Rozdział V
Wydatki budżetu państwa w 2005 r.
W 2005 roku ulegnie zmianie sposób finansowania niektórych zadań z budżetu państwa. Z dniem 1 maja 2004 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Z tym dniem straciły moc: ustawa z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym i ustawa z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych.
Skutkiem wyżej wymienionych zmian jest likwidacja Funduszu Alimentacyjnego i przekazanie zadania związanego z wypłatą świadczeń rodzinnych gminom, jako zadania z zakresu administracji rządowej, finansowanego dotacją celową z budżetu państwa.
Ponadto, z dniem 1 sierpnia 2004 r. - zgodnie z postanowieniem ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych - dotychczasowe zadania Funduszu Pracy związane z przyznawaniem i wypłatą świadczeń i zasiłków przedemerytalnych przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ważnym czynnikiem mającym wpływ na wysokość wydatków 2005 r. jest członkostwo Polski w strukturach Unii Europejskiej. Środki z tym związane to głównie składka członkowska oraz współfinansowanie projektów realizowanych w ramach wdrażania funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Wspólnej Polityki Rolnej.
* *
*
Ustalony w projekcie ustawy budżetowej limit wydatków na rok 2005 wynosi 208.741.552 tys. zł.
W stosunku do przewidywanego wykonania wydatków budżetu państwa w 2004 r. jest to nominalnie o 4,4% więcej, co oznacza realny wzrost o 1,4%.
W stosunku do szacowanego PKB wydatki budżetu państwa w 2005 r. będą stanowiły 21,9%. Przewiduje się, że w 2004 r. udział wydatków budżetu państwa w PKB wyniesie 22,6%.
Udział wydatków budżetu państwa w PKB w latach 2000 - 2005 wynosi odpowiednio: 20,9%, 22,7%, 23,4%, 23,2%, 22,6%, 21,9%.
w mld zł
Wydatki na zadania finansowane z budżetu państwa w 2005 r. będą dodatkowo wspierane środkami bezzwrotnymi pochodzącymi z zagranicy w kwocie 25.490.573 tys. zł.
Wydatki budżetu państwa realizowane są przez: ministrów, wojewodów i innych dysponentów części budżetowych. Każdy wydatek budżetu państwa przypisany jest do określonego dysponenta części budżetowej, w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji budżetowej, a ponadto określony jest charakter ekonomiczny wydatku (tj. określenie czy jest to dotacja lub subwencja, świadczenie na rzecz osób fizycznych, wydatek bieżący jednostek budżetowych, wydatek majątkowy, rozliczenie z bankami, obsługa długu publicznego). Takie „adresowanie” wydatków zawarte jest w załączniku nr 2 do projektu ustawy budżetowej, który jest załącznikiem podstawowym informującym o wielkości i strukturze wydatków. Niektóre wydatki uszczegółowione są dodatkowo w pozostałych załącznikach do ustawy.
1. Struktura wydatków
Strukturę wydatków budżetu państwa w 2005 r., podobnie jak w latach poprzednich, kształtuje kwota środków jakie bezwzględnie trzeba przeznaczyć na finansowanie wydatków prawnie zdeterminowanych.
Proporcje pomiędzy wydatkami, które bezwzględnie muszą być sfinansowane, a wydatkami jakie można uznać za elastyczne w latach 2001-2005 przedstawia poniższe zestawienie:
Wydatki |
2001 r. |
2002 r. |
2003 r. |
2004 r. |
Ustawa 2005 r. |
Ogółem |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
Wydatki zdeterminowane |
65,2 |
66,7 |
67,6 |
62,2 |
58,8 |
Wydatki elastyczne |
34,8 |
33,3 |
32,4 |
37,8 |
41,2 |
Jak z powyższego wynika udział wydatków prawnie zdeterminowanych w wydatkach ogółem w 2005 r. wynosi 58,8% i jest niższy niż w 2004 r. o 3,4 punkty procentowe.
W latach 2001-2003 udział wydatków prawnie zdeterminowanych wyraźnie wzrasta, co jest wynikiem przede wszystkim znacznych kosztów jakie budżet państwa ponosi po wprowadzeniu w życie reformy ubezpieczeń społecznych i reformy w ochronie zdrowia oraz rozwiązań systemowych dotyczących finansowania niektórych wydatków. Jednak począwszy od 2004 r. udział wydatków prawnie zdeterminowanych spada głównie na skutek zmiany sposobu refundacji FUS ubytku dochodów z tytułu wprowadzenia reformy ubezpieczeń społecznych (głównie składki do OFE), a także sposobu finansowania niektórych zadań z budżetu państwa.
w mld zł
Wydatki prawnie zdeterminowane
Wydatki zaliczone do grupy wydatków prawnie zdeterminowanych w 2005 r. wyniosą 122.651.986 tys. zł i w stosunku do 2004 roku będą niższe o 1.741.772 tys. zł.
Do wydatków prawnie zdeterminowanych zaliczono:
- subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego - 32.356.602 tys. zł,
- finansowanie dróg - 2.247.204 tys. zł,
- koszty obsługi długu publicznego - 27.400.000 tys. zł,
- dotację dla FUS - 18.646.320 tys. zł,
- dotację dla KRUS - 14.250.000 tys. zł,
- świadczenia emerytalno-rentowe żołnierzy i funkcjonariuszy oraz uposażenia sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku - 9.047.341 tys. zł,
- składki na ubezpieczenie społeczne za osoby przebywające na urlopach wychowawczych i macierzyńskich oraz za osoby niepełnosprawne - 1.033.717 tys. zł,
- składki na ubezpieczenie zdrowotne finansowane z budżetu państwa - 696.992 tys. zł,
- wydatki urzędów naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa - 1.648.134 tys. zł,
- wydatki sądów powszechnych - 4.281.989 tys. zł,
dopłaty do wykupu kredytów mieszkaniowych i refundacja premii gwarancyjnych wypłaconych oszczędzającym na książeczkach mieszkaniowych - 823.000 tys. zł,
składki do budżetu Unii Europejskiej - 10.220.687 tys. zł
Wydatki uznane za elastyczne
Na wydatki uznane za elastyczne planuje się wydatkować 86.089.566 tys. zł, tj. 41,2% ogółu zaplanowanych na 2005 r. wydatków budżetu państwa. W porównaniu do 2004 r. wydatki te będą wyższe o 10.631.462 tys. zł, tj. o 14,1% co oznacza, że realnie będą wyższe o 10,4%.
Wydatki elastyczne obejmują przede wszystkim: wynagrodzenia i wydatki rzeczowe (bieżące) jednostek budżetowych, dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego, dotacje dla jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych (dotacje do szkół wyższych, jednostek naukowo-badawczych itp.), dotacje do podmiotów gospodarczych i dotacje do jednostek nie zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz wydatki majątkowe.
55
56
Wyszukiwarka