Wykład - Cukrzyca i leki przeciwcukrzycowe, farma - nowe pliki, wykłady


Leczenie cukrzycy

Celem leczenia jest:

Efekty działania insuliny w organizmie

0x01 graphic

Do działania insuliny niezbędna jest fosforylacja białek.

Po autofosforylacji receptora podjednostka p staje się aktywną kinazą tyrozynową, która katalizuje fosforylację szeregu białek wewnątrzkomórkowych.

Wychwyt glukozy, Utlenianie glukozy, Synteza glikogenu, Synteza białek, Antyapoptoza, Ekspresja genów, Synteza DNA, Wychwyt aminokwasów, Transport jonów,

Synteza kwasów tłuszczowych, Antylipoliza, Wydzielanie insuliny


Wykaz preparatów insuliny najczęściej stosowanych w Polsce w r. 2002

Insuliny o długim okresie działania

cynkowe (zawiesina)

Insuliny szybko działające Insulinum ultralente WO-S (24-30h)

(klarowne) Humalin U (24-28h)

niecynkowe (klarowne) Lantus (11-20h)

Humalog (3-5h) Ultratard HM (28h)

NovoRapid (3-5h)


Insuliny krótko działające

krystaliczne, obojętne (klarowne)

Insulinum Soi. Neutralis WO-S (8h)

Insulinum Maxirapid WO-S (7-8h)

Gensulin R (8h)

Humulin R (6-8h)

Actrapid HM (8h)

Insuman Rapid (5-8h)

cynkowe (zawiesina)

Insulinum semilente WO-S (12-I4h)

Insuliny o średnio długim okresie działania

izofanowe (zawiesina)

Insulinum isophosphanicum WO-S (20-24h)

Humulin N (18-20h)

Insulatard HM (24h)

Insuman Basal (H-20h)

cynkowe (zawiesina):

Insulinum lente WO-S (24h)

Humulin L (24h)

Monotard HM (24h)

insuliny dwufazowe (zawiesina) (24h)


H, ludzka; S, świńska; WO-S, świńska, wysoko-oczyszczona; HM, ludzka monokompetentna


Leczenie insuliną

W długotrwałym leczeniu - wstrzyknięcia podskórne w okolicę: ramion, ud, brzucha, między łopatkami - za każdym razem w inne miejsce.

Przeciętne dawkowanie w cukrzycy typu 1 - 0,5-1 jm/kg mc, w niektórych sytuacjach (zakażenia, ciąża) dawkowanie może być większe.

W cukrzycy typu 2 - początkowo 0,2-0,3 jm/kg mc, zwiększając dawkę aż do wyrównania glikemii (zwykle do 0,3-1 jm/kg mc).

U chorych otyłych z insulinoopornością- dawki insuliny nawet do 1,5 jm/kg mc.

W sytuacjach szczególnych, np. kwasica ketonowa lub śpiączka hipermolalna, w celu szybkiego j glikemii insulinę można wstrzyknąć domięśniowo lub dożylnie (iv- tylko preparaty insuliny krystalicznej).


Leczenie insuliną

powikłania i objawy niepożądane

Hipoglikemia - z reguły przyczyną jest przedawkowanie insuliny

(lub pominięcie należnego posiłku, nadmierny wysiłek fizyczny, wypicie alkoholu). Bardziej podatni na hipoglikemię są chorzy na cukrzycę typu 1.

Objawy występujące w stanie hipoglikemii zależą od:

Ciężkie stany hipoglikemiczne mogą powodować wstrząs i zgon.

Choremu leczonemu insuliną w stanie śpiączki hipoglikemicznej podaje się

podskórnie lub domięśniowo 1 mg glukagonu, a jeżeli to nie wystarcza, wstrzykuje się dożylnie 50 ml 20% roztworu glukozy, kontynuując następnie dożylny wlew 5-10% roztworu glukozy aż do powrotu glikemii do wartości prawidłowej i odzyskania przez pacjenta świadomości.


Doustne leki przeciwcukrzycowe

Pochodne sulfonylomocznika

Glinidy - niesulfonylomocznikowe leki zwiększające wydzielanie insuliny

Pochodne biguanidu Inhibitory a-glukozydazy

Glitazony - leki zwiększające wrażliwość na insulinę


0x01 graphic

0x01 graphic



0x01 graphic

0x01 graphic


Pochodne sulfonylomocznika

Wskazania: nie obniżają glikemii ani u zwierząt ani u ludzi pozbawionych trzustki; są skuteczne tylko w tej postaci cukrzycy, w której czynność wydzielnicza komórek B wysp trzustki chociaż w pewnym stopniu jest zachowana, a zatem w cukrzycy typu II (insulinozależnej).

Leczenie rozpoczyna się od pochodnej o słabszym działaniu (leki I generacji), a w razie ich nieskuteczności zastępuje się je lekami silniej działającymi (II generacji).

Działania niepożądane: hipoglikemia - zwłaszcza po lekach o działaniu przedłużonym (Chlorpropamid) i silnie zmniejszających glikemię (np. Glibenklamid, w dużych dawkach). Mogą wystąpić powikłania skórne (pokrzywka, osutki, rumień guzowaty, rozlane zapalenie skóry, fotoalergia)


Pochodne sulfonylomocznika stosowane w

leczeniu cukrzycy w Polsce

Leki I generacji

Tolblltamid (Diabetol -tabl. 500 mg; 1500 mg/dzień)

Chlorpropamid (Chlorpropamid -250 mg; 375 mg/dzień)

Glipolamid (Glipolamid -300 mg; 600 mg/dzień)

Leki II generacji (aktywność nawet 1000x większa niż pochodne I generacji)

Glibenklamid (Glyburid, Euclamin -5 mg; 15 mg/dzień)

GNpizyd (Glibenese -5 mg; 15 mg/dzień) GNkwidon (Glurenorm -30 mg; 60 mg/dzień)

Gliklazyd (Diaprel, Diabrezid -80 mg; 160 mg/dzień)

Leki III generacji

Glimepiryd (Amaryl -1,2,4 mg; 4 mg/dzień)


Glinidy

niesulfonylomocznikowe leki zwiększające wydzielanie insuliny


0x01 graphic

Repaglinid - pochodna kwasu karbamoilobenzoesowego

Nategliflid - pochodna D-fenyloalaniny

0x01 graphic


0x01 graphic

Różnice w kinetyce działania sugerują, że interakcja glinidy-receptor SUR-1

jest inna niż w przypadku pochodnych sulfonylomocznika.


Pochodne biguanidu

Wprowadzone do leczenia cukrzycy w latach 50. XX w.

Początkowo stosowano 3 preparaty: fenyloetylobiguanid (Fenformina), butylobiguanid

(Buformina), dimetylobiguanid (Metformina). Obecnie stosuje się gł. Metforminę.

0x01 graphic

Wskazania: cukrzyca typu II we wczesnej fazie choroby jako monoterapia lub terapia skojarzona (z pochodnymi sulfonylomocznika lub insuliną). Są bardzo przydatne w leczeniu chorych z hiperinsulinizmem, nadwagą i zaburzeniami w gospodarce lipidowej.

Objawy niepożądane: lek bezpieczny.

Mogą wystąpić objawy nietolerancji u ok.

5% leczonych (głównie ze strony przewodu

pokarmowego. Mogą pojawić się również

objawy metaboliczne, włącznie z0x01 graphic

kwasicą mleczanową (występuje rzadko, Przeciwwskazania: pacjenci > 65 rż;

ale rokowanie może być groźne. cukrzyca ciężarnych; współistniejące

choroby - zawał serca, niewydolność: krążenia, oddechowa, nerek, wątroby, i in.


Metformina

0x01 graphic

Preparaty handlowe:

Glucoformin, Metformax, Metformin, Metifor, Siofor


Przedstawicielem tej grupy jest 3K3rbOZ3.

Źródłem akarbozy są drobnoustroje z rodziny Actinoplanes.

Inhibitory a-glukozydazy


0x01 graphic

Akarboza jest pseuclooligosacharydem złożonym z maltozy i pseudomaltozy -akarwiozyny.

Mechanizm działania: blokuje

centrum aktywne a-glukozydazy w komórkach enterocytów, powodując, iż jest ono niedostępne dla spożywanych węglowodanów (maltoza, sacharoza) -» j. glikemii poposiłkowej i * wyrzutu insuliny endogennej.

Wskazania: wczesna faza cukrzycy typu II. Korzystne efekty u chorych otyłych z hipertriglicerydemią. Można ją stosować u chorych na cukrzycę typu I w połączeniu z insuliną.

Szybkie działanie.

Działania niepożądane:

czasami wzdęcia, nadmierne oddawanie gazów, rzadko biegunka. Lek bezpieczny - nie wywołuje żadnych objawów toksycznych, nie są też znane jej interakcje z innymi lekami.

Przeciwwskazania: u dzieci i młodzieży do 18 rż.; u kobniet w ciążuy i karmiących piersią; u chorych na cukrzycę ze współistniejącymi zaburzeniami trawienia,

wchłaniania, przepuklinami, zwężeniem jelit.


Glitazony

leki zwiększające wrażliwość na insulinę

Sa to niedawno wprowadzone leki, których wpływ metaboliczny wynika z przezwyciężania insulinooporności, i które z tego powodu określane są mianem leków zwiększających insulinowrażliwość". Spośród trzech stosowanych w lecznictwie glitazonów (Troglitazon, Roziglitazon, Pioglitazon) w Polsce dostępny jest Roziglitazon.


0x01 graphic

Efekt terapeutyczny

przeciwcukrzycowy leki te wywierają poprzez aktywację receptorów jądrowych funkcjonujących jako czynniki transkrypcji DNA.

Podane doustnie są łatwo przyswajalne.

Głównym wskazaniem do ich stosowania jest cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna) z wyraźną insulinoopornością i zwiększonym stężeniem insuliny we krwi. U tych chorych glitazony powodują spadek glikemii.




Wyszukiwarka