Uczta Wegetariańska

(częsć 1 - odcinki 1-46)

Kinga „Cintamani” Błaszczyk-Wójcicka

http://uczta.vege.pl/

Pomysły na kolację

Miliony ludzi na całym świecie nie je mięsa ryb i jaj. Są wegetarianami ponieważ tak nakazuje ich religia, uważają, że to zdrowy sposób odżywiania się lub po prostu nie chcą zadawać cierpienia innym żywym istotom.

Dziesięć lat temu cała moja rodzina rozpaczała nade mną, twierdząc te jeśli nie będę jadła mięsa umrę po paru latach, lekarz w ośrodku zdrowia każdą moją chorobę tłumaczył niejedzeniem mięsa, a kelnerzy w restauracji pukali się w głowę, gdy słyszeli prośbę o wegetariańskie danie. Dzisiaj wegetarianizm jest doceniany i nikogo nie dziwi. Stał się czymś więcej niż dietą, stał się sposobem na życie. Zapraszam więc do naszego wspólnego, suto zastawionego wegetariańskiego stołu i życzę smacznego.
Wszystkie moje przepisy są tak proste, że z łatwością może je wykonać nawet siedmioletnie dziecko. Zawsze się udają i są bardzo smaczne.

DHAL, CZYLI ZUPA Z ZIELONEJ FASOLKI MUNG

Dhal pochodzi z Bengalu. Bengalczycy są zdrowi i długowieczni, a zawdzięczają to, jak twierdzą, wegetarianizmowi i właściwemu doborowi składników pożywienia. Za bardzo korzystne uważają połączenie ryżu z roślinami strączkowymi. Dlatego radzę podawać dhal z pulao.

1 szkl. zielonej fasolki mung
1/2 łyżeczki pieprzu
1/2 łyżeczki pieprzu ziołowego
łyżeczka masła

Do garnka nalej litr wody i wsyp do niego umytą fasolkę, dodaj resztę składników i jedną łyżeczkę soli. Gotuj zupę na średnim ogniu pod przykryciem, tak aby intensywnie się gotowała, ale nie kipiała, ok. 50-60 minut. Woda w garnku będzie się stopniowo wygotowywać, więc postaraj się ją uzupełniać. Dhal jest gotowy, gdy fasolka się rozgotuje.
Jeżeli chcesz skrócić czas gotowania, namocz fasolkę poprzedniego wieczoru w 1/2 litra zimnej wody. Wtedy dhal ugotuje się w 25-30 minut.

Fasolkę mung można kupić w sklepach ze zdrową żywnością lub dużych supermarketach.

PULAO, CZYLI RYŻ Z PRZYPRAWAMI I WARZYWAMI

1 szkl. ryżu (najlepiej basmati)
1/3 szkl. mrożonego groszku
1/2 czerwonej papryki
1/3 szkl. orzechów nerkowca
2 łyżki masła
1 łyżeczka kurkumy lub curry

Na średnim ogniu roztop masło w rondlu o grubym dnie. Dodaj kurkumy smaż przez parę sekund, aby wydobyć z przyprawy aromat. Następnie wsyp do rondla orzechy i praż je przez minutę, cały czas mieszając. Dodaj paprykę pokrojoną w drobną kostkę i praż ją wraz z orzechami przez następne 3 minuty. Na końcu wsyp ryż, nie przestając mieszać. Ryż po paru minutach powinien stać się przezroczysty. Wtedy zalej go dwoma szklankami wody, dodaj groszek i łyżeczkę soli, wymieszaj, przykryj i zagotuj na dużym ogniu. Gdy woda zawrze, zmniejsz ogień do minimum. Od momentu zmniejszenia ognia, nie mieszaj ryżu, gotuj go pod przykryciem. Jest gotowy, gdy wchłonie całą wodę (ok. 10 min). Możesz też wyciągnąć jedno ziarenko i ścisnąć je miedzy palcami. Ugotowane da się całkiem rozetrzeć.

PAKORA, CZYLI WARZYWA SMAŻONE W CIEŚCIE

3/4 kg różnych warzyw: kalfior, brokuły, papryka, cukinia, bakłażan oraz oliwki
1/2 szklanki białej mąki
1/2 szklanki mąki sojowej
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 łyżeczka pieprzu ziołowego
1 łyżeczka curry (niekoniecznie)
1/2 l. oleju do smażenia

Wszystkie suche składniki z jedną łyżeczką soli zmiksuj, dolewając stopniowo wodę (ok. 2 szklanek), tak aby powstało gładkie ciasto, jak na naleśniki. Pokrój warzywa: kalafior i brokuły w różyczki o średnicy 2-3 cm, paprykę w pierścienie lub paski, cukinie i bakłażan w cienkie plasterki. Oliwki zostaw w całości. Możesz też kawałki warzyw ponatykać na patyczki, w ten sposób powstaną wspaniałe wegetariańskie szaszłyki.
Do garnka o grubym dnie lub woka wlej olej, postaw na średnim ogniu. Kawałki warzyw kolejno zanurzaj w cieście, a po wyciągnięciu (ja to robię palcami) pozwól obcieknąć nadmiarowi ciasta. Powinno ono pokrywać warzywa cienką warstwą. Smaż na niedużym ogniu do złotego koloru 7-12 minut. Zależy to od wielkości garnka i płomienia.

Pakora nadaje się na przystawkę lub jako danie główne. Wtedy można ją podać z gorącym sosem pomidorowo-warzywnym w małych miseczkach. Każdy będzie sobie w nim maczał warzywa.

SOS POMIDOROWO - WARZYWNY

1 opak. mrożonki "Paprykarz"
1/2 l soku pomidorowego
1 mały koncentrat pomidorowy (200g)
1 łyżka masła
1 łyżka bazylii
1 łyżeczka oregano
1 łyżeczka słodkiej papryki
1/2 łyżeczka ostrej papryki
szczypta cynamonu

W garnku z grubym dnem roztop masło. Kiedy się zrumieni, dodaj obie papryki, smaż przez parę sekund (uważaj, żeby nie przypalić!), natychmiast dorzuć mrożone warzywa i praż je 3 minuty na maśle z przyprawami. Następnie zalej 1/2 szklanką wody i duś pod przykryciem 10-15 minut. W razie potrzeby uzupełniaj wodę, aby warzywa ale przywierały do dna. Ugotowane warzywa zalej sokiem i przecierem pomidorowym, dodaj resztę składników i soli gotuj jeszcze 10 minut.

Sos jest też świetny z ryżem lub kaszą.

SŁODKIE ORZECHOWE KULKI

1/2 kostki masła
4 łyżki masła orzechowego
1 szklanka mleka w proszku
1/3 szklanki cukru pudru

W misce połącz oba masła (powinny być miękkie) z cukrem. Dodając stopniowo mleko w proszku zagnieć miękkie ciasto. Ulep kulki o średnicy 3 cm. Wstaw do lodówki na 15 minut. Ja dekoruje je połówkami orzechów arachidowych i polewą czekoladową do ciast.

Sekrety domowej piekarni

Sercem naszej kuchni, jak mawia mój mąż, jest piekarnik. To tam wszystkie moje uczucia do rodziny zamieniają się w pachnące chleby, chrupiące bułeczki i rogaliki, drożdżówki z lukrem i kruszonką. Zapraszam więc do mojej domowej piekarni.

Dziesięć lat temu cała moja rodzina rozpaczała nade mną, twierdząc te jeśli nie będę jadła mięsa umrę po paru latach, lekarz w ośrodku zdrowia każdą moją chorobę tłumaczył niejedzeniem mięsa, a kelnerzy w restauracji pukali się w głowę, gdy słyszeli prośbę o wegetariańskie danie. Dzisiaj wegetarianizm jest doceniany i nikogo nie dziwi. Stał się czymś więcej niż dietą, stał się sposobem na życie. Zapraszam więc do naszego wspólnego, suto zastawionego wegetariańskiego stołu i życzę smacznego.
Wszystkie moje przepisy są tak proste, że z łatwością może je wykonać nawet siedmioletnie dziecko. Zawsze się udają i są bardzo smaczne.

CHLEB DOMOWY

Upieczenie chleba wcale ale jest wielką sztuką. Trzeba poświęcić tylko trochę czasu, ale przecież mamy go całkiem sporo w długie zimowe wieczory. Chleb upieczony w domu jest zdrowszy i smaczniejszy, a dobrze przechowany, nawet po tygodniu zachowuje świeżość.

CIASTO:
30 g drożdży (1/3 małej paczki)
2,5-3 szkl. mąki białej
1 szkl. mąki razowej żytniej
1 szkl. mąki razowej pszennej
DO POSYPANIA:
2 łyżki (do wyboru) ziaren słonecznika, maku, sezamu, siemienia lnianego
DO WYSMAROWANIA BLACHY:
1 łyżeczka oleju

Jeżeli nie możesz kupić mąki razowej, zastąp ją białą mąką wymieszaną z otrębami pszennymi w proporcji 1:1. W dużej misce rozpuść drożdże w dwu szklankach ciepłej, ale nie gorącej wody. Dodaj mąkę żytnią i pszenną oraz jedną szklankę mąki białej, wymieszaj. Wystarczy zrobić to łyżką - po prostu parę razy zamieszać. Miskę odstaw w cieple miejsce. W tym czasie wysmaruj olejem foremkę do keksu (35 x 12 cm, o wysokości nie mniejszej niż 7 cm). Po pół godzinie ciasto w misce znacznie powiększy swoją objętość. Dodaj do niego pozostałą mąkę, jedna łyżkę soli i dokładnie wymieszaj, najlepiej ręką przez ok. 5 minut. Powinno mieć dość gęstą konsystencję. Gotowe ciasto przełóż do foremki. Będzie się kleiło do rąk, ale i z łatwością z nich spadało. Dłonią zmoczoną wodą wygładź ciasto po wierzchu i posyp ziarnami słonecznika.

Włącz piekarnik i nastaw go na największy ogień. Wstaw ciasto i zostaw drzwiczki półprzymknięte. Przez następne pół godziny chleb będzie rósł. Kiedy wypełni całą foremkę, zamknij drzwiczki piekarnika. Pozwól temperaturze osiągnąć 200 st. C i utrzymuj ja przez cały czas pieczenia.
W zależności od tego, jak szczelny jest piekarnik, chleb będzie się piekł od 30 do 45 minut, licząc od zamknięcia drzwiczek. Jest gotowy, gdy ma złotobrązowy kolor.

BUŁKI

(przepis na 12 sztuk)
5-6 szkl. białej mąki
50 g drożdży
3 łyżki masła
DO POSYPANIA (NIEKONIECZNIE):
2 łyżeczki maku
2 łyżeczki sezamu
2 łyżki nasion słonecznika
2 łyżki płatków owsianych

Do miski wlej dwie szklanki ciepłej (ale nie gorącej!) wody. Rozpuść w niej drożdże. Dodaj dwie szklanki mąki, wymieszaj i przykryj miskę ściereczką. Odstaw w ciepłe miejsce.
W tym czasie roztop na patelni masło i ostudź je. Odrobiną masła wysmaruj dużą blachę. Po około pół godzinie, kiedy zaczyn wyrośnie, dodaj do niego następne trzy szklanki mąki i łyżkę soli. Wymieszane ciasto wyrzuć na stół lub stolnice i zagnieć, podsypując mąką, jeżeli będzie to konieczne. Pod koniec zagniatania (powinno trwać nie krócej niż 5 min.) dodaj resztę ostudzonego masła i wgnieć je dokładnie w ciasto. Ciasto powinno być miękkie, gładkie i nie klejące się do rąk. Zrób z niego wałek i podziel na 12 równych części. Z każdej ulep kulkę i połóż na blachę. Zachowaj miedzy kulkami odstępy co najmniej 2 cm, ponieważ znacznie urosną w czasie pieczenia. Każdą kulkę wygładź ręką zwilżoną wodą i posyp makiem, sezamem, słonecznikiem lub płatkami owsianymi. Możesz użyć też dowolnej mieszanki tych składników. Jeżeli ich nie masz, bułki będą smaczne i bez nich. Rozgrzej piekarnik do 180 st. C, wstaw blachę z bułkami na środkowy poziom na ok. 25-30 minut. Są gotowe, kiedy mają złoty kolor.

Z ciasta według tego przepisu możesz piec bułki o różnych kształtach, kajzerki, warkocze, aż do długich paryskich bagietek. Zależy to tylko od twojej fantazji.

DROŻDŻÓWKA MAMY ZE SZCZECINKA

Jest pewna pani, która gości nas bardzo często w swoim domu i jest dla nas jak matka. Wszyscy moi przyjaciele nazywają ją "Mamą ze Szczecinka". Na drożdżówkach zna się jak nikt na świecie. Oto jeden z jej przepisów, na bardzo łatwą drożdżówkę, która zawsze się udaje. Ciasto wyrabia się wieczorem, a piecze następnego dnia rano.

CIASTO:
50 g drożdży
1 szkl. mleka
1 szkl. cukru
2,5 szkl. mąki
1/2 kostki masła
1 cukier waniliowy
1 cytryna
OWOCE:
40 dkg mrożonych truskawek, śliwek lub jagód
LUKIER:
1 szklanka cukru pudru
2 łyżki soku z cytryny
KRUSZONKA:
1/6 kostki masła
3 łyżki cukru
3 łyżki mąki

Zagotuj mleko z masłem i ostudź. Obetrzyj na tarce skórkę z cytryny i wyciśnij z niej sok. W misce rozetrzyj drewnianą gałką lub łyżką drożdże z cukrem, cukrem waniliowym, skórką i sokiem z cytryny. Zalej ciepłym (nie gorącym!) mlekiem z masłem. Dodaj mąkę i wymieszaj dokładnie, tak aby powstało gładkie ciasto.
Nasmaruj masłem blachę o wymiarach 25x30 cm. Przełóż do niej ciasto i dłonią ułóż równo na całej powierzchni. Blachę z ciastem przykryj ściereczką i postaw w ciepłym miejscu. Tam pozostanie aż do rana dnia następnego. Do miski po cieście (nie musisz jej myć) włóż wszystkie składniki na kruszonkę i dokładnie je ze sobą połącz. Powstanie dość tłuste ciasto. Pokrusz je na kawałki i wstaw do lodówki.
Po nocy ciasto no blasze powiększy swoja objętość. Poukładaj na nim w równych odstępach nie rozmrożone owoce. Posyp wyjętą z lodówki kruszonką i wstaw do nagrzanego do 160 st. C piekarnika na środkowy poziom. Niech się piecze ok. 40 minut, aż nabierze złotego koloru.
W tym czasie przygotuj lukier: do miski wsyp cukier puder, zalej dwiema łyżkami soku z cytryny i dokładnie rozetrzyj, najlepiej drewnianą łyżką. Ostudzone ciasto polej lukrem. Kiedy lukier zastygnie, ciasto jest gotowe.

"Drożdżówka Mamy ze Szczecinka" nadaje się na wykwintne przyjęcie, niedzielny podwieczorek czy zwyczajne drugie śniadanie. Najlepiej smakuje jednak zaraz po upieczeniu ze szklanką zimnego mleka prosto od krowy.

Wszystkie ciasteczka świata

Jedni zbierają znaczki, drudzy stare monety, a ja z każdej podróży muszę przywieźć chociaż jeden przepis na ciasteczka. To jedno z moich szalonych hobby. Zapraszam więc w moją ciasteczkową podróż dookoła świata.

CYTRYNOWE CIASTECZKA NELSONA MANDELI

W Durbanie, w RPA, moi przyjaciele prowadza naszą akcję rozdawania wegetariańskiego pożywienia biednym. Program ten jest popierany w części sponsorowany przez rząd Nelsona Mandeli. Parę razy złożył on oficjalną wizytę w naszych ośrodkach. Jednak częściej można go spotkać zupełnie nieoficjalnie w naszej wegetariańskiej restauracji. Jego przysmakiem są podawane tam ciasteczka cytrynowe.

2 szkl. mąki
1 szkl. cukru
1 łyżeczka olejku cytrynowego do ciast
1 cytryna
1 łyżeczka sody
1 kostka masła
1 łyżka kwaśnej śmietany
1/2 szkl. cukru pudru
2 łyżki kandyzowanej skórki cytrynowej

Cytrynę sparz wrzątkiem. Zetrzyj z niej skórkę i wyciśnij sok. Miękkie masło połącz z cukrem, śmietaną i sodą na pulchną masę. Dodaj otartą skórkę i olejek cytrynowy. Cały czas zagniatając, dodaj mąkę. Powstanie gładkie ciasto o intensywnym cytrynowym zapachu. Ulep z niego kulki o średnicy 2 cm, każdą spłaszcz w dłoniach. Ciasteczka piecz 12-15 min w temperaturze 175 st. C, aż będą złociste. W tym czasie przygotuj lukier:
w małej miseczce utrzyj, najlepiej drewnianą łyżką, cukier puder z dwoma łyżeczkami soku z cytryny. Polej nim ostudzone ciasteczka i posyp drobno pokrojoną kandyzowaną skórką cytrynową.

SZWEDZKIE CIASTECZKA KOKOSOWE

1,5 szkl. mąki
1 szkl. cukru
1 kostka masła
1/2 szkl. wiórków kokosowych
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki sody
1 cukier waniliowy

Miękkie masło z cukrem i cukrem waniliowym zagnieć w misce na jednolitą masę. Dodaj proszek, sodę, wiórki kokosowe i ponownie zagnieć. Stopniowo dodawaj mąkę. Powinno powstać tłuste, zwarte ciasto. Ulep z niego dwa wałki o średnicy 4 cm, włóż je do lodówki na pół godziny, aby stwardniało. Pokrój je następnie w plasterki o grubości ok. 0,5 cm. Piecz w nagrzanym do 175 st. C piekarniku. na środkowym poziomie, 9-14 minut. Są gotowe, kiedy mają złoty kolor.
Ciasteczka kokosowe są jeszcze smaczniejsze i ładniej wyglądają polane czekoladową polewą i posypane wiórkami kokosowymi.

AMERYKAŃSKIE CIASTECZKA Z MASŁEM ORZECHOWYM

2 szkl. mąki
1 szkl. cukru
1/2 szkl. masła orzechowego
1/2 kostki masła
2 łyżki jogurtu naturalnego
1/2 łyżeczki sody
1 łyżka cukru waniliowego

Najpierw połącz ręką w misce wszystkie składniki, oprócz mąki (masło powinno być miękkie). Następnie, cały czas zagniatając, dodawaj stopniowo mąkę. Powstanie gładkie ciasto. Ulep z niego kulki o średnicy 3-4 cm. Każdą kulkę spłaszcz w dłoniach. Widelcem odciśnij na ciastkach kratki. Piecz 10-14 minut w piekarniku nagrzanym do 175 st. C, aż będą złote.
Te ciasteczka mają tak wyjątkowy smak, że nie trzeba pokrywać ich polewami.

ANGIELSKIE CIASTECZKA DO HERBATY

1 szkl. cukru
1 kostka masła
4 łyżeczki jogurtu naturalnego
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 cukier waniliowy
1/2 szkl. grubo posiekanych orzechów włoskich
2 szkl. mąki

Miękkie masło, cukier, jogurt, cukier waniliowy i proszek do pieczenia wymieszaj w misce mikserem na pulchną masę. Dodaj orzechy i mąkę. Wszystkie składniki zagnieć razem na jednolite ciasto. Z ciasta odrywaj małe kawałki i lep z nich kulki o średnicy 4 cm. Kulki spłaszcz między dłońmi tak, aby powstały talarki o średnicy nie większej niż 5 cm. Piecz w piekarniku nagrzanym do 180 st. C ok. 12 minut na złoty kolor.
Angielskie ciasteczka bardzo dobrze jest ozdobić polewami z białej i czarnej czekolady.

DUŃSKIE CIASTKA OWSIANE

2 szkl. mąki
1 szkl. płatków owsianych
1 szkl. cukru
1 cukier waniliowy
1 łyżeczka sody
1 kostka masła
1 szkl. fistaszków w kolorowej cukrowej polewie (tzw. kamyczków)

Miękkie masło ręką połącz w misce z cukrem, cukrem waniliowym i sodą. Dodaj płatki owsiane i fistaszki, wymieszaj. Stopniowo dosypując mąke, zagnieć dość tłuste, ale zwarte ciasto. Ulep z niego kilka wałeczków o średnicy nie większej niż 2cm. Potnij je nożem na kawałki o długości 4 cm. Każdy kawałek spłaszcz w dłoniach tak, aby powstały ciasteczka o podłużnym, obłym kształcie. Piecz je w piekarniku nagrzanym do 170 st. C ok. 15 minut. Ciasteczka owsiane można przechowywać bardzo długo w szczelnie zamykanych metalowych puszkach.

Wszystkie ciasteczka piecz na suchej blasze. Układaj je w dwucentymetrowych odstępach, ponieważ rosną w czasie pieczenia. Zanim zdejmiesz je z blachy zaczekaj kilka minut, aż stwardnieją. Ciasteczka, udekorowane różnokolorowymi polewami do ciast i posypane posiekanymi orzechami lub wiórkami kokosowymi, ładnie zapakowane, mogą być wspaniałym prezentem. Do dekoracji doskonale nadają się polewy dostępne w sklepach, bardzo proste do wykonania.

Każdy z przepisów jest na około 35 ciasteczek Piecz je więc partiami.

Zdrowo z jogurtem

Moja rodzina dawno zapomniała, jak smakuje jogurt kupowany w sklepie. Ten zrobiony w domu jest smaczniejszy, zdrowszy i dużo tańszy.
A robi się bardzo prosto.

Jogurt jest bogaty w białko, wapń, sole mineralne i witaminy (również te z grupy B, tak potrzebne wegetarianom). Pomaga odbudowywać florę bakteryjną układu pokarmowego, która często niszczymy w zimie, zażywając antybiotyki. Nasz żołądek trawi jogurt o wiele łatwiej i szybciej niż mleko.

DOMOWY JOGURT

2 litry mleka (najlepiej 3,2 proc. tłuszczu)
1/2 szkl. naturalnego jogurtu

Wybierz jak najświeższy gesty jogurt, w którego składzie nie ma żelatyny i konserwantów.
Zagotuj mleko i schłódź je do temperatury ok. 45 st. C. Jeżeli nie masz termometru, możesz sprawdzić to w prosty sposób: włóż do mleka palec na około 10 sekund. Mleko powinno być bardzo ciepłe, ale nie parzyć. Zmieszaj jogurt ze szklanką ciepłego mleka i wlej z powrotem do garnka. Wymieszaj, przykryj pokrywką i odstaw w ciepłe miejsce.
Bakterie jogurtowe potrzebują kilka godzin w cieple i spokoju, aby się rozmnożyć i zamienić mleko w jogurt. Postaraj się aby temperatura mleka w tym czasie nie spadała. Owiń garnek ręcznikiem i postaw obok źródła ciepła, ja stawiam go koło kaloloryfera. Nie ruszaj garnka.
Najwygodniej jest nastawiać jogurt na noc. Po ośmiu godzinach jogurt powinien być gotowy. Trzymaj go w lodówce, aby nie skwaśniał. Jest dobry przez cztery - pięć dni.
Następny jogurt możesz już robić korzystając z własnego zaczynu.
Do wszystkich dzisiejszych przepisów można używać również jogurtu kupnego.

FRYTKI W SOSIE JOGURTOWYM

5 średnich ziemniaków
1 mały kalafior (lub 1/2 kg mrożonego)
1,5-2 szkl. jogurtu
1 łyżeczka pieprzu
1 l oleju do smażenia

Ziemniaki obierz i pokrój na frytki. Usmaż w głębokim oleju na złoto.
Różyczki kalafiora pokrój na mniejsze części, mniej więcej 2-3 cm, i również usmaż w oleju na złoto-brązowo. Jeżeli używasz mrożonek, wrzuć je do gorącego oleju nie rozmrożone. Smażenie potrwa odrobinę dłużej, ale frytki będą smaczniejsze.
Usmażone frytki ziemniaczane i kalafiorowe zmieszaj w misce.
Wymieszaj 1,5 szklanki jogurtu z 1 łyżeczką soli i pieprzem. Zalej frytki sosem jogurtowym na 15 minut przed podaniem, nie wcześniej, bo bardzo szybko "wypiją" jogurt i staną się suche. Jeżeli będzie to potrzebne, dodaj 1/2 szklanki jogurtu do miski z frytkami tuż przed podaniem.
Frytki z sosem jogurtowym można jeść na ciepło lub, jak sałatkę z majonezem, na zimno.

ZAPIEKANKA ZIEMNIACZANA

8 średnich ziemniaków
3/4 szkl. jogurtu
1/4 kg tłustego twarogu
1/8 kostki masła
15 dkg żółtego sera np. śmietanowego
1 łyżeczka oregano
1/2 łyżeczki pieprzu

W misce pokrusz twaróg i wymieszaj łyżką z jogurtem, pieprzem i łyżeczką soli. W osolonej wodzie ugotuj ziemniaki w mundurkach, przestudź, obierz i pokrój w plasterki (2-3 mm). Ser zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Dno niedużego naczynia żaroodpornego lub blaszki do pieczenia wyłóż plasterkami masła. Na nich układaj na przemian, warstwami, plasterki ziemniaków i masę twarogowo-jogurtową, aż do wyczerpania składników. Posyp żółtym serem i oregano. Wstaw do nagrzanego do 200 st. C piekarnika i piecz 30 minut.

LASSI, INDYJSKI NAPÓJ JOGURTOWY

4 szklanki jogurtu naturalnego
2,5 szklanki lodowatej wody
6 łyżek cukru lub miodu
3 łyżki soku z cytryny
lód w kostkach (niekoniecznie)

Zmiksuj wszystkie składniki (oprócz lodu) do momentu, aż na powierzchni lassi pojawi się piana. Przed podaniem schłódź dodając kostki lodu lub wstawiając do lodówki na 1/2 godz. Zamiast soku cytrynowego można dodać 3 łyżki syropu malinowego, 1 dojrzałego banana lub garść jagód czy truskawek.

DESER Z ZAGĘSZCZONEGO JOGURTU

1 pomarańcza
1 litr jogurtu naturalnego
1/3 szklanki cukru pudru

Do sitka wyłożonego podwójną warstwą gazy wlej jogurt. Ulokuj sitko na garnku lub nad zlewem, aby serwatka mogła swobodnie spływać. Zostaw na noc. Następnego ranka jogurtu będzie o połowę mniej, ale za to będzie miał wspaniałą, gęstą, kremową konsystencję.
Przerzuć jogurt do miski, wymieszaj z cukrem pudrem i jedną łyżeczką startej skórki z uprzednio sparzonej pomarańczy.
Deser jogurtowy podawaj udekorowany cząstkami pomarańczy, schłodzony lub nie, zależnie od pogody.

SAŁATKA OWOCOWY RAJ

1 puszka brzoskwiń
4 duże jabłka (najlepiej Cortland)
3 dojrzałe banany
1/2 l gęstego jogurtu
1 łyżka cukru (niekoniecznie)

Dwa banany utrzyj z cukrem mikserem na pulchną masę. Dodaj jogurt i połowę syropu z brzoskwiń. Obierz jabłka, pokrój w drobną kostkę, tak samo brzoskwinie. Banana pokrój w plasterki. Wszystkie owoce połącz z jogurtowym sosem. Podawaj po schłodzeniu w lodówce. Do sałatki możesz dodawać sezonowe owoce: truskawki, maliny, winogrona.

Odrobina egzotyki

Stragany z warzywami kuszą swoją różnorodnością nawet zimą. Często obok rodzimych leżą egzotyczne owoce i warzywa.
Oto parę przepisów na proste i smaczne potrawy z takich właśnie warzyw. Mam nadzieję, że pozwolą wam odkryć nowe i nieznane smaki.

AWOKADO
Do jedzenia nadają się tylko miękkie, dojrzałe sztuki. Jeżeli są twarde, połóż je na kilka dni w ciepłe miejsce, a dojrzeją. Możesz je jeść posolone i skropione sokiem z cytryny. Możesz smarować nimi chleb, jak masłem. Są doskonałe do sałatek.

AWOKADOWE MASŁO

2 duże awokado
6 łyżek gęstej kwaśnej śmietany
sok z jednej małej cytryny
1/2 łyżeczki pieprzu

Awokado rozkrój na połówki, usuń pestki, wybierz łyżeczką miąższ. Wymieszaj w misce z pozostałymi składnikami i 1/2 łyżeczki soli i dokładnie zmiksuj, aż otrzymasz krem o maślanej konsystencji.
Masło z awokado jest o wiele zdrowsze niż zwykłe masło. Nadaje się do każdego rodzaju kanapek. Mnie najlepiej smakuje z razowym chlebem, posypane uprażonymi ziarnami słonecznika i z plasterkami kiszonego ogórka. Pycha!!!

SAŁATKA

1 sałata
2 pomidory
1/2 szkl. zielonych oliwek
1 mała zielona papryka
2 łyżki ziaren słonecznika
1 łyżka oliwy z oliwek
1 duże awokado
1 cytryna

Wszystkie warzywa umyj. Sałatę osusz i porwij na kawałki. Pomidory pokrój w ósemki, oliwki w plasterki, a paprykę w cienkie słupki. Awokado przekrój na pół, usuń pestkę i pokrój miąższ w centymetrowe kostki. Słonecznik upraż na złoto na suchej patelni.

Wszystkie składniki wymieszaj w misce, skrop oliwą i sokiem z cytryny do smaku.

KOPER WŁOSKI, CZYLI FENKUŁ

Nadaje się do sałatek, zapiekanek i zup. Jego bulwa i łodygi powinny być białe, bez plam i soczyste. Przed przygotowaniem potrawy odetnij korzeń i oderwij z łodyżek drobniutkie zielone listki. Mają one charakterystyczny anyżkowy zapach i są świetną przyprawą.

PO GRECKU

1/2 kg kopru włoskiego
1/4 kg pomidorów
2 łyżki koncentratu pomidorowego
1 pęczek natki
2 łyżki oliwy z oliwek
1 łyżeczka majeranku
1/2 łyżeczki pieprzu
ew. 1 łyżeczka mielonej kolendry
1 cytryna
1/2 łyżeczki cukru
1 łyżeczka masła

Bulwy kopru dokładnie umyj i pokrój wzdłuż na ćwiartki. Pomidory sparz wrzątkiem, obierz ze skórki i pokrój w drobną kostkę. W garnku o grubym dnie rozgrzej oliwę i wrzuć koper. Kiedy zrumieni się ze wszystkich stron na brązowo, dodaj pomidory i duś dalej na średnim ogniu pod przykryciem. Po paru minutach pomidory utworzą gęsty sos. Wtedy wlej sok z cytryny zmieszany z 1/2 szklanki wody. Dodaj koncentrat, przyprawy, masło, cukier i łyżeczkę soli. Przykryj szczelnie i duś na małym ogniu 20 minut. Sprawdź, czy koper jest wystarczająco miękki. Jeżeli nie, dodaj 1/4 szklanki wody i duś jeszcze kilka minut. Natkę drobno posiekaj, podziel na dwie równe części. Jedną wrzuć do garnka po 10 minutach duszenia kopru, resztą udekoruj półmisek z koprem tuż przed podaniem.

MANGO

Dojrzałe, a tylko takie ma najlepszy, słodki smak, jest żółtopomarańczowe. Możesz je jeść obrane ze skórki, dodawać do sałatek owocowych, napojów mlecznych i deserów.

SAŁATKA OWOCOWA

2 owoce mango
2 banany
2 owoce kiwi
6 mandarynek
1/2 szkl. rodzynek
1 puszka ananasów w syropie

Rodzynki umyj i zalej szklanką gorącej wody na 10 minut. Ananasy wyjmij z syropu, pokrój w kostkę. Banany, mandarynki, kiwi, mango obierz ze skórki. Pokrój banany w cienkie plasterki, kiwi i mango w kostkę, mandarynki podziel na cząstki i każdą z nich przekrój na pół. W szklanym naczyniu wymieszaj owoce, dodaj odsączone rodzynki i zalej połową syropu z puszki. Podawaj schłodzone.

CZATNEJ

Bardzo popularne w Indiach czatneje to dodatek do potraw, szczególnie tych o łagodnym smaku. Przyrządza się je z warzyw i przypraw. Czatnej z mango ma bardzo ostry i egzotyczny smak, nie podawaj go zatem zbyt dużo.

1 duże zielone mango
1 świeże chili
1 łyżeczka cukru
1/2 łyżeczki startego świeżego imbiru

Mango obierz ze skórki. Oddziel miąższ od pestki. Jeżeli nie będzie chciał odchodzić, odetnij nożem. Resztę miąższu, która zostanie na pestce, obetrzyj na tarce.

Pokrój miąższ w kostkę. Zmiksuj z innymi składnikami i łyżeczką soli na gęstą papkę.

ORZECH KOKOSOWY

Żeby go rozbić, musisz mocno uderzyć młotkiem. Oddziel miąższ od łupiny, obierz go z brązowej skórki, utrzyj na tarce. Takie wiórki są o niebo lepsze niż kupowane w sklepie.

SAŁATKA

6 ziemniaków
1 szkl. jogurtu
1 szkl. gęstej śmietany
3/4 szklanki startego kokosu
2 pomidory
1 pęczek natki

Ugotuj ziemniaki w łupinkach w osolonej wodzie. Ostudź, obierz i pokrój w kostkę. Jogurt wymieszaj ze śmietaną, łyżeczką soli, utartym kokosem i posiekaną natką. Zalej nim ziemniaki, wymieszaj. Podawaj udekorowane cząstkami pomidorów.

Sposoby na farsz

Rośliny strączkowe są głównym źródłem białka w kuchni wegetariańskiej.
Oto kilka pomysłów na wykorzystanie farszu z zielonej soczewicy.

FARSZ Z ZIELONEJ SOCZEWICY

1 szklanka zielonej soczewicy
1/3 kostki masła
1 łyżeczka mielonej kolendry
1 łyżeczka kurkumy lub curry
1 łyżeczka słodkiej papryki

Soczewicę dokładnie umyj, wsyp do garnka, zalej 2,5 szklanki wody, posól i gotuj pod przykryciem na średnim ogniu. Powinna się gotować intensywnie, ale uważaj, żeby nie kipiała. Po około półgodzinie woda powinna się wygotować, a soczewica zmięknąć tak, że pojedyncza fasolka da się rozetrzeć pomiędzy palcami. Zdejmij pokrywkę i, cały czas mieszając, odparuj pozostałą wodę. Kiedy soczewica zamieni się już w gęstą pastę, zdejmij ją z ognia. Ostudź. Na patelni rozpuść masło i wsyp przyprawy. Smaż je przez kilka sekund, żeby wydobyć ich aromat. Uważaj jednak, aby nie przypalić ani masła, ani przypraw! Wlej masło do farszu wymieszaj dokładnie mikserem lub drewnianą gałką.

PIEROGI Z SOCZEWICĄ

2 szkl. mąki
1 łyżka oleju
4 łyżki masła

Do miski wsyp mąkę, dodaj olej i 1 łyżeczkę soli. W czajniku zagotuj wodę i wlej 1-1,5 szklanki wrzątku do miski z mąką. Wymieszaj ciasto łyżką, wyrzuć na stolnice i szybko zagnieć. Ciasto powinno być miękkie, ale elastyczne i nie może się kleić do rąk. W razie potrzeby dodaj odrobinę mąki lub wrzątku i zagnieć jeszcze raz. Zagniatać trzeba szybko, by ciasto nie wystygło. Zimne zrobi się twarde i trudno będzie je rozwałkować. Dlatego też zaraz po zagnieceniu włóż ciasto pod miskę.
Stolnice lub blat stołu posyp niewielką ilością mąki, wyciągnij spod miski 1/4 ciasta, rozwałkuj na cienki placek. Szklanką wytnij w nim krążki, jeden przy drugim. Pozostałe skrawki ciasta ugnieć w kulkę i schowaj pod miskę. Na każdy krążek nakładaj łyżką ostudzony farsz, złóż na pół i dokładnie zlep brzegi. Potem wyciągnij następny kawałek ciasta i postępuj jak wyżej. W dużym garnku zagotuj wodę, posól, wrzuć pierogi. Gotuj 5 minut od ich wypłynięcia na powierzchnie. Uważaj, aby pierogi nie gotowały się zbyt intensywnie, ponieważ są delikatne i mogłyby się rozgotować.
Odcedź pierogi i przelej ostrożnie zimną wodą - nie będą się sklejały. Podawaj polane roztopionym masłem. Jeżeli wystygną, możesz je odsmażyć na patelni.

NALEŚNIKI W SOSIE CHRZANOWYM

2 szkl. mąki
2 szkl. maślanki lub mleka
1 łyżeczka soli
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1/2 szkl. oleju
SOS:
1 słoiczek łagodnego chrzanu (200 g)
1/2 szkl. kwaśnej śmietany
1/2 szkl jogurtu naturalnego
2 małe kiszone ogórki

Mąkę wymieszaj z proszkiem do pieczenia, dodaj 1 łyżeczkę soli i maślankę. Wszystko wymieszaj dokładnie mikserem. Powinieneś otrzymać dość rzadkie naleśnikowe ciasto, jeżeli będzie za gęste, w czasie miksowania dodaj odrobinę wody.
Usmaż z ciasta naleśniki, powinno wyjść 10-12 sztuk, w zależności od wielkości patelni.
Ja smażę naleśniki na teflonowej patelni. Rozgrzewam suchą patelnię i na nią wylewam małą chochelką ciasto, dzięki czemu dobrze przywiera ono do powierzchni patelni i daje się rozprowadzić cienką, równomierną warstwą. Dopiero potem wlewam odrobinę oleju łyżeczką po brzegu patelni, równomiernie ze wszystkich stron. Dlatego moje naleśniki są cieniutkie i chrupiące. Każdy naleśnik posmaruj dużą łyżką farszu i zwiń w rulonik. Przygotuj sos chrzanowy. Pokrój ogórki kiszone w drobną kosteczkę. Wymieszaj chrzan ze śmietaną, jogurtem i ogórkami.
Naleśniki podawaj na ciepło zaraz po usmażeniu lub odsmażane na odrobinie masła. Przed podaniem polej sosem chrzanowym.

PASZTECIKI

3,5-4 szkl. mąki
20 g drożdży
1/3 kostki masła
2 łyżki kwaśnej śmietany

W szklance cieplej wody rozpuść drożdże w misce, dodaj do nich 1 szklankę mąki i dobrze wymieszaj. Odstaw ciasto do wyrośnięcia w ciepłe miejsce. W tym czasie w rondelku na średnim ogniu rozpuść masło i pozostaw do ostygnięcia.
Ciasto po około 20 minutach powinno podwoić swoją objętość. Wtedy dodaj do niego pozostałą mąkę i 1 czubatą łyżeczkę soli. Wymieszaj starannie, wyrzuć ciasto na stolnice lub blat stołu i dokładnie zagnieć. Pod koniec zagniatania stopniowo dodawaj przestudzone masło. Powinieneś otrzymać miękkie, pulchne ciasto, które nie będzie się kleiło do rąk i da się dobrze rozwałkować. Odstaw je na 15 minut w ciepłe miejsce.
Piekarnik nastaw na 200 st. C.
Podziel farsz na 12 równych części, to samo zrób z wyrośniętym ciastem. Z każdego kawałka ciasta ulep kulkę i rozwałkuj ją na placek o owalnym kształcie i grubości 1 cm. Posmaruj równomiernie farszem, pozostawiając wolny centymetr od krawędzi. Placuszki zwiń w rulonik i zlep dokładnie brzegi. Wysmaruj masłem blachę, ułóż na niej paszteciki w parucentymetrowych odstępach. Uważaj, aby złączenia ciasta znalazły się pod spodem, ponieważ podczas pieczenia paszteciki często pękają w tych miejscach. Posmaruj paszteciki cienką warstwa śmietany i wstaw do piekarnika na ponad 40 minut. Są gotowe, kiedy zrumienią się na złotobrązowo.

Paszteciki z soczewicą podaje się na zimno. Są doskonałym dodatkiem do zup, szczególnie do barszczu.

KANAPKI Z PASTĄ Z SOCZEWICY

10 kromek jasnego pieczywa
5 małych ogórków kiszonych
1 mała główka sałaty
4 łyżki ziaren słonecznika
1/2 kostki masła

Sałatę podziel na listki, dokładnie umyj i osusz. Ogórki pokrój w plasterki. Ziarna słonecznika usmaż na suchej patelni na jasnozłoty kolor.
Pieczywo posmaruj cienką warstwą masła i dwa razy grubszą warstwą farszu z soczewicy. Na każdej kanapce ułóż listek sałaty, na nim plasterki ogórka. Przed podaniem posyp ziarnami słonecznika. Oczywiście, kanapki możesz komponować zgodnie z własnym smakiem, kładąc na nie np. pomidory lub świeże ogórki i posypując natką lub koperkiem zamiast ziaren słonecznika.

Ciasta bez jaj

Polecam tym wegetarianom, którzy nie jadają jajek i dlatego nie znają smaku słodkich wypieków.

SERNIK

CIASTO:
1/3 kostki masła
1/3 szkl. cukru
3 łyżki kwaśnej śmietany
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1,5 szkl. mąki
MASA SEROWA:
1 kg półtłustego twarogu
3/4 szkl. cukru pudru
1/2 kostki masła
1/2 torebki budyniu waniliowego
1 łyżka kaszy manny
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 cukier waniliowy
1/3 szklanki smażonej skórki pomarańczowej
LUKIER:
1/3 szkl. cukru pudru
2 łyżki wiórków kokosowych

Masło, cukier i śmietanę przeznaczone na ciasto wymieszaj w misce ręką na jednolitą masę. Dodaj proszek do pieczenia i mąkę. Zagniataj, aż cała mąka połączy się z masą maślaną. Podziel ciasto na trzy części. Z dwóch rozwałkuj placek takiej wielkości, aby można nim było wyłożyć dno i boki blaszki do pieczenia (może być kwadratowa o boku 25 cm lub tortownica 26 cm). Ciasto ułóż w suchej blaszce i mocno przyciśnij do jej boków. Z reszty ciasta rozwałkuj cieniutki prostokąt. Potnij go wzdłuż na paski a szerokości 1 cm. Przepuść ser przez maszynkę co najmniej dwa razy (lub kup już zmielony). Ważne jest, aby był wilgotny, wtedy sernik będzie się rozpływał w ustach. Jeżeli kupisz ser zbyt suchy, po zmieleniu dodaj do niego 1/2 szklanki kwaśnej śmietany.
W misce rozetrzyj mikserem miękkie masło z cukrem pudrem na pulchną masę. Dodaj proszek do pieczenia, budyń, cukier waniliowy, kaszę manną. Cały czas miksując, dokładaj stopniowo zmielony twaróg. Na końcu dorzuć skórkę pomarańczową i wymieszaj ostrożnie łyżką.
Wyłóż masę na ciasto, dokładnie rozsmaruj. Na wierzchu ułóż kratkę z pasków ciasta. Wstaw sernik na środkowy poziom piekarnika (180 st. C) na 40 minut. Wierzch gotowego sernika powinien być zrumieniony na złoto.
Przygotuj lukier: przesiany cukier puder połącz z 2 łyżkami przegotowanej wody i dokładnie rozetrzyj. Dodaj wiórki kokosowe, wymieszaj. Polej lukrem wystudzony sernik. Ciasto jest gotowe, kiedy lukier zastygnie.

IMIENINOWY TORT ORZECHOWY

BISZKOPT
2 szkl. mąki tortowej
1 małe opakowanie proszku do pieczenia
1 szkl. cukru
1 szkl. kefiru
1/2 szkl. oleju
1 cytryna
1 łyżeczka masła do wysmarowania tortownicy
KREM
1,5 kostki masła
1/2 szklanki cukru pudru
1/2 szklanki kefiru
25 dkg orzechów włoskich
kilka kropel olejku arakowego
3 łyżki mleka w proszku (w razie potrzeby)
DO DEKORACJI I PRZEŁOŻENIA
1 mały słoiczek powideł śliwkowych (200 g)
1 szklanka śmietany kremówki
2 łyżki cukru pudru
1 cytryna
2 łyżki cukru
kilka kropel olejku arakowego
czekoladowa polewa do ciast

Wszystkie produkty powinny mieć temperaturę pokojową, wyjmij je wiec zawczasu z lodówki. Składniki biszkoptu, oprócz cytryny, proszku do pieczenia, wrzuć do miski. Cytrynę sparz, obetrzyj na tarce skórkę i wyciśnij sok. Skórkę dodaj do składników w misce, na wierzch wysyp proszek do pieczenia, zalej go sokiem z cytryny. Proszek natychmiast powinien się spienić. Dopiero teraz zmieszaj dokładnie wszystko mikserem przez około 5 minut. Średnią tortownicę (26 cm) wysmaruj masłem i wlej do niej połowę ciasta. Wstaw na około 40 minut do piekarnika nagrzanego do 180 st. C na środkowy poziom. Upieczony biszkopt powinien mieć złoty kolor. Możesz sprawdzić, czy ciasto jest gotowe, wbijając w nie zapałkę. Jeżeli po wyciągnięciu zapałka jest sucha, biszkopt ma dosyć, jeżeli jest oblepiona wilgotnym ciastem - zostaw go w piekarniku jeszcze na co najmniej 10 minut. Po upieczeniu zaczekaj 15 minut i dopiero wtedy wyjmij biszkopt z tortownicy. Ciasto bardzo łatwo odchodzi od blachy, więc nie powinieneś mieć z tym żadnego kłopotu.
Tortownicę umyj, osusz, znowu wysmaruj masłem, wlej resztę ciasta upiecz następny biszkopt.
Gdy biszkopt się piecze, zrób krem. Z orzechów wybierz 8-10 połówek do dekoracji. Resztę wsyp do wąskiej blaszki do pieczenia i wstaw do piekarnika na 10 minut, obok tortownicy z biszkoptem. Orzechy uprażą się i nabiorą aromatu. Kiedy ostygną, zmiel je w młynku lub utłucz w moździerzu na masę przypominającą masło orzechowe z drobnymi kawałkami orzechów.
Do miski włóż pokrojone drobno masło (musi być miękkie!), wsyp cukier puder i zmiksuj na pulchną masę, po paru minutach stopniowo dodawaj kefir, a potem zmielone orzechy. (Gdyby krem się ściął, dodaj parę łyżek mleka w proszku pod koniec miksowania).
Wystudzone biszkopty przekrój wzdłuż, każdy na dwa placki. Każdy placek nasącz paroma łyżkami ponczu (sok z cytryny, 2 łyżki cukru, olejek arakowy wymieszane z 3/4 szklanki przegotowanej wody).
Krem podziel na cztery części. Jedną częścią posmaruj jeden z placków, przykryj drugim plackiem, na nim równomiernie rozsmaruj powidła. Na powidła połóż trzeci placek, posmaruj go następną częścią kremu. Wszystko zakryj ostatnim plackiem. Pozostałym kremem wysmaruj wierzch i boki tortu.
Teraz w wysokim naczyniu ubij na sztywno mikserem kremówkę z 2 łyżkami cukru pudru. Wyciśnij na torcie kuleczki śmietany. Ja robię to specjalną szpryca, jeżeli jej nie masz, włóż bitą śmietanę do foliowego woreczka z odciętym rogiem. Do dekoracji użyj również polewy czekoladowej (możesz nią napisać imię solenizanta), połówek orzechów oraz całej swojej fantazji.

Szpinak

Po dodaniu aromatycznych przypraw i odpowiednich warzyw mdły szpinak zmienia się w smaczne danie.

SAMOSA - SMAŻONE PIEROŻKI Z NADZIENIEM SZPINAKOWYM

1 kg szpinaku
2 pomidory
150 g wiejskiego gruboziarnistego serka
150 g (mała puszka) kukurydzy
1/3 kostki masła
2 łyżeczki mielonej lub utłuczonej w moździerzu kolendry
1 łyżeczka słodkiej papryki
1 łyżeczka kurkumy
CIASTO:
1 kostki masła
6 łyżek kwaśnej śmietany
2 szklanki mąki
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 l oleju

Szpinak umyj dokładnie, odsącz, usuń grube łodygi, liście posiekaj. Pomidory sparz, obierz ze skórki, pokrój w drobną kostkę. Kukurydzę odsącz dokładnie z zalewy.
W garnku o grubym dnie rozpuść masło; kiedy się zrumieni, wsyp przyprawy i smaż je przez parę sekund, aby wydobyć ich aromat. Uważaj, aby się nie przypaliły, bo staną się gorzkie. Dodaj pomidory, wymieszaj, smaż 3 minuty. Następnie dodaj szpinak, zalej 1/3 szklanki wody, przykryj i duś na średnim ogniu 20-30 minut. Jeżeli szpinak jest młodziutki i ma małe, delikatne listki, wystarczy 10-15 minut. Woda powinna się wygotować, a gdy szpinak zacznie przywierać do dna, dodaj kukurydzę i serek, posól. Gotuj wszystko następne 5 minut w odkrytym garnku, ciągle mieszając, aż do odparowania całej śmietanki z serka. Farsz powinien być bardzo gęsty, inaczej będzie wypływał z pierogów w czasie smażenia.
W misce połącz ręką na jednolitą masę masło, śmietanę, proszek do pieczenia i łyżeczkę soli. Stopniowo dodając mąkę, zagnieć ciasto, tak aby nie kleiło się do rąk. Podziel je na 12 części. Ulep z nich kulki i rozwałkuj na placki o średnicy ok. 15 cm. Na każdym placku połóż dużą łyżkę przestudzonego farszu, złóż na pół i bardzo starannie zlep brzegi (żeby nie otwierały się w czasie smażenia).
Samosa smaż po parę sztuk w głębokim oleju na złotobrązowo, ok. 8-10 min. Po wyjęciu z oleju ułóż je na papierowym ręczniku, w który wsiąknie nadmiar tłuszczu.
Samosa ze szpinakiem można jeść na ciepło i na zimno. Wspaniale smakuje do zup, sosów czy potraw z warzyw na gorąco.

Pierożek jest też wyśmienitym drugim śniadaniem. Wtedy lepiej go upiec w piekarniku, będzie lżej strawny. Ulepione pierogi ułóż na suchej blaszce do pieczenia i wstaw do nagrzanego do 200 st. C piekarnika na 15-20 minut, aż zrumieni się na złoto.

SZPINAK Z PANIREM

Panir jest wspaniałym serem o słodkim smaku. Jest używany w wielu kuchniach świata, szczególnie na Bliskim i Dalekim Wschodzie. Jego zaletą jest to, że nie topi się pod wpływem wysokiej temperatury. Można go wiec smażyć, piec i gotować na tysiące różnych sposobów.

2 l tłustego mleka (nie może być UHT)
1,5 płaskiej łyżeczki kwasku cytrynowego
4 łyżki masła
3 łyżki śmietany
1 łyżeczka curry
1 łyżeczka słodkiej papryki
1 łyżeczka mielonej kolendry
1 kg szpinaku

Mleko zagotuj, zdejmij z ognia, powoli wsyp kwasek cytrynowy, delikatnie zamieszaj. Po paru sekundach mleko zacznie się ścinać i utworzy biały delikatny ser, który zdecydowanie odetnie się od seledynowej serwatki. Daj mu jeszcze 2 minuty i wylej zawartość garnka na durszlak lub sito. Zrób to delikatnie, aby nie uszkodzić paniru. Kiedy cała serwatka odcieknie, przyciśnij panir czymś ciężkim, np. miseczka z wodą, i zostaw na co najmniej pół godziny.
Szpinak umyj, odsącz, odetnij łodygi, a liście posiekaj. W garnku zrumień 2 łyżki masła, dodaj przyprawy, smaż je przez parę sekund, dorzuć szpinak, dodaj śmietanę i 1/3 szklanki wody, posól. Przykryj garnek i duś szpinak 20 minut na średnim ogniu. W razie potrzeby uzupełniaj wodę, tak aby szpinak cały czas się dusił, ale nie przywierał do dna i nie przypalał się.
Po półgodzinie panir powinien się odsączyć i stwardnieć. Wyjmij go delikatnie z sitka i pokrój w kostkę o boku 1,5 cm. Na patelni zrumień resztę masła, włóż kostki paniru i smaż je ze wszystkich stron na złoto około 7-10 minut. Przełóż do garnka ze szpinakiem, wymieszaj.
Podawaj na gorąco z ryżem, kaszą lub ziemniakami.

SZPINAK PO INDYJSKU

100 g ciecierzycy (grochu włoskiego)
1 kg bakłażanów
3 kg pomidorów
1 kg szpinaku
6 łyżek masła
2 łyżki śmietany
1 łyżki imbiru
2 łyżeczki mielonej lub utłuczonej w moździerzu kolendry
1 łyżeczki chili

Ciecierzycę namocz na noc. Następnego dnia ugotuj w dużej ilości osolonej wody. Kiedy będzie miękka (po ok. 45 minutach), odsącz wodę. Pomidory sparz, obierz, pokrój w drobną kostkę. Szpinak umyj, odetnij grube łodygi, listki posiekaj. Bakłażany pokrój w drobną kostkę. W średniej wielkości garnku rozgrzej 4 łyżki masła, wsyp przyprawy, smaż je kilkanaście sekund, następnie dodaj bakłażany i mieszaj, aż zmiękną wchłoną prawie cały tłuszcz. Dorzuć pomidory i szpinak, wymieszaj wszystko dokładnie zalej 1/4 szklanki wody przykryj i gotuj na średnim ogniu 15 minut. Teraz dorzuć ciecierzycę, pozostałe masło, śmietanę, posól i gotuj 5 minut już bez pokrywki, mieszając co jakiś czas. Szpinak po indyjsku nie powinien być zbyt rzadki. Jeżeli trzeba, gotuj go dłużej, aby odparować nadmiar płynu.
Tak przyrządzony szpinak nadaje się na wystawną kolację lub jako danie główne na obiad.

Kwitnąco i smacznie

Wiele ogrodowych i polnych kwiatów jest jadalnych.
Dodają potrawom oryginalnego smaku i aromatu.

ZUPA Z KWIATAMI CUKINI

Kiedy uprawiamy cukinię w ogródku, możemy zobaczyć, jak stopniowo z dużego żółtego kwiatu wyrastają zielone cukinie. Najsmaczniejsze są małe, które na końcu mają jeszcze pozostałości kwiatu.
Kwiaty do zupy zbierać trzeba wtedy, kiedy są w pełni kwitnienia.

1 kg cukini
10 kwiatów cukini
1/3 szkl. drobno posiekanej bazylii
1/2 szkl. śmietany
2 łyżki masła
1 duży seler
1 pęczka natki
2 liście laurowe
2 duże mięsiste pomidory
2 łyżki oliwy z oliwek
pieprz do smaku

Seler obierz i pokrój w drobną kostkę. Natkę drobno posiekaj, pomidory sparz, obierz ze skórki i drobno pokrój. W dużym garnku rozgrzej oliwę, wrzuć warzywa i smaż przez 5 minut. Zalej litrem wody, dodaj liście laurowe i gotuj pod przykryciem, aż seler będzie miękki, to jest 30-35 minut, w zależności od tego, jak duże są kostki selera.
W osobnym garnku rozgrzej masło, wrzuć pokrojoną w drobną kostkę cukinię i duś pod przykryciem z odrobiną wody 10 minut. Zalej cukinię wywarem selerowym z ugotowanymi warzywami. Dodaj połowę bazylii, kwiaty cukini i gotuj na wolnym ogniu następne 5 minut. Zdejmij z ognia, zmiksuj dokładnie, dodaj śmietanę, pieprz i sól do smaku. Ostrożnie podgrzej. Zupę podawaj z grzankami i posypaną bazylią.

SMAŻONE KWIATY AKACJI

Kwiaty akacji radzę zbierać z dala od dużych ulic, najlepiej wybrać się po nie do parku lub lasu. Wszystkie kwiatki na gałązce powinny być rozwinięte. Najlepsze są odmiany o białych kwiatach, dużo słodszych niż żółte.

30 gałązek kwiatu akacji
1 szkl. mąki
1 szkl. mleka
1 torebka cukru waniliowego
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 l oleju
4 łyżki cukru pudru

Mąkę z mlekiem, proszkiem do pieczenia i cukrem waniliowym zmiksuj na gładkie naleśnikowe ciasto. Powinno być rzadkie i lejące się. Jeżeli będzie zbyt gęste, dodaj odrobinę wody i zmiksuj znowu.
Kwiaty akacji umyj delikatnie, ale dokładnie, i osusz. W rondlu o grubym dnie rozgrzej olej. Gałązki chwytaj za ogonki i maczaj w naleśnikowym cieście. Pozwól ścieknąć nadmiarowi ciasta. Powinno oblepiać cienką warstwą wszystkie kwiatki. Wrzucaj gałązki na rozgrzany olej i smaż na średnim ogniu na złoto. Odsączaj z oleju na papierowym ręczniku. Posyp odrobiną cukru pudru. Podawaj do herbaty, jak ciasteczka.

SAŁATA Z NASTURCJĄ

Do sałatki najlepiej wybierz małe, ale rozwinięte kwiatki i listki. Najdoskonalsze byłyby z własnego ogródka czy balkonu.
Do sałatek nadają się także fiołki polne, malwy, kwiaty ogórecznika i nagietki. Można je dodawać do każdej mieszanki świeżych warzyw z sałatą.

garść liści nasturcji

10 kwiatów nasturcji
1 duża sałata
1 bulwa kopru włoskiego
0,5 szkl. kiełków rzeżuchy
1 awokado
1 łyżka soku z cytryny
1 łyżka soku z pomarańczy
5 łyżek oliwy z oliwek
1 łyżeczka miodu
szczypta pieprzu

Liście sałaty i nasturcji umyj i osusz. Większe porwij na kawałki. Kwiatki umyj delikatnie i ułóż na ściereczce do obeschnięcia. Kiełki przepłucz letnią wodą.
Koper włoski obierz z zewnętrznych łusek, usuń korzeń, bulwę wraz z jego natką pokrój w drobne paseczki. Awokado (musi mieć miękki i dojrzały miąższ) pokrój w kostkę. Wszystko wymieszaj w misce.
Z soku cytrynowego, pomarańczowego, oliwy, miodu, pieprzu i odrobiny soli ukręć sos. Zalej nim sałatkę i podawaj natychmiast.

KONFITURA Z PŁATKÓW DZIKIEJ RÓŻY

Róż w kuchni używali już starożytni Chińczycy i Persowie. Robili z nich konfitury, wonne nalewki i słodycze.
Obecnie płatki róż dodaje się do sałatek, szarlotek, ciast z wiśniami. Stosowane są do aromatyzowania syropów, słodyczy, octu oraz do wyrobu wody różanej.
Na konfiturę nadają się wszystkie odmiany dziko rosnącej róży. Muszą mieć tylko pachnące kwiaty. Najlepsze są jednak różowe.

0,5 kg płatków róż
2,5 szkl. cukru
2 cytryny

Obetnij białe nasady płatków, które mają gorzki smak. Płatki dokładnie umyj i wysyp na ściereczkę, aby obeschły. Dopiero teraz odważ właściwą ilość.
W dużym garnku, najlepiej 5-litrowym, zagotuj dwie szklanki wody i wsyp do niej płatki. Mieszanina będzie się pieniła, dlatego potrzebny jest tak duży garnek. Gotuj płatki na średnim ogniu przez 5 minut. Wyciśnij sok z cytryn.
Wsyp do garnka cukier, wlej sok z cytryn, wymieszaj i znowu doprowadź do wrzenia. Od tego czasu, co jakiś czas mieszając, gotuj płatki na wolnym ogniu ok. 45 minut. W tym czasie cukier powinien się rozpuścić, a masa stopniowo gęstnieć.
Kiedy na powierzchni zaczną się po-jawiać pierwsze bąble, a później utworzy się coś w rodzaju piany, możesz sprawdzić, czy konfitura jest gotowa. Wylej jej kroplę na spodeczek, jeżeli dość szybko zastygnie i pokryje się cienką, suchą warstewką, możesz już zestawić garnek z ognia.
Wlej konfiturę do słoików i szczelnie zakręć. Z podanych ilości powinieneś otrzymać dwa półlitrowe słoiki. Konfitura nadaje się do nadziewania pączków, naleśników, do torfów i deserów (np. owoców z bitą śmietaną). Świetna jest też po prostu z chlebem.

Gra w zielone

Kiedy z mężem czujemy się apatyczni i brakuje nam energii, gramy w zielone.
Przez cały dzień jemy potrawy tylko z zielonych składników. Taka kuracja, dzięki dużej porcji witamin i żelaza zawartej w zielonych warzywach, owocach i ziołach, przywraca siły fizyczne i przyspiesza pracę szarych komórek.

ZIELONA ZUPA SZCZAWIOWO-SZPINAKOWA

1 mały seler
3 średnie ziemniaki
20 dag szczawiu
80 dag szpinaku
1 pęczek natki
3 łyżki masła
0,5 szkl śmietany
1 łyżka koncentratu pomidorowego
0,5 gałki muszkatałowej

Ziemniaki i seler obierz i ugotuj razem do miękkości w osolonej wodzie. Pamiętaj, że seler gotuje się dłużej niż ziemniaki (30-35 min), włóż go więc do garnka 15 minut wcześniej. Ugotowane warzywa odcedź. Litr wywaru zachowaj.
Szpinak i szczaw wypłucz, obetnij łodyżki, liście drobno pokrój. W garnku zrumień masło, dodaj szpinak, szczaw i pieprz. Podduś parę minut na wolnym ogniu, ciągle mieszając. Zalej wywarem z ziemniaków i selera, dodaj utartą na tarce gałkę muszkatołową i koncentrat pomidorowy. Posól, przykryj i gotuj 15 minut.
Ziemniaki i seler przetrzyj przez sito, dodaj do zupy. Zdejmij garnek z ognia, wlej śmietanę, dodaj pokrojoną drobno natkę i dokładnie wymieszaj.

ZIELONA FASOLKA W SOSIE Z MĄKI SOJOWEJ

W Indiach w świątyniach Ramy, inkarnacji Kryszny uznanej za przykład doskonałego króla, też grają w zielone. Rama miał zielonkawy odcień skóry, taki kolor mają też posążki w jego świątyniach. W rocznicę urodzin Ramy pielgrzymów, którzy przybyli, aby złożyć hołd Ramie, częstuje się tylko zielonymi potrawami. Oto przepis na wspaniałą zieloną fasolkę, której udało mi się spróbować w jednej ze świątyń.
W Indiach sos przyrządza się z mąki z grochu włoskiego. Ponieważ trudno ją u nas dostać, zastąpiłam ją sojową.

2 łyżki mąki sojowej
1 łyżka mąki pszennej
1 łyżka musztardy
0,5 szkl. śmietany
4 łyżki masła
0,5 szkl jogurtu naturalnego
0,5 łyżeczki chili
1 łyżeczka curry
0,5 łyżeczki kg zielonej fasolki szparagowej

Fasolkę umyj, obetnij ogonki, każdą przełam na pół. Gotuj w osolonej wodzie 8-10 minut. Odcedź, zostawiając szklankę wywaru.
Na średnim ogniu, w garnku o grubym dnie roztop masło. Wsyp do niego przyprawy, zamieszaj, wsyp obie mąki. Dokładnie rozprowadź, żeby mąka dobrze się połączyła z masłem i żeby nie było grudek.
Teraz powoli wlej do garnka wywar z gotowanej fasolki. Cały czas mieszaj. Doprowadź mieszaninę do wrzenia i wsyp do niej fasolkę, zalej wszystko śmietaną zmieszaną z jogurtem i musztardą, posól do smaku, jeszcze raz zamieszaj.
Przykryj i gotuj na małym ogniu następne 10 minut.
Podawaj z ryżem lub pieczywem.

ZIELONA SAŁATKA

1 duża sałata
garść liści rzodkiewki
1 awokado
1 mała zielona cukinia
1 zielona papryka
0,5 szkl. zielonych oliwek
1 duży ogórek
0,5 szkl. łuskanych pistacji
0,5 szkl. zielonego groszku
1 pęczek koperku
0,5 szkl. śmietany

Wszystkie warzywa umyj i osusz. Sałatę i liście rzodkiewki porwij na mniejsze kawałki. Miąższ z awokado pokrój w kostkę (dobre awokado jest miękkie), a ogórek i cukinię (nie obrane) w cienkie plasterki. Paprykę w słupki, oliwki na pół. Wymieszaj wszystko w szklanej misce z orzeszkami i groszkiem. Koperek posiekaj. Śmietanę połącz z koperkiem, posól i polej nią sałatkę.
Zieloną sałatkę warto jeść do każdego posiłku: na śniadanie, obiad i kolację.

ZIELONA ZAPIEKANKA

1 duży brokuł
garść zielonej fasolki
1 szkl. zielonego groszku
1 łyżeczka masła
0,5 szkl. orzechów nerkowca (niekoniecznie)
15 dag żółtego sera
SOS:
2 łyżki masła
1 łyżka mąki
1 łyżeczka curry
0,5 szkl. mleka
1 łyżeczka oregano

Brokuły podziel na różyczki, fasolkę pokrój na pół i wszystko z groszkiem ugotuj w osolonej wodzie (ok. 10 min). Warzywa powinny być jędrne, nie za miękkie. Odcedź, zostawiając szklankę wywaru, wykorzystasz go do sosu.
Orzechy usmaż na patelni na łyżeczce masła na złoty kolor. Ser zetrzyj na tarce o grubych oczkach.
W osobnym rondlu o grubym dnie zrób sos: rozpuść masło, dodaj do niego mąkę i curry. Praż na małym ogniu 2 minuty. Powoli, cały czas mieszając, wlej do rondla mleko i wywar z warzyw. Dodaj oregano, posól. Mieszaj, aż powstanie gęsty sos. W blaszce do pieczenia lub żaroodpornym naczyniu poukładaj zielone warzywa, posyp orzechami, zalej sosem, a na wierzchu rozłóż równomiernie żółty ser. Piecz 20 minut w piekarniku nagrzanym do 200 st. C.
Podawaj na gorąco z ziemniakami lub ryżem.
W zimie zamiast świeżych użyj mrożonych warzyw.

Truskawki

Najsłodsze truskawki zbiera się w pierwszej połowie lipca.
Jeżeli czerwiec jest suchy i słoneczny, wspaniale nadają się na przetwory i inne smakołyki.

TRUSKAWKOWE MALPURI

Malpuri jest tradycyjnym indyjskim przysmakiem. Te smażone kuleczki z chrupiącego ciasta podaje się z jogurtem wymieszanym z papają czy mango. Ja jednak najbardziej lubię malpuri w jego zachodniej wersji, z truskawkami.

2,25 szkl. mąki tortowej
1 szkl. cukru pudru
1,5 łyżeczki proszku do pieczenia
1 łyżka soku z cytryny
1 l oleju do smażenia
5 szkl. naturalnego jogurtu
0,75 kg truskawek
0,75 szkl. cukru

Truskawki umyj, odsącz, odłóż parę do dekoracji. Pozostałym oderwij szypułki i pokrój je w ćwiartki.
Mąkę i cukier puder przesiej do miski. Na wierzch wysyp proszek do pieczenia. Polej go sokiem z cytryny. Powinien się zapienić. Wtedy wlej do miski 1,25 szklanki wody, dodaj 2 łyżki jogurtu i dokładnie wymieszaj wszystko mikserem. Otrzymasz gęste ciasto, które będzie przylegać do łyżki i nie będzie z niej skapywać. Odstaw je na 15 minut.
W tym czasie połowę truskawek rozgnieć widelcem, dodaj do nich cukier, jogurt i dokładnie ubij trzepaczką lub mikserem. Dodaj drugą połowę pokrojonych owoców, wymieszaj delikatnie. Wstaw sos do lodówki.
W garnku o grubym dnie rozgrzej olej na średnim ogniu. Nabieraj na stołową łyżkę ciasto i drugą łyżką zsuwaj do nagrzanego oleju porcje wielkości orzecha włoskiego. Jednocześnie możesz smażyć od 6 do 8 kulek. Muszą swobodnie pływać po powierzchni oleju. Kulki smaż ok. 8 minut na niezbyt dużym ogniu, równomiernie, ze wszystkich stron, a jeżeli trzeba, przewróć je parę razy.
Trzeba bardzo uważać na ogień, jeżeli będzie za duży, ciasto szybko upiecze się z wierzchu, ale w środku kulki będą surowe. Sprawdź więc pierwszą partię, przepołowiwszy jedną z kulek, i w razie potrzeby zmniejsz ogień.
Usmażone na złotobrązowo kulki odsącz na sitku i przełóż do miski, zalej 3/4 sosu jogurtowego i pozwól kulkom nasiąkać nim przez 15 minut. Podawaj natychmiast, rozłożone do pucharków lub miseczek, polane resztą jogurtowego sosu i przybrane całymi truskawkami.

Wspaniałe jest też malpuri bananowe. Zamiast truskawek trzeba wziąć pięć dojrzałych bananów.

NALEŚNIKI Z TRUSKAWKAMI

2 szkl. mąki
2 szkl. mleka
1 torebka cukru waniliowego
1 łyżeczka proszku do pieczenia
0,3 szkl. oleju
1 szkl. śmietany kremówki
4 łyżki cukru
0,5 kg truskawek

Mąkę, mleko, cukier waniliowy, szczyptę soli i proszek do pieczenia wymieszaj mikserem. Otrzymasz rzadkie naleśnikowe ciasto. Kiedy będzie już gładkie, dodaj olej i jeszcze raz wymieszaj.
Naleśniki smaż na teflonowej patelni bez żadnego tłuszczu. Wylewaj chochelką ciasto na nagrzaną patelnię, rozprowadź dokładnie cieniutką warstwą po całej jej powierzchni i smaż z dwu stron.
Truskawki umyj, osusz i pokrój na połówki, większe sztuki na ćwiartki. Do śmietany dodaj cukier i ubij na sztywno mikserem lub trzepaczką. Na każdym naleśniku układaj pokrojone truskawki i 2 łyżki bitej śmietany. Zawijaj w ruloniki i podawaj jeszcze ciepłe.
Takie naleśniki w moim domu nazywa się królewskimi, są przepyszne. W sezonie truskawkowym jemy je prawie codziennie.

MIZERIA Z TRUSKAWKAMI

2 średnie ogórki szklarniowe
1 szklanka gęstej śmietany
12 sztuk dużych truskawek

Ogórki i truskawki umyj. Ogórki obierz i pokrój w plasterki, tak samo pokrój truskawki. Zalej wszystko śmietaną doprawioną szczyptą soli i cukru do smaku. Wymieszaj. Podawaj do obiadu natychmiast po przyrządzeniu, zanim ogórki puszczą sok.

DŻEM Z TRUSKAWEK I KIWI

Teraz, gdy można kupić pektyny, smażenie konfitur i dżemów jest bardzo proste i szybkie. Trzeba tylko precyzyjnie ważyć owoce i odmierzać dokładnie czas ich gotowania. Po prostu zamiast robić wszystko na oko, użyj zegarka i wagi, a sukces będzie gwarantowany.

75 dag truskawek
25 dag kiwi
1 cytryna
1 opakowanie pektyn "Gelfix 2+1"
55 dag cukru

Umyj owoce i przebierz je, zostawiając tylko dojrzałe i ładne sztuki. Truskawki obierz z szypułek, przekrój na pół. Kiwi obierz ze skórki, pokrój na plasterki, które przekrój na pół. Dopiero teraz odważ dokładnie potrzebne ilości. Cytrynę sparz, obierz cieniutko skórkę.
Do dużego garnka o grubym dnie wsyp owoce, dodaj skórkę cytrynową w całości. Odważ 55 dag cukru, z czego dwie łyżki wymieszaj z pektynami "Gelfix 2+1" i dodaj do owoców w garnku. Dokładnie wymieszaj. Postaw garnek na ogniu i, cały czas mieszając, doprowadź owoce do wrzenia. Nic przestając mieszać, wsyp cukier i pozwól zawartości garnka ponownie zawrzeć. Od tego czasu trzymaj garnek na ogniu przez 1 minutę z zegarkiem w ręku. Cały czas mieszaj. Zdejmij garnek z ognia, wyjmij skórkę cytrynową, zdejmij białą pianę z powierzchni dżemu (jeżeli jest) i przełóż szybko dżem do wcześniej przygotowanych, czystych i suchych małych słoików. Szczelnie zakręć. Prawda, że to bajecznie proste? A ile satysfakcji z własnych przetworów w zimie.
Dzięki dodaniu owoców kiwi dżem jest odrobinę kwaskowaty, ale nie traci truskawkowego smaku.

MIĘTOWA SAŁATKA OWOCOWA

1 kg truskawek
1 świeży ananas lub 1 puszka ananasów w syropie
1 duży zielony melon
parę listków świeżej mięty

Truskawki umyj, oberwij szypułki. Pokrój na połówki. Melon i ananas obierz ze skórki, pokrój w niedużą kostkę. Jeżeli używasz ananasów z puszki, najlepiej kup już pokrojone i tylko odsącz z syropu. Listki mięty opłucz i porwij na małe kawałki. Wymieszaj pokrojone owoce z listkami mięty w szklanym naczyniu. Podawaj schłodzone.

Zioła i ziółka

Sezon ziołowy w pełni. Zamiast suszonych, używajmy więc świeżych zielonych liści mięty, bazylii, szałwi czy melisy. Postarajmy się też sami zebrać i ususzyć zioła, które posłużą nam zimą.

Świeżo zerwane zioła najlepiej zużyć w ciągu dwóch dni. Można je dłużej przechowywać w szczelnie zamykanych naczyniach, wyłożonych zwilżoną bibułką. Można też zioła zamrażać posiekane i poporcjowane. Najlepszy sposób na utrwalenie aromatu, to suszenie. Zioła zbiera się przed kwitnieniem, wiąże w pęczki i wiesza w przewiewnym i suchym miejscu. Suche liście przechowuje się pokruszone w szklanych słojach, jednak nie dłużej niż rok, potem tracą aromat.

KULKI TWAROGOWE

30 dag twarogu
1 l mleka
sok z 1 dużej cytryny
1 szkl. drobno posiekanych dowolnych ziół: natki pietruszki, koperku, bazylii, tymianku, rozmarynu, szałwi

Mleko zagotuj, zdejmij z ognia, wlej do niego sok z cytryny, zamieszaj. Po 2 minutach powinno się ściąć, dając seledynową serwatkę i dość twardy biały ser - panir.
Łyżką cedzakową wybierz go na sitko, niech odcieka przez pół godziny. Serwatkę przelej przez gazę lub sitko o drobnych oczkach i przechowuj w lodówce. Możesz jej używać do gotowania zup, warzyw lub makaronów, dodawać do ciasta na chleb. Bardzo smaczny jest chłodzący napój miętowo-serwatkowy (przepis znajdziesz poniżej).
Panir wraz z twarogiem zmiel w maszynce. Dodaj łyżeczkę soli i szczyptę pieprzu do smaku. Z masy ulep kulki wielkości orzechów włoskich, obtocz je w posiekanych ziołach. Kulki twarogowe podawaj jako dodatek do potraw z warzyw na gorąco lub na śniadanie do smarowania chleba.

NAPÓJ MIĘTOWO-SERWATKOWY

1 pęczek świeżej mięty
0,5 szkl. cukru
1 szkl. serwatki
3 szkl. wody sodowej
0,5 szkl. soku z cytryny

DO DEKORACJI:
1 cytryna
parę listków mięty

Umyj i osusz miętę, liście wraz z łodygami wrzuć do blendera, dodaj 1 łyżkę cukru i zmiksuj dokładnie. Wyłącz blender, zalej miętę 0,5 szklanki wrzątku i pozwól jej zaparzyć się pod przykryciem 10 minut. Następnie przelej miksturę przez podwójnie złożoną gazę lub bawełnianą ściereczkę. Wyciśnij resztę płynu z pozostałych na gazie liści.
Wlej wszystko jeszcze raz do blendera wraz z pozostałymi składnikami i miksuj przez minutę.
Napój miętowo-serwatkowy podawaj w upalne dni z pokruszonym lodem, przyozdobiony świeżymi listkami mięty i plasterkami cytryny.

MŁODE ZIEMNIACZKI W SOSIE BAZYLIOWYM

1 kg malutkich młodych ziemniaków
0,5 szkl. liści bazylii
0,5 szkl. orzechów nerkowca (casew)
1 szkl. jogurtu naturalnego
2 łyżki masła
2 pomidory

Ziemniaki dokładnie wyszoruj szczotką do warzyw, nie obieraj. Gotuj w osolonej wodzie 15-20 min. W tym czasie w blenderze zmiksuj na gładki sos orzechy, umyte liście bazylii, jogurt i trochę soli. Pomidory pokrój w cząstki.
Ugotowane ziemniaki wysyp na półmisek. Masło zrumień na patelni, polej nim gorące ziemniaki. Na wierzchu poukładaj cząstki pomidora i zalej wszystko sosem bazyliowym. Możesz podać jako główne danie na wegetariański letni obiad.

MASŁO ZIOŁOWE

1 kostka miękkiego masła
sok z jednej małej cytryny
2 łyżki posiekanej natki pietruszki
1 łyżka posiekanego koperku

Drewniana gałką lub mikserem utrzyj masło na gładka masę z ziołami, pieprzem i solą do smaku, dodając stopniowo sok z cytryny.
Masło ziołowe podawaj schłodzone z lodówki. Możesz formować z niego różne kształty, zamrażając je w pojemniczkach do lodu.
Świetnie nadaje się do chleba, tostów, grzanek, krakersów, ziemniaków i makaronów. Odsmażone na nim potrawy nabierają wyjątkowego aromatu.
Bardzo smaczna jest pieczona krótka bagietka, którą możesz podawać do zup i sałatek. Pokrój bagietkę na plasterki, posmaruj je z obu stron masłem ziołowym, zlep z powrotem, zawiń w folię aluminiową i wstaw na 15 minut do piekarnika nagrzanego do 200 st. C.

OLEJ TYMIANKOWY

Tymianek (zwany również macierzanką) jest najstarszym znanym ziołem przyprawowym. Używano go już w starożytnym Egipcie i Mezopotamii. Stosowano także często w kuchni staropolskiej.
Wspaniale nadaje się do potraw ciężkostrawnych.
Mocny aromat tymianku można za-chować, zalewając go olejem.

1 l oleju słonecznikowego
4 duże gałązki tymianku
5 ziarenek pieprzu

Tymianek umyj i osusz. Włóż z ziarenkami pieprzu do czystego i suchego szklanego słoika, zalej olejem. Przykryj gazą, postaw na nasłonecznionym parapecie na co najmniej 2 tygodnie. Codziennie mieszaj, czystą, suchą stalową łyżką. Następnie przecedź olej przez gazę i wlej do szklanej butelki. Przechowuj zakorkowany, w ciemnym miejscu.
Oleju tymiankowego używaj do duszenia i smażenia warzyw, do sosów pomidorowych i sałatek ze świeżych warzyw i ziół.

Do sporządzania wytrawnych olejów nadają się też inne zioła: bazylia, estragon, pietruszka, koper włoski, majeranek, rozmaryn i mięta.
Z kolei z goździków, lawendy, kwiatów lipy lub płatków róż możesz zrobić słodki olej do potraw słodko-kwaśnych.

Lato w słoikach

Przyjemnie mieć piwnicę pełną własnych przetworów na zimę. Oto parę przepisów na pyszne, szybkie i bajecznie proste przetwory z owoców i warzyw.

PAPRYKA MARYNOWANA

proporcja na 4 - 6 litrowych słoików
2,5 kg papryki (różne kolory)
0,5 szkl. cukru
12 ziaren ziela angielskiego
12 ziaren czarnego pieprzu
3 małe ostre papryczki
6 liści laurowych
2 łyżki nasion białej gorczycy
6 płaskich łyżeczek (25 g) kwasku cytrynowego

Zagotuj 16 szklanek wody i pozwól jej ostygnąć. Powinna być ciepła, nie parzyć. W tym czasie umyj papryki, przekrój na pół, usuń gniazda nasienne. Każdą połówkę przekrój jeszcze wzdłuż na 3 równe części. Poukładaj papryki ciasno w słoikach. Dodaj po 2 ziarenka ziela angielskiego i czarnego pieprzu, jednym listku laurowym, kilka nasion gorczycy i 1/3 wcześniej umytej ostrej papryczki.
Kiedy woda przestygnie, rozpuść w niej kwasek cytrynowy, cukier i 4 łyżeczki soli. Rozlej do słoików tak, żeby papryki były całkowicie zanurzone. Osusz dokładnie brzegi słoików i zakręć każdy starannie. Włóż słoiki (jeżeli nie mieszczą się wszystkie, rób to partiami) do garnka, wyłożonego na dnie bawełnianą ściereczką, zalej wodą. Zakrętki powinny znaleźć się tuż nad poziomem wody.
Nakryj garnek pokrywką, postaw na ogniu, gotuj 10 minut od zawrzenia. Zdejmij garnek z ognia i wyjmij słoiki.
Tak zapasteryzowaną paprykę można jeść już po 2 - 3 tygodniach, ale radzę zaczekać na zimę.

KISZONA CUKINIA

proporcja na 5 - 6 litrowych słoików

2 kg cukini
20 dag korzenia chrzanu
1 pęczek kopru do kiszenia ogórków

Do kiszenia nadają się cukinie o miękkiej skórce. Najlepsze są malutkie, wielkości ogórków, wtedy można je kisić w całości, większe okazy trzeba kroić na 3 - 4-centymetrowe kawałki.
Cukinie umyj w gorącej wodzie, odkrój końcówki. Większe pokrój. Koper umyj i porozdzielaj na pojedyncze łodyżki. Chrzan umyj, obierz, pokrój na 2-centymetrowe kawałki.
Na dno każdego słoika włóż gałązkę kopru i 2 kawałki chrzanu, następnie poukładaj cukinie jak najściślej. Na wierzchu znowu ułóż koper i chrzan. W 3 litrach przegotowanej letniej wody rozpuść 3 czubate łyżki soli. Zalej cukinie w słoikach, zakręć szczelnie.
Cukinie przechowuj w ciemnym i chłodnym miejscu. Do jedzenia nadają się po dwóch tygodniach. Jeżeli chcesz przechować je do wiosny, zapasteryzuj już ukiszoną cukinię, gotując słoiki tak, jak w przepisie na marynowaną paprykę.

PRZECIER JABŁKOWY

proporcja na 6 - 7 półlitrowych słoików

3 kg dowolnych jabłek
6 czubatych łyżek cukru

Jabłka umyj, obierz, usuń gniazda nasienne i pokrój w ósemki.
Wrzuć jabłka do garnka o grubym dnie, dodaj szklankę wody, przykryj i gotuj na średnim ogniu 15 minut. Co jakiś czas mieszaj. Jabłka powinny się w dużym stopniu rozgotować, dodaj wtedy cukier i pogotuj jeszcze 10 minut. Zdejmij garnek z ognia. Jego zawartość dokładnie zmiksuj. Możesz też, zamiast miksować, przetrzeć jabłka przez sito.
Otrzymany przecier powkładaj do słoików, szczelnie zamknij i zapasteryzuj, gotując jak w przepisie na paprykę.
Przecier jabłkowy nadaje się do szarlotki, smaczny jest podawany z budyniem. Sam, bez dodatków, może służyć za deser. Uwielbiają go dzieci, nawet te najmłodsze.

Jeżeli masz małe jabłka i nie chcesz tracić czasu na ich obieranie, możesz zrobić przecier w inny sposób.
Jabłka umyj, wyłóż na blachę do pieczenia i wstaw do piekarnika nagrzanego do 180 st. C. Po 40 minutach upieką się na tyle, że będzie je można przetrzeć przez sito, na którym zostaną niepotrzebne skórki i gniazda nasienne. Następnie do przecieru dodaj cukier i dobrze wymieszaj. Potem postępuj jak wyżej.

DŻEM POMARAŃCZOWO-IMBIROWY

proporcja na 4 - 5 ćwierćlitrowych stoików

3 duże soczyste pomarańcze
20 dag korzenia imbiru
40 dag cukru
1 opakowanie środka żelującego "Żelfix 2:1"

Dzięki środkom żelującym robienie przetworów owocowych stało się bajecznie proste. Nie trzeba już godzinami ślęczeć nad garnkiem z przypalającymi się owocami. Często na przygotowanie paru słoików dżemu wystarczy pół godziny. Jest jednak żelazna zasada! Trzeba bardzo dokładnie przestrzegać proporcji i czasu gotowania podanych w przepisie. Zamiast robić wszystko na oko, użyj wagi i zegarka, a sukces gwarantowany.
Korzeń imbiru obierz, pokrój w drobną kosteczkę i dopiero teraz odważ 15 dag. Pomarańcze sparz wrzątkiem i jedną z nich cieniutko obierz. Skórkę wraz z imbirem zalej 800 ml wody i gotuj pod przykryciem 30 minut od zawrzenia wody, po czym przecedź.
Z pomarańczy wyciśnij sok, przelej go przez sito i uzupełnij wywarem imbirowym tak, żeby otrzymać 3/4 litra płynu. Wlej płyn do garnka. Z 40 dag cukru weź 2 czubate łyżki i wymieszaj je ze środkiem żelującym. Wsyp do garnka z sokiem i cały czas mieszając, zagotuj, doprowadź do wrzenia, dodaj resztę cukru i ponownie doprowadź do wrzenia. Od tego czasu dżem gotuj dokładnie z zegarkiem w ręku 1 minutę, ciągle mieszając. Zdejmij z ognia i szybko przelej do słoików. Zakręć słoiki i ustaw dnem do góry na 5 minut. Dżem jest wspaniałym dodatkiem do zimowego śniadania. Jeżeli użyjesz go zamiast cukru do herbaty, będzie miała pomarańczowo-imbirowy aromat. Możesz zrobić też inną wersję dżemu, zastępując pomarańcze dorodnymi cytrynami.

Do przetworów wybieraj tylko dorodne i świeże owoce i warzywa.
Słoiki, zakrętki, wszystkie sztućce i naczynia, których użyjesz do przygotowania przetworów, umyj najpierw bardzo dokładnie w gorącej wodzie z płynem do zmywania i osusz.
Gotowe przetwory przechowuj w chłodnym, ciemnym i suchym miejscu, a po otwarciu w lodówce.

Bella Italia

Wieczór z włoską kuchnią to dla mnie okazja, by oryginalnie udekorować stół.

Aby stworzyć odpowiedni nastrój, stół przykrywam obrusem w kolorach flagi włoskiej: czerwonym, białym i zielonym. Zamiast bukietu kwiatów ustawiam wiązkę spaghetti, przewiązaną trójkolorową wstążką, obok stawiam butelkę z oliwą z oliwek. Na obrusie między naczyniami rozrzucam kolorowy makaron i małe koktajlowe pomidory. Trójkolorowe serwetki ozdabiam świeżymi gałązkami bazylii, czerwonymi i zielonymi papryczkami.

SAŁATKA

1 główka sałaty zielonej
1 główka sałaty czerwonej
1 szkl. kiełków słonecznika
3 pomidory
1/2 szkl. zielonych oliwek
l/2 szkl. czarnych oliwek
1 szkl. kukurydzy
4 łyżki ziaren słonecznika
1 papryka zielona
70 dag wędzonego żółtego sera
4 lyżki oliwy z oliwek
sok z 1 cytryny
garść świeżych ziół (bazylia, oregano, tymianek)

Sałaty i zioła umyj, osusz, liście porwij na kawałki. Umyj pomidory i paprykę. Paprykę pokrój w paseczki, pomidory w ósemki. Ziarna słonecznika upraż na suchej patelni na złoty kolor. Zielone oliwki pokrój w plasterki, czarne zostaw w całości. Ser pokrój w małą kosteczkę. Wszystkie składniki wymieszaj dokładnie w misce tuż przed podaniem.

PIZZETTE, CZYLI MALUTKIE PIZZE

10 g drożdży
1 szklanka mąki pszenno-razowej
1-1,5 szklanki białej mąki
6 łyżek oliwy z oliwek
3 duże pomidory
3 łyżki suszonego oregano
1 słoiczek (200 g) przecieru pomidorowego
1 łyżka śmietany
3/4 szklanki oliwek
ew. garść liści świeżego oregano
40 dag tłustego żółtego sera
7 łyżeczka masła

W 1 szklance ciepłej, ale nie gorącej wody rozpuść drożdże, dodaj mąkę razową i odstaw miskę w ciepłe miejsce na 15 minut. W tym czasie sparz pomidory, obierz je i pokrój w drobną kostkę. Na patelni rozgrzej połowę oliwy, dodaj do niej pomidory, połowę pokrojonych drobno oliwek i 1 łyżkę oregano. Gotuj pomidory do momentu uzyskania jednolitej pasty. Dodaj przecier pomidorowy, śmietanę, szczyptę cukru, 1 łyżeczkę soli i zagotuj jeszcze raz. Sos powinien być dość gęsty. Jeżeli jest zbyt rzadki, gotuj go na średnim ogniu przez następnych 5 minut. Odstaw do ostygnięcia.
Pozostałe oliwki pokrój w krążki, ser zetrzyj na tarce o grubych oczkach, a liście oregano, jeśli je masz, umyj i osusz.
Teraz wróć do ciasta. Po 15 minutach powinno ono urosnąć w misce. Dodaj do niego płaską łyżkę soli, resztę mąki i zagnieć. Pod koniec zagniatania dodaj resztę oliwy, ułatwi ci to uzyskanie właściwej konsystencji ciasta. Ciasto na pizzette powinno być miękkie, ale nie kleić się do rąk. Po podsypaniu mąką powinno dać się swobodnie wałkować.
Podziel go na 8 równych części, z każdej wywałkuj placek o średnicy 10-12 cm. Placki układaj na w wysmarowanej masłem blaszce do pieczenia i piecz w nagrzanym do 180 st. C piekarniku około 10 minut. Powinny być leciutko złote.
Kiedy upieczesz już wszystkie placki, odwróć je i na każdy wylej łyżek sosu, na sosie ułóż równo ser, a na nim parę krążków oliwek i listki oregano. Wszystko posyp szczodrze suszonym oregano i zapiekaj jeszcze 10-15 minut. Pizzette są gotowe, kiedy na powierzchni sera pojawiają się bąbelki. Podawaj na gorąco.

Mąkę pszenno-razową możesz zastąpić otrębami pszennymi wymieszanymi z białą mąką w proporcjach 1:1.

SPAGHETTI Z SOSEM POMIDOROWYM

2 szkl. soku pomidorowego
1 słoiczek (200 g) przecieru pomidorowego
1 łyżka oregano
1/4 szkl. oliwy z oliwek
1/4 szkl. śmietany
1/2 szkl. zielonych oliwek
2 łyżki masła
15 dag tartego parmezanu (lub żółtego sera)
70 dag spaghetti

Rozpuść masło w garnku o grubym dnie i wrzuć pokrojone oliwki. Smaż je przez 3 minuty, zalej sokiem pomidorowym wymieszanym z przecierem. Dodaj połowę oliwy, śmietanę, oregano, 2 płaskie łyżeczki soli, szczyptę cukru i raz zagotuj. W osobnym garnku zagotuj 2 litry wody, wsyp 1 łyżkę soli i włóż makaron. Spaghetti gotuje się z reguły 10-12 minut, ale sprawdź to na opakowaniu. Po odcedzeniu makaron wymieszaj z resztą oliwy. Podawaj polany sosem i posypany parmezanem.

CALZONE

NA CIASTO:
10 g drożdży
1 szklanka pszenno-razowej mąki
1-1,5 szklanki białej mąki
3 łyżki oliwy z oliwek
NA FARSZ:
2 duże pomidory
1 zielona papryka
1/2 szkl. czarnych oliwek
1 szklanka serka wiejskiego
1/2 szkl. tartego parmezanu
1 łyżka masła
1/3 szkl. tartego żółtego sera
1 łyżeczka pieprzu
2 łyżki posiekanej natki pietruszki
1 l oleju słonecznikowego do smażenia

Zrób drożdżowe miękkie ciasto dokładnie tak samo jak w przepisie na pizzette. Pomidory sparz, obierz ze skórki i pokrój na drobne kawałki. Tak samo - umytą paprykę i oliwki. Na dużej patelni rozgrzej masło i wsyp pokrojone warzywa. Smaż je co najmniej 10 minut, aż pomidory się rozgotują i odparuje większość soku. Powinieneś otrzymać dość gęsty sos. Dodaj do niego odcedzony ze śmietanki serek wiejski, 1 łyżeczkę soli oraz wszystkie pozostałe składniki. Wymieszaj, zagotuj i odstaw do ostygnięcia.
Z ciasta, podsypując je odrobiną mąki, wywałkuj 10 cienkich placków o średnicy około 10-12 cm. Na każdy nałóż dużą łyżkę farszu, zlep jak pierogi. Smaż w rozgrzanym oleju z obu stron, najlepiej pojedynczo, około 7-9 minut. Gotowe calzone powinny być złotobrązowego koloru. Można podawać je zarówno na gorąco, jak i na zimno.

Bakłażany

Ich ojczyzną są Indie, jednak przepisy na wspaniałe wegetariańskie dania z bakłażanem można znaleźć w narodowych kuchniach niemal całego świata. Są warzywem łatwym i szybkim w gotowaniu.

W SOSIE JOGURTOWYM

4 średnie bakłażany
1,5 szkl. jogurtu naturalnego
1/2 szkl. oliwek
2 łyżki oliwy z oliwek
1 łyżeczka mielonej kolendry
1 łyżeczka pieprzu
1 cytryna
3 łyżki posiekanej natki
szczypta chili

Bakłażany przekrój wzdłuż na pół, posyp obficie solą i zostaw na godzinę. W ten sposób pozbawisz je solaniny, która jest przyczyną gorzkiego smaku i potrafi być szkodliwa. Następne opłucz je wodą, dokładnie osusz papierowym ręcznikiem, posmaruj oliwą i ułóż w żaroodpornym naczyniu. Piecz w piekarniku (200 st. C) ok. 25 minut, aż staną się miękkie. Wyjmij, odstaw. Gdy przestygną, ostrym nożem pokrój w drobną kosteczkę. Na patelni na reszcie oliwy przez 3 minuty smaż przyprawy i drobno posiekane oliwki. Dodaj bakłażan i smaż następne 3 minuty. Zdejmij z ognia, dodaj jogurt, sól, szczyptę cukru i sok z cytryny do smaku, posyp natką.
Podawaj z makaronem lub kaszą gryczaną.

Możesz też zrobić pastę do smarowania tostów. Po upieczeniu oddziel miąższ od skórki, pokrój, usmaż z oliwkami, dokładnie zmiksuj na puree i dodaj pozostałe składniki.

Z GRILLA

3 duże bakłażany
garść świeżych liści bazylii
1 mała cytryna
8 łyżek oliwy z oliwek
odrobina miodu

Bakłażany pokrój w plastry grubości 1 cm. Posyp solą z obu stron i pozostaw na godzinę. Następnie opłucz i osusz papierowym ręcznikiem.
Z cytryny wyciśnij sok, połącz z miodem, pieprzem i solą. Cały czas energicznie mieszając, dodawaj powoli oliwę. Posmaruj marynatą plastry bakłażana i grilluj je z obu stron jak najniżej nad ogniem.
Zgrillowane plastry włóż do reszty marynaty wymieszanej z posiekaną bazylią. Podawaj ze świeżym białym pieczywem.

NADZIEWANE

6 małych bakłażanów
4 duże ziemniaki
3 łyżki posiekanej natki kolendry lub pietruszki
1/2 szkl. jogurtu
1/4 łyżeczki pieprzu cayenne
2 łyżeczki mielonej kolendry
szczypta cynamonu i imbiru
1 szkl. oleju do smażenia

Bakłażany przekrój wzdłuż na pół, posól, pozostaw na godzinę, po czym opłucz i osusz papierowym ręcznikiem. Ziemniaki w łupinach ugotuj w osolonej wodzie do miękkości. Ostudź, obierz i rozdrobnij widelcem. Z bakłażanów wybierz miąższ, pozostawiając centymetrową warstwę tuż przy skórce i pokrój go w drobną kosteczkę. Usmaż partiami na złotobrązowo na rozgrzanym oleju jak frytki. Wymieszaj wszystkie składniki wraz z jedną łyżeczką soli na gęsty farsz. Nadziewane nim połówki bakłażanów układaj w żaroodpornym naczyniu i piecz w temperaturze 150 st. C przez godzinę.
Tak przyrządzone bakłażany można podawać jako danie główne na kolację lub jako przystawkę na obiad.

MAHA BRINJAL, CZYLI PUREE ZE SZPINAKIEM I POMIDORAMI

1 kg bakłażanów
1 kg pomidorów
1/2 kg szpinaku
5 łyżek masła
1 ostra papryczka
1 łyżeczka mielonej kolendry
1/2 łyżeczki kurkumy
14 łyżeczki cynamonu
1/4 łyżeczki mielonego imbiru
łyżeczka brązowego lub białego cukru

Bakłażany obierz, pokrój w 1,5-cm kostkę, posyp solą i odstaw na 1 godzinę. Następnie opłucz i osusz. Pomidory sparz, obierz i drobno pokrój. Liście szpinaku dokładnie umyj, sparz i posiekaj. Papryczkę przekrój na pół, usuń pestki i drobniutko pokrój.
W garnku o grubym dnie rozpuść masło, wrzuć do niego kolendrę i papryczkę. Smaż kilka sekund, po czym dodaj pozostałe przyprawy oprócz cynamonu, zamieszaj i natychmiast wrzuć pokrojony bakłażan. Mieszając od czasu do czasu, smaż na dużym ogniu, aż bakłażan zmięknie. Teraz dodaj pomidory i szpinak, zalej wszystko 1/3 szklanki wody, dokładnie wymieszaj. Przykryj garnek pokrywką, pozostawiając szparkę, żeby uchodziła para. Gotuj 25 minut na średnim ogniu, mieszając co jakiś czas, a gdyby zaczynało się przypalać, uzupełnij wodą. Potem zdejmij pokrywkę i gotuj następne 10 minut na dużym ogniu, cały czas mieszając, uzyskasz gęsty, jednolity sos. Na końcu dopraw 2 łyżeczkami soli, cukrem i szczyptą cynamonu.
Maha brinjal najlepiej smakuje jako datek do dań z ryżu lub kuskusu.

Przy zakupie zwróć uwagę, aby wybrać okazy o matowej, ciemnopurpurowej skórce. Nie błyszczcej, bo to oznacza, że owoce są niedojrzałe, ani pomarszczonej, bo takie bakłażany są zwiędniętne.
Po przekrojeniu miąższ powinien być sprężysty, a pestki kremowego (nie brązowego!) koloru.

Jesienne zupy

Jesień to najlepsza pora roku, aby zrezygnować z jedzenia mięsa. Jako alternatywę proponuję pożywne pełne witamin zupy z całej gamy warzyw dostępnych o tej porze roku.

BARSZCZ UKRAIŃSKI

1 szkl. białej fasoli
1/4 łyżeczki sody
3 duże buraki
1 mały seler
2 marchewki
1 pietruszka
natka pietruszki
2 liście laurowe
4 ziela angielskie
4 łyżki śmietany
1 łyżka masła

Fasolę namocz na noc w litrze zimnej wody. Rano odcedź, zalej 2 litrami wody i godzinę gotuj z masłem, uzupełniając ubywająca wodę. Na początku gotowania możesz dodać sodę, fasola ugotuje się szybciej. Umyj i obierz warzywa. Wszystkie pokrój w niedużą kostkę. Natkę umyj i drobno posiekaj.
Do garnka z gotującą się fasolą dodaj warzywa, połowę posiekanej natki, liście laurowe i ziele angielskie. Dolej jeszcze litr wody i gotuj na średnim ogniu przez następną godzinę. Uzupełniaj wodę w czasie gotowania. Kiedy warzywa już zmiękną, dodaj drugą część natki oraz śmietanę. Aby śmietana się nie ścięła, możesz wymieszać ją przed wlaniem do garnka z 1/2 szklanki wywaru z zupy. Wywar dodawaj do śmietany stopniowo, łyżka po łyżce, cały czas mieszając. Wlej do garnka i zagotuj. Wsyp do zupy 2-3 łyżeczki soli i zamieszaj.
Talerz barszczu ukraińskiego podany z pieczywem, kaszą lub ryżem pokrywa zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze. Jest bardzo smaczny i pożywny.

ZUPA Z DYNI W DYNI

Ta oryginalnie podana zupa z dyni nadaje się na wegetariańskie jesienne przyjęcia. Wybierz dynię bez plam i skaz na skórce. Zwróć uwagę, aby postawiona stała prosto i nie przechylała się lub przewracała.

1 dynia (ok. 2,5 kg)
4 łyżki ryżu
1 litr mleka
2 łyżki masła
1/2 pęczka natki pietruszki
40 g tartego parmezanu
1 cytryna
3 gałązki świeżego tymianku lub 1 łyżeczka suszonego
7 łyżka świeżo zmielonego pieprzu

Dynię dokładnie wyszoruj pod gorącą wodą. Zetnij od góry na wysokości 3-4 cm - będzie to pokrywka tej oryginalnej wazy. Łyżką wybierz ze środka pestki i włóknisty miąższ. Miękkie masło utrzyj z 1/2 łyżeczki soli i pieprzem na gładką masę i wysmaruj nią wnętrze dyni.
Zagotuj mleko i wlej do dyni. Dodaj umyty ryż, tymianek, posiekaną natkę i cieniutko obraną skórkę z uprzednio sparzonej cytryny. Przykryj pokrywką z dyni, umieść na blaszce do pieczenia i wstaw do piekarnika nagrzanego do 180 st. C na dwie i pół godziny.
Po tym czasie wyjmij skórkę cytrynową i gałązki tymianku, dodaj utartego parmezanu, soli i pieprzu do smaku. Metalową łyżką wyskrob miękki ugotowany miąższ ze ścianek. Rozdrobnij i dodaj do zupy.
Wymieszaj dokładnie i podawaj gorącą z grzankami i ziołowym masłem.

ZUPA-KREM SELEROWA

1 duży seler
3/4 kg ziemniaków
1 mały brokuł
1/2 szkl. mrożonego groszku
3 łyżeczki masła
1/2 szkl. śmietany
1 łyżeczka pieprzu
2 liście laurowe
kilka gałązek natki selera
5 łyżek ziaren słonecznika

Ziemniaki i seler umyj, obierz i pokrój w niedużą kostkę. Brokuł umyj i podziel na małe różyczki. Natkę selera drobno posiekaj.
W garnku zagotuj 2 litry wody, wrzuć seler, liście laurowe, 2 łyżeczki masła i połowę natki. Gotuj, aż seler będzie miękki (co najmniej pół godziny). Po tym czasie dodaj ziemniaki, groszek i gotuj następne pół godziny. Uzupełniaj ubywającą wodę. W tym czasie w osobnym garnku ugotuj w osolonej wodzie brokuły tak, aby były jędrne (8-10 min). Odcedź i zachowaj wywar.
Na patelni rozpuść łyżeczkę masła, wrzuć ziarna słonecznika i usmaż na złoto.
Kiedy ziemniaki już się rozgotują, dodaj do zupy pieprz i łyżeczkę soli. Wszystko zmiksuj do konsystencji gęstej śmietany. Jeżeli trzeba, rozcieńcz wywarem z brokułów. Dodaj brokuły i wymieszaj.
Zupę-krem podawaj z kleksem śmietany, posypaną ziarnami słonecznika i natką.

Zamiast natki selera możesz dodać natkę pietruszki, a zamiast ziaren słonecznika usmażone na złoto płatki migdałowe.

WŁOSKA ZUPA POMIDOROWA

1 mała zielona cukinia
1 mała żółta cukinia
1/4 małego kalafiora
1/2 małej papryki
2 marchewki
garść fasolki szparagowej
1 pietruszka
2 ziemniaki
1 łyżka masła
1 łyżeczka oregano
1 łyżeczka bazylii
2 szklanki soku pomidorowego
szczypta cukru
ew. 4 łyżki śmietanki

Wszystkie warzywa umyj, ziemniaki, marchew i pietruszkę obierz i pokrój w drobną kostkę. Kalafior podziel na małe różyczki, paprykę pokrój na drobne paseczki, cukinie w kostkę, a każdą fasolkę po usunięciu ogonków na 3 części.
Zalej warzywa w garnku 3 litrami wody i gotuj wraz z masłem i połową suszonych ziół 30-40 minut pod przykryciem na średnim ogniu. Następnie dodaj sok pomidorowy, resztę ziół, 2 łyżeczki soli. Jeżeli lubisz zupy zabielone, wymieszaj śmietanę z 4 łyżkami gorącej zupy i wlej do garnka. Zupę jeszcze raz zagotuj.

Zupą można zalewać ugotowany makaron lub ryż. Oryginalny aromat nada jej łyżeczka oliwy z oliwek oraz świeże gałązki bazylii, oregano i tymianku dodane pod koniec gotowania.

Słodkie życzenia

Co roku zamiast bożonarodzeniowych kartek wysyłam znajomym pięknie udekorowane i zapakowane ciasteczka.

Wszystkie ciasteczka z dzisiejszych przepisów nadają się do przechowywania przez ponad dziesięć dni. Zapakować możesz je w kartonowe pudełka wyłożone pergaminem lub torebki z ozdobnego celofanu, które z powodzeniem możesz zrobić z przezroczystej folii do pakowania kwiatów dostępnej w każdej kwiaciarni. Na ciastkach polewą czekoladową możesz napisać imiona znajomych lub życzenia dla nich. Możesz też ciasteczka zaopatrzyć w złote sznureczki i powiesić na choince.

Z każdego przepisu otrzymamy około czterech tuzinów ciasteczek.

ŚNIEŻNE KULE

2 szkl. mąki
1 szkl. posiekanych różnych orzechów
1 cukier waniliowy
1/3 szkl. cukru
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 kostka masła
3/4 szkl. cukru pudru

Miękkie masło utrzyj w misce na pulchną masę z cukrem, cukrem waniliowym i proszkiem do pieczenia. Stopniowo dodawaj orzechy i mąkę. Zagnieć dość zwarte ciasto. Podziel je na 3 równe części, każdą część na 12 kawałków, z których ulep kulki.
Piekarnik nagrzej do 175 st. C.
Układaj kulki na suchej blaszce do pieczenia, w kilkucentymetrowych odstępach (ponieważ rosną) i piecz partiami 15-20 minut. Gotowe ciasteczka powinny być złotego koloru. Natychmiast po wyjęciu z piekarnika obsyp je dokładnie cukrem pudrem (najlepiej przez sitko) i dopiero po kilku minutach zdejmij z blachy.

PIASKOWE CHOINKI

NA CIASTO:
1 kostka masła
180 g drobnego cukru
100 g cukru pudru
1 cukier waniliowy
1 łyżka słodkiej śmietanki
około 400 g mąki
DO DEKORACJI:
polewa czekoladowa
50 g cukru pudru
zielony barwnik spożywczy

Te ciasteczka wymagają trochę pracy, ale zapewniam, że są tego warte. Po prostu rozpływają się w ustach.
W rondelku rozgrzej masło i lekko je podsmaż, tak aby troszeczkę zbrązowiało. Zdejmij z ognia, a gdy przestygnie, wstaw na godzinę do lodówki. Następnie przełóż do miski i utrzyj, dodając stopniowo 150 g cukru, cukier puder, cukier waniliowy, śmietankę i szczyptę soli. Powinieneś otrzymać pulchną masę. Po trochu dodawaj do niej mąkę i zagniataj, aż przestanie się kleić do rąk. Uformuj 3 wałki, każdy zawiń w folię aluminiową i wstaw do lodówki na następną godzinę.
Wyjmij wałki, obtocz w reszcie cukru i na posypanej mąką stolnicy rozwałkuj na grubość 1 cm. Z ciasta wytnij foremkami lub nożem choinki i przełóż je ostrożnie, na szerokim nożu, na blaszkę do pieczenia.
Piekarnik nagrzej do 185 st. C. Piecz ciastka ok. 15 minut na złoty kolor. W osobnej miseczce utrzyj cukier puder z 1 łyżką wody i paroma kroplami zielonego barwnika. Otrzymany w ten sposób lukier włóż do foliowego woreczka z uciętym rogiem i pokryj nim choinki.
Przygotuj polewę czekoladową zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Zrób nią kropeczki na choinkach - będą wyglądały jak bombki.
Zamiast barwnika możesz użyć soku wyciśniętego z liści szpinaku. Z tego ciasta możesz też wycinać inne kształty, np. serduszka czy kwiatki.

CIASTECZKA POMARAŃCZOWE

1 szkl. cukru
1 cukier waniliowy
1 kostka masła
1 łyżeczka proszku do pieczenia
2 łyżki jogurtu naturalnego
2 szklanki mąki
1 pomarańcza
polewy do ciast z białej i ciemnej czekolady

Pomarańczę sparz i obetrzyj skórkę. Cukier, cukier waniliowy, miękkie masło, proszek do pieczenia i jogurt wymieszaj ręką w misce na jednolitą masę. Dodaj skórkę z pomarańczy, mąkę i zagnieć ciasto. Odrywaj z niego małe kawałki i lep z nich kulki. Każdą kulkę spłaszczaj między dłońmi na talarek o średnicy nie większej niż 5 cm i układaj na suchej blasze do pieczenia w kilkucentymetrowych odstępach.
Piekarnik nagrzej do 180 st. C. Ciasteczka piecz ok. 15 minut na złoty kolor.
Ciasteczka pomarańczowe można pięknie udekorować polewami czekoladowymi (przyrządzonymi zgodnie z instrukcją na opakowaniu). Możesz je pokryć białą polewą i czarną, wypisać imiona lub życzenia. Możesz namalować na ciasteczkach choinkę, gwiazdki śniegowe lub fantazyjne wzorki.

PIERNICZKI

1/2 szkl. cukru
1 łyżka miodu
1 łyżka powideł śliwkowych
1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
1/2 łyżeczki sody
1/3 kostki masła
1/2 szkl. mleka
1 czubata łyżka przyprawy do pierników
3/4 szkl. cukru pudru
3 łyżki soku z cytryny
2 szkl. mąki

W rondelku roztop masło i dodaj do niego cukier. Cały czas mieszając, na małym ogniu doprowadź cukier do skarmelizowania, tzn. do momentu, kiedy połączy się z masłem w jednolitą masę o brązowym kolorze i miłym karmelowym zapachu. Uważaj, aby karmelu nie przypalić (zaczyna wtedy dymić!), bo będzie bardzo gorzki.
Nie zdejmując garnka z ognia, dodawaj stopniowo mleko i gotuj, aż karmel całkowicie się z nim połączy. Wtedy wyłącz ogień, dodaj miód, powidła i dokładnie wymieszaj. Pozostaw do ostygnięcia.
Kiedy masa w garnku osiągnie temperaturę pokojową, dodaj do niej proszek do pieczenia, sodę, przyprawę do pierników i tyle mąki, aby zagnieść dość miękkie, ale nie klejące się do rąk ciasto. Zagniatanie nie powinno zająć ci więcej niż 5 minut. Ciasto podziel na 4 równe części. Na posypanej mąką stolnicy rozwałkuj je na placki grubości 1 cm (ciasto, którego nie wałkujesz, trzymaj pod miską, aby nie wyschło).
Z placków foremkami lub nożem wycinaj ciasteczka o dowolnym kształcie (np. gwiazdki, serduszka lub Mikołaje) i przekładaj na wysmarowaną masłem blaszkę.
Piekarnik nagrzej do 180 st. C.
Pierniczki piecz partiami ok. 15 minut na środkowym poziomie piekarnika. Cukier puder utrzyj z 2-3 łyżkami soku z cytryny na gęsty lukier, przełóż go do rożka z pergaminu lub foliowego woreczka z uciętym rogiem. Dekoruj lukrem brzegi wystudzonych pierniczków.
Pierniczki są najlepsze po dwóch dniach przechowywania w szczelnych pojemnikach.

Korzeń imbiru

Ta mało znana i doceniana u nas przyprawa ma wyjątkowe właściwości lecznicze i smakowe.

Imbir można kupić w postaci soczystych kłączy. Najlepsze są części najmłodsze, o najjaśniejszej barwie na czubku kłącza. Mają najwięcej soku i nie są tak włókniste jak pozostałe. Przed użyciem kłącze należy dokładnie umyć i obrać.
Imbir jest niezrównanym lekarstwem na bóle brzucha i kolki. Wywar z imbiru pomaga na zimowe przeziębienia, a jego żucie likwiduje objawy choroby lokomocyjnej.
Sproszkowany imbir nie może być substytutem świeżego, ma dużo ostrzejszy smak i zapach.

SAŁATKA W SOSIE IMBIROWO-MAJONEZOWYM

5 ziemniaków
3 plastry ananasa z puszki
1 mała kiść winogron (20 dag)
1 duże jabłko
1 szklanka kukurydzy z puszki
SOS:
3/4 szklanki skondensowanego niesłodzonego mleka
3/4 szklanki oleju słonecznikowego
1 łyżka musztardy
1/2 łyżeczki curry
1 łyżeczka miodu
szczypta pieprzu i słodkiej papryki
sok z 1 malej cytryny
1 czubata łyżeczka startego imbiru

Ziemniaki ugotuj w łupinkach w osolonej wodzie. Ostudź, obierz i pokrój w niedużą kostkę. Jabłko obierz i pokrój w drobną kostkę. Każdy z plastrów ananasa pokrój na 12 części. Winogrona podziel na połówki i wypestkuj. Tak przygotowane owoce i warzywa wymieszaj w dużej misce z kukurydzą.
Wszystkie składniki na sos powinny mieć temperaturę pokojową, wyjmij je więc zawczasu z lodówki.
Mikserem wymieszaj w wysokim naczyniu mleko i olej, dodaj przyprawy, miód, 1 łyżeczkę soli oraz starty na drobnej tarce imbir. Cały czas mieszając, jednym ruchem wlej do sosu sok z cytryny. Sos powinien natychmiast zgęstnieć do konsystencji majonezu, po tym już go nie miksuj.
Wszystkie warzywa i owoce wymieszaj dokładnie z sosem imbirowo-majonezowym i podawaj najwcześniej po dwóch godzinach. Sałatka potrzebuje czasu, aby "się przegryźć".

WARZYWA PO INDYJSKU

1 mała cukinia
1 duża marchewka
2 ziemniaki
1/2 małego kalafiora
1/3 brokuła
2 łyżki masła
1 czubata łyżka startego imbiru
1/2 małej papryczki chili
1 łyżeczka kurkumy
1 łyżka gęstej śmietany

Warzywa dokładnie umyj. Ziemniaki, marchew i cukinię obierz. Do obierania cukini użyj obieraczki do warzyw i zrób to jak najcieniej. Kalafior i brokuła podziel na małe różyczki. Marchewkę pokrój w cieniutkie 3-4-centymetrowe słupki, a ziemniaki i cukinię w 1,5-centymetrową kostkę.
Chili dokładnie umyj, rozkrój i wybierz pestki. Pokrój w jak najdrobniejszą kosteczkę. Najlepiej rób to w gumowych rękawiczkach, gdyż pozostały na rękach sok może piec, szczególnie drobne rany, nie możesz też dopuścić, aby dostał się do oczu. Imbir zetrzyj na tarce o dużych oczkach. Postaraj się jak najbardziej rozdrobnić włókniste części.
Do tej potrawy idealny jest wok ze szczelną przykrywką. Jeżeli go nie masz, możesz użyć wysokiej patelni z grubym dnem i pokrywką.
Na średnim ogniu rozgrzej w woku masło, wsyp do niego imbir i chili, smaż 1 minutę, cały czas mieszając. Następnie dodaj wszystkie pokrojone warzywa, oprócz brokułów, i dokładnie mieszając, smaż przez następną minutę.
Zalej warzywa 1/2 szklanki wody, posyp kurkumą, wymieszaj, szczelnie przykryj i gotuj 5 minut. Co jakiś czas sprawdzaj, czy warzywa nie przyklejają się do dna i w razie potrzeby dodaj wody.
Wrzuć do woka różyczki brokuła, przykryj i gotuj 4-6 minut.
Kiedy wszystkie warzywa będą już ugotowane, ale jędrne (nie mogą się rozgotować!), zgaś ogień, dodaj do warzyw śmietanę i sól do smaku. Delikatnie wymieszaj.
Warzywa po indyjsku podawaj na ciepło z ryżem lub pieczywem.

IMBIROWA HERBATA

100 g imbiru
1/2 szklanki brązowego cukru
sok z 1 cytryny
parę plasterków cytryny

Imbir umyj dokładnie i pokrój w cieniutkie plasterki. Zalej 1,5 litra wody i zagotuj. Dodaj cukier i gotuj 2 minuty na dużym ogniu, aż cukier całkowicie się rozpuści. Następnie zmniejsz ogień do minimum, przykryj wywar i gotuj 20 minut. Przecedź i dolej sok z cytryny. Podawaj z cienkimi plasterkami cytryny, w filiżankach.

Przepis na tę herbatę pochodzi z Filipin. Jest naturalnym lekarstwem na kaszel, katar i bóle gardła. Jeżeli nie masz brązowego cukru, zastąp go miodem, który dodaj do wywaru dopiero po gotowaniu.

ORZEŹWIAJĄCY NAPÓJ IMBIROWY

Garść świeżych liści mięty
1 łyżka startego imbiru
1/3 szklanki soku z cytryny
1/3 szklanki miodu
3 szklanki soku z pomarańczy
3 szklanki pokruszonego lodu

Imbir i umyte liście mięty zmiksuj, najlepiej w blenderze. Otrzymaną pastę zalej 2 szklankami wrzątku, przykryj i pozostaw na pół godziny do zaparzenia. Następnie przelej przez gazę lub bawełnianą ściereczkę.
Do wywaru dodaj miód i dokładnie wymieszaj. Odstaw i poczekaj, aż ostygnie. Dopiero teraz połącz wywar z lodem i sokami.
Do napoju najlepiej użyć świeżo wyciśniętego soku z pomarańczy. Jeżeli nie masz pod ręką pomarańczy, dodaj soku z kartonu.
Orzeźwiający napój imbirowy podawaj w schłodzonych szklankach, udekorowanych plasterkami pomarań-czy.

Wigilia w Dowgiałłach

Moja najukochańsza babcia Irenka pochodzi z malutkiej wsi Dowgiałły na Białorusi. W roku 1956 wraz z mężem i trójką dzieci przesiedliła się na ziemie odzyskane. I choć minęło już tyle lat, co roku w wigilijny wieczór jemy potrawy, jakie podawano w rodzinnym domu babci, w Dowgiałłach.

WIGILIJNA ZUPA GRZYBOWA

po 5 kawałków:
suszonych jabłek,
gruszek i śliwek
100 g suszonych prawdziwków
1 średni seler
2 marchewki
2 pietruszki
2 łyżki oleju
1 cytryna
1 łyżka miodu
2-3 liście laurowe
po kilka ziarenek ziela angielskiego i pieprzu

Warzywa obierz. Pokrój marchewki i pietruszki wzdłuż na pół, seler na ósemki. Zalej 3 litrami wody, dodaj przyprawy i gotuj pod przykryciem 15 minut. W tym czasie zalej grzyby wrzątkiem na 3 minuty, odcedź i dokładnie umyj. Dodaj je do gotujących się warzyw. Dolej oleju. Gotuj zupę na średnim ogniu, zbierając powstałe na powierzchni szumowiny. W miarę potrzeby, uzupełniaj wodą. Po pół godzinie dodaj cieniutko obraną skórkę ze sparzonej wrzątkiem cytryny i połowę wyciśniętego z niej soku. Gotuj zupę jeszcze co najmniej 15 minut. Po zdjęciu z ognia, dodaj miód i resztę soku z cytryny. Dopraw solą.
Zupa powinna postać parę godzin, zanim ją podasz. Przed podaniem wystarczy ją podgrzać, nie trzeba jeszcze raz zagotowywać.

SMAŻONE USZKA

CIASTO:
1 łyżka drożdży
2 szkl. mąki
1 łyżeczka soli
3 łyżki oleju
FARSZ:
50 g suszonych prawdziwków
200 g pieczarek
1/2 łyżeczki mielonej kolendry
1 łyżka gęstej śmietany
3 łyżki masła
1/2 łyżeczki papryki słodkiej
1/2 łyżeczki pieprzu
1 l oleju do smażenia

Suszone grzyby przelej wrzątkiem, umyj, zalej szklanką wody i gotuj pod przykryciem na wolnym ogniu 15 minut. Odcedź.
Pieczarki umyj, pokrój w grube plastry i smaż z prawdziwkami i przyprawami na patelni na maśle ok. 15 minut. Na koniec dodaj śmietanę, płaską łyżeczkę soli, wymieszaj i ostudź. Przekręć wszystko dwa razy przez maszynkę.
W misce rozpuść drożdże w 3/4 szklanki ciepłej wody. Dodaj 1 szklankę mąki, dokładnie wymieszaj i odstaw w ciepłe miejsce.
Gdy masa w misce dwukrotnie powiększy swoją objętość, dodaj pozostałą mąkę, 1 łyżeczkę soli, 3 łyżki oleju i zagnieć dość miękkie, ale nie klejące się do rąk ciasto. Odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na 15 minut.
Z wyrośniętego ciasta wałkuj placki o grubości 1 cm i szklanką wycinaj z nich krążki. Na każdy krążek nałóż łyżkę grzybowego farszu. Zlepiaj je jak pierogi. Musisz to robić bardzo dokładnie, aby w czasie smażenia farsz nie wyciekał.
W rondlu rozgrzej olej do smażenia, ale ostrożnie, żeby temperatura nie była zbyt wysoka. Wkładaj po kilka uszek i smaż je z obu stron, 10-15 minut. Gotowe powinny być brązowe (jak pączki).
Możesz je podawać na ciepło lub na zimno. Najlepiej smakują w wigilijny wieczór podane z zupą grzybową.

BLINY

2,5 szkl. mąki
5 średnich ziemniaków
1 łyżka drożdży
4 łyżki masła
1 szkl. oleju do smażenia

W misce w 1,5 szklanki ciepłej wody rozpuść drożdże. Dodaj 1 szklankę mąki, dobrze wymieszaj i odstaw w ciepłe miejsce. W tym czasie obierz i utrzyj ziemniaki.
Po 15 minutach, gdy ciasto w misce urośnie, dodaj do niego utarte ziemniaki, resztę mąki i 1 łyżkę soli. Dokładnie wymieszaj i pozostaw na następne 15 minut.
Na rozgrzaną patelnię wlej tyle oleju, aby zakrył całe dno. Wymieszaj ciasto, dużą chochelką nakładaj na patelnię i rozprowadzaj równomiernie po całej jej powierzchni. Bliny smaż na średnim ogniu 2-3 minuty z każdej strony na złoty kolor. Jeszcze ciepłe smaruj obficie masłem.

Możesz je także podać na kolację w powszedni dzień, najlepiej ze szklanką kwaśnego mleka.

ŚLAZYKI

CIASTO:
1/2 szkl. mleka
1 łyżeczka drożdży
3 łyżki cukru
1 cukier waniliowy
2 łyżki masła
1,5 szkl. mąki
SYROP:
1,5 szkl. maku
5 łyżek cukru
5 łyżek miodu

Mak zalej wrzątkiem, przecedź przez sitko, zalej 2 szklankami wody i gotuj 20 minut. Odlej wodę, ostudź mak i zmiel go trzykrotnie w maszynce do mielenia.
W garnku zagotuj 2 litry wody z cukrem i miodem, dodaj mak i pogotuj jeszcze 10 minut. Odstaw do ostudzenia.
Mleko zagotuj, ostudź do temperatury pokojowej, rozpuść w nim drożdże i cukier. Dodaj 2 łyżki mąki, wymieszaj i odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. W tym czasie roztop masło i ostudź. Kiedy drożdże w misce zaczną rosnąć i pienić się, dodaj resztę mąki i zagnieć dość zwarte ciasto. Pod koniec zagniatania dodaj stopione masło i wgnieć je dokładnie.
Piekarnik rozgrzej do 180 st. C.
Ciasto podziel na 5 części, z każdej utocz wałek o średnicy 2 cm. Każdy wałek podziel nożem na 2-centymetrowe kawałki.
Kawałki ciasta układaj na wysmarowanej masłem formie. Piecz je około 12 minut, na złoto.
Gdy ciastka przestygną, przełóż je do miski i zalej syropem makowym na co najmniej 4 godziny. Po tym czasie można je wyjmować z syropu i jeść. Te, których nie zjemy od razu, przechowujemy w syropie.

Pączki

Sekretem udanych pączków jest dobrze wyrośnięte ciasto. Ich kształt, smak i dodatki zależą od twojej fantazji.

CIASTO NA PĄCZKI

2,5-3 szkl. mąki
1 szkl. mleka
3 łyżki cukru
3 łyżki oleju
1 łyżka drożdży
1 cytryna
1 cukier waniliowy
1 l oleju do smażenia

Rozpuść drożdże w ciepłym (nie gorącym!) mleku. Dodaj pół szklanki mąki, cukier, cukier waniliowy i otartą skórkę ze sparzonej wrzątkiem cytryny. Wymieszaj wszystko dokładnie i odstaw w ciepłe miejsce na ok. 15 minut.
Kiedy mieszanina w garnku znacznie urośnie, dodaj do niej tyle mąki, aby dało się zagnieść dość miękkie, ale nie klejące się do rąk ciasto. Pod koniec zagniatania dodaj olej i wgnieć go dokładnie w ciasto. Włóż ciasto z powrotem do miski, przykryj ściereczką i postaw w ciepłym miejscu. Gdy urośnie, po ok. 20 minutach, jest gotowe do wałkowania.

SMAŻENIE PĄCZKÓW

Wlej olej do rondla i postaw go na małym ogniu. Ważne jest, aby pączki smażyły się w niezbyt gorącym oleju. Możesz sprawdzić, czy temperatura jest właściwa, wrzucając do oleju niewielki kawałek surowego ciasta. Nie powinien zaskwierczeć ani za szybko się zarumienić, tylko łagodnie wypłynąć na powierzchnię.
Jeżeli w czasie smażenia olej za bardzo się rozgrzeje, zdejmij rondel z ognia i dopiero po paru minutach wrzuć następną partię pączków. Smaż pączki po parę sztuk, 12-15 minut każdą porcję.
Gotowe pączki powinny być złotobrązowe.

KLASYCZNE PĄCZKI BABUNI

ciasto na pączki
3/4 szklanki cukru pudru
1/2 szkl. powideł różanych lub śliwkowych

Ciasto podziel na 4 równe części, każdą rozwałkuj na placek o grubości 1 cm, mniej więcej tego samego kształtu. Na dwóch plackach w kilkucentymetrowych odstępach ponakładaj niewielką ilość powideł (1 czubata łyżeczka). Ostrożnie nakryj je dwoma pozostałymi plackami. Teraz szklanką wycinaj z ciasta krążki tak, aby powidła znalazły się w nich po-środku. Jeżeli będziesz mocno naciskać szklanką, pączki powinny być dobrze zlepione na brzegach. Jednak radzę sprawdzić każdy pączek i jeżeli to konieczne, skleić staranniej.
Z pozostałych skrawków ciasta ulep kulkę, zagnieć i rozwałkuj, od nowa powtarzając całą procedurę.
Pączki układaj na posmarowanej olejem stolnicy i pozwól im urosnąć przez 10 minut, zanim je zaczniesz smażyć.
Gdy usmażone pączki przestygną, posyp je obficie cukrem pudrem.

PĄCZKI CYNAMONOWE

ciasto na pączki
3/4 szklanki rodzynek
1 łyżka cynamonu
1/2 szklanki cukru pudru

Rodzynki zalej na kilka minut wrzątkiem, dokładnie umyj pod bieżącą wodą, osusz. Wymieszaj z połową cynamonu. Dodaj do ciasta podstawowego wraz z mąką i zagnieć.
Z ciasta rozwałkuj placki o grubości 1,5 cm, szklanką wytnij z nich krążki, układaj na posmarowanej olejem stolnicy. Pozostaw je tam przez 15 minut, aby wyrosły. Usmaż.
Cukier puder wymieszaj z pozostałym cynamonem i 2 - 3 łyżkami przegotowanej zimnej wody i utrzyj dokładnie drewnianą łyżką na lukier. Posmaruj nim przestudzone pączki. Pączki można jeść, kiedy lukier zastygnie.

RÓŻOWE OPONKI

ciasto na pączki
1 szklanka cukru pudru
1 mały burak
kilka kropli olejku waniliowego

Ciasto rozwałkuj na grubość 1,5-2 cm, szklanką wykrawaj z niego krążki. W każdym krążku na środku zrób dziurkę umaczanym w oleju trzonkiem drewnianej łyżki. Pozwól oponkom rosnąć przez 10 minut.
W tym czasie obierz burak, zetrzyj na drobnej tarce i przez drobne sitko lub gazę wyciśnij z niego sok.
Do cukru pudru dodaj olejek waniliowy, 1 łyżkę soku z buraka i tyle wody, aby utrzeć dość gęsty lukier. Usmaż oponki. Gdy przestygną, posmaruj obficie lukrem.

PISTACJOWE KWADRATY

ciasto na pączki
1/2 szklanki orzeszków pistacjowych (obranych, niesłonych)
1 opakowanie czekoladowej polewy do ciast

Pistacje drobno posiekaj. Połowę dodaj do ciasta podczas zagniatania. Z ciasta rozwałkuj 2 placki o grubości 1 cm. Pokrój je na kwadraty o boku 2 cm. Kwadraty nie muszą rosnąć, możesz je od razu wrzucać do oleju. Ponieważ są mniejsze niż pączki, smaż je dużo krócej, 5 - 6 minut. Usmażone i ostudzone pączki udekoruj polewą czekoladową, przygotowaną według przepisu na opakowaniu, i posyp resztą pistacji.

PĄCZKI NA SŁONO Z KMINKIEM

ciasto na pączki bez cukru,
cukru waniliowego i skórki cytrynowej
2 lyżki kminku

Do ciasta wraz z mąką dodaj kminek i łyżeczkę soli.
Ciasto rozwałkuj na grubość 1,5 cm i nożem wycinaj romby lub trójkąty o boku nie większym niż 3 cm. Smaż je 6 - 8 minut (nie muszą przedtem rosnąć).
Słone pączki z kminkiem są wspaniałym dodatkiem do zup, szczególnie do barszczu.

Indyjski chleb powszedni

Wszystkie dzisiejsze przepisy przywiozłam z mojej pierwszej podroży do Indii. Tamtejsze placki jada się zamiast chleba, z warzywami, ryżem lub zupami. Uczyłam się je piec od Hindusek. Siedziałam w kucki w ich chatach, próbowałam naśladować ich wprawne ruchy, kiedy wałkowały ciasto na kamieniu, i przypalałam sobie palce, obracając placki nad ogniem.

PARATHA

Hindusi nie jedzą chleba, ich narodowe pieczywo to ćapati. Jego smaczniejszą odmianę nazywają parathą. Te smarowane odrobiną masła podpłomyki są nie tylko smaczne, ale i bardzo zdrowe, ponieważ robi się je z ciemnej mąki.

1,5 szkl. pszennej razowej mąki
1/2 szkl. białej mąki do podsypania
5 łyżek masła

Mąkę razową przesiej do miski przez sito o jak najmniejszych oczkach. Dodaj pół łyżeczki soli i stopniowo dolewając 150 ml ciepłej (nie gorącej!) wody, zagnieć miękkie, wilgotne ciasto. Przełóż je na stolnicę posypaną białą mąką i przez 5 minut wyrabiaj, w razie potrzeby podsypując białą mąkę. Gotowe powinno być gładkie, jędrne i nie kleić się do rąk. Owiń je wilgotną ściereczką, przykryj miską i zostaw na pół godziny. Rozpuść w garnuszku masło. Ponownie zagnieć ciasto, ulep z niego wałek i podziel na 15 równych części. Z każdej zrób kulkę, obtocz w mące i rozwałkuj na okrągły i niezbyt cienki (3 mm grubości) placek. Jeżeli placki będą się przyklejały do stolnicy lub wałka, podsypuj je podczas wałkowania białą mąką.
Każdy placek cieniutko posmaruj roztopionym masłem, złóż na pół. Tak złożone ponownie posmaruj, złóż jeszcze raz i rozwałkuj na dość duże i cieniutkie trójkąty.
Na średnim ogniu postaw teflonową patelnię, a kiedy się nagrzeje, połóż na niej placek, smaż go mniej więcej 2 minuty, odwracając na drugą stronę drewnianą łyżką, tak aby obie strony były złotego koloru. Gdy paratha się zezłoci, końcem łyżki posmaruj ją odrobiną masła. Powinna napuchnąć i rozwarstwić się. Wtedy przewróć ją, posmaruj masłem z drugiej strony i zdejmij z patelni.
Pieczenie parathy może się wydawać skomplikowane, ale po trzecim placku dochodzi się do wprawy.
Gotowe parathy powinny być złotego koloru, pokryte z obu stron brązowymi plamkami.
Podawaj je natychmiast po usmażeniu, kiedy są jeszcze ciepłe. Wspaniale smakują z potrawami z ryżu, z warzywami na gorąco i z zupami.
Ja najbardziej lubię gorące parathy wypełnione sałatką z surowych warzyw. Pycha!!!

PURI

Nikt nie wie już, czy to te smażone w głębokim oleju placki zawdzięczają swoją nazwę starożytnemu miastu w zachodnich Indiach, czy może miasto przyjęło nazwę od przysmaku sprzedawanego tam na każdym rogu ulicy. Pewne jest tylko, że najlepsze puri można zjeść w Puri i smaży się je tam od tysiącleci.

2 szkl. mąki
1/2 szkl. otrąb
2 łyżki masła
3/4 szkl. mleka
1 l oleju do smażenia

Do miski wsyp mąkę, otręby, pół łyżeczki soli i dokładnie wymieszaj. W rondelku rozgrzej masło, zalej mlekiem, zagotuj, zdejmij z ognia i ostudź do temperatury pokojowej. Wlewając mleko stopniowo do mąki, zagnieć gładkie ciasto. Wyłóż je na stolnicę, skrop łyżeczką oleju i zagniataj jeszcze 3 minuty. Podziel ciasto na 16 równych części. Z każdej ulep kulkę, spłaszcz ją i rozwałkuj na okrągły placek o grubości 2 mm. Jeżeli puri będą przyklejać się do ręki, najlepiej leciutko posmarować wałek i stolnicę olejem. Nie można podczas wałkowania podsypywać ciasta mąką, bo będzie się ona palić w oleju i bardzo go zanieczyści.
Do rondla lub woka wlej olej i rozgrzej go mocno. Sprawdź, czy osiągnął właściwą temperaturę, wrzucając kawałek ciasta - natychmiast powinien wypłynąć na powierzchnię. Puri wkładaj delikatnie do oleju. Kiedy po sekundzie wypłyną na powierzchnię, przyciśnij je łyżką cedzakową, żeby znowu się zanurzyły i pozwól im ponownie wypłynąć na powierzchnię. Ta czynność spowoduje, że puri nadmą się jak baloniki. Wtedy trzeba przewrócić je ostrożnie na drugą stronę i piec jeszcze przez chwilę do złotego koloru. Czas smażenia jednego puri jest bardzo krótki, w sumie nie więcej niż półtorej minuty.
Każdy placek po wyciągnięciu z oleju ustaw pionowo w wyłożonym papierowym ręcznikiem durszlaku, aby ociekł z tłuszczu.
Puri można podawać do każdego posiłku na gorąco. Można też posmarować je musem jabłkowym lub czatnejem i podawać ze szklanką gorącego mleka z cynamonem i miodem jako przekąskę.

DOSA

Dosa pochodzi z południowych Indii. Najpopularniejszą jej wersję robi się ze sfermentowanego ciasta ryżowego z dodatkiem fasolki urad. Tej fasolki nie można u nas kupić, dlatego podaję przepis na mniej popularną, ale równie smaczną wersję z pełnej mąki.

1 i 3/4 szkl. mąki pszennej razowej
garść świeżych liści kolendry lub pietruszki
1 łyżeczka proszku do pieczenia
1 świeże posiekane chili lub 1 płaska łyżeczka sproszkowanego
5 łyżek oleju

Mąka na dosę musi być gładka, czyli jak najdrobniej zmielona. Przez sito o jak najdrobniejszych otworach przesiej ją do dużej miski.
Liście kolendry umyj i drobno posiekaj, wymieszaj z mąką, dodaj 1 łyżeczkę soli i resztę składników (oprócz oleju). Dolej 2 szklanki letniej przegotowanej wody i zmiksuj wszystko dokładnie. Otrzymasz lejące się ciasto, takie jak na naleśniki. Miskę z ciastem przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na godzinę. Po tym czasie jeszcze raz ciasto zmiksuj.
Na teflonowej patelni rozgrzej 1 łyżeczkę oleju. Chochelką wlej tyle ciasta, aby można było rozprowadzić je jak najcieńszą warstwą na całej powierzchni patelni. Smaż dosę na średnim ogniu 2-3 minuty z jednej strony, do złotego koloru, następnie odwróć na drugą stronę i smaż jeszcze minutę. Czynność powtarzaj do wyczerpania ciasta. W zależności od wielkości patelni, powinieneś otrzymać 10 - 15 dos.
Dosy podawaj gorące, najlepiej zaraz po upieczeniu. Jeżeli chcesz upiec je przed posiłkiem, przechowuj je poukładane jedna na drugiej w szczelnie zamkniętym pojemniku. Wspaniale smakują posmarowane twarożkiem. Można je też podawać do zupy.
W moim domu jada się je odrywając kawałki ręką i maczając w misce ze świeżym jogurtem. Dokładnie tak jak w Indiach.

Moc ziarenek

Małe, łuskane ziarenka słonecznika to źródło wielu witamin i mikroelementów. Uprażone na suchej patelni są wspaniałym przysmakiem. Można je jeść same, posypywać nimi kanapki czy ziemniaki (zamiast koperku) albo dodawać do różnych potraw.

SŁONECZNIKOWA SAŁATKA

1/4 szkl. ziaren słonecznika
1 opak. (100 g) kiełków słonecznika
2 kiszone ogórki
2 łyżki oleju słonecznikowego
1/2 puszki kukurydzy
1 łyżeczka ziół prowansalskich
1 cytryna

Ziarna słonecznika upraż na suchej patelni, cały czas mieszając, do złotego koloru. Odstaw, żeby przestygły. Kiełki umyj dokładnie pod bieżącą wodą i osusz, układając na bawełnianej ściereczce lub papierowym ręczniku. Kukurydzę odsącz z zalewy, ogórki pokrój w dużą kostkę.
Wyciśnij sok z cytryny i 2 łyżeczki soku wymieszaj z olejem, ziołami i połową łyżeczki soli.
Teraz wymieszaj wszystkie składniki i podawaj jak najszybciej jako dodatek do obiadu lub danie główne na kolację.

Kiełki słonecznika można wyhodować samemu. Wystarczy kupić w sklepie ogrodniczym nasiona słonecznika i rozsypać je na tacy wyłożonej zmoczoną bawełnianą watą. Codziennie trzeba uzupełniać wodę. Po kilku dniach ziarenka zaczną pękać i kiełkować. Kiełki są gotowe, kiedy na centymetrowej łodyżce pojawią się pierwsze dwa listki. Wtedy można ściąć kiełki nożyczkami i dodawać do sałatek.

SŁONECZNIKOWE PLACKI

100 g ziaren słonecznika
100 g czarnych oliwek (1 mały słoiczek)
20 g drożdży
2 szkl. mąki
1/2 szkl. kwaśnej śmietany
1 łyżka maku
1/4 kostki masła

W dużej misce rozpuść drożdże w 1/2 szklanki ciepłej (nie gorącej!) wody. Dodaj 4 łyżki mąki, wymieszaj i odstaw w ciepłe miejsce.
W międzyczasie odsyp 2 czubate łyżki ziaren słonecznika, a resztę upraż na suchej patelni do złotego koloru. Masło rozpuść w rondelku i pozostaw do ostygnięcia.
1 łyżką masła wysmaruj dużą blaszkę do pieczenia. Oliwki pokrój wzdłuż na pół.
Po 15 minutach zaczyn w misce powinien znacznie urosnąć. Dodaj do niego uprażone ziarna, oliwki, śmietanę (zostawiając 2 łyżki do posmarowania placków), 1 łyżeczkę soli i resztę mąki. Zagnieć elastyczne, nieklejące się do rąk ciasto. Pod koniec zagniatania, które powinno trwać nie mniej niż 5 minut, wgnieć w ciasto roztopione masło, dolewając je stopniowo. Gotowe ciasto włóż z powrotem do miski, przykryj ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na pół godziny. Powinno dwukrotnie powiększyć objętość. Następnie pokrój ciasto nożem na 16 równych części (najwygodniej jest pokroić ciasto na 4 równe części i każdą z nich znowu na 4). Z każdej części ulep kulkę i spłaszcz ją dłonią tak, aby uzyskać placek o grubości 2 cm.
Piekarnik nagrzej do 200 st. C.
Ułóż placki na blaszce, każdy posmaruj kwaśną śmietaną i posyp ziarnami słonecznika i makiem. Wstaw na środkowy poziom piekarnika na 20 minut. Upieczone powinny być złotego koloru.
Słonecznikowe placki podawaj na śniadanie z ziołowym masłem i twarożkiem. Wspaniale smakują z zupami i sałatkami ze świeżych warzyw.

BROKUŁY W SŁONECZNIKOWYM SOSIE

1/2 szkl. ziaren słonecznika
1 łyżka masła
2 brokuły
1 pęczek koperku
3/4 szkl. kwaśnej śmietany

Ziarna słonecznika upraż na suchej patelni do złotego koloru. Dodaj 1/3 łyżeczki soli i wymieszaj. Odstaw do ostygnięcia. Połowę zmiel w elektrycznym młynku na proszek. Brokuły umyj dokładnie i pokrój na niewielkie różyczki. Ugotuj na parze lub w niewielkiej ilości wody. Powinny być jędrne. Na parze brokuły gotują się bardzo szybko, nie dłużej niż 6 - 8 minut.
Na patelni rozpuść masło, a kiedy się zrumieni, dodaj zmielone ziarna. Wymieszaj dokładnie, zalej śmietaną i pogotuj jeszcze chwileczkę. Uważaj, żeby śmietana się nie zwarzyła. Tak przygotowanym sosem polej gorące brokuły i posyp je całymi ziarnami i posiekanym koperkiem.
Brokuły w słonecznikowym sosie podawaj na obiad z surówką, ziemniakami lub ryżem.

SŁONECZNIKOWE CIASTECZKA

1 i 1/3 szkl. mąki
1 szkl. płatków owsianych
1 kostka miękkiego masła
1 szkl. cukru
1 opak. cukru waniliowego
1 szkl. ziaren słonecznika
1 łyżeczka sody

Ziarna upraż na suchej patelni do jasnozłotego koloru.
Masło wymieszaj w misce na pulchną masę z cukrem, cukrem waniliowym i sodą. Najlepiej zrobić to mikserem.
Dodaj ostudzone ziarna słonecznika, płatki owsiane, szczyptę soli i jeszcze raz dokładnie wszystko wymieszaj mikserem. Wsyp mąkę i teraz już ręką zagnieć ciasto. Powinno być dość miękkie, tłuste, ale nie powinno kleić się do rąk.
Piekarnik nagrzej do 175 st. C.
Z ciasta lep kulki o średnicy 3 - 4 cm, spłaszczaj je pomiędzy dłońmi i układaj w kilkucentymetrowych odstępach na blaszce do pieczenia. Słonecznikowe ciasteczka piecz partiami po 15 minut. Gotowe są złotego koloru.
Jeżeli będziesz przechowywać je w metalowych puszkach, będą świeże nawet przez tydzień.

Prozaiczny groch

Dziś o tym, co można zrobić ze zwykłego polskiego, żółtego grochu w połówkach. Jak wszystkie rośliny strączkowe zajmuje on poczytne miejsce W kuchni wegetariańskiej ze względu na dużą zawartość białka.

GROCHOWE KOTLECIKI

1 szkl. grochu
1 szkl. oleju do smażenia
1/2 łyżeczki pieprzu

Groch namocz na noc w dużej ilości wody. Rano odcedź, pozostawiając pół szklanki wody.
Dodaj do grochu pieprz i 1 płaską łyżeczkę soli i zmiksuj na bardzo gęstą pastę. Użyj do tego końcówki miksera, którą miksuje się zupy i warzywa dla dzieci. Jeżeli masa będzie bardzo sucha, przy mieleniu dodaj trochę wody odcedzonej z grochu.
Na patelni rozgrzej olej. Powinien pokrywać całą powierzchnię patelni co najmniej centymetrową warstwą. Łyżką nakładaj masę z mielonego grochu, formując małe kotleciki. Smaż do złotobrązowego koloru, po ~5 minut z każdej strony.
Kotleciki można podawać do obiadu, można z nich robić hamburgery dla dzieci. Są smaczne, chrupiące, dużo tańsze i zdrowsze od kotletów mięsnych.

KITRI

Dla wegetarianina to pełnowartościowy posiłek. W kitri są wszystkie produkty, które powinny znaleźć się w codziennym jadłospisie: rośliny strączkowe, ziarno w postaci ryżu i warzywa. Połączenie ich w jednej potrawie daje gwarancję dobrego przyswojenia zawartych w nich węglowodanów, witamin i białka.

1 szkl. ryżu długoziarnistego
1 szkl. grochu
1/3 kostki masła
250 g mrożonego szpinaku
3 duże pomidory
3 liście laurowe
1 łyżka utartego korzenia imbiru
1 łyżka kurkumy lub curry
szczypta cynamonu

Groch dokładnie umyj i namocz na noc. Następnego dnia odsącz, jeszcze raz wypłucz, zalej 4 szklankami wody i gotuj z liśćmi laurowymi, kurkumą i 1 łyżką masła ponad godzinę, cały czas uzupełniając wodę. Gdy ziarenka grochu zaczną się rozpadać, tworząc zawiesistą zupę, dodaj szpinak i gotuj, aż cały się rozmrozi. Zdejmij garnek z ognia.
W tym czasie sparz pomidory, obierz je i posiekaj w drobną kostkę.
Na patelni rozgrzej pozostałe masło, wrzuć imbir, smaż minutę i dodaj pokrojone pomidory ze szczyptą cynamonu. Przykryj patelnię i duś pomidory jeszcze 5 minut.
Ryż dokładnie umyj, zalej dwoma szklankami wody i ugotuj na małym ogniu. Ryż do kitri powinien być lekko rozgotowany i klejący się. Taki ryż potrafi ugotować każdy, wystarczy postawić garnek na małym ogniu i pilnować, aby ryż się nie przypalił, od czasu do czasu go mieszając, a w razie potrzeby dolewając trochę wody. Czy ryż jest ugotowany, możesz sprawdzić wyjmując jedno ziarenko i rozcierając je pomiędzy palcami. Jeżeli nie ma grudek, ryż jest gotowy.
Dodaj go do grochu, zmieszaj z nimi również pomidory z patelni. Wszystko zagotuj jeszcze raz, dosypując 2 płaskie łyżeczki soli. Gotowe kitri powinno mieć dość gęstą, ale wilgotną konsystencję, jeżeli jest za rzadkie, pogotuj go jeszcze parę minut, aby odparować nadmiar wody.
Kitri podawaj z pieczywem posmarowanym masłem i małą miseczką naturalnego jogurtu, który można dodać do kitri, aby złagodzić smak imbiru.

PASTA DO PIECZYWA

1 szkl. grochu
2 łyżki masła
2 liście laurowe
2 ziarenka ziela angielskiego
2 łyżki posiekanej natki
1 łyżeczka słodkiej papryki
1/2 łyżeczki mielonej kolendry

Groch dokładnie umyj i namocz na noc w 4 szklankach wody. Rano ugotuj w tej samej wodzie z liściem laurowym i zielem angielskim. Groch powinien gotować się ponad godzinę pod przykryciem. Cały czas trzeba uzupełniać wyparowującą wodę, powinno być jej tyle, aby zakrywała gotujące się ziarna. Kiedy pojedyncze ziarenko grochu da się rozetrzeć pomiędzy palcami, zdejmij pokrywkę z garnka i gotuj jeszcze do czasu, aż prawie cała woda odparuje. Powinno zostać jej odrobinę na dnie.
Na patelni rozgrzej masło, dodaj przyprawy i smaż przez parę sekund. Wrzuć natkę, wymieszaj i zdejmij patelnię z ognia.
Z grochu wyjmij liście laurowe i ziele angielskie, dodaj 1 łyżeczkę soli i przyprawy z patelni.
Wszystko dokładnie zmiksuj na jednolitą masę. Powinieneś z łatwością smarować nią pieczywo - gdyby była za gęsta, dodaj podczas miksowania odrobinę przegotowanej wody. Jest świetna do chleba czy grzanek. Pastę możesz przechowywać w lodówce przez kilka dni.

Spróbuj zrobić pastę z innymi przyprawami, które lubisz, możesz dodać też do niej przecieru pomidorowego lub chrzanu, aby zaostrzyć jej smak.

LADDU

To słodki przysmak dzieci na całym Dalekim Wschodzie, przyrządzany z różnych odmian mielonego grochu.

1 kostka masła
1 szkl. grochowego puree
3 łyżki posiekanych orzechów włoskich
3/4 szkl. cukru pudru
3 łyżki wiórków kokosowych
szczypta cynamonu

Na dużej patelni lub w garnku o grubym dnie rozpuść masło na małym ogniu. Wsyp do masła grochowe puree i smaż, cały czas mieszając.
Po 15 minutach groch powinien nabrać złotobrązowego koloru i zacznie wydzielać miły orzechowy zapach. Dodaj wtedy orzechy, wiórki kokosowe i cynamon. Smaż jeszcze przez 3 minuty, oczywiście cały czas mieszając. Zdejmij garnek z ognia i dodaj cukier puder. Wymieszaj dokładnie, a gdyby cukier utworzył grudki, rozetrzyj je drewnianą łyżką.
Odstaw masę na 10 minut do ostygnięcia. Po tym czasie uformuj z niej 15 kulek wielkości orzecha włoskiego lub rozprowadź równo na małej tacy. Wstaw na 30 minut do lodówki. Następnie pokrój na małe kwadraty lub romby.

Grochowe puree, czyli zmielony na mączkę groch, możesz kupić w wielu sklepach. Możesz też zrobić go sam, mieląc groch w młynku elektrycznym.

Czas słodyczy

Dzisiaj słodycze na przyjęcia i proszone podwieczorki. Są proste do wykonania, a smakują i wyglądają wykwintnie. By nie były tylko pustymi kaloriami, dużo w nich zdrowych składników: miód, suszone owoce i orzechy.

GOPINATH

1/2 kostki masła
3/4 szkl. śmietanki kremówki
3/4 szkl. orzechów laskowych
4 łyżki carobu*
1 łyżka cukru waniliowego
3/4 szkl. cukru pudru
1 i 1/3 szkl. mleka w proszku
1 opakowanie polewy do ciast o smaku białej czekolady

Śmietanka powinna być schłodzona w lodówce.
Piekarnik nagrzej do 150 st. C.
Masło rozpuść w rondelku, ostudź. Orzechy wyłóż na blaszkę do pieczenia i wstaw do piekarnika. Po 10 -15 minutach skórka na orzechach zacznie pękać, a orzechy nabiorą złotego koloru. Wtedy je wyjmij, ostudź i obierz ze skórki. Najłatwiej to zrobisz, biorąc po kilkanaście orzechów w dłonie i pocierając je o siebie. Skórka powinna sama odchodzić. Śmietankę z cukrem pudrem i cukrem waniliowym ubij mikserem. Kiedy będzie już prawie sztywna, dodawaj powoli ostudzone masło, mleko w proszku i carob. Cały czas miksuj, aż wszystkie składniki dobrze się połączą. Na koniec wsyp orzechy i wymieszaj wszystko jeszcze raz, tym razem już łyżką.
Blaszkę do ciasta lub tacę o wymiarach 25x25 cm wyłóż pergaminem. Polewę do ciast przygotuj według przepisu na opakowaniu i wylej nią całe dno blaszki. Poczekaj, aż zastygnie i stwardnieje. Im będzie twardsza, tym łatwiej będzie kroić gopinatha.
Na polewie rozsmaruj carobową masę z orzechami.
Wstaw blaszkę do lodówki na co najmniej 2 godziny. Po tym czasie możesz kroić gopinatha w nieduże kwadraty lub romby.

*) - Carob jest zdrowszym substytutem kakao. Wyrabia się go ze strąków i nasion drzewa chleba świętojańskiego, można go kupić w sklepach ze zdrową żywnością. Możesz też zastąpić carob kakao.

SEZAMOWE KULECZKI

4 łyżki tahini, czyli pasty sezamowej
1/2 kostki masla
1/3 szkl. cukru pudru
1 szkl. mleka w proszku

W misce połącz miękkie masło z tahini, najlepiej mikserem. Dodaj cukier puder i mleko w proszku. Połącz wszystkie składniki, zagniatając ręką. Z powstałego miękkiego ciasta lep kulki o średnicy 3 cm. Wstaw je na pół godziny do lodówki.
Sezamowe kulki możesz obtoczyć w ziarenkach sezamu, uprażonych na złoto na suchej patelni.

Pastę sezamową można kupić w sklepach ze zdrową lub orientalną żywnością.

DAKTYLOWE TALARKI

200 g suszonych daktyli
2 łyżki płatków migdałowych
5 łyżek wiórków kokosowych
1 łyżeczka miodu

Usuń pestki z daktyli.
Na patelni, najlepiej teflonowej, upraż płatki migdałowe do lekko złotego koloru. Dodaj daktyle. Smaż 3 minuty. Wyłącz ogień i drewnianą gałką lub łyżką rozetrzyj wszystko na jednolitą masę. Nie powinno być to trudne, ponieważ pod wpływem temperatury daktyle bardzo miękną. Dodaj miód, wymieszaj.
Lep z masy kulki o średnicy 3 cm i spłaszczaj je pomiędzy dłońmi. Talarki obtaczaj w wiórkach kokosowych.

KOKOSOWE SZALEŃSTWO

1,5 szkl. płatków owsianych
3 łyżki masła
1/2 szkl. miodu
4 łyżki wiórków kokosowych
1 łyżka śmietanki
50 g gorzkiej czekolady

Płatki upraż na maśle na złoto, najlepiej w rondlu o podwójnym dnie lub na teflonowej patelni. Cały czas je mieszaj, aby się nie przypaliły. Pokrój czekoladę na malutkie kawałeczki i włóż do miski. Umieść ją na garnku z gotującą się wodą. Kiedy czekolada całkowicie się rozpuści, zdejmij miskę z garnka. Do czekolady dodaj śmietankę, miód, wiórki kokosowe, a po ostudzeniu również płatki i dokładnie wymieszaj.
Ulep z masy nieduże kulki o średnicy 2 - 4 cm. Kiedy zastygną, poczekaj jeszcze co najmniej godzinę, zanim je podasz.

POMARAŃCZOWE PRALINKI

200 g białej czekolady
160 g masła
200 g cukru pudru
otarta skórka z 1/2 pomarańczy
50 g kandyzowanej skórki pomarańczowej

Czekoladę pokrusz do miski, którą umieść na garnku z gotującą się wodą. Kiedy cała czekolada się stopi, wyłącz ogień, ale nie zdejmuj miski z garnka. Od czasu do czasu mieszaj czekoladę, aby nie zastygła na powierzchni.
Gdy woda w garnku zrobi się letnia, dodaj do czekolady posiekane miękkie masło, cukier puder i skórkę otartą z pomarańczy. Miksuj masę w letniej kąpieli, aż do uzyskania puszystej konsystencji. Masę włóż do szprycy do dekoracji tortów i wyciskaj z niej fantazyjne kształty na tacę lub do ozdobnych papilotów cukierniczych (dostaniesz je w supermarketach).
Posyp słodycze skórką pomarańczową. Włóż do lodówki. Wyjmij pół godziny przed podaniem.

Słodycze możesz ozdabiać roztopioną czekoladą białą lub czarną, wiórkami kokosowymi, marcepanowymi różami, kandyzowanymi lub suszonymi owocami, posiekanymi lub całymi owocami.

Wegańskie przysmaki

Weganie to ortodoksyjni wegetarianie: nie jedzą żadnych produktów pochodzenia zwierzęcego, nabiał zastępują produktami z soi, takimi jak tofu czy mleko i jogurty sojowe. Dziś przepisy również dla nich.

RYŻ KOKOSOWO-CYTRYNOWY

2 szkl. ryżu długoziarnistego
3 łyżki oleju słonecznikowego
4 łyżki wiórków kokosowych
2 cytryny
szczypta cynamonu

Z jednej cytryny wyciśnij sok, drugą pokrój w cienkie plasterki. Zagotuj 4 szklanki wody, dodaj 2 płaskie łyżeczki soli i sok z cytryny. W rondlu o podwójnym dnie rozgrzej olej, dodaj szczyptę cynamonu i wiórki kokosowe. Smaż przez 1 minutę, cały czas mieszając.
Wsyp ryż i praż dalej, cały czas mieszając, około 4 minut, aż stanie się szklisty. Następnie zalej go wodą z solą i sokiem cytrynowym.
Przykryj rondel. Gotuj ryż na dużym ogniu, aż zawrze. Wtedy zmniejsz ogień do minimum i pozostaw na nim rondel do czasu, aż ryż wchłonie całą wodę, czyli 15-20 minut.
Ryż przyrządzony w ten sposób jest sypki, nierozgotowany. Jest świetny na gorąco, np. z cieciorką z brokułami w pomidorach, i na zimno, w sałatce, wymieszany z warzywami.
Do takiej sałatki z ryżu kokosowo-cytrynowego doskonale pasuje kukurydza, zielony groszek, pokrojone w kostkę papryka i kiszony ogórek.
Każdą porcję ryżu, czy to na gorąco, czy na zimno, udekoruj plasterkami cytryny.

CIECIORKA Z BROKUŁAMI W POMIDORACH

1 szkl. cieciorki, czyli grochu włoskiego
5 dużych pomidorów
2 brokuły
3 łyżki oliwy z oliwek
garść świeżych liści oregano i bazylii
1 łyżeczka słodkiej papryki
1/2 łyżeczki cynamonu

Cieciorkę namocz na noc w 2 litrach zimnej wody. Odcedź, opłucz, zalej ponownie 2 litrami wody i gotuj do miękkości. Cały czas uzupełniaj wodę. Będzie to trwało około godziny. Aby sprawdzić, czy cieciorka jest ugotowana, wyciągnij jedno ziarenko i zmiażdż je między palcami. Powinno być w środku miękkie.
Gdy cieciorka się gotuje, sparz wrzątkiem pomidory, obierz ze skórki i pokrój w kostkę. Œwieże zioła umyj dokładnie i drobno posiekaj.
Na patelni rozgrzej oliwę, wsyp do niej cynamon, paprykę i smaż przez kilka sekund. Dodaj pokrojone pomidory, posiekane zioła, szczyptę cukru i gotuj pod przykryciem 15 minut.
Brokuły umyj, pokrój w różyczki i ugotuj na parze, nie dłużej niż 7-8 minut. Brokuły powinny być jędrne, w żadnym wypadku rozgotowane.
Wymieszaj sos pomidorowy z ugotowaną cieciorką i brokułami, dosól do smaku.
Cieciorkę z brokułami w pomidorach możesz podać na obiad z kasza gryczaną, ryżem lub kuskusem.

SAŁATKA Z KIEŁKÓW

2 szkl. różnych kiełków do wyboru: z fasolki mung, słonecznika, soczewicy, pszenicy, lucerny lub rzodkiewki
1 jabłko
3 plastry ananasa świeżego lub z puszki
1/2 szkl. pokruszonego tofu
4 łyżki oleju słonecznikowego
1 łyżka soku z cytryny

Kiełki przepłucz letnią wodą i osusz.
Jabłko obierz i posiekaj w drobną kostkę. Ananasa pokrój w centymetrowe kwadraty.
Pokrusz tofu i zmiksuj je z olejem, sokiem z cytryny, szczyptą soli i 6 łyżkami wody. Powinieneś otrzymać sos o konsystencji majonezu. Jeżeli będzie zbyt gęsty, dodaj kilka łyżek wody i zmiksuj jeszcze raz.
Sos wymieszaj z kiełkami, jabłkiem i ananasem.
Sałatkę możesz podawać na śniadanie do grzanek z chleba razowego.
Bardzo smaczne są też nadziewane tą sałatką pomidory. Umyj pomidory, odetnij im wierzchołki, wydrąż środki. Wydrążony miąższ posiekaj, zmieszaj z sałatką i napełnij nią pomidory.

Tofu to ser podobny do twarogu, produkowany z mleka sojowego. Można go kupić w sklepach ze zdrową żywnością i supermarketach.

SERNIK Z TOFU

0,5 kg tofu (2 kostki)
3/4 torebki budyniu waniliowego
1 szkl. cukru
1 łyżeczka proszku do pieczenia
garść rodzynek
1 torebka cukru waniliowego
2 cytryny
1 puszka brzoskwiń w syropie

na kruszonkę:
1,5 szkl białej mąki
1/2 szkl. pszennej razowej mąki
5 czubatych łyżek cukru
1/2 szkl. oleju słonecznikowego
1 torebka cukru waniliowego

Cytryny sparz wrzątkiem, na tarce obetrzyj skórkę i wyciśnij z nich sok. Rodzynki umyj dokładnie, połowę brzoskwiń pokrój w drobną kostkę. Tofu zmiel w maszynce do mielenia 2 razy, dodaj budyń, cukier, cukier waniliowy, proszek do pieczenia, sok i otartą skórkę z cytryny, rodzynki i pokrojone brzoskwinie. Wszystko dokładnie wymieszaj.
Przygotuj kruszonkę. Mąkę białą i razową przesiej przez sito do miski, wymieszaj dokładnie z cukrem i cukrem waniliowym. Dolej oleju i wetrzyj go w mąkę, najlepiej ręką, tak żeby mąka nabrała konsystencji wilgotnego piasku. Wtedy dodaj 4 łyżki syropu z brzoskwiń i jeszcze raz wszystko dokładnie rozetrzyj ręką.
Otrzymaną w ten sposób kruszonkę podziel na dwie równe części. Jedną połową wysyp równomiernie dno blachy do pieczenia (25x40cm). Wyłóż na nią masę z tofu i posyp resztą kruszonki.
Nagrzej piekarnik do 180 st. C.
Wstaw sernik na 50 - 60 minut. Na upieczonym serniku kruszonka powinna być złotego koloru.
Gdy sernik przestygnie, pokrój go na kwadraty i ozdób pozostałymi cząstkami brzoskwiń.

Nieweganie zamiast oleju mogą do kruszonki dodać 1/2 kostki masła.

Domowe przetwory

GALARETKA MALINOWA ZE SWIEŻĄ MIĘTĄ

1,25 kg dorodnych malin
1 mała cytryna
1 kg cukru
1 opak. środka żelującego "Żelfix"
8 listków świeżej mięty

Cytrynę sparz wrzątkiem i obierz (zachowaj skórkę). Listki mięty umyj i posiekaj. Maliny przebierz, delikatnie opłucz i osusz. Dopiero teraz odważ dokładnie 1,25 kg owoców.
Jeżeli jesteś szczęśliwą posiadaczką sokownika, to przygotuj w nim sok bez dodatku wody. Jeżeli nie masz sokownika, wrzuć maliny do garnka o grubym dnie i zgnieć (np. tłuczkiem do ziemniaków), zalej 125 ml wody i gotuj na małym ogniu 15-20 minut, nie doprowadzając do wrzenia. Cały czas mieszaj.
Gdy maliny puszczą sok, przełóż masę na wyłożone gazą sitko i pozwól sokowi ścieknąć do miski. Resztę masy mocno wyciśnij i wyrzuć. Odmierz do garnka 800 ml soku, jeżeli będzie go za mało, uzupełnij wodą.
Z kilograma cukru odejmij 2 łyżki i wymieszaj z "Żelfixem". Wsyp do soku i dokładnie wymieszaj. Jeżeli powstaną grudki, rozetrzyj je. Włóż do soku skórkę z cytryny.
Zagotuj sok na dużym ogniu, cały czas mieszając, a kiedy zawrze, wsyp do niego resztę cukru i ponownie zagotuj. I cały czas mieszaj. Kiedy sok w garnku ponownie zabulgocze, zmniejsz ogień i gotuj jeszcze 30 sekund.
Zdejmij garnek z ognia, wyciągnij z soku skórkę cytrynową i wsyp posiekane liście mięty. Zamieszaj i natychmiast przelewaj do małych słoiczków. Zabezpiecz je celofanem lub zakręć.

Galaretka miętowo-malinowa jest tak wykwintna, że zamknięta w ozdobnym małym słoiczku może być oryginalnym prezentem.

BRZOSKWINIE W SYROPIE

1 kg dojrzałych brzoskwiń
20 dag cukru

Przy zakupie postaraj się wybrać dorodne i dojrzałe owoce. Powinny być mniej więcej takiej samej wielkości.
Zagotuj 1 litr wody, włóż do wrzątku na chwilę brzoskwinie (skórka będzie odchodziła bez trudu). Wyjmij, obierz je, pokrój na połówki lub ćwiartki, usuń pestki. Cukier rozpuść w 1/2 szklanki wody i zagotuj. Od czasu zawrzenia pogotuj jeszcze 3 minuty.

Brzoskwinie układaj ściśle w wilgotnych półlitrowych słoikach - powinny do siebie przylegać, ale nie możesz ich ubijać.
Zalej owoce wrzącym syropem. Brzegi słoików wytrzyj do sucha i zakręć mocno.

Do pasteryzowania brzoskwiń musisz użyć takiego garnka, aby ustawione w nim słoiki dały się zamknąć pod przykrywką.

Dno garnka wyłóż ręcznikiem. Poukładaj na nim słoiki, zalej je wodą tak, aby sięgała do 3/4 wysokości słoików. Przykryj przykrywką i postaw garnek na ogniu. Gotuj na małym ogniu 30 minut. Postaraj się nie doprowadzać do wrzenia wody. Najlepsza temperatura do pasteryzowania brzoskwiń to 80 st. C.

Pozostaw słoiki w garnku do ostygnięcia. Kiedy woda będzie ciepła, ale nie gorąca, wyjmij słoiki z garnka i wytrzyj. Przechowuj w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu.

Brzoskwinie w syropie są wspaniałym dodatkiem do deserów i lodów. Wyśmienicie nadają się do dekoracji serników i tortów.

KONFITURA TRUSKAWKOWA Z KWIATAMI CZARNEGO BZU

0,5 kg drobnych truskawek
1 cytryna
0,5 kg żelującego cukru
5 gałązek z rozwiniętymi kwiatami czarnego bzu

Z cytryny wyciśnij sok.
Truskawki dokładnie umyj. Osącz i osusz. Odszypułkuj i dopiero teraz odważ dokładnie pół kilograma. Połowę truskawek rozgnieć widelcem na miazgę i wymieszaj je z pozostałymi oraz cukrem żelującym i sokiem z cytryny. Masę przełóż do garnka o grubym dnie.
Kwiaty czarnego bzu oskub z gałązek, zawiń w kawałek gazy i dokładnie zawiąż. Włóż zawiniątko do masy truskawkowej.
Garnek postaw na małym ogniu i, stale mieszając, masę owocową doprowadź do wrzenia. Od czasu zagotowania gotuj konfiturę dokładnie 5 minut. Po tym czasie zdejmij garnek z ognia, wyciągnij zawiniątko z bzem. Przelewaj konfiturę do wyparzonych i suchych słoików i od razu zakręcaj.

KONFITURA Z RABARBARU I MORELI

0,5 kg rabarbaru
0,5 kg moreli
1 kg cukru
1 opak. środka żelującego "Żelfix"

Morele i rabarbar umyj i osusz. Nie obieraj.
Morele przekrój na połówki, usuń pestki i posiekaj na drobną kostkę. Rabarbar pokrój na plasterki grubości 1 cm. Dopiero teraz odważ dokładnie po pół kilograma moreli i rabarbaru.
Do dużego garnka o grubym dnie wsyp wymieszane owoce.
Z kilograma cukru odejmij 2 łyżki i dokładnie wymieszaj ze środkiem żelującym. Wsyp do garnka z owocami i zamieszaj.
Postaw garnek na dużym ogniu i doprowadź masę w garnku do wrzenia, cały czas mieszając. Jeżeli pojawią się grudki, rozetrzyj je.
Kiedy masa zawrze, dodaj resztę cukru. Cały czas mieszając, doprowadź do ponownego zagotowania. Znacznie zmniejsz ogień i gotuj jeszcze dokładnie 1 minutę. Po tym czasie garnek zdejmij z ognia.
Mieszaj jeszcze od czasu do czasu, żeby konfitura nie przywarła do rozgrzanego dna garnka.
Jeżeli na wierzchu konfitury powstała piana, usuń ją.
Konfiturę rozlej do ćwierćlitrowych, umytych i osuszonych słoików i od razu je zamknij.

Reguły, których należy koniecznie przestrzegać:
Wszystkie naczynia, słoiki i łyżki, których używasz muszą być idealnie czyste, tzn. umyte w bardzo gorącej wodzie z płynem do mycia naczyń i wytarte do sucha czystą ściereczką.
Ilość owoców i cukru należy bardzo dokładnie odmierzyć na wadze.
Czasu podanego w przepisie trzeba pilnować z zegarkiem w ręku.

Rzodkiewka

Dzięki dużej zawartości olejków eterycznych, soli mineralnych i witamin rzodkiewka jest jednym z najzdrowszych warzyw z polskich ogródków. Najsmaczniejsza to ta przyrządzona zaraz po wykopaniu z własnej grządki. Jeżeli kupujemy ją w sklepie lub na targu, zwróćmy uwagę nie tylko na bulwy, ale również na liście, powinny być jędrne, zielone i bez plam.

ZUPA Z RZODKIEWEK

2 pęczki rzodkiewek
4 ziemniaki
2 pietruszki z natką
2 marchewki
2 łyżki masła
1 szkl. gęstej śmietany
szczypta pieprzu i gałki muszkatołowej
1 cytryna

Marchewki i pietruszki umyj, obierz i przekrój wzdłuż na ćwiartki. Natkę pietruszki opłucz i posiekaj.
Zagotuj litr wody, dodaj 1 łyżeczkę masła, pokrojone warzywa wraz z natką i gotuj przez 30 minut pod przykryciem. Uzupełniaj wygotowującą się wodę. Po ugotowaniu przelej wywar przez sito.
Rzodkiewki umyj dokładnie wraz z liśćmi. Odłóż 5 sztuk, a resztę razem z liśćmi drobno posiekaj.
Ziemniaki umyj, obierz i zetrzyj na grubej tarce.
W dużym garnku o grubym dnie rozgrzej pozostałe masło, dodaj pieprz, gałkę muszkatołową i ziemniaki. Duś wszystko na wolnym ogniu przez 5 minut, następnie dodaj pokrojone rzodkiewki wraz z liśćmi i dokładnie wymieszaj. Zalej wszystko poprzednio ugotowanym wywarem i gotuj pod przykryciem przez pół godziny. Po tym czasie dopraw zupę solą i sokiem z cytryny do smaku. Zmiksuj dokładnie i dodaj śmietanę.
5 odłożonych rzodkiewek pokrój w cieniutkie słupki i wrzuć na 1 minutę do wrzątku: Wyjmij i udekoruj nimi, tuż przed podaniem, każdy talerz z zupą rzodkiewkową.

RZODKIEWKI DUSZONE

4 pęczki rzodkiewek
6 średnich pieczarek
3 łyżki masła
1/2 cytryny
1 łyżka śmietany

Rzodkiewki i pieczarki dokładnie umyj. Pozostaw parę liści rzodkiewek do dekoracji. Pieczarki oczyść i pokrój w plasterki, a rzodkiewki w ćwiartki. W dużej, głębokiej patelni roztop masło, dodaj szczyptę pieprzu i pieczarki. Smaż, cały czas mieszając, przez 2 minuty, potem dodaj rzodkiewki. Wymieszaj wszystko dokładnie, zalej odrobiną wody, przykryj i duś na średnim ogniu 10 minut. W razie potrzeby uzupełniaj wodę, aby warzywa nie przypaliły się i nie przywarły do dna patelni.
Liście rzodkiewki drobno posiekaj w paseczki i dorzuć na patelnię wraz z wyciśniętym sokiem z cytryny kilka minut przed końcem duszenia. Kiedy zdejmiesz patelnię z ognia, dodaj do duszonych warzyw śmietanę i 3/4 łyżeczki soli.
Uduszone rzodkiewki powinny być jędrne i lekko chrupiące.
Tak przyrządzane rzodkiewki możesz podawać na obiad do młodych ziemniaków z koperkiem lub z białym pieczywem jako danie główne na kolację.

KORECZKI

1 pęczek rzodkiewek
1 awokado
3 kromki razowego chleba
2 łyżki oliwy z oliwek
100 g fety niskotłuszczowej
1 łyżka suszonych ziół prowansalskich

Piekarnik nagrzej do 180 st. C. Kromki razowego chleba posmaruj z obu stron niewielką ilością oliwy z oliwek. Pokrój w kwadraty o boku 1 cm, ułóż na blaszce do pieczenia i wstaw do piekarnika na 7 minut. Rzodkiewki umyj, odetnij im liście i korzonki. Przekrój na pół. Awokado rozkrój na pół, usuń pestkę, a miąższ pokrój na nieduże sześciany.
Fetę odcedź z zalewy i również pokrój w sześciany.
Na drewniane wykałaczki lub specjalne patyczki do koreczków nadziewaj kolejno: kwadraciki chleba, sześcianiki awokado i fety oraz połówki rzodkiewek.
Koreczki posyp do smaku odrobiną soli, szczyptą świeżo zmielonego pieprzu i ziół prowansalskich.
Koreczki to wspaniała przekąska na letnie przyjęcia, szczególnie te w ogrodzie.

SAŁATKA Z LIŚĆMI RZODKIEWEK

1 krucha sałata
garść roszponki (niekoniecznie)
1 pęczek rzodkiewek
1 opak. kiełków rzodkiewki (50 g)
3 łyżki ziaren słonecznika
2 łyżki oliwy z oliwek
1 mały oscypek
2 małosolne ogórki

Sałatę, roszponkę i rzodkiewki wraz z liśćmi dokładnie umyj i osusz. Liście sałaty i rzodkiewki porwij na mniejsze kawałki, liście roszponki pozostaw w całości. Rzodkiewki pokrój w plasterki.
Ogórki i oscypek pokrój w niedużą kostkę.
Kiełki przepłucz w letniej wodzie. Ziarna słonecznika upraż na suchej patelni do złotego koloru, ostudź. W szklanej misce wymieszaj wszystkie składniki i skrop je oliwą z oliwek i sokiem z cytryny. Możesz posolić do smaku.
Podawaj z kromkami świeżego pieczywa posmarowanego masłem.

Roszponka to mało u nas znany rodzaj sałaty. Jej listki są malutkie, zaokrąglone i ciemnozielone, o wykwintnym, lekko orzechowym smaku. Jest sprzedawana w supermarketach na wagę, zapakowana w plastikowe pudełeczka.

TWAROŻEK Z FISTASZKAMI I RZODKIEWKAMI

1 pęczek rzodkiewek
garść prażonych i solonych fistaszków
250 g półtłustego twarogu
1 szkl. jogurtu naturalnego

Rzodkiewki umyj, usuń liście, posiekaj lub zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Fistaszki pokrój na drobne kawałeczki.
Twaróg rozdrobnij widelcem, dodaj rzodkiewki i orzeszki. Dolej jogurt, dodaj 1 łyżeczkę świeżo zmielonego pieprzu i soli do smaku, Dokładnie wymieszaj i odstaw na 10 minut, aby się przegryzł.

Mleczna droga

Domowym sposobem na letnie upały są mleczne napoje chłodzące.
Oto przepisy z moich podróży po rożnych kontynentach.

MLECZNY NAPÓJ FISTASZKOWY

Napój z dodatkiem fistaszkowego masła orzechowego pochodzi z Ameryki, ale uwielbiany jest przez dzieci na całym świecie.

3 szkl. mleka
3/4 szkl. niesolonego masła orzechowego
5 łyżek melasy lub syropu klonowego
8 gałek lodów waniliowych
garść niełuskanych orzeszków fistaszkowych

Mleko, masło orzechowe i 1 szklankę wody wymieszaj w garnku i doprowadź do wrzenia, co jakiś czas mieszając. Pogotuj jeszcze chwilę, aż masło do końca się rozpuści. Zdejmij garnek z ognia, dodaj melasę i dokładnie wymieszaj. Gdy napój przestygnie, wstaw do lodówki na co najmniej półtorej godziny.
Obierz orzeszki z łupinek i brązowych skórek i posiekaj nożem na drobne kawałki.
Zmiksuj w blenderze schłodzony napój i lody waniliowe na jednolity puszysty płyn.
Podawaj w niskich, szerokich szklankach, z odrobiną siekanych fistaszków na wierzchu.

NAPÓJ MIGDAŁOWO-POMARAŃCZOWY

Ten przepis przywiozłam z Londynu. W samym jego centrum, na Soho Street, znajduje się urocza wegetariańska restauracyjka, gdzie latem zmęczonym upałem turystom serwuje się ten napój. Nie tylko schładza on organizm, ale pomaga szybko zregenerować siły. Zamiast mleka krowiego jest w nim mleko migdałowe, dlatego nadaje się również dla wegan i tych, którzy są uczuleni na nabiał.

1 szkl. migdałów
4-5 pomarańczy
1/2 szkl. cukru
1 litr wody niegazowanej

Zagotuj około 1 litra wody, wrzuć migdały i pogotuj 5 minut. Odcedź je, ostudź i obierz ze skórki. Będzie to bardzo łatwe, ponieważ po gotowaniu skórka robi się za duża i migdał można z niej po prostu wycisnąć. Obrane migdały zalej wodą niegazowaną i zostaw na noc. Rano przecedź i zachowaj cały płyn.
Migdały włóż do blendera, dolej 1/4 szklanki wody, w której się moczyły, i miksuj 5 minut.
Wyłóż sitko potrójną warstwą gazy, przelej przez nią najpierw zmielone migdały, a potem resztę wody, w której się moczyły. Pozostałe na sitku resztki migdałów dokładnie odciśnij. Z pomarańczy wyciśnij sok, powinno go być nie mniej niż szklanka. Przecedź go przez sitko, wymieszaj dokładnie z cukrem i mlekiem migdałowym.
Napój wstaw do lodówki na kilka godzin, a tuż przed podaniem na parę minut do zamrażalnika.
Podawaj w schłodzonych szklankach.

KOKTAJL Z AWOKADO

Dla tych, którzy do tej pory kosztowali awokado tylko "na słono", koktajl będzie miłą niespodzianką. Przepis pochodzi z Wietnamu, a oryginalna nazwa koktajlu brzmi "sinh to bo".

2 duże dojrzałe, miękkie awokado
1/3 szkl. cukru
2/3 szkl. skondensowanego mleka słodzonego
2-3 szkl. lodowatej wody oligoceńskiej
1,5 szkl. pokruszonego lodu

Rozpuść cukier w 1/2 szklanki wody i zagotuj w małym rondelku. Po zawrzeniu pogotuj jeszcze 5 minut, cały czas mieszając. Zdejmij z ognia i ostudź.
Awokado rozkrój wzdłuż na pół. Usuń pestki i łyżką wyskrob dokładnie miąższ. Wymieszaj go z ostudzonym syropem i 2 szklankami wody oligoceńskiej. Zmiksuj wszystko w blenderze dokładnie na puree. Dodaj mleko i pokruszony lód i zmiksuj jeszcze raz. Tradycyjnie "sinh to bo" podaje się bardzo gęsty, ja jednak na koniec dodaję trzecią szklankę wody oligoceńskiej i miksuję wszystko jeszcze raz.
Podawaj w schłodzonych wysokich szklankach z odrobiną lodu.

NIMBU LASSI

Lassi to napój indyjski. Jest niezastąpiony w upalne indyjskie lato. Serwują go wszystkie przydrożne bary i restauracje. Najbardziej popularne jest lassi z dodatkiem wody różanej i płatków pachnących indyjskich róż. Niestety, wody różanej nie można kupić w Polsce, dlatego proponuję równie smaczne lassi cytrynowe.

2 szkl. soku z białych winogron
1 szkl. jogurtu naturalnego
2-3 cytryny
1 szkl. pokruszonego lodu

Cytryny dokładnie umyj i sparz wrzątkiem. Z jednej z nich obetrzyj na tarce skórkę.
Ze wszystkich cytryn wyciśnij sok i odmierz pół szklanki. Wymieszaj sok z cytryn z sokiem winogronowym, jogurtem i 1/2 łyżeczki utartej skórki cytrynowej. Wymieszaj wszystko razem w blenderze przez 3 minuty.
Do schłodzonych, wysokich szklanek włóż pokruszony lód (mniej więcej do 1/5 wysokości), zalej nimbu lassi i podawaj natychmiast.

MLECZNY NAPÓJ BANANOWY

Moja słodka znajomość z tym gęstym mlecznym napojem zaczęła się pewnego gorącego ranka na ekologicznej farmie moich przyjaciół w Australii.
Naturalna słodkość bananów, odrobina miodu i gałki muszkatołowej nadają napojowi niepowtarzalny smak, któremu nie można się oprzeć.

3 duże dojrzałe banany
2 szkl. zimnego mleka
2 łyżki miodu lipowego
1 szkl. pokruszonego lodu
1 gałka muszkatołowa

Banany obierz i pokrój w parocentymetrowe kawałki. Włóż do blendera razem z mlekiem i miodem. Miksuj 2 minuty. Dodaj lód i miksuj następną minutę.
Utrzyj gałkę na tarce. Nalej napój do schłodzonych szklanek i ozdób każdą szklankę szczyptą gałki muszkatołowej.

Kiełki

To skarbnica witamin, soli mineralnych, białka i mikroelementów.
Są jak pastylki witaminowe podarowane nam przez naturę.

KIEŁKI FASOLKI MUNG W SOSIE JOGURTOWYM

300 g zielonej fasolki mung
10 g cieciorki
1,5 szkl. jogurtu naturalnego
1 łyżka startego świeżego korzenia imbiru
2 liście laurowe
1 łyżeczka curry
1 mała ostra papryczka
pęczek świeżych liści kolendry
3 łyżki masła

Fasolkę mung umyj i zalej na noc przegotowaną chłodną wodą. Następnego dnia odlej wodę i zawiń fasolkę w mokrą, bawełnianą ściereczkę. Pozostaw ją tak na co najmniej 24 godziny, aż fasolka wykiełkuje. Pilnuj, aby ściereczka przez ten czas była mokra.
Cieciorkę zmiel w młynku elektrycznym na proszek i odmierz z niego 2 łyżki, które zmieszaj z jogurtem i odstaw.
Posiekaj papryczkę.
W garnku o grubym dnie rozgrzej masło, dodaj imbir, papryczkę i curry. Cały czas mieszając, smaż przyprawy 1 minutę. Dodaj kiełki, zamieszaj i zalej wodą, tak aby je zakrywała. Gotuj na średnim ogniu 40 minut, cały czas uzupełniając wodę.
Kiedy fasolka zmięknie, dolej do garnka jogurt wymieszany z mączką z cieciorki,1 łyżeczkę cukru i 1 łyżeczkę soli. Cały czas mieszając, pogotuj wszystko jeszcze 5 minut.
Liście kolendry umyj i drobniutko posiekaj. Przed podaniem udekoruj nimi potrawę w miseczkach.

Potrawa ta pochodzi z Indii, jej oryginalna nazwa to Mithi ghani dahl. W Indiach je się ją z ryżem lub ćapati (indyjskim chlebem). Dobrze smakuje też z daniami z kuskusu lub białym pieczywem. Liście kolendry można zastąpić natką pietruszki.

ZIEMNIACZANA ZAPIEKANKA Z KIEŁKAMI RZODKIEWKI

0,5 kg ziemniaków
100 g kiełków rzodkiewki
2 łyżki masła
100 g łagodnego sera żółtego, np. goudy

Ziemniaki powinny być wszystkie mniej więcej takiej samej, średniej wielkości. Dokładnie je umyj i gotuj w łupinkach 15-20 minut w osolonej wodzie.
Kiełki przepłucz zimną wodą. Rozgrzej piekarnik do 175 st. C. Ser zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Masło rozpuść w rondelku, dodaj szczyptę pieprzu i 3/4 łyżeczki soli.
Ugotowane ziemniaki odcedź, ostudź i obierz. Pokrój na grube plastry i wymieszaj z roztopionym masłem i kiełkami. Ułóż wszystko w naczyniu żaroodpornym i posyp serem. Wstaw do piekarnika na 20 minut. Podawaj na kolację z sałatą w śmietanie.

KIEŁKOWA SAŁATKA

po 50 g kiełków: lucerny, soczewicy, cieciorki, fasolki mung i słonecznika
1 duże awokado
1 ogórek
1 zielona papryka
1/2 cytryny
szczypta świeżo zmielonego pieprzu białego
2 łyżki oliwy z pestek winogron lub z oliwek

Kiełki przepłucz w chłodnej wodzie. Miąższ awokado pokrój w niedużą kostkę.
Ogórek obierz i pokrój w plasterki. Paprykę przekrój na pół, usuń nasiona, potnij w wąskie, długie słupki. Wyciśnij sok z cytryny.
Wszystkie warzywa wraz z kiełkami wymieszaj w dużej misce, skrop sokiem z cytryny i oliwą. Dopraw solą i białym pieprzem do smaku.

Sałatkę najlepiej przyrządzać tuż przed podaniem. Po paru godzinach miąższ awokado ciemnieje i sałatka wygląda mniej estetycznie, choć jest nadal wyśmienita.

KIEŁKOWE KIESZONKI

3 mrożone spody na pizzę
200 g kiełków mieszanych do wyboru
2 pomidory szczypta kurkumy
1 szkl. gęstej kwaśnej śmietany
6 dużych liści kruchej sałaty
2 kiszone ogórki
6 plasterków wędzonego sera

Spody na pizzę upiecz w piekarniku według przepisu na opakowaniu. Powinny być lekko rumiane. Ostudź je i przekrój każdy na pół. Otrzymasz w ten sposób 6 półkoli. Każdy z nich delikatnie natnij nożem wzdłuż tak, aby powstał rodzaj kieszonki.
Kiełki przepłucz dokładnie letnią wodą, osusz, podziel na 6 części. Umyj sałatę i pomidory, osusz.
Ogórki i pomidory pokrój w plasterki. Śmietanę zmieszaj z pieprzem, kurkumą i pół łyżeczki soli.
Do każdej kieszonki włóż liść sałaty, 2 plasterki pomidory i ogórka, plasterek wędzonego sera, jedną część kiełków, a tuż przed podaniem wlej 3 łyżki sosu śmietanowego.

Kieszonki są wspaniałe na piknik. Zapakuj składniki oddzielnie do plastikowych pudełek i połącz dopiero na miejscu.

Świeże kiełki możesz kupić w supermarketach lub sklepach ze zdrową żywnością. Możesz je też wyhodować. Nasiona kup w sklepie ze zdrową żywnością. Dokładnie umyj, odrzuć popękane, resztę zalej przegotowaną chłodną wodą na parę godzin. Kiedy spęcznieją, odlej wodę, a naczynie przykryj gazą i odstaw w ciemne miejsce.
Codziennie przepłukuj ziarna wodą. Są gotowe, kiedy kiełek osiąga długość nasienia. Możesz je przechowywać kilka dni w lodówce.

Zielony groszek

RYŻ Z GROSZKIEM I MIGDAŁAMI

1 szkl. ryżu basmati (lub innego długoziarnistego)
1 szkl. zielonego wyłuskanego groszku
1/3 szkl. migdałów
3 łyżki masła lub oleju
1/4 łyżeczki kurkumy
kawałek kory cynamonowej (ok. 4 cm)
3 goździki
2 liście laurowe

Ryż umyj, odcedź i osusz.
W garnuszku zagotuj 2 szklanki wody z kurkumą, liśćmi laurowymi i 3/4 łyżeczki soli. Wyciągnij liście i odstaw.
Migdały posiekaj, ale nie za drobno. W garnku o grubym dnie rozpuść masło, wrzuć cynamon i goździki. Smaż na średnim ogniu przez 1 minutę. Wsyp migdały. Cały czas mieszaj. Kiedy migdały nabiorą złotego koloru, wsyp ryż a smaż przez 2 minuty, aż ryż stanie się szklisty. Cały czas mieszaj. Zalej ryż wodą z solą i kurkumą. Wrzuć również groszek. Wymieszaj i zagotuj na dużym ogniu. Kiedy woda zawrze, zmniejsz ogień do minimum i przykryj garnek szczelną przykrywką. Gotuj tak ryż 15-20 minut. W żadnym wypadku nie mieszaj. Ryż jest gotowy, kiedy wchłonie całą wodę z garnka. Powinien być sypki i nie kleić się.
Ryż z migdałami i zielonym groszkiem podaje się na gorąco. Wspaniale pasuje do gęstych zup i duszonych warzyw z przyprawami.

MATAR PANIR

2 litry tłustego mleka
2 płaskie łyżeczki kwasku cytrynowego
8 dużych pomidorów
2 łyżki koncentratu pomidorowego
2 szkl. łuskanego groszku
2 łyżki oleju słonecznikowego
1/2 łyżeczki garam masali
1 łyżeczka cukru, najlepiej brązowego
1/2 łyżeczki słodkiej papryki
1/2 łyżeczki curry
1 mała zielona papryczka chili
1 łyżka startego świeżego imbiru
2 szkl. oleju do smażenia

Zagotuj mleko. Kiedy zawrze, wyłącz ogień i wsyp powoli kwasek cytrynowy. Leciutko zamieszaj, odczekaj minutę. Mleko powinno się ściąć, tzn. od seledynowej serwatki powinien oddzielić się dość twardy biały ser, czyli panir.
Przelej ostrożnie zawartość garnka przez drobne sitko. Zachowaj 2 szklanki serwatki, resztę wylej. Ser na sitku przyciśnij czymś ciężkim, np. miseczką z wodą na co najmniej pół godziny.
Groszek gotuj na parze 10 minut. Pomidory sparz i obierz ze skórki. Pokrój w kostkę.
Chili umyj, rozkrój, usuń nasionka i drobno posiekaj.
Rozgrzej 2 łyżki oleju słonecznikowego w dużym garnku o grubym dnie. Dodaj utarty na tarce imbir i chili i smaż 1 minutę. Dorzuć pomidory, cukier i przyprawy. Zakryj garnek przykrywką, ale niezupełnie, i od czasu do czasu mieszając, gotuj pomidory 15 minut, aż się rozpadną i utworzą sos. W tym czasie wyjmij panir z sitka i pokrój w kostkę o boku 1,5 cm.
W rondelku rozgrzej olej do smażenia. Smaż w nim partiami kawałki paniru, jak frytki, aż staną się złotobrązowe. Wtedy wyjmij je i osusz na papierowym ręczniku.
Do pomidorów dodaj 1,5 szklanki serwatki, groszek, koncentrat pomidorowy, 1,5 łyżeczki soli i zagotuj wszystko. Zmniejsz ogień i gotuj bez przykrycia 10 minut. Dodaj usmażone kostki paniru i gotuj jeszcze 5 minut.
Potrawa potrzebuje po ugotowaniu co najmniej 20 minut, aby panir nasiąknął sosem pomidorowym. Jedz na gorąco z potrawami z ryżu lub świeżym pieczywem.

KROKIETY ZIEMNIACZANE Z ZIELONYM GROSZKIEM

3 duże ziemniaki
1 szkl. łuskanego zielonego groszku
pęczek świeżej kolendry lub natki pietruszki
1 szkl. bułki tartej
1/4 szkl. oleju
1 łyżeczka świeżo zmielonego pieprzu

Obierz ziemniaki, pokrój w drobną kostkę, ugotuj w lekko osolonej wodzie do miękkości. Odcedź i rozgnieć dokładnie. Odstaw do wystygnięcia. Natkę lub kolendrę opłucz, osusz i posiekaj.
Groszek ugotuj na parze lub w małej ilości wody. Jeżeli groszek jest świeży, nie powinno to trwać dłużej niż 12-15 minut (ugotowane ziarenko groszku da się całkowicie rozgnieść pomiędzy palcami).
Do ziemniaków dodaj natkę, pieprz, 1 łyżeczkę soli i bułkę tartą, zagnieć wszystko dokładnie ręką. Dodaj groszek i delikatnie wymieszaj, aby połączył się z masą.
Podziel masę na 12 równych części. Z każdej ulep kulkę i spłaszcz ją między dłońmi na placuszek o średnicy ok. 7 cm.
Na patelni, najlepiej teflonowej, rozgrzej olej. Smaż partiami krokiety po 3-4 minuty z każdej strony. Gotowe powinny być chrupiące i złotobrązowe. Z patelni przekładaj je na papierowy ręcznik, aby odsączyć tłuszcz. Krokiety dobrze smakują z różnego rodzaju piklami i czatnejami, a także kwaśną gęstą śmietaną.

MIĘTOWY CHŁODNIK Z ZIELONEGO GROSZKU

1/2 kg wyłuskanego groszku
2 łyżki masła
1 mała główka kapusty pekińskiej
garść liści świeżej mięty
1/2 szkl. śmietany
1/2 łyżeczki wegety

Kapustę umyj i drobno posiekaj.
W dużym garnku o grubym dnie rozpuść masło. Wrzuć do niego kapustę i groszek, zamieszaj i przykryj. Duś na małym ogniu 10 minut. Jeżeli kapusta będzie się przypalać, choć nie powinna, wlej odrobinkę wody.
Po 10 minutach zalej warzywa w garnku 2,5 szklanki wody, dodaj wegetę. Doprowadź zupę do wrzenia, przykryj i gotuj następne 20 minut. Od czasu do czasu mieszaj.
W tym czasie umyj liście mięty. Parę listków odłóż do dekoracji, a resztę posiekaj.
Kiedy zupa się ugotuje, zdejmij ją z ognia, ostudź. Dodaj posiekane listki mięty i zmiksuj wszystko dokładnie do konsystencji kremu. Dopraw pieprzem i solą do smaku. Wstaw do lodówki na co najmniej 2 godziny. Tuż przed podaniem dodaj śmietanę.

Możesz też podać tę zupę na gorąco: podgrzej ją, dodaj śmietanę, dokładnie wymieszaj i podawaj natychmiast udekorowaną listkami mięty.

Pieczarki

Przy zakupie pieczarek zwróć uwagę, aby były jak najjaśniejsze, bez zagnieceń i plam. Pieczarki ciemne, porowate, o wysuszonych brzegach nie nadają się do jedzenia.

SURÓWKA Z PIECZARKAMI

350 g pieczarek

1 mała cukinia

50 g łuskanych orzechów włoskich

150 g jedwabistego sera tofu albo fety

1 łyżka oliwy z oliwek

1/2 cytryny

szczypta białego pieprzu

1/2 czerwonej papryki

Do surówki wybierz jak najmniejsze pieczarki o jak najbielszej skórce. Najlepiej, żeby były tak czyste, żeby nie trzeba było ich myć, tylko wystarczyło je obrać.

Pokrój pieczarki w drobne plasterki. Polej olejem i wymieszaj.

Piekarnik rozgrzej do 150 st. C.

Orzechy rozsyp na blaszce do pieczenia i wstaw do piekarnika na 10 minut. Powinny się zrumienić. Posiekaj je na dość grube kawałki.

Rozgnieć tofu widelcem. Z cytryny wyciśnij sok, dodaj do sera z pieprzem i połową łyżeczki soli.

Paprykę posiekaj w drobną kosteczkę. Cukinię pokrój wzdłuż na cztery części, następnie na cieniuteńkie plasterki. Wszystkie składniki wymieszaj dokładnie w misce. Podawaj z kromkami razowego pieczywa.

PIECZARKOWE FRYTKI

1/2 kg małych, równej wielkości pieczarek

2 łyżeczki świeżo zmielonego pieprzu

3 szklanki oleju

Umyj pieczarki i pokrój w cienkie plasterki. W rondlu rozgrzej bardzo mocno olej, tak aby wrzucony do niego plasterek pieczarki natychmiast zaczynał skwierczeć. Smaż pieczarki w głębokim oleju, jak frytki, do złotobrązowego koloru. Podawaj natychmiast, posypane pieprzem i solą.

Pieczarkowe frytki są wspaniałą przekąską na jesienne przyjęcia. Dobrze smakują też wymieszane pół na pół z frytkami ziemniaczanymi.

SZPINAK Z KUKURYDZĄ I PIECZARKAMI

1 kg szpinaku

1/2 puszki kukurydzy

150 g pieczarek

3 łyżki masła

1 łyżeczka mąki

1 łyżeczka kolendry mielonej

1 łyżeczka papryki mielonej

1 łyżeczka pieprzu

1 opak. serka wiejskiego

4 łyżki słodkiej śmietany

Szpinak i pieczarki dokładnie umyj. Ze szpinaku wybierz tylko liście (odrzucając łodygi), posiekaj. Pieczarki pokrój w plasterki. Kukurydzę odcedź z zalewy.

W dużym garnku o grubym dnie rozpuść masło, dodaj przyprawy i smaż przez kilka sekund. Wsyp pieczarki, zamieszaj, przykryj garnek i duś pieczarki przez 5 minut. Po tym czasie wsyp do garnka posiekany szpinak. Duś znowu pod przykryciem przez 10 minut. Jeżeli szpinak będzie przywierał do dna, dolej odrobinę wody. Z reguły nie jest to jednak konieczne, ponieważ szpinak bardzo szybko puszcza sok i gotuje się we własnym sosie.

Po 10 minutach dodaj mąkę wymieszaną ze śmietaną. Dokładnie zamieszaj. Na koniec dodaj jeszcze wiejski serek i kukurydzę. Pogotuj szpinak jeszcze 10 minut, posól do smaku i podawaj gorące z ryżem kaszą lub kromkami świeżego chleba z masłem.

PATISONY NADZIEWANE PIECZARKAMI

8 malutkich patisonów

250 g pieczarek

2 pomidory

2 łyżki masła

1 łyżeczka ziołowego pieprzu

1 łyżeczka słodkiej papryki

100 g sera edamskiego

Patisony dokładnie umyj. Przekrój na połówki (dolną i górną) w najszerszym miejscu warzywa. Metalową łyżką wybierz ze środka miąższ, zostawiając jednocentymetrową warstwę.

Ugotuj patisony na parze lub w małej ilości wody przez 15 minut. Wyjmuj ostrożnie, aby nie uszkodzić połówek. Najlepiej do gotowania połówki wkładać parami, aby potem łatwo odnaleźć pasujące do siebie części.

Połowę wybranego z patisonów miąższu posiekaj w drobną kostkę. Tak samo oczyszczone pieczarki. Pomidory sparz, obierz ze skórki i posiekaj drobno. Żółty ser zetrzyj na tarce o drobnych oczkach.

Na patelni rozgrzej masło, wsyp do niego przyprawy, smaż przez kilka sekund i natychmiast dodaj grzyby. Zamieszaj, przykryj i duś przez 5 minut na średnim ogniu. Dodaj posiekany miąższ patisonów, zamieszaj i duś 3 minuty. Na końcu wrzuć na patelnię pomidory i smaż wszystko jeszcze przez 5 minut bez przykrywki. Dodaj połowę utartego sera, pół łyżeczki soli, zamieszaj, a kiedy ser się rozpuści, zdejmij patelnię z ognia. Tak przyrządzony farsz odstaw do ostygnięcia.

Piekarnik rozgrzej do 180 st. C.

Na blaszce do pieczenia ułóż dolne połówki patisonów - najlepiej obciąć im lekko spody, aby stały stabilnie. Do każdego nałóż kopiasto farszu pieczarkowego. Przykryj górnymi połówkami i posyp resztą sera.

Piecz patisony w piekarniku, na środkowym poziomie przez 40 minut.

Podawaj na gorąco na obiad lub na kolację.

Patisony z farszem pieczarkowym to pomysł, na który wpadłam całkiem niedawno. Nie zdążyłam jeszcze wypróbować, ale myślę, że tak samo dobrze będą smakować nadziewane cukinie czy bakłażany.

Niezastąpiony ryż

Od tysiącleci ryż stanowi podstawę jadłospisu ponad połowy mieszkańców ziemi. Jest źródłem łatwo przyswajalnego białka i witamin z grupy B. Ma jeszcze jedną zaletę - nie zawiera glutenu, jest więc idealnym pokarmem dla niemowląt, ludzi starszych i ciężko chorych

SMAŻONE KULKI

1 szkl. ryżu, najlepiej jaśminowego

garść liści świeżej bazylii

2 łyżki masła

1/2 szkl. mąki

1/2 szkl. mąki sojowej

1/2 łyżeczki proszku do pieczenia

po 1 łyżeczce pieprzu ziołowego, curry, mielonej kolendry i słodkiej papryki

3 szklanki oleju do smażenia

W garnku zagotuj 2,5 szklanki wody z 1 łyżeczką soli i połową przypraw.

W dużym rondlu rozgrzej masło i wsyp ryż. Smaż go przez 2 minuty na średnim ogniu - powinien stać się szklisty. Zalej ryż wodą z przyprawami, doprowadź wszystko do wrzenia, zmniejsz ogień do minimum i przykryj garnek szczelną przykrywką. Gotuj około 15 minut lub do czasu, aż ryż wchłonie całą wodę. Nie mieszaj!

W tym czasie połącz w garnku resztę przypraw z obiema mąkami, proszkiem do pieczenia i połową łyżeczki soli. Stopniowo dolewając zimną, przegotowaną wodę miksuj ciasto, aż będzie miało konstystencję ciasta naleśnikowego.

Bazylię umyj, drobno posiekaj i dodaj do ugotowanego ryżu. Wymieszaj, pozostaw do ostygnięcia.

Kiedy ryż jest na tyle chłodny, że nie parzy w dłonie, ulep z niego kulki o średnicy 2-3 cm.

W garnku rozgrzej olej.

Kulki ryżowe maczaj w cieście z mąki sojowej i partiami smaż w oleju, aż całe staną się złotobrązowe.

Podawaj na zimno lub na ciepło jako przystawkę.

Kulki można też robić z resztek różnych potraw ryżowych, nawet jeżeli są z dodatkami warzyw czy orzechów.

ZE SZPINAKIEM

3/4 szkl. ryżu

1 kg mrożonego szpinaku

1 szkl. mleka

3 łyżki masła

po 1 łyżeczce słodkiej papryki, mielonej kolendry i pieprzu ziołowego

2 liście laurowe

Masło rozpuść w garnku o grubym dnie. Kiedy się zrumieni, wsyp przyprawy i liście laurowe. Smaż je przez parę sekund. Wsyp ryż i smaż wszystko razem 3-5 minut, aż ryż stanie się szklisty.

Dodaj nie rozmrożony, ale potłuczony na małe kawałki szpinak, wymieszaj, zalej odrobiną wody i przykryj. Pogotuj do czasu, aż szpinak chociaż w części się rozgotuje, wtedy dolej mleko. Zmniejsz ogień i gotuj ryż pod przykryciem 20 minut, od czasu do czasu mieszając. Jeżeli ryż będzie przywierał do dna, wlej do garnka trochę wody. Na koniec dodaj 2 płaskie łyżeczki soli.

Danie jest gotowe, kiedy ryż jest lekko rozgotowany. Możesz to sprawdzić, rozgniatając jedno ziarenko pomiędzy palcami. Powinno być zupełnie miękkie. Klejące i łatwo dać się rozetrzeć.

Ryż ze szpinakiem powinien mieć konsystencję bardzo gęstej zupy. Najlepiej smakuje na gorąco, podawany z kromkami świeżego chleba posmarowanego masłem.

ZAPIEKANKA BRIYANI

2 szkl. ryżu długoziarnistego

1/4 łyżeczki sproszkowanego szafranu

2 łyżki mleka

3/4 szkl. jogurtu naturalnego

4 łyżki masła

po 1 łyżeczce garam masali, kurkumy i mielonej kolendry

3 ziemniaki

200 g mrożonego groszku

4 duże, dojrzałe pomidory

3 łyżki posiekanej natki pietruszki

1/2 szklanki posiekanych orzechów włoskich

Ryż przepłucz ciepłą wodą, odsącz i osusz na sitku.

W dużym garnku o grubym dnie zagotuj 4 szklanki wody z 2 łyżeczkami soli. Kiedy woda zawrze, wrzuć do niej ryż i ponownie doprowadź do wrzenia. Zmniejsz ogień, przykryj garnek i gotuj ryż 15 minut.

W tym czasie rozpuść szafran w ciepłym mleku i odstaw. Obierz ziemniaki i pokrój w centymetrową kostkę. Pomidory sparz, obierz ze skórki i przetrzyj przez sito.

W głębokiej patelni o grubym dnie rozgrzej 3 łyżki masła, dodaj przyprawy, zamieszaj i smaż przez parę sekund. Dodaj pokrojone ziemniaki i delikatnie mieszając smaż je przez 5 minut, aż lekko się przyrumienią. Dodaj wtedy groszek i przetarte pomidory, połowę natki i łyżeczkę soli. Duś warzywa pod przykryciem, od czasu do czasu mieszając, aż będą miękkie. Jeżeli będzie potrzeba, dolej odrobinę wody, aby warzywa się nie przypaliły.

Kiedy ryż wchłonie już całą wodę i będzie miękki, zdejmij go z ognia i dodaj do niego jogurt oraz mleko z szafranem. Wymieszaj delikatnie widelcem i odstaw na 5 minut.

Nagrzej piekarnik do 160 st. C.

Duże naczynie żaroodporne wysmaruj masłem, nałóż do niego połowę ryżu, wyrównaj i lekko ubij. Teraz rozłóż ugotowane warzywa, a na nich resztę ryżu. Przykryj naczynie pokrywką i wstaw do piekarnika na 20 minut.

Briyani podawaj pokrojone na porcje, przyozdobione siekanymi orzechami i natką pietruszki.

KHIR - SŁODKI RYŻ

Ugotowanie khiru wymaga wiele cierpliwości i uwagi, jednak rezultat jest tego wart. W moim domu khir należy do ulubionych przysmaków i zdobył przydomek "słodyczy królewskiej". Podaję go na najważniejszych domowych przyjęciach i zawsze wzbudza zachwyt gości.

3 l tłustego mleka

50 g ryżu, najlepiej basmati

100 g cukru

1 opak. cukru waniliowego

szczypta szafranu

Ryż umyj i odsącz na sitku.

W dużym garnku , co najmniej 5-litrowym, o grubym dnie zagotuj pół szklanki wody, dolej mleko i zagotuj je. Jest to dobry sposób na to, aby mleko się nie przypaliło, gdy będzie gotowało się przez długi czas. Kiedy mleko zagotuje się, zmniejsz ogień tak, aby bezustannie wrzało, ale żeby nie kipiało. Od czasu do czasu mieszaj.

Bardzo uważaj, aby nie przypalić mleka! Jeżeli Ci się to jednak przytrafi, natychmiast przelej je do czystego garnka i gotuj dalej, jeżeli nie przesiąkło zapachem spalenizny.

Po 20 minutach do gotującego mleka wrzuć ryż i szafran. Nie przestając mieszać, gotuj ryż 20 minut. W tym czasie objętość mleka powinna zmniejszyć się o 1/3, a ziarenka ryżu powinny podnieść się i przy mieszaniu wirować razem z mlekiem.

Teraz dodaj cukier, cukier waniliowy i gotuj ryż jeszcze 7 minut.

Zdejmij garnek z ognia i pozwól khirowi wystygnąć. Kiedy będzie już chłodny, wlej go do pucharków deserowych i wstaw na co najmniej 3 godziny do lodówki.

JAKI RYŻ DO JAKIEJ POTRAWY

Basmati - niekwestionowany książę ryżu, o najdłuższych ziarnach, wspaniały do potraw indyjskich, szczególnie tych z ryżem na sypko.

Jaśminowy - krótszy, ale o równie niezwykłym aromacie i smaku, dobry do zup i dań gdzie ryż powinien być lekko rozgotowany, popularny w kuchni chińskiej.

Arborio - popularny we Włoszech i tam też uprawiany, doskonały do risotto i innych włoskich potraw.

Mleczny - gatunek o krótkich i często połamanych ziarnach, które szybko i łatwo się rozgotowują. Idealny do zup mlecznych i puddingów.

Brunatny - zwany również ciemnym. Zawiera o wiele więcej witamin i mikroelementów, ponieważ nie został oczyszczony z wszystkich wierzchnich łusek. Dzięki nim ma dużo ostrzejszy smak. Gotuje się go dłużej i w większej ilości wody.

Dziki ryż - tak nazywane są nasiona wodnej trawy rosnącej w Ameryce Północnej, jednak nie jest to odmiana ryżu. Ziarna po ugotowaniu mają wspaniały orzechowy smak. Jest bardzo drogi i można go kupić jedynie w niektórych sklepach ze zdrową żywnością.

Brukselka

Wraz z jarmużem stanowi parę jedynych gruntowych warzyw, które są zielone późną jesienią i zimą. Właśnie w listopadzie, po pierwszych przymrozkach, wzrastają jej walory smakowe i odżywcze

Z ZIEMNIAKAMI I GROSZKIEM

3/4 kg malutkiej brukselki

3-4 ziemniaki

1 szkl. mrożonego zielonego groszku

1 szkl. gęstej kwaśnej śmietany

2 szkl. oleju słonecznikowego

po 1/2 łyżeczki kurkumy, pieprzu cayenne, imbiru w proszku

2 łyżki masła

1 łyżka posiekanej natki

Ziemniaki obierz i pokrój w jednocentymetrową kostkę.

W małym rondelku rozgrzej olej i usmaż ziemniaki jak frytki do złotego koloru. Odsącz na papierowym ręczniku.

Do innego garnuszka wrzuć groszek, dolej 1,5 szklanki wody, postaw na ogniu i gotuj 8 minut od chwili, gdy zawrze. Odcedź groszek, wywar pozostaw.

Brukselkę dokładnie umyj, jeżeli jest taka potrzeba, obierz z żółtych, zwiędniętych, wierzchnich liści. Każdą przekrój wzdłuż na pół.

W dużym garnku o podwójnym dnie rozgrzej masło, kiedy się zrumieni, wsyp przyprawy i smaż je przez parę sekund, cały czas mieszając. Dorzuć brukselkę i smaż na maśle 3 - 4 minuty, nie przestając mieszać.

Kiedy brukselka leciutko się zrumieni, zalej ją pół szklanką wywaru z groszku, dosyp 1,5 łyżeczki soli, przykryj i gotuj na średnim ogniu następne 10 minut lub do czasu, kiedy będzie jędrna.

Dodaj usmażone ziemniaki, groszek, natkę i śmietanę (powinna mieć pokojową temperaturę), dokładnie wymieszaj i zdejmij z ognia. Podawaj natychmiast z ryżem lub pieczywem.

Z PATELNI

3/4 kg brukselki

3 łyżki masła

1 szkl. jogurtu naturalnego

Brukselkę dokładnie umyj, osusz i obierz z wierzchnich liści, jeżeli są zwiędnięte. Każdą przekrój wzdłuż na pół, większe sztuki na ćwiartki.

Na dużej teflonowej patelni rozgrzej masło. Kiedy się zrumieni, wrzuć brukselkę i smaż ją 5-7 minut. Brukselka powinna się zrumienić, a nawet w niektórych miejscach przypalić. Wtedy wlej do niej 1/4 szklanki wody i natychmiast przykryj. Zmniejsz ogień i duś brukselkę 10 minut lub do czasu, kiedy będzie miękka, ale nie rozgotowana. W razie potrzeby, uzupełniaj wodę, żeby brukselka się nie przypaliła. Gdyby brukselka była już gotowa, a na patelni została jeszcze woda, odparuj ją.

Posól brukselkę do smaku i podawaj natychmiast z małą miseczką jogurtu. Jogurt złagodzi jej smak. Można go z brukselką wymieszać lub maczać w nim pojedyncze kapustki.

Zamiast jogurtu można podać kromki świeżego białego pieczywa posmarowane masłem.

ZAPIEKANKA

1/2 kg malutkiej brukselki

1/2 mrożonej zielonej fasolki

1/2 szkl. ziaren słonecznika

1 szkl. makaronu (świderki)

1 szkl. gęstej śmietany kremowej

1szkl. utartego ementalera

2 łyżeczki oregano

1 łyżeczka białego pieprzu

1 łyżeczka mąki

1 łyżeczka masła

Makaron ugotuj według instrukcji na opakowaniu, uważaj, aby go nie rozgotować.

Brukselkę umyj, osusz, oczyść ze zwiędłych, żółtych liści, obetnij końcówki, a główki ponacinaj na krzyż, do połowy wysokości, dzięki czemu goryczka wypłynie podczas gotowania. Wrzuć brukselkę do lekko osolonej wody i gotuj pod przykryciem 4 minuty od chwili, gdy zawrze.

Dorzuć mrożoną fasolkę gotuj około 10 minut i od ponownego zawrzenia. Warzywa powinny być jędrne, w żadnym wypadku rozgotowane. Odcedź je na sitku.

Na suchej patelni upraż na złoto ziarna słonecznika. Gdy przestygną, połowę zmiel w młynku elektrycznym lub ubij w moździerzu na proszek.

Śmietanę wymieszaj dokładnie z mąką, białym pieprzem, połową utartego sera, 1 łyżeczką oregano, proszkiem z ziaren słonecznika i 1płaską łyżeczką soli.

Piekarnik nagrzej do 175 st. C.

Żaroodporne naczynie wysmaruj obficie masłem.

Wymieszaj warzywa z makaronem i pozostałymi ziarnami słonecznika. Przełóż do żaroodpornego naczynia, polej sosem śmietanowym, jeszcze raz dokładnie wymieszaj. Na wierzchu rozsyp resztę sera wymieszanego z oregano. Zapiekaj 20 minut.

Podawaj jako danie główne na obiad lub kolacje z sałatką ze świeżych warzyw.

SMAŻONA W SOSIE POMIDOROWYM

1/2 kg brukselki

2 słoiczki przecieru pomidorowego

2 plasterki ananasa z puszki

1/2 szkl. cieciorki (groszku włoskiego)

3 łyżki śmietany

1 łyżeczka oregano

1 łyżeczka bazylii

1 łyżeczka pieprzu

1 łyżeczka słodkiej papryki

szczypta cynamonu

2 łyżki oliwy z oliwek

2 szkl. oleju do smażenia

Cieciorkę namocz na noc w wodzie. Następnego dnia odsącz, wypłucz, zalej ponownie wodą i ugotuj do miękkości. Trwa to 40-50 minut.

W tym czasie umyj i osusz brukselkę, oczyść ją z wierzchnich listków, jeśli są zwiędnięte. Pokrój wzdłuż na połówki. Gotuj na parze przez 5-7 minut. Mogą być niedogotowane.

W rondlu rozgrzej olej i kiedy będzie już bardzo gorący, wrzucaj do niego brukselki. Smaż partiami na złotobrązowo i odsączaj dokładnie na papierowym ręczniku.

Wyjmij ananasa z puszki, pokrój w średniej wielkości kostkę. 1/2 szklanki syropu zachowaj.

W dużym garnku rozgrzej oliwę z oliwek, kiedy zacznie skwierczeć, wsyp pieprz, paprykę i cynamon, zamieszaj i natychmiast dodaj przecier pomidorowy. Smaż wszystko następne 3 minuty, a potem dodaj syrop z ananasa, 1/2 szklanki wody, śmietanę, oregano i 1 łyżeczkę soli. Doprowadź sos do wrzenia, wrzuć do niego brukselkę, cieciorkę i ananasa. Wymieszaj dokładnie.

Smażona brukselka w sosie pomidorowym jest tak atrakcyjnym daniem, że można ją podawać na przyjęciach albo wystawnych rodzinnych obiadach z ryżem lub ziemniakami i surówką.

Ziemniaczane fantazje

ZIOŁOWE PLACKI ZIEMNIACZANE

1 mała zielona cukinia

6 dużych ziemniaków

1/3 szkl. płatków owsianych

2 łyżki mąki

po 10 listków świeżej bazylii, rozmarynu, pietruszki i tymianku

1 łyżeczka proszku do pieczenia

olej do smażenia

Ziemniaki umyj i obierz. Wraz z cukinią zetrzyj na tarce o malutkich oczkach, jednak nie takiej, która rozetrze ziemniaki na miazgę. Powinieneś otrzymać drobne nitki ziemniaczane i cukiniowe. Na ile się da, odlej nadmiar soku.

Listki ziół umyj, osusz na ściereczce i drobno posiekaj. Dodaj do ziemniaków wraz z pozostałymi składnikami i 1,5 łyżeczki soli. Dokładnie wymieszaj.

Jeżeli ciasto nadal będzie bardzo rzadkie (niektóre ziemniaki są szczególnie wodniste), dodaj jeszcze parę łyżeczek mąki, żeby uzyskać konsystencję bardzo gęstej śmietany.

Na patelnię, najlepiej teflonową lub inną nieprzypalającą, wlej tyle oleju, aby pokrywał dno centymetrową warstwą. Kiedy będzie już bardzo gorący, nakładaj po łyżce masę ziemniaczaną i formuj z niej placki. Smaż po parę minut z każdej strony do czasu, aż będą złotobrązowe. Gotowe odsącz na papierowym ręczniku.

Uzupełnij olej, rozgrzej ponownie i smaż kolejne partie placków.

Takie placki są pyszne, chrupiące i dużo delikatniejsze od standardowych, z powodu dodatku cukini. Świeże zioła nadają im niepowtarzalny aromat.

Można je podawać z sosem pomidorowym (koniecznie z bazylią), chrzanem ze śmietaną lub śmietankowym serkiem do smarowania pieczywa wymieszanym z jogurtem, pieprzem i drobno pokrojonymi ogórkami kiszonymi.

ZIEMNIACZANE KULECZKI W POMIDOROWYM SOSIE

5 dużych ziemniaków

2 łyżki mąki

szczypta proszku do pieczenia

1/3 kalafiora

po 1/4 łyżeczki: curry, pieprzu ziołowego i słodkiej papryki

2 szkl. oleju do smażenia

SOS:

2 puszki krojonych pomidorów lub 1 kg świeżych

2 łyżki śmietany

1 łyżeczka papryki słodkiej

1/2 łyżeczki papryki ostrej

1 łyżka oregano

szczypta cukru i cynamonu

1 łyżka oliwy z oliwek

Ziemniaki obierz i ugotuj do miękkoś-ci w lekko osolonej wodzie, odcedź. Tak samo zrób z kalafiorem. Ostudź warzywa. Powinny być zupełnie zimne! Kalafior wyłóż na czystą bawełnianą ściereczkę i odciśnij z niego tyle wody, ile tylko się da.

Ziemniaki przepuść przez praskę lub utłucz. Połącz je z kalafiorem, łyżeczką soli i resztą składników. Dokładnie wymieszaj. Powinieneś otrzymać ciasto, z którego swobodnie można ulepić spójne kulki. Jeżeli będzie się lepić do rąk, dodaj jeszcze odrobinę mąki.

Nasmaruj dłonie leciutko olejem i lep z ciasta ziemniaczanego kulki o średnicy 2-3 cm. Smaż je w głębokim, rozgrzanym oleju. Na początku w nie za wysokiej temperaturze, aby mogły urosnąć. Kiedy powiększą swoją objętość, możesz zwiększyć ogień i dosmażyć je do koloru brązowego. Jedna partia kulek smaży się około 12 minut.

Jeśli używasz świeżych pomidorów - sparz je, obierz i drobno pokrój.

W garnku o grubym dnie rozgrzej oliwę z oliwek, wsyp do niej przyprawy, zamieszaj i wrzuć do garnka pomidory, dodaj cukier i oregano. Przykryj i gotuj 15-20 minut, co jakiś czas mieszając, aż pomidory utworzą gęsty sos.

Na koniec gotowania dodaj śmietanę i łyżeczkę soli.

Ziemniaczane kulki ułóż na półmisku i polej gorącym sosem pomidorowym.

Podawaj natychmiast, inaczej kulki za bardzo nasiąkną sosem i będą się rozpadać.

ZIEMNIAKI ZAPIEKANE W MLEKU

5-6 dużych ziemniaków

1 szkl. mleka

2 łyżki masła

4 listki laurowe

1,5 łyżeczki pieprzu ziołowego

1 łyżeczka kurkumy (niekoniecznie)

Ziemniaki dokładnie umyj i obierz. Pokrój w cienkie plastry.

Piekarnik nagrzej do 220 st. C.

Dużą blachę do pieczenia wysmaruj obficie masłem i poukładaj na niej ziemniaki tak, aby jak największą powierzchnią przylegały do blachy.

Posyp wszystko przyprawami, a listki laurowe wciśnij pomiędzy plasterki ziemniaków.

Wstaw blachę do piekarnika.

Po 5-7 minutach, kiedy ziemniaki od spodu lekko się przyrumienią, zalej je połową mleka i duś przez 20 minut. Po tym czasie mleko wyparuje, a ziemniaki znowu się zarumienią. Wtedy wlej resztę mleka, posyp ziemniaki łyżeczką soli i duś jeszcze przez 20 minut - do czasu, aż mle- ko wyparuje, a ziemniaki będą miękkie.

Podawaj na kolację z mizerią lub inną sałatką ze śmietaną.

SEZAMOWE CURRY ZIEMNIACZANE

5 dużych ziemniaków

3 łyżki ziarenek sezamu

1/2 cytryny

2 łyżki oleju lub masła

2 łyżki śmietany po 1 płaskiej łyżeczce: pieprzu, garam masali, kurkumy, słodkiej papryki, nasion czarnej gorczycy

1 łyżka posiekanej natki pietruszki

Ziemniaki umyj, obierz i ugotuj do miękkości w osolonej wodzie. Powinny być miękkie, ale w żadnym wypadku rozgotowane! Ostudź je i pokrój w duże sześciany o boku około 2 cm.

Z cytryny wyciśnij sok.

Natkę pietruszki zmieszaj z połową pieprzu i śmietaną.

Na dużej patelni o grubym, nieprzypalającym dnie rozgrzej tłuszcz. Kiedy zacznie skwierczeć, wsyp nasio- na gorczycy i poczekaj, aż zaczną "strzelać". Wtedy wsyp ziarenka sezamu i smaż wszystko, mieszając przez 3 minuty na średnim ogniu. Dodaj resztę przypraw, zamieszaj i wsyp ziemniaki.

Przez co najmniej 5 minut smaż ziemniaki, aż przyprawy i sezam je oblepią. Mieszaj często, ale bardzo delikatnie, aby nie uszkodzić ziemniaków.

Na koniec dopraw sokiem z cytryny i solą do smaku.

Podawaj udekorowane kleksem śmietany z pieprzem i natką.

Jeżeli nie uda Ci się kupić którejś z przypraw, po prostu ją pomiń, ziemniaki będą pyszne i bez niej.

Podpatrzone u przyjaciół

JARMUŻ Z ZIEMNIAKAMI ISZVARY

Iszvara wraz żoną mieszkają pod Budapesztem na ekologicznej farmie. Jedzą jedynie żywność, którą sami wyprodukowali. W zimie goście, którym uda się przedrzeć przez zaspy śniegu, podejmowani są wielką michą gorącego jarmużu z ziemniakami i bochenkiem chleba, świeżo upieczonego przez żonę Iszvary.

1/2 kg jarmużu

1 kg ziemniaków

1/3 kostki masła

1 łyżeczka zmielonych nasion kolendry

1 łyżeczka świeżo zmielonego pieprzu

1/2 szkl. śmietany

Ziemniaki obierz i pokrój w duże kawałki. Ułóż na blasze do pieczenia obficie wysmarowanej masłem. Posyp połową kolendry i pieprzu oraz 1 łyżeczką soli. Piecz w piekarniku nagrzanym do 200 st. C około godziny, aż zmiękną. Od czasu do czasu przewracaj je i mieszaj, żeby zrumieniły się ze wszystkich stron.

Z liści jarmużu usuń łodygi, a resztę porwij na kawałki. Porwane liście dokładnie umyj, umieść w misce i zalej wrzątkiem (dzięki temu będą później znacznie szybciej się dusić). Wyjmij je po paru minutach i dokładnie odsącz z wody.

W dużym garnku o grubym dnie rozgrzej pozostałe masło, wsyp resztę przypraw, zamieszaj i natychmiast wrzuć jarmuż. Duś go pod przykryciem co najmniej 20 minut, aż będzie zupełnie miękki, mieszając od czasu do czasu. Gdyby się przypalał, dolej odrobinę wody. Dodaj do jarmużu upieczone ziemniaki, śmietanę i odrobinę soli do smaku. Dokładnie wymieszaj i podawaj natychmiast z kromkami świeżego pieczywa posmarowanego masłem.

SEZAMOWE KOSTKI TOFU TABASU

Tabasu jest kucharką w domu arystokratycznej rodziny indyjskiej mieszkającej w Londynie. W kunszcie kulinarnym ma niewiele równych sobie osób.

400 g ścisłego sera tofu

1/3 szkl. sosu sojowego

2 łyżki utartego korzenia imbiru

1 łyżeczka brązowego cukru

1 pęczek świeżej kolendry

1 szkl. sezamu

2 łyżki łagodnego sosu chili

1 szkl. jogurtu naturalnego

1 łyżka soku z cytryny

1 łyżka mąki kukurydzianej

1 łyżka mąki razowej

1/2 szkl. oleju

Tofu opłucz i pokrój w kostki 2 cm. W miseczce wymieszaj sos sojowy z cukrem, imbirem i 1/4 szklanki przegotowanej wody. Zalej mieszaniną kostki tofu i wstaw do lodówki na 2 godziny, po czym odcedź.

Wymieszaj sezam z mąkami. Obtocz dokładnie w tej panierce kostki tofu.

Smaż je na patelni na rozgrzanym oleju, partiami. Gotowe kostki są złotego koloru, zarumienione z każdego boku.

Umyj i posiekaj natkę kolendry. Wymieszaj ją z sosem chili, sokiem z cytryny i jogurtem na gładki sos, w którym macza się kostki tofu przed zjedzeniem.

BURACZANA SURÓWKA PANI TERESY

Kiedy jako nastolatka zostałam wegetarianką, dostałam od mamy książkę kucharska i cotygodniowe kieszonkowe na zakupy. Mama zajęta była pracą i na gotowanie specjalnie dla mnie wegetariańskich obiadów nie miała czasu. Wtedy w moim życiu pojawiła się Pani Teresa, która mnie karmiła, uczyła gotowania i traktowała jak własną wnuczkę.

3 średniej wielkości buraki

2 jabłka

2 marchewki

1/2 szkl. jogurtu naturalnego

2 łyżeczki cukru

1/2 cytryny

Buraki, marchew i jabłka dokładnie umyj lub wyszoruj szczotką. Obierz, zetrzyj na tarce o drobnych oczkach. Wymieszaj z jogurtem, cukrem i sokiem wyciśniętym z cytryny.

Surówkę Pani Teresy polecam na zimę, kiedy brakuje innych warzyw. Jest prawdziwą bombą witaminową dla naszych wyziębionych organizmów.

CIASTECZKA CARLENE

Carlene jest Kanadyjką. Poznałyśmy się w Polsce, kiedy pracowała w jednej ze szkół językowych. Zaraziła mnie swoją pasją kolekcjonowania przepisów na ciasteczka.

1 kostka masła

1/2 szkl. cukru

1/2 szkl. brązowego cukru

2 łyżki jogurtu naturalnego

zapach waniliowy

1 szkl. płatków owsianych

1,5-2 szkl. mąki

1/2 łyżeczki sody

1/2 łyżeczki proszku do pieczenia

1/2 szkl. rodzynek w czekoladzie

Miękkie masło utrzyj mikserem z cukrem, cukrem brązowym, paroma kropelkami zapachu, sodą i proszkiem na pulchną masę. Dodaj jogurt i jeszcze raz dokładnie wymieszaj. Dosyp płatki owsiane i ręką już połącz je z masą. Stopniowo dosypuj mąkę, cały czas zagniatając, aż otrzymasz miękkie, ale nie klejące się do rąk ciasto. Na koniec dodaj do ciasta rodzynki i delikatnie zagnieć je jeszcze raz.

Odrywaj z ciasta małe kawałki i lep kuleczki o średnicy 3 cm. Każdą spłaszczaj między dłońmi. Ciasteczka układaj na blasze do pieczenia w parocentymetrowych odstępach (rosną!) i piecz partiami na złoty kolor w piekarniku nagrzanym do 180 st. C przez 12-15 minut.

Odczekaj parę minut, zanim zdejmiesz je z blachy. Po wyjęciu z piekarnika są miękkie i możesz je uszkodzić. Ciasteczka przechowuj w metalowych puszkach. Będą smaczne nawet przez 2 tygodnie.

Uniwersalny makaron

Świderki doskonale nadają się do zup, sałatek i na zapiekanki. Do każdego dzisiejszego przepisu można użyć również innego makaronu, jednak najlepsze są one właśnie ze świderkami

ZUPA POMIDOROWA ZE ŚWIDRKAMI

1/4 kg świderków

pęczek włoszczyzny

1 mała cukinia

2 ziemniaki

1 l soku pomidorowego

1 łyżka oregano

3 łyżki śmietany

1 łyżeczka masła

Makaron ugotuj zgodnie z przepisem na opakowaniu. Odcedź i przelej zimną wodą.

Włoszczyznę obierz i pokrój w drobną kostkę. To samo zrób z ziemniakami. Cukinię przekrój wzdłuż na pół, a potem na cienkie plasterki.

Wrzuć wszystkie warzywa do garnka, zalej 1 litrem wody, dodaj masło i połowę oregano. Gotuj 20 minut na dużym ogniu. Potem dodaj sok pomidorowy i resztę oregano. Gotuj jeszcze 10 minut, następnie dolej śmietanę i posól do smaku.

Na każdy talerz nakładaj dużą porcję makaronu i zalewaj wrzącą zupą.

\

FRYTKI MAKARONOWE

1/4 kg świderków

1/2 l oleju do smażenia

1/2 szkl. jogurtu naturalnego

1 mały słoiczek zielonych oliwek

1 opakowanie śmietankowego serka do smarowania pieczywa

pieprz

słodka papryka

Makaron ugotuj zgodnie z przepisem na opakowaniu. Odcedź, przelej zimną wodą i odstaw do ostygnięcia.

W głębokim rondlu rozgrzej olej. Wrzuć makaron i smaż na złoty kolor, jak frytki. Mieszaj, żeby makaron się nie sklejał.

Gotowe frytki makaronowe wykładaj na papierowy ręcznik, aby odsączyć nadmiar tłuszczu. Posyp obficie mieszanką pieprzu, papryki i soli.

Oliwki posiekaj i wymieszaj dokładnie z jogurtem, serkiem i odrobiną pieprzu i soli do smaku. Makaronowe frytki podawaj z dipem oliwkowym - na zimno lub na ciepło.

ŚWIDERKI Z OLIWKAMI I MOZZARELLĄ

1/2 kg świderków

2 półitrowe kartoniki przetartych pomidorów

30 dag mozzarelli

1 mały słoiczek oliwek zielonych

1 mała papryka

1/2 szkl. śmietany

3 łyżki oliwy z oliwek

2 łyżki masła

1 łyżka oregano

garść świeżych liści bazylii

Makaron ugotuj zgodnie z przepisem na opakowaniu.

Paprykę umyj, przekrój na pół, usuń nasiona i posiekaj w drobną kostkę. Oliwki pokrój na plasterki.

W rondlu o grubym dnie rozgrzej masło, wrzuć oliwki i paprykę. Smaż na wolnym ogniu 7 - 8 minut. Zalej sosem pomidorowym i doprowadź do wrzenia.

Dodaj oliwę, śmietanę, oregano, szczyptę cukru i sól do smaku.

Bazylię umyj i drobno posiekaj.

Mozzarellę pokrój w kostkę. Wymieszaj makaron z serem i bazylią, zalej sosem pomidorowym i podawaj na ciepło.

SAŁATKA Z BROKUŁAMI I KUKURYDZĄ

1/4 kg świderków

1 łyżeczka oliwy z oliwek

1 mały brokuł

1 puszka kukurydzy

5 łyżek ziaren słonecznika

1/3 kg ogórków kwaszonych

SOS:

1 szkl. niesłodzonego mleka skondensowanego

1/2 szkl. oliwy z oliwek

1 cytryna

1 łyżka musztardy

1 łyżeczka sosu sojowego

Makaron ugotuj zgodnie z przepisem na opakowaniu, dodając do wody łyżeczkę oliwy z oliwek.

Brokuł pokrój na małe różyczki i ugotuj na parze tak, aby pozostały jędrne (ok. 8 min).

Odcedź kukurydzę z zalewy.

Ogórki pokrój w grubą kostkę.

Ziarna słonecznika upraż na suchej patelni na złoty kolor.

Wymieszaj wszystko z makaronem w dużej misce.

Z cytryny wyciśnij sok.

W osobnym naczyniu ubij mikserem skondensowane mleko z oliwą, musztardą, sosem sojowym i 1 płaską łyżeczką soli. Kiedy wszystkie składniki się połączą, jednym ruchem ręki wlej sok z cytryny. Sos powinien się ściąć i uzyskać konsystencję majonezu. Wyłącz mikser i teraz już łyżką dokładnie wymieszaj sos z warzywami i makaronem. Pozostaw na godzinę, aby sałatka się przegryzła.

Zimowe zupy

IMBIROWA ZUPA Z DYNI

1/2 kg dyni

1/2 kg ziemniaków

1/2 selera

3 łyżki suszonej włoszczyzny

1 łyżka utartego korzenia imbiru

2 łyżki masła

gałka muszkatołowa

1/2 szkl. śmietany

5 łyżek łuskanych pestek dyni

Ziemniaki, dynię i seler obierz i pokrój w małą kostkę.

W garnku o grubym dnie rozgrzej masło, wrzuć imbir i smaż przez minutę, cały czas mieszając. Dorzuć pokrojone warzywa, zamieszaj parę razy i zalej 1 litrem przegotowanej wody. Dodaj suszoną włoszczyznę, przypraw gałką muszkatołową, solą i pieprzem. Przykryj i gotuj 40 minut. Uzupełniaj wygotowującą się wodę.

Na koniec zmiksuj zupę do konsystencji kremu, dodaj śmietanę i jeszcze raz zagotuj.

Na suchej patelni upraż pestki dyni (uważaj, aby ich nie przypalić!) i posyp nimi zupę na talerzach.

ZIMOWA ZUPA Z SOCZEWICY

1 szklanka brązowej soczewicy

2 pietruszki

2 marchewki

1/2 selera

3 ziemniaki

1 łyżka masła

1/2 szkl. gęstej śmietany kremowej

pieprz

majeranek

2 liście laurowe

3 ziarnka ziela angielskiego

Soczewicę dokładnie umyj, zalej 1 litrem wody, dodaj masło, liście laurowe, ziele angielskie i gotuj przez 15 minut na dużym ogniu.

W tym czasie umyj i obierz warzywa. Pietruszki, marchewki i seler pokrój w drobną kostkę, ziemniaki zetrzyj na tarce o grubych oczkach.

Wrzuć do garnka pokrojone w kostkę warzywa i gotuj znowu 15 minut, już na trochę mniejszym ogniu. Cały czas uzupełniaj wodę w garnku. Teraz włóż do garnka utarte ziemniaki i gotuj jeszcze 10 minut. Kiedy ziemniaki będą miękkie, wyjmij z garnka połowę warzyw i soczewicy (jeżeli chcesz, aby zupa była bardzo gęsta, to więcej), dodaj do nich odrobinę wywaru z garnka i zmiksuj dokładnie. Wymieszaj z resztą zupy, dodaj śmietanę. Dopraw do smaku solą, pieprzem i majerankiem.

ZUPA Z AWOKADO I SZAFRANEM

3/4 kg ziemniaków

2 duże awokado

3/4 l wywaru warzywnego (może być z kostki)

1 szkl. mleka

200 g ementalera

3 łyżki oliwy z oliwek

1 łyżeczka sosu sojowego

pieprz

sok z cytryny

szafran

Awokado powinno być miękkie i dojrzałe.

Ziemniaki obierz, pokrój w drobną kostkę. W garnku o grubym dnie rozgrzej oliwę, wrzuć ziemniaki i smaż przez chwilę. Zalej ziemniaki wywarem warzywnym, dodaj mleko i sos sojowy. Gotuj 20 minut.

Obierz jedno awokado, usuń pestkę, a miąższ dodaj do zupy. Zdejmij zupę z ognia i zmiksuj lub przetrzyj przez sito. Utrzyj ementaler na tarce o drobnych oczkach i wymieszaj z zupą. Przypraw zupę solą, pieprzem i sokiem z cytryny.

Drugie awokado po obraniu i usunięciu pestki pokrój w cieniutkie plasterki. Udekoruj nimi obficie każdy talerz zupy. Możesz udekorować też zupę nitkami szafranowymi - żadne substytuty, jak szafran w proszku, zdecydowanie do tego się nie nadają.

ZIEMNIACZANY KREM Z GRZYBAMI

garść suszonych prawdziwków

20 dag pieczarek

1 gałązka selera naciowego

3/4 kg ziemniaków

4 łyżki masła

1 szkl. śmietany

pieprz biały i czarny

pęczek natki pietruszki

Suszone grzyby umyj dokładnie i zalej 1 litrem wrzątku. Niech się moczą przez godzinę.

Seler naciowy umyj i pokrój w cienkie plasterki. W garnku rozgrzej 2 łyżki masła i zeszklij na nim seler. Obierz ziemniaki, pokrój w kostkę, dodaj do selera. Zalej wszystko grzybami wraz z wodą, w której się moczyły. Gotuj pod przykryciem 25 minut. Po tym czasie zmiksuj dokładnie zupę.

Pieczarki oczyść, posiekaj i usmaż na reszcie masła.

Natkę umyj i posiekaj.

Dodaj do zupy śmietanę, natkę, po szczypcie białego i czarnego pieprzu oraz sól do smaku. Na końcu włóż usmażone pieczarki. Podawaj natychmiast.

MLECZNA ZUPA MARCHEWKOWA

2 szkl. mleka

1 łyżeczka masła

3 duże marchewki

2 pietruszki z natką

3 duże ziemniaki

Jest to zupa, która towarzyszyła mi przez całe dzieciństwo. Przepis pochodzi z Ukrainy, gdzie wychowała się moja babcia. Ona również jako dziecko zajadała się tą zupą, którą gotowała jej babcia. Może kiedyś ja również będę babcią i... Któż to wie? Jedno jest pewne - zupa jest przepyszna, a szczególnie uwielbiają ją dzieci.

Marchewkę, pietruszkę i ziemniaki umyj, obierz i pokrój w kostkę. Natkę umyj i posiekaj.

Zalej warzywa 1 litrem wody, dodaj masło i gotuj, aż będą miękkie, tzn. około 20 minut.

Potem dodaj natkę i mleko i jeszcze raz zagotuj.

Dopraw solą i pieprzem do smaku.

Orzech kokosowy

Kokosy są bogate w wiele składników odżywczych. Ich świeży, starty miąższ jest wspaniałym dodatkiem do wielu dań, nie tylko słodkich.

RYŻ Z KOKOSEM

1/4 świeżego kokosa

1 szkl. ryżu basmati

1 łyżeczka masła

3 łyżki oleju kokosowego lub słonecznikowego

2 liście laurowe

kawałek kory cynamonowej (ok. 4 cm)

1/2 łyżeczki nasion czarnej gorczycy

1/3 miąższu kokosa zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Resztę pokrój na jak najcieńsze, prawie przezroczyste plasterki.

W rondlu o grubym dnie rozgrzej masło, wrzuć utarty kokos i smaż przez minutę, cały czas mieszając. Dosyp ryż. Mieszaj go do czasu, aż wchłonie całe masło i stanie się szklisty (ok. 3-4 minut).

Zalej ryż 2 szklankami wrzącej wody, dodaj 1 płaską łyżeczkę soli, liście laurowe i cynamon. Przykryj garnek, doprowadź ryż do wrzenia na dość dużym ogniu, a kiedy zabulgocze, zmniejsz ogień do minimum. Przez następne 15 minut ryż powinien powolutku gotować się pod przykryciem - nie mieszaj go!

Kiedy ryż wchłonie już całą wodę, a ziarenka będą na tyle miękkie, że dadzą rozetrzeć się między palcami, ryż jest gotowy.

W małym rondelku rozgrzej olej, wrzucaj partiami plasterki kokosa i smaż na złotobrązowo (uważaj, aby ich nie przypalić). Gotowe wykładaj na papierowy ręcznik, żeby odsączyć je z tłuszczu.

Po usmażeniu wszystkich plasterków wrzuć do oleju ziarenka gorczycy i smaż, aż staną się szare i zaczną strzelać.

Wymieszaj ryż z olejem z gorczycą i usmażonym kokosem. Wyjmij cynamon i liście laurowe.

Ponieważ ryż z kokosem jest dość ciężkostrawny, podawaj go z lekką zupą lub warzywami ugotowanymi na parze z odrobiną lekkiego sosu.

SAŁATKA OGÓRKOWA Z JOGURTEM I KOKOSEM

1/2 kg ogórków

1/2 orzecha kokosowego

1 czubata łyżka posiekanej natki pietruszki

1 czubata łyżka posiekanego koperku

1 szkl. jogurtu

1 szkl. kwaśnej śmietany

garść orzechów włoskich

1 małe czerwone chili (niekoniecznie)

Ogórki obierz, przekrój wzdłuż na pół i pokrój w średniej grubości półplasterki, usuwając przedtem miąższ z pestkami.

Zagotuj litr wody, wrzuć do niej plasterki ogórka na 2 minuty. Odcedź je, wrzuć na chwilę do zimnej wody, znowu odcedź i osusz na bawełnianej ściereczce.

Orzechy posiekaj, przypraż na suchej patelni na złoty kolor, ostudź.

Chili umyj, rozkrój wzdłuż, usuń pestki i pokrój na cieniutkie paseczki.

Miąższ orzecha kokosowego zetrzyj na miazgę na tarce o jak najdrobniejszych oczkach lub w malakserze. Powinno być go 1/3 szklanki.

Wymieszaj jogurt ze śmietaną, kokosem, koperkiem, pietruszką, orzechami i solą do smaku. Na koniec dodaj blanszowane ogórki i chili, jeżeli lubisz ostre potrawy.

Podawaj z chlebem lub indyjskim pieczywem.

CZATNEJ KOKOSOWY

Pochodzi z południowych Indii. Jada się go tam z dosą (rodzajem pieczywa z mąki ryżowej i fasolki urad). Równie dobrze smakuje jednak jako sos do frytek, warzyw, sałatek czy chipsów ziemniaczanych i kukurydzianych.

1 kokos

1 łyżeczka nasion czarnej gorczycy

1 łyżeczka oleju słonecznikowego

szczypta pieprzu

3 łyżki jogurtu

1 łyżeczka soku z cytryny

Miąższ kokosa zetrzyj na drobnej tarce lub w malakserze.

Na dużej patelni rozgrzej olej, wsyp nasiona gorczycy, zamieszaj. Gdy staną się szare i zaczną strzelać, dodaj miazgę kokosową. Mieszając cały czas, smaż czatnej 5 minut. Następnie zdejmij z ognia, dodaj pieprz, sok z cytryny i sól do smaku. Kiedy ostygnie, zmieszaj go z jogurtem.

Kupując kokos, potrząśnij nim - powinieneś usłyszeć chlupanie soku. Obejrzyj go też dokładnie: jeżeli zobaczysz maleńką nawet dziurkę lub wyciekający sok, oznacza to, że owoc się psuje.

Aby rozbić orzech, uderzaj ciężkim narzędziem wzdłuż jego średnicy, obracając go dookoła i starając się trafiać w te same miejsca. Kokos rozpadnie się na połówki. Uważaj na ubranie: plamy z soku kokosowego nie dają się wywabić.

Dobry kokos jest wewnątrz biały i ma miły zapach. Miąższ kokosa można zamrażać lub przechowywać w lodówce przez 2-3 dni.

Zamiast kawy i herbaty

KORZENNY SOK JABŁKOWY

5 szkl. soku jabłkowego

2 kawałki kory cynamonowej (po 5 cm)

6 goździków

1/4 łyżeczki ziarenek kardamonu

1/2 cytryny

1 łyżka miodu (niekoniecznie)

Idealny do tego przepisu jest świeżo wyciśnięty sok jabłkowy. Jednak z sokiem z kartonu napój będzie również smaczny.

Wlej sok z przyprawami do garnka o grubym dnie. Doprowadź do wrzenia, a następnie zmniejsz ogień do minimum, przykryj garnek i gotuj sok 20 minut.

Cytrynę obierz i pokrój w cienkie plasterki.

Tuż przed podaniem wyjmij z napoju wszystkie przyprawy lub po prostu przecedź go przez drobne sitko. Podawaj gorący z plasterkami cytryny i miodem, jeżeli wyda ci się za mało słodki.

ROZGRZEWAJĄCA HERBATKA IMBIROWA

Oryginalna nazwa tego napoju brzmi Adrak czai. W północnych Indiach, skąd pochodzi, pija się go podczas zimowych miesięcy. Dzięki zawartości imbiru i pieprzu herbatka ma właściwości rozgrzewające, jest też wspaniałym domowym lekarstwem na przeziębienia i bóle gardła.

3 łyżki drobno startego korzenia imbiru

4 łyżki cukru lub miodu lipowego

1 cytryna

1 mała pomarańcza

3 łyżki posiekanych liści świeżej mięty (niekoniecznie)

Wlej do rondelka 3 szklanki wody, wsyp imbir oraz - jeśli lubisz - 2 łyżki mięty i gotuj wszystko 10 minut bez przykrycia na dużym ogniu. Zdejmij z ognia, dodaj cukier lub miód i mieszaj, aż się rozpuści.

Przecedź herbatkę przez drobne sitko lub gazę.

Z połowy cytryny i całej pomarańczy wyciśnij sok i dolej go do herbatki, dorzuć też szczyptę pieprzu. Do każdej szklanki herbatki dodaj plasterek cytryny i ewentualnie 1/2 łyżeczki mięty.

NAPÓJ Z KWIATÓW HIBISKUSA

Dzięki kwiatom hibiskusa napój ma piękny aromat i purpurową barwę, niepowtarzalnie orzeźwiający smak zawdzięcza suszonej mięcie, zaś odrobinę kwasku i goryczki zapewnia mu limonka. Ważne, aby do tego przepisu użyć ziół najwyższej jakości, z dobrego sklepu zielarskiego. Napój można również przyrządzić z ekspresowych herbatek miętowych i hibiskusowych, ale to nie będzie to samo.

1 garść suszonych kwiatów hibiskusa

1 garść suszonych liści mięty

2 limonki

5 łyżek cukru (niekoniecznie)

Kwiaty hibiskusa i liście mięty wrzuć do dzbanka i zalej 6 szklankami wrzątku. Przykryj i odstaw na 10 minut, aby zioła się zaparzyły.

Z jednej limonki wyciśnij sok, drugą pokrój w plasterki.

Wywar z dzbanka przelej przez sitko, dodaj do niego sok i plasterki limonki oraz, jeżeli chcesz, cukier.

Podawaj gorący w filiżankach do herbaty.

GORĄCE MLEKO Z SZAFRANEM I PISTACJAMI

Na Bliskim i Dalekim Wschodzie od tysiącleci wierzy się, że szklanka gorącego mleka wypita przed snem pobudza i odżywia komórki mózgowe odpowiedzialne za inteligencję, pamięć oraz rozwój duchowy człowieka. Nie wiem, co sądzi o tym współczesna nauka, myślę jednak, że nie zaszkodzi spróbować.

1 litr mleka

1/4 łyżeczki sproszkowanego szafranu

10 niesolonych orzeszków pistacjowych

1/2 łyżeczki cynamonu

3 łyżki miodu

Orzeszki pistacjowe obierz i zmiel w młynku do kawy lub utłucz w moździerzu na proszek. Jeżeli nie uda ci się kupić niesolonych orzeszków, możesz użyć solonych - po obraniu dokładnie opłucz je pod ciepłą wodą, a przed zmieleniem dokładnie wysusz.

W garnku o grubym dnie zagotuj mleko z dodatkiem szafranu, cynamonu i połowy proszku pistacjowego. Po podniesieniu się mleka zamieszaj je, zmniejsz ogień do minimum i gotuj przez 5 minut.

Zdejmij garnek z ognia, dodaj do mleka miód. Rozlej do kubków.

Mleko w każdym kubku posyp resztą mielonych pistacji.

POMARAŃCZOWA HERBATKA RUMIANKOWA

3 torebki ekspresowego rumianku

2 goździki

2 pomarańcze

2 łyżki lipowego miodu

Zalej rumianek i goździki trzema szklankami wrzącej wody i pozostaw pod przykryciem 10 minut.

Z półtorej pomarańczy wyciśnij sok, przecedź go tak, aby był zupełnie klarowny.

Resztę pomarańczy pokrój w cieniutkie plasterki.

Z naparu wyjmij torebki rumianku i goździki, dodaj sok pomarańczowy i miód. Dokładnie wymieszaj i podawaj gorący, udekorowany plasterkami pomarańczy.

Sałatki wiosenne z owocami

SAŁATA Z GREJPFRUTEM

2 pomarańcze

2 żółte grejpfruty

1/2 szkl. mrożonego zielonego groszku

1 krucha sałata

1 ogórek

garść łuskanych orzechów włoskich

SOS:

3 łyżki oleju z orzechów włoskich lub słonecznikowego

1 łyżka musztardy

1 łyżeczka słodkiego sosu chilli

po łyżce soku z cytryny i grejpfruta

Sałatę umyj, osusz na bawełnianej ściereczce, porwij na kawałki. Groszek zalej 1 litrem wrzątku, przykryj i zostaw na 10 minut. Odcedź i przelej zimną wodą. Cytrusy obierz dokładnie, również z białej skórki. Pokrój miąższ na kawałki.

Ogórek umyj, nie obieraj, tylko pokrój w cienkie plasterki.

Orzechy grubo posiekaj.

Wymieszaj wszystko w dużej misce.

Wszystkie składniki na sos wlej do małego zakręcanego słoiczka i potrząsaj nim, aż się połączą.

Wylej sos na sałatkę i dokładnie wymieszaj.

ROSZPONKA Z CIEMNYMI WINOGRONAMI

2 pełne garści roszponki

1 mała kiść ciemnych winogron

1/2 szkl. kwaśnej śmietany

50 g kiełków lucerny

150 g półtłustego twarożku

szczypta pieprzu i słodkiej papryki

Twarożek wymieszaj ze śmietaną, słodką papryką i pieprzem.

Winogrona umyj, przekrój na połówki i wypestkuj.

Roszponkę umyj, osusz i ułóż na półmisku. Na roszponce rozłóż kiełki lucerny. Twarożek wyłóż na środek półmiska, wokół niego poukładaj połówki winogron.

Roszponka to sałata o malutkich listkach i lekko orzechowym smaku, sprzedawana w supermarketach, pakowana w pojemniczki.

RZEŻUCHA Z MELONEM

1 miodowy melon

1 szkl. kiełków rzeżuchy

1 słoiczek (100 g) dużych czarnych oliwek

2 dojrzałe miękkie awokado

1 czerwona papryka

1 słoiczek (200 g) marynowanej fety

SOS:

2 łyżki soku

z cytryny

1 łyżka musztardy z czarnej gorczycy

1/4 szkl. oliwy z oliwek (extra virgin)

Melon obierz, wybierz nasiona i pokrój w plastry w kształcie półksiężyców. Ułóż je na okrągłym półmisku.

Umyj dokładnie rzeżuchę, osusz i ułóż na plastrach melona. Awokado obierz, usuń pestkę, i pokrój w plasterki lub kostkę. Ułóż na rzeżusze.

Paprykę pokrój w cieniutkie paseczki i rozsyp na awokado. Fetę i oliwki odcedź z marynaty, poukładaj na wierzchu sałatki.

Wszystkie składniki sosu wymieszaj dokładnie w miseczce. Polej sosem sałatkę.

SELER Z JABŁKAMI

2 bulwy młodego selera

2 winne jabłka

szczypta cukru

1/2 szkl. kwaśnej śmietany

1 łyżeczka soku z cytryny

Selery i jabłka obierz, zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Wymieszaj, połącz ze śmietaną, dopraw do smaku cukrem, solą i sokiem z cytryny.

ZIEMNIAKI Z BANANAMI

2 ziemniaki

2 dojrzałe banany

1 szkl. jogurtu naturalnego

1 szkl. kwaśnej gęstej śmietany

8 listków świeżej mięty

2 łyżki oliwy z pestek winogron

1 łyżeczka nasion czarnej gorczycy

1 małe zielone chilli

1/2 łyżeczki garam masali (niekoniecznie)

Ugotuj ziemniaki w osolonej wodzie, ostudź, obierz i pokrój w średniej wielkości kostkę.

Banany pokrój w plasterki.

Listki mięty umyj, osusz i drobno posiekaj.

W misce wymieszaj ziemniaki, banany, miętę, śmietanę, jogurt i pół łyżeczki soli.Wstaw sałatkę do lodówki co najmniej na 2 godziny.

Z chilli usuń nasionka i drobno posiekaj.

W małym rondelku rozgrzej oliwę, wsyp nasiona gorczycy, a gdy zaczną strzelać, wrzuć chilli i smaż jeszcze przez chwilę. Wymieszaj starannie ze schłodzoną sałatką.

Kremową sałatkę podawaj w małych miseczkach, każdą porcję posyp szczyptą garam masali.

Oliwę z pestek winogron można kupić w supermarketach, nasiona gorczycy w sklepie zielarskim, a garam masalę - indyjską mieszankę pięciu przypraw - w sklepach z żywnością orientalną lub w dobrze zaopatrzonych sklepach z przyprawami.

Majowe sałatki

WIOSENNE ROZMAITOŚCI

1 sałata

po 1 garści liści botwinki i mniszka lekarskiego (mlecza)

1 mała kalarepka

1/2 szkl. mrożonego zielonego groszku 5 rzodkiewek

1 mały ogórek

100 g niskotłuszczowej fety

2 kromki pieczywa tostowego

1 łyżka masła

3 łyżki oliwy z oliwek

świeżo mielony pieprz biały i czarny

1 łyżeczka soli ziołowej

sok z 1/2cytryny

1/2 szkl. jogurtu naturalnego

Sałatę, liście botwinki i mniszka dokładnie umyj, osusz i porwij na drobne kawałki. Umyj również resztę warzyw.

Groszek zalej litrem wrzątku, przykryj i odczekaj 10 minut. Odcedź, przelej zimną wodą.

Kalarepkę obierz i pokrój na cieniutkie kawałki w kształcie frytek.

Ogórek ze skórką i rzodkiewki pokrój w cieniutkie plasterki.

Fetę i chleb tostowy pokrój w sześciany o boku 1,5 cm.

Na patelni rozgrzej masło z 1 łyżką oliwy i wsyp kosteczki chleba. Smaż, często mieszając, do złotego koloru. Odsącz na papierowym ręczniku.

W dużej misce wymieszaj porwane na kawałki liście z pokrojonymi warzywami, groszkiem, fetą i grzankami.

W osobnej miseczce połącz pozostałą oliwę z sokiem z cytryny, solą ziołową i odrobiną pieprzu białego i czarnego. Zalej sosem sałatkę i wymieszaj.

Podawaj porcje udekorowane czubatą łyżką jogurtu naturalnego.

Po mniszek lekarski najlepiej wybrać się za miasto, na łąkę z dala od spalin i zanieczyszczeń. Należy zrywać malutkie jasnozielone listki, starsze są gorzkie, łykowate i po prostu niesmaczne. Jeżeli nie masz liści mniszka, możesz je zastąpić listkami rzodkiewki.

Z MŁODYM SZPINAKIEM

1/2 kg makaronu farfalle (kokardki)

100 g suszonych pomidorów (mogą być w oliwie)

400 g młodych liści szpinaku

po parę listków świeżej bazylii i oregano

100 g czarnych oliwek

4 łyżki orzeszków pinii

SOS:

1/4 szkl. oliwy z oliwek (tłoczonej na zimno)

pieprz

1/2 małej papryczki chilli

1 łyżka soku z cytryny

Makaron ugotuj w dużej ilości wody zgodnie ze wskazówkami na opakowaniu. Powinien być lekko twardawy (nie rozgotowany!). Odcedź go i przepłucz dużą ilością zimnej wody. Włóż do dużej salaterki.

Pomidory przepłucz, natychmiast osusz papierowym ręcznikiem i pokrój w paski. Jeżeli są w oliwie, odcedź je i pokrój.

Orzeszki pinii upraż na suchej patelni do złotego koloru, ostudź.

Ze szpinaku oderwij łodyżki, pozostawiając tylko listki.

Umyj szpinak i zioła. Posiekaj w drobne paseczki i wymieszaj z makaronem.

Dodaj do makaronu pomidory, uprażone orzeszki i oliwki.

Z papryczki chilli usuń nasionka i pokrój ją w drobniutkie kawałeczki.

Do małego słoiczka wlej oliwę, sok z cytryny, dodaj szczyptę pieprzu i soli oraz posiekane chilli. Zakręć słoik i potrząsaj nim, aż wszystkie składniki się połączą.

Zalej sałatkę sosem, starannie wymieszaj.

Suszone pomidory i orzeszki pinii można kupić w dobrze zaopatrzonych sklepach spożywczych.

SAŁATKA REGGAE

Kombinacja zielonych brokułów, żółtej kukurydzy i czerwonej papryki jest bardzo smaczna i wygląda przepięknie.

1 mały brokuł

1 duża czerwona papryka

1/2 szkl. kukurydzy z puszki

3 młode marchewki

3 łyżki majonezu jogurtowego

2 łyżeczki soku z cytryny

szczypta cukru i pieprzu

Warzywa dokładnie umyj. Brokuły podziel na malutkie różyczki, nie powinny mieć więcej niż 2 cm średnicy. Marchewki umyj, oskrob (nie obieraj!) i pokrój w cienkie plas- terki.

Osobno ugotuj na parze brokuły (ok. 9 minut) i marchewkę (ok. 6 minut).

Warzywa powinny być jędrne, tzn. półmiękkie, w żadnym wypadku rozgotowane.

Z papryki wykrój ogonek i gniazdo nasienne. Pokrój w drobną kostkę.

Kukurydzę odcedź z zalewy.

Ostudzone, wymieszane warzywa skrop sokiem z cytryny i wymieszaj z majonezem. Dopraw solą, szczyptą cukru i pieprzem do smaku. Podawaj dopiero po półgodzinie, tyle czasu sałatka potrzebuje, aby się przegryźć.

Naleśniki

CIASTO NA NALEŚNIKI

2 szkl. mąki

2 szkl. mleka

1 łyżeczka proszku do pieczenia

2 łyżki kwaśnej śmietany

1/2 szkl. oleju do smażenia

Mąkę wymieszaj z proszkiem do pieczenia, dodaj sól.

Do dużej miski wlej pół szklanki mleka i śmietanę i mieszając mikserem, na przemian wsypuj mąkę i wlewaj resztę mleka.

Powinieneś otrzymać dość rzadkie i lejące się ciasto. Gdyby było za gęste, dodaj jeszcze odrobinę wody lub mleka.

Z tej ilości ciasta powinieneś otrzymać 10 - 12 naleśników (w zależności od wielkości patelni). Do dzisiejszych przepisów naleśniki powinny być cienkie, chrupiące na brzegach i miękkie w środku, trzeba je więc usmażyć w odpowiedni sposób.

Ja ciasto wylewam małą chochel- ką na rozgrzaną, suchą patelnię teflonową, dzięki czemu dobrze przywiera ono do dna patelni, a co za tym idzie - daje się rozprowadzić cieniutką, równomierną warstwą. Dopiero teraz wlewam odrobinę oleju łyżeczką dookoła po brzegu patelni, smażę naleśnik jeszcze chwilę i przewracam na drugą stronę.

NALEŚNIKI ZE SZPINAKIEM I FETĄ

10 naleśników

1 kg świeżego lub 1/2 kg mrożonego szpinaku

4 łyżki masła

150 g sera feta

1 łyżeczka curry

1 łyżeczka słodkiej papryki

3 łyżki śmietany

Świeży szpinak dokładnie umyj, odciśnij nadmiar wody i drobno posiekaj. Mrożonego szpinaku nie rozmrażaj, tylko pokrusz na małe kawałki.

W rondlu lub głębokiej patelni roztop 2 łyżki masła, a kiedy się spieni, dodaj przyprawy i mieszając smaż je 10 sekund. Wrzuć na przyprawy szpinak, wymieszaj, przykryj i zagotuj. Pogotuj 10 minut pod przykryciem.

Teraz, w zależności od tego, jakiego szpinaku używasz, musisz różnie postąpić.

Szpinak na farsz do naleśników powinien być dość gęsty, dlatego mrożony trzeba będzie odparować jeszcze przez parę minut bez przykrycia. Natomiast świeży szpinak (jeżeli dobrze odcisnąłeś wodę po opłukaniu) może potrzebować odrobiny wody podczas duszenia, aby się nie przypalił.

Świeży szpinak powinien pogotować się jeszcze 10 minut.

Dodaj do szpinaku śmietanę i szczyptę soli, a kiedy trochę prze- stygnie, fetę pokrojoną w kostkę.

Na środku każdego naleśnika układaj sporą łyżkę farszu szpinakowego. Zawijaj naleśniki jak krokiety. Przed podaniem odsmaż z obu stron na pozostałym maśle.

Jeżeli chcesz wyostrzyć smak szpinaku, to na rozgrzane masło z przyprawami dodaj rozgnieciony ząbek czosnku.

NALEŚNIKI Z BAZYLIĄ

10 naleśników

1/2 kg żółtego sera o ostrym smaku

pęczek świeżej bazylii

1 łyżka masła

1/2 łyżeczki świeżo mielonego pieprzu

1 płaska łyżeczka słodkiej papryki

2 małe pomidory (niekoniecznie)

Umyj i wysusz listki bazylii.

Ser zetrzyj na tarce o dużych oczkach, wymieszaj z pieprzem, papryką i solą.

Połowę każdego naleśnika posyp niedużą ilością sera, na serze poukładaj kilka listków bazylii.

Jeżeli chcesz, możesz na to ułożyć cieniutkie plasterki pomidora, najlepiej obranego ze skórki. Teraz złóż naleśnik.

Posmaruj naleśniki z obu stron cieniutko masłem.

Na rozgrzanej patelni układaj po dwa złożone naleśniki wypełnione farszem i smaż je z obu stron, aż się odrobinę zrumienią, a ser w środku się rozpuści. Ważne jest, aby podczas smażenia przyciskać naleśniki do dna patelni. Wtedy szybciej i równomiernie się opiekają. Ja robię to ręką, chroniąc ją przed oparzeniem bawełnianą ściereczką, ale można użyć płaskiej łyżki lub tłuczka do ziemniaków.

Naleśniki z serem i ze świeżą bazylią są przepyszne i bardzo sycące. Najlepiej jeść je na gorąco, ale zimne też są smaczne.

NALEŚNIKI Z SAŁATKĄ Z AWOKADO

10 naleśników

2 awokado

1 pomidor

4 łyżki ziaren słonecznika

1/3 szkl. kiełków fasoli mung

1/3 szkl. zielonych oliwek

sok z 1/2cytryny

1 łyżka oliwy z oliwek

szczypta pieprzu

sól ziołowa

Awokado musi być bardzo dojrzałe - kiedy naciśniesz delikatnie na skórkę, powinieneś wyczuć pod nią zupełnie miękki miąższ.

Warzywa i kiełki umyj dokładnie.

Awokado przekrój na pół, usuń pestkę, obierz ze skórki i pokrój w 1,5-centymetrową kostkę.

Pomidor również pokrój w drobną kostkę, a oliwki w plasterki.

Ziarna słonecznika upraż na suchej patelni do złotego koloru, ostudź.

Wymieszaj awokado, słonecznik, pomidor, kiełki i oliwki. Dopraw pieprzem, sokiem z cytryny, oliwą i solą ziołową do smaku.

Podziel sałatkę na 10 części i każdą z nich zawiń w ciepły naleśnik.

OWOCOWY ROŻEK

10 naleśników

1 kg różnych owoców, np. truskawek, brzoskwiń, jabłek i bananów

1 szkl. śmietany kremówki

3 łyżki cukru

Owoce umyj, obierz ze skórki, usuń szypułki czy pestki. Pokrój w drobną kostkę lub plasterki. Wymieszaj razem.

Cukier wsyp do śmietany i ubij ją na sztywno mikserem.

Naleśniki przekrój na połówki. Każdą połówkę zwiń w rożek, napełnij go owocami, a na wierzchu udekoruj kleksem bitej śmietany.

Układaj rożki na talerzykach łączeniem do dołu, aby się nie rozwijały. Podawaj na zimno lub ciepło jako słodkie śniadanie lub na podwieczorek.

Zamiast bitej śmietany możesz użyć jogurtu lub serka homogenizowanego. Warto spróbować też inne połączenia owoców: maliny z ananasem i pomarańczami lub gruszki z winogronami i melonem.

Kalarepka

SAŁATKA Z KALAREPKĄ

2 kalarepki

2 młode marchewki

1 pęczek rzodkiewek

1 szkl. kwaśnej śmietany

10 dużych truskawek

Wszystkie warzywa dokładnie umyj.

Kalarepki obierz, zostaw ich mniejsze, wewnętrzne listki bez łodyżek. Kalarepki pokrój w małą kostkę, a listki drobno posiekaj.

Marchewki zetrzyj na grubej tarce.

v Połowę truskawek i rzodkiewki pokrój na plasterki, parę listków rzodkiewki posiekaj.

Pokrojone warzywa i truskawki wymieszaj ze śmietaną, dopraw szczyptą soli i cukru do smaku.

Sałatkę podawaj w szklanych pucharkach, ozdobioną pozostałymi truskawkami.

FRYTKI Z KALAREPKI Z JOGURTOWYM SOSEM

100 g mąki tortowej

1 łyżka mąki kukurydzianej

1/2 szkl. gazowanej wody mineralnej

szczypta proszku do pieczenia

3 kalarepki

2 łyżki posiekanego koperku

1 szkl. jogurtu naturalnego

szczypta pieprzu

olej do smażenia

Z mąki tortowej, mąki kukurydzianej, wody mineralnej, pół łyżeczki soli i proszku do pieczenia wyrób mikserem dość rzadkie ciasto. Odstaw je.

Kalarepki obierz, połowę jednej zetrzyj na grubej tarce, a resztę pokrój w słupki, jak na frytki.

Rozgrzej w rondlu olej. Maczaj kalarepkowe słupki w cieście i wrzucaj do rondla. Smaż w głębokim oleju ok. 3 minut, aż się zrumienią. Osączaj na papierowym ręczniku.

Startą kalarepkę wymieszaj z jogurtem, szczyptą soli i posiekanym koperkiem. Dopraw pieprzem do smaku.

Podawaj gorące frytki z sosem jogurtowym do maczania.

LASAGNE Z KALAREPĄ

4 kalarepki

2 duże ziemniaki

200 g sera gorgonzola

1 opakowanie (200) g płatków lasagne 1 szkl. mleka

3 łyżki świeżo startego parmezanu

4 łyżki masła

2 łyżki mąki

1 mały pęczek natki pietruszki

Zagotuj 2 litry wody i ugotuj w nich lasagne zgodnie ze wskazówkami na opakowaniu. Po ugotowaniu przelej makaron zimną wodą, aby płatki się nie sklejały.

Ziemniaki i kalarepki obierz, przekrój na pół i zetrzyj na cienkie plasterki na szatkownicy. Zagotuj 1 litr wody, osól, wrzuć plasterki kalarepki i ziemniaków i gotuj je przez 6 minut.

Odcedź, pozostawiając wywar, i wrzuć na chwilę do dużej miski z lodowatą wodą (najlepiej z kostkami lodu). Nazywa się to blanszowaniem. Blanszowanie spowoduje, że warzywa podczas pieczenia się nie rozpadną.

Gorgonzolę pokrój w grubą kostkę.

Posiekaj natkę.

W głębokiej patelni rozgrzej 3 łyżki masła i wsyp do niego mąkę. Cały czas mieszając upraż mąkę, aż będzie złotego koloru, po czym stopniowo wlewaj na patelnię mleko, cały czas mieszając. Następnie, nie przerywając mieszania, dolewaj wywar z kalarepki i ziemniaków, aż powstanie sos o konsystencji gęstej, lejącej się śmietany. Gotuj go na wolnym ogniu przez 10 minut. Dodaj gorgonzolę, zamieszaj i poczekaj, aż się całkowicie rozpuści. Dopraw sos solą i pieprzem, dorzuć natkę.

Wysmaruj dno formy do zapiekanek masłem, ułóż warstwę płatków lasagne. Na płatkach poukładaj 1/3 ziemniaków i kalarepki, zalej 1/3 sosu i posyp obficie pieprzem. Ułóż następne warstwy, do wyczerpania składników. Ostatnią warstwę ma-karonu posyp parmezanem i przy-kryj resztą masła, pociętego na cieniutkie plasterki.

Piecz w temperaturze 200 st. C przez 35 minut.

ZAPIEKANKA Z ZIEMNIAKÓW I KALAREPKI

2 kalarepki

1/2 kg ziemniaków

3 gałązki świeżego tymianku lub jedna łyżka suszonego

1 szkl. kwaśnej śmietany

150 g ementalera

2 łyżki masła

2 łyżki pestek dyni

1 łyżeczka pieprzu

Ziemniaki i kalarepki obierz i pokrój na cienkie plastry.

Śmietanę wymieszaj z pieprzem i solą.

Ser zetrzyj na tarce o grubych oczkach.

Świeży tymianek drobno posiekaj.

Żaroodporną formę wysmaruj cienko masłem i poukładaj w niej dachówkowo na przemian połowę plasterków ziemniaków i kalarepki.

Wlej połowę śmietany tuż przy brzegu, dookoła formy. Posyp warzywa połową utartego sera i połową posiekanego tymianku.

Przykryj resztą kalarepki i ziemniaków, posyp serem i tymiankiem. Polej pozostałą śmietaną, na wierzchu poukładaj pozostałe masło, pocięte na plasterki.

Formę wstaw do piekarnika i zapiekaj 40 minut w temp. 180 st. C. Najpierw 20 minut pod przykryciem, następnie bez niego.

Pestki dyni upraż na suchej patelni, aż nadmą się i zaczną strzelać. Posyp nimi gotową zapiekankę.

Podawaj zamiast ziemniaków do obiadu lub jako danie główne na kolację, najlepiej z surówką z wiosennych warzyw.

JARZYNOWA ZUPA WIOSENNA Z KALAREPKĄ

2 kalarepki

2 młode marchewki

4 młode ziemniaki

1 pietruszka

1 młody seler

1 mała cukinia

1 pęczek koperku

1 szklanka śmietanki

1 łyżka masła

pieprz

Warzywa umyj, obierz (oprócz cukinii) i pokrój w kostkę. Zalej 2 litrami wody, dodaj masło i gotuj pod przykryciem 20 minut.

Wlej śmietankę i zagotuj jeszcze raz. Dopraw do smaku solą i pieprzem.

Umyj i posiekaj koperek. Dodaj do zupy po ugotowaniu.

Podawaj z kromkami świeżego pieczywa posmarowanego twarożkiem z ogórkiem.

Młode ziemniaki

SMAŻONE Z ROZMARYNEM

3/4 kg młodych ziemniaków

2 łyżki oliwy z oliwek

3 łyżki masła

1 mały oscypek

1 łyżka posiekanego świeżego rozmarynu

1/2 łyżeczki świeżo zmielonego pieprzu

1 kg młodych ziemniaków

3 łyżki oliwy z oliwek

1 łyżka suszonego oregano

sól ziołowa

Kupując ziemniaki, wybierz jak najmniejsze i o mniej więcej jednakowym kształcie. Umyj dokładnie, ale delikatnie, żeby nie uszkodzić skórki. Przekrój na połówki. Ugotuj w osolonej wodzie tak, aby były jędrne (oczywiście, możesz ugotować je na parze). Bardzo ważne, aby ich nie rozgotować.

Odcedź i poczekaj, aż trochę ostygną.

Na dużej patelni o grubym dnie rozgrzej masło i oliwę. Gdy tłuszcz się spieni, dodaj ziemniaki i posyp je pieprzem. Smaż na średnim ogniu, mieszając od czasu do czasu, aż staną się złociste i chrupiące.

Oscypek pokrój w drobną kostkę i dodaj do ziemniaków wraz z posiekanym rozmarynem i połówką łyżeczki soli. Smaż wszystko jeszcze 2 minuty.

Podawaj z kefirem lub maślanką na kolację.

Jeżeli nie masz świeżego rozmarynu, w ostateczności możesz wziąć suszony. Jednak lepszy będzie świeży tymianek.

ZAPIEKANE W OLIWIE Z OLIWEK

1 kg młodych ziemniaków

3 łyżki oliwy z oliwek

1 łżka suszonego oregano

sól ziołowa

Do tej potrawy wybierz jak najmniejsze ziemniaczki, o średnicy nie większej niż 4 cm, najlepiej tej samej wielkości. Jeżeli jakieś będą większe, przekrój je na pół.

Nie obieraj ani nie skrob ziemniaków, tylko je wyszoruj i dokładnie osusz, najlepiej papierowym ręcznikiem.

Nalej oliwy na ręce i natłuść w rękach każdy ziemniaczek z osobna, tak żeby był pokryty oliwą z każdej strony.

Wysyp ziemniaki na blaszkę do pieczenia, posyp oregano i solą. Wstaw do nagrzanego do 180° C piekarnika i piecz co najmniej pół godziny, do czasu, aż ziemniaczki będą zrumienione z wierzchu i miękkie w środku.

Podawaj jako dodatek do obiadu albo z masłem lub śmietankowym serkiem na kolację.

SAŁATKA NOWOJORSKA

1 kg młodych ziemniaczków

1 szkl. soku z białych winogron

1/2 szkl. gęstej kwaśnej śmietany

1/2 szkl. jogurtu naturalnego

1/2 szkl. majonezu

2 łyżeczki musztardy

10 listków świeżej mięty

1/2 łyżeczki papryki

1/2 łyżeczki pieprzu

sok z pół cytryny

Do tej sałatki najlepsze są malutkie ziemniaczki, o średnicy 3 cm. Większe przetnij na pół.

Ugotuj ziemniaczki w osolonej wodzie z dodatkiem soku z cytryny - dzięki temu później w sałatce się nie rozpadną. Odcedź je i ciepłe zalej winogronowym sokiem na 5 - 10 minut. W tym czasie umyj i posiekaj listki mięty.

Wymieszaj na gładki sos jogurt, śmietanę, majonez, musztardę, pieprz, paprykę i trochę soli.

Wyjmij ziemniaki z soku. 1/4 soku połącz z sosem, resztę wylej.

Ziemniaki wymieszaj z miętą i sosem. Wstaw do lodówki co najmniej na 2 godziny.

Podawaj na liściach sałaty.

W SOSIE KOPERKOWYM Z BROKUŁAMI

1 kg młodych ziemniaków

1 duży brokuł

1 pęczek koperku

1/3 kostki masła

1 szkl. kwaśnej śmietany

Ziemniaki umyj i dokładnie oskrob. Pokrój w duże kawałki i ugotuj w osolonej wodzie. Młode ziemniaki gotują się 12 - 15 minut.

Brokuł umyj i podziel na różyczki o średnicy około 4 cm.

Ugotuj brokuły na parze. Trwa to z reguły około 10 minut. Ważne, aby ich nie rozgotować, powinny być jędrne.

Wymieszaj brokuły z ziemniakami, delikatnie, żeby ich nie uszkodzić. Możesz je jeszcze odrobinę posolić. Przykryj i pozostaw w ciepłym miejscu, aby nie ostygły.

Koperek opłucz i drobno posiekaj.

W rondelku rozgrzej masło, kiedy się spieni, wrzuć koperek, zamieszaj, wlej śmietanę, jeszcze raz zamieszaj i natychmiast zdejmij garnek z ognia. Jeśli dopuścisz do tego, że sos się zagotuje, śmietana zwarzy się i sos będzie niesmaczny.

Polej gorące ziemniaki i brokuły koperkowym sosem.

Bób

Bób pozbawiony twardej skorki staje się warzywem bardzo delikatnym. wręcz wykwintnym, które można dodawać do wielu potraw.

Obieranie ugotowanego bobu jest pracochłonne, ale bardzo proste.

Kiedy tylko naderwie się skórkę, ziarna pod naciskiem same wyskakują z osłonek.

WARZYWA Z BOBEM

1 kg bobu

3 średnie marchewki

2 małe cukinie

po 1 małej żółtej i czerwonej papryce

1 łyżeczka słodkiej papryki

2 łyżki masła

150 g paprykowego serka śmietankowego (do smarowania pieczywa)

pieprz świeżo zmielony

Bób umyj i ugotuj w osolonej wodzie - w zależności od świeżości gotuje się 10-15 minut na dość wolnym ogniu. Odcedź i wrzuć do dużej miski z zimną wodą, niech ostygnie. Kiedy bób jest już na tyle zimny, że nasiona brane w rękę nie parzą, wyłuskaj go.

Marchew obierz i pokrój w cienkie plasterki, paprykę w drobną kostkę, a cukinię w cieniutkie słupki. Aby słupki były mniej więcej równe, najlepiej najpierw pokroić cukinię w plasterki.

Na dużej, głębokiej patelni rozgrzej masło. Dodaj paprykę w proszku i zamieszaj. Wsyp do garnka wszystkie warzywa oprócz bobu. Mieszaj przez 2 minuty tak, aby cały tłuszcz z przyprawami otoczył warzywa. Przykryj patelnię i duś warzywa na wolnym ogniu 7-10 minut. Mieszaj od czasu do czasu. Cukinia i papryka są soczystymi warzywami, więc podczas duszenia dość szybko puszczają sok, dlatego nie trzeba podlewać ich wodą. Gotowe warzywa powinny być jędrne, w żadnym wypadku rozgotowane. Oznacza to, że kiedy kroimy je nożem, stawiają lekki opór. Jeżeli podczas duszenia warzywa puściły zbyt dużo soku, odlej go. Na patelni nie powinno być go więcej niż 2-3 łyżki.

Dodaj do warzyw bób, sól i pieprz do smaku oraz paprykowy serek. Wszystko dokładnie wymieszaj i poczekaj chwilkę, aż serek rozpuści się, tworząc sos oblepiający warzywa. Wtedy wyłącz ogień pod patelnią.

Danie to najlepiej podawać na letni obiad z gotowaną na sypko kaszą mazurską lub gryczaną. Doskonale nadaje się również na przyjęcia, z kromkami bagietki z ziołowym masłem.

MINESTRONE Z BOBEM

Minestrone to tradycyjna włoska zupa warzywna. Istnieją na nią setki przepisów w zależności od upodobania kucharza lub regionu Włoch, z jakiego kucharz pochodzi. Najbardziej znane jest minestrone po genueńsku, które gotuje się na boczku, a podaje z ziołowym pesto. W Toskanii do minestrone dodaje się białą fasolę i grzanki z pszennego chleba, a na Sycylii ryż i soczewicę. Dzisiejszy przepis pochodzi z małej wioski tuż pod Padwą, gdzie mieszkają moi włoscy przyjaciele. Latem do minestrone zawsze dodają świeżego łuskanego bobu, prosto z przydomowego ogródka.

1 szkl. obranych i pokrojonych pomidorów

1/2 kg bobu

po 2 łyżki posiekanej świeżej bazylii i pietruszki

1 średnia marchewka

1 gałązka selera naciowego

2 średnie ziemniaki

1 szklanka poszatkowanej włoskiej kapusty

3/4 szkl. zielonego groszku

2 małe cukinie

1/3 szkl. drobno połamanego spaghetti

1/2 szkl. świeżo startego parmezanu

1/2 łyżeczki słodkiej papryki

szczypta cynamonu

świeżo zmielony pieprz

Bób umyj i wrzuć na gotującą się wodę na 3 minuty. Odcedź i włóż do dużej miski z lodowatą wodą. Gdy przestygnie, każde ziarno wyciśnij z jasnej łuski.

Ziemniaki i marchew obierz i pokrój; marchew w plasterki, a ziemniaki w kostkę. Seler naciowy drobniutko posiekaj. Cukinie pokrój w centymetrową kostkę.

W dużym garnku rozgrzej oliwę, wrzuć do niej słodką paprykę, zamieszaj i dodaj seler. Praż go na oliwie przez 2 minuty, a potem zalej posiekanymi pomidorami i 1,5 litra wody. Dodaj szczyptę cynamonu oraz posiekaną bazylię i pietruszkę. Zagotuj. Dorzuć pokrojone ziemniaki, marchewkę i kapustę. Gotuj pod przykryciem na wolnym ogniu 20 minut. Dodaj cukinię, groszek, bób, po półtorej łyżeczki soli i pieprzu. Gotuj 10 minut, po czym dodaj makaron i gotuj jeszcze 10 minut.

Wyłącz ogień i po 5 minutach dodaj do zupy parmezan. Zostaw go jednak odrobinę do udekorowania każdego talerza zupy.

BÓB SMAŻONY

W starożytnym Rzymie ta potrawa była swoistym odpowiednikiem popcornu, sprzedawano ją przede wszystkim gościom przybywającym na igrzyska i walki gladiatorów.

1 kg bobu 2 szkl. oleju

1 łyżeczka słodkiej papryki

1 łyżeczka świeżo zmielonego pieprzu

1 łyzezcka soli ziołowej

Bób umyj i ugotuj w osolonej wodzie do miękkości. Zajmie to około 10-12 minut. Ostudź, a potem osusz na bawełnianej ściereczce.

W rondlu rozgrzej 2 szklanki oleju. Temperatura jest wystarczająca, kiedy wrzucone do oleju ziarnko bobu natychmiast wypływa na powierzchnię i zaczyna skwierczeć. Wrzucaj bób niedużymi partiami do oleju i smaż przez 1-2 minuty, nie przejmując się, że niektóre łuski się pootwierają. Po usmażeniu odsączaj na papierowych ręcznikach.

Wymieszaj dokładnie sól ziołową, pieprz oraz paprykę i taką mieszanką posyp bób.

Miętowy smak lata

GALARETKA JABŁKOWO-MIĘTOWA

2 kg jabłek

1 kg cukru żelującego

1 pęczek świeżej mięty

kilka listków pachnącej pelargonii

2 cytryny

Z cytryn wyciśnij sok. Miętę i listki pelargonii umyj i osusz. Jabłka obierz, drobno pokrój i gotuj w sokowniku, aż puszczą cały sok.

Odmierz do garnka o grubym dnie 1,5 litra soku jabłkowego i wymieszaj z cukrem żelującym. Dodaj połowę listków mięty (całych, razem z gałązkami) i sok z cytryn. Gotuj sok jabłkowy na średnim ogniu od momentu, gdy zawrze, 4 minuty (z zegarkiem w ręku!), od czasu do czasu mieszając. Zestaw z ognia, dodaj pozostałą miętę, wymieszaj, przykryj i zostaw na 5 minut. Usuń listki mięty i wlewaj galaretkę do małych, suchych słoiczków, wkładając do każdego po 2 listki pelargonii. Natychmiast zakręcaj pokrywki.

ZUPA KALAFIOROWA Z MIĘTĄ

1 duży kalafior

1 mały seler

3 ziemniaki

1 litr bulionu warzywnego

1 łyżka soku z cytryny

2 łyżki masła

1/2 szkl. gęstej śmietany (30-proc.)

po 1 łyżeczce białego, ziołowego i czarnego pieprzu

5 gałązek świeżej mięty

Warzywa i miętę dokładnie umyj. Czubki gałązek mięty z dwoma listkami pozostaw do dekoracji, resztę listków drobno posiekaj. Ziemniaki i seler pokrój w drobniutką kostkę, kalafior podziel na różyczki.

W dużym garnku roztop masło, dodaj biały i ziołowy pieprz oraz pokrojone warzywa. Smaż parę minut, zalej bulionem i gotuj pod przykryciem 15 minut.

Następnie wyjmij 1 szklankę ugotowanych różyczek kalafiorowych, a resztę warzyw wraz z bulionem zmiksuj na krem. Dodaj pieprz, sól do smaku, sok z cytryny i śmietanę. Wrzuć odłożony kalafior i zagotuj zupę jeszcze raz.

Każdy talerz zupy posyp posiekaną miętą i udekoruj całymi listkami.

MIĘTOWY GROSZEK

1/2 kg świeżo wyłuskanego groszku

1 łyżeczka cukru

2 czubate łyżki masła

garść listków mięty

Groszek umyj i wrzuć do dużej ilości wrzącej, lekko osolonej wody. Gotuj 10 minut pod przykryciem. Odcedź i wrzuć natychmiast do dużej miski wypełnionej zimną wodą z kostkami lodu. Trzymaj groszek w wodzie, aż ostygnie. Listki mięty umyj, osusz i połowę z nich posiekaj drobniutko. Na dużej patelni roztop masło, dodaj cukier i mieszaj, aż rozpuści się w maśle. Dodaj odsączony groszek i odrobinkę wody i duś groszek pod przykryciem, aż będzie miękki, około 7-8 minut.

Tuż przed końcem duszenia posól, dodaj posiekane listki mięty, wymieszaj.

Podawaj w miseczkach wyłożonych listkami mięty.

CZATNEJ MIĘTOWY

garść liści mięty

garść liści kolendry

1 łyżka startego imbiru

1 małe zielone chili

1 cytryna

2 łyżeczki cukru

1/2 szkl. łuskanych orzeszków ziemnych

1 łyżka oleju

Na patelni rozgrzej olej,wrzuć posiekane orzechy i smaż, aż zrobią się złote. Ostudź i zmiel w młynku elektrycznym.

Umyj zioła, otrzep z wody, oberwij liście, odrzucając twarde łodygi. Imbir obierz ze skórki i zetrzyj na tarce o jak najdrobniejszych oczkach. Z cytryny wyciśnij sok i odmierz 4 łyżki. Z chili usuń pestki i pokrój w drobne paseczki. Wszystkie składniki zmiksuj w blenderze z 1 płaską łyżeczką soli, dodając tyle wody, aby uzyskać gładką pastę. Podawaj w malutkich miseczkach jako dodatek do indyjskich potraw z ryżu.

MIĘTOWE CIASTECZKA

1 kostka masła

1 szkl. cukru

2,5 szkl. mąki

1 łyżeczka proszku do pieczenia

parę kropli olejku miętowego do ciast

3 łyżki jogurtu naturalnego

1 cytryna

2 batoniki prawdziwego marcepanu w czekoladzie

5 łyżek cukru pudru

1 torebka ekspresowej herbatki miętowej

Cytrynę sparz i zetrzyj skórkę na tarce. Miękkie masło zmiksuj na pulchną masę z jogurtem, cukrem, proszkiem do pieczenia, olejkiem miętowym i skórką cytrynową. Dodawaj do masy stopniowo mąkę i dalej miksuj. Kiedy masa będzie już dla miksera za gęsta, resztę mąki wgnieć w ciasto rękami. Powinno się otrzymać dość zwarte i tłuste ciasto, które nie powinno lepić się do rąk. Włóż je na 10 minut do lodówki.

Marcepanowe batoniki pokrój w cienkie plasterki.

Z ciasta odrywaj małe kawałki wielkości orzecha włoskiego, zawijaj w nie plasterki marcepanu i formuj w okrągłe płaskie ciasteczka. Układaj ciasteczka na blasze do pieczenia (wyłożonej papierem do pieczenia) w kilkucentymetrowych odstępach, ponieważ podczas pieczenia rosną. Piecz ciastka partiami w nagrzanym do 180 st. C piekarniku około 12 minut, do czasu, kiedy staną się złote. Zdejmij ciasteczka z blachy, kiedy są jeszcze ciepłe, ale nie gorące.

W międzyczasie zalej torebkę miętowej herbatki 1/4 szkl. wrzątku i pozostaw pod przykryciem, aż zupełnie wystygnie. Do cukru pudru dodaj tyle wywaru miętowego (nie będzie to więcej niż 1-2 łyżeczki), aby po utarciu powstał gęsty lukier. Najlepiej dodawać wywaru po troszeczku, stopniowo ucierając.

Ozdabiaj ciasteczka miętowe lukrem.

s. 1

Uczta Wegetariańska (http://uczta.vege.pl/) © 1999-2001 Kinga `Cintamani' Błaszczyk-Wójcicka

---