ZA I PRZECIW FUNKCJONOWANIU

WOJSKOWYCH ODDZIAŁÓW

GOSPODARCZYCH W SIŁACH ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ppłk dr inż. Tomasz JAŁOWIEC

Akademia Obrony Narodowej

Wstęp

Na przestrzeni ostatnich lat proces zabezpieczenia logistycznego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (SZ RP) podlega gruntownym zmianom. Jednym z rozwiązań mających na celu racjonalizację funkcjonowania pododdziałów i oddziałów wojskowych poprzez ich maksymalną koncentrację na zadaniach stricte operacyjnych i szkoleniowych jest utworzenie wojskowych oddziałów gospodarczych (WOG). Te specjalistyczne jednostki budżetowe, będące dysponentem środków budżetowych III stopnia, utworzone zostały w celu realizacji zadań finansowo-gospodarczych na rzecz jednostek wojskowych stacjonujących na obszarze jednego lub kilku garnizonów.

Celem artykułu jest wskazanie, dających się obecnie zdefiniować, potencjalnych korzyści i negatywów związanych z funkcjonowaniem w systemie logistycznym SZ RP wojskowych oddziałów gospodarczych.

Oddzielanie funkcji finansowo-gospodarczych
od operacyjno-szkoleniowych - ujęcie ideowe

Początek XXI wieku przyniósł nowe wyzwania dla organizacji procesu zabezpieczenia logistycznego oddziałów i pododdziałów SZ RP. Od dłuższego czasu w środowisku wojskowym wskazywano na konieczność reorganizacji systemu zabezpieczenia działalności jednostek wojskowych. Celem proponowanych zmian było umożliwienie dowódcom poszczególnych szczebli skoncentrowanie się na działalności operacyjno-szkoleniowej, a maksymalne odciążenie ich do spraw związanych
z bieżącym funkcjonowaniem dowodzonych formacji. Po raz pierwszy postulat tworzenia WOG-ów podniesiono w 2003 roku na odprawie kierownictwa MON, gdzie przedstawiciel Departamentu Kontroli MON poinformował o wynikach inspekcji w jednostkach mających status oddziałów gospodarczych (OG). W raporcie znalazło się wskazanie, że dowódcy tych jednostek proszą o zdjęcie z nich ciężaru zadań OG, by skupić się przede wszystkim na szkoleniu. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, w 2005 roku minister obrony narodowej powołał zespół do opracowania „Koncepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych”. W wyniku prac zespołu, w skład którego wchodzili przedstawiciele 13 instytucji i dowództw, opracowana została „Koncepcja oddzielenia w Wojskowych Jednostkach Budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych”. Dokument ten wydany 11 kwietnia 2006 roku zawiera:

• szczegółową analizę finansowania i zaopatrzenia logistycznego wojskowych jednostek budżetowych;

• charakterystykę i przeznaczenie wojskowego oddziału gospodarczego;

• aspekty prawne proponowanych rozwiązań;

• propozycje działań mających na celu wdrożenie proponowanych rozwiązań, w tym założenia programu pilotażowego;

• oczekiwane efekty związane z reorganizacją sytemu logistycznego SZ RP

oraz 15 załączników. Zgodnie z założeniami koncepcyjnymi planowano wówczas utworzenie w ramach programu pilotażowego 11 wojskowych oddziałów gospodarczych w 12 garnizonach. Ideą sformowania nowych ogniw w łańcuchu logistycznym SZ RP było przejęcie przez nie pełnej odpowiedzialności za realizację zadań związanych z:

• zabezpieczeniem logistycznym;

• zabezpieczeniem finansowym;

• zabezpieczeniem medycznym;

• zabezpieczeniem ochrony kompleksów wojskowych;

• zabezpieczeniem gotowości mobilizacyjnej;

• świadczeniem usług na rzecz środowiska wojskowego.

Diagnoza stanu systemu logistycznego SZ RP przeprowadzona w ramach prac przygotowujących wdrożenie nowych rozwiązań organizacyjnych w logistyce wojskowej wskazała m.in. na następujące problemy i niedociągnięcia:

• powielanie wielu funkcji logistycznych w ramach jednego garnizonu;

• utrzymywanie sił i środków nieproporcjonalnych do rzeczywistych potrzeb;

• duże stany magazynowe utrzymywanych środków materiałowych;

• procedury realizacji zadań nieadekwatne do współczesnej rzeczywistości militarnej i gospodarczej;

• konieczność wydzielenia sił i środków zabezpieczających działalność oddziałów i pododdziałów w trakcie szkolenia i realizacji zadań.

Opracowując założenia sformowania wojskowych oddziałów gospodarczych zakładano, że ich wdrożenie do praktyki logistyki wojskowej pozwoli przede wszystkim na:

• sprawne i terminowe zabezpieczenie potrzeb pododdziałów i oddziałów, zapewniając utrzymanie nakazanych wskaźników gotowości bojowej;

• ograniczenie struktur logistyki wykonawczej na szczeblu jednostki wojskowej oraz okręgów wojskowych;

• zwiększenie przejrzystości kosztów ponoszonych na zabezpieczenie logistyczne w poszczególnych obszarach;

• wypracowanie nowych procedur umożliwiających sprawne przejście na gospodarkę cz. „W” w przypadku wystąpienia zagrożeń czy sytuacji kryzysowych;

• redukcję: stanów uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW), przechowywanych zapasów;

• wprowadzenie nowych rozwiązań i technologii w obszarze zabezpieczenia logistycznego wojsk;

• redukcję infrastruktury magazynowej i usługowej w SZ RP;

• poprawę efektywności realizacji zadań zabezpieczenia logistycznego poprzez wprowadzenie rozwiązań systemowych funkcjonujących na rynku cywilnym.

O złożoności problemu, przed jakim stanęło środowisko logistyków wojskowych pracujących nad reorganizacją stacjonarnej logistyki SZ RP, świadczy bezsprzecznie fakt, że funkcjonowanie WOG reguluje kilkanaście dokumentów i aktów prawnych, spośród których najważniejsze to:

1. Decyzja Ministra Obrony Narodowej Nr 503 z 6 grudnia 2006 roku
   w sprawie wdrożenia programu pilotażowego oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych.

2. Rozkaz Nr 93/Log./P-4 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 31 stycznia 2007 roku w sprawie wdrożenia programu pilotażowego WOG.

3. Decyzja Ministra Obrony Narodowej Nr 201/MON z dnia 24 kwietnia 2007 roku w sprawie powołania zespołu do spraw wdrożenia programu pilotażowego WOG złożony z przedstawicieli komórek i instytucji MON.

4. Rozkaz Nr 468/Log./P-4 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 15 maja 2007 roku zmieniający rozkaz Nr 93/Log./P-4 z dnia 31 stycznia 2007 roku
   w sprawie wdrożenia programu pilotażowego WOG.

5. Decyzja Nr PF-40/Org./SSG/ZOiU-P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 maja 2007 r. w sprawie realizacji przedsięwzięć umożliwiających sformowanie Wojskowych Oddziałów Gospodarczych.

6. Decyzja Nr 327/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 lipca 2007 roku zmieniającą decyzję Nr 503/MON z 6 grudnia 2006 roku nakazująca Szefowi Inspektoratu Wsparcia SZ przejęcie formowania 2 WOG we Wrocławiu i 4 WOG w Gliwicach.

7. Decyzja Nr Z-51/Org./SSG/ZOiU-P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 lipca 2007 roku zmieniająca decyzję w sprawie realizacji przedsięwzięć umożliwiających sformowanie Wojskowych Oddziałów Gospodarczych oraz nakazująca Szefowi Inspektoratu Wsparcia SZ przyjęcie w bezpośrednie podporządkowanie cztery nowo formowane Wojskowe Oddziały Gospodarcze.

8. Rozkaz Nr 807/Log./P-4 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 31 lipca 2007 roku zmieniający poprzedni rozkaz w sprawie wdrożenia programu pilotażowego określający wykaz jednostek organizacyjnych biorących udział w programie pilotażowym.

9. Rozkaz Nr Z-75 z dnia 9 sierpnia 2007 r. Szefa IWsp SZ w sprawie realizacji przedsięwzięć umożliwiających sformowanie Wojskowych Oddziałów Gospodarczych.

10. Decyzja Nr PF-63/Org./SSG/ZOiU-P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 września 2007 r. zmieniająca decyzję w sprawie realizacji przedsięwzięć umożliwiających sformowanie Wojskowych Oddziałów Gospodarczych.

11. Rozkaz Nr 119 Szefa IWsp SZ z dnia 15 października 2007 r. ustanawiający Komendantów 2., 4., 5. i 6. WOG dysponentami środków budżetu państwa trzeciego stopnia.

12. Rozkaz Nr Z-136 Szefa IWsp SZ z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie nadania przydziałów gospodarczych dla Wojskowych Oddziałów Gospodarczych.

13. Rozkaz Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ Nr 69/2007 z dnia 25 października 2007 roku, powołujący Zespół do spraw realizacji przedsięwzięć umożliwiających sformowanie WOG.

14. Rozkaz Szefa Sztabu Generalnego WP nr 1348/Log/P-4 24 grudnia 2007 roku wprowadzający do użytku opracowany w Inspektoracie Wsparcia SZ dokument: „Podział kompetencji i zadań pomiędzy wojskowymi oddziałami gospodarczymi
    i jednostkami wojskowymi uczestniczącymi w programie pilotażowym oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych”.

15. Rozkaz Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ Nr 6/09 z dnia 11 lutego 2009 roku, powołujący w IWsp SZ Zespół do spraw nadzoru nad realizacją programu pilotażowego WOG.

Podsumowując, należy podkreślić, że główną ideą zmian w systemie logistycznym wynikających z „Koncepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych” było poza rozdzieleniem funkcji operacyjno-szkoleniowych od finansowo-gospo-darczych stworzenie rozwiązań, które umożliwiłyby pełne zabezpieczenie logistyczne i finansowe jednostek wojskowych z jednoczesną możliwością decydowania ich dowódców o priorytetach w tym zakresie.

Program pilotażowy WOG w SZ RP

Zgodnie ze wspomnianą Decyzją MON Nr 503 z 6 grudnia 2006 roku w 2007 roku rozpoczęto prace mające na celu uruchomienie od 1 stycznia 2008 roku programu pilotażowego funkcjonowania Wojskowych Oddziałów Gospodarczych
w stacjonarnym systemie logistycznym wybranych garnizonów. Początkowo programem pilotażowym miały być objęte wytypowane jednostki stacjonujące w dziewięciu zasadniczych garnizonach: Wędrzynie, Międzyrzeczu, Wrocławiu, Bielsku-Białej, Gliwicach, Dęblinie, Dęblinie Twierdzy, Ustce, Wicku Morskim oraz
w pobliskich garnizonach. W efekcie programem objętych zostało sześć garnizonów zasadniczych oraz garnizony pobliskie, a sam program pilotażowy realizowany był w czterech wojskowych oddziałach gospodarczych, tj.:

1. WOG nr 2 we Wrocławiu.

2. WOG nr 4 w Gliwicach.

3. WOG nr 5 w Dęblinie.

4. WOG nr 6 w Ustce.

Z programu wyłączono WOG nr 1 w Wędrzynie oraz WOG nr 3 w Bielsku-
-Białej, ponieważ w garnizonach tych trwało przygotowanie do misji w Afganistanie i uznano wówczas, że gruntowne zmiany systemu logistycznego w tych jednostkach mogą zakłócić cykl przygotowania tej ważnej misji. W początkowej fazie w proces formowania WOG zaangażowane były Wojska Lądowe (WOG nr 2; WOG nr 4), następnie Siły Powietrzne (WOG nr 5) oraz Marynarka Wojenna (WOG nr 6).

Na rysunku 1. przedstawione zostało rozmieszczenie planowanych i sformowanych wojskowych oddziałów gospodarczych.

Wprowadzaniu programu pilotażowego od początku towarzyszyły kontrowersje związane z wyłączeniem z jednostek wojskowych i instytucji w wybranych garnizonach elementów logistyki wykonawczej oraz pionów głównego księgowego. Na niekorzyść tego przedsięwzięcia wpływało przede wszystkim bardzo szybkie tempo gruntownych zmian organizacyjno-etatowych oraz niedostosowanie regulaminów i instrukcji wewnętrznych do nowych uwarunkowań.

Pomimo szeregu trudności, spośród których najważniejsze to:

• zbyt późne wyznaczenie na stanowiska służbowe kadry kierowniczej poszczególnych WOG;

• niski procent ukompletowania kadry i pracowników wojska (szczególnie szefów służb, magazynierów, pracowników pionu głównego księgowego);

• braki środków transportowych oraz sprzętu teleinformatycznego;

• niewystarczająca ilość środków finansowych na uposażenia dla pracowników wojska.

Źródło: opracowanie własne.

Rys. 1. Rozmieszczenie planowanych i sformowanych wojskowych
oddziałów gospodarczych

W dniu 1 stycznia 2008 roku cztery WOG przejęły finansowo-logistyczną obsługę jednostek i instytucji leżących w ich rejonach odpowiedzialności. Od tego czasu rozpoczęły one realizację zadań zabezpieczenia jednostek wojskowych
w priorytetowych dziedzinach działalności, tj.:

• realizacji płac dla kadry i pracowników wojska;

• żywienia wojska w pełnym zakresie;

• powadzenia ewidencji ilościowo-wartościowej;

• infrastruktury wojskowej;

• zabezpieczenia transportowego;

• praktycznej realizacji zabezpieczenia medycznego;

• tankowania pojazdów i statków powietrznych;

• zabezpieczenia ochrony jednostek wojskowych.

W pozostałych dziedzinach działalności wszystkie WOG osiągnęły gotowość do realizacji zadań w terminach późniejszych zgodnie z opracowanymi harmonogramami.

Początkowy okres funkcjonowania WOG stanowił przede wszystkim czas zbierania doświadczeń i doskonalenia realizacji zdań finansowo-gospodarczych zgodnie z nowymi procedurami. Po pierwszych, czasami bardzo trudnych doświadczeniach wojskowe oddziały gospodarcze zaczęły coraz sprawniej radzić sobie z realizacją szerokiego spektrum zadań, jakie zostały im postawione. Na zakończenie programu pilotażowego WOG, które stanowiły najważniejsze ogniwo w łańcuchu finansowo-logistycznym zabezpieczenia jednostek i instytucji wojskowych na szczeblu garnizonu, wypełniały następujące zadania, zgodnie z nadanymi etatami oraz zakresami działania:

1. realizowały obsługę logistyczną, finansową i medyczną oraz świadczyły usługi gospodarczo-bytowe dla jednostek i instytucji wojskowych przydzielonych na zaopatrzenie;

2. zapewniały ochronę fizyczną kompleksów wojskowych, w tym koordynowały i nadzorowały przedsięwzięcia związane z ochroną i obroną obiektów;

3. zabezpieczały potrzeby mobilizacyjne w UiSW, środki bojowe i materiałowe, w tym w zakresie ich gromadzenia, rozmieszczenia, rozśrodkowania i dystrybucji;

4. gospodarowały nieruchomościami i utrzymywały kompleksy wojskowe;

5. planowały potrzeby środków zaopatrzenia zgodnie z ustalonymi wielkościami oraz zgłaszały je do dysponentów środków zaopatrzenia;

6. utrzymywały zapasy wojenne i użytku bieżącego oraz nakazane depozyty środków zaopatrzenia;

7. sporządzały plany rzeczowo-finansowe na zakupy decentralne na podstawie wytycznych przełożonych oraz zapotrzebowań rocznych instytucji i jednostek wojskowych;

8. prowadziły procedury przetargowe;

9. realizowały planowe i doraźne zaopatrywanie w środki zaopatrzenia;

10. prowadziły ewidencję główną w ujęciu ilościowo-wartościowym;

11. prowadziły obsługiwania oraz zabiegi konserwacyjne UiSW, środków bojowych i technicznych środków materiałowych (tśm);

12. przygotowywały potencjał do realizacji zadań w sytuacjach kryzysowych;

13. wdrażały i eksploatowały systemy informatyczne oraz sieci wspomagające procesy kierowania i zaopatrywania;

14. opracowywały i uzgadniały z Rejonowymi Bazami Materiałowymi (RBM) plany podejmowania i wydawania zapasów wojennych podczas ogłaszania wyższych stanów gotowości bojowej;

15. sporządzały okresowe sprawozdania o stanie i obrocie środkami zaopatrzenia;

16. wykonywały plany rotacji środków zaopatrzenia oraz sprawowały nadzór nad ich realizacją;

17. opracowywały wykazy sprzętu i środków zaopatrzenia podlegającego przekazaniu do Agencji Mienia Wojskowego (AMW);

18. zabezpieczały kompleksowo ćwiczenia komercyjnych armii obcych.

Po roku funkcjonowania WOG-ów na szczeblu Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (SG WP) dokonano pierwszego podsumowania ich działalności. Według oceny specjalnego zespołu resortowego oraz Departamentu Kontroli MON w okresie tym, pomimo wystąpienia szeregu błędów, ograniczeń i złych opinii, nowe podmioty finansowo-logistyczne funkcjonowały zadowalająco, wypełniając postawione przed nimi zadania. Główne wnioski, jakie zostały wyciągnięte na podstawie doświadczeń funkcjonowania WOG w ramach programu pilotażowego, to:

1. Wprowadzenie programu ograniczyło o 11 ilość dysponentów środków budżetu państwa III stopnia (z 15 do 4).

2. Uzyskanie faktycznego rozdziału funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno- -szkoleniowych w jednostkach wojskowych.

3. Zabezpieczenie realizacji zadań dla jednostek wojskowych wszystkich Rodzajów Sił Zbrojnych (RSZ) dzięki odpowiedniej strukturze WOG.

4. Skumulowanie i scentralizowanie całokształtu działań logistycznych w garnizonie.

5. Odciążenie części komórek organizacyjnych i poprawa jakości realizacji zadań poprzez wdrożenie outsourcingu w obszarze logistyki.

6. Poprawa efektywności dysponowania budżetem przez dysponenta środków budżetu państwa II stopnia poprzez precyzyjne określenie zbiorczych potrzeb generowanych przez wszystkie zaopatrywane jednostki i instytucje wojskowe oraz ulepszenie procesu zabezpieczenia i rozdziału środków finansowych.

7. Usprawnienie procesu zarządzania zapasami środków zaopatrzenia poprzez precyzyjne i szybsze generowanie potrzeb w tym zakresie.

8. Uzyskanie racjonalnego i efektywnego planowania i wykorzystania środków transportowych w wyniku zarządzania środkami transportowymi przez jednego dysponenta.

9. Konieczność skorelowania planowania przedsięwzięć organizacyjnych i szkoleniowych w zaopatrywanych przez WOG jednostkach i instytucjach z systemem planowania budżetowego.

10. Potrzeba utworzenia w WOG dodatkowych stanowisk etatowych realizujących zadania zabezpieczenia teleinformatycznego, gospodarowania sprzętem służby szkoleniowej i wychowawczej.

11. Wymogu zintensyfikowania w jednostkach będących na zaopatrzeniu WOG, działań organizacyjnych mających na celu wzmocnienie komórek odpowiedzialnych za generowanie potrzeb, współpracę z WOG oraz realizację zadań logistycznych podczas operacyjnego rozwinięcia.

Bardzo istotny w funkcjonowaniu WOG jest czynnik ekonomiczny. Na przykład w 2008 roku realne koszty związane z utworzeniem czterech WOG wyniosły ok. 500 tys. zł., a oszczędności związane z zatrudnieniem wynosiły około 3 mln złotych. Biorąc ponadto pod uwagę występowanie innych, trudno policzalnych składowych oszczędności, związanych z bieżącym ich funkcjonowaniem (np. uzyskiwanie niższych cen wskutek łączenia procedur przetargowych, koordynacja przewozów, centralizacja gospodarki magazynowej) bilans w latach następnych będzie zawsze dodatni.

Reasumując, należy ocenić, że program pilotażowy zdał egzamin, udowadniając przede wszystkim, że WOG nie tylko przejęły zabezpieczenie logistyczne jednostek wojskowych, ale także podjęły się zadań i rozwiązały problemy, które występowały od lat. Na podstawie doświadczeń uzyskanych w trakcie programu pilotażowego na szczeblu resortu obrony narodowej w 2010 roku podjęto decyzję
o kontynuowaniu podjętych działań i rozszerzeniu funkcjonowania WOG na kolejne garnizony.

Funkcjonowanie systemu logistycznego SZ RP
w nowych uwarunkowaniach organizacyjnych

Wojskowe oddziały gospodarcze, budząc od początku upowszechnienia koncepcji ich utworzenia wiele kontrowersji, zyskują coraz więcej zwolenników
w środowisku wojskowym. Na ich korzyść przemawia przede wszystkim zracjonalizowanie i poprawa jakości usług logistycznych oraz zmniejszenie globalnych kosztów funkcjonowania garnizonów. Ponadto do zalet sformowania WOG należy zaliczyć:

• poprawę efektywności dysponowania budżetem przez dysponenta II stopnia;

• ograniczenie liczby dysponentów III stopnia;

• racjonalizację zatrudnienia;

• usprawnienie realizacji procedur przetargowych;

• uzyskanie racjonalnego i efektywnego planowania i wykorzystania środków transportowych;

• usprawnienie procesu zarządzania zapasami środków zaopatrzenia.

Jednak pomimo ww. niewątpliwych zalet związanych z utworzeniem WOG występuje także szereg czynników, które wskazują na pilną konieczność podjęcia działań umożliwiających poprawę efektywności ich funkcjonowania. Do trudności rzutujących na pełne wykorzystanie możliwości, jakie wynikają z racjonalizacji stacjonarnego potencjału logistycznego na szczeblu garnizonu, zaliczyć należy przed wszystkim:

• brak skorelowania planowania przedsięwzięć organizacyjnych szkoleniowych w zaopatrywanych przez WOG jednostkach i instytucjach z systemem planowania budżetowego;

• nieistnienie zintegrowanego systemu informatycznego umożliwiającego efektywne zarządzanie zasobami na szczeblu garnizonu;

• niewystarczający potencjał WOG w stosunku do przydzielonych zadań;

• złożony system decyzyjny i długa droga od usługobiorcy do logistycznego organu decyzyjnego;

• intuicyjna i uznaniowa kolejność realizacji zadań;

• niewystarczające środki finansowe przydzielone na funkcjonowanie WOG
  w pełnym zakresie.

Należy podkreślić, że sformowanie WOG-ów wpłynęło diametralnie na funkcjonowanie wojskowego systemu logistycznego w garnizonie, racjonalizując
i optymalizując szereg funkcji logistycznych. Współcześnie WOG jako podstawowe ogniwo w stacjonarnym systemie kompleksowego zabezpieczenia wojsk realizują zadania w zakresie:

• utrzymania gotowości bojowej i mobilizacyjnej (wyłącznie dla wojskowego oddziału gospodarczego i jednostek nowo formowanych);

• zabezpieczenia materiałowego;

• zabezpieczenia technicznego;

• zabezpieczenia medycznego;

• zabezpieczenia finansowego (wraz z realizacją zamówień publicznych);

• infrastruktury wraz z zabezpieczeniem ppoż.;

• zabezpieczenia geograficznego i hydrometeorologicznego;

• zabezpieczenia sprzętu łączności i informatyki;

• ochrony i obrony obiektów;

• obsługi administracyjno-biurowej;

• zabezpieczenia obiektów szkoleniowych oraz kulturalno-oświatowych;

• bezpieczeństwa i higieny pracy;

• zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza (HNS - Host Nation Support);

• współpracy z instytucjami i środowiskami cywilnymi;

• obsługi rodzin;

• zabezpieczenia działalności duszpasterstwa wojskowego;

• zabezpieczenia transportowego jednostek wojskowych;

• obsługi prawnej;

• zabezpieczenia logistycznego jednostek łączności stacjonarnej w garnizonach.

O randze nowo powstałych podmiotów logistycznych świadczą chociażby dane, zgodnie z którymi cztery WOG:

• wykonują zadania obsługi logistycznej i finansowej dla około 160 jednostek i instytucji wojskowych;

• zabezpieczają pracę i służbę około 16 000 żołnierzy i pracowników wojska;

• wydatkują około 500 mln złotych rocznie jako dysponenci III stopnia.

Jak wskazują doświadczenia z dotychczasowego funkcjonowania WOG, stały się one istotnym elementem stacjonarnego systemu logistycznego garnizonu. Większość osób uczestniczących w prowadzonym eksperymencie wskazuje na słuszność przyjętego kierunku rozwiązań, podkreślając jednocześnie o konieczności pilnego, kompleksowego uregulowania statutu WOG i podjęcia działań umożliwiających pełne wykorzystanie ich potencjału.

Zakończenie

Gruntownie zmiany zachodzące w ostatnim czasie w wielu obszarach funkcjonowania SZ RP mają na celu dostosowanie ich do wyzwań i oczekiwań występujących na początku XXI wieku. Proces uzawodowienia armii oraz wynikające z niego zmiany strukturalne wymusiły reorganizację podmiotów i procedur związanych z bieżącym funkcjonowaniem jednostek i instytucji wojskowych. Sformowanie wojskowych oddziałów gospodarczych jest początkiem tej długiej i złożonej drogi prowadzącej do zmniejszenia wojskowej biurokracji, uproszczenia i unowocześnienia procesu zarządzania potencjałem finansowo-logistycznym w garnizonie oraz stworzenia kompleksowych rozwiązań systemowych charakteryzujących się nie tylko dużą skutecznością, ale także maksymalną efektywnością.

Bibliografia:

Decyzja MON nr 106/MON z 18.04.2005 r. w sprawie powołania zespołu do opracowania koncepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-
-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych.

Decyzja nr 503/MON Ministra Obrony Narodowej w sprawie wdrożenia programu pilotażowego oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-
-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych, Dz. Urz. MON z 2006 r., Nr 22, poz. 293.

Goławski A., Gospodarze garnizonu, „Polska Zbrojna” nr 51-52/2009.

Koncepcja oddzielenia w Wojskowych Jednostkach Budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych, SG WP-P-4, Warszawa 2006.

Mańkowski R., Organizacja i funkcjonowanie logistyki Wojskowych Oddziałów Gospodarczych - studium logistyczne, AON, Warszawa 2010.

Politowski B., Gospodarcze lokomotywy, „Polska Zbrojna” nr 38/2009.

Politowski B., Oddziały omnibusów, „Polska Zbrojna” nr 5/2009.

Sprawozdanie z realizacji programu pilotażowego oddzielenia w Wojskowych Jednostkach Budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych wraz
z oceną kosztów funkcjonowania 2, 4, 5 i 6 WOG w 2008 roku, IWsp SZ RP, Bydgoszcz 2009.

S U M M A R Y

Arguments for and against Military Economic Branches in the Polish Armed Forces' Functioning-

In recent years, fundamental changes to the military logistics system have been conducted, which aimed to facilitate the implementation of financial and logistical functions at the garrison. Four specialized units - military economic branches have been created for this purpose, which began providing a comprehensive security needs of the current functioning of military units and institutions stationed in the area of one or more garrisons.

The aim of this article is to identify, currently possible to define, potential benefits and negative aspects associated with the operation military economic branches in the logistics system of the Polish Armed Forces.

 Koncepcja oddzielenia w Wojskowych Jednostkach Budżetowych funkcji finansowo-gospo-darczych od operacyjno-szkoleniowych, SG WP-P-4, Warszawa 2006, s. 16.

A. Goławski, Gospodarze garnizonu, „Polska Zbrojna” nr 51-52/2009, s. 23.

 Decyzja MON nr 106/MON z 18.04.2005 r. w sprawie powołania zespołu do opracowania koncepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych.

Por. B. Politowski, Oddziały omnibusów, „Polska Zbrojna” nr 5/2009, s. 9.

 Sprawozdanie z realizacji programu pilotażowego oddzielenia w Wojskowych Jednostkach Budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych wraz z oceną kosztów funkcjonowania 2, 4, 5 i 6 WOG w 2008 roku, IWsp SZ RP, Bydgoszcz 2009, s. 5.

Tamże, s. 3-4.

Por. B. Politowski, Gospodarcze lokomotywy, „Polska Zbrojna” nr 38/2009, s. 11.

Por. Sprawozdanie z realizacji programu…, wyd. cyt., s. 21.

B. Politowski, Oddziały omnibusów…, wyd. cyt., s. 12.

Sprawozdanie z realizacji programu…, wyd. cyt., s. 20.

 R. Mańkowski, Organizacja i funkcjonowanie logistyki Wojskowych Oddziałów Gospodarczych - studium logistyczne, AON, Warszawa 2010, s. 46.

Decyzja nr 503/MON Ministra Obrony Narodowej w sprawie wdrożenia programu pilotażowego oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych, Dz. Urz. MON z 2006 r., Nr 22, poz. 293.

B. Politowski, Oddziały omnibusów…, wyd. cyt.. s. 12.

TOMASZ JAŁOWIEC

ZA I PRZECIW FUNKCJONOWANIU WOJSKOWYCH ODDZIAŁÓW GOSPODARCZYCH W SZ RP

164

165

Zeszyty Naukowe AON nr 2(59) 2005

ISSN 0867-2245

Zeszyty Naukowe AON nr 3(80) 2010

ISSN 0867-2245

---