ZAJĘCIA NR 1

Statystyka - umożliwia przeniesienie wniosków / założeń teoretycznych na populację

• hipotezy o związkach

OPIS ZMIENNYCH:

zmienna - cecha, którą można zmierzyć praktycznie wszystko

najpierw stworzenie teorii:

Y - ZMIENNA ZALEŻNA

odkrycie, co wywołuje jej zmianę = ZMIENNE NIEZALEŻNE

ZAKŁÓCAJĄCE

Y X₃

POBOCZNE

X₁ X₂

GŁÓWNE

ZMIENNE NIEZALEŻNE

• zmienne niezależne główne - zmienne niezależne oddziałujące najsilniej

• zmienne niezależne poboczne - zmienne niezależne oddziałujące najsłabiej

• 
  
  zmienne zakłócające

systematyczne:

• złe narzędzie: źle skserowane, skrzywione

• miejsce wykonywania badania

• sposób wykonywania badania

możliwe do wyeliminowania

okazjonalne:

gorsze do wyeliminowania

sposób na wyeliminowanie:

• zwiększenie próby

• odpowiednie skonstruowanie np. ankiety

- nie może być zbyt prosta

- pytanie nie może wywoływać określonej odpowiedzi

im większa próba, tym mniejszy

wpływ zmiennych zakłócających

PILOTAŻ - zawsze, ale nie musi być dużo prób gwarantuje „dobrą” ankietę

WARIANCJA - zmienność Y (całkowita zmienność = 100% wariancji)

Y

albo coś jest istotne statystycznie, albo nie jest X₁

niewyja -

X₂ śnione

zakłóca-

X₃ jące

FORMALNY PODZIAŁ ZMIENNYCH:

CIĄGŁE

0 X _max

• w pewnym określonym przedziale może uzyskać dowolną wartość

(np. wiek)

WIELOWARTOŚCIOWE

(np. kolor włosów, oczu)

DYSKRETNE

• dozwolone są tylko niektóre wartości (np. liczba dzieci)

DWUWARTOŚCIOWE

(DYCHOTOMICZNE)

(np. płeć)

czasami można sztucznie zamienić zmienną wielowartościową na dwuwartościową (zdychotomizowaną):

• np. przy badaniu zmiennej nominalnej i wielowartościowej

np. wzrost NISCY WYSOCY

0 1

PODZIAŁ NA SKALE POMIAROWE WG STEVENSA:

SKALE / ZMIENNE:

NOMINALNE:

• niemożliwy pomiar

• podział wg pewnej cechy na kategorie, ale nie mierzy się natężenia tej cechy

np. płeć, znak zodiaku, preferencje

PORZĄDKOWE:

• pomiar

• dokonywanie uporządkowania / uszeregowania „mniej / bardziej”

• nieznane są odległości na skali brak zewnętrznej skali odniesienia

brak możliwości porównania

• sędziowie kompetentni

np. ocena filmu na skali 0 - 6 (nie podoba się - podoba):

0 1 2 3 4 5 6

ILOŚCIOWE:

INTERWAŁOWE

• odległości między jednostkami na skali są sobie równe

• istnieje zewnętrzna skala odniesienia

• niezachowana zasada proporcji

„coś jest o ... większe / mniejsze,

ale nie ... razy większe / mniejsze”

np. wzrost, IQ

ILORAZOWE

• zachowana zasada proporcji

„coś jest ... razy większe / mniejsze”

np. różnica między skalami temperatury ºC i K

interwałowa ilorazowa

20 ºC / 40 ºC ºC K 20 K / 40 K

coś jest o 20 ºC cieplejsze, coś jest o 20 K cieplejsze

ale nie jest 2 razy cieplejsze 0 i 2 razy cieplejsze

0

OPIS STATYSTYCZNY:

ŚREDNIA:

• oszustwo, bo nie daje wiedzy o konkretnych wartościach zmiennej

A B

2500 2500

dyspersja miara tendencji centralnej

(rozproszenie)

podaje się DYSPERSJĘ + MIARĘ TENDENCJI CENTRALNEJ

MIARY TENDENCJI CENTRALNEJ:

DOMINANTA = WARTOŚĆ MODALNA = MODA

• pomiar najczęstszy

• można stosować do wszystkich skal pomiarowych

MEDIANA

• pomiar środkowy

• skale pomiarowe

np. wzrost

M_E - środkowy (nieparzysta liczba egzemplarzy)

M_E - średnia z dwóch środkowych

(parzysta liczba egzemplarzy)

ŚREDNIA

• pomiar przeciętny

• skale pomiarowe

Σ X_i suma wszystkich wartości podzielona przez liczbę

N egzemplarzy

SPSS NIE MA SPACJI

DANE:

zmienne:

	var	var	var
1
2
3

p

r

ó

b

y

ZMIENNE:

• wykształcenie zmienna porządkowa

• skala pomiarowa zależy od tego, czym mierzymy (a nie co mierzymy)

Definiowanie zmiennych:

• nazwa:

skrót od zmiennej

• typ:

numeryczny - liczby (99%)

• etykieta:

jeśli zastosowany został skrót od nazwy

pełna nazwa zmiennej można używać spacji

nie jest wymagana

brak danych = 9 gdy brak danych

umożliwia
zastępowanie przedziałów do wyrzucenia,

gdy pojawiają się dziwne liczby w danych

• poziom:

= skala

OPIS GRAFICZNY:

• wybór sposobu prezentacji zależy od rodzaju danych:

NOMINALNE:

• dominanta - to, co najczęściej

wykres kołowy

PORZĄDKOWE:

• dominanta

• mediana

wykres słupkowy

INTERWAŁOWE:

• dominanta

• mediana

• średnia

histogram

PROCENT SKUMULOWANY tylko przy skalach ilościowych

ANALIZA OPIS STATYSTYCZNY CZĘSTOŚCI

WYBÓR

WYBÓR TENDENCJI CENTRALNEJ STATYSTYKI

(może być więcej niż 1)

WYKRESY

OK

ILORAZOWA

INTERWAŁOWA

NOMINALNA

PORZĄDKOWA

ILOŚCIOWA

PORZĄDKOWA

INTERWAŁOWA

INTERWAŁOWA

---