 | Pobierz cały dokument wts.wyklady.socjologia.wts.doc Rozmiar 549 KB |
WSPÓŁCZESNE TEORIE SOCJOLOGICZNE
Literatura:
J. Turner „Struktura teorii socjologicznej”
J. Szacki „Historia myśli socjologicznej”
R. Merton „Teoria socjologiczna i struktura społeczna”
E. Mokrzycki (red.) „Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej”
E. Mokrzycki „Filozofia nauki a socjologia. Od doktryny metodologicznej do praktyki badawczej”
P. Sztompka „Teoria i wyjaśnianie. Z metodologicznych problemów socjologii”
A. Manterys „Wielość rzeczywistości w teoriach socjologicznych”
P. Berger, T. Luckmann „Społeczne tworzenie rzeczywistości”
04.10.2005.
RÓŻNE SPOSOBY UJMOWANIA TEORII
O teorii można mówić dosłownie, przez przedmiot jej zainteresowania, albo o tym, jaka ta teoria jest (poziom metateoretyzowania). Teorię pojmujemy (definiujemy) albo przez konstruowanie opozycji, albo przez podanie synonimów.
I Przez opozycję do:
Praktyki
Empirii
Konkretu (Durkheimowskiego faktu) - teoria jest myśleniem abstrakcyjnym
Wiedzy potocznej - teoria jest nieintuicyjna, obiektywna, racjonalna, wyznaczana naukowo
Wiedzy pewnej - teoria jako spekulacja, domysł wymagający weryfikacji
II Przez synonimy:
Teoria utożsamiana z historią myśli społecznej
Teoria utożsamiana z metodologią w socjologii (tak było w XIX w.)
Teoria utożsamiana z ogólnym podejściem heurystycznym, orientacją problemową - jak trzeba badać społeczeństwo bez tworzenia założeń o tym, jakie to społeczeństwo jest
Teoria utożsamiana z filozofią społeczną, ontologią społeczną (odpowiedź na pytanie „jak jest?”)
Teoria utożsamiana z opisową charakterystyką zjawisk społecznych - teoria to opisowa interpretacja (teoria to metodologicznie coś więcej niż opis, a socjologia zatrzymała się na opisie - zarzut)
Teoria utożsamiana z pewnym schematem, modelem pojęciowym lub przynajmniej bardziej lub mniej uporządkowanym zbiorem kategorii analitycznych (teoria jako definicje nominalne określające zakres tej teorii -> T. Abel)
Homans: „Jeżeli udzielisz odpowiedzi na pytanie `dlaczego?', to zbudujesz teorię” (taką definicję teorii przyjął też J. Turner)
TEORIA W UJĘCIU J. TURNERA
Teoria - naukowy sposób odpowiadania na pytanie „dlaczego?”.
„Struktura teorii socjologicznej” - jak należy konstruować teorię, z jakich etapów powinno się składać jej tworzenie.
Teoria jest skonstruowana z następujących, podstawowych elementów:
pojęcia
zmienne
twierdzenia teoretyczne
formy teoretyczne
 | Pobierz cały dokument wts.wyklady.socjologia.wts.doc rozmiar 549 KB |