Jak się uczyć?

• Ucz się z pasją, radością, z dobrym nastrojem.

• Nie denerwuj się bez potrzeby (stres zabiera 30 % energii potrzebnej do uczenia się, potem stresujesz się, dlatego, że się zestresowałeś pojawia się stres wtórny, i kolejne 30 % energii nie jest Twoje...)

• Naucz się śmiać z siebie.

• Lęk wypiera rozwagę, brak pewności siebie- przynosi niepowodzenie.

• Nie wmawiaj sobie że nie jesteś inteligentny!

• Buduj osobistą relację z poznawaną sprawą (Lubię to, co robię!! To łatwizna! - pozytywne "pranie mózgu" )

• Nie wmawiaj sobie, że matematyka (lub...?) jest nudna, drętwa, nieżyciowa i jałowa

• Przekonaj siebie, że uczysz się rzeczy ciekawych, ważnych, celowych, sensownych

• Im więcej entuzjazmu tym potrzebny mniejszy wysiłek

• To co Cię interesuje zapamiętasz bez wysiłku (jak kibic nazwiska zawodników)

• To co jest zabarwione emocjonalnie - najtrwalej zapamiętasz (gdy król ma na imię tak jak, Twój chłopak...)

• Miej do siebie zaufanie

• Nie karm mózgu negatywnymi sądami o nim, bo uwierzy, że jest głupi...

• Stawiaj sobie konkretne, realistyczne wymagania

JAK DZIAŁA NASZ UMYSŁ

Nie ma rzeczy niemożliwych. Odpowiednimi ćwiczeniami i przy odpowiednim nastawieniu możemy mózgiem ogarnąć wszystko, nauczyć się wszystkiego, zrobić wszystko. W naszym mózgu znajduje się minimum 1000.000.000.000 komórek nerwowych. Każda z nich może łączyć się z nawet 100.000 innych. Daje to 10⁸⁰⁰ możliwych permutacji (liczba atomów we wszechświecie jest szacowana na ok. 10¹⁰⁰; gdyby zapisać wers składający z takiej ilości znaków miałby długość 10,5 mln km).

Przeciętnie korzystamy tylko z kilku procent możliwości naszego umysłu. Dlaczego nie wykorzystujemy więcej? Bo nic lub niewiele wiemy na temat w jaki sposób on działa.

Mózg podzielony jest na dwie półkule, które zawiadują różnymi zdolnościami i umiejętnościami:

Prawa	Lewa
Wyobraźnia	Logika
Kolory	Słowa
Postrzeganie przestrzeni	Hierarchia
Postrzeganie rozmiarów	Liczby
Marzenia	Linearność
Twórcze myślenie	Analiza
Widzenie obrazu całości (Gestalt)	Katalogi

Aby osiągnąć jak największe możliwości naszego umysłu należy angażować do każdego procesu myślowego obie półkule, jak najwięcej połączeń między komórkami nerwowymi.

Mózg:

• nie pracuje liniowo,

• nie analizuje po kolei,

• nie posługuje się słowami.

Każda informacja jawi się w naszym umyśle jako trójwymiarowy, wielopłaszczyznowy obraz, który można dowolnie i z wielu stron analizować, obracać, modyfikować. Umysł wiąże z tymi obrazami uczucia, zapachy, smaki.

W procesie uczenia się powinniśmy właśnie wykorzystać tą holograficzną naturę funkcjonowania mózgu: jak najwięcej informacji przedstawiać:

• w formie graficznej,

• łączyć różne informacje ze sobą (szukać uogólnień, skojarzeń),

• wkładać ładunek emocjonalny (najlepiej pozytywny) w zapamiętywane informacje,

• tworzyć obrazy czy historyjki na zasadzie skojarzeń.

Można to osiągnąć, np. stosując „haki pamięci” o których powiemy za chwilę.

Kolejna cecha pracy naszego mózgu to bazowanie na „słowach - kluczach”. Linearna mowa i tekst pisany wynika z tradycyjnego (choć niewłaściwego) podejścia, informacje w ten sposób są przedstawiane jedna po drugiej, dużo czasu zajmuje czytanie i pisanie.

W tekście który próbujemy zapamiętać, czy notatkach które piszemy około 90% słów jest zbędna i niesie żadnej ważnej dla nas informacji. Jednak skupiamy się na nich, mamy większe trudności w wyłowieniem tych najważniejszych informacji, męczymy się i tracimy cenny czas.

Wiele osób pomaga sobie, zakreślając w tekście najważniejsze (kluczowe) słowa czy informacje, ale i tak są one przedzielone wieloma niepotrzebnymi słowami, czy nawet linijkami tekstu, które utrudniają ich syntezę w jedną całość.

Osłabiamy w ten sposób naturalną zdolność umysłu do kojarzenia. Mózg pracuje obrazami, tworzy ogromną ilość skojarzeń dotyczącą każdego słowa czy zadania. Wszystkie nowe informacje odnosi do wcześniej zapamiętanych, filtruje je zależnie od wcześniejszej wiedzy i doświadczeń. Najlepszą metodą robienia notatek, a co za tym idzie uczenia się i powtórek, wykorzystującą wielopłaszczyznową głębię umysłu, jest używanie słów „kluczy” w mapach myśli.

Tradycyjnie uważa się, że apogeum zdolności umysłowych w sferze zdolności uczenia się, kojarzenia, percepcji i pamięci osiągamy między 18 a 25 rokiem życia. Potem sprawność naszego umysłu powoli spada. Jednak przez kilkadziesiąt lat spadek ten jest tylko o około 5-10%.

Biorąc pod uwagę, i tak niewielki procent wykorzystywania naszych zdolności umysłowych, jest to bardzo niewiele, wręcz nieistotne. Naprawdę jednak nasze zdolności umysłowe nie zależą od wieku tylko od ćwiczenia umysłu, jego eksploatacji. Od tego jakie stawiamy przed min wymagania i zadania.

Z wiekiem jego możliwości się nie zmniejszają, bo ma większe doświadczenie i wiedzę bazową, do której może dokładać nowe wiadomości i umiejętności. Im bardziej rozwiniemy nasze zdolności umysłowe w młodości tym większe będą one w wieku dojrzałym i tym większe korzyści przyniosą nam we wszystkich dziedzinach życia.

Tradycyjnie Rzeczywiście

Takie podejście do naszych możliwości jest szczególne ważne w dzisiejszych czasach, gdy nauka rozwija się kończącego wiele dynamiczniej niż w jakiejkolwiek wcześniejszej epoce. Właściwie można powiedzieć, że jesteśmy skazani na uczenie się do końca życia.

Wiedza człowieka kończącego studia:

• przed I wojną światową - wystarczała mu na prawie całe życie

• bezpośrednio po II wojnie światowej - dezaktualizowała się w połowie jego kariery zawodowej

• obecnie - jest już przestarzała w momencie, gdy zaczyna on karierę

PAMIĘĆ

Najwięcej zapamiętuje informacje podawane na początku i na końcu wykładu, nauki, informacje powtarzające się kilka razy oraz nietypowe, odbiegające od reszty. Dlatego im dłużej bez przerwy się uczymy tym więcej informacji przypada na środkową część, którą zapominamy.

Im więcej przerw robimy w nauce, tym więcej zapamiętujemy, bo zwiększamy ilość informacji przypadających na początek i koniec (każdego fragmentu) a dodatkowo:

• odpoczywamy,

• rozluźniamy mięśnie,

• dajemy umysłowi czas na przetworzenie i przyswojenie dotychczasowych danych.

Okresy nauki powinny wynosić od 20 do 50 min.

Istotnym elementem zwiększającym efektywność zapamiętywania są powtórki:

• bezpośrednio po zakończeniu nauki zapamiętujemy maksymalnie 75% uczonych się informacji.

• do godziny po zakończeniu nauki ilość zapamiętanych informacji wzrasta o parę procent - mózg wchłania nowe informacje i kojarzy je z wcześniej wyuczonymi. Jeśli nie powtórzymy po 24 godzinach większość zapominamy.

• jeśli powtórzymy wiadomości po 1 godzinie od zakończenia nauki (gdy jest zwiększona wydajność zapamiętywania) informacje „zostaną w głowach” na kolejne 24 godziny (powtórka ok. 5-minutowa)

• jeśli po 1 dniu powtórzymy (2-4 minuty) to zapamiętamy na kolejne 7 dni

• gdy po upływie tygodnia znów krótko powtórzymy dany materiał - zapamiętamy na miesiąc

• powtórka po miesiącu przenosi informacje do pamięci trwałej.

Brak utrwalania powoduje, że:

• zapominamy większość więc tracimy czas i wysiłek włożony wcześniej w naukę danego materiału

• nie tworzą się nowe połączenia w mózgu, a więc:

- następuje małe zrozumienie materiału

- jest mniejsza efektywność i szybkość nauki

- coraz trudniej zapamiętać nowe informacje, ponieważ nie ma z czym ich skojarzyć

- zniechęcamy się do nauki

- trudność sprawiają nam nie tylko zadania szkolne, ale i problemy życiowe (nie wytworzyły się połączenia, po których można by się poruszać próbując je rozwiązać).

Zapamiętywanie jest oparte na kojarzeniu informacji ze sobą - każda nowa informacja zostaje połączona z innymi, wcześniej zapamiętanymi. Im więcej wiemy tym łatwiej się uczymy, bo każda nowa informacja zostaje umieszczona „na odpowiedniej półce magazynu”, czyli jest skojarzona z już istniejącymi.

Im więcej zmysłów uczestniczy w nauce- lepszy efekt (mów, pisz, słuchaj, dotykaj, wąchaj...):

• Zapamiętujemy 10 % tego, co czytamy

• Zapamiętujemy 10 % tego, co słyszymy

• Zapamiętujemy 30 % tego, co widzimy

• Zapamiętujemy 50 % tego, co widzimy i słyszymy

• Zapamiętujemy 70 % tego, co mówimy i piszemy

• Zapamiętujemy 90 % tego, co mówimy podczas wykonywania

Dyskusje, rozmowy zaostrzają naszą uwagę. Gdy mamy słuchacza, intensywniej myślimy, gdy tłumaczymy innym jakieś informacje, najlepiej sami zapamiętujemy, nauczymy się.

W czasie nauki najważniejsza jest:

• nasza aktywność - kojarzenie,

• przeprowadzanie selekcji informacji przed słuchaniem wykładu lub czytaniem podręcznika.

Należy zawsze zadawać sobie pytania: „Co wiem na ten temat? Czego chcę się dowiedzieć?”. Informacja staje się wtedy odpowiedzią więc mózg łatwiej ją wyłapuje wśród innych i chętnie ją zapamięta. Pamięci sprzyja koncentracja! Zapamiętamy tym trwałej, im większa jest nasza świadomość konieczności zapamiętania!

Pojemność pamięci nie zależy od sumy informacji, ale od ilości odrębnych, zakończonych części, których jednocześnie mózg zapamiętuje od 5 do 9.

Człowiek; z jednakową trudnością zapamiętuje 7 cyfr, 7 słów lub 7 zdań. Rozdrabnianie - utrudnia zapamiętanie. Lepiej, więc uczyć się całego wiersza zamiast poszczególnych strof osobno.

Efektywność zapamiętywania mechanicznego jest 20- krotnie mniejsza od rozumowego!

HAKI PAMIĘCI

Jedną z metod szybkiego zapamiętywania jest stosowanie słów kluczy (haków). Są to słowa, z którymi można skojarzyć dane pojęcie czy informację i w ten sposób łatwiej zapamiętać. Skojarzenie „haka” z zapamiętywanym pojęciem powinno być w formie ciekawego, barwnego obrazu lub historyjki.

Najlepiej pamiętamy rzeczy pozytywne, miłe, więc skojarzenia też na tym powinny bazować. Poniżej przedstawiono kilka cech, które powinno się uwzględnić przy stosowaniu skojarzeń do słów - haków.

OBRAZ PLUS AKCJA:

Obrazy pozytywne

Barwa (kolory)

Ruch

Absurdalność (humor)

Związki symboliczne (symbolika)

Przesada

Liczby

Uszczegółowienie

Synestezja (wiele zmysłów)

Amor (erotyka)

Kolejność

Codzienność (niecodzienność)

Ja (odniesienia osobiste)

Aktywność wyobraźni

Każdy może stworzyć swój własny zestaw haków pamięci, ale powinny być one łatwe do zapamiętania. Oto 2 różne przykłady:

• haki - rymowanki skojarzone z brzmieniem kolejnych cyfr

1 (raz) - głaz 2 - drwa 3 - bzy 4 - sery

5 - rtęć 6 - jeść 7 - krem 8 - prosię

9 - skręć 10- pieczęć 0 - ksero

• haki - 0d 1 do 10 obrazki skojarzone z kształtem kolejnych cyfr

1 - świeca
2 - łabędź
3 - jabłko
4 - krzesło

5 - dźwig
6 - baran
7 - kosa
8 - bałwan

9 - balon
10 - rycerz

- 0d 11 do 20 - pierwsza litera haka jest taka sama jak pierwsza litera cyfry. Od 21 do 30 - haki są alfabetyczne

11. Jacht 21. Auto

12. Duch 22. Beczka

13. Trzepaczka 23. Cytryna

14. Czarodziej 24. Deskorolka

15. Piaskownica 25. Ekierka

16. Szufelka 26. Fortepian

17. Śikawka 27. Gazeta

18. Okno 28. Huśtawka

19. Dziupla 29. Indianin

20. Drabina 30. Jogurt

ZAPAMIĘTYWANIE DAT, NUMERÓW, SŁÓWEK

Do zapamiętywanych numerów dobudowujemy historyjki, bazując na skojarzeniach słów haków (cyfra to obraz skojarzony z jej kształtem): np.

„Mamy kupić 248 cm wykładziny? - Piękny biały łabędź pływał wokół kolorowej żaglówki. Wiała orzeźwiająca bryza. Brodaty sternik mierzył czas starą klepsydrą. Pod bosymi nogami w sterówce miał położoną miękką wykładzinę.”

Jak zapamiętać okresy w dziejach Ziemi? Znowu przydatna jest krótka historyjka, zdanie, którego każde słowo zaczyna się na taką samą literę co dany okres w dziejach ziemi. Np.

„Ciotka Tekla Kałużyńska Jest Trochę Podenerwowana Kiedy Dzieci Stoją Obok Konfitur Porzeczkowych”

- Czwartorzęd Trzeciorzęd Kreda Jura Trias Perm Karbon Dewon Sylur Ordowik Kambr Prekambr

Wierszyki i rymowanki. To, co się rymuje -Lepiej się zapamiętuje! Szczególnie dy niesie w sobie jakiś ładunek emocjonalny lub humor.

„W pierwszej ćwiartce wszystkie funkcje są dodatnie, w drugiej tylko sinus, w trzeciej tangens i cotangens a w czwartej cosinus”

„Pamiętaj cholero - nie dziel przez zero”

„Pamiętaj chemiku młody Wlewaj zawsze kwas do wody!”

Przy zapamiętywaniu słówek z języków obcych również należy wykorzystać zdolności umysłu do tworzenia skojarzeń i ciekawych obrazów. Łatwiej i na dłużej zapamiętamy. Np.:

AUNT - ciocia (skojarzenie do wyrazu „ant” - antyk)

ARMOUR - zdroja (- armia)

SLEDGE - sanki (- śledź)

SMOKE - dym (- smok)

ACHE - ból (- ej boli)

TROOPS - wojsko (- trup)

WOOD - drewno (- łódka)

KNOCK - uderzyć, stuknąć (-nokaut)

FILL - napełniać, nadzienie (- filiżanka)

Aby łatwiej zapamiętywać daty można stosować system cyfrowo literowy. Polega on na tym, że każdej literze od 0 do 9 są przyporządkowane określone spółgłoski, np. według poniższego wzoru.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

Tam nad morzem rośnie las wytną go jak będzie czas

1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
D,T	N	M	R	L,Ł	W,F	G,K,H	J	B,P	C,S,Z

Opierając się na powyższej tabelce można dla każdej daty stworzyć jakieś obrazowe zdanie, które pozwoli zapamiętać datę i związane z nią wydarzenie. Np.:

Chrzest Polski - 966 PWW „Polska w wodzie” (zdanie kojarzące się z datą)

Bitwa pod Cedynią - 972 PGN „Polak goni Niemca”

II wojna światowa - 1939 TPMP „Teraz przyszli mordować Polaków”

„Teraz Polska ma problemy”

bitwa pod Grunwaldem - 1410 TRTC „Teraz RP trzepie czarnych”

MAPY MYŚLI

Mapa myśli to przedstawienie informacji w formie graficznej, posługując się słowami kluczami. Wykorzystuje zdolności mózgu do wielopłaszczyznowej pracy, na zasadzie skojarzeń. Umożliwia szybkie zaobserwowanie powiązań między różnymi informacjami, a więc lepsze ich zrozumienie i zapamiętanie. Pozytywy map myśli:

• istota zagadnienia zostaje jasno określona (zapisana w centrum)

• widać co jest bardziej a co mniej ważne (im dalej od centrum tym bardziej poboczne informacje)

• bardzo szybko można przejrzeć notatki w formie mapy, powtórzyć materiał, a więc uczenie się jest bardziej efektywne

• łatwo można dodawać nowe informacje, bez skreśleń czy dopisywań

• każda mapa inaczej wygląda więc łatwiej je zapamiętywać

• otwarta struktura mapy ułatwia umysłowi jej dopełnianie - tworzą się nowe skojarzenia.

Częste tworzenie map myśli ma dodatkowe zalety. Umożliwia zyskanie aktualnego stanu wiedzy, więc lepiej można go uzupełnić (mózg łatwiej wyłapuje braki z tekstu). Stale ćwiczymy pamięć, kojarzenie różnych faktów (ułatwia to myślenie, improwizowanie w nowych i trudnych sytuacjach, np. egzaminu czy niespodziewanego wystąpienia publicznego).

Zasady tworzenia map myśli:

1. W centrum umieść kolorowy rysunek, będący określeniem głównego tematu (obraz jest więcej wart niż tysiąc słów, skłania do twórczego myślenia, łatwiej zapada w pamięć).

2. Rysunki i różne znaki graficzne powinny znajdować się na całej powierzchni mapy - stymulują pracę obu półkul mózgowych, przyciągają wzrok, zapadają pamięć

3. Piszemy drukowanymi literami - większa czytelność a więc lepsze zrozumienie przy powtórkach

4. Słowa powinny biec wzdłuż linii, a te muszą się ze sobą łączyć

5. Na każdej linii powinno znajdować się tylko jedno słowo - każdy wyraz ma większą swobodę kojarzenia się, notatki zyskują na pojemności i elastyczności

6. Używaj kolorów - pobudzają pamięć, stymulują prawą półkulę mózgu, są miłe dla oka

7. W jak największym stopniu „uwolnij” swój umysł - zapisuj wszystko co przychodzi ci do głowy w związku z danym tematem, staraj się nie robić przerw by nie stracić wątku i natchnienia. Nie przejmuj się jeśli notatki wyjdą chaotycznie, zawsze można je poprawić, a chodzi o zanotowanie wszystkich pomysłów i skojarzeń.

8. Przy wyborze słów „kluczy” należy uważać by były one jednoznaczne, nie wprowadzały w błąd, szczególnie po jakimś czasie.

9. im bardziej „holograficzne” i twórcze notatki tym łatwiej je zrozumieć, zorientować się w nich i je zapamiętać.

Zastosowanie map myśli:

• robienie planu wypracowania, referatu, wystąpienia publicznego itp.

• notowanie wykładów

• notatki z podręcznika

• powtarzanie wiadomości

• twórcze myślenie (burza mózgów).

UCZENIE SIĘ PRZY WYKORZYSTANIU MAP MYŚLI
(MMOST - Mapy Myśli Organiczna Technika Studiowania)

Proces uczenia się powinien być dla nas osobistym, interaktywnym, wiąż nowym, rozwijającym doświadczeniem, a nie bezosobowym, nudnym i uciążliwym przymusem. Nauka powinna kojarzyć się nam z samozadowoleniem, co czyni ją przyjemniejszą i efektywniejszą.

Najważniejsze jest odpowiednie podejście, organizacja, systematyczność i wykorzystanie naturalnych zdolności naszego umysłu do zapamiętywania, kojarzenia, uzupełniania. Uczenie się za pomocą techniki MMOST spełnia wszystkie te zalecenia. Aby uzyskać jak najlepsze efekty proces uczenia powinien składać się z kilku etapów:

I. Przygotowanie

1. wertowanie książki

2. określenie czasu nauki i zakresu materiału

3. stworzenie mapy myśli

4. stawianie pytań i celów do osiągnięcia

II. Zastosowanie

1. ogólny przegląd materiału

2. przejrzenie wstępne

3. przejrzenie uzupełniające

4. końcowy przegląd materiału

5. adnotacje w tekście i kartografowanie

6. zapamiętywanie przez powtarzanie

I. Przygotowanie

a) Wertowanie książki. Pobieżne przejrzenie materiału, którego chcemy się nauczyć (książki, podręcznika lub jego części, notatek itp.) pozwala zapoznać się z układem podręcznika, ilością tekstu, ilustracjami, rozmieszczeniem rozdziałów, zadań, podsumowań. Oswajamy się więc z „atmosferą” książki w więc bez lęku przed nieznanym możemy przystąpić do nauki (zwiększa się poczucie bezpieczeństwa, umysł koncentruje się na określonym materiale).

b) Określenie czasu nauki i zakresu materiału. Określając czas, który chcemy przeznaczyć na naukę, mobilizujemy się do większej koncentracji, nasz umysł lepiej kojarzy, mniej jest dygresji. Należy pamiętać by uwzględnić niezbędne przerwy (odpoczynek, wykorzystanie najlepszych cech naszej pamięci). Powinniśmy poświęcić od 20 do 50 minut na nieprzerwaną naukę. Do około 30 minut jest to czas „wgryzania się” w materiał, nabieranie rozpędu, wpadanie w odpowiedni rytm i koncentrację. Powyżej 50 minut następuje zmęczenie, obniżające efektywność, a także wydłuża się okres środkowy, z którego najmniej zapamiętujemy. Przerwy nie powinny być dłuższe niż 5 minut. Tyle wystarczy by rozruszać mięśnie oraz by umysł „wchłonął” i przeanalizował poznane właśnie informacje. Po każdej przerwie, korzystając ze zwyżki możliwości pamięci, powinniśmy krótko powtórzyć poprzednio uczoną partię materiału i dopiero potem przejść do następnej części.

Jeśli książka jest gruba, stale w stresie będziemy patrzeć jak dużo nam jeszcze stron zostało do przeczytania. Wprowadza to nerwowość, frustrację, zniechęcenie i zmęczenie. Nauka staje się nieefektywną męczarnią. Gdy podzielimy ją na krótsze fragmenty, to cel który mamy do osiągnięcia jest dużo łatwiejszy do zrealizowania. Zmienia się nasze nastawienie, bo wiemy że na pewno się uda. Zwiększa się koncentracja, poprawia samopoczucie, maleje zmęczenie - nauka jest efektywna i przyjemniejsza.

c) Stworzenie mapy myśli. Przed przystąpieniem do uczenia się, dobrze jest zdiagnozować stan dotychczasowej wiedzy na dany temat. Używając słów kluczy bardzo szybko (około 2 minuty) robimy notatkę w formie mapy myśli: „co wiem?”. Pozwala to pozbyć się rozkojarzenia a więc wzrasta nasza koncentracja. Umysł zostaje ukierunkowany na właściwe „tory” myślowe. W czasie właściwej nauki lepiej „zestroimy” się z tekstem, szybciej wyłapiemy nowe informacje i łatwiej powiążemy je z już posiadanymi. Jest to również oswojenie się z nowym tematem, stwierdzamy, że nie jest on dla nas taki całkiem obcy i nieznany. Zwiększając poczucie bezpieczeństwa i pewność siebie, minimalizujemy lęk i stres, a więc uczymy się szybciej i wydajniej.

d) Stawianie pytań i celów do osiągnięcia. Przed przystąpieniem do właściwej nauki, przez maksimum 5 minut, powinniśmy się jeszcze zastanowić jakie oczekiwania mamy wobec podręcznika, na jakie pytania chcielibyśmy uzyskać odpowiedzi w czasie nauki. Powinniśmy to zaznaczyć na nowej mapie myśli lub uzupełnić stworzoną wcześniej (najlepiej innym kolorem). Znacznie szybciej umysł wyłapie odpowiednie informacje i je zapamięta.

II. Zastosowanie

a) Ogólny przegląd materiału. Proces uczenia można porównać do układania puzzli. Jeśli chcemy ułożyć obrazek posługujemy się określonymi zaleceniami, które znacznie to ułatwiają. Najpierw szukamy fragmentów brzegowych, potem najczęściej grupujemy klocki podobne do siebie, składamy razem te które na pierwszy rzut oka pasuję do siebie. W ten sposób stale zmniejszamy liczbę klocków, które najtrudniej dopasować i końcówka jest znacznie łatwiejsza. Nie da się ułożyć puzzli zaczynając od przypadkowego klocka i metodą prób i błędów dopasowywać resztę. Tak samo w czasie nauki. Nie należy czytać podręcznika od pierwszej do ostatniej strony. Powinniśmy:

• najpierw się z nim zapoznać,

• odnaleźć fragmenty łatwiejsze i trudniejsze, takie które już umiem i których muszę się jeszcze nauczyć,

• przyjrzeć się rysunkom, wykresom,

• wyróżnieniom w tekście itp.

W czasie czytania najlepiej posługiwać się jakim wskaźnikiem (ołówek, linijka, palec), dzięki temu oczy lepiej koncentrują się na tekście. Na tym etapie zapadają nam w pamięć pierwsze informacje, które już możemy umieszczać w notatkach - MAPA MYŚLI.

b) Przejrzenie wstępne. Uzupełniamy luki powstałe w trakcie ogólnego przeglądu, czytając tekst między schematami, wytłuszczeniami (segregacja puzzli według kolorów). Najczęściej najważniejsze informacje są na początkach i końcach akapitów, więc na nich powinniśmy się skupić. Najlepiej zacząć od podsumowań czy streszczeń, bo zawierają one główne informacje, które chcemy opanować. Skupiamy się więc na wybranych fragmentach, a nie czytamy linijka za linijką. Na zakończenie uzupełniamy mapę myśli o nowe informacje.

c) Przejrzenie uzupełniające. Większość najważniejszych informacji już poznaliśmy, zostały luki z najtrudniejszymi informacjami. Teraz jednak dużo łatwiej nam je zrozumieć i zapamiętać bo mamy bazę, do której nowe wiadomości mogą być dołączone (skojarzone). Wykorzystujemy też naturalną zdolność umysłu do kreatywności i zdolności „wypełniania braków”. Uruchamiamy obie półkule mózgu. Na zakończenie uzupełniamy mapę myśli.

d) Końcowy przegląd materiału. Zajmujemy się wyłącznie zagadnieniami, których nie opanowaliśmy do tej pory. Wracamy również do miejsc szczególnie istotnych. Ostatecznie uzupełniamy mapę myśli.

W czasie kolejnego przeglądania podręcznika stale utrwalają się zapamiętywane informacje. Nie musieliśmy spędzać wielu nudnych godzin ślęcząc nad teksem, którego i tak w większości byśmy nie zapamiętali. Proces uczenia się był dynamiczny i urozmaicony a więc nie tak męczący. Przejrzeliśmy podręcznik kilka razy a nie jeden raz w tym samym a może nawet krótszym czasie, więc oprócz uczenia nowych, sale powtarzaliśmy zapamiętywane informacje.

Niezależnie od tworzenia notatek w formie map myśli po każdym okresie nauki, dobrze jest w trakcie p[przeglądania podręcznika robić notatki i adnotacje w teksie. Mogą to być:

• podkreślenia najważniejszych informacji,

• notatki na marginesie (ważne pojęcia, daty, przemyślenia, pytanie, krytyczne uwagi itp.),

• wykrzykniki,

• pytajniki,

• własne rysunki i inne.

Przy kolejnym przeglądaniu podręcznika od razu rzucają się nam w oczy, ułatwiając skupienie się na najważniejszych informacjach. Przyspieszają zatem powtórki.

Po zakończeniu nauki powinniśmy systematycznie przeglądać notatki w formie map myśli - jest to niezbędne do długotrwałego zapamiętania, powtarzanie materiału. Na mapie myśli wszystko jest widoczne od razu więc proces powtórzenia całego materiału zajmuje kilka minut (powtórne czytanie notatek tradycyjnych czy podręcznika to wiele nudnych i męczących godzin pracy).

Przykłady:

lata

100

25

Sprawność umysłu

100

25

Sprawność umysłu

lata

---