ADX
Wskaźnik ten jest najczęściej używany z liniami DMI. Jego zadaniem jest pomiar wielkości i siły trendu, jednak bez wskazania jego kierunku. Rosnące wartości wskaźnika informują o wzroście siły dominującego trendu. Spadek wskaźnika mówi o słabnięciu trendu sugerując jego bliskie przełamanie. Wskaźnik może też być wykorzystany do rozróżnienia trendów wertykalnych i horyzontalnych. Wygładzoną odmianą jest ADXR.
DIRECTIONAL MOVEMENT INDEX (DMI) - INDEKS RUCHU KIERUNKOWEGO
Zadaniem wskaźnika jest ustalenie czy notowania znajdują się w trendzie i ustalenie jego charakteru. Służą temu podstawowe dwie linie DMI+ (linia popytu) i DMI- (linia podaży). Podstawowym sygnałem jest przecięcie linii. Przejście DMI+ ponad DMI- jest sygnałem kupna, odwrotne przecięcie jest sygnałem sprzedaży. Dla ważności sygnałów istotne jest aby w kolejnym dniu po przecięciu dla sygnału kupna maksimum było wyższe od maksimum dnia poprzedniego, dla sygnału sprzedaży minimum niższe od minimum dnia poprzedniego. Czasem wartościowe wskazania daje poszukiwanie dywergencji na linii popytu. Wskaźnik DMI powszechnie wykorzystywany jest z ADX (pomiar siły trendu).
ACCUMULATION/DISTRIBUTION - WSKAŹNIK AKUMULACJI / DYSTRYBUCJI
W prostym założeniu wskaźnik informuje czy zmianom cen towarzyszą zwiększone ruchy akumulacyjne czy dystrybucyjne. Oparty jest na twierdzeniu, że każdy ruch wzmacnia zmiana obrotów. Jeżeli kurs rośnie i równolegle przyrastają obroty wówczas jest to zwiększona akumulacja (wskaźnik rośnie), odwrotna sytuacja następuje w przypadku spadku notowań. Wzrost obrotów na zniżce odbierany jest jako zwiększona dystrybucja (wskaźnik spada). Podstawowa analiza zakłada więc obserwację kierunku ruchu wskaźnika oraz wyszukiwania dywergencji.
AVERAGE TRUE RANGE (ATR) - ŚREDNIA RZECZYWISTEGO ZASIĘGU
Jest to wskaźnik mierzący zmienność cen. Niskie wartości wskaźnika obecne są w okresach konsolidacji jaka towarzyszy kształtowaniu szczytów np. niektórych formacji cenowych lub bezpośrednio po okresach stabilizacji. Wysokie wartości wskaźnika często towarzyszą kształtowaniu lokalnych minimów poprzedzonych gwałtownymi spadkami. Wskaźnik jest też wykorzystywany do ustalania poziomów dla zleceń z limitem aktywacji (stop).
ATR = SK (MaxL (H - L; C[-1] - H; C [-1] - L); n)
COMMONDITY CHANEL INDEX (CCI) - INDEKS KANAŁU TOWARU
Podstawowa interpretacja wskaźnika zakłada poszukiwanie dywergencji. Dodatkowo jak klasyczny oscylator wskaźnik stosuje się do sygnalizowania stanów wykupienia i wyprzedania rynku. Wysokie wartości wskaźnika (ponad 100) sugerują nadmiernie wysokie ceny, odwrotnie sytuacja wygląda przy niskich poziomach CCI (poniżej -100). Wraz z wskaźnikiem stosuje się też średnią z CCI, której oddolne lub odgórne przebicie przez sam wskaźnik wzmacnia sygnały kupna lub sprzedaży.
DEMAND INDEX - INDEKS POPYTU
Budowa wskaźnika łączy w sobie dane odnośnie kursu i wolumenu (21 linii wzorów). Podstawowe sygnały płyną od strony analizy rozbieżności, które zapowiadają osłabienie dotychczasowej tendencji. Długoterminowe rozbieżności sygnalizują istotne ekstrema. Pod uwagę brane też jest przebijanie poziomu równowagi, co jest sygnałem zmiany trendu. Często po osiągnięciu nowego maksimum przez indeks, również ceny odnotowują nowe maksimum.
EASE OF MOVEMENT - SWOBODA RUCHU
Wskaźnik mierzy zależność zmiany ceny i obrotów. Pokazuje tzw. łatwość ruchu, czyli jaki poziom obrotów jest wystarczający do spowodowania zmiany ceny. Wysokie wartości wskaźnika informują, że ruch wzrostowy odbywa się przy relatywnie niskich obrotach. Bardzo niskie wartości analogicznie odnoszą się do ruchów spadkowych. Podstawowe sygnały płyną z przebicia poziomu równowagi. Oddolne traktowane jest jako sygnał kupna, odgórne jako sygnał sprzedaży.
VOLUME RATE OF CHANGE
Wskaźnik jest odmianą klasycznego ROC cenowego, z tym że oparty jest na wolumenie. Mierzy tempo zmiany obrotów. Głównym założeniem wskaźnika jest fakt, że punktom zwrotnym lub przełamaniom poprzedzającym duży ruch, towarzyszy gwałtowny skok obrotów. Stąd gwałtowny przyrost wskaźnika towarzyszący np. wyłamaniu z jakiejś formacji jest sygnałem potwierdzającym trwałość wyłamania.
CHAIKIN OSCILLATOR - OSCYLATOR CHAIKIN'A
Wskaźnik oparty na różnicy średnich z wskaźnika Akumulacji Dystrybucji. Tym samym wzrost wskaźnika w trendzie wzrostowym potwierdza siłę zwyżki, jego spadek informuje o spadku akumulacji. W trendzie spadkowym spadek wskaźnika potwierdza zwiększoną dystrybucję, jego wzrost sugeruje wyczerpywanie się podaży. Podstawowa analiza zakłada również poszukiwanie dywergencji oraz sygnałów związanych z przebijaniem poziomu równowagi.
VOLATILITY CHAIKIN'S - WSKAŹNIK ZMIENNOŚCI CHAIKINA
Konstrukcja wskaźnika oparta jest na różnicy pomiędzy cenami minimalnymi i maksymalnymi w badanym okresie. Jedna z metod interpretacji zakłada, że szczytom giełdowej koniunktury towarzyszu wysoka amplituda wahań (wysokie wartości wskaźnika). Osiąganie dna sygnalizują niskie wartości wskaźnika, w związku z malejącym zakresem wahań. Chaikin stosuje zupełnie odmienną interpretację. Wysokie wahania towarzyszą panicznej wyprzedaży w krótkim czasie, czyli poprzedzają dno rynkowe. Natomiast w dłuższym okresie spadek wskaźnika jest sygnałem zbliżającego się szczytu.
DETREND PRICE OSCILLATOR (DPO) - BEZTRENDOWY OSCYLATOR CENOWY
Podstawowym celem wskaźnika jest pomoc w poszukiwaniu krótkoterminowych cykli cenowych, które z kolei są pomocne w namierzeniu lokalnych punktów zwrotnych. Główną funkcją wskaźnika jest więc wyeliminowanie trendu. Dodatkowo wskaźnik może być stosowany jako miernik wykupienia/wyprzedania.
DPO = C - SK (C; n)[- (n/2) +1]
VOLUME OSCILLATOR - OSCYLATOR WOLUMENOWY
Jest to wskaźnik momentum ze średnich opartych na wolumenie. Interpretacja wskaźnika oparta jest na tym samym założeniu co analiza wolumenu. Oznacza to, że pożądanym zachowaniem jest wzrost wskaźnika na trendach wzrostowych i jego spadek w momencie zniżki notowań. Spadek obrotów przy zwyżce cen oraz ich wzrost w trendzie spadkowym identyfikowany jest jako słabość rynku.
HERRICK PAYOFF INDEX (HPI) - INDEKS SPŁATY HERRICKA
Zadaniem wskaźnika jest pomiar dopływu i odpływu kapitału z rynku kontraktów terminowych. Jest to jeden z nielicznych wskaźników biorący pod uwagę liczbę otwartych kontraktów, tak więc jest wskaźnik wyłącznie do stosowania względem rynku terminowego. Dodatnie wartości sygnalizują napływ kapitału na rynek kontraktów. Wartości ujemne sugerują odpływ kapitału z rynku. Podstawowa analiza zakłada poszukiwanie rozbieżności względem kursu. Pod uwagę można też brać kierunek przebicia poziomu równowagi.
MASS INDEX - INDEKS MASY
Wskaźnik jest pomocny w identyfikacji punktów zwrotnych, poprzez mierzenie odległości pomiędzy cenami maksymalnymi a minimalnymi. Według autora zmiana kierunku trendu następuje w momencie zaobserwowania tzw. wybrzuszenia zwrotnego, czyli wejścia wskaźnika ponad poziom 27 i następnie spadku poniżej 26,5. Wskaźnik nie identyfikuje jednak kierunku trendu, ustala jedynie punkt zwrotny. W określeniu czy jest to sygnał kupna czy sprzedaży autor zaleca stosowanie 9- dniowej ekspotencjalnej średniej na wykresie notowań.
MOMENTUM
Jest to podstawowy wskaźnik impetu mierzący wielkość zmiany ceny w zadanym okresie. Kierunek notowań powinien być potwierdzony analogiczną tendencją wskaźnika. Jeżeli wskaźnik osiąga nowe minimum i zaczyna rosnąć jest to wstępny sygnał kupna, osiągnięcie nowego szczytu i następujący po nim spadek jest wstępnym sygnałem sprzedaży. Dla potrzeb systemów transakcyjnych jako sygnał wykorzystywane też jest przebijanie poziomu równowagi. Również istotne od strony przebiegu wskaźnika jest poszukiwanie dywergencji. Możliwe jest także kreślenie linii trendu, których przebicie traktowane jest jako sygnał zmiany tendencji oraz poszukiwanie formacji. Momentum jest uproszczoną wersją ROC.
Momentum = C-C[-n]
MONEY FLOW INDEX (MFI) - INDEKS PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
Jest to oscylator mierzący wielkość strumieni pieniężnych dopływających i wychodzących z rynku. W konstrukcji jest to wskaźnik zbliżony do RSI, przy czym oprócz zmian ceny bierze pod uwagę wolumen. Sesjom wzrostowym towarzyszy pozytywny przepływ środków pieniężnych, sesjom spadkowym negatywny. Wskaźnik jest wykorzystywany jako miernik stanów wykupienia i wyprzedania rynku. Wartości oscylatora powyżej 80 pkt. sugerują bliskie maksimum rynkowe, poniżej 20 pkt. jest to stan wyprzedania rynku i w związku z tym zbliżające się minimum. Dodatkowo zalecane jest poszukiwanie dywergencji w wymienionych wyżej strefach.
NEGATIVE VOLUME INDEX (NVI) - INDEKS WOLUMENU NEGATYWNEGO
W swojej konstrukcji indeks zakłada obejmuje notowania, w których wolumen jest mniejszy względem poprzedniej sesji. Według autorów wyrafinowani inwestorzy zajmują na rynku pozycje w momentach kiedy obroty spadaj, tak by nie robić zbędnego rozgłosu. W dniach kiedy obroty zaczynają wyraźnie rosnąć do gry włączają się mniejsi, gorzej doinformowani inwestorzy. Ponieważ obroty spadają głównie na sesjach spadkowych przebieg wskaźnika charakteryzuje trend malejący. Wzrost wskaźnika może więc być właściwym sygnałem do zwyżki, chociaż szczegółowe zalecenia mówią o sygnale płynącym z przebicia przez wskaźnik swojej rocznej średniej.
POSITIVE VOLUME INDEX (PVI) - INDEKS WOLUMENU POZYTYWNEGO
W swojej konstrukcji indeks zakłada obejmuje notowania, w których wolumen jest większy względem poprzedniej sesji. Według autorów wzrost obrotów jest sygnałem, że do gry włączają się mniejsi, gorzej doinformowani inwestorzy. Ponieważ obroty rosną głównie na sesjach wzrostowych przebieg wskaźnika zachowuje głównie trend wzrostowy. Mimo że jest to wskaźnik odwrotny do NVI jego wzrost również sugeruje podtrzymanie zwyżki na rynku. Spadek wskaźnika jest natomiast wstępną zapowiedzią osłabienia notowań. Zaleca się stosowanie wskaźnika razem z NVI.
ON BALANCE VOLUME (OBV) - RÓWNOWAGA WOLUMENU
Konstrukcja wskaźnika opiera się na słusznym założeniu że sesjom wzrostowym towarzyszy akumulacja, sesjom spadkowym dystrybucja. Spadek akumulacji, czyli zmniejszenie obrotów na zwyżce jest często sygnałem wyczerpywania potencjału wzrostowego. Podobnie rzecz się ma dla tendencji zniżkowej. Spadek obrotów jest sygnałem malejącej dystrybucji co oznacza zbliżający się dołek i lokalny odwrót w górę. Jest to wskaźnik kumulacyjny, przy sesjach wzrostowych wolumen jest dodawany, dla sesji spadkowych wolumen jest odejmowany. Jest to wskaźnik wyprzedzający, zmiana kierunku ruchu wskaźnika powinna poprzedzać ruch ceny. Cennym narzędziem dla OBV są linie trendu oraz poszukiwanie dywergencji. Zmodyfikowaną i ulepszoną wersją OBV jest Accumulation/Distribution.
OBV=
Jeżeli C > C [-1] to OBV = OBV [-1] + V
Jeżeli C < C [-1] to OBV = OBV [-1] - V
Jeżeli C = C [-1] to OBV = OBV [-1]
PRICE AND VOLUME TREND
Wskaźnik w konstrukcji zbliżony do OBV, obrazuje dopływ i odpływ kapitału na rynek. Przy czym tutaj o wielkości dodawanego lub odejmowanego wolumenu decyduje wielkość procentowej zmiany ceny w porównaniu z poprzednią sesją. Podstawowa analiza zakłada obserwację trendu wskaźnika. Jego osłabienie w ogólnym trendzie wzrostowym jest sygnałem bliskiego spadku notowań i odwrotnie malejąca dynamika spadku wskaźnika w trendzie zniżkowym jest sygnałem wyczerpywania potencjału spadkowego notowań. Zalecane jest jeszcze poszukiwanie dywergencji.
PRICE OSCILATOR - OSCYLATOR CENOWY
W swojej konstrukcji wskaźnik jest bardzo zbliżony do MACD, z tą różnicą że różnica średnich wyrażona jest w ujęciu procentowym, a nie punktowym. Podstawowa analiza zakłada generowanie sygnałów w momencie przebijania przez wskaźnik poziomu równowagi. Oddolne traktowane jest jako sygnał kupna, odgórne jako sygnał sprzedaży. Podobnie jak w przypadku MACD arbitralnie można ustalić poziomy wykupienia - wyprzedania oraz szukać dywergencji.
RELATIVE STRENGTH INDEX (RSI) - INDEKS SIŁY WZGLĘDNEJ
Jest to jeden z najpopularniejszych i najczęściej używanych oscylatorów. Nie jest to jednak, jak wskazuje nazwa, typowy miernik siły względnej. Jak klasyczny oscylator zyskuje wartości w przedziale 0 -100. Podstawowa analiza zakłada poszukiwanie dywergencji względem wykresu cenowego. RSI jest również miernikiem stanów wykupienia / wyprzedania rynku. Wartości powyżej 70 pkt., są odbierane jako wykupienie rynku, poniżej 30 pkt. jako wyprzedanie rynku. Należy ze sobą wiązać sygnalizowane skrajne stany rynku z pojawiającymi się dywergencjami. Dodatkowo wskaźnik może być poddawany klasycznym technikom analitycznych, jak kreślenie linii trendów, poszukiwaniu formacji cenowych oraz sygnały płynące z ich przebicia.
PARABOLIC SAR - STOP AND REVERSAL PARABOLICZNY
Wskaźnik wykorzystywany jest przede wszystkim do określenia poziomów zamykania pozycji. Długie pozycje należy zamykać w momencie zejścia notowań poniżej wykresu Parabolic. Sygnałem zamknięcia krótkich pozycji jest wejście notowań powyżej przebiegu wskaźnika. Po przebiciu wskaźnik bez względu na zmianę ceny porusza się w kierunku adekwatnym do przebicia, pod uwagę brana jest tylko bezwzględna zmiana ceny. Dopiero w momencie przebicia podejmuje ruch przeciwny.
TRIX
Jest to jednookresowe momentum z potrójnie wygładzonej ekspotencjalnie średniej kursu. Potrójne wygładzenie powinno wyeliminować cykle trwające krócej niż długość wybranego we wskaźniku przedziału czasowego. Podstawowe sygnały płyną ze zmiany kierunku wskaźnika. Jeżeli zaczyna rosnąć jest to sygnał kupna, sprzedaż sygnalizowana jest w momencie spadku wskaźnika. Warto także szukać dywergencji względem kursu. Można też nałożyć linię sygnalną (średnia ze wskaźnika), której odpowiednie przebicie będzie stanowić sygnał.
VERTICAL HORIZONTAL FILTER (VHF) - FILTR WERTYKALNO HORYZONTALNY
Podstawowym zadaniem wskaźnika jest zdefiniowanie czy trend jest wertykalny czy horyzontalny. Nie badany jest kierunek trendu. Rozróżnienie tych stanów jest szczególnie ważne przy konstruowaniu systemów transakcyjnych. Niskie wartości wskaźnika informują o trendzie bocznym, podczas gdy rosnące wartości wskazują na kształtowanie trendu wertykalnego. Względnie wysokie wartości mogą też być sygnałem na lokalne wyczerpanie siły trendu.
WILLIAMS ACCUMULATION/DISTRIBUTION - AKUMULACJA / DYSTRYBUCJA WILLIAMSA
Podobnie jak inne wskaźniki wolumenowe, podobnie ten ma za zadanie zdefiniowanie czy rynek jest zdominowany przez kupujących, czyli znajduje się w fazie akumulacji, czy jest zdominowany przez sprzedających czyli znajduje się w fazie dystrybucji. Podstawowa analiza zakłada poszukiwanie dywergencji. Można też się posłużyć kierunkiem ruchu wskaźnika dla określenia stanu rynku.
Jeżeli C > C [-1] to A/D = C - (MinL (C [-1]; L)
Jeżeli C < C [-1] to A/D = C - (MaxL (C [-1]; H)
Jeżeli C = C [-1] to A/D = 0
A/D Williamsa = A/D + A/D Williamsa [-1]
GENEZA ICHIMOKU
Technika Ichimoku wynaleziona jeszcze przed II Wojną Światową przez tokijskiego dziennikarza Ichimoku Sanjin (prawdziwe nazwisko Goichi Hosoda), zdobywa coraz większą popularność na współczesnym rynku finansowym. Znajduje ona zastosowanie praktycznie na wszystkich rynkach finansowych: od akcji, poprzez obligacje, waluty, indeksy, opcje aż po towary (commodities). Samo słowo Ichimoku oznacza "jedno spojrzenie", a rysunek stworzony przy zastosowaniu tej techniki zwany: Ichimoku kinkuo-hyou można przetłumaczyć jako "jedno spojrzenie na wykres ceny równowagi" lub też "ujęcie panoramiczne".
Konstrukcja wykresu
Typowy wykres Ichimoku składa się z:
Linii standardowej - SL
Linii zwrotu - TL
Linii opóźnianej - DL
Pierwszej linii zakresu - 1S
Drugiej linii zakresu - 2S
Poszczególne linie otrzymujemy jako:
w okresie 26 sesji (łącznie z ceną dzisiejszą)
w okresie 9 dni (łącznie z ceną dzisiejszą)
gdzie:
HH - najwyższa wartość cen akcji (highest high) w danym okresie
LL - najniższa wartość cen akcji (lowest low) w danym okresie
DL - cena zamknięcia (C - close) za 25 sesji od dzisiaj
obliczana dla 26 sesji naprzód (z notowaniem dzisiejszym)
obliczana na bazie ostatnich 52 sesji dla 26 sesji naprzód (z sesją dzisiejszą)
Poszczególne liczby wykorzystywane w metodzie można zinterpretować jako:
9 - tj. półtora tygodnia - liczbie tej Japończycy przypisują szczególne znaczenie. W czasach kiedy obrót na sesji miał miejsce także w soboty - liczba 9 odpowiadała dokładnie pojęciu półtora tygodnia tj. 9 sesjom.
26 - średnia liczba sesji w miesiącu - także w ujęciu 6 sesji tygodniowo.
52 - średnia liczba sesji w dwu miesiącach - pełniąca doniosła rolę dla japońskiego cyklu w biznesie - analogicznie dla przypadku 6 sesji tygodniowo.
Z uwagi na zmianę spowodowaną skróceniem czasu pracy giełd o jeden dzień w tygodniu - można zastosować także inne liczby przy budowie metody Ichimoku.
Jak łatwo zauważyć konstrukcja wskaźnika jest zbliżona to metody dwu średnich ruchomych, przy czym kładzie ona większy nacisk na ceny najwyższe i najniższe w przeciwieństwie do cen zamknięcia, wykorzystywanych przez ten ostatni sposób. W związku z tym średnie ruchome, w interpretacji graficznej sprawiają wrażenie bardziej wygładzonych w stosunku do wskazań Ichimoku. Technika Ichimoku nie posługuje się kursem otwarcia, co stanowi pewnego rodzaju curiosum dla metod japońskich.
Metoda Ichimoku służy głównie do wykrywania trendu głównego. Na rynkach znajdujących się w trendzie horyzontalnym jej wykorzystanie staje się mocno ograniczone. Cechą charakterystyczną Ichimoku jest zastosowanie przesunięcia czasowego w tył dla linii opóźnianej i analogicznej translacji wprzód dla linii 1S i 2S.
Zasady posługiwania się metodą:
Sygnał kupna 1 - go rodzaju powstaje gdy TL przebija SL od dołu. Sygnał sprzedaży 1 - go rodzaju ma miejsce gdy: TL przecina SL od góry. Analogicznie do metody średnich ruchomych, otrzymujemy na tej podstawie identyfikację trendu głównego.
Linia opóźniona na wykresie kończy się wcześniej niż ostatnia cena zamknięcia. Należy porównać ostatni sygnał uzyskany z DL z ostatnią ceną zamknięcia C - jest to przeciwstawienie ceny dzisiejszej i ceny sprzed ok. miesiąca. Sygnał kupna 2 - go rodzaju powstaje gdy DT leży powyżej C w ostatnim okresie. W przeciwnym wypadku należy mówić o sygnale sprzedaży 2 - go rodzaju.
Przedział między liniami 1S i 2S nazywany jest niebem lub chmurą (kumo)
i reprezentuje poziomy wsparcia i oporu. Z punktu widzenia Górala patrzącego na świat z wysoka: wzrost ceny zamknięcia C nad chmurę oznacza pokonanie linii oporu a w terminologii japońskiej określane jest jako świecenie słońca
(czy też wyjście słońca zza chmury) i stanowi sygnał kupna (3 - go rodzaju). Jeśli ceny przebywają pod chmurą - mówimy, że pada deszcz
i oznacza to sprzedaż akcji (sygnał 3 - go rodzaju). Gdy zaś słońce przebywa w chmurach - trudno powiedzieć jaka pogoda ustali się w najbliższym czasie?W sytuacji, gdy otrzymujemy jednocześnie 3 niezależne sygnały kupna lub sprzedaży potwierdzony zostaje silny trend panujący na rynku. W trendzie horyzontalnym metoda Ichimoku obarczona jest stosunkowo dużym błędem - zawieranie transakcji powinno następować przy monitorowaniu technik opartych na oscylatorach.
Jedno spojrzenie na wykres Ichimoku pozwala nam ujrzeć panoramiczny obraz rynku: timing, poziomy wsparcia i oporu oraz fałszywe wybicia - a wszystko to na jednym tylko rysunku.
2
opracowanie: dr Krzysztof Borowski
Wyszukiwarka