SPRAWOZDANIE

ZE STANU ZAGROŻENIA HANDLEM LUDŹMI, PROSTYTUCJĄ

ORAZ PEDOFILIĄ I PORNOGRAFIĄ DZIECIĘCĄ W POLSCE

W 2008 ROKU

1. Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi Wydziału Kryminalnego Biura Kryminalnego KGP

Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi został powołany Decyzją nr 508/07 Komendanta Głównego Policji z dnia 23.07.2007 r. i umiejscowiony w strukturze Wydziału Kryminalnego Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji.

Do głównych zadań Zespołu należy m.in. koordynacja i nadzór nad działalnością zespołów do walki z handlem ludźmi powołanych w Komendach Wojewódzkich Policji i Komendzie Stołecznej Policji w zakresie zwalczania handlu ludźmi i narządami ludzkimi, pedofilii i pornografii dziecięcej;

2. Wojewódzkie Zespoły dw. z Handlem Ludźmi oraz KSP

W Komendach Wojewódzkich Policji oraz w Komendzie Stołecznej Policji funkcjonują Wojewódzkie Zespoły dw. z Handlem Ludźmi. Ich zadaniem jest koordynowanie przedsięwzięć związanych ze zwalczaniem handlu ludźmi, a także pedofilii i pornografii dziecięcej w Internecie.

Według danych sprawozdawczych za rok 2008, stan etatowy ww. zespołów kształtował się na poziomie 54 etatów, a liczba policjantów oraz pracowników cywilnych Policji zajmujących się zwalczaniem przedmiotowych przestępstw wyniosła - 49.

3. Udział w seminariach naukowych, szkoleniach i konferencjach

W okresie od stycznia do grudnia 2008 r. pracownicy Centralnego Zespołu do walki z Handlem Ludźmi WK BK KGP uczestniczyli w licznych krajowych oraz międzynarodowych projektach szkoleniowych, seminariach naukowych
i konferencjach z zakresu zwalczania i zapobiegania przestępczości handlu ludźmi, pedofilii, rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie i innych przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności.

Na poziomie ogólnokrajowym i regionalnym były to:

• szkolenie z wykorzystania specjalistycznych narzędzi w ściganiu przestępstw rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie, zorganizowane przez firmę Microsoft Polska w dniach 21-24 stycznia w Warszawie.

• konferencja z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu, mająca na celu propagowanie działań na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie, zorganizowana przesz Fundację „Dzieci Niczyje” oraz Naukową i Akademicką Sieć Komputerową (NASK) przy wsparciu Fundacji Grupy „Telekomunikacja Polska” w dniu 12 lutego w Warszawie.

• konferencja poświęcona prezentacji specjalistycznego oprogramowania umożliwiającego monitorowanie Internetu pod kątem rozpowszechniania pornografii dziecięcej, zorganizowana przez Wyższą Szkołę Handlu i Finansów Międzynarodowych w dniu 8 maja 2008 r. w Warszawie.

• VI Ogólnopolska Konferencja „Człowiek - Cyberprzestrzeń -Zagrożenia wobec osób sprawnych i niepełnosprawnych” zorganizowana prze Akademię Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w dniu 9 maja 2008 r. w Warszawie. Przedstawiciele Centralnego Zespołu zaprezentowali uregulowania prawne oraz działania podejmowane przez Policję na szczeblu krajowymi i międzynarodowym w zakresie zwalczania i zapobiegania rozpowszechnianiu pornografii dziecięcej w Internecie.

• dwa szkolenia pracowników Ośrodków Interwencji Kryzysowej, zorganizowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wspólnie z Fundacją „La Strada” w dniach 14 maja i 5 listopada 2008 r. w Warszawie. Przedstawiciel Zespołu omówił działania podejmowane przez Policję na rzecz ochrony ofiar i zwalczania przestępstw handlu ludźmi oraz praktyczny wymiar współpracy Policji z Ośrodkami Interwencji Kryzysowej.

• szkolenie funkcjonariuszy pionu kryminalnego i prewencji z województwa małopolskiego, zorganizowane przez KWP w Krakowie w dniach 28-30 maja 2008 r. w Krynicy-Zdroju. Przedstawiciele Zespołu zaprezentowali zaktualizowany „Algorytm postępowania funkcjonariuszy organów ścigania w przypadku ujawnienia przestępstwa handlu ludźmi”.

• szkolenie funkcjonariuszy zajmujących się ściganiem przestępstw rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie, zorganizowane w dniach 2-5 czerwca 2008 r. w Ożarowie Mazowieckim.

• konferencja „Nie handlujmy ludźmi” poświęcona przemocy wobec kobiet ze szczególnym uwzględnieniem handlu ludźmi i przymusowej prostytucji, zorganizowana przez KWP w Radomiu oraz Mazowieckie Centrum Polityki Społeczne w dniu 19 czerwca 2008 r. w Warszawie. Przedstawiciel Centralnego Zespołu dw. z Handlem Ludźmi wygłosił prelekcję „Przestępczość handlu ludźmi w Polsce - zasady współpracy międzynarodowej w ramach zwalczania zjawiska handlu ludźmi”.

• wspólne szkolenie funkcjonariuszy Straży Granicznej i Policji oraz prokuratorów, zajmujących się ściganiem przestępstw handlu ludźmi, zorganizowane przez Komendę Główną Straży Granicznej we współpracy z Zespołem ds. Handlu Ludźmi DPM MSWiA w dniach 23-27 czerwca 2008 r. na terenie Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie. Przedstawiciel Zespołu wygłosił wykład na temat zasad międzynarodowej współpracy organów ścigania w zwalczaniu handlu ludźmi. W szkoleniu wzięli udział funkcjonariusze z Centralnego Zespołu oraz z wojewódzkich zespołów dw. z handlem ludźmi.

• warsztaty szkoleniowe dla funkcjonariuszy z wojewódzkich zespołów dw. z handlem ludźmi w zakresie zwalczania pornografii dziecięcej w Internecie, zorganizowane przez Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi wspólnie z przedstawicielstwem FBI przy Ambasadzie Stanów Zjednoczonych w Warszawie w dniach 16-18 lipca 2008 r. na terenie Wyższej Szkole Policji w Szczytnie.

• szkolenie funkcjonariuszy Centralnego Biura Śledczego Zarządu w Bydgoszczy w dniu 10 września 2008 r. w Bydgoszczy. Przedstawiciel Centralnego Zespołu przedstawił międzynarodowe regulacje prawne oraz zasady współpracy organów ścigania w zwalczaniu handlu ludźmi.

• centralne szkolenie funkcjonariuszy Centralnego Biura Śledczego, zorganizowane przez CBŚ KGP w dniach 24-25 września w Warszawie. Przedstawiciel Centralnego Zespołu na bazie sprawozdania z działań podejmowanych przez policję w zakresie zwalczania handlu ludźmi omówił wyzwania stojące przed polskimi organami ścigania w kontekście przedmiotowej problematyki.

• seminarium „Prawa ofiar handlu ludźmi” zorganizowane przez Fundację „La Strada” w dniu 25 września 2008 r. w Warszawie, w którym udział wzięli również przedstawiciele Straży Granicznej, Prokuratury Krajowej, sądownictwa i organizacji pozarządowych.

• konferencja „Nowoczesne Niewolnictwo” poświęcona tematyce handlu ludźmi (w tym również handlowi dziećmi, narządami oraz handlowi do pracy przymusowej) zorganizowana przez Komendę Powiatową Policji w Strzelcach Opolskich oraz Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Opolu w dniach 2-3 października 2008 r. w Strzelcach Opolskich. Przedstawiciel Centralnego Zespołu dw. z Handlem Ludźmi wygłosił prelekcję „Problematyka prawna handlu ludźmi, handel dziećmi w przepisach prawa karnego oraz w dokumentach międzynarodowych ratyfikowanych przez Polskę”.

• III Krajowa Konferencja nt. Zwalczania i Zapobiegania Handlowi Ludźmi zorganizowana przez Zespół ds. Handlu Ludźmi DPM MSWiA w dniu 22 października 2008 r. W konferencji udział wzięli przedstawiciele Centralnego Zespołu oraz funkcjonariusze z wojewódzkich zespołów dw. z handlem ludźmi.

• warsztaty dla urzędników MSW Ukrainy w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, zorganizowane przez Departament Unii Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej MSWiA w dniach 17-22 listopada 2008 r. Przedstawiciel Centralnego Zespołu przedstawił prezentację na temat międzynarodowej współpracy międzyinstytucjonalnej w aspekcie zwalczania handlu ludźmi.

• I Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Rzeczywistość Medialna i Wirtualna - szanse i zagrożenia”, poświęcona problematyce komunikacji przez media wykorzystujące najnowsze technologie informatyczne oraz zagadnieniu bezpieczeństwa w Internecie (w tym obszarów powstawania nowych rodzajów przestępczości), zorganizowana przez Centrum Szkolenia Policji wspólnie z Akademią Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w dniu 28 listopada 2008 r. na terenie Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Przedstawiciel Centralnego Zespołu wygłosił prelekcję na temat działań podejmowanych przez organy ścigania w zakresie zwalczania przestępstw pedofilii i rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie.

• szkolenie prokuratorów prowadzących sprawy z zakresu handlu ludźmi, zorganizowane przez Fundację „La Strada” we współpracy z Zespołem ds. Handlu Ludźmi DPM MSWiA w dniach 2-4 grudnia 2008 r. w Warszawie. Przedstawiciel Centralnego Zespołu omówił szczególne aspekty współpracy śledczej policji z prokuraturą, a także przedstawił zaktualizowany „Algorytm postępowania funkcjonariuszy organów ścigania w przypadku ujawnienia przestępstwa handlu ludźmi”.

Przedstawiciele Centralnego Zespołu dw. z Handlem Ludźmi oraz wojewódzkich zespołów dw. z handlem ludźmi reprezentowali również polską Policję podczas szeregu szkoleń i konferencji międzynarodowych w kraju i za granicą. W 2008 r. były to:

• seminarium w ramach Europejskiej Akademii Policyjnej (CEPOL) poświęcone problematyce nadużyć seksualnych wobec dzieci w dniach 17-21 marca 2008 r. w Nikozji (Cypr).

• Kurs Główny Środkowoeuropejskiej Akademii Policyjnej MEPA zorganizowany w dniach 14-18 kwietnia 2008 r. na terenie Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. Przedstawiciel Centralnego Zespołu poprowadził wykład na temat teoretycznych i praktycznych aspektów zwalczania przestępczości z obszaru pedofilii i pornografii dziecięcej.

• szkolenie z wykorzystania Systemu CETS w ściganiu przestępstw rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie, zorganizowane wspólnie przez Microsoft i Komendę Główną Policji Rumuńskiej w dniach 23-24 kwietnia 2008 r. w Bukareszcie (Rumunia).

• seminarium w ramach Europejskiej Akademii Policyjnej (CEPOL) z zakresu zwalczania handlu ludźmi i nielegalnej migracji w dniach 5-9 maja 2008 r. w Wilnie (Litwa).

• seminarium w ramach Europejskiej Akademii Policyjnej (CEPOL) poświęcone problematyce handlu ludźmi w postaci eksploatacji seksualnej oraz pracy przymusowej w dniach 19-25 maja 2008 r. w Solenicach (Czechy).

• spotkanie Grupy Zadaniowej ds. Zwalczania Handlu Ludźmi (Task Force against Trafficking in Human Beings), funkcjonującej przy Radzie Państw Morza Bałtyckiego oraz seminarium z udziałem przedstawicieli organizacji pozarządowych, zajmujących się pomocą osobom pokrzywdzonym handlem ludźmi, które odbyły się w dniach 28-30 maja 2008 r. w Rydze (Łotwa).

• konferencja „Przestępstwa przeciwko dzieciom” poświęcona problematyce wykorzystywania seksualnego dzieci oraz rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie, zorganizowana z inicjatywy amerykańskiego „Centrum Wsparcia Ofiar-Dzieci” (Dallas Children's Advocacy Center) w dniach 11 - 14 sierpnia 2008 r. w Dallas (USA).

• projekt naukowy pt. „Niemiecko-polska wymiana oraz warsztat roboczy dla jednostek śledczych (policyjnych), działających transgranicznie i biorących udział w zwalczaniu handlu ludźmi”, zrealizowany przez Centralną Poradnię dla Ofiar Handlu Ludźmi „KOBRA” w Hanowerze wspólnie z Fundacją „La Strada”. W warsztatach obok przedstawiciela Centralnego Zespołu wzięli udział dwaj policjanci zajmujący się zagadnieniem handlu ludźmi z jednostek terenowych.

• seminarium w ramach Europejskiej Akademii Policyjnej (CEPOL) z zakresu zwalczania rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie w dniach 16-18 września 2008 r. w Szczytnie.

• projekt naukowy pt. „Zwalczanie handlu ludźmi w aspekcie wzmacniania mołdawskiego systemu zarządzania migracjami i współpracy międzynarodowej. Polsko-mołdawska wymiana doświadczeń i dobrych praktyk” zrealizowany przez Zespól ds. Handlu Ludźmi Departamentu Polityki Migracyjnej MSWiA i sfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach polskiego programu pomocy zagranicznej. Projekt składał się z dwóch części: spotkania ekspertów w dniach 22-24 września w Kiszyniowie (Mołdowa) oraz oficjalnej wizyty delegacji mołdawskiej w Polsce, połączonej z seminarium naukowym, które odbyło się w dniach 5-6 listopada na terenie Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. W seminarium uczestniczyło również 7 przedstawicieli z wojewódzkich zespołów dw. z handlem ludźmi.

• szkolenie z zakresu zwalczania przestępczości związanej z wykorzystywaniem dzieci za pośrednictwem Internetu, zorganizowane przez kanadyjskiego „Stowarzyszenia na rzecz Bezpieczeństwa Dzieci w Internecie” (Kid's Interent Safety Alliance - KINSA) w dniach 6-10 października 2008 r. w Toronto (Kanada).

• projekt naukowy pt. „Współpraca polsko-ukraińska w zwalczaniu handlu ludźmi. Najlepsze praktyki zwalczania handlu ludźmi i ochrony praw ofiar”, zrealizowany przez Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie, we współpracy z Lwowskim Uniwersytetem Spraw Wewnętrznych, Fundacją „La Strada” oraz KWP w Gdańsku, sfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach polskiego programu pomocy zagranicznej. W seminariach udział wzięli również funkcjonariusze z wojewódzkich zespołów dw. z handlem ludźmi.

• II Konferencja na temat ochrony terytoriów państw Unii Europejskiej poświęcona analizie zjawisk kryminalnych tj. nielegalna migracja, handel ludźmi, bronią i narkotykami, zorganizowana przez Centralny Dyrektoriat Policji Kryminalnej Włoch przy wsparciu Komisji Europejskiej w dniach 30-31 października 2008 r. w Rzymie (Włochy).

Podczas międzynarodowych seminariów Europejskiej Akademii Policyjnej (CEPOL) oraz w ramach projektów naukowych polsko-niemieckiego, polsko-ukraińskiego i polsko-mołdawskiego przedstawiciele Centralnego Zespołu dw. z Handlem Ludźmi prezentowali zadania, kompetencje oraz osiągnięcia polskiej Policji w zakresie zwalczania handlu ludźmi, pedofilii i rozpowszechniania pornografii dziecięcej.

4. Działania o charakterze międzynarodowym

4.1. Obszar zwalczania handlu ludźmi

Zwalczanie przestępczości handlu ludźmi ze względu na ciężar gatunkowy, złożoność procesu wykrywczego, sposoby uzyskiwania i gromadzenia materiału dowodowego, specyficzny charakter postępowania z pokrzywdzonym i świadkami,
a zwłaszcza ze względu na transgraniczny wymiar tego procederu wiąże się
z koniecznością ścisłej współpracy międzynarodowej dla zapewnienia szybkiego
i skutecznego ścigania sprawców tych przestępstw.

Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi WK BK KGP oraz Wojewódzkie Zespoły dw. z Handlem Ludźmi, w ramach realizowanych działań, prowadzą współpracę polegającą m.in. na wymianie informacji kryminalnych, realizacji z udziałem prokuratury formalnych wniosków o pomoc prawną, prowadzeniu spotkań koordynacyjnych dotyczących wspólnych realizacji. Wspomniane komórki Policji nastawione są również na proces szkoleniowy oraz wymianę doświadczeń oraz gromadzenie i wykorzystywanie najlepszych praktyk, mowa tu o seminariach, konferencjach, cyklicznych spotkaniach w ramach wspólnych inicjatyw takich jak grupa CEPOL, G6 czy Rada Państw Morza Bałtyckiego. W realizacji przedsięwzięć o charakterze międzynarodowym wykorzystywana jest zarówno sieć polskich i zagranicznych oficerów łącznikowych, a także instytucje policyjno-prokuratorskie o charakterze międzynarodowym: Interpol, Europol, Eurojust.

Należy nadmienić, że oprócz wspomnianej bieżącej współpracy, polska Policja (Biuro Kryminalne KGP) w kwietniu 2008r. przystąpiła jako pełnoprawny członek
do Analitycznego Pliku Roboczego Europolu - AWF (Analitical Work File) „Phoenix”, który dotyczy problematyki handlu ludźmi. Przedmiotowy plik ma na celu gromadzenie, przetwarzanie oraz wymianę informacji kryminalnych w celu udzielania pomocy w sprawach z zakresu handlu ludźmi prowadzonych przez państwa członkowskie Europolu, przeprowadzanie stosownych analiz, jak również służy jako platforma inicjująca operacje o charakterze międzynarodowym w tym obszarze.

W zakresie współpracy międzynarodowej należy również podkreślić, że strona polska była i w dalszym ciągu jest zainteresowana powołaniem wraz z Policją niemiecką wspólnego zespołu dochodzeniowo-śledczego (JIT - Joint Investigation Team) w omawianym obszarze. W powyższe działania, ze strony polskiej, obok przedstawicieli Prokuratury Krajowej z Biura ds. Przestępczości Zorganizowanej oraz Biura Obrotu Prawnego z Zagranicą, zaangażowani są funkcjonariusze Centralnego Zespołu dw. z Handlem Ludźmi BK KGP. Od kwietnia 2008 r., kiedy doszło
do pierwszego spotkania przedstawicieli polskich z funkcjonariuszami Federalnego Urzędu Kryminalnego Niemiec, przeprowadzona została weryfikacja przepisów obu krajów w przedmiotowym zakresie. Strona polska przygotowała modelową umowę powołująca JIT, która stanowiła przedmiot analizy i uzgodnień obu partnerów, aż do wypracowania wstępnej finalnej wersji dokumentu powołującego JIT do akceptacji oraz podpisu przez Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego oraz jego niemieckiego odpowiednika. Dokonano również wyboru jednostkowej, zindywidualizowanej sprawy, która mogłaby stanowić podstawę powołania wspólnego zespołu.

Ostatnie spotkanie w tym obszarze odbyło się w grudniu 2008 r. w Krakowie. Na chwilę obecną inicjatywa dotycząca powołania JIT-u leży po stronie Policji niemieckiej, która na podstawie uzyskanych informacji dokona czynności potwierdzających ustalenia Polski. W przypadku pozytywnej weryfikacji zasadnym do rozważenia będzie utworzenie wspólnego zespołu dochodzeniowo-śledczego.

Należy nadmienić ponadto, że w ramach współpracy międzynarodowej, uczestnicząc w gremiach i spotkaniach międzynarodowych nawiązywane są bezpośrednie kontakty z funkcjonariuszami organów ścigania innych państw zajmujących się przedmiotową problematyką, co skutkuje zwiększeniem szybkości oraz skuteczności prowadzonych postępowań. W chwili obecnej Wojewódzkie Zespoły dw. z Handlem Ludźmi prowadzą współpracę międzynarodową, na różnych etapach zaawansowania, zarówno operacyjną, jak i procesową, głównie z takimi państwami jak: Białoruś, Bułgaria, Niemcy, Ukraina czy Włochy.

4.2. Obszar zwalczania pedofilii i pornografii dziecięcej

W zakresie zwalczania pedofilii i pornografii dziecięcej współpraca międzynarodowa jest niezbędna z uwagi na często międzynarodowy charakter tych czynów. Coraz bardziej powszechny i łatwy dostęp do Internetu w Polsce i poza granicami kraju, zarówno dorosłych jak również dzieci i młodzieży, stwarza zagrożenie na niespotykaną dotąd skalę w postaci prezentowania treści pornograficznych z udziałem osób małoletnich oraz działalności pedofilskiej internautów. Internet umożliwia osobom o skłonnościach pedofilskich nie tylko zaspokajanie swoich fantazji seksualnych poprzez stosunkowo łatwy dostęp
do materiałów zawierających pornografię dziecięcą, ale również nawiązywanie poprzez udział w społecznościach internetowych, chat-roomach, dyskusjach
na forach, itd., kontaktów z małoletnimi w celu doprowadzenia do fizycznego spotkania i seksualnego wykorzystania. Co więcej, swoboda podróżowania
na obszarze Unii Europejskiej i poza jej granicami sprzyja również rozwojowi negatywnych zjawisk takich jak np.: seks-turystyka, prostytucja małoletnich, nielegalne adopcje. Z tego powodu polska Policja, we współpracy z organami ścigania innych państw oraz instytucjami takimi jak Interpol, Europol i Eurojust, podejmuje starania zmierzające do skutecznego zwalczania internetowych pedofilów i osób rozpowszechniających w sieci pornografię dziecięcą oraz przeciwdziałania nadmienionym powyżej tendencjom.

Należy nadmienić, że w 2008 roku przeprowadzono 6 ogólnokrajowych operacji wymierzonych w proceder rozpowszechniania pornografii dziecięcej
w Internecie, z czego przeprowadzenie trzech z nich było możliwe dzięki stosownym informacjom i materiałom uzyskanym od Policji innych krajów.

Znamiennym jest fakt, że w 2008 roku Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi WK BK KGP, w ramach operacji o kryptonimie „IRYS” przesłał do 20 krajów, za pośrednictwem Interpol-u, materiały dotyczące ustaleń 518 użytkowników sieci Internet rozpowszechniających treści pedofilskie w sieci oraz w ramach operacji
o kryptonimie „SIMONE” do 16 państw materiały dotyczące 7140 takich użytkowników Internetu.

W celu poprawy skuteczności działań w zwalczaniu przedmiotowej przestępczości, odpowiedniej reakcji organów ścigania na pojawiające się nowe zagrożenia (takie jak np. child-grooming) oraz wyjściu naprzeciw międzynarodowym zobowiązaniom Rzeczypospolitej Polskiej wynikającym z konieczności dostosowywania prawa polskiego do wymogów prawnych Unii Europejskiej i instytucji ponadnarodowych, jak np. Rada Europy, przygotowywana jest odpowiednia nowelizacja prawa, a przede wszystkim kodeksu karnego i ustawy o Policji, dającego funkcjonariuszom właściwe narzędzia służące zwalczaniu pedofilii, również w aspekcie międzynarodowym.

Zacieśnieniu ulega również współpraca z Europolem, w ramach której pod koniec 2008 r. podjęta została decyzja o przystąpieniu polskiej Policji, reprezentowanej przez Biuro Kryminalne KGP, do Analitycznego Pliku Roboczego Europolu AWF „Twins”, zajmującego się problematyką pedofilii i pornografii dziecięcej. Stosowna dokumentacja, której przygotowanie jest niezbędne
do partycypowania w AWF „Twins” została sporządzona i po akceptacji oraz podpisaniu przez Komendanta Głównego Policji przesłana w początkach lutego 2009 r. do siedziby Europolu w Hadze. W konsekwencji fakt ten będzie skutkował pełnym członkowstwem strony polskiej w przedmiotowym pliku roboczymi i służył pogłębianiu współpracy międzynarodowej w tym obszarze.

5. Główne sposoby działania sprawców z obszaru handlu ludźmi
   oraz czynniki wpływające na wzrost zagrożenia

5.1. Charakterystyka zjawiska handlu ludźmi

Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi WK BK KGP w 2008 roku wykonywał czynności koordynacyjne w sprawach dotyczących handlu ludźmi, które prowadzone były przez Wojewódzkie Zespoły dw. z Handlem Ludźmi. Z analizy przedmiotowych spraw wynika, że zdecydowana większość przypadków dotyczy eksploatacji seksualnej kobiet. Polska jest krajem docelowym dla obywatelek Bułgarii narodowości romskiej lub tureckiej, Ukrainek, Rumunek, Mołdawianek oraz Białorusinek, które na drogach dojazdowych do większych miast trudnią się prostytucją przydrożną. Kobiety te zwykle nie wiedzą, że w drodze do Polski, czasem nawet kilkakrotnie, były przedmiotem transakcji. Ze względu na uwarunkowania kulturowe nie traktują świadczenia usług wyłącznie dla korzyści swojego „opiekuna” jako czegoś niewłaściwego, trudno jest im uzmysłowić, że są ofiarami przestępstwa.

Dużym utrudnieniem w prowadzonych działaniach z ich udziałem jest bariera językowa, gdyż nierzadko komunikują się wyłącznie w swoim regionalnym dialekcie, który jest trudny do zrozumienia nawet dla biegłego tłumacza. W procederze handlu kobietami w celu uprawiania prostytucji uczestniczą zarówno obywatele z państw pochodzenia ofiar jak również Polacy, którym „opiekunowie” prostytutek przekazują regularnie określoną część zysku. Polacy nierzadko również bezpośrednio czerpią korzyści z uprawiających prostytucję kobiet, które wcześniej „odkupili” od ich „opiekunów”. Na terenie większych miast oraz w rejonie przygranicznym eksploatacja seksualna ofiar ma miejsce w agencjach towarzyskich. Widoczna jest tutaj nowa taktyka maskowania działalności - lokal stanowiący własność osoby fizycznej jest wynajmowany przez osobę, która stale w nim przebywa i jest odpowiedzialna
za funkcjonowanie agencji, a ta z kolei podpisuje umowy podnajmu ze świadczącymi usługi prostytutkami. Działalność takich agencji cechuje duża częstotliwość zmiany lokalizacji.

Polska traktowana jest jako miejsce pracy przejściowej, z którego kobiety wywożone są później do Niemiec, Holandii, Austrii, Hiszpanii i innych krajów Unii Europejskiej. Z posiadanych informacji wynika, iż za kobiety werbowane do pracy za granicą w charakterze prostytutek pośrednicy uzyskują kwoty pieniężne rzędu 500 euro za każdą osobę.

Po przybyciu do miejsca świadczenia usług seksualnych kobietom zabierane są dokumenty. Wyjście poza teren agencji towarzyskich możliwe jest jedynie w obecności osób, które pracodawca darzy zaufaniem. Po powrocie do krajów pochodzenia ofiary rzadko zgłaszają się do organów ścigania. Najczęściej spowodowane jest to zastraszaniem ofiar i poczuciem wstydu, czasem również uzależnieniem od alkoholu i narkotyków. Nie chcą też współpracować z organami ścigania kobiety, które chwilowo zostały zmuszone do powrotu do kraju pochodzenia.

Zjawisko handlu ludźmi w celu zmuszania do świadczenia usług seksualnych występuje w Polsce na terenie całego kraju, jednakże najbardziej zagrożone tego rodzaju przestępczością są tereny, na których stopa bezrobocia wzrasta lub utrzymuje się na stałym wysokim poziomie. Czynnik ten powoduje, że każda oferta atrakcyjnej i dobrze płatnej pracy, jaka pojawia się w różnego rodzaju ogłoszeniach, jest chętnie przyjmowana przez kobiety nie posiadające środków do życia. Dodatkową zachętą jest fakt, że osoba oferująca pracę nie stawia konkretnych wymogów, jak np. konieczność znajomości języka kraju, w którym praca będzie świadczona. Niejednokrotnie kobieta zdecydowane jest na podjęcie jakiejkolwiek pracy związanej z wyjazdem za granicę i podpisuje kontrakt w niezrozumiałym dla siebie języku, de facto nie wiedząc nic na temat warunków pracy, na które wyraziła zgodę. Podstawowym kryterium doboru ofiar jest wiek i atrakcyjny wygląd.

W przypadku zjawiska handlu ludźmi do pracy przymusowej z posiadanych informacji wynika, iż czynnikami najczęściej decydującymi o wyjeździe za granicę są: trudna sytuacja ekonomiczna ofiar, próba ukrycia się przed wymiarem sprawiedliwości (osoby poszukiwane) lub inne czynniki decydujące o podatności na manipulacje ze strony sprawców przestępstwa.

5.2. Inicjatywy podjęte w celu zmniejszania przestępczości handlu ludźmi

W ramach uczestnictwa w pracach wspomnianej Grupy Roboczej opracowano „Algorytm postępowania funkcjonariuszy organów ścigania w przypadku ujawnienia przestępstw handlu ludźmi”. Po dwuletnim okresie funkcjonowania, w oparciu
o nabyte doświadczenie co do jego praktycznego zastosowania oraz uwag wysuwanych przez policjantów stosujących go, wypracowano nową wersja przedmiotowego Algorytmu, która została przygotowana przez ekspertów Grupy Roboczej, poddana konsultacjom i opinii Biur KGP oraz Wojewódzkich Zespołów dw. z Handlem Ludźmi KWP/KSP, a następnie, przesłana do Biur KGP, KWP/KSP oraz Szkół Policji celem jego wdrożenia i bezpośredniego stosowania przez funkcjonariuszy. Jednocześnie zwrócono się do komendantów jednostek wojewódzkich Policji z prośbą o spowodowanie zapoznania się z Algorytmem przez wszystkich policjantów z podległych im garnizonów, jak również zapewnienia im bezpośredniego dostępu do ww. dokumentu w celu jego wykorzystania w przypadku zaistnienia przestępstwa handlu ludźmi.

Co więcej, policjanci Centralnego Zespołu uczestniczą także - w ramach ww. Grupy Roboczej - w pracach mających na celu opracowanie modelu wsparcia/ochrony dziecka ofiary handlu ludźmi oraz pracach grupy ekspertów projektu ICMPD (realizowanego przez MSWiA), dotyczącego zbierania porównywalnych danych statystycznych na temat handlu ludźmi.

W 2008 r. w ramach Centralnego Zespołu dw. z Handlem Ludźmi została opracowana „Koncepcja zwalczania handlu ludźmi w aspekcie zmuszania ofiar
do żebractwa”, którą przekazano następnie Wydziałom Kryminalnym KWP/KSP celem służbowego wykorzystania w diagnozowaniu i przeciwdziałaniu przedmiotowemu zjawisku. Dokument zawiera m.in. zalecenia dotyczące rozpoznania zjawiska żebractwa przez piony prewencji, informację nt. konieczności gromadzenia danych liczbowych dotyczących czynów z art. 58 i 104 Kodeksu Wykroczeń oraz objęcia przez wojewódzkie zespoły dw. z handlem ludźmi zainteresowaniem zjawiska zmuszania ofiar handlu ludźmi do żebractwa, w szczególności dzieci.

6. Realizacja zadań w zakresie zwalczania pedofilii i pornografii dziecięcej w Internecie

Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi WK BK KGP w 2008 roku koordynował 6 operacji wymierzonych przeciwko pedofilom oraz osobom wymieniającym się pornografią dziecięca w sieci Internet. Trzy o charakterze międzynarodowym operacje o kryptonimach: „YETI”, „SANTIAGO”, „CARROSSEL” zostały zrealizowane w oparciu o materiały otrzymane z INTERPOLU i EUROJUST. Dwie operacje o charakterze międzynarodowym o kryptonimach: „IRYS” i „SIMONE” oraz jedna ogólnokrajowa o kryptonimie „SIMONE II” zostały zrealizowane w oparciu o ustalenia dokonane przez jednostki terenowe policji - KWP w Radomiu i KWP w Katowicach.

Wyniki wspomnianych operacji przedstawiają się następująco:

Nazwa operacji i źródło uzyskania materiałów	Termin realizacji	Zatrzymani	Zarzuty	Przeszukane domy, mieszkania, firmy, kafejki internetowe	Zastosowane środki zapobiegawcze	Zabezpieczony materiał dowodowy
„YETI”, Biuro Interpolu w Londynie	06.03.08	9	5	9	5 - 3 dozory Policji, - 2 poręczenia majątkowe	11 komputerów, 3 laptopy, 9 twardych dysków, 696 płyty CD i DVD, 60 kaset VHS, 1 pendrive, 1 telefon kom., 1 aparat cyfrowy
„SANTIAGO” Eurojust w Hadze, Policja hiszpańska	16.04.08	34	7	27	7 - 5 dozorów Policji, - 2 poręczenia majątkowe)	35 komputerów 3 laptopy, 11 twardych dysków, 5 telefonów kom. około 2600 płyt CD/DVD
„IRYS” KWP Radom	27.05.08	35	7	29	4 - 3 dozory Policji, - 1 zakaz opuszczania kraju	30 komputerów, 8 laptopów, 11 twardych dysków, 4609 płyty CD/DVD, 61 dyskietek, 67 kaset VHS, 3 pendrive, 3 odtwarzacze mp3, 1 aparat cyfrowy, 3 telefony kom., 1 karta pamięci, nielegalne oprogramowanie
„CARROSSEL” Biuro Interpolu w Brazylii	11.06.08	40	12	34	12 - 2 areszty tymczasowe, - 5 dozorów, 4 poręczenia majątkowe, 1 zakaz opuszczania kraju	30 komputerów, 7 laptopów, 46 twardych dysków, 3887 płyt CD/DVD, 55 dyskietek, 7 pendrive'ów, 2 karty pamięci SD, 47 kaset VHS, 4 telefony kom., 1 sztuka broni palnej nielegalne oprogramowanie, filmy i gry
„SIMONE” KWP Katowice	03.09.08	151	42	127	26 - 3 tymczasowe aresztowania, - 16 dozorów Policji, - 3 zakazy opuszczania kraju, - 4 poręczenia majątkowe	162 komputery i laptopy, 88 twardych dysków, 1 modem, 2 routery, ponad 14000 płyt CD/DVD, 117 dyskietek, ponad 50 kaset VHS, 1 odtwarzacz MP3, 1 odtwarzacz MP4, 4 pendrivy, 17 kart pamięci, 6 telefonów kom., 2 aparaty cyfrowe
„SIMONE II” KWP Katowice	14.10.08	61	11	53	8 - 5 dozorów Policji, - 2 poręczenia majątkowe, - 1 zakaz opuszczania kraju	60 komputerów i laptopów, 53 wymienne dyski twarde, ponad 5300 płyt CD/DVD, 10 pendrivów, 42 dyskietki, 2 telefony kom., 1 odtwarzacz mp4, 17 kart pamięci, ponad 100 kaset VHS, 1 karta pamięci mikro SD, 16 mini kaset 8mm, 2 karty microdrive, notebook HP 530, nielegalne oprogramowanie
Łącznie	-	330	84	279	62 (w tym 5 tymczasowych aresztowań)	349 komputerów (w tym laptopy), 218 dysków twardych, 31092 płyt CD/DVD, 324 kaset VHS, 16 mini kaset 8 mm., 275 dyskietek, 25 pendriwów, 21 telefonów kom, 4 aparaty cyfrowe 6 odtwarzaczy MP3 i MP4, 38 kart pamięci, 2 karty mircodrive, 2 rutery, 1 modem, 1 sztuka broni palnej, nielegalne oprogramowanie.

W wyniku przeprowadzonych w 2008 roku sześciu operacji przeszukano 279 domów, firm, miejsc pracy i kafejek internetowych, zatrzymano 330 osób, zarzuty głównie o rozpowszechnianie (art. 202§3 k.k) i/lub posiadanie pornografii dziecięcej (art. 202§4a k.k) przedstawiono 84 osobom, zastosowano 62 środki zapobiegawcze, w tym m.in. 5 tymczasowych aresztowań i 37 dozorów Policji.

Rezultatem przeprowadzonych operacji było zabezpieczenie przez jednostki Policji biorące udział w operacjach: serwerów, jednostek centralnych komputerów, laptopów, dysków twardych, dużej liczby płyt CD/DVD, kaset VHS, aparatów fotograficznych, kamer, pendrivów, telefonów komórkowych, kart SIM, a także nielegalnego oprogramowania i broni.

Jednocześnie należy nadmienić, iż w stosunku do części osób zatrzymanych w trakcie realizacji przedmiotowych operacji i następnie przesłuchanych w trybie art.183 k.p.k. dalsze czynności procesowe (w tym przedstawienie zarzutów), będą zależeć od rezultatów oględzin zabezpieczonego sprzętu komputerowego (dysków twardych komputerów oraz innych nośników) przez biegłych sądowych z zakresu informatyki, pod katem ujawnienia treści pedofilskich.

Powyżej przytoczone dane nie obejmują pojedynczych realizacji, które prowadzone były w roku 2008 przez jednostki terenowe Policji.

W okresie sprawozdawczym Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi kontynuował ścisłą współpracę z Naukową i Akademicką Siecią Komputerową, która wraz z Fundacją „Dzieci Niczyje” realizuje w Polsce program „Safer Internet”, którego celem jest podniesienie świadomości społeczeństwa, w szczególności dzieci
i młodzieży, w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu. W realizowaniu tego programu, według zaleceń Komisji Europejskiej, służył „Komitet Konsultacyjny” zrzeszający przedstawicieli różnych ministerstw i instytucji, w posiedzeniach którego uczestniczyli przedstawiciele Centralnego Zespołu dw. z Handlem Ludźmi WK BK KGP.

7. Zjawisko prostytucji

Z przekazanych szacunkowych danych przez wojewódzkie komendy Policji oraz KSP wynika, że w 2008 roku w Polsce prostytucję przydrożną uprawiało 751 osób, w tym 2 kobiety poniżej 15 roku życia i 8 kobiet w przedziale wiekowym od 15 do 18 roku życia. Prostytucję w agencjach towarzyskich uprawiało 2520 osób, w tym 1 kobieta poniżej 15 roku życia, 23 kobiety w przedziale od 15 do 18 roku życia oraz 15 mężczyzn. Na 3271 osoby uprawiające prostytucję w Polsce 3237 było pełnoletnich, 3 w wieku 15-18 lat i 31 w przedziale wiekowym od 15 do 18 roku życia.

Wśród osób uprawiających prostytucję najwięcej pochodzi z następujących krajów: Polski - 2496, Ukrainy - 419, Bułgarii - 212 i Białorusi - 119. W przypadku cudzoziemek obserwowana jest tendencja uprawiania prostytucji przydrożnej przez 191 Bułgarek, a prostytucji w agencjach towarzyskich przez 401 Ukrainki i 112 Białorusinek.

Liczbę osób uprawiających prostytucję, wg podziału ze względu na miejsce, wiek, płeć i narodowość przedstawia poniższa tabela:

Obywatelstwo	„Prostytucja przydrożna”						Prostytucja w agencjach towarzyskich i innych miejscach (np. salonach masażu, mieszkaniach prywatnych, hotelach itd.)						Łącznie
		Wiek						Wiek
		do 15 lat		15 - 18 lat		powyżej 18 lat		do 15 lat		15 - 18 lat		powyżej 18 lat
		K	M	K	M	K	M	K	M	K	M	K	M
Polskie	2		7		517	3	1		23		1928	15	2496
Białoruskie					7						112		119
Litewskie					1						3		4
Ukraińskie					18						401		419
Bułgarskie			1		190						21		212
Rosyjskie											12		12
Czeskie					1								1
Rumuńskie					4						1		5
Mongolskie											1		1
Kazachskie											2		2
RAZEM	2	-	8	-	738	3	1	-	23	-	2481	15	3271
ŁĄCZNIE	751						2520

Ponadto z przesłanych danych wynika, że w drugiej połowie 2008 roku liczba agencji towarzyskich działających na terenie kraju wyniosła w sumie 530. Dla porównania podaję, że w analogicznym okresie roku 2007 liczba agencji towarzyskich działających na terenie kraju wynosiła 610.

8. Dane z Systemu Statystyki Przestępstw Kryminalnych TEMIDA

8.1. Art. 253 § 1-2 k. k.

W sprawach handlu ludźmi i organizowaniu nielegalnej adopcji dzieci wszczęto 21 postępowań przygotowawczych. Zakończono również 21 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 60 nowych przestępstw, wykryto 59. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 98,3%. W trakcie postępowań skierowano 59 wniosków o sporządzenie aktu oskarżenia. Sprawcami przestępstw było 17 osób dorosłych, z czego 14 mężczyzn i 3 kobiety, w tym czterech cudzoziemców. Ustalono 62 osoby pokrzywdzone w wyniku procederu handlu ludźmi, w tym
14 cudzoziemców.

Opisane dane przedstawiają poniższe tabele:

1. Art. 253 § 1 k.k. - Handel Ludźmi

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	5	5	44	42	95,5	42
2005	6	14	19	17	89,5	17
2006	12	13	18	15	83,3	14
2007	15	15	22	23	100	21
2008	18	18	60	59	98,3	59

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	44	21	2	19	-
2005	19	9	2	7	-
2006	18	9	4	5	3
2007	22	23	7	16	4
2008	60	17	3	14	4

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	35	3	3
2005	17	12	-
2006	16	-	-
2007	859	-	-
2008	62	14	-

2. Art. 253 § 2 k.k. - Handel Ludźmi (nielegalna adopcja)

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	-	-	-	-	-	-
2005	-	-	1	1	100	1
2006	1	2	-	-	-	-
2007	1	1	-	-	-	-
2008	3	3	-	-	-	-

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	-	-	-	-	-
2005	1	1	-	1	-
2006	-	-	-	-	-
2007	-	-	-	-	-
2008	-	-	-	-	-

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	-	-	-
2005	-	-	-
2006	-	-	-
2007	-	-	-
2008	-	-	-

8.2. Art. 8 przepisów wprowadzających k. k. - niewolnictwo

W sprawie oddania innej osoby w stan niewolnictwa, albo uprawiania handlu niewolnikami stwierdzono 3 przestępstwa. Również 3 przestępstwa zostały wykryte. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 100%.

Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2005	-	-	-	-	-	-
2006	1	1	1	-	-	-
2007	1	-	-	-	-	-
2008	-	1	3	3	100	-

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2005	-	-	-	-	-
2006	1	-	-	-	-
2007	-	-	-	-	-
2008	3	-	-	-	-

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2005	-	-	-
2006	-	-	-
2007	-	-	-
2008	-	-	-

8.3. Art. 203 k. k. - doprowadzanie do uprawiania prostytucji

W sprawach zmuszania do uprawiania prostytucji wszczęto 19 postępowań przygotowawczych. Zakończono 23 postępowania. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 35 nowych przestępstw, wykryto 34 przestępstwa. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 97,1%. W wyniku prowadzonych postępowań wniesiono
34 wnioski o sporządzenie aktu oskarżenia. Wśród liczby 23 podejrzanych odnotowano 19 mężczyzn i 4 kobiety, w tym 6 cudzoziemców. Pokrzywdzonymi
w wyniku zmuszania do uprawiania prostytucji okazało się 26 osób narodowości polskiej oraz 2 osoby legitymujące się innym niż polski dokumentem tożsamości.

Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	40	37	46	43	93,5	43
2005	34	38	35	32	91,4	32
2006	33	33	42	42	100	41
2007	28	32	55	51	92,7	43
2008	19	23	35	34	97,1	34

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	46	29	5	24	7
2005	35	17	3	14	4
2006	42	31	6	25	2
2007	55	26	11	15	1
2008	35	23	4	19	6

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	47	2	5
2005	34	-	5
2006	44	4	2
2007	38	-	11
2008	28	2	-

8.4. Art. 204 § 1-2 k. k. - czerpanie korzyści majątkowej z uprawiania
prostytucji

W sprawach z przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
85 postępowań przygotowawczych. Zakończono 128 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 214 przestępstw, wykryto natomiast 215. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 98,6%. Sprawcami przestępstw było 138 osób, z czego 97 mężczyzn i 41 kobiet, w tym dwóch obcokrajowców. W wyniku postępowań skierowano 211 wniosków o sporządzenie aktu oskarżenia.

Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	101	150	376	368	97,6	367
2005	100	180	422	412	97,6	395
2006	99	124	205	202	98,1	201
2007	65	112	271	268	98,5	266
2008	85	128	214	215	98,6	211

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	376	186	44	142	19
2005	422	196	52	144	15
2006	205	104	31	73	5
2007	271	122	39	83	3
2008	214	138	41	97	2

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	-	-	-
2005	-	-	-
2006	-	-	-
2007	-	-	-
2008	-	-	-

8.5. Art. 204 § 3 k. k. - czerpanie korzyści majątkowej z uprawiania
prostytucji przez nieletniego

W sprawach z przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
10 postępowań przygotowawczych. Zakończono 17 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 21 nowych przestępstw, wykryto również 21. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 100%. Sprawcami przestępstw było 18 osób narodowości polskiej, w tym 9 mężczyzn i 9 kobiet. W wyniku postępowań skierowano 20 wniosków o sporządzenie aktu oskarżenia. W trakcie prowadzonych postępowań ustalono 28 pokrzywdzonych osób małoletnich.

Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	13	18	43	42	97,7	42
2005	19	28	59	59	100	57
2006	14	20	29	27	93,1	23
2007	10	16	44	43	99,7	43
2008	10	17	21	21	100	20

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	43	18	5	13	-
2005	59	42	17	25	1
2006	29	27	10	17	-
2007	44	23	7	16	-
2008	21	18	9	9	-

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	67	-	55
2005	78	1	67
2006	46	-	45
2007	242	1	242
2008	28	-	28

8.6. Art. 204 § 4 k. k. - uprowadzenie w celu uprawiania prostytucji
za granicą

W sprawach z przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
6 postępowań przygotowawczych. Zakończono 8 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 3 nowe przestępstwa, wykryto natomiast 2. Sprawcami okazało się 3 mężczyzn i jedna kobieta, w tym dwie osoby obywatelstwa innego niż polskie. W wyniku postępowań skierowano 2 wnioski o sporządzenie aktu oskarżenia. Ustalono 4 dorosłe osoby pokrzywdzone w wyniku zwabienia lub uprowadzenia osoby w celu uprawiania prostytucji za granicą.

Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	9	8	6	6	100	6
2005	9	12	3	2	66,7	2
2006	7	7	3	3	100	3
2007	6	5	1	1	100	1
2008	6	8	3	2	66,7	2

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	6	4	2	2	-
2005	3	1	1	-	-
2006	3	2	-	2	-
2007	1	2	-	2	-
2008	3	4	1	3	2

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	9	-	-
2005	5	-	-
2006	2	-	-
2007	1	-	-
2008	4	-	-

• 8.7. Art. 200 § 1 i 2 k.k. - obcowanie płciowe z małoletnim poniżej 15 roku życia

W sprawach z przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
1994 postępowania przygotowawcze. Zakończono 2229 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono nowych 1683 przestępstw, przy czym wykryto 1528. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 90,6%. Sprawcami przestępstw okazało się 1082 osoby, w tym 1062 mężczyzn i 20 kobiet. Wśród sprawców odnotowano 5 osób obywatelstwa innego niż polskie. W wyniku postępowań skierowano 1144 wniosków
o sporządzenie aktu oskarżenia. W trakcie prowadzonych postępowań ustalono 5635 pokrzywdzonych osób małoletnich. Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	1884	2036	1904	1766	92,5	1472
2005	1884	2071	1697	1572	92,1	1194
2006	1993	2084	1687	1573	92,9	1213
2007	2029	2361	1882	1730	91,2	1196
2008	1944	2229	1683	1528	90,6	1144

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	1904	1052	12	1040	10
2005	1697	1053	14	1039	5
2006	1687	1101	23	1078	5
2007	1882	1148	23	1125	1
2008	1683	1082	20	1062	5

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	2098	2	2080
2005	1811	-	1799
2006	4064	-	4053
2007	8151	-	8151
2008	5635	-	5635

8.8. Art. 202 § 1 k.k. - publiczne prezentowanie treści pornograficznych

W sprawach z przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
87 postępowań przygotowawczych. Zakończono 98 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 48 nowych przestępstw, przy czym wykryto 34. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 69,4%. Sprawcami przestępstw okazało się
28 osób, w tym 24 mężczyzn i 4 kobiety. W wyniku postępowań skierowano 12 wniosków o sporządzenie aktu oskarżenia. W trakcie prowadzonych postępowań ustalono 31 pokrzywdzonych osób dorosłych. Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	37	40	20	17	85,0	10
2005	62	67	25	16	64,0	11
2006	63	61	31	16	51,6	10
2007	66	76	46	28	60,9	7
2008	87	98	48	34	69,4	12

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	20	14	-	14	-
2005	25	9	-	9	-
2006	31	11	-	11	-
2007	46	19	3	16	-
2008	48	28	4	24	-

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	17	-	-
2005	27	-	-
2006	24	-	-
2007	29	-	-
2008	31	-	-

8.9. Art. 202 § 2 k.k. - prezentowanie, rozpowszechnianie i udostępnianie treści pornograficznych małoletniemu poniżej 15 roku życia

W sprawach z zakresu przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
138 postępowań przygotowawczych. Zakończono 176 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 235 nowych przestępstw, przy czym wykryto 214. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 90,7%. Sprawcami przestępstw okazało się 90 osób, w tym 4 kobiety. W wyniku postępowań skierowano 100 wniosków
o sporządzenie aktu oskarżenia. W trakcie prowadzonych postępowań ustalono 786 pokrzywdzonych osób małoletnich. Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	79	71	128	121	94,5	105
2005	73	89	158	138	87,3	109
2006	93	93	209	201	96,2	106
2007	104	152	242	230	95,0	99
2008	138	176	235	214	90,7	100

• Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	128	43	8	35	-
2005	158	25	2	23	1
2006	209	54	7	47	1
2007	242	91	10	81	-
2008	235	90	4	86	-

• Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	137	-	111
2005	192	-	159
2006	658	-	657
2007	1006	-	1006
2008	786		786

8.10. Art. 202 § 3 k.k. - produkowanie, utrwalanie, rozpowszechnianie
lub publiczne prezentowanie treści pornograficznych z udziałem
małoletniego

W sprawach z zakresu przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
268 postępowań przygotowawczych. Zakończono 294 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 581 nowych przestępstw, przy czym wykryto 516. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 88,7%. Sprawcami przestępstw okazało się 138 osób, w tym 127 mężczyzn i 11 kobiet. W wyniku postępowań skierowano 141 wniosków o sporządzenie aktu oskarżenia. W trakcie prowadzonych postępowań ustalono 122 osoby pokrzywdzone, w tym 83 osoby małoletnie. Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	18	13	19	18	94,7	16
2005	112	93	83	68	81,9	64
2006	136	143	123	97	78,9	74
2007	197	199	187	154	82,4	107
2008	268	294	581	516	88,7	141

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	19	14	2	12	-
2005	83	58	2	56	-
2006	123	72	2	70	1
2007	187	108	8	100	2
2008	581	138	11	127	1

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	3	-	3
2005	27	-	2
2006	38	-	17
2007	72	-	24
2008	122	-	83

8.11. Art. 202 § 4 i 4a k.k. - utrwalanie, sprowadzanie i przechowywanie
treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej lat 15

W sprawach z zakresu przedmiotowego artykułu kodeksu karnego wszczęto
229 postępowań przygotowawczych. Zakończono 325 postępowań. W okresie sprawozdawczym stwierdzono 345 nowych przestępstw, przy czym wykryto 315. Wskaźnik wykrywalności wyniósł 91,0%. Sprawcami przestępstw okazało się 180 osób, w tym 178 mężczyzn i 2 kobiety. W wyniku postępowań skierowano 292 wniosków o sporządzenie aktu oskarżenia. W trakcie prowadzonych postępowań ustalono 91 osoby pokrzywdzone, w tym 44 osoby małoletnie.

Opisane dane przedstawia poniższa tabela:

Liczba postępowań

	Postępowania Wszczęte	Postępowania Zakończone	Przestępstwa Stwierdzone	Przestępstwa Wykryte	Wskaźnik Wykrywalności %	Wnioski o objęcie aktem oskarżenia
2004	14	12	11	11	100	8
2005	71	83	100	91	91,0	87
2006	128	150	356	340	95,5	327
2007	222	215	222	206	92,8	178
2008	229	325	345	315	91,0	292

Sprawcy

	Przestępstwa Stwierdzone	Osoby Podejrzane			Sprawcy Cudzoziemcy
				Ogółem		Kobiety	Mężczyźni
2004	11	7	-	7	-
2005	100	40	2	38	1
2006	356	91	-	91	1
2007	222	132	4	128	-
2008	345	180	2	178	1

Pokrzywdzeni

	Pokrzywdzeni
		Ogółem	W tym cudzoziemcy	W tym małoletni
2004	43	-	43
2005	128	-	120
2006	80	-	49
2007	81	-	31
2008	91	-	44

WNIOSKI:

1. W roku 2008 odnotowano znaczny wzrost liczby przestępstw stwierdzonych
   z art. 253 § 1 k.k., tj. przestępstw handlu ludźmi, która wyniosła 60 (2007 - 22, 2006 - 18, 2005 - 19). Odnotowano również wzrost przestępstw wykrytych
   i liczby wniosków o objęcie aktem oskarżenia w przedmiotowej kategorii.

2. W roku 2008 liczba osób uprawiających prostytucję w Polsce utrzymała się na podobnym poziomie jak w roku poprzednim i wyniosła odpowiednio: 3271
   w 2008 roku i 3278 w 2007 roku.

3. W roku 2008 odnotowano mniejszą liczbę agencji towarzyskich działających na terenie kraju niż w roku poprzednim. W okresie sprawozdawczym działało w Polsce 530 agencji towarzyskich (w roku 2007 - 610).

4. Znaczącym sukcesem współpracy międzynarodowej polskiej Policji było przystąpienie w kwietniu 2008 r. - jako pełnoprawny członek - do Analitycznego Pliku Roboczego Europolu - AWF (Analitycal Work File) „Phoenix”, który dotyczy problematyki handlu ludźmi.

5. W 2008 roku Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi WK BK KGP koordynował przeprowadzenie 6 ogólnokrajowych operacji wymierzonych
   w proceder rozpowszechniania pornografii dziecięcej w Internecie. Rezultatem operacji było zatrzymanie 330 osób oraz przedstawienie zarzutów
   o rozpowszechnianie (art. 202 § 3 k.k) i posiadanie pornografii dziecięcej (art. 202 § 4a k.k) 84 osobom. Zastosowano 62 środki zapobiegawcze, w tym m.in. 5 tymczasowych aresztowań i 37 dozorów Policji.

6. W roku 2008 odnotowano znaczny wzrost liczby przestępstw stwierdzonych
   z art. 202 § 3 k.k., tj. przestępstw związanych z produkowaniem, utrwalaniem
   i rozpowszechnianiem treści pornograficznych z udziałem małoletniego, która wyniosła 581. Dla zobrazowania znacznego wzrostu liczby tych przestępstw podaję, że w poprzednich latach liczba przestępstw wynosiła odpowiednio: 2007 - 187, 2006 - 123, 2005 - 83. Na tak wysoką liczbę przedmiotowych zdarzeń wpłynęło niewątpliwie przeprowadzenie 6 operacji o ogólnokrajowym charakterze wymierzonych przeciwko pedofilom. Jednocześnie odnotowano wzrost liczby postępowań zakończonych, postępowań wykrytych oraz liczby wniosków o objęcie aktem oskarżenia.

7. Z tego samego powodu co wyżej, w roku 2008, z zakresu art. 202 § 4 i 4a k.k., tj. utrwalanie, produkowanie i przechowywanie treści pornograficznych
   z udziałem małoletniego poniżej 15 roku życia odnotowano również tendencję zwyżkową. W okresie sprawozdawczym odnotowano 345 przestępstw stwierdzonych, w porównaniu np. do 222 w 2007 r. Jednocześnie odnotowano wzrost liczby postępowań zakończonych, postępowań wykrytych oraz liczby wniosków o objęcie aktem oskarżenia.

8. Znamiennym jest fakt, że w 2008 roku Centralny Zespół dw. z Handlem Ludźmi WK BK KGP, w ramach operacji o kryptonimie „IRYS” przesłał do 20 krajów, za pośrednictwem Interpol-u, materiały dotyczące ustaleń 518 użytkowników sieci Internet rozpowszechniających treści pedofilskie w sieci oraz w ramach operacji o kryptonimie „SIMONE” do 16 państw materiały dotyczące 7140 takich użytkowników Internetu.

Opracowano:

w Centralnym Zespole

do walki z Handlem Ludźmi

WK BK KGP.

23

---