Opis do tabelki 3:

Województwo wielkopolskie

Województwo to położone jest w środkowo-zachodniej części Polski.

Ludność regionu liczy 3365,3 tys. osób, z czego 57,3 proc. stanowią mieszkańcy 109 miast. Wielkopolskie jest drugim pod względem powierzchni województwem w kraju i zajmuje obszar 29,8 tys. km2. Dzieli się na: 31 powiatów, 4 miasta na prawach powiatu oraz 226 gmin, w tym 19 miejskich, 117 wiejskich i 90 miejsko-wiejskich. Stolicą i zarazem centrum gospodarczym, naukowym i kulturalnym jest Poznań.

Województwo wielkopolskie zajmuje drugie miejsce w kraju pod względem powierzchni i trzecie pod względem liczby ludności.

Powierzchnia	29 826,51 km²
Ludność	3 386 882 mieszk. (31 grudnia 2007)
Gęstość zaludnienia	113,6 mieszk./km²
Urbanizacja	56,6%

Stolicą województwa wielkopolskiego jest Poznań, którego aglomerację zamieszkuje około 855 tys. mieszkańców (567.000 w Poznaniu i około 288.000 w powiecie poznańskim) - jeden z największych w Polsce ośrodków usługowych, przemysłowych, naukowych i kulturalnych.

W województwie wielkopolskim jest 109 miast, w tym 4 miasta na prawach powiatu.

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	3 386 882	100	1 744 127	51,5	1 642 755	48,5
powierzchnia	29 826,51 km²
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	113,6		58,5		55,1

• Warunki przyrodnicze

Rzeźba terenu województwa wielkopolskiego, warunki geologiczne i glebowe zostały ukształtowane przez dwa zlodowacenia:

• 1. przez zlodowacenie bałtyckie w części północnej i środkowej, gdzie teren jest nizinny, występują licznie jeziora Pojezierza Pomorskiego, Poznańskiego i Gnieźnieńskiego

• 2. przez zlodowacenie środkowopolskie w części południowej, gdzie występuje mniej urozmaicona rzeźba oraz brak jezior.

Najwyższym wzniesieniem Wielkopolski jest Kobyla Góra (284 m n.p.m.) w paśmie , najniżej położony obszar w dolinie Warty u ujścia Noteci (21 m n.p.m.) w północno-zachodniej części regionu. Przeważają gleby bielicowe i rdzawe stanowiące 60% powierzchni oraz płowe i brunatne - 20%, pozostałe to głównie gleby obszarów podmokłych (opadowo-glejowe, glejobielicowe, murszowo-torfowe, mady rzeczne).

Powierzchnię około 800 tys. ha zajmują lasy, co stanowi 25,8% powierzchni całkowitej regionu.

Na pojezierzach w części północnej i środkowej regionu występuje ok. 800 jezior, w tym 58% o powierzchni do 10 ha i 8% o powierzchni powyżej 100 ha. Największy zbiornik naturalny Wielkopolski to Jezioro Powidzkie (1036 ha) na Pojezierzu Gnieźnieńskim.

Region wielkopolski leży w obrębie dorzecza Odry, przy czym 88% jego powierzchni odwadnia system cieków dorzecza Warty, a pozostałe 12% jest odwadniane przez systemy cieków Baryczy, Krzyckiego Rowu i Obrzycy. Jakość wód rzecznych jest w większości pozaklasowa, ale ich stan ulega stopniowej poprawie.

• Surowce naturalne

Głównymi mineralnymi surowcami energetycznymi Wielkopolski są węgiel brunatny, gaz ziemny, ropa naftowa i torf. Złoża węgla brunatnego eksploatuje się w rejonie Konina, Turku i Koła (KWB "Konin" i KWB "Adamów"), są bazą dla przemysłu energetycznego (Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin opalanej węglem brunatnym produkuje ponad 10% krajowej energii elektrycznej). Znaczne są też ilości złóż torfu, oblicza się, że jest ich 886 tys. ha o średniej miąższości 1,5 m. Odkryto złoża tego surowca o znaczeniu leczniczym - borowiny w Błażejewie, Ławicy i Mechnaczu. Ponadto bardzo duże pokłady węgla brunatnego zostały odkryte w okolicach Kościana. Jednak nie są one obecnie ekspoatowane i prawdopodobnie ze względu na kosztowne przystosowanie tych terenów do budowy kopalni i konieczności przesiedlenia tysięcy ludzi nigdy nie będą. Intensywnie eksploatuje się sól kamienną w kopalni soli w Kłodawie (około 20% krajowej produkcji). W Wapnie eksploatuje się bogate złoża gipsu.

Na całym obszarze województwa wielkopolskiego występują znaczne złoża kruszyw, surowców ceramicznych i kredy jeziornej.

Klimat

Wielkopolska znajduje się pod wpływem oceanicznych mas powietrza co wpływa na łagodność klimatu. Im dalej na wschód tym bardziej zaznacza się kontynentalizm klimatu. Obszar znajduje się w wielkopolsko-śląskiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 8,2°C, ku północy spada do 7,6°C, a na krańcach południowych i zachodnich osiąga 8,5°C. Liczba dni w roku z pokrywą śnieżną dochodzi do 57 dni w Kaliszu. Okres wegetacyjny należy do jednych z najdłuższych w Polsce. Na Nizinie Południowo-wielkopolskiej wynosi ok. 228 dni i na północ od Gniezna i Szamotuł zaczyna powoli spadać do 216 dni na krańcach północnych. Opady wahają się od 500 do 550 mm. Jednak region zmaga się z deficytem opadów, zwłaszcza we wschodniej części województwa (okolice Słupcy, Kazimierza Biskupiego, Kleczewa) gdzie spada czasem zaledwie 450 mm opadów w roku, co grozi stepowieniem terenu. Przypuszczalnie jest to skutkiem wykarczowania lasów oraz eksploatacji kopalni węgla brunatnego. Liczba opadów wzrasta na północnych i południowych (Ostrów Wielkopolski, Ostrzeszów) krańcach Wielkopolski ponad 650 mm. Przeważają wiatry zachodnie.

• Ochrona przyrody

Stan na rok 2005:

• 1 park narodowy (Wielkopolski Park Narodowy) oraz fragment Drawieńskiego Parku Narodowego

• 12 parków krajobrazowych w tym 3 transgraniczne o łącznej powierzchni 174 569,88 ha, są to: Park Lednicki, Powidzki, Pszczewski, Przemęcki, Powidzki, Puszcza Zielonka, Rogaliński, Promno, , im. gen. Dezyderego Chłapowskiego, Żerkowsko-Czeszewski, Nadwarciański, Dolina Baryczy.

• 96 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 5632 ha

• 32 obszary chronionego krajobrazu (906 289 ha),

• 88 użytków ekologicznych

• 48 obszarów wytypowanych do ochrony w Sieci Natura 2000

• 3601 pomników przyrody

Powierzchnia obszarów prawnie chronionych: 932,6 tys. ha (9,0% prawnie chronionej powierzchni kraju) w tym obszary chronionego krajobrazu - 78,9% parki krajobrazowe - 18,5% parki narodowe - 0,9% rezerwaty przyrody - 0,6%

Transport

W Wielkopolsce krzyżuje się kilka szlaków komunikacyjnych. Przez Poznań i Konin przebiega trasa z Europy Zachodniej do Rosji. W kierunku południowym biegnie międzynarodowa trasa z Gdańska przez Poznań i Leszno do Pragi i dalej na południe Europy. Planowana jest tu budowa autostrady A2, która będzie biegła od granicy zachodniej przez Poznań i Warszawę do Moskwy. Głównymi węzłami kolejowymi są tutaj: Poznań, Piła i Ostrów Wielkopolski. Pomiędzy Warszawą a Berlinem kursują pociągi EuroCity, które zapewniają szybkie połączenie komunikacyjne pomiędzy Poznaniem a Berlinem. Trasa ta została jako pierwsza w Polsce, dostosowana do europejskiego systemu szybkich przewozów.

W Poznaniu znajduje sie także port lotniczy Poznań-Ławica. Lotnisko pod względem dynamiki przewozu pasażerów plasuje się na drugim miejscu w kraju. Duże lotnisko powojskowe z długim betonowym pasem startowym znajduje się w Pile. Planowane jest tutaj stworzenie lotniska towarowego, a w przyszłości także pasażerskiego. W Michałkowie położonym ok. 5 km na północ od Ostrowa Wielkopolskiego znajduje się lotnisko sportowe Aeroklubu Ostrowskiego. Lotnisko posiada krótki utwardzony pas oraz lądowisko trawiaste przez co mogą tam lądować tylko niewielkie samoloty. Małe samoloty mogą również lądować na lotnisku szybowcowym w Lesznie.

W województwie wielkopolskim znajduje się 9,2 proc. ogółu polskich przedsiębiorstw, które zatrudniają 8,3 proc. zatrudnionych w Polsce.

Wielkopolska ma 9,2 proc. udział w tworzeniu krajowego PKB. Wielkopolski przemysł skupia 11,2 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 10,9 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu (pod tym względem region znajduje się na trzecim miejscu w Polsce). W zróżnicowanej branżowo strukturze przemysłu dominuje sektor przetwórstwa rolno-spożywczego. Do rozwijających się gałęzi przemysłu należy produkcja pojazdów mechanicznych oraz przemysły: farmaceutyczny, meblarski, sprzętu oświetleniowego i gospodarstwa domowego, ceramiczny i szklarski, wyrobów z tworzyw sztucznych dla budownictwa, oponiarski, włókienniczy i odzieżowy. Ważną rolę odgrywa także górnictwo węgla brunatnego, hutnictwo i wytwarzanie energii (Konińskie Zagłębie Węgla Brunatnego oraz Huta Aluminium Impexmetal KoninS.A.).

Województwo wielkopolskie jest jednym z dominujących województw pod względem eksportu małych i średnich przedsiębiorstw - eksport przedsiębiorstw regionu stanowi 17,1 proc. eksportu MSP w Polsce, co lokuje go na drugim miejscu w kraju po województwie mazowieckim. Przeciętne zatrudnienie w wielkopolskich przedsiębiorstwach w całym roku 2007 ukształtowało się na poziomie 542,2 tys. osób, co oznacza, że w ciągu roku zwiększyło się o 5,4 procent. Najwięcej osób zatrudniały przedsiębiorstwa zajmujące się handlem detalicznym oraz naprawą artykułów użytku osobistego i domowego (11,0 proc. ogółu zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw), produkcją artykułów spożywczych i napojów (9,7 proc.), handlem hurtowym i komisowym (9,5 proc.) oraz budownictwem (6,9 procent).
W skali całego roku przeciętne zatrudnienie najbardziej zwiększyło się w przedsiębiorstwach produkujących wyroby chemiczne (wzrost o 18,6 proc.), wytwarzających skóry wyprawione i wyrobów z nich (o 16,7 proc.) oraz w usługach pocztowych i telekomunikacyjnych (o 15,9 procent). Największy spadek zatrudnienia zanotowano natomiast przy przetwarzaniu odpadów (o 16,7 proc.) oraz produkcjo sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i telekomunikacyjnych (o 14,1 procent). W końcu grudnia 2007 roku w ewidencji bezrobotnych w województwie wielkopolskim było zarejestrowanych 112,8 osób. Oznacza to znaczny - o 33,3 proc. - spadek w porównaniu z grudniem 2006 roku. Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2007 roku dla województwa wielkopolskiego wynosiła 8,0 proc. i była najniższa w kraju.
W końcu grudnia spośród bezrobotnych osoby w wieku do 25 lat w stanowiły 21,0 proc., zaś osoby powyżej 50 roku życia - 20,2 procent. Udział bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych wyniósł 29,6 proc. natomiast 59,8 proc. osób długotrwale poszukiwało pracy. W ciągu 2007 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Wielkopolsce ukształtowało się na poziomie 2625,29 zł i było o 11,1 proc. większe od notowanego przed rokiem. W tym czasie w skali kraju przeciętna płaca wyniosła 2888,20 zł i była o 9,2 proc. wyższa aniżeli w 2006 roku. W okresie styczeń - grudzień 2007 roku największy wzrost przeciętnych wynagrodzeń wystąpił w budownictwie (o 21,6 proc.), a także w działach: poczta i telekomunikacja (o 18,6 proc.) oraz produkcja sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i telekomunikacyjnych (o 16,8 procent). Natomiast niższe o 5,5 proc. przeciętne wynagrodzenia otrzymali w 2007 roku pracownicy firm, zajmujących się pozostałym górnictwem.

Mieszkania
W ciągu 2007 roku w województwie wielkopolskim oddano do użytkowania łącznie 14,4 tys. mieszkań, czyli o 36,8 proc. więcej niż w 2006 roku. W tym samym czasie w skali kraju dynamika wyniosła 16 procent. W Wielkopolsce najwięcej mieszkań powstaje w ramach budownictwa indywidualnego. W 2007 roku inwestorzy indywidualni oddali do użytkowania 8,2tys. mieszkań, a więc o 26,8 proc. więcej niż przed rokiem. W ogólnej liczbie lokali udział budownictwa indywidualnego wyniósł 56,8 procent (spadek o 4,5 p.p.). Natomiast z przeznaczeniem na sprzedaż lub wynajem w 2007 roku wybudowano w Wielkopolsce 4969 mieszkań, czyli o 60,3 więcej niż rok wcześniej. Udział tej formy budownictwa ukształtował się na poziomie 34,4 proc., a więc o 5 p.p. wyżej aniżeli rok wcześniej.
Nowo budowane mieszkanie w województwie wielkopolskim miało przeciętnie powierzchnię 108,0 m2 (na co wpływ miała dominacja budownictwa indywidualnego), przy czym w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wynosiła 67,1 m2 wobec 141,3 m2 w budownictwie indywidualnym.

Przedsiębiorstwa i instytucje

Według stanu na koniec grudnia 2007 roku, rejestr REGON dla województwa wielkopolskiego obejmował łącznie 352,2 podmiotów (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne). To o 1,9 proc. więcej niż w 2006 roku. Zdecydowana większość podmiotów (97,1 proc.) należała do sektora prywatnego, w którym dominowały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (80,5 proc. ogółu firm prywatnych). W Wielkopolsce najwięcej przedsiębiorstw działa w handlu i naprawach - 30,6 proc. ogółu. Stosunkowo liczny udział miały również firmy zajmujące się obsługą nieruchomości i firm - 15,6 proc. oraz przedsiębiorstwa zajmujące się budownictwem - 11,9 procent.
Ze względu na formę prawną, najliczniejszą grupę wśród podmiotów ujętych w rejestrze REGON stanowią osoby fizyczne (78,1 proc.), natomiast największy przyrost w skali roku charakteryzował spółki handlowe, stanowiące 6,6 proc. ogółu podmiotów. Najwięcej wielkopolskich podmiotów gospodarki narodowej ma swą siedzibę w Poznaniu (26,0 proc. ogółu jednostek zarejestrowanych w województwie). Działa tu blisko połowa (48,0 proc.) wszystkich spółek handlowych, w tym także spółek z udziałem kapitału zagranicznego (47,7 proc.), ponad jedna trzecia (34,0 proc.) spółek cywilnych i blisko jedna czwarta (23,9 proc.) osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

Przemysł, handel, budownictwo

Wartość produkcji sprzedanej przez wielkopolskie przedsiębiorstwa przemysłowe w całym roku 2007 wyniosła 89,54 mld zł i była o 4,4 proc. wyższa niż w 2006 roku.
Większość przedsiębiorstw przemysłowych osiągnęła poziom sprzedaży produkcji wyższy aniżeli w 2006 roku. Największy wzrost dotyczył produkcji wyrobów chemicznych (o 28,0 proc.), instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, zegarów i zegarków (o 27,2 proc.), produkcji maszyn i urządzeń (o 24,3 proc.) oraz produkcji sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i telekomunikacyjnych (o 21,5 proc.). Spadek produkcji zanotowały natomiast firmy, zajmujące się przetwarzaniem odpadów (o 54,6 proc.), ,,pozostałym" górnictwem (o 22,2 proc.) oraz produkcją maszyn biurowych i komputerów (o 17,9 proc.). O ponad jedną trzecią (o 33,6 proc.) w 2007 roku była także wyższa wartość produkcji sprzedanej przez wielkopolskie przedsiębiorstwa budowlane, która wyniosła 12,65 mld złotych. Z tej kwoty 56,7 proc. (7,17 mld zł) stanowiła produkcja budowlano-montażowa. Wartość produkcji budowlano-montażowej w ciągu roku zwiększyła się o 30,8 procent.
W 2007 roku w punktach sprzedaży detalicznej wielkopolskie przedsiębiorstwa sprzedały towary o łącznej wartości 42,6 mld zł, czyli o 23,4 proc. więcej niż rok wcześniej. W ciągu roku najbardziej zwiększyła się sprzedaż pojazdów samochodowych, motocykli i części (wzrost o 50,4 proc.) oraz mebli i sprzętu RTV, AGD (o 35,4 procent).

Turystyka

O turystycznej atrakcyjności regionu z jednej strony decydują jego walory krajobrazowe i kulturowe, z drugiej - rozwój i dostępność bazy noclegowej. Baza noclegowa turystyki w województwie wielkopolskim obejmowała 516 obiektów - w tym 331 całorocznych - oferujących łącznie ponad 36 tysięcy miejsc noclegowych. Baza hotelowa obejmowała 131 hoteli, 17 moteli, 10 pensjonatów i 55 "innych" obiektów hotelowych. W 2006 r. w województwie wielkopolskim udzielono łącznie 2,5 mln noclegów. 20 procent odwiedzających to turyści zagraniczni, z czego nadal największą część stanowią Niemcy - 40 procent. W wielkopolskich obiektach turystycznych zbiorowego zakwaterowania w 2006 r. funkcjonowało 220 restauracji, 97 stołówek i 95 punktów gastronomicznych, dostępne też były 162 bary i kawiarnie.

Województwo śląskie

Jedno z 16 województw obejmujące historyczne ziemie Górnego Śląska i Małopolski, w tym Zagłębie Dąbrowskie i Zagłębie Krakowskie. Stolicą województwa są Katowice. Województwo śląskie jest jedynym województwem w Polsce, w którym jest więcej powiatów grodzkich (19) niż powiatów ziemskich (17).

Ludność	4649,0 tys. mieszk. (30 marca 2008)
Gęstość zaludnienia	377,4 mieszk./km²
Urbanizacja	78,4%
Powierzchnia	12 333,51 km²

• Położenie

Województwo śląskie jest położone na południu Polski, nad górną Wisłą, Odrą i Wartą i graniczy z Czechami i Słowacją. Dzisiejsze województwo Śląskie leży na styku Śląska i Małopolski, a więc odmiennych kulturowo i historycznie części Polski. Daje się to zauważyć na mapie gospodarczej województwa - część zachodnia (Górnośląska) jest lepiej rozwinięta niż rolnicze obszary części wschodniej (Małopolskiej). Wyjątkiem jest tu Zagłębie Dąbrowskie - historycznie część Małopolski. Fizycznie Województwo Śląskie należy do Wyżyny Śląskiej, Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Kotliny Oświęcimskiej oraz Beskidów. Ponadto w tych obszarach geograficznych można wyróżnić mniejsze, takie jak np. Płaskowyż Rybnicki. Graniczy z województwami:

-łódzkim

-świętokrzyskim

-małopolskim

-opolskim

Demografia

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4 654 115	100	2 409 171	51,8	2 244 944	48,2
powierzchnia	12 333,51 km²
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	377,4		195,3		182,0

Województwo Śląskie liczy 4 654,1 tys. mieszkańców, co stanowi 12% ludności Polski i jest drugim najludniejszym (po Województwie Mazowieckim) województwem w Polsce. Gęstość zaludnienia wynosi 377,4 os./km² i jest najwyższa w Polsce. Najgęściej zaludniony jest centralny obszar województwa - ponad 1000 osób na km². Na terenie województwa leży najgęściej zaludnione miasto, a zarazem i powiat w Polsce - Świętochłowice (4165 osób/km²).

Województwo Śląskie ma najgorszą sytuację demograficzną spośród województw w Polsce. Przyrost naturalny wynosi -1,1 i jest dużo gorszy od średniej krajowej (0,1). W 1995 roku na obszarze woj. śląskiego mieszkało 4893542 osób Było to o 239 427 więcej niż w II kwartale 2008r. W województwie śląskim 17% ludności jest wieku przedprodukcyjnym (pon. 17 lat), 66% ludności jest w wieku produkcyjnym (18 - 60/65 lat), natomiast w wieku poprodukcyjnym (pow. 60/65 lat) jest 17% mieszkańców. Niemniej jednak zaznacza się duże dysproporcje w strukturze ludności wewnątrz województwa. Najgorsza sytuacja demograficzna ma miejsce w subregionie katowickim (znaczna przewaga ludności w wieku poprodukcyjnym nad przedprodukcyjnym), najlepsza natomiast w rybnickim i bielskim (odwrotnie). Mediana wieku w województwie wynosi 40,9 lat dla kobiet oraz 36,9 dla mężczyzn. Na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet.

Województwo Śląskie charakteryzuje się najwyższym wskaźnikiem zatrudnienia w Polsce oraz jednym z najniższych wskaźników bezrobocia. Województwo charakteryzuje się znacznym udziałem mniejszości narodowych (wraz z woj. opolskim skupia ponad 70% ogółu ludności niepolskiej w kraju). W województwie żyje (wg danych ze spisu powszechnego, które mogą nie być miarodajne) ok. 150 tys. Ślązaków (od ponad 50% ludności w powiecie raciborskim do 0% na wschodzie województwa), 20 tys. Niemców (głównie w pow. raciborskim, gliwickim w większych miastach) oraz wielu przedstawicieli innych narodowości (Francuzi, Amerykanie, Ukraińcy, jedyna w Polsce mniejszość czeska i morawska itd.). Rokrocznie do województwa emigruje ponad 2 tys. obcokrajowców, natomiast z innych województw napływa blisko 50 tys. osób rocznie (trzecie miejsce w kraju).

• Gospodarka

Województwo Śląskie jest najsilniejszym i najbogatszym regionem w Polsce (wyłączając województwo mazowieckie, w którym leży Warszawa). Wytwarza 14% PKB Polski, a średnia pensja wynosi 3377,50 zł . Stopa bezrobocia kształtuje się na poziomie 6,5%. Główną gałęzią gospodarki woj. śląskiego są usługi. Niemniej jednak bardzo duży udział ma także przemysł. Najmniej ludności pracuje w rolnictwie i leśnictwie.

Przemysł wytwarza około 34% PKB województwa. Najważniejsze jest górnictwo, hutnictwo oraz produkcja energii elektrycznej. Województwo wytwarza 92% węgla kamiennego w Polsce, 83% samochodów oraz 70% stali surowej. Aktualnie przemysł podlega procesom restrukturyzacji i prywatyzacji.

Usługi podobnie jak w reszcie kraju są największym udziałowcem w budowie PKB. Wytwarzają około 63% PKB województwa. Ich udział w ogólnej produkcji wojewódzkiej systematycznie rośnie.

Rolnictwo i leśnictwo wytwarza najmniej PKB województwa oraz zatrudnia najmniej osób. Jest zmechanizowane, a plony z 1 ha należą do najwyższych w kraju.

• Zatrudnienie

W województwie śląskim pracuje 1765 tys. osób, z czego w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 3,3%, w przemyśle i budownictwie 38,2% natomiast w usługach 58,5% zatrudnionych. Systematycznie spada zatrudnienie w przemyśle (podczas gdy w innych województwach wzrasta) oraz dynamicznie zwiększa się w usługach.

• Nakłady inwestycyjne

W 2006 roku w województwie śląskim zainwestowano łącznie 19580,6 mln złotych, co stanowi 12,6% wszystkich inwestycji w kraju.

Transport i komunikacja

Przez województwo śląskie przebiega szereg linii kolejowych. Znajduje się tutaj łącznie kilka dworców i kilkadziesiąt stacji PKP. Przez dworzec główny w Katowicach przejeżdżają pociągi EuroCity i InterCity. Silnie rozwinięta jest tu również sieć dróg. Biegnie tędy Autostrada A4, E40 (trasa europejska), E75 (trasa europejska), droga ekspresowa S1, Droga ekspresowa S69, Droga ekspresowa S86 oraz kilkanaście dróg krajowych i dróg wojewódzkich. Budowana jest kolejna autostrada - A1. Znajduje się tu międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice.

Przez teren województwa śląskiego przebiega wiele ważnych dróg:

-trasy europejskie

-autostrady

-drogi ekspresowe

-oraz wiele dróg krajowych i wojewódzkich

Transport kolejowy

Województwo śląskie stanowi jeden z największych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce, zarówno jeśli chodzi o przewozy pasażerskie jak i towarowe. Z katowickiego dworca kolejowego odjeżdżają pociągi wszystkich kategorii, w tym EuroCity i InterCity, zapewniające połączenia ze wszystkimi największymi miastami w Polsce oraz z Czechami, Słowacją, Węgrami, Austrią i Niemcami. W województwie kolej odgrywa dużo mniejszą rolę niż transport samochodowy. Kolejowy transport towarowy to przede wszystkim przewozy węgla kamiennego. Ze względu na położenie województwa dużą rolę odgrywają przewozy tranzytowe, także międzynarodowe. Do 21 grudnia 2007 Funkcjonoweały tu cztery kolejowe przejścia graniczne:

• Zebrzydowice-Piotrowice

• Chałupki-Bogumin

• Zwardoń-Skalite

• Cieszyn-Czeski Cieszyn

Transport lotniczy

W odległości około 30 km na północ od centrum Katowic znajduje się międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Po rozbudowie w 2007. i oddaniu do użytkowania drugiego terminala posiada on roczną przepustowość ok. 3,6 mln pasażerów. W 2007 obsłużono blisko 2 mln pasażerów. Ma dwa terminal pasażerskie oraz terminal cargo. Obsługuje stałe połączenia rejsowe z ponad dwudziestoma lotniskami liniami lotniczymi: Air France, Centralwings, EuroLOT, LOT, Lufthansa, oraz Wizz Air.

• Wodny

Port Gliwice obecnie wraz ze stacją kolejową, terminalem celnym, wolnym obszarem celnym w Gliwicach, bazą magazynową, parkingami i biurami jest jednym z elementów Śląskiego Centrum Logistyki. Port w Gliwicach uważany jest za najnowocześniejszy i najbardziej uniwersalny port śródlądowy w kraju, z uwagi na swój kształt, linie i konstrukcje nabrzeży portowych, układ basenów, powierzchnię akwatorium. W porcie znajdują się urządzenia przeładunkowe o maksymalnym udźwigu 20 ton. Roczna zdolność przeładunkowa portu wynosi około 2 milionów ton.

Port Gliwice stanowi początek Kanału Gliwickiego łączącego miasta GOP z rzeką Odrą, siecią kanałów niemieckich (Berlin) oraz morzem Bałtyckim.

• Zasoby surowców mineralnych

Województwo Śląskie posiada wiele surowców mineralnych. Na terenie regionu położone są największe w Polsce pokłady węgla kamiennego intensywnie wydobywanego już od XIX wieku. Oprócz tego znajdują się tu duże pokłady rud żelaza (obecnie niemal wyczerpane) oraz rud cynku i ołowiu.

• Przemysł

Województwo Śląskie jest najbardziej uprzemysłowionym regionem w Polsce. Około 35% ludności pracuje w przemyśle i budownictwie (dla kraju wskaźnik ten wynosi około 27%), przy czym należy zauważyć, że w 1989 roku w przemyśle pracowało blisko 60% ludności. Znajdujący się w centralnej części województwa GOP jest najsilniej uprzemysłowionym obszarem w Polsce. Niewiele ustępuje mu ROW, położony na południowym zachodzie.

• Zakłady przemysłowe

Na terenie województwa znajduje się wiele ważnych zakładów przemysłowych. Wiele z nich jest strategicznych nawet w skali krajowej. Należą do nich kopalnie węgla kamiennego, huty oraz elektrownie. Ponadto w województwie leży wiele innych zakładów przemysłowych, zarówno przemysłu ciężkiego jak i zaawansowanych technologii. Mniejsze znaczenie ma przemysł lekki skupiony głównie w okolicach Częstochowy i Lublińca.

Największymi firmami przemysłowymi są: Kompania Węglowa, Katowicki Holding Węglowy, Jastrzębska Spółka Węglowa, Południowy Koncern Węglowy S.A., ArcelorMittal Poland, Tauron Polska Energia, Adam Opel AG oraz Fiat Auto Poland

Kultura

Województwo śląskie posiada wiele muzeów, teatrów i oper. W większości przypadków obiekty te posiadają bardzo bogate zbiory. Obecnie trwa przetarg na budowę nowego Muzeum Śląskiego, które miałoby powstać pod ziemią, na terenie byłej kopalni w centrum Katowic. Ponadto w każdym większym mieście znajduje się kino i biblioteka. Oprócz tego na terenie województwa organizuje się wiele imprez kulturalnych, zarówno dla starszych jak i dla młodszych. Należą do nich między innymi Rawa Blues Festiwal, Off festival, Mayday Festiwal. Propagowaniem kultury Śląska zajmuję się Państwowy Zespół Pieśni i Tańca Śląsk.

Turystyka i wypoczynek

Beskid Ślaski jest terenem turystycznym, na jego terenie znajdują się liczne ośrodki sportów zimowych, a także bazy turystyczne oraz szlaki turystyczne (Bielsko-Biała, Szczyrk, Wisła, Istebna, Korbielów czy Ustroń). Wbrew pozorom województwo śląskie jest miejscem o dużej liczbie jezior (szczególnie sztucznych, będących pozostałościami po wyrobiskach piasku dla kopalni). Wiele z nich umożliwia uprawianie sportów wodnych. Najbardziej znanymi są zbiorniki Pogoria w Dąbrowie Górniczej (łączna powierzchnia ok. 800 ha), Zalew Sosina w Jaworznie oraz Zalew Rybnicki w Rybniku. Tereny pieszych wędrówek, wspinaczki skałkowej oraz speleologii na terenie Jury Krakowsko - Częstochowskiej tzn. Orlich Gniazd. W Dąbrowie Górniczej znajduje się także zachodni fragment Pustyni Błędowskiej.

Spragnieni kultury i historii turyści mogą zwiedzać Państwowe Muzeum Zamkowe w Pszczynie z rezerwatem żubrów, Zamek Piastowski w Gliwicach i Rybniku, zespół klasztorno-pałacowy w Rudach, Muzeum Okręgowe w Bielsku-Białej oraz radiostację gliwicką - miejsce prowokacji hitlerowskiej w przeddzień II wojny światowej. Ponadto, wbrew obiegowej opinii na terenie województwa można zwiedzać także stare miasta - w Rybniku, Gliwicach, Cieszynie, Żorach i Bielsku-Białej. Na obszarze regionu znajdują się także zamki - Zamek w Będzinie, Chudowie, Lublińcu, Podzamczu koło Ogrodzieńca, Olsztynie koło Częstochowy. Ponadto pełno jest zabytków przemysłowych, wśród których najsławniejsze to Skansen górniczy "Królowa Luiza", Skansen podziemny "Guido", Zabytkowa Kopalnia Rud Srebronośnych w Tarnowskich Górach, Dom Tkacza i Muzeum Techniki i Włókiennictwa w Bielsku-Białej.

Innymi atrakcjami są np:

• Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie

• Zabytkowa Kopalnia Rud Srebronośnych i Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach

• Zabudowa Staromiejska w Tarnowskich Górach, Muzeum w Tarnowskich Górach

• Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach

• Skansen Kolei Wąskotorowych w Rudach

• Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryji Panny w Rudach

• Bazylika św. Antoniego w Rybniku. Najwyższa na Śląsku

• Kościół św. Mikołaja w Lublińcu z XIII wieku

• Zabudowa Śródmiejska w Lublińcu, Muzeum św. Teresy Benedykty od Krzyża Edyty Stein w Lublińcu

• Gotycki kościół pw. św. Trójcy w Wodzisławiu Śląskim z II poł. XV w.

• Kościół św. Katarzyny w Rybniku

• Kolegiata Św. Wojciecha i św. Katarzyny z XVI w. w Jaworznie.

• Dwór obronny w Jastrzębiu-Zdroju. Jedyny tego typu budynek na Śląsku

Ochrona Przyrody

Po przepięknych i zasobnych drzewostanach pierwotnych pozostały na Śląsku jedynie resztki małych powierzchni leśnych, zachowanych jedynie do dziś w zbliżonym stanie w postaci rezerwatów i parków narodowych oraz pojedynczych okazów drzew.

Stan lasów woj. śląskiego jest wynikiem negatywnych przemian i działalności człowieka, głównie w okresie XVIII, XIX i XX wieku. W początkach tzw. ery przemysłowej lasy śląskie poddane były szczególnie rabunkowej gospodarce związanej z nieracjonalnym pozyskiwaniem surowca drzewnego, co związane było z gwałtownym rozwojem i potrzebami hut cynku, ołowiu, żelaza oraz wzrastającemu zapotrzebowaniu kopalń węgla kamiennego na drewno niezbędne do zabudowy wyrobisk górniczych. Prowadziło to do masowego wyrębu drzew gatunków liściastych (buk, dąb, brzoza, olsza, grab). Zabiegi te doprowadziły do zmiany w składzie gatunkowym śląskich lasów i zwiększenia udziału gatunków iglastych. Masowo sadzono jednogatunkowe, lite drzewostany sosnowe i świerkowe bez względu na rodzaj siedliska. Z tego też względu pogłębiła się znacznie degradacja siedlisk, zakłócając strukturę biocenotyczną drzewostanów, co z kolei spowodowało częstsze występowanie gradacji szkodliwych owadów drzew leśnych. W okresie międzywojennym lesistość Śląska w granicach Polski wynosiła ok. 29% z czego ok. 57% lasów należało do prywatnych właścicieli. Nie bez wpływu na stan polskich, a także i śląskich lasów miały działania wojenne i zwiększone potrzeby przemysłu zbrojeniowego w okresie II wojny światowej, a po wojnie gwałtowny rozwój i wzrost przemysłu wydobywczego i hutniczego Górnego Śląska. Obecnie dla utrzymania lasów narażonych na silne działanie emisji przemysłowych prowadzi się przebudowę drzewostanów. W miejsce drzew mało odpornych na zanieczyszczenia, sadzi się gatunki drzew mniej wrażliwych na emisje przemysłowe.

Potencjał gospodarczy

Województwo Śląskie należy do najsilniejszych gospodarczo regionów Polski. Wytwarza się tutaj 13,7% Produktu Krajowego Brutto (PKB), co daje województwu drugie miejsce w kraju. PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosi 23,7 tys. zł i jest wyższe od średniej krajowej o 2,3 tys. zł. Wyrazem przeobrażeń zachodzących w gospodarce regionu jest wyraźna zmiana w strukturze wytwarzanej tutaj wartości dodanej brutto (wartości nowo wytworzonej). Udział usług rynkowych i nierynkowych stanowi aktualnie 60,5%, co w porównaniu z rokiem 1999 daje wzrost o 3,5%.Województwo Śląskie dysponuje licznymi zasobami naturalnymi, do których należą m.in.: węgiel kamienny, złoża cynku i ołowiu, pokłady metanu, gazu ziemnego, złoża margli, wapieni, kruszywa naturalnego, a także wody lecznicze, termalne i mineralne. W oparciu o istniejącą bazę surowcową powstał tu największy w kraju okręg przemysłowy. W regionie zlokalizowanych jest 38 czynnych kopalń węgla kamiennego, 25 hut i zakładów hutniczych, 21 elektrowni i elektrociepłowni przemysłowych oraz 22 elektrownie zawodowe. W strukturze branżowej przemysłu po górnictwie węgla kamiennego dominującym sektorem jest hutnictwo. Aktualnie górnictwo węgla kamiennego oraz hutnictwo żelaza i stali poddawane są głębokim procesom restrukturyzacji. Efektem przemian zachodzących w górnictwie są nie tylko zmniejszenie zatrudnienia z 243 tys. osób w 1997 roku do 118,6 tys. we wrześniu 2005 roku i poprawa efektywności, ale również zasadnicze zmiany formy własności i struktury zarządzania. Procesy restrukturyzacji w hutnictwie przebiegały szybciej niż w górnictwie. Ich wynikiem jest już niemal całkowita prywatyzacja branży. Równolegle do zmian zachodzących w górnictwie i hutnictwie restrukturyzowany jest również cały kompleks paliwowo-energetyczny. Z uwagi na dużą koncentrację przemysłu Województwo Śląskie jest drugim w kraju producentem energii elektrycznej (19,7% produkcji krajowej) i jej największym odbiorcą. Na bazie restrukturyzowanych tradycyjnych w Województwie Śląskim gałęzi przemysłu rozwinęły się branże związane z jego obsługą, czyli przede wszystkim nowoczesny przemysł maszynowy, dysponujący odpowiednim parkiem oraz doświadczoną kadrą pracowniczą. Po trudnościach transformacji na początku lat dziewięćdziesiątych przemysł ten zaistniał na wielu rynkach zagranicznych i stanowi dziś ważny element gospodarczego krajobrazu województwa. Zachodzące od kilku lat procesy restrukturyzacyjne powodują systematyczne zmiany w strukturze gospodarki województwa. W całym przemyśle zmniejsza się udział górnictwa i hutnictwa, branż do niedawna dominujących w gospodarce województwa, wzrasta pozycja przemysłu elektromaszynowego, informatycznego, energetyki, a najszybciej przemysłu motoryzacyjnego (region jest największym w kraju producentem samochodów) i spożywczego. Udział Województwa Śląskiego w krajowej produkcji sprzedanej przemysłu wynosi 17,2%, z czego na sektor prywatny przypada 62%.W Województwie Śląskim zarejestrowanych jest ponad 424 tys. podmiotów gospodarki narodowej. Wśród nich największą grupę stanowią osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą - 330,1 tys. oraz spółki prawa handlowego - 23,5 tys. (z czego 4,1 tys. to spółki z udziałem kapitału zagranicznego). Najmniej liczna jest grupa przedsiębiorstw państwowych - 246. Z ogólnej liczby działających w regionie podmiotów gospodarczych 96,1% przypada na sektor prywatny, tj. 11,8% liczby podmiotów krajowych. Zdecydowana większość regionalnych podmiotów sektora prywatnego prowadzi usługową działalność rynkową (71,5%). Znaczny udział mają również firmy z sektora przemysłu i budownictwa (20,7%) oraz usług nierynkowych (6,5%).Na terenie Województwa Śląskiego znajduje się 12,1% potencjału badawczo-rozwojowego kraju - drugi co do wielkości ośrodek w Polsce. Składa się nań 112 jednostek, w tym 36 jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych (z tego 6 placówek PAN), 46 jednostek rozwojowych i 14 szkół wyższych, prowadzących badania. Działalność instytucji badawczo-rozwojowych ukierunkowana jest przede wszystkim na: ochronę środowiska, energetykę, automatykę i elektronikę oraz budownictwo. Dla wzmocnienia współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką, w województwie działają 3 konsorcja naukowo-przemysłowe, tj.:

• Śląskie Centrum Zaawansowanych Technologii

• Centrum Zaawansowanych Technologii Energia-Środowisko-Zdrowie

• Centrum Zaawansowanych Technologii dla Ochrony i Promocji Zdrowia

Pod względem liczby podmiotów działających w branżach wysokotechnologicznych województwo można zaliczyć do liderów w kraju. W regionie występuje duża liczba mikroprzedsiębiorstw (zatrudniających poniżej 10 osób), prowadzących taką działalność, jak: produkcja sprzętu medycznego i chirurgicznego oraz przyrządów ortopedycznych, nadajników telewizyjnych, radiowych oraz aparatów dla telefonii i telegrafii przewodowej, a także produkcja instrumentów i przyrządów pomiarowych, kontrolnych, badawczych, nawigacyjnych itp. Równolegle do rozwoju produkcji wysokich technologii znaczenia nabiera rozwój oraz jakość usług o charakterze teleinformatycznym. Jest to spowodowane koniecznością realizacji inwestycji związanych z infrastrukturą informatyczną oraz oprogramowaniem.

Województwo mazowieckie

Leży w środkowo-wschodniej części Polski. Mazowieckie jest największym pod względem powierzchni i liczby ludności województwem w kraju. Obejmuje obszar o powierzchni 35566 km2, co stanowi 11,4 proc. powierzchni kraju. Na dzień 30 czerwca 2007 roku region zamieszkiwało 5,18 mln osób, czyli 13,5 proc. ludności Polski. Województwo jest podzielony na 37 powiatów, 5 miast na prawach powiatu oraz 314 gmin, w tym 35 miejskich, 229 wiejskich i 50 miejsko-wiejskich. Stolicą województwa, a zrazem kraju jest Warszawa.

Powierzchnia	35 558,18 km²
Ludność	5 188 488 mieszk. (31 grudnia 2007)
Gęstość zaludnienia	145,9 mieszk./km²
Urbanizacja	64,7%

Demografia

Gęstość zaludnienia w województwie mazowieckim terenów wiejskich w osobach na km² (w przekroju gminnym, stan 1 stycznia 2007 roku).

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	5 188 488	100	2 705 344	52,1	2 483 144	47,9
powierzchnia	35 558,18 km²
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	145,9		76,1		69,8

• Ochrona przyrody

Wg danych z roku 2000 powierzchnia obszarów chronionych w województwie mazowieckim ogółem wynosiła 1053439,9 ha, co stanowiło 29,6% powierzchni województwa. Na terenie województwa mazowieckiego znajdowało się:

• 1 park narodowy - Kampinoski Park Narodowy

• 9 parków krajobrazowych

• Bolimowski Park Krajobrazowy

• Brudzeński Park Krajobrazowy

• Chojnowski Park Krajobrazowy

• Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy

• Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy

• Kozienicki Park Krajobrazowy

• Mazowiecki Park Krajobrazowy

• Nadbużański Park Krajobrazowy

• Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu

• 171 rezerwatów przyrody

• 62 obszary chronionego krajobrazu

• Nauka i oświata

Na terenie województwa działa dobre zaplecze naukowo-oświatowe. Jest to obszar występowania wielu uczelni wyższych. Ich największym skupiskiem jest Warszawa, ale są również zlokalizowane w innych miastach województwa (Płock, Pułtusk, Radom, Siedlce).

Wyższe uczelnie publiczne: (zobacz też wyższe uczelnie w Warszawie)

• Akademia Obrony Narodowej

• Akademia Pedagogiki Specjalnej

• Akademia Podlaska w Siedlcach

• Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

• Politechnika Warszawska

• Politechnika Radomska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

• Uniwersytet Warszawski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

• Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

• Wojskowa Akademia Techniczna

Miasta

W województwie mazowieckim jest 85 miast, w tym 5 miast na prawach powiatów i 30 miast na prawach gminy.

• Gospodarka

Województwo mazowieckie ma najwyższy spośród wszystkich polskich województw dochód na głowę mieszkańca, który wynosi około 18 tys. EURO, co jest porównywalne do dochodu w Grecji i stanowi 74% średniego dochodu w Unii Europejskiej. Warszawa jest uznawana za finansową stolicę Polski. W Płocku swoją siedzibę ma PKN Orlen, największy polski koncern paliwowy. Mazowieckie jest jednym z najbardziej zróżnicowanych gospodarczo województw w kraju. Większość województwa jest stosunkowo słabo rozwinięta. Wybija się tu najbardziej rozwinięta gospodarczo Warszawa oraz jej okolice, bogate są również miasta Płock i Siedlce. Najbiedniejszym regionem jest region radomski. Radom ma obecnie najwyższe bezrobocie wśród miast ponad 100-tysięcznych oraz wśród powiatów grodzkich. Województwo mazowieckie wytwarza ponad 20 proc. krajowego PKB. Na jego terenie działa ponad 500 tys. firm. Głównymi sektorami gospodarki regionu są handel, telekomunikacja, usługi finansowe, ubezpieczenia, IT, przemysł samochodowy i petrochemiczny z największą w kraju rafinerią ropy naftowej w Płocku. Warszawie i okolicznych miastach jest zatrudnionych 14 proc. wszystkich pracowników w kraju. Na siedzibę swojej firmy region wybrało prawie 30 proc. zainteresowanych Polską inwestorów zagranicznych. Istotnym powodem do lokowania inwestycji na Mazowszu jest dobra infrastruktura i komunikacja (Mazowsze ma dobrą komunikację z resztą kraju i międzynarodowy port lotniczy Okęcie), a także dobrze wykształcona siła robocza. Przeciętne wynagrodzenie pracowników na Mazowszu przewyższa o ponad 30 proc. średnią krajową.

Rynek pracy i wynagrodzenia

W okresie styczeń - grudzień 2007 roku w województwie mazowieckim przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 1241,0 tys. osób i było o 4,9 proc. większe od notowanego w analogicznym okresie 2006 roku (w ujęciu ogólnokrajowym było to 4,7 proc.).
Największy wzrost zatrudnienia wystąpił w górnictwie (o 15,0 proc.), budownictwie (o 10,2 proc.), handlu i naprawach (o 9,1 proc.), hotelach i restauracjach (o 6,5 proc.) oraz obsłudze nieruchomości i firm (o 6,2 proc.). Według GUS w przedsiębiorstwach sektora publicznego przeciętne zatrudnienie w okresie styczeń - grudzień 2007 roku ukształtowało się na poziomie zbliżonym do analogicznego okresu 2006 roku i wyniosło 329,6 tys. osób, natomiast w sektorze prywatnym zwiększyło się o 6,8 proc. i wyniosło 911,4 tys. osób. W porównaniu z 2006 rokiem zwiększył się udział przedsiębiorstw z sektora prywatnego (z 72,1 proc. do 73,4 proc.), a zmniejszył z publicznego (z 27,9 proc. do 26,6 proc.). W końcu grudnia 2007 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w mazowieckich urzędach pracy wyniosła 219,9 tys. osób (z tego 52 proc. stanowiły kobiety). To o 65,7 tys., czyli o 23 proc., mniej niż rok wcześniej. Wynikiem tego był spadek stopy bezrobocia rejestrowanego do poziomu 9,2 proc. (w 2006 roku 11,8 proc.). W 2007 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wyniosło sektorze przedsiębiorstw wyniosło 3566,26 zł i było 7,5 proc. większe niż 2006 roku. Najwyższy wzrost wynagrodzeń dotyczył pracowników górnictwa (o 21,5 proc.) i budownictwa (o 13,9 procent).
Pomimo, że przeciętne wynagrodzenie brutto pracowników sektora publicznego w 2007 roku wzrosło więcej niż w sektorze prywatnym - odpowiednio 8,1 i 7 proc. w ciągu roku - to zarobki w kwotach nominalnych nadal wyraźnie są wyższe w tym drugim. Pracownicy z poza sektora publicznego zarabiali przeciętnie 3719,55 zł, zaś tam zatrudnieni 3142,43 złotych.

Mieszkania
W 2007 roku w województwie mazowieckim oddano do użytkowania 30310 mieszkań, czyli o 11,9 proc. więcej niż w 2006 roku - ujęciu ogólnopolskim było to 16 proc. więcej.
Najwięcej mieszkań do użytkowania przekazali inwestorzy budujący na sprzedaż lub wynajem - 15874 oraz inwestorzy indywidualni - 11736. Przed rokiem w tych formach budownictwa oddano odpowiednio 12642 i 9967 mieszkań. Ponadto w budownictwie spółdzielczym przekazano 1754 mieszkania (rok wcześniej 2864), w budownictwie społecznym czynszowym - 526 mieszkań (przed rokiem 598), w budownictwie komunalnym - 401 mieszkań (995 przed rokiem), a w budownictwie zakładowym - 19 mieszkań (rok wcześniej 24). Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania przekazanego do użytkowania w okresie styczeń - grudzień 2007 roku wyniosła 98,2 m2 (o 2,6 m2 więcej niż przed rokiem), w tym w budownictwie indywidualnym - 146,7 m2 (o 0,3 m2 mniej).
W 2007 roku zanotowano także na terenie województwa mazowieckiego wzrost o 41,2 proc. liczby rozpoczętych budów mieszkań - 47155, a ponadto a starostwa powiatowe wydały pozwolenia na budowę 61639 nowych mieszkań (o 52,6 proc. więcej).

Firmy i instytucje

W województwie mazowieckim w końcu grudnia 2007 roku w rejestrze REGON zarejestrowanych było 627,3 tys. podmiotów gospodarki narodowej (o 2,9 proc. więcej niż przed rokiem). Aż 97,7 proc. (613,1 tys.) firm działało w sektorze prywatnym, a wśród nich dominowały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą - 453,7 tys. jednostek, co stanowiło 74,0 proc. ogólnej liczby podmiotów tego sektora. Najwięcej podmiotów zajmowało się handlem i naprawami - 194,1 tys. (30,9 proc. ogółu), a obsługą nieruchomości i firm - 121,4 tys. (19,4 proc.). W przetwórstwie przemysłowym działało 62,4 tys. firm, czyli 10,0 proc., natomiast 61,9 tys. (9,9 proc.) w budownictwie.
Połowa (313,4 tys.) z zarejestrowanych w województwie mazowieckich firm, za swoją siedzibę podaje m. st. Warszawa.

Przemysł, budownictwo i handel

W 2007 roku mazowieckie przedsiębiorstwa przemysłowe osiągnęły przychody na poziomie 176,12 mld zł, czyli o 4 proc. więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Największy wzrost produkcji zanotowano w włókiennictwie (o 44,6 proc.), górnictwie (o 40,1 proc.) oraz produkcji pojazdów samochodowych (o 35,7 proc.). W 2007 roku o 24,6 proc. wyższe przychody zanotowały natomiast przedsiębiorstwa, działające w branży budowlanej, które sprzedały towary i usługi za 37,75 mld złotych.
W okresie styczeń - grudzień 2007 roku sprzedaż detaliczna zrealizowana przez mazowieckie przedsiębiorstwa handlowe i niehandlowe wyniosła 127,5 mld zł i była wyższa o 18,5 proc. niż rok wcześniej. W porównaniu do 2006 roku znacząco wzrosła m.in. sprzedaż pojazdów samochodowych, motocykli, części (o 42,2 proc.), prasy i książek (o 38,3 proc.), włókna, odzieży i obuwia (o 32,0 proc.) oraz mebli, sprzętu rtv i agd (o 25,3 procent).

Turystyka

Mazowieckie to przede wszystkim tereny nizinne, w tym głównie Równina Środkowopolska. Poprzez środkową część przebiega dolina Wisły. Występują również kąpieliska - Pojezierze Gostyńskie oraz Zalew Zegrzyński. Największymi kompleksami leśnymi są puszcze: Kampinoska, Kurpiowska, Biała, Kozienicka i Mariańska. Turystyce sprzyjają dobre połączenia z miastami europejskimi, wysoki poziom usług hotelowych i komunikacyjnych oraz bogactwo obiektów zabytkowych. Warszawa pełni funkcję największego centrum turystycznego. Poza granicami miasta jest wiele interesujących miejsc do zwiedzania - Żelazowa Wola, Opinogóra, Warka, Pułtusk, Czarnolas, a także zamki piastowskie w Ciechanowie, Czersku i Płocku oraz muzea w Radomiu i Sierpcu.
Według GUS, baza noclegowa składa się z 181 hoteli oraz 150 innych obiektów, co daje ponad 36 tysięcy miejsc noclegowych. Turyści najczęściej nocują w hotelach (81 proc.). Odnotowuje się sporą liczbą turystów zagranicznych. Szczególnie chętnie województwo mazowieckie odwiedzają Brytyjczycy (12,1 proc. ogółu turystów) i Niemcy ( 11,3 proc.). Spoza Europy największą liczbę turystów odwiedzających Warszawę są Amerykanie (9,2%).

Województwo łódzkie

Jest położone w centralnej części kraju - geometrycznyny środek Polski znajduje się we wsi Piątek w powiecie łęczyckim (ok. 50 km od Łodzi, w kierunku północnym).

Powierzchnia	18 218,96 km²
Ludność	2 555 898 mieszk. (31 grudnia 2007)
Gęstość zaludnienia	140,3 mieszk./km²
Urbanizacja	64,4%

Województwo łódzkie znajduje się na pograniczu dwóch dużych jednostek geomorfologicznych: Niżu Środkowoeuropejskiego i Wyżyn Polskich. W północnej części województwa dominują więc rozległe i prawie płaskie równiny, natomiast w południowej pagórki.

Województwo łódzkie graniczy z województwami: wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, mazowieckim, świętokrzyskim, śląskim i opolskim.

Strukturę administracyjną regionu tworzy 21 powiatów, 3 miasta na prawach powiatu oraz 177 gmin, w tym: 18 miejskich, 135 wiejskich i 24 miejsko-wiejskie. W 42 miastach oraz 5166 miejscowościach wiejskich łódzkiego zamieszkuje 2,56 mln osób. Stolicą i zarazem centrum gospodarczym, naukowym i kulturalnym jest Łódź.

Demografia

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	2 555 898	100	1 339 632	52,4	1 216 266	47,6
powierzchnia	18 218,96 km²
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	140,3		73,5		66,8

Dane z 31 grudnia 2007 r.

• W województwie łódzkim występują takie zasoby surowców mineralnych jak:

• węgiel brunatny - Bełchatów (największa kopalnia w Europie),

• surowce skalne (wapienie, margle, piaski, żwiry, iły...),

• wody mineralne (górnokredowe)

• Przemysł w woj. łódzkim:

Największe ośrodki:

• Łódzki Okręg Przemysłowy (dawniej włókienniczy)

• Piotrkowsko - Bełchatowski Okręg Przemysłowy (Bełchatów - energetyka, górnictwo, Piotrków Trybunalski przemysł precyzyjny, logistyka)

Największe przedsiębiorstwa przemysłowe (wg przychodów ogółem):

• Elektrownia Bełchatów w Rogowcu

• Zakład Energetyczny Łódź - Teren SA

• Dalkia Łódź SA (dawniej Zespół Elektrociepłowni w Łodzi)

• Łódzki Zakład Energrtyczny SA

Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna jest silnym magnesem dla nowych inwestycji. Przez dwa stulecia województwo słynęło w tej części Europy z produkcji włókienniczej i odzieżowej. Przemiany gospodarcze ostatnich lat znacząco zmieniły profil gospodarczy regionu. Główne wyroby województwa to: płytki ceramiczne (ok. 70% udziału w produkcji krajowej), wyroby pończosznicze (ok.65%), węgiel brunatny (ok.60%), szkło budowlane (ok. 50%), papa (ok.45%), tkaniny bawełniane (ok.40%), energia elektryczna (ok. 20%), ubiory (ok. 16%). Dzięki bogatym zasobom węgla brunatnego dobrze rozwinął się w regionie przemysł wydobywczy i energetyczny. W czołówce najbogatszych przedsiębiorstw w Polsce znajduje się kompleks paliwowo-energetyczny „Bełchatów SA". Produkuje on ponad 20% całej energii elektrycznej kraju. Województwo łódzkie jest także krajowym potentatem w produkcji płytek ceramicznych. ZPC Opoczno, Ceramika Paradyż, Ceramika Tubądzin i kilka mniejszych firm wytwarzają ok. 70% polskiej produkcji płytek. Znaczącym elementem rozwoju gospodarczego stają się kompleksy Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Teren obejmuje 283 ha i jest podzielony na 9 podstref wyznaczonych w aglomeracji łódzkiej w miastach: Łodzi, Zgierzu, Ozorkowie i w gminie Ksawerów, poza obszarem aglomeracji łódzkiej na gruntach miast Tomaszowa Mazowieckiego, Rawy Mazowieckiej, Radomska, Kutna i Łęczycy. W województwie łódzkim krzyżują się transeuropejskie szlaki transportowe: z północy na południe (z Gdańska do Rzymu i Stambułu) i ze wschodu na zachód Europy (z Moskwy do Paryża, z Lizbony do St. Petersburga).

Na sieć dróg w województwie składają się:

-autostrady

-drogi ekspresowe

-drogi krajowe

-drogi wojewódzkie

-oraz drogi powiatowe i gminne.

Rynek pracy i wynagrodzenia

W okresie styczeń - grudzień 2007 roku przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw województwa łódzkiego wyniosło 295,5 tys. osób, co oznacza, że osiągnięto poziom o 6,0 proc. wyższy niż w analogicznym okresie 2006 roku. W sektorze prywatnym pracowało 86,6 proc. wszystkich zatrudnionych.
Najwyższy wzrost zatrudnionych zanotowano przy obsłudze nieruchomości i firm (o 13,6 proc.), budownictwie (o 12,5 proc.) oraz transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (o 10,8 proc.).
Zgodnie ze stanem na koniec grudnia 2007 roku rejestr bezrobotnych w województwie łódzkim obejmował 123,1 tys. osób, czyli aż o 23,4 proc. mniej niż w 2006 roku. A stopa bezrobocia rejestrowanego ukształtowała się na poziomie 11,5 procent.
W przekroju terytorialnym najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w Łodzi (28,6 tys.), powiecie zgierskim (9,6 tys.) oraz radomszczańskim (8,8 tys.). Natomiast najmniejszą liczbę bezrobotnych obejmowały rejestry w powiecie skierniewickim (0,9 tys.) oraz Skierniewicach (1,5 tys.). Wśród ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych 53,2 proc. stanowiły kobiety, 17,8 proc. osoby dotychczas niepracujące oraz 84,2 proc. nie posiadające prawa do zasiłku. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w 2007 roku ukształtowało się na poziomie 2405,05 zł i było o 8,6 proc. wyższe niż rok wcześniej. W sektorze publicznym płace wzrosły w ciągu roku o 7,0 proc., a w prywatnym o 9,7 procent. W 2007 roku przeciętne wynagrodzenie godzinowe w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 16,35 zł, i było o 9,8 proc. więcej niż rok wcześniej. Najwyższy wzrost wynagrodzeń w tym okresie odnotowano w budownictwie (o 16,4 proc.) oraz handlu i naprawach (o 11,2 proc.). Natomiast analizując wysokość wynagrodzeń w poszczególnych branżach i ich relację do średniej dla województwa, najwyraźniej - aż o 69,6 proc. - przewyższyły pensje otrzymywane przez pracowników firm wytwarzających i zaopatrujących w energię elektryczną, gaz i wodę (średnie wynagrodzenie wyniosło tam 4079,91 zł).

Mieszkania
Według wstępnych danych w 2007 r. na terenie województwa łódzkiego przekazano do użytkowania 5855 mieszkań, a więc o 20,3 proc. więcej niż w 2006 roku. Inwestorzy indywidualni oddali w tym czasie 4208 lokali mieszkalnych, (71,9 proc. ogółu). Wysoki odsetek stanowiły także mieszkania przeznaczone na sprzedaż lub wynajem - 16,9 procent. Wśród oddanych mieszkań najmniejszy udział należał do lokali zakładowych - 1,0 procent. Najwięcej mieszkań przekazano do użytkowania na terenie: Łodzi (1535 mieszkań), powiatu bełchatowskiego (390), zgierskiego (352) i opoczyńskiego (341).
Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wyniosła w tym okresie 119,1 m². W porównaniu z 2006 roku w większości form budownictwa odnotowano zmniejszenie przeciętnej powierzchni użytkowej. Mieszkania powstałe w ramach budownictwa indywidualnego miały przeciętnie 141,5 m² (przed rokiem 145,1 m2), lokale przeznaczone na sprzedaż lub wynajem - 66,8 m² (w 2006 roku - 71,7m2), a wybudowane przez spółdzielnie mieszkaniowe - 63,7m² (79,2 m²).

Przemysł, handel budownictwo

W okresie styczeń - grudzień 2007 roku wartość produkcji sprzedanej przemysłu osiągnęła poziom 40,64 mld złotych. To o 9,3 proc. więcej niż w analogicznym okresie 2006 roku. W relacji do analogicznego okresu 2006 roku najwyższy wzrost przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług osiągnęły firmy produkujące sprzęt i urządzenia radiowe, telewizyjne i telekomunikacyjne (o 171,0 proc.). Ponadto wyraźny wzrost sprzedaży zanotowali producenci maszyn i urządzeń (o 26,7 proc.), wyrobów z metali (o 23,9 proc.) oraz instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, zegarów i zegarków (o 20,4 proc.). W analizowanym okresie znacznie większy wzrost przychodów ze sprzedaży towarów i usług - o 32,1 proc. - osiągnęły przedsiębiorstwa budowlane. W 2007 roku ich sprzedaż wyniosła 5,21 mld złotych. Z tej kwoty 3,44 mld zł przypadało na produkcji budowlano - montażową (wzrost o 38,5 proc.).
W 2007 roku wartość sprzedaży detalicznej osiągnęła poziom o 15,3 proc. wyższy niż rok wcześniej. Najwyższy wzrost odnotowały firmy, sprzedające farmaceutyki i kosmetyki - o 42,8 proc. (19,5 proc. udziału w ogólnej wartości sprzedaży), domy wysyłkowe - o 19,7 proc. (1,9 proc. sprzedaży ogółem) oraz meble, RTV, AGD - o 18,5 proc. (4,8 proc. ogólnej wartości sprzedaży). Niewielki (o 0,2 proc.) spadek sprzedaży odnotowali sprzedawcy prasy i książek (1,9 proc. sprzedaży ogółem).

Turystyka

Region łódzki to samo centrum Polski. Obfituje on w wiele miejsc o unikalnych kulturowych wartościach. Do najciekawszych atrakcji turystycznych regionu zalicza się m.in: Łęczycę która według legendy jest siedzibą diabła Boruty, Nieborów, Łowicz. Stolicą regionu jest Łódź - jedno z największych miast naszego kraju , będące niegdyś zagłębiem polskich przemysłowców, znana ze swej szkoły filmowej, której absolwentem jest m.in. Andrzej Wajda. Wizytówką Łodzi jest ulica Piotrkowska. Najbardziej charakterystyczne dla miasta są stare fabryki i manufaktury. Ich klimat urzekł już wielu filmowców z całego świata, a wśród nich znanego reżysera Davida Lyncha. Jak przystało na zagłębie twórców filmowych miasto posiada swoją Aleję Gwiazd, zrobioną na podobieństwo tej z Hollywood. Mieszczą się na niej imiona najwybitniejszych przedstawicieli polskiej sztuki filmowej. Według GUS na turystów w Łódzkiem czekają 229 obiekty hotelowe i 15 tys. miejsc noclegowych. Ostatnio województwo odwiedzało ponad 700 tys. rocznie, z czego ponad 100 tys. obcokrajowców. Samą Łódź odwiedził prawie co drugi turysta zwiedzający region. Wyjątkowe położenie regionu łódzkiego, zróżnicowanie przyrodnicze i geograficzne oraz liczne świadectwa dziejów Polski przesądzają o dużej atrakcyjności turystycznej tych terenów. Szlaki rowerowe, piesze i wodne, źródła, rzeki i sztuczne zbiorniki, rezerwaty przyrody i parki krajobrazowe w połączeniu z dogodną siecią drogową i kolejową oraz szybkim rozwojem bazy turystycznej stanowi gwarancję udanego wypoczynku.

System ochrony krajobrazu obejmuje prawie 9% powierzchni województwa (ok. 1800 km²). Istnieje 89 rezerwatów i 7 parków krajobrazowych:

• Załęczański Park Krajobrazowy,

• Przedborski Park Krajobrazowy,

• Sulejowski Park Krajobrazowy,

• Spalski Park Krajobrazowy,

• Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki,

• Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich,

• Bolimowski Park Krajobrazowy

Nauka i Oświata

W województwie łódzkim nauka i oświata jest na bardzo wysokim poziomie, gdyż wystepują:

1. Wyższe uczelnie państwowe:

• Akademia Sztuk Pięknych,

• Akademia Muzyczna,

• Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna,

• Politechnika Łódzka,

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi,

• i największa uczelnia regionu - Uniwersytet Łódzki

2. Oraz 15 uczelni niepaństwowych w samej Łodzi,

w tym największa w Polsce uczelnia prywatna WSHE.

3. Istnieje także wiele oddziałów filialnych w większych miastach regionu:

• Tomaszów Mazowiecki,

• Piotrków Trybunalski,

• Skierniewice,

• Radomsko,

• Bełchatów,

• Sieradz,

• Kutno,

• Wieluń.

Województwo Świętokrzyskie

Województwo ma powierzchnię 11708 km2, co stanowi 3,74% obszaru kraju. 66% powierzchni województwa stanowią obszary chronione. Procentowy udział obszarów chronionych stawia województwo na pierwszym miejscu w kraju Według danych z grudnia 2004 roku, region zamieszkuje 1288,7 tys. osób, co stanowi 3,4% ludności kraju. W latach 1995-2002 liczba ludności zmniejszyła się o 2,67%. Liczba ludności w województwie maleje z prędkością ok. 0,3% rocznie. Gęstość zaludnienia wynosiła 110,5 osób/km². W województwie świętokrzyskim wytwarza się 2,3 proc. polskiego PKB w 2002 roku wyniosło 14,3 tys. zł/os. W 2005 r. woj. Świętokrzyskie wykazało dosyć duże bezrobocie 19,7%, czyli o 1,5% więcej niż średnia krajowa. Atutem gospodarki regionalnej jest przemysł materiałów budowlanych bazujący na własnych surowcach, unikalnych w skali kraju. Podstawowym bogactwem mineralnym są kopaliny mineralne, zwłaszcza pokłady kamienia gipsowego, należące do najbogatszych w Europie. Świętokrzyskie należy do czołówki województw pod względem: wydobycia kamienia gipsowego (100% krajowego wydobycia), spoiwa gipsowego (88,4%), siarki rodzimej (71,7%), produkcji wapna (38,1%), cementu (32%) oraz kruszywa mineralnego łamanego zwykłego (24,8%). Praktycznie cała produkcja przemysłu województwa jest kierowana na rynek wewnętrzny - eksport stanowi tu 1,3 proc. polskiego eksportu. Województwo świętokrzyskie ma charakter przemysłowo-rolniczy, o wysokim stopniu koncentracji tradycyjnych działów przemysłu związanych z produkcją i obróbką metali, wydobyciem i przetwórstwem surowców mineralnych oraz produkcją artykułów spożywczych. Charakterystyczny jest bardzo wyraźny podział na przemysłową północ i rolnicze południe stanowiące zaplecze dla produkcji ekologicznej żywności. Południowo-wschodnia część województwa ma generalnie rolniczy charakter związany z występowaniem dobrych gleb rędzinowych, wykształconych na węglanowych skałach kredowych oraz gleb lessowych Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej. Rejon województwa jest niezwykle atrakcyjny turystycznie. Blisko 70% powierzchni objęte jest różnymi formami ochrony w związku z występującymi okazami chronionej flory i fauny. Turystów przyciągają także unikatowe w skali Europy ślady zbiorowego osadnictwa z okresu neolitu i paleolitu oraz epoki żelaza, o charakterze górniczo-przemysłowym. Malownicze zakątki to chluba regionu. Bałtowski Park Jurajski, Zespół Pałacowy w Kurozwękach z jedyną w Polsce hodowlą bizonów. Największą atrakcją krajobrazową są Góry Świętokrzyskie pokryte rumowiskami skalnymi zwanymi gołoborzami. Średnio co roku ten region odwiedza 800 tys. turystów, z czego 57 tys. to turyści zagraniczni.

Województwo Dolnośląskie

Województwo dolnośląskie zajmuje 19 948 km² (co stanowi 6,4% powierzchni Polski), liczba mieszkańców wynosi 2985 tys. (co stanowi 7,7% ludności Polski). Gęstość zaludnienia wynosi 150 os./km². Województwo to należy do najbardziej zurbanizowanych województw w Polsce (71,7% ludności mieszka w miastach). Dolny Śląsk, będąc jednym z najbardziej uprzemysłowionych regionów Polski, ma stały, relatywnie wysoki udział w tworzeniu Produktu Krajowego Brutto. W 2005 r. wskaźnik bezrobocia był jednym z najwyższych w Polsce wyniósł 23,1% więc był wyższy o 4,9% niż średnia stopa bezrobocia kraju. Cechą gospodarki województwa jest wysoka liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych i duże zróżnicowanie branżowe firm prowadzących tutaj działalność. W regionie bardzo dobrze rozwinięty jest przemysł:

• elektromaszynowy

• elektroniczny

• maszyn elektrycznych

• pojazdów mechanicznych

• energetyczny

• budownictwo

• przemysł chemiczny i spożywczy.

Województwo posiada wiele różnorodnych surowców mineralnych: węgiel brunatny, miedź, metale nieżelazne (cynk, ołów, srebro, nikiel, kobalt, molibden), gaz ziemny, węgiel kamienny, duże zasoby skał i surowców dla przemysłu budowlanego. Rolnictwu sprzyjają dobre gleby i klimat. Występują tam żyzne gleby takie jak: brunatne wytworzone z lessów. Znaczącym czynnikiem napędzającym wzrost gospodarczy regionu jest eksport. Od lat jego wartość (w 2003 roku 5,9 mld USD) plasuje województwo w czołówce najlepszych eksporterów w kraju. Dolny Śląsk charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu i niezwykłą różnorodnością krajobrazu. Województwo to jest jednym z najważniejszych regionów turystyczno-wypoczynkowych w Polsce, przede wszystkim dzięki górskiemu obszarowi Sudetów, licznym zabytkom jak i dobremu zagospodarowaniu terenu. Region ten ma doskonałe szlaki do uprawiania turystyki górskiej oraz narciarstwa.

Województwo Małopolskie

Małopolskie zajmuje powierzchnię 15,2 tys. Km² i jest jednym z mniejszych regionów Polski (12 miejsce w kraju). W województwie małopolskim wytwarza 7,2 proc. PKB kraju, a jego przemysł skupia 7 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 6,9 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu (pod tym względem region plasuje się na piątym miejscu w Polsce). Bezrobocie było stosunkowo niskie wynosiło w 2005r. 15,9% i było mniejsze od średniej krajowej. Główne gałęzie gospodarki województwa małopolskiego to sektor technologii informatycznych oraz bankowość, ale także produkcja spożywcza, w tym przemysł tytoniowy (w regionie produkuje się ponad 46 proc. papierosów w Polsce). Dodatkowo, województwo posiada silnie rozwinięty sektor chemiczny i petrochemiczny oraz metalurgiczny.

Główne zalety województwa:

• duży potencjał naukowy i badawczy - renomowane uczelnie wyższe oraz ośrodki naukowo-badawcze,

• wysoki poziom rozwoju gospodarczego - 4 miejsce w Polsce ze względu na wielkość PKB,

• obecność sektora wysokich technologii - liczne ośrodki badawcze i projektowe,

• zasoby ludzkie - młoda, dobrze wykształcona kadra

• wysokie nakłady na badania i rozwój - dwukrotnie wyższe niż średnia krajowa,

• zaawansowana sieć instytucji wspierających biznes,

• zaawansowana infrastruktura teleinformatyczna.

Małopolska to jeden z najstarszych regionów kraju. Stolicą regionu jest Kraków, miasto które od dawna uchodzi za kulturalną stolicę Polski . Słynie ono z takich zabytków jak Wawel, sukiennice i znany na całą Polskę rynek, będący jednym z największych i najpiękniejszych w Europie. Oprócz Krakowa Małopolska słynie przede wszystkim z Tatr i Zakopanego, które należy do jednych z najchętniej odwiedzanych i najbardziej charakterystycznych miejsc turystycznych w naszym kraju. Małopolska może pochwalić się unikatowymi skarbami górskiej przyrody.

Województwo Małopolskie dysponuje niekwestionowanym potencjałem dla rozwoju innowacji. W regionie działalność prowadzi wiele instytucji wspierających rozwój innowacji jak: Centrum Transferu Technologii Politechnika Krakowska (CTT PK), Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Jagiellońskiego (CIITTRU UJ), Jagiellońskie Centrum Innowacji Sp. z o.o.(JCI), Krakowski Park Technologiczny Sp. z o.o. (KPT). W Małopolsce występuje duży potencjał naukowy i badawczy krakowskich uczelni wyższych oraz ośrodków naukowych w dziedzinach jak: biotechnologia, informatyka, jakość i konkurencyjność produktów, kształtowanie i ochrona środowiska.

Województwo Podlaskie

Podlaskie jest drugim najrzadziej zaludnionym regionem w Polsce. Na terenie prawie 20,2 tys. km2 (6 miejsce pod względem powierzchni w kraju) zamieszkuje niewiele ponad 1,2 mln osób (14 miejsce w Polsce). Gęstość zaludnienia wynosi 60 os/km². Wskaźnik bezrobocia w tym województwie było dosyć niskie wynosiło 15,0% w 2005 r. i było o 3,2% niższe niż w kraju.

Województwo podlaskie wytwarza 2,4 proc. polskiego PKB. Tamtejszy przemysł skupia 2 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 1,7 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. na Podlasiu zarejestrowanych jest blisko 91 tys. podmiotów gospodarczych (bez rolników indywidualnych), z czego około 96,6 % stanowi sektor prywatny, zajmujących się: handlem i naprawami obsługą nieruchomości i firm, nauka budownictwem, przetwórstwem przemysłowym , transportem. Gospodarka województwa podlaskiego to przede wszystkim przemysł spożywczy, lekki, drzewny, budowlany, maszynowy. Szczególnie dynamicznie rozwija się przemysł spożywczy. W Podlaskiem działają duże zakłady zajmujące się przetwórstwem mleka, mięsa, drobiu, zbóż, browary. Podlaskie mleczarnie należą do największych i najnowocześniejszych w kraju. Gospodarka regionu w istotnym stopniu opiera się także na rolnictwie. O atrakcyjności turystycznej Podlasia decydują głównie walory przyrodnicze. Województwo podlaskie zasługuje na miano zielonych płuc Polki - cenne kompleksy leśne, unikalna fauna i flora to skarby regionu. Przez teren województwa przebiegają ważne szlaki komunikacyjne ze wschodu na zachód i z północy na południe. Województwo podlaskie jest regionem rolniczym. Jednak surowy klimat i słabe gleby powodują, że wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej plasuje to województwo na ostatnim miejscu w kraju. Podlaskie może się pochwalić największą obsadą bydła w Polsce. Województwo podlaskie jest regionem o wielokulturowej i wielonarodowościowej specyfice. Pod względem etnicznym jest niewątpliwie najbardziej zróżnicowane spośród 16 województw. Działa tu 15 wyższych uczelni kształcących młodzież w różnych kierunkach specjalizacji zawodowej. Województwo podlaskie wyróżnia się na tle kraju swoimi ponadprzeciętnymi wartościami przyrodniczymi o dużym stopniu naturalności. Spośród 20180 km2 obszaru województwa, aż 33,1% objętych jest ochroną prawną.

Województwo kujawsko-pomorskie

Województwo kujawsko-pomorskie jest zlokalizowane w środkowo - północnej części Kraju. Zajmuje powierzchnię równą 17972 km2, zamieszkiwaną przez 2066,4 tys. osób. Średnia gęstość zaludnienia wyniosła 115 osób/1 km² . Bezrobocie jest dość wysokie wynosi 20,2% w 2005 r., czyli o 2% wyższe niż średnia krajowa. Wskaźnik urbanizacji województwa kujawsko-pomorskiego osiągnął wartość średniej krajowej i wyniósł 61,3 %. Poprawie ulega stan szkolnictwa w województwie kujawsko-pomorskim, szczególnie w aspekcie wyposażenia placówek szkolnych w sprzęt najnowszej techniki, w tym komputery.

Wskaźniki charakteryzujące poziom rozwoju społeczno - ekonomicznego województwa kujawsko-pomorskiego przybierają wartości zbliżone do średniej krajowej. województwie nastąpił nieznaczny spadek (o 0,2 pkt. procentowego) liczby podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON. Ponad połowa nakładów inwestycyjnych w naszym województwie trafiła do sektora przemysł i budownictwo. Kujawsko pomorskie należy do województw o najniższej produkcji energii elektrycznej w Polsce. Województwo kujawsko-pomorskie należy do jednego z najważniejszych regionów rolniczych kraju. Stan wyposażenia indywidualnych gospodarstw rolnych w maszyny i urządzenia rolnicze w województwie kujawsko-pomorskim ulega poprawie. Rozwój społeczno - gospodarczy, w tym rozwój budownictwa, przemysłu, transportu i różnego typu usług, jest ściśle związany z zapotrzebowaniem na nowe grunty, pochodzące często z sektora rolniczego. Bezpośrednim efektem dużego udziału użytków rolnych w powierzchni ogólnej województwa kujawsko-pomorskiego jest niski udział obszarów leśnych. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków stanowiła 66,3 % ogólnej liczby ludności województwa kujawsko-pomorskiego, tj. o 4,9 pkt. procentowego więcej niż wyniosła średnia krajowa. Ogólnie rzecz ujmując, kujawsko-pomorskie na tle kraju prezentuje się jako jedno z najczystszych, pod względem stanu środowiska przyrodniczego, regionów Polski. Województwo kujawsko-pomorskie należy do województw charakteryzujących się dobrym wyposażeniem w infrastrukturę techniczną, wyróżniającą się m.in. znaczną gęstością sieci kolejowej i drogowej. Produkt Krajowy Brutto w województwie kujawsko-pomorskim wyniósł 4,7 % PKB Polski.

Województwo Lubuskie

Województwo lubuskie leży w zachodniej części Polski. Pod względem powierzchni Lubuskie jest jednym z mniejszych regionów w Polsce - 14,0 tys. km?, co stanowi 4,5 proc. obszaru Polski. Województwo należy do grupy silnie zurbanizowanych regionów Polski, gdzie odsetek ludności miejskiej osiąga wartość 64,2 procent. Liczba ludności województwa wynosi 1,0 mln osób, co stanowi 2,6 proc. ludności całego kraju - najmniej w Polsce. W województwie lubuskim jest wytwarzane 2,4 proc. PKB Polski. W porównaniu z innymi województwami charakteryzuje się ono małą liczbą zatrudnionych w przemyśle - 2,3 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 2,2 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu oraz charakteryzuje się stosunkowo wysokim bezrobociem w 2005r. wynosiło 19,5%. Główne sektory przemysłu województwa lubuskiego to handel, przemysł przetwórstwa drzewnego, tekstylny, a także przemysł rolno-spożywczy. Wśród większych firm duże znaczenie mają zakłady z branż: chemicznej, celulozowo-papierniczej oraz elektronicznej. Województwo lubelskie ma charakter rolniczo-przemysłowy. Ze względu na dogodne warunki klimatyczne i urodzajne gleby (użytki rolne stanowią aż 68 proc. powierzchni regionu) zalicza się do najważniejszych ośrodków produkcji rolnej w kraju i jest znaczącym jej eksporterem. Najżyźniejsze gleby (brunatne i czarnoziemy wytworzone z lessów) występują na Wyżynie Lubelskiej i Zachodnio wołyńskiej. Gleby słabej jakości (bielice, bagienne) głównie w północnej części województwa. Ziemia lubuska to jeden z najatrakcyjniejszych regionów Polski zachodniej. Liczne lasy, jeziora, parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody oraz zabytki przyciągają liczne rzesze turystów.

Województwo Lubelskie

Województwo lubelskie - Obejmuje krainy historyczne: Małopolskę (Lubelszczyznę), Podlasie Południowe i ziemię chełmską która jest częścią Rusi Czerwonej. Powierzchnia woj. lubelskiego wynosi 25 122,49 km² czyli zajmuje 8% powierzchni Polski, 3 miejsce w kraju pod względem powierzchni. Liczba mieszkańców tego regionu wynosi 1 027 300. Gęstość zaludnienia wynosi 86,2 os./km^2. Stolicą województwa jest Lublin.

W 2006 r. Lubelszczyzna została przez Eurostat uznana za najbiedniejszy region Unii Europejskiej ze średnim dochodem na głowę mieszkańca 3538 euro (33% średniej unijnej). Dane pochodzą jednak z 2004. Województwo lubelskie to region rolniczo-przemysłowy. Ze względu na dogodne warunki klimatyczne i urodzajne gleby (użytki rolne stanowią 68 proc. powierzchni regionu) zalicza się do najważniejszych ośrodków produkcji rolnej w kraju. Jedną z głównych gałęzi gospodarki województwa jest przemysł spożywczy (cukrowniczy, mleczarski, mięsny, piwowarski, młynarski, tytoniowy, spirytusowy, zielarski oraz owocowo-warzywny. Ponadto w regionie bardzo dobrze rozwinięte są przemysły: elektromaszynowy, metalowy, wydobywczy, samochodowy, lotniczy, chemiczny i drzewno-papierniczy. Województwo klasyfikuje się na drugim miejscu, po Wielkopolsce, w produkcji samochodów ciężarowych i ciągników drogowych z prawie 12 proc. udziałem w produkcji krajowej. Przemysł województwa skupia 3,5 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 2,7 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. Na Lubelszczyźnie tworzy się 4,0 proc. polskiego PKB.

W Lubelskiem stopa bezrobocia wynosiła 14,9% i była najmniejsza w całym kraju w 2005r.

Wizytówki województwa lubelskiego to znany z festiwali Kazimierz Dolny nad Wisłą, Puławy - dawna siedziba rodu Czartoryskich, popularne uzdrowisko Nałęczów oraz unikalna przyroda Roztocza. Najcenniejszym zabytkiem jest Kaplica św. Trójcy na Zamku Lubelskim, wpisana na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Na terenie województwa lubelskiego znajdują się dwa parki narodowe: Poleski Park Narodowy ,Roztoczański Park Narodowy oraz 17 parków krajobrazowych.

Województwo Zachodniopomorskie

Województwo położone w północno-zachodniej Polsce, nad Bałtykiem. Łączna powierzchnia obszarów tworzących krajowy system obszarów chronionych wynosi ok. 20% ogólna powierzchni województwa. Stolicą województwa jest Szczecin Szczecin - ważne centrum administracyjne, gospodarcze oraz transportowo-dystrybucyjne. Zachodniopomorskie zamieszkiwało 1,69 mln. osób, a poziom urbanizacji regionu wynosił 69,3 proc. (w Polsce - 61,5 procent). Województwo zajmuje powierzchnię 22,9 tys. Km² . Gęstość zaludnienia wynosi 73,9 os./km² . Województwo pokrywa dość dobrze rozwinięta sieć dróg. Na wybrzeżu województwa zachodniopomorskiego znajdują się cztery morskie porty handlowe: w Szczecinie, Świnoujściu, Kołobrzegu, Policach oraz 10 małych portów bałtyckich i 13 przystani rybackich. Na terenie województwa realizowane jest ok. 90% pasażerskiego ruchu promowego i 47% przeładunków w Polsce. Na obszarze województwa zlokalizowane są następujące lotniska: port lotniczy Szczecin-Goleniów - port lotniczy należący do podstawowej sieci lotnisk w kraju w pełni przystosowanym do obsługi cywilnego ruchu pasażerskiego i towarowego zgodnie z wymogami ICAO, jest również lotniczym przejściem granicznym, Szczecin-Dąbie - lotnisko cywilne o nawierzchni trawiastej (aeroklub, baza lotnictwa sanitarnego); lotniska wojskowe: Świdwin, Mirosławiec, Oleszno; lotniska powojskowe (których infrastruktura lotniskowa jest na ogół zdewastowana): Płoty, Dziwnów, Zegrze Pomorskie, Borne Sulinowo, Kluczewo, Chojna, Bagicz.

W województwie zachodniopomorskim jest wytwarzane 4,5 proc. polskiego PKB. Przemysł województwa pomorskiego skupia 3,4 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 3,1 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. Głównymi gałęzie gospodarki województwa zachodniopomorskiego to przemysł stoczniowy, energetyczny, chemiczny, papierniczy i drzewny, a także produkcja rolno-spożywcza, w tym przemysł browarniczy i rybołówstwo. W 2005 r. bezrobocie wynosiło tu 23,1% było najwyższe w kraju.

Granica lądowa z Niemcami, oraz morska z Danią i Szwecją sprawiają, że województwo zachodniopomorskie jest atrakcyjnie turystycznie. Sama natura predestynuje te okolice do roli turystycznego giganta. Najlepsze warunki klimatyczne nad Bałtykiem. Nieprawdopodobne bogactwo krajobrazu: setki kilometrów wybrzeża, fantastyczne, szerokie plaże - do wyboru gwarne lub odludne, tysiące czystych jezior i wzniesienia polodowcowych pojezierzy, wspaniałe, pełne zwierzyny i ptactwa lasy.

Miłośnikom przyrody wiele satysfakcji da wizyta w Wolińskim i Drawieńskim Parku Narodowym. Amatorów czynnego wypoczynku ucieszą świetne warunki do uprawiania wszelkich form turystyki aktywnej, od nart wodnych przez żeglarstwo, wędrówki piesze i rowerowe, hippikę, golf, kajakarstwo i wiele innych.

Województwo Pomorskie

Województwo pomorskie położone jest w północnej, nadmorskiej części Polski (linia brzegowa Morza Bałtyckiego w województwie, łącznie z Zatoką Gdańską, stanowi 60 proc. linii brzegu morskiego kraju). Powierzchnia regionu wynosi 18,3 tys. km2 , co stanowi 5,9 proc. obszaru kraju. Stolicą województwa jest Gdańsk. Liczba mieszkańców wynosi 2 215 100. Gęstość zaludnienia wynosi 121 os./km² . A wskaźnik urbanizacji wynosi 66,7%.

Gospodarka województwa pomorskiego wytwarza 4,9 proc. polskiego PKB. Przemysł regionu dostarcza 5,8 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu, a zatrudnienie znajduje w nim 5,4 proc. ogólnej liczby zatrudnionych. Do głównych gałęzi przemysłu należy: przemysł drzewno-papierniczy, stoczniowy, petrochemiczny, elektrotechniczny. W województwie pomorskim produkuje się 24 proc. ogólnej produkcji papieru i tektury oraz ponad 41 proc. odbiorników telewizyjnych. W regionie prężnie rozwija się także branża teleinformatyczna, z Gdyni wywodzi się największa polska firma informatyczna Prokom. Wartość PKB na mieszkańca w roku 2003 wyniosła 20,929 zl (piąta pozycja w kraju).

Województwo pomorskie - w porównaniu z innymi - jest stosunkowo niewielkim obszarem aktywności gospodarczej mierzonej liczbą pracujących. Pracę w roku 2000 posiadało ponad 655,8 tys. Osób. Względnie wysokie pozycje województwa pomorskiego przy małej liczbie pracujących osiągane są dzięki dużej wydajności pracy oraz występowaniu w strukturze gospodarki działów tworzących wysoką wartość dodaną, np.: handel i naprawy, obsługa nieruchomości i firm czy transport, branże chemiczne. W roku 2000 w województwie pomorskim funkcjonowały 199.352 podmioty gospodarcze, z czego 77% stanowiły zakłady osób fizycznych. Pozostałe 23% to osoby prawne (przedsiębiorstwa państwowe, samorządowe, spółdzielnie i spółki prawa handlowego). W roku 2004 liczba podmiotów wzrosła do 223.047, z czego nieco ponad 75% stanowiły zakłady osób Fizycznych. Powierzchnia geodezyjna użytków rolnych (UR) województwa pomorskiego wg stanu na dzień 1.01.2005 r. wynosiła 942.562 ha ogółem, co stanowiło 51,53% całkowitej powierzchni województwa. W porównaniu ze stanem na dzień 1.01.2001 r. powierzchnia użytków rolnych zwiększyła się o 35,5 tys. ha, Lasy województwa pomorskiego zajmowały w roku 2004 łącznie nieco ponad 669 tys. ha, co stanowiło 36,4% jego powierzchni województwa. W roku 2004 w województwie pomorskim funkcjonowało łącznie w działalności badawczo-rozwojowej 40 jednostek skoncentrowanych w Trójmieście i Słupsku (uczelnie wyższe, placówki badawcze PAN i resortowe). Zatrudnienie w B+R wynosiło 5,4% ogółu zatrudnionych w tej dziedzinie w kraju. Wartość ta jest niższa niż udział ludności regionu w ludności kraju. Potencjał badawczo-rozwojowy województwa pomorskiego skupiony jest w Trójmieście. Oznacza to, że możliwości innowacyjne firm oraz instytucji działających poza aglomeracją trójmiejską są znacząco mniejsze.

Atrakcyjność turystyczna województwa pomorskiego jest postrzegana głównie przez pryzmat unikatowych walorów naturalnych wybrzeża i Kaszub, na które składają się morze, rozległe kompleksy leśne, liczne jeziora, szlaki wodne oraz czyste środowisko. Istotnym elementem tej atrakcyjności są również walory kulturowe materialne i niematerialne miast,

Udział województwa pomorskiego w wytworzonym produkcie krajowym brutto utrzymuje się od kilku lat na podobnym poziomie. W 2003 roku wynosił on 5,6% (7. lokata w kraju). Region skupia 6,2% podmiotów gospodarczych kraju (7. miejsce w kraju), Na dużych przedsiębiorstwach oparty jest również regionalny eksport - z tego względu cechuje go wysoka koncentracja towarowa. Szczególnie duży udział w eksporcie mają środki transportu wodnego oraz wyroby przemysłu elektronicznego. Struktura eksportowa regionu ulega jednak zmianom, a korzystną tendencją jest wzrost udziału wyrobów zaawansowanych technologicznie. Wielkość i dynamika generowanego eksportu stawia województwo w krajowej czołówce.

Województwo Podkarpackie

Województwo podkarpackie zajmuje obszar 17 844 km², co stanowi 5,6% powierzchni Polski. 47,4% powierzchni województwa objęta została różnorodnymi formami ochrony przyrody. Na terenie województwa znajdują się: 2 parki narodowe (Bieszczadzki i Magurski). Województwo zamieszkiwane jest przez 2 098 tys. osób zajmując pod tym względem 70 miejsce wśród regionów Unii Europejskiej. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 118 osób na 1 km² (7 miejsce w kraju).

3 podstawowe funkcje województwa podkarpackiego w gospodarce krajowej:

• przemysł,

• rolnictwo,

• rekreacja, turystyka i wypoczynek.

W oparciu o dane statystyczne województwo podkarpackie wytworzyło około 4% produktu krajowego brutto (2003 r), co w przeliczeniu na 1 mieszkańca daje 15,4 tys. zł. Istotną rolę w gospodarce województwa podkarpackiego odgrywa przemysł. W strukturze gałęziowej przemysłu województwa dominują: przemysł lotniczy, elektromaszynowy, chemiczny i spożywczy. Udział produkcji przemysłowej w PKB województwa wynosi około 30%. Produkcja ta stanowi także około 5% produkcji przemysłowej kraju.

Region charakteryzuje się niską stopą bezrobocia i stosunkowo dynamicznym wzrostem gospodarczym. Stopa bezrobocia z rocznika statystycznego z 2003 roku wynosiła 16,9%, natomiast w 2005 r. 18,4%, - 225 miejsce wśród 252 regionów UE.

Na koniec 2003 r. na terenach wiejskich Podkarpacia funkcjonowało około 45,6 tys. podmiotów gospodarczych, co stanowiło 32% ogółu tych podmiotów w województwie. Na terenach miejsko-wiejskich funkcjonowało 18,2% Małych i Średnich Przedsiębiorstw, a 49,8% na obszarach miejskich. W strukturze podmiotowej przemysłu dominują pod względem zatrudnienia średnie oraz duże przedsiębiorstwa sektora publicznego. Poziom potencjału innowacyjnego w województwie określa liczba jednostek, badawczo-rozwojowych .takich jak :placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk, szkoły wyższe, jednostki obsługi nauki, jednostki rozwojowe i inne . Na terenie woj. podkarpackiego funkcjonuje 45 tego typu placówek.

Województwo podkarpackie położone jest na obszarze istniejących bądź potencjalnych transeuropejskich korytarzy transportowych. Rzeszów spełnia ważną funkcję jako węzeł komunikacyjny w południowo-wschodnim regionie kraju, leżąc na skrzyżowaniu historycznie ukształtowanych szlaków transportowych. Coraz większego znaczenia w naszym regionie nabiera transport lotniczy, który charakteryzuje się wysoką dynamiką wzrostu przewozów. Zasadniczą rolę odgrywa tu Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka, przystosowany do obsługi międzynarodowego ruchu pasażerskiego. Jest to jedyne lotnisko komunikacyjne w południowo - wschodniej Polsce, wyposażone w urządzenia o wysokich standardach światowych, o pasie startowym długości 3 200 m, przystosowane do przyjmowania wszystkich typów statków powietrznych.

Szkolnictwo cechuje w ostatnim okresie, wyższy poziom kwalifikacji nauczycieli, bazy dydaktycznej i opieki pozaszkolnej - socjalnej. Dynamicznie rozwija się szkolnictwo wyższe, szczególnie niepubliczne, o czym świadczy wzrastająca liczba szkół wyższych oraz liczba studentów.

Województwo dysponuje znaczącymi technicznymi i ekonomicznymi odnawialnymi zasobami energii w tym biomasy, energii wiatru, wody, energii promieniowania słonecznego i geometrii możliwych do wykorzystania zarówno w przedsiębiorstwach energetycznych regionu jak i przez niezależnych wytwórców energii i obywateli w systemach generacji rozproszonej i mikrogeneracji. Istnieje, zatem znaczący potencjał obniżania zapotrzebowania na energię, a w szczególności (w efekcie możliwych działań termomodernizacyjnych) na ciepło w budownictwie mieszkaniowym, co może wpłynąć nie tylko na obniżenie udziału kosztów bezpośrednich zakupu energii w gospodarstwach domowych, ale także podwyższenia komfortu cieplnego i jakości życia mieszkańców regionu. Technologie wykorzystywane w energetyce odnawialnej są bardzo zaawansowanie, łącząc w sobie innowacyjne rozwiązania z przyjaznym dla środowiska wymiarem. Jej rozwój wiąże się więc też z badaniami oraz ze zwiększeniem innowacyjności przedsiębiorstw.

Obszar województwa podkarpackiego charakteryzuje się znaczącymi walorami i potencjałem turystycznym, przyciągającym turystów do województwa. Istotnym czynnikiem rozwoju turystyki i lecznictwa uzdrowiskowego są wody mineralne w znanych uzdrowiskach: Iwonicz Zdrój, Rymanów Zdrój, Horyniec Zdrój, Polańczyk Zdrój oraz wody lecznicze w Komańczy, Czarnej, Lesku, Rudawce Rymanowskiej, Krośnie, Rabem.

Dobrze rozwijającą się formą turystyki jest agroturystyka. Obserwuje się stały wzrost gospodarstw agroturystycznych, które świadczą usługi na coraz wyższym poziomie.

Województwo Opolskie

Województwo opolskie położone jest w południowo-zachodniej części kraju. Region jest najmniejszym obszarowo w kraju - jego powierzchnia wynosi 9,4 tys. km2. Woj. Zamieszkuje 1,04 mln osób (jedynie w lubuskim mieszkało mniej osób). Stolicą Opolskiego jest Opole. Gęstość zaludnienia wynosi 110,2 os./km² . Wskaźnik urbanizacji wynosi 63,5%. Stopa bezrobocia w 2005r. wynosiła 17,4% i była mniejsza od średniej stopy % dla kraju.

Województwo opolskie jest regionem rolniczo-przemysłowym, gdzie rozwojowi rolnictwa sprzyjają korzystne warunki klimatyczne i glebowe. Opolszczyzna charakteryzuje się wyższym niż przeciętny w kraju udziałem przemysłu w strukturze wartości dodanej brutto (30,6 proc.), plasującym ją na siódmej pozycji w gronie szesnastu województw. Charakterystyczną cechą przemysłu jest jego równomierne rozmieszczenie na obszarze całego województwa oraz zróżnicowana struktura branżowa. Przemysł skupia 2,5 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 2,4 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. Dominującą pozycję zajmują branże: paliwowo-energetyczna i elektromaszynowa, cementowo-wapiennicza, spożywcza, mineralna, chemiczna, motoryzacyjna oraz meblarska.

W województwie produkuje się 22,6 proc. produkcji krajowej cementu oraz 38,6 proc. koksu i półkoksu.

Turystyka na Opolszczyźnie rozwija się latem i zimą. Mamy tu Wyżynę i Nizinę Śląską, a także część Pogórza Sudeckiego i dolinę Odry. Dużą część obszaru zajmują lasy, na terenie których utworzono 4 parki krajobrazowe, wiele obszarów chronionego krajobrazu i rezerwatów przyrody. Największe kompleksy leśne stanowią Bory Niemodlińskie, Stobrawskie, Lasy Lublinieckie i Raciborskie. Zwolenników pieszych i rowerowych eskapad zainteresują szlaki turystyczne w rejonie Góry Św. Anny oraz w okolicach Gór Opawskich, leżących na granicy z Czechami. Śląsk Opolski jest regionem bogatym w zabytki budownictwa różnych epok, poczynając od gotyckich zamków obronnych poprzez barokowe pałace, aż po XIX wieczne kameralne dworki. Wielkim zainteresowaniem cieszą się obiekty architektoniczne m.in. zamek w Mosznej, ruiny XIX wiecznego pałacu w Kopicach, zamek Piastów Śląskich w Brzegu, jak również późnobarokowy pałac w Kamieniu Śląskim. Województwo opolskie mimo korzystnych warunków turystycznych posiada stosunkowo mała bazę noclegową.

Województwo warmińsko-mazurskie

Jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw. Położone jest w północno-wschodniej części kraju. Stolicą województwa jest Olsztyn. Województwo warmińsko-mazurskie powstało w 1999 roku w wyniku regionalizacji kraju i objęło tereny dawnego województwa: olsztyńskiego oraz większe części województw elbląskiego i suwalskiego oraz fragmenty toruńskiego, ciechanowskiego i ostrołęckiego. Województwo zajmuje 24 tys. km kw., co stanowi 7,7% pow. kraju. Jest czwarte pod względem wielkości. Województwo warmińsko-mazurskie wyróżnia się na tle kraju i w Europie znaczną różnorodnością i bogactwem środowiska przyrodniczego. Ponad 3000 jezior, duże zalesienie (31%), silnie zróżnicowane ukształtowanie powierzchni, walory krajobrazowe, bogata flora i fauna determinują strukturę gospodarczą i wpływają na typ aktywności ekonomicznej mieszkańców, ale ma niski poziom rozwoju społeczno-gospodarczego.

Turystyka ma decydujące znaczenie dla bardzo wielu ludzi zamieszkujących te słabo zaludnione tereny. Wynika to z faktu, iż jest to obszar bardzo słabo uprzemysłowiony. Nie bez znaczenia jest to, iż znajduje się tu wiele uroczych, zalesionych obszarów, a także jezior (Mazury nazywane są często Krainą Tysiąca Jezior), co w sposób oczywisty sprzyja czerpaniu dochodów z wynajmu kwater prywatnych, pensjonatów, jak również agroturystyki. Bogata sieć kanałów sprzyja turystyce jachtowej i kajakowej.

W województwie warmińsko-mazurskim znajdują się

1. państwowe uczelnie wyższe, takie jak:

- Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie,

- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu,

- Uniwersytet Gdański (zamiejscowy ośrodek dydaktyczny w Elblągu - Wydział Nauk

Społecznych),

- Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie - Szkoła podlega Ministerstwu Spraw Wewnętrznych

i Administracji,

2. niepubliczne uczelnie wyższe, np.

- Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna,

- Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego,

- Olsztyńska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania im. Tadeusza Kotarbińskiego,

- Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych "Regent College" w Elblągu,

- Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego w Warszawie - Ośrodek zamiejscowy w Elblągu,

- Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku, filia w Iławie,

- Duchowne Metropolii Warmińskiej "Hosianum" w Olsztynie,

3. placówki naukowe, instytucje naukowe np.

Instytut Mazurski w Olsztynie,

Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie i Giżycku,

Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie,

4.stacje badawcze, np.

Obserwatorium astronomiczne w Olsztynie,

Stacja Hydrobiologiczna w Mikołajkach,

Wskaźnik zatrudnienia jest znacznie zróżnicowany terytorialnie. Najwyższy zanotowano w mieście. Olsztynie (46,8%) oraz w powiecie iławskim (43,0%), zaś najniższy w powiecie gołdapskim (34,4%) i bartoszyckim (34,7%). W porównaniu z województwami sąsiednimi w 2002 r. woj. warmińsko-mazurskie charakteryzowało się najniższym współczynnikiem aktywności zawodowej (55,1%) i wskaźnikiem zatrudnienia (39,6%) oraz najwyższą stopą bezrobocia (28,2%). W 2003 r. na terenie województwa warmińsko-mazurskiego na ogólną liczbę 224639 zatrudnionych 47,2% pracowało w sektorze publicznym, przy czym w podregionie ełckim udział zatrudnionych w sektorze publicznym stanowił 51,2% ogółu zatrudnionych, co świadczy o mało korzystnych proporcjach zatrudnienia we wschodniej części województwa.

Kolejnym ważnym wskaźnikiem spójności społecznej jest poziom bezrobocia. Stopa bezrobocia rejestrowanego w województwie warmińsko-mazurskim jest najwyższa w Polsce i w roku 2002 (dane z rocznika statystycznego z 2003 r.) wynosiła 28,9%. Problemy rynku pracy w województwie pogłębiane są przez niską mobilność zawodową i przestrzenną pracowników (dalekie i kosztowne dojazdy do pracy), wysoki udział osób długotrwale bezrobotnych w ogólnej liczbie bezrobotnych (ponad 52,3% pozostaje bez pracy powyżej 12 miesięcy), co skutkuje pogłębiającą się biedą i postępującą marginalizacją całych obszarów województwa, brakiem kwalifikacji wśród bezrobotnych i nieelastycznością rynku pracy.

Analizując przestrzenne zróżnicowanie wskaźnika przedsiębiorczości wyrażonego liczbą podmiotów gospodarczych należy zauważyć, że cały obszar województwa należy do raczej słabo rozwiniętych pod względem poziomu rozwoju przedsiębiorczości, za wyjątkiem największych miast regionu - Olsztyna i Elbląga oraz powiatu giżyckiego i mrągowskiego. Liczba podmiotów gospodarczych na 10 tys. mieszkańców w Olsztynie (1220) i Elblągu (947) wyraźnie przewyższa średnią wojewódzką. W powiatach ziemskich średnio na 10 tys. mieszkańców przypada 670 podmiotów gospodarczych. W 9 powiatach wskaźnik ten jest niższy od średniej. Najwyższą liczbę podmiotów gospodarczych na 10 000 mieszkańców rejestruje się w powiatach: giżyckim mrągowskim, najniższą zaś - w powiecie bartoszyckim, nowomiejskim oraz działdowskim i elbląskim. Wśród podmiotów gospodarki narodowej w województwie warmińsko-mazurskim (2004 r.) dominują podmioty prowadzone przez osoby fizyczne - 75,2% (kraj - 77,3%), spółki handlowe stanowią 4,5% podmiotów (kraj - 6,1%), spółdzielnie - 0,7% (kraj - 0,5%).

W końcu 2004 r. w regionie funkcjonowało tylko 56 przedsiębiorstw państwowych, wobec 80 w 1999 r. Największe zagęszczenie firm prowadzonych przez osoby fizyczne znajduje się wokół dużych miast i aglomeracji miejskich, o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. Rozkład liczby podmiotów gospodarczych jest nierównomierny.

Podsumowanie

W klasyfikacji jednostek przestrzennych według poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego jednostek przestrzennych spośród badanych 16 województw wyróżniłyśmy III typy rozwoju społecznego-gospodarczego.

W I typie znalazły się województwa wielkopolskie, śląskie, mazowieckie i łódzkie i mają wysoki rozwój społeczno-gospodarczy. Ten typ znajduje się w przedziale do 6,6 średniego miejsca. Województwo wielkopolskie znajduje się na 1 miejscu w tym przedziale i jego średnie miejsce wynosi 5. województwo to ma bardzo wysoki rozwój społeczno-gospodarczy. W tym województwie znajduje się 9,2 % ogółu polskich przedsiębiorstw, które zatrudniają 8,3 % zatrudnionych w Polsce. Według stanu na koniec 2007 roku rejestr REGON obejmował łącznie 352,2 podmioty. W ciągu 2007 roku oddano do użytkowania 14,4 tysiące mieszkań. W województwie wielkopolskim występują surowce mineralne, a główne z nich to: węgiel brunatny, gaz ziemny, ropa naftowa i torf. Województwo śląskie zajmuje 2 miejsce w tym typie i jego średnie miejsce wynosi 5,62. Województwo to charakteryzuje się najwyższym wskaźnikiem zatrudnienia w Polsce oraz jednym z najniższych wskaźników bezrobocia. W tym rejonie pracuje ponad 1765 tysięcy osób, a stopa bezrobocia kształtuje się na poziomie 6,5 %. To województwo jest najsilniejszym i najbogatszym regionem w Polsce. Wytwarza 14 % PKB, a średnia pensja wynosi 3 377,50 złotych, a główną gałęzią są usługi, przemysł, najmniej ludności pracuje w rolnictwie i leśnictwie. Województwo śląskie posiada wiele surowców mineralnych, między innymi: węgiel kamienny, rudy żelaza, rudy cynku i ołowiu. Bardzo dużo jest w tym województwie zabytków, które warto zobaczyć. Województwo łódzkie znajduje się na 3 miejscu w tym typie i jego średnie miejsce wynosi 6,5. w regionie tym występują największe ośrodki (takie jak: Łódzki Okręg Przemysłowy i Piotrowsko-Bełchatowski Okręg Przemysłowy) oraz największe przedsiębiorstwa przemysłowe (takie Jak: Elektrownia Bełchatów w Rogowcu, Zakład Energetyczny Łódź, Dalkia Łódź SA oraz Łódzki Zakład Energetyczny). Dzięki bogatym zasobom węgla brunatnego dobrze rozwinął się w rejonie przemysł wydobywczy i energetyczny. W roku 2007 przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstwa województwa łódzkiego wyniosło 295,5 tysięcy osób. W sektorze prywatnym pracowało 86,6 % wszystkich zatrudnionych. Zgodnie ze stanem na koniec 2007 roku rejestr bezrobotnych w województwie łódzkim obejmował 123,1 tysięcy osób, a stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie 11,5 %. Rejon łódzki to samo centrum Polski i oferuje on wiele miejsc o unikalnych kulturowych wartościach. Wyjątkowe położenie tego województwa, zróżnicowanie przyrodnicze i geograficzne oraz liczne świadectwa dziejów Polski przesądzają o dużej atrakcyjności turystycznej tych terenów. I zostało jeszcze województwo mazowieckie, które zajmuje 4 miejsce w tym typie i jego średnie miejsce wynosi 6,6. Mazowieckie jest najbardziej zróżnicowanym gospodarczo wśród województw w kraju. Region ten wytwarza ponad 20 % krajowego PKB, a na jego terenie działa ponad 500 tysięcy firm, a głównymi sektorami jest handel, telekomunikacja, usługi finansowe, ubezpieczenia, IT, przemysł samochodowy i petrochemiczny z rafinerią ropy naftowej. W województwie tym przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 1241,0 tysięcy osób, a największy wzrost zatrudnienia wystąpił w górnictwie, budownictwie, handlu i naprawach, hotelach i restauracjach, oraz obsłudze nieruchomości i firm. W końcu 2007 roku liczba bezrobotnych zarejestrowanych w mazowieckich urzędach pracy wyniosła 219,9 tysięcy osób, a przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wyniosło 3566,26 zł..

W typie II znalazły się województwa świętokrzyskie, dolnośląskie, małopolskie, podlaskie, kujawsko-pomorskie, lubuskie, lubelskie, zachodniopomorskie, pomorskie, podkarpackie i opolskie i charakteryzują się średnim rozwojem społeczno-gospodarczym. Ten typ znajduje się w przedziale od 6,61 do 10,62 średniego miejsca. Województwo świętokrzyskie zajmuje w tym typie 1 miejsce i jego średnie miejsce wynosi 7,75. W regionie tym wytwarza się 2,3 proc. polskiego PKB w 2002 roku wyniosło 14,3 tys. zł/os. W 2005 r. woj. Świętokrzyskie wykazało dosyć duże bezrobocie 19,7%, czyli o 1,5% więcej niż średnia krajowa budowlanych bazujący na własnych surowcach, unikalnych w skali kraju. Podstawowym bogactwem mineralnym są kopaliny mineralne, zwłaszcza pokłady kamienia gipsowego, należące do najbogatszych w Europie. Atutem gospodarki regionalnej jest przemysł materiałów Charakterystyczny jest bardzo wyraźny podział na przemysłową północ i rolnicze południe stanowiące zaplecze dla produkcji ekologicznej żywności. Południowo-wschodnia część województwa ma generalnie rolniczy charakter związany z występowaniem dobrych gleb rędzinowych, wykształconych na węglanowych skałach kredowych oraz gleb lessowych Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej. Województwo dolnośląskie zajmuje 2 miejsce w danym typie i jego średnie miejsce wynosi 8. Województwo to należy do najbardziej zurbanizowanych województw w Polsce (71,7% ludności mieszka w miastach). Dolny Śląsk, będąc jednym z najbardziej uprzemysłowionych regionów Polski, ma stały, relatywnie wysoki udział w tworzeniu Produktu Krajowego Brutto. W 2005 r. wskaźnik bezrobocia był jednym z najwyższych w Polsce wyniósł 23,1% więc był wyższy o 4,9% niż średnia stopa bezrobocia kraju. Cechą gospodarki województwa jest wysoka liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych i duże zróżnicowanie branżowe firm prowadzących tutaj działalność. Województwo to posiada wiele różnorodnych surowców mineralnych: węgiel brunatny, miedź, metale nieżelazne (cynk, ołów, srebro, nikiel, kobalt, molibden), gaz ziemny, węgiel kamienny, duże zasoby skał i surowców dla przemysłu budowlanego. Rolnictwu sprzyjają dobre gleby i klimat. Występują tam żyzne gleby takie jak: brunatne wytworzone z lessów. Województwo małopolskie zajmuje 3 miejsce w tym typie i jego śrenie miejsce wynosi 8,19. region ten wytwarza 7,2 proc. PKB kraju, a jego przemysł skupia 7 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 6,9 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu (pod tym względem region plasuje się na piątym miejscu w Polsce). Bezrobocie było stosunkowo niskie wynosiło w 2005r. 15,9% i było mniejsze od średniej krajowej. Główne gałęzie gospodarki województwa małopolskiego to sektor technologii informatycznych oraz bankowość, ale także produkcja spożywcza, w tym przemysł tytoniowy (w regionie produkuje się ponad 46 proc. papierosów w Polsce). Dodatkowo, województwo posiada silnie rozwinięty sektor chemiczny i petrochemiczny oraz metalurgiczny. Małopolska to jeden z najstarszych regionów kraju. Stolicą regionu jest Kraków, miasto które od dawna uchodzi za kulturalną stolicę Polski . Słynie ono z takich zabytków jak Wawel, sukiennice i znany na całą Polskę rynek, będący jednym z największych i najpiękniejszych w Europie. Oprócz Krakowa Małopolska słynie przede wszystkim z Tatr i Zakopanego, które należy do jednych z najchętniej odwiedzanych i najbardziej charakterystycznych miejsc turystycznych w naszym kraju. Małopolska może pochwalić się unikatowymi skarbami górskiej przyrody. województwo podlaskie zajmuje 4 miejsce i jego średnie miejsce wynosi 8,37. województwo to wytwarza 2,4 proc. polskiego PKB. Tamtejszy przemysł skupia 2 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 1,7 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. na Podlasiu zarejestrowanych jest blisko 91 tys. podmiotów gospodarczych (bez rolników indywidualnych), z czego około 96,6 % stanowi sektor prywatny, zajmujących się: handlem i naprawami obsługą nieruchomości i firm, nauka budownictwem, przetwórstwem przemysłowym , transportem. W podlaskim działają duże zakłady zajmujące się przetwórstwem mleka, mięsa, drobiu, zbóż, browary. Podlaskie mleczarnie należą do największych i najnowocześniejszych w kraju. Gospodarka regionu w istotnym stopniu opiera się także na rolnictwie. O atrakcyjności turystycznej Podlasia decydują głównie walory przyrodnicze. Województwo podlaskie zasługuje na miano zielonych płuc Polki - cenne kompleksy leśne, unikalna fauna i flora to skarby regionu. Przez teren województwa przebiegają ważne szlaki komunikacyjne ze wschodu na zachód i z północy na południe. Województwo podlaskie jest regionem rolniczym. Pod względem etnicznym jest niewątpliwie najbardziej zróżnicowane spośród 16 województw. Działa tu 15 wyższych uczelni kształcących młodzież w różnych kierunkach specjalizacji zawodowej. Województwo podlaskie wyróżnia się na tle kraju swoimi ponadprzeciętnymi wartościami przyrodniczymi o dużym stopniu naturalności. Województwo kujawsko-pomorskie zajmuje 5 miejsce w tym typie i jego średnie miejsce wynosi 8,87. Wskaźniki charakteryzujące poziom rozwoju społeczno - ekonomicznego tego województwa przybierają wartości zbliżone do średniej krajowej. Województwo kujawsko-pomorskie należy do województw charakteryzujących się dobrym wyposażeniem w infrastrukturę techniczną, wyróżniającą się m.in. znaczną gęstością sieci kolejowej i drogowej. Produkt Krajowy Brutto w województwie kujawsko-pomorskim wyniósł 4,7 % PKB Polski. Województwo kujawsko-pomorskie należy do jednego z najważniejszych regionów rolniczych kraju. Stan wyposażenia indywidualnych gospodarstw rolnych w maszyny i urządzenia rolnicze w województwie kujawsko-pomorskim ulega poprawie. Rozwój społeczno - gospodarczy, w tym rozwój budownictwa, przemysłu, transportu i różnego typu usług, jest ściśle związany z zapotrzebowaniem na nowe grunty, pochodzące często z sektora rolniczego. Województwo lubuskie zajmuje 6 miejsce w tym typie i jego średnie miejsce wynosi 9. W województwie tym jest wytwarzane 2,4 proc. PKB Polski. W porównaniu z innymi województwami charakteryzuje się ono małą liczbą zatrudnionych w przemyśle - 2,3 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 2,2 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu oraz charakteryzuje się stosunkowo wysokim bezrobociem w 2005r. wynosiło 19,5%. Główne sektory przemysłu województwa lubuskiego to handel, przemysł przetwórstwa drzewnego, tekstylny, a także przemysł rolno-spożywczy. Wśród większych firm duże znaczenie mają zakłady z branż: chemicznej, celulozowo-papierniczej oraz elektronicznej. Województwo lubelskie ma charakter rolniczo-przemysłowy. Województwo lubelskie zajmuje 7 miejsce i jego średnie miejsce wynosi 9,62. Województwo lubelskie to region rolniczo-przemysłowy. Ze względu na dogodne warunki klimatyczne i urodzajne gleby (użytki rolne stanowią 68 proc. powierzchni regionu) zalicza się do najważniejszych ośrodków produkcji rolnej w kraju. Jedną z głównych gałęzi gospodarki województwa jest przemysł spożywczy (cukrowniczy, mleczarski, mięsny, piwowarski, młynarski, tytoniowy, spirytusowy, zielarski oraz owocowo-warzywny. Ponadto w regionie bardzo dobrze rozwinięte są przemysły: elektromaszynowy, metalowy, wydobywczy, samochodowy, lotniczy, chemiczny i drzewno-papierniczy. Przemysł województwa skupia 3,5 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 2,7 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. Na Lubelszczyźnie tworzy się 4,0 proc. polskiego PKB. W Lubelskiem stopa bezrobocia wynosiła 14,9% i była najmniejsza w całym kraju w 2005r. Wizytówki województwa lubelskiego to znany z festiwali Kazimierz Dolny nad Wisłą, Puławy - dawna siedziba rodu Czartoryskich, popularne uzdrowisko. Województwo zachodniopomorskie zajmuje 8 miejsce w tym typie z średnim miejscem wynoszącym 9,75. W województwie tym jest wytwarzane 4,5 proc. polskiego PKB. Przemysł województwa pomorskiego skupia 3,4 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 3,1 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. Głównymi gałęzie gospodarki województwa zachodniopomorskiego to przemysł stoczniowy, energetyczny, chemiczny, papierniczy i drzewny, a także produkcja rolno-spożywcza, w tym przemysł browarniczy i rybołówstwo. W 2005 r. bezrobocie wynosiło tu 23,1% było najwyższe w kraju. Na wybrzeżu województwa zachodniopomorskiego znajdują się cztery morskie porty handlowe: w Szczecinie, Świnoujściu, Kołobrzegu, Policach oraz 10 małych portów bałtyckich i 13 przystani rybackich. Na terenie województwa realizowane jest ok. 90% pasażerskiego ruchu promowego i 47% przeładunków w Polsce. Województwo pomorskie zajmuje 9 miejsce w II typie z średnim miejscem 9,87. Gospodarka województwa pomorskiego wytwarza 4,9 proc. polskiego PKB. Przemysł regionu dostarcza 5,8 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu, a zatrudnienie znajduje w nim 5,4 proc. ogólnej liczby zatrudnionych. Do głównych gałęzi przemysłu należy: przemysł drzewno-papierniczy, stoczniowy, petrochemiczny, elektrotechniczny. W województwie pomorskim produkuje się 24 proc. ogólnej produkcji papieru i tektury oraz ponad 41 proc. odbiorników telewizyjnych. Województwo pomorskie - w porównaniu z innymi - jest stosunkowo niewielkim obszarem aktywności gospodarczej mierzonej liczbą pracujących. Pracę w roku 2000 posiadało ponad 655,8 tys. Osób. Względnie wysokie pozycje województwa pomorskiego przy małej liczbie pracujących osiągane są dzięki dużej wydajności pracy oraz występowaniu w strukturze gospodarki działów tworzących wysoką wartość dodaną, np.: handel i naprawy, obsługa nieruchomości i firm czy transport, branże chemiczne. W roku 2000 w województwie pomorskim funkcjonowały 199.352 podmioty gospodarcze, z czego 77% stanowiły zakłady osób fizycznych. Pozostałe 23% to osoby prawne (przedsiębiorstwa państwowe, samorządowe, spółdzielnie i spółki prawa handlowego). Województwo podkarpackie zajmuje 10 miejsce w tym typie z średnim miejscem 10,37. W oparciu o dane statystyczne województwo podkarpackie wytworzyło około 4% produktu krajowego brutto (2003 r), co w przeliczeniu na 1 mieszkańca daje 15,4 tys. zł. Istotną rolę w gospodarce województwa podkarpackiego odgrywa przemysł. W strukturze gałęziowej przemysłu województwa dominują: przemysł lotniczy, elektromaszynowy, chemiczny i spożywczy. Udział produkcji przemysłowej w PKB województwa wynosi około 30%. Produkcja ta stanowi także około 5% produkcji przemysłowej kraju. Region charakteryzuje się niską stopą bezrobocia i stosunkowo dynamicznym wzrostem gospodarczym. Stopa bezrobocia z rocznika statystycznego z 2003 roku wynosiła 16,9%, natomiast w 2005 r. 18,4%, - 225 miejsce wśród 252 regionów UE. Na koniec 2003 r. na terenach wiejskich Podkarpacia funkcjonowało około 45,6 tys. podmiotów gospodarczych, co stanowiło 32% ogółu tych podmiotów w województwie. Na terenach miejsko-wiejskich funkcjonowało 18,2% Małych i Średnich Przedsiębiorstw, a 49,8% na obszarach miejskich. W strukturze podmiotowej przemysłu dominują pod względem zatrudnienia średnie oraz duże przedsiębiorstwa sektora publicznego. Szkolnictwo cechuje w ostatnim okresie, wyższy poziom kwalifikacji nauczycieli, bazy dydaktycznej i opieki pozaszkolnej - socjalnej. Dynamicznie rozwija się szkolnictwo wyższe, szczególnie niepubliczne, o czym świadczy wzrastająca liczba szkół wyższych oraz liczba studentów. Województwo opolskie zajmuje 11 miejsce w tym typie z średnim miejscem 10,62. Województwo opolskie jest regionem rolniczo-przemysłowym, gdzie rozwojowi rolnictwa sprzyjają korzystne warunki klimatyczne i glebowe. Opolszczyzna charakteryzuje się wyższym niż przeciętny w kraju udziałem przemysłu w strukturze wartości dodanej brutto (30,6 proc.), plasującym ją na siódmej pozycji w gronie szesnastu województw. Charakterystyczną cechą przemysłu jest jego równomierne rozmieszczenie na obszarze całego województwa oraz zróżnicowana struktura branżowa. Przemysł skupia 2,5 proc. krajowego zatrudnienia i dostarcza 2,4 proc. ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu. Dominującą pozycję zajmują branże: paliwowo-energetyczna i elektromaszynowa, cementowo-wapiennicza, spożywcza, mineralna, chemiczna, motoryzacyjna oraz meblarska. Stopa bezrobocia w 2005r. wynosiła 17,4% i była mniejsza od średniej stopy % dla kraju.

W typie III znalazło się województwo warmińsko-mazurskie i charakteryzuje się niskim rozwojem społeczno-gospodarczym. Ten typ znajduje się w przedziale od 10,63 średniego miejsca. Spośród badanych 16 województw wartość brutto środków trwałych (stan w dniu 31 XII, bieżące ceny ewidencyjne) w tym w % przemysł (rocznik statystyczny z 2003 roku) jest na ostatnim miejscu i wynosi 19,2 tysięcy. Stopa bezrobocia zarejestrowanego (stan w dniu 31 XII), (rocznik statystyczny z 2003 roku) w województwie warmińsko - mazurskim jest najwyższym miejscu i wynosi 28,9%, co oznacza, że w tym województwie jest najwyższa stopa bezrobocia. Dotyczy to również wskaźnika X6, który oznacza pracujących (stan w dniu 31 XII) na 1000 ludności. W tym województwie odnotowano najniższą wartość pracujących i wynosi 304,8 na 1000 ludności. Wskaźniki te dotyczą gospodarki i pomimo tak dużego urozmaicenia terenu zostały odnotowane na najniższym poziomie co oznacza, że obszar ten jest na niskim poziomie społeczno - gospodarczym.

46

---