Egzamin-prawo handlowe czerwiec 2011

1. Definicja prawa handlowego

Prawo handlowe - jedna z gałęzi prawa prywatnego, wyrosła z prawa cywilnego na skutek potrzeby odrębnego uregulowania cywilnoprawnego obrotu profesjonalnego.

Prawo handlowe ma swoje korzenie w klasycznym rzymskim prawie zobowiązań. Początków odrębnego prawa handlowego upatruje się w późnośredniowiecznych Włoszech, gdy odrodził się handel na skalę ponadlokalną i zajęły się nim wyspecjalizowane podmioty (z których narodziły się dzisiejsze spółki handlowe). Do pełnej emancypacji prawa handlowego doszło w Europie w XIX wieku pod wpływem intensywnego rozwoju gospodarczego.

Normy prawa handlowego regulują te stosunki prawne, których stronami są osoby zawodowo trudniące się obrotem handlowym. Prawo handlowe określa kim jest przedsiębiorca, a kim jest konsument, reguluje kwestie związane z uzyskaniem i utratą statutu przedsiębiorcy i funkcjonowaniem przedsiębiorców w obrocie gosp.

2. Subdyscypliny prawa, które zawierają w sobie elementy prawa handlowego

- prawo przewozowe

- prawo własności przemysłowej

- prawo bankowe

- prawo ubezpieczeń gospodarczych

- prawo spółdzielcze

- prawo upadłościowo- naprawcze

3. Kryteria wyodrębnienia prawa handlowego z zakresu prawa cywilnego.

Kryterium podmiotowe - nakaz traktowania jako uczestników obrotu handlowego przedsiębiorców.

Kryterium przedmiotowe - nakaz wykonywania czynności obrotu handlowego w ramach przedsiębiorstwa.

Normy prawa handlowego regulują te stosunki prawne, których stronami są osoby zawodowo trudniące się obrotem handlowym a samo cywilne to gałąź prawa obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki cywilnoprawne między podmiotami prawa prywatnego( fizyczne, prawne, ułomne)

4. Wskaż elementy przedmiotowe działalności gospodarczej

Reguluje to art. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej który stanowi, ze: Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

5. Wskaż elementy przedmiotowe (ekonomiczne) działalności gospodarczej

Moze jestem jakis dziwny ale jak dla mnie to to samo co punkt wyzej

6.Pojęcie przedsiębiorcy według ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Art 4. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi ze:

Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawna, której ustawa przyznaje zdolność prawna - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarcza.

Za przedsiębiorców uznaje sie także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

7. Cechy osoby fizycznej warunkujące uczestnictwo w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Najszersza grupa przedsiębiorców stanowiona jest przez osoby fizyczne, która muszą posiadać:

- zdolność prawna,

- pełną zdolność do czynności prawnych. Dopuszczalne jest jednak przyjęcie, że prowadzić działalność gospodarczą może osoba o ograniczonej zdolności do czynności prawnych, za którą czynności dokonują np. rodzice, przedstawiciele ustawowi. Prowadzenie działalności gospodarczej przez osoby o niepełnej zdolności do czynności prawnych może mieć charakter pierwotny - w chwili zgłoszenia do rejestru, oraz charakter wtórny - np. ubezwłasnowolnienie.

- a także wykonywać we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową, w sposób zorganizowany i ciągły.

8. Z jakim momentem osoba fizyczna zyskuje status przedsiębiorcy?

Teoretycznie z chwilą zadeklarowania, czyli zgłoszenia się do ewidencji prowadzenia działalności gospodarczej w swojej gminie i uzyskania tam wpisu. Praktycznie, z chwilą podjęcia określonych czynności handlowych warunkujących istnienie przedsiębiorcy w obrocie.

9. Zasady odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorcy jednoosobowego.

Art. 31 KSH

Zasady odpowiedzialności:

a) osobista - dotyczy całego majątku osobistego wspólnika. Obejmuje wszystkie prawa majątkowe.

b) nieograniczona - odpowiada wszystkimi przedmiotami majątkowymi przysługującymi mu w momencie realizacji odpowiedzialności.

c) rozszerzona na majątek wspólny, - gdy małżonek - przedsiębiorca zaciąga zobowiązania za zgoda drugiego małżonka - musi być ustawowa wspólność majątkowa.

10. Formy koncentracji gospodarczej przedsiębiorców.

Holding - jeden przedsiębiorca posiada akcje lub udziały w innym przedsiębiorcy, w celu zapewnienia kontroli w spółkach podległych. Kontrola procesów organizacyjnych, decyzyjnych, poprzez posiadanie odpowiedniej liczby głosów na zgromadzeniu wspólników. Wyróżniamy holdingi: finansowe, kierujące, mieszane. Holding tworzymy poprzez łączenie przedsiębiorców, podział albo łączenie przekształcenie przedsiębiorców i ich podział.

Koncern - prowadzi do faktycznego gospodarczego uzależnienia pewnej grupy przedsiębiorców od innego przedsiębiorcy z zachowaniem formalnej samodzielności zależnych przedsiębiorców. Są to, więc dwa przedsiębiorstwa pod wspólnym kierownictwem. Wyróżniamy:

A) koncerny w ścisłym tego słowa znaczeniu- koncerny faktyczne(określone mianem holdingów), koncerny formalne( określone mianem umów)

B) nie koncernowe zgrupowania przedsiębiorców

Konsorcjum - to organizacja zrzeszająca kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcja są tworzone najczęściej w przypadku bardzo dużych lub ryzykownych inwestycji.

Kartel- porozumienie gospodarcze prawnie samodzielnych przedsiębiorców, co do ich uzgodnienia działania na rynku, co poradzi do gospodarczego ograniczenia samodzielności. Z drugiej strony służą do tworzenia praktyk monopolistycznych i ograniczeniu konkurencji. Typy karteli: cenowe, podziałowe, kontyngentowe.

Syndykat - występuje, gdy przedsiębiorcy w drodze porozumienia tworzą wspólną organizację np. wspólne biura zakupu, sprzedaży.

Trust - prowadzi do takiej koncentracji, że zgrupowania przedsiębiorców trąca swoją gospodarczą prawna niezależność

11. Jak unormowane w prawie polskim system ewidencji osób fizycznych jako przedsiębiorców ?

Przedsiębiorca jednoosobowy -uzyskuje swój status poprzez uzyskanie wpis do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminę. Wpis do ewidencji jest obowiązkiem przedsiębiorcy i powoduje domniemanie jego statusu, stanowi przy tym zgodnie z art. 14 SwobGospU, warunek podjęcia działalności gospodarczej . Podobnie jak i inni przedsiębiorcy osoba fizyczna ma obowiązek uzyskania zezwoleń, licencji lub koncesji, jeżeli wymaga tego prowadzona działalność gospodarcza. Ponadto ma on obowiązek zapewnić, aby pracę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej były wykonywane przez osoby legitymujące się odpowiednimi kwalifikacjami.

12.Wskaż ogólne reguły rejestrowania przedsiębiorców w rejestrach regulowanej działalności gospodarczej ?

W dniu 1.01.2001 doszło do poważnych zmian w odniesieniu do postępowania rejestrowego, jak również organu rejestrowego. Do tego czasu podmioty były rejestrowane w sposób rozproszony, rejestry funkcjonowały w opraniu o różne procedery rejestracyjne, inne były skutki wpisów dla poszczególnych rejestrów. Odmienność tą usunęła ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Podstawowym założeniem ustawy było stworzenie jednego centralnego rejestru obejmującego swoja właściwością obszar województwa lub jego część. Wpisu do rejestru dotyczą spółek handlowych. Poszczególne sądy rejestrowe dokonują wpisów do jednej centralnej bazy danych. Każdy podmiot uzyskujący wpis do KRS - uzyskuje jeden numer KRS nie powtarzalny dla całego kraju. Wprowadzenie KRS nie objęło jednak wszystkich rejestrów prowadzonych przez sądy. Poza znalazły się; rejestr zastawów, rejestr dzienników i czasopism, rejestr partii politycznych, rejestr funduszy emerytalnych, rejestr funduszy inwestycyjnych.

Pomimo różnych koncepcji dotyczących rejestracji przedsiębiorców - osób fizycznych utrzymana została w stosunku do nich reguła ewidencji gminnych. Niektóre zawody rejestrowane są w zupełnie innym systemie niż opisane wyżej. Rejestrem takich zawodów zwany jest Rejestrem wolnych zawodów wpisowi do niego podlegają :adwokatów, aptekarzy, architektów, biegłych rewidentów, doradców podatkowych, diagnostów laboratoryjnych, inżynierów budownictwa, komorników, kuratorów sądowych, lekarzy i lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, notariuszy, pielęgniarek i położnych, psychologów radców prawnych, rzeczników patentowych, urbanistów.

13. Jakie funkcje pełni KRS ?

1) informacyjna- jest zbiorem wiarygodnych, powszechnych danych o zarejestrowanych przedsiębiorcach

2) legalizacyjna- wpis legalizuje byt przedsiębiorcy /czyli bez wpisu też istnieje, ale działa nielegalnie/

3) kreacyjno-prawna- wpis kreuje byt podmiotu

4)konwalidacyjna (sanująca, uzdrawiająca)- wpis uzdrawia uchybienia zaistniałe przy tworzeniu przedsiębiorcy.

14. Istota i treść reprezentacji przedsiębiorców w obrocie gospodarczym

Osoba fizyczna może ustanowić przedstawiciela dla realizacji swoich praw i obowiązków. Istnieją 2 źródła umocowania przedstawicielstwa ustawowe (przedstawicielstwo ustawowe) oraz oświadczenie reprezentowanego (pełnomocnictwo)

Źródła pełnomocnictwa ustawowego określone są w ustawie stosunki prawne lub orzeczenie sądu . W przypadku przedstawicielstwa ustawowego, podmiotem dokonującym czynności prawnej jest przedstawiciel a nie reprezentowany w konsekwencji wady oświadczenia woli , dobra i zła wiara , wina lub jej brak oceniane są na podstawie okoliczności dotyczących przedstawiciela.

Zgodnie z zasadami określonymi w artykule 98 KC możemy wyróżnić pełnomocnictwo :

pełnomocnictwo ogólne - które obejmuje jedynie umocowanie do czynności zwykłego zarządu (np. do pobierania czynszu). Wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności

pełnomocnictwo rodzajowe (gatunkowe) - wskazuje określoną kategorię czynności prawnych do których umocowany jest pełnomocnik; pełnomocnictwo rodzajowe nie jest dopuszczalne w zakresie tych czynności prawnych, co do których wymagane jest pełnomocnictwo szczególne

pełnomocnictwo szczególne - dotyczy indywidualnie określonej czynności prawnej (np. sprzedaży oznaczonej nieruchomości); ten typ pełnomocnictwa jest dopuszczalny do wszystkich typów czynności prawnych, nie mających ściśle osobistego charakteru

Osoby prawne na swych przedstawicie mogą ustanowić pełnomocnika i prokurenta.

Należy stwierdzić iż w praktyce poza organami to właśnie pełnomocnicy dokonują czynności prawnych w imieniu osób prawnych.

Prokura to pełnomocnictwo szczególnego rodzaju, o z góry określonym ustawowo zakresie umocowania. Do cech szczególnych prokury należą : ustawo określony zakres umocowania, mogą ja ustanowić tylko przedsiębiorcy, prokura wypisywana jest do rejestru, nie można ograniczy prokury ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich, chyba ze przepis szczególny stanowi inaczej. Ustanowienie prokury następuje przez jednostronna czynność prawną - oświadczenie woli przedsiębiorcy.

Występują także ustawowi przedstawicie osoby prawnej

- kuratorzy ustanowieni w postępowaniu zmierzającym do uchylenia lub stwierdzenia nie ważności uchwały wspólników spółki z o.o. bądź uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej

- kuratorów ustanowionych dla spółki nie posiadającej organu powołanego do reprezentacji przez sąd na wniosek strony przeciwnej.

-likwidatorzy

15. Jakie odmiany reprezentacji normuje polskie prawo.

Zastępca pośredni- działa we własnym imieniu ale na cudzy rachunek. Skutki prawne czynności takiego zastępstwa realizują się w jego osobie, a nabyte prawa i obowiązki musi on przenieść na osobę, na której rachunek działa.

Zastępstwo bezpośrednie- przedstawicielstwo ustawowe lub pełnomocnictwo

Prawo polskie rozróżnia dwa rodzaje umocowania, dzieląc według tego kryterium przedstawicielstwo na: pełnomocnictwo i przedstawicielstwo ustawowe (art. 96 par. 1 KC).

Przedstawicielstwo czyli jedna osoba (przedstawiciel) dokonuje w imieniu drugiej osoby (reprezentowanego) czynności prawnych, a czynność ta, jeśli mieści się w granicach upoważnienia do działania w cudzym imieniu ( umocowanie), pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Odnosimy to bezpośrednio do przedsiębiorców jednoosobowych.

Reprezentacja osób prawnych i jednostek organizacyjnych posiadających zdolność prawną - działania organów, przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, które są dokonywane „ za” bądź „w imieniu” osób prawnych i dotyczą wszelkich spraw związanych z zakresem działania tych osób ze skutkiem na zewnątrz. Przedsiębiorcy mogą być reprezentowani przez PROKURENTÓW.

Reprezentacja w węższym znaczeniu obejmuje tylko składanie (reprezentacja czynna) lub przyjmowanie (reprezentacja bierna) oświadczeń woli w stosunkach cywilnoprawnych. Mogą ją wykonywać ograny osób prawnych, ale i przedstawiciele. Taka reprezentacja może być jednoosobowa lub łączna (łączne występowanie przy dokonywaniu czynności prawnych, lecz nie musi być to jednoczesna reprezentacja, chyba że chodzi o akt notarialny).
Reprezentacja w szerszym znaczeniu dotyczy występowania we wszelkich stosunkach prawnych z zakresu prawa cywilnego, administracyjnego, pracy oraz innych gałęzi prawa.

16. Istota i zakres przedmiotowy prokury.

Istota: Prokura jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w artykule 109 ze znaczkiem 1 KC. Jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i poza sądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Zakres przedmiotowy : dokonywanie czynności prawnych, ale tylko związanych z interesem przedsiębiorstwa. Nie można przenieść prokury. Prokurent nie może zbyć przedsiębiorstwa, zbyć nieruchomości, obciążyć nieruchomości i dokonać czynności prawnej na podstawie której następuje oddanie do czasowego korzystania.

17. Jakie działania określa się mianem prowadzenia spraw przedsiębiorstwa.

Zarządzanie (prowadzenie spraw, kierowanie) - proces polegający na wydawaniu decyzji, opinii, podejmowaniu uchwał, organizowaniu działalności przedsiębiorcy w ten sposób , aby były one zgodne z przedmiotem działania przedsiębiorcy w celu osiągnięcia najlepszych wyników gospodarczych. Określone kompetencje kierownicze (zarządzające) można przekazywać innym osobom-wiceprezesom, zastępcom, kierownikom zakładów, działów, pionów itp., przy czym przekazując je, przenosi się również na te osoby odpowiedzialność służbowa za te czynności.

18. Wskaż podstawowe cechy spółek osobowych jako przedsiębiorców.

Spółki osobowe reguluje Dział II KSH w artykułach od 8 do 10 ze znaczkiem 1.

-Nie mają osobowości prawnej, czyli nie są osobami prawnymi, ale mają zdolność prawną (zdolność prawna uregulowana w art. 33 ze znaczkiem 1, par. 1 KC): mają zdolność do czynności prawnych i zdolność sądową;

-Opodatkowani są wspólnicy, a nie spółka i to według korzystniejszych zasad niż osoby prawne (np. nie płacą podatku dochodowego od osób prawnych);

-Nie ma obowiązku powoływania organów zarządzających i kontrolnych, bo spółkę osobową reprezentują i prowadzą jej sprawy wspólnicy (każdy z nich ma takie prawo), także prokurenci i pełnomocnicy;

-Spółka osobowa ma wyodrębniony majątek i strukturę organizacyjną, wierzyciele najpierw zaspakajają się z majątku spółki, a gdy go zabraknie na pokrycie ich wierzytelności, to z majątku wspólników. Wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym za zobowiązania spółki. Subsydiarnie;

-Istnieje stała więź między wspólnikami, wspólnicy wnoszą wkłady;

-Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą;

-Umowę spółki można zmienić, w zależności od regulacji w niej zawartych;

-Można przenieść prawa i obowiązki z tytułu uczestnictwa w spółce na inną osobę, ale tylko łącznie tj. wszystkie prawa i wszystkie obowiązki razem; nigdy w części

19. Wskaż podstawowe właściwości spółki jawnej.

Umowa spółki jawnej pod rygorem nieważności powinna być zawarta na piśmie (art. 23 KSH). I z niej wynikają następujące właściwości: określenie firmy i siedziby spółki, określenie wkładów wnoszonych przez wspólników i ich wartości, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony). Ponadto właściwe dla spółki jest prowadzenie spraw i reprezentacja spółki jako prawo oraz obowiązek wszystkich wspólników, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowią inaczej np. jeden wspólnik zostaje powołany do reprezentacji i prowadzenia spraw a inni są wyłączeni. Nie przekraczając zakresu zwykłych czynności, każdy wspólnik może prowadzić sprawy spółki. Jeśli chce się przekroczyć ten zakres, wymagana jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników (łącznie z tymi wyłączonymi od reprezentacji i prowadzenia spraw). Oczywiście odpowiedzialność za zobowiązania jest taka sama jak zawsze w spółkach osobowych: osobista, bezpośrednia, solidarna i subsydiarna.

20. Scharakteryzuj zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki jawnej.

O. Bezpośrednia- oznacza, że zaspokojenie długu przez wierzyciela może nastąpić przez bezpośrednie skierowanie się do określonego składnika majątku wspólnika jawnego.

O. Osobista - oznacza, że jest to odpowiedzialność rozszerzona na cały majątek osobisty wspólnika jawnego, obejmujący wszystkie prawa majątkowe bez ograniczeń.

O. Solidarna wspólników - oznacza, że każdy z nich odpowiada za całość długu wspólnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami. Zaspokojenie wierzycieli przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych z obowiązku świadczenia. Odp. solidarna jest ograniczona odp. subsydiarną.

O. Subsydiarna art. 31 KSH.- zgodnie z tą zasada wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Konsekwencją tego jest to, iż wierzyciel musi podjąć uprzednią próbę zaspokojenia się z majątku spółki, a dopiero wówczas, gdy okaże się to niemożliwe - uprawniony jest do skierowania egzekucji do majątku osobistego wspólnika (wspólników). 

O. Nieograniczona - w praktyce oznacza, iż w stosunkach zewnętrznych nie można ograniczyć tej odpowiedzialności wspólnika. Dopuszczalne są natomiast wewnętrzne ograniczenia odpowiedzialności wspólników, jednakże nie wpływają one na stosunki z osobami trzecimi.

21. Ustawowe warunki przeniesienia praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej na inną osobę.

Ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiony na inną osobę wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi . Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, prawa i obowiązki wspólnika mogą być przeniesione na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników (art.10 § 2 KSH). W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

22. Podstawowe prawa majątkowe wspólników spółki jawnej.

Prawa majątkowe:

Obowiązek oraz prawo wniesienia wkładu. Wkład oznacza wartość majątkową wnoszoną do spółki. Wkład może polegać również na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw oraz dokonanie innych świadczeń na rzecz spółki. Wkład może być pieniężny lub niepieniężny, ale nie jest on kapitałem zakładowym. Wkład pieniężny to pieniądz, a niepieniężny to prawo własności (ruchomości i nieruchomości) i prawa rzeczowe (użytkowanie wieczyste, prawa majątkowe na dobrach niematerialnych jak prawo z patentu czy prawa autorskie, świadczenia usług i pracy).

Udział w stratach spółki określa umowa.

Wspólnik posiada:

• Prawo żądania podziału i wypłaty całości zysku z końcem roku obrotowego,

• Prawo do równego udziału w zysku i uczestniczenia w stratach, w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu,

• Prawo żądania corocznie wypłacenia odsetek - maksymalnie 5% od udziału kapitałowego jaki wniósł do spółki (art.53 KSH) nawet jak spółka poniosła stratę,

• Zwrot wydatków poniesiony w związku z pełnieniem swoich obowiązków,

• Wypłata pieniędzy z tytułu majątku spółki przy wyjściu + osiągnięty zysk.

W przypadku likwidacji spółki z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań jeszcze niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się między wspólników, stosownie do postanowień umowy. Nadwyżkę dzieli się wg. stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w zysku. Rzeczy dane spółce do używania zwraca się w naturze .

23. Podstawowe prawa korporacyjne wspólników spółki jawnej

Zgodnie z art. 29 § 1 KSH każdy wspólnik spółki jawnej ma prawo reprezentować spółkę.

Prawo wspólnika do reprezentowanie spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

Zgodnie z art. 39 § 1 KSH każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenie spraw spółki, które polega na dokonywaniu czynności faktycznych, rzadziej też prawnych, mający na względzie realizację celów spółki.

Zgodnie z art. 51 § 1 KSH każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd.

24. Reguły ustawowe prowadzenia spraw i reprezentacji spółki jawnej

Zgodnie z art. 29 § 1 KSH każdy wspólnik spółki jawnej ma prawo reprezentować spółkę.

Prawo wspólnika do reprezentowanie spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.

Reprezentacja spółki obejmuje dokonywanie czynności prawnych zarówno z osobami trzecimi, jak i wspólnikami. Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko na mocy prawomocnego wyroku sadu. Zasadą jest także, że wspólnik, który ma prawo do reprezentacji, nie może być prokurentem.

Zgodnie z art. 39 § 1 KSH każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenie spraw spółki, które polega na dokonywaniu czynności faktycznych, rzadziej też prawnych, mający na względzie realizację celów spółki.

Reguły postępowania przy podejmowaniu decyzji w spółce jawnej możemy określić następująco:

1. każdy wspólnik może prowadzić samodzielnie sprawy spółki w zakresie zwykłych czynności spółki (art. 39§ 2 KSH);

2. W Sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników (nawet wyłączonych od prowadzenia spraw) (art. 43 KSH)

3. W zakresie zwykłych spraw spółki, jeżeli chociażby jeden ze wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.

4. Jeżeli wystąpi konieczność wykonania czynności nagłej, wspólnik mający prawo prowadzenie spraw spółki może dokonać taką czynność samodzielnie (art. 44 KSH)

5. Jeśeli czynność zaliczona jest do czynności zwykłych spółki i przyjmuje się w umowie, że konieczna jest uchwała wspólników, to niezbędna jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, którzy mają obowiązek prowadzenie spraw spółki (art. 42 KSH)

25. Istota udziału kapitałowego wspólnika spółki jawnej i jego funkcje

Udział kapitałowy wspólnika jest co do zasady równy wartości rzeczywiście wniesionego przezeń wkładu art. 50 KSH, ale ma charakter zmienny, a jego wartość jest corocznie ustalana w bilansie spółki. Udział kapitałowy ma doniosłe znaczenie w spółkach: jawnej, partnerskiej i komandytowej, gdyż od jego rozmiaru uzależniona jest:

• Wysokość określonego umownie udziału wspólnika w zysku lub stracie

• Kwota wypłacanych wspólnikowi odsetek

• Przeznaczenie należnego wspólnikowi zysku w przypadku potrzeby uzupełnienia pomniejszonego przez stratę udziału kapitałowego.

Zmniejszenie udziału kapitałowego wymaga zgody wszystkich wspólników. Wiąże się z prawem wspólnika do corocznego żądania wypłaty odsetek w wys. 5% od wartości wniesionego wkładu, nawet, jeżeli spółka przynosi straty. Art. 53 KSH

26 zasady uczestnictwa wspólników spółek osobowych w podziale i wypłacie zysków spółki.

Art. 51 § 1 KSH Każdy wspólnik spółki jawnej ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu

Art. 52 § 1 KSH Wspólnik spółki jawnej może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego

Art. 123 komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej.

Art. 147 komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki, chyba, że statut stanowi inaczej.

27. Przyczyny rozwiązania spółki jawnej.

Rozwiązanie spółki jest zdarzeniem odnoszącym się do wszystkich wspólników i spółki.

Przyczyny rozwiązania spółki jawnej wymienione są w art. 58 KSH i są to:

- przyczyny przewidziane w umowie spółki(np. gdy umowa została zawarta na czas określony, do zrealizowania określonego zadania, np. wybudowania fabryki)

- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

- ogłoszenie upadłości spółki (wówczas, gdy stała się niewypłacalna tj. zaprzestała wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych)

- śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości(zgodnie z art.64 spółka może dalej istnieć pomimo śmierci wspólnika lub jego upadłości, jeżeli tak stanowi umowa spółki lub tak postanowią pozostali wspólnicy - poza nieżyjącym lub upadłym wspólnikiem)

- wypowiedzenie (zgodnie z art. 64 wypowiedzenie nie musi wywoływać takiego skutku, gdy tak stanowi umowa spółki lub tak postanowią wspólnicy pozostający w spółce)

- wypowiedzenie spółki przez wierzyciela osobistego wspólnika (art. 62KSH)

- prawomocne orzeczenie sądu (zgodnie z art. 63 KSH, każdy wspólnik może żądać z ważnych powodów rozwiązania spółki przez sąd, ponadto zgodnie z art. 25 ustawy o KRS, sąd może rozwiązać spółkę z urzędu, gdy mimo stosowania grzywny nie wykonuje ona obowiązków określonych w art. 24 ustawy o KRS)

Kodeks spółek handlowych nie wymienia tej przyczyny, ale z istoty spółki jawnej wynika, że rozwiązanie następuje, gdy liczba wspólników zmniejszy się do jednego.

28. Jakie podmioty mogą być założycielami spółki partnerskiej?

Podstawową cechą spółki partnerskiej jest to, że jest tworzona przez wspólników - osoby fizyczne, zwanych partnerami, w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce partnerskiej mogą być tylko osoby fizyczne, mające uprawnienia do wykonywania wolnych zawodów. Katalog wolnych zawodów jest wymieniony w art. 88 KSH i zgodnie z nim partnerami mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów:

adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

29. Pojecie i zastosowanie spółki partnerskiej.

Definicja spółki partnerskiej znajduje się w art. 86 KSH:

Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników(partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba, że odrębna ustawa stanowi inaczej.

Zastosowanie spółki partnerskiej polega na tym, żeby wykonywać wolne zawody. Jest to także jej cel. Wolne zawody a wiec zawody wykonywane profesjonalnie, zawodowo przez świadczenie usług typowych, działalność wykonywana jest na własny rachunek i wymaga szczególnego wykształcenia lub umiejętności związanych z wykonywaniem zawodu.

30. Istota i przyczyny uregulowania w KSH zasady odpowiedzialności indywidualnej za zobowiązania spółki partnerskiej.

Zasady odpowiedzialności wspólników w spółce partnerskiej określa art. 95KSH. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

Jednakże w paragrafie 2 art. 95KSH dopuszcza zmianę generalnych zasad, polegającą na tym, że umowa spółki może przewidywać, iż jeden lub większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnicy spółki jawnej. Jeżeli taka sytuacja wystąpi, należy to zaznaczyć w umowie spółki, zarówno pierwotnej, jak i gdyby dochodziło do zmiany zasad odpowiedzialności przez zmianę umowy spółki. W umowie spółki należy również zaznaczyć ograniczenie prawa do reprezentacji przez partnerów. Muszą w niej zostać odwzorowane te wszystkie przypadki, które powodują, że tylko niektórzy partnerzy będą reprezentowali spółkę. Dotyczy to, więc sytuacji, gdy w pierwotnej umowie spółki wspólnik rezygnuje z prawa reprezentowania spółki, partner pozbawiony zostanie prawa do reprezentowania spółki większością głosów. W każdym z tych przypadków należy wskazać w umowie spółki osoby reprezentujące.

Pamiętać należy, że zasada indywidualnej odpowiedzialności odnosi się do działań wspólników związanych z usługami wolnego zawodu. Gdy zobowiązania nie dotyczą usług, to w takich przypadkach odpowiedzialność jest taka sama jak w spółce jawnej.

31.Jak unormowano w KSH reprezentację i prowadzenie spraw spółki partnerskiej.

Zasady reprezentacji spółki partnerskiej pozwalają na wybór jednego z modeli, mianowicie albo model spółki jawnej (choć z pewnymi modyfikacjami) albo model spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W pierwszym przypadku (modelu spółki jawnej) każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Pozbawienia partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki w takim przypadku staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru.

W drugim przypadku (modelu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi. Do zarządu powołanego w ten sposób stosuje się odpowiednio przepisy art. 201-211KSH dotyczące obowiązków i składu zarządu, mandatu członka zarządu, odwołania członka zarządu oraz praw członków zarządu, a także przepisy art.,293-300KSH dotyczące odpowiedzialności cywilnoprawnej członków zarządu.

Przepisy KSH nie regulują problematyki prowadzenia spraw w spółce partnerskiej, ponieważ kwestie te są implikacją wyboru odpowiedniego modelu związanego z reprezentacją spółki. W przypadku wyboru modelu spółki jawnej znajdą zastosowanie odpowiednio przepisy art.37-47KSH dotyczące charakteru przepisów, zakazu prowadzenia spraw spółki zasad prowadzenia spraw spółki, ustanowienia i odwołania prokury, odpowiedzialności i wynagrodzenia z tytułu prowadzenia spraw oraz odebrania prawa prowadzenia praw. Natomiast w przypadku wyboru modelu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stosuje się odpowiednio przepisy art.201-211KSH oraz art.293-300KSH.

32.Wskaż cechy specyficzne tzw. „wolnych zawodów”.

Spółkę partnerską mogą utworzyć jedynie osoby uprawnione powykonywania tzw. Wolnych zawodów - wymienionych w art.88KSH. Są to następujące zawody: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego. Wyliczenie powyższe wskazuje osoby, których działalność zawodowa odpowiada tradycyjnie ukształtowanemu wyobrażeniu o tym, co zwykło określać się jako zawody wolne. Pojęcie to nie jest zdefiniowane w sposób ogólny ani w ustawodawstwie, ani w nauce. Wolne zawody charakteryzuje się zazwyczaj poprzez wskazanie pewnych właściwości, które powinny posiadać osoby je wykonujące. Omawiana kategoria zawodowa ma w pewnym sensie charakter elitarny, a jej przedstawiciele cieszą się na ogół wysokim prestiżem i uznaniem.

Jako wolne określa się tradycyjnie zawody, których wykonywanie kojarzone jest z pewnymi odrębnościami - w porównaniu z innymi. Tworzą je przede wszystkim: specjalistyczna wiedza i umiejętności oraz wysoki stopień samodzielności przy wykonywaniu czynności zawodowych.

Osoby wykonujące wolne zawody muszą posiadać wysoki i specjalistyczny poziom wykształcenia, stwierdzony stosownymi dyplomami, świadectwami i egzaminami kwalifikacyjnymi.

Charakterystyczną właściwością wolnych zawodów jest także duży stopień samodzielności osób je wykonujących. Samodzielność ta rozumiana jest jako brak formalnego podporządkowania kierownictwu innych osób przy podejmowaniu czynności zawodowych. Dokonywane są one jako rezultat autonomicznych i suwerennych decyzji osoby wykonującej dany wolny zawód. Opierają się one na własnej wiedzy, umiejętnościach i talencie. Czynności zawodowe mają piętno indywidualne. Autonomia i samodzielność wiążą się z faktem, że wykonująca dany wolny zawód osoba wyposażona jest w wysokie kwalifikacje profesjonalne i etyczne. Spełnia ponadto rozmaite przesłanki formalne wymagane dla uzyskania uprawnień w danym zawodzie. Samodzielność przedstawicieli wolnych zawodów bywa niekiedy określana w ten sposób, że są oni jednocześnie własnymi pracodawcami i pracownikami.

Czynnikami wyznaczającymi odrębny status prawny większości wolnych zawodów są ponadto:

- obowiązek zachowania tajemnicy,

- szacunek i uznanie dla niektórych spośród nich (tzw. Etos zawodu),

- specjalne zasady deontologii i odpowiedzialności za ich naruszenie,

- samodzielność korporacyjna.

Przedstawione wyżej elementy i okoliczności, za pomocą których scharakteryzować można wolne zawody, w poszczególnych przypadkach przejawiają się z rozmaitą intensywnością. Bywa też tak, że dostrzegalne są tylko w niektórych spośród nich - nie pojawiają się natomiast w innych. Poszczególne zawody wykazują wszak własne odrębności i specyfikę, co znajduje odzwierciedlenie w unormowaniach szczególnych. Niemniej potrzeba pewnego wyodrębnienia omawianej tu grupy wolnych zawodów bywa dość powszechnie dostrzegana. Dotyczy to zarówno płaszczyzny ich wykonywania, jak i określenia poszczególnego statusu prawnego w takich dziedzinach, jak prawo podatkowe i zasady poszanowania odpowiedzialności za wykonywane czynności.

Specyfika wolnych zawodów przejawia się przede wszystkim w tym, że wykonują je osoby o wysokich kwalifikacjach profesjonalnych, a przy tym czynią to na ogół osobiście. Powoduje to z reguły wytworzenie się szczególnego zaufania, jakim obdarzają je klienci, dla których świadczone są usługi zawodowe. Okoliczności te sprawiają, że ustawodawca określa zazwyczaj dokładnie sposoby (formy) ich wykonywania. Charakterystyczne dla większości tych unormowań jest to, że jako regułę przewidują osobiste wykonywanie usług lub w ramach spółek osobowych.

W tym ostatnim przypadku nie zanika bowiem osobisty stosunek zawiązujący się między wspólnikiem wykonującym czynności wolnego zawodu a klientem. Wyłączone jest najczęściej wykonywanie wolnych zawodów w ramach stosunku pracy lub w spółkach kapitałowych. Oczywiście nie oznacza to, że ich przedstawiciele nie mogą być w ogóle pracownikami lub wspólnikami spółek kapitałowych. Jednakże aktywność w tych płaszczyznach nie jest uważana za wykonywanie osobiście wolnego zawodu.

Wykonywanie wolnego zawodu w rama stosunku pracy dopuszczalne jest jedynie wyjątkowo.

33.Jak w KSH unormowano systemy reprezentacji w obrocie prawnym spółki partnerskiej.

Reprezentacja spółki została zaliczona do stosunków zewnętrznych, realizowanych między spółką a osobami trzecimi. Regulacja problematyki reprezentowania spółki partnerskiej pozwala na rozróżnienie zasad reprezentacji według modelu spółki jawnej i modelu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przy pojęciu modelu pierwszego obowiązują zasady zbliżone do przyjętych rozwiązań w spółce jawnej. Zasadą jest, że każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Umowa spółki, w pierwotnym brzmieniu, może wyłączyć prawo do reprezentacji niektórych wspólników, wprowadzić inne zasady reprezentacji. Na wyłączenie prawa do reprezentacji w pierwotnej umowie spółki wspólnik wyraża zgodę, podpisując umowę o takim brzmieniu. Nie ma przeszkód, aby przez późniejszą zmianę umowy spółki w stosunku do partnera zostało wyłączone prawo do reprezentowania spółki. Jednakże na takie ograniczenie partner musi wyrazić zgodę. Przyjęte rozwiązanie nie budzi wątpliwości, przede wszystkim z tego względu, że nie wszyscy wspólnicy muszą być zainteresowani udziałem w czynnościach reprezentacyjnych, ale także prowadzeniem spraw spółki. Wspólnicy mogą koncentrować się wyłącznie na wykonywaniu wolnego zawodu, realizując inne swoje prawa, choćby prawo do dywidendy. Inna sytuacja ma miejsce, gdy chodzi o odebranie/pozbawienie/ partnerowi prawa do reprezentacji wbrew jego woli. Wówczas zastosowanie będą mieć dwie możliwości: odebrane zostanie prawo do reprezentowania wolą innych wspólników albo pozbawienie dokonane zostanie przez sąd. Pozbawienie partnera prawa reprezentowanie spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością ¾ głosów w obecności co najmniej 2/3 ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwał. Partner jest skutecznie pozbawiony prawa do reprezentowania, gdy fakt ten zostanie wpisany do rejestru i staje się to z tą właśnie chwilą. Niezależnie od pozbawienia prawa do reprezentowania w wyniku uchwały wspólników, możliwe jest również pozbawienie tego prawa przez sąd. sąd może prawomocnym orzeczeniem pozbawić wspólnika prawa do reprezentowania spółki, ale może to uczynić tylko z ważnych powodów. Odejście od modelu przedstawionego powyżej jest możliwe, jeżeli umowa spółki przewiduje, że reprezentowanie powierzone jest zarządowi. Jednakże do zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych, a więc i ich organach (art.33¹§1KC). wątpliwości jednak budzi przenoszenie rozważań dotyczących m.in. rady nadzorczej na spółkę partnerską. Przepisy odsyłają jedynie do przepisów o zarządzie. Do zarządy powołanego do reprezentowania spółki mają zastosowanie odpowiednio przepisy art.201-211KSH, regulujące zasady funkcjonowania organu, a wyłączone jest stosowanie art.96KSH. Zasadnicze znaczenie, z punktu widzenia zasad reprezentacji, mają jednak art.204-205KSH. W sferze reprezentacji należy wówczas przyjąć, że prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem (reprezentacja czynna). Natomiast oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta (reprezentacja bierna). Poza zasadami reprezentacji i prowadzenia spraw przyjętych w spółce z o.o. zarząd obowiązują również reguły występujące w spółce z o.o. w zakresie: powoływania i odwoływania, długości kadencji, uprawnień w związku z odbywaniem zgromadzeń wspólników, sprzeczności interesów, umów z członkami zarządu, zakazu konkurencji oraz zasad odpowiedzialności za zobowiązania i szkodę, określonych w artykułach 293-300KSH. Brak jest jednak wyraźnej normy odnoszącej się do odpowiedzialności karnej członków zarządu.

34. Zasady udziału w zyskach wspólników w spółce partnerskiej.

Partnerzy uczestniczą w zyskach i stratach według zasad określonych dla spółki jawnej.

Art.51KSH

§1. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

§2. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.

§3. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.

Art.52KSH

§1. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego.

§2. Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika.

Art.53KSH

Wspólnik ma prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę.

35. Funkcje komplementariuszy w spółce komandytowej.

Prowadzenie spraw spółki

-reprezentacja spółki na zewnątrz

- odpowiedzialność za zobowiązania całym swoim majątkiem

- komplementariusz musi być ujawniony w nazwie spółki - jest to element przedmiotowo istotny umowy spółki.

- jest jednym z rodzajów wspólników

- odpowiada bez ograniczeń wobec wierzycieli za zobowiązania

- musi być, co najmniej jeden komplementariuszy dla utworzenia spółki komandytowej

- komplementariuszem może być osoba fizyczna, osoba prawna oraz spółki handlowe

- nazwiska komplentariuszy składają się n firmę ( jest to element przedmiotowo istotny umowy spółki)

- odpowiada za zobowiązania w sposób(osobisty, nieograniczony, solidarny, subsydiarny, bez względu na rodzaj i źródło ich powstania_

- jest wspólnikiem jawnym

- reprezentują spółkę na zewnątrz

- jest przedstawicielem ustawowym

- prowadzą sprawy spółki

36. Status prawny komplementariuszy spółki komandytowej.

Komandytariusz może reprezentować spółkę komandytową jedynie jako jej pełnomocnik. Nie ma on prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Komandytariusz wyraża zgodę na dokonanie przez komplemantariuszy czynności przekraczających zakres zwykłych spraw spółki, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej.

Komandytariusz jest zobowiązany do wniesienia do spółki wkładu. Przez wkład rozumie się świadczenie komandytariusza na rzecz spółki, polegające na przeniesieniu na spółkę określonych w umowie składników majątkowych. Wkładem komandytariusza do spółki nie może być zobowiązanie się komandytariusza do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki, chyba że wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej, która jest określoną w umowie spółki kwotą wyznaczającą górną granicę odpowiedzialności komandytariusza. Ponadto, w sytuacji gdy komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna, zaś komandytariuszem jest wspólnik tej spółki, wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały w tej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcje w tej spółce akcyjnej.

Komandytariusz ma prawo udziału w zyskach spółki. Uczestniczy on w zyskach spółki proporcjonalnie do wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki określa inny sposób podziału zysku między wspólników.

Nazwisko lub firma (nazwa) komandytariusza nie może być zamieszczona w firmie spółki.

37. Pojęcie i funkcje sumy komandytowej w spółce komandytowej.

Suma komandytowa jest to oznaczona kwotowo (w pieniądzu) górna granica odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania. Jest deklaracją o ewentualnej odpowiedzialności wobec wierzycieli, gdy spółka zaciągnie zobowiązanie a nie będzie w stanie pokryć ich z majątku własnego.

37. Reguły odpowiedzialności za zobowiązania komplementariuszy w spółce komandytowej.

Jak wynika z definicji legalnej spółki komandytowej, komplementariusz odpowiada bez ograniczenia za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli. Każdy komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym. Jest to odpowiedzialność nieograniczona, solidarna, subsydiarna i nieograniczalna. Treść odpowiedzialności komplementariusza za zobowiązania niepieniężne spółki komandytowej jest zasadniczo identyczna z treścią odpowiedzialności samej spółki.

39. Zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej za strony komandytariuszy.

Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej deklarowanej w umowie. Jest on wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki. Oznacza to, iż ta odpowiedzialność jest bezpośrednia, osobista, solidarna, subsydiarna

Należy wyraźnie odróżnić dwa pojęcia: sumy komandytowej i wkładu do spółki. Suma komandytowa jest to wartość nominalna ustalona w umowie spółki do wysokości której komandytariusz może ponosić odpowiedzialność osobistą wobec wierzycieli. W celu ochrony wierzycieli ustawodawca postanowił, że obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru. Wkład jest to natomiast wartość majątkowa wnoszona przez wspólnika do spółki. Wartość wkładu komandytariusza do spółki może być mniejsza, równa bądź większa od zadeklarowanej sumy komandytowej.

Zgodnie z art. 112 § 1 KSH komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki. Tym samym, jeżeli wartość wkładu jest większa bądź równa sumie komandytowej to komandytariusz w ogóle nie ponosi odpowiedzialności osobistej. Natomiast, jeżeli wkład jest mniejszy od sumy komandytowej to komandytariusz ponosi odpowiedzialność osobistą tylko do wysokości różnicy między wkładem a sumą komandytową. Wkład tylko umówiony i niewniesiony jeszcze do spółki nie zwalnia komandytariusza z odpowiedzialności osobistej do wysokości sumy komandytowej. Ograniczenie odpowiedzialności osobistej komandytariusza dotyczy tylko zobowiązań, a nie odpowiedzialności odszkodowawczej.

40. Powody unormowania w KSH spółki komandytowo-akcyjnej

1) uatrakcyjnienie katalogu sposobów prowadzenia działalności gospodarczej,

2) stworzenie możliwości przekształcania różnych form spółek w najbardziej dogodną,

3) możliwość dokapitalizowania spółki ( ma to szczególne znaczenie przy konstrukcji spółki

komandytowo- akcyjnej, w której komplementariuszem jest działająca już spółka z o.o. lub akcyjna,

która potrzebuje środków na rozwój )

4) udogodnienia podatkowe, ponieważ spółka ta nie jest osobą prawną.

41. Jacy wspólnicy spółki komandytowo akcyjnej tworzą jej kapitał zakładowy.

Kapitał zakładowy może być pokryty przez wpłacenie gotówki czy też wniesienie wkładów niepieniężnych przez założycieli lub akcjonariuszy w trybie prywatnym. Możliwe jest również wniesienie wkładów w drodze subskrypcji. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 50 000 zł. Należy określić liczbę akcji i ich wartość nominalną związaną z wnoszonymi do spółki wkładami. KSH stanowi, iż w zakresie kapitału zakładowego stosować należy „odpowiednio' przepisy dotyczące kapitału zakładowego w spółce akcyjnej, Kodeks stanowi poza tym, że komplementariusz wnosząc do spółki wkład może go wnieść wg uznania na kapitał zakładowy bądź na inne fundusze. Fakt iż wniesie wkład na kapitał zakładowy nie powoduje wyłączenia jego nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

Wspólnicy, którzy decydują się na prowadzenie działalności w formie spółki komandytowo - akcyjnej muszą zgromadzić kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 50.000 zł.
Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A."

42. Zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowo akcyjnej

Akcjonariusz zgodnie z art. 135 KSH. nie odpowiada za zobowiązania spółki. Zgodnie z założeniem w spółce tej za zobowiązania odpowiada tak jak w przypadku spółki komandytowej komplementariusz(e). Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Udział w zyskach zależy proporcjonalnie od wkładów wniesionych do spółki ( chyba , że statut stanowi inaczej )

43. Reguły prawne kontroli przez komplementariuszy podejmowania uchwał przez walne zgromadzenie spółki komandytowo akcyjnej.

Kontrola podejmowania uchwał przez walne zgromadzenie odbywa przez wyrażenie zgody komplementariuszy na podjęcie uchwały przez walne zgromadzenie. Zgodnie z art. 146 § 2 ksh uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:

1. powierzenia prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki jednemu lub kilku komplementariuszom,

2. podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej akcjonariuszom,

3. zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nim prawa użytkowania,

4. zbycia nieruchomości spółki,

5. podwyższenia i obniżenia kapitału zakładowego,

6. emisji obligacji,

7. połączenia i przekształcenia spółki,

8. zmiany statutu,

9. rozwiązania spółki

10. przystąpienia do spółki nowego komplementariusza, jeśli statut przewiduje taką możliwość. Może przybrać dwie postacie. Pierwsza polega na zmianie statusu akcjonariusza na komplementariusza, druga polega na przystąpieniu do spółki w charakterze komplementariusza osoby trzeciej (stosownie do treści art. 136§1 ksh)

11. wyznaczenia likwidatorów innych niż określeni w art. 150 § 2 ksh

12. innych czynności określonych w statucie

wymagają zgody wszystkich komplementariuszy, pod rygorem nieważności takiej uchwały.

W myśl art. 146 § 3 ksh uchwały walnego zgromadzenia w sprawach:

1. podziału zysku za rok obrotowy w części przypadającej komplementariuszom,

2. sposobu pokrycia straty za ubiegły rok obrotowy,

3. innych czynności określonych w statucie

wymagają zgody większości komplementariuszy, pod rygorem nieważności takiej uchwały.

44. Jakie organy przewidziano w spółce komandytowo akcyjnej.

W spółce komandytowo akcyjnej jako organy przewidziano walne zgromadzenie akcjonariuszy oraz radę nadzorczą. Walne zgromadzenie akcjonariuszy jest organem obligatoryjnym. Uczestnikami walnego zgromadzenia są wszyscy akcjonariusze. Organ ten nie wymaga powołania ani odwołania. Rozpoczyna swój byt z chwila objęcia wszystkich akcji przez akcjonariuszy. Walne zgromadzenie może być zwyczajne albo nadzwyczajne (art. 145 § 1 ksh). Rada nadzorcza jest organem kontrolno-nadzorczym. W zależności od liczby akcjonariuszy jest organem fakultatywnym lub obligatoryjnym. Zgodnie z art. 142 § 1 ksh jeśli liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Członkowie rady nadzorczej powoływani i odwoływani są przez walne zgromadzenie akcjonariuszy. Rada nadzorcza sprawuje nadzór w szczególności nad działaniami komplementariuszy zarządzającymi spółką.

45. Pojęcie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest kapitałową spółką prawa handlowego działającą w każdym prawnie dopuszczalnym celu, tworzoną przez jeden lub więcej podmiotów. Posiada osobowość prawną od momentu rejestracji, działa przez swoje organy, ma kapitał zakładowy podzielony na udziały. Ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem. Sp. z o.o. jest zrzeszeniem kapitału a nie osób.

46. Cechy osobowe w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

• sprawowanie nadzoru przez wspólników, jednak tylko w wypadku gdy w spółce nie powołano rady nadzorczej

• Prawo żądania wyłączenia wspólnika ze spółki

• Prawo żądania rozwiązania spółki przez sąd

• Możliwość podejmowania uchwał poza zgromadzeniem wspólników

• Możliwość zobowiązania wspólników w umowie do dopłat na rzecz spółki

• Prawo przeglądania księgi udziałów, dokumentów spółki

47.Charakter prawny i cele spółki z o.o. w organizacji. (art.161)

Charakterystyka:

Spółka z o.o. w organizacji powstaje z chwilą podpisania aktu notarialnego obejmującego umowę spółki - czyli z chwilą jej zawiązania.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (czyli ta właściwa ) jako osoba prawna powstaje dopiero z chwilą rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Cel:

Okres pomiędzy podpisaniem umowy spółki a rejestracją w KRS jest okresem organizacyjnym

W tym okresie dokonuje sie wyboru organów oraz gromadzeniem założonego kapitału.

Jej głównym celem jest stworzenie podstaw funkcjonalnych i ekonomicznych pod działanie przyszłej spółki z o.o.

Charakter prawny sp. z.o.o w organizacji:

Obligatoryjny - musi poprzedzać powstanie spółki z.o.o.

Tymczasowy - istnieje w zasadzie do chwili wpisu spółki z o.o. do rejestru

Spółka z o. o. w tej fazie posiada:

-Zdolność prawną,

-Zdolność do czynności prawnych ( nabywać prawa i zaciągać zobowiązania)

-Zdolności sądowej (może pozywać i być pozywaną we własnym imieniu),

-Zdolność dokonywania czynności procesowych (art. 65 § 1 k.p.c).

-Zdolność prawna przesądza również o wyposażeniu spółki z o.o. w organizacji we własny majątek.

-Działanie pod własną firmą (art. 11 § 3 k.s.h.) (bez konieczności dokonania wpisu do rejestru).

-Spółka ta ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem

-Może prowadzić działalność gospodarczą przed wpisem do rejestru

-Reprezentowana przez zarząd lub pełnomocnika.

48. Wymień w logicznym porządku elementy procedury tworzenia spółki z o.o.

• Zawarcie umowy spółki

• Wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego

• Ustanowienie Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej

• Powołanie Zarządu

• Wpis do Rejestru Sądowego

49. Co nazywa sie kapitałem zakładowym spółki z o.o.

Kapitał zakładowy - ustalona w umowie spółki z o.o. Określona wielkość liczbową (zł), która stanowi wartość nominalną ogółu udziałów w spółce.

Jest funduszem, pewną wartością liczbową jest on ujęty w bilansie spółki po stronie pasywów (ile spółka powinna miec zł)

Kapitał może składać sie z udziałów równej bądź nierównej wartości nominalnej.

Kapitał może zostać pokryty z nadwyżka (agio) bądź nie pokryty w całości (strata)

50. Współzależność miedzy kapitałem zakładowym a majątkiem założycielskim społi z o.o. i sposoby dokumentacji w bilansie

Kapitał zakładowy jest pewną abstrakcyjną wielkością liczbową, określoną w umowie spółki i wykazaną w pasywach (w bilansie spółki)

Kapitał wniesiony (majątek) do spółki przez wspólników - w celu pokrycia kapitału zakładowego - jest zawsze realną wartością ekonomiczną , z tego względu jest on wykazany w bilansie w aktywach ( jako pieniądze, własnosci budynków i gruntów; maszyn i urządzeń)

kapitał - pasywa

majątek - aktywa

aktywa mają pokryć pasywa

51.Jakie funkcje pełni w spółce z OO jej kapitał zakładowy.

Kapitał zakładowy pełni funkcję gospodarczą ,prawną oraz gwarancyjną.

funkcja gospodarcza - spółka jest w stanie funkcjonować gospodarczo;

funkcja gwarancyjna - domniemywa się, że kapitał na pokrycie w aktywach daje wspólnikom przeświadczenie, że będzie można od takiej spółki wyegzekwować wierzytelności

funkcja prawna polega na tym że jest on podstawą uczestnictwa w spółce . Bycie wspólnikiem wiąże się nierozerwalnie z posiadaniem udziału w jej kapitale , a zbycie bądź umorzenie udziału powoduje utratę statusu wspólnika . Nie można więc zostać (być) wspólnikiem spółki , jeżeli nie ma się udziału w jej kapitale.

52.Jakie rodzaje wkładów na pokrycie kapitału zakładowego spółki z OO przewiduje KSH

Kapitał zakładowy może być pokryty gotówką (wkłady pieniężne) lub wkładami niepieniężnymi czyli tzw. Aportami . Unormowane to jest w artykule 14 k.s.h. oraz artykule 158k.s.h.(wkłady niepieniężne)

53. Co określa się mianem wkładu aportowego

Najprościej mówiąc aport to wkłady niepieniężne. Wkładem niepieniężnym jest ten wkład, któremu nie można przypisać charakteru pieniężnego. Można również uznać, że aport to prawo, które ma określoną wartość majątkową, jest realne, może być wydzielone z majątku wspólnika i przeniesione na spółkę w celu pokrycia wartości udziałów wspólnika w kapitale zakładowym przez stosowne zapisy w bilansie spółki. Przedmiotem wkładu mogą być prawa rzeczowe, obligacyjne, prawa majątkowe na dobrach niematerialnych oraz mające mieszany (złożony) charakter, w których występują różne rodzaje praw, np. przedsiębiorstwo. Oczywiście duże znaczenie odgrywa tutaj możliwość przypisania tym prawom określonej wartości rzeczywistej.

54. Wymień rodzaje wkładów rzeczowych do spółki na pokrycie jej kapitału zakładowego

-własność rzeczy ruchomych;

-własność rzeczy nieruchomych;

-udział we wspólności w częściach ułamkowych i wspólności łącznej;

-użytkowanie wieczyste;

-przedsiębiorstwo (art. 55 KC) - zorganizowane części przedsiębiorstwa

55 jakie prawa majątkowe na dobrach niematerialnych mogą służyć do pokrycia kapitału zakładowego 

Jeśli chodzi o aport to:

-patenty na wynalazki,

-prawa ochronne na wzory użytkowe- znaki towarowe,

-prawa z rejestracji na wzory przemysłowe, topografii układów scalonych i oznaczeń geograficznych,

-majątkowe prawa autorskie,

-licencje

-wiedza techniczna, technologiczna.

56 przykłady praw obligacyjnych jako wkładu aportowego na pokrycie kapitału zakładowego spółki zoo i akcyjnej

-to co przysługuje z tytułu wierzytelności,

-prawa udziałowe (udziały w sp. z o.o. i akcyjne)- akcje

-obligacje

-wierzytelność wspólnika, w szczególności z tytułu pożyczki udzielonej spółce w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie 2 lat od dnia zawarcia pożyczki. Art.14§3 ksh

Wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki.

57 co określa sie mianem udziału w spółce zoo

Udział z jednej strony oznacza cząstkę kapitału zakładowego, a z drugiej strony ogół praw i obowiązków wspólnika.

Udział jako cząstka kapitału zakładowego wyraża stosunek nominalnej wartości udziału do sumy kapitału zakładowego. Łączna suma wartości nominalnej wszystkich udziałów objętych przez wspólników składa się na kapitał zakładowy spółki.

Minimalna wartość nominalna udziału wynosi obecne 50zł (art.154§2 ksh).

Udziały mogą być dzielone, niemniej jednak w wyniku podziału nie mogą powstać udziały niższe niż 50zł.(art. od 180 do 187 ksh). Nominalna wartość udziału nie musi być równa rzeczywistej wartości udziału.

Przez udział rozumie się także prawo podmiotowe wspólnika o charakterze majątkowym tj. ogół uprawnień i obowiązków niemajątkowych (korporacyjnych) i czysto majątkowych wynikających ze stosunku spółki. Te uprawnienia i obowiązki mogą mieć przy tym charakter indywidualny lub kolektywny; mogą podlegać zrzeczeniu się lub zrzeczeniu nie podlegają.

Można również wyróżnić udziały zwykłe oraz udziały uprzywilejowane, tj. udziały o szczególnych uprawnieniach określonych w umowie spółki (art.174§2 ksh)

58 współzależność miedzy wkładem na pokrycie wkładu kapitału zakładowego a udziałem w spółce zoo

Prawna funkcja kapitału zakładowego polega na tym, że jest on podstawą uczestnictwa w spółce. Bycie wspólnikiem spółki z o.o. wiąże się nierozerwalnie z posiadaniem udziału w jej kapitale, a zbycie bądź umorzenie udziału powoduje utratę statusu wspólnika

W spółce z o.o. wspólnicy w zamian za wniesione wkłady nabywają udziały.

59 wskaż warunki ustawowe zbywania udziałów w spółce z oo.

Wspólnicy mogą swobodnie dokonywać zbycia udziałów. Jeżeli według umowy spółki wspólnik może mieć jeden udział, umowa spółki może dopuścić zbycie części udziałów, przy czym w wyniku podziału nie mogą powstać udziały niższe niż 50 zł jednakże umowa spółki może uzależnić zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć.

Zbycie udziału jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

60 Co określa się mianem dywidendy ?

Dywidenda to:

czysty zysk w danym roku bilansowym,

czysty zysk uzyskiwany jest po spłacie wierzytelności,

czysty zysk, to nadwyżki kosztów nad wydatkami

61 Jakie składowe majątku spółki z oo można przeznaczyć na dywidendę?

Dywidenda może być wypłacana z: zysku netto, kapitału zapasowego lub niepodzielonych zysków z lat poprzednich. Dywidenda ma zwykle formę pieniężną, ale może być wypłacana także w formie akcji.

62 Wymień postacie podwyższenia kapitału zakładowego spółki z o.o.

Podwyższenie kapitału zakładowego:

zwykłe

kapitalizacja rezerwy

konwersja wierzytelności

63 warunki skuteczności tzw. zwykłego podwyższenia kapitału zakładowego spółki z oo

w następstwie uchwały zgromadzenia wspólników przy poparciu 2/3 uczestniczących w głosowaniu - dochodzi wtedy do decyzji pozyskania nowych środków; zarząd podejmuje uchwałę, która jest podawana do wiadomości publicznej, muszą być pozyskane wpisy i przyjęcie wkładów

64 Istota kapitalizacji rezerw jako postaci podwyższenia kapitału zakładowego spółki z o.o.

Kapitalizacja rezerw to podwyższenie kapitału zakładowego spółki w drodze księgowego zabiegu. Nie zwiększa się w ten sposób majątek spółki, ale jest to tylko operacja rachunkowa, która polega na przepisaniu sum z pozycji „rezerwy” na pozycję „kapitały”. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy spółka posiada zasoby własne (kapitał rezerwowy lub kapitał zapasowy), które pochodzą tylko z zysku spółki. Ten sposób podwyższenia kapitału zakładowego może nastąpić tylko w drodze uchwały wspólników o zmianie umowy spółki. Ten sposób to tylko pozorne zaangażowanie się wspólników, ponieważ podwyższenie następuje ze środków spółki. Po realizacji tego sposobu, należy to zgłosić w monitorze sądowym, gosp. I KRS przedsiębiorców.

69. Podstawowe prawa korporacyjne wspólników spółki z o. o.

- prawo indywidualnej kontroli działalności spółki (art. 212 KSH),

- prawo domagania się zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia wspólników (art. 236 KSH),

- prawo do zaskarżania uchwał wspólników (art. 250 i 252 KSH),

- prawo objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym (art. 258 KSH),

- prawo żądania wyłączenia wspólnika (art. 266 KSH),

- prawo żądania rozwiązania spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki (art. 271 KSH),

- prawo wypowiedzenia umowy spółki, jeżeli taka możliwość została przewidziana w umowie spółki (art. 270 KSH).

70. Podstawowe prawa majątkowe wspólników spółki z o.o.

- prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonego do podziału pomiędzy wspólników (art. 191 § 1 KSH),

- prawo do wynagrodzenia z tytułu umorzonego udziału (art. 199 § 2 KSH),

- prawo do ceny z tytułu przejęcia udziałów na skutek orzeczenie o wyłączenie wspólnika ze spółki (art. 267 § 1 KSH),

- prawo do zwrotu wpłat dokonanych na kapitał zakładowy w sytuacji obniżenia kapitału zakładowego (art. 263 KSH),

- prawo do części majątku pozostałego po likwidacji spółki (art. 283 KSH)³.

Niewątpliwie, najważniejszym prawem majątkowym jest prawo do zysku⁴. Wspólnik może być pozbawiony prawa do udziału w zysku wtedy, gdy umowa spółki wyłącza udział w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania od podziału lub, gdy na mocy uchwały wspólników zysk wynikający z rocznego sprawozdania został przeznaczony na inne cele w tym fundusze tworzone w spółce, np. na inwestycje. W związku z tym, mogą się zdarzyć takie sytuacje, w których spółka z o.o.

71. Istota i funkcje prawa wspólników do indywidualnej kontroli w spółce 

Każdy wspólnik spółki z o.o. ma prawo indywidualnej kontroli spółki, nawet jeśli w spółce jest rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Jedynie umowa spółki (akt założycielski) Może to prawo ograniczyć lub wyłączyć, jeśli w spółce powołano organy kontroli. Aby zrealizować prawo kontroli wspólnik sam lub razem z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. Prawo kontroli nie przysługuje natomiast prokurentowi, nie będzie więc miało znaczenia odwołanie prokury. Zarząd może odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce znaczną szkodę. 

72.  Jakie organy spółki zoo są obligatoryjne.

Zgromadzenie wspólników - najwyższa władza spółki, podejmuje uchwały większością zwykłą lub (w ważnych dla spółki sprawach - kwalifikowaną) w głosowaniu jawnym, lub niekiedy (np. wybory, lub gdy zażąda tego przynajmniej jeden wspólnik) - tajnym;

• Zarząd - powoływany przez zgromadzenie wspólników lub radę nadzorczą; minimalny skład to 1 osoba; umowa spółki może zawierać odmienne uregulowania dotyczące sposobu powoływania członków zarządu;

• nieobowiązkowo rada nadzorcza bądź komisja rewizyjna. Ustanowienie rady nadzorczej jest obligatoryjne w dwóch przypadkach: jeśli kapitał zakładowy osiągnął 500 000 PLN, a jednocześnie liczba wspólników 25 (chyba że istnieje już komisja rewizyjna), oraz zawsze wtedy, gdy spółka z o.o. powstała ze spółki Skarbu Państwa. Organy te sprawują nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach

73.  Jak unormowano w KSH powoływanie zarządu spółki z o. o.

Zasadniczo członkowie zarządu powoływani są uchwałą wspólników, powziętą bezwzględną większością głosów w drodze tajnego głosowania. Umowa spółki może te reguły zmodyfikować i przekazać kompetencje do powołania zarządu innym organom (radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej), a nawet osobom trzecim. Wybory można przeprowadzić także w drodze losowania.

74. Wskaż funkcje zarządu spółki z o.o. i scharakteryzuj istotę i zasady reprezentowania jej w obrocie prawnym.

Źródłami kompetencji Zarządu spółki z o.o. są przepisy prawa, postanowienia umowy sp. z o.o. oraz regulamin Zarządu. Kompetencje Zarządu określone w KSH. wskazują na dwie formy aktywności Zarządu, tj. prowadzenie spraw spółki (podejmowanie decyzji gospodarczych) i reprezentację spółki na zewnątrz, tj. składanie oraz przyjmowanie w imieniu spółki oświadczeń woli.

77. Jak unormowano w KSH skład zarządu spółki z.o.o. i przyczyny kończenia w nim funkcji.

Skład zarządu zależy od woli wspólników. Może on się składać ze wspólników lub z osób spoza ich grona. W pierwszym przypadku zakłada się przejęcie przez wspólników kompetencji menedżerskich. Jeżeli zarząd tworzą osoby spoza spółki (lub jego skład jest mieszany), kompetencje menedżerskie są odrywane od wspólników. Zarząd może być jednoosobowy lub liczyć kilka osób. Zależy to od struktury spółki i modelu zarządzania. Nie ma przeszkód, aby skład wspólników pokrywał się ze składem zarządu. Niezależnie od długości kadencji członków zarządu mogą oni być w każdej chwili odwołani, co nie wyłącza ich roszczeń wynikających z umowy o pracę. Zarząd jest odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Jeżeli umowa spółki wskazuje inny organ odwołujący, wspólnicy mogą zawsze odwołać członka zarządu uchwałą. Umowa spółki może zawierać szczegółowe postanowienia w kwestii zasad odwołania, zwłaszcza przewidywac,że może ono nastąpić tylko z ważnych powodów.

78. Kto i w jaki sposób może powoływać i odwoływać członków rady nadzorczej spólki z.o.o.

Rada nadzorcza musi składac się przynajmniej z trzech członków. Powołanie rady nadzorczej leży w kompetancji wspólników. Ci ostatni na zgromadzeniu wspólników lub uchwałą podjętą poza zgromadzeniem są władni powołac radę nadzorczą. Jednakże wspólnicy mogą w umowie spółki zrzec się tego prawa i powierzyc powołanie tych organów innym osobom, innym podmiotom czy innym organizacjom. Powołanie może odbywac się w rozmaity sposób. Częśc osób może pochodzic z wyboru, częśc z losowania, częśc może zostac wskazana przez organizację lub osoby. Należy pamiętac, że uczestniczenie określonych osób w tych organach nie jest związane automatycznie z odwołaniem w razie delegującej osoby czy rozwiązaniem stosunku pracy z osobą będącą członkiem rady. Do odwołania tej osoby potrzebne jest zachowanie trybu odwoławczego obowiązującego w tej spółce.  Odwołanie rady nadzorczej może się odbyc według reguł określonych w umowie spółki. Jednakże zasadą jest, że organy te mogą być odwołane przez wspólników. Uchwała wspólników może zapaść na zgromadzeniu wspólników, jak równiez poza zgromadzeniem. Członkowie tych organów mogą być odwołani w każdej chwili.

79. Jak zasada kolegialności rady nadzorczej rzutuje na sposoby realizacji jej zadań.

Rada nadzorcza musi składać się przynajmniej z trzech członków. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Oznacza to, że możliwe jest ustanowienie rady nadzorczej o składzie większym niż trzyosobowy, ale nie jest ważne postanowienie umowy spółki o składzie dwuosobowym lub jednoosobowym. Kolegialne wykonywanie czynności nadzoru możliwe jest na posiedzeniach rady przez analizę dostarczonych dokumentów, ksiąg itp. Następnie wnioski rady nadzorczej formułowane mogą byc w postaci uchwał. Często podejmowane czynności wymagają specjalistycznej wiedzy, np. prawniczej i ekonomicznej, co wymaga przekazania tych spraw osobom, które w radzie specjalizują się w danej problematyce. Skład rady jest kompletowany pod kątem ludzi o określonych umiejętnościach.

80. Co składa się na realizację funkcji kontrolnej rady nadzorczej.

1) stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.

2) ocenę sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy

3) ocenę wniosków zarządu co do podziału zysku i pokrycia strat

4) składanie zgromadzeniu wspólników dorocznego sprawozdania na piśmie z wyników oceny, określonych w punktach poprzednich

Wskazane możliwości nadzoru nie wyczerpują możliwej listy podejmowanych działań. Są to wyliczenia, które nie mogą być zawężone a jedynie rozszerzone. Poza kompetencjami nadzorczymi i ewentualnie kontrolnymi umowa spółki może przekazać do kompetencji rady niektóre czynności mające wpływ na prowadzenie spraw i wpływające na reprezentacje, a w pewnych sytuacjach może ona reprezentować spółkę w umowach z członkami zarządu.

 

81. Jakie uprawnienia rady nadzorczej mogą mieć charakter władczy?

Rada nadzorcza wyposażona jest w funkcję kontrolną i nadzorczą (władczą). Nadzór od kontroli różni się zakresem możliwych do podjęcia czynności polegających na uprawnieniu do podejmowania działań wobec kontrolowanego, podczas gdy kontrola polega na uprawnieniu tylko do wglądu w czyjąś działalność oraz żądaniu informacji i wyjaśnień.

Przykładowe uprawnienia rady nadzorczej o charakterze władczym:

- art. 368 § 4 - Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie.

- art. 383 § 2 - W przypadku niemożności sprawowania czynności przez członka zarządu rada nadzorcza powinna niezwłocznie podjąć odpowiednie działania w celu dokonania zmiany w składzie zarządu.

- art. 379 § 1 - W umowie między spółką a członkiem zarządu, jak również w sporze z nim spółkę reprezentuje

rada nadzorcza albo pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia.

82. Istota i charakter funkcji zgromadzenia wspólników w spółce z o.o.

Wszyscy wspólnicy (lub ich przedstawiciele) tworzą najwyższy organ w spółce, jakim jest zgromadzenie wspólników. Zgromadzenie wspólników decyduje o najważniejszych sprawach spółki. Jego specyfiką jako organu spółki z o.o. jest to, że udział w tym organie nie jest obowiązkowy i może być realizowany przez pełnomocników.

Do podstawowych cech zgromadzenia wspólników, jako organu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, należą:

1) zgromadzenie wspólników jest organem uchwałodawczym, który realizuje część obowiązków z zakresu prowadzenia spraw spółki, ale nie ma kompetencji do reprezentacji;

2) zgromadzenie wspólników odbywać się musi w określonym miejscu tj. w siedzibie spółki, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej oraz w określonym czasie wynikającym z zaproszenia do odbycia zgromadzenia;

3) zgromadzenie wspólników podejmuje uchwały większością głosów, chyba że zastrzeżono jednomyślność przy podejmowaniu uchwał;

4) zgromadzenie wspólników podejmuje uchwały bez względu na liczbę uczestników zgromadzenia (co do zasady), chyba że umowa spółki stanowi inaczej;

5) zgromadzenie wspólników odbywa się, jeżeli wspólnicy zostali zaproszeni listem poleconym lub pocztą kurierską za pisemnym potwierdzeniem odbioru (co do zasady);

6) zgromadzenie wspólników musi się odbyć co najmniej raz w roku;

7) uchwały zgromadzenia wspólników (jak również uchwały wspólników) mogą być zaskarżone w trybie powództwa o uchylenie, jak również można żądać stwierdzenia ich nieważności.

Umowa spółki może przyznać zgromadzeniu wspólników dodatkowe kompetencje.
Należy jednak pamiętać, że dodatkowe kompetencje zgromadzenia nie mogą pokrywać się z uprawnieniami innych organów spółki, które wynikają z przepisów kodeksu spółek handlowych.

83. Sposoby zwoływania zgromadzeń wspólników spółki z o.o. i sprawy, które powinny być przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia wspólników.

Zwoływanie zgromadzeń odbywa się za pomocą listów poleconych lub pocztą kurierską. Zamiast listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską zawiadomienie może być wysłane pocztą elektroniczną, jeżeli wspólnik uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres na który zawiadomienie powinno być wysłane. Listy polecone powinny być wysłane przynajmniej 2 tygodnie przed terminem zgromadzenia. W zaproszeniu na zgromadzenie wspólników należy podać szczegółowy porządek obrad oraz określić dzień, godzinę i miejsce zebrania.

Zwyczajne zgromadzenie wspólników sp. z o.o. zwoływane jest przez Zarząd spółki i odbywa się raz do roku na zakończenie roku obrachunkowego, w celu:

1. rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy;

2. podjęciu uchwał o podziale zysku lub pokryciu straty (jeżeli umowa nie wyłącza tych spraw spod kompetencji zgromadzenia wspólników);

3. udzielenia władzom spółki, tj. zarządowi, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej absolutorium z wykonania przez nie obowiązków.

Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.

Zgromadzenie wspólników może też zostać zwołane w dowolnym innym czasie, o ile wymaga tego interes spółki, bądź jeśli tylko dostatecznie duża grupa wspólników (zazwyczaj reprezentująca nie mniej, niż 10% udziałów spółki) domaga się jego zwołania. Takie spotkanie nazywa się "nadzwyczajnym zgromadzeniem wspólników".

84. Podstawowe wymogi ustawowe ważności uchwał zgromadzenia wspólników.

Uchwały na zgromadzeniach wspólników zapadają bezwzględną większością głosów z wyjątkiem uchwał dotyczących zmian umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części, do których trzeba większości dwóch trzecich głosów oraz uchwał dotyczących istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki, wymagających większości trzech czwartych głosów.

Każdy wspólnik ma prawo wyznaczyć pełnomocnika, który będzie reprezentował jego interesy na zgromadzeniu. Pełnomocnikiem nie może być członek zarządu spółki ani jej pracownik, a pełnomocnictwo musi być udzielone na piśmie i dołączone po zgromadzeniu do księgi protokołów spółki.

Z wyjątkiem spraw personalnych (wybory do organów spółki oraz uchwały w sprawach odwołania członków organów spółki lub likwidatorów lub o pociągnięcie ich do odpowiedzialności) zgromadzenia wspólników podejmują swoje uchwały w głosowaniu jawnym, chyba że choć jeden ze wspólników (lub działający w jego imieniu pełnomocnik) zażąda głosowania tajnego. Tajność głosowania w sprawach personalnych dotyczących komisji niezbędnych podczas zgromadzenia wspólników (np. komisji skrutacyjnej, komisji mandatowej itp.) wspólnicy mogą wyłączyć uchwałą.

W sprawach dotyczących odpowiedzialności wspólnika wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania wobec spółki oraz sporu między nim a spółką wspólnik ten głosować nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika.

85. Wskaż przykłady spraw, które muszą być przedmiotem uchwał zgromadzenia wspólników spółki z o.o. podejmowanych większością kwalifikowaną.

Większość kwalifikowana dla podjęcia uchwały odnosi się do następujących uchwał (art.246 §1 KSH):

1. o zmianie umowy spółki,

2. w sprawie połączenia spółek,

3. w sprawie rozwiązania spółki,

4. w sprawie zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części, które zapadają większością 2/3 głosów oddanych. Jednakże uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymaga większości ¾ głosów.

86. Jakie podmioty mogą wytaczać powództwa o uchyleniu uchwały zgromadzenia wspólników sp. z o.o. oraz o stwierdzeniu nieważności takiej uchwały.

Powództwo o uchylenie uchwały jest uregulowane w art. 249-251 KSH w odniesieniu do spółek z o.o. Przesłankami zaskarżenia są: sprzeczność uchwały z umową/statutem spółki bądź z dobrymi obyczajami. Uchwała taka ponadto musi godzić w interesy spółki lub mieć na celu pokrzywdzenie konkretnego wspólnika/akcjonariusza.

Prawo do wniesienia powództwa przysługuje:

•  zarządowi, radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej i poszczególnym ich członkom;

• wspólnikowi/akcjonariuszowi głosującemu w czasie zgromadzenia przeciwko uchwale, a po jej podjęciu żądającemu zaprotokołowania jego sprzeciwu do protokołu zgromadzenia;

• wspólnikowi/akcjonariuszowi, który bez powodu nie został dopuszczony do udziału w zgromadzeniu (np. pomimo że dany wspólnik/akcjonariusz ma pełne prawo uczestniczenia w zgromadzeniu, zarząd blokuje jego udział w zgromadzeniu);

• wspólnikowi/akcjonariuszowi nieobecnemu na zgromadzeniu jedynie w wypadku, gdy zgromadzenie zostało zwołane w sposób wadliwy albo gdy pomimo braku uczestnictwa na zgromadzeniu wszystkich wspólników/akcjonariuszy dokonano zmiany porządku obrad zgromadzenia - przykładem może być sytuacja, gdy zgromadzenie wspólników w spółce z o.o. nie zostało zwołane za pomocą listów poleconych, tylko telefonicznie.

Przesłanką powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały (art. 252 i 425 KSH) jest jej sprzeczność z przepisami ustawy. Można więc stwierdzić, że w przedmiotowym wypadku wadliwość podjętej przez zgromadzenie uchwały jest dalej idąca niż w wypadkach uzasadniających wniesienie powództwa o uchylenie uchwały. Opisywane powództwo mogą wnieść te same podmioty, które uprawnione są do wniesienia powództwa o uchylenie uchwały.

87. Przyczyny uzasadniające prawo do wniesienia powództwa o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników spółki z OO

Jeżeli uchwały nie zostały podjęte prawidłowo , istnieje tryb ich wzruszalności albo stwierdzenia ich nieważności. Przyjęty został w KSH podział na uchwały nieważne i podjęte z naruszeniem innych zasad, którym nie można przypisać cech nieważności. Jeżeli uchwała jest sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i jednocześnie godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie wspólnika, może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o jej uchwalenie(por. wyr.SN z 16.4.2004r,I CK 537/03, Pr. Spół.2004,Nr 11s. 59, co do rozumienia pokrzywdzenia wspólnika).

88. Przyczyny uzasadniające prawo do wniesienia powództwa o stwierdzenie

nieważności uchwały zgromadzenia wspólników spółki z OO.

Powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały jest szczególnym rodzajem powództwa o ustalenie art. 52 KSH mówi, że uchwała sprzeczna z ustawą jest z mocy prawa na podstawie art. 58 KC- bez względnie nieważna, wnosząc powództwo nie chodzi o uchylenie uchwały, ale o stwierdzenie, że dana uchwała jest nie ważna. Legitymowane osoby mogą być zainteresowane urzędowym poświadczeniem nieważności uchwały. Przykładem uchwały nieważnej jest pozbawienie wspólnika prawa głosu, oprocentowanie udziałów, wybór jednoosobowej rady nadzorczej, odbycie zgromadzenia poza granicami Polski. Nie jest dopuszczalne stosowanie art. 189 KPC, czyli powództwa o ustalenie.

89. Wymień przyczyny rozwiązania spółki z OO.

• Zachodzą przyczyny przewidziane w umowie spółki(np. upływ terminu)

• Podjęta została uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki(stwierdzona protokołem notarialnym pod rygorem nieważności)

• Podjęto uchwałę o przeniesieniu siedziby spółki za granicę (stwierdzoną protokołem notarialnym pod rygorem nieważności, przeniesienie siedziby spółki za granicę jako przyczyna jej rozwiązania

• Ogłoszono upadłość spółki

• Zajdą inne przewidziane prawem przyczyny

• O rozwiązaniu spółki może orzec również sąd z urzędu, jeżeli po zarejestrowaniu spółki wystąpią braki poważnie określone w art. 21 KSH

• Sąd może również orzec wyrokiem rozwiązanie spółki jeżeli: wspólnik albo członek organów spółki wystąpi z żądaniem rozwiązania spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stanie się niemożliwe albo zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki(np. nieporozumienia między wspólnikami, które uniemożliwiają prowadzenie spółki, brak zainteresowania wspólników sprawami spółki art. 271 pkt 1 KSH

• Działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu- na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego(art. 271 pkt 2KSH)

• Władze spółki pozbawiają wspólnika ustawowych jego uprawnień

• Nie możność wyboru władz

• Stały konflikt między członkami zarządu

90. Jakie czynności składające sie na likwidacje spółki z OO.

Celem spółki w trakcie likwidacji jest zakończenie bieżących interesów, zgłoszenie do rejestru otwarcia likwidacji, imion i nazwisk likwidatorów, sposobu reprezentowania spółki przez likwidatorów i zmian w tym zakresie sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji, który musi być przedłożony zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia, ogłoszenie otwarcia likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań, spieniężenie majątku spółki, zwołania zgromadzenia wspólników w celu zatwierdzenia ostatecznych rachunków, podział między wspólników, ogłoszenie sprawozdania likwidacyjnego i złożenie go do sądu. Firma prowadzi działalność z dodatkiem w likwidacji- ta zmiana musi być zarejestrowana. Likwidatorami są członkowie ostatniego zarządu. Zgłoszenie wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.

91. Wymień w logicznej kolejności czynności założycielskie spółki

akcyjnej.

• Zawiązanie spółki, podpisanie statutu art 304 KSH przez założycieli w formie aktu not

• Wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego(art. 309p. 3i4)oraz wniesienie agio

• Ustanowienie zarządu i rady nadzorczej

• Wpis do rejestru

• Ustalenie minimalnej kwoty kapitału zakładowego

92. Jaką spółkę akcyjną określa się miałem spółki publicznej.

Nabyciu statusu spółki publicznej towarzyszy wprowadzenie do publicznego obrotu akcji należących do przynajmniej jednej emisji. Wprowadzenie do publicznego obrotu po raz pierwszy akcji danej spółki może zostać ograniczone tylko do części akcji z całej emisji. Odmiennie sytuacja przedstawia się przy następnych emisjach dokonywanych przez spółkę, gdyż na mocy art. 84 ust. 1 ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (dalej „ustawa") powinny być one w całości wprowadzone do publicznego obrotu, jeżeli spółka ma siedzibę na terytorium Polski Kodeks spółek handlowych (dalej k.s.h.) zawiera liczne przepisy odnoszące się wyłącznie do spółek publicznych, traktując je nieco odmiennie od „zwykłych spółek akcyjnych". Odrębności te zostaną omówione poniżej. wystawia mu, oddzielnie dla każdego rodzaju papierów wartościowych, imienne świadectwo depozytowe.

W treści świadectwa może zostać wskazana, na żądanie posiadacza rachunku, część papierów

wartościowych zapisanych na rachunku. Świadectwo zawiera:

1) firmę (nazwę), siedzibę i adres

wystawcy świadectwa oraz numer

świadectwa,

2) liczbę papierów wartościowych,

3) rodzaj i kod papieru wartościowego,

4) firmę (nazwę), siedzibę i adres

emitenta,

5) wartość nominalną papieru wartościowego,

6) imię i nazwisko lub nazwę (firmę)

i siedzibę oraz adres posiadacza

rachunku papierów wartościowych,

7) informację o ograniczeniach

przenoszenia papierów wartościowych

lub o ustanowionych

na nich obciążeniach,

8) datę i miejsce wystawienia świadectwa,

9) cel wystawienia świadectwa

i termin ważności.

Papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu nie mają formy dokumentu, a prawa w nich zawarte powstają z chwilą zapisania papierów po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku (art. 7 ustawy).

93. Z jakim momentem powstaje spółka akcyjna w organizacji?

Z chwilą zawiązania SA i objęcia wszystkich akcji.

Z chwilą objęcia wszystkich akcji następuje zawiązanie spółki. Chwila zawiązania jest jednocześnie początkiem istnienia spółki akcyjnej w organizacji. Jeżeli status przewiduje kapitał widełkowy, lub określa jedynie minimalną bądź maksymalną wysokość kapitału zakładowego, zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia przez akcjonariuszy takiej liczby akcji, których łączna wartość nominalna jest równa co najmniej minimalnej wysokości kapitału zakładowego w wysokości ustawowej. Wysokość objętego kapitału powinna miescić się w określonych przez statut granicach. Rozwiązanie to ma na celu ułatwienie zawiązania spółki. Dokładne określenie wysokości kapitału zakładowego na etapie tworzenia spółki, w sytuacji, gdy nie jest do końca znany krąg akcjonariuszy, może być bowiem znacznie utrudnione. Kapitał określony widełkowo, albo przez wskazanie wysokości minimalnej bądź maksymalnej ma charakter tymczasowy. Zarząd precyzuje ostatecznie wysokość kapitału przed wpisem do rejestru, przez złożenie odpowiedniego oświadczenia w formie aktu notarialnego.

[patrz art 310 KSH i 323 ksh]

94. Jak unormowane w KSH wnoszenie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego przy tworzeniu spółki akcyjnej.

Przy tworzeniu spółki akcyjnej, inaczej niż ma to miejsce w spółce z o.o., nie ma obowiązku wnoszenia w całości wkładów przed jej rejestracją. Regulacja kodeksowa zewala na pokrycie wkładów dopiero po rejestracji spółki. Dotyczy to akcji obejmowanych ze wkłady niepieniężne. Akcje te muszą zostać pokryte nie pózniej niż przed upływem roku od dnia rejestracji spółki. Natomiast akcje obejmowane za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem spółki co najmniej w jednej czwartek ich wartości nominalnej. Jednocześnie ustawodawca wymaga osiągnięcia pewnej minimalnej wysokości kapitału zakładowego przy częściowym pokrywaniu akcji. Jeżeli akcje są obejmowane, wyłącznie za wkłady niepieniężne albo za wkłady niepieniężne i pieniężne, wówczas kapitału zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w jednej czwartej jego minimalnej wartości ustawowej, czyli 25 tys. Zł. Wpłaty na akcje powinny być dokonane bezpośrednio lub za pośrednictwem firmy inwestycyjnej, na rachunek spółki w organizacji prowadzony przez bank.

• Z dyżury prof. Kędry : Dopuszczono możliwość w formie pieniężnych i niepieniężnych. Jak 309 ksh - w przypadku jeżeli są to wkłady pieniężne - przynajmniej jedna czwarta wartości kapitału. Reszta zależy od konkretnej sytuacji i okoliczności.
  
  Regulacje wkładów niepieniężnych albo mieszanych. Przynajmniej jedna czwarta kapitału zakładowego. Reszta w okresie roku zarejestrowania spółki. W zależności od potrzeb. Wnoszenie wkładów aportowych.
  
  312 ksh - reżim. Założyciele mają sporządzić sprawozdanie, konieczne metody wyceny. Kontrola nad poprawnością wnoszenia wkładów. [[ w spółce zoo - jednorazowo przed złożeniem wniosku o rejestracje]

95.Wskaż elementy procedury kontroli wartości wkładów aportowych wnoszonych na pokrycie kapitału zakładowego SA.

Wnoszenie wkładów do SA podlega szczególnej kontroli. Jeżeli przewidziane są aporty albo spółka nabywa mienie lub dokonuje zapłaty wynagrodzenia za usługi świadczone przy jej powstaniu, założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie, które powinno przedstawiać m. In. Przedmiot aportu oraz liczbę i rodzaj wydawanych w zamian za nie akcji i innych tytułów uczestnictwa w dochodach spółki oraz zastosowaną metodę wyceny wkładów. Jeżeli przedmiotem wkładu lub nabycia jest przedsiębiorstwo, do sprawozdania założycieli należy dołączyć sprawozdania finansowe dotyczące tego przedsiębiorstwa za okres ostatnich dwóch lat obrotowych. Ze względu na ochronę interesu spółki, jej wierzycieli i akcjonariuszy kontrola powstania SA ma charakter zewnętrzny. Sprawozdanie poddane jest bowiem badaniu w zakresie jego prawdziwości i rzetelności przez jednego lub kilku wyznaczonych przez sąd rejestrowy biegłych rewidentów. Celem wydania opinii jest również określenie, jaka jest wartośc godziwa aportów i czy odpowiada ona co najmniej wartości nominalnej obejmowanych za nie akcji bądź wyższej cenie emisyjnej akcji, a także czy wysokośc przyznanego wynagrodzenia lub zapłaty jest uzasadniona. W stosunku do pewnych rodzajów aportów (np: papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego o ustalonej w określony sposób wartości) możliwe jest odstąpienie od badania przez biegłego rewidenta.
Źródło: „Polskie prawo handlowe” pod redakcją Kosikowskiego. Wydanie 1. Warszawa 2009. Wydawnictwo LexisNexis. Strona 176-177

­96. Z jakich funduszy (kapitałów) składa się majatek spółki Akcyjnej.

Wkłady, kapitał zakładowy, rezerwowy, zapasowy, inwestycyjny; socjalny; do zaspokojenia wierzycieli.

Majątek SA składa się z kapitału zakładowego, który może być utworzony przez wniesienie do spółki wkładów pieniężnych, wkładów niepieniężnych (aporty) albo z wykorzystaniem obu typów wkładów. Zgodnie z art. 302 KSH kapitał zakładowy SA dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. A jego wysokość powinna wynosić co najmniej 100 000 zł - art.308 KSH. Kapitał zakładowy może być podwyższony w toku działania spółki.

Majątek spółki składa się także z przychodów spółki w trakcie jej trwania.

97. Z jakich środków składa się kapitał zakładowy SA.
Kapitał zapasowy / rezerwowy

W spółce akcyjnej na pokrycie straty należy utworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego.

Do kapitału zapasowego należy przelewać również nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe - po pokryciu kosztów emisji akcji. Do kapitału zapasowego wpływają także dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom, o ile te dopłaty nie będą użyte na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów lub strat.

Statut może przewidywać również tworzenie innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub wydatków (tzw. kapitały rezerwowe).

O użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga walne zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.

Jeżeli natomiast bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz jedną trzecią kapitału zakładowego, zarząd obowiązany jest niezwłocznie zwołać walne zgromadzenie celem powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki.

98. Wymień rodzaje subskrypcji akcji i ich adresatów.

• Subskrypcja prywatna polega na złożeniu przez spółkę oferty indywidualnej oznaczonemu adresatowi i jej przyjęciu. Przyjęcie oferty musi się odbyć na piśmie pod rygorem nieważności (art. 432). Objęcie akcji nie może być uzależnione od warunku lub terminu. W przypadku subskrypcji prywatnej chodzić może o dopuszczenie do spółki indywidualnie określonych inwestorów, którzy mogą dokapitalizować spółkę. Prowadzić to będzie do zmiany układy kapitałowego, zmiany układu organizacyjnego, liczba głosów na zgromadzeniu wspólników itp.

• Subskrypcja zamknięta polega na zaoferowaniu akcji wyłącznie akcjonariuszom, którym służy pierwszeństwo objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym (431). W takim przypadku nie dochodzi do zmiany składu osobowego wspólników, chyba że subemitent obejmuje akcje, które nie zostały objęte przez tych, którym służy prawo poboru

• Subskrypcja otwarta oferta jest skierowana do osób, którym nie służy prawo poboru. Może on dotyczyć akcjonariuszy bez prawa poboru, jak i osób trzecich. Objęcie nowych akcji polega na przyjęciu oferty w trybie określonym w przepisach KSH. Emisja nowych akcji sama w sobie nie prowadzi do podwyższenia kapitału zakładowego, niezbędne jest objęcie akcji nowej emisji. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą jego zarejestrowania po całkowitym wypłaceniu co najmniej 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego. Warunkiem podwyższenia jest określony poziom wpłat na podwyższony kapitał zakładowy. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego powinna być zgłoszona do sądu rejestrowego przez zarząd w ciągu 6 miesięcy od dnia jej powzięcia. Natomiast jeżeli udzielona została zgoda na wprowadzenie akcji nowej emisji do publicznego obrotu od dnia udzielenia tej zgody. Po tym terminie traci ona moc i podwyższenie, pomimo dokonania wszystkich innych czynności, będzie bezskuteczna. Należy wówczas dokonać rozliczeń z osobami, które wniosły wkłady.

99. Wymień sposoby podwyższania kapitału zakładowego S.A.

Podwyższenie kapitału zakładowego S.A.:

1) zwykłe podwyższenie:

a) subskrypcja akcji Art. 431 KSH + Art. 434 KSH

b) podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych akcji Art. 431 KSH

c) podwyższenie ze środków własnych Art. 442 KSH

2) podwyższenie w oparciu o kapitał docelowy Art. 444 KSH

3) warunkowe podwyższenie Art. 448 KSH

Podwyższenia kapitału zakładowego, które zwiększają majątek spółki:

a) subskrypcja akcji

b) podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych akcji

W innych przypadkach majątek spółki akcyjnej pozostaje bez zmian - poprzez podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki akcyjnej nie zwiększa się majątku spółki.

100. Istota zwykłego podwyższenia zwykłego kapitału zakładowego S.A.

Generalnie zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego polega na zmianie statutu spółki i emisji nowych akcji lub podwyższeniu wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Dochodzi do skutku dopiero w momencie rejestracji.

LUB dokładniej:

Zgodnie z art. 431 KSH Podwyższenie kapitału zakładowego wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Emisja nowych akcji może się odbyć w drodze: subskrypcji prywatnej, zamkniętej, otwartej. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą jego zarejestrowania (wyjątek stanowi warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego), po całkowitym wpłaceniu co najmniej 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego powinna być zgłoszona do sądu rejestrowego przez zarząd w ciągu 6 m-cy od dnia jej powzięcia.

Szczególnym trybem podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej, zaliczanym do zwykłego podwyższenia kapitału zakładowego, jest podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki. Określa się je również mianem podwyższenia kapitału zakładowego metodą kapitalizacji rezerw , „papierowym podwyższeniem” kapitału zakładowego. Polega ono na przepisaniu środków finansowych wykazanych w bilansie spółki pod pozycją kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych, utworzonych z zysku spółki na pozycję „kapitał zakładowy”. Podwyższenie kapitału zakładowego w tym trybie może się odbyć przez zwiększenie liczby akcji, zwiększenie ich wartości nominalnej albo z zastosowaniem obu technik łącznie. Jeżeli dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego ze środków własnych spółki, nie dochodzi do zwiększenia jej majątku, ale do wzmocnienia sytuacji akcjonariuszy, którzy będą mieli większą liczbę akcji lub akcje o większej wartości. Warunkiem tego typu podwyższenia jest istnienie w spółce środków, które mogą być, zgodnie z przepisami ustawy, przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki (art. 442 § 1 KSH).

Środki te mogą pochodzić z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, z kapitałów rezerwowych utworzonych w związku z umorzeniem akcji zgodnie z art. 360 § 2 KSH oraz z kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku, które zgodnie ze statutem nie mogą być przeznaczone do podziału między akcjonariuszy, oraz z kapitału zapasowego. Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego ze środków spółki może zostać powzięta, jeżeli zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk i opinia biegłego rewidenta nie zawiera istotnych zastrzeżeń dot. sytuacji finansowej spółki.

Nowe akcje, jak również przyrost wartości akcji nie wymagają objęcia i są przydzielane akcjonariuszom w stosunku do ich udziałów w dotychczasowych kapitale zakładowym.

101. Istota warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego S.A

Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego w swej istocie ma na celu udzielenie szerokich uprawnień zarządowi w celu emisji akcji przeznaczonych dla posiadaczy obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa oraz akcji przeznaczonych dla pracowników, członków zarządu, rady nadzorczej. 

LUB dokładniej:

Istotą warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego jest podjęcie przez walne zgromadzenie uchwały (o podwyższeniu), z zastrzeżeniem, iż osoby, którym przyznano prawo do objęcia akcji, wykonają to prawo na warunkach określonych w tej uchwale oraz w trybie określonym ustawą (art. 448 §1 kodeksu spółek handlowych); prawo to wykonane zostanie dopiero po zarejestrowaniu uchwały o podwyższeniu. Podwyższenie to ma zatem charakter abstrakcyjny (tylko „księgowy”), jako że w momencie jego skuteczności (czyli wpisu do rejestru; zob. art. 441 §4 kodeksu spółek handlowych) nie dochodzi jeszcze do objęcia akcji (zobacz wyjaśnienie: Objęcie akcji w kapitale zakładowym); tym samym nie dochodzi tu do realnego przysporzenia majątkowego na rzecz spółki w postaci wniesienia wkładów na pokrycie objętych akcji (zobacz wyjaśnienie: Wnoszenie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego). Warunek wskazanego przysporzenia (efektywnego zwiększenia majątku spółki) spełniony jest dopiero w razie objęcia akcji przez uprawnionych (zob. niżej). Instytucja warunkowego podwyższania kapitału zakładowego może być stosowana tylko w odniesieniu do ograniczonego kręgu podmiotów. Chodzi tu o osoby, którym przysługują uprawnienia wynikające z następujących papierów wartościowych: - obligacji zamiennych lub obligacji z prawem pierwszeństwa (odnośnie do realizacji tych praw, zobacz: Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego związane z emisją obligacji) albo

- warrantów subskrypcyjnych, o których mowa w art. 453 §2 kodeksu spółek handlowych (o

warrantach tych, zobacz: Emisja warrantów subskrypcyjnych), albo

- o osoby będące pracownikami, członkami zarządu lub rady nadzorczej, którym przysługują wobec spółki wierzytelności z tytułu nabytych uprawnień do udziału w zysku tej spółki lub spółki zależnej (art. 448 §2 kodeksu spółek handlowych); o prawach tych osób, zob. niżej. Uchwała walnego zgromadzenia o warunkowym podwyższeniu kapitału zakładowego może zostać powzięta w celu przyznania wyłącznie wyżej wymienionym osobom praw do objęcia akcji. Dokonanie podwyższenia warunkowego na rzecz innych osób nie jest dopuszczalne. Jednocześnie z treści art. 448 §2 kodeksu spółek handlowych (posłużenie się spójnikiem „albo”) wynika, iż w ramach jednego warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego możliwe jest przyznanie takich praw podmiotom należącym wyłącznie do jednej ze wspomnianych wyżej kategorii osób. Wymienieni wyżej pracownicy spółki lub członkowie jej zarządu (rady nadzorczej) pokrywają objęte akcje wkładem niepieniężnym - w postaci przysługującej im wobec spółki wierzytelności (która w wyniku jej „wniesienia” do spółki ulega wygaśnięciu); w tym przypadku dochodzi do konwersji zadłużenia spółki na udział w jej kapitale zakładowym. Objęcie to następuje z zachowaniem warunków obowiązujących przy wnoszeniu wkładów niepieniężnych (zob. art. 449 §3 kodeksu spółek handlowych oraz Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego związane z emisją obligacji; Wnoszenie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego). Wartość nominalna warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego nie może przekraczać kwoty stanowiącej dwukrotności kapitału zakładowego z chwili podejmowania uchwały o warunkowym podwyższeniu (art. 448 §3 kodeksu spółek handlowych). Poza powyższymi ograniczeniami, przewidziano także inne warunki proceduralne obowiązujące przy warunkowym podwyższeniu kapitału zakładowego. Odnoszą się one do uchwały walnego zgromadzenia (dotyczącej tego podwyższenia). Należą do nich:

- zaostrzona większość głosów wymaganych do podjęcia tej uchwały; wynosi ona trzy

czwarte głosów, przy obecności akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę kapitału

zakładowego, a w odniesieniu do spółki publicznej, reprezentujących co najmniej jedną

trzecią kapitału zakładowego (art. 449 §1, w zw. z art. 445 §1 zd.1 i 2 kodeksu spółek

handlowych);- konieczność umotywowania tej uchwały (art. 449 §1, w zw. z art. 445 §1 zd. 3 kodeksu

spółek handlowych);

- wymóg ogłoszenia tej uchwały przez zarząd najpóźniej w terminie 6 tygodni od dnia wpisu

do rejestru warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego (art. 450 §2 kodeksu spółek

handlowych); ogłoszenie to następuje w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (art. 5 §3

kodeksu spółek handlowych).

Uchwała walnego zgromadzenia w sprawie warunkowego podwyższenia kapitału

zakładowego powinna określać w szczególności:

- wartość nominalną warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego;

- cel warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego, zatem określenie czy operacja ta

następuje w związku z emisją obligacji (zamiennych lub z prawem pierwszeństwa) czy

warrantów subskrypcyjnych czy też w związku z konwersją zadłużenia spółki (lub spółki

zależnej) wobec jej pracowników lub członków organów menedżerskich na podwyższony

kapitał tej spółki (zob. wyżej);

- termin wykonania prawa objęcia akcji emitowanych w związku z warunkowym

podwyższeniem;

- określenie grona osób uprawnionych do objęcia akcji (art. 449 §1 kodeksu spółek

handlowych).

Jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego następuje w celu przyznania praw do objęcia akcji

przez obligatariuszy obligacji zamiennych lub obligacji z prawem pierwszeństwa, wówczas

podwyższenie to powinno nastąpić z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 29 czerwca

1995 r. o obligacjach; t. jedn.: Dz.U. 2001 r. Nr 120 poz. 1300 (zob. Warunkowe

podwyższenie kapitału zakładowego związane z emisją obligacji).

Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego podlega - analogicznie jak zwykłe

podwyższenie - zgłoszeniu do rejestru. Dokonanie tego zgłoszenia należy do zarządu (art. 450

§1 kodeksu spółek handlowych). Zgłoszenie to powinno być złożone na urzędowym

formularzu (zobacz wyjaśnienie: Zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego). Do formularza

tego należy dołączyć:

- uchwałę w sprawie warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego;

- ogłoszenie i wzór zapisu, jeżeli podwyższenie kapitału nastąpiło w drodze subskrypcji

zamkniętej albo otwartej (zobacz wyjasnienie: Objęcie akcji w kapitale zakładowym);

- dowód zatwierdzenia zmiany statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli do

zmiany statutu takie zatwierdzenie jest wymagane; - sprawozdanie zarządu i opinię biegłego

rewidenta, jeżeli objęcie akcji następuje w zamian za wkłady niepieniężne (zobacz

wyjasnienie: Sprawozdanie założycieli; wycena wkładów niepieniężnych);

- uchwałę walnego zgromadzenia w sprawie emisji warrantów subskrypcyjnych, jeżeli

warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego uchwalone zostało w celu określonym w art.

448 § 2 pkt 3 kodeksu spółek handlowych (czyli w celu przyznania praw do objęcia akcji

przez posiadaczy tych warrantów; zobacz wyjasnienie: Emisja warrantów subskrypcyjnych).

Na zarządzie ciąży obowiązek ogłoszenia (w Monitorze Sądowym i Gospodarczym; zob. art.

5 §3 kodeksu spółek handlowych) uchwały o warunkowym podwyższeniu kapitału

zakładowego najpóźniej w terminie 6 tygodni od dnia wpisu do rejestru warunkowego

podwyższenia kapitału zakładowego (art. 450 §2 kodeksu spółek handlowych); wymóg

takiego ogłoszenia nie obowiązuje odnośnie do uchwały o zwykłym podwyższeniu kapitału

zakładowego. Niewywiązanie się przez zarząd z ww. obowiązku nie powoduje nieważności

uchwały o ogłoszeniu oraz nie pozbawia skuteczności operacji podwyższenia; może jednak

rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą członków tego organu wobec spółki (na zasadzie

art. 483 kodeksu spółek handlowych).

Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego staje się skuteczne w dacie jego wpisu do

rejestru (art. 441 §4 kodeksu spółek handlowych, w zw. z art. 453 §1 kodeksu spółekhandlowych). Od tej daty możliwe jest obejmowanie akcji w podwyższonym (jakkolwiek

dopiero abstrakcyjnie, „księgowo” ; zob. wyżej) kapitale zakładowym. Objęcie to następuje

przez osoby uprawnione - określone w uchwale walnego zgromadzenia o podwyższeniu (zob.

art. 449 §1 pkt 4 kodeksu spółek handlowych) w drodze pisemnego oświadczenia na

formularzach przygotowanych przez spółkę (art. 451 §1 zd. 1 kodeksu spółek handlowych).

Do oświadczeń tych stosuje się regulacje dotyczące zapisów na akcje (o regulacjach tych,

zob. Objęcie akcji w kapitale zakładowym); art. 437 kodeksu spółek handlowych, w zw. z art.

451 §1 zd. 2 kodeksu spółek handlowych.

Po zarejestrowaniu warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego zarząd wydaje

dokumenty akcji osobom uprawnionym wskazanym w uchwale o podwyższeniu. W

przypadku gdy akcje spółki są dopuszczone do publicznego obrotu (mają postać

zdematerializowaną), zamiast wydania dokumentów akcji dokonuje się stosownego zapisu na

rachunku papierów wartościowych (rachunku tych akcji), z uwzględnieniem przepisów o

publicznym obrocie papierami wartościowymi (art. 451 §2 kodeksu spółek handlowych) -

czyli przede wszystkim przepisów zawartych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie

instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183 poz. 1538). Wydanie dokumentów akcji

(dokonanie stosownego zapisu na rachunku papierów wartościowych) może nastąpić

wyłącznie na rzecz tych akcjonariuszy, którzy w pełni wnieśli wkłady (art. 451 §3 kodeksu

spółek handlowych); dokumenty akcji wydane z naruszeniem tego wymogu (względnie

wydane osobom nieuprawnionym) są nieważne (art. 451 §4 kodeksu spółek handlowych). W

przypadku obejmowania akcji w warunkowo podwyższonym kapitale zakładowym

wyłączono zatem stosowanie odstępstwa od zasady jednoczesności gromadzenia kapitału

zakładowego (odstępstwa te wprowadzają art. 309 § 3 i § 4 kodeksu spółek handlowych; na

ich temat: Wnoszenie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego).

W dacie wydania dokumentów akcji lub - w przypadku, gdy akcje są dopuszczone do

publicznego obrotu - w dacie dokonania stosownego zapisu na rachunku papierów

wartościowych (rachunku tych akcji) zachodzą dwa istotne skutki prawne:

- po pierwsze następuje nabycie praw z akcji oraz

- po drugie następuje podwyższenie kapitału zakładowego spółki o sumę równą wartości

nominalnej akcji objętych na podstawie uchwały o warunkowym podwyższeniu kapitału

zakładowego (art. 452 §1 kodeksu spółek handlowych); tzw. realne podwyższenie kapitału

zakładowego.

Dla powstania obu z ww. skutków nie jest konieczne dokonanie stosownego zgłoszenia do

rejestru. Dopiero zatem w ww. dacie dochodzi do realnego (bezwarunkowego) podwyższenia

kapitału zakładowego, tj. pokrytego - w pełni (zob. wyżej) - wkładami wniesionymi przez

osoby obejmujące akcje (przed tą datą podwyższenie kapitału miało charakter tylko

abstrakcyjny, „warunkowy”; zob. wyżej). Wkładami tymi są np. obligacje, czy też

wierzytelności wobec spółki, o których mowa w art. 448 §2 kodeksu spółek handlowych (zob.

wyżej). Oczywiście ww. objęcie akcji (i nabycie wynikających z nich praw) nie musi

obejmować całej wartości nominalnej warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego

(objętych może być np. tylko taka część akcji, których suma wartości nominalnych równa

będzie tylko połowie kwoty warunkowo podwyższanego kapitału). Pozostała część może

zostać obejmowana w późniejszym czasie. Stąd też na zarząd spółki nałożono obowiązek

zgłaszania do sądu rejestrowego - w terminie 30 dni po upływie każdego roku

kalendarzowego - wykazu akcji objętych w danym roku (tj. ubiegłym roku kalendarzowym)

celem uaktualnienia wpisu kapitału zakładowego (art. 452 §2 kodeksu spółek handlowych).

Jednakże w przypadku spółki publicznej zarząd ma obowiązek dokonywania tego zgłoszenia

znacznie częściej, gdyż w terminie tygodnia po upływie każdego kolejnego miesiąca, licząc

od dnia dokonania pierwszego zapisu na rachunku papierów wartościowych - rachunku akcji

(zapisu zastępującego wydanie dokumentu akcji; zob. wyżej)); jeżeli w danym miesiącu niewydano akcji w trybie warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego, zarząd także ma

obowiązek zawiadomienia o tym sądu rejestrowego (art. 452 §4 kodeksu spółek handlowych).

Do składanego zgłoszenia zarząd powinien dołączyć wykaz osób, które wykonały prawo

objęcia akcji. Wykaz powinien zawierać nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) akcjonariuszy,

liczbę objętych przez nich akcji oraz wartość wniesionych przez każdego akcjonariusza

wkładów; do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie zarządu, że akcje zostały wydane

akcjonariuszom, którzy wnieśli pełne wkłady (art. 452 §3 kodeksu spółek handlowych).

Podkreślenia wymaga, iż ww. zgłoszenia dokonywane przez zarząd mają charakter tylko

deklaratoryjny. Ich celem jest aktualizacja danych w rejestrze na temat ilości akcji objętych w

ramach warunkowo podwyższonego kapitału zakładowego. Prawa z akcji wydanych w

ramach podwyższenia powstają już w dacie wydania dokumentów akcji (dokonania

stosownego zapisu na rachunku tych akcji; zob. wyżej).

Walne zgromadzenie zachowuje swe uprawnienie do (zwykłego) podwyższenia kapitału

zakładowego oraz na warunkach obowiązujących w tym trybie (zobacz:Zwykłe podwyższenie

kapitału zakładowego) niezależnie od korzystania przez zarząd z uprawnień przyznanych mu

w przepisach o warunkowym podwyższeniu tego kapitału (art. 454 kodeksu spółek

handlowych).

102. Specyfika podwyższenia kapitału zakładowego S.A. w ramach kapitału docelowego.

Najogólniej mówiąc docelowe podwyższenie kapitału dokonuje Zarząd w ramach przyznanych mu przez Statut upoważnień. Możliwość dokonania docelowego i warunkowego podwyższenia kapitału nie wyklucza jednak przeprowadzenia zwykłego podwyższenia kapitału w ramach kompetencji zgromadzenia akcjonariuszy w okresie, w którym zarząd spółki uzyskuje określone uprawnienia do dokonania podwyższenia warunkowego czy docelowego (art. 454 ksh). 

LUB dokładniej:
Zgodnie z ksh. docelowe podwyższenie kapitału polega na upoważnieniu zarządu spółki na okres trzech lat do dokonania podwyższenia kapitału w granicach kwotowo określonych w Statucie. Zaletą tego rozwiązania jest obniżenie kosztów pozyskiwania kapitału i umożliwienie szybkiej emisji akcji w najbardziej dogodnym dla spółki momencie. 

Podwyższenie docelowe może być wykonane w drodze jednego lub kilku podwyższeń kapitału w granicach nie przekraczających trzech czwartych kapitału zakładowego na dzień udzielenia upoważnienia zarządowi. Upoważnienie takie musi mieć swoje źródło w statucie i może zostać przedłużone na kolejne okresy nie przekraczające jednak okresu trzech lat. Uchwała walnego zgromadzenia w zakresie przedłużenia upoważnienia, jak i zmieniająca statut w celu dopuszczenia podwyższenia docelowego wymaga kwalifikowanej większość trzech czwartych głosów przy reprezentacji, co najmniej połowy kapitału zakładowego (przy spółkach publicznych jednej trzeciej kapitału), z zastrzeżeniem art. 445 par. 2 ksh. 

Mimo braku generalnego obowiązku sporządzania uchwał zarządu spółki w formie aktu notarialnego, w odniesieniu do uchwały o docelowym podwyższeniu kapitału taki wymóg szczególnej formy wynika wprost z brzmienia art. 446 § 3 ksh. W przypadku dokonania podwyższenia w ramach upoważnienia wynikającego ze Statutu, uchwała zarządu zastępuje zgodnie z art. 446 § 1 ksh uchwałę walnego zgromadzenia akcjonariuszy w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego. W konsekwencji należy przyjąć, iż wszelkie wymagania i czynności, które przy zwykłym podwyższeniu kapitału wykonywane byłyby przez zgromadzenia akcjonariuszy przeniesione zostają z mocy ustawy na zarząd spółki pod warunkiem, iż nic innego nie wynika z upoważnienia statutowego lub samej ustawy.

Pomiędzy zwykłym i docelowym podwyższeniem kapitału, o którym mowa w art. 430 i nast. można dostrzec kilka różnic. Po pierwsze dokonanie tego ostatniego podwyższenia będzie mogło być dokonane tylko wtedy, gdy statut będzie to przewidywał. Po drugie przy kapitale docelowym akcje mogą być wydawane tylko za wkłady pieniężne, chyba, że upoważnienie statutowe będzie przewidywać możliwość objęcia nowych akcji za wkłady niepieniężne. W takim przypadku wymagana będzie zgoda rady nadzorczej, podobnie jak przy ustaleniu ceny emisji akcji. Przy podwyższeniu docelowym obowiązuje zakaz wydawania akcji uprzywilejowanych lub przyznawania uprawnień osobistych akcjonariuszom, o których mowa w art. 354 ksh, a ponadto podwyższenie takie nie może być dokonane ze środków własnych spółki, podczas gdy przy zwykłym podwyższeniu jest to wprost przewidziane w art. 442 ksh. 

W zakresie prawa poboru i jego wyłączenia lub ograniczenia zastosowanie ma regulacja analogiczna do zwykłego podwyższenia kapitału co do uchwały zgromadzanie akcjonariuszy, zezwalającej na takie wyłączenie. Uchwała w przedmiocie wyłączenia lub ograniczenia prawa poboru podejmowana być musi przy każdym podwyższeniu w granicach kapitału docelowego. W odróżnieniu jednak od podwyższenia zwykłego uprawnienie takie może być przekazane zarządowi, który uzyskać musi zgodę rady nadzorczej na wyłączenie lub ograniczenie prawa poboru. Uchwała zgromadzenia upoważniająca zarząd do tej czynności wymaga spełnienia warunków, jakie konieczne byłyby przy dokonywaniu tej czynności przez zgromadzenie akcjonariuszy, co w praktyce oznacza wykazanie interesu spółki oraz kwalifikowanej większości przy podejmowaniu uchwały (art. 433 ksh). 

Procedura podwyższenia docelowego może dokonać się więc z całkowitym niemal przesunięciem kompetencji w tym zakresie na zarząd spółki (z uwzględnieniem zgody rady nadzorczej) lub też pozostawieniem pewnej sfery decyzyjnej (cena emisji akcji, wyłączenie lub ograniczenie ich poboru) zgromadzeniu akcjonariuszy.

103. Pojęcie akcji.

Akcja - papier wartościowy łączący w sobie prawa o charakterze majątkowym i niemajątkowym, wynikające

z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej. Także ogół praw i obowiązków akcjonariusza w spółce lub

część kapitału akcyjnego.

104. Podstawy klasyfikacji akcji i przyczyny ich regulacji w KSH.

Akcje możemy podzielić na:

1- akcje uzyskane za gotówkę, aporty (akcje aportowe- art.336 KSH)

2- akcje zwykłe i uprzywilejowane (art. 351-353 KSH)

3- akcje nieme - wobec akcji uprzywilejowanej w zakresie dywidendy może być wyłączone prawo głosu ale za to korzystają z pierwszeństwa w zaspokajaniu przed pozostałymi akcjonariuszami i mogą dostawać nawet 150 % dywidendy(art. 353 § 3 KSH)

4- akcje imienne i na okaziciela (art. 334-335 KSH)

5- akcje własne wyemitowane i kupione przez spółkę (a to miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach)(art. 362 KSH)

6- akcje, z którymi związane są szczególne obowiązki np. Obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych (art. 356 KSH)

7- akcje objęte wspólnością (art. 333 KSH)

8- akcje gratisowe wydawane akcjonariuszom gdy kapitał zakładowy jest podwyższany przez zwiększenie wartości nominalnej akcji przez pokrycie ze środków spółki

9- akcje winkulowane te których zbycie jest ograniczone umownie (w celu zagwarantowania głosowania na walnym zgromadzeniu)

Przyczyną regulacji akcji (i ich klasyfikacji) w KSH jest przede wszystkim brak definicji normatywnej oraz brak bezpośredniego uregulowania w KSH. Jak również wielowymiarowy charakter akcji. (tak mi się wydaje)

105.Czym wyznaczone są poszczególne rodzaje wartości akcji?

- nominalna wartość akcji - jest określona w statucie spółki oraz dokumencie akcji

-wartosc emisyjna- cena po której spółka wydaje akcjonariuszom akcje nowej emisji

-wartość rynkowa - cena za jaką można zbyć akcję w obrocie wtórnym (w spółkach giełdowych cena giełdowa)

106. Wskaż rodzaje przywilejów, które mogą być przywiązane do akcji.

Uprzywilejowanie akcji może dotyczyć zarówno praw majątkowych, jak i kor­poracyjnych. Przepis art. 351 § 2 k.s.h.., który określa rodzaje przy­wilejów, zawiera jedynie wyliczenie przykładowe Uprzywilejowanie może dotyczyć: prawa głosu, dywidendy, podziału majątku w przypadku likwidacji spółki. Warunkiem ustania zarówno wymienionych, jak i dodatkowych uprzywilejowań jest uregulowanie tych kwestii w statucie. Dodatkowe uprzywilejowanie może polegać np. na pierwszeństwie wykonywania prawa poboru, pierwszeństwie lub w ostatnim rzędzie umorzenia akcji, czy też prawie do powoływania lub odwoływania organów. Akcje mogą być uprzywilejowane w ten sposób, że część z nich będzie miała uprzywilejowanie określonej kategorii (co do głosu), a część innej kategorii (co do dywidendy). Akcje mogą kumulować w sobie różne rodzaje uprzywilejowania.

Akcje uprzywilejowane co do głosu- z wyjątkiem akcji niemych, powinny być akcjami imiennymi. Uprzywilejowanie co do głosu może być uzależnione od różnych warunków. Jednej akcji nie można przyznać więcej niż 2 głosy. Od 1 maja 2004 r. ( jak ktoś nie wie od wtedy jesteśmy w UE) w statutach spółek, w których akcjonariuszem jest Skarb Państwa dopuszcza się uprzywilejowanie akcji lub udziałów Skarbu Państwa w sprawach o których mowa w art. 351-354 (uprzywilejowanie co do głosu, dywidendy oraz osobiste uprawnienia akcjonariusza), ale tylko ze względu na ważny interes publiczny, w szczególności na ochronę bezpieczeństwa państwa.

Uprzywilejowanie co do dywidendy- może przekraczać nie więcej niż połowę dywidendy przeznaczonej do wypłaty akcjonariuszom uprawnionym z akcji uprzywilejowanych (art. 353 § 1 KSH) . Z uprzywilejowaniem co do dywidendy wiążą się tzw. Akcje nieme. Akcje uprzywilejowane co do dywidendy nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed pozostałymi akcjami (art353 § 2 KSH)

Uprzywilejowanie co do podziału majątku w razie likwidacji spółki- polega na wysokości kwot wypłacanych z majątku, ale także może dotyczyć pierwszeństwa przed innymi akcjonariuszami wypłaty takich kwot.

107. Jakie czynniki decydują o podziale akcji na imienne i na okaziciela?

Akcje imienne zawierają oznaczenie osoby akcjonariusza, podczas gdy akcje na okaziciela są akcjami bezimiennymi(bezosobowymi) , tzn. nie zawierają w swej treści osoby wskazani osoby uprawnionej. O rodzajach akcji oraz ich liczbie decyduje statut. W spółce mogą istnieć zarówno akcje imienne jak i akcje na okaziciela. Możliwa jest zamiana jednego rodzaju akcji na inny( akcje na okaziciela na akcje imienne lub odwrotnie), ale tylko gdy statut tak stanowi. Akcje na okaziciela nie mogą być wydawane przed całkowitym ich opłaceniem. Jeżeli akcja jest opłacona tylko częściowo, należy wydać imienne świadectwo tymczasowe(art. 335 § 1 KSH). Akcję imienne można wydawać przed pełna wpłatą. Wysokość wpłaty powinna być uwidoczniona na akcjach imiennych i świadectwach tymczasowych. Podział na akcje imienne i na okaziciela ma istotne znaczenie z punktu widzenia obrotu akcjami. Obrót akcjami imiennymi może być ograniczony ale nigdy zabroniony, natomiast ze swej istoty nie można ograniczyć obrotu akcjami na okaziciela. Kolejna różnica jest sposób zbywania akcji obu typów. Akcje na okaziciela zbywamy przez zwykłe wręczeni dokumentu akcyjnego, przeniesienie posiadani akcji i zapłatę ceny. Natomiast akcję imienne wymagają zawarcia odrębnej umowy lub zaznaczenia zmiany właściciela na odwrocie akcji, przeniesienia posiadania akcji i zapłaty ceny. (art. 339 KSH).

108.Jak unormowano w KSH obrót akcjami?

Istotą akcji jest , że są one zbywalne (art. 337 KSH). Jakiekolwiek ograniczenie w zbywaniu akcji musi mieć wyraźną podstawę. Ograniczenia mogą dotyczyć tylko akcji imiennych, akcje na okaziciela mogą być zbywane bez ograniczenia. Zbywanie akcji imiennych może być ograniczone w statucie w ten sposób, że musi być udzielone zezwolenie spółki albo wskazuje się w nim inne ograniczenia (art. 337 § 2). W przypadku gdy statut uzależnia przeniesienie akcji od zgody spółki, zgody udziela zarząd w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jeżeli statut nie stanowi inaczej. (art. 337 § 3 KSH). Jeżeli spółka odmawia zgody na przeniesienie akcji, powinna wskazać innego nabywcę. Termin do wskazania nabywcy, cenę albo sposób jej określenia oraz termin zapłaty określa statut. W przypadku braku tych postanowień akcja imienna może być zbyta bez ograniczenia. Termin do wskazania nabywcy nie może być dłuższy niż dwa miesiące od dnia zgłoszenia spółce zamiaru przeniesienia akcji (art. 337 § 4). Zbycie akcji w postępowaniu egzekucyjnym nie wymaga zgody spółki (art. 337 § 5).

Umowa ograniczająca na określony czas rozporządzanie akcją lub częścią ułamkową akcji jest dopuszczalna. Ograniczenie rozporządzania nie może być ustanowione na okres dłuższy niż pięć lat od dnia zawarcia umowy.

Dopuszczalne są umowy ustanawiające prawo pierwokupu lub inne prawo pierwszeństwa nabycia akcji lub ułamkowej części akcji. Ograniczenia rozporządzania, wynikające z takich umów, nie mogą trwać dłużej niż dziesięć lat od dnia zawarcia umowy.

Szczególną odmianą zbycia akcji jest uprawnienie do żądania przymusowego odkupu akcji przysługujące akcjonariuszom mniejszościowym. (Art. 418 KSH- Walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95 % kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego. Uchwała wymaga większości 95 % głosów oddanych. Statut może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwały.)

(art. 417 KSH) Wykupu akcji dokonuje się po cenie notowanej na rynku regulowanym, według przeciętnego kursu z ostatnich trzech miesięcy przed powzięciem uchwały albo też, gdy akcje nie są notowane na rynku regulowanym, po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie. Jeżeli akcjonariusze nie wybiorą biegłego na tym samym walnym zgromadzeniu, zarząd zwróci się w terminie tygodnia od dnia walnego zgromadzenia do sądu rejestrowego o wyznaczenie biegłego celem wyceny akcji będących przedmiotem wykupu. Wykupu akcji dokonuje się za pośrednictwem zarządu.

Osoby, które zamierzają wykupić akcje, powinny wpłacić należność równą cenie wszystkich nabywanych akcji (cena wykupu) na rachunek bankowy spółki w terminie trzech tygodni od dnia ogłoszenia ceny wykupu przez zarząd. Cena wykupu może zostać ogłoszona również na walnym zgromadzeniu.

Zarząd powinien dokonać wykupu akcji na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce w terminie miesiąca od upływu terminu złożenia akcji, o którym mowa w art. 416 § 4, jednakże nie wcześniej niż po wpłaceniu ceny wykupu.

Statut może przewidywać zmianę przedmiotu działalności spółki bez wykupu, jeżeli uchwała powzięta będzie większością dwóch trzecich głosów w obecności osób reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego.

109.Co jest istotą prawa pierwszeństwa poboru akcji?

Prawem poboru akcji nazywamy przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji spółki przez jej dotychczasowych akcjonariuszy proporcjonalnie do liczby akcji już posiadanych(art. 433 KSH). W zależności od wielkości nowej emisji w stosunku do już zarejestrowanej liczby akcji, ustalany jest tzw. parytet, informujący, ile nowych akcji można nabyć będąc posiadaczem jednej akcji starej emisji. Prawo to jest o tyle istotne, że w przypadku objęcia takiej emisji przez nowy krąg akcjonariuszy nastąpiłoby tzw. rozwodnienie kapitału, czyli procentowe zmniejszenie udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego.

Korzystając z prawa poboru mają oni możliwość zachowania dotychczasowego stanu posiadania w spółce akcyjnej. Ważną cechą prawa poboru jest to, że może ono być przedmiotem obrotu jako samodzielny papier wartościowy. Oznacza to, że dotychczasowi posiadacze starych akcji mogą zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to prawo na giełdzie. Jednocześnie ci, którzy chcieliby nabyć akcje nowej emisji spółki, a przedtem nie byli jej akcjonariuszami, kupując prawa poboru mają taką możliwość. Spółki potrzebujące nowego kapitału decydują się często na emisję nowych akcji. Aby jednak zapobiec zmniejszeniu udziału w spółce przez dotychczasowych akcjonariuszy (na przykład przez założycieli firmy posiadających większościowy udział), przeprowadzają tak zwaną emisję z prawem poboru. Korzystając z prawa poboru dotychczasowi akcjonariusze mają możliwość zachowania swojego stanu posiadania w spółce decydując się na objęcie nowej emisji zgodnie z przysługującym im przywilejem. Oczywiście nie oznacza to, że dotychczasowi właściciele muszą objąć nową emisję akcji. Dzięki temu, że prawa poboru może być notowane na giełdzie jako samodzielny papier wartościowy posiadacze "starych" akcji mogą zrezygnować z tego prawa sprzedając je na giełdzie.

Kodeks spółek Handlowych w art. 433 § 2 wskazuje na możliwość pozbawienia akcjonariuszy prawo poboru. Pozbawienie prawa poboru oznacza możliwość wyłączenia tego prawa w odniesieniu do całej emisji albo tylko do pewnych wymienionych w uchwale walnego zgromadzenia rodzajów akcji. Decyzja o pozbawieniu akcjonariuszy prawa poboru następuje na mocy uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. Oprócz zwyczajnych przesłanek ważności takiej uchwały , KSH przewiduje dodatkowe przesłanki ważności takiej uchwały, a mianowicie:

• Konieczność wyraźnego zapowiedzenia w porządku obrad Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy wskazanej uchwały,

• Konieczność wystawienia opinii przez zarząd spółki, co do powodów pozbawienia prawa poboru,

• Kwalifikowany charakter uchwały.

110. Wskaz najważniejsza prawa majątkowe akcjonariuszy.

Do najważniejszych praw należą:

• Prawo do dywidendy, które określa się jako prawo do udziału w zysku spółki. Ma ono charakter bezwzględny, co oznacza, że akcjonariusz nie może być go pozbawiony w drodze zapisów w statucie spółki lub uchwały walnego zgromadzenia.

• Prawo poboru, które polega na pierwszeństwie objęcia nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji. Warunkiem powstania tego prawa jest podjęcie uchwały przez walne zgromadzenie o emisji nowych akcji przez spółkę.

• Prawo do udziału w masie likwidacyjnej. Akcjonariusz ma prawo do części majątku spółki pozostałego po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego spółki.

• Prawo do rozporządzania akcją, w tym - prawo do zbycia akcji jest jednym z podstawowych zasad zawartych w kodeksie spółek handlowych, natomiast zbycie akcji odbywa się na zasadach określonych w kodeksie cywilnym.

111.Co wyznacza statut wspólnika w spółce akcyjnej?

Do utworzenia spółki akcyjnej niezbędne jest zgromadzenia przez wspólników kapitału akcyjnego, pokrytego gotówką bądź aportami, dzielącego się na akcje o równej wartości nominalnej. Cechą charakterystyczną  spółki akcyjnej jest możliwość obejmowania znacznej ilości wspólników, których nawet niewielkie wkłady mogą łącznie pozwolić na prowadzenie działalności na wielką skalę. Każdy wspólnik ma prawo uczestniczyć w walnym zgromadzeniu wspólników i zwyczajnym zgromadzeniu.

Walne zgromadzenie wspólników jest organem uchwałodawczym, podejmuje ono decyzje w postaci uchwał. Kodeks spółek handlowych określa, jakie decyzje mogą być podejmowane w spółce akcyjnej wyłącznie przez walne zgromadzenie. Najważniejsze z nich to:

1. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz   sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków,

2. postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru,

3. zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego,

4. nabycie i zbycie nieruchomości lub udziału w nieruchomości, chyba że statut stanowi inaczej.

Zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno się odbyć w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Większość uchwał walnego zgromadzenia jest podejmowana bezwzględną większością głosów, chociaż dla niektórych uchwał określonych w kodeksie spółek handlowych bądź w statucie zastrzeżono większość kwalifikowaną (dwóch trzecich, trzech czwartych a nawet dziewięciu dziesiątych głosów). Większość uchwał walnego zgromadzenia może być podjęta niezależnie od tego, jaka część akcji jest na nim reprezentowana, chociaż statut może zawierać inne postanowienia w tej sprawie. Zgromadzenia wspólników są zwoływane przez zarząd.

Walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie, które powinno być dokonane co najmniej na trzy tygodnie przed terminem walnego zgromadzenia. W ogłoszeniu należy oznaczyć datę, godzinę i miejsce walnego zgromadzenia oraz szczegółowy porządek obrad. Jeżeli wszystkie akcje wyemitowane przez spółkę są imienne, walne zgromadzenie może być zwołane za pomocą listów poleconych lub pocztą kurierską, za pisemnym potwierdzeniem odbioru, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem walnego zgromadzenia wspólników.

Spółka akcyjna może wydawać imienne świadectwa założycielskie w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstaniu spółki. Świadectwa założycielskie mogą być wydawane najwyżej na okres dziesięciu lat od chwili zarejestrowania spółki. Świadectwa dają prawo uczestnictwa w podziale zysku spółki w granicach ustalonych przez statut, po uprzednim odliczeniu na rzecz akcjonariuszy określonej w statucie minimalnej dywidendy. Wynagrodzenie za usługi lub inne świadczenia spełnione na rzecz spółki przez założycieli, akcjonariuszy, a także spółki i spółdzielnie z nimi powiązane albo pozostające w stosunku zależności bądź dominacji, nie może przewyższać zwykłego wynagrodzenia przyjętego w obrocie.

112. Wskaż najważniejsza prawa korporacyjne akcjonariuszy.

Do najważniejszych prawa korporacyjnych należą;

• Prawo do wyboru członków rady nadzorczej.

• Prawo do zwoływania walnego zgromadzenia. Akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego, mogą żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia.

• Prawo do podejmowania uchwał na walnym zgromadzeniu.

• Prawo do udziału na walnym zgromadzeniu. Akcjonariusze mogą uczestniczyć w walnym zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocników. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu walnego zgromadzenia.

• Prawo do zaskarżenia uchwał walnego zgromadzenia. Prawo to polega na możliwości wniesienia przez akcjonariusza pozwu do sądu przeciwko spółce o uchylenie bądź o stwierdzenie nieważności podjętej przez walne zgromadzenie uchwały.

• Prawo do informacji.

• Prawo do uzyskania informacji w procesie przekształceń spółki. W trakcie procesów przekształcenia spółki, podziału lub łączenia, akcjonariusz ma prawo przeglądać dokumenty spółki, realizując tym samym jedno ze swoich podstawowych praw, jakim jest prawo do osobistego nadzoru funkcjonowania spółki.

113. Wskaż podstawowe prawa mniejszości w spółce akcyjnej.

Prawa akcjonariuszy reprezentujących minimum 1/10 kapitału zakładowego:

-prawo żądania zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia i umieszczenia w porządku obrad określonych spraw,

-prawo żądania ponownego sprawdzenia listy obecności na walnym zgromadzeniu przez wybraną do tego celu komisję.

Prawa akcjonariuszy reprezentujących min. 1/5 kapitału zakładowego:

-prawo żądania dokonania wyboru rady nadzorczej grupami.

-Prawo drobnych akcjonariuszy do wykupu ich akcji przez większość:

a)w przypadku powzięcia uchwały o istotnej zmianie przedmiotu działalności spółki,

b)w przypadku łączenia się spółek kapitałowych.

Zasadą jest, że członkowie rady nadzorczej są powoływani przez walne zgromadzenie bezwzględną większością głosów. Przy takim układzie akcjonariusze mniejszościowi mają niewielki wpływ na ich wybór. Ustawodawca wprowadził jednakże przepis umożliwiający im efektywny udział w powołaniu rady nadzorczej, zastosowanie tego uregulowania nie może być w statucie wyłączone. Mowa o wyborze członków rady nadzorczej w drodze głosowania oddzielnymi grupami. Odbywa się to wg następującej procedury:

-wniosek o zastosowanie omawianej procedury może zgłosić grupa akcjonariuszy, reprezentująca min. 1/5 kapitału zakładowego

-tworzy się grupy, z których każda ma prawo wyboru jednego członka rady nadzorczej

-grupę mogą utworzyć osoby posiadające taką liczbę akcji, jaka przypada po podziale ogólnej liczby akcji reprezentowanych na walnym zgromadzeniu przez liczbę członków rady nadzorczej

-jeżeli jakikolwiek mandat nie zostanie w tej procedurze obsadzony, obsadza się go w drodze głosowania, w którym uczestniczą akcjonariusze, których głosy nie zostały oddane przy wyborze grupami; w takiej sytuacji członkowie rady są wybierani wg dwóch różnych systemów

-procedurę stosuje się, jeśli zostanie utworzona co najmniej jedna grupa zdolna do wyboru członka rady nadzorczej

-w głosowaniu grupami każdej akcji przysługuje tylko jeden głos, nie ma wiec ani uprzywilejowania, ani uszczuplenia praw z akcji; akcje nieme nie dają prawa głosu również w tym przypadku

114. Organy obligatoryjne spółki akcyjnej

Zarząd:

- W spółce akcyjnej zarząd korzysta z tzw. domniemania kompetencji, polegającego na tym, iż wszystko, co nie zostało zastrzeżone dla kompetencji rady nadzorczej i walnego zgromadzenia wspólników, należy do kompetencji zarządu.

- Zarząd może składać się z jednego lub większej liczby członków

- Członkami zarządu mogą być zarówno wspólnicy, jak i osoby powołane spoza ich grona.

- Zasadą jest, że zarząd jest powoływany i odwoływany przez radę nadzorczą, jeśli statut spółki nie stanowi inaczej.

- Członkami zarządu mogą być tylko osoby fizyczne o pełnej zdolności do czynności prawnych.

- Jest to organ menadżerski spółki, który reprezentuje spółkę na zewnątrz (dokonuje czynności prawnych, zawiera umowy, składa i przyjmuje oświadczenia woli) i prowadzi sprawy spółki (podejmuje decyzje gospodarcze, kadrowe)).

Rada Nadzorcza:

- Jest organem nadzoru, powoływanym zwykle przez walne zgromadzenie, jednak statut może określać inny sposób powołania.

- Jest to organ kolegialny, składający się z co najmniej 3 członków w spółkach niepublicznych, a z 5 członków w spółkach publicznych.

- Jego kompetencje określone są np. w :art. 382 § 3 KSH - ocena sprawozdań, art. 368 § 4 KSH - powoływanie i odwoływanie członków zarządu, art. 383 KSH - zawieszanie członków zarządu z ważnych powodów, art. 384 § 1 KSH - udziela lub odmawia zarządowi zgody na dokonanie pewnych czynności prawnych.

Walne zgromadzenie:

- Wspólnicy w spółce akcyjnej podejmują uchwały tylko na walnych zgromadzeniach.

- Rozróżnia się zwyczajne i nadzwyczajne walne zgromadzenie.

- Te pierwsze muszą się odbywać raz w roku w ciągu 6 miesięcy po zakończeniu roku obrotowego. Jego przedmiotem muszą być co najmniej: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, powzięcie uchwały o podziale zysku lub pokryciu straty, udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.

- Natomiast bez ograniczeń mogą odbywać się posiedzenia nadzwyczajnych zgromadzeń.

- Walne zgromadzenie najczęściej zwołuje zarząd, wyjątkowo rada nadzorcza, jeżeli uzna to za wskazane, a zarząd nie zwoła walnego zgromadzenia w terminie 2 tygodni od zgłoszenia tego żądania (art. 399 § 2 KSH).

115. Jak unormowano KSH powoływanie zarządu spółki akcyjnej?

Artykuł 369 KSH

§ 1. Okres sprawowania funkcji przez członka zarządu nie może być dłuższy niż pięć lat (kadencja). Ponowne powołania tej samej osoby na członka zarządu są dopuszczalne na kadencje nie dłuższe niż pięć lat każda. Powołanie może nastąpić nie wcześniej niż na rok przed upływem bieżącej kadencji członka zarządu.

§ 2. Statut może w granicach czasu, określonych w § 1, ustanowić częściowe odnawianie zarządu w ten sposób, że pewna liczba członków zarządu kolejno ustępuje albo w drodze losowania, albo według starszeństwa wyboru albo w inny sposób.

§ 3. Jeżeli statut przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu, powołanego przed upływem danej kadencji zarządu, wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, chyba, że statut spółki stanowi inaczej.

§ 4. Mandat członka zarządu wygasa najpóźniej z dniem odbycia walnego zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.

§ 5. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania go ze składu zarządu.

§ 6. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.

116. Powody wygaśnięcia mandatu członka zarządu SA.

Art. 202 KSH

-Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.

-W przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej.

-Jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej.

-Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu.

- Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.

117. Zasady reprezentacji i prowadzenia spraw spółki akcyjnej przez zarząd kolegialny

Zgodnie artykułem 371.1 KSH jeżeli zarząd jest wieloosobowy, wszyscy jego członkowie są obowiązani i uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki, chyba że statut stanowi inaczej. Uchwały zarządu zapadają bezwzględna większością głosów, chyba ze statut stanowi inaczej. Uchwały zarządu mogą być powzięte jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo powiadomieni o posiedzeniu zarządu. Prace zarządu powinny być oparte na regulaminie uchwalonym przez radę nadzorcza lub walne zgromadzenie, a jeżeli statut nie przyznaje takiego uprawnienia, zarząd sam może uchwalić swój regulamin. Zgodnie z artykułem 376 KSH uchwały zarządu musza być protokołowane.

Reprezentacja w spółce akcyjnej, podobnie jak prowadzenie spraw spółki należy do kompetencji zarządu. Prawo członka zarządu do reprezentacji dotyczy czynności sądowych i poza sadowych. Sposób reprezentacji w przypadku zarządu kolegialnego reguluje statut w przypadku braku postanowień dotyczących reprezentacji, do składnia oświadczeń woli i podpisywania w imieniu spółki konieczne jest współdziałanie dwóch członków zarządu lub jednego członka zarządu włącznie z prokurentem.

118. Wskaż podstawowe funkcje rady nadzorczej w spółce akcyjnej

Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działania. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy

Ocena sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami , jak i ze stanem faktycznym

Ocena wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia strat

Składanie walnemu zgromadzeniu co rocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny

Zawieszenie, z ważnych powodów, w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnacje , albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności.

Zwoływanie walnego zgromadzenia w trybie 399.2 KSH

Reprezentowanie spółki w umowach miedzy członkami zarządu a spółką oraz w sporach miedzy nimi. Nie dotyczy to sytuacji, w której jedyny akcjonariusz jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu .

119. Jak unormowano w KSH powoływanie rady nadzorczej spółki akcyjnej.

Art. 385 KSH- Rada Nadzorcza musi się składać z co najmniej 3 członków, a w przypadku spółek publicznych z co najmniej 5 członków, powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie.

Jednakże statut może postanowić o czymś zupełnie innym sposobie powoływania członków rady nadzorczej.

Na wniosek akcjonariuszy, reprezentujących przynajmniej 20% kapitału zakładowego, wybór rady nadzorczej powinien być dokonany przez najbliższe walne zgromadzenie w drodze głosowania oddzielnymi grupami, nawet gdy statut przewiduje inny sposób powołania rady. Nie dotyczy to sytuacji, gdy w skład rady wchodzi choćby jedna osoba wyznaczona przez organy określone w odrębnej ustawie. Z chwilą dokonania wyboru co najmniej jednego członka rady nadzorczej w drodze głosowania grupami wygasają przedterminowe mandaty wszystkich dotychczasowych członków rady, z wyjątkiem osób, które są powoływane przez podmiot określony w odrębnej ustawie

120. Wpływ zasady kolegialności rady nadzorczej SA na sposób jej działania.

Rada nadzorcza musi składać się przynajmniej z 3 członków ( w spółkach publicznych ustawa wymaga minimum 5 członków), więc Rada taka działa na forum kolegialnym. Jej najważniejszym wpływem na sposób działania jest podejmowanie decyzji WSPÓLNIE w najistotniejszym kwestiach. Chodzi tu np. o podstawowy obowiązek, jakim jest podejmowanie uchwał oglądu kolegialnego. (Uchwały rady nadzorczej mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali zaproszeni i jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, chyba że statut stanowi inaczej. Możliwe jest przyjęcie w statucie, że w przypadku równości głosów decyduje głos przewodniczącego.) Zasadą jest, że Rada nadzorcza wykonuje swoje czynności zbiorowo, jednak może delegować swoich członków do indywidualnego wykonywania poszczególnych czynności nadzorczych ( czynności wykonawcze, jakiś indywidualny specjalista).

121. Warunki zgodności z prawem i ważności uchwał rady nadzorczej spółki akcyjnej.

Uchwały są zgodne z prawem, gdy rada nadzorcza podejmuje je na posiedzeniu w obecności co najmniej połowy jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni. Statut może przewidywać surowsze wymagania dotyczące quorum rady nadzorczej. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Można przyjąć w statucie, że w przypadku równości głosów decyduje głos przewodniczącego. Z posiedzenia rady spisuje się protokół. Uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie rady zostali powiadomieni o treści projektu uchwały.

122. Na jakich warunkach rada nadzorcza spółki akcyjnej może podejmować uchwały zaoczne. Uchwały zaoczne (warunki):

Statut spółki może określać, że członkowie rady nadzorczej mogą podejmować uchwały oddając swój głos na piśmie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej(ale nie może to dotyczyć spraw wprowadzonych do porządku obrad na posiedzeniu)-art. 388 § 2 KSH.

Podjęcie uchwał przez radę nadzorczą w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumienia się na odległość-jest dopuszczalne gdy statut tak stanowi. Taka uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie zostali powiadomieni o treści projektu uchwały- art. 388 § 3 KSH.

Podejmowanie uchwał w w/w trybach nie dotyczy wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej, powołania członka zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób

123. Wskaż obowiązkowe składowe porządku obrad zwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy S.A.

Według art. 395. § 1. KSH Zwyczajne walne zgromadzenie powinno się odbyć w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.

§ 2. Przedmiotem obrad zwyczajnego walnego zgromadzenia powinno być:

1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy,

2) powzięcie uchwały o podziale zysku albo o pokryciu straty,

3) udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.

§ 3. Przepis § 2 pkt 3 dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków organów spółki w ostatnim roku obrotowym. Członkowie organów spółki, których mandaty wygasły przed dniem walnego zgromadzenia, mają prawo uczestniczyć w zgromadzeniu, przeglądać dokumenty, o których mowa w § 4, oraz przedkładać do nich uwagi na piśmie. Żądanie dotyczące skorzystania z tych uprawnień powinno być złożone zarządowi na piśmie najpóźniej na tydzień przed walnym zgromadzeniem.

§ 4. Odpisy sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego wraz z odpisem sprawozdania rady nadzorczej oraz opinii biegłego rewidenta są wydawane akcjonariuszom na ich żądanie, najpóźniej na piętnaście dni przed walnym zgromadzeniem.

§ 5. Przedmiotem zwyczajnego walnego zgromadzenia może być również rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów o rachunkowości oraz inne sprawy niż wymienione w § 2.

124. Jak ustala się tytuł prawny udziału akcjonariuszy w walnym zgromadzeniu.

Prawo uczestnictwa akcjonariuszy w walnym zgromadzeniu określa KSH:

Art. 406. (133) § 1. Uprawnieni z akcji imiennych i świadectw tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu, mają prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu spółki niepublicznej, jeżeli zostali wpisani do księgi akcyjnej co najmniej na tydzień przed odbyciem walnego zgromadzenia. - wymieniony w Kidybie

§ 2. Akcje na okaziciela dają prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu spółki niepublicznej, jeżeli dokumenty akcji zostaną złożone w spółce co najmniej na tydzień przed terminem tego zgromadzenia i nie będą odebrane przed jego ukończeniem. Zamiast akcji może być złożone zaświadczenie wydane na dowód złożenia akcji u notariusza, w banku lub firmie inwestycyjnej mających siedzibę lub oddział na terytorium Unii Europejskiej lub państwa będącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, wskazanych w ogłoszeniu o zwołaniu walnego zgromadzenia. W zaświadczeniu wskazuje się numery dokumentów akcji i stwierdza, że dokumenty akcji nie będą wydane przed zakończeniem walnego zgromadzenia.

Art. 4061. (134) § 1. Prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu spółki publicznej mają tylko osoby będące akcjonariuszami spółki na szesnaście dni przed datą walnego zgromadzenia (dzień rejestracji uczestnictwa w walnym zgromadzeniu).

§ 2. Dzień rejestracji uczestnictwa w walnym zgromadzeniu jest jednolity dla uprawnionych z akcji na okaziciela i akcji imiennych.

Art. 4062. (135) Uprawnieni z akcji imiennych i świadectw tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu, mają prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu spółki publicznej, jeżeli są wpisani do księgi akcyjnej w dniu rejestracji uczestnictwa w walnym zgromadzeniu.

125. Jakie są podstawowe warunki skuteczności uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy?

Udział w walnym zgromadzeniu i głosowanie nad uchwałami jest prawem akcjonariusza. Jednakże nie wszyscy akcjonariusze mają prawo do udziału w walnym zgromadzeniu.

W przypadku spółek niepublicznych mogą w nim uczestniczyć tylko właściciele akcji imiennych i świadectw tymczasowych oraz zastawnicy i użytkownicy, którym przysługuje prawo głosu, jeżeli są wpisani do księgi akcyjnej przynajmniej na tydzień przed odbyciem walnego zgromadzenia. Takie samo prawo przysługuje posiadaczom akcji na okaziciela, jeżeli złożą oni akcje na tydzień przed terminem zgromadzenia i nie odbiorą ich do końca zgromadzenia. Zamiast akcji mogą być złożone zaświadczenia wydane na dowód złożenia akcji u notariusza, w bank lub firmie inwestycyjnej mających siedzibę lub oddział na terytorium UE.

Akcja daje prawo do jednego głosu, przy czym prawo głosu przysługuje od dnia pełnego pokrycia akcji, chyba, że statut stanowi inaczej. Akcjonariusz może uczestniczy w walnym zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika, przy czym nie jest dopuszczalne ograniczenie prawa ustanawiania pełnomocnika na walnym zgromadzeniu oraz liczby pełnomocników.

Ustawodawca w przypadku walnego zgromadzenia niekiedy przewiduje podwyższony próg przy większości kwalifikacyjnej -3/4 głosów. Odnosi się to do uchwał o zmianie statutu, emisji obligacji zamiennych i z prawem pierwszeństwa objęcia akcji, zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części, umorzenia akcji, obniżenia kapitału zakładowego, rozwiązania spółki. Statut może przewidywać surowsze warunki. W przypadku zmian statutu co do uchwał zwiększających świadczenia lub uszczuplających prawa akcjonariuszy przyznana osobiście, konieczna jest zgoda wszystkich akcjonariuszy, których dotyczy.

Próg 4/5 głosów jest przewidziany w przypadku podejmowania na walnym zgromadzeniu w przedmiocie pozbawienia akcjonariuszy prawa do poboru akcji w całości lub w części. Dodatkowo do powzięcia uchwały o istotnej zmianie przedmiotu działalności spółki wymagana jest większość 2/3 głosów. Jeżeli na walnym zgromadzeniu jest reprezentowana co najmniej połowa kapitału zakładowego, do podjęcia uchwały wystarczy bezwzględna większość głosów.

126. Jak unormowano w KSH prawo akcjonariuszy do informacji?

KSH reguluje prawo akcjonariusza do informacji. Wg art. 428KSH: zarząd jest zobowiązany podczas obrad walnego zgromadzenia do udzielenia akcjonariuszowi na jego żądnie informacji dotyczących spółki, jeżeli jest to uzasadnione dla oceny sprawy objętej porządkiem obrad.

Zarząd odmawia udzielenia informacji, jeżeli mogłoby to wyrządzić szkodę spółce, spółce z nią powiązanej albo spółce lub spółdzielni zależnej, w szczególności przez ujawnienie tajemnic technicznych, handlowych lub organizacyjnych przedsiębiorstwa. Ponadto członek zarządu może odmówić udzielenia informacji, jeżeli udzielenie informacji mogłoby stanowić podstawę jego odpowiedzialności karnej, cywilnoprawnej lub administracyjną. W uzasadnionych przypadkach zarząd może udzielić informacji na piśmie nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia żądania. Zarząd może udzielić akcjonariuszowi informacji dotyczących spółki poza walnym zgromadzeniem. Informacje takie, wraz z podaniem daty ich przekazania i osoby, której udzielono informacji, powinny zostać ujawnione prze zarząd spółki na piśmie w materiałach przedkładanych najbliższemu walnemu zgromadzeniu. Odpowiedz uznaje się za udzieloną, jeżeli odpowiednie informacje są dostępne na stronie internetowej spółki w miejscu wydzielonym na zadawanie pytań przez akcjonariuszy i udzielanie im odpowiedzi. Akcjonariusz, któremu odmówiono ujawnienia żądanej informacji podczas obrad walnego zgromadzenia i który zgłosił sprzeciw do protokołu, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia informacji. Wniosek trzeba złożyć w terminie 7 dni od zakończenia walnego zgromadzeni, na którym odmówiono udzielenia informacji. Akcjonariusz może również złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółki do ogłoszenia informacji udzielonych innem akcjonariuszowi poza walnym zgromadzeniem.

127. Przyczyny i procedury wzruszania uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy.

Art. 422. [Powództwo o uchylenie uchwały]

§ 1. Uchwała walnego zgromadzenia sprzeczna ze statutem bądź dobrymi obyczajami i godząca w interes spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie akcjonariusza może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały.

§ 2. Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia przysługuje:

1) zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów,

2) akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu; wymóg głosowania nie dotyczy akcjonariusza akcji niemej,

3) akcjonariuszowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu,

4) akcjonariuszom, którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania walnego zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad.

Art. 423. [Skutki zaskarżenia]

§ 1. Zaskarżenie uchwały walnego zgromadzenia nie wstrzymuje postępowania rejestrowego. Sąd rejestrowy może jednakże zawiesić postępowanie rejestrowe po przeprowadzeniu rozprawy.

§ 2. W przypadku wniesienia oczywiście bezzasadnego powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia sąd, na wniosek pozwanej spółki, może zasądzić od powoda kwotę do dziesięciokrotnej wysokości kosztów sądowych oraz wynagrodzenia jednego adwokata lub radcy prawnego. Nie wyłącza to możliwości dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych.

Art. 424. [Termin]

§ 1. Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały.

§ 2. W przypadku spółki publicznej termin do wniesienia powództwa wynosi miesiąc od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż trzy miesiące od dnia powzięcia uchwały.

Art. 425. [Powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały]

§ 1. Osobom lub organom spółki wymienionym w art. 422 § 2 przysługuje prawo do wytoczenia przeciwko spółce powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia sprzecznej z ustawą. Przepisu art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego nie stosuje się.

§ 2. Prawo do wniesienia powództwa wygasa z upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym uprawniony powziął wiadomość o uchwale, nie później jednak niż z upływem dwóch lat od dnia powzięcia uchwały.

§ 3. Powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia spółki publicznej powinno być wniesione w terminie trzydziestu dni od dnia jej ogłoszenia, nie później jednak niŜ w terminie roku od dnia powzięcia uchwały.

§ 4. Upływ terminów określonych w § 2 i § 3 nie wyłącza możliwości podniesienia zarzutu nieważności uchwały.

§ 5. Przepisy art. 423 § 1 i § 2 stosuje się odpowiednio.

128. Wymień unormowane w KSH postacie restrukturyzacji spółek prawa handlowego.

Restrukturyzacja spółek polegać może na łączeniu, podziale i przekształceniu spółek.

Połączenie może być dokonane:

- przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie);

- przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).

Łączyć się mogą spółki kapitałowe między sobą oraz ze spółkami osobowymi. Spółka osobowa nie może być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązywaną. Spółki osobowe mogą się łączyć między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej. Nie może się łączyć spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.

Spółka przejmowana albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zastają rozwiązane, bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, w dniu wykreślenia z rejestru. Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby, odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej (dzień połączenia). Wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.

Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje albo ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Powyższego nie stosuje się do zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej instytucją finansową, jeżeli organ, który udzielił zezwolenia lub wydał koncesję, złożył sprzeciw w terminie trzech tygodni od zawiadomienia go o planie połączenia. Z dniem połączenia wspólnicy spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki stają się wspólnikami spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej.

Do łączenia się spółek stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej utworzonej w wyniku połączenia, z wyłączeniem przepisów o wkładach niepieniężnych, chyba że co innego wynika z przepisów KSH.

Podział spółek może być dokonany:

- przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej ma inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejecie);

- przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (przejęcie przez zawiązanie nowych spółek);

- przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

-m przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Podziałowi podlegają wyłącznie spółki kapitałowe. Nie może być dzielona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości. Nie jest dopuszczalny podział spółki akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości.

Spółka dzielona zostaje rozwiązana bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego w dniu wykreślenie jej z rejestru (dzień podziału). Nie dotyczy to jednak podziału przez wydzielenie. Wydzielenie nowej spółki następuje w dniu jej wpisu do rejestru. W przypadku przeniesienia części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (dzień wydzielenia).

Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną, powstała w związku z podziałem, przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątkowymi spółki dzielonej, a które zostały spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Powyższych zasad nie stosuje się do zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej instytucją finansową, jeżeli organ, który udzielił zezwolenia lub wydał koncesję, zgłosił sprzeciw w terminie trzech tygodni od zawiadomienia go o planie podziału.

Do składników majątkowych dzielonej spółki nie przepisanych w planie podziału określonej spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Udział spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej we współwłasności jest proporcjonalny do wartości aktywów przypadającej każdej z tych spółek w planie podziału. Za zobowiązania spółki dzielonej, nieprzypisane w planie podziału spółkom przejmującym lub spółkom nowo powstałym, spółki te odpowiadają solidarnie. Z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia wspólnicy spółki dzielonej stają się wspólnikami spółki przejmującej wskazanej w planie podziału.

Podział spółek wymaga sporządzenia planu podziału.

Za zobowiązania przepisane w planie podziału spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej pozostałe spółki, na które nie został przeniesiony majątek spółki dzielonej, odpowiadają solidarnie przez trzy lata od dnia ogłoszenia o podziale. Natomiast członkowie zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz likwidacyjnej spółek uczestniczących w podziale odpowiadają wobec wspólników tych spółek solidarnie za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem, sprzecznym z prawem lub postanowieniami aktu założycielskiego albo statutu spółki, chyba że nie ponoszą winy. Podobnie biegły odpowiada wobec spółki z szkody wyrządzone z jego winy.

Przekształcenie spółek dotyczy spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej, spółki komandytowo akcyjnej, spółki z ograniczona odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej. Spółki te jako tzw. spółki przekształcane mogą być przekształcone w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą). Także spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową. Nie może być natomiast przekształcona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości.

Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru spółkę przekształcaną. Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, a w szczególności pozostaje ona podmiotem zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu koncesji , zezwolenia lub ulgi stanowi inaczej. Wspólnicy spółki przekształcanej uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej.

Jeśli w związku z przekształceniem następuje zmiana firmy spółki przekształconej. Ma ona obowiązek podania w nawiasie dawnej firmy obok nowej przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.

129. Postacie łączenia spółek i formy prawne po ich połączeniu.

Łączenie spółek unormowane jest w art. 491-527 ksh. Łączenie jest przekształceniem podmiotowym, którego wynikiem jest rozwiązanie co najmniej jednej ze spółek, czemu towarzyszy przejście majątku tej spółki na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną.

Jako podstawowe rodzaje połączeń można wskazać na inkorporację oraz fuzję.

Inkorporacja oznacza łączenie poprzez przejęcie, a fuzja łączenie przez zawiązanie nowej spółki.

W przypadku przejęcia majątek spółki przejmowane przechodzi na inną spółkę, zwaną spółką przejmującą, w zamian za udziały lub akcje spółki przejmowanej, które są wydawane przez spółkę przejmującą wspólnikom spółki przejmowanej. W wyniku przejęcia spółka przejmująca nie traci podmiotowości prawnej i zwykle podwyższa swój kapitał zakładowy.

W razie zawiązania nowej spółki ta spółka przejmuje majątek wszystkich spółek w zamian za udziały lub akcje tej spółki, które przypadają wspólnikom łączących się spółek. W odróżnieniu od łączenia przez przejęcie wszystkie spółki łączące się tracą podmiotowość prawną.

130. Podstawy prawne i przyczyny regulacji transgranicznego łącznia spółek.

Transgraniczne łączenie spółek uregulowane jest w art. 516-527 ksh. , dyrektywa 2005/56 w sprawie ww z nakazem wdrożenia postanowień do wew. systemów prawnych państw.

Zgodnie z art. 516 ksh dopuszczalne jest dokonywanie transgranicznego łącznia spółek kapitałowych i komandytowo - akcyjnych.

Z połączenia transgranicznego wykluczone są jednak zagraniczne spółdzielnie, nawet jeśli w myśl przepisów Kodeksu spółek handlowych spełniają kryteria spółki zagranicznej, jak również spółki, których celem jest zbiorowe inwestowanie kapitału pozyskanego w drodze emisji publicznej, działające na zasadzie dywersyfikacji ryzyka oraz spółki której jednostki uczestnictwa są na żądanie ich posiadaczy odkupywane lub umarzane bezpośrednio lub pośrednio z aktywów tej spółki.

Plan połączenia transgranicznego powinien obejmować co najmniej:
1. typ, firmę i siedzibę statusową łączących się spółek lub nowej zawiązanej przez połączenie spółki, oznaczenie rejestru i numer wpisu do rejestru każdej z łączących się spółek, ich sposób łączenia, stosunek wymiany udziałów,
2. stosunek wymiany akcji, innych udziałów lub papierów wartościowych spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na udziały lub akcje spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej i wysokość ewentualnych dopłat pieniężnych,
3. inne prawa przyznane przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną wspólnikom lub uprawnionym z innych papierów wartościowych w spółce przejmowanej bądź w spółkach łączących się przez zawiązanie nowej spółki,

4. inne warunki dotyczące przyznania udziałów, akcji lub innych papierów wartościowych w spółce przejmującej bądź nowo zawiązanej,
   5. dzień, od którego udziały albo akcje uprawniają albo inne papiery wartościowe uprawniają do uczestnictwa w zysku spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej, a także inne warunki dotyczące nabycia lub wykonywania tego prawa, jeżeli zostały one ustanowione,
   6. szczególne korzyści przyznane biegłym badającym plan połączenia lub członkom organów łączących się spółek, jeżeli właściwe przepisy zezwalają na przyznanie szczególnych korzyści,
   7. warunki wykonywania praw wierzycieli i wspólników mniejszościowych każdej z łączących się spółek oraz adres, pod którym można bezpłatnie uzyskać pełne informacje na temat tych warunków.
   
   Plan połączenia transgranicznego powinien być zgłoszony przez spółkę nie później niż na miesiąc przed datą zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia tej spółki, na którym ma być podjęta uchwała o połączeniu. Również gdy spółki składają wniosek o ogłoszenie planu połączenia i w połączeniu uczestniczy więcej niż jedna spółka krajowa, obowiązuje termin 1 miesiąca na jego ogłoszenie.
   
   Pisemne sprawozdanie, w którym zarząd spółki uzasadnia połączenie, musi zawierać co najmniej: podstawy prawne oraz uzasadnienie ekonomiczne połączenia, skutki połączenia dla wspólników, wierzycieli i pracowników, a także stosunek wymiany udziałów, akcji lub innych papierów wartościowych, o którym mowa w planie połączenia. Ponadto sprawozdanie powinno określać szczególne trudności wyceny udziałów lub akcji łączących się spółek. Jeśli zarząd otrzyma w odpowiednim czasie opinie przedstawiciela pracowników, dołącza ją do sprawozdania.
   
   Dla zbadania planu połączenia wyznaczany jest na wniosek spółki biegły. Dokonuje tego sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki. Jeśli jednak wszyscy wspólnicy łączących się spółek wyrażą na to zgodę, wyznaczenie biegłego i jego opinia nie są wymagane. Dla zbadania planu połączenia łączące się spółki mogą wystąpić ze wspólnym wnioskiem o wyznaczenie biegłego lub biegłych do sądu rejestrowego właściwego dla spółki krajowej albo do organu właściwego dla spółki zagranicznej.
   
   Wspólnicy łączących się spółek, przedstawiciele pracowników, a w ich braku i sami pracownicy mają prawo wglądu i bezpłatnego udostępnienia w lokalu spółki do planu połączenia, sprawozdań finansowych, sprawozdań zarządów z działalności łączących się spółek za trzy ostatnie lata obrotowe wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta, jeżeli opinia i raport były sporządzane. Ponadto mają prawo wglądu do sprawozdania uzasadniającego połączenie i do opinii biegłego z badania planu połączenia. Powyższe podmioty mają także prawo do bezpłatnego udostępnienia w lokalu spółki odpisów powyższych dokumentów.
   
   Skuteczność połączenia może być uzależniona w uchwale o połączeniu od zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie warunków uczestnictwa przedstawicieli pracowników.
   
   Wierzyciel spółki krajowej może żądać zabezpieczenia swoich roszczeń w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia, jeśli zdoła uprawdopodobnić, że połączenie to może zagrozić zaspokojeniu jego roszczeń. W razie sporu o udzieleniu zabezpieczenia rozstrzyga sąd właściwy według siedziby spółki na wniosek wierzyciela złożony w terminie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia planu połączenia. Wniosek ten nie wstrzymuje wydania przez sąd rejestrowy zaświadczenia o zgodności z prawem polskim połączenia transgranicznego.
   
   W przypadku gdy spółką przejmującą lub spółką nową zawiązaną jest spółka zagraniczna, wspólnik spółki krajowej może żądać odkupu jego udziałów lub akcji, jeśli głosował przeciwko uchwale o połączeniu i zażądał zaprotokołowania swojego sprzeciwu. Żądanie wraz z dołączonym dokumentem akcji składa na piśmie w terminie 10 dni od dnia podjęcia uchwały o połączeniu.
   
   Do żądania odkupu akcjonariusze spółki publicznej posiadający akcje zdematerializowane dołączają imienne świadectwo depozytowe, wystawione przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi. Termin ważności świadectwa nie może upływać przed datą dokonania odkupu.
   
   Odkupu udziałów lub akcji dokonuje spółka na rachunek własny lub wspólników pozostających w spółce. Na rachunek własny może nabyć udziały lub akcje, których łączna wartość nominalna wraz z udziałami lub akcjami nabytymi dotychczas przez nią, przez spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub przez osoby działające na jej rachunek, nie przekracza 25% kapitału zakładowego. Cena odkupu nie może być niższa niż wartość ustalona dla celów połączenia.
   
   Wniosek o wydanie zaświadczenia o zgodności połączenia transgranicznego z prawem polskim w zakresie procedury podlegającej temu prawu składa zarząd spółki do sądu rejestrowego, przy czym nie zgłasza się już do sądu uchwały po łączeniu się spółki w celu wpisania do rejestru (por. art. 507 par.1. k.s.h.). Stosuje się do niego odpowiednio przepisy o postępowaniu rejestrowym. Do tego wniosku należy dołączyć:
   1. plan połączenia,
   2. sprawozdanie zarządu uzasadniające połączenie,
   3. opinię przedstawicieli pracowników, jeżeli zarząd otrzymał ją w odpowiednim czasie,
   4. opinię biegłego albo odpis zgody wszystkich wspólników łączących się spółek na odstąpienie od wymogu badania planu połączenia przez biegłego i sporządzenia przez niego opinii,
   5. dowód wyznaczenia wspólnego biegłego, jeżeli został on wyznaczony,
   6. dowód zawiadomienia wspólników o zamiarze połączenia,
   7. odpis uchwały o połączeniu,
   8. oświadczenie podpisane przez wszystkich członków zarządu, że uchwała o połączeniu nie została zaskarżona w wyznaczonym terminie albo powództwo o jej zaskarżenie zostało prawomocnie oddalone bądź odrzucone albo minął termin do wniesienia środka odwoławczego, o ile nie zachodzi przypadek wskazany w pkt 9,
   9. odpis oświadczenia o zrzeczeniu się na piśmie przez wszystkich uprawnionych prawa zaskarżenia uchwały o połączeniu lub odpis postanowienia sądu o wydaniu postanowienia zezwalającego na rejestrację połączenia (por. art. 516[18] k.s.h.),
   10. oświadczenie podpisane przez wszystkich członków zarządu o sposobie realizacji uprawnień wierzycieli i wspólników wynikających z przepisów prawa oraz uchwały o połączeniu.
   
   Sąd rejestrowy niezwłocznie wydaje spółce zaświadczenie o zgodności z prawem polskim połączenia transgranicznego w zakresie procedury podlegającej prawu polskiemu i wpisuje do rejestru wzmiankę o połączeniu.
   
   Zgłoszenie połączenia transgranicznego zgłaszane jest do sądu rejestrowego właściwego według siedziby spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej w celu wpisania do rejestru. Zgłoszenie to składane jest przez zarząd spółki przejmującej lub zarządy albo organy administrujące spółek łączących się w drodze zawiązania nowej spółki.
   
   Do zgłoszenia należy dołączyć:
   (1) zaświadczenia organów właściwych dla łączących się spółek o zgodności połączenia transgranicznego z prawem właściwym dla każdej z łączących się spółek w zakresie procedury podlegającej temu prawu, wydane nie wcześniej niż w terminie sześciu miesięcy od dnia zgłoszenia,
   (2) plan połączenia,
   (3) odpisy uchwał o połączeniu,
   (4) porozumienie określające warunki uczestnictwa pracowników, jeżeli jest ono wymagane.
   
   Przedmiotem badania sądu rejestrowego jest w szczególności, czy łączące się spółki zatwierdziły plan połączenia na tych samych warunkach oraz czy zostały określone warunki uczestnictwa pracowników, jeśli wymagają tego odrębne przepisy. O wpisie połączenia do rejestru sąd rejestrowy zawiadamia niezwłocznie organy właściwe spółek.
   
   Udziały lub akcje w spółce przejmowanej są w posiadaniu spółki przejmującej albo osoby działającej we własnym imieniu, ale na rachunek tej spółki albo spółki przejmowanej albo osoby działającej we własnym imieniu, ale na rachunek tej spółki, wówczas nie podlegają zamianie na udziały lub akcje w spółce przejmującej
   
   W przypadku połączenia transgranicznego nie ma zastosowania uproszczony tryb łączenia.
   
   Po dniu połączenia niedopuszczalne jest uchylenie albo stwierdzenie nieważności uchwały o połączeniu; postępowanie w przedmiocie zaskarżenia uchwały o połączeniu umarza się.
   
   Spółka odpowiada wobec skarżącego za szkodę wyrządzoną uchwałą o połączeniu sprzeczną z ustawą, umową bądź statutem spółki lub dobrymi obyczajami.
   
   W przypadku pozwu o uchylenie albo stwierdzenie nieważności uchwały, spółka może wystąpić do sądu z wnioskiem o wydanie postanowienia zezwalającego na rejestrację połączenia. Sąd wyda takie postanowienie, jeśli: powództwo jest niedopuszczalne, oczywiście bezzasadne albo uzna, po rozpoznaniu wniosku na rozprawie, że interes spółki uzasadnia przeprowadzenie połączenia bez zbędnej zwłoki. Postanowienie wydawane jest niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia wpływu wniosku, a jeżeli są zadecyduje o rozpoznaniu wniosku na rozprawie - w terminie miesiąca. Przysługuje od tego zażalenie rozpatrywane w terminie dwóch tygodni.

131. Następstwa prawne realizacji procedury połączenia spółek.

Zgodnie z Art. 491. § 1 spółki prawa handlowego mogą się łączyć, z uwzględnieniem ograniczeń: spółki kapitałowe tylko z inną spółką kapitałową, zaś spółki osobowe poprzez łączenie mogą zawiązać spółkę kapitałową. Ponieważ głównym celem łączenia spółek jest koncentracja kapitału, ustawodawca wykluczył możliwość łączenia się spółek w likwidacji, w upadłości oraz spółka która rozpoczęła podział majątku.

Kodeks spółek handlowych wyróżnia dwa rodzaje połączeń spółek, zwane fuzją per incorporationem (art. 492 § 1 pkt. 1 KSH) oraz fuzją per unionem (art. 492 § 1 pkt. 2 KSH.).Fuzja przez przejęcie polega na inkorporowaniu majątku spółki A przez spółkę B. W efekcie, spółka B zachowuje ciągłość, zaś spółka A przestaje istnieć. W tym przypadku wszystkie regulaminy i akty korporacyjne spółki B nadal obowiązują. W przypadku fuzji przez połączenie, uczestniczące spółki przestają istnieć, a w ich miejsce tworzony jest nowy podmiot, który jednakże przejmuje ich majątek na zasadzie sukcesji generalnej. Sukcesja ta zatem obejmuje (art. 494 KSH.) w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Ponadto, przejście praw ujawnionych w rejestrach oraz księgach wieczystych następuje ex lege, jednakże ujawnienie przejścia praw następuje na wniosek nowo powstałej spółki. Przejście praw w postaci zezwoleń i koncesji udzielonych spółce będącej instytucja finansową jest ograniczone o tyle, iż podmiot udzielający zezwolenia może w ciągu miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia złożyć sprzeciw. Wart podkreślenia jest fakt, iż przypadku łączenia spółek, spółki ulegają rozwiązaniu przez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Zatem, nowy podmiot, niezależnie od typu łącznia, staje się stroną wszystkich stosunków obligacyjnych z kontrahentami, których strona były dotąd istniejące spółki. Dotyczy to także wstąpienia w prawa strony w procesach cywilnych z udziałem spółek. Ordynacja podatkowa (art. 92) przewiduje odpowiedzialność osoby prawnej, która przejęła cały majątek innej osoby prawnej - w przypadku połączenia przez przejęcie. Skutki rozciągają się także w obszarze prawa pracy, w szczególności zawiązanych stosunków pracy.

132. Jakie typy spółek mogą być poddawana przekształceniom.

Zgodnie z art. 551 KSH, przekształceniu mogą ulec wszystkie formy prawne spółek zarówno osobowe, jaki kapitałowe. Możliwe są więc przekształcenia - spółek kapitałowych w kapitałowe, - kapitałowych w osobowe, - osobowych w kapitałowe - osobowych w osobowe, - dodatkowo przepisy regulują możliwość przekształcenia spółki cywilnej w handlową.

133. W ramach jakich faz realizowane są procedury restrukturyzacji spółek.

1. faza czynności przygotowawczych (faza menadżerska) - w tej fazie podejmowane są czynności zmierzające do ustalenia i zbadania opłacalności transformacji danej spółki, najważniejszymi czynnościami w tej fazie jest uzgodnienie i przygotowanie planu restrukturyzacji (plan połączenia, plan podziału, plan przekształcenia w zależności od rodzaj restrukturyzacji).

2. faza podejmowania uchwał (faza właścicielska) - w tej fazie podejmowana jest uchwała zatwierdzająca plan restrukturyzacji.

3. faza rejestracji i ogłoszeń (faza sądowa) - w tej fazie dokonuje się czynności które legalizują byt prawny spółki która powstała w wyniku restrukturyzacji czyli rejestracja w odpowiednim rejestrze (KRS) oraz ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

134. Jakie dopuszczalne konfiguracje przekształceń spółek prawa handlowego przewiduje KSH.

• przekształcenia spółek osobowym w spółki kapitałowe,

• przekształcenia spółek kapitałowych w spółki osobowe,

• przekształcenia spółek kapitałowych w spółki kapitałowe,

• przekształcenia spółek osobowych w spółki osobowe,

• dobrowolne przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną,

• obligatoryjne przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną,

• przekształcenie spółki cywilnej w spółkę prawa handlowego, inną niż spółka jawna.

135. Na jakie etapy dzieli sie procedury restrukturyzacji spółek kapitałowych.

Poprzez restrukturyzację spółek w ujęciu prawnym (w odróżnieniu od ekonomicznego pojmowania owego pojęcia) rozumie się: podział ,łączenie, przekształcenie.

Faza managerska

Inicjatywę połączenia podejmuje zarząd spółki. Na tym etapie nie musi pytać o zgodę wspólników.

Faza decyzyjna (właścicielska)

Zarządy obu spółek zwołują zgromadzenia wspólników.. Na zgromadzeniach wspólników obu spółek muszą być podjęte uchwały o jednobrzmiącej treści. Uchwały takie muszą być podjęte większością kwalifikowaną 2/3 głosów dla spółek kapitałowych.

Faza rejestracyjna

Zarządy obu spółek składają wnioski do rejestru. Aby zapewnić ciągłość istnienia podmiotów, wpis powinien nastąpić najpierw wobec spółki przejmującej (nowo zawiązanej). Dopiero potem mogą zostać wykreślone spółki przejęte (połączone). Samo zaskarżenie uchwały nie wstrzymuje skutków połączenia. Sąd uchyli uchwały jeśli uzna je za niezgodne z prawem. Uprawomocnienie wyroku powoduje przywrócenie stanu sprzed połączenia, jednak wszystkie zobowiązania podjęte w międzyczasie pozostają ważne

136. Forma prawna i minimalny kapitał zakładowy Spółki Europejskiej

Societas europea jest spółką akcyjną posiadającą osobowość prawną.

Jej kapitał, podzielony na akcje, nie może być niższy niż 120 000

euro. Zgodnie z art. 7 rozporządzenia 2157/2001 spółka powinna być

zarejestrowana w tym samym państwie, w którym znajduje się jej statutowa

siedziba. Państwo członkowskie może wymagać przy tym od spółki

umiejscowienia zarządu i siedziby statutowej w tej samej miejscowości.

Zgodnie z art. 12 rozporządzenia 2157/2001 każdą SE rejestruje się w

rejestrze państwa członkowskiego- w którym ma ona statutową siedzibę -

określonym przez prawo tego państwa zgodnie z art. 3 Pierwszej dyrektywy

Rady Nr 68/151.

Zarówno rejestrację SE, jak i jej wykreślenie z rejestru ogłasza się,

w celach informacyjnych, w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,po

opublikowaniu w publikatorze krajowym, zgodnie z art. 13 rozporządzenia

2157/2001. Ogłoszenie to powinno zawierać firmę SE, numer, datę i

miejsce rejestracji SE, datę i miejsce opublikowania oraz tytuł

publikacji, jak również statutową siedzibę SE i sektor jej

działalności

137. Przesłanki rynkowe utworzenia Spółki Europejskiej

Przesłanką stworzenia rynku wewnętrznego oraz polepszenia sytuacji gospodarczej i społecznej w obrębie całej Wspólnoty, jest nie tylko wyeliminowanie barier handlowych, ale także, reorganizacja struktury produkcji w wymiarze wspólnotowym. W tym celu niezbędne jest, aby przedsiębiorstwa, których działalność nie jest ograniczona do zaspokajania wyłącznie potrzeb lokalnych miały możliwość planowania i przeprowadzenia reorganizacji swojej działalności w skali całej Wspólnoty.

Taka reorganizacja zakłada, że istniejące przedsiębiorstwa z różnych Państw Członkowskich otrzymują możliwość połączenia swojego potencjału gospodarczego poprzez łączenie się spółek. Działania te mogą być realizowane wyłącznie w poszanowaniu reguł konkurencji ustanowionych w Traktacie.

Działania restrukturyzacyjne i dotyczące współpracy, w których uczestniczą przedsiębiorstwa z różnych Państw Członkowskich spotykają problemy prawne, psychologiczne oraz podatkowe. Zbliżenie prawa spółek Państw Członkowskich może pokonać niektóre z tych trudności.

138.Jakie sposoby tworzenia Spółki Europejskiej przewiduje Rozporządzenie WE w sprawie statutu Spółki Europejskiej

Zgodnie z artykułem 2oraz 3 rozporządzenia SE Może powstać w drodze :

• połączenie co najmniej dwóch krajowych spółek akcyjnych;(fuzja spółkę akcyjnych powstałych zgodnie z prawem państwa członkowskiego ze statutowymi siedzibami i siedzibami zarządu znajdującego się na terytorium wspólnoty , pod warunkiem ze przynajmniej 2 z nich podlegają prawu rożnych państw członkowskich ; procedurę regulują art.17-31

• założenie SE jako spółki holdingowej przez co najmniej dwie krajowe spółki akcyjne i/lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; powstałych zgodnie z prawem państwa członkowskiego ze statutowymi siedzibami i siedzibami zarządu znajdującego się na terytorium wspólnoty , pod warunkiem ze przynajmniej 2 z nich podlegają prawu rożnych państw członkowskich lub posiadają od co najmniej 2 lat spółkę zależna , podległa prawu innego państwa członkowskiego lub oddział usytuowany w innym państwie członkowskim ; procedurę regulują art. 32-34

• utworzenie SE jako spółki-córki przez co najmniej dwie spółki w rozumieniu art. 48 ust.2 Traktatu WE lub krajowe osoby prawne prawa prywatnego lub publicznego; ze statutowymi siedzibami i siedzibami zarządu znajdującego się na terytorium wspólnoty, poprzez subskrypcje ich akcji , pod warunkiem ze przynajmniej 2 z nich podlegają prawu różnych państw członkowskich lub posiadają od co najmniej 2 lat spółkę zależna, podlegającą prawu innego panstwa członkowskiego lub tez oddzial usytuowany w innym państwie czlonokowskim ; procedurę regulują art. 35-36 rozporządzenia

• przekształcenie krajowej spółki akcyjnej w SE;- powstałych zgodnie z prawem państwa członkowskiego ze statutowymi siedzibami i siedzibami zarządu znajdującego się na terytorium wspólnoty , jeżeli od co najmniej 2 lat posiada ona spółkę zależna podległa prawu innego państwa członkowskiego ; procedurę przekształcenia reguluje art.37

• !!!!W myśl art. 2 ust .5 stanowi iż państwo członkowskie może postanowić ze w tworzeniu SE może uczestniczyć również spółka której siedziba zarządu znajduje się poza wspólnota pod warunkiem ze spółka ta utworzona jest zgodnie z prawem państwa członkowskiego ma swoja statutowa siedzibę w państwie członkowskim oraz ma rzeczywisty i ciągły związek z gospodarka państwa członkowskiego

• Art. 3 rozporządzenia możliwość założenia jednoosobowej SE jako spółki córki przez juz istniejącą Spółkę Europejską.

139. Podmioty uczestniczące w utworzeniu Spółki Europejskiej.

Artykuł 2 rozp. o SE określa podmioty krajowe, które mogą utworzyć SE

na każdy z możliwych sposobów. Najszerszy dostęp do SE mają krajowe

spółki akcyjne, które mogą uczestniczyć w każdym

z czterech sposobów utworzenia SE , określonych w art. 2 ust. 1–4 rozp.

o SE. Ponadto, w utworzeniu SE

w drodze fuzji oraz w drodze przekształcenia uczestniczyć mogą

wyłącznie krajowe spółki akcyjne.

W utworzeniu holdingowej SE mogą uczestniczyć zarówno spółki akcyjne,

jak i spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością, spełniające wymogi określone w art. 2 ust. 2 rozp.

o SE . Utworzenie zależnej SE (ang. subsidiary SE, niem. Tochter-SE)

dostępne jest najszerszej grupie podmiotów

krajowych. Mogą w nim uczestniczyć spółki w rozumieniu art. 48 ust. 2

TWE oraz inne osoby

prawne prawa publicznego lub prywatnego. Zakres pojęcia "spółki" na

gruncie art. 48 ust. 2 TWE jest

bardzo szeroki i wykracza poza rozumienie tego pojęcia w prawie polskim.

Pojęcie "spółka" obejmuje

spółki prawa cywilnego lub handlowego, a także spółdzielnie i inne

osoby prawne prawa publicznego

lub prywatnego, z wyjątkiem spółek, których działalność nie jest

nastawiona na osiąganie zysków. Już

istniejąca SE może uczestniczyć w utworzeniu kolejnej SE na takich

samych zasadach jak krajowa

spółka akcyjna (art. 3 ust. 1 rozp. o SE).

Podmioty zakładające SE muszą łącznie spełniać trzy podstawowe

warunki, tj. muszą być utworzone

zgodnie z prawem jednego z państw członkowskich, posiadać statutową

siedzibę (ang. registered office)

140 jakie systemy organów przyjęto do alternatywnego wyboru przez założycieli spółki europejskiej.

System dualistyczny i system monistyczny.

141 specyfika systemu monistycznego organów spółki europejskiej

W systemie monistycznym spółka europejska zarządzana jest przez jednolity organ zarządzająco nadzorczy określany na gruncie rozporządzenia ja ko organ administrujący. Z uwagi na to że przepisy kodeksu spółek handlowych o spółce akcyjnej oparte są na modelu dualistycznym model monistyczny został szczegółowo uregulowany w ustawie o EZIG i SE.

142.Podstawowe unormowania ochronne akcjonariuszy nie akceptujących udziału w Spółce Europejskiej oraz wierzycieli spółek biorących udział w tworzeniu SE.

Akcjonariusze, którzy głosowali przeciwko połączeniu, mogą żądać wykupu swoich akcji. Następnie składają spółce pisemne żądanie wykupu wraz z dokumentami uprawniającymi do wykonywania praw z akcji w terminie 10 dni od powzięcia uchwały o połączeniu. Akcjonariusze spółki publicznej składają

imienne świadectwo depozytowe wystawione zgodnie z przepisami Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowym. Spółka, nabywając akcje własne, wypaca cene wykupu akcjonariuszom w terminie 3 tygodni od dnia ogłoszenia przez spółkę. Osoby, które zamierzają wykupić akcje, wpłacają należność równą cenie wszystkich nabywanych akcji (cena wykupu) na rachunek bankowy spółki w terminie trzech tygodni od dnia ogłoszenia ceny wykupu przez spółkę. Po upływie tego terminu spółka wypłaca cenę wykupu akcjonariuszom oraz wydaje nabywcom dokumenty uprawniające do wykonywania praw z akcji w terminie 14 dni.

W przypadku gdy po wydaniu zaświadczenia sąd prawomocnym orzeczeniem stwierdzi nieważność uchwały o połączeniu albo ją uchyli, akcjonariusz, który poniósł szkodę w wyniku dokonania wpisów na podstawie uchwały uznanej za nieważną lub uchylonej, może dochodzić jej naprawienia od SE bez względu na winę członków jej organów.

Instrumentem mającym chronić interesy wierzycieli jest przyznanie im uprawnienia do żądania od SE zaspokojenia ich roszczeń lub uprawnienia do żądania zabezpieczenia tych roszczeń w przypadku przeniesienia siedziby statutowej spółki europejskiej. Zaspokojenie wierzytelności następuje przez spełnienie na rzecz wierzyciela SE świadczenia stanowiącego przedmiot tej wierzytelności. W omawianym przypadku spełnienie to będzie mogło nastąpić także przed nadejściem terminu wymagalności danej wierzytelności. Z kolei zabezpieczenie wierzytelności SE może nastąpić w różny sposób, w szczególności przez złożenie odpowiedniej sumy pieniędzy do depozytu sądowego (art. 364 §1 k.c.), ale także przy wykorzystaniu zabezpieczeń osobowych (np. udzielenie poręczenie lub gwarancji, wystawienie weksla), jak i rzeczowych (np. ustanowienie hipoteki, zastawu). Z art. 364 §2 k.c. wynika jednak, iż ustanowienie zabezpieczeń innych niż złożenie odpowiedniej sumy do depozytu sądowego może nastąpić tylko, gdy zaistnieje ważny powodów. Za taki można traktować np. trudną sytuację finansową zobowiązanej SE, która uniemożliwiać będzie zdeponowanie wymaganej kwoty pieniężnej. Wierzyciele SE mogą żądać alternatywnie zaspokojenia lub zabezpieczenia swych należności. Uprawnienie wierzyciela SE do żądania od tej spółki zaspokojenia lub zabezpieczenia jego wierzytelności przysługuje mu tylko w razie łącznego spełnienia dwóch przesłanek. Pierwszą z nich jest zgłoszenie przez wierzyciela jego roszczenia w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały o przeniesieniu siedziby statutowej- wierzyciel może zgłosić swoje roszczenia w każdej formie. Przekroczenie terminu skutkuje tym, że wierzyciel będzie mógł dopiero po nastaniu terminu wymagalności swego roszczenia dochodzić go od SE (dłużniczki), która przeniosła już swą siedzibę statutową do innego państwa członkowskiego. Drugą przesłanką powstania po stronie wierzyciela SE uprawnienia jest uprawdopodobnienie, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez przeniesienie siedziby statutowej. Uprawdopodobnienie nie stanowi udowodnienia. Od wierzycieli SE nie można wymagać dostarczenia dowodów w ścisłym znaczeniu, co z pewnością istotnie ułatwi im spełnienie omawianej przesłanki.

143. Warunki prawne skutecznej zmiany siedziby SE

Organ zarządzający lub administrujący sporządza plan przeniesienia i ogłasza go zgodnie z prawem państwa członkowskiego, w którym znajduje się statutowa siedziba. Plan ten zawiera aktualne dane dotyczące firmy, siedziby statutowej i numeru wpisu do rejestru oraz: proponowaną statutową siedzibę SE, proponowany statut SE, w tym, w odpowiednim przypadku, jej nową firmę, wszelkie skutki, jakie przeniesienie może mieć dla zaangażowania pracowników spółki, proponowany harmonogram przeniesienia, wszelkie prawa przewidziane w celu ochrony akcjonariuszy lub wierzycieli. Organ zarządzający lub administrujący sporządza sprawozdanie wyjaśniające i uzasadniające aspekty prawne i ekonomiczne przeniesienia oraz wyjaśniające skutki przeniesienia dla akcjonariuszy, wierzycieli i pracowników. Akcjonariusze i wierzyciele SE mają prawo, przynajmniej na jeden miesiąc przed walnym zgromadzeniem zwołanym w celu podjęcia uchwały o przeniesieniu, przeglądać w statutowej siedzibie SE plan przeniesienia oraz mogą żądać otrzymania bezpłatnych kopii tych dokumentów. Państwo Członkowskie może, w stosunku do SE zarejestrowanych na jego terytorium, przyjąć przepisy w celu zapewnienia należytej ochrony akcjonariuszy mniejszościowych, którzy wypowiedzieli się przeciwko przeniesieniu. Uchwała w sprawie przeniesienia może zostać podjęta najwcześniej po upływie dwóch miesięcy następujących po ogłoszeniu planu przeniesienia. Uchwała taka podejmowana jest większością głosów nie niższą niż dwie trzecie głosów oddanych. SE musi wykazać, że w odniesieniu do zobowiązań powstałych przed ogłoszeniem planu przeniesienia interesy wierzycieli oraz posiadaczy innych praw w stosunku do SE (w tym podmiotów prawa publicznego) są należycie chronione, zgodnie z wymogami prawa Państwa Członkowskiego, w którym znajduje się dotychczasowa siedziba statutowa SE. W Państwie Członkowskim, w którym SE ma swoją statutową siedzibę, sąd, notariusz lub inny właściwy organ wydaje zaświadczenie potwierdzające w sposób nie budzący wątpliwości dopełnienie czynności i formalności wymaganych przed przeniesieniem. Nowa rejestracja może nastąpić dopiero po przedstawieniu zaświadczenia oraz jeśli zostanie udowodnione, że dokonano wszystkich czynności wymaganych do zarejestrowania spółki w państwie, w którym mieści się jej nowa statutowa siedziba. Przeniesienie siedziby SE oraz wynikające z tego zmiany w jej statucie są skuteczne od daty zarejestrowania SE w rejestrze nowej statutowej siedziby. w rejestrze nowej statutowej siedziby. Wraz z ogłoszeniem rejestracji nowej statutowej siedziby, siedziba ta staje się skuteczna wobec osób trzecich. Jednakże, jeżeli informacja o wykreśleniu z rejestru dotychczasowej siedziby nie została ogłoszona, osoby trzecie mogą nadal powoływać się na tę okoliczność, chyba że SE udowodni, że osoby trzecie wiedziały o zmianie siedziby statutowej spółki.

144. Jakie warunki musi spełniać krajowa spółka akcyjna, by mogła być przekształcona w Spółkę europejską?
Przekształcenie krajowej spółki akcyjnej w spółkę europejską może nastąpić, jeżeli posiada ona od co najmniej dwóch lat spółkę zależną w innym państwie Unii Europejskiej
Czynności przygotowawcze obejmują w tym przypadku przede wszystkim sporządzenie planu przekształcenia oraz sprawozdania organu zarządzającego, a także badanie określonych aspektów połączenia przez biegłych.
Decydującym momentem przekształcenia jest podjęcie odpowiedniej uchwały przez walne zgromadzenie spółki przekształcanej, która to uchwała zapada większością głosów określoną prawem narodowym dla połączenia, a więc w Polsce zasadniczo większością głosów -->art. 506 k.s.h.
Spółka akcyjna (przekształcana) staje się spółką europejską (przekształconą) w momencie wpisu przekształcenia do rejestru (dzień przekształcenia), i na zasadzie kontynuacji jest zasadniczo podmiotem wszelkich praw i obowiązków spółki przekształconej. Do przekształcenia następującego w Polsce będzie się stosować subsydiarnie przepisy k.s.h. 

145. W jakich formach pracownicy spółki Europejskiej i jej przedsiębiorstw mogą uczestniczyć w funkcjonowaniu Spółki Europejskiej?

Zaangażowanie pracowników - rozumiane, jako zapewnienie prawa pracowników do informacji, konsultacji i uczestnictwa, umożliwiające im wywieranie wpływu na decyzje podejmowane w Spółce Europejskiej:

1. Informowanie - rozumiane, jako informowanie organu przedstawicielskiego lub, w razie niepowołania takiego organu, ustawionych w inny sposób przedstawicieli pracowników, w sprawach dotyczących SE oraz jej spółek zależnych i zakładów mających siedzibę w różnych państwach członkowskich, jak również w sprawach wykraczających poza uprawnienia organów spółek zależnych lub zakładów podejmujących decyzje w dawnych państwach członkowskich, w zakresie, formie i terminie umożliwiającym organowi przedstawicielskiemu lub ustanowionym w inny sposób przedstawicielom pracowników przeanalizowanie dostarczonych informacji i przygotowanie się do konsultacji właściwym organem SE.

2. Konsultacje- rozumiane, jako wymiana poglądów i podjęcie dialogu między organem przedstawicielskim lub ustanowionym w inny sposób przedstawicielami pracowników, a właściwym organem SE w zakresie, formie i terminie, umożliwiając wzięcie pod uwagę opinii wydanej po ich zakończeniu przy podejmowaniu decyzji w SE.

3. Uczestnictwo- rozumiane, jako wpływ organu przedstawicielskiego lub ustanowionych w inny sposób przedstawicieli pracowników na sprawy SE przez prawo wyboru lub wyznaczenia określonej liczby członków do rady nadzorczej albo rady administracyjnej SE albo prawo ich rekomendowania lub prawo sprzeciwiania się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków tych organów.

Powyższe reguły zaangażowania pracowników mogą zostać ustalone:

1. W drodze zawarcia porozumienia między specjalnym zespołem negocjacyjnym, a właściwymi organami spółek uczestniczących w tworzeniu SE

2. Przez przyjęcie reguł standardowych

146. Jak w UE motywowano potrzebę powołania do życie EZIG?

Celem EZIGU jest  promocja długotrwałej współpracy przedsiębiorców oraz pomoc przy przezwyciężaniu barier prawnych, podatkowych i psychologicznych powstałych przy tego rodzaju współpracy. Uczestnicy EZIG przy wskazanych powyżej działaniach zachowują prawną i gospodarczą niezależnośc. Tak więc celem EZIGU ma byc pomoc w rozwijaniu działalności gospodarczej jego uczestników, natomiast nie może byc to osiąganie zysku dla samego EZIG. Działalnośc gospodarcza EZIG, która ma byc prowadzona, powinna miec jedynie charakter akcesoryjny w stosunku do działalności członków zgrupowania. Nie oznacza to, że EZIG nie może wypracowac zysku, jednak nie może on byc osiągany na własny rachunek, lecz na rachunek uczestników.

147. Jaką formę prawną nadano EZIG utworzonemu i zarejestrowanemu w Polsce.

EZIG (Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych) - Konstrukcja prawna EZIG zbliżona jest do przyjętej w Kodeksie spółek handlowych konstrukcji prawnej spółki jawnej. Zgodnie zatem z przepisami rozporządzenia WE i ustawy o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej, do EZIG z siedzibą w Polsce mają zastosowanie przepisy o spółce jawnej. Na mocy tych przepisów EZIG jest ułomną osobą prawną. Do EZIG mają zastosowanie przepisy dotyczące spółki jawnej zawarte zarówno w K.s.h. jak i innych ustawach.

EZIG podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców (w Krajowym Rejestrze Sądowym) na zasadach określonych dla spółek jawnych. Istotną odmiennością w stosunku do spółki jawnej jest to, że do prowadzenia spraw i reprezentacji EZIG powołuje się osoby trzecie, którymi są zarządcy zgrupowania. Publikatorem właściwym do ogłoszeń pochodzących od EZIG jest Monitor Sądowy i Gospodarczy.

148. Podstawowe warunki utworzenia EZIG przewidziane w prawie unijnym.

Zgodnie z art. 4 EZIGR uczestnikami zgromadzenia mogą być tylko:

Spółki w rozumieniu art. 58 ust 2 TWE, jak również inne podmioty prawa pub. Lub prywatnego, zarząd główny lub siedziba we wspólnocie. Osoby fizyczne prowadzące działalność. Przemysłową, handlową, rzemieślniczą rolniczą, wolne zawody, inne

EZIG musi składać się co najmniej z

• Dwóch spółek lub innych podmiotów, wymienionych posiadających główny zarząd w różnych państwach członkowskich

• Dwóch os. Fizycznych, prowadzących swoją działalność w różnych państwach członkowskich

• Spółki lub innego podmiotu i os. Fizycznej z których pierwsza z nich ma zarząd gł. w jednym państwie członkowskim, a druga prowadzi główną działalność innym państwie członkowskim

• Zgrupowanie nie może zatrudnić więcej niż 500 osób

• Nie może sprawować bezpośrednio lub pośrednio zarządu lub kontroli nad działalnością własną uczestników lub działalnością innego przedsiębiorstwa

• Nie może posiadać w przedsiębiorstwie uczestnika , bezpośrednio lub pośrednio, z jakiego kol wiek tytułu lub akcji w jakiej kol wiek :posiadanie akcji lub udziałów w innym przedsiębiorstwie jest możliwe tylko o tyle ile jest to niezbędne dla celu zgrupowania

• Nie może być wykorzystywane przez spółkę w celu udzielania pożyczki

• Nie może być uczestnikiem innego europejskiego zgrupowania interesów gosp.

• Emitować papierów wartościowych drodze pub. Subskrypcji

Podstawą funkcjonowania EZIG i warunkiem jego powstania jest umowa EZIG. Minimalną treść umowy określa art. 5 EZIGR

• \nazwa zgrupowania +EZIG

• Siedziba

• Cel założenia

• Nazwę

• Czas trwania

• Podlega wpisowi do KRS

• Zarząd , ich dane, sposób działania

149 Jakie podmioty mają prawo uczestnictwa w EZIG przewidziane w prawie unijnym

Założycielami wszystkie podmioty. Wedlug naszych przepisów. Status spółki jawnej. Przepisy rozporządzenia RADY (EWG) nr. 2137/85 z 85'. Przepisy KSH + polska ustawa z 4 marca 2005. Wszystkie typy podmiotów -> spółka jawna: np: 2 polaków, 1 spółka Czeska, Skład mieszany... Mogą to być os. fiz. os. prawna, ułomne osoby prawne.

Mogą to być spółki prawa handlowego, spółdzielnie. Wszystkie podmioty, które mają możliwość zaistnienia w obrocie prawnym. W Polsce mirko i mali przedsiębiorcy, którzy chcą zaistnieć na rynku polskim i zagranicznym. Nic innego jak forma. Prawo uczestnictwa na rynkach UE.

150. Jakie organy przewidziano w EZIG dla prowadzenia jego spraw i reprezentacji w obrocie prawnym.

Bieżące sprawy ugrupowania prowadzą i ugrupowanie reprezentują zarządca (lub zarządcy) powołani w umowie lub później na podstawie decyzji członków zgrupowania. Zarządcą może być osoba fizyczna lub prawna. Jeżeli jest nim osoba prawna, to musi ona wyznaczyć, jako swojego przedstawiciela, co najmniej jedną osobę fizyczną. 

Do zarządców zgrupowania stosuje się odpowiednio art. 201-211 i 293-300 kodeksu spółek handlowych (art. 11 ustawy). Członkowie zgrupowania mają prawo do uzyskania od zarządzających informacji dotyczących działalności zgrupowania oraz do kontroli jego ksiąg i dokumentów handlowych. Najważniejsze decyzje dotyczące działalności zgrupowania (zmiana celu, zasad finansowania, umowy założycielskiej) wymagają jednomyślności jego członków. 

151. Podstawy finansowe rozpoczęcia przez EZIG działalności gospodarczej oraz zasady podziału osiągniętych z tego tytułu zysków i uczestnictwa w ponoszonych przez EZIG stratach.

Celem EZIGU jest pomoc w rozwijaniu działalności gospodarczej jego uczestników, natomiast nie może być to osiąganie zysku dla samego EZIG. Działalność gospodarcza EZIG, która może być prowadzona, powinna mieć jedynie akcesoryjny charakter w stosunku do działalności członków zgrupowania. Nie oznacza to, że EZIG nie może wypracowywać zysku. Jednak ten ostatni nie może być osiągany na własny rachunek, lecz na rachunek uczestników. Zyski wynikające z działalności grupowania uważa się za zyski jego uczestników i dzieli się pomiędzy nich w stosunku ustalonym w umowie zgrupowania lub - w braku jej postanowień - w częściach równych. Uczestniczy zgrupowania przyczyniają się do pokrycia nadwyżki wydatków nad wpływami w stosunku ustalonym w umowie zgrupowania lub - w braku jej postanowień- w częściach równych (art. 21 EZIGR).

Z dyżuru prof. Kędry : 151.Według polskich warunków. Wspólnicy wnoszą do spólki wkłady. Art 50 KSH, udziały kapitałowe są równoważnikiem wkładów wspólników. EZIG wkłady stanowią baze majątkową EZIG. W przypadku gdy osiąga zyski to co zasady, zyski dzielone są miedzy członków EZIG. Zyski są własnością [wkładów? wtf], dzielone są na zakończenie roku obrotowego. 4 marca 2005. Co do zasady proporcjonalnie do wartości wkładów wnoszonych. Wkłady pieniężne..... Po równo bez wzgldu na wartośc = polskie unormowania.

152 Pojęcie spółdzielni i ich rodzaje w świetle polskich unormowań prawnych.

Wg Ustawy o spółdzielniach z 16 września 1982

Art. 1. § 1. Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.

§ 2. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.

Rodzaje

- Spółdzielnia produkcji rolnej - Art. 138. Przedmiotem działalności rolniczej spółdzielni produkcyjnej jest prowadzenie wspólnego gospodarstwa rolnego oraz działalności na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych członków. Spółdzielnia może również prowadzić inną działalność gospodarczą.

- Spółdzielnie kółek rolniczych(usług rolniczych) - Art. 180. § 1. Przedmiotem gospodarczej działalności spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych) jest świadczenie usług dla rolnictwa i innych rodzajów usług wynikających z potrzeb środowiska wiejskiego.

§ 2. Spółdzielnia może również zajmować się wytwarzaniem środków i materiałów dla rolnictwa, przetwórstwem rolnym i produkcją rolną (prowadzeniem gospodarstwa rolnego).

§ 3. W wypadku gdy spółdzielnia zrzesza obok osób prawnych również osoby fizyczne i zajmuje się produkcją rolną (prowadzeniem gospodarstwa rolnego), a jej członkowie-osoby fizyczne mają według statutu wynikający z członkostwa obowiązek wnoszenia w całości lub części wkładów gruntowych i pieniężnych, to w braku odmiennych postanowień statutowych stosuje się do nich odpowiednio przepisy art. 142-145, 147-149, 151-154 i odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące rolniczych spółdzielni produkcyjnych.

Spółdzielnie pracy - Art. 181. Przedmiotem gospodarczej działalności spółdzielni pracy jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków.

Spółdzielnie mieszkaniowe

153 Sposoby nabycia członkowstwa w spółdzielni i przyczyny jego ustania

Sposoby nabycia członkowstwa to Art 15 do 17 ustawy o spółdzielniach czyli :

Art. 15. § 1. Spółdzielnia musi liczyć co najmniej dziesięciu członków, a spółdzielnia produkcji rolnej pięciu członków, o ile statut nie wymaga liczby większej.

§ 2. Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom określonym w statucie, chyba że ustawa stanowi inaczej.

§ 3. Ponadto statut może określać wypadki, w których dopuszczalne jest członkostwo osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub niemających tej zdolności. Osoby takie nie mogą być członkami organów spółdzielni. W walnym zgromadzeniu biorą one udział przez swoich przedstawicieli ustawowych.

§ 4. Członkami spółdzielni mogą być również osoby prawne, o ile statut nie stanowi inaczej.

§ 5. Spółdzielnia, której członkami w myśl statutu są wyłącznie osoby prawne, musi liczyć co najmniej trzech członków.

Art. 16. § 1. Warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością w formie pisemnej. Podpisana przez przystępującego do spółdzielni deklaracja powinna zawierać jego imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania, a jeżeli przystępujący jest osobą prawną - jej nazwę i siedzibę, ilość zadeklarowanych udziałów, dane dotyczące wkładów, jeżeli statut ich wnoszenie przewiduje, a także inne dane przewidziane w statucie.

§ 2. W formie pisemnej deklaruje się także dalsze udziały, jak i wszelkie zmiany danych zawartych w deklaracji.

§ 3. Członek może w deklaracji lub w odrębnym pisemnym oświadczeniu złożonym spółdzielni wskazać osobę, której spółdzielnia obowiązana jest po jego śmierci wypłacić udziały. Prawo z tego tytułu nie należy do spadku.

Art. 17. § 1. Założyciele spółdzielni, którzy podpisali statut, stają się członkami spółdzielni z chwilą jej zarejestrowania. Przystępujący do spółdzielni po jej zarejestrowaniu stają się członkami spółdzielni z chwilą przyjęcia ich przez spółdzielnię.

§ 2. Przyjęcie powinno być stwierdzone na deklaracji podpisem dwóch członków zarządu lub osób do tego przez zarząd upoważnionych z podaniem daty uchwały o przyjęciu. Obowiązuje to również przy zmianie danych dotyczących zadeklarowanych udziałów lub wkładów.

§ 3. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, uchwała w sprawie przyjęcia powinna być podjęta w ciągu miesiąca od dnia złożenia deklaracji. O uchwale o przyjęciu w poczet członków oraz o uchwale odmawiającej przyjęcia zainteresowany powinien być zawiadomiony pisemnie w ciągu dwóch tygodni od dnia jej powzięcia. Zawiadomienie o odmowie przyjęcia powinno zawierać uzasadnienie.

§ 4. Statut spółdzielni powinien wskazywać organ spółdzielni właściwy do przyjmowania członków. Jeżeli organem tym nie jest walne zgromadzenie, statut powinien wskazywać także organ, do którego służy odwołanie od decyzji odmawiającej przyjęcia, oraz określać terminy wniesienia i rozpatrzenia tego odwołania.

Utrata członkowstwa jest zawarta w Art 24 i 25 czyli:

Art. 24. § 1. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub zasadami współżycia społecznego. Statut powinien określać bliżej przyczyny wykluczenia.

§ 2. Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być pozbawiony członkostwa przez wykreślenie z rejestru członków spółdzielni. Statut powinien określać bliżej przyczyny wykreślenia.

§ 3. Wykluczenie lub wykreślenie staje się skuteczne z chwilą doręczenia członkowi zawiadomienia o wykluczeniu lub wykreśleniu wraz z uzasadnieniem. Zawiadomienia dokonuje się pisemnie; zawiadomienie zwrócone na skutek niezgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia.

§ 4. Wykluczenia lub wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza lub walne zgromadzenie spółdzielni. Organ podejmujący uchwałę w tej sprawie powinien wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka. Jeżeli statut przewiduje właściwość rady nadzorczej, wówczas wykluczony lub wykreślony członek ma prawo odwołać się od jej uchwały o wykluczeniu lub wykreśleniu do walnego zgromadzenia oraz być obecny na jego obradach przy rozpatrywaniu tego odwołania i je popierać. O terminie walnego zgromadzenia odwołujący się powinien być zawiadomiony pod wskazanym przez niego w odwołaniu adresem co najmniej na siedem dni przed tym terminem.

Art. 25. § 1. Członka zmarłego skreśla się z rejestru członków spółdzielni ze skutkiem od dnia, w którym nastąpiła śmierć. Osobę prawną będącą członkiem spółdzielni skreśla się z rejestru członków ze skutkiem od dnia jej ustania.

§ 2. Jeżeli zmarły członek pozostawił więcej niż jednego spadkobiercę, spadkobiercy powinni w celu wykonywania przechodzących na nich praw majątkowych zmarłego ustanowić wspólnego pełnomocnika lub wskazać zarządcę ustanowionego przez sąd przy odpowiednim zastosowaniu przepisów Kodeksu cywilnego o zarządzie rzeczą wspólną.

154. Podstawy majątkowe działalności spółdzielni i rodzaje środków służących realizacji jej celów

Majątek spółdzielni można podzielić na:

fundusz udziałowy - powstaje z wpłat udziałów członkowskich. W razie likwidacji spółdzielni, bądź ustania członkostwa, podlega on zwrotowi byłemu członkowi, chyba że został przeznaczony na pokrycie strat spółdzielni,

fundusz zasobowy - powstaje z wpisowego, części nadwyżki bilansowej i z innych źródeł. Jest niepodzielny i bezzwrotny

fundusz wkładów - istnieje tylko w niektórych spółdzielniach, które wymagają wniesienia wkładu (budowlanego, ziemi). Podlega zwrotowi i w odróżnieniu od poprzednich funduszy, nie uczestniczy w pokryciu straty.

155. Cele działalności gospodarczej spółdzielni

Celem istnienia spółdzielni jest prowadzenie wspólnej działalności gospodarczej w interesie zrzeszonych członków. Członkowie spółdzielni uczestniczą w pokrywaniu jej strat do wysokości zadeklarowanych udziałów i nie odpowiadają wobec wierzycieli spółdzielni za jej zobowiązania. Zysk z działalności spółdzielni nazywany jest nadwyżką bilansową i na koniec roku obrachunkowego wypłacany jest członkom spółdzielni proporcjonalnie do posiadanych przez nich udziałów.

156. Organy spółdzielni.

Organami spółdzielni są:

1) walne zgromadzenie- Walne zgromadzenie jest najwyższym organem spółdzielni. Członek może brać udział w walnym zgromadzeniu tylko osobiście, chyba, że ustawa stanowi inaczej. Osoby prawne będące członkami spółdzielni biorą udział w walnym zgromadzeniu przez ustanowionego w tym celu pełnomocnika. Każdy członek ma jeden głos bez względu na ilość posiadanych udziałów.

Do spraw zastrzeżonych dla walnego zgromadzenia należą:

1) uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej

2) rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i finansowych oraz udzielanie absolutorium członkom zarządu
3) podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat
4) podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości lub zbycia zakładu

5) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do innych organizacji gospodarczych oraz występowania z nich
6) oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć
podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się lub podziału spółdzielni oraz likwidacji spółdzielni
7) rozpatrywanie odwołań od uchwał rady
8) uchwalanie zmian statutu
9) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia lub wystąpienia spółdzielni ze związku
10) wybór delegatów na zjazd związku

2) rada nadzorcza- jest kolejnym obligatoryjnym organem w spółdzielni. Sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni. Rada składa się, co najmniej z trzech członków wybranych przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup członkowskich. Do rady mogą być wybierani wyłącznie członkowie spółdzielni. Kadencję rady określa statut. Przed upływem kadencji członek rady może być odwołany większością 2/3 głosów przez organ, który go wybrał.

Do zakresu działania rady należy:

1) uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i kulturalnej
2) nadzór i kontrola działalności spółdzielni poprzez
a) badanie okresowych sprawozdań oraz sprawozdań finansowych
b) dokonywanie okresowych ocen wykonania przez spółdzielnię jej zadań gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania przez spółdzielnię praw jej członków
c) przeprowadzanie kontroli nad sposobem załatwiania przez zarząd wniosków organów spółdzielni i jej członków
3) podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości oraz nabycia zakładu lub innej jednostki organizacyjnej
4) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do organizacji społecznych oraz występowania z nich
5) zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni
6) rozpatrywanie skarg na działalność zarządu
7) składanie walnemu zgromadzeniu sprawozdań zawierających w szczególności wyniki kontroli i ocenę sprawozdań finansowych
8) podejmowanie uchwał w sprawach czynności prawnych dokonywanych między spółdzielnią a członkiem zarządu lub dokonywanych przez spółdzielnię w interesie członka zarządu oraz reprezentowanie spółdzielni przy tych czynnościach, do reprezentowania spółdzielni wystarczy dwóch członków rady przez nią upoważnionych

3) zarząd - kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Podejmowanie decyzji niezastrzeżonych w ustawie lub statucie innym organom należy do zarządu. Skład i liczbę członków zarządu określa statut. Statut może przewidywać zarząd jednoosobowy, którym jest prezes, i ustalać wymagania, jakie powinna spełniać osoba wchodząca w skład zarządu lub prezes w zarządzie jednoosobowym. Członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie. Odwołanie wymaga pisemnego uzasadnienia. Jeżeli statut tak stanowi, członek zarządu wybierany przez walne zgromadzenie może być zawieszony w czynnościach przez radę, o ile jego działalność jest sprzeczna z przepisami prawa lub statutu. Z członkami zarządu zatrudnianymi w spółdzielni rada spółdzielni nawiązuje stosunek pracy na podstawie umowy o pracę albo powołania. Zarząd może udzielić jednemu z członków zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni lub jej wyodrębnionej organizacyjnie i gospodarczo jednostki, a także pełnomocnictwa do dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych.

4) w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli zebrania grup członkowskich - W spółdzielniach, w których walne zgromadzenie zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli, organami tych spółdzielni są także zebrania grup członkowskich. Zasady podziału członków na grupy członkowskie i zasady działania tych zebrań określa statut.
Do uprawnień zebrań grup członkowskich należy
1) wybieranie i odwoływanie przedstawicieli na zebranie przedstawicieli
2) wybieranie i odwoływanie członków rady spółdzielni, jeśli statut tak stanowi
3) rozpatrywanie spraw, które mają być przedmiotem obrad najbliższego zebrania przedstawicieli, i zgłaszanie swoich wniosków w tych sprawach
4) rozpatrywanie okresowych sprawozdań rady i zarządu
5) wyrażanie swojej opinii i zgłaszanie do właściwych organów spółdzielni wniosków w sprawach spółdzielni, a zwłaszcza we wspólnych sprawach członków wchodzących w skład zebrania grupy.

157. Przyczyny rozwiązywania i likwidacji spółdzielni.

Przyczyny likwidacji spółdzielni

Istnieją dwie przyczyny powodujące likwidację: ustawowe i statutowe.

W pierwszej grupie możemy wyróżnić przyczyny obligatoryjne i fakultatywne. Przesłankami obligatoryjnymi są: upływ czasu, na jaki w myśl statutu utworzono spółdzielnię, oraz zmniejszenie się liczby członków wskazanej w statucie lub w ustawie, jeżeli spółdzielnia w terminie jednego roku nie zwiększy liczby członków do wymaganej wielkości. W drugim przypadku, jeżeli status nie podwyższył minimalnego progu członków spółdzielni, spółdzielnia powinna zostać zlikwidowana, jeżeli liczba ta w ciągu roku nie zostanie uzupełniona do 10(osoby fizyczne), 3(osoby prawne), 5 (spółdzielnie produkcji rolnej i spółdzielnie socjalne), 10 (spółdzielnie osób fizycznych i prawnych). Do fakultatywnych przyczyn zaliczyć można likwidację wskutek zgodny uchwały walnych zgromadzeń, które zapadają większością ¾ głosów przy obecności, co najmniej 50% uprawnionych do głosowania na dwóch kolejno po sobie następujących walnych zgromadzeniach odbytych w odstępstwie, co najmniej 2 tygodni. Związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona (albo Krajowa Rada Spółdzielcza, gdy spółdzielnia nie jest zrzeszona), ma prawo podjęcia uchwały o postawieniu spółdzielni w stan likwidacji, jeżeli: działalność spółdzielni wskazuje rażące i uporczywe naruszenia prawa lub postanowień statutu, gdy spółdzielnia została zarejestrowana naruszeniami prawa oraz gdy spółdzielnia, co najmniej od roku nie prowadzi działalności gospodarczej. Przesłanki te musza występować łącznie. Jeżeli spółdzielnia nie rozpoczęła działalności gospodarczej w ciągu roku od nią jej zarejestrowania i nie posiada majątku może ulec wykreśleniu z KRS na wniosek związku rewizyjnego. Likwidatorem może być osoba fizyczna, jak i osoba prawna.

Przyczyny ogłoszenia upadłości spółdzielni

Przesłanką ogłoszenia upadłości spółki jest stan jej niewypłacalności, tj., gdy nie jest ona w stanie spłacić swoich długów. Sytuacja powstaje, gdy spółdzielnia nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań. Dłużnika- spółdzielnię uważa się za niewypłacalnego, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Wówczas zarząd powinien zwołać walne zgromadzenie temu poświęcone. Walne zgromadzenie może wskazać środki umożliwiające wyjście ze stanu niewypłacalności i podjąć uchwałę o jej dalszym istnieniu. Jeżeli walne zgromadzenie podejmie uchwałę o postawieniu spółdzielni w stan upadłości, zarząd ma obowiązek niezwłocznie zgłosić do sadu wniosek o ogłoszenie upadłości. Po zakończeniu postępowania upadłościowego syndyk upadłości zgłasza do sądu rejestrowego wniosek o wykreślenie spółdzielni z KRS.

158. Podstawy prawne i warunki powoływania Spółdzielni Europejskiej?

Zgodnie z art. 2 ust. 1 SCER, spółdzielni europejskiej może zostać Utworzona, przez co najmniej 5 osób fizycznych, zamieszkałych, w co najmniej dwóch Państwach Członkowskich. Przez łącznie 5 osób fizycznych i spółek, względnie innych osób prawnych prawa publicznego lub prywatnego, utworzonych na podstawie przepisów prawa Państwa Członkowskiego, które mają miejsce zamieszkania, w co najmniej 2 różnych Państwach Członkowskich, względnie podlegają prawu, co najmniej dwóch różnych Państw Członkowskich. Przez spółki, względnie osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego, utworzone na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, podlegające prawu, co najmniej dwóch różnych Państw Członkowskich. Przez połączenie się spółdzielni utworzonych na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, posiadających siedziby statutowe i główny zarząd na terenie Wspólnoty, pod warunkiem, że co najmniej dwie z nich podlegają prawu różnych Państw Członkowskich. Przez przekształcenie spółdzielni utworzonej na podstawie prawa Państwa Członkowskiego, posiadającej swoją siedzibę statutową i główny zarząd na terenie Wspólnoty, jeżeli co najmniej od dwóch lat posiada ona podmiot zależny lub zakład podlegające prawu innego Państwa Członkowskiego.

Podstawy prawne:

Rozporządzenie Rady 1435/2003 z 22 lipca w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (Dz. Urz. UE L 207 z 18 sierpnia 2003 roku)

Dyrektywa Rady 2003/72/WE z 22 lipca 2003 roku uzupełniająca statut spółdzielni europejskiej w odniesieniu do uczestnictwa pracowników (Dz. Urz. UE L 201 z 18 sierpnia 2003 roku)

Ustawa z dnia 22 lipca 2006 o spółdzielni europejskiej (Dz. U. z dnia 22 sierpnia 2006 r.)

159. Cele powoływania Spółdzielni Europejskiej i sposoby nabywania w niej członkowstwa.

Wprowadzenie Spółek Europejskich do obrotu prawnego ma umożliwić tworzenie spółdzielni przez osoby fizyczne zamieszkałe w różnych państwach członkowskich lub osoby prawne założone według praw różnych państw członkowskich. Regulacja pozwala także na zakładanie Spółdzielni Europejskich przez połączenie dwóch istniejących spółdzielni lub przekształcenie istniejącej spółdzielni krajowej w nową formę, w ramach, której spółdzielnia ta ma siedzibę w jednym państwie członkowskim a zakład lub filie poza jego granicami.

Uzyskanie członkostwa w spółdzielni europejskiej wymaga zgody organu zarządzającego lub organu administrującego. Na odmowę przyjęcia służy odwołanie do walnego zgromadzenia

- członkostwo mogą uzyskać zarówno osoby fizyczne jak i prawne, chyba, że statut stanowi inaczej - statut może uzależniać uzyskanie członkostwa od spełnienia innych jeszcze warunków, w szczególności od: pokrycia minimalnego udziału w kapitale, spełnienia warunków związanych z przedmiotem działalności SE.

160.Organy Spółdzielni europejskiej ich podstawowe funkcje

Ustawa przewiduje układ organów Spółdzielni Europejskiej(SCE) obejmujący walne zgromadzenie oraz do obligatoryjnego wyboru w statucie jeden z dwóch systemów zarządzania :

System dualistyczny w którym następuje rozdzielenie funkcji kierowniczych i kontrolnych ; funkcje kierownicze wykonuje zarząd, funkcje kontrolne należą do rady nadzorczej .

System monistyczny w którym funkcje kierownicze i kontrolne sprawuje jeden organ administracyjny.

W systemie dualistycznym zarząd kieruje działalnością SCE i reprezentuje ją w czynnościach z osobami trzecimi. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza mogą nimi być tylko i wyłącznie osoby fizyczne.

Rada nadzorcza kontruje wykonywanie obowiązków przez zarząd oraz reprezentuje SCE w czynnościach dokonywanych z zarządem lub jego członkami. Członkowie rady nadzorczej są powoływani i odwoływani przez walne zgromadzenie z tym że członkowie pierwszej rady mogą być powołani w statucie, składa się ona z co najmniej trzech członków. Rada Nadzorcza może żądać od zarządu wszelkich informacji nie zbędnych do wykonywania funkcji kontrolnych.

W systemie monistycznym organ administracyjny kieruje działalnością SCE oraz ją reprezentuje w czynnością z osobami trzecimi. Prawo krajowe może stanowić że dyrektor zarządzający ponosi odpowiedzialność za kierowanie bieżąca działalnością na takich samych zasadach jak w spółdzielniach.

161. Rola przedstawicieli pracowników w funkcjonowaniu spółdzielni Europejskiej

Zgodnie z art. 17 preambuły do rozporządzenia SCE zasady uczestnictwa pracowników w europejskiej spółdzielni zostały ustanowione w dyrektywie WE 2003/72. Przede wszystkim, uwzględnienie wymagań wynikających z dyrektywy stanowi warunek rejestracji SCE, albo gdy zespól negocjacyjny reprezentujący pracowników podjął decyzje o niepodejmowaniu negocjacji lub o zakończeniu negocjacji już rozpoczętych oraz o stosowaniu przepisów dotyczących informowani i konsultacji pracowników obowiązujących w państwach członkowskich, w których SCE zatrudnia pracowników, bądź też okres przeznaczony na negocjacje dobiegł końca a nie zostało zawarte porozumienie. Także statut SCE nie może być sprzeczny z uzgodnieniami dotyczącymi pracowników.

162.Możliwości i warunki zmiany siedziby Spółdzielni Europejskiej

Transgraniczny charakter SCE powoduje że ustawa szczegółowo określa dopuszczalność i procedurę przeniesienia siedziby SCE. Spółdzielnia może przenieść swoja siedzibę statutową do innego państwa członkowskiego bez potrzeby jej likwidacji i ponownego zakładania.

Szczegółowe uregulowania dotyczące przeniesienia siedziby przewidują rozbudowane obowiązki SCE, których celem jest ochrona interesów członków, wierzycieli oraz posiadaczy innych praw. Chodzi tu w pierwszym rzędzie o sporządzenie planu przeniesienia oraz sprawozdania w sprawie przecenia, w którym wyjaśnia się i uzasadnia prawne oraz ekonomiczne aspekty przeniesienia, a także przedstawia jego konsekwencje dla członków, wierzycieli, pracowników oraz innych osób uprawnionych względem SCE, i związane z tym obowiązki informacyjne, a ponad to zabezpieczenie realizacji zobowiązań prywatnych i publiczno-prawnych, które musi być urzędowo poświadczone.

163. Przyczyny rozwiązania spółdzielni europejskiej

Rozwiązanie spółdzielni może nastąpić na podstawie : orzeczenia sądu lub właściwego organu administracji państwa siedziby SCE na wniosek każdej osoby mającej interes prawny lub właściwego organu władzy w razie naruszenia procedur tworzenia SCE lub przepisów regulujących wysokość kapitału, bądź w wypadku polaczenia spółdzielni bez dopełnienia obowiązku badania zgodności połączenia z prawem. Sąd lub organ mogą udzielić SCE termin do usunięcia uchybień. W razie nie usunięcia braków w wyznaczonym terminie, dochodzi do rozwiązania SCE

164. Rodzaje zmian własnościowych w polskich warunkach ustrojowych po roku 1989.

Po Okrągłym Stole i wyborach w 1989 roku, Polska weszła w okres transformacji wolnorynkowej. Aby sprostać światowej konkurencji kolejne rządy (Ministerstwo Skarbu Państwa, utworzone 1 października 1996) rozpoczęły akcję prywatyzacji.  W rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji prywatyzacja polega na: zbywaniu akcji i udziałów będących własnością Skarbu Państwa.
W Polsce po roku 1989 prywatyzacja przyjęła następujące formy:

Prywatyzacja kapitałowa( pośrednia) Polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Sposób ten dotyczy głównie dużych przedsiębiorstw działalności nierolniczej. Mogą brać w niej udział pracownicy, menedżerowie, krajowi i zagraniczni inwestorzy oraz wszyscy kupujący akcje oferowane do publicznej sprzedaży.

Likwidacja przedsiębiorstw państwowych gospodarki rolnej. Polega na przejęciu ich majątku przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. Celem jest restrukturyzacja i prywatyzacja w trybie sprzedaży, wniesienie do spółki lub oddanie w odpłatne użytkowanie. Budżet państwa w tym przypadku nie osiąga żadnych przychodów ( zniknęło 1600 PGR)

Prywatyzacja bezpośrednia. Jest to sprzedaż przedsiębiorstwa, wniesienie go do powstającej spółki lub oddanie w leasing. Metoda ta stosowana jest w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw o złej kondycji. Polega na rozporządzeniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego przez:
1) sprzedaż przedsiębiorstwa,
2) wniesienie przedsiębiorstwa do spółki
3) oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.

Program Powszechnej Prywatyzacji ( zainicjowana przez L. Wałęsę) - to realizowany od grudnia 1994 roku do 1998 roku, rządowy program przekształcenia 512 przedsiębiorstw państwowych w spółki prawa handlowego (spółki akcyjne) przy udziale ok. 27 mln dorosłych obywateli Polski. Głównym celem Programu było umożliwienie państwowym przedsiębiorstwom dostępu do szerszych rynków zbytu, kapitału oraz nowszych technologii. Dzięki temu miała zostać polepszona konkurencyjność oraz efektywność ich działania. Powstało 15 Narodowych Funduszy Inwestycyjnych, których majątkiem miały zarządzać polskie i zagraniczne firmy konsultingowe, banki komercyjne oraz konsorcja wybrane metodą przetargu.(Dopuszczono funkcjonowanie na rynku)

Prywatyzacja w Polsce wiązała się często ze sprzedażą mienia zagranicznym właścicielom. Największe polskie firmy, jak monopolistyczny operator telekomunikacyjny, czy wiele banków trafiło w ręce kapitału zagranicznego( ok.91 banków). Dzięki restrukturyzacji nowe prywatne przedsiębiorstwa przetrwały na rynku, ale kosztem wzrostu bezrobocia. Sprywatyzowane sektory gospodarki zaczęły osiągać zyski i wpłacać do budżetu podatki.

165. Podstawy prawne zmian własnościowych w polskich warunkach ustrojowych po roku 1989.

1. ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji.

166. Pojęcie i rodzaje przedsiębiorstw państwowych.

Ustawa z 25.09.1981r. o przedsiębiorstwach państwowych - art.1:

Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą, posiadającym osobowość prawną. (znaczenie podmiotowe), w trakcie przekształceń organizacyjnych, tj. likwidacji, prywatyzacji, itp. Pojęcie przedsiębiorstwa rozumiane jest w kontekście przedmiotowym. Przedsiębiorstwo państwowe jest przedsiębiorcą

Rodzaje :

1) działające na zasadach ogólnych - Najszerszy zakres ich samodzielności i samorządności
2) przedsiębiorstwa użyteczności publicznej Te, które maja na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności ( komunikacja miejska, inżynieria sanitarna, zaopatrzenia ludności w energia sanitarna, gazowa i cieplna). Cel utworzenia przedsiębiorstw użyteczności publicznej został określony wyraźnie jako cel niekoniecznie zarobkowy
3) działające na podstawie przepisów szczególnych
Przedsiębiorstwa podległe Ministrowi Obrony Narodowej oraz ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych i NBP, wykonujące w całości lub w przeważającej części zadania na potrzeby obronności i bezpieczeństwa Państwa.

4) do których stosuje się tylko w ograniczonym zakresie przepisy PPU
5) tworzone przez naczelne i centralne organy administracji państwowej oraz przez NBP i banki państwowe

Sposób ich tworzenia opiera się na centralizacji tworzenia przedsiębiorstw państwowych. Tworzone mogą być one przez:

a) naczelne organy administracji państwowej

b) centralne organy administracji państwowej

c) NBP

d) banki państwowe

6) jednozakładowe i wielozakładowe

Różnią się między sobą strukturą organizacyjną

7) międzynarodowe (mieszane)

Podstawy ich tworzenia i likwidowania oraz zasady działania ustalane w drodze porozumień i umów z rządami innych państw.

8) przedsiębiorstwa, których statut podlega lub nie zatwierdzeniu

Istnieje konieczność zatwierdzania statutów takich przedsiębiorstw państwowych, jak:

a) użyteczności publicznej

b) handlu zagranicznego

c) stacji radiowych i telewizyjnych, przemysłu teleelektronicznego, transportu samochodowego i budownictwa łączności

d) Państwowej Komunikacji Samochodowej oraz zakładów naprawczych taboru kolejowego

9) przedsiębiorstwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa

167. Cechy specyficzne i zadania przedsiębiorstw państwowych użyteczności publicznej.

przedsiębiorstwa użyteczności publicznej- te, które maja na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności ,Cel utworzenia przedsiębiorstw użyteczności publicznej został określony wyraźnie jako cel niekoniecznie zarobkowy.

Zadania : Produkcja lub świadczenie usług- zakres:

-komunikacja miejska,
-inżynieria sanitarna,
- zaopatrzenia ludności w energię sanitarną, gazową i cieplną
- zarząd państwowymi zasobami lokalowymi
-zarząd państwowymi terenami zielonymi
- usługi pogrzebowe i utrzymanie urządzeń cmentarnych
- usługi kulturalne

168. Istota komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego.

Zgodnie z art.1 ust.1 KomPrywU, komercjalizacja polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę. Oznacza to, że nie powstaje nowy podmiot, nie dochodzi także do zmiany stosunków własnościowych. Sens komercjalizacji sprowadza się do zmiany formy zarządu publicznego w prowadzeniu przez państwo działalności gospodarczej na formę zarządu prywatnoprawnego.

W wyniku komercjalizacji powstaje spółka prawa handlowego, w stosunku do której Skarb Państwa dysponuje wyłącznymi uprawnieniami właścicielskimi. Przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę stanowi transformację państwowej osoby prawnej.

W następstwie komercjalizacji powstała spółka wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było przedsiębiorstwo, bez względu na ich charakter. Oznacza to, że spółka staje się następcą prawnym pod tytułem ogólnym, czyli obejmuje uprawnienia tego przedsiębiorstwa z tytułu umów i innych zdarzeń prawnych, a także odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania, których dłużnikiem było przedsiębiorstwo.

Komercjalizacja przedsiębiorstwa państwowego dokonywana jest przez ministra właściwego ds. Skarbu Państwa. Stanowi on pośredni etap do prywatyzacji przedsiębiorstwa.

Prawo do wystąpienia z wnioskiem dokonania komercjalizacji mają następujące podmioty:

1. organ założycielski,

2. dyrektor przedsiębiorstwa i rada pracownicza (łącznie),

3. organ wykonawczy j.s.t, na obszarze którego znajduje się siedziba przedsiębiorstwa państwowego, na podstawie uchwały organu stanowiącego.

Sporządzenie aktu komercjalizacji stanowi podstawę powstania spółki i jednocześnie ustania przedsiębiorstwa państwowego.

169. Podstawowe cechy prywatyzacji pośredniej w świetle aktualnego stanu prawnego.

Prywatyzacja pośrednia sprowadza się do darowizny części akcji (udziałów) pracownikom, rolnikom i rybakom i zbyciu pozostałej części osobom trzecim. Zbycie akcji lub udziałów spółki dokonuje minister właściwy ds. Skarbu Państwa wyłącznie w trybie publicznym, tzn.:

1. przetargu,

2. oferty ogłoszonej publicznie,

3. rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia,

4. przyjęcia oferty przez podmiot ogłaszający wezwanie,

5. aukcji ogłoszonej publicznie, jeżeli przedmiotem zbycia są akcje spółki, w której Skarb Państwa posiada nie więcej niż 10 % kapitału zakładowego, a cena sprzedaży nie jest niższa od wartości księgowej akcji.

Zbycie akcji w toku prywatyzacji pośredniej odbywa się na rzecz dwóch kategorii podmiotów:

1. osób trzecich,

2. uprawnionych pracowników, którzy otrzymują akcje lub udziały w drodze darowizny.

Prawo do nieodpłatnego nabycia akcji jest przedmiotem dziedziczenia.

170. Organizacje o ubocznych celach gospodarczych jako przedsiębiorcy i ich zadania w świetle ustawy o działalności pożytku publicznego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy, działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. Organizacjami pozarządowymi są zaś niebędące jednostkami sektora finansów publicznych (w rozumieniu przepisów o finansach publicznych) i niedziałające w celu osiągnięcia zysku osoby prawne lub jednostki nie mające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia (art. 3 ust. 2 ustawy).

Do OUCG jako przedsiębiorców należą więc:

- fundacje,

- stowarzyszenia i ich związki,

- organizacje rolnicze (t.j. kółka rolnicze, rolnicze zrzeszenia branżowe i ich związki),

- cechy i izby rzemieślnicze,

- Związek Rzemiosła Polskiego,

- zrzeszenia handlu, usług czy transportu oraz ich ogólnokrajowe reprezentacje,

- związki i zrzeszenia międzybranżowe,

- związki zawodowe (i ich jednostki mające osobowość prawną),

- związki pracodawców (i ich federacje oraz konfederacje),

- związki sportowe i polskie związki sportowe,

- jednostki niemające osobowości prawnej, np. nie rejestrowane w KRS stowarzyszenia zwykłe, uczelniane organizacje studenckie czy koła gospodyń wiejskich.

Do zadań OUCG w świetle ustawy o działalności pożytku publicznego należą zadania w zakresie:

 pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;

 zapewnienia zorganizowanej opieki byłym żołnierzom zawodowym, którzy uzyskali uprawnienie do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, inwalidom wojennym i wojskowym oraz kombatantom;

 działalności charytatywnej;

 podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;

 działalności na rzecz mniejszości narodowych;

 ochrony i promocji zdrowia;

 działania na rzecz osób niepełnosprawnych;

 promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;

 upowszechniania i ochrony praw kobiet i mężczyzn;

 działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;

 działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;

 nauki, edukacji, oświaty i wychowania;

 krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży;

 kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji;

 upowszechniania kultury fizycznej i sportu;

 ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;

 porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym;

 upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa;

 upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;

 ratownictwa i ochrony ludności;

 pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą;

 upowszechniania i ochrony praw konsumentów;

 działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;

 promocji i organizacji wolontariatu;

 działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe.

171. Ustrój prawny i funkcje stowarzyszeń jako przedsiębiorców o ubocznych celach gospodarczych.

Stowarzyszenie może być utworzone przez obywateli polskich, którzy mają pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie są pozbawieni praw publicznych. Stowarzyszenie może być utworzone przez co najmniej 15 osób fizycznych, które uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski.

Podstawą prawną działania stowarzyszeń jest ustawa z dnia 7 kwietnia 1989r. Prawo o stowarzyszeniach, która zastąpiła rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 27 października 1932r. które zawierało regulacje nieprzystające do dokonujących się zmian ustrojowych.

Legalna definicja stowarzyszenia zawarta w art. 2 ust. 1 ustawy, charakteryzuje stowarzyszenie jako:

-dobrowolne,

-samorządne,

-trwałe zrzeszenie,

-mające niezarobkowy charakter.

Dobrowolność stowarzyszania oznacza brak prawnego przymusu zakładania i przynależności do stowarzyszeń, z czym wiąże się ujęty wprost w art. 6 ust. 1 ustawy zakaz bezwzględnego posłuszeństwa członków stowarzyszenia wobec jego władz.

Samorządność to swoboda kształtowania struktury organizacyjnej, kryteriów członkostwa czy wyznaczania sobie zadań.

Wymóg trwałości pozwala z kolei na kwalifikację stowarzyszeń jako organizacji realizujących zadania długoterminowe.

Charakter niezarobkowy jest elementem, który w sposób najbardziej wyraźny odróżnia stowarzyszenia od innych organizacji regulowanych przez prawo handlowe czy cywilne. Fakt, iż stowarzyszenie jest zrzeszeniem o charakterze niezarobkowym nie pozostaje jednak w sprzeczności z możliwością prowadzenia przez stowarzyszenia działalności gospodarczej przynoszącej zyski. Wymóg ten oznacza, że ewentualne zyski muszą być przekazywane na realizację celów statutowych, nie natomiast dzielone między członków stowarzyszenia.

Na podstawie kryterium podmiotowego wyróżnić można:

1. stowarzyszenia osób fizycznych,

2. stowarzyszenia gmin, które zakładają je w celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów.'

Ze względu na kryterium posiadania osobowości prawnej, stowarzyszenia dzielą się na:

1. stowarzyszenia zarejestrowane (sensu stricto),

2. stowarzyszenia zwykłe.

Organy stowarzyszenia są powoływane po rejestracji stowarzyszenia. Są to:

1. WALNE ZEBRANIE członków (delegatów) - organ kolegialny jako organ najwyższy,

2. Zarząd-kieruje stowarzyszeniem i reprezentuje je na zewnątrz,

3. Organ kontroli - statut winien określać zasady jego działania czyli zasadę podejmowania uchwał, liczebność, sposób funkcjonowania, relację z innymi organami, nazwę.

Prawo o stowarzyszeniach zajmuje się aspektami formalnymi i organizacyjnymi powstawania i funkcjonowania stowarzyszeń, a nie uprawnieniami jakie one posiadają. Zgodnie z ustawowym ujęciem wolności zrzeszania się „nikogo nie można zmuszać do udziału w stowarzyszeniach lub ograniczać jego prawa do wystąpienia ze stowarzyszenia”, a także „nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do stowarzyszenia albo pozostawania poza nim”.

172. tworzenie stowarzyszenia i uzyskiwanie członkostwa

Zasadą jest, że stowarzyszenie mogą być tworzone przez obywateli polskich, którym przysługuje pełna zdolność do czynności prawnych, i osoby te nie są pozbawione praw publicznych. Wyjątkowo stowarzyszenia mogą tworzyć małoletni w dwóch grupach 16-18 lat i poniżej 16. roku życia

Tworzenie stowarzyszeń jest pierwotnym sposobem nabycia członkowstawa i ograniczone jest dla obywateli polskich, mających pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawionych praw publicznych. Natomiast późniejsze nabywanie członkostwa w stowarzyszeniu dopuszczalne jest dla szerszego kręgu podmiotów.

Członkostwo w stowarzyszeniu można osiągnąć w dwojaki sposób:

- przez uzyskanie statusu członka w drodze zarejestrowania stowarzyszenia

- lub przez przystąpienie do stowarzyszenia.

173. organy stowarzyszenia

Prawo o stowarzyszeniach przewiduje obligatoryjnie organy:

1) walne zebranie członków (walne zebranie delegatów);

2) organ kontroli;

3) zarząd.

Ponadto statut stowarzyszenia może przewidywać powołanie organów fakultatywnych.

174 prowadzenie spraw, reprezentacja i reguly podejmowania uchwal w stowarzyszeniu

Prowadzenie spraw i reprezentowanie stowarzyszenia należy do kompetencji zarządu. Potwierdza to pośrednio art. 36 ust. 1 PrStow.

Podejmowanie uchwał w stowarzyszeniu należy zaś do kompetencji walnego zebrania członków stowarzyszenia. Przy podejmowaniu tych uchwał obowiązuje (jak w każdym organie kolegialnym) zasada majoryzacji, polegająca na tym, że wola większości decyduje wbrew woli mniejszości.

175. warunki podejmowania i prowadzenia dzialanosci gospodarczej przez stowazyszenie.

Artykuł 34 PrStow dopuszcza prowadzenie działalności gospodarczej przez stowarzyszenie, ale po spełnieniu określonych warunków. Należą do nich:

1. działalność prowadzona musi być na zasadach ogólnych, określonych w odrębnych przepisach

2. dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia służyć może tylko realizacji celów statutowych,

3. dochód nie może być przeznaczony do podziału między członków stowarzyszenia

Prowadzenie działalności gospodarczej przez stowarzyszenie opiera się na zasadach ogólnych. Stowarzyszenia mogą prowadzić działalność gospodarczą, ale tylko z przeznaczeniem dochodu na cele statutowe. Warto zaznaczyć, że celem statutowym stowarzyszenia nie może być zysk.

Podejmując działalność gospodarczą stowarzyszenie powinno być wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS. Prowadząc działalność gospodarczą i prowadząc przedsiębiorstwo może ono udzielać prokury.

176. Pojęcie i tryb fundacji.

Postawą działalności fundacji jest ustawa o fundacjach.

Fundacja jest osobą prawną typu zakładowego, której substratem jest określony majątek. Wskazując na najistotniejsze cechy fundacji wyróżniające ją jako specyficzną grupę osób prawnych, należy wskazać realizację celów publicznych, wskazywanych przez fundatora, na rzecz nieograniczonego kręgu odbiorców. Elementami konstytutywnym fundacji są: majątek, cel publiczny struktura organizacyjna niemająca korporacyjnego charakteru, która jest wyposażona w osobowość prawną.

Z trybu tworzenia fundacji, możemy podzielić fundacje na:

- fundacje prawa prywatnego

- fundacje prawa publicznego.

Te pierwsze tworzone są na podstawie przepisów prawa prywatnego tj w drodze czynności prawnych, natomiast druga grupa fundacji tworzona jest na podstawie ustaw lub aktów administracyjnych.

Z punktu widzenia prowadzonej przez fundacje działalności gospodarczej możemy dokonać podziału na fundacje non profit i not for profit.

W pierwszym przypadku działalność non profit związana jest z wewnętrznym statutowym zakazem prowadzenia działalności gospodarczej albo z brakiem stosownych przepisów w statucie. W konsekwencji fundacje non profit nie mogą prowadzić działalności gospodarczej, a ich majątek tworzony jest w inny sposób. Podjęcie działalności gospodarczej wymaga wpisania do rejestru przedsiębiorców KRS.

Fundacje not for profit mogą prowadzić działalność gospodarczą po spełnieniu określonych warunków, ale wszelkie środki uzyskane w ten sposób muszą być przeznaczone na działalności ustawową.

177. Procedura tworzenia fundacji i ich podstawowe cele.

Powstanie fundacji wiąże się z wieloma czynnościami faktycznymi i prawnymi.

Do utworzenia fundacji może dojść tylko po dokonaniu następujących czynności:

- oświadczeniu aktu fundacyjnego

- uchwaleniu statutu,

- wpisaniu do KRS.

Fundacji nie może tworzyć Skarb Państwa.

Akt fundacyjny jest aktem woli, będącym z elementów kreujących fundację. Powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Akt ten nie tworzy fundacji, ale jest oświadczeniem zmierzającym do jej utworzenia. Elementami przedmiotowo istotnymi aktu fundacyjnego są:

- wola utworzenia fundacji,

- określenie celu fundacji,

- określenie majątku przeznaczonego na realizację celów.

Tylko zaistnienie wszystkich przesłanek powoduje, że akt fundacyjny spełnia wymogi formalne i materialne. Akt fundacyjny może być dokonany inter vivos (między żyjącymi) lub mortus causa (na wypadek śmierci). W przypadku inter vivos dopóki fundator żyje, może on zmienić cele fundacji. Poza tym fundator może dopuścić zmianę celu np. przez organy fundacji, po spełnieniu warunków określonych w statucie.

Status fundacji trzeba wyraźnie oddzielić od aktu fundacyjnego. Statut jest obok ustawy wyznacznikiem zdolności prawnej fundacji. Ustawa nie wskazuje na żadną szczególną formę, wydaje się, że powinien mieć formę pisemną, choćby, dlatego, że musi być dołączony do wniosku o wpis do rejestru. Wyjątkowo fundator może odstąpić od osobistego ustalania statutu i upoważnić do tego inną osobę fizyczna lub prawną. Wyróżniamy elementy podmiotowo istotne statutu:

- nazwa(firma, jeżeli fundacja prowadzi przedsiębiorstwo w ramach prowadzonej działalności gospodarczej)

- siedziba,

- majątek,

- cele,

- zasady, formy, zakres działalności fundacji,

- skład i organizacja zarządu, jego sposób powołania,

- prawa i obowiązki członków zarządu.

Aktem kończącym powstanie fundacji jest wpis do rejestru. Fundacje wpisywane są do KRS, do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Jeżeli fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą, powinna zostać wpisana również do rejestru przedsiębiorców. Wpis do rejestru ma charakter konstytutywny i z tą chwilą powstaje osoba prawna.

Cel fundacji określony jest społecznie lub gospodarczo użyteczny, zgodny z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej.

Przykładowo niektóre cele społeczne lub gospodarczo użyteczne, należą do nich: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska i opieka nad zabytkami itd.

Możemy przyjąć podział fundacji na:

- publiczne

- prywatne.

Kryterium podziału jest tu cel, w jakim może być ona utworzona.

178. Prowadzenie spraw, reprezentacja i podejmowanie uchwał w fundacji.

Fundacja działa przez organy. Art. 10 ustawy o fundacjach przewiduje tylko jeden organ obligatoryjny fundacji i jest nim zarząd. Możemy wyróżnić także organy fakultatywne i są to te organy, których utworzenie jest możliwe, ale nie jest obowiązkowe i zależy od woli fundatora. Najczęściej są to: rady fundacji, rady fundatorów, rady nadzorcze, komisje, itd.

Zarząd oraz inne organy mogą być jednoosobowe i kolegialne. Jeżeli zarząd jest jedynym organem, posiada pełnię kompetencji zarządzająco - reprezentacyjnych, uchwałodawczych, itd. Jego kompetencje mogą być ograniczone przez podmioty zewnętrzne w ramach nadzoru. Jeżeli jest więcej niż jeden organ to obowiązuje zasada domniemania kompetencji. Oznacza to, że kompetencje pozostałych organów powinny być wymienione enumeratywnie, natomiast wszystko, co nie jest zastrzeżone dla tych organów, należy do kompetencji zarządu.

Zgodnie z art. 10 ustawy o fundacjach zarząd fundacji kieruje jej działalnością oraz reprezentuje fundację na zewnątrz. Fundacja może być poza tym reprezentowana przez pełnomocników lub przedstawicieli ustawowych (np. kuratora, zarządcę przymusowego.)

W przypadku dokonania czynności prawnych bez zgody innego organu należy stosować art. 103 KC tj w przypadku przekroczenia granic umocowania przez zarząd lub działania bez umocowania ważność umowy zależeć będzie od potwierdzenia jej przez inny organ. Mamy do czynienia z czynnością prawną kulejącą. Potwierdzenie tej czynności czyni ją skuteczną ex tunc. W braku potwierdzenia jest ona nieskuteczna od samego początku.

Prawo kierowania fundacją może być przenoszone na inne osoby, w szczególności poprzez przekazanie określonej liczby spraw do kompetencji czy akceptacji innych organów.

Sposób kierowania fundacją i jej reprezentacja jest uzależniona od postanowień statutu.

Reprezentacja może być łączna lub jednoosobowa. Zasady dokonywania czynności prawnych również zależą od postanowień statutu.

179. Możliwości, warunki i cele prowadzenia przez fundacje działalności gospodarczej.

Możemy przyjąć, że działalność fundacji możemy podzielić na:

- działalność celową,

- działalność gospodarczą.

Działalność celowa oznacza działalność, która jest nakierowana na cel, w jakim fundacja została utworzona. Działalnością gospodarczą jest również działalnością statutową, jeżeli ją dopuszcza statut. Jeżeli fundator nie prowadzi działalności gospodarczej przez fundację to środki na realizację działalności celowej mogą pochodzić z majątki, w jaki fundacja została wyposażona i z dochodów z tego majtku, Ponadto środki te mogą pochodzić z dotacji, zbiórek, spadków, darowizn, zapisów, programów pomocowch, datacji celowych itd.

Podjęcie prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację jest możliwe po spełnieniu kilku warunków:

- działalność gospodarcza i jej zasady zostaną określone w statucie,

- działalność będzie prowadzona tylko w rozmiarze służącym jej celom,

- na działalność gospodarczą zostanie przeznaczona kwota co najmniej 1000zł,

- fundacja zostanie wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS.

W statucie należy określić zarówno rodzaj, jak i zakres prowadzonej działalności gospodarczej fundacji. Rozmiar działalności gospodarczej nie został wyraźnie określony.

Ostatnim wymogiem legalnego podjęcia działalności gospodarczej jest przekazanie określonych kwot na działalność gospodarczą.

Od podejmowania działalności gospodarczej we własnym imieniu trzeba odróżnić podejmowanie wspólnej działalności z innymi podmiotami na podstawie umów, no. Spółki cywilnej. Nie można uznać za działalność gospodarczą fundacji tworzenia spółek z o.o., akcyjnych, a także jawnych i komandytowych. Działalność jest prowadzona przez te spółki

a nie fundacje.

Działalność gospodarczą fundacji może być prowadzona poprzez wyodrębniona jednostkę albo bez wyodrębnienia organizacyjnego. Może być prowadzona przez jedną lub kilka jednostek gospodarczych. Dodatkowym efektem bycia przedsiębiorcą jest możliwość udzielenia prokury. Tylko fundacja wpisana do KRS może udzielić prokury.

180. Struktura podmiotowa polskiej gospodarki według aktualnych danych statystycznych GUS (Główny urząd statystyczny).

W końcu 2010 roku, w rejestrze REGON wpisanych było 3909,8 tys. osób prawnych,

jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa w rolnictwie), tj. o 4,5% więcej niż na koniec roku 2009 (rok wcześniej odnotowano spadek o 0,4%).Liczba podmiotów sektora prywatnego stanowiącego 96,9% zbiorowości ogółem wyniosła 3787,8 tys. i wzrosła o 4,6% (wobec spadku o 0,3% w 2009 r.). W sektorze tym 77,7% stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą głównie w sekcjach: handel; naprawa pojazdów samochodowych, budownictwo, przetwórstwo przemysłowe. Prawie 98,3% osób fizycznych stanowili przedsiębiorcy, dla których przewidywana liczba pracujących zgłoszona do rejestru REGON jest mniejsza niż 10 osób. Liczba tych podmiotów w 2010 r. wzrosła o 4,6% wobec spadku o 1,2% w 2009 r.

W sektorze publicznym wpisanych było 121,9 tys. podmiotów, tj. o 1,2% więcej niż w roku

2009 (rok wcześniej spadek o 3,2%).

W 2010 roku liczba spółek handlowych wzrosła o 6,8% (w 2009 r. o 5,5%), w tym spółek

kapitałowych (o 6,7%) i spółek osobowych (o 7,6%). W spółkach osobowych największy wzrost zanotowano w liczbie spółek komandytowo-akcyjnych (o 47,1%), komandytowych (o 28,7%).Wśród spółek kapitałowych liczba spółek z ograniczoną odpowiedzialnością wzrosła o 6,8%, zaś spółek akcyjnych o 3,9%.

W grupie spółek handlowych w układzie według rodzaju kapitału największy procentowy

wzrost wystąpił w liczbie spółek z wyłącznym kapitałem prywatnym krajowym (o 7,6%)

i z wyłącznym udziałem kapitału samorządu terytorialnego (o 5,1%). Procentowy wzrost liczby spółek z wyłącznym kapitałem prywatnym krajowym wystąpił głównie w sekcjach: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 33,6%), informacja i komunikacja (o 20,8%) i edukacja (o 15,0%). Największy procentowy wzrost spółek z wyłącznym udziałem kapitału zagranicznego wystąpił w sekcjach: górnictwo i wydobywanie (o 23,9%) i wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 18,6%).

Zmniejszyła się natomiast liczba spółek handlowych z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa

(o 9,6%) i z wyłącznym udziałem państwowych osób prawnych (o 2,7%).

W badanym okresie wpisano do rejestru REGON 402 tys. nowych podmiotów, tj. o 15,0%

więcej niż na przestrzeni 2009 r. (rok wcześniej odnotowano wzrost o 10,0%). Największy

procentowy wzrost liczby podmiotów nowo zarejestrowanych w porównaniu z 2009 r. wystąpił w sekcjach: pozostała działalność usługowa (o 35,0%), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 24,6%), informacja i komunikacja (o 22,2%), a w układzie przestrzennym w województwach: mazowieckim (o 27,9%), lubelskim (o 18,1%) i śląskim (o 17,0%).W roku 2010 wykreślono z rejestru REGON 237,7 tys. podmiotów, tj. o 33,5% mniej niż na przestrzeni 2009 r. (w roku 2009 o 46,0% więcej niż w 2008 r.). Na tak duży wzrost liczby podmiotów gospodarki narodowej wyrejestrowanych w ciągu 2009 r. z rejestru REGON duży wpływ miała aktualizacja rejestru REGON w oparciu o ankietę aktualizacyjną, związaną z wprowadzeniem nowej klasyfikacji PKD 2007. W wielu przypadkach podmioty, które wcześniej nie zgłosiły do rejestru REGON informacji o zaprzestaniu prowadzenia działalności, po otrzymaniu ankiety aktualizacyjnej, występowały do urzędów statystycznych z wnioskiem o wykreślenie podmiotu z rejestru REGON. Największy procentowy spadek wykreśleń z rejestru REGON w stosunku do 2009 r. wystąpił w sekcjach: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (o 55,3%),administracja publiczna i obrona narodowa: obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (o 52,2%) i działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 48,0%), a w układzie przestrzennym w województwach: łódzkim (o 64,0%), kujawsko-pomorskim (o 44,5%) i opolskim (o 41,2%).

Dane na koniec roku 2010:

Przedsiębiorstwa państwowe - 246

Spółki: 576 925 w tym:

Spółki handlowe- 303 040

Spółki akcyjne - 9 322

Spółki z o.o - 252 411

Spółdzielnie - 17 156

Fundacje - 12 444

Stowarzyszenia i organizacje społeczne - 92 044

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą - 2 942 965

181. Pojęcie obrotu gospodarczego (handlowego) i czynności handlowej jako zasadniczego środka prawnego jego realizacji.

Pojęcie obrotu gospodarczego różnicuje się na podstawie rozmaitych kryteriów. Ze względu na charakter podmiotów stosunku prawnego lub czynności prawnej należy wyróżnić:

- obrót dwustronnie gospodarczy, a mianowicie wówczas, gdy obiema stronami stosunku prawnego są przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą.

- obrót jednostronnie gospodarczy, zwany inaczej mieszanym. Ma miejsce wówczas, gdy przedsiębiorca jest tylko jedną ze stron stosunku prawnego lub czynności prawnej. Szczególnym rodzajem obroty nieprofesjonalnego jest obrót konsumencki, gdy odbiorcą świadczeń profesjonalnych jest ich bezpośredni odbiorca czyli konsument.

W prawie handlowym na szeroko rozumiane pojęcie czynności handlowych (kontraktów) składają się czynności prawne przedsiębiorcy dokonywane przez niego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Dla precyzyjnego określenia tego pojęcia niezbędne jest wyodrębnienie trzech elementów: przedsiębiorcy, przedsiębiorstwa oraz działalności gospodarczej. W obowiązującym stanie prawnym wspomniane elementy powinny występować łącznie. Pierwszym z nich jest kryterium podmiotowe (przedsiębiorca w rozumienia art.43¹KC). oznacza to, że czynnością handlową jest czynność prawna, której dokonuje przedsiębiorca (osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej) prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. (działalność gospodarcza w rozumieniu art.2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Drugim elementem pojęcia czynności handlowej jest prowadzenie przedsiębiorstwa w rozumieniu zarobkowej lub zawodowej działalności gospodarczej (art.43¹KC). jest to zatem rozumienie przedsiębiorstwa w znaczeniu funkcjonalnym. Trzecim elementem jest funkcjonalny związek między czynnością prawną a prowadzeniem działalności gospodarczej czy przedsiębiorstwa; związek ten musi mieć charakter bezpośredni, wskazujący na umowy, za pośrednictwem których realizowane jest określone zadanie gospodarcze.

182. Cechy umowy handlowej jako podstawowego instrumentu prawnego uczestnictwa przedsiębiorców w obrocie prawnym.

Cechy umów handlowych są częściowo konsekwencją ogólnych zasad prawa handlowego. Wymienić należy:

- szeroki zakres stosowania zasady swobody umów,

- typizację i szablonowość umów,

- szczególne znaczenie zasad pewności i bezpieczeństwa obrotu,

- przewagę zasad długoterminowych,

- złożoność stosunków umownych,

- stopniowe nawiązywanie i konkretyzację stosunków umownych,

- konieczność uwzględnienia zmian w okolicznościach warunkujących umowę,

- stosunki szczególne zaufania powstające pomiędzy stronami umowy.

183. Na jakie grupy dzieli się umowy gospodarcze klasyfikowane według kryterium podobieństwa ich przedmiotu i funkcji w obrocie prawnym.

W zależności od rodzaju świadczeń wyróżnia się następujące rodzaje umów handlowych:

- przenoszące własność rzeczy i praw (sprzedaż, dostawa);

- regulujące używanie rzeczy i praw (umowa leasingu, umowy licencyjne, umowa know-how, umowa franchisingu);

- umowy inwestycyjne (umowa o roboty budowlane, umowa deweloperska, umowa o prace projektowe, umowa o zastępstwo inwestycyjne, umowa o nadzór inwestorski, umowa o roboty geologiczne, geodezyjne i kartograficzne);

- umowy regulujące przewóz osób i rzeczy (umowa przewozu, umowa spedycji, umowa składu);

- umowy o pośrednictwo handlowe (umowa agencyjna, umowa komisu, umowa dystrybucji, umowa dealerska);

- umowy menadżerskie (zarządzanie funduszami i przedsiębiorstwami);

- umowy związane z obrotem papierami wartościowymi;

-umowy finansowe (umowa kredytu, umowa rachunku bankowego, umowa faktoringu, umowa forfaitingu);

- umowa ubezpieczenia i inne umowy zabezpieczające (umowa rachunku powierniczego, umowa gwarancji bankowej).

Podział umów ze względu na funkcję, jaką pełnią w obrocie gospodarczym:

- umowy o charakterze organizacyjnym (umowy spółki, umowy holdingowe, koncernowe);

- umowy kooperacyjne w przemyśle i handlu;

- umowy o pośrednictwo handlowe, regulujące udział przedsiębiorstw w obrocie z udziałem pośredników;

- umowy odnoszące się do różnych form korzystania z przedsiębiorstwa (zbycie przedsiębiorstwa, udostępnienie do płatnego korzystania).

184. Wskaż cechy specyficzne umów handlowych dwustronnie profesjonalnych

Najważniejsze cechy nienormatywne umów handlowych:

l) przewagę umów długoterminowych,

2) standaryzację i szablonowość umów,

3) złożoność stosunków umownych.

najważniejsze cechy normatywne umów handlowych:

l) przyjęcie szczególnego miernika należytej staranności dla prowadzących działalność gospodarczą (art. 355 § 2 KC);

2) wyłączenie zasady sądowej waloryzacji w odniesieniu do stron prowadzących przedsiębiorstwo (art. 3581 § 4 KC);

3) możliwość zawarcia umowy w wyniku zastosowania różnych wzorców (art. 3854 KC);

4) przyjęcie zasady, że umowa jest zawarta również poprzez milczenie osoby prowadzącej działalność gospodarczą (art. 386 KC).

185. Wymień podstawowe czynności przygotowawcze do umów handlowych.

Czynności poprzedzające zawarcie umowy mogą mieć charakter normatywny albo mogą być pozbawione tego charakteru. Do pierwszej grupy zaliczymy: ogłoszenia, reklamy, cenniki oraz inne informacje skierowane do ogółu. Nienormatywny charakter mają w szczególności listy intencyjne.

Do czynności przygotowawczych do umów handlowych należy zaliczyć zawarcie umowy przedwstępnej.

186. Istota i charakter prawny listów intencyjnych między przedsiębiorcami.

List intencyjny to pisemna, wstępna deklaracja zamierzeń dotyczących swoich działań, składana przez stronę możliwego przyszłego stosunku gospodarczego.

W odróżnieniu od oferty list intencyjny nie wiąże składającego ani przyjmującego. Może zostać wystawiony zarówno przez jedną, jak i więcej osób, zarówno prawnychjak i fizycznych.

List intencyjny określa zakres przyszłych działań czy umów oraz zarys planów dotyczących danego projektu. Zwykle jest podpisywany w chwili, gdy po zakończeniu wstępnych negocjacji zostało osiągnięte porozumienie co do podjęcia dalszych działań. Stanowi więc pierwsze uregulowanie przyszłej współpracy, które zobowiązuje sygnatariuszy do uczestnictwa w danym projekcie.

List intencyjny może na przykład zawierać:

• zobowiązanie do prowadzenia negocjacji w dobrej wierze;

• zobowiązanie do nierenegocjowania już uzgodnionych postanowień;

• upoważnienie do rozpoczęcia oznaczonych prac;

• deklarację dokonania wpłaty odpowiedniej wysokości.

Listy intencyjne, mimo iż stanowią etap poprzedzający zawarcie umowy, nie zmierzają jednak w sposób obligacyjny do wywołania skutków prawnych. List intencyjny wyraża jedynie stan gotowości by umowę zawrzeć. Strona, która wyraża w liście intencyjnym zamiar podpisania określonej umowy, informuje jedynie o takim prawdopodobieństwie, czyli o wstępnym pozytywnym podejściu do zagadnienia przedstawionego w liście; nie jest to jednak stanowcza i ostateczna decyzja w tym względzie.

Z listu intencyjnego nie wynikają więc zobowiązania do zawarcia umowy, co odróżnia typowy list intencyjny przyjęty przez adresata od umowy przedwstępnej. Brak jest również wymogu, by w liście intencyjnym określić termin, do którego umowa ma zostać zawarta.

Co do zasady, list intencyjny w swojej klasycznej postaci nie powinien być również mylony z ofertą. Nie można jednak wykluczyć, że pod pojęciem listu intencyjnego będzie kryło się oświadczenie woli mające postać oferty, która zostanie następnie przyjęta przez adresata. Są to jednak sytuacje nietypowe.

Mimo iż listy intencyjne nie nakładają na negocjujące strony obowiązku zawarcia umowy, trudno odmówić im całkowicie znaczenia prawnego. Przede wszystkim należy wskazać, iż dokumenty te ułatwiają ustalenie początku negocjacji. Od momentu podpisania listu intencyjnego pertraktujące strony są więc zobowiązane do lojalnego i uczciwego postępowania (art. 72 § 2 k.c.), co w przypadku naruszenia tego obowiązku może pociągnąć za sobą odpowiedzialność odszkodowawczą za tzw. winę w kontraktowaniu. Zobowiązanie stron, że „w dobrej wierze” dołożą wszelkich starań, aby negocjacje zakończyły się sukcesem (tzn. podpisaniem umowy) nie kreuje, co prawda, „zobowiązania rezultatu”, z całą pewnością jest to jednak „zobowiązanie starannego działania”.

187. Istota i funkcje w obrocie gospodarczym umowy przedwstępnej.

Definicja umowy przedwstępnej

Umowa przedwstępna to zgodnie z ustawą Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „k.c.”) taka umowa, przez którą jedna ze stron lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy (dalej „umowa przyrzeczona”). Jednym z podstawowych warunków, które stawia k.c. w stosunku 
do umowy przedwstępnej jest określenie istotnych postanowień umowy przyrzeczonej.

Istota umowy przedwstępnej

Istotę więc umowy przedwstępnej stanowi zobowiązanie do zawarcia w przyszłości umowy, której istotne postanowienia muszą zostać określone już w umowie przedwstępnej. Strony mogą jednak rzecz jasna wprowadzić postanowienia wykraczające poza ustawowe minimum jej treści. Umowa przedwstępna może mieć postać odrębnej umowy, albo postanowienia w innej umowie. Należy również pamiętać, iż ze względu na swoją funkcję umowa przedwstępna nie może mieć za przedmiot takiej umowy przyrzeczonej, która w świetle postanowień k.c. byłaby nieważna.

Funkcja umowy przedwstępnej

Szczególnie często z umowami przedwstępnymi mamy do czynienia w obrocie nieruchomościami. Pełnią one wówczas funkcję ostrzegawczo-zabezpieczającą, 
gdy w księdze wieczystej ujawnione zostanie wynikające z odpowiedniej umowy przedwstępnej roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości albo użytkowania wieczystego. Tak ujawnione roszczenie jest skuteczne wobec każdoczesnego właściciela nieruchomości.

188.Istota i funkcje umowy o negocjacje jako czynności przygotowawczej pomocnej w organizowaniu procesu kontraktowania.

W piśmiennictwie polskim przez pojęcie umowy o negocjacje rozumie się „umowę, której przedmiotem jest określenie wzajemnych praw i obowiązków stron w czasie trwania rokowań”, a  której celem jest ułatwienie zawarcia umowy definitywnej. Do charakterystycznych elementów umowy o negocjacje zalicza się m.in. uzgodnienie przedmiotu negocjacji, ustalenie miejsca i terminu spotkań, zapisy w przedmiocie zasad rozkładania kosztów negocjacji, zobowiązanie do nierenegocjowania uzgodnionych już postanowień czy wreszcie zobowiązanie do nieprowadzenia równoległych negocjacji z osobą trzecią. Typowym skutkiem zawarcia umowy o negocjacje jest powstanie zobowiązania do prowadzenia rokowań w sposób maksymalnie zwiększający prawdopodobieństwo zawarcia umowy definitywnej.

Art. 72 §2 nie ogranicza stron do zawierania, tzw. porozumień przedkontraktowych. Mogą one między innymi zobowiązywać strony do podjęcia określonych działań, niezbędnych do prowadzenia dalszych negocjacji i zawarcia umowy. Porozumienia takie mają charakter umów zobowiązaniowych, ich naruszenie rodzi odpowiedzialność kontraktową z art. 471 KC.

189. Na czym polega umowa ramowa między kooperującymi z sobą przedsiębiorcami.

Umowa ramowa - stanowi punkt wyjściowy do dalszej współpracy między kontrahentami, która będzie miała charakter trwały.

Umowa ramowa, podobnie jak umowa przedwstępna, jest instytucją służącą organizacji procesu zawierania umów w przyszłości. Stanowi ona swoisty kontrakt określający warunki zawierania szeregu umów realizacyjnych (tryb, forma i niektóre elementy ich treści) oraz zobowiązujący do podejmowania starań w celu zawierania tych umów. Umowa ta, podobnie jak umowa o negocjacje, rodzi obowiązek strony do starannego działania w celu zawarcia umów definitywnych, a sankcją za niewykonanie lub nienależyte wykonanie jej postanowień jest odszkodowanie w ramach tzw. pozytywnego interesu umownego, czyli odszkodowanie mające na celu postawienie poszkodowanego w sytuacji, w której znajdowałby się gdyby świadczenie zostało prawidłowo spełnione.

190. Wskaż postacie i funkcje wzorców umownych w obrocie gospodarczym.

Wzorce umowne to zestandaryzowane (a więc nadające się do wielokrotnego wykorzystania), oderwane od samej umowy zbiory postanowień przygotowane przez jedną ze stron stosunku prawnego w celu ukształtowania go zgodnie z jej zamysłem. Zazwyczaj wykorzystują je przedsiębiorcy, nie ma jednak przeszkód, aby posługiwały się nimi między sobą np. osoby fizyczne. W obrocie konsumenckim przybierają one postać różnego rodzaju regulaminów, wzorów umów, formularzy, instrukcji czy taryf.

191. Charakter prawny wzorców umownych i warunki skuteczności ich postanowień w obrocie.

Wzorce umowne oddziałują na zachowania ich adresatów. Charakter prawny wzorca łączy się z jego doniosłością prawną.
Wzorzec jest kwalifikowanym oświadczeniem woli mającym szczególny reżim prawny. Wzorzec umowy nie wymaga zgody kontrahenta.
Szczególne upoważnienia ustawowe do wydawania wzorców umownych nie są konieczne albowiem kompetencja do ich wydawania opiera się na ogólnej zasadzie wolności umów i dlatego może je wydawać bez szczególnej normy kompetencyjnej każdy kontrahent.

Kodeks cywilny ustala szereg warunków, które muszą zostać spełnione, aby zastosowany wzorzec był wiążący. W przypadku umów zawieranych z udziałem konsumentów warunkiem o fundamentalnym znaczeniu jest doręczenie wzorca przed zawarciem umowy. Nie ma znaczenia okoliczność, czy rzeczywiście zapoznamy się z treścią wzorca, np. regulaminu świadczenia usług telefonii komórkowej - ich dostawca wykonuje swój obowiązek już z chwilą doręczenia nam regulaminu w taki sposób i w takim terminie, abyśmy realnie mieli możliwość zapoznania się z jego treścią. Jeśli zatem wkrótce okaże się, że jego postanowienia nie do końca nam odpowiadają, nie będziemy mogli powoływać się na fakt, że w rzeczywistości nie zapoznaliśmy się z regulaminem przed podpisaniem umowy.

W przypadku umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego dla skuteczności wzorca wystarczające jest, aby konsument mógł z łatwością dowiedzieć się o jego treści. Z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia np. wówczas, gdy regulamin dotyczący danej usługi będzie wywieszony w widocznym miejscu w siedzibie przedsiębiorcy. Należy przyjąć, że do drobnych czynności nigdy nie będą należały umowy zawierane z bankiem, ubezpieczycielem czy też przedsiębiorcą komunikacyjnym. W nauce prawa podkreśla się również, że z drobnymi czynnościami nie mamy do czynienia również wtedy, gdy co prawda wartość usługi wykonywanej przez przedsiębiorcę jest niewielka, jednak znacząca jest wartość przedmiotu, który konsument w celu wykonania usługi przekazuje przedsiębiorcy. Jeśli zatem oddajemy do warsztatu samochód w celu wykonania rutynowego przeglądu, nie mamy do czynienia z drobną czynnością życia codziennego. Podobnie należy ocenić np. oddanie do serwisu kosztownego sprzętu komputerowego w celu wymiany jednego z podzespołów.

Tak więc jeśli wzorzec został nam właściwie doręczony albo jeśli mieliśmy możliwość zapoznać się z nim przed zawarciem umowy(gdy umowa dotyczy drobnych, bieżących spraw życia codziennego), nie możemy jednostronnie uznać go za niewiążący. Jeśli natomiast wiążący nas wzorzec umowy okazuje się sprzeczny z samą umową (np. umowa przewiduje korzystniejszą dla nas stawkę za minutę połączenia niż wzorzec), strony są automatycznie związane samą umową - w zakresie, w jakim wzorzec jest z nią sprzeczny (a więc pozostałe postanowienia wzorca, niedotyczące stawki, będą w dalszym ciągu w mocy).

Co istotne, postanowienia niejednoznaczne należy tłumaczyć na korzyść konsumenta. Jeśli zatem, na gruncie naszego przykładu, postanowienia wzorca dotyczące stawki za minutę połączenia byłyby sformułowane w sposób zawikłany lub niekompletny, będziemy mieli prawo uznać je za niewiążące.

192. Podstawowe zalety i wady stosowania w praktyce gospodarczej wzorców umownych.

Zalety:

1. przyśpieszenie i ułatwienie procedury zawierania umów,

2. ujednolicenie treści zawieranych w obrocie umów, przez co umacniają pewność prawa,

3. ułatwiają racjonalizację prowadzenia wielkich przedsiębiorstw, w tym obniżenie ich kosztów własnych, planowanie działalności, kalkulację ryzyka i kontrolę wewnętrzną.

Wady:

1. kształtowane są jednostronnie z góry, tak więc na treść wzorca umownego nie wpływu druga strona stosunku prawnego,

2. możliwość narzucania przez przedsiębiorcę silniejszego korzystniejszych dla siebie, a krzywdzących dla słabszych kontrahentów warunków.

193. Wymień tryby zawierania umów handlowych.

Do trybów zawierania umów handlowych zaliczamy:

1. oferta (art. 66 KC) - przez ofertę rozumie się oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy, istotne postanowienia tej umowy,

2. negocjacje (art. 72 KC) - polega na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu zawarcia umowy,

3. aukcja i przetarg ( art. 70¹ - 70⁴ KC) - mają charakter wielostronny i eliminacyjny, ich celem jest wybór najkorzystniejszej oferty.

194. Istota i podstawy prawne trybu negocjacyjnego zawierania umów i moment zawarcia w tym trybie umowy.

Negocjacje są jednym z trybów zawierania umów, tryb ten został uregulowany w art. 72 kodeksu cywilnego. Polegają na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu zawarcia umowy. W toku negocjacji strony wymieniają informacje o okolicznościach mogących mieć wpływ na ich decyzję co do zawarcia umowy, co powoduje stopniowe uzgadnianie treści zawieranej umowy. Strony powinny prowadzić negocjacje zgodnie z dobrymi obyczajami, a w szczególności z zamiarem zawarcia umowy, a nie tylko dla pozoru, w celu osiągnięcia jakichś innych celów. Strona naruszająca powyższe powinności może ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą w granicach negatywnego interesu umownego.

Zgodnie z art. 72 KC umowę w trybie negocjacji uważa się za zawartą w momencie uzgodnienia wszystkich postanowień umowy, które były przedmiotem negocjacji. Jednak strony mogą uznać, że umowa została zawarta po uzgodnieniu elementów koniecznych, a kwestie sporne strony uzgodnią później np. w drodze umowy dodatkowej.

195. Podstawowe różnice między aukcją a przetargiem jako trybami zawierania umów.

• w przypadku aukcji oferty osób zmierzających zawrzeć umowę są składane w toku ich równoczesnego i bezpośredniego komunikowania się, zaś w przetargu oferty składane są w określonym okresie i miejscu, a następnie rozpatrywane przez organizatora bez udziału oferentów,

• aukcja kończy się w obecności jej uczestników, przetarg zaś nie.

• uczestnicy aukcji mogą kontrolować poprzez bezpośrednie uczestnictwo wysokość swojej oferty a także mają możliwość ewentualnego przebicia najkorzystniejszej oferty dopóki trwa aukcja, zaś uczestnicy przetargu ze względu na możliwość składania ofert w określonym przedziale czasowym nie mogą kontrolować wysokości ofert swoich konkurentów,

• tryb aukcyjny przeznaczony jest do zawierania prostych umów, zaś tryb przetargowy do zawierania umów złożonych o dużym stopniu skomplikowania.

196. Regulacje prawne trybu oferowego zawierania umów w stasunkach miedzy przedsiebiorcami

Oferta (tryb ofertowy)

Zasadnicze znaczenie ma tryb ofertowy, regulowany artykułami 66 - 70 kodeksu cywilnego. W trybie ofertowym występują dwa podmioty: oferent - podmiot kierujący oświadczenie woli do adresata - oblata. Do zawarcia umowy w trybie powyższym dochodzi na skutek konsensusu osiągniętego przez oferenta i oblata.

Zasadą polskiego prawa cywilnego jest brak uznania za wiążące dla zawarcia umowy milczenia oblata, za dwoma wyjątkami, z których najistotniejszy dla relacji przedsiebiorcy z przedsiebiorcą oraz konsumenta z przedsiebiorcą jest zawarty w artykuleart. 68² kc., zgodnie z którym , jeżeli przedsiębiorca jako profesjonalista otrzyma ofertę zawarcia umowy w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa od podmiotu pozostającego z nim w stałych stosunkach umownych, to wówczas milczenie adresata oferty( czyli przedsiębiorcy) uważa się za akceptację i prowadzi do zawarcia umowy. Z prawnego punktu widzenia jest możliwy np.w procesie przeciwdowód, np. z powodu istniejących , odmiennych ustaleń pomiędzy stronami, np. zawartych w umowie ramowej, gdzie strony wykluczyły zastosowanie opisywanego artykułu kc.

Innym istotnym, aczkolwiek nie aż tak popularnym w praktyce przykładem jest norma (poprzednio zawarta w art. 810 k.c, a obecnie jej odpowiednik jest w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych z 22 maja 200 roku), iż milczenie ubezpieczyciela na ofertę złożoną mu przez ubezpieczającego, co do zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego po upływie 14 dni z dniem 15 prowadzi do zawarcia umowy i udzielenie przez ubezpieczyciela ochrony ubezpieczeniowej.

Zarazem przepisy prawa polskiego zasadniczo nie znają umowy warunkowej zawartej w trybie ofertowym, tj. nie uznaje się umowy za zawartą w przypadku, gdy oblat zgłosił do oświadczenia woli oferenta zastrzeżenia, uznając takie oświadczenie woli oblata za nową ofertę kierowaną do dotychczasowego oferenta, który staje się oblatem (por. art. 68).Wyjątek od tej zasady może występować jedynie pomiędzy przedsiębiorcami (por. art.68¹k.c.) 

197. Tryb przetargowy zawierania umów w pozakodeksowych uregulowaniach prawncyh.

Przetarg
Dla praktyki gospodarczej procedurę zawarcia umowy , której znaczenie jest coraz większe, jest przetarg. Legis generali zawiera kodeks cywilny w artykułach: 70(1) - 70(5), także w odniesieniu do aukcji).

Wobec procedur określonych np. w ustawie o zamówieniach publicznych wzmiankowane przepisy kodeksu cywilnego stanowią właśnie przepisy generalne, które nie znajdują zastosowania w razie odmiennej regulacji zawartej w przepisach szczegółowych (lex specialis derogat legi generali), por. odpowiednie przepisy ustawy o zamówieniach publicznych.

Odrębnie uwagę należy zwrócić na szczególny reżim odnoszący się do obrotu konsumenckiego, zgodnie z ideą wyrażoną w art. 22¹k.c. gdzie za konsumenta uznano osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej poza zakresem bezpośrednio związanym z działalnością zawodową oraz gospodarczą. W takiej sytuacji należy dodatkowo zwrócić uwagę na pozakodeksowe tryby zawarcia umowy wyrażone w przepisach poświęconych zawieraniu umów z konsumentami na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa - profesjonalisty.

198. Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowie międzynarodowej sprzedaży towarów (konwencja wiedeńska 11.04.1980) i jej zastsowanie do obrotu z udziałem przedsiebiorców z siedzibą w Polsce.

Od 1 czerwca 1996 r. Polskę wiąże wiedeńska konwencja z 1980 r. o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów. Jest to akt bardzo istotny dla stosunków handlowych z państwami należącymi do niej. W 2000 r. było ich 57. Ten obszerny akt normuje tylko zawarcie umowy sprzedaży oraz wynikające z niej prawa i obowiązki sprzedawcy i kupującego. Trzy pierwsze części konwencji tworzą jednolite prawo sprzedaży międzynarodowej towarów. Część IV to postanowienia końcowe dotyczące stosunków między jej państwami-stronami.

W kontaktach z podmiotami zagranicznymi zawarcie umowy może podlegać prawu innego państwa lub zasadom określonym w konwencji wiedeńskiej o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów z 1980 r. Konwencja ma zastosowanie do umów sprzedaży towarów między podmiotami mającymi siedziby handlowe w różnych państwach - stronach konwencji. Polska jest jej stroną. Jeżeli strony umowy sprzedaży nie wyłączyły zastosowania konwencji, zawarcie umowy będzie podlegało jej postanowieniom.

199. Specyfika oferty jako podstawowego trybu zawierania umowy sprzedaży międzynarodowej.

Zasadniczo normy konwencji są podobne do norm prawa polskiego: ofertę stanowi propozycja zawarcia umowy skierowana do jednej lub wielu określonych osób, jeżeli jest wystarczająco precyzyjna (tzn. co najmniej określa lub pozwala ustalić ilość i cenę towarów) i wskazuje, że oferent, w razie przyjęcia jego propozycji, ma zamiar być nią związany. Oferta może być wycofana, jeżeli oświadczenie o wycofaniu dotarło do adresata wcześniej lub w tym samym czasie co oferta. Oferta może zostać odwołana, jeżeli odwołanie dotarło do adresata przed wysłaniem przez niego oświadczenia o przyjęciu oferty, chyba że w treści oferty zastrzeżono, że jest nieodwołalna, lub jej adresat mógł rozsądnie uważać ją za nieodwołalną.

W przeciwieństwie do norm prawa polskiego konwencja stanowi, że propozycję skierowaną do osób nieokreślonych uważa się jedynie za zaproszenie do składania ofert, chyba że osoba składająca taką propozycję jednoznacznie oświadczyła inaczej.

Aukcja jest również uważana za sposób zawarcia umowy przez ofertę i jej przyjęcie - uczestnicy aukcji składają oferty, z których jedna zostaje przyjęta. Gdy przyjęcie jakiejkolwiek oferty następuje na odległość za pomocą środka komunikacji, który nie przekazuje wiadomości natychmiast (non-instantaneous, np. listownie), za moment przyjęcia (zawarcia umowy) uznaje się moment wysłania wiadomości, a nie jej dostarczenia (nawet jeżeli wiadomość w ogóle nie dotrze do adresata), chyba że składający ofertę zastrzegł inaczej.

200. odpowiedzialności za naruszenie zobowiązań z umowy międzynarodowej sprzedaży towarów.

konwencji narodów zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży (zwana także konwencją wiedeńską)

Środki ochrony prawnej w razie naruszenia umowy przez sprzedającego (Podstawa Prawna ARTYKUŁY 45-48 konwencji)
Jeżeli sprzedający nie spełni któregokolwiek ze swych obowiązków wynikających z umowy lub z konwencji, kupujący może żądać od niego:

• odszkodowania,

• wykonania jego zobowiązań, chyba że kupujący skorzystał ze środka ochrony prawnej (np. skierował sprawę na drogę sądową), który jest nie do pogodzenia z tym żądaniem,

• dostarczenia towaru zastępczego lub naprawienia towaru (jeżeli towary nie są zgodne z umową).

+Kupujący może wyznaczyć sprzedającemu dodatkowy, o rozsądnej długości termin do wykonania jego zobowiązań. Przed jego upływem kupujący nie może korzystać z żadnego środka ochrony prawnej z powodu naruszenia umowy, chyba że otrzymał od sprzedającego zawiadomienie, że ten nie wykona swych obowiązków w wyznaczonym w ten sposób terminie. Kupujący nie traci jednak z tego powodu prawa do żądania odszkodowania z powodu opóźnionego wykonania zobowiązania

Środki ochrony prawnej w razie naruszenia umowy przez kupującego (Podstawa Prawna art. 61-65 konwencji)

Jeżeli sprzedający nie spełni któregokolwiek ze swych obowiązków wynikających z umowy lub z konwencji, sprzedający może :

- odstąpić od umowy(art. 62)

-Sprzedający może zadąć od kupującego zapłacenia ceny ,odbioru towarów lub wykonania innego jego obowiązku chyba ze sprzedający skorzystał ze środka ochrony prawnej , który nie da się pogodzić z tymi zadaniami (art.62)

- Zadać odszkodowania(art. 74-77)

-Jeżeli umowa przewidywała że kupujący ma określić specyfikacje towaru a tego nie uczynił w terminie uzgodnionym lub w terminie rozsądnym po wezwaniu to sprzedający sam może określić specyfikacje towaru. Wtedy musi poinformować kupującego o tym fakcie , przedstawić mu swoja specyfikacje oraz dąć termin w którym kupujący może się odnieść do specyfikacji i Ew. przedstawić własna. Jeżeli w terminie umówionym kupujący nie tego nie uczyni , specyfikacja sporządzona przez sprzedającego staje się wiążąca

+Sprzedający może wyznaczyć kupującemu dodatkowy, o rozsądnej długości termin do wykonania jego zobowiązań. Przed jego upływem sprzedający nie może korzystać z żadnego środka ochrony prawnej z powodu naruszenia umowy, chyba że otrzymał od kupującego zawiadomienie, że ten nie wykona swych obowiązków. Jednakże sprzedający nie traci przez to prawa jakie może mieć do żądania odszkodowania za opóźnienie wykonania umowy (art.63)

201. Istota i funkcje współczesnego pośrednictwa handlowego (umowy o pośrednictwo)

Umowy o pośrednictwo handlowe(tj. umowa agencyjna, umowa komisu , umowa dystrybucyjna oraz umowa dealerska)regulują udział przedsiębiorcy w obrocie z udziałem pośredników .

Podstawowym zadaniem takich wyspecjalizowanych "pośredników" jest wywieranie wpływu na pozycję prawną angażujących ich zleceniodawców poprzez "wprowadzenie" ich w określony stosunek umowny. Pośrednik tworzy zatem zarówno określoną sytuację faktyczną, jak i prawną.

Jego zabiegi obejmują m.in. takie czynności jak wyszukanie i wskazanie osoby kontrahenta, komunikowanie stron ze sobą, przekazywanie ofert, informowanie o warunkach umowy, prowadzenie negocjacji, badanie sytuacji majątkowej drugiej strony, badanie czy przedmiot świadczenia nie jest obarczony wadami fizycznymi lub prawnymi, przygotowywanie wymaganych dokumentów (np. procesowych, rozmaitego rodzaju zaświadczeń itd.). Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest jednak wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią

202.Przedmiot umowy agencyjnej + 203.Agent pośrednik a agent pełnomocnik

Przy umowie agencyjnej należy wyróżnić dwa jej typy: w jednej z nich agent pełni rolę pośrednika, w drugiej zaś przedstawiciela. W pierwszym przypadku obowiązki agenta polegają na stwarzaniu możliwości do zawierania umów za odpowiednią prowizją jego zadaniem jest kojarzenie zleceniodawcy z klientami. Agent nie zawiera umów w imieniu zleceniodawcy. Czynności podejmowane przez agenta maja w związku z tym charakter czynności faktycznych, a nie prawnych. Rola agenta kończy się, jeżeli dojdzie do zawarcia umowy miedzy zleceniodawcą a klientem. Za podejmowane czynności otrzymuje on wynagrodzenie określone w umowie. Jeżeli sposób wynagrodzenia nie został określony, agentowi przysługuje prowizja. Do najczęściej dokonywanych czynności faktycznych przez agenta możemy zaliczyć takie czynności, jak reklama, promocja, oferowanie towarów, usług, prezentowanie próbek towarów. Nie ma też przeszkód, aby przedstawiał on oferty, uczestniczył w rokowaniach, pomagał przy redagowaniu treści umów.

W drugim przypadku - obok czynności przedstawionych powyżej - agent zobowiązuje się do zawierania określonego typu umów w imieniu zleceniodawcy. Oznacza to wiec dwojaką możliwość: agent dokonuje czynności faktycznych i prawnych w imieniu i na rzecz dającego zlecenie bądź tez dokonuje tylko czynności prawnych w imieniu i na rzecz dającego zlecenie. W tym ostatnim przypadku agent będzie dokonywał tylko czynności prawnych. Jednakże do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz odbierania oświadczeń agent jest uprawniony jedynie wówczas, gdy ma do tego umocowanie (art. 758 § 2 KC). Umocowanie udzielone agentowi stanowi wiec podstawę jego funkcjonowania przy tym typie umowy agencyjnej, jaki polega na zawieraniu umów w imieniu zleceniodawcy. Umocowanie powinno być udzielone w umowie lub w drodze odrębnej czynności prawnej i stanowi uprawnienie agenta do działanie w imieniu dającego zlecenie wobec osób trzecich. Pełnomocnictwa udzielonego agentowi stosuje się przepisy art. 95-109 KC. Pełnomocnictwo powinno być zawarte w formie pisemnej, a jeżeli ważność umowy zawieranej przez agenta zależeć będzie od szczególnej formy, pełnomocnictwo powinno mieć taką formę. W pełnomocnictwie powinno się określić: zakres umocowania, rodzaj czynności prawnych, do których zawierania agent jest upoważniony. Ponadto powinno się określić, w jakim zakresie agent jest upoważniony do przyjmowania świadczeń, spełniania świadczeń, odbierania oświadczeń woli w imieniu dającego zlecenie.

Pełnomocnictwo ma najczęściej charakter pełnomocnictwa rodzajowego, gdyż chodzi o zawieranie umów określonego rodzaju w imieniu zleceniodawcy. Nie będzie tu miała miejsca sytuacja, w której pełnomocnictwo będzie udzielone do poszczególnych czynności. W tym przypadku, jeżeli miałoby dojść do jednokrotności w działaniu, zastosowanie powinna mieć umowa zlecenia. Kodeks cywilny w art. 759 zawiera domniemanie odnoszące się do typu umowy agencyjnej, która wiąże się z przedstawicielstwem. Mianowicie - w razie wątpliwości poczytuje się, że agent jest upoważniony do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, za które płaci, jak również odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie. Przepisy Kodeksu cywilnego wprowadzają ponadto szczególne zasady związane z pełnomocnictwem agenta. Jeżeli agent nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, to nie zawsze powoduje to nieważność umowy. Zgodnie z art. 760³ KC, w razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza. Mamy tu szczególne rozwiązanie, w którym milczenie dającego zlecenie nie oznacza braku zgody, a wręcz odwrotnie - powoduje zawarcie umowy mimo braku lub przekroczenia zakresu umocowania. Zleceniodawca, aby „przerwa” możliwość zawarcia umowy, powinien dokonać tego wyraźnie i niezwłocznie poprzez oświadczenie woli skierowane do klienta.

Stosując inne kryteria, możemy wyróżnić agencję wyłączną i niewyłączną. Zgodnie z art. 761 § 2 KC, dopuszczalne jest określenie zakresu działania agenta, polegające na przyznaniu mu prawa wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego.

KC

Art. 95. § 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela.

§ 2. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

Art. 96. Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).

Art. 97. Osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa.

Rozdział II 

Pełnomocnictwo

Art. 98. Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Art. 99. § 1. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.

§ 2. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.

Art. 100. Okoliczność, że pełnomocnik jest ograniczony w zdolności do czynności prawnych, nie ma wpływu na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy.

Art. 101. § 1. Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

§ 2. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Art. 102. Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa. Może żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu; wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.

Art. 103. § 1. Jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta.

§ 2. Druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.

§ 3. W braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.

Art. 104. Jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodził się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania.

Art. 105. Jeżeli pełnomocnik po wygaśnięciu umocowania dokona w imieniu mocodawcy czynności prawnej w granicach pierwotnego umocowania, czynność prawna jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.

Art. 106. Pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Art. 107. Jeżeli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników z takim samym zakresem umocowania, każdy z nich może działać samodzielnie, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa. Przepis ten stosuje się odpowiednio do pełnomocników, których pełnomocnik sam dla mocodawcy ustanowił.

Art. 108. Pełnomocnik nie może być drugą stroną czynności prawnej, której dokonywa w imieniu mocodawcy, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa albo że ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy. Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy pełnomocnik reprezentuje obie strony.

Art. 109. Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy oświadczenie woli ma być złożone przedstawicielowi.

Art. 758. .

§ 2. Do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie.

Art. 759. W razie wątpliwości poczytuje się, że agent jest upoważniony do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia za dającego zlecenie, oraz do przyjmowania dla niego świadczeń, za które płaci, jak również do odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie.

Art. 760par3.. W razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza.

Art. 761. 

§ 2. Jeżeli agentowi zostało przyznane prawo wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego, a w czasie trwania umowy agencyjnej została bez udziału agenta zawarta umowa z klientem z tej grupy lub obszaru, agent może żądać prowizji od tej umowy. Dający zlecenie obowiązany jest w rozsądnym czasie zawiadomić agenta o zawarciu takiej umowy.

204 Podstawowe obowiązki mocodawcy oraz agenta w ramach realizacji umowy agencyjnej

Obowiązki agenta:

-zachowanie lojalności względem drugiej strony (art.760 kc)

-przekazywanie informacji dającemu zlecenie, które dla mocodawcy mają znaczenie

-obowiązek podejmowania czynności potrzebnych do ochrony praw dającego zlecenie, jeżeli mieszczą się w zakresie spraw prowadzonych przez agenta

-jeżeli agent się dodatkowo zobowiąże musi on powstrzymać się od działalności konkurencyjnej względem dającego zlecenie także w okresie do 2 lat po rozwiązaniu umowy agencyjnej.

Obowiązki mocodawcy (dającego zlecenie):

-zachowanie lojalności względem drugiej strony (art.760 kc)

-zapłata agentowi wynagrodzenia zgodnie z umówioną metodą rozliczenia

-obowiązek udostępnienia na żądanie agenta ksiąg rachunkowych i innych dokumentów, z których wynika podstawa obliczenia prowizji należnej agentowi

-dostarczanie agentowi dokumentów i informacji potrzebnych do prawidłowego wykonania umowy

-dokonywanie zawiadomień agenta

-zwrot agentowi wydatków przez niego poniesionych w związku z wykonaniem zlecenia.

206 brokerzy i agenci ubezpieczebniowi i ci podstwowe prawa i obowiązki

Agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Agent ubezpieczeniowy jest obowiązany:

  1)   okazywać klientowi przy pierwszej czynności należącej do zakresu działalności agencyjnej oraz na każde żądanie dokument pełnomocnictwa, o którym mowa w art. 12 ust. 1;

  2)   zwrócić zakładowi ubezpieczeń dokument pełnomocnictwa, o którym mowa w art. 12 ust. 1, oraz wszystkie wydane mu druki, materiały i inne dokumenty oraz rozliczyć się z zainkasowanych składek, jeżeli jego pełnomocnictwo wygasło lub zostało cofnięte;

  3)   zachować w tajemnicy wszystkie informacje uzyskane w związku z wykonywaniem czynności agencyjnych, dotyczące zakładu ubezpieczeń, drugiej strony umowy ubezpieczenia oraz podmiotu szukającego ochrony ubezpieczeniowej; obowiązek ten ciąży na agencie ubezpieczeniowym również po rozwiązaniu umowy agencyjnej;

  4)   powiadomić klienta, czy działa na rzecz jednego, czy wielu zakładów ubezpieczeń, i na żądanie klienta poinformować go o nazwach zakładów ubezpieczeń, na rzecz których wykonuje działalność agencyjną;

  5)   doskonalić umiejętności zawodowe.

2. Osoba fizyczna wykonująca czynności agencyjne jest obowiązana okazywać dokument upoważniający do działania w imieniu agenta ubezpieczeniowego.

Agent ubezpieczeniowy nie może wykonywać działalności brokerskiej oraz czynności brokerskich.

 Brokerem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna albo prawna posiadająca, wydane przez organ nadzoru, zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych.

 Broker ubezpieczeniowy nie może:

  1)   wykonywać działalności agencyjnej ani wykonywać czynności agencyjnych;

  2)   pozostawać w żadnym stałym stosunku umownym z zakładem ubezpieczeń;

  3)   być członkiem organów nadzorczych lub zarządzających zakładu ubezpieczeń;

  4)   posiadać akcji zakładu ubezpieczeń, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do publicznego obrotu.

Broker ubezpieczeniowy jest obowiązany:

  1)   okazywać zakładowi ubezpieczeń i zleceniodawcy przy dokonywaniu pierwszej czynności oraz na każde ich żądanie - zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej;

  2)   przed zawarciem umowy ubezpieczenia udzielić na piśmie porady opartej na wszechstronnej i rzetelnej analizie dostępnych ofert ubezpieczenia, wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia oraz pisemnie wyjaśnić podstawy, na których opiera się rekomendacja;

  3)   zachować w tajemnicy wszystkie informacje uzyskane w związku z wykonywaniem czynności brokerskich; obowiązek ten ciąży na brokerze ubezpieczeniowym również po rozwiązaniu stosunku umownego ze zleceniodawcą;

  4)   poinformować zleceniodawcę, przy pierwszej czynności, o posiadanych akcjach zakładu ubezpieczeń uprawniających do co najmniej 10 % głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy oraz, w przypadku brokera będącego osobą prawną, o akcjach lub udziałach brokera posiadanych przez zakład ubezpieczeń, uprawniających do co najmniej 10 % głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub udziałowców;

  5)   doskonalić umiejętności zawodowe;

  6)   wykonywać działalność z poszanowaniem interesów stron umowy ubezpieczenia.

2. Osoby fizyczne wykonujące czynności brokerskie są obowiązane okazywać dokument upoważniający do działania w imieniu brokera ubezpieczeniowego.

Ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Proponuję przeczytać bo Aligator mówił praktycznie o całym rozdziale II i III a nie o podstawowych prawach i obowiązkach.

207 podstawy prawne umów ubezpieczenia gospodarczego

Kodeks cywilny art.805-852

Ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o pośrednictwie ubezpieczeniowym

Cechy prawne umowy ubezpieczenia gospodarczego:

-może być zawarta tylko przez zakład ubezpieczeniowy

-jest zawsze umową handlową

-jest odpłatna

-dwustronnie zobowiązująca

-jest umową kauzalną i losową.

208 przedmiot umowy ubezpieczenia gospodarczego.

Art. 805.

 § 1.  Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

§ 2.  Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

  1)   przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

  2)   przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

§ 3. Do renty z umowy ubezpieczenia nie stosuje się przepisów kodeksu niniejszego o rencie.

Opierając się na regulacji zawartej w art. 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych można wskazać na podział na ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne.

209 uczestnicy umowy ubezpieczenia i ich podstawowe prawa i obowiązki.

ubezpieczyciel i ubezpieczający.

ubezpieczyciel

-spełniać określone świadczenie w razie zajscia przewidzianego w umowie wypadku.

-odstąpić od umowy w razie nie płacenia składek przez ubezpieczającego.

ubezpieczający

-zawiadomienie ubezpieczyciela o wypadku.

-płacenie składek.

-odstąpienie od umowy.

210. Rodzaje umów składających się na regulacje kompleksu prac inwestycyjno - budowlanych .

UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE:

W ramach tej umowy wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty.

Przez robotę budowlaną należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiorce obiektu budowlanego.

Podstawowym celem gospodarczym umowy o roboty budowlane jest zrealizowanie zamierzonego przedsięwzięcia inwestycyjnego i osiągniecie rezultatu w postaci obiektu lub kompleksu obiektów budowlanych.

Przedmiot umowy: jest nim obiekt budowlany ,będący rezultatem robót budowlanych, tworzący samoistną całość, dającą się wyodrębnić pod względem technicznym

Na obiekty budowlane składają się :

a) Obiekt budowlany - budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi oraz budowlę stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami oraz obiekt małej architektury.

b)Budynek - obiekt budowlany trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

c)Obiekt małej architektury - niewielkie obiekty gównie kultu religijnego (np. kapliczki), posągi, wodotryski oraz inne obiekty architektury ogrodowej, a także obiekty służące rekreacji.

Rodzaje umów o roboty budowlane:

1.Umowa o generalna realizację inwestycji budowlanej (obiektu):

Charakteryzuje się tym, że generalny inwestor inwestycji zobowiązuje się za wynagrodzeniem do oddania inwestorowi gotowej inwestycji w określonym terminie. Umowa ma charakter złożony:występuje tu umowa o roboty budowlane i umowa o świadczenie usług. Mamy do czynienia z rozszerzeniem obowiązków umownych generalnego realizatora, poprzez przejęcie obowiązków, do których zobowiązany jest inwestor.

2.Umowa o generalne wykonawstwo inwestycji (obiektu budowlanego):

Zawierana jest przez inwestora z podmiotem przyjmującym funkcje generalnego wykonawcy.

Generalny wykonawca zobowiązuje się do wykonania określonych umową robót budowlanych, a także organizacji i koordynacji całego procesu. Generalny wykonawca jest odpowiedzialny przed inwestorem za całość robót.

3.Umowa o podwykonawstwo:

Jest umową o wykonanie robót budowlanych lub montażowych, zawieraną przez generalnego wykonawcę z podwykonawcą. Za działania lub zaniechania podwykonawcy przed inwestorem ponosi odpowiedzialność generalny wykonawca. Umowa ta może mieć charakter umowy o roboty budowlane lub umowy o dzieło.

Wymagana jest zgoda inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą - jeżeli inwestor w ciągu 14 dni nie zgłosi sprzeciwu uważa się, że wyraził zgodę.

4.Umowa o wykonawstwo częściowe:

Zawierana jest przez inwestora z wykonawcą tzw. wykonawcą częściowym, w sytuacjach gdy zasadnicze funkcje generalnego wykonawcy pełni sam inwestor. Umowa może mieć charakter umowy budowlanej lub o dzieło.

Zasadniczym kryterium rozróżnienia umowy o dzieło i umowy o roboty budowlane jest ocena realizowanej inwestycji stosownie do wymagań Prawa budowlanego.

Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, inwestor zaś zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót - przekazania terenu budowy, dostarczenia projektu, odebrania obiekty, zapłaty wymaganego wynagrodzenia.

Uczestnikami procesu budowlanego są:

- inwestor

- inspektor nadzoru inwestorskiego

- projektant

• kierownik budowy lub kierownik robót

Charakter umowy:

KC określa umowę o roboty budowlane jako odmianę umowy o dzieło.

Umowa o roboty budowlane ma charakter umowy konsensualnej (zgodne oświadczenie stron).

Jest umową odpłatną o charakterze dwustronnie obowiązującym.

Strony umowy:

- osoby fizyczne

- osoby prawne

- handlowe spółki osobowe

Stronami umowy o roboty budowlane mogą być:

• inwestor

• wykonawca (generalny realizator inwestycji, generalny wykonawca)

Inwestor - podmiot, który posiada odpowiednie środki finansowe na realizacje inwestycji, a także podmiot zastępczo podejmujący się czynności inwestora: inwestor zastępczy. Podmiot inicjuje podjęcie działalności budowlanej niezbędnej do realizacji inwestycji.

Zawarcie umowy:

Decyduje o tym zgodnie oświadczenie stron. Mają tu zastosowanie ogólne przepisy dot. zawierania umów. Podlega to regulacji KC oraz Prawo o zamówieniach publicznych. Strony umowy mogą zawrzeć umowę przedwstępną. Do ważności tej umowy niezbędne jest określenie istotnych postanowień umowy, która ma być zawarta w przyszłości. Umowa powinna zostać zawarta na piśmie.

Zmiana i ustanie umowy:

Zmiana może być dokonana w każdym czasie za zgodą stron. Rozwiązanie powinno być stwierdzone pismem jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej. Zakazane są zmiany postanowień umowy zawartej na podstawie Prawa zamówień publicznych jeśli przy ich uwzględnianiu należałoby zmienić treść oferty.

Umowa powinna zawierać postanowienia dotyczące możliwości odstąpienia przez każdą ze stron od umowy w określonych sytuacjach oraz jego skutki. Gdy nie ma tych postanowień stosuje się regulację kodeksową.

Wykonanie umowy:

Przepisy prawa budowlanego nakładają obowiązek wykonania zobowiązania zgodnie z technicznymi i ekonomicznymi warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę, zatwierdzonym projektem, przepisami tech.-bud., normami państwowymi i zasadami współczesnej wiedzy technicznej.Polega na osiągnięciu przewidzianego w umowie rezultatu.

Prawa i obowiązki stron:

Podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest wykonanie obiektu i przekazanie go inwestorowi. Wykonawca zobowiązany jest oddać inwestorowi przewidziany w umowie obiekt wykonany zgodnie z projektem.

Wykonawca ma obowiązek niezwłocznego informowania inwestora o tym, iż dostarczona dokumentacja, teren budowy, maszyny nie nadają się do prawidłowego wykonywania robót.

Podstawowym obowiązkiem inwestora jest zapłata umówionego wynagrodzenia. Wykonawca może żądać od zamawiającego gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnych roszczeń.

Na inwestorze spoczywa przede wszystkim obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę.

Inwestor zobowiązuje się do przekazania w odpowiednim terminie terenu budowy.

W końcowym etapie inwestor odbiera obiekt i wykonuje czynności niezbędne do podjęcia użytkowania obiektu.

Do obowiązków inwestora należy także zorganizowanie procesu budowy przez zapewnienie opracowania projektów oraz wykonanie i odbiór robót budowlanych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach.

Inwestor jest zobowiązany zapewnić objęcie kierownictwa budowy przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane.

211. Specyfika, podstawy prawne i uzasadnienie gospodarcze umów o prace geologiczne.

UMOWA O PRACE GEOLOGICZNE:

Problematykę zwiazaną z pracami geologicznymi reguluje ustawa ,, Prawo górnicze i geologiczne”

Pracą geologiczną będzie projektowanie i wykonywanie badań w celu ustalenia budowy geologicznej kraju, a zwłaszcza poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, wód podziemnych, określania warunków geologiczno- inżynierskich oraz sporządzanie map i dokumentacji geologicznych.

Robotą geologiczną natomiast wykonywanie w ramach prac geologicznych wszelkich czynności poniżej powierzchni ziemi.

Zawarcie umowy o prace geologiczne:

Wykonawca zobowiązuje się do wykonania dokumentacji geologicznej opracowanej na podstawie prac geologicznych (obejmujących w miarę potrzeby roboty górnicze, roboty pomocnicze oraz prace badawcze, pomiarowe, laboratoryjne i kameralne) w zamian za umówione wynagrodzenie.

Przedmiot umowy:

Przedmiotem umowy o prace geologiczne jest wykonanie dokumentacji geologicznej.
Dokumentacja ta zawiera wyniki prac geologicznych wraz z ich interpretacją oraz określeniem stopnia zamierzonego celu. Projekt budowlany powinien zawierać wyniki badań geologiczno - inżynierskich oraz geotechniczne umiejscowienie obiektów budowlanych. Prace geologiczne, obejmujące roboty geologiczne, mogą być wykonywane tylko na podstawie projektu prac geologicznych.

Projekt prac geologicznych powinien określać:

• cel zamierzonych prac, sposób jego osiągania wraz z określeniem rodzaju wymaganej dokumentacji geologicznej,

• harmonogram prac,

• przestrzeń, w której obrębie mają być wykonywane prace geologiczne,

• przedsięwzięcia konieczne ze względu na ochronę środowiska

Charakter umowy o prace geologiczne:

- umowa nienazwana ( obowiązujące przepisy nie określają essentialia negotti, którym umowa mogłaby być w całości lub części przypisana. Dotychczas w praktyce do umów tego rodzaju, w kwestiach nieuregulowanych przepisami szczególnymi, stosuje się przepisy umowy o dzieło);

- umowa konsensualna (gdyż dochodzi do skutku już przez złożenie oświadczeń woli);

- umową odpłatną ( odpłatność oznacza ekwiwalentność, a więc swoistą równowartość ekonomiczną świadczeń obu stron);

Jest to czynność dwustronnie zobowiązująca (świadczenie jednej strony ma nastąpić za opłatą drugiej stronie)

Strony umowy:

Stronami umowy o prace geologiczne są wykonawca i zamawiający.

Wykonawca - podmiot zobowiązujący się do opracowania dokumentacji geologicznej. Forma organizacyjna tego podmiotu jest dowolna - os. fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, os. prawna , czy handlowe spółki osobowe. Wykonawca (przedsiębiorca) posiadający koncesję musi wykazać się odpowiednimi kwalifikacjami.

Zamawiający - podmiot, który zamawia wykonanie dokumentacji geologicznej. Nie ma żadnych ograniczeń co do formy organizacyjnej zlecającego.

Zawarcie umowy:

o zawarciu umowy decyduje zgodne oświadczenie woli wszystkich podmiotów mających uczestniczyć w zaciągniętym zobowiązaniu.Podstawą zawarcia umowy jest zatwierdzony projekt prac geologicznych,

może być zawarta w każdy sposób przewidziany przez k.c. ( w szczególności poprzez przetarg),

powinna być zawarta w formie pisemnej.

ZMIANA I USTANIE UMOWY:

Treść umowy o prace geologiczne może być zmieniana przez strony umowy za ich zgodą w każdym momencie jej trwania. Nie zawsze jednak taka zmiana jest możliwa na przykład ze względu na zaawansowanie w wykonaniu przedmiotu umowy. Jeżeli umowa została zawarta na piśmie z określonym rygorem, jaki wiąże się z niezachowaniem formy, to zmiana umowy powinna być dokonana w formie właściwej przewidzianej umową.

Umowa o dzieło wygasa z chwilą odebrania przez zamawiającego dzieła bez zastrzeżeń. Umowa ta może być rozwiązana za porozumieniem stron, z uwzględnieniem jej sposobu rozliczenia.

Zamawiający może odstąpić od umowy w każdej chwili, pod warunkiem że dzieło nie zostało ukończone. Musi jednak zapłacić umówione wynagrodzenie. Zamawiający może odliczyć to, co wykonawca zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła.

PRAWA I OBOWIĄZKI STRON:

Podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest sporządzenie dokumentacji geologicznej. Wykonawca jest zobowiązany w szczególności do:

a)posiadania dokumentacji prowadzonych prac i uzupełniania jej w miarę postępu robót;

b)zgłoszenia zamiaru przystąpienia do wykonywania prac geologicznych organowi nadzoru górniczego oraz wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) właściwemu ze względu na miejsce wykonywania prac;

c)zagospodarowania kopaliny wydobytej lub wydobywającej się samoistnie w czasie wykonywania tych prac.

Prawo do wykonywania prac geologicznych nie jest prawem podmiotowym, lecz uprawnieniem objętym treścią prawa własności. Uprawnienie to przysługuje Skarbowi Państwa, właścicielowi nieruchomości gruntowej bądź podmiotom niektórych praw pochodzących od tej własności (np. użytkownikowi górniczemu)

Podstawowym obowiązkiem zamawiającego jest odebranie sporządzonej przez wykonawcę dokumentacji geologicznej oraz zapłata umówionego wynagrodzenia. Obowiązkiem zamawiającego jest ponadto zwrot kosztów naprawy niezawinionych szkód. Koszty te mieszczą się w ramach wynagrodzenia.

212. Funkcje i zastosowania w inwestycjach prac geodezyjno-kartograficznych

Dokumentacja geodezyjno- kartograficzna stanowi dane wyjściowe dla wykonania w przyszłości projektu budowlanego. Dokumentacja ta jest wykonywana na podstawie uprzednio przeprowadzonych pomiarów terenów inwestycji. Stanowią ja przede wszystkim mapa fizjograficzna tego terenu uwzględniająca nie tylko granice i obszar terenu, ale również jego ukształtowanie. Szczegółowe wymagania dotyczące dokumentu geodezyjno- kartograficznego określa rozporządzenie z 21.2 1996r. Zgodnie z jego treścią roboty geodezyjne są niezbędne do celów projektowania w fazie poprzedzającej realizację inwestycji, jak też w toku jej realizacji i po jej zakończeniu. Opracowanie geodezyjno- kartograficzne do celów projektowych obejmują swoim zakresem przygotowanie dokumentacji geodezyjnej niezbędnej do wykonania projektu budowlanego.

Zgodnie z art. 43 ust PrBud wszystkie obiekty budowlane wymagające pozwolenia na budowę podlegają wyznaczeniu geodezyjnemu terenu, a po ich wybudowaniu - geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, obejmującej położenie ich na gruncie

213. Umowy o prace projektowe i nadzór autorski w trakcie realizacji inwestycji

Tą kwestie regulują przepisy ustawy- prawo budowlane.

Projektowanie zaliczane jest do etapu procesu inwestycyjnego polegającego na przygotowaniu inwestycji. Celem tego etapy jest m.in. uzyskanie dokumentacji projektowej do realizacji zadania inwestycyjnego w przyszłości.

W umowie o prace projektowe wykonawca zobowiązuje się do wykonania przewidzianych w umowie prac, a zamawiający czyli inwestor, do ich odebrania i zapłaty wynagrodzenia.

Przedmiotem umowy o prace projektowe jest opracowanie projektu budowlanego(dzieło), oraz sprawowanie nadzoru autorskiego. Umowa o prace projektowe może obejmować projektowanie całej inwestycji lub ograniczać się do pewnych etapów projektowania.

Inwestor może powierzyć wykonawcy nadzór autorski. Ten nadzór może też wynikać z pozwolenia na budowę. Właściwy organ może w decyzji o pozwoleniu na budowę nałożyć na inwestora obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego jeżeli istnieje wysoki stopień skomplikowania obiektu lub robót budowlanych.

Nadzór autorski obejmuje:

1. stwierdzenie w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem;

2. uzgadnianie możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

214. System umów o roboty budowlane.

Praktyka wykształciła kilka typów umów o roboty budowlane:

-umowę o generalną realizację inwestycji budowlanej (obiektu)

-umowę o generalne wykonawstwo inwestycji (obiektu budowlanego)

-umowę o podwykonawstwo

-umowę o wykonawstwo częściowe

215. Specyfika, zastosowania i charakter prawny umowy deweloperskiej.

Charakter umowy:

 . umowa nienazwana - brak legalnej definicji, brak przepisów regulujących wprost ten rodzaj umów, (wyjątek: art. 9 ust. 1 ustawy o własności lokali)

2. mieszany charakter - zawiera elementy różnych umów nazwanych:
- umowy o roboty budowlane,
- umowy przenoszącej prawa rzeczowego,
- umowy zlecenia (w zakresie zarządu nieruchomością),

3. umowa wzajemna, odpłatna -świadczenia stron mają charakter ekwiwaletny.

 

 PRZEDMIOT UMOWY - ZOBOWIĄZANIA STRON

 1. Zobowiązanie developera:

 

- wybudowanie budynku (-ów) mieszkalnego (-ych) wielorodzinnych (jednorodzinnych),
- określenia i przeniesienia udziału we własności nieruchomości gruntowej albo udziału w użytkowaniu wieczystym nieruchomości gruntowej,
- wydzielenie odrębnej nieruchomości lokalowej i przeniesienia jej własności wraz z przynależnymi jej pomieszczeniami (komórka lokatorska, garaż, itp.),
- określenie i przeniesienie udziału we własności części wspólnej budynku,
- terminowa realizacja inwestycji, zgodność z przepisami,
- zarządzanie nieruchomością przez czas określony w umowie

 

PRZEDMIOT UMOWY - ZOBOWIĄZANIA STRON

 

2. Zobowiązania kontrahenta:

- zapłata ceny w terminach określonych w umowie,
- przystąpienie do umowy przenoszącej prawa rzeczowe,
- akceptacja zarządcy wskazanego przez developera przez określony czas

 

RODZAJE Umów SPOTYKANYCH W OBROCIE

Rodzaje umów - z uwagi na przedmiot umowy:

- umowa rezerwacyjna - zobowiązanie developera do umieszczenia kontrahenta na liście osób, z którymi zostanie zawarta umowa,
- umowa developerska sensu stricto - funkcjonuje pod wieloma nazwami
- „Przedwstępna umowa sprzedaży udziałów w działce (…) oraz lokalu mieszkalnego i zobowiązanie do ustanowienia odrębnej własności lokali”
- „Umowa o wybudowanie budynku i przedwstępna sprzedaży lokalu mieszkalnego”,
- umowa przeniesienia prawa rzeczowego - sprzedaż nieruchomości.

  
Rodzaje umów - z uwagi na następstwo czasowe:
- umowa przedwstępna - zobowiązanie do sprzedaży wybudowanego lokalu mieszkalnego (art. 389 - 390 k.c.),
- umowa przyrzeczona - realizacja zobowiązań stron, sprzedaż.

 

Rodzaje umów - z uwagi na charakter prawny:
- umowa zobowiązująca - przedmiotem budowa domu, wydzielenie i sprzedaż lokalu mieszkalnego),
- umowa rozporządzająca - sprzedaż nieruchomości lokalowej wraz z udziałem w nieruchomości gruntowej,

 
OKREŚLENIE PRZEDMIOTU UMOWY 
1. Obowiązek precyzyjnego określenia świadczenia dewelopera (dołączenie dokumentacji):
- nieruchomości gruntowej - opis, stan prawny,
- nieruchomości lokalowej - położenie, wielkość, rozkład, parametry techniczno-eksploatacyjne, wykończenie.

 

2. Przedmiot umowy:
- nieruchomość lokalowa,
- nieruchomość lokalowa wraz z pomieszczeniami przynależnymi,
- nieruchomość lokalowa + garaż (miejsce postojowe)

 

3. Określenie świadczenia konsumenta - cena:
- cena powinna być określona w sposób jednoznaczny,
- winna zawierać wszystkie elementy cenotwórcze,
- zmiana ceny jest dopuszczalna, konsumentowi powinno przysługiwać prawo odstąpienia od umowy,
- cena może być wyrażona w walutach obcych, zakaz przerzucania na konsumenta ryzyka kursowego,
- harmonogram płatności powinien być powiązany  z etapami realizacji inwestycji,

TERMIN REALIZACJI INWESTYCJI
1. Określenie terminu zakończenia inwestycji i sprzedaży lokalu mieszkalnego,
2. Skutki niezachowania terminu - odpowiedzialność kontraktowa (art. 471 k.c.) - kary umowne,

3. Przesłanki wyłączenia odpowiedzialności za niezachowanie terminu  „okoliczności za które nie ponosi odpowiedzialności”,

4. Wystąpienie zjawisk atmosferycznych - uzasadnienia przedłużenie terminu realizacji umowy - proporcjonalność

ZARZ¡D NIERUCHOMOŚCI¡

1. Przed powstaniem wspólnoty mieszkaniowej
- developer jako właściciel,
- zarządca wskazany przez developera

 

2. Po powstaniu wspólnoty mieszkaniowej
- zarządca wybrany przez wspólnotę,
- developer nie może ograniczać swobody wspólnoty w zakresie wyboru zarządcy

ODPOWIEDZIALNOŚć KONTRAKTOWA STRON
 Zapewnienie jednakowego poziomu ochrony developera i konsumenta:
- developer nie może wyłączyć swojej odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie  zobowiązania,
- podstawa kar umownych powinny być ustalona na jednakowym poziomie,
- zakaz stosowania rażącej dysproporcji w wysokości kar umownych,

 

ROZLICZENIA STRON W PRZYPADKU ROZWIĄZANIA UMOWY LUB ODSTĄPIENIA KONSUMENTA

1. Umowa rezerwacyjna
- obowiązek zwrotu opłaty rezerwacyjnej (wyjątek: zadatek)

2. Umowa developerska
- obowiązek zwrotu sum wpłaconych przez konsumenta,
- zakaz pobierania przez developera nadmiernie wygórowanego odstępnego lub kary umownej (SOKIK - 5% jest klauzulą abuzywną),

- kary umowne powinny być ustalone na jednakowym poziomie, zwrot nie może być uzależniony od podpisania umowy z nowym klientem lub dokonania przez niego wpłaty.
- zwrot w „rozsądnym terminie”

FORMA PRAWNA UMOWY DEVELOPERSKIEJ

1. Brak przepisów nakazujących stosowanie określonej formy.

2. Forma aktu notarialnego wyłącznie dotyczy przeniesienia własności nieruchomości (art. 135 k.c.) oraz użytkowania wieczystego (art. 237 k.c.) pod rygorem nieważności (art. 73 k.c.)
3. Forma pisemna umowy developerskiej - skutki wyłącznie dowodowe (art. 74 k.c.) ograniczenia dowodowe w postępowaniu sądowym: dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma.

UMOWA DEVELOPERSKA JAKO UMOWA PRZEDWSTĘPNA
1. umowa przedwstępna wg kodeksu cywilnego:
- treść minimalna: termin zawarcia i istotne zapisy umowy przyrzeczonej,
- forma umowy przedwstępnej
2. skutki niezawarcia umowy przyrzeczonej - uprawnienia konsumenta,
3. skutki niezachowania formy notarialnej - ograniczenie uprawnień konsumenta,
4. status prawny konsumenta w przypadku niezawarci umowy przyrzeczonej lub niezachowania formy notarialnej; właściciel czy posiadacz

 

216. Znaczenie gospodarcze i charakter prawny umowy przewozowej towarów.

Umowa przewozu - zgodnie z art. 774 Kodeksu cywilnego przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Umowa przewozu należy do kategorii umów o świadczenie usług. Problematykę przewozu w poszczególnych gałęziach transportu regulują odrębne ustawy m.in. ustawa z dnia 18 września 2001 roku Kodeks morski , ustawa z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe, ustawa z dnia 3 lipca 2002 roku Prawo lotnicze i ustawa z dnia 12 czerwca 2003 roku Prawo pocztowe.

Umowa przewozu jest umową dwustronnie zobowiązującą, kauzalną, wzajemną i odpłatną. Umowa na podstawie której czynności przewozowe są wykonane przez przewoźnika bezpłatnie nie są umowami przewozu, jednak w myśl ustawy Prawo przewozowe stosuje się jej przepisy odpowiednio. Przy przewozie nieodpłatnym wykonanym przez osobę nie mającą statusu przewoźnika stosuje się wówczas odpowiednio przepisy o umowie zlecenia.

217. Charakter prawny i treść umowy spedycji.

Przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z przewozem (art.798 §1 KC). Spedytor może występować w imieniu własnym lub w imieniu dającego zlecenie.

Czynności spedycyjne mają charakter uzupełniający do przewozu w zakresie czynności, które nie należą do przewoźnika. Zaliczana jest do umów o świadczeniu usług. Ma charakter kwalifikowany gdyż może ją zawierać tylko przedsiębiorca, charakter konsensualny, gdyż dochodzi do skutku już w momencie dojścia do porozumienia co do wszystkich istotnych postanowień umowy. Jest to ponadto umowa odpłatna, kauzalna i wzajemna.

Treść umowy zawiera:

1. oznaczenie przesyłki (rozmiar, waga itp.)

2. wynagrodzenie (może mieć postać prowizyjną lub inną, np. stałą)

3. zakres i rodzaj usług spedycyjnych.

218. Istota prawna i gospodarcza umowy składu.

Umowa składu- przedsiębiorca składowy zobowiązuje się do przechowywania za wynagrodzeniem oznaczonych w umowie rzeczy ruchomych(art. 853 1 KC) Kluczowe : prowadzenie działalności przez przedsiębiorcę składowego, l przechowywanie rzeczy ruchomych, oraz wynikający z art. 853KC, obowiązek wydania pokwitowania

Umowa kwalifikowana podmiotowo zliczana jest do umów profesjonalnych, jednostronnie gospodarczych, rzadziej dwustronnie profesjonalną(przypadek dwóch przedsiębiorców składowych) jest to umowa nazwana stypizowana z art. 853-859, wzajemna i realna. Umowa dochodzi do skutku poprzez wydanie rzeczy ruchomej przedsiębiorcy składowemu, odpłatna, handlowa odmiana umowy przechowania. Wynagrodzenie składowe uzgodnione między stronami, może być też prowizyjne od wartości przechowywanych rzeczy.

Przed. Składowym może być: os. Fizyczna, s.j. ,s.k., s k-a. sp. Z o.o. SA, przedsiębiorstwo państwowe lub spółdzielnia, aby być przedsiębiorcom składowym należy prowadzić przedsiębiorstwo składowe wg warunków określonych w ustawie z dn. 16.11.2000 o domach składowych. Wydanie towaru- przyjęcie przez władztwo faktyczne(przedsiębiorca skł. Staje się dzierżycielem towaru, a składający jest albo posiadaczem samoistnym(właścicielem)albo użytkownikiem, zastawnikiem, najemcą, przepisy nie wymagają żadnej formy szczególnej zawarcia umowy, przedsiębiorca składowy jest jednak zobowiązany do wydania pokwitowania rodzajem, ilością i inne. Dowód składowy składa się z rewersu(składowego dowodu posiadania)i warrantu(składowego dowodu zastawniczego)

Przed. Składowy wykonuje umowę składu ze szczególną starannością art 355 KC

Obowiązki składającego: zapłata, odbiór, zwrot wydatków, do praw składającego należy: dostęp do normalnej eksploatacji, dobry stan utrzymanych rzeczy.

Przedsiębiorca składowy -prawa:

• Sprzedaż z zachowaniem należytej staranności, jeżeli towary są narażone na zepsucie art. 859

• Otrzymanie wynagrodzenia

• Żądanie zwrotu kosztów

• Prawo zastawu na towarach przyjętych na skład

• Łączenie rzeczy zmiennych tego samego gat. I jakości (za ich pisemną zgodą)

Obowiązki przedsiębiorcy składowego:

• Sprawowanie pieczy nad towarami pozostawienie ich w stanie nienaruszonym

• Wydanie pokwitowania

• Dokonanie czynności konserwacyjnych

• Zawiadomienie składającego o ważnych wydarzeniach

• Sprzedaż towarów z należytą starannością jeżeli wymaga tego interes składającego

• Umożliwianie składającemu towarów

• Ubezpieczenie rzeczy jeśli otrzymał na to zlecenie

Przy umowie składu obowiązują ogólne zasady kodeksu cywilnego art 471

Odszkodowanie za utratę nie może być wyższe od zwykłej wartości rzeczy art. 855 KC, chyba że szkoda wynika z winy kwalifikowanej

219. Pojecie leasingu i jego funkcje i uczestnicy kontraktu.

Zgodnie z art. 709 KC . przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego w warunkach określonych w umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo do używania i pobierania pożytków na czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równej co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Leasing bezpośredni-leasingodawca jest bezpośrednio sam producent danego dobra inwestycyjnego)

Leasing refinansowy- bank częściowo pokrywa koszty zakupu leasingu, udzielająć kredytu leasingobiorcy

Umowa leasingu jest umową nazwaną uregulowaną w KC, jest szczególnym rodzajem umowy o korzystanie z rzeczy, umową usytuowaną bezpośrednio w KC za przepisami o najmie i dzierżawie, jest umową konsensualną(zgodne oświadczenie woli stron), odpłatna, wzajemna, dwustronnie zobowiązująca, terminowa, czynsz jest zawsze w formie pieniężnej, przedmiotem mogą być ruchomości i nie ruchomości. Umowa może być zawarta przez ofertę i jej przejęcie, aukcję, przetarg, negocjacje, może być też umowa przedwstępna, musi być na piśmie

220. Przedmiot umowy leasingu i uczestnicy kontraktu.
Przedmiotem umowy leasingu (świadczenia finansującego) mogą być TYLKO rzeczy. Rzeczy - to zarówno rzeczy ruchome, jak i nieruchomości (lege non distinguente). Z istoty umowy leasingu wynika, że oznaczenie rzeczy (ruchomej) powinno być zindywidualizowane. Por. Uwagę 1 do art. 561 dotyczącą rozróżnienia rodzajów rzeczy przy umowie sprzedaży. Jako przedmiot leasingu wchodzi w rachubę rzecz złożona (np: maszyny i urządzenia, stanowiące ciąg technologiczny), zbiór rzeczy, wyodrębniona część rurociągu ciepłowniczego itp.
W grę nie wchodzą natomiast prawa (np: majątkowe prawa autorskie, udziały w spółce Zoo, papiery wartościowe) Dlatego też z punktu widzenia komentowanego przepisu przedmiotem świadczenia finansującego nie mogą być także zespoły rzeczy i praw (przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne). Nie oznacza to, że umowa leasingu przedsiębiorstwa nie jest w ogóle dopuszczalna w polskim systemie prawnym. Wykorzystanie tej umowy w odniesieniu do przedsiębiorstwa jest możliwe na podstawie przepisów ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (art 39 i n.) Przepisy te jednak stanowią lex specialis w stosunku do przepisów KC. Zaznaczyć ponadto trzeba, że w doktrynie istnieją poważne kontrowersje co do charakteru prawnego powyższej umowy.

Stronami umowy leasingu są: finansujący i korzystający. Finansujący został ustawowo zdefiniowany. Ma nim być podmiot profesjonalny, przedsiębiorca podejmujący się czynności leasingowych „w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa”. Nie ma przy tym wymagania, ażeby działalność leasingowa miała być wyłączna, nie może natomiast być prowadzona sporadycznie bądź okazjonalnie. Korzystającym zaś może być każdy podmiot mający zdolność prawną.
W związku z tym transakcje leasingowe mogą występować zarówno w obrocie profesjonalnym i konsumenckim. Stosunek leasingu jednak nie jest typowym stosunkiem dwustronnym, chociaż w żadnym razie nie można go też określić jako stosunek trójstronny. Niewątpliwie dostrzegalny jest funkcjonalny związek dwóch umów: leasingu i nabycia. Finansujący bowiem celem wykonania umowy leasingu zawiera co do nabycia rzeczy umowę z oznaczonym zbywcą. Nieraz umowę kredytową, aby sfinansować transakcje leasingową. Strony tych ostatnich umów nie są kontrahentami korzystającego, a jedynie finansującego. Kolejność umów jest następująca: najpierw umowa leasingu, nast. Umowa nabycia, ewentualnie również jako druga w kolejności umowa kredytowa.

221. Rodzaje Leasingu.
1.leasing bezpośredni (gdy producent zawiera umowę bezpośrednio z użytkownikiem)

2.leasing pośredni (w transakcji uczestniczą więcej niż dwie strony, tzn. między producentem a użytkownikiem występuje wyspecjalizowane przedsiębiorstwo leasingowe).

Za użytkowanie obiektu leasingobiorca płaci w określonych terminach raty leasingowe składające się z dwóch części: składnika kapitałowego odzwierciedlającego wartość użytkowanego obiektu przypadającego na okres leasingu i składnika odsetkowego stanowiącego wynagrodzenie dla leasingodawcy.

Leasing operacyjny

polega na czasowym przekazaniu w użytkowanie dobra inwestycyjnego. Czas ten jest z reguły krótszy niż okres normatywnego zużycia leasingowanej rzeczy. Raty leasingowe stanowią dla Korzystającego koszt uzyskania przychodu, a przedmiot leasingu nie podlega u niego amortyzacji. W umowie leasingu operacyjnego Korzystający może mieć zagwarantowane prawo zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy, za określoną z góry wartość końcową powiększoną o podatek od towarów i usług (VAT).

Leasing finansowy (kapitałowy)

polega na oddaniu rzeczy w użytkowanie, w zamian za raty leasingowe. Przedmiot leasingu jest własnością Finansującego, amortyzuje go Korzystający, natomiast przeniesienie tytułu własności może być zagwarantowane w umowie. Firma zwiększa więc wartość swojego majątku nie ponosząc dodatkowych kosztów po zakończeniu umowy, a zwiększona forma amortyzacji pozwala regulować jej koszty i dochody.

Leasing finansowy, podobnie jak operacyjny, charakteryzuje się tym, iż zawiera klauzulę opcji na sprzedaż przedmiotu leasingu po zakończeniu okresu umowy. Oznacza to iż Korzystający ma prawo wykupu (przeniesienia własności) rzeczy oddanej mu w leasing. Leasing finansowy jest więc zbliżony do kredytu lub pożyczki. Przedmiotem "pożyczki" jest tu środek trwały a nie gotówka.

Rata leasingowa w leasingu finansowym podzielona jest na część kapitałową i odsetkową. Część odsetkowa stanowi koszt uzyskania przychodu u Korzystającego, a część kapitałowa traktowana jest jak kapitał przy operacji kredytowej - obniża zysk po opodatkowaniu u Korzystającego. Leasing finansowy dla celów podatku VAT rozliczany jest tak jak leasing operacyjny. W przypadku leasingu finansowego podatek VAT od rat leasingowych jest płatny z góry za cały okres trwania umowy leasingu (zazwyczaj w ciągu 7 dni po odbiorze przedmiotu leasingu), inaczej niż w leasingu operacyjnym gdzie podatek VAT jest płatny z każdą ratą leasingową.

Leasing zwrotny

występuje, gdy firma posiada liczne środki trwałe, nie posiada jednak gotówki, której potrzebuje; może wtedy oddać część majątku trwałego firmie leasingowej w zamian za gotówkę i wziąć te środki w leasing; dzięki takiemu zabiegowi firma ma jednorazowy zastrzyk gotówki.

222. Podstawowe prawa i obowiązki stron umowy leasingu.

Finansujący zobowiązuje się , w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w umowie i oddać te rzecz korzystającemu do używania lub korzystania ( używanie + pobieranie pożytków) przez czas oznaczony. Natomiast korzystający zobowiązuje się do zapłacenia finansującemu w określonych ratach wynagrodzenia pieniężnego równego co najmniej cenie rzeczy lub wynagrodzenie z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

LUB dokładniej:

umowa leasingu (art. 709^1-17 ) - finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Jest to umowa: konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, odpłatna i wzajemna. Strony: finansujący (leasingodawca) i korzystający (leasingobiorca). Elementy przedmiotowo istotne:

- nabycie przez finansującego rzeczy i oddanie tej rzeczy do użytkowania

- zapłata wynagrodzenia pieniężnego w uzgodnionych ratach, których wysokość jest równa co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy.

Obowiązki stron:

1) Obowiązki finansującego:

- wydanie rzeczy

- wydanie korzystającemu odpis umowy zawartej ze zbywcą, dokumentu gwarancyjnego

- niezwłoczne poinformowanie korzystającego o zbyciu rzeczy

- odpowiedzialność za wady rzeczy

2) Obowiązki korzystającego:

a) zapłata wynagrodzenia

b) zawiadomienie finansującego o stracie rzeczy

c) utrzymywanie rzeczy w należytym stanie, dokonywanie konserwacji i niezbędnych napraw

223. Przyczyny ustania umowy leasingu.

1) Umowa leasingu jest umową o charakterze terminowym. Zawiera się ją zatem na określony czas, po upływie którego umowa wygasa.

2) Odstąpienie przez finansującego od umowy ze zbywcą. Odstąpienie od umowy, będącej źródłem nabycia własności przedmiotu umowy leasingu, przez finansującego jest jego prawem podmiotowym kształtującym, z którego skorzystanie powoduje wygaśnięcie umowy leasingu przed terminem oznaczonym przez strony.
3) Nienależyte używanie rzeczy (i pobieranie z niej pożytków) (art. 7099 k.c.) lub utrzymywanie jej przez korzystającego w nienależytym stanie (art. 7097 k.c.). Zgodnie z art. 70911 k.c. finansujący może wówczas upomnieć na piśmie korzystającego, a jeśli ten mimo upomnienia nie odstąpi od niewłaściwego korzystania z rzeczy, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że umowa leasingu przewiduje termin jej wypowiedzenia.
4) Korzystający nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej. W razie naruszenia tego zapisu ustawowego finansujący będzie miał prawo wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że umowa przewiduje odpowiedni termin wypowiedzenia.
5)Prawo do wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym przysługiwać będzie finansującemu także w razie uchybienia przez korzystającego płatności rat (art.709(13) § 2 k.c.).

224.Istota, przedmiot i zastosowanie w obrocie gospodarczym umowy franszyzy?

Franczyza -ang. Franchising.

Franchising jest jedną z metod prowadzenia działalności gospodarczej, która polega na prowadzeniu przedsiębiorstwa pod szyldem cudzej, znanej marki. Franchising jest długoterminową umową pomiędzy franczyzodawcą (właścicielem marki) a franczyzobiorcą (korzystającym), w której to umowie franczyzodawca wyraża pozwolenie na używanie przez franczyzobiorcę znaku towarowego oraz marki firmy na potrzeby prowadzenia własnej działalności gospodarczej w zamian za bezpośrednie lub pośrednie wynagrodzenie pieniężne. Wynagrodzeniem dla franczyzodawcy są opłaty licencyjne oraz opłaty w formie miesięcznych kwot lub określonego procentu zależnego od wielkości obrotów.

• Przedmiotem franchisingu jest koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej według ściśle określonych procedur i zasad. Franczyzobiorca otrzymuje od franczyzodawcy niezbędne do prowadzenia franczyzy prawa do korzystania ze znaku firmowego, know-how, technologii oraz produkcji lub handlu. Otrzymuje on także jednolite wyposażenie, dekoracje lokali oraz pomoc handlową lub techniczną. W umowie franchisingu biorą udział dwa podmioty:Franczyzodawca (firma macierzysta) jest znanym i mającym ugruntowaną pozycję rynkową podmiotem gospodarczym, który udziela pozwolenia na używanie przez franczyzobiorcę znaku towarowego oraz marki firmy. Firma macierzysta tworzy z reguły sieć franczyzową, składającą się z wielu franczyzobiorców, którzy działają pod szyldem franczyzodawcy. Franczyzodawca poszukuje franczyzobiorców spełniających określone przez niego warunki. Z reguły istotna jest znajomość rynku przez franczyzobiorcę, znajomość praw i regulacji dotyczących możliwości inwestowania na rynku lokalnym, kontakty z potencjalnymi nabywcami oraz gotowość do podporządkowania się oraz akceptacja zasad narzuconych przez franczyzodawcę. Jedna ze słynniejszych sieci franczyzowych na świecie (firma McDonalds) przez wiele lat jako jeden z wymogów dla nowego franczyzobiorcy stawiała konieczność posiadania doświadczenia w pracy w jednej z istniejących już restauracji. Firma macierzysta udziela franczyzobiorcy wszechstronnej pomocy finansowej, handlowej oraz technicznej. Z drugiej jednak strony franczyzodawca kontroluje przestrzeganie narzuconych zasad oraz utrzymanie określonych standardów jakościowych. Kontroli podlegają często także sprawozdania finansowe franczyzobiorcy.

• Franczyzobiorca jest to podmiot gospodarczy, który prowadzi działalność gospodarczą pod szyldem cudzej, znanej marki na określonych zasadach i za określoną opłatą. Franczyzobiorca zobowiązany jest do stosowania się do zasad narzuconych przez franczyzodawcę oraz do podporządkowania się firmie macierzystej. Franczyzobiorca jest odpowiedzialny za zobowiązania finansowe związane z utrzymaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej zgodnie z wymogami franczyzodawcy. Co więcej zobowiązuje się on do utrzymania ustalonych standardów jakości oraz do prowadzenia księgowości według określonych przez firmę macierzystą zasad jak i regularnego przekazywania sprawozdań finansowych do franczyzodawcy w celu ich kontroli.

Formy funkcjonowania franchisingu

1. Franchising handlowy (dystrybucyjny) polega na udzieleniu franczyzobiorcy prawa do dystrybucji i/lub sprzedaży towarów lub usług należących do firmy macierzystej. Franczyzodawca z reguły przeprowadza odpowiednie szkolenia franczyzobiorcy oraz dostarcza towary.

2. Franchising produkcyjny polega na udzieleniu franczyzobiorcy, którym w tym przypadku jest niezależne przedsiębiorstwo, prawa wyprodukowania określonej ilości wyrobów przez ustalony czas. Franczyzobiorca musi przestrzegać konkretnego procesu technologicznego, dostarczać towary i usługi o odpowiednim standardzie oraz w ustalonych opakowaniach.

Rodzaje franchisingu

• Franchising indywidualny (bezpośredni) występuje w sytuacji, gdy w ramach sieci franchisingowej franczyzodawca sam odsprzedaje prawo do prowadzenia działalności gospodarczej pod szyldem firmy macierzystej na danym terytorium przez określony okres. Ten rodzaj franchisingu pozwala na powolną ekspansję, jako że przyrost jednostek sieci franczyzowej jest stosunkowo powolny. Co więcej, franchising indywidualny wymaga od franczyzodawcy większych kosztów, które związane są uruchomieniem i prowadzeniem danej jednostki.

• Franchising wielokrotny występuje w sytuacji, gdy franczyzobiorca odsprzedaje prawo do prowadzenia określonej liczby jednostek systemu franczyzowego pod szyldem firmy macierzystej na danym terytorium i przez określony czas. Franchising wielokrotny jest korzystny dla franczyzodawcy, ponieważ przyspiesza on ekspansję firmy macierzystej. Natomiast korzyścią dla franczyzobiorcy jest możliwość stworzenia silniejszej pozycji niż w przypadku franchisingu indywidualnego, wymaga on jednak większych nakładów kapitałowych i wyższych umiejętności zarządczych.

• Subfranchising występuje w sytuacji, gdy franczyzodawca sprzedaje pośrednikowi prawa do otwierania jednostek sieci franczyzowej i do zawierania umów indywidualnych z franczyzobiorcami. Firma macierzysta sprzedaje, zatem licencję główną, zwaną także licencją mistrzowską, mocnemu finansowo pośrednikowi, który ma za zadanie znajdowanie franczyzobiorców, udzielanie im niezbędnej pomocy oraz kontrola ich działalności. Koszty związane z wprowadzeniem franczyzobiorcy do sieci franczyzowej ponosi pośrednik, natomiast zysk z działalności franczyz dzielony jest pomiędzy franczyzobiorcę, pośrednika oraz firmę macierzystą. Subfranchising występuje w przypadku rozwiniętych sieci franczyzowych, w szczególności, gdy marka firmy macierzystej jest znana międzynarodowo. Licencje mistrzowskie przydzielane są przedstawicielom reprezentującym franczyzodawcę w poszczególnych krajach.

Zalety franchisingu

Franchising jest korzystny dla franczyzobiorcy, jako ponieważ:

• W znacznym stopniu ułatwia on rozpoczęcie działalności ograniczając początkowe koszty związane z marketingiem, inwestycjami oraz bieżącym finansowaniem działalności.

• Franczyzobiorca, korzysta z renomy i popularności firmy macierzystej, dzięki czemu nie musi on ponosić dodatkowych wydatków związanych z promocją i reklamą.

• Renoma franczyzodawcy poprawia wiarygodność kredytową w bankach oraz wpływa także na pozycję w negocjacjach handlowych z kontrahentami.

• Koszty prowadzenia działalności na zasadzie franchisingu są również ograniczone dzięki możliwości uzyskania pomocy finansowej od franczyzodawcy w kosztach inwestycji, a także poprzez opóźnione terminy płatności w finansowaniu majątku obrotowego.

• Sprzęt niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej a także elementy wyposażenia lokalu są często dzierżawione przez franczyzobiorcę. Są one dalej własnością franczyzodawcy, co także wpływa na zmniejszenie kosztów działalności.

• Ryzyko związane z nieosiągnięciem sukcesu rynkowego jest w przypadku franchisingu znacznie ograniczone, a co za tym idzie zwrot inwestycji jest niemal gwarantowany, co zapewnia swoiste poczucie bezpieczeństwa dla franczyzobiorcy.

Wady franchisingu

Jednym z ważniejszych minusów franchisingu jest utrata samodzielności przez franczyzobiorcę, który jest całkowicie podporządkowany i uzależniony od firmy macierzystej:

• Franczyzobiorca nie może sprzedać prowadzonej franczyzy bez zgody firmy macierzystej.

W umowie franczyzowej franczyzodawca często zastrzega sobie, że franczyzobiorca nie może działać na własny rachunek w branżach, w których działała franczyza na określonym terytorium i przez określony czas po ustaniu lub rozwiązaniu umowy franczyzowej.

• Działalność franczyzy podlega także ciągłej kontroli finansowej oraz kontroli dotyczącej spełnianych procedur i zasad stawianych przez franczyzodawcę.

• Opłaty należne firmie macierzystej mogą być obciążeniem dla franczyzobiorcy, szczególnie w sytuacji, gdy jego działalność ma mniejszą skalę niż przeciętna w danej sieci.

225. Specyfika i zastosowanie w obrocie gospodarczym umowy factoringu.

Umowa factoringu jest rodzajem umowy nienazwanej. Oznacza to, że nie jest unormowana ustawowo. Jej treść w głównej mierze została ukształtowana w obrocie gospodarczym w państwach zachodnich, a warunki występujące w poszczególnych umowach mogą się między sobą różnić. Z factoringiem wiążą się trzy podmioty: przedsiębiorca, jego dłużnik oraz factor. Umowa factoringu dochodzi do skutku w następującej sytuacji : Przedsiębiorca zawiera umowę z innym podmiotem - przedmiotem umowy może być np. świadczenie usług, lub sprzedaż towaru. Z tego tytułu przedsiębiorcy przysługuje wierzytelność, którą dłużnik ma obowiązek spełnić w określonym terminie. Przedsiębiorca, zamiast czekać aż jego wierzytelność stanie się wymagalna, może „sprzedać” tą wierzytelność factorowi. Tym samym, uzyskuje on wcześniej swoją należność, jednakże pomniejszona o prowizję factora.

Stronami umowy factoringu są przedsiębiorca oraz factor. W polskich warunkach gospodarczych factoring skierowany jest głównie do dużych firm handlowych, sprzedających swoje towary poprzez sieci dystrybutorów lub do klientów posiadających należności u swoich kontrahentów - dużych firm handlowych. Factorem jest wyspecjalizowany podmiot - najczęściej bank komercyjny, która ma wyodrębniony dział zajmujący się factoringiem. Na podstawie umowy factoringu, na factora przechodzi cała wierzytelność, przysługująca przedsiębiorcy wobec dłużnika. Wraz z tą wierzytelnością, na factora przechodzą wszelkie prawa z nią związane. A więc po pierwsze prawo dochodzenia tej wierzytelności w momencie, gdy stanie się ona wymagalna, prawo do dalszego rozporządzania tą wierzytelnością (w przypadku factoringu właściwego), prawo do pobierania odsetek za opóźnienie lub kary umownej, istniejące zabezpieczenia tej wierzytelności.

Obok tej podstawowej czynności, jaką jest przelew wierzytelności, przedmiotem factoringu jest szereg usług dodatkowych, które bank factoringowy ma wykonać na rzecz przedsiębiorcy. Do tych usług należeć może kierowanie upomnień do dłużników, prowadzenie ksiąg handlowych przedsiębiorcy, udzielanie zaliczek i kredytów. Przedsiębiorca będący stroną umowy, w zamian za przelew wierzytelności na factora uzyskuje pieniądze należne mu od kontrahenta, przed upływem okresu wymagalności długu. Kwota ta jest jednak pomniejszona o prowizję, stanowiącą dochód factora. Prowizja factora wynosi średnio 0,5 - 1,5 % wartości faktury brutto. Wysokość pobieranych opłat zależy przede wszystkim od długości okresu, jaki pozostał do dnia płatności danej wierzytelności i oceny możliwości uzyskania należności pieniężnej od dłużnika. Opłaty za pozostałe świadczenia stanowią najczęściej procentową wartość umowy.

Umowa factoringu jest zawierana na piśmie. W praktyce jest to tzw. umowa adhezyjna, to znaczy, przedsiębiorca w praktyce nie ma wpływu na jej kształt, który jest zaproponowany przez bank. Może do tej umowy przystąpić lub nie. Nie jest wymagana zgoda dłużnika na zawarcie tej umowy. Dłużnik nie musi być także zawiadomiony o zawarciu umowy factoringowej. W praktyce jednak takie zawiadomienie ma duże znaczenie prawne. Jeśli bowiem dłużnik nie otrzymał w ogóle wiadomości o zawarciu umowy factoringu, a więc o tym, że jego wierzycielem nie jest już dłużej przedsiębiorca, z którym zawarł umowę, tylko bank factoringowy, to pozostaje on nadal uprawniony do spełnienia świadczenia na ręce przedsiębiorcy.

Dłużnik nie może być w następstwie umowy factoringowej postawiony w gorszej sytuacji. Dlatego może względem banku factoringowego podnieść wszelkie zarzuty, które przysługiwały mu względem przedsiębiorcy. Jeżeli zatem z przedsiębiorcą zawarł umowę, zgodnie z którą należność została rozłożona na raty, to bank nie może żądać zapłaty jednorazowej. Dłużnik może skorzystać także z zarzutów, jakie przysługują mu osobiście względem banku factoringowego.

Rodzaje factoringu

• Factoring właściwy (pełny). Główną cechą factoringu właściwego jest to, że od momentu zawarcia umowy, ryzyko wypłacalności dłużnika obarcza bank factoringowy. Dotąd ryzyko to obarczało samego przedsiębiorcę, teraz bank zaczyna odpowiadać za to, że dłużnik wykona ciążące na nim zobowiązanie. Możliwe jest także takie rozwiązanie, gdzie strony ustalają kwotę najniższą, do której bank przejmuje na siebie ryzyko wypłacalności dłużnika.

• Factoring niewłaściwy (niepełny) W wypadku factoringu niewłaściwego ryzyko wypłacalności dłużnika nie przechodzi z przedsiębiorcy na bank factoringowy. W takim wypadku wierzytelność nie przechodzi definitywnie na bank factoringowy. W razie bowiem niewypłacalności dłużnika, wierzytelność powraca do przedsiębiorcy.

Oprócz tego podstawowego podziału wyróżnia sie także inne rodzaje factoringu, np.:

• factoring półotwarty

Ten rodzaj factoringu charakteryzuje sie tym, iz dłużnik nie jest zawiadomiony bezpośrednio przez swego wierzyciela o przejściu wierzytelności na factora, lecz to factor, poprzez wysłanie wezwania do zapłaty informuje dłużnika o przelewie wierzytelności.

• factoring eksportowy

Przy tym rodzaju factoringu, przedsiebiorca, którego dłużnik znajduje sie w drugim państwie, dokonuje przelewu wierzytelności przysługującej mu przeciwko dłuznka na factora, mającego siedzibę w państwie dłużnika.

Najważniejsze:

• istota factoringu przejawia sie w przelewie wierzytelności na factora

• do przelewu wierzytelności maja w pełni zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego (art. 509 i n. k.c.)

• tym, co odróżnia factoring od zwykłego przelewu są dodatkowe czynności usługowe wykonywane przez faktor

---