Planowane osiągnięcia ucznia klasy 3 na poszczególne oceny 2011, Materiały edukacyjne


Planowane osiągnięcia ucznia na poszczególne oceny.

Za pomocą „+” oznaczono jaką ocenę można otrzymać za opanowanie wiedzy i umiejętności z danego tematu.

Zagadnienie (zgodnie z podręcznikiem i rozkładem tematów)

Planowane osiągnięcia ucznia

2

3

4

5

1. „Epoka światła”.

Przemiany w kulturze i nauce w czasach europejskiego

oświecenia.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

monarchia oświecona, suwerenność, empiryzm,

racjonalizm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wynalezienie: barometru (1643), maszyny parowej (1712), piorunochronu (1752), chronometru (1767),

balonu na ogrzane powietrze (1783), sformułowanie praw hydrodynamiki, rachunku prawdopodobieństwa

(przed 1662), praw Newtona (przed 1727).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- najważniejsze kierunki filozofii oświecenia;

- ideologię liberalizmu, racjonalizmu;

- oświeceniowe zasady nauki o państwie.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać zmiany, jakie dokonały się w estetyce w stosunku do epoki baroku;

- wskazywać i oceniać zmiany w spojrzeniu

na: Kościół, władzę, społeczeństwo i naukę;

- umiejętnie oceniać dokonania twórców

oświeceniowych, umieć wskazać sukcesy i porażki;

- porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne

i społeczne czasów oświecenia.

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne

(fragmenty O duchu praw Monteskiusza).

+

2. Wiedza,

sztuka i życie

codzienne w Polsce czasów oświecenia.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

monarchia oświecona, suwerenność, empiryzm,

racjonalizm.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać specyfikę kultury polskiej w XVIII w.

- walka ideologiczna „oświeconych reformatorów”

z sarmatami;

- analizować i oceniać skuteczność walki

o ratowanie państwa polskiego w XVIII w.;

- wskazywać powiązania kultury polskiej

z europejską.

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne

(zwłaszcza ikonograficzne - program władzy

Stanisława Augusta Poniatowskiego

zawarty w portretach M. Bacciarellego).

+

3. Sąsiedzi stają

się wrogami.

Wzrost potęgi Prus,

Austrii i Rosji.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

monarchia oświecona, armia kantonowa,

samodzierżawie.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie Królestwa Prus (1701),

wojna o sukcesję polską (1733-38),

udział Prus w wojnach śląskich (1740-1748)

i wojnie siedmioletniej (1756-1763).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przebieg usamodzielnienia się Prus;

- etapy budowy absolutyzmu w Prusach;

- etapy budowy absolutyzmu w Austrii i Rosji;

- mechanizmy budowy nowoczesnej biurokracji

i armii;

- mechanizm działania protekcjonistycznego

systemu gospodarczego.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych

(gospodarka, społeczeństwo, państwo);

- objaśniać mechanizmy polityki międzynarodowej

w systemie „koncertu mocarstw”;

- analizować i oceniać skuteczność walki

o ratowanie państwa polskiego w XVIII w. na tle

polityki zagranicznej i wewnętrznej sąsiadów;

- dokonać oceny procesów reform w Prusach,

Austrii i Rosji.

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne

(teorie władzy Fryderyka II, źródła ikonograficzne -

alegorie reform Józefa II).

+

4. Od kolonii do państwa - powstanie

Stanów Zjedn.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

ojcowie-założyciele, Wielka Brytania, kwakrzy.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

angielskie podatki w koloniach amerykańskich

(opłaty stemplowe, 1764),

bostońskie picie herbaty (1773),

kongres w Filadelfii, Deklaracja Niepodległości

Stanów Zjednoczonych (1776),

Anglia uznaje niepodległość Stanów Zjednoczonych (1783),

Konstytucja Stanów Zjednoczonych (1787).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przebieg kolonizacji Ameryki Północnej

do II połowy XVIII w.;

- systemy polityczne kolonii;

- brytyjski fiskalizm wobec kolonii;

- przyczyny buntu;

- przebieg wojny o niepodległość;

- zasady konstytucji.

+

Uczeń powinien:

- objaśniać mechanizmy walki politycznej pomiędzy

kolonistami a przedstawicielami metropolii;

- porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne

i społeczne czasów oświecenia

(system amerykański z pruskim);

- opisać i ocenić amerykański system konstytucyjny.

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne

(zwłaszcza fragmenty Deklaracji Niepodległości).

+

5. Przemiany

gospodarcze

w Anglii

w XVIII i w pocz. XIX w.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

rewolucja przemysłowa, rewolucja agrarna,

wzrost demograficzny, industrializacja, czartyzm,

luddyzm, płodozmian, liberalizm, kapitał.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie Banku Anglii (1694),

przejęcie kontroli nad Indiami (1757),

budowa pierwszej linii kolejowej (1825).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- liberalne koncepcje gospodarcze i społeczne;

- zmiany w rolnictwie;

- pojawienie się przemysłu fabrycznego;

- przemiany w mentalności;

- międzynarodowe stosunki ekonomiczne.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych

(gospodarka, społeczeństwo, państwo);

- dostrzegać dynamikę zmian spowodowanych

przez rewolucję przemysłową;

- porównywać koncepcje społeczne

czasów oświecenia;

- porównać i ocenić mobilność społeczeństw

przed rewolucją przemysłową i po niej.

+

6. U schyłku

I Rzeczypospolitej.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

dysydent, Familia, laicyzacja, prawa kardynalne.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

elekcja Stanisława Augusta (1764),

prawa kardynalne (1768),

konfederacja barska (1768),

I rozbiór Polski (1772),

sejm rozbiorowy i jego reformy (1773).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zawiązanie konfederacji w Słucku i Toruniu (1767),

powołanie Rady Nieustającej (1775).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- zmiany w sytuacji Rzeczypospolitej po 1763 r.;

- projekty reform Familii;

- realizację reform królewskich i reform Familii;

- działalność ambasadorów państw ościennych;

- przebieg konfederacji barskiej;

- I rozbiór - zasięg, uwarunkowania polityczne.

+

Uczeń powinien:

- analizować i oceniać skuteczność walki

o ratowanie państwa polskiego w XVIII w.;

- krytycznie analizować przyczyny i skutki upadku

państwa polskiego;

- porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne

i społeczne czasów oświecenia;

- objaśniać mechanizmy „ujarzmiania”

Rzeczypospolitej przez obce dwory.

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne (ikonograficzne -

Alegoria rozbioru Polski).

+

7. Rewolucja

francuska.

Początek

nowej epoki.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

monarchia absolutna, monarchia parlamentarna,

republika, prawa naturalne, umowa społeczna,

trójpodział władzy, równowaga sił, stan trzeci,

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela,

Stany Generalne, burżuazja, proletariat,

liberalizm ekonomiczny, rewolucja, jakobini.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zwołanie Stanów Generalnych we Francji (1789),

zburzenie Bastylii (14 lipca 1789),

uchwalenie I konstytucji (3 września 1791),

obalenie króla (1792).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- źródła konfliktów wewnętrznych we Francji

XVIII w.;

- strukturę stanu trzeciego;

- przebieg rewolucji - od buntu prawników

do zburzenia Bastylii;

- treść Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela;

- uprawnienia władz wg konstytucji;

- układ polityczny w legislatywie.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych

(gospodarka, społeczeństwo, państwo francuskie

w dobie rewolucji);

- objaśniać mechanizmy walki politycznej

między stroną monarchistyczną a republikańską;

- dostrzegać dynamikę zmian wprowadzonych

przez Wielką Rewolucję Francuską;

- porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne

i społeczne czasów oświecenia

(konstytucje amerykańska i francuska).

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne

(Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela).

+

8. We władzy ludu - od dyktatury

jakobinów do

dyrektoriatu.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

dyktatura, koalicja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

ścięcie króla (styczeń 1793),

uchwalenie Konstytucji Roku I (1793),

przewrót thermidoriański (1794),

zamach 18 brumaire'a (1799).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- źródła konfliktów wewnętrznych we Francji

po rewolucji;

- reformy jakobinów;

- walki z I koalicją;

- stopniowe zaostrzanie się represji;

- treść Konstytucji Roku I;

- okoliczności obalenia jakobinów;

- okoliczności obalenia dyrektoriatu.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych

(gospodarka, społeczeństwo, państwo francuskie

w dobie rewolucji);

- objaśniać mechanizmy walki politycznej

między jakobinami a umiarkowanymi

przedstawicielami burżuazji i generalicją;

- dostrzegać dynamikę zmian wprowadzonych

przez jakobinów i Napoleona;

- porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne

i społeczne czasów oświecenia

(konstytucje amerykańska i francuska).

+

Uczeń sprawnie posługuje się mapą podbojów

Francji w okresie republiki.

+

9. Sejm Wielki

i Konstytucja 3

Maja.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

monarchia parlamentarna, oligarchia, liberum veto,

konfederacja, rokosz, prawa kardynalne.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

Sejm Wielki (1788-1792),

zniesienie Rady Nieustającej (1789),

ustawa o miastach i Konstytucja 3 Maja (1791),

targowica (1792),

II rozbiór Polski (1793).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- sytuację polityczną w Polsce w przededniu

Sejmu Wielkiego;

- reformy Sejmu Wielkiego;

- treść Ustawy Rządowej (Konstytucji 3 Maja);

- przebieg wojny w obronie konstytucji.

+

Uczeń powinien:

- analizować i oceniać skuteczność działań,

podejmowanych w latach 1764-1788

w celu ratowania państwa polskiego;

- znać genezę i treść Ustawy Rządowej oraz jej rolę

w dziejach Polski i Europy;

- porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne

i społeczne czasów oświecenia (polskie

i francuskie);

- wskazywać powiązania kultury polskiej

z europejską.

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne

(fragmenty Konstytucji 3 Maja).

+

10. Ocalić dzieło

reformy -insurekcja

kościuszkowska.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

insurekcja, uniwersał.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

insurekcja kościuszkowska (1794),

III rozbiór Polski (1795).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działalność spiskową w okresie rządów

targowiczan;

- rolę Tadeusza Kościuszki;

- przebieg powstania z 1794;

- treść Uniwersału połanieckiego;

- okoliczności upadku powstania

i III rozbioru Polski.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych

(społeczeństwo i państwo w okresie powstańczej

mobilizacji);

- analizować i oceniać skuteczność walki zbrojnej

mającej na celu ratowanie państwa polskiego;

- krytycznie analizować przyczyny i skutki upadku

państwa polskiego.

+

Uczeń umie ocenić opinię współczesnego historyka

(A. Zahorskiego o Stanisławie Auguście).

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne

(wspomnienia W. Fiszerowej).

+

11. „Napoleońska epopeja” -od konsulatu do cesarstwa.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

cesarz Francuzów, system napoleoński, konsulat.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wojny koalicyjne przeciw Francji (1793-1815),

koronacja Bonapartego na cesarza (1804),

kodeks cywilny (1804).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

I koalicja antyfrancuska (1793-1797),

II koalicja antyfrancuska (1798-1802),

III koalicja antyfrancuska (1805),

IV koalicja antyfrancuska (1806-1807),

V koalicja antyfrancuska (1809),

VI koalicja antyfrancuska (1812-1815).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

bitwa pod Abu Kirem (1798),

bitwa pod Austerlitz (1805),

bitwa pod Trafalgarem (1805),

bitwy pod Jeną i Auerstadt (1806),

bitwa pod Frydlandem (1807),

bitwa pod Wagram (1809),

bitwa pod Borodino (1812),

bitwa pod Lipskiem (1813),

bitwa pod Waterloo (1815),

pokoje (Preszburg - 1805, Tylża - 1807,

Schönbrunn - 1809).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- system wewnętrzny Francji w okresie panowania

Napoleona jako konsula;

- powstanie na San Domingo;

- przyczyny zawarcia konkordatu z papiestwem

i treść tej umowy;

- walki z koalicjami;

- cesarstwo francuskie w Europie (mapa).

+

Uczeń powinien:

- posługując się mapą, zanalizować zmiany

terytorialne w Europie i na świecie

w okresie napoleońskim;

- wyjaśnić rolę wielkich indywidualności w historii

(Napoleon);

- wyjaśnić przyczyny i skutki największych

konfliktów międzynarodowych

omawianego okresu (wojny napoleońskie).

+

Uczeń umie sprawnie posługiwać się mapą podbojów

Napoleona (mapa z podręcznika i konturowa),

potrafi samodzielnie wykreślać kierunki podbojów.

+

12. Napoleońskie

obietnice i polskie nadzieje.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

cesarz Francuzów, system napoleoński, szwoleżer.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie w Wielkopolsce przeciw Prusakom

(1806), powstanie Księstwa Warszawskiego

(1807-1815), bitwa pod Somosierrą (1808),

wojna w obronie Księstwa (1809),

wojna z Rosją (1812-1814).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- Legiony - z ziemi włoskiej na… San Domingo;

- utworzenie Księstwa Warszawskiego;

- Konstytucję Księstwa Warszawskiego;

- rolę Księstwa Warszawskiego w systemie napoleońskim;

- przebieg wojny z 1809;

- upadek Księstwa Warszawskiego.

+

Uczeń powinien:

- posługując się mapą, zanalizować zmiany

terytorialne w Europie i na świecie

w okresie napoleońskim;

- dostrzegać zależność między dziejami narodu

polskiego a wydarzeniami w Europie;

- wyjaśnić rolę wielkich indywidualności w historii

(Napoleon);

- wyjaśnić przyczyny i skutki największych

konfliktów międzynarodowych

omawianego okresu (wojny napoleońskie).

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne.

+

13. Kongres

wiedeński -

nowy stary

ład.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

restauracja, legitymizm, balance of power,

Święte Przymierze, ideologia, karbonaryzm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

kongres wiedeński (1815),

Święte Przymierze (1815),

powstanie dekabrystów (1825),

rewolucja lipcowa w Paryżu (1830).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- zasady konstruowania nowego ładu w Europie;

- organizacje spiskowe, występujące przeciw

Świętemu Przymierzu;

- przebieg powstania dekabrystów;

- rewolucję lipcową w Paryżu - cele, osiągnięcia.

+

Uczeń powinien:

- znać ideologię karbonaryzmu, potrafić wskazać

jej wpływ na formowanie się świadomości

narodowej w Europie;

- posługując się mapą, zanalizować zmiany

terytorialne w Europie i na świecie

w okresie kongresu wiedeńskiego;

- dostrzegać zależność między dziejami

narodu polskiego a wydarzeniami w Europie.

+

14. Zakładnicy

własnej sprawy -

ziemie polskie

po kongresie

wiedeńskim.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

sejm postulatowy, serwituty, inteligencja polska,

konserwatyzm, liberalizm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

Panta Koina (1817),

Towarzystwo Patriotyczne (1820),

ograniczenie autonomii Królestwa Polskiego (1825),

sprzysiężenie podchorążych (1828).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- utworzenie Królestwa Polskiego;

- Konstytucję Królestwa Polskiego;

- rolę Królestwa Polskiego w państwie cara;

- działalność spiskową;

- system panujący w Galicji, Wolnym Mieście

Krakowie i zaborze pruskim.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych

na ziemiach polskich (gospodarka, społeczeństwo,

państwo);

- dostrzegać zależność między dziejami narodu

polskiego a wydarzeniami w Europie;

- wskazywać genezę, skutki i ocenę powstań

narodowych.

+

15. Powstanie

listopadowe

i Wielka Emigracja.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcie:

mesjanizm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie listopadowe (1830),

wojna polsko-rosyjska (1831),

Statut organiczny (1832),

budowa Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej (1840-1848).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przebieg powstania z lat 1830-1831;

- upadek autonomii Królestwa Polskiego;

- życie polityczne w kraju i na emigracji;

- obozy polityczne w kraju i na emigracji.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych

na ziemiach polskich (gospodarka, społeczeństwo,

państwo);

- dostrzegać zależność między dziejami narodu

polskiego a wydarzeniami w Europie;

- wskazywać genezę, skutki i ocenę powstań

narodowych;

- znać dorobek kultury polskiej w XIX w.;

- wyjaśnić rolę wielkich indywidualności w historii

(Wielka Emigracja).

+

Uczeń umie interpretować fragmenty Statutu organicznego.

+

16. Wiosna Ludów

w Europie i na ziemiach polskich.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

Wiosna Ludów, konstytucja oktrojowana, panslawizm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

Wiosna Ludów (1848-1849), jej przebieg we Francji,

Austrii, Prusach, Włoszech, na ziemiach polskich,

na Węgrzech.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przyczyny Wiosny Ludów;

- przebieg Wiosny Ludów w państwach

europejskich;

- Wiosnę Ludów na ziemiach polskich.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów rewolucyjnych

(gospodarka, społeczeństwo, państwo);

- znać główne prądy umysłowe i ideologie,

ich wpływ na przebieg rewolucji

i powstające konstytucje;

- dostrzegać zależność między dziejami narodu

polskiego a wydarzeniami w Europie;

- wskazywać genezę, skutki i ocenę powstań

narodowych (krakowskie, wielkopolskie 1848).

+

17. Na drodze do

zjednoczenia.

Italia, Niemcy,

Francja, Stany

Zjednoczone.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

secesja, abolicjonizm,

koncepcja wielkich i małych Niemiec.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wojna krymska (1853-1856),

wojna francusko-austriacka (1859),

zjednoczenie Włoch (1859-1871),

wojna secesyjna (1861-1865),

wojna austriacko - prusko - duńska (1864),

zjednoczenie Niemiec (1864-1871),

wojna prusko-austriacka (1866),
wojna francusko-pruska (1870-1871).

+

Uczeń umie sprawnie korzystać z map

zamieszczonych w podręczniku i map konturowych,

samodzielnie wskazywać przebieg poszczególnych

wojen i zmiany terytorialne.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przemiany w Królestwie Sardynii (konstytucja,

premierem C. Cavour);

- przebieg zjednoczenia Włoch;

- sytuację wewnętrzną we Francji w czasach

II Cesarstwa;

- przebieg zjednoczenia Niemiec;

- przebieg wojny secesyjnej.

+

Uczeń powinien:

- wyjaśnić rolę wielkich indywidualności

w historii (Bismarck, Cavour, Lincoln);

- wyjaśnić i ocenić przyczyny i skutki

największych konfliktów międzynarodowych

omawianego okresu.

+

18. Cesarsko-

-królewska

monarchia.

Powstanie

Austro-Węgier.

Uczeń zna następujące wydarzenia:

klęska Austrii w wojnie z Prusami (1866),

powstanie Austro-Węgier (1867).

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać dynamikę procesów historycznych -

przemiana z bardzo konserwatywnej monarchii

w jedno z liberalniejszych państw Europy;

- dostrzegać zależność między dziejami narodu

polskiego a wydarzeniami w Austro-Węgrzech

(autonomia Galicji);

- wyjaśnić rolę wielkich indywidualności

w historii (Franciszek Józef I).

+

Uczeń umie sprawnie korzystać z map

zamieszczonych w podręczniku, odczytując

z nich niezbędne informacje o podziale

wewnętrznym monarchii,

jej składzie narodowościowym i zaludnieniu.

+

19. Powstanie

styczniowe

i ziemie polskie po powstaniu.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

pozytywizm, kulturkampf, rugi pruskie.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie w Warszawie Towarzystwa Rolniczego

(1858), wybuch powstania styczniowego

(22 stycznia 1863), dekret carski

o uwłaszczeniu chłopów (12 marca 1864),

podporządkowanie administracji w Królestwie

Polskim generałowi-gubernatorowi (1874),

kulturkampf (1872-1879),

powołanie Komisji Kolonizacyjnej (1886),

nauczanie religii w języku niemieckim (1901).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- wydarzenia z okresu „odwilży posewastopolskiej”;

- przebieg powstania z lat 1863-1864;

- represje popowstaniowe;

- działania germanizacyjne w zaborze pruskim;

- źródła i skutki autonomii Galicji.

+

Uczeń powinien:

- wskazywać genezę, skutki i ocenę powstań

narodowych;

- znać dorobek kultury polskiej w XIX w.;

- ocenić działalność powstańczą i pozytywistyczną.

+

Uczeń umie interpretować wykres ukazujący

strukturę władz Galicji.

+

20.Przeobrażenia społeczno-ekonomi- czne na przełomie XIX i XX w.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

rewolucja naukowo-techniczna, kapitalizm, kartel,

syndykat, koncern, trust, imperializm, internacjonalizm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powrót do idei protekcjonizmu (1878-1892),

obowiązkowe nauczanie na poziomie elementarnym:

w Prusach (1825), w Austro-Węgrzech (1869),

we Francji (1881).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

cztery wybrane daty najistotniejszych

wynalazków II połowy XIX w.

(s. 275 podręcznika) z uzasadnieniem wyboru.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przeobrażenia ekonomiczne i zmiany

w jakości życia pod koniec XIX w.;

- zmiany w koncentracji kapitału;

- wynalazki, nowe środki transportu;

- zmiany w mentalności;

- systemy ustrojowe.

+

Uczeń powinien:

- opisać i ocenić przyczyny i skutki

odkryć naukowych;

- ocenić zmiany w strukturach społecznych państw

europejskich.

+

Uczeń umie interpretować tabele statystyczne

pokazujące zmiany w produkcji w XIX w.,

potrafi wyciągać z nich umotywowane wnioski.

+

21. Narodziny

ruchu

robotniczego

i ludowego.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

ruch robotniczy, socjalizm, marksizm, ruch ludowy,

system partyjny.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

prawo do strajku: Wielka Brytania (1824),

Francja (1864), Niemcy (1871);

I Międzynarodówka (1864);

II Międzynarodówka (1889);

encyklika Rerum novarum (1891);

Wielki Proletariat (1882);

Polska Partia Socjalistyczna (1892);

Stronnictwo Ludowe (1895).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

opublikowanie Kapitału K. Marksa (1849),

Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (SPD, 1875),

ustawodawstwo państwa opiekuńczego (1888-1910),

Armia Zbawienia (1865), II Proletariat (1888),

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego (1893),

Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy

(1900), rozłam w PPS (1906), Liga Polska (1887),

Liga Narodowa (1893),

Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (1897).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- rozwój ruchu socjalistycznego;

- pojawienie się ruchu socjalistycznego,

nacjonalistycznego i ludowego na ziemiach polskich.

+

Uczeń powinien:

- znać główne prądy umysłowe i ideologie,

ich wpływ na formowanie się systemów

partyjnych;

- dostrzegać zależność między dziejami narodu

polskiego a wydarzeniami w Europie;

- wyjaśnić rolę wielkich indywidualności w historii

(na przykładzie K. Marksa, E. Bernsteina, Leona XIII).

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła historyczne (fragmenty encykliki

Rerum novarum lub wybranych dzieł socjalistów,

ulotek wyborczych).

+

22. Rok 1905

w Rosji i na ziemiach polskich.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

antysemityzm, panslawizm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

„krwawa niedziela” (22 stycznia 1905),

wprowadzenie w Rosji swobód obywatelskich

(30 września 1905),

ukonstytuowanie się Dumy (1906),

stłumienie rewolucji (1907),

strajk szkolny w Warszawie (1905),

Związek Walki Czynnej (1908),

Tymczasowa Komisja Skonfederowanych Stronnictw

Niepodległościowych (1912).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przebieg powstania w Petersburgu;

- walkę o autonomię Królestwa Polskiego;

- życie polityczne w kraju i na emigracji.

+

Uczeń powinien:

- dostrzegać zależność między dziejami narodu

polskiego a wydarzeniami w Europie;

- wskazywać genezę, skutki i ocenę powstań

narodowych;

- ocenić skutki rewolucji z 1905 r. na ziemiach

polskich;

- opisać i ocenić proces powstawania podziemia

niepodległościowego na ziemiach polskich.

+

Uczeń umie interpretować dokumenty programowe

stronnictw politycznych

(np. Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego).

+

23. Europejczycy

opanowują świat. Ekspansja

kolonialna

i rywalizacja

mocarstw

na przełomie

XIX i XX w.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

kolonia, dominium, imperializm, internacjonalizm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wojna opiumowa (1839-1842),

otwarcie Japonii na świat (1853),

powstanie sipajów (1857-1858),

podporządkowanie Indii królowej Wiktorii (1858),

kryzys ekonomiczny (1870-1890),

I wojna burska (1880),

powstanie Mahdiego (1888-1898),

II wojna burska (1899-1902),

powstanie bokserów (1900),

sukces Japonii w wojnie z Rosją (1904-1905).

+

Uczeń powinien:

- opisać przyczyny i skutki odkryć naukowych;

- wyjaśnić przyczyny i skutki największych

konfliktów kolonialnych omawianego okresu;

- ocenić rolę mocarstw europejskich

jako kolonizatorów.

+

Uczeń umie sprawnie korzystać z map

zamieszczonych w podręczniku i map konturowych,

samodzielnie wskazywać przynależność

poszczególnych kolonii, odczytywać z map

programy kolonizacji prezentowane

przez europejskie mocarstwa.

+

Uczeń umie interpretować argumentację

zwolenników kolonializmu (C. Rhodes).

+

24. „Zbrojny

pokój” Konflikty

międzynarodowe

przed wybuchem

I wojny światowej.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi

ustnej lub pisemnej pojęcia:

nacjonalizm, antysemityzm, panslawizm,

pangermanizm, syjonizm, imperializm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

traktat reasekuracyjny (Niemcy, Rosja,

Austro-Węgry, 1873), aneksja trójprzymierza (1882),

sojusz Francji z Rosją (1892), Francji

z Wielką Brytanią (1904), trójporozumienie (1907),

aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry

(1908), I wojna bałkańska (1912),

II wojna bałkańska (1913).

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- proces tworzenia się bloków

polityczno-wojskowych;

- narastające sprzeczności w Europie i w koloniach;

- przebieg konfliktów bałkańskich.

+

Uczeń powinien wyjaśnić przyczyny i skutki

największych konfliktów międzynarodowych

omawianego okresu.

+

Uczeń umie sprawnie korzystać z map

zamieszczonych w podręczniku i map konturowych,

samodzielnie wskazywać „nabytki” poszczególnych

państw uzyskane podczas wojen bałkańskich;

potrafi wskazać strony, które mogły się uważać za pokrzywdzone podczas poszczególnych etapów konfliktu.

+

Uczeń umie interpretować oficjalne akty epoki

(akt trójprzymierza, manifest króla Bułgarii).

+

25. La belle

époque - kultura i sztuka przełomu

XIX i XX w.

Uczeń zna następujące pojęcia:

la belle époque, puentylizm, nabizm, fowizm.

+

Uczeń powinien:

- znać i oceniać główne nurty w sztuce

końca XIX w.;

- znać dorobek kultury polskiej w XIX w.

+

Uczeń potrafi łączyć treści zdobyte na zajęciach

z historii, języka polskiego i WoK.

Dokonuje samodzielnej oceny estetycznej

źródeł artystycznych i literackich.

+

+

Uczeń umie interpretować charakterystyczne

dla epoki źródła ikonograficzne

(sztuka impresjonistów, kubistów i fowistów

na pojedynczych przykładach).

+

26. Europa idzie na wojnę - I wojna światowa

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

trójprzymierze, trójporozumienie, wojna pozycyjna, wojna błyskawiczna, „kocioł bałkański”.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zamach w Sarajewie (28 VI 1914), początek konfliktu (28 VII 1914), bitwa pod Verdun (1916), rewolucje rosyjskie (1917), ogłoszenie orędzia („14 punktów”) prezydenta T.W. Wilsona (8 I 1918),pokój brzeski(3 III 1918),zawieszenie broni(11 XI1918).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wypowiedzenia wojny (poszczególne państwa), bitwa jut-landzka (1916), ofensywa gen. Brusiłowa (1916), bitwa nad Sommą (1916), nieograniczona wojna podwodna (1917), kapitulacje Turcji, Bułgarii i Austro-Węgier (X/XI 1918).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- przyczyny, charakter i skutki I wojny światowej;

- losy jednostki na froncie i na tyłach Wielkiej Wojny na wybranym przykładzie.

+

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;

- rolę wielkich jednostek w historii;

- przebieg I wojny światowej.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie formułować oceny przyczyn i przebiegu wojny oraz strategii wojennych.

+

Uczeń umie uzasadniać swoje sądy, oceniać propozycje traktatów pokojowych, proponować alternatywne rozwiązania oraz przewidywać ich skutki.

+

27.Droga Polski do niepodległości

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

rząd ludowy, Legiony Polskie, NKN, Legion Puławski, KNP.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wymarsz I Kompanii Kadrowej (6 VIII 1914), utworzenie NKN i jego skutki (sierpień 1914), akt cesarzy Niemiec i Austro-Węgier zapowiadający utworzenie Królestwa Polskiego (5 XI 1916), kryzys przysięgowy (VII 1917).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- sprawę polską przed I wojną światową i w jej trakcie;

- koncepcje ustrojowe i polityczne Piłsudskiego i Dmowskiego;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;

- rolę wielkich jednostek w historii;

- przebieg walki o niepodległość podczas I wojny światowej.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić programy polityczne formułowane przez polskich przywódców;

- ocenić stan sprawy polskiej w kolejnych stadiach I wojny światowej.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

28. Rosyjskie rewolucje

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

bolszewicy, mienszewicy, dwuwładza, totalitaryzm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wybuch rewolucji lutowej w Rosji - obalenie caratu (12 III 1917), abdykacja cara Mikołaja II (15 III 1917), przewrót bolszewicki w Rosji (wybuch rewolucji październikowej) (6/7 XI 1917), podpisanie układu pokojowego w Brześciu nad Bugiem (3 III 1918), zamordowanie cara Mikołaja II (16/17 VII 1918).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- pierwszy konflikt światowy - przyczyny, charakter i skutki;

- rewolucje rosyjskie i ich znaczenie.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- rolę wielkich jednostek w historii;

- procesy dezintegracji w historii Europy w latach 1917-1922;

- przebieg rewolucji rosyjskich i ich bezpośrednie skutki;

- koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze bolszewików i ich przeciwników;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić rolę rewolucji w kształtowaniu oblicza świata, programy mienszewików, eserowców i bolszewików.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

29. Układanie pokojowego świata -system wersalsko-waszyngtoński

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

plebiscyt, „kocioł bałkański”, dekompozycja systemu wersalskiego, Liga Narodów.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

rozpoczęcie obrad konferencji pokojowej w Paryżu (18 I 1919), traktat wersalski i pakt Ligi Narodów (28 VI 1919), proklamowanie republiki weimarskiej (28 VII 1919), traktat pokojowy z Austrią (10 IX 1919), traktat pokojowy z Bułgarią (27 XI 1919), traktat pokojowy z Węgrami (4 VI 1920), konferencja waszyngtońska (12 XI 1921-6 II 1922).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- pierwszy konflikt światowy - skutki polityczne i gospodarcze;

- system wersalsko-waszyngtoński - „nową Europę” i jej problemy.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;

- najważniejsze instytucje, sposoby i skuteczność rozwiązywania konfliktów międzynarodowych (Liga Narodów);

- rolę wielkich jednostek w historii;

- procesy integracji i dezintegracji w historii Europy;

- decyzje traktatów pokojowych.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie formułować i uzasadnić oceny.

+

30. Koniec liberalizmu gospodarczego

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

monopolizacja, nożyce cen, New Deal, interwencjonizm państwowy, etatyzm, parytet.

+

Uczeń potrafi przedstawić krach na giełdzie nowojorskiej

(29 X 1929).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić problemy gospodarcze i społeczne świata w okresie międzywojennym.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym koncepcje gospodarcze z okresu polityki liberalnej i polityki etatystycznej.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie formułować oceny systemu liberalnego i interwencjonizmu państwowego.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

31. Kultura wobec postępu i kryzysu

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

dzieje kultury,odkrycia i wynalazki w okresie międzywojennym

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;

- powiązania kultury polskiej z europejską.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić kulturę międzywojenną.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

32. Związek Radziecki - pierwsze państwo komunistyczne

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

totalitaryzm, komunizm, Komintern, kolektywizacja, kułak, NEP, stalinizm, plany gospodarcze, kołchozy, Gułag, łagier, obóz koncentracyjny, NKWD.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

program Nowej Ekonomicznej Polityki (NEP) w Rosji (1921), utworzenie ZSRR (30 XII 1922), śmierć Lenina (21 I 1924), kolektywizacja (od 1928), początek polityki „wielkiej czystki” w ZSRR (1934-1938).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić utopię totalitarną w praktyce - ZSRR.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- rolę wielkich jednostek w historii;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej przedstawione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny leninizmu i stalinizmu;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze komunizmu i systemu kapitalistycznego.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

33. „Totalitaryzm niedoskonały” - Włochy

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

totalitaryzm, autorytaryzm, faszyzm, militaryzm.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

marsz faszystów na Rzym (28-29 X 1922), agresja Włoch na Etiopię (1935-1936).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- skutki pierwszego konfliktu światowego;

- system wersalsko-waszyngtoński - „nową Europę” i jej problemy;

- utopię totalitarną w praktyce - Włochy;

- problemy gospodarcze i społeczne świata w okresie międzywojennym.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- przyczyny konfliktów światowych;

- rolę wielkich jednostek w historii;

- procesy dezintegracji w historii Europy (wzrost nacjonali-zmów);

- najważniejsze wydarzenia polityczne historii świata w XX w.;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny faszyzmu włoskiego i korporacjonizmu;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze liberalizmu i faszyzmu.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

34. Nazistowskie Niemcy

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

totalitaryzm, faszyzm, nazizm, militaryzm, rasizm, stalinizm, interwencjonizm państwowy, dekompozycja systemu wersalskiego, ustawy norymberskie, obóz koncentracyjny, gestapo, przestrzeń życiowa, remilitaryzacja, reparacje wojenne, Anschluss.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

pucz monachijski Hitlera (9 XI 1923), objęcie przez Hitlera urzędu kanclerza Niemiec (30 I 1933), „noc długich noży” w Niemczech (30 VI 1934), ustawy norymberskie (15 IX 1935), pogrom Żydów w Niemczech (noc kryształowa) (9/10 XI 1938).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- pierwszy konflikt światowy - przyczyny, charakter i skutki;

- system wersalsko-waszyngtoński - „nową Europę” i jej problemy;

- utopię totalitarną w praktyce - Niemcy;

- problemy gospodarcze i społeczne świata w okresie międzywojennym;

- najważniejsze konflikty i kryzysy międzynarodowe lat trzydziestych.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- przyczyny konfliktów światowych;

- rolę wielkich jednostek w historii;

- procesy dezintegracji w historii Europy (wzrost nacjonalizmu niemieckiego);

- najważniejsze wydarzenia polityczne w XX wieku;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny hitleryzmu i rasizmu;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze liberalizmu i faszyzmu.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

35. Świat zmierza do nowej wojny

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

totalitaryzm, faszyzm, nazizm, militaryzm, rasizm, stalinizm, interwencjonizm państwowy, dekompozycja systemu wersalskiego, ustawy norymberskie, obóz koncentracyjny, gestapo, przestrzeń życiowa, remilitaryzacja, reparacje wojenne, Anschluss, Komintern.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wojna domowa w Hiszpanii (1936-1939), remilitaryzacja Nadrenii (1936), pakt niemiecko-włoski o współpracy politycznej (oś Berlin-Rzym) (22 X 1936), Anschluss Austrii (12 III 1938), konferencja w Monachium (29-30 IX 1938), utworzenie Protektoratu Czech i Moraw (16 III 1939), zajęcie przez Niemcy Kłajpedy (22 III 1939), pakt Ribbentrop-Mołotow (23 VIII 1939).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- rozkład systemu wersalsko-waszyngtońskiego;

- utopia totalitarna w praktyce - Włochy, Niemcy, ZSRR;

- najważniejsze konflikty międzynarodowe z lat trzydziestych;

- przymierza europejskie w przeddzień II wojny światowej.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- przyczyny konfliktów światowych;

- rolę wielkich jednostek w historii;

- procesy dezintegracji w historii Europy (lata 1936-38);

- najważniejsze wydarzenia polityczne z lat 1935-1939.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić postępowanie państw zachodnich przed

II wojną światową.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

36. Trudne początki - formowanie się polskiej władzy państwowej

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

dekret, Sejm Ustawodawczy.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

przejęcie władzy przez Polską Komisję Likwidacyjną na terenie zachodniej Małopolski (28-30 X 1918), utworzenie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie (6/7 XI 1918), przekazanie przez Radę Regencyjną władzy Piłsudskiemu w odrodzonym państwie polskim

(11-14 XI 1918), mianowanie Piłsudskiego Tymczasowym Naczelnikiem Państwa (22 XI 1918), utworzenie rządu Jędrzeja Moraczewskiego (18 XI 1918), wybuch powstania wielkopolskiego (27 XII 1918).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić odbudowę państwa polskiego w latach 1918-1922 - problem ustroju i władzy.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- rolę wielkich jednostek w historii;

- wydarzenia polityczne w Polsce w roku 1918;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze formułowane w Polsce w 1918 roku.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić postawę społeczną i działalność Piłsudskiego.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

37. Walka o kształt odrodzonej Rzeczypospolitej

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

koncepcja federacji i inkorporacji, „cud nad Wisłą”, linia Curzona, dekret, Sejm Ustawodawczy, mała konstytucja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

początek walk polsko-radzieckich (I 1919), pierwsze powstanie śląskie (16/17-24 VIII 1919), plebiscyty na Powiślu, Warmii i Mazurach (11 VII 1920), bitwa warszawska „cud nad Wisłą” (13-15 VIII 1920), drugie powstanie śląskie (19/20-25 VIII 1920), zajęcie Wilna przez gen. Lucjana Żeligowskiego; utworzenie tzw. Litwy Środkowej (9 X 1920), traktat ryski (18 III 1921), plebiscyt na Górnym Śląsku (20 III 1921), trzecie powstanie śląskie (2/3 V-7 VI 1921).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zajęcie części Śląska Cieszyńskiego przez wojska czeskie (I 1919), ofensywa polska w Galicji Wschodniej i wyparcie wojsk ukraińskich za Zbrucz (IV-VII 1919), zawarcie polsko-ukraińskiej umowy skierowanej przeciwko Rosji (21 IV-24 IV 1920), wkroczenie wojsk polskich do Kijowa (7 V 1920), kontrofensywa radziecka i odwrót wojsk polskich (VI-VII 1920), konferencja w Spa - Polska zmuszona do rezygnacji z plebiscytu na Śląsku Cieszyńskim

(10 VII 1920), proklamowanie Gdańska Wolnym Miastem przez Radę Ambasadorów (27 X 1920), zatwierdzenie przez Radę Ambasadorów decyzji o podziale Śląska (20 X 1921), ostateczne uznanie przez Radę Ambasadorów wschodniej granicy Polski (15 III 1923).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- odbudowę państwa polskiego w latach 1918-1922 - problem granic;

- politykę zagraniczną i miejsce Polski w Europie międzywojennej w okresie tworzenia się systemu wersalsko-
-waszyngtońskiego;

- bilans osiągnięć i niepowodzeń w polskiej polityce zagranicznej do 1922 r.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- rolę wielkich jednostek w historii (Józef Piłsudski);

- przebieg powstań z lat 1918-1921 oraz walk o granice.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny wydarzeń;

- porównywać koncepcje ustrojowe i polityczne (zwłaszcza koncepcję inkorporacyjną i federacyjną).

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

38. W obliczu nowych wyzwań - odbudowa i integracja państwa

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

inflacja, wojna celna.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

uchwała sejmu o budowie Gdyni (23 IX 1922), ustawa o naprawie skarbu i reformie walutowej (11 I 1924), otwarcie Banku Polskiego i wprowadzenie do obiegu nowej waluty - złotego (28 IV 1924), wojna celna z Niemcami (1925-1930), ogłoszenie planu budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) (II 1937).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- problemy społeczne i gospodarcze mieszkańców II RP;

- politykę zagraniczną i miejsce Polski w Europie międzywojennej;

- bilans osiągnięć i niepowodzeń w polityce wewnętrznej i gospodarce II RP.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym:

- genezę i skutki kryzysów gospodarczych;

- metody przezwyciężenia kryzysu inflacyjnego w Polsce
w latach 1922-1925.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić działania gospodarcze rządu;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

39. Rzeczpospolita wielu narodów - problemy narodowościowe

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

koncepcja federacji i inkorporacji, mniejszości narodowe, Polska A i B.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-

-Demokratycznego (1925), powstanie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (1929), zamach na Tadeusza Hołówkę (1931), zamach na Bronisława Pierackiego (1934).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- problemy narodowościowe i społeczne mieszkańców II RP;

- bilans osiągnięć i niepowodzeń w polityce wewnętrznej i kulturze II RP.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym:

- procesy integracji i dezintegracji w okresie międzywojennym;

- proces asymilacji i zdobywania świadomości narodowej przez mniejszości w Polsce.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny polityki narodowościowej II RP;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

40. Kultura nowego państwa

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia „Polska A i B”.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego (1919), literacki Nobel dla Władysława Reymonta (1924), uruchomienie stałego programu Polskiego Radia (1926), powstanie Polskiej Akademii Literatury (1933).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić bilans osiągnięć i niepowodzeń w polityce wewnętrznej i kulturze II RP.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym powiązania kultury polskiej z europejską.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić zmiany cywilizacyjne i kulturowe.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

41. Kłopoty polskiej demokracji - rządy sanacji

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

ordynacja wyborcza, sanacja, BBWR, Centrolew, wybory brzeskie, front Morges.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zamach stanu Piłsudskiego (12-14 V 1926), wybór Ignacego Mościckiego na prezydenta (1 VI 1926), nowelizacja konstytucji (nowela sierpniowa) (2 VIII 1926), utworzenie Centrolewu (7 IX 1929), wybory do sejmu zwane brzeskimi (16 XI 1930), konstytucja kwietniowa (23 IV 1935), śmierć Piłsudskiego (12 V 1935), rozwiązanie BBWR (X 1935).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- ewolucję ustroju II RP na tle zmian ustrojowych w Europie;

- bilans osiągnięć i niepowodzeń II RP w polityce wewnętrznej.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- wydarzenia polityczne w Polsce z lat 1926-1938;

- ewolucję ustroju II RP na tle zmian ustrojowych w Europie.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny polityki sanacyjnej;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze sanacji i jej przeciwników politycznych.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

42. Hitlerowska i stalinowska agresja na Polskę

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

wojna totalna, wojna błyskawiczna.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zajęcie przez Polskę Zaolzia oraz części Spisza i Orawy

(2-11 X 1938), wypowiedzenie przez Niemcy polsko-

-niemieckiej deklaracji o nieagresji (28 IV 1939), pakt Ribbentrop-Mołotow (23 VIII 1939), polsko-brytyjski traktat sojuszniczy (25 VIII 1939), napaść Niemiec na Polskę (1 IX 1939), napaść ZSRR na Polskę (17 IX 1939), bitwa nad Bzurą (9-20 IX 1939), bitwa pod Kockiem (5 X 1939).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działania militarne podczas kampanii wrześniowej;

- działania dyplomatyczne stron konfliktu - budowa koalicji antyhitlerowskiej i tworzenie przez Niemców systemu sojuszy.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- przyczyny i konsekwencje wybuchu II wojny światowej;

- sposoby i skuteczność rozwiązywania konfliktów międzynarodowych przez wielkie mocarstwa i Ligę Narodów;

- wydarzenia w Europie w latach 1938-1939.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić dowodzenie i przebieg kampanii wrześniowej;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

43. Eskalacja konfliktu (1939-1943)

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

koalicja, „dziwna wojna”, Blitzkrieg, Lend-Lease, Karta Atlantycka.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

agresja ZSRR na Finlandię (30 XI 1939-12 III 1940), atak Niemiec na Danię i Norwegię (9 IV 1940), agresja Niemiec na Belgię, Holandię, Luksemburg i Francję (10 V 1940), wypowiedzenie wojny Francji i Wielkiej Brytanii przez Włochy (10 VI 1940), kapitulacja Francji, utworzenie rządu francuskiego w Vichy (22 VI 1940), zajęcie przez ZSRR Litwy, Łotwy i Estonii oraz części Rumunii (VI 1940), bitwa powietrzna o Anglię (8 VIII-31 X 1940), ustawa Lend-Lease (1941), agresja Niemiec na Jugosławię i Grecję (6 IV 1941), atak Niemiec i ich sojuszników na ZSRR (22 VI 1941), atak japoński na Pearl Harbor (7 XII 1941), bitwa morska o Midway (3-5 VI 1942), desant wojsk amerykańsko-brytyjskich
w Maroku i Algierii (XI 1942),bitwa pod El-Alamein (1941), zakończenie bitwy pod Stalingradem (2 II 1943), bitwa pancerna pod Kurskiem (5-23 VII 1943).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działania militarne i momenty przełomowe w II wojnie światowej do 1943 roku;

- działania dyplomatyczne - budowa koalicji antyhitlerowskiej.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;

- najważniejsze wydarzenia na frontach II wojny światowej do 1943 roku.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny przebiegu wojny;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

44. Koniec wojny w Europie i na DalekimWschodzie(1944-1945)

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

konferencje Wielkiej Trójki, państwa satelickie, wojna totalna, bomba atomowa, kolaboracja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

podpisanie Karty Atlantyckiej (14 VIII 1941), podpisanie w Waszyngtonie Deklaracji Narodów Zjednoczonych

(1 I 1942), konferencja Wielkiej Trójki w Teheranie (28 XI-1 XII 1943), lądowanie wojsk alianckich w Normandii (6 VI 1944), konferencja Wielkiej Trójki w Jałcie (4-11 II 1945), bezwarunkowa kapitulacja Niemiec (8 V 1945), konferencja Wielkiej Trójki w Poczdamie (17 VII-2 VIII 1945), bezwarunkowa kapitulacja Japonii (2 IX 1945).

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zdobycie Monte Cassino (18 V 1944), ofensywa radziecka - przesunięcie frontu nad Wisłę (VII-VIII 1944), bitwa pod Falaise (7-22 VIII 1944), operacja powietrzno-

-desantowa w Holandii pod kryptonimem Market-Garden (17-26 IX 1944), kontrofensywa niemiecka w Ardenach (16-31 XII 1944), wojska radzieckie nad Odrą (24 I 1945), początek walk o Berlin (16 IV 1945), zdobycie Berlina (2 V 1945), kapitulacja wojsk niemieckich we Włoszech (2 V 1945), zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i na Nagasaki (6-9 VIII 1945).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działania militarne i momenty przełomowe w II wojnie światowej;

- działania dyplomatyczne - konferencje i decyzje koalicji antyhitlerowskiej.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- przyczyny i konsekwencje konfliktów światowych;

- działalność Wielkiej Trójki;

- rolę wielkich jednostek w historii (Hitler, Wielka Trójka);

- wizje ustrojowe i polityczne świata powojennego wysuwane przez Wielką Trójkę.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny wydarzeń militarnych i politycznych z lat 1944-1945;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

45. W imię wyższości narodu niemieckiego - czas okupacji

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

eksterminacja, roboty przymusowe, Generalne Gubernatorstwo, Volkslista, deportacja, kolaboracja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

dekret Hitlera o wcieleniu do Rzeszy zachodnich ziem Polski (8 X 1939), utworzenie Generalnego Gubernatorstwa (12 X 1939), Sonderaktion Krakau (6 XI 1939), masowa egzekucja w Wawrze pod Warszawą (27 XII 1939).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- eksterminacja narodu polskiego i wyzysk gospodarczy terenów okupowanych przez Niemców;

- terror i przemoc na ziemiach polskich w latach wojny.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- konsekwencje klęski Polaków w kampanii wrześniowej;

- sposoby i skuteczność działania instytucji okupacyjnych;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić politykę okupanta.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

46. Z woli ludu? - pod sowiecką okupacją

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

eksterminacja, deportacja, kolaboracja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

masowe deportacje ludności polskiej Kresów Wschodnich w głąb ZSRR (II-VI 1940), decyzja o wymordowaniu oficerów polskich wziętych do niewoli radzieckiej (5 III 1940).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- eksterminację narodu polskiego i wyzysk gospodarczy terenów okupowanych przez Sowietów;

- terror i przemoc na ziemiach polskich w latach wojny.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- konsekwencje klęski Polaków w kampanii wrześniowej;

- sposoby i skuteczność działania instytucji okupacyjnych;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić politykę okupanta.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

47. Zagłada europejskich Żydów -Holokaust

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

Holokaust, eksterminacja, getto, szmalcownicy.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

początek wysiedleń Polaków i Żydów z ziem wcielonych do Rzeszy, zakładanie pierwszych gett (X-XII 1939), założenie obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (27 IV 1940), utworzenie pierwszego obozu zagłady dla Żydów - w Chełmnie nad Nerem (XII 1941), rozpoczęcie masowych deportacji Żydów z getta warszawskiego do obozów zagłady (22 VII 1942), utworzenie Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom (27 IX 1942), powstanie Rady Pomocy Żydom, kryptonim Żegota (4 XII 1942), powstanie w getcie warszawskim (IV 1943).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- eksterminację Żydów;

- terror i przemoc w Europie Środkowej w latach wojny.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- zaciskanie się spirali nazistowskiego terroru;

- rozwój ideologii rasistowskiej.

+

Uczeń umie:

- zająć negatywne stanowisko wobec niemieckiego programu zagłady Żydów;

- uzasadnić zbrodniczy charakter akcji eksterminacyjnych.

+

48. Polska walcząca

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

państwo podziemne, akcje sabotażowo-dywersyjne, Delegatura Rządu, kurier, Generalne Gubernatorstwo, folkslista, szmalcownicy, deportacja, kolaboracja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie Służby Zwycięstwu Polski (28 IX 1939), utworzenie Związku Walki Zbrojnej (4 XII 1939), utworzenie
w Warszawie Kierownictwa Walki Cywilnej (IV 1941), przekształcenie ZWZ w Armię Krajową (14 II 1942), utworzenie Gwardii Ludowej (III 1942), powstanie jednolitego Kierownictwa Walki Podziemnej (15 VII 1943).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działania militarne polskiego podziemia;

- zachowanie państwowości polskiej w warunkach okupacji.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym:

- rozwój polskich form oporu;

- zmiany w strukturze polskiego państwa podziemnego.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić metody walki i strukturę organizacyjną polskiego ruchu oporu.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

49. Najdłużej walcząca armia w Europie .

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

koalicja, Lend-Lease, Karta Atlantycka.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działania militarne i momenty przełomowe w II wojnie światowej;

- walkę zbrojną z Niemcami.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- polski wysiłek zbrojny w czasie II wojny światowej;

- przyczyny i przebieg kształtowania się obozu proradzieckiego.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie formułować oceny polskiego wysiłku wojennego.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

50. Londyn czy Moskwa - wybór bez wyboru

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia: koalicja, Lend-Lease, Karta Atlantycka, konferencje Wielkiej Trójki.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

Władysław Raczkiewicz prezydentem Polski, Władysław Sikorski premierem (30 IX 1939), układ polsko-radziecki w Londynie (układ Sikorski-Majski) (30 VII 1941), „amnestia” dla obywateli polskich w ZSRR (12 VIII 1941), polsko-radziecki układ wojskowy o utworzeniu Armii Polskiej w ZSRR (14 VIII 1941), ewakuacja Armii Polskiej w ZSRR do Iraku (III-VII 1942), utworzenie w ZSRR Związku Patriotów Polskich (III 1943), zerwanie stosunków polsko-radzieckich (IV 1943), katastrofa gibraltarska (śmierć premiera Sikorskiego) (4 VII 1943), powstanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (28 VI 1944).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działania dyplomatyczne - budową koalicji antyhitlerowskiej;

- rozgrywkę polityczną między Londynem a Moskwą - walkę dyplomatyczną o władzę na ziemiach polskich.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- przyczyny i przebieg kształtowania się obozu proradzieckiego;

- przyczyny i utratę międzynarodowego znaczenia rządu polskiego w Londynie.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie formułować oceny:

działalności polskiego rządu w Londynie, polskiej polityki zagranicznej, polityki aliantów zachodnich wobec Polski, polityki Stalina i polityki polskich komunistów.

+

Uczeń umie uzasadnić sformułowane wyżej oceny.

+

51. O władzę nad Polską

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

państwo podziemne, akcje sabotażowo-dywersyjne, akcja „Burza”, Delegatura Rządu, kurier, Generalne Gubernatorstwo.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

utworzenie Krajowej Rady Narodowej (31 XII 1943/1 I 1944), powstanie Rady Jedności Narodowej (8/9 I 1944), ogłoszenie przez PKWN manifestu (22 VII 1944), powstanie warszawskie (1 VIII 1944-2 X 1944), powstanie komunistycznego Rządu Tymczasowego (31 XII 1944), rozwiązanie AK (19 I 1945), aresztowanie i proces szesnastu przywódców Polski Podziemnej (III-VI 1945).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- działania militarne i momenty przełomowe w II wojnie światowej;

- zachowanie państwowości polskiej w warunkach okupacji;

- rozgrywkę między Londynem a Moskwą - walkę dyplomatyczną i zbrojna o władzę na ziemiach polskich.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- rozwój idei powstańczej w Polsce okresu wojny;

- zmiany w polityce Stalina w sprawie polskiej.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie formułować oceny działań komunistów i obozu niepodległościowego.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

52. Wielki ring światowy -konfro- ntacja mocarstw (1945-1956)

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

zimna wojna, żelazna kurtyna, plan Marshalla, finlandyzacja, ONZ, NATO, Układ Warszawski.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

przemówienie Winstona Churchilla w Fulton (5 III 1945), powołanie Kominformu (22-27 IX 1947), komunistyczny przewrót w Czechosłowacji (25 II 1948), I kryzys berliński (23 VI-12 V 1949), powstanie NATO (1949), powstanie RFN i NRD (1949), wojna koreańska (1950-1953), śmierć Stalina (5 III 1953), utworzenie Układu Warszawskiego (14 V 1955), traktat pokojowy z Austrią (1955), tajny referat Chruszczowa (II 1956), powstanie węgierskie (październik 1956).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- genezę i charakter zimnej wojny;

- integrację militarną i gospodarczą w obrębie dwóch systemów ideologicznych.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- najważniejsze instytucje (ONZ), sposoby i skuteczność rozwiązywania konfliktów międzynarodowych;

- rolę wielkich jednostek w historii (Stalin, Truman);

-  „zimną” konfrontację mocarstw - blokadę Berlina;

-  „gorącą” konfrontację mocarstw - wojnę w Indochinach i wojnę w Korei.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie ocenić postawę mocarstw.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

53. Świat zachodni i jego problemy

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

zimna wojna, żelazna kurtyna, plan Marshalla, ONZ, EWG, RWPG, Traktaty Rzymskie.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powstanie Rady Europy w Strasburgu (1949), powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) (IV 1951).

+

Uczeń potrafi przedstawić zmiany premierów w poszczególnych krajach Europy Zachodniej.

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- integrację militarną i gospodarczą na Zachodzie;

- dzieje państw europejskich w latach 1945-1956.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- proces integracji Europy do 1956 roku;

- dalekie konsekwencje II wojny światowej.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić politykę wewnętrzną krajów Zachodu;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

54. Obóz „demo- kracji ludowej” - powstanie i rozwój „drugiego świata”

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

zimna wojna, żelazna kurtyna, finlandyzacja, NATO, Układ Warszawski, RWPG, XX Zjazd KPZR.

+

Uczeń potrafi przedstawić proces przejęcia władzy przez komunistów w krajach „demokracji ludowej”.

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- genezę i charakter zimnej wojny;

- integrację militarną i gospodarczą w obrębie systemu komunistycznego.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych (komunizm);

- mechanizm przejmowania władzy przez komunistów w krajach Europy Środkowej;

- dramat jednostki i narodu uwikłanych w wielką politykę (wybrany naród Europy Środkowej).

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić politykę ZSRR i krajów komunistycznych;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

55. Polska w cieniu Kremla - zdobycie władzy przez komunistów (1945-1948)

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

sowietyzacja, propaganda, współzawodnictwo pracy, Ziemie Odzyskane, akcja „Wisła”, parcelacja, nacjonalizacja, referendum, plenum, PZPR, KC, prawicowo-nacjonalistyczne odchylenie, repatriacja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

referendum (30 VI 1946), wybory do Sejmu Ustawodawczego (19 I 1947), wprowadzenie małej konstytucji (II 1947), akcja „Wisła” (28 IV-31 VII 1947), powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (15 XII 1948).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- główne etapy dziejów politycznych Polski w latach 1944-1948;

- sowietyzację życia politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- etapy przejmowania władzy przez komunistów w Polsce;

- rozpad opozycji antykomunistycznej i jego przyczyny.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić działalność polskich komunistów i opozycji;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

56. Od Bieruta do Gomułki, czyli stalinizm po polsku

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

sowietyzacja, propaganda, współzawodnictwo pracy, PZPR, KC, nowomowa, księża patrioci, socrealizm, PGR.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

uchwalenie Konstytucji PRL (22 VII 1952), masakra robotników w Poznaniu (VI 1956).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- najważniejsze etapy dziejów politycznych Polski w latach 1948-1956;

- postępującą sowietyzację życia politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego;

- rolę Kościoła katolickiego w czasach stalinizmu.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- charakter i zasady funkcjonowania systemów totalitarnych;

- rolę wielkich jednostek w historii (Stalin, Gomułka);

- sposoby zastraszania społeczeństwa.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić działalność polskich komunistów i aparatu terroru;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

57. Gospodarka światowa w latach 1945- 1958. Odbu- dowa i prosperity.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

plan Marshalla, finlandyzacja, EWG, RWPG.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

przedstawienie planu Marshalla (5 VI 1947).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionego wydarzenia.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- integrację gospodarczą w obrębie dwóch systemów ideologicznych;

- zmiany w gospodarce światowej po II wojnie światowej;

- zasady działań gospodarczych rządu wg J.M. Keynesa i ideologów komunistycznych.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- genezę i skutki zmian gospodarczych po II wojnie światowej;

- powiązania gospodarki Europy Zachodniej z gospodarką Stanów Zjednoczonych.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić sytuację gospodarczą;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

58. „Naprzód do walki o plan sześcioletni”, czyli gospodarka planowa na przykładzie Polski

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

współzawodnictwo pracy, gospodarka nakazowo-rozdzielcza.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- sowietyzację życia politycznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego;

- wyniki zmian w systemie gospodarczym Polski;

- przebieg kolektywizacji.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- genezę i skutki zmian gospodarczych po II wojnie światowej;

- powiązania gospodarki polskiej z radziecką.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić działalność polskich komunistów w czasach stalinizmu;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

59. Zwycięstwo bez radości - kultura po II wojnie światowej

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

dzieci kwiaty, hipisi, pop-kultura, pacyfizm, encyklika.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- wpływ zimnej wojny na kulturę;

- postęp naukowo-techniczny i zmiany obyczajowe;

- wpływ lewicowych intelektualistów na zachodnią opinię publiczną.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- powstanie nowych kierunków w sztukach plastycznych i literaturze;

- powiązania kultury polskiej z europejską.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

60. Rozmowy o rozbrojeniu z kryzysami w tle

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

zimna wojna, mur berliński, XX Zjazd KPZR, EWG, RWPG, KBWE, dekolonizacja, apartheid.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

plan Rapackiego - projekt utworzenia strefy bezatomowej w Europie Środkowej (1957), opanowanie Hawany przez Fidela Castro (8 I 1959), inwazja na Kubę w Zatoce Świń (IV 1961), II kryzys berliński (początek budowy muru berlińskiego) (13 VIII 1961), II konflikt indochiński (1961-1975), kryzys karaibski (kubański) (1962), genewska konferencja poświęcona rozbrojeniu (1962), Praska Wiosna (1968), rezolucja ONZ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (1968), układ SALT I (1972), Akt Końcowy KBWE (1 VIII 1975), wkroczenie wojsk radzieckich do Afganistanu (1979).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- charakter zimnej wojny w latach 1956-1979;

- dzieje rozmów rozbrojeniowych w latach 1956-1979;

- najważniejsze kryzysy międzynarodowe epoki;

- działalność ONZ w latach 1956-1979.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- tendencje do globalizacji świata;

- rozwój stosunków ZSRR-USA;

- proces odprężenia;

- proces dekolonizacji.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić postawę mocarstw;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

61. Zapalny Bliski Wschód

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

dekolonizacja, uchodźcy.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wojna o niepodległość Izraela (1947-1948), kryzys sueski (1956), wojna sześciodniowa (5-10 VI 1967), wojna Jom Kippur (1973), wojna w Libanie (1978), porozumienie egipsko-izraelskie - Camp David i Waszyngton (1978-1979), starcia w dolinie Bekaa (1982), początek intifady (1987), układ izraelsko-jordański (1994).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić dekolonizację Bliskiego Wschodu i problemy polityczno-gospodarcze byłych kolonii.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- problem terroryzmu na Bliskim Wschodzie;

- problem legitymizacji Izraela.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny dotyczące polityki zagranicznej państwa Izrael, jego sąsiadów i sprawy palestyńskiej;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

62. Europa Zachodnia - od prosperity do kryzysu

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

EWG, KBWE, dekolonizacja, apartheid, Traktaty Rzymskie, Traktat z Maastricht.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zmiany rządów w Europie Zachodniej, przebieg integracji europejskiej (powołanie EWG i EURATOM-u - 25 III 1957, utworzenie EFTA - 20 XI 1958, rozszerzanie EWG).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- integrację militarną i gospodarczą na Zachodzie;

- dzieje państw europejskich w latach 1956-1979.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- proces integracji Europy do 1979 roku;

- skutki wyścigu zbrojeń;

- skutki rywalizacji ideologicznej z komunizmem.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny działań politycznych;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

63. Demokraci i dyktatorzy - przy- pływy i odpływy fali demokratyzacji

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

dekolonizacja, apartheid, dyktatura.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- problemy polityczno-gospodarcze byłych kolonii i krajów Trzeciego Świata;

- odpływy fali demokratyzacji w latach 70.;

- wpływ wielkich mocarstw na wydarzenia w Trzecim Świecie.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- tendencje do globalizacji świata;

- przyczyny i skutki powstawania dyktatur w różnych częściach świata;

- podstawy społecznego zaufania do demokracji;

- genezę i rozwój ideologii wspierających dyktatury.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny polityki światowej i procesów dekolonizacji;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

64.Od października do marca, czyli rządy Gomułki

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

nomenklatura partyjna, nowomowa, mała stabilizacja, PGR, odwilż.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

obrady VIII Plenum KC PZPR (19 X 1956), Gomułka I sekretarzem PZPR, zwolnienie prymasa Stefana Wyszyńskiego z więzienia (28 X 1956), wizyta Gomułki w Moskwie (15-18 XI 1956), manifestacje studentów po zamknięciu tygodnika „Po Prostu” (2-5 X 1957), List 34 (14 III 1964), obchody milenijne - walka z Kościołem (1966).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- najważniejsze cechy „dyktatury ciemniaków”;

- politykę ekipy Gomułki wobec Kościoła i świata kultury;

- politykę zagraniczną PRL w latach 1956-1968.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- zmiany frakcyjne w kierownictwie PZPR;

- kierunki polityki wewnętrznej za rządów Gomułki;

- zmiany w znaczeniu politycznym zwolenników Moczara;

- proces narastania opozycji wobec rządów Gomułki.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny dotyczące polityki Gomułki i rodzącej się roli opozycji;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

65. Burzliwy schyłek rządów Gomułki

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

odwilż, strajk, kultura w okowach, marcowi docenci.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zakaz wystawiania w Warszawie Dziadów Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka (16 I 1968), wiece i strajki studenckie (19-28 III 1968), interwencja wojsk polskich
w składzie wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji (VIII 1968), wystąpienia robotników i masakra na Wybrzeżu (14-20 XII 1970), odsunięcie Gomułki od władzy, Gierek I sekretarzem PZPR (20 XII 1970).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- kryzys rządów Gomułki;

- walkę o władzę w ekipie Gomułki;

- strajki studenckie w marcu 1968 i wydarzenia na Wybrzeżu w grudniu 1970.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- rozwój studenckich postulatów;

- mechanizmy antysemickich prowokacji;

- usztywnianie stanowiska w polityce zewnętrznej i wewnętrznej przez Komitet Centralny.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić wydarzenia marcowe i grudniowe oraz ich historyczną rolę w przebudowie systemu;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

66. Pod znakiem przewodniej siły narodu, czyli czasy „propagandy sukcesu”

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

nomenklatura partyjna, nowomowa, strajk.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

reforma szkolnictwa na wzór radziecki (13 X 1973), reforma administracyjna kraju (49 województw) (28 V 1975), protestacyjny List 59 intelektualistów, skierowany przeciw planowanym zmianom w konstytucji (5 XII 1975), uchwalenie zmian w konstytucji (10 II 1976), wybór kardynała Karola Wojtyły na papieża (16 X 1978).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- dzieje PRL w latach 1970-1980;

- rolę Kościoła katolickiego w czasach Polski Ludowej;

- politykę wewnętrzną epoki Gierka;

- opozycję wobec władzy oraz próby naprawy systemu w latach 70.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- rozwój form działania opozycji;

- zmiany stosunku władzy do społeczeństwa.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- zinterpretować zmiany w Konstytucji PRL wprowadzone
w 1976 i określić ich kierunek;

- formułować oceny Konstytucji PRL;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

67. Od poparcia władzy do opozy- cji, czyli zmiany w postawach Polaków

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

opozycja, drugi obieg, Radio Wolna Europa.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

strajki w Ursusie i Radomiu (czerwiec 1976), utworzenie Komitetu Obrony Robotników (23 IX 1976), utworzenie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) (26 III 1977), powołanie KPN (1979).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- opozycję wobec władzy i jej programy w latach 70.;

- rolę Kościoła katolickiego w czasach Polski Ludowej;

- rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy
i polityczny.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- zmiany w nastawieniu opozycjonistów do ekipy Gierka;

- sytuację gospodarczą i społeczną Polski w latach 70.;

- zmiany w nastrojach społecznych w latach 70.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić działalność polskich komunistów i opozycji;

- zinterpretować dokument programowy KOR.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

68. Gospodarka światowa w latach 1956-1979 - od
prosperity do kryzysu

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

zjednoczona Europa, Traktaty Rzymskie.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- sytuację gospodarczą świata w latach 1956-1979;

- powiązania pomiędzy różnymi działami gospodarki światowej;

- przebieg kryzysu paliwowego.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- genezę i skutki kryzysów gospodarczych;

- koncepcje wyjścia z kryzysu;

- tendencje do globalizacji świata.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić stan gospodarki światowej;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

69. Polska siermiężna i Polska na licencji, czyli gospodarka lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcie „gospodarka nakazowo-rozdzielcza”.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- sytuację gospodarczą PRL w czasach Gomułki i Gierka;

- nastroje społeczne w latach 60. i 70.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- powiązania gospodarki polskiej z radziecką i zachodnią;

- związek sytuacji społecznej z zadłużeniem państwa;

- koncepcje gospodarcze ekip Gomułki i Gierka.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić działalność polskich komunistów i opozycji;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

70. Kultura, kontrkultura
i postkultura

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

dzieci kwiaty, hipisi, pop-kultura, globalizacja, pacyfizm.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- postęp naukowo-techniczny i zmiany obyczajowe lat 60. i 70.;

- dokonania II Soboru Watykańskiego i encykliki papieskie;

- ideologię dzieci kwiatów

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym:

- przemiany w Kościele katolickim;

- zmiany kulturowe w środowiskach młodzieży lat 60. i 70.;

- zmiany w podejściu do twórczości artystycznej;

- zmiany w estetyce.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie formułować oceny prądów intelektualnych.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

71. Lata przełomu - rozkład systemu komunistycznego i ofensywa Zachodu

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

gwiezdne wojny, KBWE, pierestrojka, głasnost.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

wojna iracko-irańska (1980-1988), wojna o Falklandy (1982), katastrofa w Czarnobylu (1986), traktat o redukcji broni nuklearnej (1987), wycofanie wojsk radzieckich z Afganistanu (1989), operacja „Pustynna Burza” - wojna o Kuwejt (1991), rozpad ZSRR (1991).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- program „gwiezdnych wojen”;

- rozmowy rozbrojeniowe lat 80.;

- program pierestrojki.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-
-skutkowym:

- proces rozkładu ZSRR;

- proces globalizacji.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić zmiany w obozie komunistycznym oraz wpływ polityki Zachodu na ten proces;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

72. Zachodnia Europa w ostatnim dwudziestoleciu.

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

zjednoczona Europa, Traktat z Maastricht, Unia Europejska.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

Jednolity Akt Europejski (1986), powstanie zjednoczonych Niemiec (3 X 1990), układ z Maastricht (1991-1993) i powstanie Unii Europejskiej, poszerzenie Unii o Szwecję, Finlandię i Austrię (1995), poszerzenie Unii o 10 nowych państw (maj 2004).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić integrację militarną i gospodarczą w obrębie dwóch systemów ideologicznych.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym:

- proces integracji europejskiej;

- rolę wielkich jednostek w historii.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić koncepcję integracji europejskiej;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

73. „Wyrwij murom zęby krat” - „jesień narodów”

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

„jesień narodów”, pierestrojka, głasnost.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

obrady Okrągłego Stołu w Polsce (6 II-4 IV 1989),
„aksamitna rewolucja” w Czechosłowacji (17-27 XI 1989), rozpad ZSRR (1989-1990).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić „jesień narodów” - nowy rozdział w dziejach Europy i świata.

+

Uczeń umie:

- ocenić wagę wydarzeń „jesieni narodów”;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze w okresie przemian.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

74. Nowe światowe zagrożenie:fanaty-zm i terroryzm

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

terroryzm, fundamentalizm, al-Kaida.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

zamach na World Trade Center w Nowym Jorku (11 IX 2001), walki w Afganistanie (7 X-16 XII 2001), atak czeczeńskich bojowników na Teatr na Dubrowce w Moskwie (23-30 X 2002), wojna Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii i Polski z Irakiem (20 III-15 IV 2003).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić dekolonizację i problemy polityczno-gospodarcze byłych kolonii.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym proces globalizacji.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

75. Fenomen „Solidarności” - Polacy przeciw radzieckiemu imperium

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

„Solidarność”, nomenklatura partyjna, nowomowa, mała stabilizacja, odwilż, strajk, rehabilitacja.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

strajki w Polsce (VII-VIII 1980), porozumienia szczecińskie, gdańskie, jastrzębskie (30 VIII-3 IX 1980), utworzenie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (17 IX 1980), wprowadzenie stanu wojennego przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego (13 XII 1980).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- opozycja wobec władzy i próby naprawy systemu w latach 70. i 80.;

- rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo- skutkowym proces rozkładu polskiego komunizmu.

+

Uczeń potrafi omówić wyżej wymieniony proces.

+

Uczeń umie:

- ocenić działania „Solidarności” i władzy;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

76. „Rozmowy kontrolowane” - Polska w latach osiemdziesiątych

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

„Solidarność”, stan wojenny.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

pacyfikacja kopalni „Wujek” w Katowicach (16 XII 1981), utworzenie konspiracyjnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej „Solidarność” (22 IV 1982), zawieszenie stanu wojennego (19 XII 1982), porwanie i zamordowanie przez funkcjonariuszy SB ks. Jerzego Popiełuszki - kapelana „Solidarności” (19 X 1984), powołanie prorządowego Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ)
(24 XI 1984), zaskakująca rząd fala strajków (25 IV-14 V 1988), powołanie Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” (18 XII 1988).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- główne etapy dziejów politycznych Polski w latach 1944- 89;

- opozycja wobec władzy i próby naprawy systemu w latach 70. i 80.;

- rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy
i polityczny.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym genezę i skutki kryzysów gospodarczych.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny dotyczące kluczowych wydarzeń stanu wojennego i lat 80.;

- porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

77. III Rzeczy-pospolita - narodziny

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

Okrągły Stół, nomenklatura partyjna, prywatyzacja, reprywatyzacja, drugi obieg, odwilż, strajk.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

obrady Okrągłego Stołu (6 II-5 IV 1989), pojawienie się pierwszego numeru „Gazety Wyborczej” - ze znakiem „Solidarności” (8 V 1989), parytetowe wybory do „sejmu kontraktowego” (4 i 18 VI 1989), objęcie urzędu premiera przez
Tadeusza Mazowieckiego (24 sierpnia 1989), zwycięstwo
Lecha Wałęsy w pierwszych powszechnych wyborach prezydenckich (XII 1990), układ o wycofaniu wojsk radzieckich z Polski (1991), otwarcie giełdy w Warszawie (1991).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy
i polityczny, Okrągły Stół, sukces wyborczy opozycji;

- proces budowy III RP.

+

Uczeń umie:

- formułować oceny sytuacji politycznej III RP;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

78. III Rzeczypospolita - wiek niemowlęcy

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

Okrągły Stół, nomenklatura partyjna, prywatyzacja, reprywatyzacja, drugi obieg, odwilż, strajk.

+

Uczeń zna następujące wydarzenia:

powoływanie i odwoływanie kolejnych rządów III RP, przyjęcie „małej konstytucji” - tymczasowej ustawy zasadniczej (17 X 1992), Polska w programie „Partnerstwo dla pokoju” (2 II 1994), zwycięstwo Aleksandra Kwaśniewskiego w wyborach prezydenckich (XI 1995), przyjęcie nowej konstytucji przez Zgromadzenie Narodowe (2 IV1997), wstąpienie Polski do NATO (12 III 1999), podpisanie traktatu akcesyjnego do Unii Europejskiej (16 IV 2003).

+

Uczeń potrafi podać przyczyny i skutki wyżej wymienionych wydarzeń oraz uporządkować je według ważności.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić:

- rozkład systemu komunistycznego - kryzys gospodarczy
i polityczny, Okrągły Stół, sukces wyborczy opozycji;

- proces budowy III RP.

+

Uczeń umie:

- ocenić sytuację polityczną III RP;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

79. Neoliberalizm kontra gospodarka nakazowo-

-rozdzielcza

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

neoliberalizm, gospodarka nakazowo-rozdzielcza.

+

Uczeń potrafi omówić/przedstawić postęp naukowo-
-techniczny i zmiany obyczajowe.

+

Uczeń potrafi przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym genezę i skutki kryzysów gospodarczych.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić gospodarkę państwową i neoliberalną;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

80. Kultura wbrew cenzurze i bez cenzury

Uczeń pamięta i potrafi wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej pojęcia:

pop-kultura, globalizacja, Internet.

+

Uczeń potrafi wyjaśnić i przedstawić w ciągu przyczynowo-

-skutkowym powiązania kultury polskiej z europejską w ostatniej ćwierci XX wieku.

+

Uczeń potrafi porównać wyżej wymienione procesy.

+

Uczeń umie:

- ocenić kierunki rozwoju kultury na początku XXI wieku;

- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i gospodarcze.

+

Uczeń umie uzasadnić oceny.

+

1


Wyszukiwarka