PRAWO ADMINISTRACYJNE , MATERIALNE

1. Podział prawa administracyjnego
2. Pojęcie materialnego prawa administracyjnego
3. Okoliczności uzasadniające wyodrębnienie materialnego prawa administracyjnego
4. Podstawowe definicje materialnego prawa administracyjnego
5. Typy (rodzaje) norm materialnego prawa administracyjnego
6. Normy mat. pr. adm. konkretyzowane przez akt administracyjny
7. Normy materialnego prawa administracyjnego stosowane bezpośrednio
8. Normy mat. pr. adm. konkretyzowane przez czynności materialno-techniczne
9. Podziały materialnego prawa administracyjnego
10. Podział materialnego prawa administracyjnego na działy
11. Wolności obywatelskie i prawa człowieka w materialnym prawie administracyjnym
12. Status prawny jednostki w mat. pr. adm.
13. Reglamentacja wykonywania wolnych zawodów w mat. pr. adm.
14. Funkcje policyjne w mat. pr. adm.
15. Reglamentacja działalności gospodarczej w mpa
16. Rzeczy publiczne w mpa
17. Regulacje dotyczące stref specjalnych w mpa
18. Ingerencja administracyjna w sferę własności nieruchomości na podstawie norm mpa
19. Ciężary publiczne w mpa
20. Administracja świadcząca jako dział m.p.a.
21. Konstytucyjne gwarancje podstawowych swobód jednostki (praw i wolności człowieka)
22. Konstytucyjne podstawy (przesłanki) do wprowadzania ograniczeń w zakresie korzystania z praw i wolności człowieka
23. Prawo zrzeszania się w Konstytucji RP
24. Prawo zrzeszania się w aktach prawa międzynarodowego
25. Szczególne regulacje prawne dot. stowarzyszeń
26. Zakres przedmiotowy stosowania przepisów ustawy prawo o zgromadzeniach
27. Pojęcie i cechy charakterystyczne stowarzyszenia
28. Dobrowolny charakter stowarzyszenia
29. Samorządność stowarzyszeń
30. Trwały charakter stowarzyszeń
31. Niezarobkowy cel działalności stowarzyszeń
32. Członkostwo w stowarzyszeniach i jego ograniczenia
33. Klasyfikacje stowarzyszeń
34. Stowarzyszenia zarejestrowane - charakterystyka
35. Stowarzyszenia zarejestrowane - zasady tworzenia
36. Postępowanie w sprawie rejestracji stowarzyszenia
37. Statut stowarzyszenia zarejestrowanego
38. Organy stowarzyszenia zarejestrowanego
39. Stowarzyszenia zwykłe - charakterystyka
40. Postępowanie w sprawie utworzenia stowarzyszenia zwykłego
41. Ustawowe ograniczenia w działalności stowarzyszenia zwykłego
42. Związki stowarzyszeń - ogólna charakterystyka
43. Majątek stowarzyszeń
44. Rozwiązanie stowarzyszenia - przesłanki i postępowanie
45. Organy nadzoru nad stowarzyszeniami
46. Środki nadzoru stosowane w stosunku do stowarzyszeń
47. Wolność zgromadzeń w Konstytucji
48. Wolność zgromadzeń w aktach prawa międzynarodowego
49. Zakres przedmiotowy stosowania ustawy Prawo o zgromadzeniach
50. Pojęcie zgromadzenia i zgromadzenia publicznego
51. Zakres reglamentacji zgromadzeń i wyłączenia spod tego zakresu
52. Szczególne regulacje kształtujące prawo do zgromadzeń
53. Pojęcie organizatora zgromadzenia
54. Właściwość rzeczowa i miejscowa organów do reglamentacji zgromadzeń
55. Obowiązki organizatora zgromadzenia w zakresie jego organizacji
56. Zawiadomienie o zamiarze zwołania zgromadzenia
57. Postępowanie w sprawie zawiadomienia o zgromadzeniu
58. Decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego i środki prawne, które od niej przysługują
59. Obowiązki i uprawnienia organizatora zgromadzenia publicznego w trakcie jego trwania
60. Kompetencje organów gminy w czasie zgromadzenia publicznego
61. Pojęcie ewidencji ludności
62. Zakres danych rejestrowanych w ewidencji ludności
63. Zakres przedmiotowy obowiązków meldunkowych
64. Zakres podmiotowy obowiązków meldunkowych
65. Zameldowanie na pobyt stały
66. Pojęcie pobytu stałego
67. Zameldowanie na pobyt czasowy
68. Pojęcie i rodzaje pobytu czasowego
69. Pobyt czasowy trwający dłużej niż trzy miesiące
70. Realizacja obowiązku meldunkowego na pobyt stały
71. Realizacja obowiązku meldunkowego na pobyt czasowy
72. Dane osobowe podlegające zgłoszeniu w zakresie realizacji obowiązku zameldowania
73. Realizacja obowiązku meldunkowego przez wczasowiczów i turystów
74. Realizacja obowiązku meldunkowego przez cudzoziemców
75. Obowiązek wymeldowania
76. Wymeldowanie na podstawie decyzji administracyjnej
77. Obowiązki osób trzecich związane z realizacją obowiązków meldunkowych (właściciel lub inny podmiot dysponujący tutułem prawnym do lokalu, dozorca lub administrator domu, zakład pracy)
78. PESEL
79. Komu nadaje się numer PESEL
80. Forma prowadzenia ewidencji ludności
81. Udostępnianie danych ze zbiorów meldunkowych
82. Pojęcie i funkcje dowodu osobistego
83. Dowód osobisty jako dokument urzędowy w świetle przepisów k.p.a.
84. Obowiązek posiadania dowodu osobistego
85. Prawo posiadania dowodu osobistego
86. Właściwość organów w zakresie wydawania dowodów osobistych (rzeczowa i miejscowa)
87. Forma i treść dowodu osobistego
88. Postępowanie w sprawie wydawania dowodu osobistego
89. Wniosek o wydanie dowodu osobistego
90. Ważność dowodu osobistego
91. Wymiana dowodu osobistego
92. Unieważnienie dowodu osobistego
93. Utrata dowodu osobistego i jej skutki
95. Wolność przemieszczania się w prawie międzynarodowym
96. Wolność przemieszczania się w Konstytucji RP
97. Pojęcie paszportu i jego funkcje
98. Rodzaje dokumentów paszportowych i ich krótka charakterystyka
99. Paszport dyplomatyczny
100. Paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych
101. Paszport tymczasowy
102. Prawo do posiadania paszportu
103. Właściwość organów w sprawach paszportowych
104. Forma i treść paszportu
105. Postępowanie w sprawie wydania paszportu
106. Odmowa wydania paszportu
107. Okres ważności paszportu
108. Zatrzymanie paszportu
109. Utrata paszportu i jej skutki
110. Unieważnienie paszportu
111. Opłaty paszportowe
112. Zwrot opłat paszportowych
128. Przesłanki administracyjno prawnej reglamentacji praw rzeczowych
129. Zasady planowania przestrzennego
130. Zasada zrównoważonego rozwoju
131. Zasada ochrony innych wartości wysoko cenionych
132. Zasada ochrony interesu prawnego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi
133. Zasada samodzielności planistycznej gminy
134. Podmioty planowania przestrzennego

1.Podział prawa administracyjnego.

normy prawa dzielone są na grupy zależnie od przyjętego kryterium podziału na:

-ustrojowe prawo administracyjne- na które składają się normy bezpośrednio dotyczące organizacji aparatu administracyjnego ustawa o samorządzie gminnym , ustawa o administracji rządowej w województwie, ustawa o policji ustawa i straży pożarnej

-proceduralne prawo administracyjne- normy dotyczące toku działania organów administracji. np. kodeks postępowania administracyjnego, ordynacja podatkowa

-materialne prawo administracyjne.- na które składają się normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej .(normy te tworzą tz. szczegółową część prawa administracyjnego.):prawo budowlane, oświatowe, górnicze, wodne, lotnicze, ustawa o broni i amunicji.

2. Pojęcie materialnego prawa administracyjnego.

Prawo materialne — normy prawne bezpośrednio regulujące stosunki pomiędzy podmiotami prawa, określając przesłanki (fakty) powodujące ich powstanie, zmianę lub wygaśnięcie. Do prawa materialnego zalicza się również normy prawne regulujące określone obowiązki, zakazy lub nakazy i przewidujące określone sankcje za ich nieprzestrzeganie. Prawo materialne jest ściśle związane z prawem procesowym, bez którego istnienia to pierwsze nie mogłoby być egzekwowane.

3. Okoliczności uzasadniające wyodrębnienie materialnego prawa administracyjnego.

- zmiana ustroju państwa - przewartościowanie celów, jednostka centralnym

punktem, a to

- prawo materialne wyznacza jej status, rozwój praw obywatela

- powołania NSA i rozciągnięcie kontroli tego sądu na merytoryczną treść

decyzji adm. ->

-zgodności z prawem materialnym

- uznanie szczególnej roli własności prywatnej

- uwzględnienie w prawie administracyjnym wartości wynikających z integracji

europejskiej

- Rada Legislacyjna wykazała braki w tej części prawa, więc nastąpił jego

rozwój

- nowa Konstytucja określiła katalog praw i wolności przez nią chronionych

4. Podstawowe definicje materialnego prawa administracyjnego

Jest wiele definicji MPA.

1. prof. Zbigniew Janowicz - utożsamia materialne prawo administracyjne z prawem

normującym treść działania administracji

2. Zbigniew Leoński - Materialne prawo administracyjne jako normy zawarte w

przepisach prawa powszechnie obowiązującego, które określają treść praw i

obowiązków, a więc zachowanie się ich adresatów.

Czasami bezpośrednio, czasem do konkretnego przypadku, wtedy postępowanie

administracyjne i wydanie konkretnej decyzji.

3. prof. Marek Szewczyk - regulacje prawa materialnego charakteryzują się 3

kumulatywnie występującymi cechami:

o ujęte w aktach rangi ustawowej lub aktach wydanych na podstawie i w

granicach zawartych w nich upoważnień

o są adresowane do podmiotów prawa, które w zakresie obowiązywania normy

występują jako podmioty administrowane

o są bezpośrednim źródłem praw i obowiązków

4. prof. Zbigniew Ochendowski - MPA to szczegółowa część prawa

administracyjnego

zawierająca normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej.

5. Typy (rodzaje) norm materialnego prawa administracyjnego.

MPA posługuje się różnymi rodzajami norm. Główne kryterium: sposobu

konkretyzowania obowiązków czy uprawnień adresatów materialnego prawa

administracyjnego.

(Z punktu widzenia prawnych form działania AP, które muszą być zastosowane przez

administrację dla skonkretyzowania obowiązków czy uprawnień)

W oparciu o to kryterium wyróżniamy 3 grupy norm MPA:

1. normy konkretyzowane przez akt administracyjny

2. normy stosowane bezpośrednio

3. normy konkretyzowane przez czynności materialno - techniczne

Rodzaje (typy) norm prawa materialnego- wyodrębnione z uwagi na sposób konkretyzowania obowiązków czy uprawnień ich adresatów

6. Normy mat. Prawa administracyjnego konkretyzowane przez akt administracyjny

-stanowią podstawę do wydania decyzji administracyjnej

- przepisy MPA ustala przesłanki w jakich organ AP w drodze aktu

administracyjnego nakłada na indywidualnie określonego adresata obowiązki

lub przyznaje określone uprawnienia. Z MPA wynika, kiedy organ może

wydać akt administracyjny indywidualny

- przepis prawa materialnego stanowi podstawę wydania aktu administracyjnego

-Art. 104 KPA: 1. Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez

wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.

• stosowanie norm ogólnych prawa materialnego następuje przez akt administracyjny, czyli decyzje w rozumieniu KPA
• normy prawa materialnego mogą ustanawiać pewnego rodzaju nakazy lub zakazy, dają podstawę do roszczeń o uzyskanie określonego uprawnienia w drodze aktu indywidualnego (nakłada na indywidualnie określonego adresata obowiązki lub przyznaje określone uprawnienia)
• wyznacza przestanki na jakich może nastąpić odebranie, nadanie lub ograniczenie praw jednostki ( np. art.28 ustawy Prawo budowlane - ustala przesłanki uzyskania pozwolenia na budowę)

7. Normy materialnego prawa administracyjnego stosowane bezpośrednio

-Mamy do czynienia z sytuacjami, w których normy prawa materialnego

określają prawa i obowiązki ich adresata wprost. Są na tyle konkretne, że

określają prawa i obowiązki bez potrzeby wydawania aktu stosowania prawa,

co do zasady decyzji administracyjnej (indywidualnego aktu).

Organy AP nie są upoważnione do kształtowania stosunku administracyjno -

prawnego. Stosunki te wynikają wprost z przepisów prawa.

-Organy AP sprowadza się do kontrolowania i przestrzegania, a jeśli w wyniku

kontroli organy ustaliłyby, że norma nie została zastosowana, to organy te są

uprawnione do wymuszenia przestrzegania tych norm. Przymus odbywa się

przez przeprowadzenie egzekucji administracyjnej.

-przykłady: przepisy prawa o ruchu drogowym, utrzymanie czystości i

porządku w gminach, obowiązek szkolny

• normy prawa materialnego określają wprost bez potrzeby wydania aktu indywidualnego (tj. aktu stosowania prawa, obowiązki adresata)
• rola organu administracji sprowadza się do kontroli ich przestrzegania, ewentualnej realizacji obowiązku ze środków przymusu ( głównie egzekucyjnego)
• ustanawianie obowiązków następuje przez przepis ogólny bez potrzeby wydawania aktów indywidualnych ( np. ustawa Prawo o ruchu drogowymustala obowiązki uczestnika ruchu)
Niekiedy wyodrębnia się różnego rodzaju:
• inspekcje np.: sanitarną, ochrony środowiska .
• nadzory (np.: nadzór farmaceutyczny, budowlany)
których celem jest kontrola czy adresat norm powszechnie obowiązujących z których wprost wynikają określone obowiązki przestrzega nakazów i zakazów w nich zawartych.
Przepisy takie zawierają z reguły fragmenty procedur kontrolnych. W następstwie czynności kontrolnych mogą być wydane decyzje administracyjne:
• sankcje egzekucyjne
• kary administracyjne

8. Normy materialnego prawa administracyjnego konkretyzowane przez czynności materialno-techniczne

-sytuacja, gdy normy materialnego prawa administracyjnego ustalają prawa czy

obowiązki adresata bez potrzeby wydania aktu administracyjnego, ale

jednocześnie ustalają obowiązek organów administracji publicznej do podjęcia

czynności urzędowej - materialno technicznej, która polega na prowadzeniu

ewidencji czy rejestrów. Gdy organ odmawia, to przepisy mówią o wydaniu

odmownej decyzji/postanowienia (forma aktu administracyjnego

indywidualnego). Ma to stworzyć ochronę interesu podmiotu

administrowanego, gdyż nie można wnieść odwołania od czynności materialno

technicznej.

-Tego typu normy konkretyzuje się przez czynności materialno techniczne

zasadniczo tylko w przypadku pozytywnego działania AP

• normy prawa materialnego ustalają prawa czy obowiązki adresata bez potrzeby wydawania aktu indywidualnego, ale jednocześnie ustalają obowiązki organu administracji publicznej do podjęcia określonej czynności materialno-prawnej (czynności urzędowej) polegającej na przykład:
- prowadzeniu rejestru (np. pojazdów mechanicznych)
- ewidencji (np. działalności gospodarczej)
- stwierdzenia faktu zameldowania
organ wydaje dowody rejestracyjne, zaświadczenia, dowody osobiste, paszporty.
W takich sytuacjach organ konkretyzuje (stosuje) przepis ogólny poprzez czynności materialno- techniczne uregulowane ustawą.
Gdy następuje odmowa dokonania tych czynności wprowadza się wymóg wydania decyzji administracyjnej, aby strony mogły korzystać ze środków ochrony przewidzianych w KPA (od czynności materialno-technicznych nie służą środki odwoławcze)

9. Podziały materialnego prawa administracyjnego.

Prawo materialne formalne:

-państwowe - procesowe
-cywilne
-rodzinne
-pracy
-administracyjne
-finansowe
-gospodarcze
-karne

1) Prawo państwowe (konstytucyjne)- podstawowym jego źródłem jest ustawa zasadnicza, czyli Konstytucja, oraz inne akty prawne z nią związane, np. ordynacje wyborcze do Sejmu i Senatu. Prawo to reguluje działania najważniejszych instytucji wymienionych w Konstytucji oraz podstawowe prawa i obowiązki obywateli.
2) Prawo cywilne - wprowadza ład w stosunki majątkowe między podmiotami prawa oraz w niektóre sprawy niemajątkowe, jak np. prawo do nazwiska, ochrony czci, praw autorskich i związane z nimi roszczenia majątkowe.
3) Prawo rodzinne - normuje stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami, stosunki między rodzicami i dziećmi oraz wynikające z przysposobienia, opieki i kurateli.
4) Prawo pracy - zawiera normy prawne regulujące stosunki pracy i płacy. W jego zakresie znajdują się także zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.
5) Prawo administracyjne - stanowi zbiór norm prawnych regulujących stosunki społeczne powstałe w wyniku działalności organów administracji publicznej.
6) Prawo finansowe - jest zbiorem norm dotyczących finansów publicznych i zajmujących się nimi instytucji. Dotyczy ono budżetów, podatków i opłat, działalności banków, zakładów ubezpieczeń i innych instytucji finansowych.
7) Prawo gospodarcze - stanowi swego rodzaju ujęcie w odrębną całość zagadnień z dziedziny prawa cywilnego, administracyjnego i finansowego. Przedmiotem jego regulacji są przedsiębiorcy, ich działalność oraz środki służące realizacji tej działalności, jak umowy, weksle, czeki, akcje, obligacje, itp.
8) Prawo karne - jest zbiorem norm określających, co w świetle prawa jest przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie. Z prawem tym łączy się problematyka wykroczeń (ujęta w odrębnym kodeksie) oraz prawo karne wykonawcze.
9) Prawo procesowe - ( cywilne, karne ) - stanowi zespół norm regulujących postępowanie przed sądami w sprawach cywilnych i karnych. Odmiennym systemem regulującym tok postępowania przed organami administracji publicznej są normy zawarte w kodeksie postępowania administracyjnego. Z prawem procesowym łączy się zbiór przepisów dotyczących organów ochrony prawnej, sądownictwa, prokuratury, adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz organów wykonawczych sądownictwa i organów ścigania.

10. Podział materialnego prawa administracyjnego na działy

1) Wolności obywatelskie i prawa człowieka

2) Przepisy kształtujące status prawny jednostki

3) Przepisy reglamentujące wykonywanie tzw. wolnych zawodów

4) Funkcje policyjne administracji

5) Prowadzenie działalności gospodarczej

6) Własność nieruchomości

7) Korzystanie z rzeczy publicznych

8) Status stref specjalnych (ochronnych)

9) Ciężary publiczne

10)Przepisy stanowiące podstawę do wykonywania administracji świadczącej

1) dział dot. wolności obywatelskich i praw człowieka. Na dział ten składają się : (konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, regulacje ustawowe/prawo prasowe/)
2) dział obejmujący status prawny jednostki (stanowi dopełnienie działu I) Przepisy te wyznaczają status prawny osób fizycznych ( obywateli polskich i cudzoziemców). Regulacje dot. obowiązku meldunkowego, dokumentów określających tożsamość. Uzupełnieniem są przepisy dot. akt urzędu stanu cywilnego, przepisy dot. obrony kraju, itp.)
3) dział dot. wolnych zawodów (wg. Konstytucji - zawody zaufania publicznego)
Obejmuje przepisy reglamentujące wykonywanie wolnych zawodów wymagających odpowiedniego wykształcenia, samodzielności, oświadczenia praktycznego. Nawiązany jest tutaj stosunek zaufania między klientem a wykonujący wolny zawód.
4) dział dot. funkcji politycznych - dot. wykonywania funkcji polegających na utrzymaniu spokoju, porządku i bezpieczeństwa. Zalicza się też regulacje dot. stanu zagrożenia zdrowia, życia, zagrożenia państwa, klęski. W przypadku wystąpienia tych zagrożeń adm. publiczna może wystąpić o zastosowanie nadzwyczajnych środków przymusu (przepisy to: ustawa o policji, ustawa o stanie klęski żywiołowej, itp.)
5) dział dot. reglamentacji działalności gospodarczej - ustawy z tego działu reglamentują tą działalność (handel lekami, koncesja na handel alkoholem)
6) dział dot. reglamentacji własności nieruchomości - punktem wyjścia jest tu prawo własności gwarantowane w konstytucji . Zakres praw i obowiązków wynikających z tego prawa wynika z KC. Regulacje adm.-prawne zapewniają ład przestrzenny
7) dział dot. rzeczy publicznych - jest to dział dot. regulacji określających możliwość korzystania z rzeczy powszechnego użytku takich jak majątek publiczny, mienie publiczne.
8) dział poświęcony sferom ochronnym (specjalnym) - dot. specjalnie wyodrębnionego terenu , który ze względu na swoją specyfikę wymaga odrębnego zarządu
9) dział dot. ciężarów publicznych - dot. świadczeń pieniężnych(podatki) świadczeń osobistych(np. obrona kraju-wojsko), świadczenia rzeczowe(np. środki transportu w przypadku klęski)
10) dział tzw. Adm. świadcząca - jest to dział obejmujący pomoc społeczną i zabezpieczenia społeczne.

11. Wolności obywatelskie i prawa człowieka w materialnym prawie administracyjnym

Prawa człowieka to prawa indywidualne, ich podmiotem jest pojedynczy człowiek. Rozróżnia się dwie zasadnicze grupy praw człowieka. Prawa materialne i prawa proceduralne. Prawa materialne to konkretne wolności i prawa przysługujące człowiekowi : wolność słowa, sumienia, wyznania, wyboru miejsca pobytu, prawo do nauki itp. Prawa materialne dzielą się na prawa i wolności. Prawo to obowiązek rządzących do zrobienia czegoś czynnie dla każdego z nas. Na przykład prawo do nauki nakłada na rządzących odpowiedzialność za spowodowanie istnienia sieci szkół, umożliwiającej każdemu dziecku pobieraniu nauki.

Wolność- to nałożone na rządzących zakazy ingerowania w określone obszary naszego życia. Wolność słowa, wyznania itp. To zakazy wtrącania się władz państwowych w te dziedziny ludzkiej aktywności. Prawa i wolności obywatelskie to rodzaj praw przysługujących jednostce i upoważniających ją do domagania się od państwa podjęcia lub powstrzymania się od określonych działań. Upoważnienie to obowiązuje od momentu nabycia obywatelstwa. Prawa i wolności obywatelskie wiążą jednostkę z systemem politycznym i czynią z niej członka wspólnoty politycznej. Zagwarantowanie jednostce możliwości realizacji swych interesów poprzez stworzenie konstrukcji praw obywatelskich jest jednym ze standardów nowożytnej koncepcji demokracji .

12. Status prawny jednostki w materialnym prawie adm.
Ten dział jest dopełnieniem działu pierwszego. Regulacje tworzące drugi dział MPA wyznaczają:

a) status prawny osób fizycznych pozostających na terytorium Polski, będących obywatelami polskimi lub cudzoziemcami.

-ustawa o obywatelstwie polskim

- ustawa o cudzoziemcach

b) regulacje dotyczące obowiązków meldunkowych, oraz dokumentów stwierdzających tożsamość

- ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych

c) regulacje dotyczące dokumentów upoważniających do przekraczania granicy

- ustawa o dokumentach paszportowych

uzupełnieniem: przepisy ustawy prawo o aktach stanu cywilnego

d)przepisy kształtujące obowiązki obywatela w zakresie obronności kraju

- ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP

e)regulacje dotyczące osób mających status kombatanta

-ustawa o kombatantach oraz niektórych innych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego

f)regulacje dotyczące orderów i odznaczeń

o ustawa o orderach i odznaczeniach

13. Reglamentacja wykonywania wolnych zawodów w materialnym prawie administracyjnym wolne zawody - zawody zaufania publicznego. Elementem wyróżniającym wolne zawody jest zorganizowanie korporacji zawodowej w samorząd.

Zawody wolne - zawody, które wymagają odpowiedniego wykształcenia, z reguły wyższego, korzystania z wiedzy fachowej. W zakresie wykonywania czynności zawodowych, własnej inwencji, doświadczenia praktycznego. Elementem takiej reglamentacji jest: -stwierdzenie prawa do wykonywania zawodu -pozbawienie prawa do wykonywania zawodu.

Są 2 podstawowe sposoby reglamentacyjne: a) reglamentacja przez samą korporację: Tworzy się korporację wyposaża w organy których przekazuje się kompetencje np. do stwierdzenia prawa do wykonywania zawodu. b) reglamentacja zakłada, że rozstrzygnięcia w przedmiocie powołania do danego zawodu wydawane przez organ administracji rządowej. Najczęściej właściwy minister wydaje rozstrzygnięcie w przedmiocie powołania kandydata, np. komornik sądowy, notariusz. Elementem reglamentacji jest także sprawowanie sądownictwa administracyjnego. Sprawowane przez organy samorządowe (wskazuje się że to wada).Reglamentacja wykonywania wolnych zawodów odbywa się przede wszystkim w oparciu o przepisy ustawowe, ale dla tych korporacji, które są utworzone, bardzo istotne znaczenie mają także przepisy wewnątrz samorządowe. Reglamentacja administracyjna, to także reglamentacja związana z kształtowaniem tych reguł, które są uchwalane przez samorządy zawodowe. Koncentrują one swoją uwagę na określeniu reguł dotyczących danej praktyki zawodowej. Kwestia ponoszenia odpowiedzialności: Osoby wykonujące wolny zawód ponoszą dodatkową odpowiedzialność (nie w zamian). Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna.

Wolnymi zawodami będą np.: -zawody prawnicze: adwokat, radca, notariusz, komornik sądowy, doradca podatkowy, rzecznik patentowy -medyczne: lekarz, dentysta, pielęgniarka, położna, aptekarski, lekarz weterynarii - techniczne: architekt, inżynier budownictwa, urbanista -inne: psycholog, diagnosta

Sposoby reglamentacji zawodów: -egzaminy na aplikacje adwokackie - weryfikacja umiejętności kandydatów -system odbywania aplikacji i praktyk -egzamin weryfikujący umiejętności (egzamin zawodowy) -w czasy wykonywania zawodu ocenia się jego fachowość

14. Funkcje policyjne w mat. pr. adm. Dotyczy wykonywana przez AP funkcji policji, czy też wykonywania funkcji polegających na utrzymaniu spokoju, porządku i bezpieczeństwa publicznego. Ale do tego działu MPA zalicza się również regulacje, które normują różnego rodzaju stany zagrożenia, czy raczej działania administracji w stanach zagrożenia życia, zdrowia, mienia, wewnątrz państwa klęski żywiołowe itp. Charakterystyczne dla funkcji policyjnych administracji jest sięganie do środków nadzwyczajnych łącznie z przymusem państwowym. Środki zwykle są stosowane w trybie odformalizowanym.

Podstawowe regulacje:

• Ustawa o policji

• Ustawa o straży granicznej

• Ustawa o agencji bezpieczeństwa publicznego

3 ustawy związane ze stanami nadzwyczajnymi:

• O stanie klęski żywiołowej

• O stanie wyjątkowym

• O stanie wojennym oraz o kompetencjach naczelnego dowódcy sił zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom RP

Regulacja dotycząca chorób zakaźnych:

• Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi

15. Reglamentacja działalności gospodarczej w mpa Swoboda działalności gospodarczej zagwarantowana jest w Konstytucji i na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. MPA zawiera normy gwarantujące swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, a z drugiej strony zawiera normy które pozwalają na jej reglamentowanie. Klasycznymi instytucjami, które służą reglamentacji wykonywania działalności gospodarczej są instytucje zezwolenia i koncesji. Formą reglamentowania jest też ewidencjonowane działalności gospodarczej. Organy AP posługują się zarówno aktem administracyjnym indywidualnych (decyzja administracyjna - wydając zezwolenie), jak również posługuję się czynnościami materialno - technicznymi np. prowadząc ewidencję.

16. Rzeczy publiczne w mpa Dział MPA obejmuje regulację, z której wynika korzystanie z rzeczy powszechnego użytku. Do rzeczy powszechnego użytku zalicza się to co nazywamy majątkiem publicznym, to są różnego rodzaju obiekty urzędów państwowych i samorządowych, a także mienie, którego celem jest przynoszenie zysku. rzeczy powszechnego użytku - może z nich korzystać każdy, ale zasady korzystania stanowią własność czy to Skarbu Państwa, czy jednostek samorządu terytorialnego ma prawo ustalić właściciel. Rzeczy powszechnego użytku podlegają szczególnej ochronie prawnej. Przykłady: drogi publiczne, wody: ustawa prawo wodne, lasy publiczne: ustawa o lasach, : MPA zajmuje się reglamentacją rzeczy które nie miałyby statusu rzeczy w świetle prawa cywilnego

17. Regulacje dotyczące stref specjalnych w mpa Ingerencja MPA dotyczy specjalnie wyodrębnionych terenów. Terenów wyodrębnionych ze względu na specyfikę wymagającą odrębnego zarządu. Na tych terenach mamy do czynienia ze szczególnym statusem prawnym. Przykłady: - obszary górnicze (prawo geologiczne i górnicze) -obszary przygraniczne (o ochronie granicy państwowej) -tereny ekonomiczne (o specjalnych strefach ekonomicznych) -tereny uzdrowiskowe (o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych)

W zakresie tego działu MPA możemy obserwować dwukierunkowość działania AP. Najczęściej jest tak, że AP w oparciu o te przepisy wprowadza w odniesieniu do tych stref specjalnych większe ograniczenia w stosunku do obywateli, niż te, które występują na pozostałym obszarze. Nakłada się dodatkowe obowiązki na osoby przebywające w tych właśnie strefach.

Celem ustanowienia tych stref jest ochrona przez państwo dóbr szczególnie cenionych lub wpływanie na rozwój określonego terenu. Istota reglamentacji administracyjno prawnej sprowadza się z reguły do wyłączenia ogólnego porządku prawnego na danym terenie poprzez wprowadzenie określonych zakazów i nakazów. Zawsze ową regulację odnosi się do określonych terenów.

18. Ingerencja administracyjna w sferę własności nieruchomości na podstawie norm mpa Samo prawo własności jest podstawowym prawem gwarantowanym w przepisach konstytucji. Art. 21.1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art. 64.1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona prawa własności. Prawo własności jest przede wszystkim zdefiniowane na gruncie prawa cywilnego. Te wszystkie regulacje zawarte w PC, które wyznaczają zakres korzystania z uprawnień płynących z prawa własności, nakładają się z regulacjami administracyjno prawnymi, które w celu realizacji czy ochrony interesu społecznego reglamentują w określony sposób korzystanie z własności nieruchomości. Prawo administracyjne wkraczać będzie za pomocą przepisów zawartych w tym dziale w sferę własności nieruchomości przede wszystkim ograniczając sposób korzystania z nieruchomości. (instytucja wywłaszczenia nieruchomości - przepisy o gospodarce nieruchomościami)

3 ustawy, które składają się na ten dział MPA:

• Gospodarce nieruchomościami

• O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

• Prawo budowlane

19. Ciężary publiczne w mpa Przez ciężary publiczne rozumie się obowiązki nakładane na obywateli w celu wykonania określonych zadań należących do administracji publicznej. W szerokim tego słowa znaczeniu przez ciężary publiczne rozumie się także podatki, opłaty itp. W śliślejszym znaczeniu ciężary publiczne różnią się od podatków, opłat którymi zajmuje się prawo finansowe, głównie tym, że nakłada się je w celu realizacji konkretnych zadań ciążących na administracji. Tymczasem podatki i podobne świadczenia finansowe pobierane są z reguły bez wskazania konkretnego ich przeznaczenia.

Rodzaje ciężarów publicznych:

• świadczenia pieniężne ( podatki - prawo finansowe)

• świadczenia osobiste ( osoba własna - ustawa o powszechnym obowiązku

• obrony RP)

• świadczenia rzeczowe ( przekazanie do dyspozycji administracji rzeczy, której jesteśmy posiadaczem np. ewakuacja szpitala do czyjegoś domu -ustawa o stanie klęski żywiołowej).

20. Administracja świadcząca jako dział mpa W państwie współczesnym, chroniącym socjalne prawa człowieka i obywatela, administracja publiczna realizuje zadania, które określa się zazwyczaj jako administrację świadczącą. Jest to działalność złożona, obejmująca funkcję organizatorską (przyznaje świadczenia) oraz reglamentacyjną. Administracja „świadczy usługi” na rzecz obywateli w różnych formach. Szczególną formą z punktu widzenia praw jednostki, jest pomoc społeczna uregulowana ustawą o pomocy społecznej. Administracja świadcząca obejmuje regulację składającą się na pomoc społeczną, szeroko rozumiany system zabezpieczenia społecznego. Administracja będzie reglamentować świadczenia z zakresu pomocy społecznej i działalność organizatorską, która będzie miała na celu pomoc różnego rodzaju podmiotom tego potrzebującym. Z uwagi na to, że w znacznej części działania AP polegają na świadczeniu usług wobec jednostek, nazywa się ten dział administracją świadczącą.

21. Konstytucyjne gwarancje podstawowych swobód jednostki (praw i wolności człowieka) Konstytucja z 1997 roku jest podstawowym źródłem prawa administracyjnego materialnego, a więc przepisy szczególne muszą być z nią zgodne. Konstytucja jest gwarantem praw i wolności, jej normy wyznaczają zarówno podmiotowy jak i przedmiotowy zakres korzystania z tych praw, co zostało uregulowane w II rozdziale: „Wolności, prawa i obowiązki obywatela”. Zakres przedmiotowy: art. 31.1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.2. Każdy jest obowiązany szanować wolność i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw .Zakres podmiotowy: Art. 37.1 Kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.2. Wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców, określa ustawa.

22.Konstytucyjne podstawy (przesłanki) do wprowadzenia ograniczeń w zakresie korzystania z praw i wolności człowieka Regulacje z zakresu MPA - to najczęściej one wprowadzają dodatkowe kryteria, jakie muszą spełniać cudzoziemcy w celu korzystania z określonych wolności, czy też uzyskania określonych uprawnień. (np. lekarz - musi dobrze porozumieć się z pacjentem, musi więc znać język polski w mowie i piśmie). Ograniczenia dotyczące cudzoziemców: Art. 37.2 Wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców, określa ustawa. (np. wolne zawody - wymóg zdania egzaminu z języka polskiego)Ograniczenia dotyczące obywateli:Art. 31.3 Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Z powyższego przepisu wynikają dwa obowiązki : - negatywny: zakaz podejmowania działań, w tym przyjmowania uregulowań, które przez formowanie nakazów czy zakazów dla jednostki, reglamentowałyby sferę jej wolności w sposób pozbawiony konstytucyjnego uzasadnienia. -pozytywny :nakaz podejmowania takich działań i przyjmowania uregulowań, które będą chroniły jednostkę przed nieuzasadnionym naruszeniem jej wolności.Art. 31.3 nie można interpretować w sposób rozszerzający, gdyż zawiera ograniczenia korzystania z praw i wolności.

Z tego przepisu wynikają dowie przesłanki: -formalne: ograniczenia mogą być wprowadzane wyłącznie przepisem ustawy -materialne: wyrażające koncepcję interesu publicznego, mają służyć ochronie interesu publicznego i prawodawca zalicza do tych przesłanek: bezpieczeństwo państwa, porządek publiczny, ochronę środowiska, ochronę zdrowia publicznego, moralność publiczną, wolności i prawa innych osób. Koncepcja państwa demokratycznego - przepis art. 31.3 wiąże z tym przesłanki wprowadza jeszcze jedną granicę ograniczeń (limit). Zakaz naruszania istoty wolności i prawa. Każda wolność posiada określony zakres treściowy, którego naruszenie niweczy istnienie takiej wolności czy prawa. Ogromną rolę w tej regulacji (prawa i wolności) oprócz konstytucji mają normy prawa międzynarodowego. Administracja bowiem zajmuje się w dużym zakresie reglamentacją spraw o charakterze politycznym Regulacje mające charakter reglamentacyjny mają służyć zapewnieniu trwałości i jednolitości organizmu państwowego poprzez zapewnienie pokoju, porządku i bezpieczeństwa. Umożliwiają nadzorowanie i kontrolowanie przez poszczególne osoby korzystania z tych podstawowych swobód, w związku z tym, te regulacje są określane jako normy typu policyjnego.

23. Prawo zrzeszania się w Konstytucji RP Regulacje dotyczące prawa zrzeszania się w Polsce: Źródła prawa - postanowienia konstytucji z 1997 roku, podstawowym przepisem kształtującym wolność zrzeszania się jest art. 58 konstytucji. Art. 58.1 Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się. 2. Zakazane są zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją lub ustawą. O odmowie rejestracji lub zakazie działania takiego zrzeszenia orzeka sąd. (Najistotniejsze rozstrzygnięcia: sąd a nie administracja) 3. Ustawa określa rodzaje zrzeszeń podlegających sądowej rejestracji, tryb tej rejestracji oraz formy nadzoru nad tymi zrzeszeniami. Art. 57. Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określić ustawa. W konstytucji są odrębne regulacje dotyczące zrzeszania się w partie polityczne oraz związki zawodowe.

24. Prawo zrzeszania się w aktach prawa międzynarodowego a)Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - art. 20 1.Każdy człowiek ma prawo do spokojnego zgromadzania i stowarzyszania się. 2.Nikogo nie można zmuszać do przynależności do jakiegokolwiek ugrupowania b)Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych - art. 22 1. Każdy ma prawo do swobodnego stowarzyszania się z innymi, włącznie z prawem do tworzenia i przystępowania do związków zawodowych w celu ochrony swoich interesów. 2.Na wykonywanie tego prawa nie mogą być nałożone ograniczenia inne niż przewidziane przez ustawę i konieczne w demokratycznym społeczeństwie w interesie bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, porządku publicznego bądź dla ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo praw i wolności innych osób. Niniejszy artykuł nie stanowi przeszkody w nałożeniu ograniczeń zgodnych z ustawą na wykonywanie tego prawa przez członków sił zbrojnych i policji. 3. Żadne z postanowień niniejszego artykułu nie uprawnia Państw - Stron Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1948r. dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych do podejmowania kroków ustawodawczych lub stosowania prawa w sposób, który naruszałby gwarancje przewidziane w tej konwencji. c)europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - art. 11 1.Każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się oraz do swobodnego stowarzyszania się, łącznie z prawem tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów. 2.Wykonywanie tych praw nie może podlegać innym ograniczeniom niż te, które określa ustawa i które są konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, ochronę porządku i zapobieganie przestępczości, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób. Niniejszy przepis nie stanowi przeszkody w nakładaniu zgodnych z prawem ograniczeń w korzystaniu z tych praw przez członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowej.

25. Szczególne regulacje prawne dot. Stowarzyszeń Ustawa o Szkolnictwie Wyższym: Art. 204. 1. Studenci mają prawo zrzeszania się w uczelnianych organizacjach studenckich, w szczególności w kołach naukowych oraz zespołach artystycznych i sportowych, na zasadach określonych w ustawie. 2. Uczelniane organizacje studenckie, a także działające w uczelni stowarzyszenia zrzeszające wyłącznie studentów lub studentów i nauczycieli akademickich, mają prawo występowania z wnioskami do organów uczelni lub do organów samorządu studenckiego w sprawach dotyczących studentów uczelni. 3. Organy uczelni mogą przeznaczać środki materialne dla uczelnianych organizacji studenckich i stowarzyszeń, o których mowa w ust. 2. Organizacje te przedstawiają władzom uczelni sprawozdanie i rozliczenie z otrzymanych środków nie rzadziej niż raz w semestrze. Art. 205. 1. Uczelniane organizacje studenckie podlegają rejestracji, z wyłączeniem organizacji studenckich działających na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach. Rejestr uczelnianych organizacji studenckich jest jawny. 2. Organem rejestrującym i prowadzącym rejestr uczelnianych organizacji studenckich jest rektor. Od decyzji rektora w sprawie rejestracji przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. 3. Warunkiem rejestracji uczelnianej organizacji studenckiej jest zgodność jej statutu (regulaminu, deklaracji założycielskiej) z przepisami prawa i statutem uczelni. 4. Rektor uchyla uchwałę organu uczelnianej organizacji studenckiej niezgodną z przepisami prawa, statutem uczelni lub statutem (regulaminem, deklaracją założycielską) tej organizacji. 5. Senat uczelni, na wniosek rektora, rozwiązuje uczelnianą organizację studencką, jeżeli w jej działalności rażąco lub uporczywie są naruszane przepisy ustawowe, statut uczelni lub statut (regulamin, deklaracja założycielska) organizacji.(Stowarzyszenia, które mogą funkcjonować w obrębie szkół wyższych. Studenci mogą zakładać organizacje w oparciu o przepisy prawa o stowarzyszeniach, rejestr uczelnianych organizacji studenckich działających na podst. art. 250. Stowarzyszenia mogą zakładać studenci lub studenci i nauczyciele akademiccy. Sami nauczyciele nie mogą). Ustawa o Ochronie Przeciwpożarowej: Art. 19 1. Ochotnicza straż pożarna i związek ochotniczych straży pożarnych funkcjonują w oparciu o przepisy ustawy - Prawo o stowarzyszeniach. Ustawy samorządowe: np. Do stowarzyszeń gmin stosuje się odpowiednio przepisy Prawa o stowarzyszeniach, z tym że dla założenia stowarzyszenia wymaganych jest co najmniej 3 założycieli. Ustawa o gwarancjach wolności, sumienia i wyznania: art. 19.2 Wypełniając funkcje religijne kościoły i inne związki wyznaniowe mogą w szczególności: 14)tworzyć organizacje mające na celu działalność na rzecz formacji religijnej, kultu publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym i ich skutkom. Art. 29.1 W stosunku do organizacji tworzonych na podstawie art. 19 pkt.14 jeżeli nie mają osobowości prawnej nie stosuje się Prawa o stowarzyszeniach.

26. Zakres przedmiotowy stosowania przepisów ustawy prawo o zgromadzeniach Stosowana jest do struktur, które posiadają cechy stowarzyszenia w rozumieniu ustawy, jeśli dana grupa podmiotów nie została wyłączona spod regulacji. Art. 7.1 Przepisom ustawy nie podlegają: 1)organizacje społeczne działające na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, których Rzeczypospolita jest stroną. 2)kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne. 3)organizacje religijne, których sytuacja prawna jest uregulowana ustawami o stosunku państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych, działające w obrębie tych kościołów i związków. 4)komitety wyborcze utworzone w związku z wyborami do Sejmu, do Senatu, wyborem Prezydenta RP, wyborami do Parlamentu Europejskiego lub wyborami do organów samorządu terytorialnego. 5)partie polityczne. Będzie miała zastosowanie do organizacji społecznych działających na podstawie ustaw lub umów międzynarodowych, a także do organizacji religijnych w sprawach nieuregulowanych odrębnie na gruncie regulacji poświęconych w szczególności tym podmiotom. Prawo o stowarzyszeniach - regulacja ogólna. Co jest stowarzyszeniem w rozumieniu ustawy - art. 2 Stowarzyszenie jest: 1)dobrowolnym 2)samorządnym 3)trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych.

27. Pojęcie i cechy charakterystyczne stowarzyszenia Art. 2.1 Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. 2.Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności.3. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków, do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.

28. Dobrowolny charakter stowarzyszenia Dobrowolność możemy rozpatrywać w dwóch aspektach (Prof. Zbigniew Leoński) : 1) brak jakiegokolwiek przymusu w zakresie przynależności do stowarzyszeń Aspekt ten powinien przejawiać się w następujących ograniczeniach:

• nie można ograniczać prawa wstępowania do stowarzyszenia

• nie można ograniczać prawa występowania ze stowarzyszenia

• zakaz tworzenia stowarzyszeń, w których obowiązywałaby reguła bezwzględnego posłuszeństwa członków.

Zasady dookreślone są art. 6: 1.Tworzenie stowarzyszeń przyjmujących zasadę bezwzględnego posłuszeństwa ich członków jest zakazane. 2.Nikogo nie wolno zmuszać do udziału w stowarzyszeniu lub ograniczać jego prawa do wystąpienia ze stowarzyszenia. Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do stowarzyszenia albo pozostawania poza nim. 2) brak jakiegokolwiek przymusu w zakresie zakładania i istnienia stowarzyszenia -zakaz kształtowania w przepisach prawa katalogu stowarzyszeń, których istnienie jest obowiązkowe. Prof. Paweł Sarnecki: Takie regulacje nie oznaczają, że taka organizacja musi istnieć, tylko że albo tak nazywająca się, konkretna już istniejąca organizacja uzyskuje szczególne przywileje, albo też wykonywanie przez obywateli określonych działań musi łączyć się z przynależnością do danego stowarzyszenia, uznanego oficjalnie za reprezentację określonej grupy obywateli.

29. Samorządność stowarzyszeń Prof. Paweł Sarnecki: Samorządność stowarzyszenia przejawia się w, przymioty samorządności:

• samodzielność w zakresie ustalania celów, programów i struktur (nie jest to taka całkowita samodzielność)

• samodzielność w kreowaniu aktów wewnętrznych

• swobodę w podejmowaniu dowolnych metod funkcjonowania (są granice tej dowolności, stowarzyszenie nie może łamać prawa)

• samodzielność w wyłanianiu swoich władz

• samodzielność o podejmowaniu decyzji o rozwiązaniu stowarzyszenia

Trzeba odróżnić stowarzyszenie od samorządów. stowarzyszenie - zrzeszenie dobrowolne (Prof. Jaroszyński) samorządy - są po to, by administrować

30. Trwały charakter stowarzyszeń Wymóg trwałości ma wykluczać takie organizacje, które skupiają osoby w celu wykonywania jednorazowego zadania, czy też podjęcia jednorazowego działania. Zadania, które są stawiane przed stowarzyszeniem muszą mieć charakter trwały, a więc długoterminowy, ale nie musi być wcale realny. O celu, decydują członkowie stowarzyszenia. Stowarzyszenie powołuje się do ciągłego działania, nie doraźnych. Odróżnia to stowarzyszenie np. od zgromadzeń, manifestacji. Paweł Suski: Trwałość polega przede wszystkim na trwałości celów stowarzyszenia. Celem głównym towarzyszenia jest to, aby stowarzyszenie w oderwaniu od egzystencji członków mogło istnieć i funkcjonować. Bez względu na to, że trwałym ma pozostać cel stowarzyszenia, nie można uznać za stowarzyszenie form o przeważających celach przejściowych, przemijających, np. komitetów wyborczych czy zgromadzeń. (stowarzyszenie ma przynajmniej teoretycznie przeżyć wszystkich swoich założycieli)

31. Niezarobkowy cel działalności stowarzyszeń Jest to element wyróżniający stowarzyszenia od podmiotów o charakterze typowo gospodarczym, np. spółdzielni. Działalność stowarzyszenia powinna opierać się na pracy społecznej członków, co nie wyklucza możliwości zatrudnienia etatowych pracowników. Stowarzyszenia mogą prowadzić działalność gospodarczą (z wyjątkiem stowarzyszeń zwykłych). Uzyskany dochód musi zostać przeznaczony na działalność statutową stowarzyszenia ma posłużyć do realizacji celów stowarzyszenia. Nie można dzielić dochodu pomiędzy członków stowarzyszenia.

32. Członkostwo w stowarzyszeniach i jego ograniczenia Członkostwo w stowarzyszeniach - wolność zrzeszania się. Realizacja tej zasady nie może mieć charakteru bezwzględnego. Art. 1.1 Obywatele polscy realizują prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach zgodnie z przepisami konstytucji oraz porządkiem prawnym określonym w ustawach. 2. Prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach może podlegać ograniczeniom przewidzianym jedynie przez ustawy, niezbędnym do zapewnienia interesów bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego oraz ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo ochrony praw i wolności innych osób. Zgodnie z ustawą tworzenie stowarzyszeń przysługuje: Obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozbawionym praw publicznych, ale wyjątkowo ustawa dopuszcza do udziału w stowarzyszeniach osoby nie posiadające pełnej zdolności do czynności prawnych. Do stowarzyszenia mogą należeć małoletni w wieku od 16 - 18 lat. Mogą oni korzystać z biernego i czynnego prawa wyborczego z ograniczeniem w składzie zarządu stowarzyszenia. Większość muszą stanowić osoby, które mają pełną zdolność do czynności prawnych. Pewne uprawnienia przyznane są osobom małoletnim poniżej 16 roku życia. Mogą oni za zgodą przedstawicieli ustawowych należeć do stowarzyszenia według zasad, które są określone w statutach stowarzyszeń. Tym członkom nie przysługuje prawo brania udziału w głosowaniu na walnych zebraniach członków oraz prawo korzystania z biernego i czynnego prawa wyborczego z wyjątkiem stowarzyszeń, które zrzeszają wyłącznie małoletnich.(art. 3) Art. 4.1 Cudzoziemcy mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą zrzeszać się w stowarzyszeniach zgodnie z przepisami obowiązującymi obywateli polskich. 2. Cudzoziemcy nie mający miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą wstępować do stowarzyszeń, których statuty przewidują taką możliwość. Ograniczenia wprowadzone odrębnymi ustawami dotyczą np. żołnierzy, policjantów. Żołnierz zawodowy potrzebuje zezwolenia MSZ aby wstąpić do stowarzyszenia.

33. Klasyfikacje stowarzyszeń Stowarzyszenia nie są kategorią jednolitą. 1. Kryterium normatywne: Na podstawie jakiej regulacji były utworzone

• tworzone na podstawie ustawy prawo o stowarzyszeniach

• tworzone na podstawie innej regulacji prawnej

2. Kryterium charakteru funkcji wykonywanych przez stowarzyszenia

• wykonujące funkcje zlecone z zakresu administracji publicznej

• nie wykonujące takich funkcji

3. Kryterium regulacji zawartej w ustawie prawo o stowarzyszeniach 3 kategorie stowarzyszeń

• stowarzyszenia zarejestrowane (zarejestrowane w KRS)

• stowarzyszenia zwykłe

• wiązki stowarzyszeń (pojęcie pozanormatywne)

34. Stowarzyszenia zarejestrowane - charakterystyka Pojęcie pozanormatywne, nie występuje w przepisach prawa, wypracowane przez doktrynę. Wymagana jest tutaj procedura rejestracyjna. Tworzone są przez przynajmniej 15 osób. Te osoby uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski stowarzyszenia. Są to czynności obligatoryjne. Stowarzyszenie zarejestrowane uzyskuje osobowość prawną z chwilą dokonania wpisu do KRS, może zakładać terenowe jednostki organizacyjne, łączyć się w związki stowarzyszeń przyjmować w poczet swoich członków osoby prawne oraz korzystać z ofiarności publicznej i przyjmować dotacje od organów władzy państwowej i innych instytucji.

35. Stowarzyszenia zarejestrowane - zasady tworzenia Art. 3.1 Prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozbawionych praw publicznych. Art. 9 Osoby w liczbie co najmniej 15, pragnące założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski .Należy utworzyć komitet założycielski i przeprowadzić procedurę rejestracyjną.

36. Postępowanie w sprawie rejestracji stowarzyszenia Art. 12. Komitet założycielski składa do sądu rejestrowego wniosek o rejestrację wraz ze statutem, listą założycieli, zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy założycieli, protokół z wyboru komitetu założycielskiego, a także informację o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia. Art. 13. 1. Wniosek o zarejestrowanie stowarzyszenia sąd rejestrowy rozpoznaje niezwłocznie, a rozstrzygnięcie powinno nastąpić nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku .2. Sąd rejestrowy doręcza organowi nadzorującemu odpis wniosku o rejestrację wraz z załącznikami wymienionymi w art. 12. Organ ten ma prawo wypowiedzieć się w sprawie wniosku w terminie 14 dni licząc od dnia jego doręczenia, a także przystąpić, za zgodą sądu, do postępowania jako zainteresowany. Art. 14. Sąd rejestrowy odmawia zarejestrowania stowarzyszenia, jeżeli nie spełnia ono warunków określonych w ustawie. Organ nadzorujący :a)wojewoda (właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia) - względem stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego, nie może być organ niższy bo również województwa mogą tworzyć stowarzyszenia. b)starosta - względem pozostałych stowarzyszeń. Organ nadzorujący może wypowiedzieć się w sprawie doręczonego mu wniosku o rejestrację w terminie 14 dni od jego doręczenia i przystąpić do postępowania rejestracyjnego jako zainteresowany. Art. 15. 1. Sąd rejestrowy przed wydaniem postanowienia o zarejestrowaniu stowarzyszenia, jeżeli uzna za niezbędne dokonanie dodatkowych ustaleń, wyznacza w tym celu posiedzenie wyjaśniające. 2. Na posiedzenie wyjaśniające sąd rejestrowy wzywa uczestników postępowania. Art. 16. Sąd rejestrowy wydaje postanowienie o zarejestrowaniu stowarzyszenia po stwierdzeniu, że jego statut jest zgodny z przepisami prawa i założyciele spełniają wymagania określone ustawą. Art. 17. 1. Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. 1a. Terenowa jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 10 ust. 2, może uzyskać osobowość prawną, jeżeli statut stowarzyszenia to przewiduje. 3. O wpisaniu stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego sąd rejestrowy zawiadamia założycieli oraz organ nadzorujący, przesyłając jednocześnie temu organowi statut. Dopuszczalność działania stowarzyszeń - trzeba pamiętać o regulacji zawartej w konstytucji. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że dokonując oceny możliwości rejestracji stowarzyszenia, sąd powinien analizować również spełnienie przesłanek z art. 13 konstytucji. „Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działanie zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływ na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur i członkostwa ”W wyniku wydanego rozstrzygnięcia będzie podejmowana czynność materialno - techniczna polegająca na wpisie do KRS-u, z tą chwilą stowarzyszenie zarejestrowane uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć swą działalność. W ten sposób tworzy się tylko podstawy do funkcjonowania stowarzyszenia, ale by stowarzyszenie mogło skutecznie działać potrzebuje wykreować organy. W związku z tym, w dalszej kolejności członkowie stowarzyszenia obowiązani się ukonstytuować organy stowarzyszenia.

37. Statut stowarzyszenia zarejestrowanego Art. 10.1Statut stowarzyszenia w szczególności określa 1)nazwę stowarzyszenia (ma być to nazwa odróżniająca to stowarzyszenie od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji) 2)teren działania i siedzibę stowarzyszenia 3)cele stowarzyszenia i sposoby ich realizacji 4)sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków 5)władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje 6)sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności jego uchwał 7)sposoby uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich 8)zasady dokonywania zmian statutu 9)sposób rozwiązania się stowarzyszenia 2. Stowarzyszenie, które zamierza tworzyć terenowe jednostki organizacyjne, jest obowiązane określić w statucie strukturę organizacyjną i zasady tworzenia tych jednostek 3. Osoba prawna może być jedynie wspierającym członkiem stowarzyszenia

38. Organy stowarzyszenia zarejestrowanego Ustawodawca formułuje zasadę samorządności stowarzyszenia. Ona odnosi się również do kreowania struktury organizacyjnej stowarzyszenia. Ustawodawca jednak w pewnym zakresie tę samorządność ogranicza. Do tego typu regulacji, które będą ograniczały samorządność stowarzyszenia w sensie ustrojowym, należą przede wszystkim te, które narzucają pewną minimalną strukturę organizacyjną: 1) Walne zebranie członków - Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. W sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie uchwał należy do walnego zebrania członków (korzysta z domniemania kompetencji)Statut może przewidywać zamiast walnego zebrania członków zebranie delegatów lub zastąpienie walnego zebrania członków zebraniem delegatów, jeżeli liczba członków przekroczy określoną w statucie wielkość. W takich przypadkach statut określa zasady wyboru delegatów i czas trwania ich kadencji. (Jeżeli liczba członków przekroczy… (ileś osób), to organem uchwałodawczym będzie zebranie delegatów). 2)Zarząd stowarzyszenia - Organ wykonawczy stowarzyszenia. Podstawowa funkcja - wykonywanie uchwał zebrania członków stowarzyszenia. 3)Organ kontroli wewnętrznej - najczęściej tym organem jest komisja rewizyjna. Te 3 organy muszą w stowarzyszeniu funkcjonować

39. Stowarzyszenia zwykłe - charakterystyka

• jego założenie jest mniej sformalizowane

• jest poddane w mniejszym stopniu nadzorowi

• nie mają osobowości prawnej

• nie mogą posiadać własnego majątku

• brak zdolności do czynności prawnych

• stowarzyszenia zwykłe mogą być stronami postępowania administracyjnego

• są organizacjami społecznymi w rozumieniu przepisów ustawy, między innymi KPA

• mogą działać w postępowaniu administracyjnym jako podmioty na prawach strony

Art. 31 KPA - Stowarzyszenie zwykłe nie posiada statutu, posiada regulamin działalności Przyjmuje się, że cele statutowe to nie tylko cele określone w statucie, ale to cele które są wyznaczone statutem bądź innym podobnym dokumentem wyznaczającym zadania i cele danego podmiotu, czy też wynikające z działalności danego podmiotu. Czyli jeżeli cele określone w regulaminie stowarzyszenia zwykłego będą mieściły się w przedmiocie postępowania, to będzie spełniona pierwsza przesłanka przystąpienia takiego stowarzyszenia zwykłego, jako organizacji społecznej do prowadzonego postpowania. - 3 osoby potrzebne są dla utworzenia stowarzyszenia zwykłego.te osoby uchwalają regulamin działalności. Powinien określać on nazwę, cel i środki działania, siedzibę stowarzyszenia.

40. Postępowanie w sprawie utworzenia stowarzyszenia zwykłego Art. 40.1 Uproszczoną formą stowarzyszenia jest stowarzyszenie zwykłe, nie posiadające osobowości prawnej. 2.Osoby w liczbie co najmniej trzech, pragnące założyć stowarzyszenie zwykłe, uchwalają regulamin działalności, określając w szczególności jego nazwę, cel, teren i środki działania, siedzibę oraz przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie. 3. O utworzeniu stowarzyszenia zwykłego jego założyciele informują na piśmie właściwy, ze względu na przyszłą siedzibę stowarzyszenia, organ nadzorujący, podając dane, o których mowa w ust. 2. Art. 41. 1. Sąd rejestrowy, na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora, może zakazać założenia stowarzyszenia zwykłego, jeżeli nie spełnia ono warunków określonych w art. 16. (statut zgodny z prawem) 2. Jeżeli w ciągu 30 dni od dnia uzyskania informacji o założeniu stowarzyszenia zwykłego nie zakazano jego działalności, może ono rozpocząć działalność.(Instytucja tzw. milczącej zgody na działalność stowarzyszenia)

41. Ustawowe ograniczenia w działalności stowarzyszenia zwykłego Stowarzyszenie zwykłe nie może: 1)powoływać terenowych jednostek organizacyjnych 2)łączyć się w związki stowarzyszeń 3)zrzeszać osób prawnych 4)prowadzić działalności gospodarczej 5)przyjmować darowizn, spadków i zapisów oraz otrzymywać dotacji, a także korzystać z ofiarności publicznej. Stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich.

42. Związki stowarzyszeń - ogólna charakterystyka Związki stowarzyszeń mogą być zakładane przez co najmniej 3 stowarzyszenia, pośrednio wynika, że stowarzyszenia tworzące związek muszą posiadać osobowość prawną, czyli odnosimy do nich przepisy o stowarzyszeniach zarejestrowanych. Jeśli chodzi o zasady tworzenia i funkcjonowania, to stosuje się do nich regulacje dotyczące stowarzyszeń zarejestrowanych. Członkami mogą być też inne osoby prawne. Jeśli takie osoby prawne prowadzą działalność gospodarczą, to mogą być wspierającymi. Również stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą być tworzone przez co najmniej 3 stowarzyszenia.

43. Majątek stowarzyszeń Art. 33. 1. Majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej. 2. Stowarzyszenie, z zachowaniem obowiązujących przepisów, może przyjmować darowizny, spadki i zapisy oraz korzystać z ofiarności publicznej. Art. 34. Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą, według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach. Dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków. Art. 35. Stowarzyszenie może otrzymywać dotację według zasad określonych w odrębnych przepisach.

44. Rozwiązanie stowarzyszenia - przesłanki i postępowanie Rozwiązanie stowarzyszenia może nastąpić w dwojaki sposób: a)na podstawie własnej uchwały podjętej przez organy - gdy liczba członków zmniejszyła się poniżej liczby wymaganej b)na podstawie postanowienia sądu rejestrowego - konsekwencja zastosowania trybu nadzoru nad stowarzyszeniem, bo to organ nadzoru występuje do sądu o rozwiązanie stowarzyszenia. Wystąpienie takie nie jest dobrowolne. Art. 31 Na wniosek organu nadzorującego sąd wydaje postanowienie o rozwiązaniu stowarzyszenia, w razie gdy: 1)liczba członków stowarzyszenia zmniejszyła się poniżej liczby członków wymaganych do jego założenia 2stowarzyszenie nie posiada przewidzianych w ustawie władz i nie ma warunków do ich wyłonienia w okresie nie dłuższym niż rok. Sąd wydaje postanowienie po przeprowadzeniu rozprawy. Rozwiązanie rodzi obowiązek likwidacji przede wszystkim w sensie majątkowym. Art. 36. 1. W razie rozwiązania się stowarzyszenia na podstawie własnej uchwały, likwidatorami stowarzyszenia są członkowie jego zarządu, jeżeli statut lub, w razie braku odpowiednich postanowień statutu, uchwała ostatniego walnego zebrania członków (zebrania delegatów) tego stowarzyszenia nie stanowi inaczej. 2. W razie rozwiązania stowarzyszenia przez sąd, zarządza on jego likwidację, wyznaczając likwidatora. Art. 37. 1. Obowiązkiem likwidatora jest przeprowadzenie likwidacji w możliwie najkrótszym czasie, w sposób zabezpieczający majątek likwidowanego stowarzyszenia przed nieuzasadnionym uszczupleniem. 2. Likwidator w szczególności powinien: 1) zawiadomić sąd o wszczęciu likwidacji i wyznaczeniu likwidatora, z podaniem swego nazwiska, imienia i miejsca zamieszkania, jeżeli nie zachodzą warunki określone w art. 36 ust. 2, 2) dokonywać czynności prawnych niezbędnych do przeprowadzenia likwidacji, podając do publicznej wiadomości o wszczęciu postępowania likwidacyjnego, 3) po zakończeniu likwidacji zgłosić sądowi wniosek o wykreślenie stowarzyszenia z Krajowego Rejestru Sądowego. 3. Jeżeli likwidacja nie zostanie zakończona w ciągu roku od dnia jej zarządzenia, likwidatorzy przedstawiają przyczyny opóźnienia sądowi, który w razie uznania opóźnienia za usprawiedliwione przedłuża termin likwidacji lub zarządza zmianę likwidatorów. Art. 38. Majątek zlikwidowanego stowarzyszenia przeznacza się na cel określony w statucie lub w uchwale walnego zebrania członków (zebrania delegatów) o likwidacji stowarzyszenia. W razie braku postanowienia statutu lub uchwały w tej sprawie, sąd orzeka o przeznaczeniu majątku na określony cel społeczny. Art. 39. Koszty likwidacji pokrywa się z majątku likwidowanego stowarzyszenia

45. Organy nadzoru nad stowarzyszeniami Poprzez nadzór, organy państwa w szczególności administracji publicznej mogą ingerować w działalność podmiotów samorządnych, niezależnych. Jeśli chodzi o stowarzyszenia, to regulacja ustawowa poświęcona nadzorowi, gwarantuje samodzielność i ją ogranicza. Art. 8. 5. Nadzór nad działalnością stowarzyszeń należy do: 1) wojewody właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia - w zakresie nadzoru nad działalnością stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego, 2) starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia - w zakresie nadzoru nad innymi niż wymienione w pkt 1 stowarzyszeniami - zwanych dalej "organami nadzorującymi"

Art. 25. Organ nadzorujący ma prawo: 1) żądać dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia, w wyznaczonym terminie, odpisów uchwał walnego zebrania członków (zebrania delegatów), 2) żądać od władz stowarzyszenia niezbędnych wyjaśnień. Art. 26. W razie niezastosowania się stowarzyszenia do wymagań określonych w art. 25, sąd na wniosek organu nadzorującego może nałożyć grzywnę w wysokości jednorazowo nie wyższej niż 5.000 zł. Od grzywny można zwolnić, jeżeli po jej wymierzeniu stowarzyszenie niezwłocznie zastosuje się do wymagań organu nadzorującego. Stowarzyszenie, w terminie 7 dni, może wystąpić do sądu o zwolnienie od grzywny. Art. 28. W razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2, organ nadzorujący, w zależności od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości, może: -wystąpić o ich usunięcie w określonym terminie o -udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia -wystąpić do sądu o zastosowanie środka określonego w art. 29.Art. 29. 1. Sąd, na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora, może: 1) udzielić upomnienia władzom stowarzyszenia, 2) uchylić niezgodną z prawem lub statutem uchwałę stowarzyszenia, 3) rozwiązać stowarzyszenie, jeżeli jego działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa albo postanowień statutu i nie ma warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem lub statutem. 2. Sąd rozpoznając wniosek, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, może na wniosek lub z własnej inicjatywy wydać zarządzenie tymczasowe o zawieszeniu w czynnościach zarządu stowarzyszenia, wyznaczając przedstawiciela do prowadzenia bieżących spraw stowarzyszenia. 3. Rozpoznając wniosek o rozwiązanie stowarzyszenia, sąd może zobowiązać władze stowarzyszenia do usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie i zawiesić postępowanie. W razie bezskutecznego upływu terminu, sąd, na wniosek organu nadzorującego lub z własnej inicjatywy, podejmie zawieszone postępowanie. Art. 30. 1. Jeżeli stowarzyszenie nie posiada zarządu zdolnego do działań prawnych, sąd, na wniosek organu nadzorującego lub z własnej inicjatywy, ustanawia dla niego kuratora 2. Kurator jest obowiązany do zwołania w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy walnego zebrania członków (zebrania delegatów) stowarzyszenia w celu wyboru zarządu. Do czasu wyboru zarządu, kurator reprezentuje stowarzyszenie w sprawach majątkowych wymagających bieżącego załatwienia. 3. Wynagrodzenie kuratora pokrywa się z majątku stowarzyszenia.- Niezbędny jest udział stowarzyszenia w postępowaniu o jego rozwiązanie.

47. Wolność zgromadzeń w Konstytucji Wolność organizowania i uczestniczenia w zgromadzeniach podniesione do rangi zasady konstytucyjnej. Organizowanie - uczestniczenie. Konstytucja w rozdziale Wolności i Prawa Polityczne Art. 57. Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać ustawa. 2 wolności:- organizowania pokojowych zgromadzeń- uczestnictwa w pokojowych zgromadzeniach Konstytucja nie określa w sposób ostry pojęć art. 57. Nie jest jasne o jakie zgromadzenia chodzi. Użycie pojęcia nieostrego w konstytucji nie pozwala na dookreślenie go aktem rangi ustawowej. Ale ustawa Prawo o zgromadzeniach definiując jakie zgromadzenia podlegają reglamentacji, wskazując co należy rozumieć pod pojęciem zgromadzeń publicznych, nie tyle dookreśla pojęcie konstytucyjne, co wyróżnia pewną kategorię zgromadzeń mieszczących się w tym pojęciu z art. 57 i przewiduje dla nich określoną reglamentację.

48. Wolność zgromadzeń w aktach prawa międzynarodowego Akty prawa międzynarodowego zawierają regulacje, które są kształtowane łącznie z określeniem wolności zrzeszania się. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - narodziny w niej. Wolność pokojowego zgromadzania się powinna być traktowana, kwalifikowana jako prawo derogowalne. Oznacza to, że wolność ta może zostać w szczególnych okolicznościach uchylona przez państwo, które podpisało umowę. - klauzula imitacyjna ograniczenie tego prawa w odniesieniu do określonej grupy podmiotów, ale pod ściśle sprecyzowanymi w przepisach warunkami. W PDPC z zgromadzeniom poświęcony ten sam przepis, który dotyczył stowarzyszeń. Art. 20 Każdy człowiek ma prawo do wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania. Nikogo nie można zmuszać, aby należał do jakiegoś zrzeszenia. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych Art. 21 Uznaje się prawo do spokojnego zgromadzania się. Na wykonywanie tego prawa nie mogą być nałożone ograniczenia inne niż ustalone zgodnie z ustawą i konieczne w demokratycznym społeczeństwie w interesie bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, porządku publicznego bądź dla ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo praw i wolności innych osób. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - art. 11 1. Każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się oraz do swobodnego stowarzyszania się, włącznie z prawem tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów. 2. Wykonywanie tych praw nie może podlegać innym ograniczeniom niż te które określa ustawa i które są konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwu, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób. Niniejszy przepis nie stanowi przeszkody w nakładaniu zgodnych z prawem ograniczeń w korzystaniu z tych praw przez członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowej. Są to prawa derogowalne, które można poddać klauzuli limitacyjnej, oczywiście tylko w uzasadnionych prawem okolicznościach.

49. Zakres przedmiotowy stosowania ustawy Prawo o zgromadzeniach Podstawowe znaczenie: wyjaśnienie ustawowego pojęcia zgromadzenia publicznego. Analiza regulacji ustawowej prowadzi do wniosku, że reglamentacji będą podlegały organy i kierownictwo w zgromadzeniu publicznym. Art. 1. 2 Zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osób, zwołane w celu wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska. Musi zachodzić związek psychologiczny pomiędzy zgromadzonymi związany z chęcią przeprowadzenia wspólnych obrad lub wyrażenia stanowiska - ważne w doktrynie.

50. Pojęcie zgromadzenia i zgromadzenia publicznego Art. 1.2. Zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osób, zwołane w celu wspólnych obrad lub w celu wspólnego wyrażenia stanowiska (nie podlegają one reglamentacji)Zgromadzenia publiczne - organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób.

51. Zakres reglamentacji zgromadzeń i wyłączenia spod tego zakresu Reglamentacji podlegają wyłącznie zgromadzenia publiczne a zgromadzenia publiczne definiowane są przez ustawodawcę jako zgromadzenia organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób. O tym, czy zgromadzenie podlega reglamentacji czy nie decyduje nie cel zgromadzenia, ale to czy jest to zgromadzenie publiczne czy prywatne. Zgromadzenia publiczne podlegają reglamentacji, gdy bierze w nich udział przynajmniej 15 osób. Musi zachodzić związek psychologiczny pomiędzy zgromadzonymi związany z chęcią przeprowadzenia wspólnych obrad lub wyrażenia stanowiska - ważne w doktrynie. Wyłączone spod zakresu stosowania tej regulacji są zgromadzenia(art4): -gromadzenia, które mieszczą się w pojęciu zgromadzeń publicznych, ale nie będą reglamentowane w trybie tej ustawy - zgromadzenia publiczne: 1)organizowane przez organ państwa lub samorządu terytorialnego 2)zgromadzenia odbywane w ramach działalności Kościoła Katolickiego, innych kościołów oraz związków wyznaniowych Zgromadzenie dotyczące regulacji szczegółowej będą wyłączane w całości bądź w części.

52. Szczególne regulacje kształtujące prawo do zgromadzeń Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym Art. 230. 1. Pracownicy uczelni, doktoranci i studenci mają prawo organizowania zgromadzeń na terenie uczelni. Na zorganizowanie zgromadzenia w lokalu uczelni niezbędna jest zgoda rektora 2. O zamiarze zorganizowania zgromadzenia organizatorzy zawiadamiają rektora co najmniej na 24 godziny przed rozpoczęciem zgromadzenia. W sytuacjach uzasadnionych nagłością sprawy rektor może przyjąć zawiadomienie złożone w krótszym terminie. 3. Rektor odmawia udzielenia zgody, o której mowa w ust. 1, lub zakazuje zorganizowania i przeprowadzenia zgromadzenia, jeżeli cele lub program zgromadzenia naruszają przepisy prawa. 4. Na zgromadzenie rektor może delegować swego przedstawiciela. 5. Statut uczelni określa przepisy porządkowe dotyczące odbywania zgromadzeń. 6. Organizatorzy zgromadzeń odpowiadają przed organami uczelni za ich przebieg. 7. Rektor uczelni albo jego przedstawiciel, po uprzedzeniu organizatorów, rozwiązuje zgromadzenie, jeżeli przebiega ono z naruszeniem przepisów prawa.

Ustawa Prawo o ruchu drogowym:„Zawody sportowe, rajdy, wyścigi, zgromadzenia i inne imprezy, które powodują utrudnienia w ruchu lub wymagają korzystania z drogi w sposób szczególny, mogą się odbywać pod warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa i porządku podczas trwania imprezy oraz uzyskania zezwolenia na jej przeprowadzenie. Ustawa O ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady Art. 7 „1. Odbycie zgromadzenia na obszarze Pomnika Zagłady lub jego strefy ochronnej wymaga zgody wojewody, wydanej w drodze decyzji. 2. Wniosek o udzielenie zgody składa się nie później niż na 30 dni przed datą zgromadzenia. Wniosek złożony po tym terminie pozostawia się bez rozpoznania. O pozostawieniu wniosku bez rozpoznania wojewoda orzeka w trybie decyzji. „- Ustawy, które regulują stany nadzwyczajne: Ustawa o stanie wyjątkowym „Art. 16.1 W czasie stanu wyjątkowego mogą być zawieszone prawa do: 1)organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadzeń”. „Art. 23.1 Kto w czasie stanu wyjątkowego 1) wbrew zakazowi określonemu w art. 16 ust. 1 pkt 1 organizuje lub przeprowadza zgromadzenie-podlega karze aresztu albo grzywny”(odpowiedzialność z tytułu naruszenia zakazu czy ograniczenia prawa)Ustawa o stanie wojennym„ Art. 22 1. W czasie stanu wojennego mogą być zawieszone prawa do: 1) organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju zgromadzeń, 2) organizowania i przeprowadzania imprez masowych oraz prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych nie będących imprezami masowymi, 3) zrzeszania się poprzez nakazanie okresowego zaniechania działalności zarejestrowanych stowarzyszeń, partii politycznych, związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, organizacji pracodawców, ruchów obywatelskich oraz innych dobrowolnych zrzeszeń i fundacji, których działalność może utrudnić realizację zadań obronnych. 2. Przepis ust. 1 pkt 1 nie dotyczy zgromadzeń organizowanych przez kościoły inne związki wyznaniowe oraz organizacje religijne działające w obrębie świątyń, budynków kościelnych, w innych pomieszczeniach służących organizowaniu i publicznemu sprawowaniu kultu, a także zgromadzeń organizowanych przez organy państwa lub organy samorządu terytorialnego. 3. Pozwolenia na zbiórki publiczne na obszarze, na którym wprowadzono stan wojenny, mogą być udzielane tylko wówczas, gdy w ocenie organu właściwego do udzielenia pozwolenia przeprowadzenie zbiórki nie utrudni realizacji celów wprowadzenia stanu wojennego.”

53. Pojęcie organizatora zgromadzenia Art. 3.1 Prawo organizowania zgromadzeń przysługuje: - osobom mającym pełną zdolność do czynności prawnych - osobom prawnym - innym organizacjom a także grupom osób. 2. W zgromadzeniach nie mogą uczestniczyć osoby posiadające przy sobie broń, materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne narzędzia.

54. Właściwość rzeczowa i miejscowa organów do reglamentacji zgromadzeń

Właściwość rzeczowa: Art. 5.1 Postępowanie w sprawach dotyczących zgromadzeń należy do zadań zleconych organów gminy. 2. Organem odwoławczym od decyzji wydanych w sprawach o których mowa w ust. 1, jest wojewoda. Ustawa nie określa jaki organ gminy, przyjmuje się, że organ wykonawczy (domniemanie kompetencji na rzecz organów monokratycznych). (Jeżeli chodzi o ustalenie organu gminy, który jest właściwy w sprawach reglamentowania zgromadzeń, do dodatkowo należy zwrócić uwagę na brak jednolitości w tym zakresie. Sprawy reglamentacji konkretnego zgromadzenia publicznego są sprawami indywidualnymi z zakresu AP. Jeśli tak, to w tym zakresie korzystamy z domniemania kompetencji, z których korzystają organy wykonawcze gmin, monokratyczne - wójt, burmistrz, prezydent miasta) Właściwość miejscowa: Art. 6.1 Zgromadzenia organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób zwane dalej „zgromadzeniami publicznymi”, wymagają uprzedniego zawiadomienia organu gminy właściwego ze względu na miejsce zgromadzenia. 2. Jeżeli zgromadzenia organizowane są w pobliżu siedzib przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych i organizacji międzynarodowych korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych, organ gminy zawiadamia właściwego komendanta policji oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. 3. Rada gminy może określić miejsca, w których organizowanie zgromadzeń publicznych nie wymaga zawiadomienia.-organem właściwym miejscowo w zakresie reglamentacji zgromadzeń jest organ gminy właściwy ze względu na miejsce, w którym ma się odbyć zgromadzenie

55. Obowiązki organizatora zgromadzenia w zakresie jego organizacji Obowiązki organizatora zgromadzenia z zakresie zawiadomienia właściwego organu o zwołaniu zgromadzenia - to one stanowią ten podstawowy system reglamentacyjny jeśli chodzi o organizowanie zgromadzeń. Organizator zgromadzenia publicznego zawiadamia organ gminy w taki sposób, aby wiadomość o zgromadzeniu dotarła nie później niż na 3 dni a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia.

56. Zawiadomienie o zamiarze zwołania zgromadzenia Wolność zgromadzeń reglamentowana jest poprzez stosowanie instytucji zawiadamiania organu o zamiarze przeprowadzenia zgromadzenia publicznego. Nie jest konieczne uzyskanie pozytywnej decyzji w sprawie wystarcza brak sprzeciwu organu. Art. 7.1 Organizator zgromadzenia publicznego zawiadamia organ gminy w taki sposób, aby wiadomość o zgromadzeniu dotarła nie później niż na 3 dni, a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia. 2. Zawiadomienie powinno zawierać następujące dane:1)imię, nazwisko, datę urodzenia i adres organizatora oraz nazwę i adres osoby prawnej lub organizacji, jeżeli w jej imieniu organizuje on zgromadzenie, 2)cel i program oraz język, w którym będą porozumiewać się uczestnicy zgromadzenia, 3)miejsce i datę godzinę rozpoczęcia, planowany czas trwania, przewidywaną liczbę uczestników oraz projektowaną trasę przejścia, jeżeli przewiduje się zmianę miejsca w czasie trwania zgromadzenia, 4)określenie planowanych przez organizatora środków służących zapewnieniu pokojowego przebiegu zgromadzenia oraz środków, o których dostarczenie zwraca się do organu gminy.

57. Postępowanie w sprawie zawiadomienia o zgromadzeniu Wpływ zawiadomienia wszczyna postępowanie administracyjne wyjaśniające. Organ sprawdza, czy zgromadzenie jest zgodne z prawem i czy nie jest niebezpieczne. Milczenie = zgoda organu. Organ gminy ma obowiązek zbadać dopuszczalność przeprowadzenia zgromadzenia: -czy jego cel lub odbycie sprzeciwiają się ustawie lub naruszają przepisy ustaw karnych -czy odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lun zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach. Organ ma obowiązek zakazać przeprowadzenia zgromadzenia w przypadku wystąpienia tych dwóch przesłanek. (art8)Decyzja w tej sprawie nie jest decyzją uznaniową. Ustawa przewiduje wiele odstępstw od KPA. Odrębności wynikają z faktu, że postępowanie musi być przeprowadzone szybko i szybko zakończone. Art.9.1 Decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego powinna być doręczona organizatorowi w terminie 3 do od dnia zawiadomienia, nie później jednak niż na 24 godziny przed planowanym terminem rozpoczęcia zgromadzenia. 2. Odwołanie wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji.3. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji. 4. Decyzję wydaną w wyniku rozpatrzenia odwołania doręcza się organizatorowi w terminie 3 dni od dnia otrzymania odwołania. Odwołanie - także w trybie przyspieszonym. Odwołanie nie ma charakteru suspensywnego. czyli wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji. Decyzja natychmiastowo wykonalna z mocy prawa.

58. Decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego i środki prawne, które od niej przysługują Art. 8. Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego, jeżeli: 1)jego cel lub odbycie sprzeciwiają się niniejszej ustawie lub naruszają przepisy ustaw karnych 2)odbycie zgromadzenia może zagrażać zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach. Art.9.1 Decyzja o zakazie zgromadzenia publicznego powinna być doręczona organizatorowi w terminie 3 do od dnia zawiadomienia, nie później jednak niż na 24 godziny przed planowanym terminem rozpoczęcia zgromadzenia. 2. Odwołanie wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji. 3. Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji. 4. Decyzję wydaną w wyniku rozpatrzenia odwołania doręcza się organizatorowi w terminie 3 dni od dnia otrzymania odwołania. Organy odwoławcze: wojewoda ma obowiązek przeprowadzić postępowanie i doręczyć decyzję odwoławczą w terminie 3 dni od dnia otrzymania odwołania.- Kontrola sądowo administracyjna (regulacja szczególna w stosunku do KPA)Na decyzję wojewody służy prawo wniesienia skargi bezpośrednio do sądu administracyjnego w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji (odwołanie nie ma charakteru suspensywnego, jego wniesienie nie powoduje wstrzymania wykonania decyzji).Skargę wnosi się bezpośrednio do wojewódzkiego SA właściwego ze względu na siedzibę wojewody. Sąd ma obowiązek wyznaczyć rozprawę nie później niż w terminie 7 dni od dnia wniesienia do niego skargi (późniejszy termin jeżeli występują przeszkody formalne np. braki w skardze)Na orzeczenie SA służy skarga kasacyjna wnoszona do NSA, ale jest już rozpatrywana na zasadach ogólnych.

59. Obowiązki i uprawnienia organizatora zgromadzenia publicznego w trakcie jego trwania Przed otwarciem zgromadzenia publicznego, organizator powinien podjąć odpowiednie kroki w celu odbycia zgromadzenia. Ustawa przyznaje mu uprawnienia które pozwalają na prawidłową realizację tego obowiązku. Zasadą jest, że organizator pełni na zgromadzeniu funkcję przewodniczącego: -otwarcie zgromadzenia-kieruje jego przebiegiem-zamyka zgromadzenie Art. 10.1 Zgromadzenie publiczne powinno mieć przewodniczącego, który otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem oraz zamyka zgromadzenie. 2. Przewodniczącym jest organizator zgromadzenia, chyba że powierzy on swoje obowiązki innej osobie albo uczestnicy zgromadzenia za jego zgodą wybiorą innego przewodniczącego 3. Przewodniczący odpowiada za zgodny z przepisami prawa przebieg zgromadzenia i podejmuje w tym celu przewidziane w ustawie środki .4. Przewodniczący ma prawo żądać opuszczenia zgromadzenia przez osobę, która swoim zachowaniem narusza przepisy ustawy albo uniemożliwia lub usiłuje udaremnić zgromadzenie. W razie niepodporządkowania się żądaniu, przewodniczący może zwrócić się o pomoc do policji lub straży miejskiej. 5. Jeżeli uczestnicy zgromadzenia nie podporządkują się zarządzeniom przewodniczącego wydanym w wykonaniu jego obowiązków lub gdy przebieg zgromadzenia sprzeciwia się niniejszej ustawie albo narusza przepisy ustaw karnych, przewodniczący rozwiązuje zgromadzenie. 6. Z chwilą rozwiązania lub zamknięcia zgromadzenia jego uczestnicy są obowiązani bez uzasadnionej zwłoki opuścić miejsce, w którym odbywało się zgromadzenie. Ponadto może wnioskować do organów gminy o zabezpieczenie policyjne, odpowiada również za przebieg zgromadzenia.

60. Kompetencje organów gminy w czasie zgromadzenia publicznego Tym organom służą uprawnienia o charakterze porządkowym. Wójt. burmistrz bądź prezydent miasta mogą delegować na zgromadzenia swych przedstawicieli. Przedstawiciel ma obowiązek okazać swe upoważnienie do podejmowania czynności urzędowych. Okazuje przewodniczącemu zgromadzenia. Art. 11.1 Organ gminy może delegować na zgromadzenie swoich przedstawicieli 2.Organ gminy na wniosek organizatora zapewnia w miarę potrzeby i możliwości ochronę policyjną w trybie przepisów ustawy o Policji, służącą stosownemu przebiegowi zgromadzenia, oraz może delegować na zgromadzenie swojego przedstawiciela. 3. Delegowani przedstawiciele organu gminy, przybywając na zgromadzenie, są obowiązani okazać swoje upoważnienia przewodniczącemu zgromadzenia. Art. 12.1 Zgromadzenie może być rozwiązane przez przedstawiciela organu gminy, jeżeli jego przebieg zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub gdy narusza przepisy niniejszej ustawy albo przepisy ustaw karnych, a przewodniczący, uprzedzony o konieczności rozwiązania zgromadzenia, wzbrania się to uczynić. 2. Rozwiązanie zgromadzenia na podstawie ust.1 następuje przez wydanie decyzji ustnej, poprzedzonej trzykrotnym ostrzeżeniem uczestników zgromadzenia o możliwości jego rozwiązania, a następnie ogłoszonej przewodniczącemu w obecności zgromadzonych, której nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzję tę dostarcza się organowi na piśmie w terminie 24 godzin od jej podjęcia. 3. Organizatorowi oraz uczestnikowi zgromadzenia przysługuje prawo odwołania się od decyzji w sprawie rozwiązania zgromadzenia w terminie 3 dni od dnia rozwiązania zgromadzenia, przepis art. 9 ust.4 stosuje się odpowiednio. Kolejny wyjątek od KPA - w szczególności od zasady pisemnośći (bo decyzja jest wydana ustnie).Dlaczego jest to wyjątek od KPA? Wydanie rozstrzygnięcia ustnie jest możliwe tylko w interesie strony. A tu zgromadzeni nie są raczej zainteresowani tym, żeby wydać taką decyzję lub nie. Taka decyzja - rygor natychmiastowej wykonalności. Wyjątek od KPA, tam są przesłanki wydania tego rygoru. Stanowią również że decyzja może być wykonalna z mocy prawa. W przypadku zgromadzeń - obowiązek tego rygoru. Na organie gminy ciąży obowiązek doręczenia decyzji organizatorowi zgromadzenia na piśmie. Na ostateczną decyzję służy skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego. 7 dni na wyznaczenie rozprawy.

61. Pojęcie ewidencji ludności Doktryna prawa administracyjnego buduje definicję w oparciu o ustawę. Ewidencja ludności jest to zespół działań podejmowanych w ramach administracji publicznej nakierowanych na rejestrację danych o osobach fizycznych. Ten system ma stabilizować stosunki prawne na terenie RP, jest tak skonstruowany aby na bieżąco aktualizować informacje. Elementem istnienia systemu ewidencjonowania rejestracyjnego jest stabilność państwa. System ewidencji ludności prowadzony jest przy wykorzystywaniu technik informatycznych w oparciu o dane zgłaszane przy wykonywaniu ustawowo określonych obowiązków meldunkowych. Obowiązek meldunkowy - nałożony na podmioty spoza AP. Na podmioty zewnętrzne. Część spośród tych obowiązków meldunkowych spoczywa też na organach AP. przepisy adresują szereg przepisów do osób fizycznych, ale w części do organów AP, które muszą dokonać czynności ewidencyjnej. Niewykonanie tych obowiązków jest sankcjonowane odpowiedzialnością za wykroczenie przeciwko obowiązkowi meldunkowemu. Rozdział XVIII - wykroczenia przeciwko ewidencji: Art. 146. § 1. Kto nie dopełnia w terminie obowiązku zgłoszenia w urzędzie stanu cywilnego faktu urodzenia lub zgonu, podlega karze grzywny do 250 złotych albo karze nagany.§ 2. Sprawca nie podlega odpowiedzialności, jeżeli pomimo nie dokonania zgłoszenia akt stanu cywilnego został sporządzony we właściwym czasie. Art. 147. § 1. Kto nie dopełnia ciążącego na nim obowiązku meldunkowego, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany. § 2. Kto, będąc do tego obowiązany, nie zawiadamia właściwego organu o niedopełnieniu przez inną osobę ciążącego na niej obowiązku meldunkowego, podlega karze grzywny albo karze nagany

62. Zakres danych rejestrowanych w ewidencji ludności Art. 1. 1. Ustawa normuje sprawy ewidencji ludności i dowodów osobistych. 2. Ewidencja ludności polega na rejestracji danych o miejscu pobytu osób, o urodzeniach, dotyczących obowiązku wojskowego, zmianach stanu cywilnego, obywatelstwa, imion i nazwisk oraz o zgonach.

63. Zakres przedmiotowy obowiązków meldunkowych Art. 4. Obowiązek meldunkowy polega na: 1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego; 2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego; 3) zameldowaniu o urodzeniu dziecka; 4) zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego; 5) zameldowaniu o zgonie osoby.

64. Zakres podmiotowy obowiązków meldunkowych Zakres podmiotowy obowiązku meldunkowego nie ogranicza się jedynie do obywateli polskich. Są nim objęte wszystkie osoby przebywające na terytorium RP. Art. 2. Osoba przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana wykonywać obowiązek meldunkowy określony w ustawie. Art. 27. Od wykonywania obowiązku meldunkowego zwolnieni są pod warunkiem wzajemności szefowie i członkowie personelu przedstawicielstw dyplomatycznych oraz urzędów konsularnych państw obcych, łącznie z członkami ich rodzin pozostającymi z nimi we wspólnocie domowej, a także inne osoby na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, z wyjątkiem cudzoziemców mających stałe miejsce pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej

65. Zameldowanie na pobyt stały Podstawowe znaczenie: służy swoistej stabilizacji osoby fizycznej jako uczestnika obrotu prawnego. Z drugiej strony, podczas realizowania obowiązku meldunkowego uzyskiwana większość danych o osobach objętych ewidencją ludności. Art. 5. 1. Osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego. 2. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego. Pobyt stały - warunkujący powstanie obowiązku zameldowania

66. Pojęcie pobytu stałego Art. 6. 1. Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. 2. Miejscem pobytu stałego osoby zatrudnionej na statku żeglugi śródlądowej, zamieszkałej stale na statku, jest miejscowość, w której ma siedzibę przedsiębiorstwo żeglugowe zatrudniające tę osobę. Przesłanki zameldowania na pobyt stały: -zamieszkanie (element obiektywny) -zamiar, wola po stronie meldującego się (element subiektywny) Art. 9b.1 Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy następuje pod oznaczonym adresem. 2. Adres określa się przez podanie: 1) w gminach, które uzyskały status miasta - nazwy miasta (dzielnicy), ulicy, numeru domu i lokalu, nazwy województwa oraz kodu pocztowego 2) w innych gminach - nazwy miejscowości, numeru domu i lokalu, nazwy gminy, nazwy województwa, kodu pocztowego oraz nazwy ulicy, jeżeli w miejscowości występuje podział na ulice. 3. Przepisy ust.1 i 2 stosuje się odpowiednio do zameldowania osób przebywających stale lub czasowo na statku morskim lub żeglugi śródlądowej albo w innych ruchomych pomieszczeniach mieszkalnych. Fakt zameldowania - dopełnienie obowiązku meldunkowego. Z faktu zameldowania na pobyt stały nie można też dowodzić członkostwa w danej wspólnocie samorządu terytorialnego. Zameldowanie na pobyt stały nie jest kryterium wyłącznym i nie decyduje o właściwości miejscowej organu AP, jeśli chodzi o prowadzenie procedury administracyjnej.

67. Zameldowanie na pobyt czasowy

68. Pojęcie i rodzaje pobytu czasowego Art. 7.1. Pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem. 2. Miejscem pobytu czasowego osoby zatrudnionej na statku morskim albo osoby, która w związku z wykonywaniem pracy przebywa przez określony czas w ruchomym urządzeniu mieszkalnym poza miejscem pobytu stałego, jest miejscowość, w której ma siedzibę zakład pracy zatrudniający tę osobę. Rodzaje pobytu czasowego: a) pobyt czasowy trwający do 3 miesięcy b) pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące Walor czasowości przysługiwać może co do zasady pobytom, które nie przekraczają 3 miesięcy. Pobyt dłuższy - powinien być traktowany jako trwały, prowadzący do zameldowania na pobyt stały. Art. 8.1. Osoba zameldowana na pobyt czasowy i przebywająca w tej samej miejscowości nieprzerwanie dłużej niż 2 miesiące jest obowiązana zameldować się na pobyt stały, chyba że zachodzą okoliczności wskazujące na to, iż pobyt ten nie utracił charakteru pobytu czasowego. Za okoliczności uzasadniające zameldowanie na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące uważa się w szczególności: 1) wykonywanie pracy poza miejscem pobytu stałego; 2) pobyt związany z kształceniem się, leczeniem, wypoczynkiem lub ze względów rodzinnych; 3) odbywanie czynnej służby wojskowej; 4) pobyt w zakładach karnych i poprawczych, aresztach śledczych, schroniskach dla nieletnich i zakładach wychowawczych(odpowiednie ośrodki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich) 2. Wątpliwości co do charakteru pobytu rozstrzyga właściwy organ gminy. 3. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące. Wątpliwości - w formie decyzji administracyjnej

69. Pobyt czasowy trwający dłużej niż trzy miesiące Za okoliczności uzasadniające zameldowanie na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące uważa się w szczególności: 1) wykonywanie pracy poza miejscem pobytu stałego; 2) pobyt związany z kształceniem się, leczeniem, wypoczynkiem lub ze względów rodzinnych; 3) odbywanie czynnej służby wojskowej; 4) pobyt w zakładach karnych i poprawczych, aresztach śledczych, schroniskach dla nieletnich i zakładach wychowawczych(odpowiednie ośrodki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich) 2. Wątpliwości co do charakteru pobytu rozstrzyga właściwy organ gminy. 3. W tym samym czasie można mieć tylko jedno miejsce pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące. Odmowa w drodze decyzji administracyjnej, zgoda poprzez czynność materialno techniczną.

70. Realizacja obowiązku meldunkowego na pobyt stały Art. 10.1. Osoba, która przebywa w określonej miejscowości pod tym samym adresem dłużej niż trzy doby, jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od dnia przybycia. 2. Osoba, która przybywa do zakładu hotelarskiego albo do zakładu udzielającego pomieszczenia w związku z pracą, nauką, leczeniem się lub opieką społeczną, jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia. Art. 9.1. Przy dopełnianiu obowiązku meldunkowego należy przedstawić dowód osobisty ,a w uzasadnionych przypadkach - inny dokument pozwalający na ustalenie tożsamości. 2a. Przy zameldowaniu na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące należy przedstawić potwierdzenie pobytu w lokalu osoby zgłaszającej pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące, dokonane przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu, oraz, do wglądu, dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu tego podmiotu. Dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do lokalu może być umowa cywilno-prawna, wypis z księgi wieczystej, decyzja administracyjna, orzeczenie sądu lub inny dokument poświadczający tytuł prawny do lokalu. 2b. Zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu w tym lokalu .3. Osoba niepełnoletnia nie posiadająca dokumentu stwierdzającego tożsamość przedstawia odpis skrócony aktu urodzenia .4. Osoby, którym wydano wojskowy dokument osobisty (potwierdzenie zgłoszenia się do rejestracji przedpoborowych), przedstawiają ten dokument w celu zamieszczenia w nim stosownych wpisów dotyczących obowiązku meldunkowego. Art. 9a.Za osobę nie posiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu. 2. W zastępstwie osoby obowiązanej do zameldowania się czynności zgłoszenia danych może dokonać członek rodziny, opiekun ustawowy lub faktyczny albo inna osoba. W tych przypadkach, obowiązek meldunkowy powinien być zrealizowany przed organem gminy właściwym ze względu na miejsce pobytu stałego osoby, czy na pobyt czasowy osoby.

71. Realizacja obowiązku meldunkowego na pobyt czasowy Art. 12.1. Zameldowania na pobyt czasowy dokonuje się w sposób określony w art. 11 w miejscu tego pobytu, z jednoczesnym zgłoszeniem zamierzonego czasu jego trwania. 2. Osoba, która przedłuża pobyt czasowy w tej samej miejscowości ponad zgłoszony czas jego trwania, zmienia adres albo zmienia pobyt czasowy na stały, jest obowiązana dokonać odpowiedniego zameldowania w ciągu następnej doby. 3. Zwalnia się od obowiązku zameldowania na pobyt czasowy dzieci do lat 7 na okres nie przekraczający 3 miesięcy.

72. Dane osobowe podlegające zgłoszeniu w zakresie realizacji obowiązku zameldowania Art. 11.1. Osoba zobowiązana do zameldowania się na pobyt stały przedstawia organowi gminy właściwemu ze względu na nowe miejsce jej pobytu stałego zaświadczenie o wymeldowaniu się z poprzedniego miejsca pobytu stałego oraz zgłasza następujące dane osobowe: 1) nazwisko i imiona; 2) nazwisko rodowe; 3) nazwiska i imiona poprzednie; 4) imiona rodziców; 5) nazwiska rodowe rodziców; 6) stan cywilny; 7) imię i nazwisko małżonka oraz jego nazwisko rodowe; 8) płeć; 9) datę i miejsce urodzenia; 10) obywatelstwo; 11) numer PESEL; 12) dotyczące obowiązku wojskowego, w tym stopień wojskowy, nazwę, serię i numer wojskowego dokumentu osobistego z oznaczeniem wojskowej komendy uzupełnień; 13) adres poprzedniego miejsca pobytu stałego; 14) adres nowego miejsca pobytu stałego; 15) rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości; 16) o wykształceniu. 2. W zastępstwie osoby obowiązanej do zameldowania się czynności zgłoszenia danych może dokonać członek rodziny, opiekun ustawowy lub faktyczny albo inna osoba.

73. Realizacja obowiązku meldunkowego przez wczasowiczów i turystów Art. 18.1. Osoba, która przybywa do domu wczasowego lub wypoczynkowego, pensjonatu, hotelu, motelu, domu wycieczkowego, pokoju gościnnego, schroniska, campingu lub na strzeżone pole biwakowe albo do innego podobnego zakładu, jest obowiązana zameldować się na pobyt czasowy przed upływem 24 godzin od chwili przybycia. 2. Zameldowania dokonuje się u kierownika zakładu lub upoważnionej przez niego osoby. Art. 19.Osoba przebywająca w określonej miejscowości w celach turystyczno wypoczynkowych poza zakładami określonymi w art. 18 jest zwolniona z obowiązku zameldowania się, jeżeli jej pobyt w tej miejscowości nie przekracza 30 dni. Art. 20.Uczestnicy wycieczki organizowanej przez instytucję państwową lub społeczną, związek zawodowy albo inną organizację społeczną dokonują zameldowania się na pobyt czasowy za pośrednictwem kierownika wycieczki, który jest obowiązany z chwilą przybycia do zakładu hotelarskiego zgłosić pobyt wycieczki kierownikowi zakładu lub pracownikowi upoważnionemu do przyjmowania zgłoszeń, przedstawiając listę uczestników oraz dowód upoważniający go do kierowania wycieczką. Art. 21.1. Uczestnicy kolonii i obozu turystyczno-wypoczynkowego organizowanego przez instytucję państwową lub społeczną, związek zawodowy albo inną organizację społeczną dla młodzieży szkolnej i studiującej są zwolnieni od obowiązku meldunkowego, jeżeli pobyt czasowy nie przekracza 30 dni. 2. Kierownik obozu lub kolonii jest obowiązany prowadzić listę uczestników.

74. Realizacja obowiązku meldunkowego przez cudzoziemców Art. 24.1. Cudzoziemiec przebywający poza zakładem hotelarskim, zakładem udzielającym pomieszczenia w związku z pracą, nauką, leczeniem się lub wypoczynkiem jest obowiązany zameldować się na pobyt czasowy najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od chwili przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Jeżeli koniec terminu do dokonania obowiązku meldunkowego przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni. Art. 25.Uczestnicy wycieczek dokonują zameldowania się na pobyt czasowy za pośrednictwem kierownika wycieczki, który jest obowiązany z chwilą przybycia wycieczki do zakładu hotelarskiego zgłosić pobyt wycieczki kierownikowi zakładu lub pracownikowi upoważnionemu do przyjmowania zgłoszeń, przedstawiając listę uczestników wycieczki oraz dokumenty uprawniające ich do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 27.Od wykonywania obowiązku meldunkowego zwolnieni są pod warunkiem wzajemności szefowie i członkowie personelu przedstawicielstw dyplomatycznych oraz urzędów konsularnych państw obcych, łącznie z członkami ich rodzin pozostającymi z nimi we wspólnocie domowej, a także inne osoby na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, z wyjątkiem cudzoziemców mających stałe miejsce pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej.

75. Obowiązek wymeldowania Art. 15.1. Osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące, jest obowiązana wymeldować się w organie gminy, właściwym ze względu na dotychczasowe miejsce jej pobytu, najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca. 3. Osoba, która wyjeżdża za granicę na okres dłuższy niż 3 miesiące, jest obowiązana zgłosić swój wyjazd oraz powrót właściwemu ze względu na miejsce pobytu stałego organowi wymienionemu w ust. 1. Zgłoszenia wyjazdu dokonuje się najpóźniej w dniu opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu, a zgłoszenia powrotu - najpóźniej przed upływem czwartej doby, licząc od dnia powrotu. 4. Jeżeli okres pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące odpowiada okresowi zgłoszonemu przy zameldowaniu, osoba opuszczająca miejsce tego pobytu jest zwolniona od obowiązku wymeldowania się. 5. Osobie, o której mowa w ust. 1, organ gminy wydaje zaświadczenie stwierdzające dopełnienie obowiązku wymeldowania się. Art. 16.1. Jeżeli okres pobytu czasowego trwającego do 3 miesięcy odpowiada okresowi zgłoszonemu przy zameldowaniu, osoba opuszczająca miejsce tego pobytu jest zwolniona od obowiązku wymeldowania się. 2. Osoba, która opuszcza miejsce pobytu czasowego trwającego do 3 miesięcy przed upływem czasu zgłoszonego przy zameldowaniu, jest obowiązana wymeldować się najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca. Art. 17.Zgłoszenie zgonu, dokonane w urzędzie stanu cywilnego zgodnie z przepisami prawa o aktach stanu cywilnego, zastępuje wymeldowanie osoby zmarłej.

76. Wymeldowanie na podstawie decyzji administracyjnej Art. 15.2. Organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Interes prawny posiada osoba, która ma prawo do lokalu czy też dysponuje lokalem (właściciel, wynajmujący, najemca, osoba dysponująca spółdzielczym prawem do lokalu). Osoby te mogą wnioskować o wszczęcie postępowania w sprawie wymeldowania. Orzecznictwo skupia się na dobrowolnym opuszczeniu lokalu.

77. Obowiązki osób trzecich związane z realizacją obowiązków meldunkowych (właściciel lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu, dozorca lub administrator domu, zakład pracy) Art. 29.1. Właściciel lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu jest obowiązany potwierdzić fakt pobytu osoby zgłaszającej pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące w tym lokalu. Potwierdzenia faktu pobytu osoby w lokalu dokonuje się na formularzu meldunkowym w formie czytelnego podpisu z oznaczeniem daty jego złożenia. 2. Osoby wymienione w ust. 1 są obowiązane do zawiadamiania właściwego organu gminy o stałym lub czasowym pobycie innej osoby w ich lokalach (pomieszczeniach) oraz o opuszczeniu przez nią tego lokalu (pomieszczenia), jeżeli osoba ta nie dopełniła obowiązku meldunkowego. Zawiadomienie powinno być dokonane niezwłocznie po upływie terminu określonego do wykonania obowiązku meldunkowego. Art. 30.1. Dozorca domu, a jeżeli nie ma dozorcy - administrator domu, a jeżeli nie ma administratora - właściciel domu jest obowiązany zawiadomić właściwy organ wymieniony w art. 11 ust. 1 o niedopełnieniu obowiązku zameldowania lub wymeldowania się przez osobę przebywającą w tym domu. 2. Na terenie wsi obowiązek określony w ust. 1 ciąży również na sołtysie. Art. 31.1. Zakład pracy jest obowiązany sprawdzić przy zatrudnieniu osoby w tym zakładzie, czy dopełniła ona obowiązku meldunkowego. 2. O niedopełnieniu przez tę osobę obowiązku meldunkowego zakład pracy jest obowiązany zawiadomić niezwłocznie właściwy organ wymieniony w art. 11 ust.1.

78. PESEL Ustawa o Ewidencji ludności i dowodach osobistych reguluje podstawowe kwestie związane z nadaniem nr PESEL. PESEL - Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności. Art. 31a.1. Numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwany w niniejszej ustawie „numerem PESEL”, jest to 11-cyfrowy, stały symbol numeryczny, jednoznacznie identyfikujący osobę fizyczną, w którym sześć pierwszych cyfr oznacza datę urodzenia (rok, miesiąc, dzień), kolejne cztery - liczbę porządkową i płeć osoby, a ostatnia jest cyfrą kontrolną służącą do komputerowej kontroli poprawności nadanego numeru ewidencyjnego. 2. Numer PESEL nadaje minister właściwy do spraw wewnętrznych w formie czynności materialno-technicznej. Cyfry, metoda kodowania: o osoby urodzone w latach 1990 - 1999 (3 i 4 pozycja) zapisywane w sposób naturalny. Dla odróżnienia osób urodzonych w innych latach dodatkowo odpowiednie wielkości do cyfr oznaczenia miesiąca urodzenia. o osoby urodzone w latach 1899 - 1899 dodawano 80 do oznaczenia miesiąca. o dla lat 2000 - 2099 dodaje się do oznaczenia miesiąca wielkość 20 np. styczeń 2000 - 21(3 i 4 pozycja) dla lat 2100 - 2199 cyfrę 40 dla lat 2200 - 2299 cyfrę 60 Informacja o płci osoby - pozycja 10 Nieparzyste cyfry - płeć męska parzyste - żeńska

79. Komu nadaje się numer PESEL Art.31a. 3. Numer PESEL nadaje się: 1) obywatelom polskim zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące, a także osobom ubiegającym się o wydanie dowodu osobistego; 2) cudzoziemcom zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 3 miesiące 3) obywatelom polskim i cudzoziemcom, którzy podlegają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu 4) obywatelom polskim zamieszkałym za granicą, ubiegającym się o wydanie paszportu. Nadawany jest on w formie materialno technicznej. Art. 31b. 3. Wniosek o nadanie numeru PESEL powinien zawierać następujące dane: 1) nazwisko i imiona; 2) nazwisko rodowe; 3) imiona rodziców; 4) nazwisko rodowe matki; 5) płeć; 6) datę i miejsce urodzenia; 7) obywatelstwo; 8) adres i miejsce pobytu stałego lub czasowego; 9) rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości. Art. 31b.1 Minister właściwy do spraw wewnętrznych może nadać numer PESEL osobom innym niż wymienionym w art. 31a ust3 na ich pisemny wniosek, jeżeli odrębne przepisy przewiduję potrzebę posiadania nr PESEL przez te osoby. Takie osoby są zobligowane do złożenia uzasadnionego i umotywowanego pisemnego wniosku o nadanie nr PESEL bezpośrednio do ministra właściwego do spraw wewnętrznych Do takiego wniosku należy załączyć odpis aktu urodzenia a jeżeli osoby te wstąpiły w związek małżeński to również odpis aktu małżeństwa opatrzony adnotacją o aktualnie używanym nazwisku. Możliwość zmiany nr PESEL:4 określone w ustawie przypadki: 1)sprostowania daty urodzenia osoby, dla której był nadany 2)sprostowania oznaczenia lub zmiany płci osoby, dla której był nadany 3)sporządzenia nowego aktu urodzenia stosownie do przepisów ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego 4)stwierdzenia faktu wprowadzenia w błąd organu co do tożsamości osoby, dla której był nadany

80. Forma prowadzenia ewidencji ludności - system teleinformatyczny -źródłem: zgłoszenie zgonu, zamiana imion i nazwisk czy obywatelstwa. Art. 44a 1. Ewidencję ludności prowadzi się w systemie teleinformatycznym na podstawie danych osobowych zgłoszonych przy wykonywaniu obowiązku meldunkowego oraz zgłoszeń, o których mowa w art. 14 oraz w art. 17, w formie: 1) zbiorów meldunkowych jako: a) zbioru danych stałych mieszkańców, b) zbioru danych byłych mieszkańców, c) zbioru danych obywateli polskich i cudzoziemców zameldowanych na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące, d) zbioru danych obywateli polskich i cudzoziemców zameldowanych na pobyt czasowy trwający do 3 miesięcy. 2) zbioru danych osobowych PESEL, zwanego dalej „zbiorem PESEL”, uzyskanych w związku z nadawaniem numeru PESEL na podstawie zbiorów meldunkowych Niezbędna jest aktualizacja danych. Należy ewidencjonować wydane i utracone dowody osobiste. Wykorzystuje się teletransmisję danych. Możliwość przekazania danych na informatyczny nośnik danych.

81. Udostępnianie danych ze zbiorów meldunkowych Art. 44h.1. Dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia się, o ile są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmiotom: 1) organom administracji publicznej, sądom i prokuraturze; 2) Policji, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie Celnej, Żandarmerii Wojskowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Biuru Ochrony Rządu, Centralnemu Biuru Anty korupcyjnemu, Szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych i strażom gminnym (miejskim); 3) organom kontroli skarbowej i wywiadu skarbowego; 4) państwowym i komunalnym jednostkom organizacyjnym oraz innym podmiotom - w zakresie niezbędnym do realizacji zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach; 5) Polskiemu Czerwonemu Krzyżowi - w zakresie danych osób poszukiwanych. 2. Dane mogą być udostępnione: 1) osobom i jednostkom organizacyjnym - jeżeli wykażą w tym interes prawny; 2) jednostkom organizacyjnym - jeżeli po ich wykorzystaniu w celach badawczych, statystycznych, badania opinii publicznej lub rynku, dane te zostaną poddane takiej modyfikacji, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osób, których dane dotyczą; 3) innym osobom i podmiotom - jeżeli uwiarygodnią one interes faktyczny w otrzymaniu danych i za zgodą osób, których dane dotyczą. 3. Dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych udostępnia się na wniosek zainteresowanego podmiotu złożony w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Dane są przekazywane w formie odpowiadającej złożonemu wnioskowi. 4. Dane udostępnione na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3, nie mogą być wykorzystane w innym celu niż wskazany w tym wniosku.

82. Pojęcie i funkcje dowodu osobistego Podstawowa regulacja - ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Art. 1. 3. Dowód osobisty jest dokumentem: 1) stwierdzającym tożsamość osoby; 2) poświadczającym obywatelstwo polskie; 3) uprawniającym obywateli polskich do przekraczania granic państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie należących do Unii Europejskiej oraz państw nie będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi oraz na podstawie jednostronnych decyzji innych państw, uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granicy. Praktycznie: dowód osobisty traktowany jest jako dokument stwierdzający tożsamość. Jest podstawowym źródłem informacji o danych osobistych obywatela. Unormowania, w przypadku których okazanie dowodu jest niezbędnym elementem procedury prawnej. Z drugiej strony, jest na tyle uniwersalnym dokumentem, że może i zastępuje odrębne wydane przez właściwy w tym zakresie organ zaświadczenie

83. Dowód osobisty jako dokument urzędowy w świetle przepisów k.p.a. Dowód osobisty pełni funkcję dokumentu urzędowego. Art. 76. § 1.KPA Dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Dokument urzędowy, a więc dokument sporządzony w przepisanej formie (wynikający z przepisów prawa) przez powołany do tego organ (kompetentny, właściwy rzeczowo i miejscowo) stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Jest to tak zwane domniemanie zgodności z prawdą dokumentu urzędowego. Z takiego domniemania dowód osobisty korzysta. Oprócz tego dokumenty urzędowe korzystają z domniemania prawdziwości. Przyjmuje się, że dokument pochodzi od organu, który widnieje na tym dokumencie jako jego wydawca. Te domniemania powodują, że dokumenty urzędowe korzystają w zakresie procedury administracyjnej i cywilnej ze zwiększonej mocy dowodowej. Domniemania wzruszalne, można je obalić za pomocą przeciwdowodu. Dowody osobiste uzyskały wyjątkową rangę. Funkcja tych dokumentów, które uprawniają obywatela polskiego do przekraczania granicy państwa, uprawnia do pobytu w określonych przepisami państwach.

84. Obowiązek posiadania dowodu osobistego 3 obowiązki: - posiadanie obywatelstwa polskiego - zamieszkanie na terytorium PR - wiek Art. 34.1. Osoba będąca obywatelem polskim i zamieszkała w Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana posiadać dowód osobisty: 1) od ukończenia 18 roku życia; 2) od ukończenia 15 roku życia, jeżeli pozostaje w stosunku pracy lub nie zamieszkuje wspólnie z osobami, pod których władzą rodzicielską lub opieką się znajduje, albo nie pozostaje pod władzą rodzicielską lub opieką. 2. Osoba będąca obywatelem polskim ma prawo otrzymać dowód osobisty od ukończenia 13 roku życia. 3. Na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów dowód osobisty może być wydany osobie, która nie ukończyła 13 roku życia. Nie zwalnia obywatela polskiego z tego obowiązku fakt czasowego przebywania zagranicą, jeżeli taka osoba stale zamieszkuje na terytorium RP. Obowiązki związane z posiadaniem dowodu osobistego i czynności, które dotyczą tych dokumentów są sankcjonowane w art. 55. Art. 55.1. Kto: 1) uchyla się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego, 2) zatrzymuje cudzy dowód osobisty, 3) nie zwraca dowodu osobistego w razie utraty obywatelstwa polskiego, podlega karze ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karze grzywny. 2. Orzekanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, następuje na zasadach i w trybie określonym w przepisach o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

85. Prawo posiadania dowodu osobistego Art. 34.2. Osoba będąca obywatelem polskim ma prawo otrzymać dowód osobisty od ukończenia 13 roku życia. 3. Na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów dowód osobisty może być wydany osobie, która nie ukończyła 13 roku życia.

86. Właściwość organów w zakresie wydawania dowodów osobistych (właściwość rzeczowa i miejscowa) Zadania z zakresu administracji rządowej, właściwość rzeczową w tych sprawach posiada: wójt, burmistrz, prezydent miasta. Organy monokratyczne gminy. Art. 45.1. Dowód osobisty wydaje właściwy organ gminy. W rozumieniu niniejszej ustawy organem gminy jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. 2. Właściwość miejscową organu, o którym mowa w ust. 1, ustala się według miejsca pobytu stałego osoby ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego, a w razie braku takiego miejsca - według ostatniego miejsca pobytu stałego tej osoby. 3. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej organu w sposób wskazany w ust. 2, dowód osobisty wydaje organ gminy właściwy dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m.st. Warszawie. Art. 52. Organy gminy wykonują zadania określone w ustawie jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Do przepisów zostały wprowadzone wyjątkowe rozwiązania prawne, które umożliwiają złożenie wniosku w organie gminy innym niż organ właściwy. W tym przypadku zastosowanie ogólnych zasad przekazywania wniosku zgodnie z właściwością jest niemożliwe ze względów praktycznych. Przepisy wymagają osobistego złożenia wniosku w organie właściwym. Wiąże się to ze wstępną weryfikacją danych zawartych we wniosku. Przepisy dopuszczają możliwość złożenia wniosku do organu właściwego za pośrednictwem organu gminy właściwego ze względu na miejsce pobytu czasowego wnioskodawcy, jeżeli złożenie tego wniosku we właściwym organie gminy stanowi znaczną uciążliwość dla wnioskodawcy. W takiej sytuacji organ gminy gdzie wniosek został złożony przekazuje wniosek zgodnie z właściwością. Przekazanie wniosku - niezwłocznie. Nie później niż w terminie 2 dni od dnia złożenia wniosku. Z KPA wynika, że możemy złożyć wniosek o wszczęcie procedury administracyjnej do jakiegokolwiek organu. Ustawa ogranicza zastosowanie tej procedury.

87. Forma i treść dowodu osobistego Stare dowody osobiste miały postać zawierających 20 stron książeczek. Obecnie: forma spersonalizowana przy użyciu wielkich liter karty identyfikacyjnej, 54x85mm wykonane z tworzywa sztucznego, zawiera dane osobowe, zdjęcie, podpis posiadacza, trzyliterową serię i 6 cyfrowy numer dowodu, nazwę organu wydającego dowód, datę wydania, termin ważności oraz wiele elementów zabezpieczających przed podrobieniem i sfałszowaniem. Art. 37.1. W dowodzie osobistym zamieszcza się następujące dane: 1) nazwisko, nazwisko rodowe i imię (imiona); 2) imiona rodziców; 3) datę i miejsce urodzenia; 4) adres miejsca zameldowania na pobyt stały, a w razie jego braku zameldowania na pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; w przypadku braku zameldowania na pobyt stały albo pobyt czasowy trwający ponad 3 miesiące danych o adresie nie zamieszcza się; 5) płeć, wzrost w centymetrach i kolor oczu; 6) numer PESEL; 7) nazwę organu wydającego dowód osobisty, datę wydania i termin ważności; 8) serię i numer dowodu osobistego. 2. Dowód osobisty zawiera również wizerunek twarzy oraz podpis jego posiadacza. W przypadku gdy złożenie podpisu przez posiadacza dowodu osobistego nie jest możliwe, podpisu nie zamieszcza się. 3. W dowodzie osobistym wydanym osobie, która nie ukończyła 13 roku życia, nie zamieszcza się podpisu posiadacza dokumentu. 4. Dane zawarte w dowodzie osobistym przeznaczone do odczytania maszynowego oraz dane zawarte w numerze PESEL, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, nie mogą obejmować innych danych osobowych niż określone w ust. 1 pkt 1-5 i 7.

88. Postępowanie w sprawie wydania dowodu osobistego Przygotowanie dowodu następuje przy wykorzystaniu komputerowych technik personalizacji i zostało ono powierzone Centrum Personalizacji Dokumentów (funkcjonuje przy MSWiA).Samo wydanie dowodu jest czynnością materialno - techniczną, charakter zewnętrzny, na wniosek osoby zainteresowanej. Tryb określa Rozporządzenie RM w sprawie wzoru dowodu osobistego oraz trybu postępowania w sprawach wydawania dowodów osobistych, ich unieważniania, wymiany, zwrotu lub utraty. § 5. 1. Wniosek składa się osobiście, z wyjątkiem: 1) osoby małoletniej, która nie ukończyła 13. roku życia, za którą wniosek składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie albo jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców lub opiekuna ustanowionego przez sąd, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ gminy lub notariusza; 2) osoby małoletniej, która ukończyła 13. rok życia, a nie ma obowiązku posiadania dowodu osobistego, za którą wniosek składa jeden z rodziców lub opiekun ustanowiony przez sąd; 3) osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej pod władzą rodzicielską, za którą wniosek składają rodzice albo jeden z rodziców wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców poświadczoną za zgodność podpisu przez organ gminy lub notariusza; 4) osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie nie pozostającej pod władzą rodzicielską lub osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, za którą wniosek składa odpowiednio opiekun lub kurator ustanowiony przez sąd. 2. Przy składaniu wniosku o wydanie dowodu osobistego osobom, o których mowa w ust. 1, jest wymagana obecność osoby małoletniej, jeżeli ukończyła 5 lat, osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie oraz osoby ubezwłasnowolnionej częściowo. 3. W przypadku niemożności złożenia wniosku w trybie określonym w ust. 1 z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej niedającej się pokonać przeszkody, osoba zawiadamia o tym organ gminy, który zapewnia przyjęcie wniosku w miejscu pobytu tej osoby, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich się ona znajduje. § 6. 1. Wniosek jest podpisywany przez osobę, która go składa .2. Wniosek o wydanie dowodu osobistego osobie małoletniej, która ukończyła 13. rok życia, niemającej obowiązku posiadania dowodu osobistego, podpisuje składający wniosek rodzic lub opiekun ustanowiony przez sąd oraz małoletni. Małoletni składa swój podpis w miejscu przeznaczonym na podpis, a rodzic lub opiekun ustanowiony przez sąd podpisuje wniosek obok tego miejsca. 3. W przypadku braku możliwości złożenia podpisu przez osoby wymienione w ust. 1 i 2, na wniosku zamieszcza się adnotację o braku możliwości złożenia podpisu przez tę osobę. § 7. 1. Do wniosku załącza się: 1) dwie wyraźne i jednakowe fotografie o wymiarach 35 x 45 mm, odzwierciedlające aktualny wizerunek osoby, której wniosek dotyczy, przedstawiające tę osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami w taki sposób, aby ukazywały głowę w pozycji lewego półprofilu i z widocznym lewym uchem, z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy; 2) potwierdzenie uiszczenia opłaty za wydanie dowodu osobistego lub dokument uzasadniający zwolnienie z opłaty; 3) odpis skrócony aktu urodzenia - w przypadku osób, które nie zawarły małżeństwa ; 4) odpis skrócony aktu małżeństwa. 2. Jeżeli dane zawarte w dokumentach budzą wątpliwość co do obywatelstwa osoby, na żądanie organu gminy, do wniosku dołącza się dokument potwierdzający posiadanie polskiego obywatelstwa. 3. Osoba z wrodzonymi lub nabytymi wadami narządu wzroku może załączyć do wniosku fotografie przedstawiające ją w okularach z ciemnymi szkłami. W takim przypadku do wniosku załącza się również orzeczenie o niepełnosprawności osoby do 16. roku życia lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności osoby, która ukończyła 16 lat, z powodu wrodzonej lub nabytej wady narządu wzroku, wydane zgodnie z przepisami o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności .4. Osoba nosząca nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania może załączyć do wniosku fotografie przedstawiające ją z nakryciem głowy. W takim przypadku do wniosku załącza zaświadczenie o przynależności do wspólnoty wyznaniowej. 5. Osoba ubiegająca się po raz pierwszy o wydanie dowodu osobistego do wniosku nie załącza odpisu skróconego aktu urodzenia i małżeństwa jeżeli zostały sporządzone w urzędzie stanu cywilnego miejsca, w którym osoba ubiega się o wydanie dowodu osobistego. 6. Do wniosku o ponowne wydanie dowodu osobistego nie załącza się odpisów aktów stanu cywilnego jeżeli dane zawarte w dowodzie osobistym nie uległy zmianie, a w dokumentacji dowodowej znajdują się te odpisy, lub dokumenty te zostały sporządzone w urzędzie stanu cywilnego miejsca, w którym osoba ubiega się o wydanie dowodu osobistego. § 8. Organ gminy właściwy do wydania dowodu osobistego, który przyjął wniosek, sprawdza zgodność danych zawartych we wniosku z danymi zawartymi w dostępnych dokumentach, rejestrach i ewidencjach gromadzących dane tej osoby. § 9. 1. W przypadku gdy dane zawarte we wniosku są zgodne z dostępnymi dokumentami, rejestrami i ewidencjami gromadzącymi dane tej osoby, organ gminy sporządza formularz. 2. W części A formularza zamieszcza się dane osobowe oraz zdjęcie wnioskodawcy, termin ważności dowodu osobistego oraz pieczęć wystawcy i podpis upoważnionej osoby sporządzającej formularz. 3. Część B formularza zawiera potwierdzenie złożenia wniosku oraz określa termin odbioru dowodu osobistego. § 10. 1. Na formularzu osoba, której dotyczy wniosek, w miejscu przeznaczonym na własnoręczny podpis wnioskodawcy składa wzór podpisu zamieszczanego w dowodzie osobistym, z wyjątkiem: 1) małoletniego, który nie ukończył 13. roku życia; 2) osoby, która nie ma możliwości złożenia podpisu. Wtedy miejsce przeznaczone na podpis pozostawia się niewypełnione. § 11. 1. Dane osobowe zawarte w części A formularza oraz skanowaną fotografię i podpis wnioskodawcy organ gminy niezwłocznie przekazuje w drodze teletransmisji danych w formie dokumentu elektronicznego do ministra właściwego do spraw wewnętrznych w celu wytworzenia dowodu osobistego. 2. Część B formularza otrzymuje wnioskodawca. § 12. 1. W przypadku gdy przekazanie danych osobowych w formie określonej w § 11 ust. 1 nie jest możliwe z przyczyn technicznych, dane osobowe zawarte w części A formularza organ gminy niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 2 dni roboczych od dnia wpływu wniosku, przekazuje na informatycznym nośniku danych do ministra właściwego do spraw wewnętrznych w celu wytworzenia dowodu osobistego. 2. W sytuacji szczególnej, spowodowanej przyczynami niezależnymi od organu gminy, gdy brak jest możliwości sporządzenia formularza, wniosek wraz z załącznikami organ gminy niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 2 dni roboczych od dnia wpływu wniosku, przekazuje do ministra właściwego do spraw wewnętrznych w celu sporządzenia dokumentu elektronicznego i wyprodukowania na podstawie danych w nim zawartych dowodu osobistego. Przekazanie wniosku wraz z załącznikami następuje w sposób zapewniający ochronę danych zamieszczonych w tych dokumentach. 3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, wnioskodawca otrzymuje nieodpłatnie zaświadczenie potwierdzające złożenie wniosku. § 13. 1. W przypadku gdy dane zawarte we wniosku nie są zgodne z danymi zawartymi w dostępnych dokumentach, rejestrach i ewidencjach gromadzących dane tej osoby, organ gminy wstrzymuje sporządzenie formularza do czasu wyjaśnienia nieprawidłowości danych zawartych we wniosku i wydaje nieodpłatnie wnioskodawcy zaświadczenie potwierdzające złożenie wniosku. 2. Na formularzu sporządzonym po wyjaśnieniu niezgodności danych, jeżeli dane zawarte w formularzu są zgodne z danymi zawartymi we wniosku, osoba, której dotyczy wniosek, nie składa wzoru podpisu. 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, podpis osoby organ gminy skanuje z wniosku. Przepisy § 10 ust. 2 stosuje się odpowiednio. § 14. 1. Wytworzony na podstawie danych zawartych w części A formularza dowód osobisty minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazuje do wystawcy dowodu osobistego pocztą specjalną za pośrednictwem właściwej komendy powiatowej Policji. 2. W przypadku, o którym mowa w § 12 ust. 2, poza wyprodukowanym dowodem osobistym, minister właściwy do spraw wewnętrznych zwraca do wystawcy dowodu osobistego wniosek wraz z załącznikami w sposób określony w ust. 1. § 15. 1. Dowód osobisty odbiera się osobiście, z wyjątkiem następujących przypadków: 1) dowód osobisty wydany małoletniemu, który nie ukończył 13. roku życia, odbiera jeden z rodziców lub opiekunów ustanowionych przez sąd; 2) dowód osobisty wydany osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej pod władzą rodzicielską odbiera jeden z rodziców; 3) dowód osobisty wydany osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie nie pozostającej pod władzą rodzicielską odbiera opiekun ustanowiony przez sąd; 4) dowód osobisty wydany małoletniemu, który ukończył 13. rok życia, nie mającemu obowiązku posiadania dowodu osobistego, odbiera osobiście małoletni albo jeden z rodziców lub opiekun ustanowiony przez sąd; 5) dowód osobisty wydany osobie ubezwłasnowolnionej częściowo odbiera ta osoba albo kurator ustanowiony przez sąd. 2. W przypadku niemożności odbioru dowodu osobistego w trybie określonym w ust. 1, z powodu choroby, niepełnosprawności lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, osoba zawiadamia o tym organ gminy, który zapewnia odbiór dowodu osobistego w miejscu pobytu tej osoby, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich się ona znajduje.

89. Wniosek o wydanie dowodu osobistego § 7. 1. Do wniosku załącza się: 1) dwie wyraźne i jednakowe fotografie o wymiarach 35 x 45 mm, odzwierciedlające aktualny wizerunek osoby, której wniosek dotyczy, przedstawiające tę osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami w taki sposób, aby ukazywały głowę w pozycji lewego półprofilu i z widocznym lewym uchem, z zachowaniem równomiernego oświetlenia twarzy; 2) potwierdzenie uiszczenia opłaty za wydanie dowodu osobistego lub dokument uzasadniający zwolnienie z opłaty; 3) odpis skrócony aktu urodzenia - w przypadku osób, które nie zawarły małżeństwa; 4) odpis skrócony aktu małżeństwa. 2. Jeżeli dane zawarte w dokumentach budzą wątpliwość co do obywatelstwa osoby, na żądanie organu gminy, do wniosku dołącza się dokument potwierdzający posiadanie polskiego obywatelstwa. 3. Osoba z wrodzonymi lub nabytymi wadami narządu wzroku może załączyć do wniosku fotografie przedstawiające ją w okularach z ciemnymi szkłami. W takim przypadku do wniosku załącza się również orzeczenie o niepełnosprawności osoby do 16. roku życia lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności osoby, która ukończyła 16 lat, z powodu wrodzonej lub nabytej wady narządu wzroku, wydane zgodnie z przepisami o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. 4. Osoba nosząca nakrycie głowy zgodnie z zasadami swojego wyznania może załączyć do wniosku fotografie przedstawiające ją z nakryciem głowy. W takim przypadku do wniosku załącza zaświadczenie o przynależności do wspólnoty wyznaniowej. 5. Osoba ubiegająca się po raz pierwszy o wydanie dowodu osobistego do wniosku nie załącza dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, jeżeli zostały sporządzone w urzędzie stanu cywilnego miejsca, w którym osoba ubiega się o wydanie dowodu osobistego. 6. Do wniosku o ponowne wydanie dowodu osobistego nie załącza się odpisów aktów stanu cywilnego, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, jeżeli dane zawarte w dowodzie osobistym nie uległy zmianie, a w dokumentacji dowodowej znajdują się te odpisy, lub dokumenty te zostały sporządzone w urzędzie stanu cywilnego miejsca, w którym osoba ubiega się o wydanie dowodu osobistego.

90. Ważność dowodu osobistego Obecnie wydawane dowodu osobiste są dokumentami urzędowymi, których ważność ograniczona jest terminem. Art. 36.1. Dowód osobisty jest ważny 10 lat od daty jego wydania. 2. Dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 18 roku życia, jest ważny 5 lat od daty jego wydania. 3. Dowód osobisty wydany osobie, która ukończyła 65 rok życia, jest ważny na czas nieoznaczony, jeżeli osoba ta zwróciła się o wydanie dowodu osobistego z takim terminem ważności. Upływ ważności terminu powoduje obowiązek ponownego wystąpienia o jego wymianę.

91. Wymiana dowodu osobistego W przypadku wymiany dowodu osobistego, podczas odbioru nowego dowodu dokonuje się unieważnienia dotychczasowego dowodu. Następuje to poprzez odcięcie jednego z rogów dowodu osobistego o powierzchni co najmniej 1cm². Tak unieważniony dokument zwraca się wnioskodawcy. 1. Posiadacz dowodu osobistego ma obowiązek wymienić ten dokument w razie: 1) zmiany danych, które zamieszcza się w dowodzie osobistym; 2) uszkodzenia dowodu osobistego lub zaistnienia innej okoliczności utrudniającej ustalenie tożsamości osoby; 3) upływu terminu ważności dowodu osobistego. 2. O wymianę dowodu osobistego należy wystąpić: 1) w przypadku zmiany danych które umieszcza się w dowodzie - w terminie do 14 dni od dnia doręczenia osobie obowiązanej do posiadania dowodu osobistego ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzających zmianę danych albo od dnia sporządzenia aktu małżeństwa stwierdzającego zmianę nazwiska, a w przypadku małżeństwa zawartego przed konsulem lub organem zagranicznym - od dnia doręczenia odpisu aktu małżeństwa; 2) w przypadkach uszkodzenia dowodu osobistego lub zaistnienia innej okoliczności utrudniającej ustalenie tożsamości osoby - niezwłocznie; 3) w przypadku upływu terminu ważności dowodu osobistego - nie później niż na 30 dni przed upływem terminu ważności dokumentu. 3. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą termin wynosi 3 miesiące.

92. Unieważnienie dowodu osobistego Art. 43.1. Dowód osobisty podlega unieważnieniu: 1) z dniem zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub z dniem przekazania przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego; 2) z dniem utraty obywatelstwa polskiego przez jego posiadacza; 3) z dniem zgonu jego posiadacza; 4) z dniem odbioru dowodu osobistego wydanego w miejsce poprzedniego,z wyłączeniem przypadków, o których mowa w pkt 1 i 6; 5) po upływie 3 miesięcy od zmiany danych zamieszczanych w dowodzie osobistym, w przypadku niezłożenia przez posiadacza dowodu osobistego wniosku o jego wymianę; 6) z dniem upływu ważności dowodu osobistego. 2. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą termin wynosi 4 miesiące. 3. Unieważnienie dowodu osobistego w przypadkach, o których mowa w ust. 1, następuje w formie czynności materialno-technicznej. 4. Dowód osobisty wydany z naruszeniem przepisów ustawy podlega unieważnieniu w drodze decyzji administracyjnej oraz obowiązkowi zwrotu z dniem uprawomocnienia się tej decyzji.

93. Utrata dowodu osobistego i jej skutki Art. 42.1. Osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższy organ gminy lub właściwą ze względu na miejsce pobytu polską placówkę konsularną. Organy te wydają zaświadczenie o utracie dowodu osobistego, ważne do czasu wydania nowego dokumentu, oraz powiadamiają o tym przy użyciu dostępnych środków, w szczególności telefaksu lub poczty elektronicznej, organ, który wydał dowód osobisty, w celu unieważnienia dokumentu. 2. Osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana wystąpić niezwłocznie o wydanie nowego dokumentu do właściwego organu gminy. 3. Osoba, która znalazła dowód osobisty innej osoby, jest obowiązana niezwłocznie przekazać ten dokument najbliższemu organowi gminy, Policji lub innemu organowi administracji publicznej. Organy te przekazują niezwłocznie dowód osobisty organowi, który go wydał, w celu unieważnienia dokumentu. 4. Osoba, która znalazła dowód osobisty innej osoby, może, bez zbędnej zwłoki, przekazać ten dokument posiadaczowi dowodu osobistego. W tym przypadku posiadacz dokumentu może również zawiadomić organy, o których mowa w ust. 1, o utracie dowodu osobistego, w celu jego unieważnienia. 5. W razie znalezienia własnego dowodu osobistego zgłoszonego jako utracony należy niezwłocznie zwrócić go organowi, który wydał ten dokument. 6. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie, jest obowiązana zwrócić niezwłocznie dowód osobisty organowi, który wydał ten dokument, albo właściwej ze względu na miejsce jej pobytu polskiej placówce konsularnej.

95. Wolność przemieszczania się w prawie międzynarodowym Punktem wyjścia - akty prawa międzynarodowego, które akcentują tę wolność. 1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Art. 13.1.Każdy człowiek ma prawo swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania w 2.granicach każdego państwa. Każdy człowiek ma prawo do opuszczania jakiegokolwiek kraju, łącznie ze swym własnym, i do powrotu do swojego kraju.-Zastrzeżona możliwość ograniczenia tej deklarowanej wolności, musi być regulacja ustawowa, w celu zapewnienia należytego uznania i poszanowania praw i wolności innych oraz zaspokojenia słusznych wymagań moralności, porządku publicznego, powszechnego dobrobytu w demokratycznym państwie. 2.Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r Art. 12.1 Każdy człowiek przebywający legalnie na terytorium jakiegokolwiek państwa będzie miał prawo w obrębie tego terytorium do swobody poruszania się i wolności wyboru miejsca zamieszkania. 2.Każdy człowiek ma prawo opuścić jakikolwiek kraj, włączając w to własny. 3.Wymienione wyżej prawa nie mogą podlegać żadnym ograniczeniom, z wyjątkiem tych, które są przewidziane przez ustawę, są konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwowego porządku publicznego, zdrowia lub moralności publicznej albo praw i wolności innych i są zgodne z pozostałymi prawami uznanymi w niniejszym Pakcie. 4.Nikt nie może być samowolnie pozbawiony prawa wjazdu do swego własnego kraju. 3.Protokół IV do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka Art. 2.1 Każdy kto przebywa legalnie na terytorium Państwa ma prawo do swobodnego poruszania się i do swobodnego wyboru miejsca zamieszkania na tym terytorium. 2.Każdy może swobodnie opuścić jakikolwiek kraj włączając w to własny. 3.Korzystanie z tych praw nie może podlegać innym ograniczeniom niż te, które określa ustawa i które są konieczne w społeczeństwie demokratycznym, z uwagi na bezpieczeństwo państwowe i publiczne lub ochronę praw i wolności innych osób. 4.Prawa wymienione w ust.1 mogą zostać poddane, w określonych rejonach, ustawowym ograniczeniom uzasadnionym interesem publicznym w społeczeństwie demokratycznym.

96. Wolność przemieszczania się w Konstytucji RP Art. 52.1 Każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu. 2. Każdy może swobodnie opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 3.Wolności, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą podlegać ograniczeniom określonym w ustawie. 4.Obywatela polskiego nie można wydalić z kraju ani zakazać mu powrotu do kraju. 5.Osoba, której pochodzenie polskie zostało stwierdzone zgodnie z ustawą, może osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe.

97. Pojęcie paszportu i jego funkcje Ustawa z 13.07.2006 o dokumentach paszportowych. Paszport - dokument podróży wydawany obywatelowi przez uprawniony organ państwowy zgodnie z procedurą przyjętą w prawie wewnętrznym, uprawniający do wyjazdu zagranicę oraz powrotu do kraju. Art. 4. Dokument paszportowy uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera. Paszport jest: -dokumentem tożsamości dla osoby dla której został wydany -dokumentem poświadczającym obywatelstwo -świadectwem prawa państwa które go wydało, do sprawowania opieki dyplomatycznej nad osobami legitymującymi się paszportem. Paszport jest dokumentem urzędowym. Dokumenty paszportowe - dokumenty urzędowe wydawane w rozumieniu art. 76KPA oraz 244KPC.Sporządzane w przepisanej formie, przez powołane do tego organy. Stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

98. Rodzaje dokumentów paszportowych i ich krótka charakteryzacja U ustawie o dokumentach paszportowych wyróżnione są 4 rodzaje dokumentów: 1)paszport (paszport zwykły, zwyczajny, książeczkowy) 2)paszport dyplomatyczny 3)paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych 4)paszport tymczasowy

99. Paszport dyplomatyczny wydawany osobom wymienionym w ustawie o dokumentach paszportowych. Do tych osób zalicza się: Art. 25. W paszporcie dyplomatycznym oprócz danych, o których mowa w art. 18, zamieszcza się dodatkowo stopień dyplomatyczny, funkcję, stanowisko lub tytuł posiadacza paszportu. Art. 26. 1. Uprawnionymi do otrzymania paszportu dyplomatycznego są: 1) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; 2) Marszałek i Wicemarszałkowie Sejmu; 3) Marszałek i Wicemarszałkowie Senatu 4) Prezes i Wiceprezesi Rady Ministrów; 5) Ministrowie, Sekretarze i Podsekretarze Stanu; 6) posłowie i senatorowie; 7) posłowie do Parlamentu Europejskiego wybrani w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Paszporty dyplomatyczne otrzymują także małżonkowie osób wymienionych wyżej, jeżeli towarzyszą im w podróży służbowej poza granicami kraju. Art. 27. 1. Uprawnionymi do otrzymania paszportu dyplomatycznego są również osoby zajmujące stanowiska lub pełniące funkcje: 1) w służbie zagranicznej, które posiadają stopień dyplomatyczny; 2) związane z przywilejami i immunitetami dyplomatycznymi na podstawie umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub zwyczajów międzynarodowych; 3) w wyniku skierowania do pracy w organizacjach międzynarodowych. 2. Paszport dyplomatyczny przysługuje członkom rodziny w rozumieniu przepisów ustawy o służbie zagranicznej osób, o których mowa w ust. 1, jeżeli pozostają z nimi we wspólnocie domowej i przesiedlają się z nimi za granicę. 3. Członkowie rodzin osób, o których mowa w ust. 1, nie przesiedlający się za granicę są uprawnieni do otrzymania paszportu dyplomatycznego w celu odwiedzin tych osób. 4. Uprawnieni do otrzymania paszportu dyplomatycznego są także byli Prezydenci Rzeczypospolitej Polskiej, byli Prezesi Rady Ministrów oraz byli Ministrowie Spraw Zagranicznych, którzy zostali powołani do pełnienia tych funkcji, poczynając od dnia 24 sierpnia 1989 r. Art. 29. 1. Paszportem dyplomatycznym i paszportem służbowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych można się legitymować wyłącznie w trakcie podróży służbowej lub w związku z wykonywaniem czynności służbowych poza granicami kraju.2. Ograniczenia, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się do osób wymienionych w art. 27 ust.1 i 2, jeżeli zostały wyznaczone do pełnienia funkcji lub zajmowania stanowiska poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, oraz osób wymienionych w art. 27 ust. 4. Art. 30. W przypadkach uzasadnionych potrzebami służby zagranicznej oraz względami bezpieczeństwa państwa tej samej osobie można wydać drugi paszport dyplomatyczny lub służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Art. 31. 1. W przypadkach uzasadnionych potrzebą ochrony interesów Rzeczypospolitej Polskiej za granicą minister właściwy do spraw zagranicznych może podjąć decyzję o wydaniu paszportu dyplomatycznego lub paszportu służbowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych również obywatelom polskim innym niż wskazanym w art. 26-28. 2. Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych, określi, w drodze rozporządzenia, tryb i miejsce przechowywania paszportów dyplomatycznych i paszportów służbowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz zakres czynności konsula w tych sprawach. Rozporządzenie powinno uwzględniać zwyczaje międzynarodowe oraz potrzebę szczególnej ochrony paszportów dyplomatycznych i paszportów służbowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych przed zgubieniem. Art7. 2. Paszporty dyplomatyczne i paszporty służbowe Ministerstwa Spraw Zagranicznych są wydawane bez pobierania opłat.100. Paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Art. 28. 1. Paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych przysługuje członkom służby zagranicznej nie posiadającym stopnia dyplomatycznego oraz innym osobom skierowanym do wykonywania obowiązków służbowych w placówce zagranicznej. 2. Paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych przysługuje członkom rodziny w rozumieniu przepisów ustawy o służbie zagranicznej osób, o których mowa w ust. 1, jeżeli pozostają z nimi we wspólnocie domowej i przesiedlają się z nimi za granicę. 3. Członkowie rodzin osób, o których mowa w ust. 1, nie przesiedlający się za granicę są uprawnieni do otrzymania paszportu służbowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w celu odwiedzin tych osób.

101. Paszport tymczasowy Art. 23. 1. Paszport tymczasowy wydaje się: 1) małoletnim do ukończenia 5 roku życia 2) obywatelom polskim przebywającym za granicą, którzy nie posiadają paszportu; dopuszcza się możliwość wydania paszportu tymczasowego z urzędu, jeżeli przemawiają za tym ważne okoliczności; 3) obywatelom polskim przebywającym za granicą na czas oczekiwania przez nich na doręczenie paszportu sporządzanego w kraju. 2. W przypadku gdy małoletni przebywa za granicą bez opieki rodziców, paszport tymczasowy może być wydany bez ich zgody. 3. W przypadkach nagłych, związanych z chorobą lub pogrzebem członka rodziny albo potrzebą pilnego wyjazdu za granicę, paszport tymczasowy może być wydany obywatelowi polskiemu w kraju Art. 33. 1. Paszport tymczasowy jest ważny przez okres w nim wskazany, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od daty jego wydania. 2. Paszport tymczasowy wydawany małoletniemu do ukończenia 5 roku życia jest ważny przez 12 miesięcy od daty jego wydania.

102. Prawo do posiadania paszportu Art. 3. Każdy obywatel polski ma prawo do otrzymania paszportu. Pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w ustawie. Art. 22. W wyjątkowych sytuacjach, w szczególności uzasadnionych względami ochrony życia i zdrowia obywatela lub związanych z trudnościami w prowadzeniu przez niego działalności zawodowej lub społecznej, a także w przypadkach dotyczących bezpieczeństwa państwa, tej samej osobie można wydać drugi paszport.-zasadą jest, że o paszport zwykły może ubiegać się osoba pełnoletnia. Istnieje możliwość wydania paszportu małoletniemu do ukończeniu 5 roku życia. Art. 21. 1. Paszport może być wydany małoletniemu po ukończeniu 5 roku życia. 2. Małoletniemu przed ukończeniem 5 roku życia na żądanie rodziców może być wydany paszport, z tym że jego ważność nie może przekroczyć 5 lat od daty jego wydania.

103. Właściwość organów w sprawach paszportowych Art. 41. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych jest organem właściwym w sprawach sporządzania paszportów oraz, na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych, paszportów dyplomatycznych i służbowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 2. Konsul i wojewoda są organami właściwymi w sprawach sporządzania paszportów tymczasowych. Art. 42. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje zwierzchni nadzór nad prowadzeniem spraw dotyczących paszportów i paszportów tymczasowych. 2. Minister właściwy do spraw zagranicznych sprawuje zwierzchni nadzór nad prowadzeniem spraw dotyczących paszportów dyplomatycznych i paszportów służbowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych jest organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do wojewodów i konsulów, w zakresie wskazanym w ustawie, a dotyczącym paszportów i paszportów tymczasowych. Art. 43. 1. Paszporty i paszporty tymczasowe w kraju wydaje, odmawia ich wydania i unieważnia wojewoda właściwy ze względu na miejsce stałego pobytu osoby ubiegającej się o paszport, a za granicą - konsul. 2. Za zgodą ministra właściwego do spraw wewnętrznych, paszport i paszport tymczasowy może być wydany z pominięciem właściwości miejscowej. Art. 44. 1. W uzasadnionych przypadkach, gdy przemawia za tym ważny interes osoby uprawnionej do otrzymania paszportu, paszport może wydać minister właściwy do spraw wewnętrznych. 2. Paszporty, o których mowa w art. 22, wydaje minister właściwy do spraw wewnętrznych. Art. 45. 1. Paszporty dyplomatyczne i paszporty służbowe Ministerstwa Spraw Zagranicznych wydaje, odmawia ich wydania i unieważnia minister właściwy do spraw zagranicznych. 2. Paszporty takie mogą być, za zgodą ministra właściwego do spraw zagranicznych, unieważnione za granicą przez konsula. Organem wyższego stopnia w stosunku do wojewody i konsula jest Minister Spraw Wewnętrznych. Jest to organ sprawujący nadzór nad prowadzeniem spraw dotyczących paszportów i paszportów tymczasowych. W przypadku paszportów dyplomatycznych i służbowych MSZ organem wyższego stopnia jest minister właściwy do spraw zagranicznych.

104. Forma i treść paszportu Art. 18. 1. W dokumencie paszportowym zamieszcza się następujące dane: 1) nazwisko; 2) imię (imiona); 3) datę i miejsce urodzenia; 4) obywatelstwo; 5) płeć; 6) wizerunek twarzy i podpis posiadacza; 7) datę wydania i datę upływu ważności dokumentu paszportowego; 8) serię i numer dokumentu paszportowego; 9) numer PESEL; 10) nazwę organu wydającego; 11) dane biometryczne. 2. W dokumentach paszportowych wydawanych osobom małoletnim, które nie ukończyły 13 lat, nie zamieszcza się podpisu posiadacza. Art. 20. 1. Dokumenty paszportowe mają formę książeczki. 2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia: 1) wzory dokumentów paszportowych i wniosków o wydanie dokumentów paszportowych; 2) sposób pobierania danych biometrycznych i zamieszczania ich w dokumentach paszportowych 3) dokumenty wymagane do otrzymania dokumentów paszportowych; 4) tryb wydawania dokumentów paszportowych 5) tryb postępowania funkcjonariuszy Straży Granicznej w przypadku ujawnienia w czasie kontroli granicznej fałszerstw lub wad w dokumentach paszportowych oraz w sytuacji zniszczenia dokumentu.

105. Postępowanie w sprawie wydania paszportu uregulowane w ustawie, częściowo w rozporządzeniu z 2006 r. Art. 7. 1. Dokument paszportowy wydaje się na wniosek osoby pełnoletniej po przedłożeniu wymaganych dokumentów, pobraniu danych biometrycznych i uiszczeniu należnej opłaty. 2. Paszporty dyplomatyczne i paszporty służbowe Ministerstwa Spraw Zagranicznych są wydawane bez pobierania opłat. 3. W paszportach tymczasowych nie zamieszcza się danych biometrycznych. Art. 13. 1. W imieniu małoletniego wniosek o wydanie dokumentu paszportowego składają rodzice wspólnie, chyba że na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została ograniczona. W przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody jednego z nich, zgodę na wydanie dokumentu paszportowego zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego. 2. Wniosek złożony przez jednego rodzica wraz z pisemną zgodą drugiego rodzica, poświadczoną za zgodność podpisu przez organ paszportowy lub notariusza, uznaje się za złożony wspólnie przez rodziców. 3. Dokument paszportowy może być wydany za granicą za zgodą tylko jednego z rodziców wyłącznie z ważnych powodów, o ile przemawia za tym dobro małoletniego, szczególnie jeżeli uzyskanie zgody drugiego rodzica jest niemożliwe lub znacznie utrudnione. 4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do ustanowionych przez sąd opiekunów małoletniego. Art. 14. Wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie ubezwłasnowolnionej składa przedstawiciel ustawowy tej osoby lub ustanowiony przez sąd opiekun. Art. 15. 1. Złożenie wniosku o wydanie dokumentu paszportowego oraz odbiór dokumentu paszportowego następuje osobiście. 2. Obecność małoletniego lub osoby ubezwłasnowolnionej jest wymagana przy składaniu wniosku o wydanie dla nich dokumentu paszportowego. 3. Odbioru dokumentu paszportowego dla małoletniego może dokonać jeden z rodziców lub opiekunów. Małoletni lub osoba ubezwłasnowolniona, którzy ukończyli 13 lat, odbierają ten dokument osobiście, w obecności przynajmniej jednego z rodziców lub opiekunów. 4. W uzasadnionych przypadkach, zwłaszcza w warunkach szczególnie utrudnionego dojazdu do urzędu konsularnego, na wniosek osoby ubiegającej się o wydanie dokumentu paszportowego, konsul może odstąpić od wymogu osobistego odbioru dokumentu paszportowego. W tym przypadku przepisu art. 16 nie stosuje się. Art. 16. Osoba odbierająca dokument paszportowy sprawdza za pomocą czytnika elektronicznego, czy dane osobowe i biometryczne zamieszczone w tym dokumencie są zgodne ze stanem faktycznym. Rozporządzenie: § 3. 1. Osoba ubiegająca się o wydanie paszportu i paszportu tymczasowego w kraju składa: 1) wypełniony wniosek o wydanie dokumentu paszportowego; 2) dwie jednakowe kolorowe fotografie o wymiarach 35 × 45 mm 3) odpis skrócony lub zupełny aktu urodzenia 4) odpis skrócony aktu małżeństwa 5) pisemny wniosek przedstawiciela ustawowego lub ustanowionego przez sąd opiekuna - jeżeli o paszport ubiega się osoba nie posiadająca zdolności do czynności prawnych; 6) pisemną zgodę rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów albo jednego z rodziców, gdy z orzeczenia sądu wynika, że prawo decydowania w sprawie wydania paszportu małoletniemu nie przysługuje drugiemu z rodziców, albo orzeczenie sądu rodzinnego, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy, w przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożności uzyskania zgody jednego lub obojga rodziców; 7) dowód uiszczenia opłaty paszportowej. 2. Osoba ubiegająca się o wydanie paszportu i paszportu tymczasowego przedstawia do wglądu dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie. Jeżeli paszport ma być wydany osobie przed ukończeniem 5 roku życia, to do wniosku o wydanie takiego paszportu załącza się pisemne żądanie rodziców. Żądanie to jest odnotowywane we wniosku paszportowym. Odstępstwa dotyczące zasad dołączania do wniosku określonych załączników: -wady wzroku -nakrycia głowy Ustawa wyklucza w zasadzie posługiwanie się pełnomocnikami bądź innymi przedstawicielami wnioskodawcy .Złożenie wniosku i odbiór dokumentu następuje osobiście. Jeśli wniosek dotyczy paszportu wydawanego dla małoletniego czy osoby ubezwłasnowolnionej, to ich obecność jest również wymagana. § 3a. 1. Od osoby ubiegającej się o paszport, paszport dyplomatyczny lub paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych pobiera się odciski palców wskazujących obu dłoni za pomocą urządzenia do elektronicznego pobierania odcisków. 2. W przypadku gdy linie papilarne na palcach wskazujących są nieczytelne lub brak jednego z tych palców, odciski pobiera się kolejno z pary palców środkowych, serdecznych albo pary kciuków. 3. W przypadku gdy osoba, o której mowa w ust. 1, ma tylko jedną dłoń lub nie posiada pary palców sobie odpowiadających w obu dłoniach, pobiera się odcisk palca wskazującego jednej dłoni. W przypadku gdy linie papilarne na palcu wskazującym są nieczytelne lub brak jest tego palca, odcisk pobiera się w kolejności, o której mowa w ust. 2. 4. Informację, z których palców odciski będą w formie elektronicznej umieszczone w paszporcie, paszporcie dyplomatycznym lub paszporcie służbowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych lub o braku możliwości ich pobrania, organ paszportowy odnotowuje we wniosku o wydanie dokumentu paszportowego lub w kwestionariuszu paszportowym na paszport dyplomatyczny lub paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Po złożeniu wniosku organ paszportowy utrwala w wersji elektronicznej dane, które są zamieszczane w dokumencie paszportowym .Podpis osoby występującej o wydanie paszportu, wizerunek twarzy, odciski palców. Przekazuje je w celu spersonalizowania dokumentu paszportowego.

106. Odmowa wydania dokumentu paszportowego Art. 17. 1. Wydania dokumentu paszportowego odmawia się na wniosek: 1) sądu prowadzącego przeciwko osobie ubiegającej się o dokument paszportowy postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, postępowanie w sprawie nieletniego lub prowadzącego postępowanie cywilne; 2) organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, organu postępowania wykonawczego w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe, przeciwko osobie ubiegającej się o wydanie dokumentu paszportowego. 2. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem osoby ubiegającej się o dokument paszportowy, pomimo istnienia przesłanek uzasadniających odmowę jego wydania, konsul może wydać paszport tymczasowy. O wydaniu takiego paszportu konsul informuje organ, który wystąpił z wnioskiem o niewydawanie dokumentu paszportowego. Odmowa następuje w drodze decyzji administracyjnej

107. Okres ważności paszportu Art. 32. 1. Paszport jest ważny przez okres 10 lat od daty jego wydania. 2. Paszport wydany małoletniemu, który ukończył 5 lat a nie ukończył 13 lat, jest ważny 5 lat od daty jego wydania. Art. 33. 1. Paszport tymczasowy jest ważny przez okres w nim wskazany, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od daty jego wydania. 2. Paszport tymczasowy, o którym mowa w art. 23 ust. 1 pkt 1, jest ważny przez 12 miesięcy od daty jego wydania. Art. 34. Paszport dyplomatyczny i paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych są ważne przez okres w nich wskazany, z tym że okres ich ważności nie może przekroczyć 10 lat od daty ich wydania. Art. 35. Utrata ważności dokumentu paszportowego nie pozbawia jego posiadacza prawa wjazdu na podstawie tego dokumentu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

108. Zatrzymanie paszportu § 11. 1. W przypadku gdy osoba przekraczająca granicę przedstawi do kontroli granicznej dokument paszportowy zniszczony w stopniu uniemożliwiającym jednoznaczne ustalenie tożsamości tej osoby albo zawierający wady: 1) funkcjonariusz Straży Granicznej: a) nie dopuszcza do przekroczenia granicy państwowej, b) zatrzymuje dokument paszportowy, c) wydaje osobie przedstawiającej do kontroli dokument paszportowy zaświadczenie potwierdzające jego zatrzymanie oraz d) dokumentuje realizację czynności wyżej wymienionych. 2) komendant placówki Straży Granicznej zawiadamia organ paszportowy, który wydał dokument, o niedopuszczeniu do przekroczenia granicy państwowej i jego przyczynie oraz przekazuje temu organowi zatrzymany dokument paszportowy. 2. Wadą, o której mowa w ust. 1, jest w szczególności każde odstępstwo od ustalonych wzorów dokumentów paszportowych lub o charakterze technologiczno-technicznym nie będące fałszerstwem. § 12. W przypadku gdy osoba przekraczająca granicę przedstawi do kontroli granicznej dokument paszportowy, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że dokument ten jest sfałszowany: 1) funkcjonariusz Straży Granicznej: a) nie dopuszcza do przekroczenia granicy państwowej, b) zatrzymuje dokument paszportowy i podejmuje działania zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego oraz c) dokumentuje realizację czynności, o których mowa w lit. a i b; 2) komendant placówki Straży Granicznej informuje ministra właściwego do spraw wewnętrznych o niedopuszczeniu do przekroczenia granicy państwowej i jego przyczynie.

109. Utrata paszportu i jej skutki Art. 36. 1. Osoba, która utraciła dokument paszportowy lub której dokument paszportowy uległ zniszczeniu, jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym organ paszportowy. 2. Odnaleziony dokument paszportowy nie podlega zwrotowi osobie, której został uprzednio wydany. 3. Osoba, która znalazła dokument paszportowy innej osoby, jest obowiązana do przekazania tego dokumentu do najbliższego organu paszportowego, Policji lub innego organu administracji publicznej. Organy te przekazują dokument organowi paszportowemu, który go wydał. 4. Jeżeli osoba odnalazła własny dokument paszportowy wcześniej zgłoszony jako utracony, jest obowiązana do jego zwrotu właściwemu miejscowo organowi paszportowemu. Obowiązek zwrotu dokumentu paszportowego następuje bez względu na to, czy osoba posiada już nowy dokument wydany w miejsce utraconego, czy też o wydanie nowego dokumentu nie występowała. Art. 37. Dokument paszportowy zgłoszony jako utracony, zniszczony lub znaleziony traci ważność z dniem zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub znalezieniu.

110. Unieważnienie paszportu Art. 38. 1. Dokument paszportowy podlega unieważnieniu 1) na wniosek: a) sądu prowadzącego przeciwko posiadaczowi dokumentu paszportowego postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, postępowanie w sprawie nieletniego lub prowadzącego postępowanie cywilne, b) organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, organu postępowania wykonawczego w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe, przeciwko posiadaczowi dokumentu paszportowego; 2) jeżeli został wydany z naruszeniem przepisów ustawy; 3) jeżeli jego posiadacz utracił obywatelstwo polskie. 2. Dokument paszportowy traci ważność z dniem śmierci jego posiadacza. 3. Na wniosek sądu prowadzącego postępowanie w sprawie o wykonywanie władzy rodzicielskiej, unieważnia się dokument paszportowy małoletniego, w stosunku do którego ma zostać wydane orzeczenie w przedmiocie wykonywania władzy rodzicielskiej. Art. 39. 1. Unieważnienie i odmowa wydania dokumentu paszportowego następuje w drodze decyzji administracyjnej, z wyjątkiem art. 38 ust. 2.(konieczne wydanie aktu administracyjnego indywidualnego. Wydaje organ paszportowy. OD decyzji służy prawo wniesienia odwołania). 2. Wniesienie odwołania od decyzji o unieważnieniu tego dokumentu nie wstrzymuje jej wykonania (wyjątek od KPA, wniesienie odwołania nie wywiera skutku suspensywnego). 3. Osoba, wobec której wydano decyzję o unieważnieniu dokumentu paszportowego, jest obowiązana do jego zwrotu organowi paszportowemu. 4. Osoba zgłaszająca zgon lub inna osoba posiadająca dokument paszportowy osoby zmarłej jest obowiązana do zwrotu tego dokumentu kierownikowi urzędu stanu cywilnego, właściwemu do sporządzenia aktu zgonu lub organowi paszportowemu

111.Opłaty paszportowe Unormowane w ustawie i w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawach opłat za wydanie dokumentu paszportowego i ich zwrotu. Opłaty stanowią dochód skarbu państwa. § 2.1. Za wydanie paszportu pobiera się opłatę w wysokości 140 zł. 2. 3. Za wydanie paszportu osobom małoletnim, które w dniu złożenia wniosku nie ukończyły 13 roku życia, pobiera się opłatę w wysokości 60 zł. § 3. Za wydanie paszportu tymczasowego pobiera się opłatę w wysokości 30 zł. § 4. Opłatę wpłaca się do kasy właściwego organu paszportowego lub na rachunek bankowy tego organu. Za wydanie drugiego paszportu pobiera się opłatę w wysokości 280 zł. Art. 8. 1. Ulga w opłacie za wydanie paszportu przysługuje: 1) emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także współmałżonkom tych osób, pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu; 2) osobom przebywającym w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych; 3) kombatantom i innym osobom, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego 4) uczniom i studentom. 2. W razie zbiegu tytułów uprawniających do ulgi w opłacie za wydanie paszportu przysługuje tylko jedna ulga w opłacie. 3. Ulga w opłacie, o której mowa w ust. 1, wynosi 50 % kwoty opłaty Art.9 Nie pobiera się opłaty za wydanie paszportu od: 1)osoby, które w dniu złożenia wniosku o wydanie paszportu mają ukończone 70 lat 2)osoby przebywające w domach pomocy społecznej lub zakładach opiekuńczych albo korzystających z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych, jeżeli ich wyjazd zagranicę następuje w celu długotrwałego leczenia lub w związku z koniecznością poddania się operacji. 3)osoby które złożyły wniosek o wymianę paszportu z powodu jego wady technicznej 4)żołnierze wyznaczeni do pełnienia służby poza granicami państwa, z wyjątkiem żołnierzy zawodowych. Art. 10. 1. Opłatę za wydanie paszportu obniża się w przypadku wydania nowego paszportu przed upływem terminu ważności dotychczas posiadanego paszportu na skutek wystąpienia jednej z następujących okoliczności: 1) zmiany nazwiska, imienia lub innych danych, które podlegają wpisowi do paszportu; 2) zmiany wyglądu osoby posiadającej paszport, mogącej utrudnić ustalenie jej tożsamości; 3) braku w dotychczas posiadanym paszporcie miejsca na umieszczenie w nim wiz lub stempli poświadczających przekroczenie granicy. 2. Opłatę, o której mowa w ust. 1, ustala się odejmując od opłaty obowiązującej w dniu złożenia wniosku o nowy paszport jedną dziesiątą część opłaty za każdy pełny rok pozostający do upływu ważności dotychczas posiadanego paszportu - w przypadku paszportu z terminem ważności 10 lat lub jedną piątą - w przypadku wydania paszportu z terminem ważności 5 lat. 3. Opłatę za wydanie nowego paszportu przed upływem terminu ważności dotychczas posiadanego paszportu podwyższa się o 200 %, jeżeli paszport został utracony lub zniszczony z przyczyn zawinionych przez jego posiadacza.

112. Zwrot opłat paszportowych W przypadku unieważnienia paszportu lub na wniosek lub w przypadku wydania do z naruszeniem ustawy, część opłaty paszportowej ulega zwrotowi (zawinił organ).Zwraca się opłatę paszportową za każdy pełny rok objęty unieważnieniem. Wysokość opłaty paszportowej podlegającej zwrotowi organ paszportowy ustawa w drodze decyzji administracyjnej. Taka decyzja wydawana jest z urzędu. Istnieje możliwość by ustalić kwotę podlegającą zwrotowi bezpośrednio w decyzji o unieważnieniu paszportu, jeżeli organ go unieważniający jednocześnie orzeknie o zwrocie części opłaty paszportowej. Wysokość opłaty paszportowej podlegającej zwrotowi ustala się w taki sposób, że przyjmuje się za każdy pełny rok 1/10 opłaty obowiązującej w dniu wydania decyzji w tej sprawie.(dotyczy 10letnich) Jeżeli unieważnienie paszportu z terminem ważności 5 lat, to liczymy 1/5 za każdy pełny rok. W przypadku paszportu wydanego na okres krótszy niż 5 lat, wysokość opłaty ustala się stosując odpowiednio wcześniejsze reguły, proporcjonalne obliczanie. Zwrotu opłaty dokonuje się w kasie organu paszportowego lub na rachunek bankowy osoby, której paszport został unieważniony, po potrąceniu kosztów związanych z przelewem bankowym i po zwróceniu unieważnionego paszportu.

128 Przesłanki administracyjno prawnej reglamentacji praw rzeczowych Wykonywanie prawa własności doznaje ograniczeń. Prawo własności, prawa rzeczowe - uregulowane przede wszystkim Kodeksem Cywilnym. W wyjątkowych przypadkach, szczególnie ze względu na interes publiczny, również w zakres wykonywania praw rzeczowych wkracza prawo publiczne (prawo administracyjne). Wkracza, określając w jakich sytuacjach administracyjno- prawnych będzie mogła ograniczać określone prawa rzeczowe przysługujące konkretnym podmiotom. Najczęściej AP będzie wkraczała w prawo własności ograniczając je poprzez przewidywanie możliwości władczej ingerencji w sferę praw właściciela, ingerencji w prawo do władania daną rzeczą. Administracyjno prawna reglamentacja praw rzeczowych wynika na gruncie różnych dziedzin prawa materialnego. Wskazuje się na tradycyjne sfery ingerencji prawa administracyjnego: - prawo budowlane -ochrona przyrody -ochrona środowiska -prawo geologiczne -prawo górnicze Taka sfera ingerencji ulega rozrostowi na inne dziedziny. Prof. Leoński: Przepisy MPA dają podstawę do władczego wkraczania AP w sferę praw właściciela do władania rzeczą w ten sposób, że ustalają sposoby przeznaczenia nieruchomości lub korzystania z niej, aż do odebrania prawa własności nieruchomości (poprzez zastosowanie instytucji wywłaszczenia).Na gruncie tej regulacji administracja oprócz przyznawania praw często nadaje obowiązki, nawet ustala daniny publiczne. Konstytucja RP: Art.21 1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. 2. Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Art.64. 1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. 2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. 3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Art. 64 dopuszcza możliwość ingerencji między innymi AP w sferę praw własności. Pozwala na ograniczanie tego prawa własności (ograniczenia: w drodze ustawowej i tylko w sytuacjach wyjątkowych)

129. Zasady planowania przestrzennego Prof. Niewiadomski: Do podstawowych zasad planowania przestrzennego należą: 1)zasada zrównoważonego rozwoju 2)zasada ochrony innych wartości wysoko cenionych 3)zasada ochrony interesu publicznego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi 4)zasada samodzielności planistycznej gminy

130. Zasada zrównoważonego rozwoju Podstawowa zasada z zakresu planowania przestrzennego. Ustawa odsyła na grunt prawa ochrony środowiska: rozumie się przez to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Usytuowanie tej zasady jako zasady planowania przestrzennego oznacza, że organy właściwe w sprawach planowania i zagospodarowania przestrzennego mają obowiązek uwzględniać tę zasadę przy realizacji zadań nałożonych przez ustawodawcę.

131. Zasada ochrony innych wartości wysoko cenionych Do wartości wysoko cenionych należą -art. 1 ust2. 2. W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza: 1) wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury; 2) walory architektoniczne i krajobrazowe; 3) wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i leśnych; 4) wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kulturywspółczesnej; 5) wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych; 6) walory ekonomiczne przestrzeni; 7) prawo własności; 8) potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa; 9) potrzeby interesu publicznego. Te wartości to wartości o zasadniczym znaczeniu dla racjonalnego gospodarowania przestrzenią. Nie można ich uwzględniać niezależnie od innych regulacji prawnych, ich uwzględnienie może stać w konflikcie z innymi wartościami prawnie chronionymi (np. prawo własności).Ich uwzględnienia nie można rozpatrywać w izolacji, bo często może dochodzić do kolizji wartości. Prof. Niewiadomski: Te wartości należy uwzględniać w zakresie w jakim wskazują na nie przepisy szczególne zawarte w ustawie i innych ustawach z zakresu MPA. Kiedy brak jest takich przepisów szczególnych, to ust 2 art. 1 tworzy podstawy do ograniczeń swobodnego korzystania z rzeczy określonej w art. 140 KC

132. Zasada ochrony interesu prawnego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi Ściśle związana z zasadą ochrony prawa własności akcentowanej na gruncie Konstytucji i KC. Art. 140 określa zakres prawa własności:„W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego, właściciel może z wyłączeniem innych osób korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno gospodarczym przeznaczeniem tego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy, W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą”. Wynika z tego, że zakres prawa własności ograniczony jest trzema elementami: -przepisy ustawy -zasady współżycia społecznego -społeczno gospodarcze przeznaczenie własności Art. 6.1. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. 2. Każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do: 1) zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich; 2) ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych.(sygnalizowany potencjalny konflikt interesów np. dysponent nieruchomości - osoba trzecia np. sąsiad)Prawem do zagospodarowania nieruchomości dysponuje nie tylko właściciel nieruchomości, a każdy kto ma tytuł prawny do tego terenu. Ale zagospodarowanie terenu musi następować tak, aby nie naruszać interesu prawnego innych podmiotów. Zagospodarowanie i planowanie nie może ograniczać (prawo budowlane ): -zapewnienie dostępu do drogi publicznej -ochrona przed pozbawieniem możliwości korzystania z wody, kanalizacji, energii elektrycznej i cieplnej, z środków łączności i dopływu światła dziennego do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi -ochrona przed uciążliwościami powodowanymi przez hałas, wibracje, zakłócenia elektryczne i promieniowanie -ochrona przed zanieczyszczeniami powietrza, wody gleby.

133. Zasada samodzielności planistycznej gminy przepisy ustawy decydują o tym, że system planowania przestrzennego jest systemem zdecentralizowanym. Organy gminy posiadają główną kompetencję w kluczowych sprawach. Gmina ma dostęp do różnych form działania. Art. 3.1. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

134. Podmioty planowania przestrzennego Zadania są rozłożone na oba piony administracji - rządową i samorządową. Za planowanie przestrzenne odpowiada w szczególności: -samorząd terytorialny (jego jednostki) -organy administracji rządowej, zarówno centralnej i terenowej -Sejm RP

Wstępnego podziału zadań i kompetencji w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego dokonuje art. 3.Z tego art. wynika, że rozdział zadań w zakresie zagospodarowania przestrzennego następuje pomiędzy główne szczeble administracji, a mianowicie administrację centralną, wojewódzką i gminną. W ten sposób ustawodawca utrzymuje koncepcję trzech podstawowych poziomów planowania przestrzennego, czyli: -planowanie ogólnopaństwowe -planowanie regionalne (planowanie pośrednie) -planowanie gminne

Powiat - charakter uzupełniający, pomocniczy. W realizacji zadań uczestniczą też inne podmioty. -dyrektorzy urzędów morskich -wojewodowie

1

---