1.Porównanie bakterii gram + i ram - w tabelce na podstawie ich różnic fizjologicznych
Cecha |
„+” |
„-” |
wrażliwość na lizozym |
ściana ulega rozpadowi |
ściana oporna |
wrażliwość na penicylinę |
na ogół duża |
często mała |
wrażliwość na detergenty |
duża |
mniejsza |
zapasy w komórce |
duże |
mały lub brak |
wrażliwość na barw. anilinowe |
duża |
mała |
wrażliwość na sole kw. tłuszczowych nienasyconych |
duża |
mała |
wrażliwość na sole kw. tłuszczowych nasyconych |
mała |
duża |
2.Wyjaśnić co to jest D (czyli czas decymalnej redukcji) i wpływ temperatury i pH na (chyba) rozwój drobnoustrojów.
D - jest to miara ciepłooporności drobnoustrojów. Określa czas działania temperatury potrzebny do redukcji liczby komórek w danej populacji o 90%, wartośc D zapisuje się z dolnym indeksem informującym dla jakiej temperatury ten parametr został wyznaczony.
3.Narysuj przetrwalnik+ wzór kwasu, który się z tym wiąże (dipikolinowy)
4.Dlaczego produkty pochodzenia zwierzęcego poddajemy zwykłej sterylizacji a nie pasteryzacji i odwrotnie roślinnego
Ma to związek z pH. Produkty pochodzenia zwierzęcego maja pH bliskie obojętnemu dlatego też aby były bezpieczne dla spożywającego je człowieka musza one zostać wysterylizowane a rośliny często maja pH kwaśne. np w okolicach 4,5 jest to taka wartość pH przy której prawdopodobnie wystarczy jedynie pasteryzacja.
5.Co chroni jajko przed mikroorganizmami jakie mogą wnikać do jajka:
Bariery ograniczająca zasiedlenie jaja przez mikroorganizmy: skorupka, lizozym, błona wewnętrzna
6.Istotne cechy różnicujące komórki prokariotyczne i eukariotyczne:
Cecha |
PROKARIOTA |
EUKARIOTA |
Typowa średnica kom. |
1 mikro metr |
10 mikrometrów |
Czas regeneracji |
15-30 min |
120 min |
Rozmnażanie płciowe |
Rzadkie i niepełne |
Powszechne i pełne |
Błona jądrowa |
Brak |
Dwuwarstwowa błona |
Liczba chromosomów |
1 |
>1 |
Jąderko (nukleous) |
Brak |
Występują |
Liczba kompartymentów |
Zwykle 1 |
>1 |
Retikulum endoplazma tyczne |
Brak |
Występują |
Mitochondrium |
Brak |
Występują |
Rybosomy |
Cząstki 70s |
Cząstki 80s |
Chloroplasty |
Brak |
Mogą występować |
Wodniczki |
Rzadko |
Powszechnie |
Peptydoglikan (mureina) |
Powszechnie występuje |
Brak |
7.Kształty bakterii i rodzaje urzęsienia
Kształty bakteri:
bakterie o kształcie pałeczkowatym:
pałeczki bacteria
laseczki bacilli
maczugowce corynebacteria
prątki mycobacteria
bakterie o kształcie kulistym:
ziarenkowce cocci
gronkowce staphylococci
paciorkowce streptococci
dwoinki diplococcus
pakietowce sarcina
bakterie o kształcie spiralnym:
śrubowce spirilla
przecinkowce vibrio
krętki spirochetae
Rodzaje urzęsienia:
Biegunowe
Pęczek rzęsek
Pęczki rzęsek na biegunach
Rzęski dookoła komórki
8.Mikroflora chorobotwórcza ryb
- zanieczyszczenia na wierzchy i wewnątrz org. ryby
- Pseudomonas, Vibrio, Aeromons
- Clostridum botulinum, Salmonella
- źródłem zakażeń może być ptactwo wodne
- Pseudomonas, Vibrio -> bakterie gnilne
9.Bakterie coli jako bakterie wskaźnikowe wody
Bakterie z grupy coli: E.coli, Klebsiella, Enterobacter, Citrobacter
Jelitową pałeczkę okrężnicy traktuje się jako wskaźnik sanitarny tylko wtedy gdy nie jest chorobotwórcza po wniknięciu do przewodu pokarmowego.
Ustala się miano coli, jest to najmniejsza objętość wody lub ścieków w której stwierdza się jeszcze obecność bakterii z grupy coli. Jest to wartość nie mianowana, jest odwrotnie proporcjonalna do stopnia zanieczyszczenia wody.
10.Wirusy ( cykl lityczny, lizogenny)
Cykl lityczny Fag powoduje lizę i śmierć komórki gospodarza
Cykl lizogenny Profagowe DNA włączane w DNA gospodarza
Adsorpcja Fag przyczepia się nićmi ogonka do komórki żywiciela
Penetracja Lizozym faga nadtrawia ścianę komórkową, pochewka kurczy się, aby wypchnąć szyjkę i DNA do komórki
Biosynteza Produkcja fagowego DNA i białek
Dojrzewanie Składanie się fragmentów faga
Uwolnienie Lizozym fagowy
11.Wirusy, charakterystyka wirusów jelitowych
Dwa wirusy wśród top 10 mikroorganizmów powodujących choroby układu pokarmowego
Wirus zapalenia wirusowego wątroby (Hepatitis A)
Wirus Norwalk i pochodne
Wirusy rozprzestrzeniające się drogą pokarmową przenoszone są jako cząstki o średnicy 25 - 75 nm
Całkowicie nieaktywne - niezdolne do replikacji poza komórkami żywiciela (np. żywność, woda lub środowisko)
Wysoka odporność - odporne na większość pospolitych metod używanych do niszczenia bakterii
Niezwykle niska dawka infekcyjna
Częściej zawierają RNA (pojedyncza nić) niż DNA
Transmisja
Żywność, woda - skażone fekaliami
Droga kropelkowa
Infekcje wykrywane podczas wybuchów epidemii
Główne miejsca rozwoju po spożyciu
Jelito cienkie
Wątroba
Inne organy
Patogenność
Zabijanie zainfekowanych komórek w wyniku replikacji wirusa
Niszczenie zainfekowanych komórek przez odpowiedź immunologiczną gospodarza
Dawka infekcyjna
Teoretycznie 1 cząstka, ale jest to mało prawdopodobne
Zawartość w kale: >108 cząstek / g
10 ug zakażonego kału (1000 cząstek) jest wysoko infekcyjna
niemal niemożliwy do wykrycia poziom w 100 g żywności
12.Wirusy
bezkomórkowe,
zawierają rdzeń zbudowany z DNA lub RNA,
rdzeń otoczony jest płaszczem białkowym,
wirusy rozmnażają się jedynie w żywych komórkach „gospodarza”
WIRUS - niekomórkowy element genetyczny który wykorzystuje komórki do swojego namnażania.
cząsteczka wirusa zawierająca kwas nukleinowy otoczony przez białko lub/i inne komponenty makrocząsteczkowe jest nazywany WIRIONEM
13. choroby. Listeria monocytogenes
Gram dodatnie pałeczki zyjące w warunkach tlenowych, i beztlenowych w temp. 0 - 45 i pH 5.0-9.0
W warunkach chłodniczych zachowują długa żywotność i mogą się namnażać, wysoka odpornośc na zasolenie - do 30%
Patogen rozpowszechniony w glebie, wodzie, na roślinach w ściekach, wśród zwierząt
Dawka infekcyjna od 100-1000 w spożytej żywności wywołuje sepsę - dreszcze, obfite poty, gorączka, zapalenie opon mózgowych.
14.Od czego uwarunkowany jest efekt letalny
- specyficznej ciepłooporności
- stanu fizjologicznego komórek
- chemicznych i fizycznych właściwości środowiska
- temperatury i czasu jej działania
15.Pleśnie z rodzaju zygomycetes (sprzężaki)
-rozmnażanie wegetatywne przez zarodniki (sporangiospory)
-rozmnażanie płciowe (gametangia)
-rodzaje Mucor i Rhizopus wywołują psucie się art. spożywczych, zyją w glebie i nawozach naturalnych oraz w powietrzu
Mucor - zanieczyszczenia powietrza w zakł. mleczarskich,
poczatkowa grzybnia biała - starsza brunatno-brązowa
wady masła - silne wł. lipolityczne
zasiedlają pow. zbóż - wytwarzają toksyny
wady serów dojrzewających - czarne lub brunatne porosty
Rhizopus- grzybnia o luźnej strukturze
zarodnia początkowo biała, później brunatna
rozmnażanie wegetatywne i płciowo
powszechnie rozpowszechnione
psucie owoców, mięsa, serów, nawet produktów przechowywanych w chłodniach
mogą wytwarzać mikotoksyny
biosynteza kwasu mlekowego
zdolność rozkładu cukrów do etanolu
produkcja leków sterydowych
16.Mikroflora gleby i powietrza, bioareozole
Bioareozole- f. rozpraszającą z f. rozproszoną zawarte są w nim drobnoustroje, komórki bakteri, wirusy zarodniki)
17. Krzywa wzrostu drobnoustrojów i czynniki wpływające na wzrost drobnoustrojów
faza spoczynkowa (przygotowawcza)
-od wprowadzenia komórek do pierwszych podziałów lub pączkowania
-l. komórek nie wzrasta
faza przyspieszenia (akceleracji)
-wzrasta temp. namnażania komórek
-intensywny metabolizm
-duża wrażliwość na czynniki środowiska
faza wykładnicza (log. wzrostu)
-nieograniczony wzrost
-minimalny czas generacji i cz. Podwojenia biomasy to dla prokariotów - 15-60 min, eukariontów 90-120 min)
faza opóźnienia
-zwolnienie tempa wzrostu na skutek zmniejszenia st. Substancji i gromadzenia szkodliwych metabolitów
-pod koniec fazy l. kom oraz biomasy osiągaja max.
faza stacjonarna
-dalsze działanie czynników ograniczających tempo wzrostu
-tempo przyrostu komórek równoważone
-max. Stężenie biomasy
faza zamierania
-wiecej komórek obumiera niż powstaje
-możliwa autoliza komórek
-dalsze zmiany skł. chem. roztworu
18. Krzywa śmierci cieplnej TDT
Określa zależność między temperaturą a czasem 10-krotnej redukcji D
Wprowadza się pojęcie współczynnika ciepłooporności Z który określa wpływ temperatury na czas zniszczenia
Wartość Z określa wzrost temperatury potrzebny do obniżenia czasu decymalnej redukcji D o 90% a więc o jeden cykl logarytmiczny.
19.Podział drobnoustrojów na optymalną temp wzrostu
psychrofile (zimnolubne)
mezofile (ciepłolubne)
termofile (gorącolubne)
Drożdże i pleśnie są najczęściej mezofilami. Ale w śród pleśni spotyka się gatunki psychrofile które mogą rozwijać się w temperaturze nawet -15°C. W śród bakterii występują zarówno psychrofile, mezofile jak i termofile.
PSYCHROFILE temp. optimum 15°
PSYCHROTROFY temp. optimum 20-40°
MEZOFILE temp min. 10° optimum 20-37° max. OK 50°
TERMOFILE temp. optimum 45°
HIPERTERMOFILE temp. optimum powyżej 80°
20. Które bakterie mają zdolność do wytwarzania przetrwalników
Zdolność do wytwarzania przetrwalników ma tylko mała grupa bakterii. Są to bezwzględne lub względne tlenowe bakterie z rodzaju Bacillus, Sporasarcina i inne bezwzględne beztlenowe z rodzaju Clostridium.
21. Scharakteryzuj G+ lub G-
Gram + |
Gram - |
Kilkadziesiąt warstw peptydoglikanu |
1-3 warstw peptydoglikanu |
Występują kwasy tejchojowe |
Brak kwasów tejchojowych |
22. Jaka jest zasada pasteryzacji „wpływu temp na szybkość procesu”
Każdy wzrost temperatury o 7 stopni powoduje dziesieciokrotne przyspieszenie zniszczenia biologicznego drożdży i bakterii w procesie pasteryzacji.
23.Mikotoksyny, rodzaje, producenci
Aflatoksyna - u licznych szczepów z rodzaju Aspergillus i Penicillum
Ochratoksyna - grzyby strzępkowe z rodzaju Aspergillus ochraceus, jak również niektóre z gatunku Penicillum
Patulina - metabolit licznych rodzajów pleśni z gatunku Penicillum
Luteoskiryna
Isladytoksyna
Sterygmatotoksyna
24.Charakterystyka E. coli
Gramujemne pałeczki flory jelitowej człowieka i zwierząt (ssaków) występują w wodzie glebie i żywności.
Miarą zanieczyszczeń fekalnych jest oznaczenie miana coli w ocenie stanu sanitarnego wody, produktów spożywczych, warunków produkcji.
Szczepy kolonizujące przewód pokarmowy nie są szkodliwe, należa do komensali, jednakże niektóre typy serologiczne gdy przedostaną się do jałowych części ciała mogą wywołać schorzenia żołądkowo-jelitowe.
EPEC- enteropatogenne E.coli -biegunki infekcyjne
EIEC- enteroinwazyjne E.coli - zachowania podobne do czerwonki
EHEC- enterokrwotoczne E.coli - krwotoczne zapalenie jelit i pęcherza
25.Choroby wirusowe i prionowe wymienić
Wywoływane przez wirusy:
Wywoływane przez priony:
Choroba wściekłych krów (BSE, bovine spongiform encephalopathy, bydlęca gąbczastość mózgu)
Trzęsawka (scrapie)
FSE (feline spongiform encephalopathy, kocia gąbczastość mózgu)
Kuru (plemiona w Papui-Nowej Gwinei)
Choroba Creutzfelda-Jacoba (CJD)
26.Co to są priony, co to jest BSE
Priony są „infekującymi cząstkami białek” Złożone jedynie z białek Odpowiedzialne za kuru, chorobę Creutzfelda-Jacoba, chorobę wściekłych krów, itp. „Infekcja” powoduje zmiany w drugorzędowej strukturze i konformacji (lub konformacjach!) białek prionów
BSE - Wywoływana przez priony choroba wściekłych krów (BSE, bovine spongiform encephalopathy, bydlęca gąbczastość mózgu)
27.Wykres jednoetapowego wzrostu wirusów
28. Gdzie występuje najwięcej drobnoustrojów (czy to chodzi o człowieka?)
W układzie pokarmowym ok. 100 bln
29.Wskaźniki mikrobiologicznego zanieczyszczenia powietrza
Są to drobnoustroje występujące jako przedstawiciele pochodzące z danego środowiska:
-gronkowce i paciorkowce hemolizujące, Staphylococcus albus, Streptococcus salivorius, bioareozole człowieka i zwierząt
-cząsteczki gleby (promieniowce)
-bioareozole wód powierzchniowych: Pseudomonas fluorescens
30.Mikroflora autochtoniczna wody
Przedostają się do wody z powietrza, gleby, ścieków przemysłowych i komunalnych.
-autotrofy i heterotrofy: Nitromonas, Nitrococcus, Thobacillus terrooxidans
-mikroflora allotochtoniczna wody, bakterie ściekowe: Proteus vularis, Salmonella, Shigella,Pseudomonas fluorescens
Poważne ryzyko wywołania chorób :Salmonella, Shigella i Vibrio
W wodzie prątki gruźlicy, gronkowce, beztlenowce chorób, pałeczki z rodzaju Legionella pneumophila, wirusy, jaja pasożytów, cysty pierwotniaków, zarodnie grzybów.
Strefy saprobowe
-saproby- 1853 Cohn
-drobnoustroje wskaźnikowe formy przystosowały się do życia warunków systemu, dominują w danej florze
Strefy zanieczyszczenia wód powierzchniowych
|
Strefa |
Biologiczny wskaźnik zanieczyszczenia |
I |
polisaprobowa |
bakterie grzyby
|
II |
|
bakterie grzyby wiciowce wymoczki sinice |
III |
|
bakterie sinice okrzemki zielenice |
IV |
oligosaprobowe |
bakterie sinice okrzemki zielenice |
31.Mikroflora wskaźnikowa wody:
Paciorkowce beztlenowe przetrwalnikujące,
miano coli i ilośc bakteri psychro i mezofilnych.
32. Drobnoustroje środowiskowe:
mikroflora powietrza
mikroflora gleby
powietrze jest środowiskiem przemieszczania drobnoustrojów
BIOAREOZOLE ! systemy wentylacyjno-klimatyzacyjne-mijesce rozprzestrzeniania drobnoustrojów, najliczniej wpomieszczeniach zamkniętych
-porównanie wirusa, wiriona i priona
-stężenie jonów wodorowych a wzrost wirusów +krzywa przeżycia dr-ów
-choroby przenoszone przez zwierzęta (koniecznie nazwy łacińskie) +bonus : choroby zakaźne
-rozmnażanie bakterii i grzybów
metody utrwalania żywności- omówić chem i biol
opisać grzyby strzępkowe
drożdże klasy, morfologia
bakterie wywołujące zatrucia pokarmowe
wpływ temp na szybkość biologicznego zniszczenia
pozytywny i negatywny wpływ pleśni dla człowieka
mikroorganizmy w glebie i ich role
termiczne utrwalanie żywności: w jakim pH, jakie, jaki czas
przyczyny zatruć pokarmowych i omówić zatrucia jadem kiełbasianym
rodzaje mikroskopów, powiększenia, rozdzielczość
tj. jaki był pierwszy,jakie było jego powiększenie(!!!), drugi , jakie jest powiększenie max. świetlnego i elektronowego skaningowego,
wymień najmniejsze bakterie
4. Odporność termiczna drobnoustrojów, krzywa śmierci cieplnej, zależność pH, temp, czasu
5. choroby wywołane przez obecność rodzaj Clostridium
2. cechy drobnoustrojów decydujące o wywołaniu choroby zakaźnej, choroby zakaźne i odzwierzęce
5) Jak wpływa tem na rozwój dr-jów, tem, ph....
2. Choroby zakaźne i odzwierzęce