]()
, kg/m3,
![]()
kg/m3
-strumień masy powietrza wilgotnego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza suchego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-stopień zwilżenia powietrza xnw na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej dla stanu nasycenia powietrza w temperaturze tsw, kg/kg,

kg/kg
Ponieważ stopień zwilżenia Xd jest mniejszy lub równy stopniowi zwilżenia powietrza dla stanu nasycenia w temperaturze tsw to nie nastąpi wykroplenie wody z powietrza. Przyjmuje się w związku z tym, że:
Xw=Xd
Dalszy tok obliczeń jest następujący:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa
![]()
Pa
temperaturę wilgotną powietrza na wylocie z MK tww wyznacza się dla znanej wartości ppw z równania:

twwyl=22,3298 oC
- ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza na wylocie z maszyny φw %

%
-entalpia 1+x kg powietrza na wylocie z MK hw, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Następnie wyznacza się temperaturę powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza płynących przez maszynę klimatyzacyjną i wyrobisko (obok MK).
-strumień masy powietrza płynącego wyrobiskiem (obok MK) m1, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza płynącego przez maszynę klimatyzacyjną mMK, kg/s,
![]()
kg/s
-stopień zwilżenia powietrza ![]()
, kg/kg,
![]()
kg/kg,
-entalpię powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Temperatura sucha wymieszanego strumienia powietrza:
![]()
oC
Dla wyznaczenia temperatury wilgotnej powietrza twm po zmieszaniu strumieni oblicza się kolejno:
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa,
![]()
Pa
-temperaturę wilgotną powietrza tww dla zmieszanych strumieni wyznacza się przy znanych wartościach p, ppw i tsw z równania:

tww=22,6295 oC
Obliczenie zdolności chłodniczej maszyny klimatyzacyjnej
Zdolnością chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej jest ilość ciepła, jaką maszyna odbiera od powietrza w parowniku w jednostce czasu. Dla wyznaczenia zdolności chłodniczej MK wyznacza się różnicę entalpii powietrza przepływającego przez maszynę ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Zdolność chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej wyznacza się ze wzoru:
![]()
kW
6.5.1. Wyznaczenie parametrów powietrza na wypływie z chłodnicy piątej.
Piąta chłodnica została zainstalowana na 95 metrze wyrobiska ścianowego, w miejscu gdzie temperatura sucha osiąga 27,74 oC. Zakładając, że temperatura musi zostać obniżona do 22 oC (temperatura sucha na wypływie z chłodnicy) zostały przeprowadzone obliczenia zdolności chłodniczej maszyny.
Parametry powietrza po dwustu metrach chodnika odstawczego:
temperatura sucha na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej
tsw=27,7463 oC,
temperatura wilgotna na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej tww=24,4041 oC,
temperatura sucha na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej tswyl=22 oC,
strumień objętości powietrza płynącego przez maszynę V=7 m3/s,
strumień objętości powietrza płynącego wyrobiskiem w miejscu instalacji maszyny Vc=8,4 m3/s,
-ciśnienie powietrza w miejscu instalacji maszyny p=110219,3772 Pa
Wyznaczanie parametrów powietrza na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej ppd, Pa,

Pa
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w stanie nasycenia ppnd, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza φd %

%
-stopień zwilżenia powietrza xd, kg/kg,

kJ/kg
-entalpię 1+x kg powietrza wilgotnego hd, kJ/kg,
![]()
-gęstość powietrza wilgotnego![]()
, kg/m3,
![]()
kg/m3
-strumień masy powietrza wilgotnego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza suchego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-stopień zwilżenia powietrza xnw na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej dla stanu nasycenia powietrza w temperaturze tsw, kg/kg,

kg/kg
Ponieważ stopień zwilżenia Xd jest mniejszy lub równy stopniowi zawilżenia powietrza dla stanu nasycenia w temperaturze tsw to nie nastąpi wykroplenie wody z powietrza. Przyjmuje się w związku z tym, że:
Xw=Xd
Dalszy tok obliczeń jest następujący:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa
![]()
Pa
temperaturę wilgotną powietrza na wylocie z MK tww wyznacza się dla znanej wartości ppw z równania:

twwyl=22,7467 oC
- ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza na wylocie z maszyny φw %

%
-entalpia 1+x kg powietrza na wylocie z MK hw, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Następnie wyznacza się temperaturę powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza płynących przez maszynę klimatyzacyjną i wyrobisko (obok MK).
-strumień masy powietrza płynącego wyrobiskiem (obok MK) m1, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza płynącego przez maszynę klimatyzacyjną m2, kg/s,
![]()
kg/s
-stopień zwilżenia powietrza ![]()
, kg/kg,
![]()
kg/kg
-entalpię powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Temperatura sucha wymieszanego strumienia powietrza:
![]()
oC
Dla wyznaczenia temperatury wilgotnej powietrza twm po zmieszaniu strumieni oblicza się kolejno:
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa,
![]()
Pa
-temperaturę wilgotną powietrza tww dla zmieszanych strumieni wyznacza się przy znanych wartościach p, ppw i tsw z równania:

tww=23,03016 oC
Obliczenie zdolności chłodniczej maszyny klimatyzacyjnej
Zdolnością chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej jest ilość ciepła, jaką maszyna odbiera od powietrza w parowniku w jednostce czasu. Dla wyznaczenia zdolności chłodniczej MK wyznacza się różnicę entalpii powietrza przepływającego przez maszynę ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Zdolność chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej wyznacza się ze wzoru:
![]()
kW
6.6.1. Wyznaczenie parametrów powietrza na wypływie z chłodnicy szóstej.
Szósta chłodnica została zainstalowana na 160 metrze wyrobiska ścianowego, w miejscu gdzie temperatura sucha osiąga 27,91 oC. Zakładając, że temperatura musi zostać obniżona do 21,5 oC (temperatura sucha na wypływie z chłodnicy) zostały przeprowadzone obliczenia zdolności chłodniczej maszyny.
Parametry powietrza po dwustu metrach chodnika odstawczego:
temperatura sucha na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej
tsw=27,91497 oC,
temperatura wilgotna na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej tww=24,56176 oC,
temperatura sucha na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej tswyl=21,5 oC,
strumień objętości powietrza płynącego przez maszynę V=7 m3/s,
strumień objętości powietrza płynącego wyrobiskiem w miejscu instalacji maszyny Vc=8,4 m3/s,
- ciśnienie powietrza w miejscu instalacji maszyny p=110208,0611 Pa
Wyznaczanie parametrów powietrza na wlocie do maszyny klimatyzacyjnej:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej ppd, Pa,

Pa
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w stanie nasycenia ppnd, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza φd %

%
-stopień zwilżenia powietrza xd, kg/kg,

kJ/kg
-entalpię 1+x kg powietrza wilgotnego hd, kJ/kg,
![]()
-gęstość powietrza wilgotnego![]()
, kg/m3,
![]()
kg/m3
-strumień masy powietrza wilgotnego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza suchego ![]()
, kg/s,
![]()
kg/s
-ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-stopień zwilżenia powietrza xnw na wylocie z maszyny klimatyzacyjnej dla stanu nasycenia powietrza w temperaturze tsw, kg/kg,

kg/kg
Ponieważ stopień zawilżenia Xd jest mniejszy lub równy stopniowi zawilżenia powietrza dla stanu nasycenia w temperaturze tsw to nie nastąpi wykroplenie wody z powietrza. Przyjmuje się w związku z tym, że:
Xw=Xd
Dalszy tok obliczeń jest następujący:
ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa
![]()
Pa
temperaturę wilgotną powietrza na wylocie z MK tww wyznacza się dla znanej wartości ppw z równania:

twwyl=22,7161 oC
- ciśnienie cząstkowe pary w stanie nasycenia w temperaturze tsw dla powietrza wylotowego z maszyny klimatyzacyjnej ppnw, Pa,

Pa
-wilgotność względna powietrza na wylocie z maszyny φw %

%
-entalpia 1+x kg powietrza na wylocie z MK hw, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Następnie wyznacza się temperaturę powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza płynących przez maszynę klimatyzacyjną i wyrobisko (obok MK).
-strumień masy powietrza płynącego wyrobiskiem (obok MK) m1, kg/s,
![]()
kg/s
-strumień masy powietrza płynącego przez maszynę klimatyzacyjną m2, kg/s,
![]()
kg/s
-stopień zwilżenia powietrza ![]()
, kg/kg,
![]()
kg/kg
-entalpię powietrza po zmieszaniu strumieni powietrza ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Temperatura sucha wymieszanego strumienia powietrza:
![]()
oC
Dla wyznaczenia temperatury wilgotnej powietrza twm po zmieszaniu strumieni oblicza się kolejno:
-ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu wylotowym ppw, Pa,
![]()
Pa
-temperaturę wilgotną powietrza tww dla zmieszanych strumieni wyznacza się przy znanych wartościach p, ppw i tsw z równania:

tww=23,0327 oC
Obliczenie zdolności chłodniczej maszyny klimatyzacyjnej
Zdolnością chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej jest ilość ciepła, jaką maszyna odbiera od powietrza w parowniku w jednostce czasu. Dla wyznaczenia zdolności chłodniczej MK wyznacza się różnicę entalpii powietrza przepływającego przez maszynę ![]()
, kJ/kg,
![]()
kJ/kg
Zdolność chłodniczą maszyny klimatyzacyjnej wyznacza się ze wzoru:
![]()
kW
Po zastosowaniu chłodzenia na 160 metrze, stosując metodę J. Voss'a
( w sposób iteracyjny ) wyznaczono temperaturę na końcu ściany. Temperatura ta wynosi odpowiednio:
temperatura sucha na wypływie tsw= 27,9673 oC,
temperatura wilgotna na wypływie tww= 24,6691 oC
Dobór maszyny klimatyzacyjnej.
W systemie klimatyzacyjnym użytym przy chłodzeniu wyrobisk korytarzowych zastosowano maszynę klimatyzacyjną firmy GFH o mocy 250 kW. Maszyna ta zdolna jest do chłodzenia wyrobisk przy pomocy pięciu chłodnic o mocy składowej 50 kW każda.
Sposób odprowadzenia ciepła z MK i jego efektywność w założonych warunkach ruchowych.
Ciepło z maszyny klimatyzacyjnej odprowadzane jest za pomocą centralnego systemu klimatyzacyjnego z zastosowanymi ziębiarkami powietrza na dole kopalni z wyparną chłodnicą wody w prądzie zużytego powietrza. Schemat odprowadzania ciepła przedstawiony jest na rysunku.
Efektywność systemu:
- temperatura sucha na wypływie z chodnika nadścianowego wynosi tsw= 33,62 oC
temperatura sucha na początku przecznicy odprowadzającej prąd zużytego powietrza:
ts=37,62 oC
strumień masy powietrza po zmieszaniu się prądów powietrza:
msd=33,106 kg/s
entalpia powietrza na wypływie z chodnika nadścianowego wynosi
h1=85,985 kJ/kg
entalpia powietrza na początku przecznicy odprowadzającej prąd zużytego powietrza:
h2=97,47 kJ/kg
różnica entalpii:
σh= 11,49 kJ/kg
zdolność systemu:
Q=380,24 kW
Ponieważ efektywność systemu odbioru ciepła ze studnią wyparną wody wynosi 380,24 kW, czyli więcej niż zdolność chłodnicza maszyny ( Q=250 kW), system ten zdolny jest odebrać ciepło od maszyny klimatyzacyjnej.
Literatura:
Wacławik J., Cygankiewicz J., Knechtel J. : Poradnik „ Warunki klimatyczne w kopalniach głębokich ”, PAN, Kraków 1995.
Zwolan S., Czapiński A.:” Materiały pomocnicze do ćwiczeń”
Politechnika Wrocławska |
Wrocław, 02-01-16 |
Wydział Górniczy |
|
EPO |
|
PROJEKT
Z KLIMATYZACJI KOPALŃ
Prowadzący: |
Wykonał: |
Dr inż. F. Rosiek |
Mariusz Szczudło |
|
Rok V, sem. IX |

![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()