NAUKA ZAWODU W RZEMIOŚLE, BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY, M Ł O D O C I A N I


Nazwa ośrodka: Cech Rzemiosł Różnych

Tytuł pakietu: „Kształcenie pracowników młodocianych”

Grupa: Kształcenie - podnoszenie kwalifikacji

Autor: CRR / Krystyna Kwapisz

Aktualizacja: Agencja INPRESS PR

Data aktualizacji: 05.05.2010r.

NAUKA ZAWODU W RZEMIOŚLE

Młodocianym w rozumieniu kodeksu pracy (Art. 190 k.p.) jest osoba, która ukończyła 16 lat,
a nie przekroczyła 18 lat. Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 16 roku życia.

Celem  nauki  zawodu  jest  opanowanie  przez  ucznia -młodocianego pracownika umiejętności praktycznych  i  teoretycznych  w  zawodzie  i potwierdzenie  ich  dowodem  kwalifikacji  zawodowych  w  drodze  przystąpienia  do  egzaminu  czeladniczego. 

Pracownik młodociany jest obowiązany dokształcać się do ukończenia 18 lat.

W szczególności pracownik młodociany jest obowiązany:

Nauka  zawodu  składa  się  z  dwóch  integralnych,  równolegle realizowanych części:  praktycznej - zorganizowanej  w  zakładzie rzemieślniczym  i  teoretycznej - zorganizowanej 
w  szkole  zawodowej  lub  na  kursach  dokształcających.

Czas trwania nauki zawodu wynosi od 24 do 36 miesięcy. W wyjątkowych przypadkach izba rzemieślnicza na wniosek ucznia i za zgodą pracodawcy może okres nauki przedłużyć (nie więcej niż o 6 miesięcy) lub skrócić (nie więcej niż o 12 miesięcy).

Okres  nauki  zawodu   ustalany  jest  w  umowie  o  pracę  i  powinien  zawierać  się
 w  przedziale  od  24  do  36  miesięcy.  

Aby podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym uczeń musi spełniać następujące warunki:

Jednocześnie zgodnie z Art. 191 § 5 k.p. Minister Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej może w drodze rozporządzenia określić przypadki, w których wyjątkowo jest dopuszczalne:

W  okresie  nauki  zawodu  młodociany  musi  się  dokształcać  w  zasadniczej  szkole  zawodowej  lub  na  kursach  dokształcających.

Młodociani, którzy w okresie nauki zawodu ukończyli 18 lat, do czasu zakończenia nauki i/lub zdania egzaminu traktowani są, jako pracownicy młodociani. Jeżeli młodociany nie ukończył przygotowania zawodowego przed osiągnięciem 18 lat, obowiązek dokształcania się, może być przedłużony do czasu ukończenia przygotowania zawodowego.

Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia. Badania  powinny  być  potwierdzone  odpowiednim  zaświadczeniem,  wydanym  przez  uprawnione  do  tego  celu  służby  medyczne, stwierdzającym,  że  praca  w  danym  zawodzie  nie  zagraża  zdrowiu  młodego  człowieka, ani  nie  ma  przeciwwskazań  do  wykonywania  prac  wchodzących  w  zakres  nauczanego  zawodu. 

Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę (art. 202
§ 1 k.p.), natomiast osoby w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę (art.202 § 2 k.p). Do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach pracy. Pracodawca jest obowiązany zwolnić młodocianego od pracy na czas potrzebny do wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych w związku z dokształcaniem się.

Młodocianego nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Nie wolno też, zatrudniać młodocianych przy pracach wzbronionych, których wykaz ustala w drodze rozporządzenia Rada Ministrów.

Zakończeniem nauki zawodu u rzemieślnika jest egzamin czeladniczy zdawany przed komisją egzaminacyjną Izby Rzemieślniczej. Egzaminy czeladnicze przeprowadzają tylko
i wyłącznie komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych.

Uzyskane świadectwo czeladnicze jest państwowym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe uznawanym również poza granicami państwa polskiego. Młodociani, którzy wybrali dokształcanie teoretyczne w szkole uzyskują dodatkowo świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej, co umożliwia im kontynuację nauki w szkole średniej i przystąpienie do egzaminu maturalnego.

Uprawnienia  do  szkolenia  uczniów -  prowadzenie  przygotowania  zawodowego  młodocianych  pracowników  może  prowadzić  właściciel  zakładu rzemieślniczego,  bądź  wyznaczony  przez  niego  pracownik.  Osoba  szkoląca  musi  wykazać  się  posiadaniem  przynajmniej  tytułu  mistrza  w  zawodzie,  w  którym  będzie  prowadzona  nauka  oraz  przygotowaniem  pedagogicznym  uzyskanym  w  wyniku  ukończenia  kursu  pedagogicznego,  zakończonego  egzaminem. 

Pracodawca jest obowiązany zapewnić młodocianym pracownikom opiekę i pomoc, niezbędną dla ich przystosowania się do właściwego wykonywania pracy, jak również prowadzić ich ewidencję.

Podstawowym  aktem  prawnym  regulującym  sprawy  zatrudniania  pracowników młodocianych  jest  ustawa  z  dnia  26  czerwca  1974 r.  Kodeks  pracy  (Dz. U. 1974 nr 24, poz. 141 z późn. zm.), zawierająca  Dział  IX  w  całości  poświęcony  kwestiom  młodocianych  pracowników.  Szczegółowe  przepisy  odnoszące  się  do  zasad  odbywania  przygotowania  zawodowego  ustala  rozporządzenie  Rady  Ministrów  z  dnia  28  maja  1996 r. w  sprawie  przygotowania  zawodowego  młodocianych  i  ich  wynagradzania  (Dz. U. Nr 60, poz. 278 z. późn. zm.).

Podstawowe aspekty prawne umowy o pracę

Podstawą organizacji nauki jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, podpisywana pomiędzy pracodawcą rzemieślnikiem, a uczniem - młodocianym pracownikiem.
W związku z zawartą umową o pracę i faktem uczęszczania do szkoły zawodowej, młody człowiek uzyskuje podwójny status prawny tj. ucznia i pracownika młodocianego lub wyłącznie pracownika młodocianego, jeśli dokształcanie teoretyczne realizowane jest w systemie pozaszkolnym.

Umowa  o  pracę  w  celu  przygotowania  zawodowego  powinna określać w szczególności:

Umowę  o  pracę  w  celu  nauki  zawodu  podpisują:  pracodawca -  właściciel  zakładu  rzemieślniczego  oraz  uczeń  -  młodociany  pracownik,  a  jeśli  młodociany  nie  ukończył 
16  lat  (w nawiązaniu do art. 191 § 5 k.p.) dodatkowo  jego  prawny  opiekun.

Umowy  dla  młodocianych  dokształcających  się  w  zasadniczych  szkołach  zawodowych  należy  zawierać  w  okresie  przyjmowania  kandydatów  do  szkół  ponadpodstawowych. 
W  przypadku, gdy  młodociany  dokształca  się  w  systemie  pozaszkolnym  podpisanie  umowy  może  nastąpić  w  innym  terminie.

Wszechstronnej  pomocy  w  zakresie  prawidłowego  spisania  umowy  oraz  w  trakcie  trwania  nauki  zawodu  w  tym  dostarczenia  niezbędnej  do  szkolenia  dokumentacji  uczniowskiej,  szkolącym  zakładom  mogą  udzielić  cechy.


W okresie nauki młodociany pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu
i otrzymuje od rzemieślnika wynagrodzenie. Przepisy określają minimalną wysokość wynagrodzenia, którego stawki procentowe obliczane są w stosunku do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale i wynoszą:

Rozwiązanie za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej w celu przygotowania zawodowego dopuszczalne jest tylko w razie:

Umowa  z  młodocianym  w  każdym  terminie  może  być  rozwiązana  jedynie  w  trybie  wzajemnego  porozumienia  stron.

 

Korzyści dla MŚP wynikające z zatrudnienia osób młodocianych

Największą dodatkową korzyścią, jaką może osiągnąć przedsiębiorca z zatrudnienia młodocianego, jest możliwość uzyskania refundacji wynagrodzeń wypłaconych młodocianym oraz składek na ubezpieczenia społeczne od tych refundowanych wynagrodzeń. Pracodawca musi zatrudniać młodocianych na podstawie umowy o pracę i w celu przygotowania zawodowego.
Zgodnie z Ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99 poz. 1001) z późn. zm., Ochotnicze Hufce Pracy (państwowa jednostka wyspecjalizowana w działaniach na rzecz młodzieży, w szczególności młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym, oraz bezrobotnych do 25 roku życia) od 1 września 2004 roku stały się jedyną instytucją rynku pracy, która przyjmuje wnioski o zawarcie umów oraz zawiera umowy o refundację z środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom oraz składek na ubezpieczenie społeczne od refundowanych wynagrodzeń. Refundacji podlega wyłącznie kwota minimalna.

Szczególnego podkreślenia wymaga, że umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego może być zawarta z młodocianym dopiero po złożeniu wniosku (najwcześniej następnego dnia). W przeciwnym razie wniosek zostanie rozpatrzony negatywnie.

Wniosek o zawarcie umowy dotyczący młodocianych, którzy dokształcają się w formach szkolnych składa się w centrum edukacji i pracy młodzieży, właściwym ze względu na miejsce odbywania przez młodocianego przygotowania zawodowego, w terminie od 1 stycznia do
15 listopada każdego roku. Warto podkreślić, że wskazany termin przestaje obowiązywać, gdy w czasie roku szkolnego młodociany zmuszony jest kontynuować naukę zawodu u nowego pracodawcy. Dotyczy to sytuacji, w których umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego z dotychczasowym pracodawcą została rozwiązana na skutek:

Natomiast wniosek o zawarcie umowy dotyczący młodocianych, którzy nie dokształcają się
w formach szkolnych lecz np. w systemie kursowym, może być składany w innych terminach ogłaszanych przez centrum edukacji, w siedzibie centrum.

Aby wystąpić z wnioskiem o refundację wynagrodzeń wypłaconych młodocianym trzeba spełnić pewne warunki:

Szczegóły dotyczące ubiegania się o refundację, reguluje rozporządzenie MPiPS z 26 kwietnia 2007r. w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom (Dz.U. 2007 nr 77, poz. 518 z późn. zm.).

Wniosek może dotyczyć określonej liczby pracowników. Pracodawca, który zatrudnia wyłącznie młodocianych, ma możliwość uzyskania refundacji za 3 takie osoby. W przypadku innych pracodawców, wniosek może dotyczyć takiej liczby młodocianych, która nie przekracza trzykrotności liczby zatrudnionych (lecz nie młodocianych) na czas nieokreślony w przeliczeniu na pełny etat.

Warto pamiętać, że młodocianego dofinansowywanego z Funduszu Pracy należy zatrudniać przez 6 miesięcy po zakończeniu przygotowania zawodowego.

Pracodawcy nie ponoszą kosztów zatrudnienia młodocianego, jeżeli nie płacą mu więcej niż kwota refundacji. Zapłacone wynagrodzenie i składki ubezpieczeniowe odzyskują po otrzymaniu refundacji.

Pracodawcom, którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia zgodnie z art. 108 ust. 1  pkt. 55 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia w instytucjach rynku pracy. Dofinansowanie odbywa się w zakresie i na zasadach określonych w art. 70b ustawy  dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572  póź. zm.).

 Wysokość kwoty dofinansowania kosztów kształcenia jednego młodocianego pracownika zależy od okresu kształcenia wynikającego z umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i wynosi:

a) 4.587 zł — przy okresie kształcenia wynoszącym 24 miesiące,

b) 7.645 zł — przy okresie kształcenia wynoszącym 36 miesięcy;

Powyższe kwoty podlegają waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli wskaźnik ten w okresie od roku kalendarzowego, w którym przeprowadzona była ostatnio waloryzacja wynosi, co najmniej 105%.

Bibliografia

1


Wyszukiwarka