SIECI WODOCIĄGOWE
Sieć wodociągowa jest to układ przewodów wodociągowych, znajdujących się poza budynkiem odbiorców, zaopatrujących w wodę ludność lub zakłady produkcyjne.
Układy sieci wodociągowych:
a) promieniste
b) pierścieniowe c) mieszane
W układach wodociągowych mogą występować następujące rodzaje przewodów:
tranzytowy - przewód wodociągowy bez odgałęzień, przeznaczony wyłącznie do transportu wody na dużą odległość
magistralny - przewód wodociągowy doprowadzający wodę od stacji wodociągowej do przewodów rozdzielczych
rozdzielczy - przewód wodociągowy doprowadzający wodę od przewodu magistralnego do przyłączy domowych
przyłącze domowe - przewód wodociągowy łączący sieć wodociągową z instalacją obiektu zasilanego w wodę
Wyróżnia się następujące rodzaje przewodów:
ciśnieniowy tłoczny - przewód wodociągowy w którym przepływ wody następuje wskutek ciśnienia wytworzonego przez pompę
grawitacyjny ciśnieniowy - przewód wodociągowy w którym przepływ wody odbywa się pod ciśnieniem statycznym wody dopływającej z wyżej położonego źródła wody
grawitacyjny bezciśnieniowy - przewód wodociągowy w który przepływ wody odbywa się ze swobodnym zwierciadłem pod działaniem siły grawitacyjnej
Przewody wodociągowe składają się z rur, kształtek i uzbrojenia, które dzieli się na:
regulujące przepływ wody - zasuwy, klapy zwrotne, spusty
czerpalne - hydranty pożarowe, zdroje uliczne
zabezpieczające - odpowietrzniki, napowietrzniki, zawory bezpieczeństwa, zawory redukcyjne, kompensatory
pomiarowe - wodomierze, manometry
Do budowy sieci wodociągowych służą rury i kształtki z żeliwa, stali, betonu sprężonego, PVC (polichlorek winylu), PE (polietylen).
Zasady obliczeń hydraulicznych sieci wodociągowych promienistych
Obliczenia hydrauliczne sieci wodociągowej promienistej przeprowadza się wg. następującego toku:
Określenie zapotrzebowania na wodę dla danej jednostki osadniczej.
Ustalenie rozbiorów wody na poszczególnych odcinkach sieci.
Ustalenie przepływów wody na poszczególnych odcinkach.
Wyznaczenie przepływów obliczeniowych w całej sieci.
Określenie średnicy przewodów i jednostkowych strat ciśnienia.
Wyznaczenia strat ciśnienia i linii ciśnień
Sporządzenie wykresu linii ciśnień
1. Bilans zapotrzebowania na wodę
2. Rozbiory wody na poszczególnych odcinkach sieci Przy projektowaniu sieci wodociągowych dla jednostek osadniczych o charakterze zabudowy rozproszonej, gdzie często przyjmuje się rozwiązanie sieci promienistej, rozbiory odcinkowe określa się w oparciu o długość przewodów.
Podstawą do wyznaczenia rozbioru odcinkowego jest wskaźnik jednostkowego zapotrzebowania na wodę q obliczany z zależności:
gdzie:
Qh max - maksymalne godzinowe zapotrzebowanie na wodę [dm3/s]
L - długość całkowita sieci na której odbywa się rozbiór wody [m]
Wydatki odcinkowe qo obliczane są na podstawie wskaźnika „q” oraz długości „l” poszczególnych odcinków.
gdzie:
q - wskaźnik jednostkowego zapotrzebowania na wodę [dm3/s . m],
l - długość odcinka [m]
3. Przepływy wody na poszczególnych odcinkach
Na przepływ początkowy Qp każdego odcinka składa się rozbiór wody na odcinku qo oraz przepływ tranzytowy Qtr. przeznaczony dla odcinków położonych dalej:
Przepływ na odcinku zmniejsza się stopniowo wzdłuż odcinka i na jego końcu osiąga wartość:
Obliczenia rozpoczyna się od końcowego odcinka najdłuższego ciągu, a poszczególne odgałęzienia oblicza się kolejno, przy obliczaniu przepływu tranzytowego w głównym, najdłuższym ciągu sieci.
4. Przepływy obliczeniowe
W obliczeniach sieci wodociągowych nie uwzględnia się przyłączy domowych, ponieważ przepływy w rurociągach przyłączy są nieznaczne w porównaniu do ilości wody przepływającej w przewodzie rozdzielczym. Zakłada się również, że rozbiór wody wzdłuż odcinka jest równomierny.
Przepływ obliczeniowy wyznacza się z zależności:
5. Określenie średnicy przewodów i jednostkowych strat ciśnienia.
Dobór średnic dla przepływów obliczeniowych przeprowadza się na podstawie nomogramu dla rur z PVC - przy założonej prędkości 0,5 do 1,5 [m/s]
Minimalna średnica przewodu na sieci wodociągowej powinna wynosić 110 [mm]. Z nomogramu odczytuje się również jednostkowe spadki linii ciśnień w [‰].
Wysokość strat pomiędzy węzłami oblicza się z zależności:
gdzie:
i - jednostkowe spadki linii ciśnień [ - ]
l - długość odcinka [m]
Wyznaczenie linii ciśnień
Obliczanie wysokości linii ciśnienia rozpoczyna się od od najmniej korzystnego węzła ciągu głównego wg. zależności:
gdzie:
ZS - rzędna terenu w węźle najmniej korzystnym
Rzędne linii ciśnienia w pozostałych węzłach ciągu głównego obliczono się z zależności:
Poszczególne odgałęzienia od ciągu głównego oblicza się kolejno, przy znanej rzędnej linii ciśnień w węzłach ciągu głównego.
Wysokości ciśnienia w węzłach, stanowiące różnicę wysokości linii ZC i rzędnej terenu ZS :
powinny być większe lub równe wysokości wymaganego ciśnienia.