Dzieje Łodzi Przemysłowej
DOPASOWANIE ULIC DO CZĘŚCI ŁODZI W ZADANIACH 7-10 JEST DO SPRAWDZENIA.
W ZADANIU 11 NIE MA PEWNOŚCI CO DO BUDOWLI
BRAK PLANU PLACU BIELNIKOWEGO Z ZADANIA 14
CZY ZADANIE 15 NIE JEST TYM SAMYM CO 5?
BRAK ODPOWIEDZI NA ZADANIA 17, 20 i 21.
Wymień historyczne osady (wsie, miasta) znajdujące się na terenie dzisiejszej Łodzi.
Łódź, Widzew, Chojny Kolonia, Bałuty, Ruda Pabianicka, Retkinia, Karolew, Dąbrowa, Brus, Dąbrówka, Dąbrówka Mała, Doły, Rokicie Małe, Rokicie Stare, Żubardź, Chojny Nowe
Zaznacz na schematycznym planie dzisiejszej Łodzi: Łagiewniki, Stare Miasto, Nowe Miasto, Osadę Łódkę, Widzew, Mileszki
Kiedy powstała Osada Łódka? Narysuj schematyczny plan.
1824
Kiedy powstało Stare Miasto? Narysuj schematyczny plan.
1423
Kiedy powstało Nowe Miasto? Narysuj schematyczny plan.
1821 - 1823
Kto był twórca przemysłu włókienniczego w centralnej Polsce? Komu zawdzięczamy powstanie przemysłowej Łodzi?
Twórcą przemysłu włókienniczego w centralnej Polsce był Józef Zajączek
Powstanie przemysłowej Łodzi zawdzięczamy Rajmundowi Remblieńskiemu.
W jakiej historycznej części Łodzi (Stare Miasto, Nowe Miasto, Osada Łódka i inne) znajdują się następujące miejsca: ul. Pomorska, ul. Piotrkowska, ul. Drewnowska, katedra łódzka, „bielnik” Kopisza, „biała fabryka”, Księży Młyn, al. Kościuszki, ul. Zachodnia, Manufaktura, ul. Północna, ul. Zachodnia, ul. Wschodnia, pl. Kościelny, pl. Wolności, pl. Reymonta, Górny Rynek, Stary Rynek, ul. Przybyszewskiego, ul. Wólczańska, Wydział Budownictwa PŁ, park „śledzia”
ul. Pomorska - Nowe Miasto
ul. Piotrkowska - Nowe Miasto
ul. Drewnowska - Stare Miasto
katedra łódzka - (ul. Piotrkowska 265)
„bielnik” Kopisza - (ul. Tymienieckiego) Osada Łódka
„biała fabryka” - (ul. Piotrkowska 282)
Księży Młyn - Nowa Dzielnica
al. Kościuszki - Nowe Miasto
ul. Zachodnia - Stare lub Nowe Miasto
Manufaktura - Stare Miasto
ul. Północna - Nowe lub Stare Miasto
ul. Zachodnia - Stare lub Nowe Miasto
ul. Wschodnia - Nowe Miasto
pl. Kościelny - Stare Miasto
pl. Wolności - Nowe Miasto
pl. Reymonta - Osada Łódka
Górny Rynek - Osada Łódka
Stary Rynek - Stare Miasto
ul. Przybyszewskiego - Osada Łódka
ul. Wólczańska - Osada Łódka
Wydział Budownictwa PŁ - Osada Łódka
park „śledzia” - Stare Miasto
W jakiej historycznej części Łodzi (Stare Miasto, Nowe Miasto, Osada Łódka i inne) znajdują się następujące miejsca: ul. Piotrkowska, ul. Drewnowska, katedra łódzka, „biała fabryka, al. Kościuszki, Manufaktura, pl. Wolności, Górny Rynek, ul. Przybyszewskiego,
ul. Piotrkowska - Nowe Miasto
ul. Drewnowska - Stare Miasto
katedra łódzka - (ul. Piotrkowska 265)
„biała fabryka” - (ul. Piotrkowska 282)
al. Kościuszki - Stare lub Nowe Miasto
Manufaktura - Stare Miasto
pl. Wolności - Nowe Miasto
Górny Rynek - Osada Łódka
ul. Przybyszewskiego - Osada Łódka
W jakiej historycznej części Łodzi (Stare Miasto, Nowe Miasto, Osada Łódka i inne) znajdują się następujące miejsca: ul. Pomorska, „bielnik” Kopisza, Księży Młyn, ul. Północna, ul. Wschodnia, pl. Kościelny, pl. Reymonta, ul. Wólczańska, Wydział Budownictwa PŁ,
ul. Pomorska - Nowe Miasto
„bielnik” Kopisza - (ul. Tymienieckiego) Osada Łódka
Księży Młyn - Nowa Dzielnica
ul. Północna - Nowe lub Stare Miasto
ul. Wschodnia - Nowe Miasto
pl. Kościelny - Stare Miasto
pl. Reymonta - Osada Łodka
ul. Wólczańska - Osada Łódka
Wydział Budownictwa PŁ - Osada Łódka
W jakiej historycznej części Łodzi (Stare Miasto, Nowe Miasto, Osada Łódka i inne) znajdują się następujące miejsca: ul. Piotrkowska, „biała fabryka”, park „Źródliska”, ul. Zachodnia, Manufaktura, Wodny Rynek, Stary Rynek, ul. Przybyszewskiego, park „śledzia”
ul. Piotrkowska - Nowe Miasto
„biała fabryka” - (ul. Piotrkowska 282)
park „Źródliska” - Nowa Dzielnica
ul. Zachodnia - Nowe lub Stare Miasto
Manufaktura - Stare Miasto
Wodny Rynek - Nowa Dzielnica
Stary Rynek - Stare Miasto
ul. Przybyszewskiego - Osada Łódka
park „śledzia” - Stare Miasto
Gdzie znajdował się Plac Bielnikowy? Jakie ważne budowle tam wzniesiono?
Plac Bielnikowy znajdował się w Osadzie Łódka. Został tam wybudowany Bielnik Kopischa.
(Naprzeciwko Placu, w perspektywie ul. Emilii, obecnie nazwanej ul. Tymienieckiego, założono rozległy plac nazwany z czasem Rynkiem Fabrycznym (pl. Katedralny), na którym stanął w głębi szpital miejski. Wraz z rozszerzeniem granic osady ku południowi, powstał tam niewielki ryneczek zwany drugim rynkiem. Obecnie na Placu Katedralnym znajduje się Katedra Łódzka.)
Gdzie po raz pierwszy zastosowano w Łodzi maszynę parową? Gdzie znajduje się ten obiekt, do kogo należał i jaką funkcję pełni obecnie?
Maszyna parowa po raz pierwszy była zastosowana w Białej Fabryce Ludwika Geyera przy
ul. Piotrkowskiej 282. Po raz pierwszy została wtedy użyta w polskim przemyśle bawełnianym. Był to rok 1839. Maszyna miała moc 60KM. Obecnie przy ul. Piotrkowskiej 282 znajduje się Centralne muzeum Włókiennicze
w Łodzi.
Narysuj plan placu Wolności z otoczeniem.
Narysuj plan placu Bielnikowego z otoczeniem (w połowie XIX wieku).
Narysuj plan Nowego Miasta.
Narysuj plan typowej działki tkackiej przy ul. Piotrkowskiej
Jest na schemacie Osady Łódki, w części przylegającej do ulicy Piotrkowskiej zaznaczyć budynek mieszkalny, a za nim pole.
Narysuj i opisz ewolucję zabudowy przy ul. Piotrkowskiej (etapy od domu tkacza do kamienicy mieszczańskiej)
Narysuj plan osiedla Księży Młyn.
Wskaż przynajmniej trzy nazwiska najważniejszych łódzkich fabrykantów. Gdzie znajdowały się ich fabryki?
Karol Scheibler:
I zespół: Wodny Rynek (obecnie Plac Zwycięstwa), ul. Targowa
II zespół: tereny nad Jasieniem (Księży Młyn)
1880 - Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych K. Scheiblera w Łodzi
III zespół: ul. Widzewska 187
1889 - Nowa Tkalnia
Izrael Poznański - kompleks przemysłowy między ul. Ogrodową, Drewnowską, Zachodnią i cmentarzami przy ul. Drewnowskiej
1988 - Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznańskiego
Ludwik Grohman - Młyn Lamus (ul. Tylna)
Juliusz Heinzel - 1866 - fabryka wyrobów bawełnianych i półwełnianych przy ul. Piotrkowskiej 104
1890 - Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych
Bracia Huffer (Willi i Teodor) - 1880 - budynek fabryczny gdzie była wytwórnia artykułów trykotowych przy ul. Wólczańskiej 243
Markus Silberstein - 1891 - Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Wełnianych i Bawełnianych M. Silbersteina przy ul. Pustej 21
1878 - tkalnia mechaniczna przy ul. Piotrkowskiej 242/248
Scharakteryzuj cechy typowej łódzkiej architektury przemysłowej (fabrycznej) na wybranym przykładzie.
Opisz (narysuj?) budowę i zasady działania typowej łódzkiej fabryki.
Opisz zespół fabryczno-rezydencjonalny na przykładzie zakładów Poznańskiego (Manufaktura)
Budowa fabryki rozpoczęła się w 1872 roku. Kompleks przemysłowy mieści się między ul. Ogrodową, Drewnowską, Zachodnią i cmentarzami przy ul. Drewnowskiej. Początkowo była tam tkalnia bawełny, a następnie przędzalnia, bielnik, apretura, farbiarnia, drukarnia tkanin, szereg obiektów pomocniczych, i wraz z osiedlem robotniczym, szpitalem fabrycznym, własną szkołą i sklepami, tworzyły „dzielnicę fabryczną” poznańskiego.
Pałac z ogrodem znajduje się u zbiegu ulic Ogrodowej i Zachodniej. Poznański nabył budynek w 1877 roku. Do 1889 była siedzibą rodzinną, aby stać się własnością Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych
I. K. Poznańskiego. Można wyróżnić trzy etapy przebudów. Pierwsza w 1888 roku według projektu Hilarego Majewskiego. Druga w 1898 według tego samego projektanta, jednak zmodyfikowana przez inżynierów. Budowla była oparta na wzorach francuskiego renesansu z ogrodem zimowym na piętrze. Trzecia przebudowa z lat 1901-1903 zmieniła budynek w rezydencję w stylu neobarokowym, gdzie zredukowano część mieszkalną.
Opisz zespół fabryczno-rezydencjonalny na przykładzie zakładów Scheiblera
W 1855 roku przy Wodnym Rynku powstał dom mieszkalny i przędzalnia bawełny z maszyną parową o mocy 40KM. Dodatkowo dobudowano tkalnię, bielnik, os malarnię i rozbudowano przędzalnię.
W 1856 roku przy Wodnym Rynku stanął parterowy, skromny, murowany dom mieszkalny, wozownie i budynki gospodarcze. W 1865 roku dobudowano piętro. !884 - 1887 to okres kolejnej rozbudowy, nadającej pałacową postać. Ściany obito tkaninami, wyłożono boazerią, płytkami ceramicznymi i lustrami. Postawiono wiele pieców i kominków. Wyposażenie było zamawiane z Berlina, Paryża, Wrocławia, Drezna. Budynek był w stylu neorenesansowym. Budynek miał głównie charakter mieszkalny, ale miał tez sale reprezentacyjne.
Opisz zespół fabryczno-rezydencjonalny na przykładzie zakładów Grohmana
W posiadłości wodno - fabrycznej Młyn Lamus, w 1844 roku uruchomiono przędzalnię i tkalnię bawełny, poruszane siłą wody. Jednopiętrowy dom pełnił funkcję fabryczną i mieszkalną, i nawiązywał swoimi funkcjami do domów rzemieślniczych. Uruchomiono tam maszynę parową zmieniając charakter przedsiębiorstwa z manufakturowo - fabrycznego, w fabryczny.
Willa Grohmana była utrzymana w stylu renesansu włoskiego według projektu Hilarego Majewskiego. Do siedziby od ul. Tylnej prowadziła okazała brama i furta z kutej kraty. W 1894 po ślubie syna (Leona) dobudowano nową część z paradną klatką schodową i ogrodem zimowym. Parter miał nieregularny układ wnętrz, były pomieszczenia i reprezentacyjne i mieszkalne. Były windy - osobowa i trzy dźwigary gospodarcze. W przemysłowej części w 1892 syn (Henryk) wzniósł dom mieszkalny planowany dla urzędników przedsiębiorstwa według Hilarego Majewskiego, w stylu renesansu włoskiego. Jednak budynek został siedzibą Henryka, a dla urzędnikom był przeznaczony budynek przy Tylnej 14. Nowy budynek był parterowy, z czerwonej nietynkowanej cegły, z tarasem, wieżą, podpiwniczony.
Czym są „beczki Grohmana”?
Beczki Grohmana to brama przy ulicy Targowej 65, będąca wejściem do fabryki Grohmana. Jest zbudowana z czerwonej nietynkowanej cegły. Wyglądem nawiązuje do architektury gotyku. Neogotycki łuk jest oparty na dwóch kolumnach w kształcie szpulek nici. To one właśnie nazywają się „beczkami”. Powstała w 1896 roku według projektu Franciszka Chełmińskiego. U dołu bramy znajdują się prostokątne drewniane, ozdobne wrota, prowadzące do tkalni. A po bokach bramy, symetryczne okna z ozdobną, secesyjną kratą.