1.

A) Prawne definicje rodziny

Aktualnie nie ma jednej ogólnej, legalnej definicji rodziny - w różnych ustawach jest ona definiowana różnie, zależnie od tego jakie skutki chciał osiągnąć ustawodawca. Najogólniej można ją zdefiniować jako grupę 2 lub więcej osób, złączonych relacją pokrewieństwa lub małżeństwa. Ustawy szczegółowe zawierają własne definicje rodziny, np.

• w ustawie o świadczeniach rodzinnych (art. 3 pkt. 16 ,, rodzina - oznacza odpowiednio następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy; do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko);

• art. 6 pkt. 14 ustawy o pomocy społecznej ,,rodzina - osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące”

B) Wspieranie rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

WSPIERANIE RODZINY - art. 2 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej def.: Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.

Chodzi tu o system pieczy nad osobą dziecka (w odróżnieniu od pieczą nad jego majątkiem i reprezentacją dziecka), przy czym funkcja wychowawcza to elementy związane z kształceniem, kształtowaniem światopoglądu, a opiekuńcza - to kwestie bytowe dziecka (jedzenie, ubranie). Tu skupiamy się na problemie opiekuńczo-wychowawczym, gdy rodzina wadliwie wykonuje te funkcje (KRO wskazuje obowiązki związane z wychowaniem: Art. 96. § 1. KRO Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Art. 100. § 1. KRO Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej. Art. 100 § 2. KRO W wypadkach, o których mowa w § 1, sąd opiekuńczy lub inne organy władzy publicznej zawiadamiają jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o potrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. Właściwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej jest obowiązana informować sąd o rodzajach udzielanej pomocy i jej rezultatach.); Na czym to polega wskazuje art. 8 ust. 1 i 3: ,,Art. 8 ust. 1. Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wójt zapewnia wsparcie, które polega w szczególności na:

1) analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;

2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;

3) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;

4) podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;

5) pomocy w integracji rodziny;

6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;

7) dążeniu do reintegracji rodziny.

3. Wspieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego.

C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Art. 12a. 1. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.

2. Dodatek przysługuje w wysokości 50,00 zł (obecnie 80 zł - §2 pkt. 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych) miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego - czyli:

- do czasu ukończenia przez dziecko:

• 18. roku życia lub

• nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia, albo

• 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności (art. 6 ust. 1);

[Art. 7. Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;

2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;

3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;

4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;

5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:

a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,

b) ojciec dziecka jest nieznany,

c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,

d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;

6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej].

Jeśli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty określonej w ustawie (zasadniczo 504,00 zł - obecnie 539 zł; gdy dziecko niepełnosprawne - 583 zł - obecnie 623 zł).

Zgodnie z art. 23 ust. 1 postępowanie jest wszczynane na wniosek małżonków, jednego z małżonków, rodziców, jednego z rodziców, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, osoby uczącej się, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej, a także osób, na których, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny.

2.

A) Prawne definicje małżeństwa

• Konstytucja: art. 18 ,,Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny”;

• KRO: Art. 1. § 1. Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński.

Zatem przesłankami konstytutywnymi zawarcia małżeństwa (jego zaistnienia) są:

1. Różnica płci nupturientów

2. Złożenie oświadczenia przed osobą do tego upoważnioną (kierownik USC, ale też właściwy duchowny, konsul lub osoba pełniąca funkcje konsula)

3. Oświadczenie jednoczesne (można przez pełnomocnika - art. 6 KRO)

4. Oświadczenie o określonej treści - rota - sposób wskazany w art. 7 §3 KRO, w przypadku małżeństwa wyznaniowego konieczne jest oświadczenie o woli wywołania skutków cywilnych (art. 1 §2)

5. Brak przeszkód wskazanych w art. 10-15 KRO (wieku, ubezwłasnowolnienia całkowitego, choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, pozostawania w związku małżeńskim, pokrewieństwa lub powinowactwa, przysposobienia)

B) System pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy

zastępczej

SYSTEM PIECZY ZASTĘPCZEJ - art. 2 ust. 2 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców. Zatem jest to sytuacja kiedy rodzina nie wykonuje swoich funkcji opiekuńczo-wychowawczych.

C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka

niepełnosprawnego

Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.

Art. 13. 1. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:

1) do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;

2) powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

2. Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:

1) 50,00 zł - obecnie 60 zł §2 pkt. 6 lit. a. rozporządzenia Rady Ministrów - na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;

2) 70,00 zł - obecnie 80 zł §2 pkt. 6 lit. b. rozporządzenia Rady Ministrów - na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

3.

A) Zasady prawne w prawie rodzinnym

1. Z. szczególnej ochrony rodziny - art. 18 i 71 Konstytucji; w KRO art. 10 §1, (zachowanie małżeństwa) 23, 27, 39, (obowiązek współdziałania dla dobra rodziny) 45 §1, 128 i n. (alimentacja i pomoc państwa), ustawa o świadczeniach rodzinnych

2. Z. dobra dziecka - władza rodzicielska, przysposobienie, opieka, ratyfikacja Konwencji o prawach dziecka, RPD

3. Trwałości małżeństwa - to też instrument ochrony rodziny jako grupy społecznej tworzącej korzystne dla dziecka środowisko życia i rozwoju - cel: stabilizacja stosunków rodzinnych

4. z. uniezależnienia osobistych stosunków rodzinnych od wpływów obcych tym stosunkom elementów majątkowych - by nie zawierać małżeństwa czy też np. adoptować dziecka tylko z uwagi na majątek - niewyrażona wprost w przepisach

5. z. świeckości - kompetencja organów państwa do rozstrzygania spraw rodzinnych zapewnia jednolitą pozycję prawną i tryb orzekania

6. z. ochrony prywatności życia rodzinnego

7. z. solidarności grupy rodzinnej - np. możliwość odmowy zeznań (?)

B) Prawa dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 4. Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: Stosując ustawę, należy mieć na względzie podmiotowość dziecka i rodziny oraz prawo dziecka do:

1)   wychowania w rodzinie, a w razie konieczności wychowywania dziecka poza rodziną - do opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej, jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka;

2)   powrotu do rodziny;

3)   utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów;

4)   stabilnego środowiska wychowawczego;

5)   kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku;

6)   pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia;

7)   ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka;

8)   informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości;

9)   ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem;

10)  poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej;

11)  dostępu do informacji dotyczących jego pochodzenia.

Są to zarówno prawa dziecka w rodzinie jak i obowiązek i prawo rodziny względem dziecka

C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 6) rozpoczęcia roku szkolnego;

Art. 14. 1. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.

1a. Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.

2. Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko.

3. Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne. (okres zasiłkowy - oznacza to okres od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego, na jaki ustala się prawo do świadczeń rodzinnych - art. 3 pkt. 10)

4. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.

4.

A) Zasady prawne odnoszące się do małżeństwa:

1. z. heteroseksualności - art. 18 konstytucji

2. z. monogamii - art. 13 §1 KRO, art. 206 KK

3. z. świeckości - nie ogranicza możliwości zawarcia małżeństwa wyznaniowego, tyle że nie wywoła ono skutków prawnych o ile nie zostaną spełnione warunki z art. 1 §2 KRO (m.in. zaświadczenie o braku przeszkód z USC i sporządzenie aktu małżeństwa)

4. z. równego traktowania świeckiej i wyznaniowej formy zawierania małżeństwa

5. z. trwałości - nie sformułowana wprost, ale wynika z przepisów art. 10 §3, 12 §3, 56 §2 i 3

6. równouprawnienia małżonków - zasada konstytucyjna (do wychowania dziecka, w stosunkach majątkowych, kwestie nazwiska), art. 23, 27, 43 §3, 135 §2 KRO

B) Podmiotowość rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Na podmiotowość rodziny w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wskazuje art. 4 zd. 1 ,,Stosując ustawę, należy mieć na względzie podmiotowość dziecka i rodziny” , definiuje się to jako rozdzielną podmiotowość dziecka i rodziny - kontrowersyjne, bo rodzina nie jest normatywnie zdefiniowana i nie wiadomo komu tą bezpośrednią podmiotowość przypisać. Ewentualnie podmiotowość rodziny jest elementem pośrednim - czerpie ją od poszczególnych członków rodziny - tu od dziecka. Dominuje zatem koncepcja, że prawa poszczególnych członków rodziny, to też prawa rodziny jako takiej. Zob. także Art. 30. Ust. 1. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka.”, art. 74 ,, Art. 74. 1. Rodziną pomocową może być:

1) rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka;

2) małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim przeszkoleni do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej.” - Ustawa wskazuje konkretne osoby tworzące rodzinę, od których rodzina nabywa podmiotowość

C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

Art. 15. 1. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:

1) w związku z zamieszkiwaniem [stancja, bursa, internat] w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności - w wysokości 80 zł (obecnie 90 zł) miesięcznie na dziecko albo

2) w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej - w wysokości 40 zł (obecnie 50 zł) miesięcznie na dziecko.

2. Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

5.

A) Podmiotowość rodziny - problematyka prawna

Jest kwestią dyskusyjną, czy występuje coś takiego jak podmiotowość rodziny z tego względu, że pozostaje dyskusyjne jak ten podmiot dookreślić skonstruować, nadać cechę podmiotowości zwłaszcza gdy kodeks cywilny nie wskazuje innych podmiotów prawa niż osoba fizyczna prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, zwłaszcza, że nie ma nawet jednej ogólnej definicji rodziny. Rodzina nie jest osobą prawną, ale też nie jest osobą ułomną, bo ten status musi nadać ustawa, z kolei koncepcja czwórpodziału podmiotów prawa wymagałaby istnienia ogólnej, legalnej definicji rodziny. Obecnie istnieje możliwość by rodzina funkcjonowała w obrocie prawnym w procesie cywilnym w ramach powództwa zbiorowego. Na podmiotowość prawną rodziny wskazuje konstrukcja przepisów, mówiących, np. że ,,rodzina ma prawo do …”, ,,rodzina może…”, ,,rodzina spełnia warunki…” jak np. w Konstytucji gdzie w art. 71 ust. 1 stanowi, że ,,państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”; w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawie o świadczeniach rodzinnych, ustawie o pomocy społecznej. Na gruncie interpretacji dochodzi jednak do problemów co to znaczy, że rodzina ,,ma prawo” i kto wchodzi w jej skład.

a) jest zorganizowaną jednostką społeczną, która nie posiada osobowości prawnej;

b) stanowi ugrupowanie - tzw. grupę rodzinną - którą ustawodawca nieraz traktuje jako pewną całość, która z jednej strony zaspokaja potrzeby i chroni interesy jej członków, z drugiej zaś istnieje i działa w interesie społecznym;

c) jej byt nie jest uzależniony od pełnego jej składu;

d) w myśl z. autonomii rodziny ingerencja państwa (sądu) w stosunki rodzinne jest wyjątkiem ograniczonym do sytuacji szczególnych, najczęściej patologicznych.

B) Formy wspierania rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 8 ust. 2. Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:

1)   pracy z rodziną;

2)   pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.

Art. 9. Rodzina może otrzymać wsparcie przez działania:

1) instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny;

2) placówek wsparcia dziennego;

3) rodzin wspierających.

C) Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka

Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 1) urodzenia dziecka.

Art. 9.

• Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, a opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia - jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.

• Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1.000,00 zł.

• W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.

• Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu - nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.

• Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.

6.

A) Status prawny dziecka poczętego w prawie polskim

a) status prawny nasciturusa nie jest obecnie wyraźnie określony w przepisach prawnych (Z. Radwański);

b) zgodnie z art. 8 KC „każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną”;

c) wg Z. Radwańskiego należy sądzić, że sytuację prawną nasciturusa najlepiej objaśnia reprezentowana już w doktrynie polskiej (np. M. Pazdan, A. Szpunar, B. Walaszek) koncepcja warunkowej zdolności prawnej (tzn. przysługuje ona nasciturusowi pod warunkiem zawieszającym, że urodzi się on żywy) - założenia:

 prawa podmiotowe nie mogą być wykonywane, a jedynie zabezpieczone,

 przyjęcie rzymskiej reguły ogólnej, zgodnie z którą dziecko nienarodzone należy potraktować jako już urodzone, ilekroć chodzi o jego korzyść - wyrazem tego jest instytucja kurateli dziecka poczętego (curator ventris, art. 182 KRO);

d) na mocy przepisów szczególnych jeżeli dziecko poczęte, jeśli urodzi się żywe (zob. domniemanie ustanowione w art. 9 KC), nabywa prawa ze stosunków prawnych, które miały miejsce w okresie jego życia prenatalnego może:

 dziedziczyć po osobie, która zmarła zanim się ono urodziło (art. 927 § 2 KC);

 być osobą uprawnioną do zapisu dokonanego przez osobę, która zmarła zanim się ono urodziło (art. 972);

 żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem (art. 446¹ KC);

 zostać uznane w fazie płodowej przez ojca (art. 75 KRO);

B) Praca z rodziną w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 10 ust. 3 Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:

1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego;

2) terapii i mediacji;

3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych;

4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego;

5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej "grupami wsparcia" lub "grupami samopomocowymi".

4. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.

Podmioty, które mają gwarantować wspieranie rodziny to placówki wsparcia dziennego i rodziny wspierające. Można także ustanowić asystenta rodziny.

C) Zasiłek pielęgnacyjny

Jest to świadczenie opiekuńcze (art. 2 pkt. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych) w ramach świadczeń rodzinnych.

Art. 16.

• Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

• Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

1) niepełnosprawnemu dziecku;

2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności

3) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia

4) osobie, która ukończyła 75 lat.

• Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 144,00 zł (obecnie 153 zł) miesięcznie.

• Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:

1. osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.

2. jeżeli członkom rodziny przysługują za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tych osób, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

3. osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego [który przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty która została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia - art. 75 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych czy art. 27 ustawy o ubezpieczeniach społecznych rolników].

7.

A) Ochrona życia poczętego w świetle prawa polskiego

• W prawie polskim zasadą jest ochrona życia ludzkiego także w fazie prenatalnej - art. 1 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Wskazana ustawa wskazuje jednocześnie wyjątki od tej zasady:

• Art. 4a. ust. 1. Przerwanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza (w szpitalu i za pisemną zgodą: kobiety - jeśli jest ma pełną zdolność do czynności prawnych, jej przedstawiciela ustawowego - jeśli kobieta jest małoletnia lub całkowicie ubezwłasnowolniona, sądu opiekuńczego - jeśli kobieta ma mniej niż 13 lat lub nie zgadza się przedstawiciel ustawowy), w przypadku gdy:

1. ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej (stwierdza lekarz inny niż ten, który ma dokonać aborcji, chyba że istnieje bezpośrednie zagrożenie życia kobiety),

2. badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, (stwierdza lekarz inny niż ten, który ma dokonać aborcji, chyba że istnieje bezpośrednie zagrożenie życia kobiety; do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej)

3. zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (stwierdza prokurator; jeżeli od początku ciąży nie upłynęło więcej niż 12 tygodni)

• Ustawa o RPD stanowi, że dzieckiem jest każda istota ludzka od chwili poczęcia do osiągnięcia pełnoletniości (art. 2 ust. 1 ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka).

• Prawa podmiotowe dziecka w fazie prenatalnej są chronione pod warunkiem, że urodzi się żywe - istnieje możliwość ustanowienia kuratora dla nasciturusa (art. 182 KRO)

B) Zadania asystenta rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 15. 1. Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:

1)   opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną (obejmuje on zakres realizowanych działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, a także zawiera terminy ich realizacji i przewidywane efekty), we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym, o którym mowa w art. 11 ust. 1;

2)   opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;

3)   udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;

4)   udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych;

5)   udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych;

6)   udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;

7)   wspieranie aktywności społecznej rodzin;

8)   motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;

9)   udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;

10)  motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;

11)  udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;

12)  podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;

13)  prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;

14)  prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;

15)  dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1;

16)  monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;

17)  sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;

18)  współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;

19)  współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy wrodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.), lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.

2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 18 i 19, udzielają asystentowi rodziny odpowiedniej pomocy w wykonywaniu czynności zawodowych.

4. Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20.

C) Świadczenie pielęgnacyjne z świetle art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych

Art. 17. 1. Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1) matce albo ojcu,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka,

3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,[małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka - art. 41 ustawy o wspieraniu rodziny]

4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

1a. Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

3) nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

1b. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

3. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie.

4. Świadczenie pielęgnacyjne przysługujące za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień. Należną kwotę świadczenia zaokrągla się do 10 groszy w górę.

5. Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1) osoba sprawująca opiekę:

a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,

b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;

2) osoba wymagająca opieki:

a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;

3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;

4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 [Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego], specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;

5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;

6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej

8.

A) Przesłanki zawarcia małżeństwa

Zatem przesłankami konstytutywnymi zawarcia małżeństwa (jego zaistnienia) są:

1. Różnica płci nupturientów - art. 18 Konstytucji (wynika z aktu urodzenia, sporządzonego na podstawie zaświadczenia lekarskiego)

2. Złożenie oświadczenia przed osobą do tego upoważnioną (kierownik USC, ale też właściwy duchowny, konsul lub osoba pełniąca funkcje konsula)

3. Oświadczenie jednoczesne (można przez pełnomocnika - art. 6 KRO - nie musi być pełnoletni, nie ma wymogu płci przeciwnej)

4. Oświadczenie o określonej treści - rota - sposób wskazany w art. 7 §3 KRO, w przypadku małżeństwa wyznaniowego konieczne jest dodatkowo oświadczenie o woli wywołania skutków cywilnych (art. 1 §2)

5. Brak przeszkód wskazanych w art. 10-15 KRO (wieku, ubezwłasnowolnienia całkowitego, choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, pozostawania w związku małżeńskim, pokrewieństwa lub powinowactwa, przysposobienia)

B) Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

• Asystenta rodziny przydziela kierownik ośrodka pomocy społecznej na wniosek pracownika socjalnego, który po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego i analizie sytuacji rodziny uznał, że istnieje taka konieczność (art. 11 ust. 3).

• Art. 12 ust. 1. Asystentem rodziny może być osoba, która:

1) posiada:

a) wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna lub

b) wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub studiami podyplomowymi obejmującymi zakres programowy szkolenia określony na podstawie ust. 3 i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub

c) wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną, a także udokumentuje co najmniej 3-letni staż pracy z dziećmi lub rodziną;

2) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona;

3) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego;

4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

• Jest on obowiązany do stałego podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie pracy z dziećmi oraz z rodziną.

• W przypadku wszczęcia przeciwko asystentowi rodziny postępowania karnego o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, zawiesza się go w pełnieniu obowiązków do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

• Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę (art. 14).

• Art. 16. 1. Asystent rodziny, w związku z wykonywaniem swoich zadań, ma prawo do:

1) wglądu do dokumentów zawierających dane osobowe członków rodziny, niezbędne do prowadzenia pracy z rodziną, w tym:

a) imię i nazwisko,

b) datę urodzenia,

c) obywatelstwo,

d) adres miejsca zamieszkania,

e) stan cywilny,

f) wykształcenie,

g) zawód,

h) miejsce pracy,

i) źródła dochodu,

j) dane dotyczące warunków mieszkaniowych,

k) dane dotyczące sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu dziecka,

l) dane o rozwoju psychofizycznym dziecka;

2) występowania do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji, w tym zawierających dane osobowe, niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie;

3) przedstawiania właściwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin.

• Asystent rodziny, wykonując czynności w ramach swoich obowiązków, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

• Art. 17. 1. Asystenta rodziny zatrudnia kierownik jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną, lub podmiot, któremu gmina na podstawie art. 190 zleciła organizację pracy z rodziną.

• Praca asystenta rodziny jest wykonywana w ramach stosunku pracy w systemie zadaniowego czasu pracy albo umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

• Praca asystenta rodziny nie może być łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie gminy, w której praca ta jest prowadzona.

• Asystent rodziny nie może prowadzić postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez gminę.

C) Poddanie się leczeniu odwykowemu przez osobę uzależnioną od alkoholu

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

• Art. 21 ust. 2 - zasada: poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne i bezpłatne (gdy wykonują je podmioty wskazane w ustawie)

• W przypadku osób które w związku z nadużywaniem alkoholu:

• powodują rozkład życia rodzinnego,

• demoralizację małoletnich,

• uchylają się od pracy albo

• systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,

Na wniosek osoby uzależnionej lub z inicjatywy własnej [ale już nie np. członka rodziny - ten musi dotrzeć do komisji, by ta podjęła działanie!] gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych kieruje tę osobę na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego

• wyjątki od dobrowolności leczenia odwykowego określa ustawa -

1. art. 26: można zobowiązać do poddania się leczeniu osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu:

• powodują rozkład życia rodzinnego,

• demoralizację małoletnich,

• uchylają się od pracy albo

• systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,

w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego. O zastosowaniu tego obowiązku orzeka sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone (jak nie to sąd zarządzi poddanie badaniom). Orzeczenie zapada po wysłuchaniu osoby, której dotyczy wniosek i przeprowadzeniu rozprawy - nie później niż w terminie 1 miesiąca od wpływu wniosku. Obowiązek poddania się leczeniu trwa tak długo, jak tego wymaga cel leczenia, nie dłużej jednak niż 2 lata od chwili uprawomocnienia się postanowienia. - w orzeczeniu sąd wskazuje rodzaj zakładu odwykowego i czas trwania odwyku - może być zmieniane w trakcie.

2. Art. 37 Osoby umieszczone w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, uzależnione od alkoholu, mają obowiązek poddania się zarządzonemu leczeniu odwykowemu. Leczenie odwykowe zarządza administracja zakładu lub schroniska w stosunku do małoletniego za zgodą przedstawiciela ustawowego, a w razie jej braku, jak również w stosunku do osoby pełnoletniej - za zezwoleniem sądu wykonującego orzeczenie, wydanym po zasięgnięciu opinii biegłego.

9.

A) Formy zawarcia małżeństwa

na podstawie art.1 KRO:

• małżeństwo zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego (art.1§1) - świeckie

• wymagana odmienność płci nupturientów

• jednoczesna obecność nupturientów

• zgodne oświadczenie woli zawarcia małżeństwa

• obecność kierownika USC

• małżeństwo zawarte przed duchownym (art.1§2) - wyznaniowe

• wymagana odmienność płci nupturientów

• jednoczesna obecność nupturientów

• zgodne oświadczenie woli zawarcia małżeństwa świeckiego równocześnie z wyznaniowym

• obecność duchownego

• regulacja prawna stosunków pomiędzy kościołem lub związkiem wyznaniowym dopuszczająca zawarcie małżeństwa świeckiego przed duchownym

• sporządzenie aktu małżeństwa przez kierownika USC

• małżeństwo zawarte przed konsulem (art.1§4)

• wymagana odmienność płci nupturientów

• jednoczesna obecność nupturientów

• zgodne oświadczenie woli zawarcia małżeństwa

• obecność konsula

B) Placówki wsparcia dziennego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 18.

1. W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego.

2. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190, lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta. (zezwolenie wydawane jest na czas nieokreślony art.20)

3. Powiat może prowadzić lub zlecić, na podstawie art. 190, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym.

Art. 23.

1. Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi.

2. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny.

3. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest dobrowolny, chyba że do placówki skieruje sąd.

Art. 24.

1. Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:

1) opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;

2) specjalistycznej;

3) pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.

2. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie opiekuńczej zapewnia dziecku:

1) opiekę i wychowanie;

2) pomoc w nauce;

3) organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań.

3. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie specjalistycznej w szczególności:

1) organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne;

2) realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię.

4. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie pracy podwórkowej realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne.

5. Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w połączonych formach, o których mowa w ust. 1.

Art. 28.

1. (uchylony).

2. Pod opieką jednego wychowawcy w placówce wsparcia dziennego, w tym samym czasie, może przebywać nie więcej niż 15 dzieci.

3. Przy zapewnianiu opieki nad dziećmi przebywającymi w placówce wsparcia dziennego oraz wykonywaniu innych czynności związanych z realizacją zadań tej placówki można korzystać z pomocy wolontariuszy. Przepis art. 27 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

4. Szczegółowe zadania oraz organizację działania placówki wsparcia dziennego, w tym rodzaj dokumentacji dotyczącej dziecka oraz sposób jej prowadzenia, określa regulamin organizacyjny placówki wsparcia dziennego opracowany przez kierownika tej placówki.

C) Skierowanie osoby uzależnionej od alkoholu na badania - przesłanki

Art. 24.

Osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

Warunki zobowiązania do leczenia odwykowego:

• uzależnienie od alkoholu o charakterze medycznym, niezbędna jest specjalistyczna opinia do jego stwierdzenia;

• o charakterze społecznym:

• rozkład życia rodzinnego;

• demoralizacja małoletnich;

• uchylanie się od pracy;

• systematycznie zakłócanie spokoju lub porządku publicznego.

Nie muszą być one spełnione łącznie.

10.

A) Powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa

zgodnie z art.2KRO, jeśli mimo niezachowania przesłanek niezbędnych do prawidłowego zawarcia małżeństwa został sporządzony akt małżeństwa, każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić z powództwem o ustalenie nieistnienia małżeństwa.

ma mocy art.22KRO legitymację do wytoczenia powództwa o ustalenie nieistnienia małżeństwa ma również prokurator

powództwo takie rozpoznaje sąd okręgowy w trybie procesowym w postępowaniu odrębnym (art.17 pkt.1, art.425KPC)

przesłanek z art.1KRO nie spełniono, gdy:

• strony nie były różnej płci

• oświadczenia nie złożono jednocześnie

• oświadczenie złożono przed osobą niebędącą kierownikiem USC, ani jego zastępcą

• treścią oświadczenia nie było wstąpienie w związek małżeński

• osoba składająca oświadczenie za kogoś innego nie była prawidłowo ustanowionym pełnomocnikiem

w przypadku zawierania małżeństwa przed duchownym nie spełniono przesłanek, gdy:

• nie wystąpiła przesłanka samego zawarcia małżeństwa wyznaniowego

• nie sporządzono aktu małżeństwa

B) Rodzina wspierająca w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 29.

1. W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.

2. Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:

1) opiece i wychowaniu dziecka;

2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;

3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.

Art. 30.

1. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka.

2. Rodzinę wspierającą ustanawia wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wspieranej po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika ośrodka pomocy społecznej wydanej na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Art. 31.

1. Z rodziną wspierającą wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wspieranej zawiera umowę, która określa zasady zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy, o której mowa w art. 29 ust. 2.

2. Wójt może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej do ustanawiania rodziny wspierającej lub zawierania i rozwiązywania umów, o których mowa w ust. 1.

C) Zakres pomocy świadczonej rodzinie osoby uzależnionej od alkoholu

Art. 23.

1. Członkowie rodziny osoby uzależnionej od alkoholu, dotknięci następstwami nadużywania alkoholu przez osobę uzależnioną, uzyskują w podmiotach określonych w art. 22 ust. 1 świadczenia zdrowotne w zakresie terapii i rehabilitacji

współuzależnienia oraz profilaktyki. Za świadczenia te od wymienionych osób nie pobiera się opłat.

2. Dzieci osób uzależnionych od alkoholu, dotknięte następstwami nadużywania alkoholu przez rodziców, uzyskują bezpłatnie pomoc psychologiczną i socjoterapeutyczną w podmiotach określonych w art. 22 ust. 1 i poradniach specjalistycznych oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych.

3. Pomoc niesiona dzieciom przez osoby lub instytucje może być udzielona wbrew woli rodziców lub opiekunów będących w stanie nietrzeźwym.

11.

A) Dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa

(na podstawie art. 3KRO i art. 54 i 55 Pr. o aktach stanu cywilnego)

• dokumenty stwierdzające tożsamość

• odpisy skróconych aktów urodzenia, chyba że te akty zostały sporządzone w tym USC

• dowód ustania (odpis aktu zgonu poprzedniego małżonka, odpis wyroku rozwodowego) lub unieważnienia małżeństwa, jeżeli osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo pozostawały poprzednio w związku małżeńskim

• dowód nieistnienia małżeństwa, jeżeli toczyło się względem którejś z tych osób postępowanie o ustalenie nieistnienia małżeństwa

• pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, zarówno po stronie składającej takie oświadczenie wiedzy, jak i po stronie, z którą składający to zapewnienie zamierza zawrzeć związek małżeński

• zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa w sytuacjach, gdy takiego zezwolenia wymagają przepisy KRO - zezwolenie sądu na zawarcie związku małżeńskiego konieczne jest w przypadku wystąpienia tzw. przeszkód względnych, do których należy:

• ukończenie przez kobietę 16 roku życia (art.10§1 zd.2KRO)

• choroba psychiczna (art.12§1 zd.2KRO)

• powinowactwo (art.14§1 zd.2KRO)

B) Zadania i formy pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 32.

1. Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców.

2. Pieczę zastępczą organizuje powiat.

Art. 33.

Piecza zastępcza zapewnia:

1) pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;

2) przygotowanie dziecka do:

a) godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,

b) pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki,

c) nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;

3) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.

Art. 34.

Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:

1) rodzinnej;

2) instytucjonalnej.

C) Zobowiązanie osoby uzależnionej od alkoholu do poddania się leczeniu odwykowemu - procedura

Art. 24.

Osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

Art. 26.

1. Osoby, o których mowa w art. 24, jeżeli uzależnione są od alkoholu, zobowiązać można do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego.

2. O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym.

3. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone.

Art. 27.

1. W razie gdy w stosunku do osoby, której postępowanie dotyczy, brak jest opinii biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, sąd zarządza poddanie tej osoby odpowiednim badaniom.

2. Sąd może, jeżeli na podstawie opinii biegłego uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie badanej osoby pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż 2 tygodnie. W wyjątkowych wypadkach, na wniosek zakładu, sąd może termin ten przedłużyć do 6 tygodni.

3. Przed wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje osobę, której postępowanie dotyczy.

4. Na postanowienie zarządzające oddanie pod obserwację do zakładu przysługuje zażalenie.

Art. 28.

1. W razie zarządzenia przez sąd badania przez biegłego lub oddania pod obserwację w zakładzie leczniczym osoba, której postępowanie dotyczy, obowiązana jest poddać się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz zabiegom niezbędnym do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych pod warunkiem, że dokonywane są przez uprawnionych do tego pracowników służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu tej osoby.

12.

A) Czynności kierownika USC na podstawie art. 4 i 5 KRO

Kierownik USC

na podstawie art.4KRO:

• jeśli przemawiają za tym ważne względy może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają zawrzeć małżeństwo, złożyły kierownikowi zapewnienie, o braku okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa

na podstawie art.4¹KRO:

• wydaje zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz treść i datę złożonych przed nim oświadczeń w sprawie nazwisk przyszłych małżonków i ich dzieci

• wydając powyższe zaświadczenie informuje przyszłych nupturientów o dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa

na podstawie art.5KRO:

• odmawia przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński w przypadku gdy dowiedział się o istnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego małżeństwa

• z tych samych przyczyn odmówi wydania wspomnianego wyżej zaświadczenia

• w przypadku wątpliwości co do okoliczności wyłączających zawarcie zamierzonego małżeństwa zwraca się do sądu o rozstrzygnięcie, czy małżeństwo może być zawarte

B) Rodzinna piecza zastępcza - formy

Art. 39.

1. Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

1) rodzina zastępcza:

a) spokrewniona,

b) niezawodowa,

c) zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;

2) rodzinny dom dziecka.

2. Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka, na ich wniosek, mogą być wspierane przez rodziny pomocowe, na zasadach określonych w art. 73-75.

Art. 40.

1. Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:

1) traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;

2) zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;

3) zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;

4) zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;

5) zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;

6) zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;

7) umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.

2. Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.

C) Procedura doprowadzenia do izby wytrzeźwień

?

13.

A) Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika

Zgodnie z art.6KRO - z ważnych powodów sąd może zezwolić, żeby oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone przez pełnomocnika

O tym czy istnieją ważne powody decyduje sąd biorąc pod uwagę konkretne okoliczności, konkretnego przypadku

"Ważnymi powodami mogą być jedynie takie okoliczności, które w świetle zasad współżycia społecznego usprawiedliwiają odstąpienie od obowiązku jednoczesnego stawienia się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC dla złożenia oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński" (uchw. SN (7) 8.6.1970r., III CZP 27/70)

Niestawienie się jednej ze stron przed kierownikiem USC z powodu choroby, czy inwalidztwa, czy znacznej dolegliwości nie stanowi wystarczającej podstawy do odstąpienia od osobistego stawiennictwa, ponieważ małżeństwo może zostać zawarte w USC wybranym przez nupturientów, a nawet poza jakimkolwiek USC.

Chodzi, więc o taką przyczynę, która uniemożliwia stawienie się nupturientów w jakimkolwiek USC lub gdziekolwiek poza tym urzędem.

Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Prócz spełnienia wymagań formalnych pełnomocnictwa, dokument taki powinien wyraźnie wskazywać osobę z którą małżeństwo ma być zawarte.

B) Rodzaje rodzin zastępczych

• rodzina zastępcza zawodowa

• rodzina zastępcza niezawodowa

Art. 53.

1. W rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinie zastępczej niezawodowej, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2.

2. W razie konieczności umieszczenia w rodzinie zastępczej rodzeństwa, za zgodą rodziny zastępczej oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci.

C) Formy opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

zgodnie z art.2 ustawy opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 może być sprawowana:

• w formie żłobka

• w formie klubu dziecięcego

• a także przez dziennego opiekuna

• lub przez nianię

14.

A) Tzw. przeszkody do zawarcia małżeństwa

katalog numerus clausus:

• przeszkoda wieku - nieosiągnięcie odpowiedniego wieku, tj. 18 lat, przez oboje nupturientów (art.10KRO)

• przeszkoda ubezwłasnowolnienia całkowitego, obojga lub któregokolwiek z nupturientów (art.11KRO)

• przeszkoda choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego (art.12KRO)

• przeszkoda bigami - tj. pozostawania w innym związku małżeńskim (art.13KRO)

• przeszkoda pokrewieństwa i powinowactwa (art.14KRO)

• przeszkoda przysposobienia - pomiędzy nupturientami (art.15KRO)

B) Rodzinne domy dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Art. 60.

1. Rodzinny dom dziecka organizuje powiat lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190. (Powiat może, na zasadzie porozumienia, organizować rodzinny dom dziecka na terenie innego powiatu.)

Art. 61.

1. W rodzinnym domu dziecka, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2.

2. W razie konieczności umieszczenia w rodzinnym domu dziecka rodzeństwa, za zgodą prowadzącego rodzinny dom dziecka oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci.

Art. 61a.

1. Z rodziną zastępczą zawodową, w której wychowuje się co najmniej 6 dzieci, spełniającą warunki do prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz posiadającą co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza zawodowa, starosta zawiera, na wniosek tej rodziny, umowę o prowadzenie rodzinnego domu dziecka.

2. Z rodziną zastępczą zawodową spełniającą warunki do prowadzenia rodzinnego domu dziecka, starosta może zawrzeć, na wniosek tej rodziny, umowę o prowadzenie rodzinnego domu dziecka.

C) Żłobki i kluby dziecięce w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

art.8 ustawy - żłobki i kluby dziecięce mogą tworzyć i prowadzić:

• gminy (tworzą je w formie gminnych jednostek budżetowych)

• osoby fizyczne

• osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej

art.9 ustawy - dla celów organizacyjnych powyższe podmioty mogą żłobki i kluby dziecięce połączyć w zespoły i określić zasady działania zespołu (Gmina tworzy zespoły żłobków lub klubów dziecięcych w formie gminnych jednostek budżetowych)

• dyrektor zespołu jest dyrektorem żłobka lub osobą kierującą klubem dziecięcym - może być osoba, która po-siada co najmniej roczne doświadczenie w kierowaniu żłobkiem lub klubem dziecięcym.

art.10 ustawy: Do zadań żłobka i klubu dziecięcego należy w szczególności:

1) zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;

2) zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;

3) prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.

• żłobki i kluby dziecięce podlegają wpisowi do rejestru

• Żłobek i klub dziecięcy działa na podstawie statutu.

Art. 12.

1. Godziny pracy żłobka lub klubu dziecięcego ustala się w regulaminie organizacyjnym, o którym mowa w art. 21, biorąc pod uwagę opinie rodziców.

2. W żłobku zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki w żłobku może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony, za dodatkową opłatą.

4. W klubie dziecięcym zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 5 godzin dziennie względem każdego dziecka.

15.

A) Tzw. przeszkoda wieku (do zawarcia małżeństwa)

Przeszkoda wieku polega na nieosiągnięciu przez nupturientów określonego wieku, który w obecnym stanie prawnym wynosi 18 lat zarówno dla mężczyzny jak i dla kobiety.

Zgodnie z art.10 KRO z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która nie ukończyła lat 18, ale ma ukończone lat 16. W takiej sytuacji sąd bada, jaki wpływ na zawarte małżeństwo będzie miała istniejąca przeszkoda.

Jeśli okoliczności wskazują, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny sąd zezwala na zawarcie takiego małżeństwa.

Wiek 18 lat w stosunku do mężczyzny jest bezwzględny, opisana powyżej procedura nie ma zastosowania do mężczyzn.

Jeśli małżeństwo zostało zawarte przez: mężczyznę, który nie ukończył 18 roku życia i kobietę która nie ukończyła lat 18 lub ukończyła lat 16, ale nie posiadała zezwolenia sądu - jego unieważnienia może żądać każde z małżonków, jeżeli nie przed wytoczeniem powództwa przepisanego wieku nie osiągnęło (art.10§2,3KRO)

B) Zadania rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka

Art. 40.

1. Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:

1) traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;

2) zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;

3) zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;

4) zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;

5) zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;

6) zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;

7) umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.

2. Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.

C) Status prawny dziennego opiekuna w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

zgodnie z art.36 ustawy - dziennym opiekunem jest osoba fizyczna zatrudniana przez gminy i osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (umowa określa w szczególności: strony umowy; cel i przedmiot umowy; czas i miejsce sprawowania opieki; liczbę dzieci powierzonych opiece; obowiązki dziennego opiekuna; wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty; czas, na jaki umowa została zawarta; warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.)

• sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia

• maksymalnie pięciorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad trojgiem dzieci (art.38)

• może korzystać z pomocy wolontariuszy (art.38)

• zadania opiekuna dziennego (art.37):

• zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;

• zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;

• prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.

• opiekunem dziennym może być osoba, która (art.39):

• daje rękojmię należytego sprawowania opieki nad dziećmi;

• nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie została jej zawieszona ani ograniczona;

• wypełnia obowiązek alimentacyjny, w przypadku gdy taki obowiązek został nałożony na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd;

• nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne;

• posiada warunki lokalowe zapewniające bezpieczną opiekę nad dzieckiem;

• odbyła: 160-godzinne szkolenie albo 40-godzinne szkolenie uzupełniające, w tym z zakresu udzielania dziecku pierwszej pomocy, jeżeli posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 16 ust. 1. (Do odbycia szkolenia nie jest zobowiązana osoba, która pracowała z dziećmi w wieku do lat 3 przez okres co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia jako dzienny opiekun)

• opiekun dzienny współpracuje z rodzicami (art.40) - w szczególności przez: korzystanie z pomocy rodziców w sprawowaniu opieki nad dziećmi w czasie prowadzenia zajęć oraz prowadzenie konsultacji i udzielanie porad rodzicom w zakresie pracy z dziećmi.

• podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy sprawowaniu opieki (art.41)

• sprawuje opiekę nad dziećmi w lokalu, do którego posiada tytuł prawny (art.42) Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna może udostępnić lub wyposażyć lokal w celu sprawowania opieki przez dziennego opiekuna.

• Maksymalną wysokość wynagrodzenia dziennego opiekuna zatrudnianego przez gminę oraz zasady jego ustalania określa, w drodze uchwały, rada gminy. (art.43)

• Rodzice są zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt oraz wyżywienie dzieci u dziennego opiekuna (art.44)

• podlega wpisowi do wykazu dziennych opiekunów prowadzony przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta; W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy z dziennym opiekunem następuje wykreślenie dziennego opiekuna z wykazu.

16.

A) Tzw. przeszkoda ubezwłasnowolnienia całkowitego (do zawarcia małżeństwa)

Przeszkoda ta przedstawiona została w art.11KRO.

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć małżeństwa, z przepisów wynika, że sąd nie może uchylić takiej przeszkody przez wydanie zezwolenia na zawarcie małżeństwa osobie ubezwłasnowolnionej.

Unieważnienia ze wzgl. na ubezwłasnowolnienia może żądać każdy z małżonków, chyba że do tego czasu ubezwłasnowolnienie zostało cofnięte.

B) Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego

Art. 58.

1. Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przyjmuje dziecko:

1) na podstawie orzeczenia sądu;

2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną;

3) na wniosek rodziców, dziecka lub innej osoby w przypadku, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

2. Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego może od-mówić, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, przyjęcia dziecka:

1) jeżeli łączna liczba umieszczonych w tej rodzinie dzieci przekroczy 3;

2) powyżej 10. roku życia doprowadzonego przez Policję lub Straż Graniczną.

3. W przypadku przyjęcia dziecka w sytuacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, ro-dzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego informuje o tym niezwłocznie, nie później niż w ciągu 24 godzin, właściwy sąd, starostę oraz ośrodek pomocy społecznej.

4. W rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego umieszcza się dziecko do czasu unormowania sytuacji dziecka, nie dłużej jednak niż na okres 4 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony, za zgodą organizatora rodzinnej pieczy zastępczej do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o:

1) powrót dziecka do rodziny;

2) przysposobienie;

3) umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej.

C) Status prawny niani w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

zgodnie z art.50 ustawy - Nianią jest osoba fizyczna sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanej dalej „umową uaktywniającą”.

• sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia

• umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko. (Umowa uaktywniająca określa w szczególności: strony umowy; cel i przedmiot umowy; czas i miejsce sprawowania opieki; liczbę dzieci powierzonych opiece; obowiązki niani; wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty; czas, na jaki umowa została zawarta; warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy)

• Za nianię, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne, opłaca (art.51):

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych - od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,

• rodzic (płatnik składek) - od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad kwotą minimalnego wynagrodzenia

• Za nianię, która przystąpiła dobrowolnie na swój wniosek do ubezpieczenia chorobowego, składki na to ubezpieczenie opłaca rodzic na zasadach określonych dla zleceniobiorców w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

• 1) niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;

• 2) rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą;

• 3) dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.

25.

A) Prawa i obowiązki małżonków w świetle KRO

(Art. 23 i 24 KRO) Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do:

a) wspólnego pożycia

b)wzajemnej pomocy ( patrz też art. 61[4]§ 3 KRO)


c)współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli (patrz też: 36§1KRO,93§1KRO,97§2 KRO)


(Rozstrzygają WSPÓLNIE o ISTOTNYCH sprawach rodziny w braku porozumienia każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu art.27 KRO)


d) przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny ( każdy wg swoich sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych)

Może to polegać, w całości lub części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

e) małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny

Prawa małżonków

a) (W razie przemijającej przeszkody dot. jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu)


Możliwość działania za małżonka w sprawach zwykłego zarządu + pobierania bez pełnomocnictwa przypadających należności chyba że sprzeciwia się tego małżonek, którego dotyczy przemijająca przeszkoda

b) uprawnienie małżonka do korzystania z mieszkania drugiego małżonka, który ma do niego prawo w celu zaspokojenia potrzeb rodziny ( uprawnienie do przedmiotów urządzenia domowego też! )

c) przyjęcia po zawarciu małżeństwa nazwiska małżonka lub pozostania przy swoim nazwisku ( art.25 KRO)

B) Zadania ustawy w postępowaniu w sprawach nieletnich

(Z USTAWY O POSTĘPOWANIU W SPRAWACH NIELETNICH: )

W dążeniu do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego, oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa stanowi się, co następuje:

Art. 1. § 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:

1)   zapobiegania i zwalczania demoralizacji - w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18;

2)   postępowania w sprawach o czyny karalne - w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17;

3)   wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych - w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21.

C) Zakres działań zapobiegawczych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego

USTAWA o ochronie zdrowia psychicznego (Art. 4.)

Działania zapobiegawcze w zakresie ochrony zdrowia psychicznego są podejmowane przede wszystkim wobec:

a)dzieci,

b)młodzieży

c) osób starszych

d)wobec osób znajdujących się w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla ich zdrowia psychicznego.

 Działania te obejmują w szczególności:

  1)   stosowanie zasad ochrony zdrowia psychicznego w pracy szkół, placówek systemu oświaty, placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych oraz w jednostkach wojskowych;

  2)   tworzenie placówek rozwijających działalność zapobiegawczą, przede wszystkim poradnictwa psychologicznego, oraz placówek specjalistycznych, z uwzględnieniem wczesnego rozpoznawania potrzeb dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego;

  3)   wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw społecznych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego;

  4)   rozwijanie działalności zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego przez podmioty lecznicze;

  5)   wprowadzanie zagadnień ochrony zdrowia psychicznego do programu przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem, nauczaniem, resocjalizacją, leczeniem i opieką, zarządzaniem i organizacją pracy oraz organizacją wypoczynku;

  6)   podejmowanie badań naukowych służących umacnianiu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym;

  7)   uwzględnianie zagadnień zdrowia psychicznego w działalności publicznych środków masowego przekazu, a zwłaszcza w programach radiowych i telewizyjnych.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób organizowania i prowadzenia działalności w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym, uwzględniając potrzebę zapewnienia właściwej koordynacji podejmowanych działań i udziału w nich podmiotów, o których mowa w art. 1 ust. 2.

26.

A) Rozstrzygnięcia małżonków o istotnych sprawach rodziny

Art.24KRO

„Małżonkowie rozstrzygają wspólnie o istotnych sprawach rodziny; w braku porozumienia każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu”

Orzeczenie zapadłe na podstawie tego art. nie może dot. spraw, dla których przepisy przewidują inny tryb orzekania i orzeczenie to nie jest dla małżonków wiążące.

np.

- decydowanie o istotnych sprawach dziecka - określenie miejsca pobytu ( 97 §2 KRO)

-sposób wykonywania zarządu majątkiem wspólnym,

-decydowanie o przeznaczenie dochodów z tego majątku, dla którego podstawę prawną stanowią aty.36 i 37 KRO

B) Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich

Art. 3a. § 1. W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.

§ 2. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę, orzekając w sprawie nieletniego.

§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania mediacji, regulując zwłaszcza warunki, jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do jej przeprowadzania, sposób rejestracji tych instytucji i osób oraz szkolenia mediatorów, zakres i warunki udostępniania im akt sprawy, formę i zakres sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, mając na względzie wychowawczą rolę postępowania mediacyjnego, interes pokrzywdzonego, dobrowolność i poufność mediacji oraz fachowość i bezstronność mediatora.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich

§ 9. 1. W postanowieniu o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego sąd rodzinny określa termin, w którym powinien otrzymać sprawozdanie z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, nie dłuższy niż 6 tygodni. W wyjątkowych przypadkach, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo zawarcia ugody, sąd może termin ten przedłużyć na czas określony, nie dłuższy niż 14 dni. 2. Termin, o którym mowa w ust. 1, biegnie od daty doręczenia osobie godnej zaufania lub instytucji, o której mowa w § 3 ust. 1 lub 2, postanowienia o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego.

§ 10. W postępowaniu mediacyjnym uczestniczą: nieletni, pokrzywdzony oraz rodzice lub opiekun nieletniego, a jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni - także jego rodzice lub opiekun, zwani dalej "uczestnikami".

§ 11. Postępowanie mediacyjne przeprowadza się za zgodą wszystkich uczestników. Zgoda ta może być cofnięta w każdym stadium postępowania mediacyjnego.

§ 12. Postępowanie mediacyjne prowadzi się w sposób poufny, uniemożliwiający osobom postronnym dostęp do informacji uzyskanych w jego toku. Odstąpienie od poufności postępowania mediacyjnego jest możliwe wyłącznie za zgodą wszystkich uczestników.

§ 13. Postępowania mediacyjnego nie przeprowadza się w lokalu zajmowanym przez uczestników lub ich rodziny, niezależnie od przeznaczenia tego lokalu oraz tytułu prawnego do jego zajmowania, ani w budynku sądu.

§ 14. Po skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego mediator:

1) zapoznaje się z informacjami zawartymi w aktach sprawy,

2) nawiązuje kontakt z uczestnikami i odbiera od nich zgodę na udział w postępowaniu

mediacyjnym,

3) przeprowadza z uczestnikami spotkania indywidualne, informując o istocie i zasadach

postępowania mediacyjnego oraz roli i uprawnieniach uczestników,

4) przeprowadza spotkanie mediacyjne z udziałem wszystkich uczestników,

5) pomaga w sformułowaniu treści ugody między uczestnikami i sprawdza wykonanie wynikających

z niej zobowiązań,

6) sporządza sprawozdanie dla sądu rodzinnego z przebiegu i wyników przeprowadzonego

postępowania mediacyjnego.

§ 15. Jeżeli nie jest możliwe bezpośrednie spotkanie uczestników, mediator moŜe prowadzić postępowanie mediacyjne w sposób pośredni, przekazując uczestnikom informacje, propozycje i zajmowane przez każdego z nich stanowisko, o ile względy oddziaływania wychowawczego na nieletniego nie stoją temu na przeszkodzie.

§ 16. 1. Sąd rodzinny, kierując sprawę do postępowania mediacyjnego, udostępnia mediatorowi informacje z akt sprawy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego, w szczególności zawarte w postanowieniu o wszczęciu postępowania.

2. Nie udostępnia się mediatorowi, zawartych w aktach sprawy, materiałów objętych tajemnicą państwową, służbową, materiałów dotyczących stanu zdrowia nieletniego, a także danych o jego karalności.

§ 17. 1. Po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego mediator sporządza pisemne sprawozdanie,

które przedstawia sądowi rodzinnemu.

2. Sprawozdanie powinno zawierać:

1) sygnaturę sprawy, nazwisko, imię i adres osoby godnej zaufania lub instytucji przeprowadzającej

postępowanie mediacyjne,

2) informacje o liczbie, terminach i miejscach spotkań indywidualnych oraz wspólnych, a także

wskazanie osób biorących w nich udział,

3) informację o wynikach postępowania mediacyjnego.

C) Obowiązek dłużnika alimentacyjnego w świetle art. 27 ustawy o pomocy osobom uprawnionych do alimentów

Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami.

Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Należności podlegają ściągnięciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

27.

A) Obowiązek małżonków z art.27 KRO

„Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.”


Cel zapewnienie wszystkim członkom rodziny zaspakajania potrzeb na podobnym poziomie

Charakter przepisu - zbliżony do obowiązków alimentacyjnych -> podstawa dochodzenia dostarczania środków utrzymania miedzy osobami należącymi do grupy rodzinnej obejmującej małżonków, dzieci wspólne małżonków, pasierbów, dzieci przyjęte do rodziny zastępczej.

B) Zawiadomienie sądu rodzinnego o demoralizacji nieletniego

Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego (w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych) ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.

Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.

Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.

C) Nabywanie uprawnienia do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Art. 1a.

1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują:

1) obywatelom polskim;

2) cudzoziemcom:

- jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,

c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie

-zezwolenia na osiedlenie się,

-zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich

- zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa

w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach ( czyli posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, oraz zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej, podjąć lub kontynuować studia lub szkolenie zawodowe lub wykaże, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej)

d) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

UWAGA ! Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują tym osobom jeżeli zamieszkują na terytorium RP przez okres świadczeniowy, w którym otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego, chyba że dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Warunki nabywania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Art. 9. 1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej

1) do ukończenia przez nią 18 roku życia albo

2) w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia,

3)albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.

2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.

3. W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy lub po tym roku, ustalając jego dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego.

4. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy, ustalając dochód członka rodziny, uzyskany w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

4a. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny po roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy jego dochód ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, powiększonego o kwotę uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

6. W przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w tej instytucji.

7. W przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. nr 136, poz. 969, z późn. zm.).

8. Ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę, z wyjątkiem:

1) oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego;

2) gospodarstwa rolnego wniesionego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;

3) gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.

9. Ustalając dochód rodziny uzyskany przez dzierżawcę gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę na zasadach, o których mowa w ust. 8, dochód uzyskany z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.

10. Ustalając dochód rodziny uzyskany z wydzierżawionego od Agencji Nieruchomości Rolnych gospodarstwa rolnego, dochód z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.

11. W przypadku gdy rodzina uzyskuje dochody z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody => dochody te sumuje się.

12. W przypadku gdy prawo do świadczeń ustala się osobie uprawnionej pozostającej pod opieką opiekuna prawnego, ustalając dochód, uwzględnia się tylko dochód osoby uprawnionej.

Art. 10. 1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.

2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:

1) została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;

2) zawarła związek małżeński.

3. Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do dochodu rodziny nie wlicza się kwot otrzymanych świadczeń z tego funduszu.

4. W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej przekazał organowi właściwemu wierzyciela informacje, że osoba uprawniona bądź jej przedstawiciel ustawowy marnotrawią wypłacane świadczenia z funduszu alimentacyjnego, organ właściwy wierzyciela może przekazywać należne osobie świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej.

Art. 11. Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego i ich wysokości:

1) w razie ustalenia łącznej kwoty alimentów dla kilku osób uprawnionych za kwotę alimentów przysługujących jednej osobie uważa się część łącznej kwoty proporcjonalną do liczby osób, dla których ustalono alimenty;

2) w razie ustalenia alimentów więcej niż jednym tytułem wykonawczym od rodziców dziecka za kwotę alimentów przysługujących jednej osobie uważa się kwotę alimentów przysługujących na podstawie wszystkich tytułów wykonawczych.

Art. 12. 1. Postępowania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego prowadzi organ właściwy wierzyciela.

2. Organ właściwy wierzyciela może upoważnić, w formie pisemnej, swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, a także do wydawania w tych sprawach decyzji.

Art. 14. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może podwyższać wysokość kwot, o których mowa w art. 9 ust. 2 oraz art. 10 ust. 1, kierując się wysokością wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych.

28.

A) Warunki wypłaty wynagrodzenia do rąk drugiego małżonka

Art. 29.

W razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu, drugi małżonek może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadają-ce należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy.

B) Zatrzymanie prawa jazdy w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Art. 5. Ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ( pogrubiony fragment)

1. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.

2. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:

1) zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny;

2) informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.

3. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:

1) złożenia oświadczenia majątkowego,

2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,

3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.

3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr

88, poz. 553, z późn. zm.4)).

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, starosta jest obowiązany do informowania o tym organu właściwego dłużnika.

4a. Organ właściwy dłużnika alimentacyjnego przekazuje powiatowemu urzędowi pracy informacje o utracie statusu dłużnika alimentacyjnego lub ustaniu potrzeby aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.

5. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

6. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:

1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub

2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.

C) Uprawnienie sądu rodzinnego w świetle art. 6 i 7 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

Art. 7.

§ 1. Sąd rodzinny może:

































































29.

A) Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania zaciągnięte w sprawach wynikających ze zwykłych potrzeb rodziny

Art. 30.

§ 1. Oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny.

§ 2. Z ważnych powodów sąd może na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten małżonek, który je zaciągnął. Postanowienie to może być uchylone w razie zmiany okoliczności.

§ 3. Względem osób trzecich wyłączenie odpowiedzialności solidarnej jest skuteczne, jeżeli było im wiadome.

B) Kara pieniężna w świetle art. 9 i 10 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

Art. 8.

§ 1. W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1 500 złotych.

§ 2. Sąd uchyla karę pieniężną w całości lub w części, jeżeli osoba ukarana w ciągu 14 dni usprawiedliwi swoje zachowanie lub przystąpi do wykonywania nałożonych obowiązków.

Art. 9.

§ 1. W sprawie wymierzenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 8 § 1, orzeka sąd rodzinny z urzędu, a w sprawie uchylenia tej kary - także na wniosek osoby ukaranej, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

§ 2. Postanowienie sądu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej powinno być wydane po wysłuchaniu osoby, której ma ono dotyczyć, chyba że osoba ta bez usprawiedliwienia nie stawiła się na wezwanie.

Art. 10.

Sąd rodzinny może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego, o którym mowa w art. 1 § 2 pkt 2 lit. a, jeżeli przemawiają za tym wysoki stopień demoralizacji nieletniego oraz okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza gdy inne środki wych0wawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego.

C) Decyzje podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

1) Decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:

1)   złożenia oświadczenia majątkowego,

2)   zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,

3)   bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych

- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.

2) Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy

3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

3) Decyzja o uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy

Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:

1)   ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub

2)   nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.

4) Decyzja o zwrocie przez dłużnika świadczeń z funduszu alimentacyjnego

Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

30.

A) Małżeńskie ustroje majątkowe

Art. 31 KRO i nast.

Małżeńskie ustroje majątkowe służą stabilności finansowej małżonków i rodziny, którą małżonkowie przez swój związek założyli

Wyróżniamy:

1) Ustawowy ustrój majątkowy

2) Umowne ustroje majątkowe:

a) umowa wspólności majątkowej ( zawężona / rozszerzona)

b) Umowa ustanowienia rozdzielności majątkowej

c) umowa ustanowienia rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków

3) Przymusowy ustrój majątkowy

B) Zadania pomocy społecznej

(art. 2 i 3 ustawy o pomocy społecznej)

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Pomoc społeczna :

1) wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i

2) umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa wyżej, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

C) Uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:

1)   złożenia oświadczenia majątkowego,

2)   zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,

3)   bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.

31.

A) Małżeńskie umowy majątkowe

Do małżeńskich umów majątkowych zaliczamy:

a) rozdzielność majątkową

b) rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków

c) wspólność umowną ( zawężoną/ rozszerzoną )

Umowa taka musi mieć formę aktu notarialnego i może być zawarta przed zawarciem małżeństwa. W takim przypadku staje się ona skuteczna od chwili zawarcia związku małżeńskiego. Małżonkowie mogą zawierać umowy majątkowe wielokrotnie, modyfikując ich treść adekwatnie do swych potrzeb.

B) Przesłanki udzielenia pomocy społecznej

1) ubóstwo; 2) sieroctwo; 3)bezdomność; 4) bezrobocie; 5) niepełnosprawność; 6) długotrwała lub ciężka choroba; 7) przemoc w rodzinie; 8) potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi; 9) potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

10) bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych; 11) trudność w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą; 12) trudność w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; 13) alkoholizm lub narkomania; 14) zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa; 15) klęska żywiołowa lub ekologiczna.

C) Wywiad alimentacyjny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 5( wystąpienie organu właściwego wierzyciela do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika) organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji:

- rodzinnej (liczba osób w rodzinie, ich wiek i relacje rodzinno-prawne),

- dochodowej (to co przyrasta dłużnikowi na plus)

- zawodowej (czy jest zatrudniony, czy są możliwości jego zatrudnienia) dłużnika alimentacyjnego,

-a także jego stanu zdrowia oraz

-przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej,

odbiera od niego oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.

Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.

Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1, dotyczących dłużnika alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia o udzielenie informacji.

32.

A) Wspólność ustawowa

(Art. 31 §1 KRO)

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustawowy ustrój majątkowy powstaje z mocy prawa, w przypadku gdy małżonkowie nie zawarli przed ślubem umowy majątkowo-małżeńskiej.

Trwa on do:

1) ustania małżeństwa

2) zawarcia przez małżonków umowy o rozdzielności majątkowej

3) ustanowienia majątkowego ustroju rozdzielności o charakterze przymusowym

Ustawowy ustrój majątkowy tworzą 3 majątki:

1) majątek wspólny małżonków

2) 2 majątki osobiste każdego z nich

Jest to współwłasność łączna bezudziałowa. Regułą jest że małżonkowie mają w majątku wspołnym równe udziały ( art. 43 § 1KRO)

B) Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej

zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,

świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;

C) Zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Art. 3.

1. W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.

2. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.

3. W przypadku złożenia wniosku bez zaświadczenia organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne organ właściwy wierzyciela wzywa organ prowadzący postępowanie egzekucyjne do przesłania zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji zawierającego informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.

4. Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do przesłania zaświadczenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.

5. Organ właściwy wierzyciela występuje z wnioskiem do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego w przypadku:






6. Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do informowania organu właściwego dłużnika oraz organu właściwego wierzyciela o stanie egzekucji i przyczynach jej bezskuteczności każdorazowo na wniosek tych organów, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, a także każdorazowo w przypadku zaistnienia okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia lub na podejmowane działania wobec dłużników alimentacyjnych, w terminie 14 dni od dnia powzięcia informacji o zaistnieniu tych okoliczności.

7. Organ właściwy dłużnika oraz organ właściwy wierzyciela przekazują organowi prowadzącemu postępowanie egzekucyjne wszelkie posiadane informacje istotne dla skuteczności egzekucji.

8. Organ właściwy dłużnika oraz organ właściwy wierzyciela informują sąd o bezczynności lub wszelkich przejawach opieszałości komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu.

Art. 4.

1. Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 5, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny,


w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz

przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej, odbiera od niego oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika

o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika

alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28

ust. 1 pkt 1 i 2, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.


2. Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, pod rygorem

odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy

składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.

3. (uchylony).

4. Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej

o udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1, dotyczących dłużnika

alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny

wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie

przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia

o udzielenie informacji.

5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,

wzór kwestionariusza wywiadu alimentacyjnego przeprowadzanego

u dłużnika alimentacyjnego, a także wzór oświadczenia majątkowego dłużnika

alimentacyjnego, uwzględniając potrzebę podjęcia przez organ właściwy

dłużnika określonych w ustawie działań zmierzających do poprawy egzekucji

alimentów.

Art. 5.

1. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.


2. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:




3. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:









- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.

3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając

odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 KK






Art. 209. Uporczywe uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego

§ 1. Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
§ 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie odbywa się z urzędu.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, starosta jest obowiązany do informowania o tym organu właściwego dłużnika.

4a. Organ właściwy dłużnika alimentacyjnego przekazuje powiatowemu urzędowi pracy informacje o utracie statusu dłużnika alimentacyjnego lub ustaniu potrzeby aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.

5. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

6. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:

1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub

2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.

Art. 6.

Organ właściwy dłużnika informuje organ właściwy wierzyciela oraz komornika sądowego o podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego oraz o ich efektach.

Art. 7.

1. W sprawach o roszczenia alimentacyjne organ właściwy wierzyciela albo organ właściwy dłużnika mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli.

2. W postępowaniu przed sądem prowadzonym z powództwa organu właściwego wierzyciela lub organu właściwego dłużnika stosuje się do tych organów odpowiednio przepisy o udziale prokuratora w postępowaniu cywilnym.

Art. 8.

Sąd przesyła organowi właściwemu wierzyciela i organowi właściwemu dłużnika orzeczenia wydane na podstawie art. 132 i 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. -

Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.5)) w sprawach, w których osoba uprawniona otrzymuje świadczenie z funduszu alimentacyjnego, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Art. 8a.

Organ właściwy wierzyciela przekazuje do biura informacji gospodarczej informację gospodarczą o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.

Art. 8b.

Organ właściwy dłużnika może upoważnić w formie pisemnej swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowania i wydawania w tych sprawach

decyzji.

Art. 8c.

Przepis art. 8b stosuje się odpowiednio do organu właściwego wierzyciela w zakresie realizacji obowiązku określonego w art. 8a.

Art. 8d.

Po otrzymaniu wniosku polskiego organu centralnego, działającego na podstawie art.

51 ust. 2 lit. c oraz art. 53 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia

2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń

oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. Urz. UE L 7 z

10.01.2009, str. 1), organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny,

w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego,

a także jego stanu zdrowia i przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej

oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe.

41.

A) Zwrot wydatków i nakładów poczynionych z lub na majątek wspólny lub osobisty

Rozliczenia z tytułu wydatków i nakładów poczynionych między majątkiem osobistym małżonków a ich majątkiem wspólnym regulowane są przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy (art. 45). Natomiast rozliczenia z tytułu nakładów i wydatków poczynionych z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego z małżonków podlegają zasadom ogólnym regulowanym w kodeksie cywilnym (np. art. 225 i n. k.c., art. 405 i n. k.c., art. 742, 753 k.c.)

K.r.o. wprowadza:

- obowiązek każdego z małżonków zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na jego majątek osobisty

- roszczenie małżonka o zwrot wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny

Wydatki i nakłady bezzwrotne:

- wydatki i nakłady konieczne poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka na przedmioty majątkowe przynoszące dochód (istotne jest samo przeznaczenie gospodarcze danego przedmiotu, a nie fakt rzeczywistego osiągania dochodów);

- wydatki i nakłady zużyte w calu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności (wymagane jest utrzymywanie się nadal takiego wzrostu wartości w chwili ustania wspólności.; w konsekwencji nakłady na przedmioty szybko zużywające się, takie jak samochód czy inny sprzęt techniczny, w praktyce będą miały "bezzwrotny" charakter, natomiast nakłady na przedmioty powoli tracące na wartości w szczególności na nieruchomości, będą miały charakter "zwrotny" - w części odpowiadającej

utrzymującemu się wzrostowi wartości; dotyczy zarówno nakładów i wydatków poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty jak i z majątku osobistego małżonka na majątek wspólny).

Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego (wówczas roszczenie o zwrot nakładów i wydatków staje się ex lege wymagalne), jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

Przepis art. 45 § 3 k.r.o. nakazuje odpowiednio stosować przepisy art. 45 § 1 i 2 k.r.o. w sytuacji, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego. Drugi małżonek może żądać w zasadzie zwrotu połowy wartości umniejszenia majątku wspólnego spowodowanej spłatą długu. Przepisy art. 45 § 1 i 2 k.r.o. stosuje się tylko odpowiednio, ponieważ sama okoliczność spłaty długu nie wystarcza i należy zawsze dokonać kompleksowej oceny, czy dług ten nie pozostawał jednak w związku funkcjonalnym ze sprawami całej rodziny.

B) Zasiłek rodzinny

Regulowany w ustawie o świadczeniach rodzinnych

Zasiłek ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:

1)   rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka

2) opiekunowi faktycznemu dziecka;

3)   osobie uczącej się.

Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł.

W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.

Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:

1)   18 roku życia lub

2)   nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo

3)   24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:

1)   44,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;

2)   56,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;

3)   65,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;

2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;

3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;

4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;

5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:

a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,

b) ojciec dziecka jest nieznany,

c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,

d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów

utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;

6. członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:

1) urodzenia dziecka;

2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;

3a) samotnego wychowywania dziecka;

4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;

5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;

6) rozpoczęcia roku szkolnego;

7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

Rada gminy w drodze uchwały może podnieść kwoty dodatków do zasiłku rodzinnego. Podwyższenie kwot dodatków finansowane jest ze środków własnych gminy.

C) Praca z rodziną w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Jest to, obok pomocy w opiece i wychowaniu dziecka, jedna z form wspierania rodziny zapewnianej przez wójta rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych.

Pracę z rodziną organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy (tj. organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej oraz osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej)

W przypadku gdy wyznaczonym na podstawie ust. 1 podmiotem jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej.

Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:

• konsultacji i poradnictwa specjalistycznego;

• terapii i mediacji;

• usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych;

• pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego;

• organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej "grupami wsparcia" lub "grupami samopomocowymi".

Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną

42.

A) Zawieranie małżeńskich umów majątkowych

Regulowane jest przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Poprzez małżeńska umowę majątkową małżonkowie normuję swoje stosunki majątkowe w sposób odmienny od ustroju ustawowego. Intercyza dokonuje zmiany zasad przynależności do majątku wspólnego lub majątków osobistych określonych kategorii praw majątkowych.

Konieczne jest zawarcie jej w formie aktu notarialnego ad solemnitatem.

Małżeńska umowa majątkowa może być zawarta przez zadarciem małżeństwa (wówczas ma charakter jedynie organizacyjny) lub w czasie jego trwania (wówczas modyfikuje istniejący już ustrój majątkowej albo uchyla ustrój dotychczas istniejący i wprowadza nowy).

Małżeńska umowa majątkowa zawarta przed powstaniem małżeństwa wywołuje skutki od chwili zawarcia małżeństwa.

K.r.o. wprowadza zamknięty katalog umownych ustrojów majątkowych, które małżonkowie mogą wprowadzić w drodze intercyzy. Małżonkowie mogą: rozszerzyć wspólność ustawową, ograniczyć wspólność ustawową, ustanowić ustrojów rozdzielności majątkowej lub ustanowić ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku.

Małżonkowie mogą wielokrotnie zmieniać w czasie trwania małżeństwa łączący ich majątkowy ustrój małżeński. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona lub rozwiązana. Zmiana polega zarówno na przyjęciu ustroju majątkowego odmiennego od dotychczasowego, jak i wprowadzeniu - w dozwolonym zakresie - zmian elementów istniejącego typu ustroju umownego. Rozwiązanie umowy majątkowej małżeńskiej, bez wprowadzania do niej innych dodatkowych postanowień, powoduje zastąpienie ustroju umownego ustrojem wspólności ustawowej.

B) Dodatki do zasiłku rodzinnego

Regulowane w ustawie o świadczeniach rodzinnych

Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:

1) urodzenia dziecka;

2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;

3a) samotnego wychowywania dziecka;

4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;

5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;

6) rozpoczęcia roku szkolnego;

7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

Rada gminy w drodze uchwały może podnieść kwoty dodatków do zasiłku rodzinnego. Podwyższenie kwot dodatków finansowane jest ze środków własnych gminy.

C) Zadania asystenta rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

• udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;

• wspieranie aktywności społecznej rodzin;

• motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;

• udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;

• motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;

• udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;

• podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;

• prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;

• prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;

• dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1 (kierownikowi jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną lub podmiotowi, któremu gmina zleciła organizację pracy z rodzina;

• monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;

• sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;

• współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;

• współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą robocza lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną

Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20.

43.

A) Wspólność majątkowa

Regulowana przez Kodeks rodziny i opiekuńczy

Wspólność majątkowa jest jednym z małżeńskich ustrojów majątkowych. W k.r.o. stanowi ona ustawowy ustrój majątkowy małżonków powstający ex lege z chwila zawarcia małżeństwa. Wspólność majątkowa może mięć również charakter umowny poprzez wprowadzenie jej przez małżonków lub nupturientów w drodze umowy majątkowej małżeńskiej. W tym przypadku małżonkowie mogą wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć. Przepisy k.r.o. dotyczące ustawowej wspólności majątkowej stosuje się odpowiednio do wspólności majątkowej ustanowionej umową, z uwzględnieniem odrębnych przepisów.

W ustroju wspólności majątkowej występują trzy masy majątkowe: majątek wspólny oraz majątki osobiste każdego z małżonków. Wspólność majątku wspólnego małżonków jest wspólnością łączną.

Teza 32 wspólność ustawowa

Wspólność umowna:

- wspólność rozszerzona- obejmuje przedmioty (prawa) majątkowe, które według zasad ustroju ustawowej wspólności majątkowej należą do majątku osobistego małżonków. Małżonkowie mogą włączyć więc do wspólności ustawowej przedmioty nabyte przez nich przed zawarciem małżeństwa, a także przedmioty należące ex lege do majątku osobistego małżonków.

K.r.o. wprowadza ograniczenia o charakterze bezwzględnym (ius cogens) co do rozszerzenia wspólności. Nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na:

1) przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny;

2) prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej

odrębnym przepisom;

3) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

4) wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

5) niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.

W razie wątpliwości uważa się, że przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków nie zostały włączone do wspólności.

Umowa rozszerzająca wspólność ustawową może działać tylko na przyszłość bądź także wstecz. W pierwszym przypadku do majątku wspólnego wejdą tylko przedmioty nabyte po zawarciu umowy majątkowej, natomiast w drugim przypadku - także przedmioty nabyte wcześniej, które dotychczas należały do majątku osobistego małżonków. Oznacza to, że umowa majątkowa małżeńska może niekiedy mieć nie tylko charakter organizacyjny, ale tez powoduje rozporządzenie przez jednego małżonka swoim mieniem przez włączenie go do wspólności majątkowej z drugim małżonkiem.

Przyjmuje się, ze w razie ustania wspólności, udziały małżonków majątku wspólnym SA równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

Rozszerzenie wspólności ustawowej powoduje zmniejszenie majątków osobistych małżonków, co może niekorzystny wpływ na sytuację wierzyciela tylko jednego z małżonków. K.r.o. wprowadza regulację mającą na celu ochronę tego wierzyciela: jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności, wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden małżonek, może żądać zaspokojenia także z tych przedmiotów majątkowych, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona.

- wspólność ograniczona - polega na wyłączeniu przez małżonków w drodze umowy z majątku wspólnego określone rodzajowo przedmioty (prawa) majątkowe. Wyłączenie ze wspólności może nastąpić na przyszłość, ale może odnoście się do przedmiotów majątkowych już należących do wspólności. W takim przypadku do majątków osobistych każdego z małżonków wchodzi udział we współwłasności ułamkowej w tych przedmiotach. Ograniczenie wspólności nie może prowadzić do całkowitego jej zaniesienia, tj. do rozdzielności majątkowej (nadal musi istnieć majątek wspólny chociażby obejmował on tylko jeden przedmiot).

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka

Reguluje go ustawa o świadczeniach rodzinnych

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje:

- matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka.

- opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.

Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000,00 zł.

W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.

Dodatek ten przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Wymóg ten nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.

C) Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

W przypadku, gdy podmiotem, któremu gmina zleciła realizację zadania organizacji pracy z rodziną jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku tym można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej.

W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (musi spełniać podstawowe warunku takiego wywiadu- gdzie dany pracownik się udał, w jakiej formie był przeprowadzony, dlaczego, kto był przy tym obecny, jakie są warunki bytowe poszczególnych osób, czy danej rodzinie trzeba pomóc np. poprzez ustanowienie asystenta rodziny). Po dokonaniu analizy sytuacji rodziny, pracownik socjalny przeprowadzający wywiad środowiskowy wnioskuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny.

Asystentem rodziny może być osoba, która:

1) posiada:

a) wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna lub

b) wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub studiami podyplomowymi obejmującymi zakres programowy szkolenia określony na podstawie ust. 3 i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub

c) wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną, a także udokumentuje co najmniej 3-letni staż pracy z dziećmi lub rodziną;

2) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona;

3) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego;

4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Asystent rodziny jest obowiązany do systematycznego podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie pracy z dziećmi lub rodziną, w szczególności przez udział w szkoleniach oraz samokształcenie.

Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę.

44.

A) Rozdzielność majątkowa

Regulowana przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Stanowi jeden z umownych ustrojów majątkowych, który małżonkowie mogą wprowadzić w drodze intercyzy. Rozdzielność majątkowa stanowi tez przymusowy ustrój majątkowy powstający ex lege w sytuacjach wskazanych w ustawie bądź na mocy orzeczenia sądu.

Powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami powoduje, ze istnieją tylko ich majątki osobiste, nie ma natomiast majątku wspólnego. Na wspólność małżonkowie mogą nabywać przedmioty według zasad ogólnych, stając się współwłaścicielami w częściach ułamkowych.

Jeżeli małżonkowie przyjęli ustrój rozdzielności majątkowej przed zawarciem małżeństwa, zachowują oni nie tylko majątki nabyte do tej chwili8, ale także ich majątek nabyty później należy do majątku osobistego każdego z nich. Każdy z małżonków sprawuje samodzielnie zarząd swoim majątkiem i swobodnie nim rozporządza.

Jeżeli natomiast rozdzielność majątkowa powstała czasie trwania wspólności majątkowej, wspólność ta ustaje z chwilą zawarcia umowy, chyba że jej ustanie określono w terminie późniejszym, lub w dacie wskazanej w orzeczeniu sądu. Majątek wspólny ulega podziałowi, a przypadające każdemu z małżonków przedmioty (prawa) majątkowe wchodzą do ich majątków osobistych.

W razie ustania małżeństwa lub umownego zniesienia ustroju rozdzielności majatkowej, małżonkowie zachowują swój dotychczasowy majątek i z braku jakiegokolwiek majątku wspólnego oraz braku obowiązku wyrównania wartości majątków, nie ma potrzeby dokonywania podziału praw majątkowych. Może pojawić się ewentualnie roszczenie o zwrot nakładów dokonanych z majątku osobistego jednego małżonka na majątek osobisty drugiego małżonka (wg k.c.).

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:

1) 24 miesięcy kalendarzowych;

2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;

3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie.

Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.

Dodatek nie przysługuje jeżeli:

- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego osoba uprawniona pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;

- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;

- dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;

- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.

Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

C) Placówki wsparcia dziennego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Stanowi pomoc w opiece i wychowaniu dziecka jako formę wspierania rodziny.

W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy (tj. organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej oraz osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej) lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta.

Powiat może prowadzić lub zlecić, na podstawie art. 190, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym.

Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest dobrowolny, chyba że do placówki skieruje sąd.

Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:

1) opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;

2) specjalistycznej;

3) pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.

Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie opiekuńczej zapewnia dziecku:

1) opiekę i wychowanie;

2) pomoc w nauce;

3) organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań.

Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie specjalistycznej w szczególności:

1) organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne;

2) realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię.

Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie pracy podwórkowej realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne.

Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w połączonych formach, o których mowa w ust. 1 (tj. opiekuńczej, pracy podwórkowej, specjalistycznej).

45.

A) Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków

Umowny ustrój majątkowy małżeński. W czasie trwania tej rozdzielności występują majątki osobiste każdego z małżonków, nie powstaje majątek wspólny, natomiast po ustaniu tego ustroju (np. w wyniku umownego przyjęcia innego ustroju bądź w skutek ustania samego małżeństwa) pojawia się obowiązek wyrównania dorobków obojga małżonków. W ten sposób chroni się interes tego małżonka, którego dorobek z różnych powodów jest mniejszy od dorobku współmałżonka. Do rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków stosuje się przepisy o rozdzielności majątkowej, z zachowaniem przepisów szczególnych.

Dorobkiem każdego z małżonków jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu umowy majątkowej.

Sposób obliczania dorobku każdego z małżonków:

jeżeli umowa majątkowa nie stanowi inaczej, przy obliczaniu dorobków pomija się:

przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem umowy majątkowej i wymienione w art. 33 pkt 2, 5-7, 9, tj.:

• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy)

oraz przedmioty nabyte w zamian za nie,

Natomiast dolicza się wartość:

1) darowizn dokonanych przez jednego z małżonków, z wyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków oraz drobnych zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych osób;

2) usług świadczonych osobiście przez jednego z małżonków na rzecz majątku drugiego małżonka;

3) nakładów i wydatków na majątek jednego małżonka z majątku drugiego małżonka.

Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.

Dorobek oblicza się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej i według cen z chwili rozliczenia.

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków. Ma to zastosowanie wówczas, gdy żądanie wyrównania dorobków nie jest moralnie uzasadnione i pożądane. Wchodzą tu w rachubę takie okoliczności, jak naganna postawa życiowa jednego z małżonków przejawiająca się niechęcią do pracy bądź inne zawinione niewykorzystanie swoich możliwości zarobkowych, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania bądź naganne zachowanie żądającego wyrównania względem drugiego małżonka.

W razie śmierci jednego z małżonków, wyrównanie dorobków następuje między jego spadkobiercami a małżonkiem pozostałym przy życiu. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z żądaniem zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków tylko wtedy, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.

Wyrównania dorobku można żądać po ustaniu tego ustroju majątkowego na podstawie porozumienia stron. Sposobem wyrównania wartości dorobku jest zapłata lub przeniesienie prawa, podobnie jak przy podziale majątku wspólnego. W razie braku porozumienia między stronami co do sposobu lub wysokości wyrównania, rozstrzyga sąd.

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Ustawa o świadczeniach rodzinnych

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:

1) drugi z rodziców dziecka nie żyje;

2) ojciec dziecka jest nieznany;

3) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.

Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio.

Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.

W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 (tj. dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł; w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł) kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.

W przypadku wyboru dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka nie przysługuje na żadne dziecko w rodzinie.

C) Rodzina wspierająca w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.

Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:

1) opiece i wychowaniu dziecka;

2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;

3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.

W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.

Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:

1) opiece i wychowaniu dziecka;

2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;

3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.

46.

A) Wyrównanie dorobków

Jest to obowiązek małżonków powstający w chwili zniesienia ustroju umownej rozdzielności majątkowej małżonków z wyrównaniem dorobków.

Dorobkiem każdego z małżonków jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu umowy majątkowej.

Sposób obliczania dorobku każdego z małżonków:

jeżeli umowa majątkowa nie stanowi inaczej, przy obliczaniu dorobków pomija się:

przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem umowy majątkowej i wymienione w art. 33 pkt 2, 5-7, 9, tj.:

• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy)

oraz przedmioty nabyte w zamian za nie,

Natomiast dolicza się wartość:

1) darowizn dokonanych przez jednego z małżonków, z wyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków oraz drobnych zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych osób;

2) usług świadczonych osobiście przez jednego z małżonków na rzecz majątku drugiego małżonka;

3) nakładów i wydatków na majątek jednego małżonka z majątku drugiego małżonka.

Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.

Dorobek oblicza się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej i według cen z chwili rozliczenia.

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków. Ma to zastosowanie wówczas, gdy żądanie wyrównania dorobków nie jest moralnie uzasadnione i pożądane. Wchodzą tu w rachubę takie okoliczności, jak naganna postawa życiowa jednego z małżonków przejawiająca się niechęcią do pracy bądź inne zawinione niewykorzystanie swoich możliwości zarobkowych, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania bądź naganne zachowanie żądającego wyrównania względem drugiego małżonka.

W razie śmierci jednego z małżonków, wyrównanie dorobków następuje między jego spadkobiercami a małżonkiem pozostałym przy życiu. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z żądaniem zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków tylko wtedy, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.

Wyrównania dorobku można żądać po ustaniu tego ustroju majątkowego na podstawie porozumienia stron. Sposobem wyrównania wartości dorobku jest zapłata lub przeniesienie prawa, podobnie jak przy podziale majątku wspólnego. W razie braku porozumienia między stronami co do sposobu lub wysokości wyrównania, rozstrzyga sąd.

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie zastępczej

Podstawa prawna: ustawa o świadczeniach rodzinnych

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje w wysokości 50,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

C) Zadania i formy pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia opieki i wychowania przez rodziców. Pieczę zastępczą organizuje powiat.

Piecza zastępcza zapewnia:

1) realizację planu pracy z rodziną lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;

2) przygotowanie dziecka do:

a) godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,

b) pokonywania trudności życiowych zgodnie z sadami etyki,

c) nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;

3) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.

Piecza zastępcza jest sprawowana w formie

1) rodzinnej;

2) instytucjonalnej.

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, z zastrzeżeniem:

• ust. 2 W przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej, na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka. O zawartej umowie starosta zawiadamia niezwłocznie sąd.

• art. 58 ust. 1 (Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przyjmuje dziecko: 1) na podstawie orzeczenia sądu; 2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną; 3) na wniosek rodziców, dziecka lub innej osoby w przypadku, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie)

• art. 103 ust. 2 (do placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego dziecko przyjmuje się: 1) na podstawie orzeczenia sądu; 2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną; 3) na wniosek rodziców, dziecka lub osoby trzeciej lub umieszcza się dziecko w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).

Umowa wygasa z chwilą zakończenia przez sąd postępowania z zakresu pieczy zastępczej.

Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka następuje po uzyskaniu zgody, odpowiednio rodziców zastępczych albo prowadzącego rodzinny dom dziecka.

Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletniości.

47.

A) Przymusowa rozdzielność majątkowa

Jest to ustrój majątkowy małżeński, który pojawia się w miejsce wspólności ustawowej lub umownego ustroju majątkowego, niezależnie od woli małżonków. Przymusowy charakter tego ustroju objawia się w sposobie jego istnienia i przesłankach istnienia.

Ustrój ten może zaistnieć z mocy orzeczenia sądowego:

• z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej

• na żądanie wierzyciela jedno z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, ze zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków

Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego z małżonków nie wyłącza zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej. Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.

lub z mocy prawa:

• w razie ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (częściowe lub całkowite)

• ogłoszenia upadłości jednego z małżonków

• orzeczenie separacji

W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia, a także umorzenia, ukończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego, między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy.

Z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego

Podstawa prawna: ustawa o świadczeniach rodzinnych

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:

1) do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;

2) powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:

1) 50,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;

2) 70,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

C) Rodzinna piecza zastępcza - formy

Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:

1) rodzina zastępcza:

a) spokrewniona,

b) niezawodowa,

c) zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i

zawodowa specjalistyczna;

2) rodzinny dom dziecka.

Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka, na ich wniosek, są wspierane przez rodziny pomocowe.

48.

A) Ważne powody jako przesłanka rozdzielności majątkowej

Ważne powody zniesienia wspólności istnieją, gdy ustalone zostaje, ze dalsze jej istnienie nie

służy dobru założonej przez małżonków rodziny, a nawet jest sprzeczne z zasadami prawa rodzinnego. Ważnymi powodami mogą być w szczególności: okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna, które uniemożliwia współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym), trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny.

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Podstawa prawna: Ustawa o świadczeniach rodzinnych

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.

Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne. Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko. Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.

C) Rodzaje rodzin zastępczych

Podstawa prawna: ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Rodzina zastępcza jest formą rodzinnej pieczy zastępczej.

Rodzajami rodzin zastępczych są:

1. rodzina zastępcza spokrewniona

2. rodzina zastępcza niezawodowa

3. rodzina zastępcza zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna.

Rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej

Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba, nie pozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.

Rodzinę zastępczą zawodową lub rodzinę zastępczą niezawodową tworzą małżonkowie lub osoba, nie pozostająca w związku małżeńskim, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.

97.

A) Przysposobienie pełne:

Zgodnie z art. 121 kro jest to przysposobienie wskutek którego pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym powstaje taki stosunek, jak między rodzicem a dzieckiem (czyli jakby dziecko przysposobione było rodzonym dzieckiem przysposabiającego) tzn:

• ustaje władza rodzicielska rodziców a powstaje władza rodzicielska przysposabiających;

• skutki przysposobienia rozciągają się też na krewnych przysposabiającego - przysposobiony nabywa w stosunku do nich prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa'

• przysposobiony nie uczestniczy w dziedziczeniu ani stosunkach alimentacyjnych w rodzinie naturalnej, a przysposabiającej

• przysposobiony ordynuje naziwso przysposabiających (w przypadku p. wspólnego otrzymuje nazwisko jakie noszą wspólne dzieci);

• sąd opiekuńczy może zmienić imię/imiona przysposobionego na wniosek przysposabiających (jeśli przysposobiony ukończył 13 lat - tylko za jego zgodą);

• odpis skrócony aktu urodzenia wymienia jako rodziców przysposabiających, w odpisie zupełnym znajduje się wzmianka o przysposobieniu

P.P. jest rozwiązywalne.

B) Rodzina pomocowa w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (art. 73-75 ustawy)

Jest to rodzina, której może być powierzona piecza zastępcza nad dzieckiem w przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka, na podstawie umowy między starostą a R.P.

R.P. może być:

• rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka (niezależnie od liczby dzieci pozostających pod opieką);

• małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim przeszkoleni do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej.

Umieszczenie dziecka w R.P. nie może przekroczyć 2 miesięcy.

C) Postępowanie przed sądem opiekuńczym w sprawach z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

Regulowane art. 42-49 ustawy, należy do postępowania nieprocesowego, do którego zastosowanie mają odpowiednie przepisy kpc.

• Sędzia ma prawo wstępu o każdej porze do szpitala psychiatrycznego i domu pomocy społecznej przeznaczonego dla osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo w celu kontroli legalności przyjęcia i przebywania w takim szpitalu lub domu pomocy społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi, przestrzegania ich praw oraz kontroli warunków, w jakich one tam przebywają.

• Dla osoby przebywającej w szpitalu psychiatrycznym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala ustanawia na jej wniosek (a jeśli ze względu na stan zdrowia nie jest zdolna do złożenia wniosku kuratora - może z urzędu) kuratora, jeżeli osoba ta w czasie pobytu w szpitalu potrzebuje pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw albo spraw określonego rodzaju, jednocześnie określa zakres jego obowiązków oraz uprawnień (dotyczy to też osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo, przebywających w domu pomocy społecznej).

• W sprawach określonych w art. 25, 29, 36 ust. 3 i art. 39 ustawy (przymusowe przyjęcie do szpitala psychiatrycznego/ domu pomocy społecznej)sąd opiekuńczy orzeka po przeprowadzeniu rozprawy (powinna się odbyć nie później niż w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku lub otrzymania zawiadomienia); rozprawa może odbyć się również w szpitalu w przypadku uzasadnionym interesem osoby, której postępowanie bezpośrednio dotyczy.

• Sędzia wizytujący szpital wysłuchuje osobę przyjętą do szpitala psychiatrycznego w trybie art. 23, 24 lub 28 nie później niż w terminie 48 godzin od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w art. 23 ust. 4. W razie stwierdzenia, że pobyt tej osoby w szpitalu psychiatrycznym jest oczywiście bezzasadny, sędzia zarządza natychmiastowe jej wypisanie ze szpitala i wnosi o umorzenie postępowania.

• W sprawach dotyczących przyjęcia osoby chorej psychicznie do szpitala psychiatrycznego oraz wypisania jej z takiego szpitala uczestnikami postępowania z mocy prawa oprócz wnioskodawcy są: ta osoba oraz jej przedstawiciel ustawowy. W miarę potrzeby sąd zawiadamia o rozprawie małżonka osoby, której postępowanie dotyczy, oraz osobę sprawującą nad nią faktyczną opiekę; mogą oni wziąć udział w każdym stanie sprawy i wtedy stają się uczestnikami.

• Przed wydaniem postanowienia co do istoty sprawy, sąd jest obowiązany uzyskać opinię jednego lub kilku lekarzy psychiatrów (biegli). Wobec osoby podlegającej badaniu może zostać zastosowane zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie.

• Sąd zawiadamia prokuratora o potrzebie wzięcia udziału w postępowaniu, jeżeli uzna to za konieczne.

• Przy wykonywaniu postanowień sądowych o przyjęciu do domu pomocy społecznej lub szpitala psychiatrycznego stosuje się art. 18, a także przewidziane w innych przepisach środki przymusu bezpośredniego, które mogą być stosowane jedynie po uprzednim bezskutecznym zastosowaniu przymusu bezpośredniego przewidzianego w ustawie albo gdy jego zastosowanie byłoby niecelowe.

• Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie przez Policję następuje w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu ratownictwa medycznego.

W stosunku do osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio:

- sąd może ustanowić adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny;

- może zostać zastosowane doprowadzenie na rozprawę sądową na mocy zarządzenia sądowego;

- środki odwoławcze przez nią wnoszone nie muszą czynić zadość wymogom formalny (nie ma zastosowania przepis art. 368 Kodeksu postępowania cywilnego oraz w zakresie objętym treścią tego artykułu również przepis art. 370 tego kodeksu).

98.

A) Przysposobienie całkowite (art. 124¹ kro):

Dotyczy sytuacji, gdy naturalni rodzice dziecka wyrazili tzw. zgodę blankietową z art. 119¹ kro, czyli zgodę na przysposobienie swojego dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego (czyli kiedyś i przez kogoś - brak określenia).

Skutkami przysposobienia całkowitego są skutki z przysposobienia pełnego, za 3 wyjątkami:

• P.C. jest nierozwiązywalne;

• dla dziecka sporządza się nowy akt urodzenia, w którym jako rodzice wpisani są przysposabiający;

• niemożność ustalenia pochodzenia dziecka w drodze:

- uznania ojcostwa,

- sądowego ustalenia pochodzenia,

- sadowe zaprzeczenie pochodzenia

- ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.

B) Zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej

Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej jest wyznaczona przez starostę jednostka organizacyjna powiatu lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy.

Zgodnie z art. 76 ust. 4.  Ustawy do zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności:

1)   prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzeniarodzinnego domu dziecka;

2)   kwalifikowanie osób kandydujących do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych zawierających potwierdzenie ukończenia szkolenia, opinię o spełnianiu warunków i ocenę predyspozycji do sprawowania pieczy zastępczej;

3)   organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;

4)   organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, wydawanie świadectw ukończenia tych szkoleń oraz opinii dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora i wychowawcy w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego;

5)   zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji, biorąc pod uwagę ich potrzeby;

6)   zapewnianie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych;

7)   organizowanie dla rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka pomocy wolontariuszy;

8)   współpraca ze środowiskiem lokalnym, w szczególności z powiatowym centrum pomocy rodzinie, ośrodkiem pomocy społecznej, sądami i ich organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz z organizacjami społecznymi;

9)   prowadzenie poradnictwa i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczyzastępczej;

10)  zapewnianie pomocy prawnej osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego;

11)  dokonywanie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej;

12)  prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej, której celem jest pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzenia rodzinnego domu dziecka, a także szkolenie i wspieranie psychologiczno-pedagogiczne osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą oraz rodziców dzieci objętych tąpieczą;

13)  przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych oraz analizy, o której mowa w art. 42 ust. 7, dotyczących kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;

14)  zapewnianie rodzinom zastępczym zawodowym i niezawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie ich kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego;

15)  przedstawianie staroście i radzie powiatu corocznego sprawozdania z efektów pracy;

16)  zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;

17)  organizowanie opieki nad dzieckiem, w przypadku gdy rodzina zastępcza albo prowadzący rodzinny dom dziecka okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku.

Ponadto wykonuje zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w stosunku do rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, nieobjętych opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.

C) Przyjęcie do domu pomocy społecznej w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

Regulowane w art. 38-41 ustawy:

• Dotyczy Osoby, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego.

• Przyjęcie może się odbyć być za zgodą w/w osoby lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej, ale:

- Jeśli brak zgody, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej (w określonych przypadkach też kierownik szpitala psychiatrycznego) może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.

- Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.

• Osoba ta oraz jej przedstawiciel ustawowy, małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo oraz osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę (też w określonym przypadku kierownik domu pomocy społecznej) mogą występować do sądu opiekuńczego o zmianę orzeczenia o przyjęciu do domu pomocy społecznej.

• Jeżeli osoba, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do domu pomocy społecznej, odmawia stawienia się w domu pomocy społecznej lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek organu do spraw pomocy społecznej może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do domu pomocy społecznej przez Policję.

• W przypadku wystąpienia u osoby, o której mowa w art. 38, przebywającej w domu pomocy społecznej, zachowań zagrażających jej życiu lub zdrowiu, lub życiu lub zdrowiu innych osób, można wobec niej stosować przymus bezpośredni również w celu zapobieżenia opuszczeniu domu pomocy społecznej.

99.

A) Przysposobienie imienne

Obok anonimowego jest przysposobieniem wyróżnianym ze względu na kryterium zgody wyrażanej przez naturalnych rodziców dziecka.

W przypadku P.I. rodzice dziecka wyrażają przed sądem opiekuńczym zgodę na jego przysposobienie przez konkretne osoby.

Zgodnie z art. 119:

 § 1. Do przysposobienia jest potrzebna zgoda rodziców przysposabianego, chyba że zostali oni pozbawieni władzy rodzicielskiej lub są nieznani albo porozumienie się z nimi napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.

§ 2. Sąd opiekuńczy może ze względu na szczególne okoliczności, orzec przysposobienie mimo braku zgody rodziców, których zdolność do czynności prawnych jest ograniczona, jeżeli odmowa zgody na przysposobienie jest oczywiście sprzeczna z dobrem dziecka.

B) Zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej

Jest to osoba sprawująca opieką nad rodzinami zastępczymi i rodzinnymi domami dziecka.
Zgodnie z art. 77 ust. 3 ustawy  Do zadań koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności:

1)   udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej;

2)   przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku;

3)   pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu;

4)   zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej;

5)   zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzinprzysposabiających;

6)   udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej;

7)   przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej.

C) Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody

Regulowane w art. 22-32 ustawy:

• Osoba chora psychicznie lub osoba upośledzona umysłowo niezdolna do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez wymaganej zgody - przyjęcie następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.

 W przypadkach nagłych może być przyjęta bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu opiekuńczego, a (jeśli to możliwe) po zasięgnięcia przez lekarza przyjmującego pisemnej opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii psychologa. Kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy właściwy ze względu na siedzibę szpitala, w celu uzyskania zgody sądu na pobyt tej osoby w szpitalu. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie.

• Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób. Postanawia o tym lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa. jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować go o jego prawach.

• Osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody wymaganej szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości, na okres maksymalnie 10 dni.

• Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta, bez wymaganej zgody osoba chora psychicznie:

  1)   której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego,

bądź

  2)   która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.

Do wniosku o przyjęcie dołącza się orzeczenie lekarza psychiatry szczegółowo uzasadniające potrzebę leczenia w szpitalu psychiatrycznym.

Jeśli złożenie orzeczenia nie jest możliwe, sąd zarządza poddanie osoby, której dotyczy wniosek, odpowiedniemu badaniu, może być ono przeprowadzone bez jej zgody.

• Przyjęcie do szpitala wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.

Na podstawie otrzymanego zawiadomienia sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby bez wymaganej zgody. Może też rozpoznać sprawę również na wniosek tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego, jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa bądź osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę albo z urzędu.

W przypadku gdy osoba przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody wyraziła potem zgodę na pobyt w tym szpitalu, sąd opiekuńczy umorzy postępowanie wszczęte na skutek zawiadomienia lub wniosku jeżeli uzna, że osoba ta wyraziła zgodę. Przed umorzeniem postępowania sąd jest obowiązany wysłuchać tę osobę.

O treści postanowienia w przedmiocie przyjęcia osoby bez wymaganej zgody sąd opiekuńczy zawiadamia niezwłocznie szpital, w którym ta osoba przebywa. W razie wydania postanowienia o braku podstaw do przyjęcia, szpital psychiatryczny jest obowiązany wypisać tę osobę niezwłocznie po doręczeniu mu postanowienia sądu.

100.

A) Przysposobienie anonimowe

Dotyczy sytuacji gdy rodzice dziecka wyrażają przed sądem opiekuńczym zgodę na jego przysposobienie w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego (zgoda blankietowa z art. 119¹ kro). Nie przysługuje im wtedy władza rodzicielska ani prawo do kontaktów z dzieckiem.

Musi być złożona prze oboje rodziców, chyba że zgoda drugiego nie jest potrzebna .

Zgoda blankietowa może być odwołana poprzez oświadczenie złożone przed sądem opiekuńczym. Ograniczenie czasowe: nie później niż przed wszczęciem postępowania o przysposobienie.

P.A. dotyczy też sytuacji kiedy rodzice dziecka nie żyją lub są nieznani, jeśli sąd opiekuńczy tak postanowi w orzeczeniu.

B) Formy instytucjonalnej pieczy zastępczej (art. 93 ustawy)

Instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie:

1)   placówki opiekuńczo-wychowawczej;

2)   regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej;

3)   interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

C) Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego za jej zgodą

Art. 22. 

1. Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.

1a. W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania, o którym mowa w ust. 1.

101.

A) Rozwiązanie przysposobienia

• art. 125, 125 KRO

• tylko z ważnych powodów

• legitymacja czynna: przysposobiony, przysposabiający, prokurator

• z chwilą rozwiązania przysposobienia ustają skutki przysposobienia

• wyjątki (gdy rozwiązanie przysposobienia nie jest dopuszczalne):

• jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka,

• po śmierci przysposabiającego lub przysposobionego chyba, że przysposabiający zmarł po wszczęciu sprawy o rozwiązanie stosunku przysposobienia (w miejsce przysposabiającego - kurator ustanowiony przez sąd),

• gdy rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającego (dot. tylko przysposobienia całkowitego)

• skutki rozwiązania przysposobienia

• jeżeli rozwiązanie przysposobienia po śmierci przysposabiającego uważa się, że skutki nastąpiły z chwilą jego śmierci,

• przysposobiony zachowuje nazwisko oraz imiona nabyte w wyniku przysposobienia, jednak sąd z ważnych powodów może postanowić że przysposobiony powraca do poprzedniego nazwiska (wniosek przysposobionego lub przysposabiającego)lub imion (tylko wniosek przysposobionego).

B) Zadania placówki opiekuńczo wychowawczej

• art. 93 ust 4 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:

Placówka opiekuńczo - wychowawcza:

1. zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;

2. realizuje przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;

3. umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;

4. podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny;

5. zapewnia dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;

6. obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi;

7. zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.

C) Zasady zastosowania przymusu bezpośredniego na podstawie art. 18 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

• przymus bezpośredni można stosować tylko gdy:

• przepis ustawy o zdrowiu psychicznym do tego upoważnia, lub

• osoba dopuszcza się zamachu przeciwko zdrowiu własnemu lub innej osoby albo bezpieczeństwu powszechnemu, lub

• osoba w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmiot znajdujący się w jej otoczeniu, lub

• poważnie zakłóca lub uniemożliwia funkcjonowanie podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.

• przymus bezpośredni polega na :

- przytrzymaniu, przymusowym podaniu leków, unieruchomieniu lub izolacji (gdy osoba dopuszcza się zamachu przeciwko zdrowiu własnemu lub innej osoby lub bezpieczeństwu powszechnemu lub w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmiot znajdujący się w jej otoczeniu) ,

- przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku (gdy poważnie zakłóca lub uniemożliwia funkcjonowanie podmiotu leczniczego).

Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego.

Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.

• decyzję o zastosowaniu przymusu bezpośredniego podejmuje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie.

• Podejmowanie decyzji przez pielęgniarkę:

• jeżeli nie można uzyskać natychmiastowej decyzji lekarza w niektórych przypadkach decyzję może podjąć pielęgniarka, która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym lekarza

• w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, która nie zatrudnia lekarza, informację, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego pielęgniarka przekazuje kierownikowi jednostki, który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii.

• W szpitalu psychiatrycznym lekarz, o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie zatwierdza zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub nakazuje zaprzestanie jego stosowania.

• Zastosowanie przymusu bezpośredniego, gdy pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego

• w niektórych przypadkach w których pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyzje podejmuje i osobiście nadzoruje jego wykonanie kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

• zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub unieruchomieniu. Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego. Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.

• Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

• Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby.

102.

A) Obowiązek alimentacyjny

• art. 128 KRO

• jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania

• obciąża on krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo

B) Typy placówek opiekuńczo - wychowawczych

• art. 101 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

• typ placówki określa jej regulamin

• placówka opiekuńczo-wychowawcza może łączyć zadania palcówek typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego

• typy palcówek:

1. socjalizacyjne

2. interwencyjne

3. specjalistyczno-terapeutyczne

4. rodzinne

C) Prawa osób chorych psychicznie, o których mowa w art. 10a ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny, a także jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny, opiekun faktyczny mają prawo do pomocy w ochronie praw osoby korzystającej ze świadczeń.
Osoby te mają prawo do:

1. przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących naruszenia praw osoby korzystającej ze świadczeń,

2. spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby,

3. uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy.

103.

A) Kolejność wykonywania obowiązku alimentacyjnego

• art. 129 KRO

• obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem (art. 129 § 1 KRO);
  1. wstępni (A. syn, córka; B. wnuk, wnuczka; C. prawnuk, prawnuczka)
  2. zstępni (A. ojciec, matka; B. dziadek, babcie; C. pradziadek, prababcia)
  3. rodzeństwo (brat, siostra)

• jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi (art. 129 § 1 KRO), czyli np. syn przed wnukiem

• Krewnych w tym samym stopniu  obowiązek alimentacyjny obciąża w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym (art. 129 §2 KRO) . Krewnymi w tym samym stopniu są: syn i córka, ojciec i matka, brat i siostra itd.

• Przejście do następnego kręgu osób zobowiązanych następuje wówczas, gdy zostanie spełniona jedna z poniższych przesłanek:

• nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności,

• osoba zobowiązana w bliższej kolejności nie jest w stanie uczynić zadość swojemu obowiązkowi,

• jeżeli uzyskanie od osoby zobowiązanej w bliższej kolejności, na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

B) Pomoc dla osób usamodzielnianych w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

C) Tzw. oparcie społeczne w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

• art. 8 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

• oparcie społeczne organizowane jest  na obszarze swojego działania przez jednostki organizacyjne i inne podmioty działające na podstawie ustawy o pomocy społecznej w porozumieniu z podmiotami leczniczymi udzielającymi świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej,

• przysługuje osobom, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności w życiu codziennym, zwłaszcza w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.

• Polega na:

1. podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego, aktywnego życia,

2. organizowaniu w środowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, innych osób, grup, organizacji społecznych i instytucji,

3. udzielaniu pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych świadczeń na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.

104.

A) Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego a roszczenia regresowe

• art. 140 KRO

• roszczenie regresowe przysługuje osobie, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo
  będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami

• roszczenie regresowe polega na żądaniu zwrotu od osoby, która powinna była to świadczenie spełnić

• dotyczy tylko spełnionych świadczeń alimentacyjnych

• roszczenie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia spełnienia na rzecz uprawnionego alimentów przez osobę której przysługuje roszczenie

B) Zarys postępowania adopcyjnego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

C) Zakres działań zapobiegawczych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego

art. 4 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

1. stosowanie zasad ochrony zdrowia psychicznego w pracy szkół, placówek systemu oświaty, placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych oraz w jednostkach wojskowych,

2. tworzenie placówek rozwijających działalność zapobiegawczą, przede wszystkim poradnictwa psychologicznego, oraz placówek specjalistycznych, z uwzględnieniem wczesnego rozpoznawania potrzeb dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego,

3. wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw społecznych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego,

4. rozwijanie działalności zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego przez podmioty lecznicze,

5. wprowadzanie zagadnień ochrony zdrowia psychicznego do programu przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem, nauczaniem, resocjalizacją, leczeniem i opieką, zarządzaniem i organizacją pracy oraz organizacją wypoczynku,

6. podejmowanie badań naukowych służących umacnianiu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym,

7. uwzględnianie zagadnień zdrowia psychicznego w działalności publicznych środków masowego przekazu, a zwłaszcza w programach radiowych i telewizyjnych.

• podejmowane przede wszystkim wobec dzieci, młodzieży, osób starszych i wobec osób znajdujących się w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla ich zdrowia psychicznego.

105.

A) Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci

Art. 133. KRO

§ 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka:

- które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

TO Z PODRĘCZNIKA IGNATOWICZA:

Obowiązek taki powstaje w zasadzie od momentu urodzenia dziecka i nie jest ograniczony wiekowo. Obowiązek ten dotyczy obojgu rodziców a więc nie tylko małżonków, obejmuje też dzieci pozamałżeńskie. Stopień zaspokojenia potrzeb dziecka będzie zależał od jego wieku, potrzeb, zainteresowań, konieczności zapewnienia właściwej edukacji.

Dzieci co do zasady mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci jest szeroki bo obejmuje nie tylko środki utrzymania ale też środki wychowania.

Obowiązek alimentacyjny rodziców istnieje niezależnie od władzy rodzicielskiej.!

Art. 1441.

Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.

Czyli rodzice tylko pełnoletniego dziecka mogą podnieść ten zarzut ( art. 133 § 3)

B) Zadania ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

(PREAMBUŁA) Dążenie do:

1. Przeciwdziałania, zapobiegania, zwalczanie demoralizacji i przestępczości nieletnich

2. stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego,

3. oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeń-stwa.

Art. 1.

Ustawę stosuję się do:

1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji - w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18;

2) postępowania w sprawach o czyny karalne - w stosunku do osób, które do-puściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17;

3) wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych - w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21

Art. 2.

Przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazu-je przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.

C) Obowiązek dłużnika alimentacyjnego w świetle art. 27 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Art. 27.

1. Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do :

- zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami.

1a. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty.

2. Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

3. Należności podlegają ściągnięciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

4. 20 % kwot należności stanowi dochód własny gminy wierzyciela, 20 % kwoty stanowi dochód własny gminy dłużnika, a pozostałe 60 % tej kwoty oraz odsetki stanowią dochód budżetu państwa.

5. W przypadku gdy organ właściwy wierzyciela nie jest jednocześnie organem właściwym dłużnika, przekazuje organowi właściwemu dłużnika 20 % kwoty, o której mowa w ust. 1.

106.

A) Wygaśnięcie a obniżenie alimentów

a) Z Ignatowicza

Wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego następuje:

-na skutek śmierci zobowiązanego- gdyż nie przechodzi na jego spadkobierców art. 139 KRO

-na skutek śmierci uprawnionego

b) Obniżenie

Zmiana wysokości alimentów może być dokonywana na podstawie art. 138 KRO, który stanowi:

„ W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”

Obniżenie alimentów może uzasadniać :

-Albo pogorszenie sytuacji majątkowej zobowiązanego

-albo zmniejszenie się potrzeb uprawnionego( np. otrzymał stypendium które częściowo zaspokaja jego potrzeby

Obniżenia alimentów można żądać w drodze powództwa o obniżenie alimentów

B) Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich

Art. 3a

W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.

Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę, orzekając w sprawie nieletniego.

Koszty postępowania mediacyjnego ponosi Skarb Państwa.

C) Nabywanie uprawnienia do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.

2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.

3. W przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w tej instytucji.

4.Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:

1)   została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;

2)   zawarła związek małżeński.

107.

A) Uchylenie a obniżenie alimentów

a) Uchylenia alimentów można żądać na postawie art. 144¹ ,który stanowi, że:

„Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka”

Art. 133 § 3 :” Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.”

Uchylenie obowiązku alimentacyjnego ma z reguły miejsce wtedy gdy:

- uprawniony uzyskał zdolność do samodzielnego utrzymania się

-całkowita utrata przez zobowiązanego możliwości pozyskania jakichkolwiek dochodów,np. na skutek ciężkiego kalectwa

b) Obniżenia można żądać na podstawie Art. 138 KRO „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”

Obniżenie alimentów może uzasadniać :

-Albo pogorszenie sytuacji majątkowej zobowiązanego

-albo zmniejszenie się potrzeb uprawnionego( np. otrzymał stypendium które częściowo zaspokaja jego potrzeby

Zarówno Obniżenia jak i uchylenia alimentów można żądać w drodze powództw.

B) Zawiadomienie sądu rodzinnego o demoralizacji nieletniego

Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego (w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych) ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.

Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.

Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.

C) Zatrzymanie prawa jazdy w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Zatrzymanie prawa jazdy następuje wtedy gdy decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna (art. 5 ust 3) organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (tj. uporczywe uchylanie się od alimentacji).

Na podstawie tego wniosku, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:

1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz

dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym

miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż

50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub

2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.

Przyczyną zatrzymania prawa jazdy jest sytuacja o której mowa w art. 5 ust 3 (czyli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych ).

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu

alimentacyjnego lub odmówił:

1) złożenia oświadczenia majątkowego,

2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący

pracy,

3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia

i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia

lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych,

prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych

albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym

dorosłych

- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika

alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

108.

A) Podwyższenie alimentów

Podwyższenie alimentów jest możliwe w drodze powództwa o podwyższenie alimentów na podstawie Art. 138 KRO:

„W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”

Podwyższenie alimentów jest związane:

-albo ze zwiększeniem się potrzeb uprawnionego (np. na skutek dorastania albo choroby)

- albo ze zwiększeniem się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego

Z wnioskiem o podwyższenie alimentów w imieniu małoletniego dziecka występuje jego opiekun (matka/ojciec).

Należy także wymienić w pozwie dowody (uzasadni to podwyżkę alimentów). Do pozwu dołączamy też załączniki, które będą poparciem dowodów. 


B) Uprawnienie sądu rodzinnego w świetle art. 6 i 7 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

Art. 6.

Wobec nieletnich sąd rodzinny może:

1) udzielić upomnienia;

2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wy-rządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miej-scach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;

3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;

4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego;

5) zastosować nadzór kuratora;

6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;

7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;

8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;

9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;

10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;

11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Art. 7.

§ 1. Sąd rodzinny może:

1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowaw-czych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;

2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego;

3) (uchylony).

§ 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego.

C) Decyzje podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów :

1)decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:

1)   złożenia oświadczenia majątkowego,

2)   zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,

3)   bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych

- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.

2) Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy

3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

3) Decyzja o uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy

Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:

1)   ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub

2)   nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.

4) Decyzja o zwrocie przez dłużnika świadczeń z funduszu alimentacyjnego

Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

109.

A) Zakres świadczeń alimentacyjnych

Zakres świadczeń alimentacyjnych Określa art. 135 KRO:

§ 1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy :

-od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego

-oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

§ 2. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

§ 3. Świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym )) podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji oraz świadczenia dla rodziny zastępczej nie wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego.

USTALENIE ZAKRESU ŚWIADCZEŃ- określa art. 136 KRO

Art. 136.

Jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych

B) Kara pieniężna w świetle art. 9 i 10 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

Art. 8.

§ 1. W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1 500 złotych.

Art. 9.

§ 1. W sprawie wymierzenia tej kary pieniężnej, orzeka sąd rodzinny z urzędu, a w sprawie uchylenia tej kary - także na wniosek osoby ukaranej, stosując odpowiednio przepisy KPC

§ 2. Postanowienie sądu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej powinno być wydane po wysłuchaniu osoby, której ma ono dotyczyć, chyba że osoba ta bez usprawiedliwienia nie stawiła się na wezwanie.

Art. 10.

Sąd rodzinny może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego, o którym mowa w art. 1 § 2 pkt 2 lit. a, jeżeli przema-wiają za tym wysoki stopień demoralizacji nieletniego oraz okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza gdy inne środki wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego.

C) Uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Wg ustawy dłużnik alimentacyjny - oznacza to osobę zobowiązaną do alimentów na

podstawie tytułu wykonawczego, przeciwko której egzekucja okazała się bezskuteczna;

Art. 5 ust 3.

Organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika

alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych:

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:

1) złożenia oświadczenia majątkowego,

2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,

3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych

-.

3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów

110.

A) Przedawnienie roszczeń o świadczenia alimentacyjne

Art. 137. KRO

§ 1. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.

§ 2. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.

Z Ignatowicza:

Wg KC przedawnieniu ulegają roszczenia majątkowe a nie prawa z których te roszczenia wynikają, stąd Samo prawo od alimentów nie podlega przedawnieniu, uprawniony może więc i po upływie wielu lat dochodzić alimentów pomimo że o nie przedtem nie występował. Przedawnieniu ulegają natomiast roszczenia o poszczególne raty. Oznacza to że uprawniony może dochodzić alimentów za 3 lata , licząc wstecz od wytoczenia powództwa.

Ze względu na rodzinny charakter obowiązku alimentacyjnego, wymaga w szczególności zwrócenia uwagi ze bieg przedawnienia roszczeń alimentacyjnych dzieci względem rodziców ulega zawieszeniu przez cały czas trwania władzy rodzicielskiej.

Przedawnienie biegnie więc po uzyskaniu przez dziecko pełnoletniości, a przed tym zdarzeniem wtedy gdy władza rodzicielska rodzicom nie przysługuje ex lege (gdy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnej, gdy są jej pozbawieni, gdy została zawieszona. Natomiast przedawnienie nie biegnie w stosunku do tego z rodziców , któremu sąd ze względu na rozłączenie rodziców nie powierzył wykonywania władzy rodzicielskiej, gdyż mimo to władza rodzicielska , choć w ograniczonym zakresie , służy także jemu. Podobnie jest w przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej na podstawie 109 KRO. Przedawnienie roszczeń alimentacyjnych (obowiązku przyczyniania się małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny -art. 27 KRO) nie biegnie także w stosunkach między małżonkami przez czas trwania małżeństwa( art. 121 pkt 3 KC).Jako roszczenia okresowe roszczenia alimentacyjne ulegają 3-letniemu przedawnieniu także po stwierdzeniu ich prawomocnym wyrokiem (art. 125 paragraf 1 KC)

B) Zadania pomocy społecznej

Według ustawy o pomocy społecznej z 2004 roku:

1. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa.

ZADANIA; ( to z przepisów ogólnych):

1. umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

2. wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka

3. zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1( tj. zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym, których osoby i rodziny nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.) przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

To z rozdziału 2 ustawy zatyt. „Zadania pomocy społecznej”

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

1) przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń przewidzianych ustawą

2) pracy socjalnej;

3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;

4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;

5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;

6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

.

*Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy.

*Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

* Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Zadania pomocy społecznej realizują m.in. ośrodki pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, domy pomocy społecznej, placówki specjalistycznego wsparcia, w tym rodzinnego, ośrodki wsparcia (np. środowiskowe domy samopomocy, dzienne domy pomocy społecznej, noclegownie). 
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współudziału w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. 




C) Wywiad alimentacyjny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

W przypadku:

1) bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego)

2) przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego;

3) umieszczenia osoby uprawnionej w pieczy zastępczej,

Organ (właściwy dla wierzyciela) występuje z wnioskiem do organu (właściwego dla dłużnika) o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.

Po otrzymaniu tego wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia :

1. sytuacji rodzinnej (liczba osób w rodzinie, ich wiek i relacje rodzinno-prawne),

2. sytuacji dochodowej (to co przyrasta dłużnikowi na plus) i

3. sytuacji zawodowej (czy jest zatrudniony, czy są możliwości jego zatrudnienia) dłużnika alimentacyjnego,

4. a także jego stanu zdrowia

5. oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej,

Organ odbiera od dłużnika oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego (wynikających z tytułów wypłaconych zaliczek lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego,) w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.

Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, , pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.

Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji dotyczących dłużnika alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia o udzielenie informacji.

111.

A) Obowiązek z art. 141 KRO.

Art. 141.

§ 1. Ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków lub strat. Roszczenia powyższe przysługują matce także w wypadku, gdy dziecko urodziło się nieżywe.

§ 2. Roszczenia matki przewidziane w paragrafie poprzedzającym przedawniają się z upływem lat trzech od dnia porodu.

B) Przesłanki udzielenia pomocy społecznej

Art. 7. Przesłanki udzielania pomocy społecznej

Według ustawy o pomocy społecznej z 2004 r:

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
1) ubóstwa;
2) sieroctwa;
3) bezdomności;
4) bezrobocia;
5) niepełnosprawności;
6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;
7) przemocy w rodzinie;
7a) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;

10) trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą; 
11) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
12) alkoholizmu lub narkomanii;
13) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
14) klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Wymogi, jakie musi spełniać podmiot ubiegający się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej, będą zależały od rodzaju świadczenia. Można wyodrębnić następujące grupy sytuacji:

• podmioty ubiegające się o przyznanie świadczenia pieniężnego - w tym przypadku istotne będą dwa elementy: sytuacja dochodowa osoby i rodziny oraz niezbędność występowania okoliczności, która powoduje, że osoba lub rodzina nie jest w stanie przezwyciężyć trudnej sytuacji życiowej.

• osoby ubiegające się o usługi opiekuńcze - istotne jest spełnienie wymogu związanego z sytuacją osobistą danej osoby, sprowadzająca się do niezbędności skorzystania z pomocy innej osoby z uwagi na niemożność zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych, wynikających z wieku, choroby lub niepełnosprawności.

• opieka nad dzieckiem i rodziną - realizowana jest, gdy zaistnieje określona sytuacja faktyczna, a mianowicie rodzina nie będzie w stanie w sposób prawidłowy realizować swojej funkcji.

• osoby ubiegające się o świadczenia realizowane w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej - w tym zakresie sytuacja dochodowa osoby nie jest decydująca, chociaż nie jest bez znaczenia, ma znaczenie dla ustalenia zwrotu wydatków poniesionych przez podmioty udzielające świadczenia. Kluczową role odgrywa tutaj sytuacja osobista ubiegającego się o świadczenie, w szczególności jego stan zdrowia lub konieczność zapewnienia opieki wynikająca z sytuacji osobistej, np. bezdomności, niepełnosprawności, choroby psychicznej.

Jak wspomniano wyżej kryterium dochodowe ma szczególne znaczenie przy przyznaniu świadczeń pieniężnych (patrz rodzaje świadczeń). Obecnie kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej wynosi 477,00 zł, natomiast kryterium dochodowe na osobę w rodzinie wynosi 351,00 zł. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej z wyłączeniem: zasiłku celowego z tyt. zdarzenia losowego lub klęski żywiołowej, specjalnego zasiłku celowego, pomocy pieniężnej dla rodziny zastępczej, pomocy dla cudzoziemca, przysługuje:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477,00 zł

• osobie w rodzinie, w której dochód nie przekracza kwoty 351,00 zł

112.

A) Opieka i jej rodzaje :

Według Ignatowicza opieka to dbałość o osobę potrzebującą pomocy, przede wszystkim o osobę małoletnią. Tak rozumiana opieka nie stanowi jednak pojęcia jednolitego, w jej ramach odróżnia się:

A. Opiekę społeczną-system urządzeń socjalnych służących wyżej wymienionym osobom,

W myśl ustawy o pomocy społecznej jest to pomoc społeczna [patrz teza 110]

B. Opiekę Faktyczną- rzeczywiste zajmowanie się sprawami osoby + udzielanie jej pomocy mimo braku tytułu prawnego

C. Opiekę Prawną-roztoczenie pieczy nad osobą z jakichkolwiek przyczyn nieporadną, zgodnie ze zobowiązującym do tego tytułem prawnym. Taka właśnie opieką jest opieka nad małoletnim i nad osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie. Opieka jest tez tak jak władza rodzicielska- zespołem praw i obowiązków.

Charakter prawny opieki-

-funkcjonuje w interesie społecznym, tak więc ma znamiona publicznoprawne,

ale zasadnicza jej natura nakazuje zaliczyć ja do instytucji prawa cywilnego

Rodzaje opieki:

1. Opieka nad małoletnim-

- zasadnicza postać opieki, jest ona surogatem władzy rodzicielskiej, w związku z czym punkt ciężkości spoczywa na staraniach o osobę dziecka, na drugim planie zaś jest dbałość o majątek dziecka. W odróżnieniu od władzy rodzicielskiej opieka nie stanowi prawa podmiotowego opiekuna, gdyż działą on wyłącznie w interesie innej osoby, a nie we własnym, Jest kompetencją do działania w cudzym interesie( oprócz prawa do wynagrodzenia)

-tu opieka jest instytucją prawa rodzinnego

2. Opieka nad osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie[patrz bliżej teza 119]

-tu opieka jest instytucja z zakresu tzw. Osobowego prawa cywilnego

B) Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej

Według art. 36 ustawy o pomocy społecznej z 12.03.2004 są to:

• zasiłek stały,

• zasiłek okresowy,

• zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

• zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,

• pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,

• świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,

• wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;

C) Pojęcie rodziny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Rodzina - oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: rodziców osoby uprawnionej, małżonka rodzica osoby uprawnionej, osobę, z którą rodzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne dziecko, pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia oraz dziecko, które ukończyło 25. rok życia otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego lub legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, a także osobę uprawnioną; do rodziny nie zalicza się:

a) dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego,

b) dziecka pozostającego w związku małżeńskim,

[c) pełnoletniego dziecka posiadającego dziecko,]

d) rodzica osoby uprawnionej zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym

lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;

121.

A) Ustanowienie kuratora i wynagrodzenie kuratora

Ustanowienie kuratoraart. 178 KRO

§ 1. Kuratora ustanawia się w wypadkach w ustawie przewidzianych.,

( czyli art. 181,182,183,184 KRO)

§ 2. W zakresie nie uregulowanym przez przepisy, które przewidują ustanowienie kuratora, stosuje się odpowiednio do kurateli przepisy o opiece z zachowaniem przepisów poniższych.

Wynagrodzenie kuratora Art. 179.KRO

§ 1. Organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora.

§ 2. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy kuratora jest nieznaczny, a sprawowanie kurateli czyni zadość zasadom współżycia społecznego.

B) Zasiłek rodzinny-

Zasiłek rodzinny jest jednym z rodzajów świadczeń rodzinnych  przewidzianych ustawą o świadczeniach rodzinnych.


Zasiłek ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

KOMU PRZYSŁUGUJE PRAWO DO ZASIŁKU RODZINNEGO??

1)   rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu lub faktycznemu;

2)   osobie uczącej się. ((pełnoletnia, ucząca się oraz niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustalonym na podstawie wyroku lub ugody sądowej prawem do alimentów z ich strony).



Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł.

W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłekrodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.

Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:

1)   18 roku życia lub

2)   nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo

3)   24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:

1)   44,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;

2)   56,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;

3)   65,00 złna dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

1)   dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;

2)   dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;

3)   osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:

a)  rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,

b)  ojciec dziecka jest nieznany,

c)  powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,

d)  sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;

4)    członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłekrodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

C) Zadania asystenta rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

• opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym

• opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;

• udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;

• udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych, problemów wychowawczych z dziećmi;

• wspieranie aktywności społecznej rodzin;

• motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;

• udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;

• motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;

• udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;

• podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;

• prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;

• prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;

• dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1;

• monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;

• sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;

Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20.

122.

A) Kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo

Art. 181 kro. 

§ 1. Kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo jest powołany do jej reprezentowania i do zarządu jej majątkiem tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi.

§ 2. W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia kuratela ustaje z mocy prawa.

B) Dodatki do zasiłku rodzinnego

Wg ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych :

Art. 8.

Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:

1) urodzenia dziecka;

2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;

3) samotnego wychowywania dziecka;

4) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;

5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;

6) rozpoczęcia roku szkolnego;

7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

C) Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastepczej

Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację ( że dzieje się źle) o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy (, który musi spełniać podstawowe warunku takiego wywiadu- gdzie dany pracownik się udał, w jakiej formie był przeprowadzony, dlaczego, kto był przy tym obecny, jakie są warunki bytowe poszczególnych osób, czy danej rodzinie trzeba pomóc np. poprzez ustanowienie asystenta rodziny), na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Po przeprowadzeniu wywiadu, o którym mowa w ust. 1, pracownik socjalny dokonuje analizy sytuacji rodziny.

Jeżeli z analizy, o której mowa w ust. 2, wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, pracownik socjalny występuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej z wnioskiem o jego przydzielenie

Z Wykładu- asysta rodzinna ma na celu podnoszenie świadomości w zakresie funkcjonowania rodziny, jest swoistym managerem rodziny którą uczy jak planować i funkcjonować,

poznaje rodzinę, pomaga uzyskać zasiłki rodzinne, darmowe ubrania, pożywienie

ale też aktywizuje rodzinę (nakłaniać do nauki, kształcenia, zdobywania zawodu i zatrudnienia)

też łączy rodzinę z organami administracji i wytycza organom ścieżkę skutecznej pomocy tej rodzinie

gdy stwierdzi że już wyszła na prostą cały czas ma obowiązek formalnego nadzoru - czy dalej się rozwija czy też cofa ( jak nie funkcjonuje prawidłowo to asystent wraca, jeżeli rodzina wyrazi na to faktyczną zgodę)

w praktyce możemy podzielić rodzinę na ta która

a) chce pomocy- wtedy ją otrzymuje od państwa- aktywna współpraca

b) nie chcą pomocy- wtedy i tak ją otrzymują ( wymuszenie postawy aktywnej współpracy)

Art. 11. procedura powołania asystenta rodziny

1.ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych,

2. pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy

3. Po przeprowadzeniu wywiadu,, pracownik socjalny dokonuje analizy sytuacji rodziny.

4. Jeżeli z analizy, wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, pracownik socjalny występuje do kierownika OPS z wnioskiem o jego przydzielenie.

5. Po otrzymaniu wniosku, kierownik OPS :

1) przydziela rodzinie asystenta rodziny albo

2) występuje do jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną, o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny albo

3) występuje do podmiotu, któremu gmina zleciła realizację pracy z rodzi-ną na podstawie art. 190, o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny.>

Art. 12.

1. Asystentem rodziny może być osoba, która:

1) posiada:

a) wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna lub

b) wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub studiami podyplomowymi obejmu-jącymi zakres programowy szkolenia określony na podstawie ust. 3 i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub

c) wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną, a także udokumentuje co najmniej 3-letni staż pracy z dziećmi lub ro-dziną;

2) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona;

3) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego;

4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

2. Asystent rodziny jest obowiązany do systematycznego podnoszenia swoich kwa-lifikacji w zakresie pracy z dziećmi lub rodziną, w szczególności przez udział w szkoleniach oraz samokształcenie.

Art. 14.

Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę.

Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie pro-wadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jed-nak nie może przekroczyć 20.

Art. 17.

1. Asystenta rodziny zatrudnia kierownik jednostki organizacyjnej gminy, która or-ganizuje pracę z rodziną, lub podmiot, któremu gmina na podstawie art. 190 zle-ciła organizację pracy z rodziną.

2. Praca asystenta rodziny jest wykonywana w ramach stosunku pracy w systemie zadaniowego czasu pracy albo umowy o świadczenie usług,

3. Praca asystenta rodziny nie może być łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie gminy, w której praca ta jest prowadzona.

4. Asystent rodziny nie może prowadzić postępowań z zakresu świadczeń realizo-wanych przez gminę.

123.

A) kurator dziecka poczętego

Art. 182. Przesłanki ustanowienia kuratora dla dziecka poczętego lecz jeszcze nie urodzonego

Dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, ustanawia się kuratora, jeżeli jest to potrzebne DO STRZEŻENIA PRZYSZŁYCH PRAW DZIECKA. Kuratela ustaje z chwilą urodzenia się dziecka.




B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka

Wg ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003

Art. 9.

1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje

a) matce lub ojcu

b)albo opiekunowi prawnemu dziecka.

2. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.

3. Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000,00 zł.

4. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub uro-dzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.

5. (uchylony).

6. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.

7. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.

C) Placówki wsparcia dziennego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta. Powiat może prowadzić lub zlecić, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym. Zezwolenie na prowadzenie placówki wsparcia dziennego wydaje się na czas nieokreślony.

Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest dobrowolny, chyba że do placówki skieruje sąd.

Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:

• opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;

• specjalistycznej;

• pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.

Pod opieką jednego wychowawcy w placówce wsparcia dziennego, w tym samym czasie, może przebywać nie więcej niż 15 dzieci.

124.

A) Kurator osoby niepełnosprawnej

Art. 183. KRO

§ 1. Dla osoby niepełnosprawnej ustanawia sie kuratora, je¿eli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzeniawszelkich spraw albo spraw okreslonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy. Zakres obowiazków i uprawnien kuratora okresla sad opiekunczy.

§ 2. Kuratele uchyla sie na żadanie osoby niepełnosprawnej, dla której była ustanowiona.

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

Art. 10.

1. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wycho-wawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:

1) 24 miesięcy kalendarzowych;

2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;

3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legity-mującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

2. Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie.

3. Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wyso-kości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

4. W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.

5. Dodatek nie przysługuje osobie, o której mowa w ust. 1, jeżeli:

1) (uchylony);

2) bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozosta-wała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;

3) podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która unie-możliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzysta-nia z urlopu wychowawczego;

4) dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opie-kę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodo-bowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;

5) w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.

C) Rodzina wspierająca w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Z wykładu: Rodzina wpierająca to nowy podmiot , art. 29 i 30

podmiot który wpiera- nie ma definicji i nie ma jasnych kryteriów określonych kto może nią być, brak kryteriów doboru- tylko atr 30 - musza być tylko osoby z bezpośredniego otoczenia dziecka- tak więc może to byś praktycznie każdy dziecku znany, ale nie może zamieszkiwać z dzieckiem bo podstawową przesłanką jest dysfunkcja funkcji opiekuńczo-wychowawczej- tu więc sąsiedzi, dalsi krewni, którzy nie mieszkają z dzieckiem, nie muszą być nawet pełnoletni, choć starsze od dziecka+ w przepisie l.m - osoby , ale wg komentarza może to być tez jedna osoba. Nie ma innych formalnych wymogów.

Znajomość przez dziecko tych osób + pomoc

nie zastępuje rodziców, tylko pomaga w określonych sytuacjach m. in ma uczyć podstawowych zachowań w gospodarstwie domowym, związanych z higieną, funkcjonowaniem gosp. Domowego( gotowanie, pranie)

art. 31 wójt podpisuję umowę to tylko zwrot kosztów koniecznych, nie ma wynagrodzenia!

+ jest na to FUNDATOR RODZINY WSPIERAJĄCEJ( wójt nie jest ani sponsorem rodziny wspierające ani wspieranej)

Art. 29.

1. W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opie-kuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierają-cej.

2. Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie prze-żywającej trudności w:

1) opiece i wychowaniu dziecka;

2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;

3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.

Art. 30.

1. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpo-średniego otoczenia dziecka.

2. Rodzinę wspierającą ustanawia wójt właściwy ze względu na miejsce zamiesz-kania rodziny wspieranej po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika ośrodka pomocy społecznej wydanej na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wy-wiadu środowiskowego.

Art. 31.

1. Z rodziną wspierającą wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodzi-ny wspieranej zawiera umowę, która określa zasady zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy, o której mowa w art. 29 ust. 2.

2. Wójt może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej do ustanawiania rodziny wspierającej lub zawierania i rozwiązywania umów, o których mowa w ust. 1.

125.

A) kurator osoby nieobecnej

art. 184 KRO

§ 1. Dla ochrony praw osoby, która z powodu nieobecności nie może prowadzić swoich spraw, a nie ma pełnomocnika, ustanawia się kuratora. To samo dotyczy wypadku, gdy pełnomocnik nieobecnego nie może wykonywać swoich czynności albo gdy je wykonywa nienależycie. 

§ 2. Kurator powinien przede wszystkim postarać się o ustalenie miejsca pobytu osoby nieobecnej i zawiadomić ją o stanie jej spraw.

B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Wg ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003:

Art. 11a.

1. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wy-chowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie ali-mentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:

1) drugi z rodziców dziecka nie żyje;

2) ojciec dziecka jest nieznany;

3) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodzi-ców zostało oddalone.

2. Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio.

3. Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci.

4. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.

5. W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2, kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.

6. W przypadku wyboru dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utra-ty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, dodatek, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje na żadne dziecko w rodzinie.

7. Przepis ust. 5 obowiązuje do dnia 31 sierpnia 2006 r.

C) Zadania i formy pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców. Organizuje ją powiat.

Piecza zastępcza zapewnia:

• pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;

• przygotowanie dziecka do:

• godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,

• pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki,

• nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;

• zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.

Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:

• rodzinnej;

• instytucjonalnej.

Art. 6 Wobec nieletnich sąd rodzinny może:

2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia

1) udzielić upomnienia

3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna

4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego;

5)zastosować nadzór kuratora

6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją

7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;

8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karal-nego;

7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów

9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim

10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym

11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;

2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego;

§ 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego.

Wywiad alimentacyjny opisany we wcześniejszej tezie

1)otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 1;

2) przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego;

3) umieszczenia osoby uprawnionej w pieczy zastępczej

2) informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej

dłużnika alimentacyjnego.

1)zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny

albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny

się jako bezrobotny

1) złożenia oświadczenia majątkowego,

2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,

3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia

lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych

---