Wykaz
czynników biologicznych zagrożenia zawodowego,
na które narażeni są pracownicy stacji sanitarno-epidemiologicznych
Opracowano na podstawie publikacji:
BIOLOGICZNE CZYNNIKI ZAGROŻENIA ZAWODOWEGO
Autor: Jacek Dutkiewicz, Radosław Śpiewak, Leon Jabłoński, Jolanta Szymańska
Opracowała: Zatwierdzam:
Warszawa - 2009r.
Kategoria czynnika biologicznego/Nazwa |
Grupa zagroże-nia wg MZ* |
Droga przenoszenia |
Działanie na człowieka |
Źródło zakażenia /występowanie |
Szczepionka Przechowy-wanie Szkod. zaw.* |
Środki ochrony przed zagrożeniami |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Wirusy (Caliciviridae) Wirus zapalenia wątroby typu E
|
3 |
Pokarmowe |
Zapalenie wątroby |
Ludzie, zwierzęta (świnie) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, czystość |
Wirusy (Caliciviridae) Wirus Nowalk |
2 |
Pokarmowe |
Zapalenie jelit, biegunka, wymioty |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, czystość |
Wirusy (Caliciviridae) Inne wirusy z rodziny Caliciviridae |
2 |
Pokarmowe |
Zapalenie jelit, biegunka, wymioty |
Ludzie, zwierzęta
|
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, czystość |
Wirusy (Hepadnaviridae) (wirus zapalenia wątroby typu B |
3 |
Bezpośrednie, przez krew, płyny ustrojowe człowieka |
Zapalenie wątroby, częsta postać przewlekła, marskość, rak wątroby |
Ludzie, gryzonie, kaczki |
1 1 1 |
Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, używanie sprzętu jednorazowego użytku |
Wirusy (Orthomxoviridae) wirusy grypy - A, B i C |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Grypa, zapalenie płuc |
Ludzie, zwierzęta domowe |
1 0 1 |
Szczepienia ochronne, witaminizacja, izolacja grup wysokiego ryzyka |
Wirusy Wirus brodawczaka luckiego |
2 |
Bezpośrednie (przez uszkodzoną skórę, stosunek płciowy) |
Z - brodawki skóry i błon śluzowych; RAK - nowotwory okolicy szyjnej, narządów płciowych |
Ludzie |
1 1 0 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja, oświata zdrowotna |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirus odry |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Odra, możliwe powikłania: zapalenie płuc, mózgu |
Ludzie |
1 0 0 |
Szczepienia ochronne, izolacja chorych |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirus zapalenia przyusznic |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie przyusznic, możliwe powikłania: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu, trzustki, jąder |
Ludzie |
1 0 0 |
Szczepienia ochronne, izolacja chorych |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirusy para grypy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie dróg oddechowych |
Ludzie, zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, izolacja chorych |
Wirusy (Paramyxoviridae) wirus RS |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Zapalenie dróg oddechowych |
Ludzie, zwierzęta |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, izolacja chorych |
Wirusy (Parvoviridae) Parwowirus ludzki |
2 |
Powietrzno-kropelkowe |
Gorączka z wysypką, anemia, poronienia |
Ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, izolacja chorych |
Wirusy (Picornaviridae) Wirus zapalenia wątroby typu A (typ 72 ludzkich enterowirusów |
2 |
Kałowo-pokarmowe, bezpośrednie |
Zapalenie wątroby typu A, zapalenie żołądka i jelit |
Ludzie, ścieki |
1 0 1 |
Szczepienia ochronne, bierne uodparnianie ludzką immunoglobuliną, ochrony osobiste dezynfekcja, asenizacja kału i ścieków |
Wirusy wirus pryszczycy |
0 |
Powietrzno kropelkowe, bezpośrednie |
Z(ZOO) - zapalenie układu oddechowego i spojówek |
Bydło, owce, kozy, świnie, dzikie zwierzęta parzystokopytne, ludzie |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja, wybijanie starych zwierząt, kordony sanitarne |
Wirusy (Reoviridae) Reowirusy |
2 |
Bezpośrednie, powietrzno-kropelkowe |
Gorączki reowirusowe |
Ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Wirusy wirus różyczki
|
2 |
Powietrzno kropelkowe, bezpośrednie |
Z - różyczka, zapalenie stawów, uszkodzenie płodu
|
Ludzie (zwłaszcza dzieci) |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, ochrona pracownic w ciąży od możliwego kontaktu z zarazkiem |
Wirusy (jeszcze niesklasyfikowane) wirusy zapalenia wątroby przenoszone drogą krwi |
3 |
Bezpośrednie (przez krew)
|
Z - zapalenie wątroby
|
Ludzie |
0 1 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, stosowanie sprzętu jednorazowego użytku, ograniczenie wskazań do przetaczania krwi |
Wirusy Koronowirus SCoV
|
3
|
Powietrzno-kropelkowe
|
Z - zespół ostrej niewydolności oddechowej (SARS)
|
Ludzie
|
0 1 1
|
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, izolacja chorych, oddzielenie separatki i laboratoria z obiegiem sterylnego powietrza
|
Wirusy Wirus grypy ptasiej (podtyp A/H5N1) |
3 |
Powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe, bezpośrednie |
Z(ZOO) - grypa o ciężkim przebiegu, zapalenie płuc, niewydolność oddechowa |
Dzikie ptaki, kury, kaczki, indyki, dzikie i domowe ssaki, ludzie |
0 1 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, izolacja chorych, oddzielenie separatki i laboratoria z obiegiem sterylnego powietrza, izolacja hodowli ptaków w ogniskach choroby, wybijanie zakażonych hodowli
|
Wirusy Pozostałe wirusy grypy ptasiej o wysokiej patogenności (podtypy A/H7N3, A/H7N7) |
0 |
Powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe, bezpośrednie |
Z(ZOO) - objawy grypopodobne, zapalenie spojówek, rzadko grypa o ciężkim przebiegu |
Dzikie ptaki, kury, kaczki, indyki, dzikie i domowe ssaki, ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, izolacja chorych, izolacja hodowli ptaków w ogniskach choroby, wybijanie zakażonych hodowli
|
Wirusy Wirusy Wirus grypy ptasiej o niskiej patogenności (podtypy A/H7N2, A/H9N2) |
0 |
Powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe, bezpośrednie |
Z(ZOO) - objawy grypopodobne, zapalenie spojówek |
Dzikie ptaki, kury, kaczki, indyki, dzikie i domowe ssaki, ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, izolacja hodowli ptaków w ogniskach choroby, wybijanie zakażonych hodowli
|
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Aeromonas hydrophila1
|
2
|
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie
|
T - zatrucia jelitowe enterotoksyną białkową; Z - różne zakażenia u osób z obniżoną odpornością
|
Woda, ścieki, zwierzęta (m.in.gady, płazy, ryby, ślimaki), ludzie
|
0 0 1
|
Ochrony osobiste, osłony zabezpieczające w oczyszczalniach ścieków
|
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Alcaligenes faecalis |
2 |
Powietrzno-pyłowe |
AL. - alveolitis allergica i inne choroby alergiczne; IT - reakcje alergiczne immunotoksyczne wywołane wdychaną endotoksyną |
Produkty roślinne i zwierzęce, pyły roślinne, powietrze, woda, gleba, przewód pokarmowy zwierząt i ludzi |
0 0 1 |
Redukcja zapylenia, ochrony osobiste (respiratory), sanityzacja środowiska, oświata zdrowotna |
Bakterie maczugowce |
2 |
powietrzno-pyłowe |
AL. - alveolitis allergica i inne choroby alergiczne |
Gleba, rozkładające się substancje organiczne, ściółka, pył zbożowy i inne pyły organiczne, powietrze |
0 0 1 |
Redukcja zapylenia, ochrony osobiste (respiratory, oświata zdrowotna |
Bakterie (tlenowe laseczki przeyrwalnikujące) laseczka wąglika |
3 |
Bezpośrednie, powietrzno pyłowe, pokarmowe |
Z(ZOO) - wąglik (postać skórna, płucna, jelitowa |
Bydło, owce, jeleniowate, produkty zwierzęce, pył, powietrze, gleba, woda, rośliny |
1 0 1 |
Redukcja zapylenia, ochrony osobiste (respiratory, oświata zdrowotna, szczepienia ochronne ludzi i zwierząt, nadzór weterynaryjny nad importem zwierząt i produktów zwierzęcych, likwidacja chorych zwierząt i ich tusz, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (Riketsje) riketsja gorączki okopowej |
2 |
Wtarcie kału wszy |
Z(ZOO) - gorączka okopowa |
Wszy, ludzie |
0 0 0
|
Odwszawianie, zachowanie higieny |
Bakterie (krętki) bonelia Burgdorfera |
2 |
Ukłucie kleszczy |
Z(ZOO) borelioza z Lyme: gorączka, rumień wędrujący, zaplenie stawów, serca, nerwów |
Kleszcze, gryzonie, jelenie, psy, ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, szybkie usuwanie przyssanych kleszczy, repelenty, tępienie kleszczy, dezynfekcja, badania serologiczne, narażonych grup zawodowych, oświata zdrowotna |
Bakterie (krętki) Bonelia duttonii |
2 |
Ukłucie kleszczy |
Z(ZOO) - gorączka nawracająca |
Kleszcze, gryzonie, jelenie, psy, ludzie (Afryka) |
0 0 0
|
Ochrony osobiste, repelenty, tępienie kleszczy, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Bakterie (krętki) bonelia duru powrotnego |
2 |
Wtarcie kału wszy |
Z(ZOO) - dur powrotny |
Wszy, ludzie (Afryka, Azja) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, odwszawianie, zachowanie higieny osobistej, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Bakterie (krętki) pozostałe |
2 |
Ukłucie kleszczy |
Z(ZOO) - gorączka nawracająca, borelioza |
Kleszcze, zwierzęta, ludzie, (Europa, Azja, Afryka, Ameryka) |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, repelenty, tępienie kleszczy, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Bakterie (warunkowe beztlenowe przecinkowce Gram-ujemne) mątwik płodowy |
2 |
Pokarmowo-wodne, bezpośrednie |
Z(ZOO) - zapalenie jelit, biegunka; powikłania: zapalenie opon, wsierdzia, płuc, stawów |
Bydło, owce, inne zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, gotowanie pokarmów, pasteryzacja mleka, przestrzeganie higieny, edukacja zdrowotna |
Bakterie (warunkowe beztlenowe przecinkowce Gram-ujemne) Campylobacter jejuni |
2 |
Pokarmowo-wodne, bezpośrednie |
Z(ZOO) - zapalenie jelit i żołądka; następstwem zakażenia może być neurologiczny syndrom Guillain-Barr |
Zwierzęta domowe (bydło, owce, świnie, psy, indyki i inne), zwierzęta dzikie (gryzonie i inne) |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, gotowanie pokarmów, pasteryzacja mleka, przestrzeganie higieny, edukacja zdrowotna |
Bakterie (warunkowe beztlenowe przecinkowce Gram-ujemne) C coli, C.lari |
2 |
Pokarmowo-wodne, bezpośrednie |
Z(ZOO) - zapalenie jelit i żołądka |
Bydło, owce, inne zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, gotowanie pokarmów, pasteryzacja mleka, przestrzeganie higieny, edukacja zdrowotna |
Bakterie (beztlenowe laseczki przetrwalnikujące) laseczka jadu kiełbasianego |
2 |
Pokarmowe, bezpośrednie (przyranne) |
Z - botulizm; T - działanie toksyczne przez bardzo silne neurotoksyny białkowe, powodujące porażenie układu nerwowego i mięśni |
Gleba, przewody pokarmowe człowieka i zwierząt, konserwy mięsne, rybne i roślinne |
0 0 0 |
Kontrola żywności, gotowanie produktów spożywczych |
Bakterie (beztlenowe laseczki przetrwalnikujące) Laseczka zgorzeli gazowej |
2 |
Bezpośrednie ( przyranne ) |
Zgorzel gazowa z rozpadem tkanek, zapalenie tkanki łącznej, posocznica |
Gleba, kał ścieki |
0 0 0 |
Szybkie opatrywanie ran, dezynfekcja |
Bakterie (beztlenowe laseczki przetrwalnikujące) Laseczka tężca |
2 |
Bezpośrednie (przyranne) |
Z - tężec; T - działanie toksyczne przez trzy rodzaje toksyn białkowych, zwłaszcza silną neurotoksyczną tetanospazminę |
Przewód pokarmowy zwierząt (zwłaszcza koni), nawóz, gleba |
1 0 1 |
Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, opatrywanie ran, podawanie anatoksyn i antytoksyny tężcowej osobom zranionym przy pracach ziemnych |
Bakterie (beztlenowe laseczki przetrwalnikujące) Laseczki obrzęku złośliwego |
2 |
Bezpośrednie (przyranne), pokarmowe |
Obrzęk złośliwy ran, zapalenie jelit |
Gleba, kał |
0 0 0 |
Szybkie opatrywanie ran, dezynfekcja |
Bakterie (maczugowce) maczugowiec błonicy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Z - błonica (angina błonica, błonica przyranna, błonica narządów moczowo-płciowych i In.); T - egzotoksyna błonicza powodująca większość objawów chorobowych |
Ludzie (zwłaszcza dzieci)
|
1 0 0 |
Szczepienia ochronne, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (maczugowce) Corynebacterium minutissimum |
2 |
Bezpośrednie (przez skórę) |
Z - powierzchowne zapalenie skóry (erythrasma) w okolicy pachowej i łonowej |
Ludzie
|
0 0 0 |
Ochrony osobiste, przestrzeganie zasad higieny |
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki, maczugowce, laseczki) |
3 |
Powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe |
IT - reakcja zapalna w tkance płucnej |
Kleszcze, zwierzęta, ludzie
|
0 0 1 |
Ochrony osobiste, redukcja zapylenia, doskonalenie wentylacji i systemów filtracyjnych powietrza, hermetyzacja i automatyzacja produkcji |
Bakterie (Riketsje) riketsja gorączki Q |
3 |
Powietrzno-pyłowe, bezpośrednie (dospojówkowe), ukłucie kleszczy, pokarmowe (przez mleko owcze) |
Z(ZOO) - gorączka Q: w stadium ostrym najczęściej gorączka i zapalenie płuc, w stadium przewlekłym często zapalenie wsierdzia, możliwe zakażenie innych narządów |
Owce, bydło, gryzonie, torbacze, kleszcze |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, redukcja zapylenia w środowisku pracy, zwalczanie kleszczy, repelenty, ścisły nadzór weterynaryjny nad importem owiec, skór i wełny |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram- ujemne) |
2 |
Pokarmowe, bezpośrednie
|
Z(ZOO) - rzadkie zapalenie oportunistyczne |
Woda, przewód pokarmowy ryb, ssaki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (Riketsje) Ehrichia spp.: E. chaffeensis |
2 |
Ukłucie kleszczy
|
Z(ZOO) - gorączka, zapalenie okołonaczyniowe, granulacytoza, mononukleoza
|
Owce, bydło, jelenie, kleszcze |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, zwalczanie kleszczy, repelenty, edukacja zdrowotna |
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne) Enterobacter aerogenes/kloace |
2 |
Pokarmowe, bezpośrednie, powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe |
Oportunisty czne zapalenie dróg moczowych, żołądka i jelit, płuc, innych narządów |
Kał ludzi i zwierząt, gleba, woda, ścieki, pył, powietrze, produkty roślinne i zwierzęca |
0 0 0
|
Przestrzeganie zasad higieny, ochrony osobiste, mycie produktów roślinnych |
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne) Enterobacter spp. |
2 |
Pokarmowe, bezpośrednie, powietrzno-kropelkowe |
Oportunisty czne zapalenie dróg moczowych, żołądka i jelit, płuc, innych narządów |
Kał ludzi i zwierząt, gleba, woda, ścieki, pył, powietrze, produkty roślinne i zwierzęca |
0 0 0
|
Przestrzeganie zasad higieny, ochrony osobiste, mycie produktów roślinnych |
Bakterie (ziarniaki Gram-dodatnie) paciorkowce kałowe |
2 |
Pokarmowe, bezpośrednie, powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe |
Oportunisty czne zapalenie dróg moczowych, pęcherzyka żółciowego, wsierdzia, rzadziej bakteriemia |
Przewody pokarmowe ludzi i zwierząt, kał, pył, powietrze |
0 0 0 |
Przestrzeganie zasad higieny |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka okrężnicy |
3 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Krwotoczne zapalenie okrężnicy, hemolityczna uremia, zatrucia silnymi endotoksyna en białkowymi |
Przewody pokarmowe ludzi i zwierząt, kał, gleba, woda, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, przestrzeganie zasad higieny, chlorowanie wody |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka okrężnicy - pozostałe szczepy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Oportunistyczne zapalenie jelit, biegunki, reakcje immunotoksyczne wywołane endotoksyną |
Przewody pokarmowe ludzi i zwierząt, kał, gleba, woda, ścieki |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, przestrzeganie zasad higieny, chlorowanie wody |
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne) |
3 |
Bezpośrednie przez pozornie nienaruszoną skórę i błony śluzowe, powietrzno pyłowe, powietrzno-kropelkowe, ukłucie klesczy, pokarmowe
|
Z(ZOO) - tularemia, która może przebiegać pod postacią gruczołowo-wrzodziejącą (najczęściej) oczno-gruczołową, migdałkowo-gruczołową, gruczołową, durową i płucną
|
Zające, drobne gryzonie9karczowniki zimnowodne, polniki, myszy polne), owce, kleszcze, woda, gleba, pył i głównie półkula wschodnia |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne żywą szczepionką, zwalczanie gryzoni i kleszczy, repelenty, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka tularemii (typ B) |
2 |
Bezpośrednie (przez pozornie nienaruszoną skórę i błony śluzowe), powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe, ukłucie ślepaków i kleszczy, pokarmowe |
Z(ZOO) - tularemia, która może przebiegać pod postacią gruczołowo-wrzodziejącą (najczęściej), oczno-gruczołową, migdałkowo-gruczołową, gruczołową, durową i płucną |
Dzikie króliki, gryzonie (wiewiórki i inne) owce, ślepaki, kleszcze, woda, gleba, pył - głównie półkula zachodnia |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne żywą szczepionką, zwalczanie gryzoni i kleszczy, repelenty, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Bakterie (krętki) |
2 |
Bezpośrednie, (przez skórę i błony śluzowe), rzadziej pokarmowe |
Z(ZOO) - leptospirozy (gorączka błotna, choroba Weila i inne) |
Gryzonie, świnie, psy, bydło, ryby, gleba, woda, ścieki |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, zwalczanie gryzoni, osuszanie terenów podmokłych, ochrona wód przed zanieczyszczeniem, szczepienia ochronne ludzi i zwierząt, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Morganella morganii |
2 |
Bezpośrednie(m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarm |
Z - zakażenia dróg moczowych, układu oddechowego, skóry |
Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (prątki) Mycobacterium malmoense |
2 |
Bezpośrednie (przez skórę), powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe
|
Z - mikobakterioza |
Woda, gleba, zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (prątki) Mycobacterium szulgai |
2 |
Bezpośrednie (przez skórę), powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe
|
Z - mikobakterioza |
Ludzie, małpy |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Proteus penneri |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów |
Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Odmieniec pospolity |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zakażenia dróg moczowych, rzadziej innych narządów |
Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Providencia alcalifaciens |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego, skóry |
Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Pałeczka Rottgera |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego, skóry |
Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Providencia spp. |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zakażenia dróg moczowych, przewodu pokarmowego, skóry |
Przewód pokarmowy ludzi i zwierząt, gleba, ścieki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (riketsje) riketsja duru wysypkowego |
3 |
Wtarcie kału wszy |
Dur wysypkowy (plamisty) |
Ludzie, wszy |
1 0 1 |
Odwszawianie, szczepienia ochronne, utrzymywanie czystości |
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram ujemne) |
2 |
Bezpośrednie (m.in. przez zakażone instrumenty szpitalne), pokarmowe, powietrzno-kropelkowe |
Z - oportunistyczne (często wewnątrzszpitalne) zakażenia dróg moczowych, zapalenia płuc, zakażenia skóry, (ropnie), zapalenie wsierdzia
|
Gleba, woda, rośliny, pył i zwierzęta, gleba, ścieki |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (promieniowce) Rhodococcus equi |
2 |
Bezpośrednie, powietrzno-pyłowe
|
Z - zakażenia oportunistyczne
|
Gleba, nawóz, pył organiczny, zwierzęta, ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Salmonella (eneteritidis) |
2 |
Pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe |
Salmonelloza |
Woda, gleba, ścieki, produkt roślinne i zwierzęce, zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, instalacja osłon w oczyszczalniach ścieków, zachowanie zasad higieny w miejscu pracy |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Pałeczka duru mysiego |
2 |
Pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe |
Salmonelloza |
Woda, gleba, ścieki, produkt roślinne i zwierzęce, zwierzęta |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, instalacja osłon w oczyszczalniach ścieków, zachowanie zasad higieny w miejscu pracy |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Pałeczka duru rzekomego A, B i C |
2 |
Pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe |
Dur rzekomy typu A, B, C |
Woda, gleba, ścieki, produkt roślinne i zwierzęce, ludzie |
1 0 0 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, instalacja osłon w oczyszczalniach ścieków, zachowanie zasad higieny w miejscu pracy |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Pałeczka duru brzusznego |
3 |
Pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe |
Dur brzuszny |
Woda, gleba, ścieki, produkt roślinne i zwierzęce, ludzie |
1 0 1 |
Ochrony osobiste, szczepienia ochronne, dezynfekcja, instalacja osłon w oczyszczalniach ścieków, zachowanie zasad higieny w miejscu pracy |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Salmonella choleraesuis |
2 |
Pokarmowo-wodne, rzadko powietrzno-kropelkowe |
Salmonelloza |
Woda, gleba, ścieki, produkt roślinne i zwierzęce, zwierzęta |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, instalacja osłon w oczyszczalniach ścieków, zachowanie zasad higieny w miejscu pracy |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Pałeczka czerwonki |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Czerwonka bakteryjna |
Ludzie (zwłaszcza dzieci) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, zachowanie zasad higieny, utrzymanie czystości |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Pałeczka czerwonki typ 1 |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Czerwonka bakteryjna, silna egzotoksyna białkowa |
Ludzie (zwłaszcza dzieci |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, zachowanie zasad higieny, utrzymanie czystości |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Pałeczka czerwonki - pozostałe typy |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Czerwonka bakteryjna |
Ludzie (zwłaszcza dzieci |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, zachowanie zasad higieny, utrzymanie czystości |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Shigella flexneri |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Czerwonka bakteryjna, enterotoksyny białkowe |
Ludzie (zwłaszcza dzieci |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, zachowanie zasad higieny, utrzymanie czystości |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Shigella sonnei |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Czerwonka bakteryjna |
Ludzie (zwłaszcza dzieci |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, zachowanie zasad higieny, utrzymanie czystości |
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) Gronkowiec złocisty |
2 |
Powietrzno-pyłowe, Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie, pokarmowe |
Zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych i innych narządów, zatrucia pokarmowe, posocznica, alergie skórne |
Powłoki ludzi i zwierząt, pył, powietrze, woda, ścieki, żywność |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, indywidualne autoszczepionki, przestrzeganie zasad higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) Paciorkowiec zapalenia płuc |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie płuc, opon, rzadziej bakteriemia |
Ludzie |
1 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) Paciorkowiec ropotwórczy |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Angina, zakażenia ropne skóry, róża, płonica, posocznica choroba reumatyczna, zapalenie kłębuszków nerkowych, wsierdzia |
Ludzie |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) Streptococcus spp. |
2 |
Powietrzno-kropelkowe, bezpośrednie |
Zapalenie płuc, wsierdzia, jamy ustnej, dróg moczowych i innych narządów, próchnica zęba |
Zwierzęta, ludzie |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, przestrzeganie zasad czystości i higieny, oświata zdrowotna |
Bakterie (krętki) Krętek pinty |
2 |
Bezpośrednie |
Zakażenia skóry |
Ludzie (głównie dzieci) |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja, |
Bakterie (promieniowce) Streptomyces albus |
2 |
Powietrzno-pyłowe |
AL. - alveolitis allergica |
Gleba, surowce roślinne (zboże, nasiona), ściółka, pył |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, (respiratory), redukcja zapylenia w miejscu pracy |
Bakterie (promieniowce) Streptomyces spp. |
0 |
Powietrzno-pyłowe |
AL. - alveolitis allergica |
Gleba, surowce roślinne (zboże, nasiona), ściółka, pył |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, (respiratory), redukcja zapylenia w miejscu pracy |
Bakterie (Gram-ujemne przecinkowce) Przecinkowiec cholery |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Cholera, biegunki |
Woda, przewód pokarmowy ludzi i zwierząt |
1 0 1 |
Zachowanie zasad czystości i higieny, odkażanie i gotowanie wody, szczepienia ochronne, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (Gram-ujemne przecinkowce) Vibro parahaemolyticus |
2 |
Pokarmowe |
Zapalenie żołądka i jelit |
Woda morska, zwierzęta morskie i pochodząca z nich żywność |
0 0 0 |
Zachowanie zasad czystości i higieny, gotowanie produktów morskich, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (Gram-ujemne przecinkowce) Vibro vulnificus |
0 |
Bezpośrednie |
Zakażenie skóry, rzadziej zapalenie jelit i bakteriemia |
Woda morska, zwierzęta morskie i pochodząca z nich żywność |
0 0 0 |
Zachowanie zasad czystości i higieny, opatrywanie ran, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (Gram-ujemne przecinkowce) Vibro spp. |
2 |
Pokarmowo-wodne, bezpośrednie |
Zakażenia jelitowe i poza jelitowe |
Woda, zwierzęta, ludzie |
0 0 0 |
Zachowanie zasad czystości i higieny, odkażanie i gotowanie wody i żywności, dezynfekcja, sterylizacja, ochrony osobiste |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne)Yersinia enterocolitica |
2 |
Pokarmowo-wodne, bezpośrednie |
Jersinioza, zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe, ropnie, inne zakażenia pozajelitowe |
Woda, gleba, zwierzęta |
0 0 1 |
Zachowanie zasad czystości i higieny, odkażanie i gotowanie wody i żywności, dezynfekcja, sterylizacja, ochrony osobiste |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka dżumy |
3 |
Ukłucie pcheł, powietrzno-kropelkowe |
Dżuma |
Szczury i inne gryzonie, pchły, |
1 0 1 |
Szczepienia ochronne, tępienie gryzoni i pcheł, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja |
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne) Yersinia spp. |
2 |
Pokarmowo-wodne, bezpośrednie |
Jersinioza, zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe, ropnie, inne zakażenia pozajelitowe |
Woda, gleba, zwierzęta |
0 0 1 |
Zachowanie zasad czystości i higieny, odkażanie i gotowanie wody i żywności, dezynfekcja, sterylizacja, ochrony osobiste |
Bakterie (riketsje) |
0 |
Ukłucie kleszczy |
Z(ZOO) - gorączka, anaplazmowa (erlichioza) granulocytarna |
Sarny, jelenie, owce, bydło, konie, kleszcze |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, szybkie usuwanie przyssanych kleszczy, repelenty, tępienie kleszczy, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Bakterie (tlenowe laseczki przetrwalnikujące) Bacillus cereus |
0 |
Pokarmowe, powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe |
T - enterotoksyny powodujące zatrucia pokarmowe (biegunka, wymioty); Z - zapalenie płuc |
Gleba, pył, produkty spożywcze, rośliny, woda, mgła olejowa |
0 0 1 |
Przestrzeganie zasad higieny żywienia, redukcja zapylenia i mgły olejowej w miejscu pracy, ochrony osobiste, oświata zdrowotna |
Grzyby (grzyby niedoskonałe) Epidermophyton floccosum |
2 |
Bezpośrednie |
Grzybica skóry, skórne reakcje alergiczne |
Ludzie |
0 0 1 |
Profilaktyczne stosowanie mydeł i masci przeciwgrzybiczych, kąpiel po pracy, ochrony osobiste |
Pasożyty (pierwotniaki, pełzaki) Acanthamoeba castellani |
2 |
Bezpośrednie (kontakt z wodą), powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe (wdychanie cyst)
|
Z - zapalenie płuc, mózgu, skóry u osób z osłabiona odpornością; zapalenie rogówki |
Gleba, ciepła woda słodka i słona |
0 0 0 |
Dezynfekcja wody w zbiornikach i urządzeniach nawilżających, oswiata zdrowotna |
Pasożyty (robaki, nicienne) Angiostrongylus castonensis |
2 |
Pokarmowe (przez spożycie surowych ślimaków zawierających inwazyjne larwy)
|
Z - angiostrogiloza: zapalenie mózgu i opon, zakażenie oczu |
Szczury, ślimaki (głównie Azja, Ameryka) |
0 0 0 |
Deratyzacja, gotowanie ślimaków, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (robaki, nicienne) Angiostrongylus costaricensis |
2 |
Pokarmowe (przez spożycie warzyw skażonych przez ślimaki inwazyjnymi larwami) |
Z - angiostrongiloza: zapalenie jelit, rzadziej wątroby |
Szczury, ślimaki (głównie Ameryka) |
0 0 0 |
Deratyzacja, gotowanie ślimaków, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (robaki nicienie) glista ludzka |
2 |
Pokarmowe |
Z - glistnica (inwazja przewodu pokarmowego); zapalenie płuc (powodującej przez larwy wędrujące); AL. - reakcje alergiczne |
Ludzie, gleba |
0 0 0 |
Asenizacja odchodów ludzkich, przestrzeganie zasad higieny (mycie i gotowanie produktów żywnościowych), dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (robaki, nicienie) glista świńska |
2 |
Pokarmowe |
Z - zapalenie płuc, wątroby (powodującej przez larwy wędrujące); AL. - reakcje alergiczne |
Świnie, gleba |
0 0 1 |
Przestrzeganie zasad higieny (mycie i gotowanie produktów żywnościowych, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, pełzaki) Balamuthia mandrilllaris |
0 |
Bezpośrednie (kontakt z wodą), powietrzno-kropelkowe, powietrzno-pyłowe, (wdychanie cyst)` |
Z - zapalenie płuc, mózgu, skóry u osób z osłabioną odpornością; zapalenie rogówki |
Gleba, ciepła woda słodka i słona |
0 0 0 |
Dezynfekcja wody w zbiornikach i urządzeniach nawilżających, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, orzęski) balntidium okrężnicy |
2 |
Pokarmowe
|
Z - balantydioza: biegunka, czerwonka |
Ludzie |
0 0 0 |
Asenizacja odchodów ludzkich, przestrzeganie zasad higieny (mycie i gotowanie produktów żywnościowych), dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) Cryptosporidium parvum |
2 |
Pokarmowo-wodne, rzadziej bezpośrednie, powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe |
Z(ZOO) - kryptosporydioza: zapalenie żołądka i jelit, biegunki (choroba ma szczególny ciężki przebieg u osób z osłabioną odpornością) |
Różne zwierzęta (gryzonie, bydło, konie, drób), ludzie |
0 0 1 |
Asenizacja odchodów ludzkich, przestrzeganie zasad higieny (mycie i gotowanie produktów żywnościowych, spożywanie posiłków w wydzielonych, czystych pomieszczeniach) dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) Cryptosporidium spp. |
2 |
Pokarmowo-wodne, rzadziej bezpośrednie, powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe |
Z(ZOO) - kryptosporydioza: zapalenie żołądka i jelit, biegunki (choroba ma szczególny ciężki przebieg u osób z osłabioną odpornością) |
Różne zwierzęta (gryzonie, bydło, drób), ludzie |
0 0 0 |
Asenizacja odchodów ludzkich i zwierzęcych, przestrzeganie zasad higieny (mycie i gotowanie produktów żywnościowych, spożywanie posiłków w wydzielonych, czystych pomieszczeniach) dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) |
0 |
Powietrzno- pyłowe (wdychanie pyłu z gryki), bezpośrednie (kontakt z ziarnem gryki) |
AL. - alergiczny nieżyt nosa, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie spojówek i skóry; T - fotodermatoza: zapalenie skóry |
Uprawy, magazyny, pomieszczenia przemysłowe |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, redukcja zapylenia, poprawa wentylacji, hermetyzacja procesu produkcyjnego |
Pasożyty (pierwotniaki, pełzaki) pełzak czerwonki |
2 |
Pokarmowo-wodne, bezpośrednie (przez kontakt płciowy)
|
Z - czerwonka pełzakowa |
Ludzie, woda, produkty spożywcze |
0 0 0 |
Gotowanie i odkażanie wody pitnej, mycie i gotowanie produktów spożywczych, asenizacja odchodów ludzkich, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) wielkouściec jelitowy |
2 |
Pokarmowo-wodne |
Z - lamblioza: zapalenie błony śluzowej dwunastnicy i jelita czczego z biegunką ostrą lub przewlekłą
|
Ludzie, zwierzęta(bobry) |
0 0 1 |
Gotowanie i odkażanie wody pitnej, mycie i gotowanie produktów spożywczych, asenizacja odchodów ludzkich, oświata zdrowotna |
Pasożyty (robaki, tasiemce)Tasiemiec szczurzy |
2 |
Pokarmowe (przypadkowe połknięcie zakażonego owada)
|
Z(ZOO) - tasiemczyca jelita cienkiego |
Gryzonie (szczury, myszy), owady żerujące na sianie zbóż, ludzie |
0 0 0 |
Deratyzacja, zwalczanie owadów pasożytujących na zbożu, przestrzeganie zasad higieny |
Pasożyty (robaki, tasiemce) Tasiemiec karłowaty |
2 |
Pokarmowo-wodne (przypadkowe połknięcie zakażonego owada) |
Z(ZOO) - tasiemczyca jelita cienkiego |
Gryzonie, psy, owady (pchły, owady żerujące na zbożu), woda ścieki |
0 0 0 |
Gotowanie i odkażanie wody pitnej, mycie i gotowanie produktów spożywczych, zwalczanie gryzoni, pcheł i owadów pasożytujących na zbożu, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania amazonensis |
0 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna: owrzodzenia, niekiedy rozsiane zmiany guzkowe |
Ssaki, muchy piaskowe (głównie Lutomia spp.), Ameryka Południowa |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania brasiliensis |
3 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza śluzówkowo-skórna (brazylijska espundo): rozległe owrzodzenia, głównie jamy ustnej i nosa |
Ssaki (gryzonie, psy, konie, muły), muchy piaskowe (głównie lutomia spp.), Ameryka Południowa |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania donovani |
3 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza trzewna (kalaazar): inwazja wątroby, śledziony, szpiku kostnego, gruczołów chłonnych
|
Ssaki (gryzonie, psy), muchy piaskowe (głównie Phelabotomus spp.),głównie w strefie subtropikalnej i tropikalnej |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania ethiopica |
2 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna (wrzód wschodni): owrzodzenia, niekiedy rozsiane zmiany guzkowe |
Ssaki (gryzonie, góralki) muchy piaskowe (głównie Phlebotomus spp.) Afryka, Azja |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania guyanensis |
0 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna: przewlekłe owrzodzenia, niekiedy z zaatakowaniem węzłów chłonnych |
Ssaki, muchy piaskowe (głównie Lutomia spp.), Ameryka Środkowa i Południowa |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania major |
2 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna (suchy wrzód wschodni): owrzodzenia |
Ssaki (gryzonie, góralki) muchy piaskowe (głównie Phlebotomus spp.) Afryka, Azja |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania mexicana |
2 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna (wrzód chiclero): owrzodzenia (głównie ucha), niekiedy rozsiane zmiany guzkowe |
Ssaki (głównie gryzonie) muchy piaskowe (głównie Lutzomia spp.) Ameryka Środkowa i Południowa |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania panamensis |
0 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna: przewlekłe owrzodzenia, niekiedy z zaatakowaniem węzłów chłonnych |
Ssaki (głównie leniwce) muchy piaskowe (głównie Lutzomia spp.) Ameryka Środkowa i Południowa |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania peruviana |
2 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna: owrzodzenia („uta”) |
Ssaki, muchy piaskowe (głównie Lutzomia spp.) Ameryka Południowa |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania tropica |
2 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza skórna (wilgotny wrzód wschodni): owrzodzenia |
Ssaki (gryzonie, góralki) muchy piaskowe (głównie Phlebotomus spp., Lutzomia spp) głównie w strefie subtropikalnej i tropikalnej |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, wiciowce) Leishmania spp. L.infantum, L.chagasi |
2 |
Ukłucie much piaskowych
|
Z(ZOO) - leiszmanioza trzewna (kalaazar): inwazja wątroby, śledziony, szpiku kostnego, gruczołów chłonnych |
Ssaki (gryzonie, psy) muchy piaskowe (głównie Phlebotomus spp.) Afryka, Azja |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie much piaskowych, dezynfekcja laboratoriów |
Pasożyty (pierwotniaki, pełzaki) Naegleria Fowleri |
3 |
Bezpośrednie (kontakt z wodą), powietrzno-kropelkowe, powietrzno pyłowe (wdychanie cyst) |
Z - pełzakowe zapalenie mózgu i opon
|
Gleba, ciepła woda słodaka |
0 0 0 |
Dezynfekcja wody w zbiornikach i urządzeniach nawilżających, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) zarodziec sierpowy |
3 |
Ukłucie komarów |
Z(ZOO) - zimnica (malaria): trzeciaczka złośliwa, nieregularny cykl krwiakowy i napady (36-48 godz.), ciężki przebieg |
Ludzie, komary |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie komarów i likwidacja ich miejsc lęgowych, profilaktyczne zażywanie chemioterapeutyków |
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) zarodziec ruchliwy, zarodziec pasmowy, zarodziec owalny, zarodziec Knowlesa |
2 |
Ukłucie komarów |
Z(ZOO) - zimnica (malaria): cykl krwiakowy i napady (24-72 godz. w zależności od gatunku) |
Ludzie, komary |
0 0 1 |
Ochrony osobiste, repelenty, moskitiery, tępienie komarów i likwidacja ich miejsc lęgowych, profilaktyczne zażywanie chemioterapeutyków |
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) Sarcocystis suihominis |
2 |
Pokarmowe (najczęściej przez spożycie niedogotowanego mięsa) |
Z(ZOO) - zapalenie mięśni, uszkodzenie mięśnia serca, obrzęki podskórne |
Liczne zwierzęta domowe(bydło, świnie, owce, konie, psy, koty) i dzikie |
0 0 0 |
Gotowanie mięsa, przestrzeganie zasad higieny, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (robaki, tasiemce) tasiemiec uzbrojony |
3 |
Pokarmowe (przez spożycie nie dogotowanego mięsa wieprzowego, lub pokarmu zanieczyszczonego kałem ludzkim) |
Z(ZOO) - tasiemczyca jelita cienkiego; wągrzyca (cysticerkoza): zarażenie larwami tasiemca (cysticercus cellulosea) mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych, oka i innych narządów |
Świnie, ludzie |
0 0 0 |
Gotowanie mięsa wołowego przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa, asenizacja odchodów ludzkich, dezynfekcja, oświata zdrowotna |
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce) toksoplazmoza |
2 |
Pokarmowe (przez spożycie nie dogotowanego mięsa wieprzowego, lub pokarmu zanieczyszczonego kałem kota zawierającym oocyty pasożyta) bezpośrednie, przezłożysko-we |
Z(ZOO) - toksoplazmoza wrodzona: śmierć płodu lub znaczne wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego i narządu wzroku; toksoplazmoza nabyta; zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie naczyniówki i siatkówki oka, zapalenie mózgu przy obniżonej odporności |
Liczne gatunki zwierząt domowych (koty, psy owce, świnie, bydło i inne) i dzikich (gryzonie i inne), ludzie |
0 0 1 |
Gotowanie mięsa przed spożyciem, asenizacja odchodów kocich, ochrony osobiste, dezynfekcja pomieszczeń laboratoryjnych, oświata zdrowotna |
Pasożyty (robaki, nicienie) Włosień kręty |
2 |
Pokarmowe (przez spożycie nie dogotowanego mięsa wieprzowego) |
Z(ZOO) - włośnica: bóle mięśni, gorączka, obrzęk |
Świnie, szczury, ludzie |
0 0 0 |
Gotowanie mięsa wołowego przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa (trychinoskopia), oświata zdrowotna |
Pasożyty (robaki, nicienie) Włosogłówka |
2 |
Pokarmowe |
Włosogłowczyca jelita cienkiego, biegunki, anemia |
Ludzie |
0 0 0 |
Asenizacja odchodów ludzkich, oświata zdrowotna |
Zwierzęta (stawonogi, roztocza) świerzbowiec ludzki |
0 |
Bezpośrednie |
Świerzb |
Pasożyt ludzki |
0 0 0 |
Ochrony osobiste, dezynfekcja |
Zwierzęta (stawonogi, chrząszcze) mącznik płynarek
|
3
|
Powietrzno-py łowe (wdychanie wydalin i cząstek ciała mączników), bezpośrednie (kontakt ze skórą)
|
RAK - wydzielina chsząszczy zawiera rakotwórcze i mutagenne 1,4-chinony; AL - działanie uczulające
|
Zmagazynowane zboże przetwory zbozowe i mąka, hodowle laboratoryjne
|
0 0 0
|
Przechowywanie produktów spożywczych w pomieszczeniach suchych i czystych z dobrą wentylacją, zwalczanie mączników środkami chemicznymi, ochrony osobiste
|
L e g e n d a
(rodzaj czynnika biolog.):
(w) - wirusy
(b) - bakterie
(g) - grzyby
(grupa zagrożenia):
** Czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą powietrzną
Grupa zagrożenia wg MZ* - grupa zagrożenia wg klasyfikacji rozporządzenia Ministra Zdrowia (w skali 2-4)
Szczepionka, Przechowywanie, Szkodliwość zawodowa*
*Szczepionka - informacja na temat dostępności skutecznej szczepionki (1=tak. 0=nie)
*Przechowywanie - informacja na temat konieczności przechowywania akt zdrowotnych narażonego pracownika przez okres dłuższy niż 10 lat od ostatniej ekspozycji (1=tak, 0-nie)
* Zagrożenie zawodowe - informacja, czy piśmiennictwo naukowe opisuje dany czynnik jako zagrożenie zawodowe (1=tak, 0=nie)
Lista osób zapoznanych z czynnikami biologicznymi występującymi
na stanowiskach pracy.
1. ……………………………………………………………………………………………………………..
2. ……………………………………………………………………………………………………………..
3. ……………………………………………………………………………………………………………..
4. ……………………………………………………………………………………………………………..
5. ……………………………………………………………………………………………………………..
6. ……………………………………………………………………………………………………………..
7. ……………………………………………………………………………………………………………..
8. ……………………………………………………………………………………………………………..
9. ……………………………………………………………………………………………………………..
10……………………………………………………………………………………………………………..
11……………………………………………………………………………………………………………..
12………………………………………………………………………………………………………….....
13……………………………………………………………………………………………………………..
14……………………………………………………………………………………………………………..
15……………………………………………………………………………………………………………..
16……………………………………………………………………………………………………………..
17……………………………………………………………………………………………………………..
18……………………………………………………………………………………………………………..
19………………………………………………………………………………………………....................
20……………………………………………………………………………………………………………..
21……………………………………………………………………………………………………………..
22……………………………………………………………………………………………………………..
23……………………………………………………………………………………………………………..
24……………………………………………………………………………………………………………..
25……………………………………………………………………………………………………………..
26……………………………………………………………………………………………………………..
27……………………………………………………………………………………………………………..
28……………………………………………………………………………………………………………..
29……………………………………………………………………………………………………………..
30……………………………………………………………………………………………………………..
31……………………………………………………………………………………………………………..
32……………………………………………………………………………………………………………..
33……………………………………………………………………………………………………………..
34………………………………………………………………………………………………………….....
35……………………………………………………………………………………………………………..
36……………………………………………………………………………………………………………..
37……………………………………………………………………………………………………………..
38……………………………………………………………………………………………………………..
39……………………………………………………………………………………………………………..
40……………………………………………………………………………………………………………..
41………………………………………………………………………………………………....................
42……………………………………………………………………………………………………………..
43……………………………………………………………………………………………………………..
44……………………………………………………………………………………………………………..
45……………………………………………………………………………………………………………..
46……………………………………………………………………………………………………………..
47……………………………………………………………………………………………………………..
48……………………………………………………………………………………………………………..
49……………………………………………………………………………………………………………..
50……………………………………………………………………………………………………………..
51……………………………………………………………………………………………………………..
52……………………………………………………………………………………………………………..
53……………………………………………………………………………………………………………..
54……………………………………………………………………………………………………………..
55……………………………………………………………………………………………………………..
56……………………………………………………………………………………………………………..
57……………………………………………………………………………………………………………..
58……………………………………………………………………………………………………………..
59………………………………………………………………………………………………………….....
60……………………………………………………………………………………………………………..
61……………………………………………………………………………………………………………..
62……………………………………………………………………………………………………………..
63……………………………………………………………………………………………………………..
64……………………………………………………………………………………………………………..
65……………………………………………………………………………………………………………..
66………………………………………………………………………………………………....................
67……………………………………………………………………………………………………………..
68……………………………………………………………………………………………………………..
69……………………………………………………………………………………………………………..
70……………………………………………………………………………………………………………..
71……………………………………………………………………………………………………………..
72……………………………………………………………………………………………………………..