Węzły
Niby to tylko węzły.... co to jest związać sznurek...? Niestety sztuka ich wiązania nie jest taka banalna jak się zdaje.
Węzły przydają się w wielu sytuacjach: budowanie szałasów, robienie najróżniejszych przedmiotów obozowych, wiązanie bagażu, podczas udzielania pierwszej pomocy. Oprócz znajomości wiązania węzłów istotna jest też znajomość rozwiązywania... (Jak byłem mały rozwiązywałem zaciśnięte węzły widelcem....)
Jak widać ta umiejętność przydaje się również w życiu codziennym.
Liny
O tradycyjnych materiałów na liny i sznury należą pakuły konopne, włókno palmy kokosowej, manila i sizal, chociaż powrozy można sporządzać z dowolnych materiałów włóknistych, z których da się uzyskać pasma o wystarczającej długości i wytrzymałości.
Nowoczesne liny wykonuje się z nylonu oraz innych materiałów syntetycznych .Linki te są mocne, a przy tym odporne na wodę, owady i butwienie. Jednakże mają one także pewne wady ; topią się wysokiej temperaturze, stają się zawilgocone i mogą ulec przecięciu, gdy naprężone spoczywają na krawędzi skały. Należy pamiętać o tym wszystkim przy wybieraniu odpowiedniej liny.
Terminologia dotycząca lin i węzłów.
Zapoznaj się z niżej podanymi terminami, które bardzo się przydadzą przy nauce wiązania węzłów:
WĘZEŁ: stosowany do połączenia ze sobą dwóch sznurów lub przymocowania sznura do pierścienia albo pętli.
PÓŁPĘTLA: sznur ułożony w kształcie litery „U”.
WĘZEŁ PALOWY: stosowany do wiązania liny wokół pnia drzewa lub słupa.
WĘZEŁ ŁĄCZNIKOWY: do wiązania lin ze sobą lub do mocowania.
LINA: o splocie pojedynczym szpagat lub sznur.
PĘTLA: złożenie liny na pół - utworzenie oka, przez które można przełożyć utworzoną linę. tymczasową pętlę sporządza się przy użyciu węzła łącznikowego lub palowego. Pętlę stałą wykonuje się metodą wplecenia.
PĘTLA Z PRZEŁOŻENIEM: ruchomy koniec liny przechodzi nad jej częścią nieruchomą.
SZNUR zwany także liną/: wykonany z pasm włókien skręconych lub splecionych ze sobą.
OWINIĘCIE PEŁNE : jak owinięcie zwykłe, przy czym wolny koniec wychodzi z koła zasadniczo w tym samym kierunku, co koniec nieruchomy.
WOLNY KONIEC: swobodny lub pracujący koniec liny.
KONIEC NIERUCHOMY/STAŁY: reszta liny oprócz wolnego końca.
OWINIĘCIE ZWYKŁE: umieszczenie liny wokół określonego obiektu, przy czym wolny koniec biegnie w stronę przeciwległą do końca nieruchomego.
PĘTLA Z PODŁOŻENIEM: pętla, w której wolny koniec przechodzi pod częścią nieruchomą.
Węzeł babski
Opis
Formalnie jest to węzeł choć w zasadzie nieskuteczny. Zaciska się, nie trzyma mocno.
Wiązanie
Powstaje gdy pomyli się wiązanie węzła prostego. Rozpoznaje się go po tym, że nie jest symetryczny
Węzeł beczkowy
Opis
Jak widać nie musi służyć do wiązaia beczek - choć zapewne takie było jego najpopularniejsze zastosowanie.
Wiązanie
W zasadzie jest to zwykły półwęzeł przez którego splot przełożono np. beczkę. Jest to najprostsza metoda, gdyż próba oplecenia przedmiotu zgodnie z kierunkiem linki jest dość niewygodna.
Zastosowanie
Wyciąganie przedmiotów w wolnym zwisie, zawieszenie najlepiej nie okrągłych przedmiotów.
Uwagi
Ponieważ jest to raczej oplecenie przemiotu niż jego zawiązanie węzeł łatwo spada. Lepiej działa przy przedmiotach cięższych i kwadratowych. Przy np. szklance - bardzo niestabilny z uwagi na śliskość i tendencję do zsuwania się linek
Węzeł belkowy
Opis
Jest to trochę poszerzona ósemka pionierska
Wiązanie
Najłatwiej węzeł belkowy zawiązać przeplatając linkę według rysunku. Można też pokusić się choć trudniej niż w przypadku wyblinki o przygotowanie odpowiedniej ilości pętli i założenie na żerdkę.
Zastosowanie
Jest bardziej pewny niż wyblinka Może służyć do wiązania linki na belce, lub na doczepianiu belki do linek i tworzenia drabinki.
Uwagi
Gdy lina pracująca jest szarpana może się przetrzeć gdyż węzeł ma tendencję do poruszania się na przedmiocie.
Węzeł bosmanka
Opis
Węzeł elitarny ustępujący chyba tylko węzłom gordyjskim
Wiązanie
Na zdjęciu przedstawiono bosmankę trzykrotną. Można jednak wykonać podobnie większe bosmanki.
Najpier należy wykonać trzy (lub więcej) pętle na dłoni. Zdjąć je z ręki zachowując ich kształt. Obwiązać je - można mocno w środku - tworzy się wówczas drugi obieg linki. Trzeci obieg wykonuje się w trzeciej płaszczyźnie oplatając obieg drugi ale przeplatając linkę pod obiegiem pierwszym. Na koniec należy węzeł zaciągnąć poczynając od pierwszego zwoju pierwszego obiegu.
Zastosowanie
Może posłużyć jako ciężarek rzutkowy, lub jako ozdoba. Jeśli jest duży, łatwo go schwytać i w ten sposób ciągnąć linę
Uwagi
W przypadku wiązania większych bosmanek do środka można włożyć kamień lub kulkę. Można też po prostu zaiązać w środku węzeł który zagwarantuje, że linka nie wysmyknie się ze środka.
Należy uważać szczególnie w trakcie zmiany obiegów gdyż jeśli linkę zakręci się pod złym kątem w węźle powstanie brzydka skaza, zgrubienie, lub niepotrzebny skos
Węzeł bramszotowy
Opis
Węzeł pochodny węzła szotowego. Inaczej szotowy podwójny
Wiązanie
Tak jak węzeł szotowy z tym że podczas oplatania pętli należy to wykonać dwa razy za każdym razem wsadzając końcówkę pod linkę wierzchnią.
Zastosowanie
Silne mocowanie dwóch lin lub linki na pętli. Linka może być cieńsza niż ta użyta do stworzenia pętli.
Uwagi
Oczywiście można stworzyć węzeł szotowy potrójny, poczwórny itd., ale nie ma to większego znaczenia dla siły tego węzła. Przy większej ilości okręceń pętla może się wykrzywiać.
Węzeł cumowy
Opis
Jest to kombinacja oplecenia pala z ósemką pionierską zawiązaną na linie
Wiązanie
Obwiązujemy pal (żerdź) jeden raz po czym linkę przekładamy na liną. Okręcamy pal drugi raz po czym na linie wiążemy ósemkę pionierską (lub inny węzeł przytrzymujący np. wantowy)
Zastosowanie
Służy do przywiązywania liny do pala, żerdzi. Może służyć do cumowania jachtu do pala lub pierścienia.
Węzeł flagowy
Opis
Jest to w zasadzie węzeł szotowy z zawleczką
Wiązanie
Przez pętlę przekładam linkę którą obwiązujemy pętlę dookoła. Następnie linkę przeplatamy pod wierzchnią linką ale tak, aby końcówka nie przeszła pod nią tylko została po tej samej stronie.
Zastosowanie
Przymocowanie linki lub cienkiego sznurka do liny lub pętli z możliwością szybkiego rozwiązania węzła.
Uwagi
Węzeł nie jest bardzo mocny ale tak jak w przypadku węzła bramszotowego można go wzmocnić przez dwukrotne oplecenie pętli. W przypadku sztywnej linki która nie pozostaje stale napięta istnieje możliwość samoczynnego rozwiązania się węzła.
Węzeł holowniczy
Opis
Węzeł holowniczy jest formą węzła krzyżowego i inaczej nazywany jest krzyżowy podwójny
Wiązanie
Na jednej lince tworzymy pętlę ze skrzyżowanymi linkami. Drugą linę przeplatamy przez tą pętlę, 2 razy zawijamy za skrzyżowanie i spowrotem przeplatamy przez pętlę
Zastosowanie
Solidne połączenie dwóch li
Uwagi
Istnieją dlasze - bardziej skomplikowane formy tego węzła - czyli węzły krzyżowe wielokrotne
Węzeł kajdanki
Opis
Choć nazwa pochodzi jakby prosto z filmu są to po prostu ładnie wykończone dwie niezależne pętle z dowolnie długą poprzeczką.
Wiązanie
Najpierw należy wykonać jedną z pętli i opleść ją linką jak na rysunku.
Następnie przez powstałe luźne jeszcze koluszka przepleść drugą pętlę.
Węzeł uważnie zaciągnąć.
Zastosowanie
Jako dwie niezależne pętle z poprzeczką - dla mających wiele czasu może to być sposób na wykonanie półeczki - jednak bez zabezpieczenia pętle będą się rozciągać - dlatego np. nie nadaje się na drabinkę po której linach/belkach nośnych będzie się ślizgać.
Można go wykorzystać przy zabawach w podchody i porywanie wartownika, należy jednak pamiętać, że harcerski wartownik złapany - pozostaje na słowo honoru, dlatego wiązanie jest formalnością - dla zabawy i nie wolno tego robić mocno. Węzeł dobrze dopasowuje się do rąk uniemożliwiając ześlizgnięcie mimo tego że nie blokuje dopływu krwi - dlatego (z ostrożnością) można się nim bawić pamiętając zawsze o bezpieczeństwie wiązanego !!!!
Jako blokada wystarczy zawiązanie zwykłego węzła prostego.
Uwagi
Choć trzyma mocno w fazie zawiązywania może się nieco rozplątać ponieważ koluszka nie mają zabezpieczenia. Dlatego należy wiązać go ostrożnie.
Węzeł kapitański
Opis
Jest to zdwojona kluczka ruchoma. Obie pętle działają niezależnie.
Wiązanie
Istnieją dwa główne sposoby wiązania tego węzła. Jeden to naśladując kształt węzła kierować koniec aż do zapętlenia. Drugi nie wymaga końców liny i może być zawiązany na środku długiego odcinka. W tym celu należy:
Utworzyć dwa kółka na linie zawinięte w dwie różne strony. Np. Po lewej stronie linka zawijana zachodzi za linkę główną a po prawej wychodzi na wierzch.
Skrzyżować pętle i nałożyć na siebie (ale nie do końca) - tak jak przy tworzeniu ósemki pionierskiej
Jednocześnie pociągnąć za wewnętrzne linki każdej z pętli przeciągając przez sąsiednie kółko tworząc pętle. Węzeł zaciska się.
Zastosowanie
Jako węzeł mający dwie pętle może służyć do przytrzymywania dwóch żerdek, łączenia beleczek itp. Ważne jest to, że pętle można wykonać w dowolnym miejscu na linie bez znajdowania jej końca. Węzeł jest także podstawą do skrótu kapitańskiego liny
Węzeł kluczka dwugłowa
Opis
Jest to węzeł pochodny od kluczki ruchomej
Wiązanie
Są dwa sposoby zawiązania tego węzła. Można utworzyć kluczkę ruchomą i założyć na nią koluszko wykonane z luźnej linki wychodzącej z węzła. Drugi sposób to ułożenie dwóch pętli tak zawiniętych aby część linki łącząca je była na wierzchu. Pętle należy lekko na siebie nałożyć. Przez powstałe w ten sposób oczko należy przepleść dolną poprzeczną linkę tworząc pętlę i zaciągając węzeł
Zastosowanie
Zawieszenie liny na haku, gałęzi. Pętla utworzona zostaje w miejscu ściśle określonym na linie a do wiązania nie są potrzebne końcówki. Węzeł łatwo rozplątuje się.
Węzeł kluczka ruchoma
Opis
Jeden z podstawowych węzłów - punkt wyjścia do innych. W Pewnych wypadkach zwany rożkowym.
Wiązanie
Wykonać koluszko i przepleść przez niego linę tworząc pętlę.
Zastosowanie
Najszybszy sposób na tymczasowe przymocowanie linki do palika, utworzenie ruchomej pętli
Uwagi
Jeżeli się przez koluszko przełoży trzonek - powstaje kombinacja czyli węzeł rożkowy.
Węzeł krzyżowy
Opis
Węzeł pośredni między węzłem prostym i płaskim
Wiązanie
Na jednej linie wykonać pętlę ze skrzyżowanymi linkami. Drugą linkę przepleść przez oczko następnie założyć za skrzyżowanie linki pierwszej i z powrotem przepleść przez oczko.
Zastosowanie
Można za jego pomocą łączyć dwie linki.
Uwagi
Węzeł nie jest bardzo wytrzymały. Przy silnych obciążeniach lepiej użyć węzła krzyżowego podwójnego - czyli holowniczego
Węzeł krzyżowy wielokrotny
Opis
Węzeł pochodny od węzła krzyżowego i holowniczego. Jest to cała rodzina węzłów.
Wiązanie
Najprościej jest zawiązać węzeł krzyżowy następnie wyciągając jedną a potem drugą linkę oplatać dowolną ilość razy skrzyżowanie linki przeciwnej. Na końcu węzeł zaciągnąć
Zastosowanie
W przypadku jednej, ew. dwóch pętli węzeł dobrze pracuje. W przypadku większej ich ilości stanowi raczej element ozdobny
Węzeł ławkowy
Opis
Kolejny, tym razem nie trwały węzeł mocujący linkę do poprzeczki. Jest to niedokończony węzeł wantowy z zawleczką
Wiązanie
Linę obwiązujemy dokoła pala, deski, następnie przekładamy nad liną i obwiązujemy jeszcze raz. Tuż przez zapętleniem linkę wkładamy pod poprzednią pętlę tak aby końcówka nie przeszła na drugą stronę pozostawiając zawleczkę
Zastosowanie
Służy do tymczasowego przymocowania deski, palika do liny. Jeśli na drugim końcu deski zawiąże się podobny węzeł może powstać ławeczka - huśtawka.
Węzeł masztowy
Opis
Ten elegancki węzeł choć na to nie wygląda jest w rzeczywistości trzema splecionymi półwęzłami
Wiązanie
Najpierw należy utworzyć luźną konstrukcję. W tym celu wiąże się luźny półwęzeł na lince, pozostawia wolny odcinek i wiąże się drugi luźny półwęzeł ale tak aby jego koluszko przeszło przez koluszko wcześniej już utworzonego półwęzła.
Następnie powstałe koluszka przeciągnąć przez splot półwęzłów. Koluszko prawego przez splot lewego i na odwrót. Nie należy przy tym zaciągać górnej pętli. Węzeł jest już właściwie utworzony - wystarczy tylko zaciągnąć go ciągnąc na przemian za boczne pętle i górną z linkami.
Zastosowanie
Każda z trzech pętli może być regulowana lub zaciskana dlatego dobrze pracuje tam gdzie powinien coś przytrzymywać. W żeglarstwie służy do zakładania odciągów na maszt o dowolnej grubości.
Uwagi
Przy wiązaniu należy uważać aby koluszko drugiego półwęzła z właściwej strony przechodziło przez pierwsze koluszko. Inaczej węzeł nie zaciągnie się i pozostanie luźną plątaniną.
Węzeł motyl
Opis
Jest to cała klasa eleganckich węzłów z dowolną liczbą pętli regulowanych względem siebie, Węzeł jest pochodnym węzła beczki
Wiązanie
Poniżej przykłady wiązania najprostszego - dwupętlowego węzła motylowego. Należy przygotować jedną (lub więcej) pętlę i na lince wykonać luźną beczkę w kierunku powrotnym.
Linkę przepleść przez beczkę.
Następnie wykonać drugą pętlę (lub kilka) przeplatając linkę jeszcze raz w tym samym kierunku przez beczkę. Na koniec beczkę zaciągnąć i wyrównać pętle.
Zastosowanie
Wszędzie tam gdzie potrzebna jest dowolna ilość pętli. Jest to ładny węzeł ozdobny- Jest to także nietypowy węzeł przestrzenny - w przypadku większej ilości pętli można konfigurować je we wszystkich trzech wymiarach dookoła beczki.
Uwagi
Węzeł w odróżnieniu od kajdanków nie rozwiązuje się za pociągnięciem
Węzeł ósemka
Opis
Jest to trochę większy supeł ale o zdecydowanie lepszej aparycji niż półwęzeł
Wiązanie
Bardzo proste - Trzymając linę lewą ręką koniec oplatamy do koła i wkładamy w powstałe koluszko
Zastosowanie
Jako blokada w otworze, zabezpieczenie innych węzłów. Zawiązywany na podwójnej linie może służyć jako węzeł asekuracyjny - choć bardziej polecany jest węzeł ratowniczy
Uwagi
Z węzłem tym związana jest pewna prosta sztuczka. Po zawiązaniu (niezbyt mocnym) należy koniec linki umieścić od góry w przeciwległym otworze. Po pociągnięciu węzeł znika. (Na zdjęciu dolny koniec umieścić od góry w górnym otworze)
Węzeł ósemka pionierska (wyblinka)
Opis
Węzeł podobny do węzła wantowego. Jego nazwa pochodzi od drabinki sznurowej na statku. Bardzo łatwy w wiązaniu.
Wiązanie
Istnieją dwa podstawowe sposoby wiązania tego węzła. Jeden wymaga oplatania liny głównej lub żerdki zgodnie z obrazkiem (góra, lewa spód, góra nad żerdką, prawa na górze od spód, spód prawa, i przepleść przez pętlę). Drugi sposób nie wymaga końca liny, ale wymaga końca żerdki. Należy przygotować dwie pętle i nałożyć je na żerdź.
Zastosowanie
Wbrew powszechnemu mniemaniu ciężko za jego pomocą jest zrobić drabinkę sznurową, bowiem belka zamontowana w nim ma tendencję do wykręcania się. Można zastosować jednak pewien (wątpliwy zresztą) wybieg i na drugiej linie zawiązać węzeł tak aby belka chciała się wykręcać w stronę przeciwną. Wówczas będzie to ją blokować. O wiele prościej jest zablokować ten węzeł przez związanie końców lub - w razie braku końca założenie na belkę jeszcze jednej lub dwóch pętli tworząc cały szereg wyblinek. Można też zastosować węzeł belkowy. W ten sposób można łączyć belki obok siebie tworząc np. tratwę, półkę, pryczę.
Uwagi
Jak wspomniano wyżej - sam pojedynczy węzeł nie nadaje się do zrobienia żadnego porządnego urządzenia. Należy zastosować szereg wyblinek lub podwójną pętlę tworząc węzeł belkowy. Również w poszerzonej formie nie zalecany w takich miejscach jak cumowanie (szarpanie liną) gdyż łatwo się przeciera.
Węzeł palowy
Opis
Najprostszy - słaby węzeł kotwiczący linkę do pala
Wiązanie
Podwójnie złożoną linkę opleść dokoła słupka, przepleść pod spodem linki i koluszko założyć na pal.
Zastosowanie
Słabe - tymczasowe przywiązanie linki do palika
Uwagi
Węzeł można nieco wzmocnić przez związanie razem linek. Węzeł niszczy linę
Węzeł pętlowy
Opis
Węzeł ten mimo dość prostego wyglądu jest skomplikowany w budowie. Jego zaletą jest łatwa regulacja względna pętli.
Wiązanie
Najpierw należy utworzyć dwie pętle krzyżując linkę. Najprościej zrobić pętlę kręcąc złożoną linkę zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Następnie lewą linką oplatamy lewe koluszko od góry a następnie przeplatamy przez skrzyżowanie wyciągając między skrzyżowaniem a dolną linką...
i lekko zaciągamy
Następnie prawą linkę również oplatamy dokoła prawej pętli i nad skrzyżowaniem. Odnajdujemy dwie linki z oplecenia lewej pętli i pod obydwie wkładamy końcówkę przekładając nad linkami lewej pętli.
Węzeł zaciągamy
Zastosowanie
Utworzenie dwóch pętli ze wzajemną regulacją. Może służyć jako przyłączenie linki do części ruchomej względem osi pionowej. Węzeł niweluje ruch ten ruch nie powodując naciągania linki
Uwagi
Węzeł nie jest zbyt elegancki. Może się plątać i wykrzywiać.
Węzeł płaski
Opis
Jeden z podstawowych węzłów.
Wiązanie
Utworzyć pętlę ze skrzyżowaniem na jednej linie. Następnie na pętli POŁOŻYĆ drugą linkę na skos (lub pod spodem w zależności od pętli). Dokonać przeplecenia pod linką, nad drugą, pod linką pętli, nad nią samą, pod drugą linką pętli.
Zastosowanie
Eleganckie łącznie dwóch linek.
Uwagi
Węzeł ma tendencję do zmiany kształtu pod obciążeniem
Półwęzeł
Opis
Najprostszy z węzłów, inaczej supeł, część składowa innych węzłów
Wiązanie
Nie wymaga komentarzy
Zastosowanie
Jako zablokowanie linki w otworze, albo supełek na chustce do przypominania :-)
Uwagi
Jeśli mocno zaciśnięty jest trudny do rozwiązania
Węzeł prosty
Opis
Jeden z najprostszych węzłów. Jest punktem wyjścia do wielu innych węzłów i kombinacji. Bardzo często mylnie nazywany płaskim. Przy wiązaniu może nastąpić pomyłka i zawiąże się węzeł babski
Wiązanie
Właściwie nie wymaga komentarza. Można go zawiązać mają oba końce w rękach, albo z jednej strony mając tylko koluszko. Przeplatając linkę (tak jak przy wiązaniu buta) należy uważać aby linka która wychodzi pod spodem również w drugiej linii znalazła się tam. Jeśli nie - wyjdzie węzeł babski
Zastosowanie
Służy do łączenia dwóch lin które nie są zbytnio obciążone. Jeżeli ma jedną zawleczkę - jest to węzeł refowy jeśli dwie to wiązanie sznurówek.
Uwagi
Największe niebezpieczeństwo występuje wtedy gdy próbuje się zawiązać węzeł jednym końcem przeplatając istniejącą pętelkę. Należy uważać aby oba wolne końce były po tej samej stronie. Jeśli będą po przeciwnej wówczas liny rozsuną się przy obciążeniu. Widać, że sam węzeł wygląda identycznie
Węzeł prosty podwójny
Opis
Kombinacja węzła prostego
Wiązanie
Na jednej linie utworzyć pętlę nie zamkniętą. Drugą linę przepleść przez pętlę opleść jedną z linek opleć naraz obydwie linki, opleść drugą linkę i wyjąć z powrotem przez pętlę
Zastosowanie
Węzeł służy do łączenia dwóch podobnych linek. Trzyma mocno, nie powoduje przecierania liny.
Węzeł prusikowy
Opis
Na zdjęciu pokazany jest węzeł prusikowy (prusik). Jest to rozszerzenie węzła wantowego
Wiązanie
Istnieją dwa podstawowe sposoby wiązania tego węzła. Jeden wymaga oplatania liny głównej lub żerdki zgodnie z obrazkiem (góra, lewa spód, góra nad linką, spód prawa, góra od tyłu i przepleść przez pętlę). Drugi sposób nie wymaga końca liny, ale wymaga końca żerdki. Należy przygotować cztery pętle i przepleść przez nie linę.
Podstawowym użyciem tego węzła są krótkie pętle - kawałki linek m.w. długości 60 cm. Związane na jednym końcu (niewidocznym na zdjęciu) a na drugim wykonany prusik na linie (patrz fotografia).
Zastosowanie
Jest to bardzo ciekawy węzeł służący - oprócz zastosowań takich jak węzeł wantowy - do .... wchodzenia po linie. W tym celu wykonuje się przynajmniej dwie pętle prusikowe z linek o długości 60 cm i zawiązuje się jedna nad drugą na linie. Specjalnością tego węzła jest, że gdy obciąży się taką pętlę to siła zacisku zwiększa się równo z siłą obciążenia natomiast łapiąc za sam węzeł i nie obciążając pętli można go łatwo przesuwać po linie. Owe pętle służą więc jako rodzaj stopni. Kolejno staje się na jednej i zachaczając się łokciem za linę powyżej (lub kolejną pętlę prusika) podciąga się drugą pętlę. Następnie przenosi się ciężar ciała na ową podciągniętą pętle a zwolnioną podciąga się do góry. W ten sposób można spokojnie wyjść po dowolnie długiej linie.
Uwagi
W razie gdyby węzeł nie chciał dobrze trzymać (śliska lina, cienka, złe warunki pogodowe) należy ilość opleceń liny zwiększyć o jeszcze jedno z każdej strony. (Oczywiście w przypadku linek cienkich i wyjątkowo gładkich węzeł w ogóle może nie trzymać.
Opis
Wiązanie tego węzła należy podstawowych i obowiązkowych umiejętności pionierskich, taterniczych czy żeglarskich. Należy nauczyć się wiązać go jak najszybciej, wręcz machinalnie i oczywiście należy to robić jedną ręką.
Wiązanie
Pierwszą czynnością jest opasanie siebie liną trzymając linkę w prawej ręce (dla leworęcznych wszystko w odbiciu lustrzanym - gdyż należy go wykonywać ręką bardziej sprawna). Następnie rękę z węzłem przekładamy na linką i od dołu do siebie - do środka pętli.
W ten sposób na linie powstaje pętelka w środku której tkwi nasza ręka z końcówką. (Należy przekładać tylko palce - nigdy całą dłoń z nadgarstkiem - w razie szarpnięcia węzeł nie da się ściągnąć z przegubu).
Teraz palcami przeplatamy linkę od prawej pod liną główną i wyciągamy z powrotem przez pętlę wyciągając palce.
Zastosowanie
Jest to najprostszy węzeł używany dawniej przy wspinaczkach górskich - dzisiaj zastąpiony uprzężami. Jednak należy go umieć gdyż w sytuacji awaryjnej może okazać się niezastąpiony. Można go też zawiązać w wodzie gdy jest się ratowanym z opresji. Może też posłużyć do wiązania dwóch lin do siebie - dobrze pracuje pod dużym obciążeniem. Można też powstałą pętlę wykorzystać przy cumowaniu jachtu lub tam gdzie zachodzi potrzeba użyci jednej niezaciskającej się pętli.
Uwagi
Należy uważać, aby pętelka na linie głównej nie rozkręciła się gdyż wtedy węzeł ześlizgnie się i zaciśnie na nas. W tym celu należy najpierw węzeł zaciągnąć a potem dopiero dopuścić do pracy. W wspinaczce skałkowej nie mając pod ręką uprzęży można stosować którąś z mutacji węzła - szelki lub węzeł ratowniczy podwójny
Węzeł ratowniczy podwójny
Opis
Przy zawiązaniu tego węzła powstają dwie pętle - jest to kombinacja węzła ratowniczego lecz ma on inny sposób wiązania. Nie wymaga posiadania końca liny
Wiązanie
Na podwójnie złożonej linie tworzy się pętelkę.
Następnie przez końcówkę przeplata się powstałe pętle tak aby podwójna lina główna znalazła się wewnątrz końcowej pętelki.
Następnie należy węzeł zaciągnąć uważając żeby koluszko na podwójnej linie nie rozciągnęło się.
Zastosowanie
Może służyć tam gdzie potrzebne są dwie pętle o wzajemnie regulowanej wielkości. We wspinaczce przy asekuracji nadaje się do wiązania środkowego uczestnika na linie.
Węzeł refowy
Opis
Jest to węzeł prosty z zawleczką
Wiązanie
Tak jak węzeł prosty tylko w ostatnim przepleceniu nie przeciągać końca linki.
Zastosowanie
Do chwilowego łączenia linek z możliwością łatwego rozplecenia węzła
Węzeł rybacki (tkacki)
Opis
Prosty węzeł składający się z dwóch supłów
Wiązanie
Na końcu jednej linki zawiązać półwęzeł tak aby druga linka znalazła się w środku. To samo powtórzyć z drugą linką.
Zastosowanie
Do szybkiego doraźnego łączenia linek. Może też służyć do zaciśnięcia łączenia na palu.
Uwagi
Ciągnąc za supły węzeł można rozszerzyć tworząc w środku oko. Węzeł nie rozwiązuj się wtedy i można go z powrotem zaciągnąć.
Węzeł mylnie nazywany czasem węzłem wantowym z powodu używania do wiązania want.
Węzeł ciężarek rzutkowy
Opis
Elegancki choć nietrwały węzeł. Podobny do beczki ale o łatwiejszej konstrukcji.
Wiązanie
Blisko końca linę złożyć i kilkakrotnie obwiązać dokoła w kierunku końca liny. Końcówkę przełożyć przez powstałe koluszko i zaciągnąć węzeł.
Zastosowanie
Jako obciążenie końca liny - lub ozdoba.
Węzeł rzutkowy 1
Opis
Bardzo słaby, tymczasowy węzeł.
Wiązanie
Linę przepleść przez koluszko, opleść linkę i w powstałe oczko włożyć końcówkę liny zostawiając zawleczkę
Zastosowanie
Tymczasowe - prowizoryczne przywiązanie linki do pętli, pierścienia, belki
Uwagi
Węzeł nie działa przy większych naciągach. Lepiej wtedy urzyć innego rzutkowego węzła (rzutkowy 2)
Węzeł rzutkowy 2
Opis
Szybki w tworzeniu tymczasowy węzeł.
Wiązanie
Linkę rzutkową przełożyć przez koluszko liny głównej. Na obu końcówkach utworzyć pętle. Pętle na lince dłuższej skręcić bardziej i przełożyć przez nią pętlę z drugiego krótszego odcinka.
Zastosowanie
Tymczasowe wiązanie linki do pętli na grubszej linie, pierścienia.
Uwagi
Węzeł trzyma do czasu napinania liny
Węzeł skrót kapitański
Opis
Zaawansowany sposób skrócenia linki
Wiązanie
Po zawiązaniu węzła kapitańskiego na linkach tworzymy małe koluszka w które wkładamy pętle węzła tak aby blokowały rozwiązanie się koluszek. Aby wzmocnić węzeł w wystające końce pętli możemy wpleść poprzeczki lub przepleść przez nie linę.
Zastosowanie
Skrót liny
Węzeł stelingowy
Opis
Węzeł służący do podwieszania desek, półek itd. Jest to dokładnie ten sam węzeł co beczkowy lecz użyty w innej kombinacji.
Wiązanie
Należy opleść deskę w ten sposób aby zarówno z jednej jak i z drugiej zahaczyć linę o oplecenie. W tym celu obwijamy linkę na desce zaczynając od wierzchu. Po dotarciu z powrotem oplatamy linkę i wracamy z powrotem spodem. Na koniec zawijamy na około linki i wyprowadzamy do góry.
Zastosowanie
Podwieszanie półek, żerdek, ławek, huśtawek itp.
Węzeł szelki
Opis
Węzeł pochodny od węzła ratowniczego. Nadaje się jedynie do wiązania na człowieku.
Wiązanie
Najpierw należy zawiązać węzeł ratowniczy na sobie pozostawiając jednak w ręce trochę więcej liny. Przerzucamy ją przez prawy bark na plecy gdzie zahaczamy o linkę z węzła. Z powrotem przerzucamy przez lewy bark i końcówkę wplatamy w węzeł zgodnie z linkę górną. Następnie linkę dla pewności można jeszcze zabezpieczyć wiążąc węzeł na linie oplatającej.
Zastosowanie
Dawniej stosowany jako uprząż w skałkach czy w taternictwie. Najlepiej nadawał się idącego na przedzie, gdyż ewentualne szarpnięcie przy asekuracji rozkładało ciężar na barki
Uwagi
Po zawiązaniu szelek należy upewnić się czy powstała pętelka oplata linę główną pod uprzednio istniejącą pętlę z węzła ratowniczego. Wówczas cały węzeł jest o wiele bezpieczniejszy.
Węzeł szotowy
Opis
(ang. sheet bend) Popularny węzeł, łatwy i szybki w wiązaniu. Możliwy do zawiązania na pętli lub linie. Gdy posiada pętelkę wówczas nazywany jest węzłem flagowym
Wiązanie
Linkę przetykamy przez pętlę. Pętlę liny obwiązujemy i koniec przekładamy pod odcinkiem tej samej linki wychodzącym z pętli.
Zastosowanie
Dobry do szybkiego łączenia linek o różnej długości - lecz o niezbyt silnym naciągu. W wypadku dużych naprężeń lub bardzo gładkiej liny lepiej jest używać kombinację węzła szotowego czyli węzeł bramszotowy
Węzeł sztyk z przechwytem
Opis
Jest to w zasadzie tylko zaplątanie linki. Inna nazwa - zaciskowy.
Wiązanie
Najpierw należy wykonać najdalszą pętlę na końcu linki - czyli tzw. sztyk. Potem należy dodać do tego "przechwyt" czyli kolejną pętlę.
Zastosowanie
Jest to prosty węzeł służący np. do ciągnięcia żerdzi, belek, albo powieszenia czegoś na pionowym słupie. Węzeł sam zaciska się dopóki działa obciążenie.
Uwagi
Jeśli siła nie działa jednostajnie węzeł może się rozluźnić lub nawet rozwiązać.
Węzeł sztyk 2
Opis
Jeden z wielu sposobów dowiązania linki do słupka.
Wiązanie
Opleść linkę dokoła słupka i końcówkę przepleść przez powstałe oczka.
Zastosowanie
Cumowanie, przywiązanie linki do słupka
Uwagi
Klasa tych węzłów została przedstawiona przy okazji opisu węzła żeglarskiego
Węzeł szubieniczny
Opis
Nazwa węzła może skłanaić do idiotycznej "zabawy" w wieszanie które bardzo łatwo może się zakończyć tragicznie. Należy o tym pamiętać. Mimo wszystko węzeł jest dobrym przykładem całej rodziny węzłów zawierających beczkę i pętle w różnych układach. Są to wszystko węzły bardzo eleganckie i funkcjonalne. Przykładami mogą być: kajdanki, motyl czy ciężarek rzutkowy zawierający samą tylko beczkę.
Wiązanie
Najpierw złożyć linkę na trzy tworząc dwie pętle - dolną i górną.
Linkę między pętlami należy zacząć okręcać dokoła w kierunku górnej pętli, dość ściśle końcówkę przekładając przez górne koluszko.
Na koniec zaciąga się węzeł wyciągając dolną pętlę.
Zastosowanie
Na pewno można kogoś skutecznie powiesić - dlatego nie należy się w ten sposób zabawiać. Tym bardziej że rozsupłanie zaciągniętego węzła może sprawiać trudność. Już samo założenie pętli na szyję może w efekcie spowodować zablokowanie dotarcia krwi do mózgu !!!
Węzeł dobrze jednak służy jako pętla mocno zaciśnięta na kołku
Uwagi
Naprawdę prosimy nie używać tego węzła do zabawy.
Węzeł topowy
Opis
(Róża topowa). Ciekawy, elegancki węzeł należący do bardziej skomplikowanych choć dość łatwych w wykonaniu. W żeglarstwie nakłada się go na "top" masztu - stąd nazwa.
Wiązanie
Do wiązania nie jest potrzebny koniec linki. Wykonujemy trzy takie same pętle układając je kolejno pod sobą i dodatkowo trzecią lekko wychodzącą nad pierwszą (w środku drugiej).
Następnie chwytamy za wewnętrzne linki pierwszej i trzeciej pętli i ciągnąc na zewnątrz przeplatamy je między linkami pętli drugiej i zewnętrznymi pierwszej i trzeciej.
Zaciągamy węzeł
Zastosowanie
Wszędzie tam gdzie potrzeby w określonym miejscu dowiązać dwie rzeczy - dwie żerdki, linki. Środkowa pętla nie zaciąga się i pozostaje luźna, węzeł może więc pracować na drzewcu po którym ma się przesuwać. Pozostałe mogą być regulowane. Jednak do przytrzymywania trzech niezależnych belek należy stosować inny węzeł - np. masztowy
Węzeł topslowy
Opis
Jeden z wielu węzłów służących do łączenia linki do żerdki
Wiązanie
Linkę idącą od góry położyć pod poprzeczką i da razy okręcić wokół poprzeczki. Po drugim razie linkę zaczepić za linę górną i końcówkę włożyć po oba przeplecenia. Z kolei końcówkę przełożyć nad drugim przepleceniem i włożyć pod pierwsze. Zaciągnąć węzeł.
Zastosowanie
Dowiązywanie linki do żerdki, poprzeczki gdy potrzeba aby węzeł się nie ślizgał.
Uwagi
W celu wzmocnienia węzła można użyć kombinacji tego węzła tj. topslowego podwójnego.
Węzeł topslowy podwójny
Opis
Kolejny węzeł z rodziny węzłów topslowych
Wiązanie
Podobnie jak w węźle topslowym z tym że okręcając należy to wykonać trzy (lub więcej) razy.
Zastosowanie
Mocne, nie ślizgając się zamocowanie linki do żerdki.
Węzeł uszy Fishera
Opis
Bardzo prosty węzeł z dwoma niezależnymi pętlami. Jest to ten sam węzeł który wiąże się na sznurówkach w bucie.
Wiązanie
Nie wymaga chyba komentarza. Jednak dla dociekliwych . Utworzyć dwie pętle, Jedną obwiązać drugą i przełożyć ją przez powstałe koluszko.
Zastosowanie
Dwie niezależne pętle, przywiązanie dwóch odciągów, połączenie dwóch żerdek.
Węzeł wantowy
Opis
Na zdjęciu pokazany jest węzeł wantowy z zabezpieczeniem. Sam węzeł to górna połowa zdjęcia. W zabezpieczeniu użyto półwęzła - ale można użyć kolejnego wantowego lub innych węzłów
Wiązanie
Istnieją dwa podstawowe sposoby wiązania tego węzła. Jeden wymaga oplatania liny głównej lub żerdki zgodnie z obrazkiem (góra, lewa spód, góra nad linką, spód prawa, góra od tyłu i przepleść przez pętlę). Drugi sposób nie wymaga końca liny, ale wymaga końca żerdki. Należy przygotować dwie pętle i nałożyć je na żerdź.
Zastosowanie
Węzeł jest szeroko stosowany w pracach pionierskich a poza tym ładnie wygląda. Służy do przywiązaia linki do żerdki, liny, ale za jego pomocą można zrobić np. półkę ze sznurka między dwiema żerdkami. Za jego pomocą można przywiązać płachtę do żerdki stosując kilka węzłów wantowych obok siebie. Wychodzącą po prawej stronie linkę przeplata się przez koluszko oraz przez następne koluszko. Wychodząca linka staje się lewą linką następnego węzła, którego linka prawa wchodzi w to samo koluszko na płachcie. Wygląda to bardzo efektownie ale tak płachta nie będzie się dobrze, albo w ogóle przesuwać po belce gdyż węzeł blokuje się.
Uwagi
Jeśli tylko jedna z lin będzie liną pracującą należy pamiętać aby go zabezpieczyć gdyż przy gładkiej belce i lince może się rozwiązać. Jeszcze ładniejszy jest węzeł prusikowy. Jest on też mocniejszy.
Węzeł beczka
Opis
Jest to bardzo ładny węzeł - pochodny zwykłego supła.
Wiązanie
Aby wykonać ten węzeł należy najpierw zrobić na linie kółko. Następnie wolnym końcem przepleć tyle razy dokoła pierwszej linki (wchodząc końcówką na powrót do kółka) ile pragnie się otrzymać splotów węzła - Na przykładzie trzy
Następnie węzeł powoli zaciąga się. Sploty powstają z wolnej części pętli które zawijają się w miarę jak oplecione przez nas linki rozprostowują się pod wpływem siły
W ten sposób można uzyskać teoretycznie dowolnie długą beczkę. Praktycznie jednak im dłuższa beczka tym trudniej jest ją zaciągnąć a linka skręca się wzdłuż osi utrudniając działanie. Poniżej przykład beczki z 9/10 opleceniami.
Wiążąc węzeł na sznurze mundurowym nie dysponujemy wolnym końcem, dlatego całą operację należy wykonać jedną linką za każdym razem drugą przeplatając przez otwór którym manipulujemy. Brzmi to skomplikowanie - najlepiej sprawdzić to metodą prób i błędów zaczynając od jednej linki.
Zastosowanie
Jest to przede wszystkim węzeł ozdobny. Stosowany na mundurach sznura harcerskiego. Gdy jeszcze ZHR nie istniał w ZHP stosowano beczki winnym kolorze niż sznur. Wówczas należało taką beczkę po prostu przyszyć. Może też służyć jako zabezpieczenie linki przed wysuwaniem z otworu, albo jako nierozwiązujący się ciężarek rzutkowy
Węzeł wieszakowy
Opis
Jeden z typowych węzłów marynarskich
Wiązanie
Węzła nie da się zawiązać na linie której końce nie są dostępne. Za to nie jest wymagany koniec poprzeczki. Należy przekładać końcówkę wg obrazka. Od tyłu na lewo na wierzch, pod linkę na prawo na dół, pod spód od prawej do lewej na wierzchu przeplatając przez ostatnią linkę.
Zastosowanie
Mocne przymocowanie linki do poprzeczki - nie ślizga się. Można sobie przywiązać do linki mały patyczek - wtedy powstanie wieszak na ubranie
Węzeł żeglarski
Opis
Jest to zabezpieczone zaplątanie liny wokół palika. W tej klasie węzłów występuje wiele innych takich jak sztyk rybacki, półsztyk, sztyk żeglarski i inne nie nazwane. Ponieważ łatwo sobie wymyślić liczne kombinacje ograniczymy się tylko do podania jednego przykładu. Wyszczególnione zostały jedynie węzeł cumowy i sztyk żeglarski
Wiązanie
Oplątać linkę dokoła słupka i zabezpieczyć
Zastosowanie
Cumowanie, przywiązywanie liny do żerdek, palików, słupków, pierścieni
Węzeł złodziejski
Opis
Węzeł wykonany z kluczki stałej
Wiązanie
W połowie liny zawiązać kluczkę stałą, linę przepleść przez przez gałąź, belkę a następnie przez ucho węzła.
Zastosowanie
Można sobie wyobrazić, że służył złodziejom do ucieczki z okien wieży. Można zejść po linie (używając tylko liny przechodzącej przez koluszko - na zdjęciu po prawej) a następnie ściągnąć linę na dół posługując się drugim końcem
Uwagi
Kluczka silnie zaciska się. Lepiej zamiast kluczki stałej użyć innego węzła o podobnej funkcji np. kluczki dwugłowej
Wyszukiwarka