Logistyka - definicje
Jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego przepływu surowców, materiałów, wyrobów gotowych oraz odpowiednich informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta.
Jest działalnością przedsiębiorstwa, która przenika przez wszystkie jego sfery: zarządzanie (plan, realizowanie, kontrola), przepływ rzeczy (materiałów, surowców, wyrobów gotowych), obsługa klienta (sprawy przepływu, koszty).
Cele i zadania logistyki.
Koordynacja przepływu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych do konsumenta.
Minimalizacja kosztów tego przepływu.
Podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta.
Cele cząstkowe (podstawowe zadania)
Skrócenie terminów dostaw wyrobów, towarów do klienta.
Skrócenie cyklu przepływów wewnątrz przedsiębiorstwa i ich dostosowanie do wymogów rynku i potrzeb odbiorców.
Redukcja zapasów we wszystkich sferach, ogniwach przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności i niezawodności procesów logistycznych.
Zmniejszenie zatrudnienia w procesach logistycznych.
Redukcja kosztów w całym systemie logistycznym przedsiębiorstwa (nie tylko w procesach i działaniach wewnętrznych, ale także w zewnętrznych przez odpowiednie relacje z kontrahentami).
Logistyczne przedsiębiorstwa:► transportowe,
► transportowo-spedycyjne.
Przedsiębiorstwa te w pewien sposób odciążają przedsiębiorstwo, należy je tylko upoważnić a one zajma się transportem, magazynowaniem.
Procesy logistyczne to przedmiot działania i stopień złożoności realizowanych procesów gospodarczych firmy. Złożoność i zakres procesów logistycznych są tym większe im bardziej złożone są procesy gospodarcze firmy.
Składniki procesów logistycznych:
Procesy przepływu dóbr rzeczowych,
Procesy informacyjno-decyzyjne,
Infrastruktura procesów logistycznych,
Zapasy,
Koszty procesów logistycznych.
Podstawowe składniki procesów informacyjnych:
Systemy kodowania i identyfikacji produktów (surowce, materiały, wyroby w toku, wyroby gotowe),
Dokumentacja przepływów (faktury, listy przewozowe, dowody dostaw),
Systemy kodowania dokumentów (kontrahentów i naszych wewnętrznych komórek organizacji stanowisk pracy),
Systemy obiegu dokumentów i instrukcje ich wypełnienia,
Przetwarzanie informacji (grupowanie, segregowanie w różnych przedziałach czasu odpowiedni do potrzeb),
Środki techniczne, programy komputerowe.
Infrastruktura Warunkiem sprawności przepływów jest wzajemne dostosowanie dużej liczby parametrów technicznych. Różnorodność środków technicznych, ich ustawienie w procesie -infrastruktura procesów logistycznych.
Infrastruktura transportowa-gałęzie transportu.
Na infrastrukturę procesów logistycznych składają się:
Środki transportu i manipulacji:
Urządzenia i budowle załadunkowe i wyładunkowe,
Urządzenia do składowania,
Środki transportu zewnętrznego i wewnętrznego,
Jednostki ładunkowe i związane z nimi opakowania,
Opakowania produktów,
Budynki i budowle magazynowe,
Środki przetwarzania informacji,
Warunkiem sprawności przepływów jest wzajemne zastosowanie i koordynacja modularna dużej liczby parametrów technicznych w całym łańcuchu transportowo-magazynowych.
WPROWADZENIE DO LOG. MARKET. - kształtowanie systemu logistycznego.
Wdrażanie podejścia logistycznego.
Łańcuch logistyczny to taki łańcuch magazynowo - transportowy który stanowi technologiczne połączenie punktów przewozowych i magazynowych drogami przewozu towarów oraz organizacyjne i finansowe skoordynowanie operacji procesów zamówień i polityki wszystkich ogniw tego łańcucha
System logistyczny firmy to system otwarty z punku widzenia przedsiębiorstwa. System logistyczny jest sam w sobie zbiorem elementów logistycznych , których powiązania konkretyzują się poprzez ściśle ze sobą powiązane procesy transformacji
Struktura organizacyjna zależy od:
fizycznej struktury zaopatrzenia produkcji, dystrybucji, np. asortymentowa struktura produkcji,
poziomu, struktury kosztów logistycznych i przestrzennego zakresu logistyki.
Problem umiejscowienia logistyki w strukturze przedsiębiorstwa - podejścia:
Koncepcja jednej drogi - zakłada, że najbardziej uzasadnioną konsekwencją logistyki jest jej zintegrowanie w ramach jednej sfery i podporządkowanie bezpośrednio jednemu członkowi zarządu,
Koncepcja cyklu życia - wiąże się z cyklem życia organizacji. Rozwój logistyki powinien łączyć się z rozwojem organizacji.
Koncepcja sytuacyjna - logistyka powinna być wdrażana jednorazowo i uzależniona od sytuacji danego przedsiębiorstwa i układów wewnętrznych i zewnętrznych.
Założenia systemu:
- podejście systemowe do projektowania
- kompleksowe podejście do kosztów
- dążenie do jednolitego zarządzania
Efektywność systemu logistycznego zależy od przyjętej struktury organizacyjnej.
KOSZTY PROCESÓW LOGISTYCZNYCH
Koszty logistyczne - wyrażone w pieniądzu zużycie pracy żywej, środków i przedmiotów pracy, wydatki finansowe oraz inne ujemne skutki wywołane przepływem dóbr oraz utrzymywaniem zapasów w przedsiębiorstwie, to również suma kosztów magazynowania, transportu i całego procesu realizacji zamówień stanowiący podstawowe rachunku efektywności ekonomicznej firmy.
Oblicza się je stosując kryteria zgodne z: ►miejscem ich powstania, ►nośnikiem kosztów, ►pozycjami analitycznymi z podziałem na zmienne i stałe
Czynniki kształtowania kosztów
a) czynniki wewnętrzne - określone i kształtowane przez przedsiębiorstwo, np.: ► rozmiary działalności przedsiębiorstwa, ► stopień złożoności struktury asortymentowej produktów→ złożoność potrzeb materiałowo - surowcowych, ► struktura produkcyjna przedsiębiorstwa→ złożoność procesów fizycznych przepływów i produkcji niezakończonej, ► wielkości utrzymywanych zapasów (wszystkich) materiałów, surowców, produkcji gotowej, produkcji niezakończonej, ► sytuacja finansowa.
b) czynniki zewnętrzne - niezależne od przedsiębiorstwa, np.: ► wynikające z systemu gospodarki danego kraju, część tych zewnętrznych jest kształtowana przez rynek (konkurenci), ► działalność logistyczna (stawki narzutów na wynagrodzenia, stopa oprocentowania kredytów, stopa podatków od nieruchomości, stopa opodatkowania środków transportowych, opłaty ekologiczne, amortyzacja)
Koszty fizycznych przepływów (amortyzacja, zużycie materiałów, paliw, koszty pracy, inne koszty przepływu).
Powinniśmy dążyć, aby te koszty były przypisane do określonych jednostek organizacyjnych (komórki, stanowisko robocze). Kwestia odpowiedzialności: musisz wiedzieć ile kosztuje każdy fragment procesu logistycznego, sytuacje decyzyjne jakie możemy podejmować w związku z kosztami przepływów:
► dóbr wewnętrznych środków transportu,
► dóbr rodzaju transportu (zewnętrzny)
► wybór własnej lub zewnętrznej usługi transportowej.
Koszty zapasów
► koszty tworzenia zapasów - na tę kategorię składają się:
- koszty związane z opracowaniem i złożeniem zamówienia - względnie stałe koszty
- koszty zakupu (rozmiar, cena jednostkowa) - koszty zmienne im więcej zamawiasz, tym więcej kosztuje.
► koszty utrzymywania zapasów
- koszty związane z zaangażowaniem kapitału
- koszty magazynowania - względnie stałe (amortyzacja, maszyn i urządzeń w magazynie, koszty pracy w magazynie)
- koszty starzenia zapasów (utrata wartości użytkowej może być wywołana: fizycznym starzeniem się towaru - okres ważności, starzenie się ekonomiczne, przestarzałe parametry technologiczne)
► koszty wyczerpania braków zapasów - koszty utraconych przychodów:
- koszty utraty korzyści ekonomicznych (sprzedałbyś, gdybyś miał)
- koszty dodatkowe - braki w sferze zaopatrzenia, nadzwyczajne sprowadzenie surowców (kosztowne), aby nie przerwać ciągłości produkcji.
Koszty procesów informacyjno - decyzyjnych w ujęciu rodzajowym (praca żywa, usługi ogólne, amortyzacja, energia itp.)
W układzie fazowym:
► k.p.i.-d. - koszty zaopatrzenia
► k.p.i.-d. - koszty logistyki produkcji
► k.p.i.-d. - koszty logistyki dystrybucji
W powiązaniu z jednostkami organizacyjnymi:
Koszty te są trudne do przypisania do poszczególnych działów, warto wiedzieć ile cię to kosztuje (ile kosztował sprzęt, ile korzyści przynosi ten system i jakie masz tego koszty).
DZIAŁANIA = DECYZJE LOGISTYCZNE
Logistyczne decyzje strategiczne - 5 rodzajów:
określenie standardów obsługi klienta,
określenie liczby i lokalizacji miejsc składowania i produkcji,
ustalenie zakresu własnej obsługi logistycznej w stosunkach z dostawcami i odbiorcami,
założenia odnośnie systemów informatycznych
Inny podział decyzji:
wybór produktów rynku,
zasady kształtowania relacji z dostawcami i odbiorcami,
● określenie obszarów konkurencyjnych i kooperacji i kierowanie systemami logicznymi,
● ustalenia dotyczące relacji pomiędzy logistyczną obsługą klienta - standardy a koszty logistyczne w firmie,
Jeszcze inny podział decyzji:
standardy obsługi klienta - koszty logistyczne
bieżące koszty logistyczne
decyzje związane ze sposobem realizacji i przyjmowaniem zamówień
decyzje w zakresie lokalizacji i wyposażenia magazynów
decyzje dotyczące zarządzania zapasami
Wpływ decyzji logistycznych na cele innych podsystemów.
Każda decyzja logistyczna powinna być zanalizowana i zweryfikowana z punktu widzenia jej wpływu na inne podsystemy.
Zależności o charakterze substytucyjnym - występują w każdym systemie
Trede OFF są to:
relacje między dwoma lub większą ilością kosztów
relacje między dwoma lub większą liczbą cech jakościowych opisujących poziom obsługi klienta
między poziomem tych cech jakościowych z kosztami niezbędnymi do ich osiągnięcia.
Istnieją również zależności Trade UP. Zmienna prowadzi do obniżenia pozornie przeciwstawnych kosztów.
FUNKCJONOWANIE logistyki. Funkcjonowanie dowolnego systemu, a więc i logistycznego - działanie zorganizowane tzn. mam cel, czyli zarządzam tym działaniem tak, aby ten cel osiągnąć najtańszym wysiłkiem.
Działanie →Cel
Kierowanie, zarządzanie→ Decyzja
Zarządzanie - podejmowanie decyzji związanych z zasobami, które są im przydzielone, aby podjęte działania dały efekt. Efektami są podjęte decyzje.
Funkcje zarządzania: ► planowanie; ► organizowanie; ► motywowanie; ► sterowanie; ► zarządzanie; ► kontrolowanie; ► koordynowanie.
Zarządzanie przepływami.
► Zarządzanie przepływami rzeczowymi - materiały, wyroby gotowe, niedokończone, odpady
► Zarządzanie przepływami finansowymi
► Zarządzanie przepływami informacji
Im bardziej rozległe przedsiębiorstwo tym większa struktura strumieni rzeczowych i towarzyszących im strumieni finansowych i informacyjnych.
Skoordynowanie działań. Im więcej procesów, tym więcej podsystemów trzeba podzielić; więcej kierowników, tym większa odpowiedzialność, aby działania skoordynować w jeden proces.
Logistyczna myśl o logistyce w aspekcie: ► systemowe podejście; ► kompleksowe podejście do kosztów; ► jednolite kierowanie.
Informatyzacja jest potrzebna, ponieważ mamy do czynienia z coraz większą ilością informacji (asortyment, klient, konkurencja, czas, dostawcy, odbiorcy), z coraz większą liczbą producentów (konkurentów). Dzięki komputerom szybciej podejmuje się decyzje, popełnia mniej błędów, potrzebne do koordynacji.
Działania rozpatrujemy w dwóch płaszczyznach:
1)przedmiotowej - ►co? ►ile? ►gdzie?
2)realizacyjnej - ►komu?, ►po jakiej trasie? ►w jakim czasie? ►kto to ma zrobić?
Istnieje współzależność między logistyką, marketingiem →logistyka marketingowa.
Działania należy rozważać w dwóch płaszczyznach :
przedmiotowa - ile, co ,gdzie
realizacyjna - komu, po jakim czasie, kto co ma zrobić
Analiza tych płaszczyzn w aspekcie organizacyjnym i ekonomicznym w wyniku daje nam to, ze:
jesteśmy w stanie zapewnić i sprostać oczekiwaniom klientów
daje możliwość osiągnięcia zysku w długiej perspektywie czasu
MARKETING SPRZEDAŻY
Elementy wiedzy o rynku.
transakcja kupna - sprzedaży
► złożenie zamówienia, ►realizacja ►negocjacje.
Transakcja:
● Natychmiastowa - zamówienie, realizacja, zapłata w tym samym czasie,
● Długoterminowa - proces realizacji zabiera określony przedział czasu.
Okres płatności:
Finansowanie wyprzedzające,
Finansowanie współbieżne,
Finansowanie z opóźnieniem.
Czym jest marketing?
W jakiej firmie jesteśmy i na jakich rynkach ona funkcjonuje?
rynek lokalny
rynek krajowy
Czy firma jest mała czy wielka?
Jakie są podmioty rynku?
indywidualne
instytucjonalne - są niezależne względem siebie, realizują różną politykę, różne cele, mogą się wycofać z transakcji.
PLANOWANIE
Planowanie strategiczne dotyczy funkcjonowania i rozwoju naszej firmy przez strategię logistyczną, jako tą, umacniającą strategię marketingową
Planowanie strategiczne logistyki. W analizie na tym poziomie ważne są informacje o:
istniejących sieciach logist. (lokalizacja przyfabrycznych i oddalonych magazynów)
połączeniach transportowych miedzy firmą a centrum dystrybucji (klientami)
możliwości korzystania z własnego transportu bądź usług zewn.
danych charakter charakteryzujących poszczególne obiekty
kosztach przepływu i przechowania
Planowanie taktyczne logistyki:
deklaracja zobowiązań w odniesieniu do produktów i obsługi (dostosowanych do możliwości przedsiębiorstwa)
określenie polityki dostępności produktów
zasady organizacji transportu
zasady funkcjonowania sys. komunikacji
ocena koniecznego zaangażowania kapitału
oczekiwane efekty
Wiedza o rynku c.d.
Serwis logistyczny (dodatki do produktu fizycznego)
- montaż
- instruktaż
- szkolenie
Parametry serwisu logistycznego:
Czas dostaw
Pewność dostaw (poziom zabezpieczenia i zakres dostawy będą dotrzymane)
Miary:
pewność przebiegu pracy (organizacja procesu pracy) zależna od dotrzymania
poszczególnych miar cząstkowych
gotowość dostawy (mierzona w % poziomu zaopatrzenia popytu)
Elastyczność - zdolność przyjmowania i realizacji szczególnych klientów w zakresie przewidzianym transakcją
Jakość - dokładność wykonania dostawy co do ilości, rodzaju produktów, które dotarły do klienta ilości, rodzaju produktów, które dotarły do klienta.
2. Portfel produktów
produkt to wszelkie materialne dobra, gdy spełniają oczekiwania kupującego , jest opisany pewną miarą wartości, inną dla sprzedającego inną dla kupującego. Sposób patrzenia na produkty różnicuje zadania logistyczne
Proces przemieszczania
przemieszczanie związane z procesem płatności
przemieszczanie wewnątrz przedsiębiorstwa
Kryterium oceny będzie dostępność produktów, elastyczność
Analiza portfela produktów z punktu widzenia logistyki
ilość produktów
techniczność (poziom nasycenia produktów techniką)
● produkty proste
● produkty b. złożone
substytucyjność
akceptacja rynkowa
masa produktu (wysoka/niska, lekka/ciężka)
koncentracja rynku( inne działania na rynkach skoncentrowanych inne na rozproszonych)
podatność na psucie (upraszczanie czynności transportowych)
sezonowość (zjawisko niezależne)
3. Cykl życia produktu to produkt i związany z nim przedział czasu, w którym jest on na rynku. Znając portfel produktów można opracować plan działań logistycznych.
4. Informacje marketingowe (podstawy logistyki marketingowej)
●baza wiedzy o rynku
popyt na produkt - wielkość sprzedaży
sprzedaż - możliwość sprzedaży
gdzie produkt można sprzedać
w jakich ilościach i miejscach
miejscach jakich okresach czasu sprzedaż jest możliwa
Dzięki logistyce marketingowej można ustalić:
terytorium działania
wielkość
czas
5. Prognozy popytu- jest to zjawisko od nas niezależne, jesteśmy obserwatorami i na tej podstawie obserwacji dokonujemy pewnych czynności.
Sprzedaż można zmierzyć i mamy na nią wpływ.
6. Techniki prognozowania
► pomiar błędu prognozy - ustalamy prognozę a następnie miarę jej dokładności (błędu)
► analiza popytu - określenie tego popytu
- stały
- popyt z trendem
- popyt sezonowy
- kombinacje wyżej wymienionych
Metody prognozowania zależą od
- dokładności jaką chcemy uzyskać
- rodzaju popytu (np. popyt stały metoda średnia lub sezonowy metoda Wintersa)
BAZA INFORMACJI
Przepływ informacji - Sprawny i efektywny obieg informacji powinien występować między przedsiębiorstwem a jego klientami, głównymi pionami funkcjonalnymi, różnymi sferami działań logistycznych. System informacji jest centralnym ogniwem koordynującym cały proces logistyczny wewnątrz przedsiębiorstwa i integrującym go z otoczeniem, dostępność w miejscu i czasie odpowiednim dla klienta.
Wiedza o klientach
Klient - osoba, która chce za nasze produkty zapłacić i ma swobodę wyboru( może kupić u nas lub u innych w jakim chce czasie). Coraz bardziej znacząca jest ranga informacji o kliencie. To, co chcemy wiedzieć to:
wiarygodność płatnicza
czy jest to klient przypadkowy, anonimowy czy stały
czy nastawia się on na długotrwałość kontaktów
Coraz istotniejsze jest identyfikowanie dwóch kategorii klientów
klienci , którzy kupują od nas długo terminowo
klienci, którzy odeszli od nas z powodu niespełnienia przez firmę ich oczekiwań
Lokalizacja klientów: istotne stają się
lokalizacja transportu
lokalizacja magazynów
Wiedza o klientach jest potrzebna, by odpowiedzieć na pytanie:
czy istnieje konieczność zróżnicowania oferty?
czy spełnić oczekiwania określonej grupy klientów czy nie?
czy istnieje potrzeba ujednolicenia obsługi?
Obsługa klienta - zorientowany na klienta proces tworzenia wartości
7W to ogół wartości i korzyści osiąganych przez klientów, jako efekt strategiczny działalności logistycznej:
właściwy
► produkt, ► ilość, ► jakość, ► czas, ► miejsce, ►informacja, ► koszt realizacji zleceń
4C koncepcja zaspokajania potrzeb i preferencji klientów (formuła marketingowa)
► zaspokajanie potrzeb, ► zmniejszenie kosztów, ►informacja, ► wygoda zakupu
Instrumenty działania:
Logistyka mix (7W) - to proces zarządzania całym łańcuchem dostaw tzn. transportem, magazynowaniem, kształtowaniem zapasów, opakowaniem, realizacją zamówień oraz procesem obsługi
Transport
►Magazynowanie, ►Kształtowanie zapasów, ►Pakowanie, ► Realizacja zamówień, ► Proces obsługi
Powiązane ze sobą instrumenty marketingu i logistyki są nazywane marketing-logistyka mix
Efekt idealny to poziom zadowolenia klientów w pełni odpowiadający strukturze ich oczekiwań, stanowiący wskaźnik efektywnej realizacji logistyczno-marketingowego procesu obsługi klienta oraz wyznacznik sukcesu rynkowego
Luka efektywnościowa deficyt planowania w stosunku do lidera
Realizacja zamówień:
Procesy zaopatrzeniowe:
Zasilanie procesów produkcyjnych w firmie - jeżeli te procesy są złe to występują braki.
Decyzje:
wybór, lokalizacja źródeł zaopatrzenia
określenie form zakupu
kontrola jakości
harmonogram czasowy dostaw (cykl dostaw - im dłuższy tym większe koszty)
prognozowanie popytu - ustalenie ilości produktu - i towarzyszącego mu serwisu, która będzie zapotrzebowana przez klientów w danym okresie w przyszłości. Posiadanie tych informacji to dobre zaplanowanie kosztów transportu, wielkości produkcji, magazynowania, wielkości zakupów).
Opakowania - funkcja marketingowa i logistyczna
Obsługa zwrotów towarowych - dystrybucja odwrotna
Gospodarowanie odpadami - skuteczny i efektywny transport, składowanie, zarządzanie przepływem (powtórne użycie)
Współzależność między kosztem a poziomem obsługi:
Wysoki poziom obsługi wymaga ponoszenia wysokich kosztów logistycznych, zapewnienia tej obsługi. Konieczne jest badanie rynku, analiza konkurencji. Poziom ten przyjmujesz jako dolną granicę oferowanego przez ciebie poziomu obsługi - górny poziom obsługi oferujesz sam po kosztach, które są akceptowane. Koszty poziomu obsługi rosną w progresywnym tempie.
Rys.2
Komunikowanie - gdyby u ciebie wystąpiły jakieś perturbacje lub szanse to jeśli wcześnie powiadomisz dostawcę to dostawca przystosuje się do ciebie w miarę możliwości z minimalną wielkością kosztów.
Wygoda - poziom obsługi klienta powinien być przystosowany do oczekiwań klientów.
Górny poziom obsługi zależy od przedsiębiorstwa jeśli kosztuje cię to niewiele to watro ten górny poziom ustalić wysoko.
Wyższy poziom obsługi to m.in.:
►wyższy poziom zapasów (gotowość do sprzedaży większej ilości produktów), ►gotowość korzystania z droższych środków transportu, jeśli liczy się czas dotarcia, ►zwiększenie liczby magazynów to przybliżenie do klienta dóbr, ►zwiększenie nadzoru i kontroli monitoringu.
Nierealistycznie wysokie i zbyt niskie koszty nie spotykają się z akceptacją klienta.
Standardy obsługi klientów. Przedsiębiorstwa, które chcą aktywnie kształtować systemy logistyczne opracowują zestawy standardów.
Cechy: ►określenie celów działalności logistycznej, ►stanowią odniesienie działań, potrafisz ocenić jakie są twoje działania, ►są wykorzystywane do pomiarów rezultatów działań logistycznych.
Obsługa zamówień - to takie zbieranie informacji na temat możliwości, udzielanie informacji, odpowiedzi , cały zbiór zadań związanych z reklamacjami, gwarancjami (serwis log); to przysłuży się do funkcjonowania i zorganizowania systemy serwisu log.
Klasyfikacja klientów
Aby móc sprostać wyzwaniom podniesienie obsługi klienta => klasyfikacja klienta jest potrzebna. Klasyfikacja będzie użyteczna, gdy zrozumiemy zależność klient=> ranga
Ocena musi być bez przerwy analizowana, oceniana. Najlepiej znaleźć jakieś kryterium. Proces obsługi zamówień wiąże się z siecią akwizycji.
Sieć akwizycji - proces obsługi zamówień, można widzieć jako wymianę : z jednej strony najprostsza obsługa zamówień(1) i przeciwnie duży zbiór zadań, które muszą przeprowadzić(2)
Aktywności związane z procesem obsługi zamówień .
1. Elementy operacyjne
- przyjęcie zamówienia
- skierowanie do wewnętrznego przenoszenia
- przygotowanie partii
- przygotowanie dokumentacji
2. Elementy związane z systemem komunikacji
- informowanie
- odpowiadanie na zapytana
- korygowanie zamówień
3. Elementy rozliczenia dostawy
- wiarygodność na wejściu procesu
- przepływ płatności na końcu
Dla klienta istotne jest ostatnie ogniwo procesu obsługi klienta-termin dostaw. Jeśli na rynku konkurujemy to ten termin powinniśmy skracać (czas od zamówienia do dostawy produktu).
SIEĆ DYSTRYBUCYJNA
Dystrybucja oznacza zorientowaną na osiąganie zysku działalność obejmującą: planowanie, organizację, kontrolę sposobu rozmieszczenia gotowych wyrobów na rynku w celu zaoferowania ich do sprzedaży.
Zadanie dystrybucji.: dostarczenie finalnym nabywcom pożądanym przez nich produktów w odpowiadającym im miejscu i czasie po odpowiedniej cenie.
Struktura dystrybucji:
1) Kanały dystrybucji
2) Fizyczny przepływ produktów (dystrybucja fizyczna, logistyka dystrybucji)
Kanały dystrybucji - to zbiór jednostek realizujących szeroki zakres funkcji logistycznych i marketingowych jak: ►kupowanie i sprzedawanie ►transport ►magazynowanie ►kompletowanie ►zarządzanie ryzykiem ►finansowanie ►pozyskiwanie i wykorzystywanie informacji rynkowych
Fizyczny przepływ dóbr odbywa się on między źródłami pierwotnymi a punktami końcowymi, pomiędzy nimi są punkty pośrednie. Im więcej jest tych punktów tym większa jest częstotliwość transportu (przepływu) oraz spoczynku (magazynowania). W obydwu przypadkach najważniejszy jest czas. Obydwa procesy mogą być realizowane przez jeden lub wiele podmiotów, jeden podmiot w przypadku kanałów bezpośrednich i wielu w przypadku kanałów pośrednich. Punktami pośrednimi są magazyny, które mogą być własnością producenta - własna sieć dystrybucji lub pośredników handlowych.
Wybór kanałów dystrybucji - to złożona decyzja strategiczna, bo wiąże się tu czynniki logistyczne, marketingowe i ekonomiczne. Przesłanką wyboru kanału dystrybucji z log punktu widzenia to rodzaj rzeczy, które przepływają:
► mogą to być przedmioty kontraktowane - powstają w wyniku zlecenia produkcyjnego, są jego rezultatem, kupujący i sprzedający zwracają uwagę na miejsce i czas
► mogą to być przedmioty wymienialne- chodzi o sprzedaż w jak największej liczbie miejsc
► Lokalizacja - czy pojedyncze centrum, czy sieć oddziałów, w związku z tym należy rozważyć możliwość transportu i dostosowania go do lokalizacji.
Kanały dystrybucji, w dwóch aspektach:
1) aspekt podmiotów - struktura podmiotowa, jest to struktura elementów organizacyjnych firmy, firm zewnętrznych oraz pośredników, którzy dany produkt na rynku sprzedają. Zbiór zależnych organizacji uczestniczących w dostarczaniu produktów do konsumenta.
2) aspekt funkcjonalny - kanał to łańcuch kolejnych ogniw, za pomocą których następuje przepływ jednego lub wielu strumieni (strumieni: informacji, promocji, negocjacji, zamówień, produktów, płatności, prawa własności, strumieni ryzyka).
Klasyfikacja kanałów dystrybucji
Cechy rozróżniające kanały dystrybucji: rodzaj uczestników, liczba szczebli, znaczenie dla producenta. Kryteria klasyfikacji k.d. i typ k.d.
1. Rodzaj uczestników
k. bezpośrednie (od producenta do klienta nie ma ogniw pośrednich)
k. pośrednie
2. Liczba pośrednich szczebli
k. krótkie niewiele szczebli
k. długie wiele szczebli pośrednich
3. Liczba pośredników na tym samym szczeblu
k. wąskie
k. szerokie
4. Rodzaj przepływających strumieni
k. transakcyjne
k. rzeczowe
5. Znaczenie dla producenta
k. podstawowe - najważniejsze
k. pomocnicze
Producent jest zainteresowany produkcją niewielkich partii w długim przedziale czasu (to jest najkorzystniejsze). Odbiorca chce kupować możliwie mało i możliwie często. Końcowy konsument otrzymuje produkt oraz pewien pakiet usług dystrybucyjnych: -pewność realizacji zamówienia w czasie, - łatwość złożenia zamówienia, elastyczność sprzedającego względem odbiorcy, zdolność sprzedającego do świadczenia dodatkowych usług (przeglądy, konserwacje szkolenia).
Celem dystrybucji jest dostarczenie klientowi produktu na oczekiwanym przez niego poziomie, obsługi po możliwie niskich kosztach.
KCD - koszt całkowity dystrybucji,
KO - koszt obsługi zamówienia,
KM - koszt magazynowania,
KT - koszt transportu,
KZ - koszt utrzymania zapasów.
KCD = KO + KM + KT + KZ + KU
Są to punkty redukcji kosztów dystrybucji i poziomu kształtowania obsługi klienta.
KU - koszt utraconych przychodów, jeżeli realizujesz poziom obsługi taki jak oczekują klienci to KCD = 0, jeżeli są klienci którzy są niezadowoleni z twojego poziomu obsługi to wtedy KCD > 0, -niedoskonałość funkcjonowania systemu logistycznego. Wiele przedsiębiorstw nie rejestruje KU.
Kontrola działalności dystrybucyjnej. Nawet najlepiej funkcjonujący system (także logistyki) powinien podlegać kontroli, by: ► ocenić jak rzeczywiście funkcjonuje system, czy tak jak planowaliśmy, ► wprowadzać zmiany usprawniające system.
Kontrolę działalności dystrybucji nazywa się audytem. Audyt powinien być planowany, systematyczny, regularny. Dzięki audytowi można poprawić sterowanie logistyką dystrybucji, poprawić produktywność funkcji logistycznych. W audycie dokonujemy pomiaru wejścia i wyjścia badanego systemu, całego bądź jego podsystemu. Porównanie nakładów z korzyściami pozwala ocenić czy system funkcjonuje dobrze czy źle. Pomiędzy wejściem a wyjściem następuje modyfikacja, odchylenie: wzrost kosztów wynagrodzeń, materiałów.
Ocena produktywności - porównanie funkcji jakie są realizowane przez system i ile cię to kosztuje. Czy opłaca mi się transportować własnymi środkami transportu czy innymi. Funkcja ta może być mniej produktywna u nas niż na zewnątrz.
Audyt strategiczny - obejmuje cały system, jest czasochłonny i kosztowny, bardzo szczegółowy. Sięgamy do niego wtedy, gdy: ► kończy się kontrakt menedżerski, podsumowanie działalności; ► jest określony stan wejściowy dla nowej ekipy; ► znaczna zmiana technologii, parku maszynowego.
Firmy zewnętrzne robią to szybciej, taniej i lepiej. Jest to obraz funkcjonowania twojej logistyki opracowany przez firmę niezależną, obiektywną. Tym audytem można posługiwać się w negocjacjach - jesteś lepszy, bo wykazał to audyt.
Audyt taktyczny - dotyczy niektórych problemów, systemów, często jest wykonywany własnymi siłami przedsiębiorstwa.
MARKETING ZAKUPÓW
Ograniczenia wynikające z faktu bycia producentem wynikają z:
Podtrzymywania procesu produkcyjnego
Związek procesu zakupów z długą listą kupowanych i organizowanych rzeczy
Konieczność synchronizacji procesów zakupów pod względem miejsca oraz czasu
Istotą są : Wytwarzane i sprzedawane produkty oraz produkty do dalszego przetworzenia
Baza wiedzy:
► Źródła informacji o potrzebach materiałowych - określenie potrzeb związanych ze stabilnością albo nie rynku sprzedaży. Im bardziej niestabilny rynek, tym większy margines niepewności.
Ocena pewności informacji:
„ostrożne podejście” ←produkcja → „optymistyczne podejście”
Gdy informacje są niepewne dokonujemy klasyfikacji.
Klasyfikacja:
a) znany względnie dokładny ilościowo-czasowy plan potrzeb w dłuższym okresie /produkty na konkretne zamówienie/
b) w dłuższym okresie - ilościowe zapotrzebowanie rozłożone w czasie to wynik obserwacji zmian popytu /precyzyjnie określona partia produktów/
c) zapotrzebowanie określane w związku ze zmieniającą się sytuacją rynkowa /nie można mówić o planowaniu w dłuższym przedziale czasu, np. przemysł odzieżowy/
RYNEK DOSTAWCÓW
miejsca źródła zaopatrzenia
warunki rynkowe na tych rynkach zaopatrzenia
pozycja marketingowa potencjalnego dostawcy
przepisy prawne
infrastruktura transportu, manipulacji
konkurencja
Informacje tu zgromadzone powinny być ciągłe i spontaniczne.
Badania powinny dotyczyć: ►potencjału rynku zaopatrzeniowego, ►max ilość dostępna na rynku, ►struktury rynku zaopatrzeniowego, ►ilość przedsiębiorstw i klientów, ►trendów rozwoju rynku, ►jak zachodzą zmiany na rynku.
Nabywane materiały i surowce - to pewien usystematyzowany zbiór informacji dotyczących nazw, katarowego nr, rodzaju towaru, charakterystyki dostawcy, ceny. Na ich podstawie buduje się indeksy materiałowe.
Dwie grupy informacji:
► inf. formalne - tradycyjna czyli nazwa surowca, nr katalogowy, dostawca i jego charakterystyka. Jest to wiedza budowana i uzupełniana w zależności od zmieniających się warunków odnośnie charakterystyki wytwarzanych produktów.
► Inf. o różne randze wartości - istotna symbolika mająca znaczenie umowne. Bardzo ważnym elementem jest zastosowanie symboliki w kontaktach dostawca-odbiorca, jest to istotne z pktu widzenia polityki zakupów.
Klasyfikacja surowców:
Metoda ABC - grupuje rozważane elementy /materiały i surowce/ , pomaga wyodrębnić strumień materiałów pod względem ważności.
A - najbardziej ważne
B - najmniej ważne
Regularność:
Podział na XYZ
X - materiały wykazujące regularność przepływu
Y - materiały wykazujące częściową regularność
Z - zupełna nieregularność
Dokładność prognozowania powodować może brak zapasów, co jest zjawiskiem jak najbardziej korzystnym.
PLANOWANIE ZAKUPÓW - ZAOPATRZENIE
Za każdym razem powinno się dążyć do planowania zakupów, i to w dłuższym horyzoncie czasu, przy czym takie planowanie traktujemy jako ogólne ramy pozwalające opracować plany operacyjne. To pozwala odpowiedzieć na pytania:
czy to, co kupujemy, sami możemy produkować?
Jaką przyjmiemy politykę tworzenia i utrzymania zapasów?
W jakich ilościach w danym okresie kupujemy?
Jak oceniamy ryzyko procesu zakłóceń?
Jak zamierzamy zwiększyć naszą siłę negocjacyjną?
Scenariusz przygotowania negocjacji do transakcji:
1) klasyfikacja dóbr zaopatrzeniowych
2) analiza własnej pozycji na rynku zakupów
3) opracowanie zasad prowadzenia zakupów
4) opracowanie planów zakupów
Logistyka zaopatrzenia - zajmuje się wejściami przedsiębiorstwa, zasileniami zasobów dla przedsiębiorstwa.
Zasilenia to: ►materiały, ►finanse, ►informacje, ►ludzie, ►środki produkcji, ►transport i opakowanie.
Tymi zasileniami zajmują się oddzielne piony, gospodarki, m. in. gosp. materiałowa.
Treść logistyki zaopatrzenia: ►zapewnianie gotowości dostaw i dzięki temu gotowości produkcyjnej wg. przyjętych zasad technicznych i ekonomicznych w danym przedsiębiorstwie, ►koncepcja integracji organizacji i zarządzania funkcjami: (planowanie i sterowanie zakupami, transportem, zapasami, odzyskiem materiałów) z innymi funkcjami przedsiębiorstwa (np. produkcja, finanse).
DECYZJE TYPU PRODUKOWAĆ- KUPOWAĆ
Charakterystycznym zbiorem problemów jest analiza trade-off. Wszystko rozpoczyna się od sfery produkcji. Najpierw firmy realizowały strategię produkować wszystko, jednak z czasem postanowiono zmienić metodę, ponieważ taniej będzie kupić część materiałów. Należy rozważyć czy i co kupować czy produkować. Przesłanki powinny mieć znamiona ekonomiczne. Istotnym jest nawiązanie do strategii przedsiębiorstwa.
WYBÓR I AURA DOSTAWCÓW
Analiza warunków rynkowych i związków z rzeczywistymi potencjalnymi dostawcami- priorytetowych priorytetowych pozostałych
ocena dostawców - rozróżnienie, którzy dostarczają materiały o kluczowym znaczeniu dla nas oraz pozostałych dostawców
Procedury zakupów:
Dla materiałów kluczowych stosujemy ściśle wyeksponowane procedury zakupów, podczas gdy do pozostałych procedury mniejszościowe.
MAGAZYNOWANIE - ZAPASY
Prognozowanie popytu:
Transport - możliwość przemieszczenia produktu z miejsca produkcji do miejsca wskazanego przez klienta - największe koszty. Decyzje charakterystyczne:
środki transportu (wybór gałęzi - lotniczy, rzeczny)
wybór określonego przewoźnika,
wybór sposobu i drogi transportu
spełnienie wymogów prawnych (regulacji prawnych, przewóz zwierząt na duże odległości, niedostarczenie na czas i określone miejsce, utrata jakości).
Kontrola zapasów:
Wychodząc od potrzeb klienta przez podaż na nasze produkty (dysponując pewnymi wyrobami gotowymi) musimy mieć możliwość właściwego prowadzenia procesu produkcyjnego (stabilnie, nieprzerwanie). Wymaga to posiadanie zapasów (materiałów, wyrobów gotowych). Utrzymywanie zapasów to konieczność wyłożenia środków finansowych na zapasy materiałów i wyrobów gotowych. Patrząc na to w sposób logistyczny można zmniejszyć koszty i obniżyć ceny produktów.. Bardzo ważna jest kontrola zapasów:
zapewnienie potrzeb klientów
zapewnienie potrzeb produkcyjnych (ciągłość)
Przyczyny powstawania zapasów na przykładzie wejścia do przedsiębiorstwa:
standardowe zapasy - wynikające z określonej cykliczności produkcji
bezpieczeństwa - rezerwa na wpadek zapotrzebowania ponad standard
zapobieganie - tworzone z wyprzedzeniem przed przewidywanym okresem zwiększonego popytu
wymuszone - powstają w czasie radykalnego zahamowania procesów produkcyjnych.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA STEROWANIE ZAPASAMI
wlkść i częstotliwość zapotrzebowania -
gotowość dostawców do realizacji zamówień -
warunki i ograniczenia infrastrukturalne -
ad 1 i 2 określają możliwości dopływu produktów do magazynu i są uwarunkowane:
przyjęcie przez dostawców polityki dostaw o określonej regularności w zakresie wielkości i częstotliwości /duża elastyczność/
wyznaczeniem przez dostawców wygodnych dla siebie warunków dostaw
różne komponenty trudności w określaniu zarówno wielkości jak i realizacji
Planowanie dostaw na podstawie długookresowych planów produkcji:
A. przedsiębiorstwa, w których brak szczegółowego planu produkcji np. 'Solidarność', firmy cukiernicze, 'Lubella' Tu zużywa się do jednego surowca, będącego surowcem globalnym.
B. przedsiębiorstwa produkcyjne, w których produkujemy na zamówienie np. 'Cegielski'-silniki okrętowe, „Jelcz” - autobusy. Zawsze wychodzimy od analizy strumienia zapotrzebowania w magazynie na materiały produkcyjne => planowanie zakupów.
Charakter zapotrzebowania:
►Jednoznacznie określony, co do rytmiczności i wielkości,
►Statystycznie regularny,
►Nieregularny sporadyczny.
Zawsze pamiętamy, że budowanie reguł planistycznych opieramy na 2 grupach przesłanek:
1. Merytoryczne i techniczne (warunki umowy, środki transportu, pojemność magazynu)
► Obiektywne(standardowe ograniczenia)
► Ograniczenia przyjmowane przez nas-do nich, dostosowujemy inne parametry i w oparciu o nie opracowujemy politykę uzupełnienia zakupów.
2. Ekonomiczne.
Uzupełnianie zapasów:
- Wielkość partii dostawy:
● mat. Ekonomiczne
● mat. Dane empiryczne(średnia wielkość partii dostawy)
Uwarunkowania:
►wewnętrzne: możliwości infrastruktury logist.(Pojemność magazynowa)
►zewnętrzne: warunki dostawy(oferta)
Sterowanie uzupełnieniami:
► parametry
Skąd? => planowanie roczne (nie może być szczegółowe)
Plany roczne => określenie dla krótszych horyzontów czasu
► adaptowanie parametrów dla zmieniających się warunków
a) śledzenie zmiany zapotrzebowania(z wydziału produkcyjnego, aby dostatecznie wcześnie dowiadywać się o przewidywanych zmianach)
b) monitoring stanu zapasów (na jego podstawie w danym momencie znany bieżący stan zapasów)
wielkość dostawy
okres rotacji
c) opracować reguły adaptacji zamówień do zmodyfikowanych potrzeb.
Zapas bezpieczeństwa - dla niektórych materiałów, zależy od zmienność = zagrożenie, wewn. - skoki wielkości produkcji; zewn. - termin dostawy i ilość.
CZASOWE ASPEKTY UZUPEŁNIANIA ZAPASÓW:
Metody wyznaczania zapasu bezpieczeństwa:
met. Współczynnikowa - współczynnik z praktyki w przeszłości;
met. procentowa- wewn. zużycie wykazuje odchylenia od zużycia średniego;
met. konserwatywna (bezpieczna)-obydwa param. a i L są zmienne, obserwacje jak kształtuje się a, wybór wart. amax;
ai:[a1…amax…an]; ā=∑ai/n;
podobnie wybór z kolejnych okresów czasów Lmax;
Li:[L1…Lmax…Ln]; s=amax*Lmax
Producent
ilość
asortyment
czas
Odbiorca ko
ńcowy
1