Zabawy dla przedszkolaków

Zabawa jest drogą dzieci do poznawania świata, w którym żyją i do zmieniania którego zostały powołane

M. Gorki

Zabawa określana jest zwykle jako dziecięce zajęcie. Ale zabawa jest czymś dużo więcej. Jest ona niezbędna do przeżycia oraz stanowi motor napędzający dla wielu czynności człowieka we wciąż trwającym procesie uczenia się. Małe dziecko poznaje w zabawie otaczający świat. W zabawie pobudzana jest swoboda myślenia i fantazjowania. Bawienie się jest warunkiem wykształcenia, trenowania i udoskonalania u poszczególnych osób podstawowych instrumentów rozpoznawania, działania, odczuwania i myślenia, których wszyscy potrzebujemy by przezwyciężać nowe wymagania w ciągle zmieniającym się świecie, a przy tym zachować swoją własną tożsamość. W przedszkolu mamy możliwość zarówno swobodnej zabawy, jak i zabawy podporządkowanej określonym zasadom, która ukierunkowana jest na realizację pewnych pedagogicznych celów. Znajdujące się tu propozycje zabaw mogą posłużyć jako podpowiedzi jak pracować z dziećmi, organizując naukę - zabawę, która będzie całkowicie pochłaniała Waszych wychowanków, angażowała wszystkie ich zmysły, w najbardziej efektywny sposób przyczyniała się do zdobywania wiedzy i umiejętności.

Zamieszczony w skrypcie materiał zawiera:

• Pląsy ze śpiewem

• Wierszyki do zabaw ruchowych

• Zabawy ćwiczące wymowę

• Zabawy rozwijające słownictwo

• Wyliczanki

• Klepanki i żarciki

• Zabawy w formie masażu

• Wierszyki do rysowania

Mam nadzieję, że propozycje zawarte w niniejszym opracowaniu będą inspiracją do Waszej dalszej twórczej pracy z dziećmi.

Dorota Kicińska

Pląsy ze śpiewem

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Bugi Do przodu prawą rękę daj i potrząśnij ją bo przy bugi, bugi, bugi trzeba zgrabnie ruszać się no i klaskać trzeba też raz dwa trzy. bugi, bugi o kej Bugi, bugi o kej:|. Do przodu lewą rękę daj i potrząśnij nią bo przy bugi, bugi .bugi trzeba zgrabnie ruszać się o i klaskać trzeba też. Raz, dwa trzy bugi, bugi o kej, bugi, bugi, o kej
2.	Prawa ręka Prawa ręka w przód, prawa ręka w tył w przód w tył, w trzód w tył by szczęśliwym być. Tańczyć ugi bugi śpiewać cały czas taniec to właśnie to Ref, Tańcz ze mną ugi bugi w przód tył 2x i śpiewaj jeszcze raz.. Lewa ręka w przód, lewa ręka w tył by szczęśliwym być. Tańczyć ługi bugi śpiewać cały czas taniec to właśnie to.
3.	Ola chce wyjechać Ola chce wyjechać hen w daleki świat, a mamusia głośno płacze, że już Oli nic zobaczy Ola odwróć się... Wszyscy chcą wyjechać hen w daleki świat a mamusie, głośno płaczą że już dzieci nie zobaczą dzieci odwróćcie się.
4.	Stonoga Idzie, idzie stonoga, stonoga, stonoga. Idzie, idzie, stonoga, stonoga. Bęc. Trzymamy się najpierw za ramiona, potem biodra, kolana, kostki

Wierszyki do zabaw ruchowych

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Wąż Idzie waż wąską dróżką nie porusza żadną nóżką 3x Poruszałby gdyby mógł, ale wąż me ma nóg-2x
2.	Pajacyk Dzieci dobrane w pary tyłem do siebie z rękami wyciągniętymi wzdłuż tułowia. Na raz: skok, rozkroczny, ręce w górę. Na dwa: powrót do poprzedniej pozycji. Fik mik, fik mik , nie potrzeba sznurka. Mały żywy pajacyk skacze jak wiewiórka.
3.	Myszki i kot Dzieci wybierają kota, który ,,ogłasza” jakiś kolor, np.: czerwony. Myszki szybko rozbiegają się po sali i szukają jakiegoś czerwonego przedmiotu. Te myszki, które znajdą coś czerwonego, są bezpieczne- kot nie może ich złapać, natomiast łapie to dziecko, któremu nie udało się znaleźć niczego w tym kolorze. Złapana myszka w następnej kolejce jest kotem i wybiera kolor.
4.	Zwierzęta na fermie Uczestnicy zabawy siadają w rzędzie na ławce i umawiają się, kto będzie kurczakiem, psem, koniem... pomaga im w tym gospodyni. Na podwórko przychodzi gospodarz i głośno pyta, czy gospodyni ma w swoim gospodarstwie na przykład konia. Gospodyni odpowiada tak albo nie. Jeśli powie tak, wymienione zwierzę zrywa się z ławki i biegnie dookoła podwórka, jak najszybciej stara się wrócić na swoje miejsce, zanim złapie je gospodarz. Jeśli jednak biedne zwierzę zostanie złapane, będzie gospodarzem w następnej kolejce.
5.	Pająk i muchy Dzieci biegają po sali, bzykając jak muchy. W rogu czyha pająk. Na hasło: pająk wszystkie muchy porażone strachem zastygają w bezruchu, a pająk wychodzi z kąta, krąży po sali i przygląda się wszystkim dzieciom. Jeśli któreś dziecko się poruszy albo zaśmieje pająk zabiera je do siebie do kąta.
6.	Rzeźbiarz Dzieci dobierają się parami. Jedno jest rzeźbiarzem, drugie pozwala modelować z siebie dowolną rzeźbę. Potem dzieci zamieniają się rolami - rzeźbiarz ,staje się materiałem. (Zalecana częsta zmiana partnerów),
7.	Obudźmy ducha ziemi Dzieci chowają się pod prześcieradłem i przybierają dowolne pozy. Pozostałe dzieci oglądają ducha i próbują nadać mu nazwę.
8.	Bąk śpi W środku koła siedzi wybrany przez dzieci bąk. Udaje, że śpi, a pozostali uczestnicy zabawy recytują: Pierwsza godzina- bąk śpi! Druga godzina -bąk śpi! Trzecia godzina- bąk śpi! Czwarta godzina- bąk śpi! Piąta godzina- bąk śpi! Szósta godzina- bąk wstaje. Teraz powoli bąk się podnosi i zaczyna wykonywać pod dyktando dzieci odpowiednia gesty: Bąku, umyj się! Bąku, ubierz się! Bąku, uczesz się! Bąku, zjedz śniadanie! Dzieci powtarzają te gesty, a wreszcie wołają: Bąku goń nas! Dzieci się rozbiegają, a bąk stara się złapać jedno dziecko, które w następnej kolejce będzie bąkiem.

Zabawy ćwiczące wymowę

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Niemowa Powiedz coś do dziecka, poruszając tylko ustami, jakby nagle zabrakło ci głosu. Staraj się układać wargi bardzo wyraziście, aby dziecko mogło cię zrozumieć. Jeśli mu się to uda- zmieniacie się rolami. Zabawa ćwiczy mięśnie twarzy i uczy uważnego patrzenia.
2.	Okręt Dzieci ustawiają się w dowolnych miejscach sali. Są skałami. Jedno dziecko z zawiązanymi oczami ma za zadanie przejść między skalami z jednego końca sali na drugi, skały syczeniem dają o sobie znać, aby okręt nie rozbił się o nie.
3.	Rozkazy Dzieci -stoją w jednym końcu sali w rozsypce. W przeciwnym ległym końcu tyłem do pozostałych jedno dziecko. Wydaje ono szeptem polecenia całej grupie np.: podnieście się. Po każdym poleceniu dziecko sprawdza, czy grupa słyszała jego słowa.
4.	Powtórz bez błędu Celem tej zabawy jest staranne powtórzenie zdania, wypowiedzianego przez prowadzącego np.: Dzwonek dzwoni: dzyń, dzyń, dzyń. Szumy - szumią, a szelesty -szeleszczą. Mała Małgosia szła przez gładką kładkę. Sroka skrzeczy na płocie. Krzysiek rzępoli na skrzypcach. Ciocia Klocia przyniosła łakocie. Czesz się Jerzy jak należy. Źrebak zżarł zboże. Krowa skubie mokrą trawę. Na wieszaku wisi parasol. Na drodze leży drut. Deszcz dzwoni o szyldy, Krowa skubie mokrą trawę, W oknach wiszą wyprasowane firanki. W zadaniach tych chodzi nie tylko o trudność wymawiania, ale również o uruchomienie wszystkich narządów mowy i dokładne artykułowanie poszczególnych wyrazów.

Zabawy rozwijające słownictwo

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Bliźniacze słowa Zacznij opowiadać dziecku jakąś zajmującą historyjkę lub po prostu wymieniaj jednym tchem słowa, które ci przyjdą do głowy. Od czasu do czasu powtórz któreś słowo, a mały detektyw od razu musi je wyłowić i zareagować. Zabawa wyrabia pamięć słuchową, uczy uważnego słuchania i koncentracji, ćwiczy refleks.
2.	Wykrywacz kłamstw Opowiadasz dziecku jakąś zajmującą historię, zręcznie wplatając od czasu do czasu nieprawidłowe zdanie np. Tego ranka posoliłam kawę. Dziecko powinno od razu wychwycić fałsz i przerwać ci opowiadanie. Ćwiczenie uważnego słuchania i logicznego myślenia a także umiejętność odróżniania fikcji od prawdy.
3.	Dziury w pamięci Wybierz któryś z wierszyków albo piosenkę szczególnie lubianą przez dzieci. Zacznij śpiewać lub recytować i naraz stop! Nie wiesz, co dalej. Dziecko podrzuca ci tekst, zadowolone i dumne, że lepiej go pamięta. Zabawa ćwiczy pamięć słuchową, prawidłową wymowę, można się w nią bawić wszędzie.
4..	Tajemnica w koszyku W koszu na zakupy schowaj jakiś dobrze znany dziecku przedmiot. Za pomocą zręcznie zadawanych pytań dziecko musi odgadnąć, co to jest. Na pytania możesz odpowiadać tylko tak lub nie. Gdy maluch w końcu odkryje tajemnicę, zmieniacie się rolami. Ćwiczenie umiejętności prawidłowego formułowania pytania, logicznego myślenia i obserwacji.
5.	Konkurs dla gadułów Na początku pierwsza tura konkursu dla gadułów może trwać 10 lub 15 sekund. W tym czasie, na dany sygnał, uczestnicy muszą jednym tchem powiedzieć jak najwięcej słów, jakie im przyjdą do głowy. Wszystkie tematy są dozwolone, ale nie wolno się powtarzać ani wymyślać słów całkiem nowych. Ćwiczenie językowe- dziecko stara się przypomnieć sobie i wyartykułować jak najwięcej słów.
6.	O jakiej bajce mówimy? Jedno z dzieci wychodzi z sali, a pozostałe umawiają się, o jakiej bajce będą rozmawiać. Zadaniem dziecka jest odgadnięcie, o jakiej bajce dzieci rozmawiają. Wolno mu zadawać tylko takie pytania, na które może udzielić jednoznacznej odpowiedzi tak lub nie.
7.	Smerfna zabawa Wybieracie się razem do krainy Smerfów. Przedtem jednak musicie się nauczyć ich języka. Spróbujcie poćwiczyć. Na początek wystarczy zastąpić wszystkie czasowniki jednym: smerfować. Później również inne słowa słowem ,,smerf”. Przekonacie się, że to bardzo łatwy język. Twój mały Smerf szybko się go nauczy i powie- Ale smerfna zabawa. Zabawa językowa, dzieci ćwiczą prawidłową wymowę i uczą się podstaw gramatyki.
8.	Nowe słowa Dzieci lubią wymyślać nowe słowa. Spróbuj zabawić się z dzieckiem w tworzenie nowych słów, ale opierając się na słowach już znanych maluchowi. Przykładem może być wyliczanka, którą zacytuj dziecku na początku zabawy. Zosia samosia Zabawa językowa wyzwala inwencję twórczą, uczy dziecko dobierać słowa podobnie brzmiące, rymujące się.
9.	Mała zmiana Kiedy dziecko odwróci się na chwilę, zmień coś w swoim wyglądzie, np.: rozepnij guziki, przeczesz się, itp. Poproś małego detektywa, żeby odkrył zmianę. Jeśli mu się to uda - zamieńcie się rolami. Zabawa uczy uważnego patrzenia.
10.	100 zastosowań Dzieci siedzą w kręgu, kolejno zgłaszają pomysły innego zastosowania przedmiotów podawanych przez nauczyciela np: spinacza do bielizny, gumy do żucia.
11.	Ożywienie ilustracji Podkładanie ról do wybranych ilustracji lub historyjek obrazkowych.
12.	Słuchowisko radiowe Nauczyciel czyta wybrany tekst. Dzieci starają się podkładać dźwięki, o których mowa w tekście.
13.	Radość, smutek, zdziwienie, złość Oglądanie i omówienie przygotowanych kartoników z rysunkami symbolizującymi radość, smutek itp. Wybór odpowiedniego kartonika po usłyszeniu zdania, wypowiadanego przez nauczyciela np.: Popsuła się moja zabawka; Mam dziś urodziny; Kolega mnie przezywa.
14.	Rodzinny krąg Nauczyciel wypowiada kolejne zdania dotyczące dzieci z grupy np: weź za rękę kolegę, który ma jasne włosy, a jego imię zaczyna się głoską b. Wybrane dziecko odszukuje kolegę, o którym mówi nauczyciel. Zabawa kończy się, gdy dzieci utworzą wspólny krąg.
15.	Ile to słów? Dzieci ustawiają się w szeregu na końcu sali. Nauczyciel mówi zdanie. Po usłyszeniu zdania dzieci idą do przodu tyle kroków, ile jest wyrazów w usłyszanym zdaniu. Jeśli któreś z dzieci popełni błąd, cofa się. Wygrywa to dziecko, które dochodzi pierwsze do prowadzącego.
16.	Uważne słuchanie Nauczyciel pokazuje daną część ciała, a podaje nazwę innej części; zadaniem dzieci jest pokazanie tej części ciała, o której mówi nauczyciel.
17.	Skojarzenia Nauczyciel mówi połowę zdania, a dzieci kończą to zdanie. W mojej grupie czuję się.... Ważne jest aby dzieci kończyły zdania w możliwie szybkim tempie.
18.	Gdzie jest głoska ,,e”? Określanie miejsca głoski w wyrazach podawanych przez nauczyciela (w nagłosie- dzieci stają na krześle, w śródgłosie- dzieci siadają na krześle, w wygłosie- dzieci siadają na podłodze).
19.	Wyprawa do supermarketu Należy sporządzić listę produktów, które chcemy kupić. Narysujcie je wyraźnie na kartce. Dziecko chodząc między obrazkami, patrzy na ściągawkę, która pomaga mu wyszukać potrzebne rzeczy.
20.	Kupię mojej koleżance na urodziny Nauczyciel wypisuje na szarym papierze litery ( mogą być one napisane w takiej kolejności, w jakiej dzieci je poznawały- bez litery ,,y”). Zadaniem dzieci siedzących w kręgu jest podawanie nazw czynności zaczynających się głoskami, które wskazują kolejno napisane litery (przy czym kolejne dzieci powtarzają słowa podane przez poprzedników i swoje słów) np.: Kupię mojej koleżance na urodziny album. Kupię mojej koleżance na urodziny album i opaskę...
21.	Łańcuch skojarzeń Dzieci tworzą łańcuch słów na zasadzie skojarzeń: patyk, drzewo, las, ryba, woda, Wersja trudniejsza Dzieci tworzą określone związki frazeologiczne na zasadzie skojarzeń i dopowiadają zakończenie zdania. Gdyby zawsze padał deszcz... Człowiek jest...
22.	Słoneczko wyrazowe Każde dziecko otrzymuje kartkę z narysowanym słoneczkiem. W środku słoneczka znajduje się sylaba dowolnie wybrana przez dzieci lub zasugerowana przez osobę dorosłą. Spośród kartoników z napisami graficznymi dowolnych sylab dzieci wybierają te, które z sylabą w słoneczku mogą utworzyć nowy wyraz i naklejają je przy promieniach słoneczka.
23.	Wyraz w wyrazie Każde dziecko otrzymuje zestaw obrazków przedstawiających konkretne rzeczy i kilka liter lub sylab. Następnie poprze dodanie jednej litery przed wybranym obrazkiem tworzy nowy wyraz i wyszukuje odpowiedni obrazek. Zmiana znaczenia może również powstawać poprzez odjęcie jednej litery. Na przykład obrazek przedstawiający kran. Dziecko kładzie przed obrazkiem literę ,,e” i odszukuje pośród obrazków rysunek, na którym widnieje ekran.
24.	Zamówienie telefoniczne Zabawa stanowi rodzaj inscenizacji z wykorzystaniem -.dialogu telefonicznego i elementów ćwiczeń ortofonicznych służących utrwaleniu wyrazów, których wymowa sprawia dzieciom jeszcze trudności. Istotne jest zwrócenie uwagi zwłaszcza na wyrazy z dwuznakami: sz, cz, dz oraz na spółgłoski ze zmiękczeniami: ś, ć, ź,. Osoba dorosła prezentuje dzieciom przedmioty lub ilustracje przedstawiające określone przedmioty. Potem dzieci składają przez telefon zamówienia na rzeczy, które zostały im wcześniej pokazane. Zabawa przebiega w ten sposób, że jedno z dzieci zostaje kierownikiem sklepu, a pozostałe dzieci kolejno składają u niego zamówienia.
25.	Powiedz inaczej Zabawa polega na konstruowaniu przez dzieci zdań, alternatywnych do podanych przez nauczyciela np. zdanie: -Ta babka jest ekstra! Można zamienić na: -To piękna kobieta, lub: -Ta dziewczyna wygląda uroczo. Natomiast zdanie: -To była odlotowa impreza można zmieni na: -To była świetna zabawa! -Wczoraj bawiliśmy się doskonale.
26.	Bardzo cię proszę Dzieci dębienia się parami. Jedno z nich zaciska dłoń, drugie na różne, dowolne sposoby prosi, aby pokazało, co ukrywa w garści. Następnie zmiana ról dziecko zaciskające pięść jest proszącym. (Zalecana częsta zmiana partnerów).
27.	Chwalony Wszyscy uczestnicy siedzą w kole. Wewnątrz, wygodnie na krzesełku siedzi jedno dziecko. Dzieci starają się powiedzieć po jednym miłym zdaniu na temat siedzącego.
28.	Wszystko ma swoje miejsce Wersja I Nauczyciel przygotowuje na kartkach nazwy zabawek i przedmiotów znajdujących się w sali; zbiera wybrane przedmioty np.: do kosza,a na ich miejsce kładzie kartki z ich nazwami; zadaniem dzieci jest położenie na miejsce przedmiotów z kosza. Wersja II Nauczyciel pokazuje kartkę z nazwą przedmiotu; dzieci odszukują dany przedmiot i odkładają go na miejsce.
29.	Kto się schował Obrazki zwierząt i na oddzielnych kartkach napisy do każdego obrazka np.:pies, jabłko... W zabawie chodzi o to by, dziecko spróbowało dopasować słowa do przedmiotów. Na oczach dzieci odwracamy ilustracje czystą stroną do góry i pytamy: Kto się tutaj schował? Zadaniem dziecka jest próba odgadnięcia, które słowo pasuje do odwróconego obrazka.
30.	Zapis, którego nie ma Kreślenie zapisu graficznego litery w powietrzu palcem, dłoni, wybraną kończyną, rekwizytem trzymanym w dłoni.
31.	Jestem literą Tworzenie liter np.: o, t poprzez pojedyncze dzieci lub kilkoro równocześnie.
32.	Żywe wyrazy Tworzenie poszczególnych liter, a potem krótkich wyrazów (trzyliterowych) poprzez kilkoro dzieci, które w odpowiedni sposób układają własne ciała na podłodze np.: tak, oko.

Wyliczanki

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Pan Majewski miał trzy pieski: Czerwony, zielony, niebieski. Raz, dwa, trzy, kryjesz ty. Na wysokie górze rośnie drzewo duże. A nazywa ono się: Apli - papli - blite - blau,
2.	Skakanka Pani Zo, Zo, Zo, Pani sia ,sia, sia, Pani Zo, pani sia Pani Zosia męża ma Aten mąż, mąż, mąż, skacze wciąż, wciąż, wciąż jak ty. W rytm tego wierszyka, recytowanego głośno, dziecko skacze na skakance. Powtarza go tyle razy i tyle razy skacze, dopóki nie ,,skusi”. Jeśli się pomyli albo zgubi rytm, oddaje skakankę następnemu dziecku.
3.	Raz, dwa, trzy Raz, dwa, trzy, Czarownica patrzy. Cztery, pięć, sześć Chce nas wszystkich zjeść. Siedem, osiem, dziewięć Wsadzić w smołę, dziesięć nim wszystkich pochwyta, umkniemy i kwita. Wyliczanka jest zabawa ruchową, uczy rymowanej recytacji tekstu, a także liczenia do dziesięciu.
4.	Jak się masz? Jak się masz? Jak się masz? Zdrów jestem, zdrów jestem. A sąsiad? A sąsiad? Dowiem się! Dowiem się! Jak się masz? Jak się masz? Rozkwitam. Rozkwitam. A sąsiad ?A sąsiad? Zapytam. Zapytam. Jak się masz? Jak się masz? Jak pączek. Jak pączek. Ukłony sąsiadom! Załączę! Załączę! Ukłony! Ukłony! Od kogo? Od druhów! Nawzajem! Nawzajem! Załączę co duchu! Zarówno osoba pytająca jak i odpowiadająca skacze w rytm wypowiadanych słów, na zmianę.
5.	Moja pani, prosi pani, Żeby pani mojej pani, Pożyczyła troszkę pieprzu. Nie pieprz Pietrze, wieprz pieprzem, bo przepieprzysz, Pietrze, wieprza pieprzem. Dziecko powtarza za dorosłym tę rymowankę, starając się bardzo dokładnie wymawiać słowa. Gdy już nauczy się jej na pamięć, niech powtarza ją akcentując spółgłoskę p. Jest to ćwiczenie pamięci, mięśni warg, a także nauka poprawnej i płynnej wymowy.

Klepanki i żarciki

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Czary - mary, czary - mary, zgasły świece śpią zegary. Patrzy z kąta diabeł mały, patrzy z kąta diabeł stary.
2.	Beksa - lala, beksa - lala, pojechała do szpitala. A w szpitalu się zaśmieli, buzię korkiem jej zatkali.
3.	Siadłem na krześle od niechcenia, ale to krzesło nie miało siedzenia. Nóg i oparcia też nie było, ale siedziało się bardzo milo.
4.	Na ulicy Kopernika przechwalała się Monika: ,,Słowo daję, że nie kłamię dziś ukradłam cukier mamie! A jak trochę się poduczę, buchnę od spiżarni klucze”.

Zabawy w formie masażu

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Rak Idzie, idzie rak, spacerujemy wskazującym i środkowym palcem po ręce dziecka Czasem naprzód, Czasem wspak. Odpowiednio zmieniamy kierunek ruchu Idzie rak, nieborak, spacerujemy jak na początku, Jak uszczypnie, będzie znak. Delikatnie szczypiemy
2.	Idzie kominiarz Idzie kominiarz po drabinie, kroczymy palcami po ciele dziecka fiku miku , już w kominie jest. szybkim ruchem chowamy rękę pod jego pachę.
3.	Pałka, zapałka Pałka, zapałka rysujemy na plecach dziecka dwie pionowe kreski dwa kije, kto się nie schowa, ten kryje. dwa razy lekko uderzamy w miejsca kresek zewnętrznymi krawędziami dłoni, szybkim ruchem chowamy rękę pod pachę dziecka.
4.	Idzie myszka Idzie myszka do braciszka. Na plecach dziecka wykonujemy szybkie, posuwiste ruchy opuszkami złączonych palców Tu zajrzała, tu wskoczyła, Wsuwamy rękę raz pod jedną, raz pod drugą pachę lub lekko drapiemy za uchem i pod pachą a na koniec tam się skryła. Wsuwamy palce za kołnierz
5.	Tańcowały dwa Machały J. Tuwim Tańcowały dwa Michały, rytmicznie przebieramy palcami po plecach dziecka Jeden duży drugi mały. Jak ten duży zaczął krążyć, zataczamy palcem duże koła To ten mały nie mógł zdążyć. szybciej zataczamy małe koła
6.	Ślimak Ślimak, ślimak, wystaw rogi, na plecach dziecka rysujemy spiralę, naciskamy opuszkami dwóch rozstawionych palców, Dam ci sera na pierogi. lekko szczypiemy zataczając półkole Jak nie sera to kapusty końcami palców zataczamy koło Od kapusty będziesz tłusty. Otwartą dłonią miękko ślizgamy się po całych plecach.
7.	Na górze róże, na dole fiołki Na górze różę, Trzymamy dziecko na kolanach twarzą do siebie obejmujemy je, rysując na jego barkach spiralne kółka Na dole fiołki na dole pleców małe kółeczka My się kochamy, przytulamy dziecko krzyżując ręce Jak dwa aniołki. Lekko skubiemy jego łopatki
8.	Na górze róże, na dole kartofle Na górze róże dziecko siedzi tyłem do nas, u góry na plecach rysujemy kwiaty Na dole kartofle a na dole okrągłe kartofle My się kochamy jak dwa pantofle. Przytulamy dziecko lub rysujemy serce
9.	Rzeczka J Tuwim Płynie, wije się rzeczka Jak błyszcząca wstążeczka. Na plecach dziecka rysujemy falistą linię Tu się srebrzy, tam ginie wsuwamy dłoń za kołnierz, delikatnie drapiemy A tam znowu wypłynie. Szybko przenosimy dłoń pod pachę dziecka
10.	Dzik J. Brzechwa Dzik jest dziki, dzik jest zły. Uderzamy w plecy złączonymi opuszkami palców obydwu dłoni. Dzik ma bardzo ostre kły. kłujemy palcami wskazującymi Kto spotyka w lesie dzika, kroczymy palcami. Ten na drzewo szybko zmyka. Przebieramy opuszkami palców wzdłuż kręgosłupa od dołu ku górze, aż na czubek głowy.
11.	Małpy J. Brzechwa Małpy skaczą niedościgle, wykonujemy dłońmi skoki, pocierając je na przegubach, a następnie na palcach Małpy robią małpie figle. Pociągamy za ucho, czochramy włosy, lekko szczypiemy Niech pan spojrzy na pawiana Odwracamy dziecko ku sobie Co za mina, proszę pana. Zaglądamy mu żartobliwie w oczy
12.	Sześć parasoli Anna Łada- Grodizcka Kiedy deszcz na dworze pada, To w szatni stoi kolorowych parasoli gromada. Ten pierwszy w esy- floresy to parasol Teresy. Drugi- czerwony w kółka to parasol Julka. Trzeci- beżowy w kropki to parasol Dorotki. Czwarty- żółty w kwiatki to parasol Beatki. Piąty w ciapki zielony to parasol Ilony. Szósty niebieski w kratkę wybrał sobie Małgorzatkę. Z Małgorzatką chodzi wszędzie i czeka, aż deszcz będzie. Dzieci siedzą tyłem do nas lub leżą na brzuchu. Na początku lekko stukamy wszystkimi palcami w dzieci plecy, potem po kolei rysujemy opisywane elementy.

Wierszyki do rysowania

Lp.	Zabawa	Opis zabawy	Uwagi
1.	Piesek Gdy potoczę dwa owale, zobacz, co mi tu powstanie. Dodam ucho, oczy, nos, tutaj ogon w lekki skos. Jeszcze łapki z kilku kresek. I już powstał grzeczny... piesek.

2.	Kurczątko Kurczątko z jajeczka się urodziło.. Główkę, brzuszek wychyliło. Na dwie nóżki wyskoczyło. Czarne oczka otworzyło, Dziobek mały rozchyliło, że jest głodne zakwiliło...
3.	Kwiatek W środku koło na nim płatek, drugi płatek, trzeci płatek, czwarty płatek, jeszcze kreska. I jest kwiatek,
4.	Lipa Pień, okrągła ta korona podobna do lipy lub klona.
5.	Choineczka Pień, gałązki, gałązeczki podobne do choineczki...

6.	Bór Pieniek obok pieńka, chmura, wiele chmur. Połącz je z pieńkami, a wyrośnie bór.
7.	Auto To prostokąt i dwa kółka. Z przodu kwadrat, z tyłu rurka. Warczy, prycha, więc już wiecie, że to auto sobie jedzie.
8.	Bałwanek Nasz bałwanek, śmieszny panek: zrobię kulę, zrobię dwie, skleję i trzymają się! Trzecia kulka — oto głowa i figurka już gotowa! Oczy — czarne plamki dwie, prosty nos, buzia w skos. Rózga, czapka nieco krzywo i skończone nosze dziwo!

9.

Słonko Duże koło, pełno kresek, długich, krótkich/ Małych, dużych, Buzia pięknie uśmiechnięta! I słoneczko oczka mruży.

Autor nieznany

Autor nieznany

Autor nieznany

Noga E. A. Wasilak Stare i nowe zabawy podwórkowe s. 14

Autor nieznany

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci, s. 17, Wrocław 2003

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci, s. 9, Wrocław 2003

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci, s. 84, Wrocław 2003

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci., s.87, Wrocław 2003

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s.8, Warszawa 1997

Kunz I., Odkrywanie ciszy, s.96, Kielce 2000

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci., s.100, Wrocław 2003

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci., s.13, Wrocław 2003

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s.9, DIDASKO ,Warszawa 1997

Folejewska R. Rośnij z Didasko, Warszawa 2001

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s.11, DIDASKO, Warszawa 1997

Ellison S. Gray J., 365 Dni twórczej zabawy, s.37, Warszawa 2003

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci, s.70, Wrocław 2003

Autor nieznany

Ellison S Gray J., 365 dni twórczej zabawy, s. 187, Warszawa 2003

Flemming I., Zabawy na chwilę, s. 22, JEDNOŚĆ, Kielce 1999

Flemming I., Zabawy na chwilę, s. 52, JEDNOŚĆ, Kielce 1999

Vialles C.,100 zabaw dla dzieci, s. 16, Siedmiogród, Warszawa 2003

Vialles C.,100 zabaw dla dzieci, s. 8, Siedmiogród, Warszawa 2003

Vialles C.,100 zabaw dla dzieci, s. 7, Siedmiogród, Warszawa 2003

Folejewska R., Rośnij z DIDASKO, s108., DIDASKO, Warszawa 2001

Kurtyna w górę, Nasza Księgarnia

Kurtyna w górę, Nasza Księgarnia

Ellison. S. Gray J., 365 Dni twórczej zabawy,. s. 77, Warszawa 2003

Ellison. S., Gray J., 365 Dni twórczej zabawy., s. 77, Warszawa 2003

Folejewska R., Rośnij z DIDASKO, s. 52, Warszawa 2001

Folejewska R., Rośnij z DIDASKO, s. 60, Warszawa 2001

Folejewska R., Rośnij z DIDASKO, Warszawa 2001

W. Babin Mój świat

Villes C., 100 Zabaw dla dzieci, s.41, Siedmiogród, Wrocław 2003

Gry i zabawy na każdą okazję

K. Kamińska, Nauka czytania w przedszkolu, s. 124, WSIP, Warszawa 1999

K. Kamińska, Nauka czytania w przedszkolu, s. 122, WSIP, Warszawa 1999

Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, s.118, WSIP, Warszawa 1999

Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, s.111, WSIP, Warszawa 1999

Ellison S. Gray J., 365 Dni twórczej zabawy, Warszawa 2003

Wójcik Z., Zabawa w teatr , s.9, DIDASKO, Warszawa 1997

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s. 8, DIDASKO, Warszawa 1997

Folejewska R., Rośnij z DIDASKO, s.90, Warszawa 2001

Flemming I., Zabawy na chwilę, s.42, JEDNOŚĆ Kielce 1999

K. Kamińska, Nauka czytania w przedszkolu s. 130, WSiP, Warszawa 1999

M. Bogdanowicz Metoda dobrego startu

M. Bogdanowicz Metoda dobrego startu

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s. 12, DIDASKO, Warszawa 1997

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci, s.12, Siedmiogród, Wrocław 2003

Kunz J., Odkrywanie ciszy, s. 57, JEDNOŚĆ, Kielce 2000

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci, s. 97, Siedmiogród, Wrocław 2003

Vialles C., 100 zabaw dla dzieci, s. 43, Siedmiogród, Wrocław 2003

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s.13, DIDASKO, Warszawa 1997

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s.13, DIDASKO, Warszawa 1997

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s.13, DIDASKO, Warszawa 1997

Wójcik Z., Zabawa w teatr, s.15, DIDASKO, Warszawa 1997

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.8, FOKUS, Gdańsk 2002

Autor nieznany

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.10, FOKUS, Gdańsk 2002

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.10, FOKUS, Gdańsk 2002

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.11, FOKUS, Gdańsk 2002

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.12, FOKUS, Gdańsk 2002

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.14, FOKUS, Gdańsk 2002

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.14, FOKUS, Gdańsk 2002

Autor nieznany

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.18, FOKUS, Gdańsk 2002

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.19, FOKUS, Gdańsk 2002

Bogdanowicz M., Rymowanki przytulanki, s.22, FOKUS, Gdańsk 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 26, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 60, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 88, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 94, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 104, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 100, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 118, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 124, Kraków 2002

Skorek E., Rysowane wierszyki, s. 130, Kraków 2002

32

Polonijne Centrum Nauczycielskie w Lublinie

Materiały z kursu: Metody aktywizujące w nauczaniu języka polskiego Lublin sierpień 2004 r.

---