PRAWO HANDLOWE - ODPOWIEDZI NA PYTANIA EGZAMINACYJNE
EGZAMIN W SESJI ZIMOWEJ
(w oparciu o „Kidybę” i notatki z wykładów)
1 Pojęcie prawa handlowego.
Prawo handlowe sensu stricto jest to zespół norm prawa prywatnego regulujących organizację przedsiębiorców oraz dokonywane między nimi (jednostronne lub dwustronne) czynności handlowe. Wyróżniamy tu prawo spółek.
Prawo handlowe sensu largo to wyodrębnione, wyspecjalizowane przedmioty prawa handlowego takie jak: prawo autorskie, wynalazcze, papierów wartościowych, wekslowe, czekowe, upadłościowe.
2 Wskaż kryteria wyodrębnienia prawa handlowego z zakresu prawa cywilnego.
Kryterium podmiotowe - nakaz traktowania jako uczestników obrotu handlowego przedsiębiorców.
Kryterium przedmiotowe - nakaz wykonywania czynności obrotu handlowego w ramach przedsiębiorstwa.
Odpowiedź uzupełniamy tym, że obrót handlowy to wymiana dóbr i usług za pośrednictwem pieniądza i stosunki prawne między podmiotami uczestniczącymi w wymianie - to jest istota; celem jest osiągnięcie zysku oraz dostarczanie dóbr konsumpcyjnych. Należy wspomnieć o istnieniu zasady jedności prawa cywilnego, która polega na jedności normowania obrotu handlowego i gospodarczego przez prawo cywilne.
3 Wymień cechy ustawowe działalności gospodarczej.
Art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. stanowi, że działalnością gospodarczą jest: zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
4 Definicja przedsiębiorcy z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej par. 1 stanowi: “Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.”
Par. 2 “Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.”.
5 Wymień cechy osoby fizycznej jako przedsiębiorcy.
Wpis do ewidencji działalności gospodarczej, zdolność do czynności prawnych, wpływ współmałżonka na podejmowanie czynności prawnych (ustrój majątkowy małżeński), odpowiedzialność nieograniczona za zobowiązania całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym, zawodowe występowanie we własnym imieniu, na własne ryzyko i rachunek. Warto tu dodać definicję przedsiębiorcy jednoosobowego: przedsiębiorca jednoosobowy to osoba fizyczna prowadząca we własnym imieniu, w sposób zorganizowany i ciągły działalność gospodarczą lub zawodową.
6 Wymień kategorie (grupy) podmiotów zaliczanych ustawowo do przedsiębiorców.
Te kategorie wynikają z następujących artykułów: art. 43 ze znaczkiem 1 KC i art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i jeszcze art. 36 ustawy z 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym: przedsiębiorca jednoosobowy, spółki jawne, europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych, spółki partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z o.o., akcyjne, europejskie, spółdzielnie, spółdzielnie europejskie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, przedsiębiorcy zagraniczni, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, inne osoby prawne jeśli prowadzą działalność gospodarczą i mają obowiązek wpisu do rejestru (np. stowarzyszenia, fundacje), oddziały przedsiębiorstw zagranicznych, główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, wspólnicy spółek cywilnych w zakresie prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, też organizacje not for profit jeśli prowadzą działalność gospodarczą.
7 Wymień formy koncentracji gospodarczej przedsiębiorców.
W pytaniu jest wymień, a nie scharakteryzuj, więc wymieniam: holding, koncern, nie koncernowe zgrupowania przedsiębiorców, konsorcium, kartel, syndykat, trust.
8 Wymień podstawowe systemy utrwalania danych o przedsiębiorcach.
Krajowy Rejestr Sądowy (w nim jest ważna Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego). KRS dotyczy głównie osób prawnych. Osoby fizyczne rejestrują prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą w „Ewidencji prowadzenia działalności gospodarczej” w swojej gminie. Ewidencja ta jest prowadzona w ramach czynności zleconych przez administrację rządową w gminie. Wpisu dokonuje wójt, burmistrz, prezydent miasta. Wpis ma charakter deklaratoryjny tj. taki, który stwierdza ustawowe prawo do podejmowania działalności gospodarczej. KRS i „Ewidencja prowadzenia działalności gospodarczej” są jawne. Także istnieją Rejestry Wolnych Zawodów. Adwokat musi uzyskać wpis na listę adwokacką dokonywany przez właściwą Okręgową Radę Adwokacką. Lekarz musi mieć wpis w Centralnym Rejestrze Lekarzy RP. Przedstawiciele innych wolnych zawodów, również muszą mieć właściwe odnośnie wykonywanego zawodu, wpisy.
9 Jakie funkcje pełni KRS przedsiębiorców.
Najważniejsze funkcje KRS są takie:
funkcja informacyjna - w KRS znajdujemy wiarygodne informacje o uczestnikach obrotu gospodarczego, są one dostępne dla zainteresowanych (art. 38-44 ustawy o KRS);
funkcja kreacyjna - z wypisem wiążą się określone skutki prawne np. powstaje osoba prawa albo ustaje jej byt prawny, przestaje być przedsiębiorcą gdy jest wykreślana z KRS; wykreślenie to też jest wpis.
Dodać można że w KRS rejestrowani się: przedsiębiorcy, organizacje społeczne wyposażone w zdolność prawną oraz dłużnicy niewypłacalni.
10 Co oznacza zwrot „firma”.
Problematykę firmy regulują przepisy Kodeksu cywilnego, działu III - Przedsiębiorcy i ich oznaczenia (art. 43 ze znaczkiem 2 aż do art. 43 ze znaczkiem 10 włącznie). Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Firma pełni funkcję nazwy handlowej przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca musi mieć firmę, działać pod firmą, firma nie może wprowadzać w błąd i być zbyta, jest też dobrem osobistym. Obowiązują zasady: jedności firmy, prawdziwości firmy, jawności firmy, ciągłości firmy, wyłączności firmy, niezbywalności firmy (na własność przekazać innemu podmiotowi jej nie wolno!).
11 Jaki organ prowadzi ewidencję działalności gospodarczej osób fizycznych.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W zależności do tego, ile mieszańców liczy dana gmina, taki jest organ (ewidencyjny).
12 Jakie działania składają się na proces zwany zarządzaniem spółką.
Poprzez zarządzanie rozumiemy prowadzenie spraw i kierowanie spółką. Zwykle organem zarządzającym spółką jest Zarząd, chyba że wspólnicy go nie powołają, to sami zarządzają albo zarządza ten, co jest do tego przez innych uprawniony. Zarządzanie zaś jest procesem podejmowania decyzji, wydawania uchwał, opinii, organizacji funkcjonowania spółki, podejmowania czynności faktycznych dla osiągnięcia zamierzonego efektu. Kierowanie, nadzorowanie. Np. Rada Nadzorcza wydaje opinie dla uchwał Zarządu. I temu podobne działania.
13 Co oznacza termin „reprezentacja” na gruncie prawa cywilnego (w tym handlowego).
Reprezentacja jest to składanie skutecznych oświadczeń woli warunkujących powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego „za” osobę lub „w imieniu” osoby. Jeżeli chodzi o przedsiębiorcę jednoosobowego to może on ustanowić tylko pełnomocnika, nigdy prokurenta. Osoba prawna: za nią organ składa skuteczne, wiążące oświadczenia woli. Osoba prawna może ustanowić prokurenta.
Reprezentacja w węższym znaczeniu obejmuje tylko składanie (reprezentacja czynna) lub przyjmowanie (reprezentacja bierna) oświadczeń woli w stosunkach cywilnoprawnych. Mogą ją wykonywać ograny osób prawnych, ale i przedstawiciele. Taka reprezentacja może być jednoosobowa lub łączna (łączne występowanie przy dokonywaniu czynności prawnych, lecz nie musi być to jednoczesna reprezentacja, chyba że chodzi o akt notarialny).
Reprezentacja w szerszym znaczeniu dotyczy występowania we wszelkich stosunkach prawnych z zakresu prawa cywilnego, administracyjnego, pracy oraz innych gałęzi prawa.
14 Wskaż zakres przedmiotowy prokury.
Prokura jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w artykule 109 ze znaczkiem 1 KC. Jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i poza sądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Sedno: dokonywanie czynności prawnych, ale tylko związanych z interesem przedsiębiorstwa. Nie można przenieść prokury. Prokurent nie może zbyć przedsiębiorstwa, zbyć nieruchomości, obciążyć nieruchomości i dokonać czynności prawnej na podstawie której następuje oddanie do czasowego korzystania.
15 Wskaż cechy odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorcy jednoosobowego.
Niestety przedsiębiorca jednoosobowy odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym w sposób nieograniczony. Jeżeli zaś ma wspólność majątkową małżeńską, to odpowiada za zobowiązania wraz z żoną/mężem.
16 Z jakim momentem osoba fizyczna zyskuje status przedsiębiorcy?
Teoretycznie z chwilą zadeklarowania, czyli zgłoszenia się do ewidencji prowadzenia działalności gospodarczej w swojej gminie i uzyskania tam wpisu. Praktycznie, z chwilą podjęcia określonych czynności handlowych warunkujących istnienie przedsiębiorcy w obrocie.
17 Wskaż podstawowe cechy specyficzne spółek osobowych.
Spółki osobowe reguluje Dział II KSH w artykułach od 8 do 10 ze znaczkiem 1.
Nie mają osobowości prawnej, czyli nie są osobami prawnymi, ale mają zdolność prawną (zdolność prawna uregulowana w art. 33 ze znaczkiem 1, par. 1 KC): mają zdolność do czynności prawnych i zdolność sądową;
Opodatkowani są wspólnicy, a nie spółka i to według korzystniejszych zasad niż osoby prawne (np. nie płacą podatku dochodowego od osób prawnych);
Nie ma obowiązku powoływania organów zarządzających i kontrolnych, bo spółkę osobową reprezentują i prowadzą jej sprawy wspólnicy (każdy z nich ma takie prawo), także prokurenci i pełnomocnicy;
Spółka osobowa ma wyodrębniony majątek i strukturę organizacyjną, wierzyciele najpierw zaspakajają się z majątku spółki, a gdy go zabraknie na pokrycie ich wierzytelności, to z majątku wspólników. Wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym za zobowiązania spółki. Subsydiarnie;
Istnieje stała więź między wspólnikami, wspólnicy wnoszą wkłady;
Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą;
Umowę spółki można zmienić, w zależności od regulacji w niej zawartych;
Można przenieść prawa i obowiązki z tytułu uczestnictwa w spółce na inną osobę, ale tylko łącznie tj. wszystkie prawa i wszystkie obowiązki razem; nigdy w częściach i tylko gdy umowa spółki tak stanowi (art. 10KSH);
(Każdy ze wspólników może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd. (KSH art. 63 par. 1) ) - to nie jest cecha specyficzna, ale bardzo istotna.
18 Wymień spółki osobowe uregulowane w polskim systemie prawnym.
Zgodnie z artykułem 4 ustawy Kodeks spółek handlowych (15 września 2000r.) par. 1 punkt 1) spółkami osobowymi są: spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna.
19 Wskaż warunki przeniesienia praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej na inną osobę.
Jeżeli wspólnik spółki jawnej chce przenieść prawa i obowiązki wynikające z jego udziału w spółce na inną osobę, to może to zrobić wtedy tylko, gdy umowa spółki tak stanowi i musi mieć na to zgodę pisemną pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki inaczej stanowi.
Ponadto wspólnik przenoszący prawa i obowiązki czyli występujący ze spółki odpowiada wraz z tym, kto te prawa i obowiązki przejmuje solidarnie za powstałe w spółce i z tytułu uczestnictwa w niej, zobowiązania. Było to omówienie art. 10 KSH.
20 Wymień podstawowe właściwości spółki jawnej.
Umowa spółki jawnej pod rygorem nieważności powinna być (moim zdaniem musi być) zawarta na piśmie (art. 23 KSH). I z niej wynikają następujące właściwości: określenie firmy i siedziby spółki, określenie wkładów wnoszonych przez wspólników i ich wartości, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony). Ponadto właściwe dla spółki jest prowadzenie spraw i reprezentacja spółki jako prawo oraz obowiązek wszystkich wspólników, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowią inaczej np. jeden wspólnik zostaje powołany do reprezentacji i prowadzenia spraw a inni są wyłączeni. Nie przekraczając zakresu zwykłych czynności, każdy wspólnik może prowadzić sprawy spółki. Jeśli chce się przekroczyć ten zakres, wymagana jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników (łącznie z tymi wyłączonymi od reprezentacji i prowadzenia spraw). Oczywiście odpowiedzialność za zobowiązania jest taka sama jak zawsze w spółkach osobowych: osobista, bezpośrednia, solidarna i subsydiarna.
21 Wskaż cechy odpowiedzialności za zobowiązania w spółce jawnej.
Jest to odpowiedzialność osobista, bezpośrednia, solidarna i subsydiarna. Zgodnie z art. 32 KSH osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed jej przystąpieniem (perfidne). Także gdy jest przedsiębiorcą jednoosobowym. Poza tym, gdy nie starczy majątku spółki na pokrycie zobowiązań wierzyciele ściągają swoje należności od wspólników a oni odpowiadają jak wyżej, czyli osobiście, bezpośrednio, solidarnie, subsydiarnie.
22 Wskaż na istotę udziału kapitałowego wspólnika w spółce osobowej i jego funkcje.
Istotą udziału kapitałowego wspólnika wniesionego do spółki osobowej jest prawo do udziału w zyskach i stratach spółki. Funkcjami zaś są prawa: do żądania podziału zysku, prawo do maksymalnie 5% odsetek od udziału kapitałowego jaki wspólnik wniósł do spółki, prawo do zwrotu wydatków związanych z reprezentacją i prowadzeniem spraw, prawo do wypłaty sum pieniężnych z majątku spółki gdy wspólnik z niej występuje. Przy likwidacji spółki, i po spłaceniu ewentualnych długów, prawo do wypłaty udziałów wspólnikom, podział - jeśli nie ma długów - istniejącej nadwyżki proporcjonalnie do udziałów.
23. Wymień podstawowe prawa majątkowe wspólników spółki jawnej.
Spółka jawna jest zaliczana do osobowych spółek handlowych. Unormowana jest w KSH art. 22-85.
Prawa majątkowe:
Obowiązek oraz prawo wniesienia wkładu. Wkład czyli wartość majątkowa wnoszona do spółki. Wkład może polegać również na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw oraz dokonanie innych świadczeń na rzecz spółki. Wkład może być pieniężny lub niepieniężny, ale NIGDY NIE JEST ON kapitałem zakładowym. Wkład pieniężny to kasa, a niepieniężny własność (ruchomości i nieruchomości) i prawa rzeczowe (użytkowanie wieczyste, prawa majątkowe na dobrach niematerialnych jak prawo patentu czy prawa autorskie, świadczenia usług i pracy)
Udział w stratach spółki. Określa umowa.
Prawo do zysku i podziału
Prawo do odsetek - maksymalnie 5% od udziału kapitałowego jaki wniósł do spółki (art.53 KSH)
Zwrot wydatków poniesiony w związku z pełnieniem swoich obowiązków
Wypłata pieniędzy z tytułu majątku spółki przy wyjściu + zysk
W przypadku likwidacji spółki i spłaty wszystkich długów wspólnik ma prawo do wypłaty kasy.
Może żądać zwrotu aportu wniesionego do spółki. Aportem jest jego udział tj. wkład.
24. Na czym polega prawo kontroli wspólnika spółki jawnej.
To prawo polega na tym że każdy ze wspólników ma prawo do informacji o spółce tj. uzyskiwanie w każdym czasie informacji o jej stanie majątkowym i jej interesach. Oznacza to że każdy wspólnik ma prawo wglądu do ksiąg i innych dokumentów znajdujących się w spółce. Umowne ograniczenia wyżej wymienionych praw są z mocy prawa NIEWAŻNE. A wszystko to dzieciaczki znajdą w art. 38 § 2 KSH
25. Wymień przyczyny rozwiązania spółki jawnej.
Se kurde otwieramy Kodeks Spółek Handlowych na art. 58 i tam mamy przyczyny jej rozwiązania. A są to:
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki (np.: umowa została zawarta na czas określony by zrealizować konkretne zadanie dajmy na to ulepić babkę z piasku. Zrobione, luz fajrant idziemy na piwko i spółka jest rozwiązana, bo swoje zrobiła)
2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
3) ogłoszenie upadłości spółki (upadłość jest wtedy, gdy spółka trwale przestała płacić długi)
4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości (tu lukamy w art. 64 § 1 KSH spółka może istnieć mimo śmierci wspólnika lub jego upadłości pod warunkiem, że tak stanowi umowa lub reszta wspólników tak postanowi)
5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika (czaimy ten sam art. Umowa i postanowienie reszty wspólników nie musi doprowadzić do rozwiązania) lub wierzyciela wspólnika, - art. 62 § 2 KSH
6) prawomocne orzeczenie sądu ( jak stanowi art. 63 § 1 KSH każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd, ale tylko z ważnych powodów. Jest jeszcze taki pierdolnik jak Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym z sierpnia 1997r.(KrRejSU) I w art. 25 informuje nas, że sąd może też rozwiązać spółkę z urzędu, gdy mimo stosowania grzywny nie wykonuje ona obowiązków z art. 24 KrRejSU - chodzi o nieterminowe złożenie wniosku o wpis do rejestru.
7) spółka jawna jest takim tworem, że jak zostanie tylko jeden wspólnik to się automatycznie rozwiązuje,
jawna rozwiązuje się również w przypadku przekształcenia w inną spółkę np. kapitałową.
26 i 27. Pojęcie i zastosowanie spółki partnerskiej + cechy specyficzne wolnych zawodów.
(26) Sp. Partnerska uregulowana jest w art. 86 - 101 KSH.
Jej definicję mamy w art. 86 KSH:
§ 1. Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów)
w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo
pod własną firmą.
§ 2. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego
zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.
Kidyba definiuje tak:
Sp. partnerska jest spółką osobową utworzoną przez wspólników, którymi mogą być TYLKO osoby fizyczne, w celu wykonywania jednego lub więcej wolnych zawodów w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.
Jak pierdykniemy wzrok na art. 89 KSH to dowiemy się ponadto, że jeżeli coś jest nieuregulowane w sp. partnerskiej to stosujemy przepisy o spółce jawnej.
Natomiast w przypadku, gdy zarządzaniem i reprezentacją zajmie się zarząd to stosować trza przepisy art. 201-211 i 293-300 tj. zarząd w spółce z.OO.
Zastosowania:
1- Sp. Partnerska jest podmiotem prawa, a więc ma zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych i zdolność sądową (może pozywać i być pozywana)
2 - Ta spółka działa pod własną firmą- jest wyodrębniona organizacyjnie i majątkowo,
3 - Brak osobowości prawnej,
4 - Tworzona jest TYLKO przez osoby fizyczne (partnerzy)
5 - Obowiązek prowadzenia przedsiębiorstwa
6 - Spółka może wykonywać kilka wolnych zawodów, - ale są ograniczenia:
# maj 1982 - ustawa o adwokaturze - adwokat może wykonywać swój zawód jedynie z innym adwokatem lub radcą prawnym.
# luty 1991 - prawo o notariacie - notariusz może wykonywać swój zawód tylko z innym notariuszem.
(27) Jej zastosowanie polega też na tym aby wykonywać wolne zawody, co jest również jej CELEM. Wolne, a więc wykonywane profesjonalnie, zawodowo przez świadczenie usług typowych. Działalność ta jest prowadzona na własny rachunek i wymaga szczególnego wykształcenia. Działalność powinna być prowadzona samodzielnie i osobiście(osoby podporządkowane tej osobie mogą jej pomagać np.: aplikant-adwokat). Ci, co wykonują wolne zawody są uznani za PRZEDSIĘBIORCÓW( art. 431 kc).
Do wolnych zawodów zgodnie z art. 88 KSH zaliczamy: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta,
brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych,
doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza
weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego,
rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.
Zawody te są uregulowane w odrębnych aktach prawnych (np.; ustawa o radcach prawnych lipiec 1982r).
Jak pierdykniemy wzrok na art. 89 KSH to dowiemy się ponadto, że jeżeli coś jest nieuregulowane w sp. partnerskiej to stosujemy przepisy o spółce jawnej.
Natomiast w przypadku, gdy zarządzaniem i reprezentacją zajmie się zarząd to stosować trza przepisy art. 201-211 i 293-300 tj. zarząd w spółce z.OO.
28. Jak unormowano w KSH reprezentację i prowadzenie spraw spółki partnerskiej.
Fuck to jest pojebane z lekka :P Jak już wyżej napisane trzeba się wspomagać innymi przepisami:
REPREZENTACJA:
Reprezentacja opiera się na modelach sp. Jawnej i sp. z.OO.
Art. 96 KSH - Każdy partner ma prawo do reprezentowania spółki samodzielnie, chyba, że umowa stanowi inaczej. Umowa może wyłączyć niektórych lub wprowadzić łączną reprezentacje. W późniejszym terminie też można zawrzeć umowę o wyłączenie z reprezentacji kolesia pod warunkiem, że się zgodzi. Można tez odebrać wspólnikowi(partnerowi) prawo do reprezentacji bez jego zgody w dwojaki sposób:
wolą innych wspólników. Musi być uchwała powzięta większością 3/4 głosów w obecności co najmniej 2/3 ogólnej liczby partnerów. A prawo to traci w chwili wpisania tego faktu do rejestru.
przez sąd. Sąd może prawomocnym orzeczeniem pozbawić partnera prawa do reprezentacji ale tylko z ważnych powodów (art. 30 § 2 w zw. Z art. 89 KSH).
Reprezentację można powierzyć też zarządowi (art. 97 § 1 KSH). Jednak z racji tego iż sp. partnerska nie jest osobą prawną, więc działający są jedynie reprezentantami pozostałych wspólników. I tu do zarządu stosujemy art. 331 § 1KC.
Ale to pierdoły. Do zarządu jak i prowadzenia spraw spółki partnerskiej stosujemy art. 201-211KSH.
*Art. 201 § 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
* Art. 204.
§ 1. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy
wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.
§ 2. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze
skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
* Art. 205.
§ 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa spółki.
Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie,
do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie
dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.
§ 2. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane
wobec jednego członka zarządu lub prokurenta.
Zarząd również w zakresie powoływania, odwoływania, długości kadencji itd. stosuje się do art. 293-300KSH.
PROWADZENIE SPRAW:
Prowadzenie spraw zgodnie z art. 89 KSH uregulowane jest w przepisach sp. jawnej tj. art. 37-57:
Zasadą jest, że każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki.
Zgodnie z art. 37 § 1 KSH prowadzenie spraw zależne jest od umowy spółki. Ale są pierdolone wyjątki: art. 38 KSH - nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobą trzecim z wyłączeniem wspólników.
Nie wszyscy wspólnicy muszą prowadzić sprawy w spółce, są różne możliwości:
sprawy spółki prowadzą wszyscy wspólnicy
prowadzi tylko część wspólników
jeden wspólnik prowadzi sprawy
prowadzą osoby trzecie ale z udziałem co najmniej jednego WSPÓLNIKA.
Jeżeli jest kilku wspólników do prowadzenia spraw do prowadzenia spraw to reszta jest wyłączona (art. 40 § 1 KSH) Prawo prowadzenia spraw może wspólnikowi odebrać sąd ale z ważnych powodów.
Prowadzenie spraw, a więc czynności dzielimy na 3 rodzaje:
czynności zwykłe
przekraczające zakres zwykłych
czynności nagłe
ad1. jest zależne od spółki,
ad2. czynności o charakterze majątkowym bądź wykraczają poza zakres przedmiotowy przedsiębiorstwa (zbycie go np.)
ad3. te czynności których się nie dało przewidzieć, mają nadzwyczajny charakter, a zaniechani tych czynności mogłoby zaszkodzić spółce.
Podejmowanie decyzji:
art. 39 § 2 KSH - Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.
art. 43 KSH - W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.
W zakresie zwykłych spraw spółki, nawet jeśli 1 wspólnik się sprzeciwi to trzeba uchwały - tryb jej powinna regulować umowa, jeśli nie reguluje, znaczy jest milcząca to obowiązuje jednomyślność.
D) art. 44 KSH - Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę.
art. 42 KSH - Jeżeli w sprawach nie przekraczających zwykłych czynności spółki wymagana jest uchwała wspólników, konieczna jest jednomyślność wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki.
Ale może być sytuacja, że prowadzenie spraw będzie powierzone zarządowi(wyżej o tym). Wtedy lookamy przepisy o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Szczególnie art. 204-208 KSH.
Zasady prowadzenia spraw:
prowadzenie spraw to prawo i obowiązek każdego członka zarządu
sprawy nie przekraczające zwykłego zarządu, członek może prowadzić bez uprzedniej uchwały, ale jeśli choć jeden członek się sprzeciwi to trzeba uchwały.
Uchwały zapadają bezwzględną liczbą głosów oddanych - czyli więcej niż 50% głosów. -Głosów oddanych czyli tych członków zarządu, którzy przybyli i głosowali. Nieobecnych się nie wlicza.
29. Istota zasady indywidualnej odpowiedzialności w sp. partnerskiej.
Partnerzy odpowiadają za zobowiązania samodzielnie i indywidualnie. Jest to tzw. zasada osobistej odpowiedzialności wspólników za czynności wolnego zawodu czyli partner odpowiada wyłącznie swoim majątkiem, odrębnym od majątku spółki. Jest to przeciwna zasada do tej jaką mamy w jawnej (tam jest subsydiarność, solidarność, bezpośredniość).
Osobista odpowiedzialność czyli wspólnik odpowiada tylko za swoje działania, natomiast zobowiązania partnerów go jajco interesują.
Z tą zasadą wiąże się tez funkcja motywacyjna. Przejawia się ona tym, że jeżeli partner ma pod sobą personel pomocniczy(adwokat - aplikant) to jak pomocnik coś spieprzy to partner za niego odpowiada. Chodzi tu o zły nadzór i nienależytą staranność ze strony wspólnika. Krótko mówiąc beknie za czyny pomocników.
Tą indywidualną odpowiedzialność znajdziemy w art. 95 § 1 KSH.
Jednak zapamiętać trzeba, że jest to przepis dyspozytywny o czym informuje nas § 2. W umowie tą odpowiedzialność można zmienić i przejść na zasady odpowiedzialności w spółce jawnej. Jednak aby partnerska nie przekształciła się w jawną, choć jeden partner, musi pozostać przy unormowaniu z § 1. No i jeżeli ktoś rezygnuje z odpowiedzialności indywidualnej, to trzeba dokonać wpisu do Rejestru przedsiębiorców - art. 93 § 1.
Jeżeli coś w sp. partnerskiej jest nieuregulowane to zgodnie z art. 89 KSH stosujemy przepisy sp. jawnej. Dlatego odpowiedzialność może mieć charakter subsydiarny. Jak informuje art. 31 KSH - wierzyciel spółki może prowadzić egzekucje z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, jest to § 2.
Taka odpowiedzialność jednak nie dotyczy w przypadku zobowiązań spółki PRZED jej wpisem do rejestru.
Pamiętać trzeba, że ta zasada indywidualnej odpowiedzialności odnosi się do działań wspólników związanych z usługami wolnego zawodu. W przypadku, gdy zobowiązania nie dotyczą działań usługowych np.: zakup nieruchomości przez spółkę, to w takim przypadku odpowiedzialność jest na zasadach spółki jawnej (subsydiarność, solidarność, bezpośredniość i nieograniczoność).
30. Jak unormowano udział w zyskach wspólników w spółce partnerskiej.
Haaa tym nas jełop też nie zaskoczy
Udział w zyskach określa umowa , a jeżeli w umowa tego nie reguluje to obowiązują przepisy dotyczące udziału zysków w spółce jawnej.
Udział w zysku stanowi ustalony stopień partycypacji w wypracowanej nadwyżce bilansowej.
Zysk brutto - część majątku pozostająca po odjęciu od ogólnej wartości majątku wkładów do spółki.
Zysk czysty - od zysku brutto odejmujemy zobowiązania wymagalne (prywatne tj. odsetki - art. 53 KSH i publicznoprawne tj. podatki).
Z końcem roku obrotowego wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku.
Podział - decyzja o istnieniu zysku i ewentualnym jego przeznaczeniu na wewnętrzne cele spółki np.: kapitał rezerwowy. Zysk się dzieli i wypłaca.
Jeżeli wspólnik wniósł określony majątek tytułem wkładu (udział kapitałowy) i on się uszczupli to powyższy zysk idzie na uzupełnienie wkładu do pierwotnej wartości ( art. 52 KSH).
W udziale zysków jest zasada, że każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach (w stratach również równo uczestniczy) bez znaczenia kto jaki wkład zapodał do spółki - chyba, że umowa spółki stanowi inaczej.
Jeżeli umowa reguluje udziały w zyskach to straty w przypadku ich nieuregulowania są na zasadach zysku ( art. 51 § 2 KSH). Oznacza to, że można się umówić w ten sposób, że udział w zyskach będzie większy niż udział w stratach - odejście od zasady równości wspólników.
Zgodnie z art. 53 KSH każdy wspólnik, który wniósł wkład może żądać od swojej części majątku wypłaty odsetek.
Art. 50 KSH mówi o udziale kapitałowym, którym jest rzeczywista wartość wniesionego wkładu i od tego może sobie ludek żądać co rok odsetek do 5%. Aby udział zmniejszyć potrzeba zgody wszystkich wspólników.
31. Kiedy spółka partnerska może funkcjonować jako spółka jednoosobowa.
Ta tematyka odnosi się do rozwiązania spółki i wystąpienia wspólników.
Wystąpienie może być obligatoryjne lub dobrowolne. Jak koleś utraci uprawnienia do wykonywania zawodu to najpóźniej z końcem roku obrotowego w którym to prawo utracił powinien z takiej spółki wyjść. Składa pisemne oświadczenie do zarządu lub jednego z partnerów, który ma upoważnienie do reprezentacji. Ale jeżeli nie złoży tego pisma w powyższym terminie to jego wyjście przyjmuje byt w ostatnim dniu tego terminu. Jest to tzw. czasowa możliwość bycia partnerem - wspólnik może korzystać z praw spółki, ma obowiązki i odpowiada, ale wolnego zawodu wykonywać NIE może.
Rozwiązanie spółki:
uzgodnienia umowne,
jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,
ogłoszenie upadłości spółki,
prawomocne orzeczenie sądu (art. 25 KrRejSu)
Teraz meritum sprawy:
Zlukajmy art. 98 § 2 KSH: W przypadku gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem
roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń.
Oznacza to, że może istnieć JEDNOOSOBOWA spółka partnerska, bo pozostaje tylko jeden człowieczek, który ma prawo wykonywać wolny zawód ZWIĄZANY z działalnością spółki.
Ale jak do tego dojdzie to trzeba wszcząć postępowanie likwidacyjne. Czyli, jednoosobowa spółka partnerska jest tymczasowym bytem.
Taka sytuacja może być też, jeżeli wspólnicy poumierają, bo jeżeli umowa nie stanowi inaczej, to spadkobiercy nie wstępują do spółki.
32. Funkcje komplementariuszy w spółce komandytowej.
Sp. komandytową mamy opisaną w art. 102 - 124 KSH. W jej skład wchodzą komplementariusze i komandytariusze.
Komplementariusze są wspólnikami, którzy w oparciu o umowę wnoszą wkłady i są odpowiedzialni za prowadzenie spraw i reprezentację spółki w obrocie. Można ich nazwać aktywnymi menedżerami
1 funkcja - reprezentacja:
Art. 117 KSH - Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. ( jest on ustawowym reprezentantem spółki)
Natomiast art. 118 § 1 KSH mówi o tym, że może on ją reprezentować JEDYNIE jako pełnomocnik. Jeżeli coś jest nieuregulowane to opieramy się na sp. jawnej.
To pełnomocnictwo komandytariuszowi powinno być udzielone przez KOMPLEMENTARIUSZA na piśmie pod rygorem nieważności.
Tylko komplementariusz ma prawo do zbycia przedsiębiorstwa, obciążenia go, udzielania, odwołania prokury. Prokurenci i komandytariusze takich praw nie mają.
Komplementariusz może reprezentować samodzielnie lub łącznie z innymi komplementariuszami - zależy od umowy. Komplementariusza można pozbawić prawa do reprezentacji ale tylko orzeczeniem sądu z ważnych powodów - art. 30 § 2 KSH.
2 funkcja - prowadzenie spraw:
Komplementariusz jest co do zasady tym co prowadzi sprawy spółki.
Art. 121 § 1 KSH - komandytariusz nie ma ani prawa, ani obowiązku prowadzenia spraw. A § 2 mówi, że jak coś przekracza zwykłe czynności to konieczna jest zgoda komandytariusza, chyba, że umowa stanowi inaczej.
Reszta zagadnień dotycząca prowadzenia spraw uregulowana jest w art. 39 - 47 KSH - sp. jawna. Możemy wyróżnić formy prowadzenia spraw:
Prowadzi je tylko komplementariusz(e)
Komplementariusz + osoba trzecia, bez komandytariusza
Komplementariusz i komandytariusz
Komplementariusz + osoba trzecia + komandytariusz.
Można też ustanowić, że na niektóre czynności o charakterze zwykłym konieczna jest zgoda komandytariuszy. Czynności zwykłe:
a)sprzeciw - art. 39 § 3 KSH
b) ustanowienie prokury - art. 41 § 1 KSH
c) odwołanie prokury - art. 41 § 2 KSH
d) uchwała wspólników przy czynnościach nie przekraczających zwykłych czynności spółki - art. 42 KSH
e) czynności nagłe - 44 KSH
3 funkcja - kontrola:
Art. 38 § 2 KSH ( w zw. z art. 103 KSH) - Umowne ograniczenie komplementariusza do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki jest NIEWAŻNE.
4 funkcja - nazwisko:
Spółka komandytowa działa jako firma, której nazwa może składać się wyłącznie z nazwisk komplementariuszy.
33. Pochodzenie wkładów w spółce komandytowej.
Wkład czyli wartość majątkowa wnoszona do spółki. Jest on wnoszony przez wspólników w zależności od statusu. Nie może być analogi w przedmiocie wkładu miedzy komplementariuszami i komandytariuszami. Skutek wniesienia wkładu również jest odmienny.
Wkłady komplementariuszy:
Zgodnie z art. 48 § 2 KSH w zw. z art. 103 KSH wkład może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw. Mogą być to również inne świadczenia na rzecz spółki.
Wkłady komandytariuszy:
Tu mamy do czynienia z wkładami w pełni i warunkowo dopuszczalnymi oraz wkładami niedopuszczalnymi.
Komandytariusze z reguły wnoszą wkłady niepieniężne. Jeżeli wnosi wkład pieniężny to umowa spółki powinna określać takie świadczenie ( art. 107 § 1 KSH).
Warunkowy wkład - świadczenie niepieniężne polegające na zobowiązaniu do wykonania pracy, świadczenia usług na rzecz spółki lub wynagrodzeniu za świadczoną usługę. Warunkowy będzie uznany za wkład tylko wtedy, gdy jego wartość przewyższy sumę komandytową.
Komandytariusz może wkłady:
Wnieść ( art. 112 § 1, 123 § 1 KSH)
Umówić ( art. 3, 123 § 3 KSH)
Ad. 1 - wniesione to rzeczywiste przysporzenie majątkowe na rzecz spółki - wchodzi do jej majątku.
Ad. 2 - określony w umowie spółki ale nie musi być wniesiony do jej majątku - 123 § 3 KSH. - może to nastąpić jeżeli umówił się, że wniesie X kwotę ale wspólnicy mu to wniesienie odroczyli na inny termin.
34. Prawa i obowiązki komandytariuszy w spółce komandytowej.
Prawa i obowiązki komandytariusza mogą być regulowane umową założycielską.
Są to:
komandytariusz nie ma ani prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki.
w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu spółki zawsze potrzebna jest zgoda komandytariusza
komandytariusz nie reprezentujący spółki, a także nie mający uprawnień do prowadzenia jej spraw (pełnomocnictwa) nie jest związany z zakazami konkurencji.
Ale są też prawa i obowiązki ustawowe, których umowa nie może ograniczyć ani znieść:
na nabywcę praw komandytariusza przechodzą wszystkie prawa i obowiązki zbywcy z wyłączeniem prawa prowadzenia spraw spółki - nie może przenieść części
komandytariusz ma prawo żądać odpisu rocznego sprawozdania finansowego oraz przeglądać księgi i inne dokumenty celem sprawdzenia ich pod kątem rzetelności
na wniosek komandytariusza sąd rejestrowy może z ważnych powodów zarządzić udostępnienie mu sprawozdania finansowego lub złożenia innych wyjaśnień, jak również zezwolić komandytariuszowi na przejrzenie ksiąg i innych dokumentów.
Jak chuj pamiętamy, że komplementariusz odpowiada za zobowiązania całym swym majątkiem (odp. nieograniczona). Natomiast w przypadku komandytariusza mamy odpowiedzialność...nooo brawo :P OGRANICZONĄ, ponieważ odpowiada za zobowiązania relatywnie do sumy komandytowej którą wniósł.
Komandytariusz powinien mieć pełną zdolność do czynności prawnej, ponieważ można udzielić mu pełnomocnictwa na prowadzenie spraw lub reprezentacje spółki. Wtedy ma on obowiązek informowania osoby 3ciej o swoim umocowaniu. Komandytariuszem może być również osoba prawna. DOczytAĆ też o wkładach komandytariusza.
35. Reguły odpowiedzialności komplementariuszy za zobowiązania spółki komandytowej.
Komplementariusz za zobowiązania odpowiada bez względu na rodzaj i źródło powstania tychże zobowiązań. Ponosi odpowiedzialność:
osobistą - odpowiada swoim majątkiem osobistym, który jest odrębny od majątku spółki
nieograniczoną - stosunki zewnętrzne-wysokość zaciągniętego zobowiązania, stosunki wewnętrzne - regres między wspólnikami
solidarną - odpowiada za całość długu solidarnie z innymi komplementariuszami, komandytariuszami i spółką - wierzyciel wybiera
subsydiarną - wierzyciel może egzekwować pieniążki z majątku komplementariusza tylko wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna - spółka nima $ (31 § 1 KSH. Ta subsydiarność nie dotyczy zobowiązań spółki przed jej wpisem do rejestru (odpowiedzialność pierwszorzędna). Pierwszorzędną jest również odpowiedzialność komplementariusza za zaległości podatkowe spółki i wspólników wynikające z działalności spółki - art. 115 § 1 ustawy z 08.1997 Ordynacja podatkowa.
36. Zasady odpowiedzialności komandytariuszy za zobowiązania spółki komandytowej.
W chuj tego :P
Se kurde mamy 2 rodzaje odpowiedzialności komandytariusza:
Ogólne zasady:
Zależne są od wnoszonych wkładów do spółki, ich wartości, wartości wkładów wycofanych, wypłaty na rzecz komandytariusza, określenie sumy komandytowej oraz jej podwyższenie i pomniejszenie.
Jo i wtedy odpowiada on bezpośrednio, solidarnie, subsydiarnie i osobiści. Czyli jak wyżej no nie? :P ale tu wyróżniamy jeszcze odpowiedzialność ograniczoną i mieszaną ( szczególną).
ograniczona - występuje gdy komandytariusz nie wniósł do spółki kapitału - 102 KSH. Ogranicza się tylko do sumy komandytowej.
mieszana - występuje gdy komandytariusz wniesie do spółki wkład z majątku spółki lub odpowiedzialności do wysokości części wartości sumy komandytowej.
Czyli wartość wkładu ma wpływ na granice odpowiedzialności komandytariusza w stosunku do wierzycieli, aż do wyłączenia tej odpowiedzialności - art. 112 § 1 KSH ( wolność w granicach wkładu).
Chodzi o to, że jeżeli koleś wniósł wkład do spółki to wpływa to na poziom odpowiedzialności z sumy komandytowej. Odpowiedzialność ta obniża się (suma komand - wkład). Logicznym jest :P że jeżeli wkład = sumie komandytowej to odpowiedzialności osobistej nie ma. A dlaczego?? Bo kurwa jego mać suma komandytowa jest formą gwarancyjną. Ale o tym w pyt. 37:D
A jeżeli ziomek zapoda wkład większy niż suma komandytowa to poza odpowiedzialnością osobistą ustaje solidarna i bezpośrednia (tzw. wkład efektywny).
Z kolei jeżeli wkład będzie niższy od sumy komand to odpowiada ziom osobiści i bezpośrednio ale tylko w granicach różnicy między sumą a tym wkładem. Pozostały zakres odpowiedzialności nie ma miejsca. Tu jest piękny przykład odp. mieszanej, bo traci na różnicy miedzy sumą i wkładem oraz ponosi ryzyko, że z jego wkładów wierzyciel ściągnie od spółki.
W trakcie działalności spółki wkład może być komandytariuszowi zwrócony w części lub całości. Wtedy na gruncie art. 112 § 2 KSH przywraca mu się odpowiedzialność osobistą do wartości tego zwrotu.
Szczególne zasady:
Występują z tytułu:
przeniesienia praw i obowiązków wspólnika na osobę 3 (art. 10 §3 KSH)
zamieszczenia nazwiska komandytariusza w firmie spółki (104 § 4 KSH)
zaciągnięcia zobowiązań przed zarejestrowaniem spółki komand
przystąpienia do istniejącej spółki jako komandytariusz (114 KSH)
zawarcia umowy spółki komandytowej z przedsiębiorcą prowadzącym przedsiębiorstwo (116 KSH)
uzyskania statusu komplementariusza przez dotychczasowego komandytariusza (115 KSH)
podjęcia czynności reprezentacyjnych spółki bez poinformowania osoby trzeciej o źródle swego umocowania lub z przekroczeniem granic umocowania, lub działając bez umocowania (118 KSH)
śmierci wspólnika jawnego z jednoczesnym uzależnieniem pozostania w spółce spadkobierców od przekształcenia spółki w spółkę komandytową i przyznania im statusu komandytariusza (583 KSH)
przekształcenia spółki osobowej w spółkę komandytową (584 KSH)
ad1: Za zobowiązania występującego jak i spółki odpowiada i on i przystępujący - solidarnie.
ad2: Komandytariusz odpowiada wobec os. 3cich jak komplementariusz.
ad 3: Do zarejestrowania - przepisy sp. jawnej (odp. solidarna ze spółką i wspólnikami, osobista i nieograniczona.
ad4: Odpowiedzialność za to co przed i po wpisie do rejestru.
ad5: Odpowiada za zobowiązania istniejące już w chwili wpisu do rejestru, co powstały przy prowadzeniu przedsiębiorstwa.
ad6: Jeżeli do spółki wbija się komplementariusz by dotychczasowy komandytariusz uzyskał status komplementariusza to odpowiada jak komplementariusz.
ad7: Jak kolo jest upoważniony do reprezentacji to odpowiada za zobowiązania spółki wynikłe z dokonanej przez siebie w jej imieniu czynności bez ograniczenia POD WARUNKIEM, że nie ujawnił kontrahentowi swego pełnomocnictwa czy prokury w sposób wyraźny. Jak ujawnił to odpowiada na zasadach ogólnych (do wysokości sumy komandytowej).
ad8: Spadkobierca będzie komandytariuszem jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o otwarciu spadku złoży oświadczenie o zamiarze pozostania w spółce, a reszta wspólników się zgodzi. I on za zobowiązania spółki przed uzyskaniem statusu komandytariusza odpowiada na zasadach art. 1030 i next KC. Do czasu przyjęcia spadku odpowiada tylko ze spadku, a jak już przyjmie to całym swoim majątkiem. A jak już będzie komandytariuszem to też odpowiada całym majątkiem ale do wartości sumy komandytowej.
ad9: Art. 584 KSH - Wspólnicy spółki przekształcanej odpowiadają za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia na dotychczasowych zasadach przez okres trzech lat,
licząc od tego dnia.
37. Co określa się mianem sumy komandytowej.
Suma komandytowa - cyfrowo określona kwota pieniężna wyrażona w pieniądzu, która wyznacza górną granicę odpowiedzialności osobistej komandytariusza za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli.
Odnosi się ona i dotyczy WYŁĄCZNIE komandytariusza i NIE stanowi żadnej konkretnej wartości wnoszonej do majątku spółki.
Tą kwotę pieniężną określa się w umowie spółki w wpisuje do rejestru, a jeżeli tej sumy się nie określi spółka komandytowa nie ma racji bytu.
Suma komandytowa może być inna dla każdego z komandytariuszy.
Suma ta stanowi wartość gwarancyjną i jest szczególnym zabezpieczeniem wypłacalności spółki.
Określenie tejże sumy stanowi górną granicę odpowiedzialności i stanowi rodzaj specyficznego poręczenia udzielonego spółce na przyszłość.
Ma ona charakter generalny tj. odnosi się do wszystkich zobowiązań, które powstaną w przyszłości, a komandytariusz nie ma możliwości decydowania o tym jakie zobowiązania będą zaspokojone z jego sumy komandytowej.
Suma ta może być zwiększona i zmniejszona. Zgodnie z art. 113 KSH obniżenie stanowi zmianę umowy spółki i wymaga jednomyślnej uchwały wszystkich wspólników (komplementariuszy również). Wyjątkiem jest art. 9 KSH pozwalający na głosowanie większościowe jeżeli tak stanowi umowa.
Umowa taka wymaga formy aktu notarialnego, a obniżenie musi być wpisane do rejestru.
Podwyższenie ma charakter deklaratoryjny - nie ma o nim wzmianki w KSH.
38. Wskaż powody unormowania w KSH spółki komandytowo-akcyjnej.
uatrakcyjnienie katalogu sposobów prowadzenia działalności gospodarczej,
stworzenie możliwości przekształcenia różnych form spółek w bardziej dogodną,
możliwość dokapitalizowania istniejącego podmiotu
obrona przed wrogim przejęciem przy dokapitalizowaniu.
39. Wymień organy przewidziane w spółce komandytowo-akcyjnej.
Walne zgromadzenie (zgromadzenie akcjonariuszy)
Rada nadzorcza.
Ad. 1: (zobacz też pytanie 42)
Walne może być zwyczajne albo nadzwyczajne - 145 §1 KSH
Godnie z art. 145 § 2 KSH - Prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu ma akcjonariusz oraz komplementariusz także w przypadku, gdy nie jest akcjonariuszem(nie posiada akcji) spółki komandytowo-akcyjnej. Zgodnie z § 3 art. 145 akcjonariusza nie wolno pozbawić prawa głosu. Natomiast jeżeli umowa nie stanowi inaczej każda akcja objęta lub nabyta przez osobę, która nie jest komplementariuszem, daje prawo do jednego głosu. § 4 czyli 1 akcja = 1 głos. Uchwała walnego zgromadzenia wymaga - 146 § 1:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności
spółki oraz sprawozdania finansowego spółki za ubiegły rok obrotowy,
2) udzielenie komplementariuszom prowadzącym sprawy spółki absolutorium
z wykonania przez nich obowiązków,
3) udzielenie członkom rady nadzorczej absolutorium z wykonania przez nich
obowiązków,
4) wybór biegłego rewidenta, chyba że statut przewiduje w tej sprawie kompetencję
rady nadzorczej,
rozwiązanie spółki.
§ 2. Zgody wszystkich komplementariuszy wymagają, pod rygorem nieważności,
uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:
1) powierzenia prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki jednemu albo
kilku komplementariuszom,
2) podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom,
3) zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej
części oraz ustanowienia na nim prawa użytkowania,
4) zbycia nieruchomości spółki,
5) podwyższenia i obniżenia kapitału zakładowego,
6) emisji obligacji,
7) połączenia i przekształcenia spółki,
8) zmiany statutu,
9) rozwiązania spółki,
10) innych czynności przewidzianych w dziale niniejszym lub w statucie.
§ 3. Zgody większości komplementariuszy wymagają, pod rygorem nieważności,
uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:
1) podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej komplementariuszom,
2) sposobu pokrycia straty za ubiegły rok obrotowy,
innych czynności przewidzianych w statucie.
Ad 2: (zobacz też pytanie 41)
Rada nadzorcza, może być utworzona w drodze umowy. Jednakże jeżeli spółka liczy co najmniej 25 akcjonariuszy to rada MUSI być utworzona. - 142 § 1 KSH.
§ 2 - Radę powołuje i odwołuje walne zgromadzenie.
§ 3. Komplementariusz albo jego pracownik NIE może być członkiem rady nadzorczej.
§ 4. Jeżeli komplementariusz objął lub nabył akcje spółki komandytowo-akcyjnej,
nie wykonuje on prawa głosu z tych akcji przy podejmowaniu uchwał, o których
mowa w § 2. Nie może on również być pełnomocnikiem pozostałych akcjonariuszy
na walnym zgromadzeniu przy podejmowaniu takich uchwał.
§ 5. Przepisy § 3 i § 4 nie dotyczą komplementariusza pozbawionego prawa prowadzenia
spraw spółki lub jej reprezentowania.
Zgodnie z art. 143 § 1 Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
Rada nadzorcza może jednak delegować swoich członków do czasowego wykonywania czynności komplementariuszy w przypadku, gdy żaden z komplementariuszy uprawnionych do prowadzenia spraw spółki i do jej reprezentowania nie może sprawować swoich czynności.
§ 3. Rada nadzorcza może wytoczyć, w imieniu spółki, powództwo o odszkodowanie
przeciwko komplementariuszom nie pozbawionym prawa do prowadzenia
spraw spółki lub jej reprezentowania.
Jeżeli rady nadzorczej nie uchwalono, to takim powództwem zajmuje się pełnomocnik powołany przez walne zgromadzenie.
40. Jacy wspólnicy tworzą w spółce komandytowo-akcyjnej kapitał zakładowy.
Co to w ogólne jest ten kapitał zakładowy:
Jest to określona cyfrowo wartość pieniężna, będąca sumą wkładów akcjonariuszy do spółki.
Z tej definicji wyraźnie wynika, że do komand-akcyjnej kapitał zakładowy wnoszą akcjonariusze, którzy w zamian za to otrzymują akcje CO DO ZASADY
Kap. Zakładowy więc stanowi oznaczoną liczbę, która jest zapisywana po stronie biernej spółki tj. pasywa.
Sens ścisły kap. Zakładowego - wielkość formalna stanowiąca sumę akcji w kapitale zakładowym.
Pasywa trzeba odróżnić to od aktywów, które są substratem majątkowym odpowiadającym wartości wniesionych wkładów.
By spółka mogła istnieć wymagana jest minimalna wartość kapitału zakładowego 50 000zł.
Wspomniałem, że kapitał zakładowy wnoszą co do zasady akcjonariusze. No i se kurde tak jest :P bo komplementariusz wnosi wkład do spółki na inne fundusze niż kapitał zakładowy np.: kapitał rezerwowy.
Ale komplementariusz menda jedna może wnieść wkład na kapitał zakładowy, tyle że w takim przypadku staje się jednocześnie akcjonariuszem (podwójny status). No i taki podwójny status daje mu tylko inne prawa i obowiązki, natomiast cały czas odpowiada za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony (132 § 2 KSH).
41. Jak unormowano w spółce komandytowo-akcyjnej nadzór nad jej funkcjonowaniem.
Są 2 modele nadzoru:
1: - Nadzór nad spółką realizowany jest przez komplementariuszy zgodnie z zasadami przyjętymi w spółce jawnej czyli nieważne są umowne ograniczenia prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów ( art. 38 KSH ).
Prawo nadzoru przysługuje również akcjonariuszom na zasadach spółki komandytowej (120 KSH - czyli każdy wspólnik może zażądać sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności).
Nadzór może też być w umowie założycielskiej (statucie) powierzony radzie nadzorczej. Obligatoryjne jej powstanie jest w przypadku, gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25.
o jej składzie decyduje walne zgromadzenie - powołuje i odwołuje członków,
jednocześnie komplementariusz albo jego pracownik NIE może być członkiem rady nadzorczej,
komplementariusz-akcjonariusz (ten o podwójnym statusie) nie ma prawa głosu przy powoływaniu i odwoływaniu członków - ale komplementariusze co nie prowadzą spraw i nie reprezentują spółki to mogą głosować,
komplementariusz - akcjonariusz nie może być pełnomocnikiem akcjonariuszy na walnym zgromadzeniu przy powoływaniu i odwoływaniu rady nadzorczej.
Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności (art. 143 § 1 KSH). Dodatkowo zgodnie z art. 143 § 2 KSH gdy żaden z komplementariuszy uprawnionych do prowadzenia spraw i reprezentacji spółki nie może sprawować swoich czynności to Rada Nadzorcza może delegować swoich członków do czasowego wykonywania czynności tych komplementariuszy. Zgodnie z § 3 art. 143 rada nadzorcza może wytoczyć, w imieniu spółki, powództwo o odszkodowanie przeciwko
komplementariuszom nie pozbawionym prawa do prowadzenia spraw spółki lub jej
reprezentowania. Przepisy art. 483-490 stosuje się odpowiednio. Te 483-490 mówią o:
członek rady nadzorczej odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy - 483 § 1
powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności - 483 § 2
Kto współdziałał w wydaniu przez spółkę bezpośrednio lub za pośrednictwem osób
trzecich akcji, obligacji lub innych tytułów uczestnictwa w zyskach albo podziale
majątku, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej szkody, jeżeli zamieścił w
ogłoszeniach lub zapisach fałszywe dane lub w inny sposób dane te rozpowszechniał
albo, podając dane o stanie majątkowym spółki, zataił okoliczności, które powinny
być ujawnione zgodnie z obowiązującymi przepisami - 484
Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w
którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem pięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. - 488
Powództwo o odszkodowanie przeciwko członkom organów spółki oraz likwidatorom wytacza się według miejsca siedziby spółki - 489 KSH. A jeżeli szkodę wyrządzi kilka osób to odpowiadają solidarnie - 485 KSH.
42. Jakie uchwały walnego zgromadzenia wspólników spółki komandytowo-akcyjnej wymagają zgody wszystkich komplementariuszy.
Tą chuja wartą informację znajdziemy w art. 146 § 2 KSH. Te uchwały to:
1) powierzenia prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki jednemu albo
kilku komplementariuszom,
2) podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom,
3) zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej
części oraz ustanowienia na nim prawa użytkowania,
4) zbycia nieruchomości spółki,
5) podwyższenia i obniżenia kapitału zakładowego,
6) emisji obligacji,
7) połączenia i przekształcenia spółki,
8) zmiany statutu,
9) rozwiązania spółki,
innych czynności przewidzianych w dziale niniejszym lub w statucie.
Zgoda wszystkich komplementariuszy ma charakter ad solemnitatem.
43. Pojęcie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Spółka z OO powstała bardzo późno, bo dopiero w kwietniu 1892 roku w niemczech (BGB). W Polsce urodziła się w 1919 roku. Jest to twór pośredni między rozwiniętą formą spółki kapitałowej czyli spółka akcyjna a spółkami osobowymi, w których te elementy kapitałowe występują. Znajduje się w KSH art. 151 - 300.
Pojęcie: Kidyba:
Spółka z OO jest to spółka handlowa o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działająca w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały, ponoszącą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, w której mogą wystąpić elementy osobistego wpływu wspólników na działania spółki.
Definicja internetowa:
Spółka z OO - Spółka kapitałowa działająca w oparciu o Ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037; zm.: Dz.U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1117), utworzona przez jedną albo więcej osób. Może być zakładana w celach zarobkowych, gospodarczych i niegospodarczych. Cel działalności spółki musi być prawnie dopuszczalny.
Ogólne informacje o spółce z OO (rozwinięcie w dalszych pytaniach)
1. Założycielami spółki z o.o. mogą być osoby fizyczne lub prawne.
2. Spółka z o.o. nie może zostać zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z o.o.
3. Akt założycielski spółki z o.o. powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego (z tą chwilą powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji).
4. Kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien wynosić co najmniej 50 000,00 zł.
5. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50,00 zł.
6. Do powstania spółki z o.o. wymaga się: zawarcia umowy spółki, wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego (w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej także wniesienia nadwyżki), powołania zarządu, ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (w spółkach, w których kapitał przewyższa kwotę 500 000,00 zł, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu), wpisu do rejestru przedsiębiorców.
7. Zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego (KRS) właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru, w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu.
8. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
9. Rozwiązanie spółki powodują:
a) przyczyny przewidziane w umowie spółki np. upływ czasu na jaki została zawarta spółka, śmierć wspólnika, niemożność powołania określonego organu spółki,
b) uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
c) ogłoszenie upadłości spółki - jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru; spółka nie ulega rozwiązaniu, jeśli postępowanie kończy się układem albo z innych przyczyn zostaje uchylone lub umorzone,
d) inne przyczyny przewidziane prawem - to przede wszystkim orzeczenia sądowe o rozwiązaniu spółki,
10. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwał o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodatkiem "w likwidacji". Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej.
11. W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk.
44. Wskaż cechy osobowe spółki z OO.
Mimo, że jak już wiemy sp. z OO jest spółką kapitałową, posiada również cechy (elementy) osobowe.
Te cechy:
Prawo indywidualnej kontroli ( art. 212 KSH):
Prawo to ma każdy wspólnik, który w każdym czasie może przeglądać księgi i dokumenty spółki oraz sporządzać bilans dla swego użytku a nawet żądać wyjaśnień od zarządu. To wszystko może być mu niedozwolone pod warunkiem, że będzie obawa, iż wspólnik wykorzysta to dla celów sprzecznych z interesem spółki. Jeżeli wspólnikowi odmowa się nie spodoba, może zażądać rozstrzygnięcia uchwałą wspólników, która powinna być powzięta w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia żądania. Wspólnik może też (w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o uchwale lub miesiąca jeśli nie uchwalono nic), złożyć wniosek do sądu by mu pozwolono na wgląd w dokumenty.
Zgodnie z art. 188 § 2 KSH ma prawo do przeglądania księgi udziałów
Ma prawo do przeglądania księgi protokołów oraz żądać wydania poświadczonych przez zarząd odpisów uchwał ( 248 § 4 KSH )
Prawo żądania wyłączenia wspólnika (266 KSH) - trzeba posiadać ponad 50% kapitału.
Prawo do nie zezwolenia na wejście do spółki spadkobierców.
Prawo Handlowe Pytania 45 - 66
Pyt. 45 Charakter prawny i cele spółki z o.o. w organizacji.
Spółka z o.o. w organizacji związana jest z procedurą tworzenia spółki, na którą składają się określone elementy prawne i faktyczne. Pierwszym etapem jest zawiązanie się spółki. Następuje ono z chwilą zawarcia umowy spółki lub złożenia jednostronnego oświadczenia woli. Akt zawiązania spółki oznacza powstanie spółki w organizacji. Dokładniej mówiąc, to spółka między zawiązaniem a zarejestrowaniem określana jest mianem „spółki w organizacji”. Charakter prawny tej spółki to : zdolność do nabywania przez nią praw i zaciągania zobowiązań, możliwość pozywania oraz bycia pozwaną, posiadanie wyodrębnienia organizacyjnego i majątkowego. Celem tej spółki jest możliwość działania pod własną firmą jako przedsiębiorca mimo braku wpisu do rejestru. Jest to niezbędny element w procesie tworzenia spółki z o.o.
Pyt. 46 Wymień elementy procedury tworzenia spółki z o.o.
Art. 163 KSH. Do powstania spółki z o.o. wymaga się :
zawarcia umowy spółki (złożenie jednostronnego oświadczenia woli),
wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej także wniesionej nadwyżki (tzw. Agio)
ustanowienie władz spółki (zarządu, a ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki),
wpis do rejestru.
Pyt. 47 Co określa się mianem kapitału zakładowego spółki z o.o. ?
Kapitał zakładowy, to arytmetyczny wpis do dokumentacji spółki zakładanego kapitału wyjściowego (pierwotnego), który zobowiązują się pokryć własnymi wkładami wspólnicy spółki; to suma wartości nominalnej udziałów, którą w umowie ustalono.
Kapitał zakładowy sp. z o. o. stanowi cyfrowo oznaczoną kwotę pieniężną, stanowiącą sumę wniesionych do spółki wkładów. Musi on być określony w umowie spółki i w całości pokryty do momentu zarejestrowania spółki. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi
50 000 zł. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały, które mogą być równe lub nierówne, przy czym minimalna wartość nominalna udziału nie może być niższa od 50 zł.(art. 154 § 2 KSH) Kapitał zakładowy można podzielić na stronę aktywów bilansu spółki - to suma składników materialnych, w rzeczywistości powiększające majątek spółki, stanowiące podstawę majątkową odpowiedzialności spółki z o.o., a druga strona to pasywa bilansu spółki - czyli zapis liczbowy, stanowiący sumę udziałów w kapitale zakładowym, który należy odnieść do wiarygodności wobec osób trzecich.
Pyt. 48 Wymień funkcje kapitału zakładowego
Funkcje kapitału zakładowego :
stanowi tytuł prawny uczestnictwa w spółce i realizacji praw majątkowych;
funkcja gospodarcza - spółka jest w stanie funkcjonować gospodarczo;
funkcja gwarancyjna - domniemywa się, że kapitał na pokrycie w aktywach daje wspólnikom przeświadczenie, że będzie można od takiej spółki wyegzekwować wierzytelności;
po utworzeniu spółki rola kapitału zakładowego zmienia się: formalny zapis jest nienaruszalny i niezmienny, zmieniają się natomiast majątkowe składniki wnoszone na pokrycie kapitału zakładowego.
Pyt. 49 Co określa się mianem aportu ?
Najprościej mówiąc aport to wkłady niepieniężne. Wkładem niepieniężnym jest ten wkład, któremu nie można przypisać charakteru pieniężnego. Można również uznać, że aport to prawo, które ma określoną wartość majątkową, jest realne, może być wydzielone z majątku wspólnika i przeniesione na spółkę w celu pokrycia wartości udziałów wspólnika w kapitale zakładowym przez stosowne zapisy w bilansie spółki. Przedmiotem wkładu mogą być prawa rzeczowe, obligacyjne, prawa majątkowe na dobrach niematerialnych oraz mające mieszany (złożony) charakter, w których występują różne rodzaje praw, np. przedsiębiorstwo. Oczywiście duże znaczenie odgrywa tutaj możliwość przypisania tym prawom określonej wartości rzeczywistej.
Pyt. 50 Wymień cechy wkładów aportowych
Aby uznać dany wkład niepieniężny (aport) do spółki musi on spełniać określone kryteria:
możliwość określenia wartości majątkowej prawa;
możliwość wyceny i umieszczenia w bilansie;
wkład do spółki nie może mieć abstrakcyjnego charakteru, tj. nie może być niemożliwy do wyceny
zdolność bilansowa - możliwość umieszczenia w bilansie spółki - jako następstwo przyznania określonej wartości, by była możliwość wyceny, aby wpisać do bilansu spółki
zbywalność prawa;
przeniesienie prawa na inny podmiot (w tym przypadku spółkę); prawa niezbywalne nie mogą być przenoszone;
możliwość ustanowienia prawa.
nie może być wniesione tytułem wkładu prawo, którym wnoszący nie może dysponować.
Wszystkie cztery kryteria muszą być spełnione łącznie, by uznać dany wkład za niepieniężny (aport) - uznać pełną zdolność aportową.
Pyt. 51 Jakie dobra zalicza się do praw rzeczowych postaci aportu ?
Prawa rzeczowe:
własność rzeczy ruchomych;
własność rzeczy nieruchomych;
udział we wspólności w częściach ułamkowych i wspólności łącznej;
użytkowanie wieczyste;
przedsiębiorstwo (art. 55 KC) - zorganizowane części przedsiębiorstwa.
Pyt. 52 Jakie dobra zalicza się do praw obligacyjnych jako przedmiotu aportu ?
Prawa obligacyjne:
to co przysługuje z tytułu wierzytelności
prawa udziałowe (udziały w spółce z o.o. i akcyjnej ) - akcje;
obligacje
wierzytelności wspólnika, w szczególności z tytułu pożyczki udzielonej spółce w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie 2 lat od dnia zawarcia pożyczki (art.. 14 § 3 KSH „Wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki” )
Pyt. 53 Jakie dobra zalicza się dobra zalicza się do praw majątkowych na dobrach niematerialnych jako przedmiot aportu ?
Prawa na dobrach niematerialnych:
patenty na wynalazki;
prawa ochronne na wzory użytkowe, znaki towarowe;
prawa z rejestracji na wzory przemysłowe, topografii układów scalonych i oznaczeń geograficznych;
majątkowe prawa autorskie;
licencje;
wiedza techniczna, technologiczna.
Pyt. 54 Wymień postacie podwyższenia kapitału zakładowego spółki z o.o.
Podwyższenie kapitału zakładowego może mieć na celu powiększenie rozmiarów działalności gospodarczej (zdynamizowanie jej) lub może istnieć zamiar pokrycia strat. Dodatkowymi celami mogą być: unowocześnienie, restrukturyzacja spółki oraz zwiększenie jej zdolności kredytowej. Podwyższenie kapitału może nastąpić w drodze uchwały lub przez zmianę umowy. Istnieją 3 techniki podwyższenia kapitału zakładowego:
utworzenie nowych udziałów o analogicznej wartości do istniejących w spółce;
zwiększenie wartości udziałów;
utworzenie nowych udziałów i jednocześnie zwiększenie wartości dotychczasowych do nowej wartości.
Podwyższenie kapitału zakładowego:
zwykłe - w następstwie uchwały zgromadzenia wspólników przy poparciu 2/3 uczestniczących w głosowaniu - dochodzi wtedy do decyzji pozyskania nowych środków; zarząd podejmuje uchwałę, która jest podawana do wiadomości publicznej, muszą być pozyskane wpisy i przyjęcie wkładów;
kapitalizacja rezerw - wyjaśnienie w pytaniu 55
konwersja wierzytelności - wyjaśnienie w pytaniu 56
istotnym elementem jest aspekt formalny - zgłoszenie do rejestru - po upływie 3 miesięcy po przyjęciu uchwały musi być zgłoszone do KRS przedsiębiorców.
Pyt. 55 Istota kapitalizacji rezerw jako postaci podwyższenia kapitału zakładowego
spółki z o.o.
Kapitalizacja rezerw to podwyższenie kapitału zakładowego spółki w drodze księgowego zabiegu. Nie zwiększa się w ten sposób majątek spółki, ale jest to tylko operacja rachunkowa, która polega na przepisaniu sum z pozycji „rezerwy” na pozycję „kapitały”. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy spółka posiada zasoby własne (kapitał rezerwowy lub kapitał zapasowy), które pochodzą tylko z zysku spółki. Ten sposób podwyższenia kapitału zakładowego może nastąpić tylko w drodze uchwały wspólników o zmianie umowy spółki. Ten sposób to tylko pozorne zaangażowanie się wspólników, ponieważ podwyższenie następuje ze środków spółki. Po realizacji tego sposobu, należy to zgłosić w monitorze sądowym, gosp. I KRS przedsiębiorców.
Pyt. 56 Istota konwersji wierzytelności jako postaci podwyższenia kapitału zakładowego
spółki z o.o.
Konwersja wierzytelności to podwyższenie kapitału zakładowego spółki poprzez zamianę długów spółki na jej udziały. Wierzyciel domaga się wierzytelności, a spółka spłaca jej dając udziały. Jest sposób tzw. oddłużenia spółki. Ten sposób to również tylko pozorne zaangażowanie się wspólników, ponieważ następuje konwersja wierzytelności wspólników jak i wierzycieli - osób trzecich.
Pyt. 57 Wymień sposoby obniżenia kapitału zakładowego spółki z o.o.
Obniżenie kapitału zakładowego następuje głównie wtedy, gdy kapitał ten jest nadmierny w stosunku do potrzeb lub gdy część tego kapitału ma być przeniesiona na kapitał rezerwowy, zapasowy, to jest tzw. papierowe obniżenie kapitału. Obniżenie może również prowadzić do wyrównania strat bilansu. Sposoby obniżenia
umorzenie udziałów (tj, ich likwidacja) - wiąże się to ze zmniejszeniem liczby udziałów;
zmniejszenie wartości udziałów;
obie techniki jednocześnie.
Pyt. 58 Wskaż przesłanki postępowania konwokacyjnego związanego z obniżeniem kapitału zakładowego spółki z o.o.
Postępowanie konwokacyjne - ogłoszenie różnymi sposobami o decyzji obniżenia kapitału zakładowego wraz z wezwaniem wierzycieli, aby - jeżeli nie zgadzają się na obniżenie - wnieśli sprzeciw. Wierzyciel może wnieść sprzeciw najpóźniej w ciągu 3 miesięcy, licząc do daty ogłoszenia. Wierzyciele, którzy złożyli sprzeciw, powinni być przez spółkę spłaceni albo co najmniej powinni być zabezpieczeni. To postępowanie ma swoje zastosowanie głównie wtedy, gdy dochodzi do obniżenia kapitału, zwłaszcza przy wypłacie gotówki. Głównym jego celem jest zabezpieczenie interesów wierzycieli.
Pyt. 59 Co określa się mianem udziału w spółce z o.o.
Udział w spółce to ogół praw i obowiązków wspólnika, które wynikają z KSH i umowy spółki. A ogół praw i obowiązków wiąże się z udziałem kapitałowym, rozumianym jako rachunkowa wartość ekonomiczna, będąca tylko częścią kapitału zakładowego, odpowiadająca zadeklarowanej przez wspólnika w aktach o zawiązaniu spółki wartości wkładu.
Pyt. 60 Wymień rodzaje udziałów spółki z o.o.
Rodzaje udziałów wg różnych kryteriów:
udziały „założycielskie” i nowe udziały w podwyższonym kapitale zakładowym;
udziały zwykłe i udziały uprzywilejowane:
udziały otrzymane za wkłady pieniężne, udziały otrzymane w zamian za aporty;
udziały, z którymi związany jest obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych i udziały zwykłe ( art. 176 KSH );
udziały, z którymi związany jest obowiązek dopłat w stosunku do nich (art.178 KSH);
udziały podzielne i niepodzielne;
udziały równe i nierówne.
Art. 176 KSH
§ 1
Jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych,
w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń.
§ 2
Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane
przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje
zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w
obrocie.
§ 3
W przypadku określonym w § 1 zbycie udziału, jego części lub ułamkowej
części udziału, bądź obciążenie udziału, może nastąpić jedynie za zgodą spółki,
o której mowa w art. 182, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. )
Art. 178 KSH
§ 1
Wysokość i terminy dopłat oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników.
Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, do dopłat tych stosuje się przepisy§ 2 oraz art. 179.
§ 2
Jeżeli wspólnik nie uiścił dopłaty w określonym terminie, obowiązany jest do
zapłaty odsetek ustawowych; spółka może również żądać naprawienia szkody
wynikłej ze zwłoki.
Pyt. 61 Wskaż warunki zbycia udziałów spółki z o.o.
Wspólnik posiadający udział w spółce ma prawo nim rozporządzać dobrowolnie. Prawo to nie może być zakazane, a co najwyżej ograniczone, jak np. prawo zbycia udziału lub jego zastawianie. Art. 180 KSH przewiduje : „Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi” O przejściu udziału na nabywcę należy zawiadomić spółkę i przedstawić dowody przejścia, np. umowę sprzedaży, zamiany, darowizny, itp. Właściciel udziału może się go zbywać kiedy tylko chce chyba, że istnieją pewne uzależnienia takie, jak:
zezwolenie zarządu spółki na takie działanie określone w umowie;
określone w umowie spółki dodatkowych ograniczeń dla zbycia lub zastawu;
ograniczenie lub wyłączenie w umowie spółki wstąpienia do spółki spadkobierców zmarłego wspólnika.
Pyt. 62 Co określa się mianem dywidendy ?
Dywidenda to:
czysty zysk w danym roku bilansowym,
czysty zysk uzyskiwany jest po spłacie wierzytelności,
czysty zysk, to nadwyżki kosztów nad wydatkami
o czystym zysku decyduje zwyczajne zgromadzenie wspólników, gdzie następuje rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz jeżeli umowa spółki przekazuje sprawę podziału zysku zgromadzeniu wspólników, organ ten musi podjąć stosowną uchwałę.
Pyt. 63 Jakie składowe majątku można przeznaczyć na dywidendę ?
Dywidenda może być wypłacana z: zysku netto, kapitału zapasowego lub niepodzielonych zysków z lat poprzednich. Dywidenda ma zwykle formę pieniężną, ale może być wypłacana także w formie akcji
Pyt. 64 Wymień podstawowe prawa korporacyjne wspólników.
pr. głosu i uczestnictwa w zgromadzeniach
- proporcjonalnie do udziału 1 udział = 1 głos
- istnieją przywileje - uzyskanie większej ilości jak 1 głos na jeden udział,
np. 3 głosy na 1 udział
pr. kontroli indywidualnej - rozszerzenie w pyt. 65
pr. do zaskarżania uchwał wspólników
- pr. do zaskarżania uchwał wspólników, które są sprzeczne z umową spółki, bądź są nastawione na pokrzywdzenie wspólnika/ów - prawo do żądania uchylenia uchwały
- w przypadku naruszenia prawa - żądanie unieważnienia uchwały
pr. żądania rozwiązania spółki
- w przypadkach zawartych w umowie
- jeżeli przyczyna tkwi po stronie jednego wspólnika, to może nastąpić wyłączenie wspólnika
możliwość wyłączenia wspólnika ze spółki przez wspólników wg umowy - musi być wniosek do sądu, który zweryfikuje przyczyny
- nie można żądać wyłączenia przez grupę mniejszościową
pr. uczestnictwa we władzach spółki
pr. do powództwa na rzecz spółki
- jeśli spółka ponosi szkody, a władze nie występują o rekompensatę, to prawo do powództwa ma wspólnik
pr. żądania nadzwyczajnego wspólników
- wspólnicy muszą mieć minimum 20% kapitału zakładowego
- służy to ochronie prawa mniejszości
pr. do ułożenia listy spraw poruszanych na zgromadzeniach
- ma to związek z prawem żądania nadzwyczajnego zgromadzenia, ale można także wystąpić o ułożenie listy spraw na zwykłym zgromadzeniu.
Pyt. 65 Na czym polega prawo kontroli indywidualnej w spółce z o.o. ?
- jest to niezbywalne prawo
art. 212 KSH
§ 1
Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik lub wspólnik
z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi
i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień
od zarządu.
§ 2
Zarząd może odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu
ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta
je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce
znaczną szkodę.
§ 3
W przypadku, o którym mowa w § 2, wspólnik może żądać rozstrzygnięcia
sprawy uchwałą wspólników. Uchwała powinna być powzięta w terminie miesiąca
od dnia zgłoszenia żądania.
§ 4
Wspólnik, któremu odmówiono wyjaśnień lub wglądu do dokumentów bądź
ksiąg spółki, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu
do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia do wglądu dokumentów bądź
ksiąg spółki. Wniosek należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania
zawiadomienia o uchwale lub od upływu terminu określonego w § 3, w
przypadku niepowzięcia uchwały wspólników w tym terminie.
Pyt. 66 Jakie organy spółki z o.o. są obligatoryjne ??
zarząd
zgromadzenie wspólników
67. Wymień podstawowe prawa majątkowe wspólników sp. z o.o.
Prawa majątkowe służą możliwości zwiększenia zasobów majątkowych. Są nimi:
prawo do objęcia przez wspólników nowych udziałów
prawo do częściowej lub całkowitej wypłaty udziału
prawo do zbycia udziałów art. 180 KSH - zbycie jego części lub ułamkowej części udziału
prawo do rozporządzania udziałem. (udziały nie są papierami wartościowymi, ale są prawem majątkowym przysługującym wspólnikom)
prawo do wynagrodzenia za dostarczanie przez wspólników na rzecz spółki świadczeń niepieniężnych, którymi obciążone są udziały
prawo do udziału w podziale masy likwidacyjnej
prawo do udziału w zyskach wg art. 191 § 3 jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów
prawo do udziału w czystym zysku bilansowym (dywidendzie), chyba że umowa spółki wyłącza czysty zysk od podziału (Pr. do dywidendy czyli prawo do udziału w podziale czystego zysku spółki. Z zyskiem będziemy mieli do czynienia gdy w przyjętym dla spółki okresie sprawozdawczym, dojdzie do zwiększenia kapitału własnego spółki (tj.suma kapitału zakładowego, zapasowego oraz innych funduszy).Natomiast z czystym zyskiem mamy do czynienia gdy od tak określonego zysku jak przedstawiłam wyżej, odejmiemy należne obciążenia gł.podatki bezpośrednie tzn. od nieruchomości, dochodowy. I po upływie roku obrotowego i sporządzeniu przez zarząd bilansu jest możliwe stwierdzenie czy wystąpi czysty zysk czy nie. Uprawnionymi do dywidendy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku).
prawo do zwrotu dopłat (kwoty, które wnieśli wspólnicy, proporcjonalnie do posiadanych w spółce udziałów) [Instytucje dopłat na rzecz spółki, uchwala się gdy doszło do bieżących, strasznych strat. Wspólnicy wnoszą wkład na rzecz owej spółki, aby pokryć straty jakie ona poniosła:] Z art. 179 § 1 KSH wynika, że zwrot dopłat może wystąpić w zasadzie wyjątkowo, jeżeli nie są potrzebne na pokrycie strat w kapitale zakładowym, wskazanych w sprawozdaniach finansowych,
68. W jaki sposób może być powoływany zarząd spółki z o.o.
Zasadą jest, że zarząd ustanawiają wspólnicy uchwałą, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej. SN przyjął, że odwołanie oraz wybór członka zarządu sp. z o.o. następuje na mocy uchwały zgromadzenia wspólników, której skuteczność nie zależy od dokonania odpowiedniego wpisu do rejestru. Zgodnie z tym, wspólnicy mogą powołać zarząd na posiedzeniu zgromadzenia wspólników albo też na podstawie art. 227 KSH w formie uchwały poza zgromadzeniem. Jest to możliwe, gdy wspólnicy większością głosów w sprawie powołania zarządu podejmują uchwałę na piśmie. Należy pamiętać, iż zgodnie z art. 245 KSH, uchwały wspólników, podjęte nie tylko na zgromadzeniu wspólników, ale również bez odbycia zgromadzenia czyli te, które są podejmowane na piśmie zapadają bezwzględną większością głosów oddanych. Jeżeli w umowie nie rozstrzygnięto problemu kworum niezbędnego do powołania zarządu, to uchwała może zapaść bez względu na liczbę obecnych na zgromadzeniu wspólników, jednak poza zgromadzeniem wszyscy muszą się zgodzić na głosowanie pisemne. Jest to rzecz jasna głosowanie tajne zgodnie z art.248 KSH. Umowa spółki może postanowić jednak, że zarząd jest powołany w inny sposób i przez inny organ lub osoby. Może to być więc powołanie np. przez: radę nadzorczą, komisję rewizyjną czy też wskazanie przez osoby trzecie. Możliwy jest też system mieszany, polegający na tym, że część członków zarządu jest wybierana, np. przez wspólników, część wskazana przez osobę trzecią, część powoływana, np. w drodze losowania.
69. Wymień funkcje zarządu spółki z o.o.
Funkcja reprezentacyjna Zgodnie z art. 201 § 1 KSH zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Zarząd reprezentuje spółkę w sądzie i poza nim. Zakres przedmiotowy prawa członka zarządu do reprezentacji rozciąga się na wszystkie czynności sądowe i pozasądowe spółki. Dotyczy to zbywania i obciążania nieruchomości, ustanawiania i odwoływania prokury. Zarząd ma pełnię kompetencji zarządzających i czerpie swoje umocowanie z mocy prawa do działania jako organ. W niektórych sytuacjach zarząd nie ma kompetencji do reprezentacji w stosunkach wewnętrznych spółki. Dotyczy to: umów i sporów między spółką a członkami zarządu (art. 210§1 KSH) i sporów dot. uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwał.
Zajmuje się administrowaniem spółki
Posiada funkcje o ch. Informacyjnym (sprawozdania)
Prowadzi działania o ch. Usługowym (prowadzenie księgi udziałów)
Powiadamia o posiedzeniach zgromadzenia wspólników itd.
70. Kadencja zarządu w spółce z o.o. oraz w spółce akcyjnej.
Członkowie zarządu w spółce z o.o. mogą być powołani na czas oznaczony albo nieoznaczony. Zgodnie z art. 202 § 1 i 2 KSH jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. W przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. KSH daje możliwość różnicowania kadencji dla poszczególnych członków zarządu. Zasadą są kadencje indywidualne każdego z członków zarządu. Jeżeli jednak członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, no chyba że umowa spółki stanowi inaczej. A tak na marginesie dla Waszej wiedzy: mandat wygasa wskutek rezygnacji, śmierci, odwołania ze składu zarządu, utraty zdolności do czynności prawnych, skazania za przestępstwa określone w art. 18 KSH.
Zgodnie z art. 369 § 1 KSH członek zarządu w spółce akcyjnej może być powołany najwyżej na okres 5-letni. Ponowne powołania tej samej osoby na członka zarządu są dopuszczalne na kadencje nie dłuższe niż 5 lat każda. Powołanie może nastąpić nie wcześniej niż na rok przed upływem bieżącej kadencji członka zarządu. Mandaty członków zarządu wygasają najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Jeżeli statut przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, no chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zasadą jest obecnie powoływanie członków zarządu na okres indywidualnych kadencji. Reguła kadencji wspólnej musi wynikać ze statutu spółki. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek rezygnacji, śmierci, albo odwołania go ze składu zarządu.
71. Wskaż podstawowe zadania rady nadzorczej spółki z o.o.
Zakres kompetencji rady nadzorczej w spółce z o.o. został przedstawiony w art. 219 KSH. Obejmuje on:
stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności;
ocenę sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy ( w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym)
ocenę wniosków zarządu co do podziału zysku i pokrycia strat;
składanie zgromadzeniu wspólników corocznego sprawozdania na piśmie z wyników oceny, określonych w punktach poprzednich.
Rada Nadzorcza realizuje swoje uprawnienia nadzoru w ten sposób, że może przeglądać każdy dział czynności spółki, żądać od zarządu i pracowników spółki sprawozdań i wyjaśnień, a także dokonywać rewizji majątku oraz sprawdzać księgi i dokumenty.
Poza kompetencjami nadzorczymi i ewentualnie kontrolnymi umowa spółki może przekazać do kompetencji rady niektóre czynności mające wpływ na prowadzenie spraw i wpływające na reprezentacje, a w pewnych sytuacjach może ona reprezentować spółkę w umowach z członkami zarządu.
72. Jak zasada kolegialności rady nadzorczej rzutuje na sposób jej funkcjonowania?
Rada nadzorcza musi się składać przynajmniej z trzech członków art. 215 § 1 KSH. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Oznacza to, że możliwe jest ustanowienie rady nadzorczej o składzie większym niż 3-osobowym, ale nie jest ważne postanowienie umowy spółki o składzie 2-osobowym lub 1-osobowym. Kolegialne wykonanie czynności nadzoru możliwe jest na posiedzeniach rady przez analizę dostarczonych dokumentów, ksiąg itp. Następnie wnioski rady nadzorczej formułowane mogą być w postaci uchwał. Często podejmowane czynności wymagają specjalistycznej wiedzy, np. prawniczej, ekonomicznej, co wymaga przekazania tych spraw osobom, które w radzie specjalizują się w danej problematyce. Skład rady jest kompletowany pod kątem ludzi o określonych umiejętnościach.
73. Jak i przez kogo może być powoływana i odwoływana rada nadzorcza spółki z o.o. lub jej członkowie?
Zgodnie z art. 215 Rada nadzorcza powoływana i odwoływana jest uchwałą wspólników. Powołanie rady nadzorczej i komisji rewizyjnej leży w kompetencji wspólników. Ci ostatni na zgromadzeniu wspólników lub uchwałą podjętą poza zgromadzeniem są władni powołać radę nadzorczą. Jednakże wspólnicy mogą w umowie spółki zrzec się tego prawa i powierzyć powołanie tego organu innym osobom, innym podmiotom czy innym organizacjom. Powołanie może odbywać się w rozmaity sposób. Część osób może pochodzić z wyboru, część z losowania, część może zostać wskazana przez organizację lub osoby.
Natomiast odwołanie rady nadzorczej i komisji rewizyjnej może się odbyć wg reguł określonych w umowie spółki. Jednakże zasadą jest, że organy te mogą być odwołane przez wspólników. Uchwała wspólników może zapaść na zgromadzeniu wspólników, jak również poza zgromadzeniem (art. 227 KSH). Członkowie tych organów mogą być odwołani w każdej chwili.
74. Co musi być przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki z o.o.
Są dwa czynniki, które określają charakter zwyczajnego zgromadzenia wspólników: czas i przedmiot posiedzenia. Jeżeli zgromadzenie odbywa się w ciągu 6 m-cy od końca roku obrotowego i przedmiotem jego posiedzenia są:
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy;
podjęcie uchwały o podziale zysku lub o pokryciu straty (jeżeli umowa spółki nie wyłącza tych spraw spod kompetencji zgromadzenia wspólników)
udzielenie władzom spółki, tj. zarządowi, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej absolutorium z wykonania przez nie obowiązków
75. Wymień przyczyny rozwiązania spółki z o.o.
Przewidziane są w art. 270 i 271 KSH, a także w innych przepisach kodeksu, w tym zwł. w art. 21 KSH oraz w innych aktach prawnych, w tym w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym.
(art. 270) Rozwiązanie spółki z o.o. może nastąpić, gdy:
zachodzą przyczyny przewidziane w umowie spółki (np. upływ terminu)
podjęta została uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki (stwierdzona protokołem notarialnym pod rygorem nieważności)
podjęto uchwałę o przeniesieniu siedziby spółki za granicę (stwierdzona protokołem notarialnym pod rygorem nieważności)
ogłoszono upadłość spółki
zajdą inne przewidziane prawem przyczyny
O rozwiązaniu spółki może również orzec sąd z urzędu, jeżeli po zarejestrowaniu spółki wystąpią braki poważnie określone w art. 21 KSH, czyli:
nie zawarto umowy spółki,
określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,
umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dot. firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów,
wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.
Sąd poza przypadkami wymienionymi wyżej, może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki, jeżeli:
wspólnik albo członek organów spółki wystąpi z żądaniem rozwiązania spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stanie się niemożliwe albo zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki (np. nieporozumienia między wspólnikami, które uniemożliwiają prowadzenie spółki, brak zainteresowania wspólników sprawami spółki (art. 271 pkt 1 KSH)
działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu - na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego (art. 271 pkt 2 KSH)
76. Wskaż czynności składające się na likwidację spółki Z O.O.
Uregulowane w art. 277 - 288 KSH
zgłoszenie do rejestru otwarcia likwidacji , imion i nazwisk likwidatorów oraz ich adresy, sposobu reprezentowania spółki przez likwidatorów i zmian w tym zakresie,
sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji, który musi być przedłożony zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia,
ogłoszenia otwarcia likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym,
zakończenie wszelkich interesów bieżących spółki,
ściągnięcie wierzytelności,
upłynnienie majątku, tj. Spieniężenie wszelkich aktywów,
wypełnienie zobowiązań,
podział pozostałego majątku między wspólników,
zwołanie zgromadzenia wspólników w celu zatwierdzenia ostatecznych rachunków,
ogłoszenie sprawozdania likwidacyjnego i złożenie go do sądu rejestrowego, z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.
77. Z jakim momentem powstaje spółka akcyjna w organizacji?
Czynności prawne dokonywane w ramach procesu tworzenia spółki prowadzą bezpośrednio do utworzenia spółki w organizacji. W fazie tworzenia spółki akcyjnej możemy wyróżnić 3 etapy:
między uchwaleniem statutu przez założycieli a złożeniem oświadczenia woli o zgodzie na zawiązanie spółki, brzmienie statutu i objęcie akcji
2. między złożeniem oświadczeń, a objęciem akcji
3. między objęciem wszystkich akcji a wpisem do rejestru.
Będziemy mieli z nią do czynienia dopiero od chwili objęcia wszystkich akcji (art. 310 § 1 KSH) albo złożeniem przez zarząd oświadczenia w trybie art. 310 § 2 KSH). Objęcie akcji wiąże się z wniesieniem przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego. Z tym momentem spółka w organizacji staje się podmiotem prawa. Mamy już do czynienia ze spółką, (a nie formą przedspółki), która może jako podmiot prawa uczestniczyć w obrocie prawnym. Ich celem powinno być przejście w fazę spółki właściwej, która będzie kontynuatorką spółki w organizacji. Zgodnie z art. 323 KSH z chwilą zawiązania spółki powstaje spółka akcyjna w organizacji (zawiązanie spółki jest elementem umowy założycielskiej).
Spółka w organizacji ma zdolność prawną. Posiada też zdolność do czynności prawnych, tj. może nabywać prawa we własnym imieniu, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, może zaciągać zobowiązania. Spółka ta ma również zdolność sądową tzn. że może ona jako odrębny podmiot być pozywana i pozywać. Spółka taka działa pod własną firmą z dodatkiem „w organizacji”
78. Jaką S.A. określa się mianem spółki publicznej
Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 6 KSH spółka publiczna jest to spółka w rozumieniu przepisów o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Mianem spółki publicznej określa się taką SA, której akcje co najmniej jednej emisji są dopuszczone do publicznego obrotu przez KPWiG (Komisję Papierów Wartościowych I Giełd).Do obowiązku tych spółek należy wprowadzenie do obrotu publicznego każdej nowej emisji akcji.
Zgodnie z powyższymi regulacjami spółką publiczną jest taka spółka, w której co najmniej jedna akcja jest zdematerializowana w rozumieniu przepisów ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Zasadą jest, że spółką publiczną może być spółka akcyjna. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, gdy status spółki publicznej uzyska także spółka komandytowo-akcyjna. Spełnienie wymogów niezbędnych dla upublicznienia spółki. Dematerializacja papierów wartościowych:
- będących przedmiotem oferty publicznej,
- niebędących przedmiotem oferty publicznej, które mają podlegać dopuszczeniu do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzeniu do alternatywnego systemu obrotu następuje w trybie i na warunkach określonych w art. 5 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Zgodnie z tymi regulacjami akcje będące przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym albo wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu nie mają formy dokumentu, od chwili ich zarejestrowania na podstawie umowy z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych S.A. (papiery wartościowe będące przedmiotem oferty publicznej, które nie będą podlegać dopuszczeniu do obrotu na rynku regulowanym albo zostaną wprowadzone wyłącznie do alternatywnego systemu obrotu, mogą mieć formę dokumentu, jeżeli emitent lub wprowadzający tak postanowi).
Konsekwencje upublicznienia spółki
W myśl art. 328 § 6 k.s.h. akcjonariuszowi spółki publicznej posiadającemu akcje zdematerializowane przysługuje uprawnienie do imiennego świadectwa depozytowego wystawionego przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi. Akcjonariusze spółki publicznej, mający prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu, powinni złożyć imienne świadectwa depozytowe w spółce (art. 406 § 3 k.s.h.). Przez zwrot "w spółce" należy rozumieć złożenie imiennego świadectwa depozytowego w siedzibie zarządu spółki, ewentualnie w innym miejscu wskazanym przez spółkę.
W przypadku spółki publicznej istnieje możliwość odbywania walnego zgromadzenia także w miejscowości będącej siedzibą spółki prowadzącej giełdę, na której akcje tej spółki są przedmiotem obrotu - por. art. 403 k.s.h. (statut spółki może wskazywać na więcej niż jedno miejsce, w którym mogą odbywać się walne zgromadzenia, pozostawiając zarazem wybór podmiotowi zwołującemu walne zgromadzenie, w którym z tych miejsc ma się ono odbyć).
Zgodnie z art. 351 § 2 k.s.h. spółki publicznej nie dotyczy uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu.
Korzyści dla spółki wynikające z obecności na rynku publicznym
Dostęp do nowych źródeł kapitału
Zwiększenie wiarygodności
Efekt marketingowy
Rynkowa wycena akcji spółki
Uzyskanie płynności akcji
Efektywniejsze zarządzanie przedsiębiorstwem
79. Wymień podstawowe czynności założycielskie SA
Utworzenie spółki akcyjnej jest pewnym procesem, na który składa się wiele czynności zarówno faktycznych jak i prawnych. Zgodnie z art. 306 KSH należą do nich:
Zawiązanie spółki, w tym podpisanie statutu przez założycieli;
Wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego (z uwzględnieniem art. 309 § 3 i 4 KSH) oraz wniesienie agio;
Ustanowienie zarządu i rady nadzorczej;
Wpis do rejestru
80. Z jakich funduszy składa się majątek SA?
Majątek SA składa się z kapitału zakładowego, który może być utworzony przez wniesienie do spółki wkładów pieniężnych, wkładów niepieniężnych (aporty) albo z wykorzystaniem obu typów wkładów. Zgodnie z art. 302 KSH kapitał zakładowy SA dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. A jego wysokość powinna wynosić co najmniej 500 000 zł - art.308 KSH. Kapitał zakładowy może być podwyższony w toku działania spółki.
Majątek spółki składa się także z przychodów spółki w trakcie jej trwania.
Majątek składa się również z kapitału zapasowego spółki (o której jest mowa niżej)
81. Z jakich środków składa się kapitał zapasowy SA?
Akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Możliwe jest natomiast objęcie ich po cenie wyższej od tej wartości. W takim przypadku nadwyżka (tzw. agio) powinna być uiszczona w całości przed zarejestrowaniem spółki i wniesiona na kapitał zapasowy.
Zgodnie z art. 396 KSH kapitał zapasowy są to środki finansowe przeznaczone w spółce na pokrycie straty finansowej. Należy w spółce akcyjnej utworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego. Do kapitału zapasowego należy przelewać nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe - po pokryciu kosztów emisji akcji. Do kapitału zapasowego wpływają również dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom, o ile te dopłaty nie będą użyte na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów lub strat. O użyciu kapitału zapasowego rozstrzyga walne zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.
Nadwyżka ta zależnie od woli spółki, może służyć różnym celom, ale ponieważ zwiększa wartość majątku spółki powoduje, że wartość rzeczywista akcji jest wyższa.
82. Wymień sposoby podwyższania kapitału zakładowego SA.
Podwyższenie kapitału zakładowego spółki jest szczególnym rodzajem zmiany statutu. Przepisy KSH wprowadzają rozbudowane zasady podwyższenia kapitału zakładowego. Możemy wyróżnić:
Zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego (art. 442 KSH więcej powiem o tym dalej)
Podwyższenie w oparciu o kapitał docelowy (aby mogło dojść do podwyższenia w tym trybie, konieczna jest w każdym przypadku zmiana statutu wprowadzająca taką możliwość. Zmiana ta powinna się odbyć większością ¾ głosów przy obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej 50% kapitału zakładowego, jeśli statut nie przewiduje warunków ostrzejszych. W spółce publicznej natomiast wymagana jest reprezentacja 1/3 kapitału zakładowego (art. 445 § 1 KSH). Przepisy o podwyższeniu kapitału zakładowego w oparciu o kapitał docelowy (autoryzowany) mają na celu ułatwienie procesu podwyższenia. Na podstawie upoważnienia statutowego zarząd podejmuje czynności w zakresie podwyższenia. I o tym będzie mowa w pyt. 86 )
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego (celem takiego podwyższenia może być pozyskanie środków na rozwój spółki doinwestowanej przez inwestorów z wykorzystaniem finansowania długiem przez emisję obligacji, warrantów subskrypcyjnych, albo oddłużenie spółki przez konwersję wierzytelności. Te warunkowe podwyższenie może prowadzić również do obniżenia kosztów pozyskania kapitału zakładowego, eliminuje też ryzyko zaskarżenia akcji nowej emisji. Podwyższenie kapitału zakładowego odbywa się na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. To podwyższenie może się odbyć tylko w celu określonym w art. 448 § 2 KSH, którego dojście do skutku jest uzależnione wyłącznie od zdarzenia przyszłego i niepewnego, a polegające na złożeniu spółce w określonym terminie oświadczeń o objęciu akcji przez osobę uprawnioną.)
83. Wymień rodzaje subskrypcji akcji i ich adresatów.
Subskrypcja prywatna - polega na złożeniu przez spółkę oferty indywidualnie oznaczonemu adresatowi i jej przyjęciu .Mogą to być indywidualnie określeni inwestorzy, którzy mogą dokapitalizować spółkę.
Subskrypcja zamknięta - polega na zaoferowaniu akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy pierwszeństwo objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym (art. 431 § 2 pkt 2 KSH).
Subskrypcja otwarta - polega na tym, że oferta jest skierowana do osób, którym nie służy prawo poboru (art. 431 § 2 pkt 3 w zw. z art. 440 § 1 KSH). Tak więc może ona dotyczyć akcjonariuszy bez prawa poboru, jak i osób trzecich.
84. Na czym polega istota zwykłego podwyższenia kapitału zakładowego SA?
Zgodnie z art. 431 KSH Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Emisja nowych akcji może się odbyć w drodze: subskrypcji prywatnej, zamkniętej, otwartej, które opisałam w pyt. wyżej). Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą jego zarejestrowania (wyjątek stanowi warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego), po całkowitym wpłaceniu co najmniej 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego powinna być zgłoszona do sądu rejestrowego przez zarząd w ciągu 6 m-cy od dnia jej powzięcia.
Szczególnym trybem podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej, zaliczanym do zwykłego podwyższenia kapitału zakładowego, jest podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki. Określa się je również mianem podwyższenia kapitału zakładowego metodą kapitalizacji rezerw , „papierowym podwyższeniem” kapitału zakładowego. Polega ono na przepisaniu środków finansowych wykazanych w bilansie spółki pod pozycją kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych, utworzonych z zysku spółki na pozycję „kapitał zakładowy”. Podwyższenie kapitału zakładowego w tym trybie może się odbyć przez zwiększenie liczby akcji, zwiększenie ich wartości nominalnej albo z zastosowaniem obu technik łącznie. Jeżeli dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego ze środków własnych spółki, nie dochodzi do zwiększenia jej majątku, ale do wzmocnienia sytuacji akcjonariuszy, którzy będą mieli większą liczbę akcji lub akcje o większej wartości. Warunkiem tego typu podwyższenia jest istnienie w spółce środków, które mogą być, zgodnie z przepisami ustawy, przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki (art. 442 § 1 KSH).
Środki te mogą pochodzić z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, z kapitałów rezerwowych utworzonych w związku z umorzeniem akcji zgodnie z art. 360 § 2 KSH oraz z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, które zgodnie ze statutem nie mogą być przeznaczone do podziału między akcjonariuszy, oraz z kapitału zapasowego. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego ze środków spółki może zostać powzięta, jeżeli zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk i opinia biegłego rewidenta nie zawiera istotnych zastrzeżeń dot. Sytuacji finansowej spółki.
Nowe akcje, jak również przyrost wartości akcji nie wymagają objęcia i są przydzielane akcjonariuszom w stosunku do ich udziałów w dotychczasowych kapitale zakładowym.
85. Do kogo jest adresowane warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego SA?
- obligatariuszy obligacji zamiennych lub obligacji z prawem pierwszeństwa
- pracowników, członków zarządu lub rady nadzorczej w zamian za wkłady niepieniężne stanowiące wierzytelności, jakie przysługują im z tytułu nabytych uprawnień do udziału w zysku spółki lub spółki zależnej [z wyłączeniem zgromadzenia wspólników]
- posiadaczy warrantów subskrypcyjnych
Celem podwyższenia warunkowego może być tylko: przyznanie praw do objęcia akcji przez osoby wskazane przeze mnie wyżej, ale to tak na marginesie;) art. 448 § 2 KSH
86. Jaki organ realizuje procedurę podwyższenia kapitału zakładowego SA w oparciu o kapitał docelowy?
Zawarte w art. 444 KSH. Przepisy o podwyższeniu kapitału zakładowego w oparciu o kapitał docelowy (autoryzowany) mają ca celu ułatwienie procesu podwyższenia kapitału zakładowego. Odbywa się ono w nieco uproszczony sposób, polegający na tym, że na podstawie upoważnienia statutowego zarząd podejmuje czynności w zakresie podwyższenia. Zarząd jest upoważniony na maksymalny okres 3-letni do podejmowania uchwał w sprawie podwyższenia. Uchwały zarządu zastępują uchwałę walnego zgromadzenia i mogą być dokonywane w terminie 3-letnim od zarejestrowania jego zmiany w jednej lub kilku emisjach. Upoważnienie dla zarządu może być udzielone na kolejne 3 lata, ale tylko w trybie zmiany statutu. Obowiązuje zasada że zarząd może podjąć uchwałę wtedy, gdy akcje pokrywane są wkładami pieniężnymi. Upoważnienie zarządu do podwyższenia kapitału zakładowego w oparciu o kapitał docelowy może przewidywać emitowanie warrantów subskrypcyjnych z terminem wykonania prawa zapisu upływającym nie później niż okres , na który zostało udzielone upoważnienie (art.444§7 KSH)
Należy pamiętać, iż nie można podwyższyć kapitału zakładowego w oparciu o kapitał docelowy, gdy odbywa się to ze środków własnych spółki. Zakazane jest również wydawanie przez zarząd, akcji uprzywilejowanych lub przyznawanie uprawnień osobistych indywidualnie oznaczonym akcjonariuszom, zgodnie z art. 354 KSH. Uchwała zarządu podjęta w granicach statutowego upoważnienia, która zastępuje uchwałę walnego zgromadzenia, musi mieć formę aktu notarialnego.
87. Funkcje subemitenta usługowego w procesie podwyższania kapitału zakładowego S.A
Zaczniemy od wyjaśnienia pojęcia subemitenta usługowego - rozumie się przez to nie będącą emitentem (podmiot wystawiający albo emitujący papiery wartościowe we własnym imieniu, np. bank, S.A., Skarb Państwa) lub wprowadzającym stronę umowy o subemisję usługową.
Subemitent usługowy to podmiot, który zobowiązuje się do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych danej emisji, oferowanej wyłącznie temu podmiotowi w celu dalszego ich zbywania w okresie pierwotnym lub pierwszej ofercie publicznej.
Podmiot występujący w roli subemitenta usługowego pełni funkcję swoistego gwaranta wobec dojścia do skutku nowej emisji lub sprzedaży papierów przez ich dotychczasowych właścicieli. Udział takiej instytucji w procesie wprowadzania papierów do publicznego obrotu nie jest oczywiście obligatoryjny, jednak mając na uwadze niepewność występującą na rynku kapitałowym, spółki nierzadko korzystają z usług podmiotów, które przejmują na siebie, w całości lub w części, ryzyko uplasowania papierów wśród inwestorów oraz zapewniają emitentowi wpływ środków z emisji w zaplanowanym przez niego terminie. Subemitent usługowy nabywa na własny rachunek całość lub część papierów danej emisji (lub pakietu sprzedawanego przez dotychczasowych właścicieli) w celu ich dalszego zbywania. Przy czym zbywanie przez subemitenta nabytych w ten sposób papierów może odbywać się wyłącznie na podstawie prospektu emisyjnego, na podstawie którego emitent wprowadził je do publicznego obrotu i przeprowadził ich ofertę, w terminach i na zasadach w nim określonych. Z punktu widzenia interesów emitenta zawarcie umowy o submisję usługową ma szczególne znaczenie. Subemitent usługowy, nabywając papiery nie tylko gwarantuje dojście emisji do skutku, lecz również zastępuje emitenta w przeprowadzeniu oferty oraz przekazuje emitentowi środki finansowe z tytułu nabycia papierów, niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie uda mu się dokonać dalszego ich zbycia. Subemisja usługowa jest wykorzystywana m.in. w przypadku programów motywacyjnych dla pracowników emitenta. Subemitent obejmuje wówczas całą emisję, a następnie zbywa papiery na rzecz osób uprawnionych, w miarę jak wypełniają one warunki nabycia akcji określone w programie.
Zgodnie z art. 433 § 3 pkt 1 KSH
uchwała o podwyższeniu kapitału stanowi, że nowe akcje mają być objęte w całości przez instytucję finansową (subemitenta), z obowiązkiem oferowania ich następnie akcjonariuszom celem umożliwienia im wykonania prawa poboru na warunkach określonych w uchwale
uchwała stanowi, że nowe akcje mają być objęte przez subemitenta w przypadku, gdy akcjonariusze, którym służy prawo poboru, nie obejmą części lub wszystkich oferowanych im akcji.
Art. 433 § 4 KSH Objęcie akcji przez subemitenta może nastąpić tylko za wkłady pieniężne.
Zawarcie umowy z subemitentem, wymaga zgody walnego zgromadzenia
88. Co określa się mianem warrantu subskrypcyjnego?
Art. 453 § 2 KSH Pod pojęciem warrantu subskrypcyjnego należy rozumieć emitowane przez spółkę papiery wartościowe imienne lub na okaziciela uprawniające ich posiadacza do zapisu lub objęcia akcji nowej emisji, z wyłączeniem prawa poboru normalnie przysługującego dotychczasowym akcjonariuszom. Omawiane papiery wartościowe zawierają bezwarunkowe i nieodwołalne zobowiązanie ich wystawcy (spółka - emitent warrantu) do dostarczenia instrumentu bazowego ( akcje spółki - emitenta) w celu dokonania przez uprawnionego z warrantu zapisu na akcje i następczego objęcia tych akcji. W sensie ekonomicznym zaś warranty subskrypcyjne stanowią pochodne instrumenty finansowe, których cena jest uzależniona od ceny instrumentu bazowego (w tym wypadku akcji emitenta).
89. Z jakim momentem staje się skuteczne obniżenie kapitału zakładowego SA.?
Art. 455 - 458 KSH. Obniżenie kapitału zakładowego SA staje się skuteczne od chwili wpisania do rejestru. Zarząd spółki zgłasza obniżenie do sądu rejestrowego. Przed zarejestrowaniem obniżenie nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Obniżenie kapitału zakładowego zarząd powinien zgłosić w celu wpisania do rejestru w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy.
Kapitał zakładowy obniża się w drodze zmiany statutu przez zmniejszenie wartości nominalnej akcji, zmniejszenie liczby akcji (umorzenie akcji), połączenie akcji lub przez podział spółki przez wydzielenie. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać cel obniżenia, kwotę o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony oraz sposób obniżenia.
Nie można obniżyć kapitału zakładowego poniżej 500 000 zł a wartość jednej akcji nie powinna być niższa niż 1 gr.
90. Pojęcie akcji
Akcja jest pojęciem wieloznacznym
Akcja może być rozpatrywana przede wszystkim w kontekście kapitału zakładowego. Kapitał zakładowy dzieli się na akcje, a więc określone wartości nominalne, odpowiadające wnoszonym do spółki wkładom. W tym znaczeniu akcja rozumiana jest jako udział kapitałowy w kapitale zakładowym. Fakt posiadania akcji w kapitale zakładowym (udziałów kapitałowych) nie wiąże się bezpośrednio z posiadaniem dokumentu potwierdzającego te prawa. Udziały kapitałowe (akcje) powstają już w momencie złożenia oświadczenia o objęciu akcji. Udziały kapitałowe realizują się w pełni w chwili ich pokrycia w kapitale zakładowym. Po rejestracji spółki wspólnik ma roszczenie do spółki o wydanie dokumentu akcyjnego.
Drugie znaczenie pojęcia „akcja” wiąże się z ogółem praw i obowiązków wynikających z praw udziałowych. Obowiązki muszą być jednak związane z prawami i jako kompleks stanowią o pozycji wspólnika w spółce. Ogół praw wynikających z uczestnictwa w spółce jest następstwem posiadania przez akcjonariuszy udziałów kapitałowych.
Trzecie znaczenie- akcja rozumiana jest jako dokument formalny, papier wartościowy stwierdzający prawo uczestnictwa w spółce. Tekst dokumentu akcji określony został w art. 328 KSH. Powinien on zawierać:
firmę, siedzibę i adres spółki,
sąd, w którym spółka jest zarejestrowana, i liczbę rejestru
datę zarejestrowania spółki i wystawienia akcji
wartość nominalną, liczbę, serię, rodzaj danej akcji i uprawnienia szczególne z akcji
wysokość dokonanej wpłaty, jeżeli są to akcje imienne
ograniczenia co do rozporządzenia akcją
przepisy statutu o związanych z akcją obowiązkach do świadczeń na rzecz spółki
Akcja powinna być opatrzona pieczęcią spółki z podpisem zarządu, który może być mechanicznie odtwarzany (tzw. Facsimile). Akcja która nie zawiera elementów określonych w pkt 1, 2 i 4 i nie jest podpisana i opieczętowana, jest nieważna. Nie oznacza to że traci się uczestnictwo w spółce. Posiadacz wadliwej akcji musi udowodnić swoje prawo do udziału w spółce, a wówczas ma roszczenie o wydanie nowej akcji.
91. Czym wyznaczane są poszczególne rodzaje wartości akcji?
Art. 308 KSH stwierdza że wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.
Statut może przewidywać cenę wyższą.
Wartość emisyjna- taka po jakiej akcje są emitowane. Założyciele, spodziewając się zainteresowania swoimi akcjami, mogą określać wartość emisyjną na poziomie wyższym od wartości nominalnej. Zebrana w ten sposób nadwyżka (tzw. agio) tworzy kapitał zapasowy i musi być zbierana do momentu zarejestrowania.
Inną wartością jest cena zbycia akcji, a w przypadku spółek notowanych na giełdzie, cena giełdowa, mogą one odbiegać zarówno od wartości nominalnej, jak i emisyjnej.
92. Wskaż inne poza akcjami - dokumenty opiewające na prawa w SA. (art. 355 KSH)
Świadectwa tymczasowe jest papierem wartościowym, który inkorporuje prawa udziałowe akcjonariusza. Od akcji różni się tym, że jest papierem wartościowym temporalnym, tj. ma
określony okres ważności. Okres ten kończy się z pełną wpłatą na akcje. Imienne świadectwa tymczasowe są wydawane bowiem na dowód częściowej wpłaty na akcje. Wydane przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego są nieważne. Świadectwa tymczasowe są dokumentami imiennymi, wydanie takiego świadectwa na okaziciela powoduje jego nieważność.
Imienne świadectwa założycielskie są dokumentami, które mogą być wydawane tylko celem wynagrodzenia za usługi oddane przy powstaniu spółki. Mogą one być wydane najwyżej na 10 lat od chwili zarejestrowania spółki. Świadectwa te dają prawo do uczestniczenia w podziale czystego zysku spółki w granicach ustalonych przez statut po uprzednim odliczeniu na rzecz akcjonariuszy określonej w statucie minimalnej dywidendy. Świadectwa założycielskie nie są papierami wartościowymi, ale jedynie dokumentami legitymacyjnymi, dlatego nie można wprost (tylko odpowiednio) stosować przepisy o akcjach.
Świadectwa użytkowe- zastąpiły akcje użytkowe, które można było wydawać na gruncie KH. Statut może przewidywać, że w zamian za akcje umorzone spółka wydaje świadectwa użytkowe bez określonej wartości nominalnej. Można wydawać świadectwa imienne lub na okaziciela. Świadectwo takie- jeżeli statut nie stanowi inaczej - uczestniczy na równi z akcjami w dywidendzie oraz nadwyżce majątku spółki, pozostałej po pokryciu wartości nominalnej akcji. Uprawnionemu ze świadectwa użytkowego nie można przyznać żadnych innych uprawnień. Nie ponosi on odpowiedzialności za zobowiązania związane z umorzoną akcją.
Świadectwa założycielskie i użytkowe dają uprawnienia, które nie wiążą się ze statutem wspólnika w spółce akcyjnej, a mogą przysługiwać osobom trzecim.
93. Wymień podstawowe klasyfikacje akcji
Akcje możemy podzielić na:
akcje uzyskane za gotówkę, aporty (akcje aportowe- art.336 KSH)
akcje zwykłe i uprzywilejowane (art. 351-353 KSH)
akcje nieme - wobec akcji uprzywilejowanej w zakresie dywidendy może być wyłączone prawo głosu ale za to korzystają z pierwszeństwa w zaspokajaniu przed pozostałymi akcjonariuszami i mogą dostawać nawet 150 % dywidendy(art. 353 § 3 KSH)
akcje imienne i na okaziciela (art. 334-335 KSH)
akcje własne wyemitowane i kupione przez spółkę (a to miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach)(art. 362 KSH)
akcje, z którymi związane są szczególne obowiązki np. Obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych (art. 356 KSH)
akcje objęte wspólnością (art. 333 KSH)
akcje gratisowe wydawane akcjonariuszom gdy kapitał zakładowy jest podwyższany przez zwiększenie wartości nominalnej akcji przez pokrycie ze środków spółki
akcje winkulowane te których zbycie jest ograniczone umownie (w celu zagwarantowania głosowania na walnym zgromadzeniu)
94. Jakie akcje są akcjami imiennymi?
Akcje imienne zawierają oznaczenie osoby akcjonariusza. W spółce mogą istnieć zarówno akcje imienne, jak i akcje na okaziciela. Możliwa jest zamiana jednego rodzaju akcji na inny (akcji na okaziciela na akcje imienne lub odwrotnie), ale tylko gdy statut tak stanowi. Akcje imienne można wydawać przed pełną wpłatą. Wysokość wpłat powinna być uwidoczniona na akcjach na akcjach imiennych i świadectwach tymczasowych. Obrót akcjami imiennymi może być ograniczony (ale nigdy zabroniony). Akcje imienne do zbycia wymagają odrębnej umowy lub zaznaczenia zmiany właściciela na odwrocie akcji, przeniesienia posiadania akcji i zapłacenia ceny (art. 339 KSH).
95. Wymień rodzaje przywilejów, które mogą być przywiązane do akcji
Uprzywilejowanie akcji może dotyczyć zarówno praw majątkowych, jak i korporacyjnych. Przepis art. 351 § 2 k.s.h.., który określa rodzaje przywilejów, zawiera jedynie wyliczenie przykładowe Uprzywilejowanie może dotyczyć: prawa głosu, dywidendy, podziału majątku w przypadku likwidacji spółki. Warunkiem ustania zarówno wymienionych, jak i dodatkowych uprzywilejowań jest uregulowanie tych kwestii w statucie. Dodatkowe uprzywilejowanie może polegać np. na pierwszeństwie wykonywania prawa poboru, pierwszeństwie lub w ostatnim rzędzie umorzenia akcji, czy też prawie do powoływania lub odwoływania organów. Akcje mogą być uprzywilejowane w ten sposób, że część z nich będzie miała uprzywilejowanie określonej kategorii (co do głosu), a część innej kategorii (co do dywidendy). Akcje mogą kumulować w sobie różne rodzaje uprzywilejowania.
Akcje uprzywilejowane co do głosu- z wyjątkiem akcji niemych, powinny być akcjami imiennymi. Uprzywilejowanie co do głosu może być uzależnione od różnych warunków. Jednej akcji nie można przyznać więcej niż 2 głosy. Od 1 maja 2004 r. ( jak ktoś nie wie od wtedy jesteśmy w UE) w statutach spółek, w których akcjonariuszem jest Skarb Państwa dopuszcza się uprzywilejowanie akcji lub udziałów Skarbu Państwa w sprawach o których mowa w art. 351-354 (uprzywilejowanie co do głosu, dywidendy oraz osobiste uprawnienia akcjonariusza), ale tylko ze względu na ważny interes publiczny, w szczególności na ochronę bezpieczeństwa państwa.
Uprzywilejowanie co do dywidendy- może przekraczać nie więcej niż połowę dywidendy przeznaczonej do wypłaty akcjonariuszom uprawnionym z akcji uprzywilejowanych (art. 353 § 1 KSH) . Z uprzywilejowaniem co do dywidendy wiążą się tzw. Akcje nieme. Akcje uprzywilejowane co do dywidendy nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi akcjami (art353 § 2 KSH)
Uprzywilejowanie co do podziału majątku w razie likwidacji spółki- polega na wysokości kwot wypłacanych z majątku, ale także może dotyczyć pierwszeństwa przed innymi akcjonariuszami wypłaty takich kwot.
96. Dlaczego akcje aportowe po ich wniesieniu do SA są czasowo deponowane w spółce
Akcje aportowe są akcjami szczególnymi. Ze względu na niebezpieczeństwo zbyt wysokiej wyceny aportów (mimo bardzo sformalizowanego trybu wyceny) akcje wydane za wkłady niepieniężne: muszą być akcjami imiennymi, nie mogą być zbywane i zastawiane, muszą być zatrzymane w spółce przez okres aż do zatwierdzenia przez walne zgromadzenie. Ograniczenia powyższe dotyczą również akcji, które są pokryte częściowo wkładami pieniężnymi i niepieniężnymi. Polega ono na możliwości zatrzymania akcji aportowych w spółce w celu zabezpieczenia jej roszczeń dotyczących wkładów niepieniężnych.
97. Wymień prawa majątkowe akcjonariuszy
Do najważniejszych praw należą:
prawo do dywidendy (prawo do udziału w czystym zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta i przeznaczonym przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom (art. 347 § 1 KSH)),
prawo poboru akcji (prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do posiadanych),
prawo do kwoty likwidacyjnej,
prawo do żądania przymusowego wykupu
98. Jak unormowano w KSH obrót akcjami?
Istotą akcji jest , że są one zbywalne (art. 337 KSH). Jakiekolwiek ograniczenie w zbywaniu akcji musi mieć wyraźną podstawę. Ograniczenia mogą dotyczyć tylko akcji imiennych, akcje na okaziciela mogą być zbywane bez ograniczenia. Zbywanie akcji imiennych może być ograniczone w statucie w ten sposób, że musi być udzielone zezwolenie spółki albo wskazuje się w nim inne ograniczenia (art. 337 § 2). W przypadku gdy statut uzależnia przeniesienie akcji od zgody spółki, zgody udziela zarząd w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jeżeli statut nie stanowi inaczej. (art. 337 § 3 KSH). Jeżeli spółka odmawia zgody na przeniesienie akcji, powinna wskazać innego nabywcę. Termin do wskazania nabywcy, cenę albo sposób jej określenia oraz termin zapłaty określa statut. W przypadku braku tych postanowień akcja imienna może być zbyta bez ograniczenia. Termin do wskazania nabywcy nie może być dłuższy niż dwa miesiące od dnia zgłoszenia spółce zamiaru przeniesienia akcji (art. 337 § 4). Zbycie akcji w postępowaniu egzekucyjnym nie wymaga zgody spółki (art. 337 § 5).
Umowa ograniczająca na określony czas rozporządzanie akcją lub częścią ułamkową akcji jest dopuszczalna. Ograniczenie rozporządzania nie może być ustanowione na okres dłuższy niż pięć lat od dnia zawarcia umowy.
Dopuszczalne są umowy ustanawiające prawo pierwokupu lub inne prawo pierwszeństwa nabycia akcji lub ułamkowej części akcji. Ograniczenia rozporządzania, wynikające z takich umów, nie mogą trwać dłużej niż dziesięć lat od dnia zawarcia umowy.
Szczególną odmianą zbycia akcji jest uprawnienie do żądania przymusowego odkupu akcji przysługujące akcjonariuszom mniejszościowym. (Art. 418 KSH- Walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95 % kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego. Uchwała wymaga większości 95 % głosów oddanych. Statut może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwały.)
(art. 417 KSH) Wykupu akcji dokonuje się po cenie notowanej na rynku regulowanym, według przeciętnego kursu z ostatnich trzech miesięcy przed powzięciem uchwały albo też, gdy akcje nie są notowane na rynku regulowanym, po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie. Jeżeli akcjonariusze nie wybiorą biegłego na tym samym walnym zgromadzeniu, zarząd zwróci się w terminie tygodnia od dnia walnego zgromadzenia do sądu rejestrowego o wyznaczenie biegłego celem wyceny akcji będących przedmiotem wykupu. Wykupu akcji dokonuje się za pośrednictwem zarządu.
Osoby, które zamierzają wykupić akcje, powinny wpłacić należność równą cenie wszystkich nabywanych akcji (cena wykupu) na rachunek bankowy spółki w terminie trzech tygodni od dnia ogłoszenia ceny wykupu przez zarząd. Cena wykupu może zostać ogłoszona również na walnym zgromadzeniu.
Zarząd powinien dokonać wykupu akcji na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce w terminie miesiąca od upływu terminu złożenia akcji, o którym mowa w art. 416 § 4, jednakże nie wcześniej niż po wpłaceniu ceny wykupu.
Statut może przewidywać zmianę przedmiotu działalności spółki bez wykupu, jeżeli uchwała powzięta będzie większością dwóch trzecich głosów w obecności osób reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego.
99. Na czym polega prawo poboru akcji?
Art. 433 - 438
Prawo poboru w spółce akcyjnej jest prawem realizowanym przy podwyższeniu kapitału zakładowego w drodze subskrypcji zamkniętej. Dotychczasowi akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych akcji w stosunku do posiadanych. Prawo to ma służyć utrzymaniu dotychczasowej proporcji posiadanych akcji, a w konsekwencji utrzymać układ głosów na walnym zgromadzeniu. Prawo poboru jest traktowane jako warunkowe prawo podmiotowe, które przysługuje akcjonariuszom wobec spółki, pod warunkiem że nie zostaną go pozbawieni w całości lub w części. Pozbawienie prawa poboru wiążę się z podjęciem przez walne zgromadzenie stosownej uchwały. Uchwała ta wymaga uzyskania większości co najmniej 4/5 głosów i musi być podjęta w interesie spółki. W szczególnych sytuacjach uchwałę o pozbawieniu akcjonariuszy prawa poboru może podjąć zarząd za zgodą rady nadzorczej. (to co pogrubione jest najważniejsze a reszta to takie rzeczy dodatkowe które mogą być potrzebne ale nie jestem pewna )
Prawo poboru może być zrealizowane w następstwie ogłoszenia, chyba że wszystkie dotychczasowe akcje są akcjami imiennymi, wówczas można zrezygnować z ogłoszenia i dokonać zawiadomienia listami poleconymi. Ogłoszenia dokonuje zarząd.
Cena nowych akcji nie może być ustalona poniżej wartości nominalnej .
W terminie określonym w ogłoszeniu, akcjonariusze mają prawo wykonać prawo poboru w ten sposób, że zapisują się na akcje i dokonują wpłat w terminie i miejscu wskazanym. Jeżeli realizacja prawa poboru przez akcjonariusza odbywa się bezpośrednio, akcjonariusz niewyłączony od prawa poboru może wnieść wkłady pieniężne i niepieniężne (gdy uchwała tak stanowi). Gdy realizowane jest przez subemitenta , może być dokonane tylko za wkłady pieniężne. Podjęcie czynności przez subemitenta wymaga zgody walnego zgromadzenia na wniosek zarządu. Wniosek ten musi być zaaprobowany przez rade nadzorczą. Uprawnienie w tym zakresie może być przekazane radzie nadzorczej jeżeli statut lub uchwała tak stanowi.
Jeżeli w pierwszym terminie dotychczasowi akcjonariusze nie wykonali prawa poboru akcji, zarząd ogłasza drugi, co najmniej dwutygodniowy termin poboru pozostałych akcji przez wszystkich dotychczasowych akcjonariuszy.
W ten sposób w drugim terminie uczestniczą w prawie poboru kolejny raz akcjonariusze, którzy już wykonali prawo poboru w pierwszym terminie. O ile więc w pierwszym terminie można było zachować zasadę proporcjonalności w stosunku do liczby posiadanych akcji, o tyle w drugim akcje nieobjęte są przydzielane według następujących zasad:
1) jeżeli liczba zamówień przewyższa liczbę pozostałych do objęcia akcji, każdemu subskrybentowi należy przyznać taki procent nie objętych dotychczas akcji, jaki przysługuje mu w dotychczasowym kapitale zakładowym; pozostałe akcje dzieli się równo w stosunku do liczby zgłoszeń, z tym że ułamkowe części akcji przypadające poszczególnym akcjonariuszom uważa się za nieobjęte,
2) liczba akcji przydzielonych akcjonariuszowi zgodnie z pkt 1 nie może być wyższa niż liczba akcji, na które złożył on zamówienie,
3) pozostałe akcje, nieobjęte zgodnie z pkt 1 i 2, zarząd przydziela według swego uznania, jednak po cenie nie niższej niż cena emisyjna.
Walne zgromadzenie może uchwalić inne zasady przydziału akcji w drugim terminie
Zapis na akcje sporządza się w formie pisemnej na formularzu przygotowanym przez spółkę co najmniej w dwóch egzemplarzach na każdego subskrybenta; jeden egzemplarz przeznaczony jest dla subskrybenta, drugi dla spółki. Zapis subskrypcji powinien być złożony spółce albo osobie przez nią upoważnionej w terminie podanym w ogłoszeniu, prospekcie albo w liście poleconym. Zapisy powinny zawierać: oznaczenie liczby i rodzajów subskrybowanych akcji, wysokość wpłaty dokonanej na akcje, zgodę subskrybenta na brzmienie statutu, jeżeli subskrybent nie jest akcjonariuszem spółki, podpisy subskrybenta oraz spółki albo innego podmiotu upoważnionego do przyjmowania zapisów i wpłat na akcje, adres podmiotu upoważnionego do przyjmowania zapisów i wpłat na akcje.
Przyjęcie zapisu może być poświadczone pieczęcią lub mechanicznie odtwarzanym podpisem.
Zapis na akcje dokonany pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu jest nieważny.
Nieważne jest oświadczenie subskrybenta, które nie zawiera wszystkich danych, o których mowa powyżej. Dodatkowe postanowienia nie przewidziane w formularzu nie wywołują skutków prawnych.
Termin do zapisywania się na akcje nie może być dłuższy niż trzy miesiące od dnia otwarcia subskrypcji.
Jeżeli w terminie, o którym mowa powyżej, całość lub co najmniej minimalna liczba oferowanych akcji nie zostanie subskrybowana i należycie opłacona, podwyższenie kapitału zakładowego uważa się za niedoszłe do skutku.
W terminie dwóch tygodni po upływie terminu zamknięcia subskrypcji zarząd powinien ogłosić o niedojściu podwyższenia kapitału zakładowego do skutku w pismach, w których były opublikowane ogłoszenia o subskrypcji, i równocześnie wezwać subskrybentów do odbioru wpłaconych kwot.
Termin odbioru wpłaconych kwot nie może być dłuższy niż dwa tygodnie od dnia ogłoszenia wezwania, o którym mowa w zdaniu poprzednim, lub od dnia otrzymania listu poleconego przez akcjonariusza.
Jeżeli co najmniej minimalna liczba akcji przeznaczonych do objęcia została subskrybowana i należycie opłacona, zarząd powinien dokonać, w terminie dwóch tygodni od upływu terminu zamknięcia subskrypcji, przydziału akcji subskrybentom zgodnie z ogłoszonymi zasadami przydziału akcji.
Wykazy subskrybentów ze wskazaniem liczby i rodzaju przyznanych każdemu z nich akcji należy wyłożyć najpóźniej w terminie tygodnia od dnia przydziału akcji i pozostawić do wglądu w ciągu następnych dwóch tygodni w miejscach, gdzie zapisy były przyjmowane.
Osoby, którym akcji nie przydzielono, należy wezwać do odbioru wpłaconych kwot najpóźniej z upływem dwóch tygodni od dnia zakończenia przydziału akcji.
100. Pojęcie subemitenta i jego rola w podwyższaniu kapitału zakładowego S.A.
Subemitent- strona umowy o subemisję nie będąca emitentem lub wprowadzającym.
W warunkach polskiego rynku kapitałowego wyróżnia się subemitentów usługowych oraz inwestycyjnych.
Subemitent inwestycyjny ma obowiązek na podstawie umowy subemisji inwestycyjnej - nabycia na własny rachunek całości lub części oferowanych papierów wartościowych, na które nie złożono zapisów w terminie.
Subemitent usługowy w istocie nabywa od emitenta całość lub część emisji gwarantując jej powodzenie (jeśli umowa przewiduje nabycie całości emitowanych papierów wartościowych przez subemitenta). W tym przypadku subemitent usługowy dalsze działania podejmuje już wyłącznie na własne ryzyko. Dalsze działania polegają na sprzedaży akcji na rynku pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej.
Podmiot występujący w roli subemitenta pełni funkcję swoistego gwaranta wobec dojścia do skutku nowej emisji lub sprzedaży papierów przez ich dotychczasowych właścicieli.
Jego rola w podwyższeniu kapitału jest prosta- Jak wiemy z tego co już napisała Agnieszka podwyższenie kapitału zakładowego następuje w drodze emisji nowych akcji lub na skutek podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Więc jak mamy te nowe akcje, które chcemy sobie wyemitować to nie musimy kombinować sami. Uchwalamy w uchwale że nowe akcje mają być objęte w całości przez instytucję finansową (subemitenta), z obowiązkiem oferowania ich następnie akcjonariuszom celem umożliwienia im wykonania prawa poboru na warunkach określonych w uchwale (art. 433 § 3), jeśli akcjonariusze nie obejmą całości lub części oferowanych im akcji to nowe akcje obejmuje je subemitent i robi z nimi co chce . Ale subemitent może objąć akcje tylko za wkłady pieniężne.
Zawarcie umowy z subemitentem wymaga zgody walnego zgromadzenia. Wniosek w tym temacie składa zarząd a opiniuje go rada nadzorcza.
101. Jak unormowano w KSH wnoszenie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego przy tworzeniu spółki akcyjnej
Zgodnie bowiem z art. 306 pkt. 2 ksh do powstania spółki akcyjnej wymaga się wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej może być pokryty wkładami pieniężnymi lub niepieniężnymi (aporty) albo z wykorzystaniem obu typów wkładów. Art. 309 KSH używa pojęcia obejmowania akcji za wkłady pieniężne i niepieniężne czyli zobowiązania się osób starających się o status akcjonariusza do przekazania na rzecz spółki pieniędzy lub aportów o wartości, która odpowiada ustalonej w statucie kwocie kapitału zakładowego. Zobowiązanie to zawiera w sobie oświadczenie o zgodzie na: zawiązanie spółki, brzmienie statutu i objęcie akcji. Pokrycie kapitału zakładowego wkładami pieniężnymi jest zobowiązaniem, które nie musi wystąpić w całości przed rejestracją spółki. Art. 309 § 3 KSH stwierdza że: akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartej wysokości ich wartości nominalnej. Akcje obejmowane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki.
Art. 309 § 4 stanowi że akcje obejmowane za wkłady niepieniężne albo niepieniężne i pieniężne, muszą pokryć kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 125 000 zł do momentu zarejestrowania spółki.
Jeżeli do momentu zarejestrowania wkłady nie są wnoszone w całości, w statucie lub uchwale walnego zgromadzenia należy określić terminy i zasady, wnoszenia wkładów po zarejestrowaniu. Walne zgromadzenie może upoważnić zarząd do ustalenia terminów wpłat na akcje (art. 330 § 1 KSH). Naruszenie ustalonych zasad, terminów i wysokości wpłat na akcje powoduje skutki określone w art. 331 KSH tj. akcjonariusz zostaje pozbawiony swoich praw udziałowych przez unieważnienie dokumentów akcji lub świadectw tymczasowych.
Art. 315 KSH stanowi że wpłaty na akcje powinny być dokonane bezpośrednio lub za pośrednictwem firmy inwestycyjnej, na rachunek spółki w organizacji prowadzony przez bank na terytorium Unii Europejskiej lub państwa będącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Przedmiot wkładu pozostaje do wyłącznej dyspozycji zarządu.
KSH reguluje w sposób sformalizowany proces wnoszenia aportów. Zgodnie z art. 311 KSH jeżeli przed wpisem do rejestru wnoszone są wkłady niepieniężne albo spółka nabywa mienie lub dokonuje zapłaty wynagrodzenia za usługi świadczone przy jej powstaniu, założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie, które powinno przedstawiać w szczególności: przedmiot wkładów niepieniężnych oraz liczbę i rodzaj wydawanych w zamian za nie akcji i innych tytułów uczestnictwa w dochodach lub w podziale majątku spółki, mienie nabywane przed zarejestrowaniem spółki oraz wysokość i sposób zapłaty, usługi świadczone przy powstaniu spółki oraz wysokość i sposób wynagrodzenia, osoby, które wnoszą wkłady niepieniężne, zbywają spółce mienie lub otrzymują wynagrodzenie za usługi, zastosowaną metodę wyceny wkładów.
W sprawozdaniu należy umotywować zamierzone transakcje, w tym także objęcie akcji za wkłady niepieniężne i wysokość przyznanego wynagrodzenia lub zapłaty. Do sprawozdania należy dołączyć odpowiednie dokumenty w oryginałach lub urzędowo poświadczonych odpisach.
Jeżeli przedmiotem wkładu jest przedsiębiorstwo, do sprawozdania założycieli należy dołączyć sprawozdania finansowe dotyczące tego przedsiębiorstwa za okres ostatnich dwóch lat obrotowych. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzono przez okres krótszy niż dwa lata, sprawozdanie finansowe powinno obejmować cały okres działalności.
W sprawozdaniu założycieli , tworzonym z uwagi na wnoszenie przedsiębiorstwa w charakterze wkładu niepieniężnego, można nie ujmować mienia nabytego w zakresie zwykłych czynności tego przedsiębiorstwa.
Zgodnie z art. 312 KSH sprawozdanie założycieli należy poddać badaniu jednego albo kilku biegłych rewidentów w zakresie jego prawdziwości i rzetelności, jak również celem wydania opinii, czy wartość wkładów niepieniężnych odpowiada co najmniej wartości nominalnej obejmowanych za nie akcji bądź wyższej cenie emisyjnej akcji, a także czy wysokość przyznanego wynagrodzenia lub zapłaty jest uzasadniona.
Biegłego rewidenta wyznacza sąd rejestrowy właściwy ze względu na siedzibę spółki.
Sąd rejestrowy określa wynagrodzenie za pracę biegłego rewidenta i zatwierdza rachunek jego wydatków.
102. Jak unormowano w KSH powoływanie zarządu S.A.
Art. 368 KSH mówi że członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie. Zarząd może składać się z jednego lub większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Do zarządu mogą być powołane tylko osoby fizyczne (art. 18 § 1). Funkcji członka zarządu nie można łączyć z członkostwem w radzie nadzorczej.
103. Z jakich powodów wygasa lub może wygasnąć mandat członka zarządu SA.
Art. 369 KSH
Mandaty członków zarządu wygasają najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji. Zasadą jest obecnie powoływanie członków zarządu na okres indywidualnych kadencji. Reguła kadencji wspólnej musi wynika ze statutu spółki. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania go ze składu zarządu. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.
Zarówno nabycie członkostwa w zarządzie, jak i jego ustanie wpisywane jest do rejestru.
104. Sposób reprezentacji SA przez wieloosobowy zarząd
Art. 373 KSH - Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentacji reguluje statut. Jeżeli statut nie zawiera żadnych postanowień co do zasad reprezentacji, do składania oświadczeń woli i podpisywania w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu lub jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. Przepisy o zasadach reprezentacji nie wyłączają ustanowienia prokury jednoosobowej i łącznej, i nie ograniczają praw prokurentów wypływających z przepisów o prokurze. Oznacza to, że niezależnie od reguł reprezentacji przez zarząd, reprezentacja przez prokurentów odbywa się zgodnie z przyjętą prokurą jednoosobową lub łączną. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta.
105. Wskaż podstawowe funkcje Rady Nadzorczej S.A.
Rada nadzorcza pełni stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności ale zgodnie z art. 375 KSH nie ma prawa wydawać zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy:
ocena sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy w zakresie ich zgodności zarówno z księgami i dokumentami, jak i stanem faktycznym (art. 382 § 3 KSH)
ocena wniosków zarządu dotycząca podziału zysku albo pokrycia straty (art. 382 § 3 KSH)
składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników oceny dokumentów, o których mowa w pkt 1 i 2 (art. 382 § 3 KSH)
zawieszanie- z ważnych powodów- w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady na okres nie dłuższy niż 3 miesiące do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani , złożyli rezygnację albo z innych powodów nie mogą sprawować funkcji (art. 383 KSH)
zwoływanie walnego zgromadzenia w trybie art. 399 § 2 KSH
reprezentowanie spółki w umowach między członkiem zarządu a spółką oraz w sporach między nimi (art. 379 § 1 KSH). Nie dotyczy to jednak sytuacji , w której jedyny akcjonariusz jest jednocześnie prezesem jednoosobowego zarządu spółki (art. 379 § 2 KSH)
106. Jak unormowano w KSH sposób powoływania Rady Nadzorczej S.A.
Art. 385 KSH- Rada Nadzorcza musi się składać z co najmniej 3 członków, a w przypadku spółek publicznych z co najmniej 5 członków, powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie.
Jednakże statut może postanowić o czymś zupełnie innym sposobie powoływania członków rady nadzorczej.
Na wniosek akcjonariuszy, reprezentujących przynajmniej 20% kapitału zakładowego, wybór rady nadzorczej powinien być dokonany przez najbliższe walne zgromadzenie w drodze głosowania oddzielnymi grupami, nawet gdy statut przewiduje inny sposób powołania rady. Nie dotyczy to sytuacji, gdy w skład rady wchodzi choćby jedna osoba wyznaczona przez organy określone w odrębnej ustawie. Z chwilą dokonania wyboru co najmniej jednego członka rady nadzorczej w drodze głosowania grupami wygasają przedterminowe mandaty wszystkich dotychczasowych członków rady, z wyjątkiem osób, które są powoływane przez podmiot określony w odrębnej ustawie
107. Kto ustala wynagrodzenie dla Rady Nadzorczej SA?
Art. 392 KSH- Radzie Nadzorczej może zostać przyznane wynagrodzenie. Wynagrodzenie określa statut lub uchwała walnego zgromadzenia.
Wynagrodzenie członków rady w formie prawa udziału w zysku spółki za dany rok obrotowy, przeznaczonym do podziału między akcjonariuszy zgodnie z art. 347 § 1, może uchwalić tylko walne zgromadzenie.
Członkom rady nadzorczej przysługuje zwrot kosztów związanych z udziałem w pracach rady.
108. Wskaż obowiązkowe składowe porządku obrad zwyczajnego walnego zgromadzenia S.A.
Zwyczajne walne zgromadzenie (zbiera się raz do roku w ciągu 6 miesięcy po zakończeniu roku obrotowego)- ma oznaczać , że odbywa się ono w określonym czasie i jego przedmiotem muszą być co najmniej:
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy
powzięcie uchwały o podziale zysku lub pokryciu straty
udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków
109. Jak ustala się tytuł prawny udziału akcjonariuszy w walnym zgromadzeniu S.A.
Prawo udziału w walnym zgromadzeniu mają akcjonariusze uprawnieni z akcji imiennych i świadectw tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, mający przyznane prawo głosu, jeżeli są wpisani do księgi akcyjnej przynajmniej na tydzień przed terminem zgromadzenia. Ponadto mają prawo udziału w walnym zgromadzeniu właściciele akcji na okaziciela, którzy w tym terminie złożą akcje w spółce i nie odbiorą ich do zakończenia obrad. Informacja o tym kto jest uprawniony do udziału w walnym zgromadzeniu jest potrzebna po to, aby sporządzić listę akcjonariuszy uprawnionych do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. Lista ta powinna być wyłożona w lokalu zarządu przez 3 dni przed odbyciem zgromadzenia.
110. Jakie są podstawowe warunki skuteczności uchwał walnego zgromadzenia SA
Dla zapewnienia ważności i skuteczności uchwał walnego zgromadzenia konieczne jest przestrzeganie ich formalnej i materialnej zgodności z przepisami prawa. Formalna zgodność z prawem polega na uwzględnieniu wymaganego kworum (jeżeli jest ono konieczne z uwagi na odpowiedni przepis kodeksu spółek handlowych albo postanowienie statutu) oraz niezbędnej większości głosów, wymaganej do powzięcia uchwały w określonej sprawie. Natomiast materialna zgodność z prawem polega na zgodności treści uchwały walnego zgromadzenia z przepisami prawa, postanowieniami statutu, a także z dobrymi obyczajami obowiązującymi w obrocie gospodarczym.
Uchwały walnego zgromadzenia zapadają bezwzględna większością głosów jeżeli przepisy KSH lub statut nie stanowią inaczej. (art. 414 KSH).
Akcja daje prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu. Do większej liczby głosów upoważnia uprzywilejowanie co do głosu. Prawo głosu przysługuje od dnia pełnego pokrycia akcji, chyba że statut stanowi inaczej (art. 411 KSH)
Uchwała dotycząca emisji obligacji zamiennych i obligacji z prawem pierwszeństwa objęcia akcji, zmiany statutu, umorzenia akcji, obniżenia kapitału zakładowego, zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części i rozwiązania spółki zapada większością trzech czwartych głosów. Statut. może ustanowić surowsze warunki. W przypadku zmiany statutu co do uchwał zwiększających świadczenia akcjonariuszy lub uszczuplająca prawa przyznane osobiście poszczególnym akcjonariuszom konieczna jest zgoda wszystkich akcjonariuszy, których dotyczy.
Uchwały walnego zgromadzenia powinny być umieszczone w protokole sporządzonym przez notariusza.
W protokole należy stwierdzić prawidłowość zwołania walnego zgromadzenia i jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, liczbę głosów oddanych za każdą uchwałą i zgłoszone sprzeciwy. Do protokołu należy dołączyć listę obecności z podpisami uczestników walnego zgromadzenia. Dowody zwołania walnego zgromadzenia zarząd powinien dołączyć do księgi protokołów.
KSH wprowadza zasady uchylania uchwał i stwierdzenia ich nieważności.
111. CO WARUNKUJE KONTYNUACJĘ DZIAŁALNOŚCI SA MIMO ZAISTNIENIA JEDNEJ Z PRZYCZYN JEJ ROZWIĄZANIA.
Jeżeli zajdzie przyczyna rozwiązania spółki, konieczne jest przeprowadzenie jej likwidacji. Proces zapobieżenia likwidacji jest możliwy tylko wówczas, gdy podjęta zostanie uchwała walnego zgromadzenia powzięta większością wymaganą do zmiany statutu, w każdym razie co najmniej większością ¾ głosów oddanych przy obecności akcjonariuszy reprezentujących przynajmniej połowę kapitału zakładowego (art. 460§1 KSH). Zasada ta nie obowiązuje, gdy rozwiązanie nastąpiło z mocy prawomocnego orzeczenia sądowego. Przepis ten ma charakter semiimperatywny i to w dwóch sferach: większości głosów i kworum. Statut spółki może „podwyższyć” wymienione progi (np. 5/6 głosów, obecność ¾ reprezentowanego kapitału akcyjnego), ale nie może ich złagodzić. Przy obliczaniu głosów bierze się pod uwagę akcje uprzywilejowane i użytkowe.
Art. 460. § 1. Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru rozwiązaniu może zapobiec uchwała walnego zgromadzenia powzięta wymaganą dla zmiany statutu większością głosów, oddanych w obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego.
112. WYMIEŃ UNORMOWANE W KSH POSTACIE RESTRUKTURYZACJI SPÓŁEK PRAWA HANDLOWEGO.
Do postaci restrukturyzacji spółek prawa handlowego zaliczyć możemy:
1) połączenie spółek (art. 491-527 KSH)
2) podział spółek (art.528-550 KSH)
3) przekształcenie spółek (art. 551-584 KSH)
113. WYMIEŃ POSTACIE ŁACZENIA SPÓŁEK I FORMY PRAWNE PO ICH POŁĄCZENIU.
Połączenie może być dokonane bądź w drodze:
1) przejęcia jednej spółki, czyli przejmowanej przez drugą przejmująca. W tym przypadku majątek spółki mającej przestać istnieć jest przenoszony na spółkę - nabywczynię za jej udziały lub akcje
2) przez zawiązanie nowej spółki w ten sposób, że na tę spółkę przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek, z zastrzeżeniem, że spółka przejmującą albo nowo zawiązaną nie może być spółka osobowa. tworzy się wówczas nowa spółkę, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek
Połączenie następuje z tzw. dniem połączenia, czyli dniem wpisania połączenia do rejestru. Wpis taki skutkuje wykreśleniem z rejestru spółki przejmowanej lub spółek łączących się, co jest równoznaczne z ich rozwiązaniem. Zgodnie z art. 494 §1 i 2 spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Majątek każdej z połączonych spółek powinien być zarządzany przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną oddzielnie, aż do dnia zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu zażądali na piśmie zapłaty. Jeżeli przepisy k.s.h. nie stanowią inaczej do łączenia się spółek stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej utworzonej w wyniku połączenia, zatem sąd rejestrowy może uchylić połączenie z przyczyn określonych w art. 21 k.s.h. Nie może to jednak nastąpić gdy od połączenia upłynęło 6 miesięcy
Art. 494. § 1. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.
§ 2. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
Art. 21. § 1. Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej w przypadku, gdy:
1) nie zawarto umowy spółki,
2) określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,
3) umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów,
4) wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania.
§ 2. W przypadkach określonych w § 1, jeżeli braki nie zostaną usunięte w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy, sąd ten może, po wezwaniu zarządu spółki do złożenia oświadczenia, wydać postanowienie o rozwiązaniu spółki.
§ 3. Jeżeli braki, o których mowa w § 1, nie mogą być usunięte, sąd rejestrowy orzeka o rozwiązaniu spółki.
§ 4. Z powodu braków, o których mowa w § 1, spółka nie może być rozwiązana, jeżeli od jej wpisu do rejestru upłynęło pięć lat.
§ 5. O rozwiązaniu spółki sąd rejestrowy orzeka na wniosek osoby mającej interes prawny albo z urzędu, po przeprowadzeniu rozprawy.
§ 6. Orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki.
114. WYMIEŃ ELEMENTY ZBIORU SUKCESJI W PRZYPADKACH POŁĄCZENIA SPÓŁEK.
Na zbiór sukcesji składa się:
1) Sukcesja uniwersalna w zakresie praw i obowiązków cywilnoprawnych.
W swerze stosunków cywilnoprawnych spółka przejmująca (inkorporująca) lub spółka zawiązana (fuzja) występują, (ale nie stają się) z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej lub spółek łączących się w drodze fuzji.
Ponieważ sukcesja dot. praw, to obejmuje również prawa rzeczowe. W związku z tym na wniosek spółki inkorporującej lub nowo zawiązanej w księgach wieczystych lub rejestrach ujawnia się przejście na spółki praw ujawnionych.
2) Ograniczona sukcesja w odniesieniu do stosunków administracyjnoprawnych.
Co do zasady- na spółki sukcesorki przechodzą z dniem połączenia: zezwolenia, koncesje, ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej lub którejkolwiek ze spółek łączących się w trybie fuzji.
Ograniczenia tej sukcesji mogą wynikać z ustawy albo z samej decyzji o przyznaniu.
Innym ograniczeniem jest to, że zasada obowiązuje tylko, co do koncesji, zezwoleń, ulg przyznanych po 1.1.2001r., chyba, że przepisy dotychczasowe wyraźnie przewidywały przejście uprawnień na sukcesorów.
Innym ograniczeniem zasady sukcesji administracyjnoprawnej jest, zgodnie z art. 494§1 KSH, możliwość zgłoszenia sprzeciwu przez organ, który wydał koncesję lub zezwolenie. Może to uczynić w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia.
3) Sukcesja praw udziałowych w spółkę przejmującą (wyj. art. 516§1 KSH), sukcesja praw i obowiązków pracowniczych.
Sukcesja członkowska polega na tym, że prawa udziałowe wspólników, którzy stają się wspólnikami nowych spółek, przechodzą na nich ze spółki przejmowanej (łączącej się).
Ponadto osoby o szczególnych uprawnieniach w spółkach przejmowanych bądź łączących się przez zawiązanie nowej spółki mają, co najmniej równoważne prawa z tym, które im przysługiwały dotychczas.
Innym skutkiem wiążącym się z zabezpieczeniem interesów wierzycieli jest odrębne zarządzanie majątkiem każdej ze spółek połączonych (art. 495§1 KSH).
Istotne są również dalsze skutki w swerze odpowiedzialności. W związku z czynnościami połączeniowymi członkowie zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidatorzy, odpowiadają wobec wspólników solidarnie za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem albo postanowieniami umowy (statutu) spółki, chyba, że nie ponoszą winy (art. 512, 526 KSH)
Art. 494. § 1. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.
Art. 495. § 1. Majątek każdej z połączonych spółek powinien być zarządzany przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną oddzielnie, aż do dnia zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu zażądali na piśmie zapłaty.
Art. 512. § 1. Członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz likwidatorzy łączących się spółek odpowiadają wobec wspólników tych spółek solidarnie za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem, sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy albo statutu spółki, chyba że nie ponoszą winy.
§ 2. Roszczenia z tytułu naprawienia szkody przedawniają się z upływem trzech lat od dnia ogłoszenia o połączeniu. Przepisy art. 293 § 2, art. 295 § 2-4, art. 296, art. 298, art. 300 lub art. 483 § 2, art. 484, art. 486 § 2-4, art. 489 i art. 490 stosuje się odpowiednio.
Art. 516. § 1. W odniesieniu do spółki przejmującej połączenie może być przeprowadzone bez powzięcia uchwały, o której mowa w art. 506, jeżeli spółka ta posiada udziały albo akcje o łącznej wartości nominalnej nie niższej niż 90% kapitału zakładowego spółki przejmowanej, lecz nie obejmującej całego jej kapitału. Nie dotyczy to przypadku, gdy spółką przejmującą jest spółka publiczna.
Art. 526. § 1. Członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz likwidatorzy łączącej się spółki kapitałowej odpowiadają wobec wspólników tej spółki solidarnie za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy albo statutu spółki, chyba że nie ponoszą winy.
§ 2. Wspólnicy prowadzący sprawy łączącej się spółki osobowej odpowiadają wobec wspólników tej spółki na zasadach określonych w § 1.
§ 3. Roszczenia z tytułu naprawienia szkody przedawniają się z upływem trzech lat od dnia ogłoszenia o połączeniu. Przepisy art. 293 § 2, art. 295 § 2-4, art. 296, art. 298, art. 300 lub art. 483 § 2, art. 484, art. 486 § 2-4, art. 489 i art. 490 stosuje się odpowiednio.
115. JAKIE SPÓŁKI HANDLOWE MOGĄ BYĆ PODDAWANE PODZIAŁOWI.
Podział spółki odnosi się wyłącznie do spółek kapitałowych i polega na zadysponowaniu majątkiem w całości lub części. Do podziału spółek konieczne jest spełnienie dwóch warunków wstępnych. Przede wszystkim przedmiotem podziału powinna być zawsze tylko jedna spółka, a ponadto podział powinien być ograniczony tylko do spółek kapitałowych z pominięciem osobowych.
116. WYMIEŃ NASTĘPSTWA PRAWNE PODZIAŁU SPÓŁEK.
Spółka dzielona zostaje rozwiązana bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego w dniu wykreślenia jej z rejestru (dzień podziału nie dotyczy to jednak podziału przez wydzielenie, gdyż wydzielenie nowej spółki następuje w dniu jej wpisu do rejestru. W przypadku przeniesienia części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę, wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (dzień wydzielenia). Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej.
117. JAKIE TYPY SPÓŁEK MOGĄ BYĆ PODDAWANE PRZEKSZTAŁCENIOM.
Na podstawie przepisów k.s.h. możliwe jest dowolne przechodzenie od jednego typu spółki do innego, można wiec zmienić spółkę osobową w spółkę kapitałową i odwrotnie. Podobnie możliwe jest przejście w ramach danego rodzaju spółek od jednego typu do drugiego np. od spółki partnerskiej do spółki komandytowej. Zgodnie z art. 551 k.s.h. spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą). Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową przez jej wspólników. Do przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową inną niż spółka jawna stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową. Nie może być przekształcana spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.
Art. 551. § 1. Spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).
§ 2. (158) Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową, inną niż spółka jawna. Przepis ten nie narusza przepisów art. 26 § 4-6.
§ 3. (159) Do przekształcenia, o którym mowa w § 2 zdanie pierwsze, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową, z tym że do skutków przekształcenia stosuje się art. 26 § 5.
§ 4. Nie może być przekształcana spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.
118. WSKAŻ FAZY POSTĘPOWANIA PRZEKSZTAŁCENIOWEGO SPÓŁEK PRAWA HANDLOWEGO.
119. WSKAŻ PRZESŁANKI USTANOWIENIA W PRAWIE UNIJNYM SPÓŁKI EUROPEJSKIEJ.
Utworzenie rynku wewnętrznego oraz wynikająca stąd poprawa sytuacji gospodarczej i społecznej w całej Wspólnocie wymagają - poza usunięciem barier utrudniających wymianę handlową - również dostosowania do wymiarów europejskich struktury organizacyjnej przedsiębiorców. W związku z tym nieodzowne jest, by przedsiębiorstwa, których działalność nie ogranicza się do zaspokajania wyłącznie potrzeb lokalnych, miały możliwość zaplanowania i przeprowadzenia reorganizacji swojej działalności na szczeblu wspólnotowym.
Istotną sprawą jest doprowadzenie - jak tylko to możliwe - do takiego stanu, by przedsiębiorstwo we Wspólnocie jako jednostka gospodarcza oraz jako jednostka prawna pokrywało się zakresem w obydwu kategoriach. W związku z tym należy przewidzieć możliwość tworzenia obok spółek działających pod rządami prawa krajowego także spółek, których założenie i działalność będą regulowane przez przepisy wynikające z rozporządzenia wspólnotowego, bezpośrednio stosowanego we wszystkich państwach członkowskich.
Postanowienia takiego rozporządzenia pozwolą na tworzenie i zarządzanie spółkami na skalę europejską, których nie będą krępowały przeszkody wynikające z różnic oraz ograniczonego stosowania terytorialnego krajowego prawa spółek.
Podstawowe założenie reżimu prawnego SE, wymaga co najmniej, by - bez uszczerbku dla potrzeb gospodarczych, jakie mogą pojawić się w przyszłości - SE mogła powstać zarówno w celu umożliwienia łączenia się spółek z różnych państw członkowskich lub utworzenia spółki holdingowej, jak i umożliwienia spółkom oraz innym osobom prawnym - wykonującym działalność gospodarczą i podlegającym prawu różnych państw członkowskich - tworzenie wspólnych spółek zależnych.
Przepisy krajowe stosowane do spółek akcyjnych, których akcje znajdują się w obrocie publicznym oraz do obrotu papierami wartościowymi muszą być również stosowane, gdy SE została utworzona w drodze oferty publicznej akcji jak również do SE, które będą chciały korzystać z tego typu instrumentów finansowych.
120. FORMA PRAWNA I KAPITAŁ ZAKŁADOWY SE.
Forma prawna
Spółka europejska (societas europaea - SE ) jest ponadnarodową formą spółki uregulowaną w prawie wspólnotowym, tj. w rozporządzeniu Rady (WE) Nr 2157/2001 z dnia 8 października 2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (dalej: rozp. o SE) oraz w dyrektywie 2001/86/WE uzupełniającej statut spółki europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników (obydwa akty opublikowane zostały w Dz. Urz. UE Nr L 294 z 10 listopada 2001 r.). Regulacje wspólnotowe weszły w życie 8 października 2004 r.
W prawie polskim spółki europejskiej dotyczą ponadto regulacje ustawy z 4 marca 2005 r. o europejskim zgrupowaniu gospodarczym i spółce europejskiej (Dz. U. Nr 62 poz. 551 z późn. zm., dalej: ustawao EZIG i SE).
Kapitał zakładowy
Rozporządzenie Rady nr 2157/2001 (WE) z 8 października 2001 r. w sprawie statutu spółki europejskiej (SE)
Artykuł 4
Kapitał zakładowy SE jest wyrażony w euro.
2. Kapitał subskrybowany musi wynosić co najmniej 120.000 euro.
3. Przepisy prawa państwa członkowskiego ustalające wyższy kapitał subskrybowany dla spółek wykonujących niektóre rodzaje działalności stosują się do SE mających siedzibę statutową w tym państwie członkowskim.
Artykuł 5
Z zastrzeżeniem postanowień art. 4 ust. 1 i 2, kapitał SE, jego utrzymanie, zmiany jak również akcje, obligacje i inne papiery wartościowe SE są regulowane przez przepisy stosowane do spółki akcyjnej posiadającej siedzibę w państwie członkowskim, w którym SE została zarejestrowana.
121. CO JEST PODSTAWOWYM WARUNKIEM PRZEKSZTAŁCENIA SPÓŁKI KRAJOWEJ W SE.
Wymogiem przekształcenia jest, aby spółka faktycznie funkcjonowała na terenie przynajmniej dwóch państw członkowskich, przy założeniu, że została założona zgodnie z prawem jednego z państw członkowskim oraz że na terenie jednego państwa członkowskiego posiada ona zarząd. Silny, instytucjonalny związek z państwem członkowskim jest więc dla takiego przekształcenia niezbędny. Nie ulega również wątpliwości, że przekształceniom tego typu podlegają jedynie spółki akcyjne.
Przesłanki przekształcenia spółki krajowej w spókę europejską:
spółka krajowa posiada formę spółki akcyjnej
spółka krajowa od co najmniej dwóch lat posiada spółkę zależną podległą prawu innego Państwa Członkowskiego
spółka krajowa powstała zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego
zarząd oraz siedziba spółki krajowej znajduje się w jednym z Państw Członkowskich.
Wyjątek od powyższego przewidziany jest w art. 2 ust. 5 rozporządzenia SE który warunkowo dopuszcza aby spółka której główny zarząd znajduje się poza Wspólnotą mogła uczestniczyć w tworzeniu spółki europejskiej, o ile tylko statutowa siedziba tej spółki mieści się na terenie jednego z Państw Członkowskich oraz o ile spółka ta posiada trwały związek z gospodarką jednego z Państw Członkowskich. Decyzja o dopuszczeniu tego wyjątku pozostawiona została implementacji Państw Członkowskich.
122. Jakiemu głównie prawu podlega SE?
Europejska Spółka Akcyjna uregulowana została rozporządzeniem Rady Unii Europejskiej z 8.10.2001 r. Uzupełnieniem tego rozporządzenia jest Dyrektywa Piętnasta Rady UE z 8.10.2001 r., regulująca uczestnictwo pracowników w spółce europejskiej.
W związku z tym, że SE jest uregulowana przepisami rozporządzenia, to mamy bezpośrednie stosowanie tego aktu we wszystkich państwach członkowskich. Ponadto do SE zastosowanie mają:
postanowienia statutu SE, jeżeli rozporządzenie 2157/2001 wyraźnie na to zezwala
w odniesieniu do kwestii nieuregulowanych w rozporządzeniu 2157/2001 lub w przypadku kwestii uregulowanych jedynie częściowo, w odniesieniu do aspektów nie objętych rozporządzeniem 2157/2001:
przepisy prawa wydane przez państwa członkowskie w wyniku implementacji szczególnych regulacji wspólnotowych dotyczących SE
przepisy prawa państw członkowskich, które znajdują zastosowanie w odniesieniu do spółki akcyjnej założonej zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym SE ma swoją siedzibę statutową
postanowienia jej statutu, na takich samych zasadach, jak w przypadku spółki akcyjnej założonej zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym SE ma swoją siedzibę statutową.
W Polsce konkretyzację rozporządzenia 2157/2001 stanowi ustawa z 4.3.2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej. W konsekwencji stwierdzić należy, że poprzez cały system odesłań do systemów państw członkowskich trudno mówić o jednej ponadnarodowej formie spółki europejskiej, ale raczej o wielu odmianach europejskiej spółki akcyjnej. Próba osiągnięcia kompromisu co do powstania ponadnarodowej formy spółki trwała ponad 40 lat. Rozpoczęły ją, w 1959 r. prace francuskiego notariusza C. Thiberge, kontynuowane następnie przez różne grupy ekspertów, które doprowadziły do utworzenia jednolitej w większości aspektów formy prawnej SE
Generalnie bariery, jakie pojawiły się w toku prac nad spółką europejską, wiązały się z brakiem konsensusu w następujących sprawach:
kwestii wpływu pracowników na funkcjonowanie SE w związku z obowiązywaniem dwóch skrajnie odmiennych systemów w tym zakresie
przyjęcia systemu zarządzania i nadzoru spółkami, opartego o znane w Europie modele: dualistyczny i monistyczny
zasad opodatkowania
obaw przed całkowitym wyeliminowaniem narodowych form spółek kapitałowych i zastąpieniem ich jedną uniwersalną konstrukcją
przenoszenia spółek w obrębie Wspólnoty.
123. Jakie systemy organów unormowano na potrzeby SE?
System dualistyczny i monistyczny. Sprawą o kapitalnym znaczeniu z punktu widzenia funkcjonowania spółki europejskiej jest przyjęcie modelu organów tej spółki. Zgodnie z art. 38 rozporządzenia 2157/2001, każda spółka europejska musi posiadać walne zgromadzenie akcjonariuszy oraz organ nadzorujący i organ zarządzający albo organ administrujący. Założyciele i akcjonariusze spółki muszą dokonać wyboru między systemem dualistycznym (w oparciu o taki funkcjonuje spółka akcyjna prawa polskiego) i systemem monistycznym. Ten ostatni system zarządzania i nadzoru jest zupełnym novum dla polskiego systemu prawa spółek. Jednakże ustawa z 4.3.2005 r. wprowadziła wymaganą przez art.. 38 rozporządzenia możliwość wyboru między systemami, w szczególności uregulowała szczegółowo zasady funkcjonowania spółki w oparciu o system monistyczny.
System dualistyczny.
Jak to już zostało stwierdzone, system dualistyczny stanowi w istocie odwzorowanie systemu funkcjonującego w Polsce opartego o podział kompetencji między walne zgromadzenie, radę nadzorczą i zarząd. Muszą więc działać dwa odrębne organy - zarządzający i nadzorczy. Kompetencja do prowadzenia spraw i reprezentacji SE należ w systemie dualistycznym do zarządu, natomiast organ sprawujący nadzór nie może prowadzić spraw spółki. Zgodnie z rozporządzeniem, członków organu nadzoru powołuje walne zgromadzenie SE. Jednakże porozumienie zawarte z pracownikami w związku z tworzeniem spółki może może przewidywać, że pracownicy są uprawnieni do wyboru części rady nadzorczej. Zasadą jest, że zarząd informuje organ nadzorczy przynajmniej raz na kwartał o biegu spraw spółki i o planowanych działaniach. Zarząd ma obowiązek udostępnić organowi nadzorczemu wszelkie informacje o zdarzeniach, które mogą mieć wpływ na stan spółki. W związku z tym organ nadzorczy ma prawo żądania dostarczenia wszelkich informacji koniecznych do wykonywania nadzoru.
Ustawa z 4.3.2005 r. w sposób bardzo ogólny uzupełnia przepisy rozporządzenia 2157/2001. w istocie rzeczy stanowi to swoiste „przemieszczenie” rozwiązań dotyczących spółki akcyjnej według prawa polskiego. Uzupełnienie rozporządzenia polega na uregulowaniu następujących kwestii:
członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie, niezależnie od kompetencji przysługujących w tym zakresie radzie nadzorczej
statut SE może przewidywać, że członkowie zarządu są powoływani lub odwoływani tylko przez walne zgromadzenie
członek rady nadzorczej delegowany do czasowego wykonywania czynności członka zarządu, który został odwołany, złożył rezygnację albo z innych przyczyn nie może sprawować sowich funkcji w radzie nadzorczej, może wykonywać te czynności przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące
rada nadzorcza SE składa się co najmniej z 3 członków, a jeżeli SE jest spółką publiczną - co najmniej 5 członków
jeżeli statut nie stanowi inaczej, każdy członek rady nadzorczej może żądać od członków zarządu i pracowników SE przedstawienia radzie nadzorczej na jej najbliższym posiedzeniu dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień.
124. Co oznacza zwrot „system monistyczny” organów SE?
W systemie tym charakterystyczne jest to, że obok walnego zgromadzenia występuje jeden organ o kompetencjach zarządzająco - nadzorczych, który został przez rozporządzenie 2157/2001 określony mianem organu administrującego. Omawiane rozwiązanie pochodzące z systemu prawa common law jest jako podstawowe szeroko i z powodzeniem stosowane m.in. w Anglii, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Ustawodawca francuski natomiast, zdecydował się zaproponować uczestnikom obrotu pragnącym zawiązać spółkę akcyjną zarówno model dualistyczny, jak i monistyczny. Ustawa z 4.3.2005 r. określa ten organ mianem rady administrującej. W ramach wewnętrznego podziału zadań rady administrującej możemy wyróżnić czynności z zakresu prowadzenia spraw i stałego nadzoru nad spółką. Rada administrująca korzysta z domniemania kompetencji polegającego na tym, że wszystkie sprawy, które nie zostały zastrzeżone dla walnego zgromadzenia, należą do kompetencji rady. Ustawa z 4.3.2005 r. odsyła w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu 2157/2001 i samej ustawie - w odniesieniu do rady administrującej i jej członków - do stosowania odpowiednich przepisów KSH. Oraz odrębnych ustaw o zarządzie i radzie nadzorczej. Jednak w razie wątpliwości, czy do rady administrującej lub jej członków stosować przepisy o zarządzie czy o radzie nadzorczej, stosuje się przepisy o zarządzie i jego członkach.
W systemie odesłań do KSH dotyczących organów spółki akcyjnej ma miejsce wyraźne wyłączenie stosowania niektórych przepisów. Tak więc nie będą miały, nawet odpowiednio, zastosowania następujące przepisy:
art. 378 KSH regulujący zasady ustalania wynagrodzenia członków zarządu
art. 381 - 384 KSH, odnosząc się do kompetencji rady nadzorczej i sposobu wykonywania czynności nadzorczych
art. 385 § 1 - 2 KSH regulujący skład i sposób powoływania członków rady nadzorczej
art. 386 KSH regulujący kadencję członków rady nadzorczej
art. 387 KSH regulujący zakaz łączenia funkcji członka rady nadzorczej
art. 388 § 1 KSH regulujący warunki podejmowania uchwał przez radę nadzorczą
art. 388 § 4 KSH regulujący podejmowanie uchwał przez radę nadzorczą
art. 389 - 391 KSH dotyczące zasad zwoływania, obradowania i podejmowania uchwał przez radę nadzorczą
KSH
Art. 378. § 1. Rada nadzorcza ustala wynagrodzenie członków zarządu zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innej umowy, chyba że statut stanowi inaczej.
§ 2. Walne zgromadzenie może upoważnić radę nadzorczą do ustalenia, że wynagrodzenie członków zarządu obejmuje również prawo do określonego udziału w zysku rocznym spółki, który jest przeznaczony do podziału między akcjonariuszy zgodnie z art. 347 § 1.
Art. 381. W spółce akcyjnej ustanawia się radę nadzorczą.
Art. 382. § 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
§ 2.(uchylony).
§ 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 395 § 2 pkt 1, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
§ 4. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
Art. 383. § 1. Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie, z ważnych powodów, w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności.
§ 2. W przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu rada nadzorcza powinna niezwłocznie podjąć odpowiednie działania w celu dokonania zmiany w składzie zarządu.
Art. 384. § 1. Statut może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w szczególności przewidywać, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem określonych w statucie czynności.
§ 2. Jeżeli rada nadzorcza nie wyrazi zgody na dokonanie określonej czynności, zarząd może zwrócić się do walnego zgromadzenia, aby powzięło uchwałę udzielającą zgody na dokonanie tej czynności.
Art. 385. § 1. Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech, a w spółkach publicznych co najmniej z pięciu członków, powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie.
§ 2. Statut może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej.
Art. 386. § 1. Kadencja członka rady nadzorczej nie może być dłuższa niż pięć lat.
§ 2. Przepisy art. 369 i art. 370 stosuje się odpowiednio.
Art. 387. § 1. Członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do innych osób, które podlegają bezpośrednio członkowi zarządu albo likwidatorowi.
§ 3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do członków zarządu i likwidatorów spółki lub spółdzielni zależnej.
Art. 388. § 1. Rada nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni. Statut może przewidywać surowsze wymagania dotyczące kworum rady nadzorczej.
§ 4. Podejmowanie uchwał w trybie określonym w § 2 i § 3 nie dotyczy wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej, powołania członka zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób.
Art. 389. § 1. Zarząd lub członek rady nadzorczej mogą żądać zwołania rady nadzorczej, podając proponowany porządek obrad. Przewodniczący rady nadzorczej zwołuje posiedzenie w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania wniosku.
§ 2. Jeżeli przewodniczący rady nadzorczej nie zwoła posiedzenia zgodnie z § 1, wnioskodawca może je zwołać samodzielnie, podając datę, miejsce i proponowany porządek obrad.
§ 3. Rada nadzorcza powinna być zwoływana w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż trzy razy w roku obrotowym.
Art. 390. § 1. Rada nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych.
§ 2. Jeżeli rada nadzorcza została wybrana w drodze głosowania oddzielnymi grupami, każda grupa ma prawo delegować jednego spośród wybranych przez siebie członków rady nadzorczej do stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych. Członkowie ci mają prawo uczestniczenia w posiedzeniach zarządu z głosem doradczym. Zarząd obowiązany jest zawiadomić ich uprzednio o każdym swoim posiedzeniu.
§ 3. Członkowie rady nadzorczej, delegowani do stałego indywidualnego wykonywania nadzoru, otrzymują osobne wynagrodzenie, którego wysokość ustala walne zgromadzenie. Walne zgromadzenie może powierzyć to uprawnienie radzie nadzorczej. Do członków takich stosuje się zakaz konkurencji, o którym mowa w art. 380.
Art. 391. § 1. Uchwały rady nadzorczej zapadają bezwzględną większością głosów, chyba że statut stanowi inaczej. Statut może przewidywać, że w przypadku równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego rady nadzorczej.
§ 2. Do protokołów rady nadzorczej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące protokołów zarządu.
§ 3. Walne zgromadzenie może uchwalić regulamin rady nadzorczej, określający jej organizację i sposób wykonywania czynności. Statut może upoważnić radę nadzorczą do uchwalenia jej regulaminu.
125. W jakich formach pracownicy SE i ich przedsiębiorstw mogą uczestniczyć w działalności SE?
Rozporządzenia 2157/2001 przewiduje jedynie obowiązek wyboru jednego z systemów współuczestnictwa w funkcjonowaniu spółki przez pracowników. Pozostałe kwestie reguluje Dyrektywa Piętnasta z 8.10.2001 r.
Nie przewiduje ona jednego modelu uczestnictwa pracowników w spółce europejskiej, pozostawiając określenie zasad tego uczestnictwa w konkretnej spółce ustawodawstwu krajowemu.
Na tym tle szczególnie ważne jest ustalenie terminologii, którą należy się precyzyjnie posługiwać przy określeniu zaangażowania pracowników w spółce europejskiej. Czyni to art. 58 EZIGU, nie używając ogólnego określenia „udział w zarządzaniu”, ale wpływ pracowników tytułując mianem „zaangażowania”. Pracownicy będą mogli wybrać któryś z modeli zaangażowania bądź zastosowanie mieć będą tzw. reguły standardowe.
W związku z powyższym istotne jest zdefiniowanie następujących pojęć:
zaangażowanie pracowników - rozumiane jako zapewnienie prawa pracowników do informacji, konsultacji i uczestnictwa, umożliwiające In wywieranie wpływu na decyzje podejmowane w SE
informowanie - rozumiane jako informowanie organu przedstawicielskiego lub, w razie niepowołania takiego organu, ustanowionych w inny sposób przedstawicieli pracowników, w sprawach dotyczących SE oraz jej spółek zależnych i zakładów mających siedzibę w różnych państwach członkowskich, jak również w sprawach wykraczających poza uprawnienia organów spółek zależnych lub zakładów podejmujących decyzję w danych państwach członkowskich, w zakresie, formie i terminie umożliwiającym organowi przedstawicielskiemu lub ustanowionym w inny sposób przedstawicielom pracowników przeanalizowanie dostarczonych informacji i przygotowanie się do konsultacji z właściwym organem SE
konsultacje - rozumiane jako wymianę poglądów i podjęcie dialogu między organem przedstawicielskim lub ustanowionymi w inny sposób przedstawicielami pracowników a właściwym organem SE w zakresie, formie i terminie, umożliwiającym wzięcie pod uwagę opinii wydanej po ich zakończeniu przy podejmowaniu decyzji w SE
uczestnictwo - rozumiane jako wpływ organu przedstawicielskiego lub ustanowionych w inny sposób przedstawicieli pracowników na sprawy SE przez prawo wyboru lub wyznaczenia określonej liczby członków do rady nadzorczej albo rady administrującej SE albo prawo ich rekomendowania lub prawo sprzeciwienia się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków tych organów.
Dyrektywa nie przewiduje jednego modelu zaangażowania pracowników w spółce europejskiej, ale pozostawia tę kwestię konkretnej SE, ich spółek córek i zakładów oraz tworzących SE. Dopiero jeżeli partnerzy ci nie dojdą do porozumienia, wówczas mają zastosowanie zasady standardowe zaangażowania pracowników w spółce europejskiej.
Spółka europejska nie może zostać zarejestrowana, jeżeli nie zostaną ustalone reguły zaangażowania pracowników. Powyższe reguły mogą zostać ustalone:
w drodze zawarcia porozumienia między specjalnym zespołem negocjacyjnym a właściwymi organami spółek uczestniczących w tworzeniu SE, lub
przez przejęcie reguł standardowych, zgodnie z treścią przepisów zawartych w dziale 4 EZIGU.
Podstawową rolę w rozwiązywaniu problemów uczestnictwa pracowników w SE odgrywa specjalny zespół negocjacyjny. Jego zadaniem jest zawarcie z właściwymi organami spółek uczestniczących porozumienia w sprawie zasad zaangażowania pracowników SE. Specjalny zespół negocjacyjny reprezentuje pracowników zatrudnionych w spółkach uczestniczących oraz w zainteresowanych spółkach zależnych i zakładach pracy mających wejść w skład SE.
Specjalny zespół negocjacyjny powołuje się niezwłocznie po ogłoszeniu przez właściwy organ utworzenia SE. Odpowiedzialność za zainicjowanie procesu spoczywa na spółkach uczestniczących, które ustalają liczbę miejsc przypadających pracownikom różnych państw. Przy ustalaniu liczby pracowników uwzględnia się zarówno osoby zatrudnione w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Członkowie zespołu są wybierani zgodnie z prawem tego państwa wskazującego członka.
Jedno miejsce przypada na każdą grupę pracowników zatrudnionych w danym państwie członkowskim obejmującą 10% liczby pracowników zatrudnionych ogółem w spółkach uczestniczących oraz w zainteresowanych spółkach zależnych i zakładach we wszystkich państwach członkowskich (zgodnie z kluczem geograficznego podziału miejsc). Ponadto jedno miejsce przypada ma grupę pracowników w danym państwie liczącą mniej niż 10% ogółu. W ustawie zrealizowano nakaz Dyrektywy, zgodnie z którym państwo członkowskie powinno móc zapewnić, że przedstawiciele związków zawodowych mogą być członkami specjalnego zespołu negocjacyjnego bez względu na to, czy są oni pracownikami spółki uczestniczącej w założeniu SE. Dlatego też ustawa przewiduje możliwość wyznaczenia lub wyboru do specjalnego zespołu negocjacyjnego przedstawiciela organizacji związkowych uznanych za reprezentatywne na podstawie ustawy z 6.7.2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego niebędących pracownikami danego zakładu pracy, rekomendowanych przez te organizacje.
Większość w zespole muszą stanowić pracownicy spółek uczestniczących, zainteresowanych spółek zależnych lub zakładów pracy. W terminie 14 dni od dnia powołania specjalnego zespołu negocjacyjnego, spółki uczestniczące zwołują pierwsze zebranie zespołu w celu zawarcia porozumienia określającego zasady zaangażowania pracowników w SE. Zespół wybiera ze swego grona przewodniczącego oraz uchwala wewnętrzny regulamin. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, pod warunkiem, że większość ta oznacza większość reprezentowanych pracowników. Jeżeli SE ma być utworzona w drodze połączenia spółek, powołania holdingu lub spółki zależnej, wyrażenie zgody na ograniczenie uprawnień do uczestnictwa w organach SE wymaga większości 2/3 głosów członków zespołu reprezentujących 2/3 pracowników. W wypadku holdingowych lub zależnych SE reguła ta znajduje zastosowanie, jeżeli uprawnienie do uczestnictwa przysługuje co najmniej połowie ogólnej liczby pracowników uczestniczących.
Negocjacje prowadzone przez specjalny zespół negocjacyjny ze spółkami uczestniczącymi w celu zawarcia porozumienia mogą trwać do 6 miesięcy od dnia zwołania pierwszego zebrania zespołu. Prowadzący negocjacje mogą wspólnie decydować o przedłużeniu ich trwania do roku
Przyjęcie porozumienia zamyka procedurę ustalenia zasad zaangażowania pracowników i otwiera postępowanie rejestracyjne SE.
Jeżeli specjalny zespół negocjacyjny podejmie uchwałę o nie podejmowaniu negocjacji lub uchwałę o zakończeniu negocjacji bez zawarcia porozumienia, będą miały zastosowanie przepisy państwa członkowskiego dotyczące konsultacji i informowania pracowników. W przypadku gdy SE będzie przedsiębiorstwem o zasięgu wspólnotowym lub przedsiębiorstwem kontrolującym grupę przedsiębiorców o zasięgu wspólnotowym, zakres informowania i konsultacji określa ustawa z 5.4.2002 r. o europejskich radach zakładowych, implementująca dyrektywę Nr 94/45/WE.
Jednakże w określonych sytuacjach znajdują zastosowanie tzw. Zasady standardowe zaangażowania pracowników. Regulacje te zastępują porozumienie jeżeli strony same tak zdecydują albo nie są w stanie osiągnąć porozumienia we wskazanym terminie.
Jednakże proste „przejście” na zasady standardowe w wyniku nie osiągnięcia porozumienia prowadzić mogłoby do np. zrywania negocjacji i przyjmowania „silniejszych” rozwiązań zasad standardowych. Dlatego też należy odróżnić sytuację braku osiągnięcia porozumienia w wymaganym terminie, a więc sytuację nie dającego się przezwyciężyć impasu w rokowaniach, od niepodjęcia lub przerwania rokowań przez stronę pracowniczą, czego skutkiem jest pozostanie w mocy przepisów krajowych dotyczących zaangażowania pracowników, bez odwołania się do zasad standardowych.
Zasady standardowe zaangażowania pracowników regulują:
skład organu przedstawicielskiego
standardowe zasady dotyczące informowania i konsultacji organu przedstawicielskiego
standardowe zasady uczestnictwa pracowników.
Zasady standardowe znajdują zastosowanie w zależności od sposobu utworzenia SE oraz wyrażonej w procentach liczby pracowników objętych formami uczestnictwa przed datą rejestracji SE. Zespołom negocjacyjnym pozostawia się, co do zasady, prawo decydowania o zastosowaniu zasad standardowych albo zasad wynegocjowanych ze spółkami uczestniczącymi. Również do kompetencji zespołu należy wybór jednej z form uczestnictwa. Jeżeli zespół nie dokona wyboru, o formie uczestnictwa pracowników w SE decyduje organ przedstawicielski.
W ramach zasad standardowych należy określić skład i zasady działania organu przedstawicielskiego, który składa się z pracowników SE oraz jej spółek zależnych i zakładów pracy, wyznaczonych lub wybranych przez przedstawicieli pracowników, a w razie ich braku przez zebrania załóg. Członkowie organu przedstawicielskiego są wyznaczani lub wybierani zgodnie z prawem państwa członkowskiego lub praktyką tego państwa, proporcjonalnie do liczby pracowników zatrudnionych w każdym państwie członkowskim. Kadencja członków organu przedstawicielskiego trwa 4 lata. Przepisy ustawy w art. 89 i następnych regulują zasady funkcjonowania organu przedstawicielskiego. Istotne jest, że właściwy organ SE zwołuje co najmniej raz w roku spotkanie z organem przedstawicielskim w celu poinformowania o sytuacji gospodarczej i perspektywach SE na podstawie sporządzanych okresowo sprawozdań. Informacje te właściwy organ SE przekazuje również właściwym organom spółek zależnych i kierownictwom zakładów pracy.
Uzyskiwane informacje oraz prowadzone konsultacje dotyczą w szczególności:
struktury SE oraz jej spółek zależnych i zakładów pracy
sytuacji gospodarczej i finansowej oraz przewidywanego rozwoju działalności, w tym produkcji, sprzedaży i inwestycji
sytuacji i przewidywanych zmian w zatrudnieniu
wprowadzenia istotnych zmian organizacyjnych
wprowadzenia nowych metod pracy i procesów produkcji
zmiany lokalizacji, łączenia, podziału oraz likwidacji przedsiębiorstw lub zakładów pracy, albo ich istotnych części
grupowych zwolnień.
Właściwy organ SE dostarcza organowi przedstawicielskiemu program zebrań rady nadzorczej i zarządu SE albo rady administrującej, jak również kopie dokumentów przedkładanych walnemu zgromadzeniu.
Powyższe uprawnienia informacyjne i konsultacyjne organu przedstawicielskiego nie ograniczają uprawnień decyzyjnych właściwych organów SE.
Wśród zasad standardowych przewidziano również zasady dotyczące uczestnictwa. Wyłączenie uczestnictwa polegającego na wyborze, wyznaczeniu lub rekomendowaniu osób do rady nadzorczej lub rady administrującej SE może być dokonane tylko w przypadku, gdy przed rejestracją SE w żadnej z uczestniczących spółek nie stosowano rozwiązań dotyczących uczestnictwa.
Podziału miejsc w radzie nadzorczej albo radzie administrującej SE między pracowników z różnych państw członkowskich dokonuje organ przedstawicielski, proporcjonalnie do liczby pracowników zatrudnionych przez SE, jej spółki zależne i zakłady pracy w poszczególnych państwach członkowskich.
Jeżeli w wyniku podziału, o którym mowa powyżej, pracownicy zatrudnieni w jednym lub więcej państw członkowskich nie mieliby swojego przedstawiciela w radzie nadzorczej albo radzie administrującej SE, to organ przedstawicielski decyduje o przyznaniu jednego miejsca w tych organach SE pracownikom z państwa pozbawionego reprezentacji, w następującej kolejności:
pracownikom zatrudnionym w państwie, w którym SE ma swoją siedzibę statutową
pracownikom zatrudnionym w państwie, w którym SE, jej spółki zależne i zakłady pracy zatrudniają największą liczbą pracowników.
Podziału miejsc, o których mowa w ust. 1 art. 108 EZIGU, między poszczególnych pracowników z różnych państw członkowskich dokonuje organ przedstawicielski, proporcjonalnie do liczby zatrudnionych pracowników przez SE, jej spółki zależne i zakłady poszczególnych państw członkowskich.
Organ przedstawicielski decyduje o sposobie rekomendowania przez pracowników osób do rady nadzorczej albo rady administrującej SE lub wyrażania przez pracowników sprzeciwu wobec wyznaczania określonej liczby członków tych organów - jeżeli takie formy uczestnictwa obowiązują.
EZIGU
Art. 89.
1. Liczba członków organu przedstawicielskiego oraz podział miejsc w tym
organie podlegają weryfikacji co 2 lata, stosownie do zmiany liczby
pracowników zatrudnionych w SE, jej spółkach zależnych i zakładach.
2. W przypadku wystąpienia istotnej zmiany liczby pracowników zatrudnionych w
SE, jej spółkach zależnych i zakładach, właściwy organ SE zwraca się do
przedstawicieli pracowników, a w razie ich braku - do pracowników
zatrudnionych w poszczególnych państwach członkowskich, o dokonanie ponownego
wyznaczenia lub wyboru członków organu przedstawicielskiego w liczbie
określonej w art. 64 ust. 1-3.
3. Z dniem wyznaczenia lub wyboru nowych członków organu przedstawicielskiego
kończy się kadencja członków organu przedstawicielskiego pochodzących z
państwa członkowskiego, którego dotyczą zmiany.
Art. 108.
1. Podziału miejsc w radzie nadzorczej albo radzie administrującej SE pomiędzy
pracowników z różnych państw członkowskich dokonuje organ przedstawicielski,
proporcjonalnie do liczby pracowników zatrudnionych przez SE, jej spółki
zależne i zakłady w poszczególnych państwach członkowskich.
126. Jakie funkcje przewidziano w prawie unijnym dla EZIG?
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 249 ust. 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE), każdy podmiot może powoływać się na bezpośrednio obowiązujące normy prawa europejskiego, jakimi są w szczególności rozporządzenia. Rozporządzenia obowiązują bezpośrednio, stanowiąc automatycznie element ustawodawstwa wewnętrznego poszczególnych państw członkowskich. Wydane rozporządzenie z 25.7.1985 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych (European Economic Interest Grouping) ma właśnie taki charakter. W tłumaczeniach tekstów rozporządzenia Nr 2137/85 można spotkać właśnie takie określenie, mianowicie Europejskie Ugrupowanie Interesów Gospodarczych. Jednakże na określenie tego podmiotu w Polsce i w UE używane będzie określenie Zgrupowanie Interesów. Obok rozporządzenia z 8.10.2001 r. o Statucie Europejskiej Spółki Akcyjnej (SE) stanowi podstawę uregulowania - także w Polsce - nowych ponadnarodowych konstrukcji prawnych w dziedzinie spółek. W związku z odesłaniami do poszczególnych systemów prawnych członków UE, zawartymi w rozporządzeniach, w Polsce uchwalono ustawę z 4.3.2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej.
Celem EZIGU jest promocja długotrwałej współpracy przedsiębiorców oraz pomoc przy przezwyciężaniu barier prawnych, podatkowych i psychologicznych powstałych przy tego rodzaju współpracy. Uczestnicy EZIG przy wskazanych powyżej działaniach zachowują prawną i gospodarczą niezależność. Tak więc celem EZIGU ma być pomoc w rozwijaniu działalności gospodarczej jego uczestników, natomiast nie może być to osiąganie zysku dla samego EZIG. Działalność gospodarcza EZIG, która może być prowadzona, powinna mieć jedynie akcesoryjny charakter w stosunku do działalności członków zgrupowania. Nie oznacza to, że EZIG nie może wypracowywać zysku. Jednak ten ostatni nie może być osiągany na własny rachunek, lecz na rachunek uczestników.
EZIG z chwilą wpisu do KRS uzyskuje podmiotowość prawną. Może nabywać wszelkie prawa i zaciągać zobowiązania (ma zdolność do czynności prawnych); może pozywać i być pozywane (ma zdolność sądową). W Polsce EZIG nie ma osobowości prawnej. Ustawa z 4.3.2005 r. nakazuje w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu Nr 2137/85 oraz w oraz w samej ustawie stosować przepisy o spółce jawnej. W związku z powyższym odpowiednie zastosowanie będą mieć art. 22 - 85 KSH. Tak więc w istocie EZIG jest rodzajem paraspółki, bowiem nigdzie nie zostało ono nazwane spółką i stosowanie przepisów o spółce jawnej jest jedynie odpowiednie.
KC
Tytuł II Spółki osobowe DZIAŁ I SPÓŁKA JAWNA Rozdział 1 Przepisy ogólne
Art. 22. § 1. Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.
§ 2. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31.
Art. 23. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Art. 24. § 1. Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".
§ 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. j."
Art. 25. Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
3) przedmiot działalności spółki,
4) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Art. 251. § 1. Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
§ 2. Osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisaniem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie.
Art. 26. § 1. Zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,
4) nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki, i sposób reprezentacji.
§ 2. Wszelkie zmiany danych wymienionych w § 1 powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu.
§ 3. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki jawnej do rejestru. Do zgłoszenia należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.
§ ³. Spółka, o której mowa w art. 860 Kodeksu cywilnego (spółka cywilna), może być przekształcona w spółkę jawną. Przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników. Jeżeli przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, zgłoszenie jest obowiązkowe i powinno nastąpić w terminie trzech miesięcy od zakończenia drugiego roku obrotowego. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Z chwilą wpisu do rejestru spółka, o której mowa w § 4, staje się spółką jawną. Spółce tej przysługują wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników. Przepisy art. 553 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
§ 6. Przed zgłoszeniem, o którym mowa w § 4, wspólnicy dostosują umowę spółki do przepisów o umowie spółki jawnej.
Art. 27. Współmałżonek wspólnika może żądać wpisania do rejestru wzmianki o umowie, dotyczącej stosunków majątkowych między małżonkami.
Rozdział 2
Stosunek do osób trzecich
Art. 28. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.
Art. 29. § 1. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę.
§ 2. Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.
§ 3. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.
Art. 30. § 1. Umowa spółki może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem.
§ 2. Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
Art. 31. § 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
§ 2. Przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
§ 3. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru.
Art. 32. Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
Art. 33. Kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, który wniósł do spółki przedsiębiorstwo, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przed dniem utworzenia spółki.
Art. 34. Postanowienia umowne niezgodne z przepisami art. 31-33 nie wywierają skutków wobec osób trzecich.
Art. 35. § 1. Wspólnik pozwany z tytułu odpowiedzialności za zobowiązania spółki może przedstawić wierzycielowi zarzuty przysługujące spółce wobec wierzyciela.
§ 2. Jeżeli zarzut wymaga złożenia oświadczenia woli przez spółkę celem uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli, potrącenia lub w innych podobnych przypadkach, wspólnik może odmówić zaspokojenia wierzyciela, dopóki spółka nie złoży takiego oświadczenia. Wierzyciel może wyznaczyć spółce dwutygodniowy termin do złożenia oświadczenia woli, po którego bezskutecznym upływie wspólnik lub wierzyciel może wykonać służące mu uprawnienie.
Art. 36. § 1. W czasie trwania spółki wspólnik nie może żądać od dłużnika zapłaty przypadającego na niego udziału w wierzytelności spółki ani przedstawić do potrącenia wierzytelności spółki swojemu wierzycielowi.
§ 2. Dłużnik spółki nie może przedstawić spółce do potrącenia wierzytelności, jaka mu służy wobec jednego ze wspólników.
Rozdział 3
Stosunki wewnętrzne spółki
Art. 37. § 1. Przepisy niniejszego rozdziału mają zastosowanie, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej.
§ 2. Umowa spółki nie może ograniczyć lub wyłączyć przepisów art. 38.
Art. 38. § 1. Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.
§ 2. Nieważne jest umowne ograniczenie prawa wspólnika do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz umowne ograniczenie prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.
Art. 39. § 1. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.
§ 3. Jeżeli jednak przed załatwieniem sprawy, o której mowa w § 2, choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników.
Art. 40. § 1. Prowadzenie spraw spółki może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom bądź na mocy umowy spółki, bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Jeżeli prowadzenie spraw spółki powierzono kilku wspólnikom, do prowadzenia przez nich spraw spółki stosuje się przepisy ustawy dotyczące prowadzenia spraw przez wszystkich wspólników. Uchwałę wszystkich wspólników zastępuje wówczas uchwała tych wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki.
Art. 41. § 1. Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Odwołać prokurę może każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki.
Art. 42. Jeżeli w sprawach nieprzekraczających zwykłych czynności spółki wymagana jest uchwała wspólników, konieczna jest jednomyślność wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki.
Art. 43. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.
Art. 44. Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę.
Art. 45. Prawa i obowiązki wspólnika prowadzącego sprawy spółki ocenia się w stosunku między nim a spółką według przepisów o zleceniu, a w przypadku gdy wspólnik działa w imieniu spółki bez umocowania albo gdy wspólnik uprawniony do prowadzenia spraw przekracza swe uprawnienia - według przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.
Art. 46. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia.
Art. 47. Prawo prowadzenia spraw spółki może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu; dotyczy to również zwolnienia wspólnika od obowiązku prowadzenia spraw spółki.
Art. 48. § 1. W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe.
§ 2. Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki.
§ 3. Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę.
Art. 49. § 1. Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieść tytułem wkładu do spółki rzeczy inne niż pieniądze na własność lub do używania, wówczas do jego obowiązku świadczenia i ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży lub o najmie.
Art. 50. § 1. Udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu.
§ 2. Wspólnik nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia umówionego wkładu.
Art. 51. § 1. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu.
§ 2. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.
§ 3. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.
Art. 52. § 1. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego.
§ 2. Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika.
Art. 53. Wspólnik ma prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę.
Art. 54. § 1. Zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody pozostałych wspólników.
§ 2. Wspólnik nie może potrącać wierzytelności przysługującej mu wobec spółki z wierzytelnością spółki, która przysługuje spółce wobec wspólnika z tytułu wyrządzenia szkody.
Art. 55. Jeżeli wspólnik zawrze inną umowę spółki lub przeniesie na osobę trzecią niektóre prawa z tytułu uczestnictwa w spółce, wówczas ani jego wspólnik, ani następca prawny nie stają się wspólnikami spółki jawnej, a w szczególności nie służy im uprawnienie do zasięgania informacji o stanie majątku i interesów tej spółki.
Art. 56. § 1. Wspólnik obowiązany jest powstrzymać się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki.
§ 2. Wspólnik nie może, bez wyraźnej lub domniemanej zgody pozostałych wspólników, zajmować się interesami konkurencyjnymi, w szczególności uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki jawnej, partner, komplementariusz lub członek organu spółki.
Art. 57. § 1. Każdy wspólnik ma prawo żądać wydania spółce korzyści, jakie osiągnął wspólnik naruszający zakaz konkurencji, lub naprawienia wyrządzonej jej szkody.
§ 2. Roszczenia, o których mowa w § 1, przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, gdy wszyscy pozostali wspólnicy dowiedzieli się o naruszeniu zakazu, nie później jednak niż z upływem trzech lat.
§ 3. Przepisy § 1 i § 2 nie ograniczają uprawnień wspólników, o których mowa w art. 63.
Rozdział 4
Rozwiązanie spółki i wystąpienie wspólnika
Art. 58. Rozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
3) ogłoszenie upadłości spółki,
4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
6) prawomocne orzeczenie sądu.
Art. 59. Spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w przypadku, gdy pomimo istnienia przyczyn rozwiązania, przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników.
Art. 60. § 1. Jeżeli umowa spółki stanowi, że prawa, jakie miał zmarły wspólnik, służą wszystkim spadkobiercom wspólnie, a nie zawiera w tym względzie szczególnych postanowień, wówczas do wykonywania tych praw spadkobiercy powinni wskazać spółce jedną osobę. Czynności dokonane przez pozostałych wspólników przed takim wskazaniem wiążą spadkobierców wspólnika.
§ 2. Przeciwne postanowienia umowy są nieważne.
Art. 61. § 1. Jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony, wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego.
§ 2. Spółkę zawartą na czas życia wspólnika uważa się za zawartą na czas nieoznaczony.
§ 3. Wypowiedzenia dokonuje się w formie pisemnego oświadczenia, które należy złożyć pozostałym wspólnikom albo wspólnikowi uprawnionemu do reprezentowania spółki.
Art. 62. § 1. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika może uzyskać zajęcie tylko tych praw służących wspólnikowi z tytułu udziału w spółce, którymi wspólnikowi wolno rozporządzać.
§ 2. Jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości wspólnika, wówczas jego wierzyciel, który na podstawie tytułu egzekucyjnego uzyskał zajęcie roszczeń służących wspólnikowi w przypadku jego wystąpienia lub rozwiązania spółki, może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego, nawet gdy umowa spółki była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może skorzystać z terminu umownego.
§ 3. Przeciwne postanowienia umowy są nieważne.
Art. 63. § 1. Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd.
§ 2. Jeżeli jednak ważny powód zachodzi po stronie jednego ze wspólników, sąd może na wniosek pozostałych wspólników orzec o wyłączeniu tego wspólnika ze spółki.
§ 3. Przeciwne postanowienia umowy są nieważne.
Art. 64. § 1. Pomimo śmierci lub ogłoszenia upadłości wspólnika oraz pomimo wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub jego wierzyciela, spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią.
§ 2. Uzgodnienie takie powinno w przypadku śmierci lub ogłoszenia upadłości nastąpić niezwłocznie, a w przypadku wypowiedzenia - przed upływem terminu wypowiedzenia. W przeciwnym razie spadkobierca, syndyk lub wspólnik, który wypowiedział umowę spółki, a także jego wierzyciel, mogą domagać się przeprowadzenia likwidacji.
Art. 65. § 1. W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki.
§ 2. Jako dzień bilansowy przyjąć należy:
1) w przypadku wypowiedzenia - ostatni dzień roku obrotowego, w którym upłynął termin wypowiedzenia,
2) w przypadku śmierci wspólnika lub ogłoszenia upadłości - dzień śmierci albo dzień ogłoszenia upadłości,
3) w przypadku wyłączenia wspólnika na mocy prawomocnego orzeczenia sądu - dzień wniesienia pozwu.
§ 3. Udział kapitałowy obliczony w sposób określony w § 1 i § 2 powinien być wypłacony w pieniądzu. Rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze.
§ 4. Jeżeli udział kapitałowy wspólnika występującego albo spadkobiercy wspólnika przy rozliczeniu wykazuje wartość ujemną, jest on obowiązany wyrównać spółce przypadającą na niego brakującą wartość.
§ 5. Wspólnik występujący albo spadkobierca wspólnika uczestniczą w zysku i stracie ze spraw jeszcze niezakończonych; nie mają oni jednak wpływu na ich prowadzenie. Mogą jednak żądać wyjaśnień, rachunków oraz podziału zysku i straty z końcem każdego roku obrotowego.
Art. 66. Jeżeli w spółce składającej się z dwóch wspólników po stronie jednego z nich zaistnieje powód rozwiązania spółki, sąd może przyznać drugiemu wspólnikowi prawo do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem rozliczenia się z występującym wspólnikiem zgodnie z art. 65.
Rozdział 5
Likwidacja
Art. 67. § 1. W przypadkach określonych w art. 58 należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.
§ 2. W przypadku wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela wspólnika lub ogłoszenia upadłości wspólnika porozumienie w sprawie zakończenia działalności spółki po zaistnieniu powodu rozwiązania spółki wymaga zgody odpowiednio wierzyciela lub syndyka.
Art. 68. W okresie likwidacji do spółki stosuje się przepisy dotyczące stosunków wewnętrznych i zewnętrznych spółki, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej lub z celu likwidacji wynika co innego.
Art. 69. W okresie likwidacji zakaz konkurencji obowiązuje tylko osoby będące likwidatorami.
Art. 70. § 1. Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Wspólnicy mogą powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego grona. Uchwała wymaga jednomyślności, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
§ 2. Na miejsce wspólnika upadłego wchodzi syndyk.
Art. 71. § 1. Sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny, ustanowić likwidatorami tylko niektórych spośród wspólników, jak również inne osoby.
§ 2. Przeciwne postanowienia umowy są nieważne.
Art. 72. Likwidator może być odwołany tylko w drodze jednomyślnej uchwały wspólników.
Art. 73. § 1. Z ważnych powodów sąd rejestrowy może na wniosek wspólnika lub osoby mającej interes prawny odwołać likwidatora.
§ 2. Likwidatora ustanowionego przez sąd tylko sąd może odwołać.
§ 3. Przeciwne postanowienia umowy są nieważne.
Art. 74. § 1. Do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia.
§ 2. Do zgłoszenia, o którym mowa w § 1, należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
§ 3. Wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie likwidatorów odwołanych przez sąd następuje z urzędu.
§ 4. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji".
Art. 75. W przypadku gdy jest kilku likwidatorów, są oni upoważnieni do reprezentowania spółki łącznie, chyba że wspólnicy lub sąd powołujący likwidatorów postanowili inaczej.
Art. 76. W sprawach, w których wymagana jest uchwała likwidatorów, rozstrzyga większość głosów, chyba że wspólnicy lub sąd powołujący likwidatorów postanowili inaczej.
Art. 77. § 1. Likwidatorzy powinni zakończyć bieżące interesy spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki. Nowe interesy mogą być podejmowane tylko w przypadku, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku.
§ 2. W stosunkach wewnętrznych likwidatorzy są obowiązani stosować się do uchwał wspólników. Likwidatorzy ustanowieni przez sąd powinni stosować się do jednomyślnych uchwał powziętych przez wspólników oraz przez osoby mające interes prawny, które spowodowały ich ustanowienie.
Art. 78. § 1. W granicach swoich kompetencji, określonych w art. 77 § 1, likwidatorzy mają prawo prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania. Ograniczenie ich kompetencji nie ma skutku wobec osób trzecich.
§ 2. Wobec osób trzecich działających w dobrej wierze czynności podjęte przez likwidatorów uważa się za czynności likwidacyjne.
Art. 79. § 1. Otwarcie likwidacji powoduje wygaśnięcie prokury.
§ 2. W okresie likwidacji nie może być ustanowiona prokura.
Art. 80. Za zobowiązania spółki zaciągnięte w okresie likwidacji spadkobiercy wspólnika odpowiadają według przepisów o odpowiedzialności za długi spadkowe.
Art. 81. § 1. Likwidatorzy sporządzają bilans na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji.
§ 2. W przypadku gdy likwidacja trwa dłużej niż rok, sprawozdanie finansowe należy sporządzić na dzień kończący każdy rok obrotowy.
Art. 82. § 1. Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych.
§ 2. Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. W przypadku braku stosownych postanowień umowy spłaca się wspólnikom udziały. Nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku.
§ 3. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki tylko do używania zwraca się wspólnikowi w naturze.
Art. 83. Jeżeli majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a w ich braku - w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie. W przypadku niewypłacalności jednego ze wspólników, przypadającą na niego część niedoboru dzieli się między pozostałych wspólników w takim samym stosunku.
Art. 84. § 1. Likwidatorzy powinni zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru. W przypadku rozwiązania spółki bez przeprowadzenia likwidacji, obowiązek złożenia wniosku ciąży na wspólnikach.
§ 2. Rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru.
§ 3. Księgi i dokumenty rozwiązanej spółki należy oddać na przechowanie wspólnikowi lub osobie trzeciej na okres nie krótszy niż pięć lat. W przypadku braku zgody wspólnika lub osoby trzeciej, przechowawcę wyznacza sąd rejestrowy.
§ 4. Wspólnicy i osoby mające interes prawny mają prawo przeglądać księgi i dokumenty.
Art. 85. § 1. W przypadku ogłoszenia upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po ukończeniu postępowania upadłościowego; wniosek o wykreślenie spółki z rejestru składa syndyk.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się w przypadku, gdy postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone albo umorzone.
127. Jakie podmioty mogą uczestniczyć w tworzeniu EZIG.
Zgodnie z art. 4 rozporządzenia Nr 2137/85 uczestnikami zgrupowania mogą być tylko:
1. spółki w rozumieniu art. 58 ust. 2 TWE, jak również inne podmioty prawa publicznego i prywatnego, założone zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego, mające swoją prawną lub statutową siedzibę oraz zarząd główny we Wspólnocie
2. osoby fizyczne wykonujące działalność przemysłową, handlową, rzemieślniczą, rolniczą, wolne zawody albo inne usługi we Wspólnocie.
Przy tak określonym składzie osobowym EZIG musi składać się co najmniej z:
1. dwóch spółek albo innych podmiotów wymienionych powyżej, posiadających główny zarząd w różnych państwach członkowskich
2. dwóch osób fizycznych, wymienionych powyżej, prowadzących swą główną działalność w różnych państwach członkowskich
3. spółki lub innego podmiotu i osoby fizycznej, z których pierwsza ma swój zarząd główny w jednym państwie członkowskim, a druga prowadzi główną działalność w innym państwie członkowskim.
Istnieją także przedmiotowe ograniczenia w tworzeniu i funkcjonowaniu EZIG. Zgrupowanie nie może:
1. zatrudniać więcej niż 500 pracowników
2. sprawować bezpośrednio lub pośrednio zarządu albo kontroli nad działalnością własną uczestników lub działalnością innego przedsiębiorstwa, zwłaszcza w zakresie personelu, finansów i inwestycji
3. być wykorzystywane przez spółkę w celu udzielenia pożyczki (lub czynności o podobnym skutku) osobie sprawującej zarząd w spółce albo innej osobie z nią powiązanej, jeżeli takie pożyczki są przedmiotem ograniczenia albo kontroli w sprawach państw członkowskich właściwych dla spółek; zgrupowanie nie może również być wykorzystywane w celu przeniesienia jakiegokolwiek dobra pomiędzy spółką a osobą sprawującą zarząd albo inną osobą z nią powiązaną, z wyjątkiem czynności dozwolonych przez prawa państw członkowskich właściwe dla spółek
4. być uczestnikiem innego europejskiego zgrupowania interesów gospodarczych
5. emitować papierów wartościowych w drodze publicznej subskrypcji.
128. Jaką formę prawną przewidziano dla EZIG rejestrowanego w polskim rejestrze przedsiębiorców.
Podstawą funkcjonowania EZIG i warunkiem jego powstania jest umowa EZIG. Minimalną treść umowy określa art. 5 EZIGR i należy do nie zaliczyć:
1. nazwę zgrupowania, przed którą lub po której następują słowa „europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych” bądź skrót EZIG, jeżeli te słowa lub ten skrót nie są już zawarte w nazwie
2. siedzibę zgrupowania
3. cel, dla którego zgrupowanie jest założone
4. nazwę, firmę, formę prawną, adres albo siedzibę i, o ile występuje, miejsce i numer wpisu do rejestru każdego z uczestników zgrupowania
5. czas trwania ugrupowania, jeżeli nie jest nieokreślony.
EZIG z chwilą wpisu do rejestru uzyskuje osobowość prawną. Może nabywać wszelkie prawa i zaciągać zobowiązania (ma zdolność do czynności prawnych), może pozywać i być pozywane (ma zdolność sądową). W Polsce EZIG nie ma osobowości prawnej. Jest rodzajem paraspółki, bowiem nigdzie nie zostało one nazwane spółką i stosowanie przepisów o spółce jawnej jest jedynie odpowiednie.
129.Pojęcie spółdzielni i podstawowe jej cechy definicyjne.
Spółdzielnia jest dobrowolnym i samorządnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia ma zrzeszeniowy charakter, mogą do niej przystąpić osoby z nieograniczonego kręgu ( zasada otwartych drzwi). Spółdzielnia jest więc korporacją osób, które łączą się dla osiągnięcia wspólnego celu. Cel wspólny powinien mieć charakter trwały. Charakter korporacyjny spółdzielni jest jej cechą konstytutywną. Ten typ korporacyjnej osoby prawnej, której substratem są osoby, należy odróżnić od osób prawnych typu zakładowego (fundacje), których substratem jest majątek. Korporacyjny charakter spółdzielni nie powinien również być kwestionowany w przypadku tworzenia spółdzielni przez osoby prawne. Wiąże się to przede wszystkim z okolicznością, że wszelkie stosunki majątkowe między członkami a spółdzielnią są podporządkowane stosunkom niemajątkowym, a przede wszystkim stosunkowi członkostwa. Podmiotem praw i obowiązków majątkowych może być tylko członek spółdzielni. Prawa te powstają i gasną z nabyciem lub ustaniem członkostwa w spółdzielni.
Spółdzielnie działają w oparciu o zmienny fundusz udziałowy. Jest on konsekwencją zmienności składu osobowego. Członek wstępujący do spółdzielni ma obowiązek zadeklarować i wpłacać udziały określone statutem. Natomiast po ustaniu członkostwa spółdzielnia ma obowiązek wypłaty udziałów członkowskich byłemu członkowi.
Kolejną cechą konstytutywną spółdzielni jest obowiązkowe wspólne prowadzenie działalności gospodarczej w interesie jej członków przez prowadzenie działalności społecznej i oświatowo-kulturalnej na rzecz swoich członków i ich środowiska.
Poza elementami definicji spółdzielni należy zwrócić uwagę na inne zasady ogólne odnoszące sie do funkcjonowania spółdzielni:
a) zasada samorządności spółdzielni- oznacza swobodę podejmowania decyzji przez własne organy. Organy te mają pełnię kompetencji w zakresie funkcjonowania spółdzielni, przyjmowania członków i ustalania członkostwa, są wybierane przez członków, spory między nimi są usuwane w drodze postępowania wewnątrzspółdzielczego. Z kolei samodzielność spółdzielni oznacza niezależność w stosunku do podmiotów zewnętrznych. Dotyczy to w szczególności zmiennych zasad związanych z tworzeniem spółdzielni.
b) zasada jeden członek, jeden głos- oznacza, że bez względu na liczbę posiadanych udziałów, członkowie mają równe prawo głosu na walnym zgromadzeniu.
c)zasada równości- ma szerszy wymiar i dotyczy wszelkich praw i obowiązków członków wynikających ze stosunku członkostwa. Zasada ta może być rozumiana również w sensie wąskim, tj. Jako równość między spółdzielnią a członkami, gdyż nie występuje między nimi zjawisko nadrzędności i podrzędności.
130. Wymień rodzaje spółdzielni występujące w polskiej praktyce gospodarczej.
Spółdzielnie możemy podzielić na kilka typów:
1. spółdzielnie działające na zasadach ogólnych
2. spółdzielnie produkcji rolnej
3. spółdzielnie pracy
4. spółdzielnie mieszkaniowe
5. spółdzielnie rzemieślnicze
6. spółdzielnie w dziedzinie bankowości
7. spółdzielnie oszczędnościowo-kredytowe
8. spółdzielnie socjalne
Ad.1) Pierwszy typ spółdzielni wiąże się z zastosowaniem ogólnych reguł ich funkcjonowania, bez wyodrębnionych przepisów regulujących ich działanie w sposób szczególny. Decydująca w przypadku tych spółdzielni będzie realizacja wspólnego celu gospodarczego, wiążącego się z dopuszczalną przez przepisy prawa sferą aktywności. Będzie to więc działalność usługowa, produkcyjna, handlowa itp.
Ad.2) W grupie spółdzielni produkcji rolnej wyróżnia się:
1. rolnicze spółdzielnie produkcyjne
2. inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną
3. spółdzielnie kółek rolniczych
W rolniczych spółdzielniach produkcyjnych przedmiotem działalności jest prowadzenie wspólnego gospodarstwa rolnego, ale także działalność na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych członków. Spółdzielnia taka może prowadzić inną działalność gospodarczą. Jej członkami mogą być rolnicy będący właścicielami lub posiadaczami samoistnych gruntów rolnych, dzierżawcami, użytkownikami lub innymi posiadaczami zależnymi gruntów rolnych.
Cechą charakterystyczną takich spółdzielni jest możliwość zobowiązania w statucie wnoszenia, poza udziałami, wkładów do spółdzielni w postaci wszystkich swoich gruntów.
Inne spółdzielnie produkcyjne są taką grupą spółdzielni produkcji rolnej, które za podstawowy cel mają tylko wspólne prowadzenie gospodarstwa rolnego.
Przedmiotem działalności spółdzielni kółek rolniczych jest świadczenie usług dla rolników i innych rodzajów usług wynikających z potrzeb środowiska wiejskiego. Mogą się one również zajmować wytwarzaniem środków i materiałów dla rolnictwa, przetwórstwem rolnym, produkcją rolną. W spółdzielniach takich obok osób fizycznych członkami mogą być osoby prawne.
Ad.3) Przedmiotem działalności gospodarczej spółdzielni pracy jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków. Spółdzielnia i jej członek mają obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy. Członek ma prawo do zatrudnienia stosownie do swoich kwalifikacji zawodowych i osobistych, ale z uwzględnieniem aktualnych możliwości gospodarczych spółdzielni. Stosunek pracy nawiązuje się poprzez spółdzielczą umowę o pracę. Za pracę w spółdzielczą członek otrzymuje wynagrodzenie, na które składa się wynagrodzenie bieżące członka i jego udział w wysokości nadwyżki bilansowej przeznaczonej do podziału między członków, zgodnie z zasadami uchwalonymi w statucie.
Ad.4) Celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.
Przedmiotem działalności spółdzielni może być:
1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych
2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych własnościowych praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także do miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych
3. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu
4. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów
5. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych
6. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
Ad.5) Do głównych zadań spółdzielni rzemieślniczych należy działalność w zakresie działalności usługowej i wytwórczej rzemiosła, udzielanie pomocy członkom w wykonywaniu ich zadań oraz prowadzenie własnej działalności gospodarczej i społeczno- wychowawczej.
Ad.6) Banki spółdzielcze tworzone są przez osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założycieli spółdzielni, zgodnie z przepisami PrSpółdz. Tworzone są na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego na wniosek założycieli z uwzględnieniem zasad określonych ustawą z 07.12.2000r. O funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.
Banki spółdzielcze mogą wykonywać następujące czynności bankowe:
1. przyjmować wkłady pieniężne płatne na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzić rachunki tych wkładów
2. prowadzić inne rachunki bankowe
3. przeprowadzać bankowe rozliczenia pieniężne
4. udzielać kredytów i pożyczek osobom fizycznym, prawnym i jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej, jeśli posiadają zdolność prawną, zamieszkującym lub mającym siedzibę lub prowadzącym działalność gospodarczą na terenie działania banku spółdzielczego
5. udzielać gwarancji bankowych i poręczeń osobom fizycznym, prawnym i jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej, jeśli posiadają zdolność prawną, zamieszkującym lub mającym siedzibę na obszarze działania banku spółdzielczego, w zakresie i trybie uzgodnionym z bankiem zrzeszającym
6. nabywać i zbywać wierzytelności pieniężne
7. przechowywać przedmioty i papiery wartościowe oraz udostępniać skrytki sejfowe
8. prowadzić operacje czekowe i wekslowe
9. wydawać karty płatnicze oraz wykonywać operacje związane z ich używaniem
10. wykonywać inne czynności bankowe w imieniu i na rzecz banku zrzeszającego.
Dodatkowo za zgodą banku zrzeszającego banki spółdzielcze mogą prowadzić skup i sprzedaż wartości dewizowych oraz:
1. obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych
2. dokonywać obrotu papierami wartościowymi
3. dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zmiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika, z tym, że bank jest obowiązany do ich sprzedaży w okresie nie dłuższym niż 3 lata od daty nabycia
4. nabywać i zbywać nieruchomości
5. świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych
6. świadczyć usługi certyfikacyjne w rozumieniu przepisów o podpisie elektronicznym, z wyłączeniem wydawania certyfikatów kwalifikowanych wykorzystywanych przez banki w czynnościach, których są stronami
7. świadczyć inne usługi finansowe
8. wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.
Ad.7) Spółdzielcze kasy oszczędnościowo- kredytowe działają na podstawie ustawy z dnia 14.12.1995r. O spółdzielczych kasach oszczędnościowo- kredytowych. Zgodnie z art.3 ust.1 SKOKU, celem kas jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej..
Ad.8) Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków.
Spółdzielnia socjalna działa na rzecz:
1. społecznej reintegracji jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu
2. zawodowej reintegracji jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy.
131. Elementy składowe procesu założycielskiego spółdzielni.
Utworzenie spółdzielni jest zespołem czynności faktycznych i prawnych, zmierzających do wpisania jej do rejestru spółdzielni. Powinno więc dojść do:
1. wyłonienia grupy zamierzającej utworzyć spółdzielnię
2. uchwalenia statutu spółdzielni
3. potwierdzenia przyjęcia statutu
4. dokonania wyboru tych organów spółdzielni, których wybór-zgodnie ze statutem-należy do kompetencji walnego zgromadzenia lub dokonania wyboru komisji organizacyjnej
5. wpisania spółdzielni do rejestru przedsiębiorców KRS.
Ad.1) Grupa, która zamierza utworzyć spółdzielnię, zwana jest założycielami. W spółdzielniach, w których założycielami są osoby fizyczne, powinno być co najmniej 10 założycieli, natomiast jeżeli założycielami są osoby prawne, założycielami powinny być co najmniej 3 osoby prawne. W spółdzielniach produkcji rolnej liczba założycieli osób fizycznych nie może być mniejsza niż 5 osób. Jeżeli tworzona jest spółdzielnia osób fizycznych i prawnych, założycieli powinno być 10.
Ad.2) Założyciele powinni zwołać zebranie, na którym jednomyślnie powinni uchwalić statut (zmiana statutu w toku działalności wymaga kwalifikowanej większości 2/3 głosów podjętych jednak już przez organ-walne zgromadzenie członków). W doktrynie przyjmuje się, że statut jest umową cywilnoprawną członków założycieli. Art.5 PrSpółdz przewiduje dwa typy elementów treści statutu: obligatoryjne i fakultatywne.
Ad.3) Statut musi być nie tylko uchwalony, ale musi mieć miejsce formalna czynność o doniosłych skutkach prawnych, mianowicie złożenie podpisów przez założycieli spółdzielni, co stanowi potwierdzenie przyjęcia statutu. Jednomyślność uchwalenia statutu wiąże się ze złożonymi w ten sposób oświadczeniami woli nie tylko co do jego treści, ale również związana jest ze spełnieniem jednego z niezbędnych warunków do utworzenia spółdzielni. Złożenie podpisów jest potwierdzeniem dokonanych czynności, kore jest konieczne do podjęcia innych czynności w celu zarejestrowania spółdzielni.
Ad.4) Kolejną czynnością związaną z procesem tworzenia spółdzielni jest powołanie organów spółdzielni. Dotyczy to powołania rady nadzorczej oraz ewentualnie zarządu, jeżeli zgodnie ze statutem wybór zarządu jest przypisany do kompetencji walnego zgromadzenia. Oznacza to, że gdyby zarząd był powołany np. Przez radę nadzorczą, to na zebraniu założycieli nie musi być powołany. Natomiast powołana rada nadzorcza powinna, jeszcze przed zgłoszeniem wniosku o wpis do rejestru, dokonać wyboru zarządu spółki. To właśnie zarząd zgłasza wniosek o wpis do rejestru i jest podstawowym organem kierującym i reprezentującym spółdzielnię.
Jeżeli jednak w czasie trwania zebrania założycieli powstałyby problemy z powołaniem organów, można utworzyć komisję organizacyjną w składzie co najmniej 3-osobowym. Komisja ta powinna w określonym czasie doprowadzić do powołania organów. Komisja organizacyjna nie może być traktowana jako organ spółdzielni, ale jako struktura organizacyjna, która może doprowadzić do ustanowienia organów.
Ad.5) Spółdzielnia jest wpisywana do rejestru przedsiębiorców KRS.
132. Przyczyny i sposoby zakończenia bytu prawnego spółdzielni.
1. Likwidacja
Istnieją dwie grupy przyczyn powodujące likwidację: ustawowe i statutowe. W pierwszej grupie możemy wyróżnić przyczyny obligatoryjne i fakultatywne. Przesłankami obligatoryjnymi są: upływ czasu, na jaki w myśl statutu utworzono spółdzielnię, oraz zmniejszenie się liczby członków wskazanej w statucie lub w ustawie, jeżeli spółdzielnia w terminie jednego roku nie zwiększy liczby członków do wymaganej wielkości. W pierwszym przypadku dotyczy to zarówno dokładnej daty zakończenia działalności, jak i spełnienia celu, dla jakiego spółdzielnia została powołana. W drugim przypadku, jeżeli statut nie podwyższył minimalnego progu członków spółdzielni, spółdzielnia powinna zostać zlikwidowana, jeżeli liczba ta w ciągu roku nie zostanie uzupełniona do 10 ( osoby fizyczne), 3 (osoby prawne), 5 (spółdzielnie produkcji rolnej i spółdzielnie socjalne), 10 (spółdzielnie osób fizycznych i prawnych).
W fakultatywnych przyczyn przejścia spółdzielni w stan likwidacji należy zaliczyć sytuacje określone w art. 113 § 1 pkt 3, art. 114 § 1 i art. 115 PrSpółdz. Zgodnie z pierwszym powołanym przepisem, spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji wskutek zgodnych uchwał walnych zgromadzeń, które zapadają większością głosów przy obecności co najmniej 50% uprawnionych do głosowania na dwóch kolejno po sobie następujących walnych zgromadzeniach, odbytych w odstępie co najmniej 2 tygodni. Zgodnie z art. 114 § 1, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, ma prawo podjęcia uchwały o postawieniu spółdzielni w stan likwidacji, jeżeli:
1. działalność spółdzielni wykazuje rażące i uporczywe naruszenia prawa lub postanowień statutu
2. spółdzielnia została zarejestrowana z naruszeniem prawa
3. spółdzielnia co najmniej od roku nie prowadzi działalności gospodarczej.
Przeprowadzenie likwidacji w wyniku zaistnienia przyczyn jej wszczęcia należy do kompetencji likwidatora. Jest on powoływany uchwałą walnego zgromadzenia podjętą większością głosów w obecności przynajmniej połowy uprawnionych.
Likwidatorem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. Mogą nim być członkowie ostatniego zarządu spółdzielni, jak i osoby będące członkami likwidowanej jednostki. Z powołanym likwidatorem zawierana jest umowa o wykonanie czynności likwidacyjnych.
Niezwłocznie po wyznaczeniu likwidator powinien:
1. zgłosić do KRS wniosek o wpisanie otwarcia likwidacji spółdzielni, jeżeli nie zostało to jeszcze dokonane, i zawiadomić o tym związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, oraz Krajową Radę Spółdzielczą
2. powiadomić banki finansujące spółdzielnię oraz organy finansowe o otwarciu likwidacji spółdzielni
3. ogłosić w Monitorze Spółdzielczym zawiadomienie o otwarciu likwidacji spółdzielni i wezwać wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia tego ogłoszenia
4. przystąpić do sporządzenia sprawozdania finansowego na dzień otwarcia likwidacji oraz listy zobowiązań spółdzielni
5. sporządzić plan finansowy likwidacji i plan zaspokojenia zobowiązań.
Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji, likwidator zgłasza do KRS wniosek o wykreślenie spółdzielni z KRS oraz przekazuje księgi i dokumenty zlikwidowanej spółdzielni do przechowania. Wykreślenie powinno być ogłoszone przez sąd. Z chwilą wykreślenia z rejestru spółdzielnia przestaje istnieć w sensie prawnym, czyli traci osobowość prawną.
2. Upadłość.
Przesłanką ogłoszenia upadłości spółdzielni jest stan jej niewypłacalności, tj. gdy nie jest ona w stanie spłacać swoich długów. Sytuacja taka powstaje w szczególności, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań. Dłużnika - spółdzielnię uważa się też za niewypłacalne, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Wówczas walne zgromadzenie może wskazać środki umożliwiające wyjście ze stanu niewypłacalności i podjąć uchwałę o jej dalszym istnieniu. Jeżeli jednak podejmie uchwałę o postawieniu spółdzielni w stan upadłości, zarząd ma obowiązek niezwłocznie zgłosić do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości.
Taki sam obowiązek spoczywa na likwidatorze, który jeżeli stwierdzi stan niewypłacalności w postępowaniu likwidacyjnym, musi wystąpić do sądu o ogłoszenie upadłości. Podmiotami, które mogą zgłaszać wniosek o ogłoszenie upadłości, są również wierzyciele. Sąd może zarządzić postawienie w stan upadłości mimo pozytywnej uchwały walnego zgromadzenia o dalszym istnieniu spółdzielni. W przypadku gdy ze sprawozdania finansowego sporządzonego przez zarząd lub likwidatora wynika, że majątek spółdzielni, która zaprzestała swej działalności, nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, a wierzyciele nie wyrażą zgody na ich pokrycie, sąd na wniosek wierzycieli lub Krajowej Rady Spółdzielczej zarządzi wykreślenie spółdzielni z KRS, zawiadamiając o tym wierzycieli i Krajową Radę Spółdzielczą.
Po zakończeniu postępowania upadłościowego syndyk upadłości zgłasza do sądu rejestrowego wniosek o wykreślenie spółdzielni z KRS.
133. Powody unormowania prawnego Spółdzielni Europejskiej.
Rozporządzenie Rady Wspólnot Europejskich Nr 1435/2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej, wprowadza do systemu prawnego Państw Członkowskich Wspólnot Europejskich nowy typ podmiotu - spółdzielnie europejska (SCE). Wspólnotowy ustawodawca, wobec rozlicznych trudności, jakie napotyka transgraniczna współpraca spółdzielni tworzonych na podstawie regulacji krajowych, zdecydował się na wprowadzenie do obrotu nowego bytu prawego, dzięki któremu pełniej zrealizowane zostaną idee zawarte w traktatowych gwarancjach swobód przepływu pracowników, kapitału oraz świadczenia usług.
134. Sposoby powoływania do życia Spółdzielni Europejskiej.
Zgodnie z treścią art. 2 ustęp 1 rozporządzenia 1435/2003 spółdzielnia europejska będzie mogła zostać utworzona:
przez co najmniej pięć osób fizycznych, zamieszkałych w co najmniej dwóch Państwach Członkowskich
przez łącznie co najmniej pięć osób fizycznych i spółek w rozumieniu art. 48 akapit drugi Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej, względnie innych osób prawnych prawa publicznego lub prywatnego, utworzonych na podstawie przepisów prawa Państwa Członkowskiego, które mają miejsce zamieszkania w co najmniej dwóch różnych Państwach Członkowskich, względnie podlegają prawu co najmniej dwóch różnych Państw Członkowskich
przez połączenie się spółdzielni utworzonych na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, posiadających siedziby statutowe i główny zarząd na terenie Wspólnoty, pod warunkiem że co najmniej dwie z nich podlegają prawu różnych Państw Członkowskich
przez przekształcenie spółdzielni utworzonej na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, posiadającej swoją siedzibę statutową i główny zarząd na terenie Wspólnoty, jeżeli co najmniej od dwóch lat posiada ona podmiot zależny lub zakład podlegające prawu innego Państwa Członkowskiego.
Przepisy rozporządzenia stanowią, że państwo członkowskie może postanowić, że osoba prawna, której główny zarząd nie znajduje się we Wspólnocie, może uczestniczyć w tworzeniu SCE, pod warunkiem że została ona utworzona zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, posiada swoją siedzibę statutową w tym Państwie Członkowskim oraz jest w sposób trwały i rzeczywisty, powiązana z gospodarką jednego z Państw Członkowskich.
Zasadniczym celem działalności SCE będzie zaspokajanie potrzeb jej członków i/lub wspieranie ich działalności gospodarczej i/lub społecznej, w szczególności przez zawieranie z nimi porozumień o dostawę towarów lub o świadczenie usług bądź wykonanie pracy w ramach czynności, których dokonuje, względnie których dokonanie zleca SCE. Ponadto celem działalności SCE może być zaspokajanie potrzeb jej członków przez wspieranie, w sposób określony wyżej, ich udziału w działalności gospodarczej, w jednej lub większej liczbie SCE i/lub spółdzielniach krajowych. SCE może prowadzić działalność przez podmioty zależne.
Regulacje rozporządzenia Nr 1435/2003 wskazują na konieczność stworzenia dwóch dokumentów w celu powołania SCE - statutu oraz aktu założycielskiego. Przy czym formalnie rzecz biorąc nie ma przeszkód, aby oba te akty stanowiły jeden dokument. Członkowie założyciele opracowują statut SCE zgodnie z przepisami dotyczącymi zakładanie spółdzielni, które podlegają prawu Państwa Członkowskiego siedziby statutowej SCE. Statut powinien zostać sporządzony w formie pisemnej i będzie podpisywany przez członków założycieli. Powinien określać co najmniej:
firmę spółdzielni, która zawiera dodatkowe oznaczenie SCE na początku lub na końcu oraz, gdzie sytuacja tego wymaga, zwrot „z ograniczoną odpowiedzialnością”
określenie przedmiotu działalności spółdzielni
imiona i nazwiska osób fizycznych oraz firmy spółek będących członkami założycielami SCE, a przypadku tych ostatnich, przedmiot ich działalności oraz siedzibą statutową
siedzibę statutową SCE
warunki i procedury przyjmowania i wykluczania członków oraz wypowiedzenia członkostwa
prawa i obowiązki członków oraz kategorie członków, jak również prawa i obowiązki członków danej kategorii
wartość nominalną udziałów, wysokość kapitału subskrybowanego oraz wskazanie, że wysokość kapitału jest zmienna
szczególne przepisy dotyczące kwot ewentualnie umieszczanych w ustawowej rezerwie, pochodzących z uszczuplenia nadwyżek finansowych
kompetencje członków każdego z organów
przepisy dotyczące wyboru i odwoływania członków organów
wymogi dotyczące większości i kworum potrzebnych przy podejmowaniu uchwał przez organy kolegialne SCE
czas trwania spółdzielni, jeżeli ma być on ograniczony.
art. 2 ustęp 1 rozporządzenia 1435/2003
1. SCE może zostać utworzona:
— przez co najmniej pięć osób fizycznych, zamieszkałych w co najmniej dwóch Państwach Członkowskich,
— przez łącznie co najmniej pięć osób fizycznych i spółek w rozumieniu art. 48 akapit drugi Traktatu, względnie innych osób prawnych prawa publicznego lub prywatnego, utworzonych
na podstawie przepisów prawa Państwa Członkowskiego, które mają miejsce zamieszkania w co najmniej dwóch różnych Państwach Członkowskich względnie podlegają prawu co najmniej dwóch różnych Państw Członkowskich,
— przez spółki, w rozumieniu art. 48 akapit drugi Traktatu, względnie osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego, utworzone na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, podlegające prawu co najmniej dwóch różnych Państw Członkowskich,
— przez połączenie się spółdzielni utworzonych na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, posiadających siedziby statutowe i główny zarząd na terenie Wspólnoty, pod warunkiem że co najmniej dwie z nich podlegają prawu różnych Państw Członkowskich,
— przez przekształcenie spółdzielni utworzonej na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, posiadającej swoją siedzibę statutową i główny zarząd na terenie Wspólnoty, jeżeli co najmniej od dwóch lat posiada ona podmiot zależny lub zakład podlegające prawu innego Państwa Członkowskiego.
135. Specyfika organów Spółdzielni Europejskiej.
Organami spółdzielni europejskiej będą:
walne zgromadzenie oraz
organ nadzorczy i organ zarządzający (system dualistyczny) albo organ administrujący (system monistyczny), w zależności od formy struktury organów SCE przyjętej w statucie.
Członkowie organów SCE będą powoływani na okres określony w statucie, nie dłuższy niż 6 lat. Z zastrzeżeniem wszelkich ograniczeń ustanowionych w statucie, członkowie mogą być powołani ponownie.
Walne zgromadzenie podejmuje uchwały w sprawach zastrzeżonych do jego kompetencji przez:
rozporządzenie nr 1435/2003 lub
prawo Państwa Członkowskiego, w którym mieści się statutowa siedziba SCE, przyjęte w celu wykonania dyrektywy 2003/72/WE
prawo Państwa Członkowskiego, w którym mieści się statutowa siedziba SCE odnoszące się do spółdzielni działających na podstawie tego prawa
postanowienia statutu
Walne zgromadzenie SCE powinno odbywać się nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym, w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego, chyba że prawo państwa członkowskiego, w którym mieści się statutowa siedziba SCE, obowiązuje dla spółdzielni, prowadzących ten sam rodzaj działalności co SCE, przewiduje konieczność częstszego odbywania zgromadzeń. Jednakże prawo państwa członkowskiego może stanowić, że pierwsze walne zgromadzenie może się odbyć w terminie 18 miesięcy od utworzenia SCE. Walne zgromadzenie może zostać zwołane w każdym czasie przez organ zarządzający, administrujący, nadzorczy lub inny organ lub właściwy organ państwowy, zgodnie z prawem krajowym stosowanym do spółdzielni w państwie członkowskim, w którym mieści się siedziba statutowa SCE. Organ zarządzający jest zobowiązany do zwołania walnego zgromadzenia na wniosek organu nadzorczego. Porządek obrad walnego zgromadzenia, które odbywa się po zakończeniu roku obrotowego, musi obejmować co najmniej jako jeden punkt zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego oraz uchwale w sprawie podziału zysków. Walne zgromadzenie będzie mogło w trakcie posiedzenia podjąć uchwale o odbyciu kolejnego posiedzenia, ustalić jego datę i porządek obrad.
Członkowie SCE, w liczbie co najmniej 5000 lub posiadający co najmniej 10% ogólnej liczby głosów, będą mogli żądać zwołania walnego zgromadzenia SCE i ustalenia jego porządku obrad. Statut może przewidywać niższe progi.
Co do zasady, każdy członek SCE będzie posiadał jeden glos na walnym zgromadzeniu niezależnie od liczby posiadanych udziałów. Statut będzie mógł jednak przewidywać przyznanie członkowi określonej liczby głosów, uzależnionej od jego zaangażowania w działalność spółdzielni, innego niż udział kapitałowy, jeżeli zezwala na to prawo Państwa Członkowskiego, w którym mieści się statutowa siedziba SCE. Liczba przyznanych członkowi dodatkowych głosów nie może przekroczyć, w zależności od tego, która z wymienionych wielkości jest mniejsza, pięciu głosów lub 30% wszystkich głosów. W przypadku SCE prowadzącej działalność finansowa lub ubezpieczeniowa, statut będzie mógł zawierać postanowienia, że przyznanie dodatkowych głosów jest uzależnione od zaangażowania członka w działalność spółdzielni, również w postaci udziału kapitałowego, jeżeli prawo Państwa Członkowskiego, w którym mieści się statutowa siedziba SCE, na to zezwala. Liczba przyznanych członkowi dodatkowych głosów nie może przekroczyć, w zależności od tego która z wymienionych wielkości jest mniejsza, pięciu głosów lub 20% wszystkich głosów. W przypadku SCE, których członkami są w większości spółdzielnie, statut może przewidywać, że liczba przyznanych dodatkowych głosów uzależniona jest od zaangażowania członków w działalność spółdzielni, również w postaci udziału kapitałowego w SCE, i/lub od liczby członków spółdzielni członkowskich, jeżeli prawo Państwa Członkowskiego, w którym mieści się statutowa siedziba SCE, na to zezwala. W odniesieniu do prawa głosu, które statut może przyznać członkom niebędącym użytkownikami (inwestorom), SCE podlega prawu Państwa Członkowskiego, w którym ma swoja siedzibę statutowa. Jednakże w żadnym wypadku członkowie niebędący użytkownikami (inwestorzy) nie mogą posiadać łącznie 25% wszystkich głosów. Statut SCE może przewidywać prawo udziału przedstawicieli pracowników w walnych zgromadzeniach lub w zgromadzeniach sektorowych i zgromadzeniach sekcji, jeśli w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia prawo państwa członkowskiego, w którym mieści się siedziba statutowa SCE, na to zezwala, pod warunkiem że przedstawiciele pracowników nie reprezentują na takim zebraniu więcej niż 15% ogólnej liczby głosów. Prawo to wygasa w przypadku przeniesienia statutowej siedziby SCE do państwa członkowskiego, którego prawo nie przewiduje tego rodzaju udziału.
Członkowie posiadający prawo głosu będą mogli być reprezentowani na walnym zgromadzeniu przez pełnomocników, w zakresie przewidzianym przez statut. Statut powinien określić maksymalna liczbę osób, uprawnionych do glosowania, które może reprezentować jeden pełnomocnik.
W wypadku wyboru dualistycznego modelu struktury organow SCE organ zarządzający prowadzi sprawy SCE na własną odpowiedzialność oraz reprezentuje ją w stosunkach z osobami trzecimi oraz przed sądami. Jedyny członek lub członkowie organu zarządzającego są powoływani i odwoływani przez organ nadzorczy. Jednakże prawo Państwa Członkowskiego może wymagać lub zezwolić na określenie w statucie, aby członek lub członkowie organu zarządzającego byli powoływani i odwoływani przez walne zgromadzenie na tych samych warunkach, które przewidziane są w spółdzielniach mających statutowa siedzibę na terytorium tego Państwa Członkowskiego.
Przepisy rozporządzenia (art. 37 ust. 3) zabraniają łączenia funkcji członka organu zarządzającego i nadzorczego tej samej SCE. Jednakże organ nadzorczy może wyznaczyć jednego ze swych członków do wykonywania obowiązków członka organu zarządzającego, jeżeli funkcja ta jest nieobsadzona. W tym okresie funkcje tej osoby jako członka organu nadzorczego ulegają zawieszeniu. Prawo państwa członkowskiego może przewidywać w tym względzie ograniczenia czasowe. Liczbę członków organu zarządzającego lub zasady jej wyznaczania określa statut SCE. Jednakże Państwa Członkowskie mogą określić liczbę maksymalną lub minimalną. Jeżeli prawo danego Państwa członkowskiego nie zawiera żadnych przepisów dotyczących systemu dualistycznego w odniesieniu do spółdzielni, mającej statutowa siedzibę na terytorium tego Państwa Członkowskiego, państwo to może wydać odpowiednie przepisy w odniesieniu do SCE.
Organ nadzorczy sprawuje nadzór nad prowadzeniem spraw przez organ zarządzający. Organ ten nie jest uprawniony do samodzielnego prowadzenia spraw SCE. Organ nadzoru nie jest uprawniony do reprezentowania SCE w stosunkach z osobami trzecimi. Reprezentuje on jednak SCE w stosunkach z organem zarządzającym lub członkami tego organu, w postępowaniach sądowych lub przy zawieraniu umów. Członkowie organu nadzorczego są powoływani i odwoływani przez walne zgromadzenie. Jednakże członkowie pierwszego organu nadzorczego mogą być powołani przez statut. Nie narusza to ewentualnego porozumienia dotyczącego zaangażowania pracowników, zawartego zgodnie z dyrektywą 2003/72/WE. Członkowie niebędący użytkownikami mogą obsadzić nie więcej niż jedna czwarta ogólnej liczby stanowisk w organie nadzorczym. Liczba członków organu nadzorczego lub zasady jej wyznaczania określa statut SCE. Jednakże regulacje Państwa Członkowskiego mogą określić liczbę członków lub skład organu nadzorczego bądź minimalną i/lub maksymalną liczbę członków organu nadzorczego SCE, majaczej swoja statutowa siedzibę na terytorium danego Państwa członkowskiego. Organ zarządzający jest zobowiązany informować organ nadzorczy przynajmniej raz na trzy miesiące o stanie spraw SCE i jej przewidywanym rozwoju, uwzględniając przy tym informacje odnoszące się do przedsiębiorstw kontrolowanych przez SCE, które mogą mieć istotny wpływ na sytuację SCE. Poza okresowymi informacjami organ zarządzający niezwłocznie przekazuje organowi nadzorczemu informacje na temat zdarzeń mogących mieć istotny wpływ na sytuację SCE. Organ nadzorczy może żądać od organu zarządzającego udzielenia wszelkiego rodzaju informacji, jakie mogą być niezbędne do sprawowania nadzoru. Przepisy Państwa Członkowskiego mogą zawierać postanowienie, że każdy członek organu nadzorczego ma prawo skorzystać z takiego uprawnienia. Organ nadzorczy może podjąć lub zlecić przeprowadzenie kontroli niezbędnej do wykonywania jego obowiązków. Każdy z członków organu nadzorczego ma prawo zapoznać się ze wszystkimi informacjami przekazywanymi temu organowi.
W wypadku przyjęcia monistycznej struktury organow organ administrujący prowadzi sprawy SCE oraz reprezentuje ją w stosunkach z osobami trzecimi oraz przed sądami. Przepisy prawa Państwa Członkowskiego mogą przy tym zawierać postanowienia, że dyrektor wykonawczy prowadzi sprawy Bierzach związane z zarządzaniem, na tych samych zasadach, jakie są przypadku spółdzielni mających statutowa siedzibę na terytorium tego Państwa Członkowskiego (w chwili obecnej polskie prawo nie zna tego rozwiązania). Liczba członków organu administrującego lub zasady jej wyznaczania określa statut SCE. Jednakże Państwa Członkowskie mogą ustalić minimalną oraz, gdzie jest to niezbędne, maksymalną liczbę członków. Wśród członków organu administrującego nie więcej niż jedna czwarta miejsc może być zajmowana przez członków niebędących użytkownikami. Jednakże organ administrujący musi składać się z przynajmniej trzech członków, w przypadku gdy przewidziane jest uczestnictwo pracowników zgodnie z dyrektywą 2003/72/WE. Członkowie pierwszego organu administrującego mogą być powołani przez statut. Nie narusza to ewentualnego porozumienia dotyczącego zaangażowania pracowników, zawartego zgodnie z dyrektywa 2003/72/WE. Jeżeli prawo Państwa Członkowskiego nie zawiera żadnych przepisów dotyczących systemu monistycznego w odniesieniu do spółdzielni, mających statutową siedzibę na jego terytorium, państwo to może wydać odpowiednie przepisy w odniesieniu do SCE.
W celu rozwoju współpracy transgranicznej i pełniejszej realizacji swobód traktatowych przepisy omawianego rozporządzenia przewidują możliwość przeniesienia siedziby statutowej SCE do innego Państwa Członkowskiego, przy czym procedura ta nie będzie wiązać się z likwidacją spółdzielni europejskiej ani z powstaniem nowej osoby prawnej (zachowany zostanie dotychczasowy byt prawny SCE).
136. Nabycie członkowstwa Spółdzielni Europejskiej.
Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w przepisach rozporządzenia (członkowie założyciele oraz członkowie spółdzielni podlegających połączeniu w procesie tworzenia SCE) uzyskanie członkostwa w spółdzielni europejskiej będzie wymagało zgody organu zarządzającego lub organu administrującego. Osoby, którym odmówiono przyjęcia w poczet członków, mogą się odwołać od tej decyzji do walnego zgromadzenia, zwołanego po złożeniu wniosku o uzyskanie członkostwa. W zakresie, w jakom zezwala na to prawo Państwa Członkowskiego siedziby statutowej SCE, statut będzie mógł przewidywać, że osoby , które nie zamierzają ani wytwarzać lub korzystać z towarów, ani świadczyć lub korzystać z usług SCE, mogą zostać dopuszczone jako członkowie-inwestorzy (osoby nie będące użytkownikami). Uzyskanie takiego członkostwa wymaga zgody udzielonej przez walne zgromadzenie lub też inny organ, któremu kompetencja taka została przyznana przez walne zgromadzenie lub przez statut. Członków będących osobami prawnymi uważa się za użytkowników ze względu na fakt reprezentowania przez nich swoich własnych członków, pod warunkiem że ci członkowie, będący osobami fizycznymi, są użytkownikami. Członkostwo w SCE mogą uzyskać zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, chyba że statut stanowi inaczej. Statut może uzależniać uzyskanie członkostwa od spełnienia innych jeszcze warunków, w szczególności od:
pokrycia minimalnego udziału w kapitale
spełnienia warunków związanych z przedmiotem działalności SCE
w siedzibie statutowej SCE należy prowadzić alfabetyczna listę wszystkich członków, podającą ich adres oraz liczbę i, gdy jest to właściwe, kategorie posiadanych przez nich udziałów. Każda osoba mająca w tym bezpośredni uzasadniony interes może, na zadanie, przeglądać listę oraz uzyskać kopie całości lub części tej listy za pobraniem opłaty nieprzekraczającej kosztów administracyjnych. Wszelkie zdarzenia mające wpływ na członkostwo lub prowadzące do odmiennego podzielenia, podwyższenia czy obniżenia kapitału, powinny być wpisane na liście członków, nie później niż w ciągu miesiąca po wystąpieniu zmiany. Powołane zdarzenia, stają się skuteczne w stosunku do SCE lub osób trzecich, mających bezpośredni uzasadniony interes, dopiero w momencie ujęcia ich na liście członkowskiej. Za zadanie SCE będzie wydawała członkom pisemne potwierdzenie wpisu.
137. Pojęcie obrotu gospodarczego i czynności handlowej (gospodarczej).
??????????????????????????????????????????????????????????????
138. Klasyfikacja umów według kryterium ich podstawowego przedmiotu i funkcji.
W obrocie gospodarczym w większym lub mniejszym stopniu zastosowanie może mieć podział umów stosowany w prawie cywilnym. Jednakże, mimo akceptacji takiego podziału, można wskazać na określone wyróżniki pozwalające wyodrębnić ich szczególne cechy.
Umowy możemy podzielić na:
jednostronnie zobowiązujące i dwustronnie zobowiązujące
odpłatne
konsensualne
wzajemne
Podział umów: (Chyba o to chodzi)
umowa sprzedaży na raty (art 583 - 588 KC)
umowa sprzedaży konsumenckiej
umowy budowlane
umowa o prace geologiczne
umowa o roboty geodezyjno-kartograficzne
umowa o prace projektowe
umowa o roboty budowlane (art. 647 - 658 KC)
umowa leasingu (art. 709¹ - 70918 KC)
umowa rachunku bankowego (art. 725 - 733 KC)
umowa agencyjna (art. 758 - 7469 KC)
umowa komisu (art. 765 - 773 KC)
umowa przewozu (art. 774 - 775 i 779 - 793 KC)
umowa spedycji (art.794 - 804 KC)
umowa składu
umowa franchisingu
umowa factoringu
umowa forfaitingu
KC
Art. 583. § 1. Sprzedażą na raty jest dokonana w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma być kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny.
§ 2. Wystawienie przez kupującego weksli na pokrycie lub zabezpieczenie ceny kupna nie wyłącza stosowania przepisów rozdziału niniejszego.
Art. 584. § 1. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej na raty może być przez umowę wyłączona lub ograniczona tylko w wypadkach przewidzianych przez przepisy szczególne.
§ 2. Umowa nie może utrudnić kupującemu wykonania uprawnień z tytułu rękojmi.
Art. 585. Kupujący może płacić raty przed terminem płatności. W razie przedterminowej zapłaty kupujący może odliczyć kwotę, która odpowiada wysokości stopy procentowej obowiązującej dla danego rodzaju kredytów Narodowego Banku Polskiego.
Art. 586. § 1. Zastrzeżenie natychmiastowej wymagalności nie uiszczonej ceny na wypadek uchybienia terminom poszczególnych rat jest skuteczne tylko wtedy, gdy było uczynione na piśmie przy zawarciu umowy, a kupujący jest w zwłoce z zapłatą co najmniej dwóch rat, łączna zaś suma zaległych rat przewyższa jedną piątą część umówionej ceny.
§ 2. Sprzedawca może odstąpić od umowy z powodu niezapłacenia ceny tylko wtedy, gdy kupujący jest w zwłoce z zapłatą co najmniej dwóch rat, a łączna suma zaległych rat przewyższa jedną piątą część umówionej ceny. W wypadku takim sprzedawca powinien wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy.
§ 3. Postanowienia umowne mniej korzystne dla kupującego są nieważne. Zamiast nich stosuje się przepisy niniejszego artykułu.
Art. 587. Przepisów rozdziału niniejszego nie stosuje się do sprzedaży na raty, jeżeli kupujący nabył rzecz w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa.
Art. 588. § 1. Przepisy rozdziału niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadkach, gdy rzecz ruchoma zostaje sprzedana osobie fizycznej korzystającej z kredytu udzielonego w tym celu przez bank, jeżeli kredyt ten ma być spłacony ratami, a rzecz została kupującemu wydana przed całkowitą spłatą kredytu.
§ 2. Do zabezpieczenia roszczeń banku, który kredytu udziela, przysługuje mu ustawowe prawo zastawu na rzeczy sprzedanej, dopóki rzecz znajduje się u kupującego.
§ 3. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady rzeczy ponosi wyłącznie sprzedawca.
Art. 647. Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.
Art. 6471. § 1. W umowie o roboty budowlane, o której mowa w art. 647, zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców.
§ 2. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.
§ 3. Do zawarcia przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora i wykonawcy. Przepis § 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
§ 4. Umowy, o których mowa w § 2 i 3, powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
§ 5. Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.
§ 6. Odmienne postanowienia umów, o których mowa w niniejszym artykule, są nieważne.
Art. 648. § 1. Umowa o roboty budowlane powinna być stwierdzona pismem.
§ 2. Wymagana przez właściwe przepisy dokumentacja stanowi część składową umowy.
Art. 649. W razie wątpliwości poczytuje się, iż wykonawca podjął się wszystkich robót objętych projektem stanowiącym część składową umowy.
Art. 651. Jeżeli dostarczona przez inwestora dokumentacja, teren budowy, maszyny lub urządzenia nie nadają się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu robót, wykonawca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym inwestora.
Art. 652. Jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.
Art. 654. W braku odmiennego postanowienia umowy inwestor obowiązany jest na żądanie wykonawcy przyjmować wykonane roboty częściowo, w miarę ich ukończenia, za zapłatą odpowiedniej części wynagrodzenia.
Art. 655. Gdyby wykonany obiekt uległ zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek wadliwości dostarczonych przez inwestora materiałów, maszyn lub urządzeń albo wskutek wykonania robót według wskazówek inwestora, wykonawca może żądać umówionego wynagrodzenia lub jego odpowiedniej części, jeżeli uprzedził inwestora o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia obiektu albo jeżeli mimo zachowania należytej staranności nie mógł stwierdzić wadliwości dostarczonych przez inwestora materiałów, maszyn lub urządzeń.
Art. 656. § 1. Do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło.
Art. 657. Uprawnienie do odstąpienia od umowy przez wykonawcę lub przez inwestora może być ograniczone lub wyłączone przez przepisy szczególne.
Art. 658. Przepisy niniejszego tytułu stosuje się odpowiednio do umowy o wykonanie remontu budynku lub budowli.
Art. 7091. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Art. 7092. Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Art. 7093. Jeżeli rzecz nie zostanie wydana korzystającemu w ustalonym terminie na skutek okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność, umówione terminy płatności rat pozostają niezmienione.
Art. 7094. § 1. Finansujący powinien wydać korzystającemu rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę.
§ 2. Finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku.
§ 3. Finansujący obowiązany jest wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta.
Art. 7095. § 1. Jeżeli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, umowa leasingu wygasa.
§ 2. Korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy.
§ 3. Jeżeli umowa leasingu wygasła z przyczyn określonych w § 1, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody.
Art. 7096. Jeżeli w umowie leasingu zastrzeżono, że korzystający obowiązany jest ponosić koszty ubezpieczenia rzeczy od jej utraty w czasie trwania leasingu, w braku odmiennego postanowienia umownego, koszty te obejmują składkę z tytułu ubezpieczenia na ogólnie przyjętych warunkach.
Art. 7097. § 1. Korzystający obowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy.
§ 2. Jeżeli w umowie leasingu nie zostało zastrzeżone, że konserwacji i napraw rzeczy dokonuje osoba mająca określone kwalifikacje, korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy.
§ 3. Korzystający obowiązany jest umożliwić finansującemu sprawdzenie rzeczy w zakresie określonym w § 1 i 2.
Art. 7098. § 1. Finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za wady rzeczy, chyba że wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.
§ 2. Z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą z mocy ustawy przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą.
§ 3. Wykonanie przez korzystającego uprawnień określonych w § 2 nie wpływa na jego obowiązki wynikające z umowy leasingu, chyba że finansujący odstąpi od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy.
§ 4. Korzystający może żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, jeżeli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub umowy ze zbywcą. Bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy.
§ 5. W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz umowy ze zbywcą.
Art. 7099. Korzystający powinien używać rzeczy i pobierać jej pożytki w sposób określony w umowie leasingu, a gdy umowa tego nie określa - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.
Art. 70910. Bez zgody finansującego korzystający nie może czynić w rzeczy zmian, chyba że wynikają one z przeznaczenia rzeczy.
Art. 70911. Jeżeli mimo upomnienia na piśmie przez finansującego korzystający narusza obowiązki określone w art. 7097 § 1 lub w art. 7099 albo nie usunie zmian w rzeczy dokonanych z naruszeniem art. 70910, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.
Art. 70912. § 1. Bez zgody finansującego korzystający nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej.
§ 2. W razie naruszenia obowiązku określonego w § 1, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.
Art. 70913. § 1. Korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych.
§ 2. Jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.
Art. 70914. § 1. W razie zbycia rzeczy przez finansującego nabywca wstępuje w stosunek leasingu na miejsce finansującego.
§ 2. Finansujący powinien niezwłocznie zawiadomić korzystającego o zbyciu rzeczy.
Art. 70915. W razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.
Art. 70916. Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.
Art. 70917. Do odpowiedzialności finansującego za wady rzeczy powstałe na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność, uprawnień i obowiązków stron w razie dochodzenia przez osobę trzecią przeciwko korzystającemu roszczeń dotyczących rzeczy, odpowiedzialności korzystającego i osoby trzeciej wobec finansującego w razie oddania rzeczy tej osobie przez korzystającego do używania, zabezpieczenia rat leasingu i świadczeń dodatkowych korzystającego, zwrotu rzeczy przez korzystającego po zakończeniu leasingu oraz do ulepszenia rzeczy przez korzystającego stosuje się odpowiednio przepisy o najmie, a do zapłaty przez korzystającego rat przed terminem płatności stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży na raty.
Art. 70918. Do umowy, przez którą jedna strona zobowiązuje się oddać rzecz stanowiącą jej własność do używania albo do używania i pobierania pożytków drugiej stronie, a druga strona zobowiązuje się zapłacić właścicielowi rzeczy w umówionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej wartości rzeczy w chwili zawarcia tej umowy, stosuje się odpowiednio przepisy niniejszego tytułu.
Art. 725. Przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych.
Art. 726. Bank może obracać czasowo wolne środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie, chyba że umowa uzależnia obowiązek zwrotu od wypowiedzenia.
Art. 727. Bank może odmówić wykonania zlecenia posiadacza rachunku bankowego tylko w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych.
Art. 728. § 1. Przy umowie zawartej na czas nieoznaczony bank jest obowiązany informować posiadacza rachunku, w sposób określony w umowie, o każdej zmianie stanu rachunku bankowego.
§ 2. Bank jest obowiązany przesyłać posiadaczowi co najmniej raz w miesiącu bezpłatnie wyciąg z rachunku z informacją o zmianach stanu rachunku i ustaleniem salda, chyba że posiadacz wyraził pisemnie zgodę na inny sposób informowania o zmianach stanu rachunku i ustaleniu salda.
§ 3. Posiadacz rachunku bankowego jest obowiązany zgłosić bankowi niezgodność zmian stanu rachunku lub salda w ciągu czternastu dni od dnia otrzymania wyciągu z rachunku.
Art. 729. Posiadacz imiennego rachunku bankowego obowiązany jest zawiadamiać bank o każdej zmianie swego zamieszkania lub siedziby.
Art. 730. Rozwiązanie umowy rachunku bankowego zawartej na czas nie oznaczony może nastąpić w każdym czasie wskutek wypowiedzenia przez którąkolwiek ze stron; jednakże bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów.
Art. 731. Roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych.
Art. 732. Przepisy niniejszego tytułu stosuje się odpowiednio również do rachunków prowadzonych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.
Art. 733. Przepisy niniejszego tytułu nie uchybiają przepisom o rozliczeniach pieniężnych.
Art. 758. § 1. Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.
§ 2. Do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie.
Art. 7581. § 1. Jeżeli sposób wynagrodzenia nie został w umowie określony, agentowi należy się prowizja.
§ 2. Prowizją jest wynagrodzenie, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych umów.
§ 3. Jeżeli wysokość prowizji nie została w umowie określona, należy się ona w wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu działalności prowadzonej przez agenta, a w razie niemożności ustalenia prowizji w ten sposób, agentowi należy się prowizja w odpowiedniej wysokości, uwzględniającej wszystkie okoliczności bezpośrednio związane z wykonaniem zleconych mu czynności.
Art. 7582. Każda ze stron może żądać od drugiej pisemnego potwierdzenia treści umowy oraz postanowień ją zmieniających lub uzupełniających. Zrzeczenie się tego uprawnienia jest nieważne.
Art. 759. W razie wątpliwości poczytuje się, że agent jest upoważniony do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia za dającego zlecenie, oraz do przyjmowania dla niego świadczeń, za które płaci, jak również do odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie.
Art. 760. Każda ze stron obowiązana jest do zachowania lojalności wobec drugiej.
Art. 7601. § 1. Agent obowiązany jest w szczególności przekazywać wszelkie informacje mające znaczenie dla dającego zlecenie oraz przestrzegać jego wskazówek uzasadnionych w danych okolicznościach, a także podejmować, w zakresie prowadzonych spraw, czynności potrzebne do ochrony praw dającego zlecenie.
§ 2. Postanowienia umowy sprzeczne z treścią § 1 są nieważne.
Art. 7602. § 1. Dający zlecenie obowiązany jest przekazywać agentowi dokumenty i informacje potrzebne do prawidłowego wykonania umowy.
§ 2. Dający zlecenie obowiązany jest w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy, przy której zawarciu agent pośredniczył lub którą zawarł w imieniu dającego zlecenie.
§ 3. Dający zlecenie obowiązany jest zawiadomić w rozsądnym czasie agenta o tym, że liczba umów, których zawarcie przewiduje, lub wartość ich przedmiotu będzie znacznie niższa niż ta, której agent mógłby się normalnie spodziewać.
§ 4. Postanowienia umowy sprzeczne z treścią § 1-3 są nieważne.
Art. 7603. W razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza.
Art. 761. § 1. Agent może żądać prowizji od umów zawartych w czasie trwania umowy agencyjnej, jeżeli do ich zawarcia doszło w wyniku jego działalności lub jeżeli zostały one zawarte z klientami pozyskanymi przez agenta poprzednio dla umów tego samego rodzaju.
§ 2. Jeżeli agentowi zostało przyznane prawo wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego, a w czasie trwania umowy agencyjnej została bez udziału agenta zawarta umowa z klientem z tej grupy lub obszaru, agent może żądać prowizji od tej umowy. Dający zlecenie obowiązany jest w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o zawarciu takiej umowy.
Art. 7611. § 1. Agent może żądać prowizji od umowy zawartej po rozwiązaniu umowy agencyjnej, jeżeli - przy spełnieniu przesłanek z art. 761 - propozycję zawarcia umowy dający zlecenie lub agent otrzymał od klienta przed rozwiązaniem umowy agencyjnej.
§ 2. Agent może żądać prowizji od umowy zawartej po rozwiązaniu umowy agencyjnej także wtedy, gdy do jej zawarcia doszło w przeważającej mierze w wyniku jego działalności w okresie trwania umowy agencyjnej, a zarazem w rozsądnym czasie od jej rozwiązania.
Art. 7612. Agent nie może żądać prowizji, o której mowa w art. 761, jeżeli prowizja ta należy się zgodnie z art. 7611 poprzedniemu agentowi, chyba że z okoliczności wynika, że względy słuszności przemawiają za podziałem prowizji między obu agentów.
Art. 7613. § 1. W braku odmiennego postanowienia umowy agencyjnej agent nabywa prawo do prowizji z chwilą, w której dający zlecenie powinien był, zgodnie z umową z klientem, spełnić świadczenie albo faktycznie je spełnił, albo też swoje świadczenie spełnił klient. Jednakże strony nie mogą umówić się, że agent nabywa prawo do prowizji później niż w chwili, w której klient spełnił świadczenie albo powinien był je spełnić, gdyby dający zlecenie spełnił świadczenie.
§ 2. Jeżeli umowa zawarta pomiędzy dającym zlecenie i klientem ma być wykonywana częściami, agent nabywa prawo do prowizji w miarę wykonywania tej umowy.
§ 3. Roszczenie o zapłatę prowizji staje się wymagalne z upływem ostatniego dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji. Postanowienie umowy mniej korzystne dla agenta jest nieważne.
Art. 7614. Agent nie może żądać prowizji, gdy oczywiste jest, że umowa z klientem nie zostanie wykonana na skutek okoliczności, za które dający zlecenie nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli zaś prowizja została już agentowi wypłacona, podlega ona zwrotowi. Postanowienie umowy agencyjnej mniej korzystne dla agenta jest nieważne.
Art. 7615. § 1. Dający zlecenie obowiązany jest złożyć agentowi oświadczenie zawierające dane o należnej mu prowizji nie później niż w ostatnim dniu miesiąca następującego po kwartale, w którym agent nabył prawo do prowizji. Oświadczenie to powinno wskazywać wszystkie dane stanowiące podstawę do obliczenia wysokości należnej prowizji. Postanowienie umowy agencyjnej mniej korzystne dla agenta jest nieważne.
§ 2. Agent może domagać się udostępnienia informacji potrzebnych do ustalenia, czy wysokość należnej mu prowizji została prawidłowo obliczona, w szczególności może domagać się wyciągów z ksiąg handlowych dającego zlecenie albo żądać, aby wgląd i wyciąg z tych ksiąg został zapewniony biegłemu rewidentowi wybranemu przez strony. Postanowienie umowy agencyjnej mniej korzystne dla agenta jest nieważne.
§ 3. W razie nieudostępnienia agentowi informacji, o których mowa w § 2, agent może domagać się ich udostępnienia w drodze powództwa wytoczonego w okresie sześciu miesięcy od dnia zgłoszenia żądania dającemu zlecenie.
§ 4. W razie nieosiągnięcia przez strony porozumienia co do wyboru biegłego rewidenta, o którym mowa w § 2, agent może domagać się, w drodze powództwa wytoczonego w okresie sześciu miesięcy od dnia zgłoszenia żądania dającemu zlecenie, dokonania wglądu i wyciągu z ksiąg przez biegłego wskazanego przez sąd.
Art. 7616. Przepisy art. 761-7615 stosuje się w razie gdy prowizja stanowi całość lub część wynagrodzenia, chyba że strony uzgodniły stosowanie tych przepisów do innego rodzaju wynagrodzenia.
Art. 7617. § 1. W umowie agencyjnej zawartej w formie pisemnej można zastrzec, że agent za odrębnym wynagrodzeniem (prowizja del credere), w uzgodnionym zakresie, odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, agent odpowiada za to, że klient spełni świadczenie. W razie niezachowania formy pisemnej poczytuje się umowę agencyjną za zawartą bez tego zastrzeżenia.
§ 2. Odpowiedzialność agenta może dotyczyć tylko oznaczonej umowy lub umów z oznaczonym klientem, przy których zawarciu pośredniczył albo które zawarł w imieniu dającego zlecenie.
Art. 762. W braku odmiennego postanowienia umowy agent może domagać się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia tylko o tyle, o ile były uzasadnione i o ile ich wysokość przekracza zwykłą w danych stosunkach miarę.
Art. 763. Dla zabezpieczenia roszczenia o wynagrodzenie oraz o zwrot wydatków i zaliczek udzielonych dającemu zlecenie agentowi przysługuje ustawowe prawo zastawu na rzeczach i papierach wartościowych dającego zlecenie, otrzymanych w związku z umową agencyjną, dopóki przedmioty te znajdują się u niego lub osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.
Art. 764. Umowę zawartą na czas oznaczony, a wykonywaną przez strony po upływie terminu, na jaki została zawarta, poczytuje się za zawartą na czas nieoznaczony.
Art. 7641. § 1. Umowa zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana na miesiąc naprzód w pierwszym roku, na dwa miesiące naprzód w drugim roku oraz na trzy miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy. Ustawowe terminy wypowiedzenia nie mogą być skracane.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia mogą zostać umownie przedłużone, z tym że termin ustalony dla dającego zlecenie nie może być krótszy niż termin ustalony dla agenta. Przedłużenie terminu dla agenta powoduje takie samo przedłużenie dla dającego zlecenie.
§ 3. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, termin wypowiedzenia upływa z końcem miesiąca kalendarzowego.
§ 4. Przepisy § 1-3 mają zastosowanie do umowy zawartej na czas oznaczony, a przekształconej z mocy art. 764 w umowę zawartą na czas nieoznaczony. Okres, na jaki umowa na czas oznaczony była zawarta, uwzględnia się przy ustalaniu terminu wypowiedzenia.
Art. 7642. § 1. Umowa agencyjna, chociażby była zawarta na czas oznaczony, może być wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia z powodu niewykonania obowiązków przez jedną ze stron w całości lub znacznej części, a także w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności.
§ 2. Jeżeli wypowiedzenia dokonano na skutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność druga strona, jest ona zobowiązana do naprawienia szkody poniesionej przez wypowiadającego w następstwie rozwiązania umowy.
Art. 7643. § 1. Po rozwiązaniu umowy agencyjnej agent może żądać od dającego zlecenie świadczenia wyrównawczego, jeżeli w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal znaczne korzyści z umów z tymi klientami. Roszczenie to przysługuje agentowi, jeżeli, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, a zwłaszcza utratę przez agenta prowizji od umów zawartych przez dającego zlecenie z tymi klientami, przemawiają za tym względy słuszności.
§ 2. Świadczenie wyrównawcze nie może przekroczyć wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok, obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w okresie ostatnich pięciu lat. Jeżeli umowa agencyjna trwała krócej niż pięć lat, wynagrodzenie to oblicza się z uwzględnieniem średniej z całego okresu jej trwania.
§ 3. Uzyskanie świadczenia wyrównawczego nie pozbawia agenta możności dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych.
§ 4. W razie śmierci agenta, świadczenia wyrównawczego, o którym mowa w § 1, mogą żądać jego spadkobiercy.
§ 5. Możliwość dochodzenia roszczenia o świadczenie wyrównawcze zależy od zgłoszenia przez agenta lub jego spadkobierców odpowiedniego żądania wobec dającego zlecenie przed upływem roku od rozwiązania umowy.
Art. 7644. Świadczenie wyrównawcze nie przysługuje agentowi, jeżeli:
1) dający zlecenie wypowiedział umowę na skutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi agent, usprawiedliwiających wypowiedzenie umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia,
2) agent wypowiedział umowę, chyba że wypowiedzenie jest uzasadnione okolicznościami, za które odpowiada dający zlecenie, albo jest usprawiedliwione wiekiem, ułomnością lub chorobą agenta, a względy słuszności nie pozwalają domagać się od niego dalszego wykonywania czynności agenta,
3) agent za zgodą dającego zlecenie przeniósł na inną osobę swoje prawa i obowiązki wynikające z umowy.
Art. 7645. Do czasu rozwiązania umowy strony nie mogą umówić się w sposób odbiegający na niekorzyść agenta od postanowień art. 7643 i art. 7644.
Art. 7646. § 1. Strony mogą, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, ograniczyć działalność agenta mającą charakter konkurencyjny na okres po rozwiązaniu umowy agencyjnej (ograniczenie działalności konkurencyjnej). Ograniczenie jest ważne, jeżeli dotyczy grupy klientów lub obszaru geograficznego, objętych działalnością agenta, oraz rodzaju towarów lub usług stanowiących przedmiot umowy.
§ 2. Ograniczenie działalności konkurencyjnej nie może być zastrzeżone na okres dłuższy niż dwa lata od rozwiązania umowy.
§ 3. Dający zlecenie obowiązany jest do wypłacania agentowi odpowiedniej sumy pieniężnej za ograniczenie działalności konkurencyjnej w czasie jego trwania, chyba że co innego wynika z umowy albo że umowa agencyjna została rozwiązana na skutek okoliczności, za które agent ponosi odpowiedzialność.
§ 4. Jeżeli wysokość sumy, o której mowa w § 3, nie została w umowie określona, należy się suma w wysokości odpowiedniej do korzyści osiągniętych przez dającego zlecenie na skutek ograniczenia działalności konkurencyjnej oraz utraconych z tego powodu możliwości zarobkowych agenta.
Art. 7647. Dający zlecenie może do dnia rozwiązania umowy odwołać ograniczenie działalności konkurencyjnej z takim skutkiem, że po upływie sześciu miesięcy od chwili odwołania jest on zwolniony z obowiązku wypłacania sumy, o której mowa w art. 7646 § 3 i 4. Odwołanie ograniczenia działalności konkurencyjnej wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Art. 7648. Jeżeli agent wypowiedział umowę na skutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi dający zlecenie, może on zwolnić się z obowiązku przestrzegania ograniczenia działalności konkurencyjnej przez złożenie dającemu zlecenie oświadczenia na piśmie przed upływem miesiąca od dnia wypowiedzenia.
Art. 7649. Do umowy o treści określonej w art. 758 § 1, zawartej z agentem przez osobę nie będącą przedsiębiorcą, stosuje się przepisy niniejszego tytułu, z wyłączeniem art. 761-7612, art. 7615 oraz art. 7643-7648.
Art. 765. Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.
Art. 766. Komisant powinien wydać komitentowi wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, w szczególności powinien przelać na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek. Powyższe uprawnienia komitenta są skuteczne także względem wierzycieli komisanta.
Art. 767. Jeżeli komisant zawarł umowę na warunkach korzystniejszych od warunków oznaczonych przez komitenta, uzyskana korzyść należy się komitentowi.
Art. 768. § 1. Jeżeli komisant sprzedał oddaną mu do sprzedaży rzecz za cenę niższą od ceny oznaczonej przez komitenta, obowiązany jest zapłacić komitentowi różnicę.
§ 2. Jeżeli komisant nabył rzecz za cenę wyższą od ceny oznaczonej przez komitenta, komitent może niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wykonaniu zlecenia oświadczyć, że nie uznaje czynności za dokonaną na jego rachunek; brak takiego oświadczenia jest jednoznaczny z wyrażeniem zgody na wyższą cenę.
§ 3. Komitent nie może żądać zapłacenia różnicy ceny ani odmówić zgody na wyższą cenę, jeżeli zlecenie nie mogło być wykonane po cenie oznaczonej, a zawarcie umowy uchroniło komitenta od szkody.
Art. 769. § 1. Jeżeli rzecz jest narażona na zepsucie, a nie można czekać na zarządzenie komitenta, komisant jest uprawniony, a gdy tego interes komitenta wymaga - zobowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności. O dokonaniu sprzedaży obowiązany jest zawiadomić niezwłocznie komitenta.
§ 2. Jeżeli komitent dopuścił się zwłoki z odebraniem rzeczy, stosuje się odpowiednio przepisy o skutkach zwłoki kupującego z odebraniem rzeczy sprzedanej.
Art. 770. Komisant nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy, jak również za jej wady prawne, jeżeli przed zawarciem umowy podał to do wiadomości kupującego. Jednakże wyłączenie odpowiedzialności nie dotyczy wad rzeczy, o których komisant wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.
Art. 7701. Do umowy sprzedaży rzeczy ruchomej, zawartej przez komisanta z osobą fizyczną, która nabywa rzecz w celu niezwiązanym z jej działalnością gospodarczą ani zawodową, stosuje się przepisy o sprzedaży konsumenckiej.
Art. 771. Komisant, który bez upoważnienia komitenta udzielił osobie trzeciej kredytu lub zaliczki, działa na własne niebezpieczeństwo.
Art. 772. § 1. Komisant nabywa roszczenie o zapłatę prowizji z chwilą, gdy komitent otrzymał rzecz albo cenę. Jeżeli umowa ma być wykonywana częściami, komisant nabywa roszczenie o prowizję w miarę wykonywania umowy.
§ 2. Komisant może żądać prowizji także wtedy, gdy umowa nie została wykonana z przyczyn dotyczących komitenta.
Art. 773. § 1. Dla zabezpieczenia roszczeń o prowizję oraz roszczeń o zwrot wydatków i zaliczek udzielonych komitentowi, jak również dla zabezpieczenia wszelkich innych należności wynikłych ze zleceń komisowych przysługuje komisantowi ustawowe prawo zastawu na rzeczach stanowiących przedmiot komisu, dopóki rzeczy te znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.
§ 2. Wymienione należności mogą być zaspokojone z wierzytelności nabytych przez komisanta na rachunek komitenta, z pierwszeństwem przed wierzycielami komitenta.
Art. 774. Przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy.
Art. 775. Przepisy tytułu niniejszego stosuje się do przewozu w zakresie poszczególnych rodzajów transportu tylko o tyle, o ile przewóz ten nie jest uregulowany odrębnymi przepisami.
Art. 779. Wysyłający powinien podać przewoźnikowi swój adres oraz adres odbiorcy, miejsce przeznaczenia, oznaczenie przesyłki według rodzaju, ilości oraz sposobu opakowania, jak również wartość rzeczy szczególnie cennych.
Art. 780. § 1. Na żądanie przewoźnika wysyłający powinien wystawić list przewozowy zawierający dane wymienione w artykule poprzedzającym, a ponadto wszelkie inne istotne postanowienia umowy. Wysyłający ponosi skutki niedokładnego lub nieprawdziwego oświadczenia.
§ 2. Wysyłający może żądać od przewoźnika wydania mu odpisu listu przewozowego albo innego poświadczenia przyjęcia przesyłki do przewozu.
Art. 781. § 1. Jeżeli stan zewnętrzny przesyłki lub jej opakowanie nie są odpowiednie dla danego rodzaju przewozu, przewoźnik może żądać, aby wysyłający złożył pisemne oświadczenie co do stanu przesyłki, a w wypadku rażących braków odmówić przewozu.
§ 2. Jeżeli przewoźnik przyjmie przesyłkę bez zastrzeżeń, domniemywa się, że znajdowała się w należytym stanie.
Art. 782. Wysyłający powinien dać przewoźnikowi wszelkie dokumenty potrzebne ze względu na przepisy celne, podatkowe i administracyjne.
Art. 783. Jeżeli rozpoczęcie lub dokonanie przewozu dozna czasowej przeszkody wskutek okoliczności dotyczącej przewoźnika, wysyłający może od umowy odstąpić, powinien jednak dać przewoźnikowi odpowiednie wynagrodzenie za dokonaną część przewozu w granicach tego, co na kosztach przewozu oszczędził. Nie wyłącza to roszczenia o naprawienie szkody, jeżeli przeszkoda była następstwem okoliczności, za które przewoźnik ponosi odpowiedzialność.
Art. 784. Przewoźnik powinien zawiadomić niezwłocznie odbiorcę o nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia.
Art. 785. Po nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia odbiorca może w imieniu własnym wykonać wszelkie prawa wynikające z umowy przewozu, w szczególności może żądać wydania przesyłki i listu przewozowego, jeżeli jednocześnie wykona zobowiązania wynikające z tej umowy.
Art. 786. Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do zapłaty oznaczonych w liście przewozowym należności przewoźnika.
Art. 787. § 1. Jeżeli odbiorca odmawia przyjęcia przesyłki albo jeżeli z innych przyczyn nie można mu jej doręczyć, przewoźnik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wysyłającego. Jeżeli wysyłający nie nadeśle w odpowiednim czasie wskazówek, przewoźnik powinien oddać przesyłkę na przechowanie lub inaczej ją zabezpieczyć, zawiadamiając o tym wysyłającego i odbiorcę.
§ 2. Jeżeli przesyłka jest narażona na zepsucie albo jeżeli jej przechowanie wymaga kosztów, na które nie ma pokrycia, przewoźnik może ją sprzedać przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o skutkach zwłoki kupującego z odebraniem rzeczy sprzedanej.
Art. 788. § 1. Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.
§ 2. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nie przekraczający granic ustalonych we właściwych przepisach, a w braku takich przepisów - granic zwyczajowo przyjętych (ubytek naturalny).
§ 3. Za utratę, ubytek lub uszkodzenie pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych albo rzeczy szczególnie cennych przewoźnik ponosi odpowiedzialność jedynie wtedy, gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.
Art. 789. § 1. Przewoźnik może oddać przesyłkę do przewozu innemu przewoźnikowi na całą przestrzeń przewozu lub jej część, jednakże ponosi odpowiedzialność za czynności dalszych przewoźników jak za swoje własne czynności.
§ 2. Każdy przewoźnik, który przyjmuje przesyłkę na podstawie tego samego listu przewozowego, ponosi solidarną odpowiedzialność za cały przewóz według treści listu.
§ 3. Przewoźnik, który z tytułu swej solidarnej odpowiedzialności za cały przewóz zapłacił odszkodowanie, ma zwrotne roszczenie do przewoźnika ponoszącego odpowiedzialność za okoliczności, z których szkoda wynikła. Jeżeli okoliczności tych ustalić nie można, odpowiedzialność ponoszą wszyscy przewoźnicy w stosunku do przypadającego im przewoźnego. Wolny od odpowiedzialności jest przewoźnik, który udowodni, że szkoda nie powstała na przestrzeni, przez którą przewoził.
Art. 790. § 1. Dla zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu, w szczególności: przewoźnego, składowego, opłat celnych i innych wydatków, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje przewoźnikowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów.
Art. 791. § 1. Wskutek zapłaty należności przewoźnika i przyjęcia przesyłki bez zastrzeżeń wygasają wszelkie roszczenia przeciwko przewoźnikowi wynikające z umowy przewozu. Nie dotyczy to jednak roszczeń z tytułu niewidocznych uszkodzeń przesyłki, jeżeli odbiorca w ciągu tygodnia od chwili przyjęcia przesyłki zawiadomił o nich przewoźnika.
§ 2. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.
Art. 792. Roszczenia z umowy przewozu rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia dostarczenia przesyłki, a w razie całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, kiedy przesyłka miała być dostarczona.
Art. 793. Roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom, którzy uczestniczyli w przewozie przesyłki, przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo.
Art. 794. § 1. Przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem.
§ 2. Spedytor może występować w imieniu własnym albo w imieniu dającego zlecenie.
Art. 795. Przepisy niniejszego tytułu stosuje się do spedycji tylko o tyle, o ile nie jest ona uregulowana odrębnymi przepisami.
Art. 796. Jeżeli przepisy tytułu niniejszego albo przepisy szczególne nie stanowią inaczej, do umowy spedycji stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia.
Art. 797. Spedytor obowiązany jest do podejmowania czynności potrzebnych do uzyskania zwrotu nienależnie pobranych sum z tytułu przewoźnego, cła i innych należności związanych z przewozem przesyłki.
Art. 798. Spedytor obowiązany jest do podjęcia czynności potrzebnych do zabezpieczenia praw dającego zlecenie lub osoby przez niego wskazanej względem przewoźnika albo innego spedytora.
Art. 799. Spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia, chyba że nie ponosi winy w wyborze.
Art. 800. Spedytor może sam dokonać przewozu. W tym wypadku spedytor ma jednocześnie prawa i obowiązki przewoźnika.
Art. 801. § 1. Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia aż do wydania przewoźnikowi, dalszemu spedytorowi, dającemu zlecenie lub osobie przez niego wskazanej, nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora.
§ 2. Spedytor nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nie przekraczający granic ustalonych we właściwych przepisach, a w braku takich przepisów - granic zwyczajowo przyjętych.
§ 3. Za utratę, ubytek lub uszkodzenie pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych albo rzeczy szczególnie cennych spedytor ponosi odpowiedzialność jedynie wtedy, gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora.
Art. 802. § 1. Dla zabezpieczenia roszczeń o przewoźne oraz roszczeń o prowizję, o zwrot wydatków i innych należności wynikłych ze zleceń spedycyjnych, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom, przysługuje spedytorowi ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów.
Art. 803. § 1. Roszczenia z umowy spedycji przedawniają się z upływem roku.
§ 2. Termin przedawnienia zaczyna biec: w wypadku roszczeń z tytułu uszkodzenia lub ubytku przesyłki - od dnia dostarczenia przesyłki; w wypadku całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, w którym przesyłka miała być dostarczona; we wszystkich innych wypadkach - od dnia wykonania zlecenia.
Art. 804. Roszczenia przysługujące spedytorowi przeciwko przewoźnikom i dalszym spedytorom, którymi się posługiwał przy przewozie przesyłki, przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, kiedy spedytor naprawił szkodę, albo od dnia, kiedy wytoczono przeciwko niemu powództwo. Przepis ten stosuje się odpowiednio do wymienionych roszczeń między osobami, którymi spedytor posługiwał się przy przewozie przesyłki.
139. Wskaż podstawowe cechy specyficzne umów handlowych.
Do najważniejszych cech normatywnych umów handlowych należy zaliczyć:
przyjęcie zasady oferty odwołalnej (art. 66² KC)
dopuszczalność modyfikującego przyjęcia oferty (art. 68¹ KC)
dopuszczalność ustalenia ostatecznej treści umowy zawartej ustne za pomocą tzw. pisma potwierdzającego (art. 77¹ KC)
wyłączenie stosowania formy ad probationem (art. 74 § 3 KC)
szczególne zasady przy złożeniu oferty w postaci elektronicznej (art. 66¹ § 2-4 KC)
przyjęcie szczególnego miernika należytej staranności dla prowadzących działalność gospodarcza (art. 355 § 2 KC)
wyłączenie zasady sądowej waloryzacji w odniesieniu do stron prowadzących przedsiębiorstwo (art. 358¹ § 4 KC)
możliwość zawarcia umowy w wyniku zastosowani rożnych wzorców (art. 385KC)
przyjęcie zasady, że umowa jest zawarta również poprzez milczenie osoby prowadzącej działalność gospodarczą, gdy strony pozostają w stałych stosunkach gospodarczych (art. 68² KC).
KC
Art. 661. § 2. Przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej jest obowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o:
1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy;
2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty;
3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy;
4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie;
5) językach, w których umowa może być zawarta;
6) kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli przedsiębiorca zaprasza drugą stronę do rozpoczęcia negocjacji, składania ofert albo do zawarcia umowy w inny sposób.
§ 4. Przepisy § 1-3 nie mają zastosowania do zawierania umów za pomocą poczty elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Nie stosuje się ich także w stosunkach między przedsiębiorcami, jeżeli strony tak postanowiły
Art. 662. § 1. W stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być odwołana przed zawarciem umowy, jeżeli oświadczenie o odwołaniu zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty.
§ 2. Jednakże oferty nie można odwołać, jeżeli wynika to z jej treści lub określono w niej termin przyjęcia.
Art. 681. § 1. W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie. W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią.
§ 2. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli w treści oferty wskazano, że może ona być przyjęta jedynie bez zastrzeżeń, albo gdy oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy, albo gdy druga strona w odpowiedzi na ofertę uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała.
Art. 682. Jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych, ofertę zawarcia umowy w ramach swej działalności, brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty.
Art. 74. § 3. Przepisów o formie pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.
Art. 771. W wypadku gdy umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami bez zachowania formy pisemnej jedna strona niezwłocznie potwierdzi w piśmie skierowanym do drugiej strony, a pismo to zawiera zmiany lub uzupełnienia umowy, niezmieniające istotnie jej treści, strony wiąże umowa o treści określonej w piśmie potwierdzającym, chyba że druga strona niezwłocznie się temu sprzeciwiła na piśmie.
Art. 355.
§ 2. Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.
Art. 3581. § 4. Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.
Art. 3854. § 1. Umowa między przedsiębiorcami stosującymi różne wzorce umów nie obejmuje tych postanowień wzorców, które są ze sobą sprzeczne.
§ 2. Umowa nie jest zawarta, gdy po otrzymaniu oferty strona niezwłocznie zawiadomi, że nie zamierza zawierać umowy na warunkach przewidzianych w § 1.
140. Wymień czynności przygotowawcze do umów gospodarczych.
listy intencyjne
ogłoszenia, cenniki, reklamy, inne informacje (art. 71 KC)
umowa przedwstępna (art. 389 KC)
projekt oferty
projekt umowy
KC
Art. 71. Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.
Art. 389. § 1. Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.
§ 2. Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.
141. Wymień postacie i funkcje wzorców umownych.
Wzorce umowne są przygotowane w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego, aby ujednolicić treść przyszłych umów indywidualnych.
Ogólne warunki umów są to sformalizowane zbiory ogólnych postanowień umownych, uporządkowanych i usystematyzowanych według schematu przyjętego przez opracowującego wzorzec.
Wzory umów są konstruowane jako propozycje określające treść konkretnej umowy.
Regulaminy zawierają usystematyzowany zbiór postanowień określających treść umowy, stanowiąc gotowy standard do wykorzystania przez strony.
142. Wymień tryby zawierania umów gospodarczych.
oferta (art. 66 - 70 KC)
negocjacje (rokowania) (art. 72 - 721 KC)
aukcja (art. 70¹ - 705 KC)
przetarg (art. 70¹ - 705 KC)
tryby mieszane:
ofertowo-negocjacyjny
negocjacyjno-ofertowy
aukcyjno-przetargowy
KC
Art. 662. § 1. W stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być odwołana przed zawarciem umowy, jeżeli oświadczenie o odwołaniu zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty.
§ 2. Jednakże oferty nie można odwołać, jeżeli wynika to z jej treści lub określono w niej termin przyjęcia.
Art. 67. Jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszło z opóźnieniem, lecz z jego treści lub z okoliczności wynika, że zostało wysłane w czasie właściwym, umowa dochodzi do skutku, chyba że składający ofertę zawiadomi niezwłocznie drugą stronę, iż wskutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje umowę za nie zawartą.
Art. 68. Przyjęcie oferty dokonane z zastrzeżeniem zmiany lub uzupełnienia jej treści poczytuje się za nową ofertę.
Art. 681. § 1. W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie. W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią.
§ 2. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli w treści oferty wskazano, że może ona być przyjęta jedynie bez zastrzeżeń, albo gdy oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy, albo gdy druga strona w odpowiedzi na ofertę uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała.
Art. 682. Jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych, ofertę zawarcia umowy w ramach swej działalności, brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuje się za przyjęcie oferty.
Art. 69. Jeżeli według ustalonego w danych stosunkach zwyczaju lub według treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest wymagane, w szczególności jeżeli składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy, umowa dochodzi do skutku, skoro druga strona w czasie właściwym przystąpi do jej wykonania; w przeciwnym razie oferta przestaje wiązać.
Art. 70. § 1. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane - w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy.
§ 2. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej - w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.
Art. 701. ( § 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.
Art. 702. § 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
Art. 703. § 1. Oferta złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta albo gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej.
§ 2. Organizator jest obowiązany niezwłocznie powiadomić na piśmie uczestników przetargu o jego wyniku albo o zamknięciu przetargu bez dokonania wyboru.
§ 3. Do ustalenia chwili zawarcia umowy w drodze przetargu stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia oferty, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej. Przepis art. 702 § 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 704. § 1. W warunkach aukcji albo przetargu można zastrzec, że przystępujący do aukcji albo przetargu powinien, pod rygorem niedopuszczenia do nich, wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty (wadium).
§ 2. Jeżeli uczestnik aukcji albo przetargu, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, organizator aukcji albo przetargu może pobraną sumę zachować albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W pozostałych wypadkach zapłacone wadium należy niezwłocznie zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Jeżeli organizator aukcji albo przetargu uchyla się od zawarcia umowy, ich uczestnik, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody.
Art. 705. § 1. Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także ten, na czyj rachunek umowa została zawarta, lub dający zlecenie.
§ 2. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.
Art. 72. § 1. Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy.
Art. 721. § 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej.
§ 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.
143. Istota trybu negocjacyjnego zawierania umów gospodarczych.
Polegają one na dyskusji miedzy potencjalnymi przyszłymi partnerami, która zmierza do tego, aby zawrzeć umowę. Zasadniczo chodzić może o kolejne ustalanie postaci przyszłej umowy, aby w końcu ustalić listę tych postanowień, które mają być przedmiotem negocjacji. Negocjacje mogą mieć różny stopień złożoności, być „rozciągnięte w czasie”, wiązać się z pewnym procesem, który inaczej niż w przypadku oferty, nie opiera się na gotowym przedłożeniu oświadczenia woli, ale polega na dochodzeniu do tych oświadczeń woli. Zawarcie umowy następuje w momencie, gdy strony złożą zgodne oświadczenia woli, obejmujące wszystkie postanowienia, które były przedmiotem negocjacji. Ostatecznie ma to formę sporządzonego dokumentu, który podpisują obie strony.
Proces negocjacji może być rozłożony w czasie również w taki sposób, że strony ustalają podstawowe postanowienia pierwszego dokumentu, a kolejne pozostawiają do dalszych negocjacji. W ten sposób albo dołączone zostaną dodatkowe aneksy stanowiące elementy umowy, albo też będą to odrębne wynegocjowane umowy w oparciu o dodatkowe negocjacje. Często też w praktyce umowy negocjowane uzupełnia się umowami wykonawczymi.
144. Wskaż podstawowe różnice między aukcją a przetargiem.
Przetarg różni się trybem i zasadami od aukcji. W przypadku przetargu, po ogłoszeniu o przetargu ogłaszający oczekuje w określonym terminie na składanie ofert pisemnych. Zgodnie z art. 70³ § 1 KC, inaczej niż w przypadku aukcji, oferta złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta lub gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej przy wyborze w trybie przetargu z reguły nie tylko cena decyduje o wyborze oferty, ale często dodatkowe warunki, tj. termin wykonania, sposób wykonania, zabezpieczenie roszczeń itp. Ogłaszający przetarg ma obowiązek powiadomić niezwłocznie (bez uzasadnionej zwłoki) uczestników przetargu o jego wyniku lub o zamknięciu przetargu bez dokonania wyboru. Powiadomienie wymaga formy pisemnej. Zawarcie umowy w drodze przetargu nie następuje z chwilą wybrania oferty. W związku z tym, że ustalenia chwili zawarcia umowy w drodze przetargu pisemnego stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia oferty, wybór oferty, będący oświadczeniem woli, powinien być zakomunikowany oferentowi, a umowa dochodzi do skutku, gdy zawiadomienie doszło do zwycięzcy przetargu (oferenta) w taki sposób, że mógł się on zapoznać z jego treścią.
Może to się odbyć bezpośrednio po przeprowadzeniu przetargu (gdy uczestnik przetargu uczestniczy w jego przeprowadzeniu) albo w drodze korespondencyjnej.
KC
Art. 703. § 1. Oferta złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta albo gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej.
145. Przedmiot umowy agencyjnej.
Przy umowie agencyjnej należy wyróżnić dwa jej typy: w jednej z nich agent pełni rolę pośrednika, w drugiej zaś przedstawiciela. W pierwszym przypadku obowiązki agenta polegają na stwarzaniu możliwości do zawierania umów za odpowiednią prowizją jego zadaniem jest kojarzenie zleceniodawcy z klientami. Agent nie zawiera umów w imieniu zleceniodawcy. Czynności podejmowane przez agenta maja w związku z tym charakter czynności faktycznych, a nie prawnych. Rola agenta kończy się, jeżeli dojdzie do zawarcia umowy miedzy zleceniodawcą a klientem. Za podejmowane czynności otrzymuje on wynagrodzenie określone w umowie. Jeżeli sposób wynagrodzenia nie został określony, agentowi przysługuje prowizja. Do najczęściej dokonywanych czynności faktycznych przez agenta możemy zaliczyć takie czynności, jak reklama, promocja, oferowanie towarów, usług, prezentowanie próbek towarów. Nie ma też przeszkód, aby przedstawiał on oferty, uczestniczył w rokowaniach, pomagał przy redagowaniu treści umów.
W drugim przypadku - obok czynności przedstawionych powyżej - agent zobowiązuje się do zawierania określonego typu umów w imieniu zleceniodawcy. Oznacza to wiec dwojaką możliwość: agent dokonuje czynności faktycznych i prawnych w imieniu i na rzecz dającego zlecenie bądź tez dokonuje tylko czynności prawnych w imieniu i na rzecz dającego zlecenie. W tym ostatnim przypadku agent będzie dokonywał tylko czynności prawnych. Jednakże do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz odbierania oświadczeń agent jest uprawniony jedynie wówczas, gdy ma do tego umocowanie (art. 758 § 2 KC). Umocowanie udzielone agentowi stanowi wiec podstawę jego funkcjonowania przy tym typie umowy agencyjnej, jaki polega na zawieraniu umów w imieniu zleceniodawcy. Umocowanie powinno być udzielone w umowie lub w drodze odrębnej czynności prawnej i stanowi uprawnienie agenta do działanie w imieniu dającego zlecenie wobec osób trzecich. Pełnomocnictwa udzielonego agentowi stosuje się przepisy art. 95-109 KC. Pełnomocnictwo powinno być zawarte w formie pisemnej, a jeżeli ważność umowy zawieranej przez agenta zależeć będzie od szczególnej formy, pełnomocnictwo powinno mieć taką formę. W pełnomocnictwie powinno się określić: zakres umocowania, rodzaj czynności prawnych, do których zawierania agent jest upoważniony. Ponadto powinno się określić, w jakim zakresie agent jest upoważniony do przyjmowania świadczeń, spełniania świadczeń, odbierania oświadczeń woli w imieniu dającego zlecenie.
Pełnomocnictwo ma najczęściej charakter pełnomocnictwa rodzajowego, gdyż chodzi o zawieranie umów określonego rodzaju w imieniu zleceniodawcy. Nie będzie tu miała miejsca sytuacja, w której pełnomocnictwo będzie udzielone do poszczególnych czynności. W tym przypadku, jeżeli miałoby dojść do jednokrotności w działaniu, zastosowanie powinna mieć umowa zlecenia. Kodeks cywilny w art. 759 zawiera domniemanie odnoszące się do typu umowy agencyjnej, która wiąże się z przedstawicielstwem. Mianowicie - w razie wątpliwości poczytuje się, że agent jest upoważniony do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, za które płaci, jak również odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie. Przepisy Kodeksu cywilnego wprowadzają ponadto szczególne zasady związane z pełnomocnictwem agenta. Jeżeli agent nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, to nie zawsze powoduje to nieważność umowy. Zgodnie z art. 760³ KC, w razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza. Mamy tu szczególne rozwiązanie, w którym milczenie dającego zlecenie nie oznacza braku zgody, a wręcz odwrotnie - powoduje zawarcie umowy mimo braku lub przekroczenia zakresu umocowania. Zleceniodawca, aby „przerwa” możliwość zawarcia umowy, powinien dokonać tego wyraźnie i niezwłocznie poprzez oświadczenie woli skierowane do klienta.
Stosując inne kryteria, możemy wyróżnić agencję wyłączną i niewyłączną. Zgodnie z art. 761 § 2 KC, dopuszczalne jest określenie zakresu działania agenta, polegające na przyznaniu mu prawa wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego.
KC
Art. 95. § 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela.
§ 2. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.
Art. 96. Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
Art. 97. Osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa.
Rozdział II
Pełnomocnictwo
Art. 98. Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.
Art. 99. § 1. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
§ 2. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.
Art. 100. Okoliczność, że pełnomocnik jest ograniczony w zdolności do czynności prawnych, nie ma wpływu na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy.
Art. 101. § 1. Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
§ 2. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Art. 102. Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu; wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.
Art. 103. § 1. Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta.
§ 2. Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
§ 3. W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.
Art. 104. Jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodził się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania.
Art. 105. Jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.
Art. 106. Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.
Art. 107. Jeżeli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania, każdy z nich może działać samodzielnie, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pełnomocników, których pełnomocnik sam dla mocodawcy ustanowił.
Art. 108. Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonywa w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.
Art. 109. Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.
Art. 758. .
§ 2. Do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie.
Art. 759. W razie wątpliwości poczytuje się, że agent jest upoważniony do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia za dającego zlecenie, oraz do przyjmowania dla niego świadczeń, za które płaci, jak również do odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie.
Art. 7603. W razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza.
Art. 761.
§ 2. Jeżeli agentowi zostało przyznane prawo wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego, a w czasie trwania umowy agencyjnej została bez udziału agenta zawarta umowa z klientem z tej grupy lub obszaru, agent może żądać prowizji od tej umowy. Dający zlecenie obowiązany jest w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o zawarciu takiej umowy.
146. Agent pośrednik a agent pełnomocnik.
Patrz - pyt. 145
147. Agenci i brokerzy ubezpieczeniowi jako pośrednicy handlowi.
?????????????????????????????????????????????????????????
148. Maklerzy giełdowi i agenci giełdowi jako pośrednicy handlowi.
?????????????????????????????????????????????????????????
149. Istota umowy factoringu.
W praktyce przyjęła się definicja, na podstawie której można stwierdzić, że factoring polega na nabyciu przez faktora określonych wierzytelności przysługujących przedsiębiorcy z tytułu sprzedaży, dostawy lub usługi (z wyłączeniem przypadków, gdy przedmiotem tych umów są towary lub usługi przeznaczone do użytku osobistego lub rodzinnego z przeznaczeniem do prowadzenia gospodarstwa domowego dłużnika), w zamian za określoną kwotę odpowiadającą wierzytelności, a pomniejszoną o prowizję faktora. Faktor w ramach umowy zobowiązuje się do wykonania czynności dodatkowych, niezwiązanych już bezpośrednio z samą cesją. Do umowy factoringu w zakresie przelewu wierzytelności będą miały zatem zastosowanie m.in. przepisy KC, regulujące problematykę cesji wierzytelności (art. 509 - 516 KC), oraz przepisy dotyczące umowy zlecenia (art. 734 i następne KC) w zakresie usług dodatkowych. Należy również pamiętać, że do factoringu - jako umowy - odnosić się będą także ogólne przepisy KC dotyczące np. czynności prawych (art. 56 i następne KC) czy też swobody zawierania umów (art. 353¹ KC).
KC
Art. 56. Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.
Art. 3531. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Art. 509. § 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
§ 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Art. 510. § 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania.
Art. 511. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony.
Art. 512. Dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do innych czynności prawnych dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem.
Art. 513. § 1. Dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.
§ 2. Dłużnik może z przelanej wierzytelności potrącić wierzytelność, która mu przysługuje względem zbywcy, chociażby stała się wymagalna dopiero po otrzymaniu przez dłużnika zawiadomienia o przelewie. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy wierzytelność przysługująca względem zbywcy stała się wymagalna później niż wierzytelność będąca przedmiotem przelewu.
Art. 514. Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, zastrzeżenie umowne, iż przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika, jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy, gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu, chyba że nabywca w chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział.
Art. 515. Jeżeli dłużnik, który otrzymał o przelewie pisemne zawiadomienie pochodzące od zbywcy, spełnił świadczenie do rąk nabywcy wierzytelności, zbywca może powołać się wobec dłużnika na nieważność przelewu albo na zarzuty wynikające z jego podstawy prawnej tylko wtedy, gdy w chwili spełnienia świadczenia były one dłużnikowi wiadome. Przepis ten stosuje się odpowiednio do innych czynności prawnych dokonanych między dłużnikiem a nabywcą wierzytelności.
Art. 516. Zbywca wierzytelności ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje. Za wypłacalność dłużnika w chwili przelewu ponosi odpowiedzialność tylko o tyle, o ile tę odpowiedzialność na siebie przyjął.
Art. 734. § 1. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
§ 2. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.
150. Co jest przedmiotem umowy forfaitingu?
Przedmiotem umowy forfaitingu jest wierzytelność pieniężna. Wierzytelność ta jest skutkiem zawartej wcześniej umowy (umowa podstawowa) miedzy zbywca wierzytelności a dłużnikiem, z tytułu sprzedaży, dostawy, umowy o wykonanie różnorakich usług, wierzytelności wekslowych, wierzytelności objętych akredytywami, jak też wierzytelności z umów leasingowych.
Z reguły umowa forfaitingu dotyczy tylko jednej indywidualnie oznaczonej, już powstałej wierzytelności pieniężnej. Dla porównania przedmiotem umowy factoringu mogą być wszystkie wierzytelności danego odbiorcy lub w stosunku do wszystkich odbiorców. W umowie forfaitingu nie istnieją ani górne, ani dolne granice, które określałyby wartość wierzytelności będącej jej przedmiotem. Wierzytelności te charakteryzują się średnio- i długoterminową (od 6 miesięcy do 10 lat) formą finansowania oraz mogą być spłacane przez dłużnika bądź jednorazowo, bądź splata może być rozłożona na raty. Z reguły jednak instytucje zajmujące się forfaitingiem preferują wierzytelności, które mogą być spłacane ratalnie za względu na mniejsze ryzyko związane np. z ewentualną niewypłacalnością dłużnika.
151. Istota franchisingu jako umowy gospodarczej.
Definicja umowy franchisingu wiąże się bezpośrednio z metoda ekonomiczną rozszerzenia rynków zbytu. Dlatego tez jest ona pochodną ustaleń co do sposobu zachowania się przedsiębiorców, polegającą na tworzeniu sieci sprzedaży, dystrybucji towarów czy świadczeniu usług.
Odnosząc się do metody franchisingowej, można ja określić jako metodę rozszerzenia rynków zbytu przez działalność gospodarczą polegającą na organizowaniu jednolitych placówek, które na własny rachunek i w imieniu własnym korzystają z pozycji na rynku organizatora sieci i posługują się znaną mu i sprawdzoną z sukcesem metodą działalności gospodarczej. Jednocześnie uczestnik sieci występuje na zewnątrz pod oznaczeniami i emblematami organizatora sieci. Zgodnie z przyjętą w polskiej doktrynie definicją, należy przyjąć, że umowa franchisingu polega na tym, że jedna strona, zwana organizatorem sieci (zwana też franchisingodawcą, franchisodawcą, franczyserem), zobowiązuje się do udostępnienia podmiotowi korzystającemu z franchisingu (uczestnik sieci, franchisingobiorca, franchisobiorca, beneficjent zezwolenia franchisingowego) korzystania przez czas określony lub nieokreślony z oznaczenia jego firmy, godła emblematu, symboli, patentów wynalazków, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych, know-how, koncepcji i techniki prowadzenia okraszonej działalności gospodarczej z zachowaniem stosowanego przez niego zewnętrznego i wewnętrznego wyposażenia, pomieszczeń oraz do udzielania mu stosownej pomocy, zaś druga strona (uczestnik sieci, franchisingobiorca) zobowiązuje się do prowadzenia wskazanej działalności gospodarczej połączonej z wykorzystaniem udostępnionych mu doświadczeń i tajemnic zawodowych oraz zapłaty uzgodnionego wynagrodzenia.
152. Na czym polegają podstawowe świadczenia stron umowy leasingu.
Zgodnie z art. 709¹ KC, przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Przyjęta wiec została alternatywna koncepcja oddania rzeczy do używania bez prawa pobierania pożytków albo też oddania do używania i pobierania pożytków.
Umowa leasingu zaliczana jest do umów odpłatnych, gdyż odbywa się za wynagrodzeniem w postaci rat leasingowych, a z drugiej strony, leasingobiorca uzyskuje określoną korzyść majątkową. Jest to umowa wzajemna, gdyż obie strony umowy zobowiązują się taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednim świadczeniem drugiej strony (art. 487 § 2 KC). Jest to umowa dwustronnie zobowiązująca, bowiem obowiązek spełnienia świadczenia ciąży na obu stronach umowy leasingu, każda strona jest wierzycielem i dłużnikiem w stosunku do drugiej.
Finansujący kupuje rzecz na wniosek i dla konkretnego korzystającego. Przedmiotem umowy leasingu mogą być tylko rzeczy - zarówno ruchome, jak i nieruchomości - oznaczone co do gatunku, a także oznaczone co do tożsamości. Nie mogą być przedmiotem leasingu prawa.
KC
Art. 487.
§ 2. Umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.
Art. 7091. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
153 Wskaż przedmiot umowy ubezpieczenia gospodarczego.
Zgodnie z art. 805 KC, przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuj się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
Opierając się na regulacji zawartej w art. 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych można wskazać na podział na ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne.
Zarówno ubezpieczenia obowiązkowe, jak i dobrowolne mają charakter umowny, tj. bez względu na istnienie obowiązku mają one charakter cywilnoprawny i podlegają normom prawa cywilnego.
Ubezpieczeniami obowiązkowymi są:
ubezpieczeni odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadanego gospodarstwa rolnego
ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych
ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia
Konieczną przesłanką powstania obowiązku spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń jest zajście objętego umową ubezpieczeniową wypadku (zdarzenie losowe). Świadczenie zakładu ubezpieczeń polega na zapłacie, czyli spełnieniu określonego świadczenia pieniężnego. Z kolei świadczenie ubezpieczającego jest również świadczeniem pieniężnym określonym mianem „składki ubezpieczeniowej”. Świadczenie ubezpieczającego (składka) jest świadczeniem okresowym w odróżnieniu od świadczenia zakładu ubezpieczeń, które jest z reguły świadczeniem jednorazowym.
KC
Art. 805. § 1. Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
§ 2. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:
1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
§ 3. Do renty z umowy ubezpieczenia nie stosuje się przepisów kodeksu niniejszego o rencie.
§ 4. Przepisy art. 3851-3853 stosuje się odpowiednio, jeżeli ubezpieczającym jest osoba fizyczna zawierająca umowę związaną bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
154. Wymień cechy prawne umowy ubezpieczenia gospodarczego.
może być zawarta tylko przez zakład ubezpieczeniowy
jest zawsze umową handlową
jest odpłatna
dwustronnie zobowiązująca
jest umowa kauzalną i losową (w konkretnym stosunku ubezpieczeniowym nastąpienie wypadku ubezpieczonego, który warunkuje istnienie i rozmiar świadczenia ubezpieczyciela, jest zawsze niepewne)