Histologia - komórka, studia fizjoterapia


Histologia - prelekcja - 2006-02-15

Temat: Budowa komórki

KOMÓRKI RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE:

  1. Pochodzeniem;

  2. Wielkością;

  3. Kształtem;

  4. Wyposażeniem ultrastrukturalnym;

  5. Funkcją;

1. Pochodzeniem.

2. Wielkością.

- plemnik (60 µm)

- tłuszczowa (25-200 µm)

- granulocyty (12-14 µm)

- monocyty (12-20 µm)

3. Kształtem.

5. Funkcją.

TKANKI:

PODOBIEŃSTWO KOMÓREK:

  1. Schemat organizacji komórki;

  2. Przebieg procesów wewnątrzkomórkowych;

ORGANELLE bez błony komórkowej:

ORGANELLE z błoną komórkową:

METODY BADAŃ:

mikroskop świetlny (zdolność rozdzielcza 0,2 µm)

mikroskop elektronowy

Klasyczną metodą barwienia jest HE (H-hematoksylina - barwi na niebiesko, E-eozyna - na czerwono)

w zależności od pH:

- jądro jest kwaśne (bo zawiera kwasy nukleinowe) - wybarwiane barwnikiem zasadowym (H)

- cytoplazma jest zasadowa - wybarwiana barwnikiem kwasowym (E)

Inne metody wybarwiania:

Metoda

Barwniki

Co barwi...

1. metoda paS

kwas nadjodowy i zasada Schiffa

- reszty cukrowe

2. metoda Mallorego

różne barwniki

- włókna kolagenowe na niebiesko

- jądra na czerwono

- cytoplazma na różowo

3. metody wybarwiające włókna elastyczne

orceina (brązowy)

rezorcynofuksyna (granatowo-czarny)

4. Sudan III

- krople lipidowe na pomarańczowo

5. Sudan czarny

- krople lipidowe na czarno

BŁONA KOMÓRKOWA (2 typy):

1. typu zewnątrzkomórkowego (trochę grubsze, bo przez jakiś czas kontaktują się ze środowiskiem zewnętrznym)

2. typu wewnątrzkomórkowego (cieńsze)

Budowa błony komórkowej:

LIPIDY

  1. Fosfolipidy - są głównym składnikiem błony komórkowej, mają charakter amfipatyczny

  • Cholesterol - stabilizuje strukturę błony, reguluje jej płynność (w temperaturze 37ºC im więcej cholesterolu - tym błona jest mniej płynna);

  • Glikolipidy - znajdują się tylko od strony zewnętrznej, biorą udział w budowaniu glikokaliksu;

    • Grubość błony komórkowej wynosi 7,5 nm.

    0x08 graphic

    W mikroskopie elektronowym widzimy ją jako trzy paski.

    Cholesterol posiada malutką główkę hydrofilną.

    Wszystkie te struktury się poruszają, poprzez:

    BIAŁKA dzielą się na integralne (transbłonowe) i powierzchowne.

    Od strony cytoplazmy przyczepiają się do nich części cytoszkieletu.

    Bardzo dużo glikokaliksu maja komórki pęcherza moczowego.

    BIAŁKA mogą tworzyć 7-9 pętli i być:

    Również wykonują ruchy:

    Poprzez błony komórkowe może zachodzić dyfuzja bierna lub transport aktywny.

    Błony erytrocytów = cienie erytrocytów składają się z:

    APARAT GOLGIEGO

    Podstawową jednostką strukturalną jest tu diktiosom. Posiada on część cis i część trans.

    Pęcherzyki - miejsce powstawania pęcherzyków pierwotnych, ziarenek wydzielniczych.

    Główną funkcją aparatu Golgiego jest glikozylacja.

    Funkcje aparatu Golgiego:

    LIZOSOMY (pH=5)

    W ich wnętrzu znajdują się enzymy.

    Latencja błony - zamknięcie enzymów wewnątrz lizosomu.

    Choroby spichrzeniowe - brak jakiegoś enzymu.

    PEROKSYSOMY (mikrociałka)

    Komórka nie może bez nich żyć.

    Posiadają katalazę.

    Funkcje:

    PROTEASOMY

    Odpowiedzialne za trawienie białek w cytozolu.

    Rozkładają białka związane z ubikwityną.

    Komórki eukariotyczne różnią się od prokariotycznych tym, że mają JĄDRO.

    LEUKOCYTY

    1. granulocyty

    1. agranulocyty

    * im komórka jest bardziej aktywna, tym ma więcej euchromatyny (czyli luźnej formy chromatyny);

    im mniej jest aktywna, tym ma więcej chromatyny;

    limfocyt jest mało aktywny, więc bardziej się barwi;

    Jądra mięśni szkieletowych nie mają zdolności podziału.

    Jądro może być:

    Najbardziej skondensowaną formę chromatyny stanowią chromosomy metafazalne.

    Chromosomy są forma niedostępną. Nie powstaje na ich podstawie białko.

    JĄDRO jest to materiał genetyczny otoczony otoczką.

    Otoczka jest perforowana (tzn. że ma pory).

    Pod otoczką znajdują się laminy, które utrzymują jej kształt. Do nich przyczepiają się chromatyny.

    Chromatyny - standardowe heterochromatyny:

    Średnica jądra to 6-20 µm

    Długość nici DNA około 2 m.

    Dlatego materiał genetyczny musi być upakowany.

    0x08 graphic
    UPAKOWANIE

    Struktura II-rzędowa - helisa prawoskrętna (2 nm).

    Nukleosom = helisa DNA na rdzeniu białkowym (utworzony przez różne histony, czyli białka zasadowe) - (11nm).

    HISTONY

    NUKLEOSOM = zwinięcie histonowe = motyw histonowy

    Pomiędzy nukleosomami działają nukleoproteany.

    Histon H1 jest odpowiedzialny za utworzenie solenoidu (30 nm).

    Solenoid zwija się w pętle (o średnicy 300 nm), które są stabilizowane białkami szkieletowymi.

    Pętle spiralizują.

    helisa → nukleosom → solenoid → pętla → spirala

    MATRIX JĄDROWY (szkielet):

    Utrzymuje on kształt jądra, bierze udział w konformacji materiału genetycznego, bierze udział w replikacji i transkrypcji.

    Przeciwciała przeciwjądrowe = wykorzystuje się w diagnostyce jądrowej

    Struktura jądra rozpada się podczas podziału.

    Fosforylacja i defosforylacja są sposobami regulacji procesów jądrowych.

    0x08 graphic

    Sfałdowane białka nie przechodzą prze błonę.

    Przez porę przechodzą: