kpwie, elektrotechnika PP, studfyja, Komputeryzacja Projektowania w Elektronice. Wykład, Opracowania


Obliczanie całek metodą Monte-Carlo

Metoda Monte Carlo - całka pojedyncza

Mamy obliczyć przybliżoną wartość In całki oznaczonej

0x01 graphic
(129)

przy założenie, że f(x) jest funkcją ciągłą w przedziale domkniętym [a;b]

Następnie n-krotnie generujemy realizację x zmiennej losowej X o rozkładzie równomiernym w przedziale [a,b], otrzymujemy w rezultacie ciąg liczb x1, x2, ..., xn,

Przybliżoną wartość całki określa wzór

0x01 graphic
(130)

Zbieżność przybliżonej wartości całki In do jej dokładnej wartości jest gwarantowana w sensie probalistycznym, tzn., że dla każdego ε>0 zachodzi relacja:

0x01 graphic
(131)

gdzie P jest prawdopodobieństwem, przy czym błąd metody monte Carlo można określić wzorem

0x01 graphic
(132)

Maszyny typowe zazwyczaj dysponują generatorem liczb losowych o rozkładzie równomiernym w przedziale [0,1], zachodzi zatem konieczność przeliczania wylosowanej realizacji Y z przedziału [0,1], na realizację zmiennej losowej X o rozkładzie równomiernym w przedziale [a, b]. Wzory poniżej, to ilustrują:

Przeliczanie zmiennych losowych Y na X

X=(b-a)Y+a (133)

Przeliczanie realizacji zmiennych losowych Y na X

x=(b-a)y+a (134)

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Równania różniczkowe zwyczajne z warunkami początkowymi

Równania różniczkowe są wykorzystywane do odwzorowania wielu problemów z zakresu różnych nauk, które dotyczą zmian jednej zmiennej względem innej zmiennej. Wiele problemów świata rzeczywistego opisywanych przez równania różniczkowe jest za bardzo złożonych, aby uzyskać rozwiązanie dokładne (analityczne), należy znaleźć rozwiązanie przybliżone. Są dwa sposoby aby uzyskać rozwiązanie przybliżone. Po pierwsze można dokonać uproszczenia zadanego równania różniczkowego do takiej postaci, dla której znamy rozwiązanie dokładne, wówczas uproszczone równanie będzie przybliżało rozwiązanie równania zadanego. Drugim sposobem jest zastosowanie jednej z metod numerycznych w celu przybliżenia rozwiązania zadanego równania.

Metody różnicowe jednokrokowe:

Metoda Eulera

Rozpatrzmy zadanie znalezienia funkcji y=y(t), które dla 0x01 graphic
spełnia równanie różniczkowe zwyczajne pierwszego rzędu:

0x01 graphic
(7)

oraz warunek początkowy

y(a)=y0 (8),

gdzie f jest daną funkcją dwu zmiennych. Warunek wystarczający istnienia i jednoznaczności rozwiązania zadania (7) oraz (8) jest warunek ciągłości funkcji f(t,y)

Metoda ta rzadko jest używana w praktyce, natomiast ze względu na jej prostotę, zostanie przedstawiona w celu zobrazowania i zrozumienia technik stosowanych w bardziej zaawansowanych metodach, pomijając przy tym złożone działania matematyczne. Przedmiotem rozważań będzie poniższe równanie.

0x01 graphic
, gdzie 0x01 graphic
oraz y(a)=a (10)

Na rozwiązanie powyższego zagadnienia będziemy obliczać przybliżone wartości funkcji yi=y(ti), gdzie ti=a+ih, h=(b-a)/N, dla którego i=(0,1, ..., N), gdzie ti nazywane są punktami węzłowymi, natomiast h odległością między nimi.

Rozwiniemy y(t) w szereg Taylora w celu wyprowadzenia metody Eulera. Zakładając, że y(t) jest jedynym rozwiązaniem (10) oraz posiada drugą pochodną, która jest ciągła w przedziale [a, b] wówczas dla każdego i=1, 2, ..., N.

Wykorzystując powyższe założenia możemy zapisać:

0x01 graphic
(11), gdzie 0x01 graphic

Oznaczamy h=ti+1-ti, wówczas otrzymujemy:

0x01 graphic
(12)

Użyjemy podstawienia y'(t)=f(t, y), wówczas otrzymujemy:

0x01 graphic
(13)

Zapisując ωi≈y(ti) oraz pomijając błąd przybliżenia otrzymujemy ωi+1i+hf(ti, ωi) (14)

Powyższy wzór nazywamy metodą Eulera - wzór ten nazywany jest inaczej równaniem różniczkowym, gdyż można zapisać:

0x01 graphic
(15)

Aby wyznaczyć wartość szukanej funkcji y(x) w następnym kroku h, wykorzystujemy poprzednią wartość funkcji oraz wielkości zmian funkcji - dzięki pochodnej. Natomiast uwzględniając błąd przybliżenia wzór (13) przyjmuje postać:

0x01 graphic
, gdzie 0x01 graphic
(16)

Lokalny błąd dyskretyzacji τi+1(h)

0x01 graphic
(17)

dodatkowo możemy określić krok h, dla którego błąd lokalny jest mniejszy od zadanej dokładności δ

0x01 graphic
, gdzie 0x01 graphic

Globalny błąd dyskretyzacji g(x)

g(t)= ω(t)-y(t) (19)

Dla wybranego punktu ti możemy zapisać:

gii-y(ti) (20), wówczas

0x01 graphic
, gdzie L- liczba Lipschnitz`a

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Metoda Eulera - wstecz

Powyższe rozważania dotyczyły metody Eulera w przód, ponieważ krok spełniał warunek h>0. W analogiczny sposób można wyprowadzić metodą Eulera wstecz przyjmując h<0, wówczas otrzymujemy:

wi+1 = wi + hf (ti+1, wi+1) (22)

wi+1(k) = wi + hf (ti+1, wi+1(k-1)) (23)

Metoda wstecz różni się w stosunku do metody w przód argumentami funkcji f.

Metoda w przód wykorzystuje do obliczenia przybliżenia wartości z poprzedniego kroku, natomiast metoda wstecz jest równaniem uwikłanym, ponieważ aby obliczyć kolejne przybliżenie wi+1 wykorzystujemy wartości z poprzedniego kroku oraz poszukiwaną wartość wi+1. Takiego równania nie można rozwiązać w sposób bezpośredni. Aby rozwiązać takie równanie (23) należy zastosować proces iteracyjny, czyli poszukujemy kilkakrotnie wi+1(k), stojącej po prawej stronie równania podstawiając jako wi+1(k-1) - lewa strona równania, wynik przybliżenia z poprzedniej iteracji (k-1). Proces trwa do momentu, kiedy spełniony zostanie warunek:

|wi+1(k) - wi+1(k-1)| ≤ ε (24)

gdzie ε - tolerancja obliczeń

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Metody Rungego-Kutty

Powszechnie na całym świecie stosuje się metody Rungego-Kutty czwartego rzędu. Polegają one na rozwiązaniu zagadnienia:

0x01 graphic
gdzie t∈ [a,b] oraz y(a)=α (25)

i przedstawieniu różnicy funkcji y(t) w punktach ti+1 oraz ti w postaci:

wi+1 - wi = 0x01 graphic
lub inaczej wi+1 - wi = h0 (ti,wi,h) (26)

gdzie m oznacza rząd metody, cj są stałymi, a

0x01 graphic

gdzie αj, βj, γj, δlj - stałe

h - krok całkowania

Określenie stałych cj, αj, βj otrzymujemy poprzez rozwinięcie funkcji f(t,y) w szereg Taylora w otoczeniu punktu ti

Metody R-K - metoda 2 rzędu

Metoda wyprowadzona przez rozwinięcie f(t,y) w szereg Taylora 2 rzędu pozwala określić stałe c1, α11, c2, α2, β2 :

Metoda punktu środkowego:

C1 = 0 C2 = 1 α1 = 0 α2 = h/2 β1 = 0 β2 = ½ (28)

wówczas możemy zapisać:

k1=hf (ti,wi) k2=hf (ti + ½ h, wi + ½ k1)

ostatecznie:

wi+1=wi+k2

lub

wi+1=wi + hf(ti + h/2, wi + h/2 * f(ti, wi))

Interpretacja graficzna:

f1=f(ti,wi) f2=f(ti + h/2, wi + h/2 * f1)

0x01 graphic

Stosując metody Rungego-Kutty 2 rzędu , rozwiązać następujące równanie różniczkowe:

y'=y-t2 + 1 0≤ t ≤2 y(0)=0,5

dla N = 10 wtedy h = 0,2; ti = i⋅h ; w0 = 0,5 oraz

metoda punktu środkowego wi+1 = 1,22 wi - 0,0088 i2 + 0,218

Metoda zmodyfikowana Eulera

wi+1 = 1,22 wi - 0,0088 i2 + 0,216

Metoda Heana dla i = 0, 1, ..., 9

wi+1 = 1,22 wi - 0,0088 i2 + 0,2173

Rozwiązanie dokładne ma postać:

y(t) = (t2+1) - 0,5 et

Metody R-K rzędu 4

Metoda wyprowadzona przez rozwinięcie f(t,y) w szereg Taylora 4 rzędu, pozwala określić stałe we wzorze (wzór ogólny R-K). Poniżej przedstawiono najczęściej stosowaną metodę 4 rzędu

k1 = hf (ti, wi)

k2 = hf (ti + ½ *h, wi + ½ *k1)

k3 = hf (ti + ½ *h, wi + ½ *k2) (37)

k4 = hf (ti+h, wi+k3)

ostatecznie:

wi+1=wi + 1/6 (k1 + 2k2 + 2k3 + k4) (38)

Interpretacja graficzna:

f1 = f (ti, wi)

f2 = f (ti + ½ * h, wi+1 + h f1)

f3 = f (ti + ½ * h, wi + ½ * h f2)

f4 = f (ti + h, wi + h f3)

0x01 graphic

linia 3-4 nie jest łamana - jest prosta !!! (na 99%) :)

Metoda R-K jest najczęściej stosowaną metodą do rozwiązywania układów równań różniczkowych

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Kwadratury z ustalonymi węzłami

Kwadratury Newtona-Cotesa

Całkowanie z zastosowaniem kwadratur o ustalonych węzłach polega na zastąpieniu funkcji podcałkowej wielomianem interpolacyjnym Lagrange'a Li(x).

Jeżeli dla skończonego przedziału [a,b] wybierzemy zbiór punktów węzłowych {x0, ..., xn} takich, że:

xi = x0 + i · h

0x01 graphic

gdzie:

0x01 graphic
dla wówczas=(0, 1, …, n)

n - oznacza również stopień wielomianu interpolacyjnego

0x01 graphic
(5), gdzie:

0x01 graphic
(6)

wówczas

0x01 graphic

0x01 graphic

ξ - dowolny punkt pośredni z przedziału (x,xi)

gdzie:

0x01 graphic
oraz 0x01 graphic
(9)

ostatecznie wzór kwadratury Newtona - Cotesa oraz reszta kwadratury

0x01 graphic
(10)

0x01 graphic
(11)

Twierdzenie 1

Kwadratury Newtona-Cotesa oparte na n+1 węzłach są rzędu

0x01 graphic

wówczas wzory kwadratur dla n parzystych mają postać

0x01 graphic

oraz dla nieparzystych mają postać:

0x01 graphic
(13)

Kwadratury z ustalonymi węzłami - wzór trapezów

Wyznaczmy wzór kwadratury dla n = 1

0x01 graphic

0x01 graphic

gdzie:

0x01 graphic

0x01 graphic

wówczas:

0x01 graphic

0x01 graphic
(16)

Ostatecznie otrzymujemy

0x01 graphic

powyższe równanie jest znane jako wzór trapezów - widać, że wzór pozwala dokładnie obliczyć całkę dla dowolnej funkcji, dla której druga pochodna jest zero (wtedy reszta jest 0).

0x01 graphic

Zauważmy, że dla powyższych rozwiązań końce przedziału całkowania są węzłami kwadratury x0=a oraz xn=b. Wzory kwadratur oparte na tych węzłach nazywamy wzorami zamkniętymi Newtona - Cotesa.

Podobnie wyznaczyć można wzory dla innych n.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Kwadratury Newtona-Cotesa - wzory zamknięte

Poniżej znajdują się wzory zamknięte dla n = (1..3):

wzór trapezów 0x01 graphic

wzór parabol (Simpsona)

0x01 graphic

wzór Bessela

0x01 graphic

Interpretacja graficzna

wzór parabol (Simpsona)

0x01 graphic

wzór Bessela

0x01 graphic

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Kwadratury Newtona - Cotesa - wzory otwarte

Wzory kwadratur nie opartych na węzłach będących końcami przedziału całkowania nazywamy wzorami otwartymi Newtona - Cotesa

0x01 graphic

Jeżeli dla skończonego [a ; b] przedziału wybierzemy zbiór punktów węzłowych {x0, …, xn} takich, że :

0x01 graphic

gdzie:

0x01 graphic
dla i=(0, …, n)

oraz

0x01 graphic

W oparciu o Twierdzenie 1 można również wyznaczyć wzory kwadratur otwartych. Wówczas wzory kwadratur dla n parzystych mają postać

0x01 graphic

oraz dla n nieparzystych mają postać:

0x01 graphic

wzór prostokątów

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

Interpretacja geometryczna

wzór prostokątów

0x01 graphic

wzór trapezów

0x01 graphic

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Kwadratury Gaussa

W poprzednim rozdziale omawiane były metody Newtona-Cotesa, które bazowały na całkowaniu wielomianu interpolacyjnego stopnia n. Pozwalał on na dokładne przybliżenie całki dla funkcji stopnia (n+1) lub (n+2). Wszystkie metody Newtona-Cotesa wykorzystywały wartości funkcji dla punktów węzłów równoległych. Ten warunek jest dogodny dla konstrukcji złożonych wzorów, ale może znacząco zmniejszyć dokładność przybliżenia całek.

Poniżej widać kwadraturę Newtona-Cotesa opartą na końcach przedziału - przybliżenie funkcji nie jest dokładne

0x01 graphic

0x01 graphic

Kwadratury Gaussa dobierają takie węzły, aby osiągnąć optymalne przybliżenie całki: 0x01 graphic

Węzły kwadratury x1, x2,..., xn z przedziału całkowania [a,b] oraz współczynniki c1, c2,...,cn są tak dobrane, aby zminimalizować błąd przybliżenia. Nie zakładamy jednak żadnych ograniczeń na węzły xi o współczynnikach ci natomiast chcemy zmaksymalizować rząd kwadratury.

Mamy znaleźć 2n stałe we wzorze, przypuszczamy więc, że rząd kwadratury powinien wynosić 2n, a więc wzór powinien być dokładny dla wielomianów stopnia (2n-1). Dla wielomianu stopnia równego lub wyższego od (2n-1) należy uwzględnić resztę kwadratury E:

0x01 graphic

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Interpolacja Lagrange'a

Przedstawiony powyżej sposób podejścia do interpolacji nie jest zbyt efektywny, ponieważ macierz X jest macierzą pełną i nie zawsze dobrze uwarunkowaną, co oznacza, że numeryczna procedura jej odwracania może być obarczona dużym błędem.

W interpolacji wielomianowej Lagrange'a dla n+1 węzłów interpolacji

0x01 graphic

przyjmuje się funkcje bazowe w postaci

0x01 graphic

Funkcje te są wielomianami stopnia n zbudowanymi w ten sposób, że w funkcji bazowej φ1 brakuje czynnika (x-xi). Zatem wielomian interpolacji wyraża się następującym wzorem:

0x01 graphic

współczynniki a0 ... an tego wielomianu wyznaczamy z równania:

X · A = Y, przy czym macierz X ma postać:

0x01 graphic

Macierz posiada tylko główną przekątną niezerową w związku z tym układ równań X · A = Y rozwiązuje się natychmiastowo

0x01 graphic

Można więc wielomian interpolacyjny Lagrange'a zapisać w postaci ułamka:

0x01 graphic

lub krócej

0x01 graphic
, j = 0, 1, ..., n

Przykład:

Wyznaczyć wielomian interpolacyjny Lagrange'a funkcji f (x) = ex w przedziale [0,2 ; 0,5] mając dane:

f (0,2) = 1,2214, f (0,4) = 1,4918, f (0,5) = 1,6487

0x01 graphic

algorytm do wyznaczania wielomianu Lagrange'a dla podanego punktu:

begin

fx:=0;

for i:=0 to n do

begin

p:=1;

for k:=0 to n do

if k<>i then p:=p*(xx-x[k])/(x[i]-x[k]);

fx:=fx+f[i]*p

end;

end;

Należy pamiętać, ze przed przystąpieniem do obliczeń należy sprawdzić czy w wektorze x wartości się nie powtarzają, ponieważ grozi to wystąpieniem błędu dzielenia przez zero.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Aproksymacja średniokwadratowa

Niech dana będzie funkcja y=f(x), która w pewnym zbiorze X punktów x0, x1, ..., xn przyjmuje wartości y0, y1, ..., yn. Wartości te znane tylko w przybliżeniu z pewnym błędem (np. jako wyniki pomiarów). Poszukujemy takiej funkcji Q(x) przybliżającej daną funkcję f(x), która umożliwi wygładzenie funkcji f(x), czyli pozwoli z zakłóconych błędami danymi wartości funkcji przybliżonej otrzymać gładką funkcję przybliżającą.

Niech ϕj(x), j=0, 1,...,n będzie układem funkcji bazowych. Poszukujemy wielomianu uogólnionego Q(x) będącego najlepszym przybliżeniem średniokwadratowym funkcji f(x) na zbiorze X=(xj). Funkcja przybliżająca ma postać

0x01 graphic

Przy czym współczynniki ai są tak określone, aby wyrażenie

0x01 graphic
0x01 graphic
dla i=0, 1, ..., n

było minimalne. Funkcja w(x) jest z góry ustaloną funkcją wagową.

Aby wyznaczyć współczynniki ai oznaczamy odchylenie

0x01 graphic

0x01 graphic

gdzie Rj jest odchyleniem w punkcie xj.

Następnie obliczamy pochodne cząstkowe funkcji H względem ai. Z warunku

0x01 graphic
, gdzie k = 0, 1, ..., n

otrzymujemy układ m+1 równań o niewiadomych ai zwany układem normalnym

0x01 graphic
, gdzie k = 0, 1, ..., n

0x01 graphic

Jeśli wyznacznik tego układu jest różny od zera to rozwiązaniem układu jest minimum funkcji H. W zapisie macierzowym układ przyjmuje postać

0x01 graphic

gdzie

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Równania paraboliczne - Dyfuzja

Równania różniczkowe cząstkowe paraboliczne znane jako równanie dyfuzji lub przewodnictwa, w zależności od jednego wymiaru oraz czasu przyjmuje postać:

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
dla oraz (13)

0x08 graphic
0x08 graphic
z warunkami brzegowymi dla

0x08 graphic
0x08 graphic

i początkowymi dla

Równania tego typu są stosowane dla różnych problemów fizycznych, które są zależne od czasu. Najczęściej stosowane są do obliczenia przepływu ciepła wzdłuż pręta o długości l, przy założeniu że, powierzchnia boczna pręta jest odizolowana od otoczenia. Stała ၡ jest niezależna od położenia oraz czasu i najczęściej określa przewodność cieplną materiału z którego zrobiony jest pręt. Funkcja f określa początkowy rozkład temperatury w pręcie.

Aby rozwiązać równanie cząstkowe paraboliczne (13) zastosujemy metodę różnic skończonych MRS.

0x08 graphic
W tym celu weźmiemy liczbę całkowitą m i zdefiniujemy krok całkowania h = (b-a)/m. Dodatkowo ustalimy wartość kroku czasowego k. Dzięki temu możemy wyznaczyć węzły siatki (xi , tj ), gdzie:

0x08 graphic
0x08 graphic

dla i = 0,1, .. m oraz dla j = 0,1, ..

Dla wewnętrznych punktów węzłowych (xi,tj), które nie należą do brzegu, zastosujemy metodę różnic skończonych - MRS. Metoda ta opiera się na zastąpieniu pochodnych cząstkowych rozwinięciem funkcji w szereg Taylora w otoczeniu punktu (xi,tj) - (patrz pierwsza i druga pochodna numeryczna) . Wówczas otrzymujemy:

0x08 graphic

Dla zmiennej x (14)

0x08 graphic

gdzie:

0x08 graphic

Dla zmiennej t (15)

0x08 graphic

gdzie:

Podstawiając wzory (14) oraz (15) do równania dyfuzji (13) oraz wyłączając oszacowanie błędu zapisujemy:

0x08 graphic

(16)

0x08 graphic

warunek brzegowy : (17)

dla i = 1,2 … m-1 oraz j = 1,2, …

natomiast lokalny błąd odcięcia jest równy :

0x08 graphic

(18)

0x08 graphic
0x08 graphic

gdzie: oraz

Ostatecznie wzór na MRS, podstawiając za ( xi , tj ) = wi,j oraz wyłączając oszacowanie błędu zapisujemy:

0x08 graphic

(19)

przekształcając powyższy wzór ze względu na wi,j+1 ,wówczas otrzymujemy:

0x08 graphic

(20)

0x08 graphic
lub

0x08 graphic

gdzie: (21)

dla i = 1,2 … m-1 oraz j = 1,2, …

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Równanie hiperboliczne - Falowe

Równania różniczkowe cząstkowe hiperboliczne znane jako równanie falowe, w zależności od jednego wymiaru oraz czasu przyjmuje postać:

0x08 graphic
(32)

0x08 graphic
0x08 graphic
dla oraz

0x08 graphic
0x08 graphic

z warunkami brzegowymi dla

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

i początkowymi oraz dla

Równania tego typu są stosowane dla różnych problemów fizycznych, które są zależne od czasu. Najczęściej stosowane są do obliczenia wartości fali płaskiej w dowolnym punkcie pomiędzy 0 a l dla dowolnej chwili czasu większej od zera. Funkcje f(x) i g(x) określają warunki początkowe położenia oraz prędkości rozchodzenia się fali.

Aby rozwiązać równanie cząstkowe paraboliczne (32) zastosujemy metodę różnic skończonych MRS.

W tym celu weźmiemy liczbę całkowitą m i zdefiniujemy krok całkowania h = (b-a)/m. Dodatkowo ustalimy wartość kroku czasowego k. Dzięki temu możemy wyznaczyć węzły siatki (xi , tj ), gdzie:

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
dla i = 0,1, .. m oraz dla j = 0,1, ..

Dla wewnętrznych punktów węzłowych (xi,tj), które nie należą do brzegu, zastosujemy metodę różnic skończonych - MRS. Metoda ta opiera się na zastąpieniu pochodnych cząstkowych rozwinięciem funkcji w szereg Taylora w otoczeniu punktu (xi,tj) - (patrz druga pochodna numeryczna) . Wówczas otrzymujemy:

0x08 graphic

Dla zmiennej x (33)

0x08 graphic

gdzie

0x08 graphic

Dla zmiennej t (34)

0x08 graphic

gdzie

Podstawiając wzory (33) oraz (34) do równania falowego (31) oraz wyłączając oszacowanie błędu zapisujemy:

0x08 graphic
(35)

0x08 graphic

warunek brzegowy : (36)

dla i = 1,2 … m-1 oraz j = 1,2, …

natomiast lokalny błąd odcięcia jest równy :

0x08 graphic

(37)

0x08 graphic
0x08 graphic
gdzie: oraz

Ostatecznie wzór na MRS, podstawiając za ( xi , tj ) = wi,j zapisujemy:

0x08 graphic

(38)

przekształcając powyższy wzór ze względu na wi,j+1 ,wówczas otrzymujemy:

0x08 graphic
0x08 graphic

gdzie: (39)

dla i = 1,2 … m-1 oraz j = 1,2, …

0x08 graphic

z warunkami brzegowymi dla j = 1,2, …

0x08 graphic

i początkowymi dla i = 1,2, … m-1

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Numeryczne rozwiązywanie równań nieliniowych

Metoda Newtona

Dany jest układ równań nieliniowych z n niewiadomymi

0x01 graphic

który możemy zapisać w postaci wektorowej

f(x)=0

gdzie:

0x01 graphic
0x01 graphic

O funkcjach fi(x1...xn) dla i = 1, 2, ..., n zakładamy, że mają ciągłe pochodne pierwszego rzędu w pewnym obszarze zawierającym odosobniony pierwiastek układu równań. Niech

x(k) = {x1(k), ..., xn(k)}

będzie k-tym przybliżeniem pierwiastka a = {a1, ..., an} równania.

Dokładną wartość pierwiastka wyraża wzór a = x(k) + ε(k)

Gdzie 0x01 graphic
jest błędem pierwiastka przybliżonego 0x01 graphic
. Skoro istnieje ciągła pochodna funkcji f(x) możemy zapisać:

0x01 graphic

Zastępując błąd 0x01 graphic
przyrostem 0x01 graphic
i porównując prawą stronę powyższego wyrażenia do zera otrzymujemy równanie liniowe:

0x01 graphic

Wzór ten stanowi zapis rekurencyjny dla metody Newtona w postaci macierzowej.

Pochodna f'(x) jest macierzą Jakobiego

0x01 graphic

Przyjmując, że 0x01 graphic
jest macierzą nieosobliwą możemy równanie liniowe przekształcić do postaci:

0x01 graphic

stąd przyjmując dowolną wartość 0x01 graphic
otrzymujemy ciąg kolejnych przybliżeń pierwiastka równania 0x01 graphic
uzyskanych metodą Newtona.

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic



Wyszukiwarka