komunikacja interpersonalna, uzależnienia


KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA










Przygotowane przez Beatę Romek

  1. Autoprezentacja - Manipulowanie wywieranym wrażeniem

Jest to proces kontrolowania przez jednostkę sposobu, w jaki jest postrzegana przez otoczenie. Stanowi podstawowy i nieunikniony aspekt codziennych kontaktów społecznych. Jest funkcją zarówno osobowości, jak i sytuacji. Próbując przekazać określone wrażenie człowiek kieruje się indywidualnymi motywami, własną osobowością, biorąc przy tym pod uwagę bieżącą sytuację społeczną.

POWSZECHNIE STOSOWANIE TAKTYKI AUTOPREZENTACYJNE

SUBTELNE TAKTYKI AUTOPREZENTACYJNE

  1. Zasady skutecznej ekspresji werbalnej

Ekspresja -to wyrażanie siebie w sytuacjach dla nas ważnych oraz w kontaktach z innymi osobami

Cztery rodzaje ekspresji

  1. Obserwacje -to mówienie o tym, co odbierają nasze zmysły - bez spekulacji, domyślania się czy wyciągania wniosków. Komunikat sprowadza się tylko do podawania faktów

  2. Myśli -to próby syntezy naszych obserwacji, podejmowane w celu zrozumienia, co się dzieje i dlaczego dochodzi do pewnych wydarzeń. To również oceny, sady, przekonania, opinie i teorie.

  3. Uczucia - to najtrudniejszy rodzaj ekspresji w kontaktach z ludźmi. Najbardziej niepożądanym uczuciem jest złość, gdyż jest ona zagrożeniem dla poczucia własnej wartości słuchacza

  4. Potrzeby -to proste stwierdzenia, mówiące o tym, co mogłoby nam pomóc lub sprawić radość. Wyrażenie ich nie stanowi oceny, ani oskarżenia.

Obserwacje + myśli +uczucia + potrzeby = Pełna komunikacja

Czynniki warunkujące pełną komunikację

Komunikaty powinny być

  1. Sztuka słuchania

Prawdziwe słuchanie

  1. Zrozumienie drugiej osoby

  2. Cieszenie się jej obecnością/zainteresowanie rozmową

  3. Nauczenie się czegoś

  4. Udzielenie pomocy lub pocieszenie

Cele pseudosłuchania

  1. Stwarzanie wrażenia, że jesteś zainteresowany tym, co słyszysz, po to by,. Aby druga osoba cię polubiła

  2. Trzymanie się na baczności i nasłuchiwanie, czy istnieje niebezpieczeństwo odrzucenia cię przez rozmówcę.

  3. „Wyławianie” jednej specyficznej informacji- ignorowanie wszystkich innych

  4. Granie na zwłokę - potrzebne do przygotowanie swojej kolejnej wypowiedzi

  5. Słuchanie „jednym uchem” tylko po to, by ktoś wysłuchał ciebie

  6. Słuchanie w celu wykrycia słabych stron rozmówcy lub wykorzystania informacji na swoją korzyść

  7. Słuchanie w celu wychwycenia słabych punktów argumentacji, aby potwierdzić, że zawsze masz racje- zbieranie amunicji by zaatakować

  8. Sprawdzanie jak rozmówcy reagują - dbanie o to by osiągnąć pożądany skutek

  9. Słuchanie „jednym uchem”, ponieważ mimo braku zainteresowania - dobre, miłe i uprzejme osoby powinny słuchać innych

  10. Słuchanie „jednym uchem”, ponieważ nie wiesz, jak wymigać się od rozmowy, nie raniąc lub nie obrażając osoby.

Bariery utrudniające uważne słuchanie

  1. Porównywanie -skupianie się na ocenianiu, kto jest mądrzejszy, bardziej kompetentny, zdrowszy emocjonalnie, kto bardziej cierpiał, kto jest większą ofiarą itd.

  2. Domyślanie -usilnie czytanie w myślach drugiej osoby, niedowierzanie jej słowom

  3. Przygotowanie odpowiedzi -skupianie uwagi na przygotowaniu swojej następnej wypowiedzi

  4. Filtrowanie -słuchanie wybiórcze tylko tych informacji, które nas interesują, a także unikanie słyszenia pewnych wypowiedzi negatywnych, krytycznych, nieprzyjemnych czy zagrażających

  5. Osądzanie -przedwczesne wystawianie negatywnej opinii rozmówcy ( skoro ktoś jest „głupi” wszystko, co powie też jest głupie)

  6. Skojarzenia -uruchamianie przez rozmówcę łańcucha skojarzeń z przeszłości, wynikiem, czego jest „wyłączenie się”

  7. Utożsamianie się -odnoszenie do swojego doświadczenia wszystkiego, co powie rozmówca

  8. Udzielanie rad -już po pierwszych słowach rozmówcy szukanie w myślach odpowiedniej rady, a nie skupianie się na całości problemu

  9. Sprzeciwianie się -wyszukiwanie w wypowiedzi rozmówcy, rzeczy, z którymi by można polemizować

  10. Przekonanie o swojej racji -przekonanie o własnej nieomylności, usilnie unikanie krytyki, propozycji zmiany

  11. Zmiana toru -nagła zmiana tematu lub obracanie wszystkiego w żart, aby uniknąć kłopotliwego lub nudnego tematu

  12. Zjednywanie -miłe, uprzejme i wspierające zjednywanie sobie rozmówcy poprzez bezkrytyczne zgadzanie się ze wszystkim

Cztery kroki skutecznego słuchania

  1. Słuchanie aktywne

    1. Parafrazowanie

    2. Precyzowanie

    3. Informacja zwrotna: natychmiastowa, szczera, wspierająca

  2. Słuchanie empatyczne

  3. Słuchanie otwarte

  4. Słuchanie świadome

    1. Porównywanie

    2. Obserwowanie i wsłuchiwanie się

Słuchanie drugiej osoby zwykle przebiega na jednym z czterech poziomów

  1. Ignorowanie -nie słuchanie tego, co ktoś do nas mówi

  2. Udawanie - np. „Uhm. Tak. Słusznie”

  3. Słuchanie selektywne -słuchanie tylko fragmentów wypowiedzi

  4. Słuchanie uważne -słuchanie rozmówcy z uwagą i w skupieniu

Najwyższą formą uważnego słuchania jest:

Słuchanie empatyczne -to słuchanie z intencją zrozumienia, przyjmowanie punktu widzenia drugiej osoby, patrzenie przez pryzmat tej osoby, widzenie świata w taki sposób jak widzi go ona, a także rozumienie jej paradygmatów i tego, co czuje. Istotą empatycznego słuchania jest głębokie i pełne zrozumienie zarówno emocjonalne, jak i intelektualne bez obowiązku zgadzania się z rozmówcą.

Słuchanie empatyczne wymaga dużego poczucia bezpieczeństwa, ponieważ rozmówca otwiera się na wpływ innych

Cztery etapy prowadzące do empatycznego słuchania

  1. Powtarzanie treści wypowiedzi rozmówcy - bez sondowania ani interpretowania

  2. Przekształcanie treści wypowiedzi rozmówcy, -czyli ujęcie jego wypowiedzi własnymi słowami ( pracuje lewa półkula mózgu -„rozumowa, logiczna”)

  3. Odzwierciedlenie uczuć -to zwracanie uwagi nie tyle na treść wypowiedzi, co na uczucia powodujące tę wypowiedź (pracuje prawa półkula mózgu)

  4. Przekształcenie treści i odzwierciedlenia uczuć - to danie rozmówcy „psychologicznego powietrza”, które pomaga uporać się z własnymi myślami i uczuciami.

Pełne słuchanie