FARMAKOGNOZJA

Farmakognozja

• Nauka o surowcach leczniczych pochodzenia naturalnego

• Roślinnego

• Zwierzęcego

• Mineralnego

• Z greckiego: pharmakon - lekarstwo; gnosis - wiedza

• Fitoterapia - leczenie za pomocą roślin, ziołolecznictwo

Nowoczesna farmakognozja

• Cel

• Poznanie i wprowadzenie nowych surowców roślinnych pochodzących z różnych części świata

• Wykrycie i zbadanie nowych substancji leczniczych w roślinach, które już są stosowane

• Szerokie perspektywy - olbrzymie bogactwo gatunków świata roślinnego

• Flora krajów egzotycznych wciąż mało poznana

Farmakologia dawniej - forma opisowa oparta głównie na morfologii i anatomii surowców

Farmakologia obecnie

• Dyscyplina zajmująca się podstawami uzyskiwania leku pochodzenia naturalnego o określonej strukturze chemicznej i właściwościach biochemicznych

• Nauka badająca surowce pochodzenia naturalnego w celu uzyskania danych odnośnie budowy morfologicznej i anatomiczne surowców

• Dziedzina zajmująca się składnikami zawartymi w danym surowcu, badająca ich występowanie, budowę i właściwości chemiczne metodą izolacji, własności biologiczne i farmakologiczne

Surowce lecznicze - stosowane od zarania dziejów

• Pierwsze informacje pochodzą z VII w p.n.e.

Termin farmakognozja - pierwszy raz zastosowany przez Seydlera w 1815 r.

Ziołolecznictwo

• Rośliny - zawierają ogromną ilość substancji, które wpływają na ich działanie (alkaloidy, antrazwiązki, fenole, flawonoidy, garbniki, kumaryny, irydoidy, saponiny, oleje eteryczne, śluzy, tłuszcze, pektyny)

• Skład i właściwości rośliny mogą różnić się w zależności od warunków atmosferycznych, rodzaju gleby, nawodnienia, pory zbioru, sposobu suszenia i przechowywania

Pierwsze badania fitochemiczne

• Początek XIX w.

• 1805 r. - wyizolowanie morfiny z makowca

• 1818 r. - wyodrębnienie strychniny z nasion kulczyby

• 1820 r. - wyodrębnienie chininy z kory chininowej

• 1830 r. - wyodrębnienie salicyny z kory wierzbowej

Systematyka roślin

• Systematyka - nauka porządkująca wszystkie znane organizmy żywe według określonych kryteriów - tworzenie systemu

• Binominalna łacińska nomenklatura organizmów wprowadzona przez Linneusza (system sztuczny)

• Rodzaj: Allium (czosnek)

• Gatunek: Pallium satirum (czosnek pospolity)

SYSTEM

NATURALNY SZTUCZNY

Podział według jako kryterium podziału

pokrewieństwa przyjmuje się jedną

i podobieństwa charakterystyczną cechę

organizmów (np.liczba pręcików na kwiatach)

* aloes i lilia - liliowate

• Obowiązuje podział systematyczny

• Królestwo (regnum)

• Gromada (divisio)

• Klasa (classis)

• Rząd (ordo)

• Rodzina (familia)

• Rodzaj (genus)

• Gatunek (species)

• Podział królestwa roślin na 6 gromad:

• Glony i wodorosty

• Grzyby i porosty

• Mchy i mszaki (wątrobowce)

• Paprocie, skrzypy, widłaki

• Nagonasienne

• Okrytonasienne

Surowce zielarskie

• Każda odpowiednio przygotowana część rośliny zawierająca odpowiednie substancje biologicznie czynne

• Zawartość substancji czynnych jest zmienna w zależności od klimatu, zbiorów, pory roku, warunków glebowych, sposobu przechowywania, obróbki i wielu innych czynników

Substancje biologicznie czynne w farmakognozji

• Związki wpływające na funkcjonowanie organizmu wykazujące wpływ na procesy życiowe na poziomie tkankowym, komórkowym lub molekularnym

Substancje biologicznie czynne w kosmetologii

• Określenie trudne do zdefiniowania

• Skóra - organ mający kontakt ze środowiskiem zewnętrznym

• Wpływ na jej funkcjonowanie mają także czynniki niespecyficzne, takie jak w-wy okluzyjne

Substancje biologicznie czynne

• Składniki, których działanie oparte jest na oddziaływaniu z konkretnym receptorem w skórze właściwe lub naskórku

• Np. Wit C, flawonoidy i inne składniki pochodzenia roślinnego

• Związki wykazujące działanie fizyczne lub fizykochemiczne

• Składniki modyfikujące własności barierowe w-wy rogowej naskórka

• Składniki mające wpływ na zawartość wody w skórze

• Związki, których obecność reguluje szereg procesów - działanie na poziomie molekularnym (np substancje neutralizujące wolne rodniki)

Z czego składa się roślina?

• Ziele (herba) - pęd rośliny pokryty liśćmi i kwiatami, które zaczynają się rozwijać

• Liść (folium) - boczny organ pędu, różnie zbudowany i ukształtowany w zależności od gatunku rośliny, jej fazy rozwoju, położenia na łodydze i pełnionych funkcji

• Kwiat (flos) - zawiera organy rozrodcze: słupki, pręciki oraz części okrywające i powabniowe: (kielich, koronę)

• W zielarstwie pod pojęciem kwiat rozumie się pojedyncze kwiaty lub całe kwiatostany

• Owoc (fructus) - występuje w roślinach nagonasiennych i okrytonasiennych, zawiera nasiona i owocnię

• Kłącze (rhizoma) - przekształcony podziemny pęd, złożony z łodygi i uwstecznionych liści, służy do magazynowania substancji zapasowych i rozmnażania wegetatywnego

• Bulwa (tuber) - kłaczę o podłużnym kształcie

• Są tez bulwy - przekształcone korzenie przybyszowe

Preparaty galenowe

• Claudius Galen 130 - 200 r. n.e. - Rzymski lekarz

• Twórca wiedzy o postaciach leku

• Stwierdził, że duży wpływ na działanie danego leku ma jego postać

• Lek powinien zawierać lecznicze składniki surowca i jak najmniej substancji balastowych

• Wprowadził postacie leku, które do dziś nazywane są preparatami galenowymi

• Preparaty galenowe - powstają w wyniku rozdrobnienia, rozcierania i ekstrakcji surowców pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego (wyciągi, napary, odwary, maści, proszki i soki

Nazewnictwo

• Ekstrakt (wyciąg)

• Substancje wymywane z materiału roślinnego przy pomocy rozpuszczalnika

• Rozpuszczalniki:

• Woda

• Alkohol etylowy

• Oleje roślinne

• Gliceryna

• Glikole

• Po ekstrakcji rozpuszczalnik jest usuwany lub jego cześć pozostawia się dla uzyskania odpowiedniej konsystencji

• Ekstrakty:

• Suchy (stały) - gdy usuwamy cały rozpuszczalnik

• Półpłynne i płynne

• Nalewka

• Jest to forma ekstraktu

• Rozpuszczalnikiem najczęściej jest alkohol (czysty lub w mieszaninie z wodą)

• Po zalaniu alkoholem nalewkę odstawia się na dłuższy czas, aby składniki przeszły do roztworu

• Wyciąg

• Mieszaniny, w których pozostawiono cały lub większość rozpuszczalnika zastosowanego do procesu ekstrakcji (woda, alkohol, woda-alkohol, glikole, gliceryna)

• Wyciągi wodne to:

• Napar

• Odwar

• Macerat

• Napar

• Wyciąg wodny

• Otrzymany przed dodanie do surowca wrzącej wody

• Pozostawienie na pewien czas lub gotowanie przez kilka minut

• Sporządzony najczęściej z liści, kwiatów

• Np. herbata

• Odwar

• Przyrządzony z twardych części rośliny:

• Korzenia, kory, nasion

• Materiał roślinny dokładnie się rozdrabnia, zalewa zimna woda i powoli doprowadza do wrzenia, następnie gotuje się 10-20 min

Obróbka surowców - suszenie

• Proces technologiczny, istotny dla wartości surowca

• Czynniki odgrywające ważna rolę:

• Temperatura

• Grubość w-wy surowca

• Cyrkulacja powietrza

• Suszenie roślin:

• Na powietrzu (w cieniu)

• W ogrzewanych suszarniach

• Suszenie w próżni

• Traktowanie promieniowaniem podczerwonym

Temperatura w procesie suszenia

• Wysokość temperatury - istotny wpływ na zawartość substancji biologicznie czynnych

• Gdy surowiec zawiera związki lotne, estry, witaminy, enzymy

• Temperatura suszenia nie przekracza 35^oC

Przechowywanie

• Właściwe przechowywanie zapobiega rozkładowi składników czynnych

• Suche pomieszczenie

• Niska temperatura

• Istotne opakowanie

• Np. opakowanie polietylenowe i polichlorku winylu chronią olejki i po kliku miesiącach można zaobserwować nawet do 50% ubytku

• Skuteczna ochrona przed szkodnikami

• Zabezpieczenie przed utlenianiem - stosowanie przeciwutleniaczy

Standaryzacja surowców roślinnych

• Niezbędna w farmacji, coraz częściej wymagana w kosmetyce

• Określenie zawartości wybranych substancji czynnych

• Rodzaj i skład rozpuszczalników

• Barwa i zapach

• pH

• Zanieczyszczenia takie jak metale ciężkie - pestycydy

Standaryzacja

• Oparta na badaniach cech makro- i mikroskopowych, ocenie czystości, zawartości składników czynnych

• Swoje zadanie spełnia tylko do pewnego stopnia - nie gwarantuje identyczności

• Różnice klimatyczne, gleby, itd.

• Nie zawsze adekwatne metody badań

WĘGLOWODANY I ICH POCHODNE

Węglowodany i ich pochodne

• Liczna grupa związków naturalnych

• Substancje o charakterze cukrów, związków pokrewnych i ich polimery

• Pierwsze związki organiczne wytwarzane przez rośliny posiadające chlorofil w procesie asymilacji (najpierw powstają cukry proste, później dwucukry, wielocukry)

• Substancje odżywcze, budulcowe i zapasowe komórek i tkanek roślinnych

• Wchodzą w skład soków roślinnych

• Chronią przed utrata wody

Podział

• Monosacharydy - cukry proste

• Oligosacharydy - cukry złożone z 2-10 cząsteczek cukrów połączone glikozydowi

• Ulegają hydrolizie uwalniając monocukry

• Polisacharydy - wielocukry

Monosacharydy

• Zawierają w cząsteczce asymetryczny atom węgla - optycznie czynne

• Często wchodzą w skład glikozydów

• W stanie wolnym w roślinach występują głównie heksozy: D-glukoza, D-mannoza, D-galaktoza, D-fruktoza

• Dobrze rozpuszczane w wodzie

D(+) - glukoza

• Szeroko rozpowszechniona

• Występuje w postaci wolnej dwucukrów (sacharoza, maltoza, laktoza), digosacharydów i monosacharydów

D(+) - mannoza

• Zwykle związana w polisacharydach

• Często występuje w ścianach komórkowych glonów

Heksozy

D - glukoza D - fruktoza

α - grupa OH na dole

β - grupa OH na górze po mutarotacji

Kwasy uronowe

• Powstają w wyniku utleniania końcowej grupy alkoholowej heksoz

• Oza=uronowy

Kwas D-glukuronowy

• Wchodzi w skład śluzów, pektyn, saponin

• Otrzymywany w procesie hydrolizy gumy arabskiej

Kwas D-galakturonowy

• Wchodzi w skład śluzów

• W postaci soli wapniowych i magnezowych występuje w pektynach i gumach

Kwas D-mannuuronowy

• Wchodzi w skład kw. alginowego

• Występuje w ścianach komórkowych glonów

Alkohole cukrowe

• Powstają w wyniku redukcji grupy aldehydowej lub ketonowej

• Sorbitol - szeroko rozpowszechniony w świecie roślinnym, własności higroskopijnym

• Mannitol

• Ksylitol

D - Sorbitol

Oligosacharydy

• Cukry złożone z 2-20 cząsteczek cukrów prostych połączonych wiązaniem glikozydowym α lub β

• Łatwo ulegają hydrolizie

• Dobrze rozpuszczalne w wodzie

• Disacharydy

• Homogenie (dwa jednakowe cukry proste)

• Heterogenne (dwa różne cukry proste)

Disacharydy

• Celobioza

• Połączenie dwóch cząsteczek β - D - glukozy

• Wchodzi w skład celulozy

• Sacharoza

• Cukier trzcinowy

• Połączenie D - glukozy i β - D - fruktozy

• Łatwo rozpuszczalna w wodzie

• Niska rozpuszczalność w bezwodnym alkoholu etylowym

Polisacharydy

• Wielocukry złożone z co najmniej 10 cukrów prostych

• Duże cząsteczki o budowie liniowej lub rozgałęzionej

• Podczas hydrolizy ulegają rozpadowi do cukrów prostych

• Stanowią substancje budulcowe i zapasowe roślin

• Skrobia - polimer glukozy

• Szeroko rozpowszechniona w świecie roślinnym

• Silnie higroskopijna

• Celuloza

• W jej skład wchodzi celobioza

Mukosacharydy

• Kwas hialuronowy - składa się z kwasu glukurunowego o acetyloglukozaminy

• Wielokierunkowy wpływ na skórę

Glukomannany - związki, w których skład wchodzi glukoza i mannoza np. w aloesie

Kwas hialuronowy

• Powtarzające się jednostki disacharydowi zawierające kwas D-glukuronowy i N-acetyloglukozaminę

• Masa cząsteczkowa formy wysokocząsteczkowej do 5*106 Da

• Struktura drugorzędowa - wytworzenie wiązań wodorowych między grupą OH glukozaminy i tlenem karbonylowym kwasu glukurunowego - forma he.kalna cząsteczki

Funkcje kwasu hialuronowego

• Połowa kwasu hialuronowego (HA) zawartego w organizmie człowieka - w skórze (zawartość zmienia się wraz z wiekiem)

• HA utrzymuje dużą część wody hydratacyjnej w organizmie

• Własności immunosupresyjne

• Czas cyklicznej przemiany HA - bardzo krótki (okres półtrwania 2-5 min.)

• Nie wiadomo dlaczego organizm układa tyle energii w ciągła syntezę i rozkładanie

HA w skórze

• Obecny w skórze właściwej i naskórku

• W naskórku:

• Tworzy środowisko dla ruchów komórek poprzez spulchnianie przestrzeni międzykomórkowe pod wpływem wchłoniętej wody

• W skórze właściwej:

• Powstaje w fibroblastach

• Kontroluje poziom płynu tkankowego

• Usuwany ze skóry właściwej przez układ limfatyczny

• Istotny w procesie gojenia się ran

• Nie wnika do organizmu

Skrobia

• Należy do glukanów - wielocukrów zbudowanych z glukozy

• W jej skład wchodzą amyloza i amylopektyna

• Amyloza

• Rozpuszcza się w wodzie

• Polimer o strukturze liniowej

• Połączenie α-1,4

• Amylopektyna

• Budowa rozgałęziona

• W zimnej wodzie tworzy żele

• Połączenie α-1,4, α-1,6

• W środowisku kwaśnym ulega hydrolizie

• Pęcznieje w środowisku wodnym

• Ulega rozkładowi pod wpływem amylaz

Celuloza i glikogen

• Celuloza

• Polisacharyd o budowie liniowej

• W jej skład wchodzi celobioza

• Połączenia typu α-1,4

• Nie rozpuszczalna w środowisku wodnym

• Nie jest trawiona przez człowieka

• Glikogen

• Polisacharyd rozpuszczalny w wodzie

• Stanowi materiał zapasowy zwierząt

• Struktura rozgałęziona α-1,4, α-1,6

Galaktany

• Polimery D- lub α-galaktazy

• Występują w świecie roślinnym jako składnik ścian komórkowych krasnorostów, niektórych grzybów i w źdźbłach traw

• Agar

• Karagenina

Agar

• Polisacharyd otrzymywany z krasnorostów

• Skład- głownie galaktany, częściowo zestryfikowane kwasem siarkowym

• Agaroza i agaropektyna

• Agaroza

• Polimer liniowy złożony z arabinozy

• -Arabinoza-(dwucukier) galaktoza + anhydrogalaktoza

• Agaropektyna

• Kwaśny polisacharyd

• Połączone cząsteczki galaktozy zestryfikowane kwasem siarkowym, pirogronowym i kwasami uronowymi

Karagenina

• Polisacharyd

• Budowa galaktanu

• Występuje w krasnorostach

• Występuje w postaci soli potasowych, sodowych, magnezowych, soli litu

• Roztwory karageniny tworzą żele

• Modyfikują reologię żeli kosmetycznych

Poliuronidy - kwas alginowy

• Polimer kwasów uronowych

• Kwas alginowy - liniowy polimer kwasu D-maunuronowego i α-glukuronowego

• Występują w brunatnicach

• W dużej ilości w morszczynie pęcherzykowatym

• Sole sodowe, potasowe, magnezowe tego kwasu rozpuszczają się w wodzie

Poliuronidy - pektyny

• W roślinach pełnią rolę kleju wiążącego cząsteczki celulozy w ścianach komórkowych

• Polimery kwasu galakturonowego

• Grupy karboksylowe częściowo zestryfikowane grupami metylowymi

• W roztworach wodnych pęcznieją

• W kosmetyce często dodawane do żeli alby nadać im odpowiednia konsystencję

Galaktomanany

• Polisacharydy - po hydrolizie otrzymuje się mannozę, galaktozę, niewielką ilość glukozy, ksylozy i arabinozy

• Otrzymywane z nasion Cassia angustifolia (strączyniec wąskolistny)

• Rośnie w Afryce wsch., na Płw. Arabskim

• Masa cząsteczkowa - ok. 170000 Da

• Dobre własności filmotwórcze

• Silne działanie nawilżające

W roślinach

• Występują głownie w nasionach

• Pełnią funkcje ochronne w czasie wyjątkowo upalnych dni

• Chronią nasiona przed odwodnieniem

• Funkcje odżywcze podczas kiełkowania

Ksyloglukany

• Polisacharydy

• W wyniku hydrolizy otrzymuje się różne cukry proste m.in. glukozę, ksylozę, galaktozę

• Masa cząsteczkowa powyżej 400 000 Da ( do celów kosmetycznych - hydroliza - 7000 Da)

• Wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego

Śluzy

• Mieszaniny różnych związków o charakterze polisacharydów

• Połączenia wielu cząsteczek cukrów prostych o kwasów uronowych (glikuronowego i galakturonowego)

• Czasem w skład wchodzą CA, Mg, J, Fe, Br (zwłaszcza w glonach morskich)

• W dużej ilości występują w glonach (krasnorosty, brunatnice) i porostach (malwa, kwiatostan lipy)

• Na skórę działają zmiękczająco, łagodzą podrażnienia

• Pęcznieją, tworzą żele

• Szerokie zastosowanie - śluzy z glonów morskich (alg) - istnieją gatunki zawierające ok. 45% śluzów

• Śluzy z glonów- pobudzają mechanizmy odpornościowe skóry

• Dodawane do emulsji, maseczek kosmetycznych

• Śluzy obecnie w niektórych surowcach kosmetycznych obok garbników - łagodzą ich działanie ściągające

ALGI

• Algi - glony (phycophyta, alga)

• Algi - bot.glony - samożywne, eukariotyczne, wodne rośliny zarodnikowe

• Zielenice, ramienice, eugleniny (barwnik zielony)

• Chryzolity, brunatnice, tobołki (barwnik brązowy)

• Krasnorosty (przeważa barwnik czerwony)

Zastosowanie kosmetyczne alg

• Preparaty o działaniu nawilżającym

• Wspomagające zwalczanie cellulitu odchudzanie

• Niektóre glony i wodorosty zawierają algid (substancję, która pobudza metabolizm tłuszczów i ich rozkład)

• Produkty przeciwstarzeniowe

• Wykorzystywanie mułu z Morza Martwego (sole magnezu, wapnia, sodu, potasu, żelaza, litu i siarki)

• Produkcja kremów, preparatów kąpielowych i maseczek

• Zastosowanie w preparatach do peelingu, w preparatach pielęgnacyjnych do włosów

Co zawierają algi?

• Lipidy

• NNKT (kwas linolowy, alfa i gamma linolenowy)

• Dzięki obecności związków o działaniu przeciwutleniającym - odporność na proces utleniania

• Białka

• Działanie filmotwórcze, powinowactwo do keratyny

• Aminokwasy tj. glicyna, seryna, alanina, asparagina

• Polifenole

• Działanie przeciwutlenianjące, przeciwzapalne, przeciwrodnikowe, antyseptyczne

• Wpływ na funkcjonowanie enzymów w skórze

• Pozytywny wpływ na mikrokrążenie skóry

• Wielocukry

• Alginiany (sole kw.alginowych), modyfikatory reologii, stabilizator emulsji

• Karagen - modyfikator reologii, stabilizator emulsji

• Agar - związek silnie pęczniejący (żele kosmetyczne)

• Fukoidyna i laminaryna - zapobiegają agregacji płytek krwi, wiążą mikroelementy

• Fikoerytryna - właściwości promieniochronne

• Mikroelementy - jod, wapń, fosfor, magnez, cynk, żelazo

• Witaminy - z grupy B, C i E

ALOES

• Aloina i emodyna - w skórce liścia aloesu, bardzo silnie działają przeczyszczająco, gorzki smak (ale także silnie działają przeciwgrzybiczno, przeciwbakteryjnie, antywirusowo, znieczulająco, promieniochronnie

• Rośnie w Afryce Płd., Ameryce Śr., na Madagaskarze

• Gatunki

• Aloes zwyczajny (Aloe barbadensis, Aloe Vera)

• Aloes sakotrański (Aloe saccotrina)

• Aloes drzewiasty (Aloe arborescens)

• Aloe Vera - nazwa handlowa stosowana powszechnie do wszystkich gatunków

Co zawiera aloes?

• Witaminy (wszystkie z grupy B, C, beta-karoten, kw.foliowy)

• Sole mineralne - wapnia, fosforu, cynku, sodu, żelaza, manganu, chromu, miedzi, potasu, magnezu

• Aminokwasy - m.in. alanina, prolina, hydroksyprolina, seryna, tyrozyna, cystyna

• Kwasy tłuszczowe - linolowy, alfa-linolenowy, kaprylowy, palmitynowy, stearynowy

• Enzymy - m.in. lipazy, amylazy, peroksydazy, katalazy

• Cukry - glukoza, fruktoza, polimannoza, glukomannozy, acetylomannozy (acetylowane pochodne)

• Acemannan

• Mukopolisacharyd, pochodna mannozy

• Wpływa na czynności układu immunologicznego, działa przeciwwirusowo

• Ligniny, saponiny

• Związki o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym, przeciwbólowym

• Pochodne antrachinonowi (m.in. aloina i emodyna) i wiele innych związków

Surowiec kosmetyczny

• Zmiażdżone świeże liście, ich soki

• Z soku aloesowego wytwarza się żel aloesowy, z którego wytwarza się koncentrat o różnym zastosowaniu

Sok żel koncentrat

• Alona

• Zatężony sok aloesowy stosowany w farmacji

• Środek przeczyszczający

Działanie kosmetyczne aloesu

• Przeciwzapalnie, bakteriobójczo

• Świetnie nawilża i regeneruje naskórek

• Stymuluje podziały komórkowe

• Wpływa na aktywność fibroblastów

• Sok z aloesu - skuteczny środek kojący podczas stanów zapalnych skóry, przy skórze trądzikowej i łojotokowej

• Posiada właściwości promieniochronne - naturalny filtr UVA i UVB

• Poprawia elastyczność i ukrwienie skóry

• Hamuje rozmnażanie się bakterii, grzybów i wirusów

• Łagodzi ból i świąd

• Stymuluje mikrokrążeniu skórne

• Przyspiesza gojenie oparzeń, działa kojąco

Mukopolisacharydy

• Substancje wielocząsteczkowe pochodzenia zwierzęcego

• W ich skład wchodzą głownie aminocukry i kwasy uronowe

• Kw. hialuronowy

Kwas hialuronowy

• Kwaśny mukopolisacharyd, występuje w tkance łącznej i ściankach naczyń włosowatych

• Składa się z cząsteczek kw.gukuronowego i acetyloglukozaminy

• Ogromny wpływ na wygląd i funkcjonowanie skóry

• Substancją wiążąca wodę

Glikozydy

• Połączenie składnika cukrowego z częścią niecukrową (aglikonem)

• Forma glikozydowa zazwyczaj dużo lepiej rozpuszcza się w wodzie niż aglikon

Typy glikozydów

• O - glikozydy - grupa hydroksylowa aglikonu połączona z cukrem (połączenie poprzez tlen)

R - C - OH + H - O - R₁

• C - glikozydy - połączenie aglikonu z cukrem poprzez węgiel

• S - glikozydy - połączenie aglikozydowe między grupa tiulową aglikonu a cukrem przez siarkę

• N - glikozydy - wiązanie między grupą aminową a cukrem przez azot

Glikozydy

• Aglikony

• Różny charakter chemiczny - alkohole, kwasy, fenole, polifenole, laktony, tiole

• Części cukrowe - różne, od 1 -12 cząstek cukru prostego

• W części cukrowe może występować też kwas uronowy

• Związki dobrze rozpuszczalne w alkoholu, różnie w wodzie

• Optycznie czynne, przeważnie lewoskrętne

• W wyniku hydrolizy powstaje aglikon i cukier

• Często są to związki barwne

Podział glikozydów

• Glikozydy flawonoidalne

• Aglikony - flawonoidy

• Glikozydy fenolowe

• Aglikony - fenole, fenolokwasy

• Glikozydy saponinowe

• Saponozydy

• Glikozydy antocyjanowe

• Antocyjaniny

FLAWONOIDY

• Substancje roślinne o charakterze barwników

• Szkielet podstawowy składa się z 15 atomów węgla

• Większość występuje w postaci O-glikozydów

• Część cukrowa złożona zazwyczaj z 1-5 cząsteczek cukrów prostych

Benzo-y-piron FLAWON

FLAWONOL

Różnorodność struktur

• Związki różnią się między sobą:

• Liczbą i umiejscowieniem grup karboksylowych przy obu pierścieniach

• Różny stopień utlenienia łącznika trójwęglowego

• Typem połączenia glikozydowego z cukrami prostymi i kwasami cukrowymi

• Występowaniem układów dimerycznych tzw. bioflawonoidy

• Do flawonoidów zalicza się często także antocyjaniny i katechiny

Ogromna ilość struktur

Flawony flawonole flawonony

(wiązanie nasycone)

FLAWONOIDY

Flawonole izoflawony katechiny

(wiązanie nasycone + gr.OH) (herbata, nie mają ugrupowania

Karboksylowego)

Flawonoidy w świecie roślinnym

• Szeroko rozpowszechnione szczególnie w roślinach kwiatowych

• Stosunkowo rzadko spotykane wśród bakterii, glonów, porostów, mszaków

• Występują najczęściej jako żółte barwniki rozpuszczalne w soku komórkowym w kwiatach i liściach, rzadziej w owocach

• Mogą pełnić rolę atraktanów (przyciąganie) owadów

• Chronią roślinę przed działaniem promieniowania UV, atakiem wirusów, grzybów, bakterii, itd.

Właściwości fizyczne

• Zwykle żółte lub bezbarwne - wyjątek antocyjanidy

• Substancje stałe

• Glikozydy

• Różnie rozpuszczalne w wodzie, dobrze w alkoholu

• Nie rozpuszczalne w eterze, chloroformie, benzenie

• Aglikony

• Nierozpuszczalne w wodzie lub bardzo słabo rozpuszczane

• Dobrze rozpuszczalne w alkoholu

Działanie flawonoidów

• Działanie przeciwutleniające

• Wysoka aktywność przeciwrodnikowe

• Oddziaływanie na enzymy

• Aktywność przeciwzapalna

• Pozytywny wpływ na mikrokrążeniu skórne

• Uszczelnienie i wzmocnienie naczyń krwionośnych

• Działa antyalergicznie na płytki krwi

• Działanie przeciwalergiczne

• Aktywność proestrogenne ochrona, wzmacniane i regeneracja skóry

Aktywność przeciwrodnikowa

• Typ działania o znaczeniu podstawowym zarówno dla skóry jak i dla całego organizmu

• Mechanizmy leżące u podstaw takiej reaktywności flawonoidów oparte są na:

• Pełnieniu roli donora wodoru lub elektronu

• Zdolności do stabilizacji niesmarowanych elektronów

Neutralizacja wolnych rodników

• Flawonoidy neutralizują wolne rodniki różnego typu

• Rodniki hydroksylowe

• Anionorodnik ponadtlenkowy

• Rodniki lipidowe

• Współdziałają z innymi związkami o działaniu przeciwrodnikowym

Struktura cząsteczki a aktywność przeciwrodnikowe

• Najwyższa aktywność przeciwrodnikowe wykazują flawonoidy zawierające w swojej cząsteczce następujące ugrupowania

• Dwie grupy hydroksylowe w pierścieniu B w pozycjach 3, 4

• Dwie grupy hydroksylowe w pierścieniu A w pozycjach 5, 7

• Wiązanie podwójne pomiędzy C2 i C3 w pierścieniu C

• Grupę ketonową w pierścieniu C

• Grupę hydroksylową w pozycji 3 w pierścieniu C

• Przynajmniej 4 grupy hydroksylowe w cząsteczce

KWERCYTYNA

Ochrona lipidów przed wolnymi rodnikami

• Wpływ rodników na lipidy

Lipid LH + OH H₂O + L rodnik lipidowy

L + O₂ LOO nadtlenek (rodnik)

LOO + LH LOOH + L

• W obecności flawonoidu

LOO + FL - OH LOOH + FL-O inicjacja

L + FL - OH LH + FL-O propagacja

LO + FL - OH LOH + FL-O terminacja

FL-OH flawonoidy

• Reakcje z wolnymi rodnikami różnego rodzaju

• Przerwanie łańcucha w różnych miejscach

Aktywność przeciwrodnikowa flawonoidów

• Ochrona lipidów cementu międzykomórkowego

• Ochrona Wit przed utlenianiem (prekursorami procesu utleniania kw.askorbinowego są wolne rodniki)

• Ochrona błon komórkowych

• Ochrona białek

• Kompleksowa ochrona skóry

Wpływ flawonoidów na aktywność enzymów

• Mechanizm działania - tworzenie kompleksów chelatowych z metalami

• Enzym - struktura białkowa

• Część enzymów zawiera w swojej cząsteczce atom metalu

• Chelatowanie jonów metali przez flawonoidy - hamowanie aktywności wielu enzymów

• Hamowanie metali przez flawonoidy związane jest z działaniem przeciwutleniającym - kationy metali często pełnia rolę katalizatorów reakcji wolnorodnikowych

• Modyfikacja aktywności

• Oksydoreduktaz - lipoksygenazy cykloksygenazy

• Transferaz - odwrotnej transkryptazy

• Hydrolaz - fosfodiesterazy, hialuronidazy, kolagenozy

• Innych enzymów

Znaczenie kosmetyczne

• Hamowanie aktywności kolagenozy

• Kolagen - rozkładany przez kolagenozę

• Hamowanie działania hialuronidazy

• Hialuronidaza rozkłada kwas hialuronowy

• Modyfikowanie aktywności wielu innych enzymów w skórze

Oddziaływanie na mikrokrążenie skórne

• Krążenie skórne - bardzo duże znaczenie da ogólnej kondycji

• Termoregulacja

• Zaopatrzenie w substancje odżywcze

• Odprowadzenie produktów przemiany materii

• Zakłócenie w systemie mikrokrążeniu - wpływ na koloryt skóry, obecność obrzęków, szybkość odnowy tkankowej

Co wpływa na mikrokrążenie?

• Flawonoidy

• Mogą zapobiegać teleangiektazjom

• Przyczyna teleangiektazje - naprzemienne kurczenie i rozkurczanie naczyń krwionośnych następuje pod wpływem działania czynników

• Zewnętrznych - temperatura

• Wewnętrznych - skoki ciśnienia, alkohol

• Wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych

• Mechanizmy aktywności flawonoidów - bardzo złożone

Wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych

• Zmniejszona odporność ścian naczyń krwionośnych

• Nadmierna kruchość

• Pękanie

• Skłonność do krwawych wylewów podskórnych

• Część flawonoidów wzmacnia naczynia krwionośne

• Rutyna i jej pochodne, hesperydyna, katechina, epikatechina, hesperetyna

Mechanizmy

• Hamowanie utleniania adrenaliny

• Ochrona Wit C przed utlenianiem

• Działanie na granulocyty obojętnochłonne

Hamowanie utleniania adrenaliny

• Flawonoidy

• Kompleksja jony żelaza i miedzi

• Jony żelaza i miedzi - katalizują proces utleniania adrenaliny

• Poprzez kompleksowanie jonów żelaza i miedzi flawonoidy hamują utlenianie adrenaliny

Rola adrenaliny

• Adrenalina - wywołuje Skórcze naczyń krwionośnych

• Zbyt niskie stężenie adrenaliny - osłabienie wytrzymałości naczyń

• Stężenie zbyt niskie - skurcze krótkie i częste

• Skurcze krótkie i częste - zmęczenie mięśniówki - osłabienie wytrzymałości naczyń

• Utrzymanie odpowiedniego stężenia adrenaliny

• Pośredni czynnik chroniący ściany naczyń

Ochrona Wit. C przed utlenianiem

• Wolne rodniki - jeden z głównych czynników obniżających stężenie Wit C w skórze (i całym organizmie)

FLAWONOIDY

Neutralizacja wolnych

rodników

Ochrona wit C

Witamina C

• Obecność Wit. C warunkuje prawidłowa syntezę kolagenu

• Kolagen - stanowi także budulec ścianek naczyń krwionośnych

• Zaburzenia w syntezie kolagenu - nieprawidłowości w budowie ścian naczyń krwionośnych, obniżenie ich wytrzymałości

Wit C wpływ na aktywność enzymu

Enzym (hydroksylaza prolinowa)

Prolina (hydrolizacja) kolagen hydroksyprolina (musi być odpowiednia ilość żeby kolagen dobrze funkcjonował)

• Zbyt mała ilość Wit C - enzym mało aktywny, proces upośledzony, struktura kolagenu nieprawidłowa

Działanie na granulocyty obojętnochłonne

• Granulocyty obojętnochłonne - komórki krwi, które wykrywają i pochłaniają bakterie i resztki komórek (fagocytoza)

• Podczas fagocytozy

• Wydzielają się nietrwałe rodniki tlenowe uszkadzające śródbłonek naczyniowy

• Flawonoidy neutralizują rodniki i hamują proces ich powstawania

• Neutralizując wolne rodniki flawonoidy chronią śródbłonek naczyniowy przed uszkodzeniem

Wpływ na przepływ krwi w naczyniach włosowatych

• Zapobieganie agregacji (zlepianiu) płytek krwi - hamowanie syntezy fibryny

• Zlepione płytki - mogą utrudniać przepływ krwi przez naczynia włosowate

• Często - utrudnienie przepływu krwi przez naczynie powoduje konieczność intensyfikacji przepływu przez pozostałe naczynia

• Wzrost ciśnienia w naczyniu trwałe rozszerzenie światła teleangiektazje

Wpływ na przepływ krwi w naczyniach włosowatych

• Hamowanie syntezy fibryny

• Chelatowanie kationów wapnia niezbędnych do działania tromboplastyny

• Tromboplastyna - substancja niezbędna do powstania trombiny

• Trombina - konieczna do przekształcania fibrynogenu w fibrynę

• Wzmożone wydzielanie heparyny, która jest naturalnym czynnikiem przeciwagregacyjnym (działanie na granulocyty zasadochłonne)

• Hamowanie syntezy tromboksanów

• Hamowanie syntezy czynników aktywujących płytki krwi

• Czynnik aktywujący płytki krwi (PAF) - związek powodujący agregacje płytek krwi

• Alkilofosfolipid

• W obecności flawonoidów - hamowanie czynnika aktywującego płytki krwi z fosfolipidów błony komórkowej

• Zapobieganie agregacji płytek krwi

Wpływ na wydzielanie heparyny

• Heparyna - naturalny czynnik przeciwagregacyjny, zapobiega powstawaniu zakrzepów

• Granulocyty zasadochłonne - wydzielają heparynę, która hamuje aktywność tromboplastyny

Flawonoidy

Oddziaływanie na

granulocyty zasadochłonne

Stymuluje wydzielanie

heparyny

Zapobiega agregacji płytek krwi

Hamowanie powstawania tromboksanów

• Tromboksany - jedna z grup tzw. eikozanoidów

• Eikozanoidy - hormony tkankowe regulujące miejscowo funkcje organizmu

• Do wytworzenia eikozanoidów - konieczne są NNKT: linolowy, alfa-linolenowy, beta-linolenowy, arachidonowy

• Tromboksany powstają z kwasu arachidonowego (TXA₂, TXB₂)

• Biorą udział w procesie krzepnięcia krwi

• Powodują agregację płytek krwi

Wpływ flawonoidów na syntezę tromboksanów

• Hamowanie aktywności fosfolipazy potrzebnej do uwolnienia kwasu arachidonowego z fosfolipidów

• Hamowanie aktywności cyklooksygenazy koniecznej, aby proces ten przebiegał prawidłowo

• Hamowanie aktywności syntezy tomboksanowej

Różne działanie flawonoidów

• Zdolność hamowania syntezy tromboksanów

• Różna dla poszczególnych flawonoidów

• Efektywne działanie - naligenina, kwercetyna, katechina

• Rutyna - dużo gorzej

FOSFOLIPIDY

fosfolipaza

uwolniony kw. arachidonowy

cyklooksygenaza

prekursory prostaglandyn

synteza tomboksanowa

TXA₂ (tromboksany)

TXB₂

- hamowanie, wpływ flawonoidów

Zmniejszenie przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych

• Zbyt duża przepuszczalność ścian naczyń

• Duża ilość osocza uwalnia się do przestrzeni międzykomórkowej

• Obrzęki i opuchlizna

• Flawonoidy - hamowanie aktywności hialuronidazy

• Hialuronidaza - enzym rozkładający kw.hialuronowy

• Kw.hialuronowy - bardzo ważny składnik ścian naczyń krwionośnych

Wpływ flawonoidów na aktywność hialuronidazy

• Aktywność hialuronidazy hamują przede wszystkim flawonoidy posiadające wolne gr. OH w pozycji 3 i 4

• Gdy w pozycji 3 znajduje się grupa metoksylowa (OCH₃) - następuje znaczny (b.duży) spadek aktywności

• Taka sama zmiana w pozycji 7 - nie powoduje zmiany aktywności

• Flawonoidy wyizolowane - dużo słabsze działanie niż flawonoidy w postaci mieszaniny

Hamowanie syntezy mediatorów stanów zapalnych

• Mediatory stanów zapalnych odpowiedzialne m.in. za zwiększenie przepuszczalności ścian naczynek krwionośnych

• Większość mediatorów stanów zapalnych powstaje z kwasu arachidonowego

• Prostaglandyna E₂

• Leukotrieny

• Tromboksany A₂ i B₂

• Cykooksygenaza i lipoksygenaza - enzymy biorące udział w syntezie mediatorów stanów zapalnych

• Flawonoidy - hamują aktywność cyklooksygenazy i 5-lipoksygenazy

• Do funkcjonowania 5-lipoksygenazy - niezbędna obecność jonów Fe³⁺

• Flawonoidy kompleksją jony Fe³⁺

Hamowanie uwalniania histaminy

• Histamina - uwalniana podczas przebiegu stanu zapalnego z komórek tucznych i granulocytów zasadochłonnych

• Jest przyczyna wzrostu przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych

• Flawonoidy - hamują proces uwalniania histaminy z komórek tucznych i granulocytów zasadochłonnych

• Uwalnianie histaminy z komórek tucznych

• Hamowane przez cykliczny AMP (cAMP)

• Poprzez inhibicje (hamowanie) aktywności fosfodiestrazy, która rozkłada cAMP flawonoidy powodują wzrost stężenia cAMP - następuje zahamowanie uwalniania histaminy z komórek tucznych

• Hamowanie uwalniania histaminy - zależne od struktury flawonoidy

• Związki z grupa ketonową w pozycji 4 o wiązaniem podwójnym w pierścieniu gamma pironowym

• Duża aktywność - diosmina , kwercetyna, hesperydyna

Flawonoidy - aktywność przeciwzapalna

• Polifenole (flawonoidy) - hamują aktywność mediatorów stanów zapalnych takich jak prostaglandyny, leukotrieny i tromboksyny

• Mediatory stanów zapalnych są metabolitami kw.arachidonowego, do ich powstania niezbędna jest obecność lipoksygenazy i cyklooksygenazy

• Flawonoidy - hamują aktywność tych enzymów

• Neutralizują wolne rodniki będące często przyczyna stanów zapalnych skóry

• Hamują utlenianie lipidów cementu międzykomórkowego

• Hamują wytwarzanie tlenków azotu (NO)

Flawonoidy - aktywność proestrogenna

• Estrogeny - hormony odpowiedzialne za szereg procesów biochemicznych w organizmie ludzkim, również w skórze

• 17-β - estradiol - estrogen o największej sile działania

• Estriol i estron - dużo słabsza aktywność

Izoflawony

17-β - estradiol

Estrogeny

• Wpływ na syntezę kolagenu

• Zawartość kolagenu w skórze - maleje u kobiet w starszym wieku (prawdopodobnie związane także ze spadkiem stężenia estrogenów)

• Część badań - dowodzi, że poddanie kobiet będących w okresie postmenopauzalnym doustnej kuracji estrogenowej pozwala zwiększyć zawartość kolagenu w skórze

• Inne badania wykazują brak wpływu

• Wpływ na stopień nawilżenia naskórka

• Mechanizm prawdopodobnie związany ze zwiększeniem ilości kwasu hialuronowego w obecności estrogenów

• Wpływ na czynność gruczołów łojowych (wzmożenie wydzielania sebum) - przyczyna zmniejszenia utraty wody w skórze

Działanie proestrogenne flawonoidów

• Niektóre flawonoidy - powinowactwo do receptorów estrogenowych (wielokrotnie słabsze niż w przypadku estrogenów)

• Zwiększenie stężenia 17-β - estradiolu i estronu poprzez hamowanie metabolizmu tych hormonów

• Głownie izoflawony, które budowa przestrzenną przypominają estrogeny - genisteina, daidzeina, biochanina A i formononetyna

• Inne flawonoidy - apigenina, kemferol, 4',5 - dihydroksyflawon

• Rośliny zawierające dużą ilość tych związków to soja, fasola, koniczyna, itp.

Izoflawon 17-β - estradiol

IZOFLAWON	R1	R2
Genisteina	OH	OH
Daidzeina	H	OH
Biochanina A	OH	OCH3
Formononetyna	H	OCH3

Wpływ struktury flawonoidów na aktywność proestrogenną

• Flawonoidy o wysokim powinowactwie do receptorów estrogenowych powinny spełniać następujące warunki:

• Obecność przynajmniej jednej grupy hydroksylowej (OH) w każdym pierścieniu aromatycznym w pozycji 4 i 7

• Dodatkowa grupa OH w pozycji 5 może zwiększać aktywność proestrogenną

• Dodatkowa grupa w pozycji 2'

• Ilość grup OH nie większa niż 4

• Brak grupy metoksylowej w pozycji 4'

Izoflawony

• Izoflawony (np.z soi) - genisteina i daidzeina

• Budową przestrzenna przypominają estrogeny

Estrogeny wpływają na

• Syntezę kolagenu i elastyny w skórze

• Stopień nawilżenia skóry

• Procesy związane z powstawaniem zmarszczek

• Regulują czynność gruczołów łojowych

• Pełnią wiele innych istotnych funkcji w skórze

Izoflawony

• Budową przestrzenna przypominają estrogeny

• Wykazują powinowactwo do receptorów estrogenowych

Soja - bogate źródło izoflawonów

• Roślina pochodząca z Azji Wsch., uprawiana także w USA, Chinach, Brazylii i Argentynie

• Zawiera dużo białek, lipidów, soli mineralnych, witamin (w szczególności z grupy B) i innych cennych związków

• Chinki i Japonki

• Słabsze dolegliwości związane z menopauzą

• Obserwuje się również rzadszą zapadalność na raka piersi

• Zawdzięczają to najprawdopodobniej soi

Pluskwica groniasta (Cimcifuga racemosa)

• Była od dawien stosowana przez Indian, stosowano się w leczeniu przypadłości kobiecych czy też reumatyzmu

• Do zachodniej medycyny została wprowadzona jako lek na reumatyzm, choroby płucne, nerwowe oraz ginekologiczne

• Rośnie w Ameryce Płn., Europie i Azji

• Polska nazwa - pluskwica groniasta, nawiązuje do nazwy Łacińskiej

• Cimcifuga - cimex = owad

• Fugare - odpędzić, odrzucić

• Działa proestrogennie

• Zawiera izoflawofon - formononetynę, związek o budowie przestrzennej zbliżonej do estrogenów

Flawonoidy w ekstraktach roślinnych stosowanych w kosmetyce

• Zielona herbata - liście (katechiny, rutyna)

• Winorośl (antocyjany, proantocjany)

• Miłorząb japoński (ginkgetyna, izogingetyna)

• Skrzyp (izokwercytyna, glikozydy kemferolu)

• Arnika (kwercetyna, 7-glukozyd apigeniny)

• Malwa (malwidyna, jej pochodne)

• Rumianek pospolity (7-glukozyd apigeniny, luteolina)

• Nagietek lek. (3-glukozyd izoramnetyny, rutyna)

• Lipa (kwercetyna, rutyna)

• Chaber bławatek (rutyna, antocjanozydy)

FLAWONY - apigenina

• Flawon - występuje jako woskowy nalot na kwiatach, liściach i Bodychach niektórych roślin

• Ważniejsze flawony - apigenina, luteolina, diosmetyna

• Apigenina

• Występuje w pietruszce, bazylii, rumianku rzymskim, arnice, krwawniku, skrzypie polnym, chabrze bławatku

• Wykazuje silne działanie przeciwutleniające

• Działa przeciwzapalnie

• Luteolina

• Jeden z najbardziej rozpowszechnionych flawonów, szczególnie w postaci 7-glukozydu

• Występuje w kwiatach i liściach wielu roślin

• Działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie (słabo), skutecznie neutralizuje wolne rodniki

• Występuje m.in. w skrzypie, naparstnicy purpurowej, rdeście ptasim

Skrzyp

• Zawiera dużo naturalnej krzemionki

• Zawiera luteolinę i apigeninę

• Wykazuje działanie moczopędne, przeciwkrwotoczne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i redukujące obrzęki

• W medycynie naturalnej stosowany jako czynnik hamujący krwawienia i przyspieszający gojenie się ran

Ekstrakty z ziela skrzypu

• Stosowane w produktach do cery zmęczonej i starzejącej się

• Działanie:

• Przeciwrodnikowe

• Przeciwobrzękowe

• Stymulacja mikrokrążeniu skórnego

• Właściwości sebostatyczne - zastosowanie w preparatach do oczyszczania cery ze skłonnością do trądziku

Co zawiera skrzyp?

• Wysoka zawartość krzemu (6-10% w suchej masie)

• Krzem - bardzo istotny dla ogólnej kondycji skóry, włosów i całego organizmu

• Flawonoidy - izokwercytyna (glukozyd kwercytyny), ekwizeryna (diglukozyd kemferolu), galuteolina (glukozyd luteoliny), apigenina

• Fenolokwasy - m.in. kwas mlekowy (działanie bakteriostatyczne i przeciwzapalne)

• Saponiny - właściwości emulgujące i przeciwgrzybiczne

• Garbniki - działanie ściągające

• Karotenoidy, mikroelementy, witaminy

Iglica pospolita (Erodium Cicutanium)

• Występuje na terenie całej Polski, rośnie na ugorach, pastwiskach, wzgórzach, Łąkach

• Działa moczopędnie, żółciopędnie, przeciwkrwotocznie

• Wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i odtruwające

• Wpływa pozytywnie na przemianę materii

• Pobudza apetyt

• Zapobiega powstawaniu miażdżycy

Kosmetyczne działanie iglicy pospolitej

• Uszczelnianie i wzmacnianie ścianek naczyń krwionośnych

• Wspomaganie procesu rozkładania tłuszczu

• Zastosowanie w kosmetykach wspomagających zwalczanie cellulitu i odchudzanie

• Działanie przeciwobrzękowe

• Neutralizacja wolnych rodników

Zawiera

• Flawonoidy (głownie flawony), garbniki, kwasy organiczne

• Kofeinę

• Dużo Wit C

• Sole mineralne

Flawonole

• Zwykle lepiej rozpuszczalne w wodzie niż pochodne flawonu

• Kwercetyna

• Jeden z najbardziej rozpowszechnionych flawonoidów

• Wzmacnia naczynia krwionośne, działa przeciwuteniająco, przeciwzapalne, przeciwrodnikowe

• Występuje w cebuli, kasztanowcu, dziurawcu, brzozie brodawkowej i omszonej, skrzypie polnym, bzie czarnym, lipie drobnolistnej, rucie zwyczajnej, arnice górskiej, nagietku, rumianku posp.

• Rutyna

• Rutyna - 3-rutynozyd kwercetyny

• Pierwszy raz wyizolowana z ziela ruty zwyczajnej

• W części cukrowej - dwucukier rutynoza złożony z cząsteczki glukozy i ramnozy

• Uszczelnia ścianki naczyń, działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie

• Występowanie: gryka, bratek polny, ruta zwyczajna, bez czarny, miłorząb japoński, chaber bławatek, kukurydza, arnika górska, morwa

• Kemferol

• Występuje m.in. w :liściach herbaty, skrzypie polnym, kasztanowcu, tarninie, lipie drobnolistnej, jasnocie białej, arnice górskiej, chabrze bławatku

• Działa przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, przeciwgrzybiczno

Arnika górska (Arnica Montana)

• Od dawien dawna stosowana w medycynie ludowej do leczenia stłuczeń i bólów mięśniowych, reumatyzmu i innych chorób

• Działanie:

• Wzmacnia i obkurcza naczynka krwionośne

• Działa przeciwobrzękowo, zmniejsza bolesność obrzęków

• Wspomaga krążenie krwi

• Łagodzi stany zapalne

• Naturalny filtr słoneczny

• Regeneruje

• Często stosowana w kosmetykach przeznaczonych do cery z problemami naczyniowymi

Co zawiera arnika?

• Szeroka gama flawonoidów: kwercetyna, izokwercetyna, rutyna, 3-o-glukozyd kemferolu, 7-o-glukozyd apigeniny

• Fitosterole, keratenoidy, kwasy tłuszczowe

• Fenolokwasy, kumaryny, ksantofile

• Olejek eteryczny o półtłustej konsystencji zawierający ok. 40-60% kwasów tłuszczowych

• Wiele innych cennych dla skóry związków

Nagietek lekarski (Calendula officinalis)

• Ze względu na swoje działanie przeciwzapalne i bakteriostatyczne stosowany w medycynie ludowej; pomocny w chorobach kobiecych, leczeniu ran i oparzeń, otarć naskórka, stłuczeń, ropni i owrzodzeń, wysypek

• Działa przeciwzapalnie, bakteriobójczo i grzybobójczo

• Zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych

• Działa przeciwwysiękowo

Co zawiera nagietek?

• Flawonoidy

• M.in. 3-glukozyd izoramnetyny, rutyna i kwercetyna

• Olejek eteryczny, saponozydy trójterpenowe, sole mineralne

• Alkohole trójterpenowe, fitosterole, kwasy, garbniki, śluzy, żywice

• Karotenoidy (likopen, rubiksantyna)

• Chronią skórę przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych

• Zapobiegają nadmiernemu łuszczeniu się skóry

• Przyspiesza Procesy gojenia

Oczar wirginijski (Hamamelis viirginiana)

• Roślina z żółtymi kwiatkami, które pojawiają się w zimie, należąca do rośliny oczarowatych

• W stanie naturalnym rośnie we wschodnich stanach USA i Kanadzie

• Stosowana zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie

Działanie kosmetyczne oczaru wirginijskiego

• Poprawia krążenie podskórne i ukrwienie skóry

• Wzmacnia ścianki naczyń włosowatych

• Zmniejsza przepuszczalność ścianek naczyń włosowatych

• Działa przeciwzapalnie, bakteriobójczo i przeciwkrwotocznie

• Reguluje pracę gruczołów łojowych

• Przyspiesza regenerację skóry

• Liście i kora zawierają m.in. flawonoidy, fenolokwasy i saponiny

Brzoza (Betula versucoso)

• Drzewa rozpowszechnione w Polsce i całej Europie

• Liście i pączki brzozowe

• Działanie odkażające

• Często stosowane w preparatach do kąpieli

• Stosowane w szamponach do włosów łatwo ulegających przetłuszczaniu

• Zawierają spora ilość flawonów

Co zawiera brzoza?

• Glikozydy flawonowe ok. 0,5% (ogólna zawartość flawonoidów ok.2,55 dość dużo

• Olejek eteryczny - 0,05-0,1% (duża ilość seskwiterpenów)

• Garbniki katechinowe

• Triterpeny

• Kwasy (?)

• Sole mineralne - do 4% (w tym Mg, K, Zn,Cn)

Flawony

• Brak podwójnego wiązania w pierścieniu C

• Naringenina

• Wykazuje właściwości promieniochronne i przeciwalergiczne

• Przeciwdziała teleangiektazjom

• Hesperetyna

• Zazwyczaj występuje w postaci glikozydu hesperydyny

• Występuje w owocach pomarańczy, w liściach mięty pieprzowej, w przytuli czepnej

• Trudno rozpuszczalna w wodzie

• Hamuje utlenianie Wit. C

• Wykazuje aktywność przeciwuteniającą i przeciwrodnikowe

• Przeciwdziała teleangiektazjom - wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych

Przytulia czepna (pallium opavine)

• Wykazuje działanie przeciwzapalne (łagodzi)

• Neutralizuje wolne rodniki

• Spowalnia oznaki starzenia się skóry

• Zawiera

• Flawonoidy - głównie flawony

• Kumaryny

• Olejki eteryczne

• Glikozydy

• Kwas krzemowy

• Garbniki

• Sole mineralne

• Inne związki

Bioflawonoidy

• Połączenie dimeryczne flawonów

• Znaczący wpływ na krążenie skórne i stan naczyń krwionośnych

• Miłorząb japoński

• Ginkgetyna

Miłorząb japoński (ginko biloba)

• Roślina pochodzenia azjatyckiego

• Uelastycznia ściany naczyń krwionośnych

• Stymuluje krążenie - zmniejsza lepkość krwi

• Zmniejsza kruchość ścianek naczyń krwionośnych

• Przeciwdziała rozszerzaniu się naczyń krwionośnych

• Wpływa na prawidłowy metabolizm komórek skóry

• Działa przeciwrodnikowe, pośrednio chroni przed stanami zapalnymi

• Stosowana w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji cery naczyniowej, kosmetykach przeciwzmarszczkowych, przeciwstarzeniowych i wiele innych

Co zawiera miłorząb japoński?

• Ginkgetyna - bioflawonoid składający się z dwóch eterów dimetylowych apigeniny

• Izoginkgetyna

• Kwercetyna

• Kemferol

• Ginkgolidy

• Wiele innych

Antocyjany

• Polifenolowe barwniki roślinne - czerwone, niebieskie, fioletowe

• Związki o charakterze glikozydowym - antocjanozydy

• Często zaliczane do flawonoidów

• Obecnie znane jest ok. 300 antocjanów

• Rozpuszczalne w wodzie

• Wykazują duży wpływ na przepuszczalność naczyń krwionośnych

• Aktywność przeciwzapalna

Rośliny stosowane w kosmetykach bogate w antocyjany

• Malwa (malwidyna)

• Bez czarny

• Chaber bławatek

• Nasiona i pestki winogron (skórka też)

Malwa (malva sylvestris)

• Szeroko rozpowszechniona w Europie i Azji

• Wykazuje własności przeciwutleniające

• Działa przeciwpodrażnieniowo, łagodząco

• Ekstrakt otrzymywany z kwiatów i liści malwy jest stosowany w kosmetyce jako czynnik nawilżający, przeciwpodrażnieniowy, przeciwstarzeniowy, zmiękczający (właściwości emoliencyjne)

Co zawiera malwa?

• Malwidyna

• 3,5-di-o-glukozyd malwidyny

• Inne flawonoidy - kwercetynę, mirycetyne, rutynę, kemferol

Malwidyna

Winorośl (vitis vinifera)

• Winogrona - roślina pochodząca z Azji, obecnie uprawiana na szeroką skale w wielu miejscach na świecie

• Zawiera antocyjany (peonidyna, cjanidyna, delfinidyna) i proantocjany

• Inne flawonoidy - kwercetyna, kemferol, rutyna

Ekstrakty i wyciągi z pestek winogron

• Przyczyniają się do zmniejszenia agregacji płytek krwi

• Zabezpieczają układ krążenia przed wieloma chorobami

• Działa przeciwutleniająco

• Spowalniają procesy utleniania lipidów

• Neutralizują wolne rodniki

• Proantocjanidyny hamują aktywność kolagenazy, elastazy i hialuronidazy (więcej kolagenu itd.)

• Działa promieniochronnie

Składniki poszczególnych części winorośli

• Liście katechina, gallokatechina, winiferyna, antocjanidyny, kemferol, glikozydy (poł.cukrowe) kemferolu, luteolina, rezweratrol (charakterystyczny dla winorośli), kwercetyna, rutyna

• Pestki antocyjanidyny, proantocjanidyny, katechina i jej pochodne, petunidyna, rezweratrol, kwercetyna

• Owoce petunidyna, malwidyna, antacjonidyny, katechiny, rezweratrol, kwercetyna

• Kwiaty antacjonidyny, cyjanidyna, leukocyjanidyna, petunidyna

Bez czarny

• Surowiec kosmetyczny - głownie kwiaty

• Napar z kwiatów - stosowany w tonikach i preparatach przeznaczonych do zmywania cery starzejące się i ziemistej

• Posiada własności zmiękczające skórę, wygładza, łagodzi oparzenia słoneczne

Co zawiera bez czarny?

• Glukozydy cyjanidyny

• Garbniki ok. 3%

• Kwasy organiczne m.in. kw.jabłkowy

• Cukry ok.20%

• Pektyny ok. 3,5%

Chaber bławatek

• Zawiera dużo antocjanów (m.in. cyjaninę)

• Działa przeciwzapalnie

• Wykazuje działanie przeciwbakteryjne

• Ze względu na działanie antyseptyczne - stosowany w szamponach przeznaczonych do mysia podrażnione skóry głowy z łupieżem

• Wodne napary z bławatka o intensywnie niebieskim odcieniu można stosować w płukankach do włosów siwych barwa srebrzysta

Lawenda lekarska (lavendua officinalis)

• Nazwa rośliny wywodzi się najprawdopodobniej od łacińskiego słowa lavare - myć (dodawano jej do kąpieli

Lawenda

• Wykazuje właściwości antyseptyczne

• Działa regenerująco, łagodzi skutki ukąszeń owadów

• Zawiera:

• Olejek eteryczny m.in. octan linalylu, linalool, terpineol, geraniol, borneol i cyneol

• Antocjany

• Kwasy organiczne

• Kumaryny, garbniki

Olejek lawendowy

• Bezbarwny lub jasnożółty o przyjemnym zapachu i gorzkim smaku

• Stanowi składnik wielu kompozycji zapachowych wykorzystywanych do produkcji perfum

• Szeroko stosowany w aromaterapii

• Skutecznie leczy dolegliwości skórne

• Przyspiesza proces gojenia się ran

• Łagodzi dolegliwości reumatyczne

• Stosowany do inhalacji przy chorobach dróg oddechowych

• Wykazuje działanie antyseptyczne

• Działa przeciwbólowo

• Wyciszająco, przeciwdepresyjnie

KATECHINY

• W strukturze katechin - brak grupy karbonylowej w pierścieniu C

• Brak wiązania podwójnego pomiędzy węglami C₂ i C₂

• Związki o dobrych własnościach przeciwutleniających

• Wysoka aktywność przeciwrodnikowe, szczególnie w stosunku do rodników nadtlenkowych o wodorotlenkowych

• Blokowanie wiązania się substancji kancerogennych z DNA

• Wysoka zawartość katechin zielona herbata

Odmiany herbata

• Dwa rodzaje herbaty Camellia sinsnsis: assamica and sinensis

• Biała - niefermentowana, otrzymywana z nierozwiniętych pąków liściowych

• Zielona - niefermentowana - 20% produkcji światowej

• Oolong - półfermentowana - 2%

• Czarna - fermentowana - 78%

Herbaty

• Smak, barwa, aromat - charakterystyczne dla każdej herbaty

• Stopień fermentacji - odpowiedzialny w duże mierze za własności, smak i aromat herbaty

• Fermentacja zachodzi pod wpływem enzymów zawartych w liściach - głównie oksydazy polifenolowej

• Aktywacja oksydazy - w wyniku mechanicznego uszkodzenia liści

Co zawiera herbata?

• Polifenole

• Katechiny (najwięcej zielona)

• Teaflawiny (czerwonawe)

• Tearubiginy (czerwono brązowe)

• Aminokwasy

• Arginina

• Alkaloidy

• Kofeina

• Teobromina

• Witaminy

• Kwas askorbinowy, tokoferole (tylko zielona herbata)

• Sole mineralne

• Karotenoidy

Zielona i czarna herbata:

• Herbata zielona zawiera więcej:

• Chlorofilu

• Wit C

• Kwasów organicznych

• Czarna zawiera więcej produktów powstających podczas utleniania polifenole

• Teaflawina

• Tearubigina

Zawartość witamin w różnych rodzajach herbaty:

• Wit A najwięcej w herbacie zielonej

• B₁, B₂ herbata zielona

• Niacyna herbata czarna

• Wit C herbata zielona

• Zawartość flawonoidów:

• Mirycetyna - zielona

• Kwercetyna - zielona ma najwięcej

• Kemferol - zielona

Działanie kosmetyczne

• Aktywność przeciwrodnikowe

• Zawiera wiele substancji neutralizujących wolne rodniki (katechiny, flawonole, flawony i inne glikozydy, fenolokwasy i inne)

• Spowolnienie procesów starzenia się skóry (ochrona przeciwrodnikowe)

• Działanie przeciwstarzeniowe

• Wpływ na aktywność enzymów

• Pozytywny wpływ na stan naczyń krwionośnych i mikrokrążeniu skórne

• Wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych

• Przeciwdziałanie agregacji płytek krwi

• Działanie ściągające

• Taniny, teaflawiny

Katechiny - zielona herbata

(+) - epikatechina

(+) - katechina

(-) - epikatechina

(-) - katechina KATECHINA

(-) - epigallokatechina

(-) - gallokatechina

(-) - Gallusan epikatechiny

(-) - Gallusan katechiny

(-) - gallusan epigalliokatechiny

(-) - Gallusa gallokatechiny

Katechiny

• Zielona 30-40%

• Czarna 5-10%

Flawonole

• Porównywalna ilość

• Teaflawiny, tearubiginy tyko czarna !

( ! ) Działanie katechin jest porównywalne z przeciwrodnikowym działaniem Wit E

FENOLOKWASY

• Duże znaczenie - pochodne kwasu benzoesowego i cynamonowego

• Kwas galusowy

• Wchodzi w skład wielu glukozydów

• Działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo

Kwas kawowy

• Bardzo rozpowszechniony w roślinach kwiatowych

• Występuje w postaci wolnej, czasem związany w niektórych flawonoidach

• Wykazuje aktywność przeciwzapalna i bakteriostatyczną

Kwas rozmarynowy

• Depsyd - połączenie stanowiące estry dwóch lub więcej fenolokwasów

• Działa przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, przeciwwirusowo

• W dużej ilości występuje w rozmarynie i szałwi

Rozmaryn lekarski (Rosmerinus officinalis)

• Działanie

• Działa antyseptycznie

• Wykazuje dość silna aktywność przeciwzapalną

• Przeciwdziała bólom mięśniowym

• Działa przeciwreumatycznie

• Pobudza krążenie

• Zawiera m.in. :

• Olejek eteryczny - cyneol, borneol, kamfora, pienny i inne związki

• Kwas rozmarynowy i triterpeny

• Alkaloidy, fitosterole, garbniki, kwasy fenolowe, saponiny i inne związki

Szałwia lekarska (Salvia officinalis)

• Działanie:

• Wykazuje aktywność przeciwzapalną , odkażającą

• Działa przeciwgrzybicznie i przeciwpotnie

• Wyciąg z szałwi łagodzi podrażnienia i stany zapalne, pomaga zwalczać infekcje grzybicze a także neutralizować nieprzyjemny zapach

• Działa kojąco w stanach depresyjnych i ogólnego wyczerpania

• Zawiera m.in.:

• Dużo olejku eterycznego (2,5%) - cyneol, kamfora, pinen, inne związki

• Fanolokwasy

• Flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne

• Wiele różnych witamin - Wit B₁, C, Wit PP i pochodne witaminy A

Przywrotnik (Alchemica Sp)

• Maseczki z ziela przywrotnika z dodatkiem łyżeczki miodu i drożdży stosowano od zarania dziejów do pielęgnacji cery zmęczonej i zwiotczałej

• Wykazuje działanie przeciwzapalne, zmiękczające i ściągające

• Wspomaga proces gojenia ran i regeneracje naskórka

• Działa pojędrniająco i uelastycznia skórę

• Kąpiele z dodatkiem odwaru z ziela mają właściwości antyseptyczne, ściągające i regenerujące tkankę

Co zawiera przywrotnik?

• Garbniki o działaniu

• Ściągającym

• Przeciwzapalnym

• Hamującym krwawienia

• Fenolokwasy

• Węglowodory

• Inne związki

Mącznica lekarska (Arctostaphylos uva ursi)

• Surowcem są liście mącznicy lekarskiej zebrane późna jesienią

• Posiada działanie antyseptyczne, ściągające, odtruwające i rozjaśniające skórę

• Wykazuje aktywność przeciwbakteryjną i przeciwutleniającą

Co zawiera?

• Glikozydy fenolowe (m.in. arbutynę - rozjaśnia)

• Flawonoidy

• Fenolokwasy

• Garbniki o działaniu ściągającym i przeciwbakteryjnym

• Inne związki

Depsydy

• Połączenie stanowiące estry dwóch lub więcej fenolokwasów

• Kwas digalusowy

• Kwas chlorogenowy

• Występuje w kawie

• Własności immunosupresyjne

• Neutralizuje wolne rodniki

• Hamuje uwalnianie histaminy

• Kwas rozmarynowy - właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwutleniające

• Cynaryna - zmniejsza ilość cholesterolu i lipidów we krwi - zapobiega miażdżycy

KUMARYNY

• Pochodne alfa pironu

• Kumaryna - benzo-alfa piron

• W roślinach występuje w postaci wolnej lub związanej glikozydowi

• Glikozydy kumarynowe - łatwiej rozpuszczalne w wodzie niż aglikony

Kumaryna

• Wykazuje działanie przeciwobrzękowe, wpływa uspakajająco na ośrodkowy układ nerwowy

• Występuje w nostrzyku lekarskim, macierzance wonne i wielu innych roślinach

• Występuje w postaci prekursora (glikozyd kwasu o-hydroksycynamonowego), z którego podczas suszenia powstaje kumaryna

• Umbeliferon-7-hydroksykumaryna

• Jedna z najpowszechniej występujących kumaryn

• Występuje m.in. w rumianku pospolitym

• Absorbuje promieniowanie w zakresie fal 280-315 nm.

Kumaryna - eskulina

• Eskulina

• Glikozyd eskuletyny (6,7-dihydroksykumaryna)

• Substancja wzmacniająca naczynia krwionośne

• Wywiera pozytywny wpływ na mikrokrążeniu skórne

• W dużej ilości występuje w korze kasztanowca i jesionu

• Absorbuje promieniowanie w zakresie do 370 nm.

Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum)

• Owoce, kwiaty i kora kasztanowca działają przeciwzapalnie, ściągająco i wzmacniająco na układ krwionośny

• Stosowany przy leczeniu żylaków, reumatyzmu i płuc u palaczy

• Surowcem leczniczym są kasztany i kwiaty

• Zawiera eskulinę i escynę (najwięcej escyny - w świeżych, niedojrzałych owocach)

Działanie kosmetyczne kasztanowca

• Uszczelnia ścianki naczyń krwionośnych

• Działa przeciwobrzękowe, przeciwwysiękowo

• Hamuje działanie hialuronidazy, która rozkłada kw.hialuronowy

• Hamuje działanie enzymów rozkładających substancje stanowiące budulec ścian naczyń włosowatych

• Przyspiesza procesy gojenia

Składniki kasztanowca

• Kwiaty, owoce i liście kasztanowca zawierają

• Flawonoidy

• Garbniki

• Saponiny (jako emulgator - zmniejsza napięcie na granicy faz)

• Kumaryny

• Karotenoidy

• Cukry

• Wiele innych substancji

Bylica Boże Drzewko (Artemisia Abrotanum)

• Wykazuje silną aktywność przeciwzapalną

• Działa przeciwbakteryjnie

• Wykazuje pozytywny wpływ na mikrokrążenie skórne

• Spowalnia oznaki starzenia się skóry

Co zawiera?

• Olejek eteryczny

• Kumaryny

• Garbniki

• Flawonoidy

• Alkaloid - ablotynę

• Sole mineralne

• Inne

Furanokumaryny

• Zawierają dodatkowo pięcioczłonowy pierścień

• Często powodują fotouczulenia

• W obecności promieniowania UV łączą się z zasadami pirymidynowymi DNA

• Psolaren - powoduje fotouczulenia

• 5-metoksypsolaren - bergopten

• Fotouczula, olejek bergamotowy

• 8-metoksypsolaren - ksantotoksyna

• Substancja wykorzystywana w leczeniu

TERPENY

• Monoterpeny (C₁₀)

• Seskwiterpeny (C₁₅) podział według ilości atomów węgla w cząsteczce

• Diterpeny (C₂₀)

• Triterpeny (C₃₀)

Monoterpeny

• Substancje występujące w olejkach eterycznych

• Główne składniki zapachowe kwiatów i owoców

• Wykazują bardzo zróżnicowane działanie

• Stosowane w aromaterapii - mogą uczulać

Budowa monoterpenów

• Mogę zawierać różną ilość pierścieni aromatycznych (lub nie zawierać wcale)

• Acykliczne (brak pierścieni)

• Monocykliczne

• Dicykliczne

• Tricykliczne

• Mogą zawierać grupę hydroksylową (OH), karboksylową (CO), aldehydową (CHO)

• Mentol - alkohol terpenowy o trzech asymetrycznych atomach węgla

• Naturalny mentol - wyodrębniony z mięty pieprzowej ( w olejku mięty pieprzowej - do 50% mentolu)

Monoterpeny acykliczne

• Linalol

• Nienasycony trzeciorzędowy alkohol terpenowy

• Występuje w formie prawo i lewo skrętnej

• Często występuje w postaci octanu linalolu

• Główny składnik olejków lawendowych

• Geraniol

• Nienasycony, pierwszorzędowy alkohol terpenowy

• Ciecz o zapachu różanym

• Często występuje w postaci estrów

• Cetral i melisa lekarska

• Cytral - nienasycony aldehyd terpenowy

• Składnik olejku z melisy lekarskiej

Melisa lekarska (Melisa officinalis)

• Działa uspakajająco, bakteriobójczo, wirusostatycznie

• Pobudza wydzielanie soku żołądkowego

• Zawiera:

• Olejek eteryczny - cytral, cytronelal, linalol

• Fenolokwasy - kw.rozmarynowy, kawowy, fenolowy, chAogenowy (?)

• Kwasy triterpenowe - ursalowy, Ulanowy

• Flawonoidy

• Składniki mineralne

Monoterpeny monocykliczne

• Izomery konformacyjne typu łódkowego lub krzesłowego

• Ulegają utlenianiu i polimeryzacji

• Limonen

• Ciekły węglowodór

• Zapach pomarańczy

• Izomer prawoskrętny - występuje w olejku pomarańczowym i cytrynowym

• Izomer lewoskrętny - w olejku sosnowym, jodłowym, miętowym

limonen

Mentol

• Substancja stosowana od dawna w medycynie chińskiej jako czynnik chłodzący, przeciwpodrażnieniowy, przeciwświądowy, łagodzący bóle mięśniowe

• Związek krystaliczny o temperaturze topnienia 42-40^oC

• Silny zapach

• Nazwa chemiczna

• 2-izopropylo-5-metylocykloheksanol

• 8 izomerów przestrzennych

• Substancja stała, łatwo sublimująca

• Wykazuje właściwości chłodzące

• Zaaplikowany na skórę w roztworze wodnym o stężeniu 0,2g/l działa znieczulająco (miejscowo)

• Metabolizowany w wątrobie do metano-1,8-diolu i wydalany

• Czas działania chłodzącego - 15 minut

• Związek lotny

Zastosowanie w kosmetyce

• Pasty do zębów

• Płyny do płukania jamy ustnej

• Dezodoranty

• Toniki do twarzy

• Preparaty do mycia ciała

• Szampony

• Pianki i płyny do golenia

Mięta pieprzowa (Mentla piperita)

• Szeroko uprawiana w USA, Niemczech, Rosji, Francji, Polsce i Węgrzech

• Główny składnik czynny - olejek z mentolem oddziałujący na receptory temperatury na skórę

• Inne składniki:

• Garbniki 6-12%

• Flawonoidy - luteolina, apigenina, diosmecyna

• Fenolokwasy

Monoterpeny dicykliczne

• α i β - pinen

• Bezbarwne ciecze o zapachu terpentynowym

• α-pinen - główny składnik terpentyny (mieszanina wyciekająca z naciętych pni różnych sosen, zawiera dużo pinenów, drażni skórę)

• Borneol

• Występuje w wielu olejkach eterycznych

• Często w postaci estrów

• Krystaliczny

• Zapach zbliżony do kamfory

• Tujon

• Składnik wielu olejków - np.szałwi lekarskiej

• Silnie toksyczny

• Kamfora

Kamfora

• Keton terpenowy

• Substancja krystaliczna, łatwo sublimująca

• Charakterystyczny ostry zapach

• Działa drażniąco na skórę

• Pobudza krążenie krwi

• Działa miejscowo znieczulająco

• Własności antyseptyczne

Olejek sosnowy - źródło monoterpenów

• Otrzymywany przez destylację z para wodna igliwia i szczytowych gałązek sosny zwyczajnej

• Zawiera duża ilość monoterpenów

• Odwary igieł sosnowych i pączków - częste dodatki do płynów do kąpieli - własności odkażające, odświeżające i pobudzające krążenie krwi

Dziegieć sosnowy

• Otrzymywany podczas suchej destylacji drewna

• Działa odkażająco i przeciwgrzybiczno

• Stosowany w szamponach przeciwłupieżowych

• Składnik preparatów zapobiegających potliwości

Tymianek pospolity (Thymus Vulgaris)

• Usprawnia krążenie krwi

• Wpływa na apetyt

• Pobudza sprawność układu nerwowego

• Działa moczopędnie

• Działa napotnie

• Działa dezynfekująco, znieczulająco, przeciwbólowo, ściągająco

• Przyspiesza zabliźnianie trudno gojących się ran

• Działa grzybobójczo

• Stosowany w leczeniu chorób skórnych

• Posiada własności bakteriobójcze

Zawiera:

• Olejek eteryczny, którego głównym składnikiem jest tymol, a także pinen, cynol, chinolol, borneol, cyneol i inne związki

• Garbniki, kwasy organiczne, saponiny, gorycze, flawonoidy

Seskwiterpeny

• Węglowodory o wzorze ogólnym C ₁₅ -H₂₄

• Struktura łańcuchowa lub cykliczna

• Substancje stale lub ciecze

• Związki trudno lotne lub nielotne

• Alkohole, aldehydy, ketony, laktony

• Dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych

• Działanie wielokierunkowe

• Aktywność bakteriostatyczna

• Działanie przeciwzapalne

• Aktywne grzybobójczo

• Wpływ na aktywność enzymów

Azuleny

• Związki zawierające układ pięciu sprzężonych wiązań podwójnych

• Lotne z para wodną

• Wykazują silne działanie przeciwzapalne, przeciwuczuleniowe

• Przeciwdziałają pojawianiu się obrzęków

• Przyspieszają procesy gojenia się ran

• Występują w rumianku pospolitym, krwawniku, piołunie

• Szeroko rozpowszechniony azulen - chamazulen - działanie przeciwzapalne

Farnezol

• Alkohol alifatyczny

• Występuje w olejku eterycznym kwiatostanu lipy o olejku pomarańczowym

• Gęsta ciecz o przyjemnym zapachu konwalii

• Działanie dezodorujące

• Aktywność przeciwbakteryjna

Alfa - bisabolol

• Główna substancja czynna rumianku pospolitego

• Działanie przeciwzapalne

• Łagodzące

• Działa spazmatycznie

• Trzeciorzędowy alkohol

• Hamuje aktywność proteolityczną niektórych proteaz

• Źródło - rumianek

• Trwały, nie ulega łatwo utlenianiu

Rumianek pospolity

• Pochodzi z płd. I wsch. Europy a także Azji mniejszej

• Składniki:

• Olejek eteryczny (0,5-1,5%), gęsty, ciemnoniebieski

• Około 50%olejku eterycznego stanowi alfa-bisabolol i jego pochodne

• Azuleny - chamazulen

• Flawonoidy (apigenina, luteolina, kwercetyna i ich glikozydy)

• Kumaryny - umbeliferon

• Śluzy (0,5-17%) z których na skutek hydrolizy powstają kwasy galaktouronowe, galaktoza, ksyloza, ramnoza

Diterpeny

• Substancje o wzorze C₂₀H₃₂

• Nielotne, nie przechodzą do destylatów podczas destylacji z parą wodną

• Niektóre - w postaci glikozydów

• Liniowe lub cykliczne

• Stanowią

• Składnik żywic

• Wit A, karotenoidy

• Roślinne substancje wzrostowe (gibereliny)

• Duży wpływ na czynność serca i układ krążenia

Kwas giberelinowy

• Giberelina A₃

• Substancje o budowie tetracyklicznej

• Pochodne kw.giberelinowego - gibereliny

• Gibereliny - hormony wzrostowe roślin

• Przyspieszają wzrost, kwitnienie i owocowanie

• Stosowane w piwowarstwie

• Przyśpieszają kiełkowanie jęczmienia

Fitol

• Liniowy alkohol diterpenowy

• Fragment cząsteczki chlorofilu - występuje we wszystkich roślinach zielonych

• Łatwo ulega utlenianiu

• Substrat do syntezy tokoferoli (wytwarzana jest Wit E)

Ginkolidy

• Nieregularnie zbudowane dwucykliczne diterpeny

• Główne substancje czynne miłorzęby japońskiego (charakterystyczne dla tej rośliny)

Miłorząb japoński

• Pobudza krążenie

• Uelastycznia ścianki naczyń krwionośnych

• Stymuluje krążenie - zmniejsza lepkość krwi

• Zmniejsza kruchość ścianek naczyń krwionośnych

• Przeciwdziała rozszerzaniu się naczyń krwionośnych

• Wpływa na prawidłowy metabolizm komórek skóry

• Działa przeciwrodnikowe - pośrednio chroni przed stanami zapalnymi

Karotenoidy

• Naturalne barwniki roślinne - kolory od żółtego do czerwonego

• Nierozpuszczalne w środowisku wodnym

• Dobrze rozpuszczalne w tłuszczach

• W dużej ilości występują w marchwi, papryce, pomidorach

• Neutralizują wolne rodniki

• Wychwytują tlen singletowy

• Są naturalnymi filtrami słonecznymi

• Mogą ulegać przekształceniu do Wit A

TRITERPENY

• Niemal wszystkie triterpeny - budowa cykliczna (wyjątek skwalen)

• Substancje o wzorze sumarycznym C₃₀H₄₈

• Stałe, nielotne, lipofilowe, rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych

• Glikozydy triterpenów - dobrze rozpuszczalne w etanolu, dość dobrze w wodzie

• Szeroko rozpowszechnione w przyrodzie

• Stanowią często aglikony saponin

• Występują często w żywicach i tkance korkowej drzew

• Występują także w roślinach niższych - grzybach i porostach

• Istotne znaczenie - amyryny, kw.ursalowy, kw.oleanowy, betulina

Skwalen

• Występuje w olejach pochodzenia roślinnego

• Prekursor steroli

• Stanowi ważny składnik lipidów cementu międzykomórkowego w-wy rogowej naskórka

• Niedobór - zakłócenie barierowych funkcji skóry, wzrost TEWL

Kw. betulinowy

• Występuje w korze różnych drzew (brzoza)

• Pierwszorzędowy alkohol trójterpenowy

• Pierwsza substancja wyizolowana z roślin

• Występuje głownie w korze brzozy

• Własności przeciwwirusowe

• Działa antystatycznie

Kw. ursalowy

• Otrzymywany z mącznicy lekarskiej

• Silne własności przeciwzapalne

• Pochodne amyryny

• Występuje w szałwi lekarskiej, liściach jemioły i barwinka pospolitego

PANAKSOZYDY (ginsenozydy)

• Występują w formie glikozydów - saponiny

• Znajdują się w korzeniu żeń-szenia

• Podstawowy szkielet ginsenozydów

Kw. oleanowy

• Wzór sumaryczny C₃₀H₄₈O₃

• Temperatura topnienia powyżej 3000^oC

• Nazywany także guageniną, panaksasapogeniną, sapogeniną jemioły

• Obecny w korzeniu żeń-szenia, bluszczu, nagietku lekarskim, jemiole, rozmarynie

Kw.oleanowy - działanie:

• Substancja stymulująca krążenie krwi - wpływ na mikrokrążeniu skórne

• Wykazuje działanie przeciwzapalne

• Działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo

• Rozjaśnia skórę

• Wykazuje działanie przeciwtrądzikowe

• Chroni przed wolnymi rodnikami i promieniowaniem UV

• Stymuluje wzrost komórek macierzystych włosów

• Wspomaga procesy odnowy komórek skóry

• Niektóre azotowe pochodne kw.oleanowego - promotory transportu przeznaskórkowego

Beta - Amyryna

• Substancja o wzorze C₃₀H₅₀O

• Temperatura topnienia 197^oC

• Inne nazwy

• Beta-amyrynol, Alfa-viscol

• Działanie przeciwobrzękowe

• Składnik kosmetyków o działaniu łagodzącym

• Octan Beta-amyryny - właściwości przeciwzapalne

Kw. gicyretynowy

• Zwany też jako kwas uralenowy lub glicyretowy

• Występuje w korzeniu lukrecji

• Wykazuje działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne

• Działa przeciwalergiczne

• Wykazuje własności przeciwutleniające

• Chroni przed niekorzystnym działaniem promieniowana UV

• Działa przeciwobrzękowe

• Zastosowanie:

• Preparaty do opalania, łagodzące podrażnienia, kosmetyka kolorowa

• Składnik preparatów łagodzących objawy cellulitu (działanie przeciwobrzękowe)

Hederagenina

• Występuje w liściach bluszczu

• Działanie przeciwzapalne

• Wykazuje aktywność przeciwbakteryjną

• Składnik preparatów łagodzących podrażnienia

• Wspomaga gojenie ran

• Wzmacnia naczynka krwionośne

• Działa przeciwobrzekowo

Protoescygenina

• Escyna (aglikon) - mieszanina saponin trójterpenowych, gdzie jeden z aglikonów to proroescygenina

• Pozyskiwana z nasion kasztanowca

• Wielokierunkowe działanie biochemiczne

• Łagodzi stany zapalne, wzmacnia i uszczelnia ściany naczyń krwionośnych, działa przeciwwysiękowo i przeciwwirusowo, wykazuje aktywnosc przeciwutleniającą

Rzepik pospolity (Agnimonia eupatoria)

• Wykazuje działanie przeciwzapalne i tonizujące

• Działa ściągająco

• Wspomaga gojenie ran i siniaków

• Działa oczyszczająco

• Zawiera:

• Flawonoidy, fitosterole, trojterpeny, zw.goryczowe, garbniki, sole mineralne bogate w krzemionkę, witaminy, olejki eteryczne i inne związki

Mącznica lekarska

• Surowcem są liście zebrane późna jesienią

• Czynnik moczopędny, odkażający drogi moczowe

• Działanie kosmetyczne:

• Arbutyna - rozjaśnia skórę

• Właściwości ściągające, odtruwające

• Działa antyseptycznie

• Wykazuje aktywność przeciwbakteryjna i przeciwutleniającą

• Zawiera:

• Glikozydy fenolowe, amyryny, flawonoidy, kw.fenolowe, garbniki o działaniu ściągającym i przeciwbakteryjnym i inne

SAPONINY

• Saponiny - substancje o charakterze glikozydowym

• Wykazują zdolność do zmniejszania napięcia międzyfazowego, wytwarzają pianę

• Naturalne detergenty

• Dobre własności emulgujące

• Własności przeciwgrzybiczne

• Stosowane w szamponach, płynach do kąpieli

• Aglikon saponin - genina

• Część cukrowa - złożona z kilku (do 12) cukrów prostych (glukoza, galaktoz, ksyloza, arabioza)

• Surowce saponinowe - korzenie i kwiaty pierwiosnków, korzeń mydlnicy lekarskiej, kasztany

Saponiny triterpenowe

• Aglikon zazwyczaj typu Beta -amyrycyny

• Część cukrowa - kilka cukrów prostych

• Saponiny kwasowe - występowanie grupy karboksylowej w aglikonie lub kw.manowego w części cukrowej

• Saponiny obojętne - brak grup kwasowych

• Łącza się ze sterolami (wiązanie cholesterolu), białkami

• Zmniejszają napięcie powierzchniowe

Saponiny Triterpenowe

• Escyna - saponina triterpenowa

• Aglikon - protoescygenina lun baryngtogenina C

• Głowna saponina nasion kasztanowca

• Substancja krystaliczna

• Wykazuje aktywność przeciwzapalną

• Działa przeciwwysiękowo

• Wzmacnia i uszczelnia ścianki naczyń kapilarnych

• Zastosowanie w preparatach do leczenia żylaków

• Ginsenozydy

• Saponiny znajdujące się w żeń-szeniu

Żeń - szeń

• Surowiec szeroko wykorzystywany w chińskiej medycynie ludowej

• Główne substancje czynne: ginsenozydy, panoksozydy ( saponiny triterpenowe)

• Stymulują syntezę białek

• Stymulują syntezę RNA

• Hamują agregacje płytek krwi

Glicyryzyna - saponina

• Aglikon - kw. glicyretynowy

• Część cukrowa - dwie cząsteczki kwasu glukurunowego

• Skuteczna w leczeniu wielu zmian skórnych

• Wykazuje aktywność przeciwzapalną

• Działa przeciwalergicznie

• Wykazuje aktywnosc przeciwwirusową

• Wpływa na proces melanogenezy

• Inhibicje aktywności tyrozynazy

Tyrozyna

tyrozynaza

DoPA

tyrozynaza

Dopachinon

MELANINA

Lukrecja gładka (Glycyrrhiza Gabra)

• Ogólne działanie przeciwzapalne - zewnętrznie, łagodzące

• Przewód pokarmowy

• Pochodzi ze Wsch. Basenu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu

• Surowcem leczniczym jest długi do 2m, gruby, zdrewniały korzeń, z licznymi rozgałęzieniami

• Działa moczopędnie, przeciwzapalnie i rozkurczowo

• Doustne zażywanie lukrecji spadek poziomu potasu

• Działanie kosmetyczne:

• Uszczelnia ścianki naczyń krwionośnych

• Wykazuje aktywność przeciwzapalną

• Łagodzi objawy wyprysku

• Wykazuje niewielka aktywność proestrogenną

• Stosowana w leczeniu skórnych zmian alergicznych

Składniki lukrecji:

• Saponiny trójterpenowe

• Gliceryzyna

• Działa przeciwzapalnie

• Przeciwwirusowo - zwiększone stężenie interferonu - substancji przeciwwirusowej wytwarzane przez układ immunologiczny

• Proestrogennie

• Terpeny, flawonoidy

• Glabrydyna - piranoizoflawon

• Działa przeciwzapalnie, wpływ na melanogenezę, ochrona lipidów przed utlenianiem

• Kumaryny, fitosterole

• Olejki eteryczne, sole mineralne

• Węglowodory, aminokwasy, betaina, żywica

Bluszcz pospolity (Hedera Helix)

• Działanie kosmetyczne:

• Działa przeciwobrzękowe

• Wykazuje aktywność bakteriostatyczną

• Przeciwdziała powstawaniu cellulitu

• Działa przeciwłupieżowe

• Zawiera:

• Kwaśne saponiny trijterpenowe, kwasy organiczne, flawonoidy, alkaloid emetynę, karoten, olejki eteryczne

STEROIDY

• Zawierają rdzeń steranu

• Szeroko rozpowszechnione w świecie roślinnym i zwierzęcym

• Nie występują u bakterii i sinic

• Część steroidów - w formie glikozydów

• Substancje różniące się między sobą stopniem nasycenia i podstawnikami bocznymi

Steroidy

• Podziały umowne

• Sterole roślinne - fitosterole

• Sapogeniny steroidowe - wchodzą w skład saponin steroidowych jako aglikon

• Alkaloidy steroidowe - zawierają azot, zazwyczaj glikozydy

Sterole

• Składniki cementu międzykomórkowego w-wy rogowej naskórka

• Stabiluzują struktury lamelarne

• Maja wpływ na barierowe funkcje skóry

• Występują w olejach roślinnych

• Poprawiają nawilżenie skóry (ograniczenia TEWL)

• Poprawiają barierowe własności w-wy rogowej

Fitosterole

• Stigmasterol

• Występuje w dużej ilości w oleju sojowym

• Występuje także w oleju kukurydzianym, lnianym, sezamowym i innych

• Występuje w burakach i selerze

• Lipofilowe

• Pełni istotna rolę w metabolizmie fosforanów

Fitosterole - fitosterole

• Najczęściej występuje Beta-sitosterol

• Działa przeciwzapalnie

• Występuje w oleju kukurydzianym, rzepakowym, sojowy, z kiełków pszenicy i wielu innych olejach

• Własności proestrogenne ???

Saponiny steroidowe

• Aglikon stanowi steroid

• Występują głownie u roślin jednoliściennych

• Obniżają napięcie powierzchniowe

• Działają przeciwgrzybiczno

• Wykazują aktywność bakteriobójczą i wirusostatyczną

• Diosgenia - półprodukt do syntezy hormonów płciowych

• Ruskogenina - działanie zbliżone do działania escyny

Dioscorea ,,dawca życia''

• Na skórę działa przeciwzapalnie

• Wykazuje aktywność bakteriobójczą

• Wykazuje aktywności proestrogenną

• Zawiera:

• Fitosterole

• Saponiny glikozydowi

• Flawonoidy

• Proteiny

• Sole mineralne (wapń, magnez, potas…)

• Witaminy

• Inne

KWASY KARBOKSYLOWE

Kwasy monokarboksylowe

• Kwas mrówkowy

• Jeden atom węgla

• Występuje w pokrzywie, igłach jodły

• W niektórych olejkach eterycznych w formie zestryfikowanej

• Toksyczny

• Kwas octowy

• Występuje w postaci aktywnego octanu w połączeniu z koenzymem A

• Bierze udział w biosyntezie wielu związków

• Występuje w niektórych olejkach eterycznych w formie zestryfikowanej

• Kwas priopionowy

• W formie estrów w olejkach eterycznych

• Kwas masłowy

• W formie zestryfikowanej w olejkach eterycznych grzybów i glonów

• Powstaje w czasie jełczenia (nieprzyjemny zapach)

• Powstaje ze skrobi i cukrów podczas fermentacji masłowej

• Kwas izomasłowy

• W formie zestryfikowanej w olejkach eterycznych grzybów i glonów

Kwasy dikarboksylowe nasycone

• Kwas szczawiowy

• Szeroko rozpowszechniony w stanie wolnym

• Często także w postaci coli potasowych, wapniowych i magnezowych

• Kwas malonowy

• W roślinach raczej w niewielkich ilościach

• Odgrywa rolę w procesach bioenergetycznych (struktura trójwęglowa)

• Kwas bursztynowy

• Występuje w niedojrzałych owocach (b.dużo)

• Powstaje w pożywkach bakterii i drożdży

Kwas fumarowy

• Nienasycony kwas dikarboksylowy

• Konfiguracja cis

• Rozpowszechniony w świecie roślinnym

• W dużej ilości - w dymnicy lekarskiej (Fumaria Officinalis)

Ketokwasy

• Oprócz grupy karboksylowej - grupa ketonowa

• Istotne produkty przemian metabolicznych

• Cykl Krebsa

• Prekursory odpowiednich aminokwasów

Kwas pirogronowy kwas szczawiowy

Kwasy aromatyczne

• Kwas benzoesowy

• Po raz pierwszy otrzymany z żywicy Benzoe

• Substancja stała, łatwo sublimująca (ciało stałeciecz)

• Lotny z parą wodną

• Występuje zarówno w postaci wolnej jak i w postaci estrów

• Wchodzi w skład żywic i olejków eterycznych

• Substancja konserwująca

• Kwas cynamonowy

• Spotykany w żywicach i olejkach eterycznych

• W świecie roślinnym - raczej izomer trans

• Izomer cis - nietrwały

KWASY OWOCOWE

• Do atomu węgla sąsiadującego z gr.karboksylową przyłączona jest jedna grupa hydroksylowa

• Posiadają zdolność do obniżania spójności keratynocytów w głębszych warstwach stratum corneum (wpływ na desmosomy)

• Gdy występują problemy z rogowaceniem - warstwa rogowa zbyt gruba - pomocne jest zastosowanie kwasów owocowych

• Ułatwiają złuszczanie wierzchnich warstw komórek warstwy rogowej naskórka

• Stymulacja podziałów komórkowych w głębszych warstwach - szybsza odnowa

• Ułatwienie penetracji przeznaskórkowej innym składnikom preparatu

• Działanie nawilżające, pośrednio także wpływające na spójność korneocytów (więcej wody - większy dystans pomiędzy korneocytami)

• Wykazują wpływ na syntezę glikozaminoglikanów w skórze właściwej

• Eksfoliacja

• Silne złuszczenie naskórka, przyspiesza podziały komórkowe w warstwie podstawnej, normalizacja procesu tworzenia lipidów cementu i związków nawilżających

• Alfa-hydroksykwasy zastosowane w niższym stężeniu - zmiękczenie i uelastycznienie naskórka

• Po przekroczeniu pewnego stężenia kwas działa drażniąco

• Im wyższe stężenie kwasu, tym lepsze działanie eksfoliacyjne ale także większa możliwość wystąpienia podrażnień

• pH - bardzo istotne

Kwas glikolowy

• Kwas hydroksyoctowy

• Występuje w jabłkach, winogronach, agreście, trzcinie cukrowej

• Działa keratolitycznie

• Zmiękcza skórę

Kwas mlekowy kwas jabłkowy

Występuje w mleku, jabłkach, Występuje w jabłkach, agreście,

pomidorach, pigwie

stosowane są tylko mleczany

kwas winowy kwas cytrynowy występuje w winogronach występuje w cytrynach, mleku,

i innych owocach winie, burakach

Kwas salicylowy

• Wykazuje działanie keratolityczne

• Działa bakteriostatycznie, grzybobójczo, antyseptycznie

• Występuje w rumianku, korze topoli i wierzby, drzewie różanym i innych roślinach

• Stosowany w celach terapeutycznych przy rybiej łusce i keratozach

Nostrzyk żółty

• Stosowany zewnętrznie w stanach zapalnych skóry, do przemywania w zapaleniu powiek i spojówek, jako składnik okładów przyspieszających gojenie ran o oczyszczających czyraki, rany i ropnie

• Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe

• Wpływa pozytywnie na mikrokrążenie skórne

• Wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych

• Zawiera:

• Kumaryny, garbniki, śluzy

• Kwasy organiczne

• Flawonoidy

• Alantoinę, kw.moczowy

• Wiele innych składników

Alantoina

• 2,5-diokso-4-imidiazoidinylomocznik - pochodna mocznika

• Powstaje przez utlenianie kwasu moczowego (przy pomocy oksydazy moczanowej)

• Dobrze rozpuszczalna w gorącej wodzie, słabo w wodzie o temperaturze poniżej 20^oC

• Wrażliwa na działanie kwasów i zasad

• Ulega rozkładowi podczas gotowania

• Rozkłada się pod wpływem światła słonecznego

• Jest nietoksyczna, nie powoduje alergii i podrażnień

• W preparatach kosmetycznych - zazwyczaj 0,2% alantoiny

• Rozpuszczalność w zimnej wodzie - ok. 0,5%

Alantoina w przyrodzie

• Występuje u większości ssaków, które maja oksydazę moczanową

• Nie występuje m.in. u człowieka

• Znajduje się tam, gdzie obserwuje się intensywne podziały komórkowe i wzrost tkanki

• Liście, pączki, łodygi, korzenie

• Do celów kosmetycznych - korzeń żywokostu, kiełki zbóż, łupiny owoców kasztanowca, ziele nostrzyka, lukrecja zwyczajna

• Alantoina otrzymywana syntetycznie

Kosmetyczne działanie alantoiny

• Przyspiesza podziały komórkowe

• Wpływa stymulująco na procesy wzrostu komórek

• Przyspiesza gojenie się ran

• Wpływa na szybkie oczyszczanie ran i ułatwia szybkie oddzielenie tkanek martwiczych

• Wpływa na układ immunologiczny - w obecności alantoiny rośnie ilość leukocytów obojętnochłonnych

• Działa przeciwzapalnie i łagodzi podrażnienia

• Posiada własności keratolityczne - zapobiega nadmiernemu rogowaceniu naskórka

• Szeroko stosowana w różnego rodzaju preparatach kosmetycznych

Pochodne alantoiny stosowane w kosmetykach

• Alantoinian chlorohydroksyglinu

• Alantoinian dihydroksyglinu - nierozpuszczalny w wodzie - pudry, zasypki

• Związki posiadające własności przeciwzapalne, keratolityczne, regenerujące, dezodorujące, ściągające

44

---