Zimbardo - Motywacja i seks w życiu człowieka Rozdział 8, Ekonomia
Fragment dokumentu:
„Diabeł nakłonił mnie, abym to uczynił!” - oto jedna z odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego ukradłeś bochenek chleba?”. Osoba ta nie wypiera się samego czynu, lecz zaprzecza, aby jakiekolwiek osobiste motywy skłoniły ją do kradzieży. W tym wypadku został wysunięty argument, że siła, która zdeterminowała czy spowodowała dane zachowanie, była tak potężna, iż przezwyciężyła opór jednostki. Inne odpowiedzi na to samo pytanie mogłyby brzmieć następująco: „Wziąłem go, aby pomóc ubogiej rodzinie w biedzie” lub „Głodowałem i nie miałem pieniędzy, aby kupić chleb, więc głód zmusił mnie, abym go ukradł”.
Chociaż jest wiele różnych odpowiedzi, które można by tu podać, to wszystkie one mają pewną wspólną właściwość: określają „powody działania”. |Powody te zwykle są twierdzeniami o przypuszczalnych przyczynach zachowania, a przyczyny te dość często formułuje się w kategoriach |motywów.
Niektóre z tych motywów, takie jak głód, wywodzą się z biologicznych popędów organizmu. Inne, takie jak altruizm, rozwijają się w wyniku społecznych doświadczeń i społecznych potrzeb. Jeszcze inne, występujące w przypadkach działania pod wpływem namiętności, gniewu, z chęci zemsty, z ciekawości, przyczyn natury religijnej i mnóstwa innych, można by umieścić i między motywami biologicznymi a społecznymi.
Kiedy pytamy, co sprawia, że my, a także inne żywe organizmy, „funkcjonujemy”, wówczas zadajemy pytanie dotyczące motywacji. Czy siłą napędową zachowania człowieka są popędy i pragnienia? Dlaczego współzawodnictwo wyzwala najlepsze cechy u pewnych jednostek i zespołów, które „wznoszą się na wyżyny”, zaś najgorsze u innych, które zostają „zdegradowane psychicznie?” Dlaczego niektórzy ludzie są gotowi poświęcić swe życie za to, w co wierzą, podczas gdy inni są tak apatyczni, że zdają się nie dbać o nic? W jaki sposób można się nauczyć dzieci współdziałania z innymi? Co można zrobić, aby zwiększyć produktywność pracowników? W jaki sposób fabrykant może sprawić, aby ludzie „chcieli” produkować? Czy to prawda, że ludzie korzystający z pomocy społecznej nie chcą radzić sobie sami?
Odpowiedzi, jakich udziela się na takie pytania, implikują pewną koncepcję dotyczącą sposobu, w jaki czynniki motywacyjne wpływają na nasze życie. Wszelkie próby zrozumienia zachowania się organizmów opierają się zatem na zrozumieniu zasad motywacji.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron