Dotyczy: studentów III roku prawa stacjonarnego WZPiNE KUL w Tomaszowie Lubelskim

Zestawy pytań na egzamin zerowy z prawa finansowego

ZESTAW 1

Podatnik, płatnik, inkasent - pojęcie ustawowe, obowiązki oraz zasady odpowiedzialności

Pojęcie i znaczenie budżetu państwa w prawie finansowym

Porównaj procedurę uchwalenia budżetu gminy i budżetu województwa

ZESTAW 2

Definicja finansów publicznych - normatywna i doktrynalna.

Ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych - rodzaje, warunki, limity

Organy podatkowe - systematyka i główne kompetencje. Zasady ustalania właściwości organów podatkowych

ZESTAW 3

Czym różni się od siebie sfera finansów publicznych od niepublicznych?

Zasada jedności budżetowej w znaczeniu formalnym i materialnym

Podobieństwa i różnice między samorządowymi podatkami, które obciążają właścicieli nieruchomości

ZESTAW 4

Finanse publiczne w Konstytucji RP. Problem legislacji finansowej.

Zasady opodatkowania obrotu gospodarczego na przykładzie podatku od towarów i usług

Zasada szczegółowości budżetowej i jej znaczenie

ZESTAW 5

Finanse publiczne w Konstytucji RP. Jakie przepisy konstytucyjne chronią interesy Skarbu Państwa?

Omów ministerialny etap procedury budżetowej

Analiza zasad opodatkowania bezpłatnych przysporzeń majątkowych na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn

ZESTAW 6

Finanse publiczne w Konstytucji RP. Jakie przepisy stanowią gwarancje praw obywatelskich w zakresie finansów?

Ulgi w spłacie podatków - rodzaje, warunki, zasady i terminy postępowania, rodzaje i skutki decyzji podatkowych

Procedura budżetowa w samorządzie terytorialnym: ramy czasowe, organy uczestniczące, akty prawne.

ZESTAW 7

Finanse publiczne w Konstytucji RP. Materia podatkowa

Problem długu publicznego: aktualny poziom i struktura długu publicznego - wdrażanie procedur ostrożnościowych i sanacyjnych

Prawa i obowiązki podatnika w postępowaniu podatkowym

ZESTAW 8

Funkcje finansów publicznych. Teoretyczne rozróżnienia i praktyczne znaczenie.

Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych - rodzaje, tryb i skutki ustanowienia.

Zasada jawności i przejrzystości finansów publicznych - jej przejawy i znaczenie

ZESTAW 9

Rodzaje skal i stawek podatkowych - w teoretycznym i praktycznym ujęciu

Podmioty gospodarki pozabudżetowej - zasady ich tworzenia i funkcjonowania

Porównaj dochody gminy z dochodami województwa samorządowego.

ZESTAW 10

Co oznacza termin „sektor finansów publicznych”? Jakie są wspólne cechy i wspólne obowiązki podmiotów zaliczanych do tego sektora?

Porównaj prowizorium i absolutorium budżetowe w państwie i w gminie.

Odpowiedzialność osób trzecich w prawie podatkowym - ogólne zasady plus omówienie dwóch dowolnie wybranych przypadków szczegółowych

ZESTAW 11

Porównaj zasady tworzenia i funkcjonowania funduszy celowych z budżetem państwa

Struktura subwencji ogólnej dla gmin, powiatów i województw.

Zaległości podatkowe - pojęcie, przyczyny i skutki ich powstania

ZESTAW 12

Sfera budżetowa i gospodarka pozabudżetowa - pojęcie, cechy charakterystyczne, znaczenie w polskim systemie finansowym

Zmiany w budżecie: przenoszenie i blokowanie wydatków budżetowych

Zobowiązanie podatkowe - pojęcie, elementy konstrukcyjne i ich modyfikacja, sposoby powstawania zobowiązań

ZESTAW 13

Czym są jednostki budżetowe? W jaki sposób rozliczają się one z budżetem? Jakie instytucje mają obecnie status jednostek budżetowych?

Pojęcie deficytu budżetowego, przyczyny jego powstawania (prawo Wagnera), obecny poziom deficytu i jego perspektywy.

Na czym polega przeniesienie własności w zamian za zaległości podatkowe?

ZESTAW 14

Problem długu publicznego: definicja ustawowa i podziały doktrynalne; limit konstytucyjny i unijny.

Zmiany w budżecie: zagadnienie rezerw budżetowych, ich wysokość i przeznaczenie

Na czym polega potrącenie (kompensata) podatkowe?

ZESTAW 15

Omów zasady tworzenia i funkcjonowania instytucji gospodarki budżetowej oraz agencji wykonawczych.

Główne zasady wykonywania budżetu państwa według ustawy o finansach publicznych

Opłaty lokalne - wymiar, pobór, cechy charakterystyczne

ZESTAW 16

Pojęcie środków publicznych: źródła i tytuły ich wpływów [rozróżnienie dochodów i przychodów publicznych oraz środków pochodzenia zagranicznego - odrębności w ich traktowaniu]

Z jakich etapów składa się procedura budżetowa na szczeblu państwa? Jakie są jej ramy czasowe i jakie podmioty w niej uczestniczą?

Podatek od czynności cywilnoprawnych a opłata skarbowa - podobieństwa i różnice

ZESTAW 17

Jakie są główne źródła dochodów budżetu państwa według katalogu ustawowego i w polskiej praktyce?

Odpowiedzialność spółek, następców prawnych spółek oraz wspólników i członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółek.

Wyjaśnij pojęcie budżetu państwa i podaj jego główne cechy [nieroszczeniowość, jednostronna dyrektywność, niefunduszowanie, jednoroczność ].

ZESTAW 18

Zakres podmiotowy podatku dochodowego od osób prawnych

Omów dokładnie legislacyjny etap procedury budżetowej. Jakie odrębności cechują ścieżkę legislacyjną ustawy budżetowej od innych ustaw?

Wymień główne źródła dochodów ( własnych i zasilających) jednostek samorządu terytorialnego. Wyjaśnij różnice pomiędzy dotacją celową a subwencją ogólną.

Powyższe zestawy zostały ułożone zgodnie z zakresem przedmiotowym wymagań stawianym słuchaczom kursu prawa finansowego. Pytania z pierwszego semestru układałem na podstawie przesłanych mi wykładów p. dr Moniki Munnich. Nie mogłem jednak pominąć tak podstawowych kwestii jak konstytucyjne podstawy prawa finansowego (4/1, 5/1, 6/1, 7/1) czy problem deficytu i zadłużenia publicznego (7/2, 13/2, 14/1), które nie były - jak sądzę z treści wykładów - szczególnie eksponowane. Proszę nadrobić te braki samodzielnie korzystając zarówno z tekstu ustawy o finansach publicznych, podręcznika do prawa finansowego oraz zamieszczonych na mojej stronie internetowej materiałów pomocniczych dla studentów z Tomaszowa Lubelskiego. Tam również znajduje się lista zagadnień egzaminacyjnych, pod którą umieściłem wypis najważniejszych aktów prawnych i zalecanych materiałów naukowych.

ZESTAW 1

PODATNIK/ PŁATNIK/ INKASENT

PODATNIK- jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegającej na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

ord 26: Podatnik odpowiada całym swoim majatkiem za zobowiązania podatkowe.

Odpowiedzialnośc podatnika powstaje EX LEGE wraz z powstaniem zobowiązania podatkowego i trwa do momentu jego wygaśnięcia.

Zakres odpowiedzialności podatnika wynika z ustawy i nie może być ograniczony ani zniesiony jakąkolwiek umową czy decyzją urzędową.

Odpowiedzialność ma charakter osobisty i nie zależy od:

- majątku posiadanego i jego wielkości

- wielkości posiadanego majątku a wysokości zobowiązania podatkowego

- sposobu nabycia składników majątku

- czasu nabycia składników majątku

- czasu nabycia składników majątku a momentu powstania zobowiązania podatkowego

-czasu nabycia składników

PŁATNIK- jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

1.oblicza

2. pobiera

3.wpłaca

INKASENT- jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

1. pobiera

2. wpłaca

Płatnik który nie wykonał swoich obowiązków odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony. Inkasent który nie wykonał swoich obowiązków odpowiada za podatek pobrany a niewpłacony. Płatnik lub inkasent odpowiada za należności całym swoim majątkiem. Jeżeli w postęp. podatkowym organ podat. stwierdzi taką okoliczność, organ wydaje decyzje o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, w której określa wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego a niewpłaconego podatku.

Plusy i minusy odpowiedzialności płatnika/inkasenta

Plusy:

1/ Ryczałtowe wynagrodzenie za terminowe wykonywanie obowiązków (płatnik=0,3%podatku; inkasent=0,1%podatku)

2/ Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych(rozłożenie na raty lub odroczenie spłaty należności)

3/ Przepisy o nadpłacie podatkowej

Minusy:

1/Płatnik i inkasent są powoływani przez ustawy podatkowe(nie przez umowę z podatnikiem ani nie przez decyzje urzędowe), więc nie mogą się uchylić od wykonywanie swoich obowiązków i zmienic zakresu swej odpowiedzialności podatkowej.

2/ Odpowiedzialność osobista(całym swoim majątkiem)

3/ Egzekucja długów płatnika i inkasenta może objąć majątek dorobkowy(jeżeli w małżeństwie jest ustrój wspólności majatkowej)

4/ Odpowiedzialność za długi płatnika lub inkasenta może być przeniesiona na ich następców prawnych lub osoby trzecie

5/Płatnik i inkasent nie może wystąpić o umorzenie zaległości podatkowych

6/ Wyższa odpowiedzialnośc karnoskarbowa (KKS 77)

POJĘCIE I ZNACZENIE BUDŻETU PAŃSTWA W PRAWIE FINANSOWYM

Budżet -podstawowy plan finansowy państwa, mający charakter dyrektywny, uchwalany na z góry określony czas, w specyficznym trybie, zawiera wielkość i tytuł dochodów i wydatków na cele publiczne realizowane przez państwo

 

Dyrektywność - Budżet jest to plan jednostronnie dyrektywny - dyrektywność dotyczy strony wydatków, tzn., że kwota wydatków jest ściśle określona i ściśle wiąże wykonawców budżetu, wszelkie przekroczenia w tym zakresie łączą się z odpowiedzialnością dysponentów tymi środkami. Po stronie dochodowej osiągnięcie wyższych dochodów czy niepełne ich zrealizowanie nie powoduje odpowiedzialności wykonawców budżetu.

 

Niefunduszowane- inaczej mówiąc zasada jedności budżetu w aspekcie materialnym ( zasada wspólnego kotła) jest to rozwiązanie polegające na tym, że środki publiczne wpływające do budżetu, stanowią w nim jeden wspólny fundusz przeznaczony na różne wydatki publiczne, sprzyja to racjonalnej gospodarce

Odstępstwem od tej zasady jest tzw. wewnętrzne funduszowanie budżetu, czyli przeznaczenie środków pochodzących ze ściśle określonych źródeł na ściśle wskazane wydatki, ale w przypadku osiągnięcia niższych niż zaplanowane wpływów z określonego źródła spowodowałaby niezrealizowanie najistotniejszych dla funkcjonowania państwa wydatków z tego źródła

 

Jednoroczność- wszystkie operacje budżetowe (zarówno dochody jak i wydatki) zatwierdzane są tylko dla określonego roku finansowego, który trwa od 1 stycznia do 31 grudnia. Postuluje uchwalenie przez Sejm budżetu przed rozpoczęciem roku, w jakim ma on być wykonywany. Budżet powinien być ustalony w połowie listopada/na początku grudnia. Później można wprowadzać ew. zmiany do tego budżetu, po ustaleniach komisji sejmowych.

 

Nieroszczeniowość- zamieszczenie w budżecie państwa dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobowiązań państwa wobec osób trzecich ani roszczeń tych osób wobec państwa.

Elastyczność budżetu jako planu finansowego zapewnia się poprzez możliwość dokonywania zmian budżetu w toku jego wykonywania. Zmiany te mogą polegać na zwiększeniu lub zmniejszeniu uchwalonych rozmiarów budżetu, bądź też tylko na przesunięciach środków budżetowych w ramach uchwalonego budżetu (pomiędzy podziałkami klasyfikacji budżetowej). Może to nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w ustawie (art. 96 i 97 oraz art. 128). Elastyczność budżetu zapewnia również instytucja rezerw budżetowych (ogólnych i celowych).

Planowy charakter budżetu państwa ma także znaczenie ustrojowe. Wykonywanie budżetu podlega kontroli ze strony wyznaczonych w tym celu organów (NIK - w odniesieniu do budżetu państwa i regionalnych izb obrachunkowych - w odniesieniu do budżetów jednostek samorządu terytorialnego). Ocena wykonania bu­dżetu państwa stanowi podstawę do podejmowania uchwał w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów i dla zarządów jednostek samorządu terytorialnego.

PORÓWNAJ PROCEDURĘ UCHWALANIA BUDŻETU GMINY I BUDŻETU WOJEWÓDZTWA

GMINA

Art. 51. 1. Gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu gminy, zwanego dalej budżetem.
2. Budżet jest uchwalany na rok kalendarzowy.
3. Statut gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy.

Art. 52. 1. Projekt budżetu przygotowuje wójt.
1a. Bez zgody wójta gminy rada gminy nie może wprowadzić w projekcie budżetu gminy zmian powodujących zwiększenie wydatków nieznajdujących pokrycia w planowanych dochodach lub zwiększenie planowanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia źródeł tych dochodów.
2. Projekt budżetu wraz z informacją o stanie mienia komunalnego i objaśnieniami wójt przedkłada radzie gminy najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy i przesyła projekt regionalnej izbie obrachunkowej, celem zaopiniowania.
3. Budżet jest uchwalany do końca roku poprzedzającego rok budżetowy.

Art. 53. 1. Procedurę uchwalania budżetu oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi określa rada gminy.
2. Do czasu uchwalenia budżetu przez radę gminy, jednak nie później niż do 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony radzie gminy.
3. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie, o którym mowa w ust. 2, regionalna izba obrachunkowa ustala budżet gminy w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych w terminie do końca kwietnia roku budżetowego. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu, o którym mowa w ust. 2.

WOJEWÓDZTWO

Art. 61. 1. Budżet województwa jest podstawą samodzielnej gospodarki finansowej województwa.
2. Budżet województwa jest planem finansowym obejmującym:
1) planowane dochody i wydatki województwa,
2) źródła sfinansowania deficytu budżetowego,
3) przeznaczenie nadwyżki budżetowej,
4) wydatki związane z wieloletnimi programami, w tym w szczególności inwestycyjnymi, z wyodrębnieniem wydatków na finansowanie każdego z programów. (...)
Art. 63. 1. Budżet województwa jest uchwalany jako część uchwały budżetowej na rok kalendarzowy, zwany dalej "rokiem budżetowym".
2. Sejmik województwa ustala tryb prac nad projektem uchwały budżetowej, określając w szczególności:
1) terminy obowiązujące w toku prac nad projektem budżetu województwa,
2) obowiązki wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych w toku prac nad projektem budżetu województwa,
3) wymaganą przez sejmik województwa szczegółowość projektu,
4) materiały informacyjne, które zarząd województwa powinien przedstawić sejmikowi województwa, przedkładając projekt uchwały budżetowej. (...)
Art. 65. 1. Uchwałę budżetową województwa podejmuje się przed rozpoczęciem roku budżetowego.
2. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie wskazanym w ust. 1, do czasu uchwalenia budżetu przez sejmik województwa, jednak nie później niż do 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony sejmikowi województwa.
3. (skreślony).
4. W przypadku gdy dochody i wydatki państwa określa ustawa o prowizorium budżetowym, sejmik województwa może uchwalić prowizorium budżetowe województwa na okres objęty prowizorium budżetowym państwa.
Art. 66. 1. Opracowanie i przedstawienie do uchwalenia projektu budżetu województwa, a także inicjatywa w sprawie zmian tego budżetu, należą do wyłącznej kompetencji zarządu województwa.
2. Zarząd województwa przygotowuje i przedstawia sejmikowi województwa, nie później niż 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy:
1) projekt budżetu województwa uwzględniający zasady ustawy, o której mowa w art. 64 ust. 1, oraz ustalenia sejmiku województwa, o których mowa w art. 63 ust. 2 pkt 3,
2) projekt ustaleń uchwały budżetowej, o których mowa w art. 64 ust. 1,
3) materiały informacyjne określone przez sejmik województwa w uchwale budżetowej.
3. Bez zgody zarządu województwa sejmik województwa nie może wprowadzić w projekcie budżetu województwa zmian powodujących zwiększenie wydatków i jednoczesne zwiększenie deficytu projektowanego budżetu województwa albo zmian powodujących zwiększenie przewidywanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia nowych źródeł dochodów.

ZESTAW 2

DEFINICJA FINANSÓW PUBLICZNYCH - NORMATYWNA I DOKTRYNALNA

Def normatywna:

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych

oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

4) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

5) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

6) zarządzanie środkami publicznymi;

7) zarządzanie długiem publicznym;

8) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Def doktrynalna:

W doktrynie finanse publiczne definiowane są następująco:

 

Wg W. Wójtowicza-  finanse publiczne to zjawisko ekonomiczne związane z mechanizmem podziału dochodu narodowego poprzez gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków przez podmioty publicznoprawne

 

Wg Paula Gaudemeta- finanse publiczne stanowią gałąź prawa publicznego, którego przedmiotem jest badanie norm odnoszących się do publicznych zasobów pieniężnych (ujęcie przedmiotowe) oraz operacji tymi zasobami (ujęcie funkcjonalne).

Ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych - rodzaje, warunki, limity

ODLICZANIE OD DOCHODU:

1. Darowizny

2. Składki na ZUS

3. Rehabilitacyjna

4. Internetowa

5. Technologiczna

6. Odsetkowa

ODLICZANE OD PODATKU:

1. Składni na PUZ

2. Rodzinna

3. Abolicyjna

Nazwa	Limit	Warunki
Darowizny: A - na rzecz organizacji pożytku publicznego B - na cele kultu religijnego C - na rzecz krwiodawstwa D - na kościelną działalność charytatywną	A - do 6 % rocznego dochodu B - jak w A C - kwota ekwiwalentu za pobraną krew (1 l = 130 zł) D - bez limitu	Nie można odpisać darowizn na rzecz: osób fizycznych, podmiotów prowadzących DG związaną z akcyzami Dowód darowizny - wpłata na rachunek bankowy lub oświadczenie obdarowanego ( B, D) o przyjęciu
Składki na ZUS	Nie ma - odpis realnej wysokości
Internetowa	Do 760 zł rocznie	Odpisuje ten, czyje nazwisko widnieje na fakturze ( jeśli jest to wspólna faktura - każdy ma prawo do odpisu całego limitu) Ulga dotyczy użytkowania internetu w miejscu zamieszkania, a nie jego zakupu, udoskonalania itp..

Nazwa	Limit	Warunki
Rehabilitacyjna A: wydatki na cele rehabilitacyjne B: zakup psa przewodnika, użytkowanie auta, opłacanie przewodników C: zakup leków	A - nie ma, odpis w realnej wysokości B - do 2280 zł rocznie C - ze wzoru: (wydatki miesięczne minus 100 zł) = odpis miesięczny Dla obliczenia rocznego odpisu (C) trzeba zsumować wyniki miesięczne	Beneficjentem tej ulgi - osoba niepełnosprawna Odpisu może dokonać: sam niepełnosprawny ( jeśli uzyskuje dochody objęte PIT) osoba utrzymująca niepełnosprawnego ( ale tylko, gdy roczne dochody niepełnosprawnego są < 9120 zł) Traci się prawo do ulgi - całkowicie lub częściowo - jeżeli wydatki zostały zrefundowane ze środków NFZ
Technologiczna Zakup wiedzy w postaci niematerialnej lub prawnej od jednostek badawczo - naukowych, niestosowanych w świecie dłużej niż od 5 lat, które służą udoskonaleniu produkcji dotychczas stosowanej przez podatnika lub umożliwiają mu nowe formy produkcji	50% faktycznie poniesionych wydatków	Beneficjentem tek ulgi są przedsiębiorcy Ulgi tej nie można stosować na terenie SSE Prawo odpisu traci się gdy w okresie 3 lat od zakupu technologii: a/ podatnik przekaże prawa do niej innym podmiotom, b/ zakup zostanie zrefundowany c/ zostanie ogłoszona upadłość / likwidacja przedsiębiorcy

Nazwa	Limit	Warunki
Odsetkowa Dla osób, które między 1 stycznia 2002 r. a 31 grudnia 2006 r. zaciągnęły kredyt mieszkaniowy i wciąż spłacają od niego odsetki ( lub odsetki od kredytu refinansowego)	Faktycznie zapłacone przez podatnika odsetki do zagregowanej wysokości 264 810 zł Mimo, że przepisy o tej uldze uchylono z dniem 1 stycznia 2007 r., podatnicy, o których mowa w sąsiedniej kolumnie zachowali prawa do niej i mogą kontynuować odliczenia do końca 2027 roku	Według starych przepisów: Kredyt udzielony w latach 2002 - 2006 Przez uprawniony podmiot Przedmiotem kredytu był dom / lokal położony w Polsce Podatnik rzeczywiście spłaca odsetki Podatnik ( i jego małżonek) nie korzystali wcześniej z ulg budowlano - mieszkaniowych

ULGI OD PODATKU

Nazwa	Limit	Warunki
Składka na PUZ	7,75% podstawy wymiaru składki ( mimo, że NFZ pobiera więcej)
Abolicyjna	Brak	Vide: unikanie podwójnego opodatkowania
Rodzinna Przysługuje z racji wychowywania dziecka przez: Rodzica, Opiekuna prawnego Rodzinę zastępczą	Miesięczny - 92,67 zł na 1 dziecko ( a nie na rodzica!) Dzienny - 3,09 zł na 1 dziecko ( liczony w sytuacji, gdy władza rodzicielska / opieka była w tym samym miesiącu sprawowana przez > 1 podatnika)	Dzieci muszą spełniać warunki jak przy wspólnym opodatkowaniu z opiekunem Ulga nie przysługuje od miesiąca, w którym dziecko wstąpiło w związek małżeński lub zostało umieszczone w „instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych”

Organy podatkowe - systematyka i główne kompetencje.

Zasady ustalania właściwości organów podatkowych

Organy I instancji:

• Naczelnik Urzędu Skarbowego

• Naczelnik Urzędu Celnego

• Wójt (burmistrz, prezydent miasta)

• Starosta (fat. Przepis martwy)

• Marszałek województwa (fat. Przepis martwy)

• Dyrektor Izby Skarbowej (na podstawie odrębnych przepisów)

• Dyrektor Izby Celnej (na podstawie odrębnych przepisów)

• Minister właściwy do spraw finansów publicznych ( w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia z urzędu)

Organy II instancji:

• Dyrektor Izby Skarbowej ( jako organ odwoławczy od decyzji nUS i nUC)

• Dyrektor Izby Celnej ( jako organ odwoławczy od decyzji nUS i nUC)

• DIS i DIC jako organ odwoławczy od decyzji wydanych przez ten organ w pierwszej instancji.

• Samorządowe Kolegium Odwoławcze ( jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa.

• Minister właściwy do spraw finansów publicznych.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia, nadać uprawnienia organów podatkowych

(szefowi agencji wywiadu, szefowi ABW, szefowi CBA, szefowi SWW, szefowi SKW) jeżeli jest tu uzasadnione ochroną tajemnicy państwowej i wymogami bezpieczeństwa państwa.

Do kompetencji może należeć np. umorzenie zaległości podatkowej, rozłożenie podatku na raty, odroczenie terminu spłaty podatku itd.

właściwość miejscowa i rzeczowa;

wł. miejscowa - Ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta. Zależy od zasięgu terytorialnego działania organów podatkowych, określonych na podstawie odrębnych przepisów.

Miejsce zamieszkania - miejsce przebywania z zamiarem stałego pobytu, musi zaistnieć Corpus i animus. Jeżeli podatnik zmienił miejsce zamieszkania to właściwy jest organ ten który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego.

Właściwość rzeczową organów podatkowych ustala się według przepisów określających zakres ich działania, musi wynikać z ustaw. Co do zasady właściwy rzeczowo jest NUS.

Organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postęp. podatkowego lub kontroli podat. Pozostają właściwe w sprawie, której to postęp. lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postęp. lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości.

Spory o właściwość:

• Między Naczelnikami US działającymi na obszarze właściwości miejscowej tego samego Dyrektora Izby Skarbowej = Dyrektor Izby Skarbowej.

• Między Naczelnikami US działającymi na obszarze właściwości różnych Dyrektorów Izb Skarbowych = Minister właściwy do spraw finansów publicznych.

• Między Naczelnikami Urzędów Celnych działającymi na obszarze właściwości miejscowej tego samego Dyrektora Izby Celnej = Dyrektor Izby Celnej

• Między Naczelnikami UC działającymi na obszarze właściwości różnych Dyrektorów Izb Celnych = Minister właściwy do spraw finansów publicznych.

• Między wójtem (burmistrzem, prezydentem) starostą, marszałkiem a Naczelnikiem Urzędu Skarbowego lub Urzędu Celnego = Sąd Administracyjny

• Między wójtami, (burmistrzami, prezydentami miast) i starostami = wspólne dla nich SKO a w razie braku to Sąd Administracyjny

• Miedzy marszałkami województw= Sąd administracyjny

• W pozostałych przypadkach Minister właściwy ...

ZESTAW 3

Czym różni się od siebie sfera finansów publicznych od niepublicznych?

Między finansami publicznymi a prywatnymi istnieją podobieństwa jedne i drugie wymagają sporządzenia budżetu kierowania jego wykonaniem i kontrolowaniem wykorzystania środków finansowych.

Znacznie więcej i to bardzo istotnych różnic istnieje między tymi finansami są one następujące:

1. Przymusowy charakter gromadzenia środków pieniężnych przez państwo w przeciwieństwie do osób prywatnych, na które prawo nie nakłada obowiązku posiadania dochodu.

2. Wykorzystanie środków finansów publicznych służy realizacji także określonych prawem zadań państwa dotyczących ogółu obywateli, podczas gdy finanse prywatne służą, co najwyżej zaspokajaniu potrzeb pojedynczych obywateli.

3. Celem gromadzenia środków publicznych nie jest osiąganie zysków, podczas gdy finanse prywatne wprost przeciwnie.

4. Finanse publiczne poddane są społecznej kontroli, podczas gdy środki prywatne poza ich pewną częścią (podatek)takiej kontroli nie podlegają.

5. Skala wielkości zasobów publicznych w stosunku do środków, jakimi dysponuje osoba prywatna.

Zasada jedności budżetowej w znaczeniu formalnym i materialnym

 

Zasada jedności budżetu ma dwa aspekty - formalny i materialny. Z punktu widzenia formalnego budżet powinien być zawarty w jednej ustawie budżetowej. Takie rozwiązanie pozwala na całościową ocenę zamierzeń rządu względem gospodarki finansowej podmiotów prawa publicznego i ułatwia kontrolę wykonywania budżetu. Natomiast z punktu widzenia materialnego wpływy budżetowe powinny tworzyć jeden fundusz, z którego dokonywane są wydatki. Jest to tzw zasada „wspólnego kotła”. Dzięki tej zasadzie organy planujące i uchwalające budżet mają swobodę w ustalaniu priorytetowych potrzeb, a decyzje o kierunkach wydatków mogą być podejmowane w sposób elastyczny. Zgodnie z tą ustawą odrębne ustawy mogą przewidywać i wprowadzać wyjątki od tej zasady.

Podobieństwa i różnice między samorządowymi podatkami, które obciążają właścicieli nieruchomości

Podobieństwa:

1. Podatki gminne

2. Szeroki zakres podmiotowy

3. Powstanie obowiązku podatkowego

4. Powierzchnia jako element decydujący o ciężarze podatkowym

5. Wymiar podatku: (decyzja W, B, Pr + uprawnienia modyfikujące RG)

6. Płatność podatków (raty)

Różnice????????:

Przedmiot podatku:

1. Podatek rolny: Użytki rolne, Grunty gospodarstw rolnych

2. Podatek leśny: Lasy

3. Podatek od nieruchomości: Wszystkie pozostałe nieruchomości niż w/w + wszystkie nieruchomości zajęte na prowadzenie DG

Zestaw 4

1 Finanse publiczne w Konstytucji RP. Problem legislacji finansowej

Konstytucja wprowadza pewną specyfikę dotyczącą procedury legislacyjnej w kwestii prawa finansowego:

a) inicjatywa ustawodawcza dotycząca ustawy budżetowej jest ograniczona do Rady Ministrów,

b) zakaz uznawania za pilne ustaw podatkowych

2 Zasady opodatkowania obrotu gospodarczego na przykładzie podatku od towarów i usług

Jako docelowy model podatku obrotowego przyjęto standardowy podatek obrotowy stosowany w krajach Unii Europejskiej, który nazywany jest podatkiem VAT (PTU). Jego założeniem jest opodatkowania we wszystkich fazach obrotu gospodarczego jedynie nadwyżki wartości dodanej przez podatnika ceny towaru i usługi. Podatek ten ma charakter powszechny i neutralny.

Podatek od towarów i usług jest podatkiem państwowym, który w całości stanowi dochód Skarbu Państwa. Zarówno gminy, jak i inne jednostki samorządu terytorialnego nie mają udziałów we wpływach z tego podatku. Wysoka wydajność podatku VAT przemawia za tym, aby ze względu na zły stan finansów samorządowych uprawnienia do partycypowania w dochodach z tego podatku przyznać obu kategoriom podmiotów prawa publicznego.

Podatek od towarów i usług to typowy podatek pośredni. Dla tego podatku charakterystyczne jest planowe, zgodne z ustawą podatkową wyodrębnienie podatnika formalnego obok podatnika rzeczywistego.

W polskim systemie podatkowym podatek VAT jest podatkiem rzeczowym, zwyczajnym i obligatoryjnym. Na wysokość należności podatkowej nie ma w zasadzie wpływu sytuacja osobista podatnika. Podatek ten stanowi typowy element systemu podatkowego, a czas jego obowiązywania nie jest ustawowo ograniczony.

Poza cechami wynikającymi z klasyfikacji mającej zastosowanie do każdego podatku można wskazać także cechy nietypowe, związane z przedmiotem i założeniami podatku VAT. Cechy te mają istotne znaczenie przy wyodrębnieniu różnych podatków pośrednich. W polskim systemie podatkowym można na tej podstawie przeciwstawiać założenia i rozwiązania techniczne i usług analogicznym założeniom podatku akcyzowego.

Podatek VAT ma charakter cenotwórczy. W rozliczeniach podatkowych istotne jest odrębne fakturowanie ceny netto obok należnego podatku w dokumentach potwierdzających dokonanie opodatkowanej czynności. W ten sposób można niejako ?naocznie? przekonać się w jaki sposób ciężar zapłaty podatku jest przenoszony z podatnika formalnego na finalnego nabywcę towaru lub usługi. Wzrost stawek podatkowych przedkłada się zarazem na wzrost ceny i powoduje niekorzystne zjawiska inflacyjne.

Podatek VAT jest podatkiem wielofazowym. Niekiedy jest określany mianem wielofazowego podatku obrotowego. Takie same zasady opodatkowania obowiązują we wszystkich fazach obrotu gospodarczego. Obowiązek podatkowy powstaje z tytułu dokonania czynności opodatkowanej bez względu na to, czy podatnikiem jest producent, hurtownik lub detalista.
Istotną cechą charakterystyczną VAT jest jego neutralność
Neutralność podatku może być rozpatrywana w 3 aspektach pod względem:
? powszechności opodatkowania i eliminacji pionowej koncentracji produkcji,
? wymiany w handlu zagranicznym,
? kosztów uzyskania przychodów.

Powszechność opodatkowania sprzedaży towarów i usług powoduje, iż na wysokość podatku nie ma wpływu liczba transakcji zawartych we wcześniejszych fazach obrotu gospodarczego. W podstawie opodatkowania nie jest bowiem uwzględniony podatek wliczony w cenę towaru lub usługi nabywanej przez podatnika formalnego. Podatek od zapłaty jest zależny od stawki podatkowej, podstawy opodatkowania, podatku naliczonego przez kontrahentów.

3 szczegółowości budżetowej i jej znaczenie

Zasada szczegółowości budżetu (przez niektórych autorów nazywana zasadą specjalizacji postuluje, aby budżet był ustalany (uchwalany) i wykonywany ze szczegółowym podziałem dochodów i wydatków, a nie tylko w ujęciu ogólnym. Realizacji tego postulatu służy w praktyce klasyfikacja budżetowa.

W uzasadnieniu przedmiotowej zasady podaje się, że budżet, będący ze swej istoty planem dyrektywnym, realizującym różne funkcje polityczne i ekonomiczne, nie mógłby spełniać tych zadań, nie będąc dokumentem wystarczająco szczegółowym. Gdyby bowiem budżet uchwalać wyłącznie w ogólnym ujęciu dochodów i wydatków, nie byłoby możliwe realizowanie jego istoty, nie byłoby możliwe jego precyzyjne wykonywanie (i tym samym realizacja obowiązków związanych z wykonywaniem budżetu), nie byłaby możliwa jego kontrola i umożliwiająca ją sprawozdawczość.
Dlatego ogromną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu budżetu odgrywa klasyfikacja budżetowa, przez którą należy rozumieć system jednostek klasyfikacyjnych, mających formę podziałek budżetowych, w ramach których ujmowane są wszystkie dochody i wydatki budżetowe Podziałki klasyfikacyjne budowane są według kryteriów podmiotowych (np. Kancelaria Sejmu, Ministerstwo Sprawiedliwości) lub przedmiotowych (np. wydatki na płace, źródła dochodów itp.). Czasami stosuje się także podział wydatków według rodzajów i funkcji (np. wydatki transferowe na administrację, nauczanie, wydatki inwestycyjne na komunikację, transport itp.) . W zależności od stosowanych kryteriów rozróżnia się więc klasyfikację:
- podmiotową,
- przedmiotową,
- podmiotowo-przedmiotową,
- funkcjonalną.
Aby jednak klasyfikacja budżetowa umożliwiała, a nie utrudniała spełnianie podstawowych funkcji budżetu, przy swojej względnej szczegółowości musi być przejrzysta i czytelna. Konieczny jest tu więc zdrowy kompromis między zasadą szczegółowości budżetu oraz dalej omówionymi zasadami jawności i przejrzystości budżetu. Zbyt duża bowiem szczegółowość budżetu czyni go nieczytelnym i niezrozumiałym dla posłów i radnych, utrudniając im podejmowanie trafnych decyzji oraz kontrolę ich wykonywania. Dlatego przede wszystkim rozróżnia się szczegółowość budżetu uchwalanego i szczegółowość budżetu wykonywanego.Powszechnie występującymi w ustawodawstwach wyjątkami od zasady szczegółowości budżetu uchwalanego są: prowizorium budżetowe (czyli budżet tymczasowy, z ogólnie ustalonymi kwotami dochodów i wydatków) oraz układ wykonawczy budżetu. Ten ostatni można sprowadzić do szczegółowego podziału kwot dochodów i wydatków budżetowych, sporządzanego przez organy wykonawcze, na podstawie ustawy lub uchwały budżetowej, w których kwoty dochodów i wydatków ujęte są w odpowiednio mniejszej szczegółowości.
Klasyfikacja budżetowa ustalana jest przepisami prawa i zależy od przyjętego systemu organizacji gospodarki finansowej w państwie, dlatego jej kształt może być zupełnie inny w różnych krajach i w różnym czasie.

Zestaw 5

1   Finanse publiczne w Konstytucji RP; Jakie przepisy konstytucyjne chronią interesy Skarbu Państwa?

Finanse publiczne w Konstytucji zostały umiejscowione w rozdziale X w art. 216-227 i zagadnienia te można podzielić na cztery grupy przyjmując za kryterium przedmiot regulacji.

Pierwsza grupa regulacji to art. 216 i 218 w których ustawodawca nakreślił podstawowe zasady związane z prawidłowym funkcjonowaniem finansów publicznych tj. środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób określony w ustawie, nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisja papierów wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie. Szczególnie istotne jest przyjęcie w ustawie zasadniczej  iż nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. Dodatkowo wskazał ustawodawca w art. 218 Konstytucji iż organizację Skarbu Państwa oraz sposób zarządzania majątkiem Skarbu Państwa określa odrębna ustawa.

Druga grupa regulacji została zawarta  art. 217 Konstytucji (jest dodatkowo wzbogacona o liczne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego) w  którym wskazano iż nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.

Trzecia grupa regulacji zawartej w Konstytucji dotyczy zagadnieniem związanych z budżetem. Budżet państwa jest przedmiotem najszerszej regulacji rozdziału X Konstytucji RP. W Konstytucji budżet ujęty jest w art. 219 - 226.

Czwarta grupa regulacji w Konstytucji a odnosząca się do finansów publicznych zawarta jest w art. 227 Konstytucji i dotyczy banku centralnego, któremu przysługuje wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Nadto podkreślono iż Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza

2. Omów ministerialny etap procedury budżetowej

Procedura budżetowa

Pod pojęciem procedury budżetu rozumie się całokształt prawnie określanych zasad postępowania z budżetem. Zasady te dotyczą:

- podejmowania decyzji w zakresie sporządzania budżetu

- działań związanych z wykonywaniem budżetu

- kontroli wykonywania budżetu

Przygotowanie projektu budżetu państwa

Pierwszym elementem procedury jest przygotowanie projektu budżetu na następny rok. W przypadku niedotrzymania terminu rząd zmuszony jest do uchwalenia prowizorium budżetowego. Gdy ustawa budżetowa nie zostanie uchwalona w okresie trzech miesięcy od przedłożenia sejmowi projektu, prezydent może rozwiązać parlament. Przygotowanie projektu budżetu państwa jest procesem skomplikowanym i rozciągniętym w czasie. Konstytucja ustanawia dwie zasady rzutujące na procedurę przygotowania budżetu:

- zasadę wyłącznej kompetencji Rady Ministrów do przedłożenia projektu ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym ( art.221) oraz

- zasadę ustawowej regulacji trybu opracowywania projektu budżetu państwa, stopnia szczegółowości oraz wymogów, które powinien spełniać projekt ustawy budżetowej ( art.219 ust.2)

Do organów centralnych, które zajmują się opracowaniem budżetu państwa zalicza się Radę Ministrów, Ministerstwo Finansów i poszczególne ministerstwa branżowe, wraz z podległymi im jednostkami. Główny ciężar opracowania budżetu spoczywa na Ministerstwie Finansów. Prace rozpoczynają w połowie roku poprzedzającego rok budżetowy i obejmują następujące etapy:

- opracowanie założeń budżetu państwa,

- przygotowanie wstępnego projektu budżetu państwa przez Ministerstwo Finansów,

- zatwierdzenie wstępnego budżetu przez Radę Ministrów,

- opracowanie projektów części budżetowych,

- konsultacje międzyresortowe,

- przygotowanie ostatecznej wersji projektu ustawy budżetowej,

- zatwierdzenie projektu przez Radę Ministrów.

Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów założenia projektu budżetu państwa na dany rok. Obejmują one prognozy dotyczące podstawowych wskaźników makroekonomicznych, takich jak: szacunki produkcji sprzedanej i produktu krajowego brutto, prognozę cen, kursu walutowego, bezrobocia i płac, dochodów przedsiębiorstw, prognozę handlu zagranicznego i bilansu płatniczego, prognozę dochodów budżetowych i możliwości sfinansowania deficytu budżetowego (o ile taki występuje). Na ich podstawie oraz materiałów przygotowanych przez poszczególnych dysponentów części budżetowych, Minister Finansów opracowuje wstępny projekt budżetu państwa i po zatwierdzeniu przez kierownictwo Ministerstwa Finansów przedstawia go Radzie Ministrów. Po kilkudniowej dyskusji i wprowadzeniu korekt Rada Ministrów przyjmuje wstępny projekt budżetu.

Następna faza obejmuje opracowanie szczegółowego planu dochodów i wydatków w formie niezbędnej dla projektu ustawy budżetowej. Ministrowie-koordynatorzy po licznych konsultacjach z dysponentami części budżetowych dokonują podziału kwot przewidzianych dla poszczególnych działów. Po podziale środków ich dysponenci opracowują projekty budżetów swych części i przekazują je właściwym departamentom Ministerstwa Finansów. W departamentach analizowane są przedstawione projekty i uzgadniane z poszczególnymi resortami. Po fazie konsultacji następuje agregacja wszystkich danych dotyczących projektu ustawy. Na tym etapie są do tego włączone (bez żadnych konsultacji i uzgodnień) projekty części budżetowych organów władzy państwowej, nie podlegających Radzie Ministrów (Kancelarii Sejmu, Kancelarii Prezydenta RP, Najwyższej Izby Kontroli itd.). Następnie projekt ustawy budżetowej przedstawiany jest kierownictwu Ministerstwa Finansów, które po zatwierdzeniu przekazuje projekt pod obrady Rady ministrów. Projekt ten musi zawierać uzasadnienie omawiające w szczególności:

- główne cele polityki społecznej i gospodarczej,

- założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i dwa następne lata,

- kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa,

- przewidywane wykonanie budżetu państwa za rok poprzedzający rok, którego projekt dotyczy,

- omówienie projektowanych przychodów i rozchodów oraz dochodów i wydatków budżetowych oraz przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych,

- informacje o przewidywanej na koniec roku wysokości długu Skarbu Państwa

Najczęściej także zawiera on protokół rozbieżności dotyczący poszczególnych pozycji budżetu państwa, których nie usunięto w fazie konsultacji międzyresortowych. Rozbieżności te są rozstrzygane w trakcie dyskusji nad projektem ustawy przez Radę Ministrów. Ostateczne zatwierdzenie projektu następuje w drodze uchwały Rady Ministrów, która przekazuje go wraz z uzasadnieniem Sejmowi w terminie do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

W szczególnych okolicznościach, na przykład w sytuacji zmiany rządu lub terminu wyborów parlamentarnych, przypadającego na okres przedłożenia budżetu, Rada Ministrów może przedstawić projekt ustawy o prowizorium budżetowym. Wówczas jednak przedkłada ona Sejmowi projekty ustawy budżetowej nie później niż trzy miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania prowizorium.

3. Analiza zasad opodatkowania bezpłatnych przysporzeń majątkowych

na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn

Otrzymanie darowizny lub nabycie spadku wiąże się

z obowiązkiem ich opodatkowania. W niektórych jednak

przypadkach są one zwolnione z podatku.

Zagadnienia te w sposób syntetyczny zostały przedstawione

w broszurze.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.

U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.),

2. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn

(Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.),

3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r.

w sprawie zeznań podatkowych składanych przez podatników

podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 246 poz. 1800

z późn. zm.).

OPODATKOWANIE SPADKÓW

1. Kto podlega obowiązkowi podatkowemu

Osoby otrzymujące spadek, którego wysokość przekracza kwotę

wolną od podatku. Jeśli osoby te za życia spadkodawcy w okresie 5

lat poprzedzających rok nabycia spadku - otrzymały od niego

darowizny, wówczas wartości spadku i darowizny sumuje się.

2. Wysokość kwot wolnych od podatku

9.637,00 zł - dla osób należących do I grupy podatkowej*

7.276,00 zł - dla osób należących do II grupy podatkowej**

4.902,00 zł - dla osób należących do III grupy podatkowej***

Nadwyżka ponad kwotę wolną od podatku podlega opodatkowaniu.

W związku z tym w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się

postanowienia sądu należy złożyć we właściwym urzędzie

skarbowym zeznanie podatkowe na formularzu SD-3. Organ

podatkowy analizuje je w ramach postępowania podatkowego, a

następnie wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku od spadków

i darowizn lub umarzającą postępowanie podatkowe.

3. Zwolnienia dla najbliższej rodziny

Od 1 stycznia 2007 r. (jeśli śmierć spadkodawcy nastąpiła w 2007

r.), nabycie spadku po najbliższej rodzinie /do najbliższej rodziny

zaliczani są: małżonkowie, wstępni (rodzice, dziadkowie,

pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym,

macocha, rodzeństwo/ może być zwolniona z podatku również

wówczas, gdy wartość spadku przekracza 9.637,00 zł, jeśli

4

spełniony zostanie warunek wynikający z ustawy o podatku od

spadków i darowizn.

Jaki warunek trzeba spełnić, aby skorzystać ze zwolnienia z

opodatkowania kwoty ponad 9.637,00 zł?

W ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądu

należy zgłosić fakt nabycia spadku na formularzu SD-Z2

właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

UWAGA!

Jeżeli fakt nabycia spadku nie zostanie zgłoszony w ciągu 6 miesięcy

od uprawomocnienia się postanowienia sądu, wówczas następuje

utrata zwolnienia i nabycie spadku polega opodatkowaniu według

przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

OPODATKOWANIE DAROWIZN

1. Kto podlega obowiązkowi podatkowemu?

Osoby otrzymujące darowiznę, której wysokość przekracza kwotę

wolną od podatku.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej

osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw

majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw

majątkowych od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających

rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.

2. Wysokość kwot wolnych od podatku

9.637,00 zł - dla osób należących do I grupy podatkowej*

7.276,00 zł - dla osób należących do II grupy podatkowej **

4.902,00 zł - dla osób należących do III grupy podatkowej ***

Nadwyżka ponad kwotę wolną od podatku podlega opodatkowaniu.

W związku z tym, w ciągu miesiąca od otrzymania darowizny

należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym zeznanie

podatkowe na formularzu SD-3. Organ podatkowy analizuje je w

ramach postępowania podatkowego, a następnie wydaje decyzję

ustalającą wysokość podatku od spadków i darowizn lub umarzającą

postępowanie podatkowe.

3. Zwolnienia dla najbliższej rodziny

Od 1 stycznia 2007 r. otrzymanie darowizny od najbliższej rodziny

/do najbliższej rodziny zaliczani są: małżonkowie, wstępni (rodzice,

dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki),

pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo/ może być zwolnione z

podatku również wówczas, gdy wartość darowizny przekracza

9.637,00 zł - jeśli spełniony zostanie warunek wynikający z ustawy

o podatku od spadków i darowizn.

Jaki warunek trzeba spełnić, aby skorzystać ze zwolnienia

z opodatkowania kwoty ponad 9.637,00 zł?

W ciągu 6 miesięcy od dokonania darowizny należy zgłosić fakt ten

(na formularzu SD-Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu

skarbowego, a w przypadku darowizny środków pieniężnych należy

udokumentować ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek

bankowy nabywcy albo jego rachunek bankowy prowadzony przez

spółdzielczą kasę oszczędnościowo- kredytową lub przekazem

pocztowym.

Obowiązek zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw

majątkowych nie obejmuje przypadków, gdy:

• wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie

5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie,

doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych, ostatnio

nabytych, nie przekracza kwoty 9.637,00 zł.,

• nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu

notarialnego.

UWAGA!

Jeżeli fakt nabycia darowizny nie zostanie zgłoszony w ciągu

6 miesięcy wówczas następuje utrata zwolnienia i nabycie

darowizny podlega opodatkowaniu według przepisów ustawy

o podatku od spadków i darowizn.

Grupy podatkowe

* małżonkowie, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie),

zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha,

rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa;

** zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo

rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów,

małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie

rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż

wnuczki);

*** pozostali nabywcy spadku;

**** do najbliższej rodziny zaliczane są osoby należące do I grupy

podatkowej, oprócz teściów, zięcia i synowej, których zwolnienie nie

obejmuje.

Zestaw 6

Pytanie 1Finanse publiczne w Konstytucji RP.

Jakie przepisy stanowią gwarancje praw obywatelskich w zakresie finansów

Art. 61.
1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy
publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również
uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i
zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w
jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym
lub majątkiem Skarbu Państwa.
2. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp
na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z
powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.
3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze
względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów
gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego
interesu gospodarczego państwa.

Pytanie 2Ulgi w spłacie podatków - rodzaje, warunki, zasady i terminy postępowania,

rodzaje i skutki decyzji podatkowych

W myśl art. 67a § 1 ww. ustawy, organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;

2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;

3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Zgodnie z art. 67a § 2 Ordynacji podatkowej, umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Zasady udzielania ulg podatkowych

Udzielanie preferencji podatkowych następuje na wniosek podatnika, złożony do właściwego organu podatkowego.

We wniosku należy wskazać rodzaj zobowiązania objętego preferencją, rodzaj ulgi, o którą ubiega się podatnik oraz okoliczności w ocenie podatnika uzasadniające udzielenie preferencji. Do podań w sprawie udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych mają zastosowanie ogólne zasady składania wniosków, uregulowane w Dziale IV Ordynacji podatkowej.

Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

Organ podatkowy, po przeprowadzeniu postępowania podatkowego wydaje decyzję o udzieleniu wnioskowanej ulgi lub o odmowie jej udzielenia.

Kryteriami oceny zasadności merytorycznej wniosku są kierunkowe dyrektywy wyboru: 'ważny interes podatnika' oraz 'interes publiczny', o których mowa w treści art. 67a Ordynacji podatkowej.

Są to zwroty niedookreślone, których treść kształtowana jest na tle indywidualnej sprawy, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów administracyjnych i zasad współżycia społecznego. Ocena występowania powyższych przesłanek należy do organu podatkowego, który na podstawie zgromadzonego w postępowaniu podatkowym materiału dowodowego rozstrzyga o zaistnieniu dyrektyw w sprawie.

Decyzja w przedmiocie udzielenia preferencji podatkowej jest rozstrzygnięciem opartym na zasadzie uznania administracyjnego. Oznacza to, że nawet w przypadku występowania w sprawie kierunkowych dyrektyw wyboru, organ podatkowy może odmówić udzielenia wnioskowanej ulgi.

W przypadku wniosku o udzielenie preferencji podatkowej, dotyczącej należności stanowiącej dochód jednostek samorządu terytorialnego (podatek od spadków i darowizn, podatek od czynności cywilnoprawnych, zryczałtowany podatek w formie karty podatkowej), organ podatkowy udziela wnioskowanej ulgi wyłącznie za zgodą przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego

Postępowanie w sprawach ulg.

1. Wniosek Dłużnika Podatkowego

2. Organ Podatkowy

(1 mc na przeprowadzenie postępowania) uznanie administracyjne - czy zaistniał ważny interes podatnika lub interes publiczny. Jeśli tak to czy zasadne jest przyznanie ulgi.

3. Decyzja w sprawie ulgi:

a) Pozytywna - umorzenie zaległości = wygaśnięcie zobowiązania, decyzja konstytutywna lub odroczenie płatności, rozłożenie na raty = zmiana istniejącego zobowiązania, decyzja deklaratoryjna

+ opłata Prolongacyjna

1. Negatywna - możliwość odwołania się do organu II instancji lub ponowne złożenie wniosku (nie zachodzi tu res iudicata)

Opłata Prolongacyjna: pobierana z tytułu rozłożenia długu na podatkowego na raty lub odroczenia jego spłaty.

+ Obligatoryjna przy podatkach państwowych

+ Fakultatywna przy samorządowych

nie jest ustalana, gdy przyczyną wydania decyzji była klęska żywiołowa lub wypadek losowy

stawka opłaty= połowa stawki odsetek za zwłokę

Procedura budżetowa w samorządzie terytorialnym:

ramy czasowe, organy uczestniczące, akty prawne

Procedurą budżetową jest tryb postępowania przy opracowywaniu projektu uchwały budżetowej, jej uchwalaniu i kontroli wykonania. Inicjatywa uchwałodawcza w zakresie przygotowania projektu budżetu samorządowego wraz z objaśnieniami, a także w zakresie zmian tej uchwały należy - zgodnie z art. 119 ustawy o finansach publicznych oraz odpowiednimi postanowieniami ustaw ustrojowych - do wyłącznej kompetencji zarządu jednostki terytorialnej

Opracowanie projektu budżetu

Przygotowanie projektu uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami, należy do wyłącznej

kompetencji zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

Bez zgody zarządu organ stanowiący jst nie może wprowadzić w projekcie uchwały

budżetowej zmian powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i

jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu tej jednostki. A contrario można uznać, że

dopuszczalne są zmiany, które nie wywołują wymienionych skutków

Zarząd opracowuje w uzasadnionych przypadkach (gdy dochody i wydatki państwa

określa ustawa o prowizorium budżetowym) projekt prowizorium budżetowego. Bez

wniosku zarządu o prowizorium budżetowe podjęcie takiej uchwały nie jest dopuszczalne.

Procedura przygotowania projektu uchwały budżetowej określa w szczególności:

- obowiązki (głównie informacyjne) poszczególnych jednostek organizacyjnych

w procedurze budżetowej,

- terminy poszczególnych czynności,

- wymaganą szczegółowość projektu (w ramach zakreślonych przez p-rzepisy

u.f.p.)

- zakres niezbędnych materiałów informacyjnych, które zarząd powinien

przedłożyć wraz z projektem uchwały budżetowej

Przygotowany przez zarząd projekt budżetu wraz z informacją o stanie mienia

komunalnego i objaśnieniami zarząd przedstawia organowi stanowiącemu najpóźniej do

15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy i przesyła projekt do zaopiniowania

regionalnej izbie obrachunkowej. Opinię tę zarząd jednostki jest zobowiązany, przed

uchwaleniem budżetu, przedstawić organowi stanowiącemu jst. Wydanie przez izbę

obrachunkową negatywnej opinii o projekcie budżetu jst nie wstrzymuje procedury

uchwalania budżetu jednakże zarząd samorządu terytorialnego obowiązany jest przed

uchwaleniem budżetu przedstawić tę opinię organowi stanowiącemu jednostki

samorządowej wraz z odpowiedzią na zawarte w niej zarzuty. Przy opracowaniu projektu

budżetu zarząd powinien brać pod uwagę obowiązujące regulacje prawne, stan i liczbę

jednostek organizacyjnych, potrzeby wyrażane przez mieszkańców, stosowane w danym

okresie ceny i inne dane finansowe, realne możliwości dochodowe, planowane stawki

podatkowe, nałożone na jednostkę samorządu terytorialnego przez ustawy obowiązkowe

zadania własne i zadania zlecone, programy uchwalone przez organ stanowiący, inne

istotne okoliczności.

Projekt powinien być dokumentem przejrzystym, szczegółowym, uwzględniającym

podział dochodów i wydatków budżetowych na działy rozdziały i paragrafy. Z projektu

powinien wynikać zakres i rodzaj zadań lub programów inwestycyjnych. Do projektu

powinna być dołączona informacja o stanie mienia komunalnego oraz inne materiały, jak

plany finansowe zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, spółek gminnych,

kalkulacje dotyczące ewentualnych kredytów i pożyczek.13 Informacja o stanie mienia

komunalnego powinna zawierać dane dotyczące praw własnościowych, majątkowych,

wierzytelności, udziałów w spółkach i akcjach, dane o dochodach uzyskanych z tytułu

posiadanych praw oraz o zmianie w stanie mienia komunalnego.

Ważnym zagadnieniem już w fazie opracowywania projektu budżetu jest problem

deficytu budżetowego (w szczególności ustalenie źródeł jego finansowania). Zgodnie z

art. 112 u.f.p. różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki samorządu

terytorialnego stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu jednostki samorządu

terytorialnego lub deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Oczywiście

znacznie większy problem sprawia deficyt niż nadwyżka.

Uchwała budżetowa musi określać źródła pokrycia deficytu lub sposób rozdysponowania

Pod względem legislacyjnym unormowanie finansów jednostek samorządu terytorialnego jest skomplikowane. Oprócz przepisów Konstytucji RP i postanowień Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego z dnia 15 października 1985 r. należy wymienić takie akty prawne jak przepisy:
1) Ustawy o finansach publicznych
2) Ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000r. , zwanej dalej ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
3) Ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym
4) Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym
5) Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim
6) Innych ustaw (np. ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych).

Zestaw 7.

1. Finanse publiczne w Konstytucji RP. Materia podatkowa.

(konstytucyjne podstawy prawa podatkowego)

Art. 217 wyraża zasadę nullum tributum sine lege - prawo do władztwa podatkowego - kreatorem obciążeń podatkowych jest parlament.

Art. 168 w granicach wyznaczonych przez ustawę JST mogą zmieniać określone elementy techniczne podatku. Elementy te wpływają na wysokość podatków samorządowych, np. podatek od nieruchomości - stawka ustawowa ma charakter stawki maksymalnej, a Rada Gminy ma prawo obniżenia stawki.

Art. 123 zakaz nadawania ustawom podatkowym tzw. ”klauzuli pilności”.

Art. 84 podatek jest świadczeniem powszechnym („każdy jest zobowiązany…”) i ogólnym (skoro podatki wynikają z ustaw, to wszyscy adresaci norm podlegają przepisom podatkowym na identycznych zasadach).

Art. 64 ust. 3 „własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie w jakim nie narusza ona istoty prawa własności” - ochrona źródeł podatkowych. Źródła podatkowe to dochód podatnika, jego majątek, zysk. Reguła edynburska - „zostawcie źródła podatkowe w takim stanie, w jakim je znaleźliście”. Pobieranie podatków nie może prowadzić do rezygnacji z opodatkowanej działalności.

2. Problem długu publicznego: aktualny poziom i struktura długu publicznego - wdrażanie procedur ostrożnościowych i sanacyjnych.

Państwowy dług publiczny oblicza się jako wartość nominalną zobowiązań jednostek sektora finansów publicznych po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiązań między jednostkami tego sektora. Państwowy dług publiczny nie może przekroczyć 60 % wartości rocznego produktu krajowego brutto.

Państwowy Dług Publiczny na koniec grudnia 2010 r. wyniósł 748.485,6 mln zł. Wyrażony w relacji do Produktu Krajowego Brutto wyniósł 53,0%.

Na kwotę zadłużenia sektora finansów publicznych po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora (tj. po konsolidacji) złożyło się:

-zadłużenie sektora rządowego 693.808,0 mln zł (92,7% długu ogółem);

-zadłużenie sektora samorządowego 53.531,4 mln zł (7,2% długu ogółem);

-zadłużenie sektora ubezpieczeń społecznych 1.146,2 mln zł (0,2% długu ogółem).

W 2010 roku zadłużenie sektora finansów publicznych po konsolidacji wzrosło o 78.609,1 mln zł, tj. o 11,7%.

Dług sektora finansów publicznych 100,0%

Dług krajowy 73,7%

1. Dług z tytułu papierów wartościowych 68,3%

2. Dług z tytułu pożyczek i kredytów 4,7%

3. Pozostały dług sektora finansów publicznych 0,7%

Dług zagraniczny 26,3%

1. Dług z tytułu papierów wartościowych 20,2%

2. Dług z tytułu pożyczek i kredytów 6,1%

3. Pozostały dług sektora finansów publicznych 0,0%

Procedury ostrożnościowe i sanacyjne

W przypadku, gdy wartość relacji kwoty państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto:

1) jest większa od 50%, a nie większa od 55%, to na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa niż taka relacja z roku bieżącego wynikająca z ustawy budżetowej;

2) jest większa od 55%, a mniejsza od 60%, to:

a) na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym:

- nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej

- waloryzacja rent i emerytur nie może przekroczyć poziomu odpowiadającego wzrostowi cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za poprzedni rok budżetowy,

- wprowadza się zakaz udzielania pożyczek i kredytów z budżetu państwa z wyjątkiem rat kredytów i pożyczek udzielonych w latach poprzednich,

- nie przewiduje się wzrostu wydatków w jednostkach, o których mowa w art. 139 ust. 2, na poziomie wyższym niż w administracji rządowej,

b) Rada Ministrów dokonuje przeglądu wydatków budżetu państwa finansowanych środkami pochodzącymi z kredytów zagranicznych oraz przeglądu programów wieloletnich,

c) Rada Ministrów przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu obniżenie relacji długu do PKB.

3) jest równa lub większa od 60%, to:

a) stosuje się odpowiednio postanowienia pkt 2 lit. a i b,

b) Rada Ministrów, najpóźniej w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia relacji długu do PKB przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu ograniczenie tej relacji do poziomu poniżej 60%,

c) wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego określone w uchwale budżetowej na kolejny rok nie mogą być wyższe niż dochody tego budżetu,

Program sanacyjny obejmuje:

1) wskazanie przyczyn kształtowania się relacji państwowego długu publicznego do PKB

2) program przedsięwzięć mających na celu doprowadzenie do ograniczenia relacji, uwzględniający w szczególności propozycje rozwiązań prawnych mających wpływ na poziom wydatków i rozchodów w sektorze finansów publicznych;

3) trzyletnią prognozę dotyczącą relacji państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto, wraz z przewidywanym rozwojem sytuacji makroekonomicznej kraju.

3. Prawa i obowiązki podatnika w postępowaniu podatkowym.

Prawa:

- prawo do żądania wyłączenia pracownika organu podatkowego z udziału w postępowaniu, w przypadku wystąpienia wątpliwości co do bezstronności tego pracownika;

-możliwość ustanowienia pełnomocnika;

-czynny (osobiście lub poprzez pośrednika) udział w postępowaniu podatkowym (m.in. wgląd w akta sprawy czy wypowiedzeniem się w sprawie materiału dowodowego zebranego w sprawie, jeszcze przed wydaniem decyzji);

-terminowe załatwienie sprawy przez urząd podatkowy (nie później niż w ciągu miesiąca, a w przypadku szczególnie skomplikowanych spraw - w ciągu 2 miesięcy);

-przywrócenie terminów procesowych, jeśli podatnik nie dotrzymał terminów pierwotnych. Aby organ podatkowy przywrócił termin, podatnik musi spełnić łącznie następujące warunki:

+uprawdopodobnić, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy,

+złożyć wniosek o przywrócenie terminu w okresie 7 dni o ustania przyczyny powstałej zwłoki;

+jednocześnie ze złożeniem wnioski podatnik dopełni czynności, której wypełnienia uchybił.

-wniesienie odwołania od decyzji wydanej przez organ podatkowy (w terminie 14 dni od doręczenia decyzji przez organ pierwszej instancji lub w terminie 30 dni od doręczenia decyzji przez organ odwoławczy);

-wykonanie decyzji. Decyzja nieostateczna nie podlega wykonaniu, jeśli nie nadano jej rygoru natychmiastowej wykonalności. Decyzja ostateczna może zostać niewykonana, jeśli wstrzyma się jej wykonanie na wniosek podatnika lub urzędowo. Podatnik może jednak dobrowolnie wykonać wcześniej wstrzymaną decyzję

-zaskarżenie postanowienia organu podatkowego w ciągu 7 dni od jego doręczenia, o ile przepisy Ordynacji podatkowej nie stanowią inaczej;

-wzruszenie ostatecznej decyzji organu podatkowego w przypadku, gdy dotycząca podatnika decyzja uzyskała status ostatecznej;

-wystąpienie o zwrot kosztów postępowania (np. koszty podróży związane z osobistym stawieniem się w US) w przypadku, gdy zostało wszczęte z urzędu lub w wyniku błędu;

-powiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, jednak od tego prawa przewiduje się wyjątki. Kontrola wszczynana jest w terminie od 7 do 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia. W ciągu 14 dni od doręczenia protokołu kontroli, można zgłosić swoje uzasadnione zastrzeżenia odnośnie wyników kontroli.

Obowiązki:

-stawianie się na wezwanie urzędu skarbowego, m.in. w celu złożenia wyjaśnień lub zeznań; Zwykle nie ma konieczności osobistego stawienia się urzędzie poza granicami województwa zamieszkania podatnika. Dzieje się tak jedynie w wyjątkowych sytuacjach;

-udzielanie wyjaśnień w przypadku kontroli podatkowej, dostarczanie koniecznych dokumentów oraz zapewnić kontrolerowi warunki do pracy;

-uiszczanie opłat skarbowych za określone zezwolenia i zaświadczenia wydawane przez US, jak również za niektóre urzędowe czynności. Konieczne jest załączenie dowodu uiszczenia opłaty do składanego dokumentu.

Zestaw 8.

1. Funkcje finansów publicznych. Teoretyczne rozróżnienia i praktyczne znaczenie.

1. Funkcja fiskalna finansów publicznych łączy się z pobieraniem i gromadzeniem środków pieniężnych przez państwo po to, aby realizować zadani, jakie państwo ma do spełnienia. Dla samego funkcjonowania i istnienia państwo musi mieć środki pieniężne. Funkcja fiskalna jest najważniejszą, pierwotną, realizowaną przez państwo funkcją.

2. Funkcja redystrybucyjna sprowadza się do celowej świadomie wykorzystywanej instytucji prawnofinansowej do powtórnego (wtórnego) podziału krajowego produktu brutto. Realizowana jest poprzez - z jednej strony system podatkowy, a z drugiej poprzez system dotacji, subwencji, zasiłków.

3 Funkcja stymulacyjna realizowana jest poprzez oddziaływanie na poszczególne podmioty za pomocą obietnicy korzyści finansowych (np. ulgi podatkowe) lub zagrożeń dolegliwościami finansowymi które są zawarte w różnych rozwiązaniach prawnofinansowych. Skierowane one są do poszczególnych grup adresatów, maja pobudzać ich do określonych, pożądanych działań lub powstrzymywać od zachowań niepożądanych.

4. Funkcja ewidencyjno kontrolna (informacyjna) polega na ewidencji oraz kontroli przebiegu zjawisk gospodarczych, procesów finansowych, dokonywaniu ich analizy, podejmowaniu stanowczych środków w celu inicjowania procesów rzeczowych i operacji finansowych oraz zapobiegania niepożądanym przez władzę publiczną zjawiskom.

2. Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych - rodzaje, tryb i skutki ustanowienia.

Organ podatkowy, chcąc zapewnić skuteczność przyszłej egzekucji zobowiązania podatkowego, może ustanowić jego zabezpieczenie. Ordynacja podatkowa przewiduje trzy jego rodzaje:

1. zabezpieczenie na majątku (art. 33-33g);

2. hipotekę przymusową (art. 34-39)

3. zastaw skarbowy (art. 41-46).

1. Zabezpieczenie na majątku podatnika (bądź na majątku wspólnym małżonków) może zostać ustanowione, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję.

Zabezpieczenie to może być ustanowione:

a) przed terminem płatności, a więc gdy znana jest już wysokość zobowiązania podatkowego albo

b) przed wydaniem decyzji ustalającej bądź określającej wysokość zobowiązania podatkowego, a zatem w toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej. W tym wypadku zobowiązanie jeszcze nie istnieje albo nie jest znana jego. W decyzji o zabezpieczeniu organ podatkowy będzie więc musiał wskazać przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego, a w przypadku postępowania kontrolnego także kwotę odsetek za zwłokę.

2. Hipoteka przymusowa jest hipoteką przysługującą Skarbowi Państwa bądź jednostkom samorządu terytorialnego na wszystkich nieruchomościach podatnika (inaczej niż w przypadku hipoteki umownej) z tytułu:

- zobowiązań podatkowych powstałych przez doręczenie decyzji ustalającej,

- zaległości podatkowych oraz

- odsetek za zwłokę od tych należności.

Podstawą wpisu jest doręczona podatnikowi decyzja podatkowa. Istotą hipoteki jest to, że jest ona skuteczna wobec każdorazowego właściciela jej przedmiotu i przysługuje jej pierwszeństwo zaspokojenia przed hipotekami zabezpieczającymi inne wierzytelności. Hipoteka powstaje przez wpis do księgi wieczystej, dokonywany na wniosek organu podatkowego. Wpisu dokonuje sąd rejonowy. Za moment powstania hipoteki uważane jest doręczenie decyzji będącej podstawą wpisu a nie sam wpis.

3. Zastaw skarbowy przysługuje Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podatkowych. Jego przedmiotem mogą być wszystkie będące własnością podatnika oraz stanowiące współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczy ruchome oraz zbywalne prawa majątkowe, jeżeli ich wartość wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 10.400 zł. Zastaw skarbowy jest skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi.

Zastaw powstaje wraz z wpisem do rejestru zastawów skarbowych, który dokonywany jest na podstawie decyzji w przedmiocie zobowiązania podatkowego bądź na podstawie deklaracji podatkowej, jeżeli wskazane w niej zobowiązanie nie zostało wykonane. Rejestr zastawów skarbowych prowadzony jest przez naczelników urzędów skarbowych. Istnieje ponadto Centralny Rejestr Zastawów Skarbowych prowadzony przez Ministra Finansów. Rzecz wpisana do rejestru zastawów pozostaje w posiadaniu podatnika. Aby chronić ewentualnego nabywcę takiej rzeczy, wprowadzona została zasada jawności rejestru.

3. Zasada jawności i przejrzystości finansów publicznych - jej przejawy i znaczenie.

Przejawy (art. 61 Konstytucji RP oraz art. 33-41 ustawy o Fin. publ.):

-prawo dostępu do informacji o działalności organów władzy,

-jawność debaty budżetowej, debaty nad sprawozdaniem budżetowym, nad projektem uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej JST,

-podawanie do publicznej wiadomości kwot dotacji, informacji z wykonania budżetu, zbiorczych danych dot. finansów publicznych, zakresu zadań lub usług wykonywanych lub świadczonych przez jednostkę oraz wysokości środków publicznych przekazanych na ich realizację,

- udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności

jednostek organizacyjnych należących do sektora finansów publicznych,

- Minister Finansów ogłasza kwotę i relację do produktu krajowego brutto:

a) państwowego długu publicznego,

b) długu Skarbu Państwa,

c) niewymagalnych zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa,

Zasada jawności i przejrzystości sprowadza się do zagwarantowania publicznej odpowiedzialności za politykę finansową państwa, a tym samym do ujawnienia obywatelom wszystkich informacji nie objętych tajemnicą państwową oraz do podawania tych informacji w zrozumiałej formie. Zasada ta służy nie tylko umocnieniu demokratycznego ładu państwa i publicznej kontroli nad działaniem jego organów, w tym samorządu terytorialnego. Świadomość jawności i przejrzystości sprzyja poprawie realizacji dochodów, jak i wydatków publicznych. Związek tej zasady z zasadą szczegółowości i stosowanymi systemami klasyfikacji budżetowej jest oczywisty.

Zestaw 9.

1. Rodzaje skal i stawek podatkowych - w teoretycznym i praktycznym ujęciu

Skale podatkowe:

Proporcjonalna (Linowa)- Bez względu na zmiany podstawy opodatkowania stawka jest stała. (istnieje jedna stawka dla całej podstawy)

Nieproporcjonalna-(istnieją co najmniej 2 stawki):

1. Progresywna szczeblowana - Podstawa wzrasta i stawka wzrasta, do 85 tys. 18%, powyżej 85 tys. 32%, podstawy opodatkowania dzielimy an poszczególne szczeble

2. Progresywna globalna - do 85 tys. 18%, jeżeli przekroczymy tą kwotę wówczas całości opodatkowana jest stawką 32%

3. Degresywna - stawka podatkowa maleje wraz z podstawą opodatkowania do osiągnięcia pewnego minimum, kiedy stawka staje się stała.

Stawka podatkowa - współczynnik określający stosunek kwoty podatku do podstawy opodatkowania. Wyróżniamy stawki kwotowe, procentowe.

Kwotowe - stałe tzw. proporcjonalne, niezmieniające się mimo zmian w podstawie opodatkowania. Stawka kwotowa jest wyrażoną w pieniądzu wielkością podatku od jednostki podstawy opodatkowania.

Procentowe - tzw. ruchome, zmieniające się wraz ze zmianą podstawy opodatkowania. Stawka procentowa określa jaką część podstawy opodatkowania należy przekazać z tytułu podatku. Stosowana jest z zasady w stosunku do podstawy opodatkowania wyrażonej w pieniądzu.

2. Podmioty gospodarki pozabudżetowej - zasady ich tworzenia i funkcjonowania

Od stycznia 2011 r. nie ma już państwowych gospodarstw pomocniczych ani też zakładów budżetowych. Przepisy ustawy o finansach publicznych oraz ustawy wprowadzającej zobowiązały do likwidacji podmiotów funkcjonujących jako gospodarstwo lub zakład, bądź też do ich przekształcenia w instytucje gospodarki budżetowej lub agencje wykonawcze.

Agencja wykonawcza

Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa. Agencja wykonawcza prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych i w odrębnej ustawie o utworzeniu tej agencji.

Instytucja gospodarki budżetowej

Instytucja gospodarki budżetowej jest jednostką sektora finansów publicznych tworzoną w celu realizacji zadań publicznych, która odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania i pokrywa koszty swojej działalności oraz zobowiązania z uzyskiwanych przychodów.

Instytucja gospodarki budżetowej może być tworzona przez ministra lub Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, za zgodą Rady Ministrów, udzieloną na jego wniosek, a także przez organ lub kierownika jednostki, o których mowa w art. 139 ust. 2 ustawy o Fin.Publ., jako organu wykonującego funkcje organu założycielskiego. Instytucja gospodarki budżetowej uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.

Fundusze celowe

Fundusz celowy to fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków publicznych, a wydatki przeznaczone są na realizacje wyodrębnionych zadań. Fundusze mogą prowadzić działalność w formie osoby prawnej bądź wydzielonego rachunku bankowego którego dysponentem jest ustawowo umocowany organ.

Działalność funduszu celowego prowadzona jest na podstawie rocznego planu finansowego, obok budżetu państwa w załączniku nr 5 ustawy budżetowej. Metoda funduszowania polega na finansowym powiązaniu określonych źródeł przychodów z wyodrębnionymi w ustawie zadaniami publicznymi w ten sposób, iż środki pieniężne zgromadzone przez fundusz celowy mogą być wydatkowane tylko na realizację tych zadań publicznych „metoda pasa transmisyjnego”.

Zalety funduszu celowego:

Ciągłość finansowania oznaczonych zadań publicznych. Z końcem roku budżetowego nie wygasają upoważnienia do wydawania środków publicznych, kumulacja środków publicznych które nie zostały wydane przed końcem roku przez fundusz celowy, zagwarantowane w ustawie źródła finansowania, funkcja mobilizacyjna.

Wady funduszu celowego:

Ograniczenie kontroli organów władzy prawodawczej, sprzyja to warunkom do marnotrawienia środków publicznych, nieracjonalność wydatkowania, ograniczenie zdolności do przenoszenia środków publicznych pomiędzy poszczególnymi instytucjami finansowymi.

3. Porównaj dochody gminy z dochodami województwa samorządowego.

GMINA.

1. dochody własne(46%):

• z tytułu podatków samorządowych,

• tzw. udziały w podatkach państwowych,

• z tytułu opłat,

• majaątkowo-kapitałowe.

2. subwencje ogólne(34%):

• wyrównawcze,

• równoważące,

• oświatowe.

3. dotacje celowe(20%).

WOJEWÓDZTWO.

a) dochody własne(32%):

• tzw. udziały w podatkach państwowych,

• majaątkowo-kapitałowe.

b) subwencje ogólne(14%):

• wyrównawcze,

• równoważące,

• oświatowe.

c) dotacje celowe(54%).

Gminy mają większą autonomię niż województwa samorządowe, ale tak naprawdę bez pomocy państwa nie zdołałyby sobie poradzić. Gminy utrzymują się głównie z dochodów własnych, a województwa z dotacji (wartości w nawiasach oznaczają procentowy udział w budżecie JST).

Zestaw 10

1. Co oznacza termin „sektor finansów publicznych”? Jakie są wspólne cechy i wspólne obowiązki podmiotów zaliczanych do tego sektora?

Pojęcie jednostek sektora finansów publicznych i sektora finansów publicznych art. 8,9.

Art. 8.

1. Jednostki sektora finansów publicznych są tworzone w formach określonych w

niniejszym rozdziale.

2. Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podstawie niniejszej

ustawy albo na podstawie odrębnych ustaw.

Art. 9 Sektor finansów publicznych tworzą:

1. Organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sady i trybunały;

2. Jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;

3. Jednostki budżetowe;

4. Samorządowe zakłady budżetowe;

5. Agencje wykonawcze;

6. Instytucje gospodarki budżetowej;

7. Państwowe fundusze celowe;

8. Zakład ubezpieczeń społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

9. Narodowy Fundusz Zdrowia

10. Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej

11. Uczelnie publiczne;

12. PAN i tworzone przez nią jednostki organizacyjne

13. Państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe

14. Inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, banków i spółek prawa handlowego.

Sektor finansów publicznych jest kategoria prawną stosunkowo nową, zostało wprowadzone do ustawodawstwa finansowego w 1998r., jest to kategoria bardzo niejednolita. SFP poznajemy poprzez katalog różnych jednostek zarówno z zakresu gospodarki budżetowej jak i pozabudżetowej. Pojęcie SFP nie występuje w żadnej innej ustawie polskiej.

Ustawa wymienia w 14 pkt. podmioty tworzące sektor, jest to katalog zamknięty. O tym, że dane podmioty należą do SFP decydują następujące czynniki:

1. Status ustrojowy danego podmiotu, który wskazuje na to czy przynależy on do systemu organów państwowych czy samorządowych, np. Państwowa Akademia Nauk

2. Forma organizacyjno-prawna danego podmiotu - osoba fizyczna nie może być jednostką SFP oraz jej status prawno finansowy

3. Charakter działalności danego podmiotu i jej cel

4. Inne oznaczenie podmiotu

2. Porównaj prowizorium i absolutorium budżetowe w państwie i gminie.

Prowizorium budżetowe - instytucja, która zastępuje w wyjątkowych przypadkach ustawę budżetową. Jej zastosowanie przewiduje art.221 Konstytucji „ inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów”. Prowizorium może być uchwalone na czas krótszy niż rok (max. 6 miesięcy). Do ustawy o prowizorium stosuje się te same przepisy w zakresie procedury co w przypadku ustawy budżetowej (art.144).

Art. 144u.3 jeżeli w danym roku budżetowym uchwalone zostało prowizorium budżetowe to rząd musi najpóźniej na 3 miesiące przed końcem jego obowiązywania złożyć do sejmu projekt ustawy budżetowej.

Art. 145. 1- W przypadku gdy ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie zostaną ogłoszone przed dniem 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy:

1. Podstawa gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt ustawy, o którym mowa w art. 141 lub w art. 144;

2. Obowiązują stawki należności budżetowych oraz składki na państwowe fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.

2. Przepis ust.1 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podstawa gospodarki finansowej państwa jest ustawa albo projekt ustawy o prowizorium budżetowym, a przed upływem terminu obowiązywania ustawy o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona ustawa budżetowa.

Absolutorium - pozytywna ocena z wykonywania budżetu, ocenę wydaje organ stanowiący, a organ wykonawczy jest adresatem.

Skutki braku absolutorium w JST.

Uchwala w sprawie braku absolutorium wywiera automatyczny skutek prawny jak wniosek o odwołanie zarządu w powiecie i w województwie. W gminie brak absolutorium jest równoznaczne z wnioskiem przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza, prezydenta miasta.

Od 2011 finanse samorządowe są regulowane przez 2 typy planów finansowych:

1. Klasyczna uchwała budżetowa

2. Wieloletnia prognoza finansowa, obejmuje okres 4 lat

Plan kroczący ma objąć 4 kolejne lata, np. 2011,2012,2013,2014- jest to okres minimalny. Prognoza uchwalana co roku Ne później niż uchwała budżetowa. Co powinno się zawierać w prognozie: prognoza długu samorządu terytorialnego i zasady spłaty tego długu. W prognozie powinny być: plan przedsięwzięć wieloletnich, dokonanie prognozy dochodów i wydatków.

3. Odpowiedzialność osób trzecich w prawie podatkowym - ogólne zasady plus omówienie dwóch dowolnie wybranych przypadków szczegółowych.

osoby trzecie - przykłady odpowiedzialności;

1. Rozwiedziony Małżonek - odpowiada całym swym majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.

 Odpowiedzialność nie obejmuje:

1. niepobranych należności

  2)   odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.

Zakres odpowiedzialności: Zaległości + odsetki za zwłokę naliczone do dnia uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.

2. Członek rodziny - Art. 111. § 1. Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności.

§ 2. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, nie dotyczy osób, które w okresie stałego współdziałania z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny - w zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.

§ 3. Za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu.

§ 4. Przepis § 1 stosuje się również do małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd, oraz małżonków pozostających w separacji.

§ 5. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1:

  1)   ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści;

  2)   nie obejmuje niepobranych należności

Zakres odpowiedzialności: Zaległości + zaliczki na VAT i ich oprocentowanie+ koszty egzekucji

3. Nabywca przedsiębiorstwa -Art. 112. § 1. ⁽¹⁸³⁾ Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.

§ 2. ⁽¹⁸⁴⁾ (uchylony).

§ 3. ⁽¹⁸⁵⁾ Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

§ 4. Zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje:

  1)   należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;

  2)   odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, powstałych po dniu nabycia.

§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje się do nabywców będących małżonkami lub członkami rodziny podatnika, o których mowa w art. 111 § 3.

§ 6. Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu.

Zakres odpowiedzialności: Zaległości ujawnione w zaświadczeniu podatkowym przedsiębiorstwa+ zaliczki na Vat + koszty egzekucji

Ograniczenia: Do wysokości zaległości związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, powstałych do dnia nabycia przedsiębiorstwa. Do wysokości nabytego przedsiębiorstwa

4. Firmant - jeżeli podatnik za zgodą innej osoby, w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności posługuje się lub posługiwał się imieniem lub firmą innej osoby, osoba ta ponosi solidarną odpowiedzialność z podatnikiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe powstałe podczas prowadzenia tej działalności.

Firmant- ten kto zgodził się na używanie swych danych przez inną osobę

Firmowany- ten kto skorzystał ze zgody na wykorzystywanie cudzych danych i używając ich, prowadzi działalność gospodarczą.

Zakres odpowiedzialności: zaległości + odsetki + koszty egzekucji + należności płatników + zaliczki na VAT

Ograniczenia: do zaległości powstałych w okresie firmanctwa

5. Właściciel nieruchomości - Art. 114. § 1. Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego pozostający z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego w związku, o którym mowa w § 2, odpowiada za zaległości podatkowe użytkownika powstałe w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodarczą lub służą do jej prowadzenia.

§ 2 ⁽¹⁸⁸⁾ Związek, o którym mowa w § 1, ma miejsce, gdy podczas trwania użytkowania między:

  1)   właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa majątkowego a ich użytkownikiem lub

  2)   osobami pełniącymi funkcje zarządzające, nadzorcze albo kontrolne w podmiocie będącym właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa majątkowego a osobami pełniącymi takie funkcje w podmiocie będącym ich użytkownikiem

- istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.

§ 3. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, ograniczona jest do równowartości rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem użytkowania.

§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio do najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze.

Zakres odpowiedzialności: zaległości + odsetki + koszty egzekucji + należności płatnika + zaliczki na Vat

Ograniczenia: Do zaległości związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez głównego dłużnika. Do równowartości rzeczy będących przedmiotem użytkowania

6. Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości- Art. 114a. § 1. Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych wynikających z opodatkowania nieruchomości, powstałych podczas trwania dzierżawy lub użytkowania.

§ 1a. ⁽¹⁸⁹⁾ Przepis § 1 stosuje się, jeżeli między dzierżawcą lub użytkownikiem a podatnikiem istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.

Zakres odpowiedzialności: wyłącznie zaległości w podatkach od nieruchomości

Ograniczenia Odpowiedzialności: do zaległości z zobowiązań powstałych podczas trwania dzierżawy/użytkowania

7. Wspólnik w spółce cywilne, jawnej, partnerskiej- oraz komandytariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarne

ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.

Zakres odpowiedzialności: zaległości podatkowe+ odsetki + koszty egzekucji + należności płatnika + zaliczki na VAT

Ograniczenia: Brak

8. Członek zarządu w spółce kapitałowej - za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej, lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub części bezskuteczna, a członek zarządu we własiciwym czasie nie wykazał że:

- że w właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości.

Zakres odpowiedzialności: zaległości podatkowe z zobowiązań, których termin płatności upłyną, gdy dana osoba była w zarządzie + odsetki + koszty egzekucji + należności płatnika + zaliczki na VAT.

Warunkiem Odpowiedzialności członka zarządu jest;

< bezskuteczność egzekucji z majątku spółki

< fakt nie złożenia przez niego w odpowiednim czasie wniosku o upadłości lub o wszczęcie postępowania układowego.

< nie wskazanie przez niego mienia spółki, z którego egzekucja w znacznej części zaspokoi zaległości spółki.

9. Gwarant poręczyciel zobowiązania podatkowego.

Jest to druga droga obok (urzędowej) czyli zastawu i hipoteki zabezpieczania zobowiązań podatkowych. Dokonuje tego się na wniosek dłużnika. Bank albo poręczyciel gwarantuje wykonanie zobowiązania podatkowego.

Zakres Odpowiedzialności: zobowiązania podatkowe głównego dłużnika + odsetki + koszty egzekucji.

Ograniczenia Odpowiedzialności: do kwoty i terminu określonego w gwarancji.

Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich

Art. 107. § 1. W przypadkach i w zakresie przewidzianych w niniejszym rozdziale za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.

§ 1a. Osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z następcą prawnym podatnika za przejęte przez niego zaległości podatkowe.

§ 2. Jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, osoby trzecie odpowiadają również za:

  1)   podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów;

  2)   odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych;

  3)   niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek;

  4)   koszty postępowania egzekucyjnego.

Art. 108. § 1. O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.

§ 2. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed:

  1)   upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania;

  2)   dniem doręczenia decyzji:

a)  określającej wysokość zobowiązania podatkowego,

b)  o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,

c)  w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług,

d)  określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę;

  3)   dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego - w przypadku, o którym mowa w § 3.

§ 3. W razie wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji, na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przed orzeczeniem o odpowiedzialności osoby trzeciej nie wymaga się uprzedniego wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego i decyzji.

§ 4. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.

Art. 109.  § 2. W razie niedotrzymania terminu płatności osoba trzecia odpowiada również za naliczone po dniu wydania decyzji o jej odpowiedzialności podatkowej odsetki za zwłokę od:

  1)   zaległości podatkowych;

  2)   należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;

  3)   niezwróconych w terminie zaliczek na naliczony podatek od towarów i usług.

Art. 118. § 1. Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat.

§ 2. ⁽¹⁹⁵⁾ Przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji, o której mowa w § 1, następuje po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym została doręczona decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej

Zestaw 11

1. Porównaj zasady tworzenia i funkcjonowania funduszy celowych z budżetem państwa.

Najważniejsza różnica pomiędzy klasyczną - budżetową a szczególną - funduszową formą

gospodarowania środkami publicznymi tkwi w respektowaniu zasad budżetowych. Tworzenie

publicznych funduszy celowych stanowi odejście od klasycznych reguł, w których zawiera się

istota instytucji budżetu. Przede wszystkim chodzi tutaj o zasady powszechności i jedności

materialnej, nierzadko także formalnej (jedna pula środków publicznych, jeden dokument

prawny zestawiający je). Instytucję funduszu celowego różni od instytucji budżetu także

stopień specjalizacji. Budżet jest „urządzeniem” bardziej uniwersalnym, gromadzącym

dochody z różnych źródeł i umożliwiającym wydatkowanie uzyskanych zasobów na różne

cele, bez względu na charakter i rodzaj źródeł dochodów. Fundusz celowy zaś jest

”urządzeniem” wyspecjalizowanym, służącym finansowaniu wąskiej grupy celów, na

podstawie zgromadzonych z niewielkiej zazwyczaj grupy, choć niejednokrotnie bardzo

wydajnych źródeł dochodów. Obie instytucje dzielą kierunki wydatków - w przypadku

funduszu celowego zawężone do określonej dziedziny, bądź kategorii zadań publicznych.

Cechą charakterystyczną zaś budżetu jest łączenie różnych celów i zadań społecznych

i ekonomicznych.

Komplementarność obu form gospodarowania środkami publicznymi powoduje, że współczesne pojmowanie zasad budżetowych w Polsce nie wyklucza celowych powiązań

między gromadzonymi środkami finansowymi z określonych źródeł, a dokonywanymi

wydatkami w związku z realizacją zadań publicznych. Jednakże istniejące na przestrzeni lat

znaczne rozproszenie gospodarki sektora finansów publicznych w postaci licznych funduszy

powodowało i powoduje nadal znaczne skomplikowanie procesów gromadzenia

i wydatkowania środków publicznych. Także z punktu widzenia racjonalności finansów

publicznych ich funkcjonowanie nie zapewnia, jak wynika z wieloletniej praktyki,

dostatecznego poziomu celowości i racjonalności gospodarowania środkami publicznymi.

Właściwa wydaje się zatem weryfikacja nie tylko liczby, ale również jakości organizacji

i funkcjonowania funduszy celowych, dokonana z punktu widzenia kryterium racjonalności,

przejrzystości i jawności, a przede wszystkim samej koncepcji wyprowadzania środków

finansowych państwa, czy samorządu terytorialnego poza gospodarkę stricte budżetową.

Powyższe implikuje wprowadzeniem przez projektodawcę zmian w zakresie funkcjonowania

funduszy celowych. Przedmiotowy projekt przewiduje działalność jedynie państwowych

funduszy celowych powoływanych ustawowo, których przychody będą pochodziły

ze środków publicznych, a koszty będą przeznaczane na realizację wyodrębnionych zadań.

Ponadto, w zakresie przedmiotowych zmian, na szczególne podkreślenie zasługują:

- stworzenie szczegółowych regulacji dotyczących funkcjonowania, organizacji i

gospodarki finansowej funduszy,

- zwiększenie nadzoru nad gospodarką finansową funduszy,

- standaryzacja sporządzania planów finansowych i ograniczenia w dokonywaniu zmian

tych planów.

Wzmocnieniu ulegnie rola planu finansowego jako podstawy gospodarki finansowej

państwowego funduszu celowego. Dokonywanie zmian w planie przychodów i kosztów

będzie wymagało zgody właściwego ministra. Decyzja w tej sprawie będzie wymagała

powiadomienia Ministra Finansów. Ponadto, w przypadku gdy państwowy fundusz celowy

będzie posiadał zobowiązania wymagalne, w tym kredyty i pożyczki, zwiększenie

planowanych przychodów w pierwszej kolejności przeznaczać będzie na ich spłatę. Przepisy

przedmiotowego projektu rozszerzyły również okres, zakres planowania o sporządzanie

planów finansowych, także w układzie zadaniowym obejmującym m.in. zestawienie zadań w

ramach planowanych kosztów na dany rok budżetowy i dwa kolejne lata, wraz z opisem

celów tych zadań i mierników wykonania.

Mając na względzie efektywność wydatkowania środków publicznych, jak i wysoką wartość

oraz jakość wykonywanych zadań, a jednocześnie utrzymanie ciągłości wykonywania zadań

publicznych projektodawca - ograniczając działalność funduszy do państwowych funduszy

celowych i pozbawiając je osobowości prawnej - jednocześnie w projekcie ustawy.

Art. 29.

1. Państwowy fundusz celowy jest tworzony na podstawie odrębnej ustawy.

2. Przychody państwowego funduszu celowego pochodzą ze środków publicznych,

a koszty są ponoszone na realizację wyodrębnionych zadań państwowych.

3. Państwowy fundusz celowy nie posiada osobowości prawnej.

4. Państwowy fundusz celowy stanowi wyodrębniony rachunek bankowy, którym

dysponuje minister wskazany w ustawie tworzącej fundusz albo inny organ

wskazany w tej ustawie.

5. Do państwowych funduszy celowych nie zalicza się funduszy, których jedynym

źródłem przychodów, z wyłączeniem odsetek od rachunku bankowego i darowizn,

jest dotacja z budżetu państwa.

6. Podstawą gospodarki finansowej państwowego funduszu celowego jest roczny

plan finansowy.

7. Ze środków państwowego funduszu celowego mogą być udzielane pożyczki jednostkom

samorządu terytorialnego, jeżeli ustawa tworząca fundusz tak stanowi.

8. Koszty państwowego funduszu celowego mogą być pokrywane tylko w ramach

posiadanych środków finansowych obejmujących bieżące przychody, w tym dotacje

z budżetu państwa i pozostałości środków z okresów poprzednich.

9. W planie finansowym państwowego funduszu celowego mogą być dokonywane

zmiany polegające na zwiększeniu prognozowanych przychodów i odpowiednio

kosztów.

10. Zmiany planu finansowego państwowego funduszu celowego nie mogą powodować

zwiększenia dotacji z budżetu państwa.

11. Jeżeli państwowy fundusz celowy posiada zobowiązania wymagalne, w tym

kredyty i pożyczki, zwiększenie przychodów w pierwszej kolejności przeznacza

się na ich spłatę.

12. Zmiany kwot przychodów i kosztów państwowego funduszu celowego ujętych

w planie finansowym dokonuje odpowiednio minister lub organ dysponujący

tym funduszem po uzyskaniu zgody Ministra Finansów i opinii sejmowej komisji

do spraw budżetu.

Od 01.210 r. w Polsce istnieją wyłącznie PFC (państwowe fundusz celowe). Jest to przełamanie zasady jawności materialnej. FC nie ma osobowości prawnej jest to numer rachunku, którym dysponuje minister, np. PEFRON (minister pracy), Fundusz alimentacyjny (minister pracy i polityki społecznej), fundusz ubezpieczeń społecznych (w ramach ZUS, gromadzi składki emerytalno-rentowe).

Plany PFC stanowią załączniki do ustawy budżetowej. Obok PFC istnieją także w Polsce fundusze prywatne, np. fundusz kościelny, aktorski, kombatancki, które realizują własne zadania, ale nie ze środków publicznych.

2. Struktura subwencji ogólnej dla gmin, powiatów i województw.

Nie każda JST musi uzyskiwać te środki w tej samej kwocie, chodzi tu o subwencje ogólną.

Gmina + subwencja oświatowa + subwencja wyrównawcza

Powiat + subwencja oświatowa + subwencja wyrównawcza

Województwo+ subwencja oświatowa + subwencja wyrównawcza

Subwencja oświatowa - przysługuje wszystkim w zakresie od ilości szkół - 35mld zł część wspólna

Subwencja wyrównawcza - 10 mld zł, do gminy, powiatu, województwa, ale wybrane podmioty dzieli się na część podstawową i uzupełniającą.

Gminy biedne otrzymują część wyrównawczą podstawową a najbiedniejsze gminy otrzymują obie formy (podstawową i uzupełniającą).

Czynnikiem decydującym będzie dochód podatkowy per capita (przypada na podatnika w gminie, dokonuje skarbnik).

Postać ułamka: suma wszystkich podatków i część opłat np. oplata skarbowa/ liczba mieszkańców= x zł

Ustalamy listę krajową od najbogatszych do najbiedniejszych i wyznaczamy średnią krajową, jeżeli poniżej 92% to gminy te zasługują na pomoc a państwo ma obowiązek wypłacania im subwencji, również w przypadku gdzie gęstość zaludnienia jest mniejsza niż średnia krajowa.

Powiat - subwencja ze Skarbu Państwa, środki wyrównawcze dostają powiaty, gdzie stopa bezrobocia jest wyższa niż 1,1% średniej krajowej.

Województwo - dochód per capita mniejszy niż średnia krajowa oraz te województwa gdzie liczba mieszkańców jest mniejsza niż 3mln osób.

Subwencja równoważąca (regionalna) - poziomy system finansowania : pochodzi od najbogatszych JST, które są dawcami tych pieniędzy, 3mld zł ( nazywane świadczeniem janosikowym), dla zwiększenia kontroli płacenia janosikowego piecze musi sprawować Minister Finansów.

DAWCA	TYTUŁ WPŁATY	ODBIORCA
Najbogatsze gminy, sposób obliczania: dochody/liczbę mieszkańców	Subwencja równoważąca	Gmina, powiat, województwo które mają najwięcej wydatków na pomoc społeczną oraz te gminy gdzie są najmniejsze wpływy podatkowe
Powiat || skarbnik ustala per capita, stopa bezrobocia 1,1%	Subwencja równoważąca	Powiat gdzie nastąpił spadek dochodów budżetowych, oraz są większe wydatki na pomoc społeczną
Województwo	Subwencja równoważąca	Najwięcej wydatków na utrzymanie dróg wojewódzkich, dofinansowanie regionalnych przewozów PKP, oraz tam gdzie jest najniższy PKB

	Gmina	Powiat	Województwo
Dochody własne	46%	28%	32%
Dotacje	20%	26%	54%
Subwencje	34%	46%	14%

3. Zaległości podatkowe - pojecie, przyczyny i skutki ich powstania.

Zaległość podatkowa

Art. 51. § 1. Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności.

§ 2. ⁽⁷³⁾ Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek lub ratę podatku.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się również do należności z tytułu podatków, zaliczek na podatki oraz rat podatków niewpłaconych w terminie płatności przez płatnika lub inkasenta.

Art. 52. § 1. Na równi z zaległością podatkową traktuje się także:

  1)   nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji, została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych;

  2)   zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy;

  3)   wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej;

  4)   oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

umorzenie zaległości podatkowej; dotyczy zaległości bagatelnych 67d.

z urzędu:

• gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, iż w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.

• Gdy kwota zaległości nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym

• Gdy kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym już postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym

• Gdy podatnik zmarł nie pozostawiając żadnego majątku, lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza 5000 zł i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

• na wniosek:

• organ podatkowy na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może umorzyć zaległość podatkową.

• Jest to decyzja uznaniowa.

Dotyczy wyłącznie zaległości podatkowych (nie przysługuje płatnikom i inkasentom)

Zestaw 12

1. Sfera budżetowa i gospodarka pozabudżetowa - pojęcie, cechy charakterystyczne, znaczenie w polskim systemie finansowym.

sfera budżetowa - działy gospodarki, przedsiębiorstwa, instytucje finansowane przez budżet państwa

GOSPODARKA POZABUDŻETOWA : zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, środki specjalne.
Jednostki gospodarki pozabudżetowej dysponują własnymi dochodami, które służą finansowaniu przypisanych zadań. Istota gospodarki pozabudżetowej jest samowystarczalność. Pokrywają one swoje wydatki z własnych dochodów, a rozliczenie z budżetem następuje poprzez wpłatę części uzyskanej nadwyżki środków obrotowych lub zysku.
Zestawienie dochodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych i środków specjalnych tworzy w ustawie budżetowej odrębny plan finansowy. Jest on powiązany z budżetem państwa kwotami dotacji udzielanych jednostkom gospodarki pozabudżetowej i wpływami z ich zysku do budżetu państwa. Celem wprowadzenia gospodarki pozabudżetowej była poprawa efektywności gospodarowania finansami publicznymi.
2. Zakłady budżetowe - są to jednostki, które nie posiadają osobowości prawnej, ale korzystają z samodzielności organizacyjnej oraz ograniczonej samodzielności finansowej. Państwowe z. b. są tworzone, łączone i likwidowane na mocy decyzji ministrów i kierowników urzędów centralnych lub wojewodów; samorządowe z. b. Są powoływane przez organy stanowiące samorządu terytorialnego. Przykłady p. z. b. : ośrodki szkolenia i dokształcania kadr urzędów administracji państwowej; zakłady działające pr: MON; ośrodki sportu i rekreacji; domy pracy twórczej.
Liczba zakładów budżetowych jednostek budżetu państwa maleje. Z. b. są przekształcane w spółki. W planie finansowym zakładu budżetowego wyodrębnia się w szczególności: przychody własne, dotacje z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wydatki na wynagrodzenia i składniki naliczane od wynagrodzeń, wydatki inwestycyjne.
W planie finansowym zakładu budżetowego mogą być dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i wydatków, pod warunkiem, że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu.
3. Gospodarstwa pomocnicze - funkcjonuje jako wyodrębniona część jednostki budżetowej organizacyjnie i finansowana z dochodów własnych. G. P. finansuje swoje wydatki z własnych dochodów oraz może korzystać z dotacji z budżetu. Do budżetu wpłacają połowę osiągniętego zysku. W formie g. p. prowadzone sam. in. : zakłady obsługi ministerstw i centralnych urzędów administracji państwowej; hotele pracownicze; ośrodki wypoczynkowe i wypoczynkowo - szkoleniowe; warsztaty szkolne. Liczb: g. p. maleje, jednak nadal w 1998 r. przychody ich stanowiły 1,7 mld zł, to jest 0,7 % wydatków sektora finansów publicznych. Gospodarkę finansową prowadzą na podst. planu finansowego, w którym określa się :
- przychody własne,
- wydatki na wynagrodzenia i składniki naliczane od wynagrodzenia,
- wydatki inwestycyjne,
- rozliczenie z budżetem, tzn. wpłata do budżetu,
- dotacje z budżetu.
G. p. nie maja osobowości prawnej, korzystają z samodzielności organizacyjnej oraz ograniczonej samodzielności ekonomicznej. Ograniczona samodzielność ekonomiczna polega na tym, że środki finansowe nie wykorzystane przez zakłady w danym roku nie wygasają i mogą być wykorzystane w roku następnym.
4. Środki specjalne - mają postać wyodrębnionego rachunku środków pieniężnych, w celu prowadzenia określonego przez jednostkę budżetową rodzaju jej działalności. Gromadzenie środków specjalnych łączy się z tym, że dochody budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego nie są odprowadzane bezpośrednio do budżetu lecz na specjalny rachunek bankowy, z którego pokrywa się koszty tej działalności. Dochodami środków specjalnych mogą być : opłaty za czynności egzekucyjne komorników sądowych, urzędów skarbowych, wpływy należności budżetowych w wyniku działalności izb, urzędów skarbowych i urzędów celnych, wpływy z odpłatności za produkty i usługi, pieniężne spadki, zapisy i darowizny na rzecz jednostki budżetowej, odszkodowania i wpłaty za utracone lub uszkodzone mienie oddane w zarząd lub użytkowanie jednostki budżetowej, wpływy z tytułu sprzedaży zapasów mobilizacyjnych.
Środki specjalne działają przy : MF, Głównym Urzędzie Ceł, Urzędzie Kultury i Turystyki, MSWiA; zarządach dróg ; placówkach oświatowych; jednostkach ochrony zdrowia.
Środki specjalne są ważną formą gospodarki pozabudżetowej. Ich udział w wydatkach tego segmentu sektora finansów publicznych wzrasta.

2. Zmiany budżecie: przenoszenie i blokowanie wydatków budżetowych.

(Patrz prezentacja dr P. Pomorskiego)

3. Zobowiązanie podatkowe - pojęcie, elementy konstrukcyjne i ich modyfikacja, sposoby powstawania zobowiązań.

Obowiązek podatkowy; art. 4 ORD jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Rodzaje obowiązków podatkowych:

1. Materialny - zapłata podatku

2. Formalny (techniczny) - zapewnienie prawidłowego wymiaru i poboru podatku przez min.

• dokonanie rejestracji (uzyskanie NIP)

• prowadzenie ksiąg i innych dokumentów podatkowych

• poddanie się kontroli podatkowej

Zobowiązanie Podatkowe- art. 5 ORD- jest wynikające z Obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu, albo gminy podatku w wysokości, terminie oraz w miejscu określonym w przepisach prawa podatkowego.

Zobowiązanie podatkowe zawsze wynika z ustaw.

Zobowiązanie podatkowe jest to stosunek prawny pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem, którego treścią jest przymusowe świadczenie podatkowe. Od zobowiązania cywilno-prawnego różni się: źródłem powstania oraz tym, że po jednej stronie zobowiązania zawsze występuje podmiot prawa publicznego.


Elementy Zobowiązania podatkowego:

- Strony nie mogą być zmienione

• Miejsce wykonania

• 
  Wysokość świadczenia można je zmienić potrzebna jest na to Termin wykonania zgoda organu podatkowego

Są to elementy konkretyzujące zobowiązanie.

sposoby powstawania zobowiązań podatkowych;

EX LEGE- z chwilą dokonania czynności z którą prawo łączy powstanie obowiązku podatkowego.

Np. przykład: Uzyskanie dochodów (PIT, CIT), import towarów (VAT), nabycie majątku w spadku (podatek od spadków) - wszystkie te czynności w świetle prawa są wystarczają przesłanką powstania zobowiązania podatkowego.

Termin płatności podatku: określony jest w ustawach szczegółowych.

Wysokość podatku: obliczana samodzielnie przez podatnika lub płatnika.

Nie trzeba aktywności organu podatkowego czy podatnika, większość podatkow powstaje w ten sposób.

W TRYBIE URZĘDOWYM (DECYZJA) z dniem doręczenia decyzji dłużnikowi. (doręcza nie wydaje!!!)

Przykład: nabycie lasu rodzi abstrakcyjny obowiązek podatkowy dla jego właściciela, ale podatnikiem staję się dopiero po powstaniu zobowiązania podatkowego, co nastąpi z chwilą doręczenia mu decyzji wójta, burmistrza. Decyzja ta skonkretyzuje zobowiązanie zapłaty podatku leśnego co do strony, terminu, miejsca płatności oraz wysokości tego zobowiązania.

Termin płatności: 14 dni od doręczenia decyzji. Wysokość podatku określona przez organ podatkowy w decyzji podatkowej (można żądać rozłożenia na raty, umorzenia).

Przykłady: podatek rolny, leśny, karata podatkowa, ryczałt od osób duchownych.

Decyzja może zostać wydana w następujących terminach:

Kazus: Rok 2010 w tym roku powstał obowiązek podatkowy. Organ ma 3 lata na wydanie decyzji (termin PODSTAWOWY)

5 lat - jeżeli podatnik nie złożył we właściwym czasie deklaracji podatkowej lub nie podał wszystkich danych.

6 lat - jeżeli podatnik ukrywał dochody przed fiskusem.

ZESTAW 13
1. Czym są jednostki budżetowe? W jaki sposób rozliczają się one z budżetem? Jakie instytucje mają obecnie status jednostek budżetowych? Jednostka budżetowa - jest to jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych, która nie posiada osobowości prawnej. Wszystkie swoje wydatki pokrywa bezpośrednio z budżetu, natomiast wszystkie dochody takiej jednostki odprowadzane są odpowiednio, albo na rachunek budżetu państwa, albo na rachunek jednostki samorządu terytorialnego (rozliczenie brutto - pełnymi kwotami). Każda jednostka budżetowa działa na podstawie statutu, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej. Typowym przykładem jednostki budżetowej są np. - Urząd Skarbowy, urzędy statystyczne, - prokuratury, sądy i trybunały oraz areszty i więzienia, - jednostki wojskowe, policji i Państwowej Straży Pożarnej, - szkoły, internaty, i świetlice, - jednostki utrzymania dróg - zarządy gospodarki wodnej - domy pomocy społecznej 2. Pojęcie deficytu budżetowego, przyczyny jego powstawania (prawo Wagnera), obecny poziom deficytu i jego perspektywy. Deficyt budżetowy - występuje, gdy wydatki w budżecie danej instytucji (zazwyczaj państwa) są wyższe niż jej dochody. Przeciwieństwem deficytu jest nadwyżka budżetowa. Prawo Wagnera (1892 r.) - Sprowadza się to do obserwacji, że mechanizm rynkowy nie jest w stanie sprostać potrzebom ludzkim, gdyż potrzeby publiczne rosną szybciej od potrzeb indywidualnych. Przyczyny to m. in. wzrost ludności i coraz bardziej skomplikowane struktury państwowe. socjologiczne każda istota żywa rozwija się, a tym samym jest bardziej aktywna co prowadzi do poszerzenia zakresu swojej działalności i zwiększenia wydatków. historyczne ogólna masa długu publicznego ma tendencję do wzrostu z upływem czasu, przez co wzrastają także wydatki konieczne do jego obsługi. Należy pamiętać o automatycznej amortyzacji długu publicznego na skutek dewaluacji i erozji pieniądza a także wzrostu bogactwa narodowego i PKB - ta amortyzacja nie działa jednak w 100%. polityczne znacznie wzrósł zakres działalności państwa ze „stróża porządku” do „państwa opiekuńczego”. Ponadto włączono np. usługi sądowe do wydatków publicznych, podczas gdy wcześniej były one opłacane z opłat sądowych wnoszonych przez strony procesowe, nie powodując tym samym wydatków publicznych (Państwo nawet zapewniało sobie wpływy ze sprzedaży usług)(tak samo nauka, opieka zdrowotna). nowe techniki stosowane w polityce w połączenie z technikami podatkowymi. Gdy zniesiono wyborczy cenzus majątkowy (władze wybierali Ci - których podatek bezpośredni dotykał) na rzecz powszechnego prawa wyborczego, dużą grupą wyborców stali się ludzie nie płacący podatków bezpośrednich - deputowani przestali się obawiać, że wzrost tych podatków może utrudnić reelekcję. finanse publiczne przestały dotyczyć tylko wynagrodzeń dla niektórych funkcjonariuszy a stały się źródłem finansowania autostrad, szkół itd. Kolejnym skutkiem było przejście z proporcjonalnych podatków na progresywne i podatek pośredni od towarów i usług. Umożliwiło to zabieg niewidocznego dla przeciętnego obywatela podatku w cenie przy jednoczesnej jego redystrybucji w postaci wydatków publicznych w celu zdobycia popularności i reelekcji. ekonomiczne i społeczne postęp techniczny a także jego tempo - badania naukowe i wojskowe wymagają niewspółmiernych środków w porównaniu z latami minionymi, a przez tempo tych zmian dochodzą koszty stałej modernizacji. polityka redystrybucji dochodu narodowego kanałami budżetowymi prowadzi do wzrostu sumy wydatków publicznych. do wydatków zwyczajnych dochodzi jeszcze coraz większy ciężar wydatków kapitałowych. U podstaw decyzji interwencyjnych w dziedzinie publicznych inwestycji leży chroniczna niezdolność inwestycji prywatnych, w okresach kryzysu, niezbędnego do zapewnienia aktywności gospodarczej. Państwo często inwestuje w sektorach, które wskutek spadku rentowności stają się nieatrakcyjne dla kapitału prywatnego jednocześnie będą kluczowymi dla rozwoju całej gospodarki. Przyczyny powstawania deficytów Za mało dochodów? Słaba kondycja gospodarki Rozwój szarej strefy Zaległości podatkowe Chaos legislacyjny Za niskie stawki podatkowe? Za dużo ulg i zwolnień podatkowych? Zbyt wiele wydatków? Koszty przemian ustrojowych Koszty reform społecznych Roszczenia i lobbing grup społecznych Pułapka zadłużenia publicznego Brak długoletnich wizji i planów finansowych Według obecnych szacunków deficyt budżetu państwa będzie trochę poniżej 45 miliardów złotych. 3. Na czym polega przeniesienie własności w zamian za zaległości podatkowe? Art. 66. § 1. Szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz: 1) Skarbu Państwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu państwa; 2) gminy, powiatu lub województwa - w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów. § 2. Przeniesienie następuje na wniosek podatnika: 1) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, na podstawie umowy zawartej, za zgodą właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, między starostą wykonującym zadanie z zakresu administracji rządowej a podatnikiem; 2) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2, na podstawie umowy zawartej między wójtem, burmistrzem (prezydentem miasta), starostą albo marszałkiem województwa a podatnikiem. § 3. Umowa, o której mowa w § 2, wymaga formy pisemnej. § 3a. Starosta powiadamia właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub właściwego naczelnika urzędu celnego o zawarciu umowy, o której mowa w § 2, przesyłając jednocześnie jej kopię. § 3b. Wyrażenie lub odmowa wyrażenia zgody, o której mowa w § 2 pkt 1, następuje w drodze postanowienia. § 4. W przypadkach wymienionych w § 1 za termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego uważa się dzień przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych. § 5. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w § 2, organ podatkowy pierwszej instancji wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zobowiązania podatkowego. Przepis art. 55 § 2 stosuje się odpowiednio. ZESTAW 14 Problem długu publicznego: definicja ustawowa i podziały doktrynalne; limit konstytucyjny i unijny. art. 216 ust. 5 Konstytucji ”Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto” . Jest to konstytucyjny limit państwowego długu publicznego, z którego wyraźnie wynika że dług nie może przekroczyć 60 % wartości PKB. Zapis konstytucyjny, ma ścisły związek z art. 104 (104c) Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Traktat z Maastricht z 7 lutego 1992 r.) , a szczególnie z art.1 Protokołu w sprawie procedury nadmiernego deficytu (załącznik do Traktatu z Maastricht), gdzie określono limity w wysokości 3% dla planowanego lub rzeczywistego deficytu budżetowego w stosunku do wyrażonego w cenach rynkowych produktu krajowego brutto, a odnośnie długu publicznego relację 60% zadłużenia publicznego do wyrażonego w cenach rynkowych produktu krajowego brutto. Unijny limit deficytu w relacji do PKB- 3% PKB (kraje UE) Państwowy dług publiczny= dług Skarbu Państwa + dług pozostałych jednostek sektora finansów publicznych Podział długu publicznego Według wierzycieli: - krajowy -zagraniczny Według dłużników: -państwowy (rządowy) - samorządowy Ukształtowanie poziomu długu względem deficytu (na wykresie dług w skali 1:10) 2. Zmiany w budżecie: zagadnienie rezerw budżetowych, ich wysokość i przeznaczenie Rezerwy budżetowe
REZERWA OGÓLNA		REZERWY CELOWE
obligatoryjna	STATUS	fakultatywne
Rada Ministrów	DYSPONENT	Minister Finansów ( w porozumieniu z dysponentem cz. b.)
0,2% wydatków BP	LIMIT	5% wydatków BP ( nie dotyczy wydatków współfinansowanych przez UE lub kredytem zagranicznym)

rezerwy budżetowe- Jednostki sektora finansów publicznych muszą przewidzieć w swoich budżetach rezerwę ogólną, mogą również zaplanować rezerwy celowe. Trzeba przy tym pamiętać, że rezerwy celowe mogą być przeznaczone wyłącznie na cel, na jaki zostały utworzone, pod rygorem naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

Zarówno w budżecie państwa, jak i w budżetach jednostek samorządu terytorialnego tworzone są tzw. rezerwy budżetowe stanowiące zastrzeżoną pulę środków finansowych. Mają one zaspokoić ewentualne potrzeby, które mogą się ujawnić w trakcie roku budżetowego. Uelastyczniają dość sztywne zasady gospodarki budżetowej - umożliwiają organom wykonującym budżet państwa i budżety jst sprawną realizację tych budżetów, gdy zajdzie potrzeba poniesienia np. nieprzewidzianego wydatku budżetowego lub wydatku w kwocie przewyższającej planowaną, bez konieczności uruchamiania procedury zmian budżetu przez organy stanowiące.

3. Na czym polega potrącenie (kompensata) podatkowe?

Art. 64.

§ 1. Zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę

w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek

podatnika, potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności

podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu:

1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art.

4172 Kodeksu cywilnego;

2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności

przewidzianych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;

3) nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie

lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o

gospodarce nieruchomościami;

4) odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie,

uzyskanego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego;

5) odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne

orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz

bytu Państwa Polskiego;

6) odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do wzajemnych, bezspornych i wymagalnych

wierzytelności podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych z tytułu

zamówień wykonanych przez niego na podstawie umów zawartych w trybie

przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że potrącenie jest dokonywane

przez tego podatnika i z tej wierzytelności.

§ 2a. Do potrącenia zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę przepis art.

55 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 3. Potrącenia z tytułów wymienionych w § 1 i 2 można również dokonać z urzędu.

§ 4. Na wniosek podatnika wierzytelności z tytułów wymienionych w § 1 i 2 mogą

być również zaliczane na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

§ 5. Potrącenie następuje z dniem:

1) złożenia wniosku, który został uwzględniony;

2) wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu.

§ 6. Odmowa potrącenia następuje w drodze decyzji.

§ 6a. Potrącenie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

§ 7. Jednostka budżetowa, której zobowiązanie zostało potrącone z wierzytelności

podatnika, jest obowiązana wpłacić równowartość wygasłego podatku do organu

podatkowego w terminie 7 dni od dnia dokonania potrącenia. Od niewpłaconej

w terminie równowartości wygasłego podatku nalicza się odsetki za zwłokę.

ZESTAW 15

1. Omów zasady tworzenia i funkcjonowania instytucji gospodarki budżetowej oraz agencji wykonawczych.

Art. 18- 22 ust. o fin. publ.

Art. 18. Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa.

Art. 19.

1. Zasady działania agencji wykonawczej określa ustawa, o której mowa w art. 18,

oraz statut.

2. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, wymogi, jakie powinien

spełniać statut agencji wykonawczej, w celu zapewnienia jednolitej i przejrzystej

organizacji wewnętrznej agencji wykonawczych pod względem instytucjonalnym.

Art. 21. 1. Podstawą gospodarki finansowej agencji wykonawczej jest roczny plan finansowy, obejmujący

1) przychody z prowadzonej działalności;

2) dotacje z budżetu państwa;

3) zestawienie kosztów:

a) funkcjonowania agencji wykonawczej,

b) realizacji zadań ustawowych, z wyszczególnieniem kosztów realizacji tych zadań przez inne podmioty — z wyszczególnieniem wynagrodzeń i składek od nich naliczanych, płatności odsetkowych wynikających z zaciągniętych zobowiązań oraz zakupu towarów i usług;

4) wynik finansowy;

5) środki na wydatki majątkowe;

6) środki przyznane innym podmiotom;

7) stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku;

8) stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.

Instytucja Gospodarki Budżetowej

Art. 23. 1. Instytucja gospodarki budżetowej jest jednostką sektora finansów publicznych tworzoną

w celu realizacji zadań publicznych, która:

1) odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania;

2) pokrywa koszty swojej działalności oraz zobowiązania z uzyskiwanych przychodów.

2. Instytucja gospodarki budżetowej może być tworzona przez:

1) ministra lub Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, za zgodą Rady Ministrów, udzieloną na jego

wniosek;

2) organ lub kierownika jednostki, o których mowa w art. 139 ust. 2, jako organu wykonującego funkcje organu założycielskiego.

3. Organ lub kierownik jednostki, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, o utworzeniu instytucji gospodarki

budżetowej informuje Prezesa Rady Ministrów.

4. We wniosku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, minister lub Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

określi:

1) organ administracji rządowej wykonujący funkcje organu założycielskiego;

2) przedmiot działalności podstawowej;

3) źródła przychodów;

4) przeznaczenie zysku.

5. Instytucja gospodarki budżetowej uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.

Art. 24. 1. Instytucja gospodarki budżetowej może otrzymywać dotacje z budżetu państwa na realizację zadań publicznych, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią.

2. Podstawą gospodarki finansowej instytucji gospodarki budżetowej jest roczny plan finansowy,

obejmujący:

1) przychody z prowadzonej działalności;

2) dotacje z budżetu państwa;

3) zestawienie kosztów:

a) funkcjonowania instytucji gospodarki budżetowej,

b) realizacji wyodrębnionych zadań — z wyszczególnieniem wynagrodzeń i składek od nich naliczanych, płatności odsetkowych wynikających z zaciągniętych zobowiązań oraz zakupu towarów

i usług;

4) środki na wydatki majątkowe;

5) wynik finansowy;

6) stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku;

7) stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.

2. Główne zasady wykonywania budżetu państwa według ustawy o finansach publicznych

3. Opłaty lokalne- wymiar, pobór, cechy charakterystyczne

2. Główne zasady wykonywania budżetu państwa według ustawy o finansach publicznych

Niektóre zasady wykonywania budżetu państwa


1/ centralizacji gromadzenia dochodów publicznych

i hierarchizacji transferów wydatków publicznych ( NFP 174)


wydatki publiczne







dysponent

główny

[ dysponent

części budżetowej]




wydatki publiczne dochody jednostki daniny publiczne

budżetowej

dysponent 2. stopnia

[ np. kierownik



państwowej

jednostki


budżetowej]

daniny publiczne





wydatki publiczne

daniny publiczne

dysponent 3. stopnia


[ kierownik

Organu podległego

dysponentowi

2 stopnia]

2/ bankowej obsługi systemu finansowego ( NFP 173 )

BUDŻET PAŃSTWA ( CRB BP)	NBP MONOPOL
ORGANY PODATKOWE	NBP MONOPOL
FUNDUSZE CELOWE	NBP	BGK
POZOSTAŁE JSFP	NBP	BGK	DOWOLNY BANK WYBRANY W TRYBIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO
PŁATNOŚCI Z UE		BGK
JST			DOWOLNY BANK WYBRANY PRZEZ ORGAN STANOWIĄCY

3/ szczególnego charakteru niektórych wydatków publicznych

Na obsługę długu Skarbu Państwa	Dokonywane przed wszystkimi innymi
Wynikające z wyroków sądowych lub tytułów wykonawczych	Dokonywane bez względu na poziom zaplanowanych na ten cel kwot
Współfinansujące programy unijne	Dokonywane po podpisaniu stosownych umów

W sytuacji braku środków na pokrycie w/w wydatków dozwolona jest korekta budżetu przez przesunięcia wydatków z innych podziałek klasyfikacji budżetowej ( NFP 153, 154, 156)

3. Opłaty lokalne - wymiar, pobór, cechy charakterystyczne

Opłaty lokalne - obok podatków lokalnych stanowią bardzo ważne źródło dochodów budżetów gmin.

Gminy czerpią dochody z opłat lokalnych, do których zaliczamy opłatę:

• targową;

• miejscową;

• administracyjną;

Opłaty te reguluje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych

Przedmiotem opłaty targowej jest sprzedaż dokonywana na targowiskach.
Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych mniemających osobowości prawnej dokonujących sprzedaży na, targowiskach wyjątkiem osób będących podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach.

Opłata miejscowa jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych, zdrowotnych, szkoleniowych, lub turystycznych, w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach- za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach.

Rada gminy może wprowadzać opłatę administracyjną za czynności urzędowe wykonywane przez organy gminy, wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. Rada gminy, w drodze uchwały:
1) określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie,
2) może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso,
3) może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe od opłat lokalnych.


Maksymalne stawki opłat lokalnych ustalone przez Ministra Finansów na 2011 r. wynoszą:

1) opłata targowa - 681,54 zł dziennie;

2) opłata miejscowa w miejscowościach:
- posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach - 1,93 zł dziennie,
- posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej - 2,76 zł dziennie;

3) opłata uzdrowiskowa - 3,82 zł dziennie;

Obowiązujące na terenie danej gminy stawki opłat lokalnych określa rada gminy w drodze uchwały. Nie mogą być one wyższe niż stawki maksymalne.

Zestaw 16

Pojęcie środków publicznych: źródła i tytuły ich wpływów(rozróżnienie dochodów i przychodów publicznych oraz środków pochodzenia zagranicznego - odrębności w ich traktowaniu.

Środkami publicznymi są:

1) dochody publiczne;

2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;

3) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;

4) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:

a) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych,

b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,

c) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,

d) z otrzymanych pożyczek i kredytów;

5) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.

2. Dochodami publicznymi są:

1)daniny publiczne, do których zalicza się: podatki,

a. podatek od towarów i usług - ustawa z dnia 11 marca 2004r., o podatku od towarów i usług

b. podatek akcyzowy - ustawa z dnia 6 grudnia 2008r. o podatku akcyzowym

c. podatek dochodowy od osób fizycznych, - ustawa z dnia 26 lipca o proof

d. zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych - ustawa z dnia 20 listopada 1998r, o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

e. podatek od czynności cywilnoprawnych -ustawa z dnia 9 września 2000r. o podatku od ccp

f. podatek dochodowy od osób prawnych - ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o pdoop

g. podatek od spadków i darowizn - ustawa z dnia 28 lipca 1983r

h. podatek rolny - ustawa z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym

i. Podatek leśny - ustawa z dnia 30 października 2002r., o podatku leśnym

j. Podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych - ustawa z dnia 12 stycznia 1991r., o podatkach i opłatach lokalnych

k. Podatek od gier - ustawa z dnia 29 lipca 1992r, o grach losowych, zakładach wzajemnych i grach na automatach

l. Podatek tonażowy - ustawa z dnia 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym

2) składki:

składki na ubezpieczenie społeczne - ustawa z dnia 13 października 1998r, o systemie ubezpieczeń społecznych, i ustawa z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników

3) opłaty:

I. związane z czynnościami urzędowymi organów państwowych (opłaty administracyjne i sądowe)

• opłata skarbowa - ustawa z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej

• opłata za wydanie dokumentu paszportowego na podstawie ustawy z dnia 13 lipca 2006r, o dokumentach paszportowych

• opłata za akredytację i autoryzację wyrobów - ustawa z dnia 30 sierpnia 2002r

• opłata za czynności organów administracji miar - ustawa z dnia 11 maja 2001r.

• opłaty sądowe pobierane na podstawie KPK, KPC oraz KPA, KPWW, KKS, Kodeksu morskiego

• opłaty za czynności egzekucyjne i opłaty za zabezpieczenie należności na podstawie KPC i ustawy z dnia 17 czerwca 1996r

II. opłaty za usługi świadczone przez JSFP, w tym za usługi związane z kulturą, oświatą, ochroną zdrowia i za usługi gospodarcze,

III. opłaty związane z uzyskaniem prawa, w tym opłaty reglamentacyjne i rejestracyjne, opłaty wynikające z prawa własności przemysłowej, opłaty za przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności, opłaty z tytułu wyłączenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne

• opłata miejscowa i opłata targowa (ustawa z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych

• opłata od osób wchodzących do ośrodków gry na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 1999r. o grach i zakładach wzajemnych

• opłata prolongacyjna - ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r.

• opłaty stosowane w obrocie towarami i usługami z zagranicą - ustawa z 10 maja 2006r. o administrowaniu obrotem usługowym z zagranicą

• opłaty związane z reglamentacją działalności gospodarczej - ustawa z dnia 2 lipca 2004r., o swobodzie działalności gospodarczej

• opłata za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, ustawa z dnia 26 października 1998r.o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

IV. opłaty za prawo korzystania z dóbr natury objętych w interesie publicznym szczególną ochroną, w tym opłaty związane z ochroną środowiska i przyrody, opłaty związane z gospodarką odpadami i gospodarką wodną, opłaty eksploatacyjne.

• opłata eksploatacyjna - ustawa z dnia 4 lutego 1994r. Prawo geologiczne i górnicze

• opłata produktowa - ustawa z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

• opłaty za zajęcie pasa drogowego - ustawa 27 października 1994r., o autostradach płatnych oraz Krajowym Funduszu Drogowym.

oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw niż ustawa budżetowa, zwanych dalej „odrębnymi ustawami”;

2) inne dochody należne, na podstawie odrębnych ustaw, budżetowi państwa, jednostkom samorządu terytorialnego oraz innym jednostkom sektora finansów publicznych;

3) wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych;

4) dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których zalicza się w szczególności:

a) wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze,

b) odsetki od środków na rachunkach bankowych,

c) odsetki od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów wartościowych,

d) dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych;

5) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz jednostek sektora finansów publicznych;

6) odszkodowania należne jednostkom sektora finansów publicznych;

7) kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji;

8) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów w rozumieniu ust. 1 pkt 4 lit. a i b;

9) inne dochody należne jednostkom sektora finansów publicznych określone w odrębnych przepisach lub umowach międzynarodowych (np. kary, grzywny, wpływy z tytułu zobowiązań przeterminowanych, rozliczenia z lat ubiegłych, zwrot kosztów postępowania administracyjnego.

Zmianie uległ jedynie ust. 2 art. 5 - wykaz środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.

Do środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej zalicza się:

1.środki pochodzące z Funduszy Strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybackiego

2.niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa EFTA (Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu)

a. Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014

b. Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014

c. Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy

3. Środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych oraz Programu Środki

Przejściowych

4.Środki na realizację WPR

a. Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej - Sekcja Gwarancji

b. Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji

c. Europejskiego Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich

Klasyfikacja dochodów publicznych

Szczególne znaczenie ma pojecie dochodów publicznych. Wprowadzony w ustawie podział

środków publicznych na dochody i przychody publiczne, a także ich wewnętrzna klasyfikacja

odbiega od wypracowanego i przyjętego w doktrynie określenia. Różnorodność dochodów

publicznych spowodowała, że teoretyczna klasyfikacja jest dość mocno rozbudowana

i uwzględnia szereg kryteriów.

1. Podstawowym wyróżnieniem jest podział ze względu na podmioty od których pobierane są

dochody publiczne. Są to :

• osoby fizyczne

• osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

2. Ze względu na rodzaj budżetu, do którego są odprowadzane, dochody publiczne dzielimy

na :

• dochody budżetu państwa

• dochody budżetów samorządowych

3. Ze względu na funkcje dochody publiczne są :

• zasadnicze

• uboczne

4. Ze względu na kryterium ostatecznego pobrania dochody publiczne są :

• zwrotne

• bezzwrotne

5. Ze względu na kryterium odpłatności pobrania dochody publiczne mogą być :

• odpłatne

• nieodpłatne

6. Ze względu na możliwość egzekwowania dochodów dochody publiczne mogą być :

• przymusowe

• dobrowolne

7. Ze względu na to czy przepisy prawne nakazują czy też dopuszczają możliwość

pobierania dochodów mogą one być :

• obligatoryjne

• fakultatywne

8. Ze względu na okoliczność ich pobierania :

• zwyczajne

• nadzwyczajne

9. Ze względu na częstotliwość ich pobierania :

• pobierane w sposób ciągły

• pobierane sporadycznie

10. Ze względu na kierunek dochodu

• własne

• zasilające

11. Ze względu na to z jakiego budżetu pochodzą

• pochodzące z kraju

• pochodzące z zagranicy

Środki publiczne przeznaczone są na:

1. Wydatki publiczne - ustawodawca w art. 6 nie wymienia ani nie definiuje pojęcia wydatków publicznych dokładnie, instytucja ta jest unormowana w dziale dotyczącym budżetu. Wydatki publiczne w ujęciu ekonomicznym są ściśle związane z realizacją zadań publicznych. Kwoty wydatków pokrywane są tylko i wyłącznie z dochodów publicznych: oświata, edukacja, infrastruktura, obrona narodowa, służba zdrowia, bezpieczeństwo wewnętrzne, administracja

2. Rozchody publiczne - pokrywane są ze środków publicznych, będących przychodami, podatki nie mogą pokrywać rozchodów. Katalog rozchodów zawarty w art. 6 odpowiada katalogowi przychodów, np.

• Wykup papierów wartościowych

• Wpływy z prywatyzacji mogą być przeznaczone na reformę systemu emerytalnego

• Wpływy z prywatyzacji pokrywają deficyt

• Wpływy z prywatyzacji mogą być przeznaczone na reformę systemu emerytalnego

• Państwo w danym roku udziela pożyczek lub kredytów ze środków publicznych

• Spłata pożyczek i kredytów

• Jako dochody zaliczamy jeszcze: inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i jego płynnością

• Płatności związane z udziałem Skarbu Państwa w międzynarodowych instytucjach finansowych

Środki zagraniczne:

1. Wspólnotowe

2. Z innych źródeł(EFTA i UE)

Środki zagraniczne pochodzące z budżetu UE i EFTA przeznaczone są w Polsce na sfinansowanie zadań, realizowanych w ramach funduszy europejskich(strukturalnych i niestrukturalnych) np. Europejskiego Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rybackiego a także na realizację Wspólnej Polityki Rolnej.

Z jakich etapów składa się procedura budżetowa na szczeblu państwa? Jakie są jej ramy czasowe i jakie podmioty w niej uczestniczą?

I etap ministerialny.

Zgodnie z art. 221 Konstytucji RP: wyłączną inicjatywę ustawodawczą w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego ma Rada Ministrów. Art. 222 Konstytucji RP: Rada Ministrów ma obowiązek najpóźniej na trzy miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego (do 30 września) złożyć w Sejmie projekt ustawy budżetowej. Konstytucja dopuszcza przekroczenie tego terminu w wyjątkowych sytuacjach np. stan klęski żywiołowej. Termin wskazany w art. 222 jest jedynym terminem kalendarzowym wskazującym na harmonogram prac na budżetem, jaki musi przyjąć Rząd, aby dochować konstytucyjnego terminu. Art. 138, zgodnie z jego treścią główne kompetencje związane z projektem ustawy budżetowej posiada Minister Finansów, który zgodnie z treścią przepisów przygotowuje tzw. założenia projektu budżetu państwa na rok następny. Założenia nie są tożsame z projektem. Ustawa nie definiuje pojęcia założeń do projektu ustawy budżetowej. Praktyka wskazuje, że są to główne idee(priorytety polityczne i ekonomiczne), którymi kieruje się Ministerstwo Finansów przy konstruowaniu budżetu. Są to m. in.: wskaźniki makroekonomiczne dotyczące poziomu PKB, poziom cen, kursy walut, stopy bezrobocia, wysokości planowanego deficytu i długu publicznego,. Założenia Ministra Finansów przedstawia w trybie informacyjnym Radzie Ministrów, powinno mieć to miejsce na początku drugiego kwartału roku bazowego.

II etap:

Minister Finansów w drodze rozporządzenia wydaję tzw. notę budżetową. Jej adresatami są tzw. dysponenci części budżetowych, nota budżetowa jest to dokument, który szczegółowo określa sposób, tryb i terminy opracowywania projektu budżetu. W odpowiedzi na notę dysponenci ustawy budżetowej(ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz organy z art. 139 ust. 2 tworzą swoje „małe budżety”, które następnie odsyłają Ministrowi Finansów. Minister na ich podstawie konstruuje całościowy projekt ustawy budżetowej. Minister nie jest związany z „małymi budżetami” dysponentów - może według swojego uznania je zmniejszyć. Wyjątek dotyczą organów z art. 139 ust. 2, są to tzw. „święte krowy budżetowe”. Art. 139 Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt ustawy budżetowej z uzasadnieniem. Art. 140 Rada Ministrów przyjmuje ten projekt w drodze uchwały i przedkłada sejmowi do 30. 09 roku bazowego.

II etap: parlamentarny.

Ustawa budżetowa jak każda ustawa przyjmowana jest w trzech czytaniach.

Pierwsze czytanie: przedstawienie projektu budżetu(prezentuje Minister Finansów, jest to tzw. expose budżetowe) debata. Z reguły projekt ustawy budżetowej uchwalony jest ponad 3 czytania - zwykłą większością głosów. Do czytania 2.włącznie Rząd może zgłosić autopoprawkę do projektu.

Komisja Finansów Publicznych

Senat

Art. 223 Konstytucji RP, w ciągu 20 dni Senat musi uchwalić poprawki do ustawy budżetowej. Nie może ustawy odrzucić.

IV etap: Prezydent.

Ast. 244 Konstytucji RP, Prezydent RP w ciągu 7 dni może podpisać ustawę lub odesłać do TK(TK na 2 miesiące na wydanie orzeczenia). Prezydent nie może zawetować ustawy budżetowej! Art. 225: Prezydent może skrócić kadencję sejmu, jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia złożenia w sejmie posłowie nie uchwalą ustawy budżetowej. Prezydent ma na podjęcie decyzji 14 dni.

Podatek od czynności cywilnoprawnych a opłata skarbowa- podobieństwa i różnice.

Przedmiot opodatkowania

• czynności cywilnoprawne (umowy)

• zmiany tych umów;

• orzeczenia sądów i ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak podlegające opodatkowaniu czynności cywilnoprawne.

Podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są: osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące stronami czynności cywilnoprawnych, z tym iż podatnikiem jest przy:

- umowie sprzedaży -  kupujący;

- umowie darowizny - obdarowany;

- umowie dożywocia - nabywca własności nieruchomości;

- umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności - podmiot nabywający rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział  w spadku lub we współwłasności;

- ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - użytkownik lub nabywający prawo służebności;

- umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - biorący pożyczkę lub przechowawca;

- ustanowieniu hipoteki - składający oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;

- umowie spółki cywilnej - wspólnicy, a przy pozostałych umowach spółki - spółka.

Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.

Płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych są: notariusze - od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Powstanie obowiązku podatkowego

    Z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej - jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność, z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną - z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody z chwilą powołania się przez podatnika na okoliczność dokonania czynności cywilnoprawnej - jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania.

Przedmiot opłaty skarbowej

- dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek;

- wydanie zaświadczenia na wniosek;

- wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesje);

- złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa, prokury lub jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym;

- dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia (pozwolenia) przez podmiot inny niż organ administracji rządowej i samorządowej, w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej, a także złożenie w takim podmiocie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii.

Podmiotami obowiązanymi do zapłaty opłaty skarbowej są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli wskutek dokonanego przez nie zgłoszenia lub na ich wniosek dokonuje się czynności urzędowej, albo jeżeli na ich wniosek wydaje się zaświadczenie lub zezwolenie (pozwolenie, koncesję), a w przypadku złożenia dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnictwa, prokury lub ich odpisu, wypisu lub kopii - na mocodawcy i pełnomocniku albo przedsiębiorcy i prokurencie.

Powstanie obowiązku zapłaty opłaty skarbowej

- od dokonania czynności urzędowej - z chwilą dokonania zgłoszenia lub złożenia wniosku o dokonanie czynności urzędowej;

- od wydania zaświadczenia - z chwilą złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia;

- od wydania zezwolenia (pozwolenia, koncesji) - z chwilą złożenia wniosku o wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji);

- od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz od jego odpisu, wypisu lub kopii - z chwilą złożenia dokumentu w organie administracji publicznej, sądzie lub podmiocie wykonującym zadania z zakresu administracji publicznej;

- od zaświadczenia, którego wydanie nie podlega opłacie skarbowej, które następnie zostanie użyte w sprawie, w której nie przysługuje zwolnienie (wyłączenie) od obowiązku zapłaty opłaty skarbowej - z chwilą użycia zaświadczenia w innej sprawie.

Opłatę skarbową wpłaca się z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty.

Terminy i sposób zapłaty opłaty skarbowej

Opłatę skarbową wpłaca się z chwilą powstania obowiązku podatkowego.
Zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się gotówką lub bezgotówkowo (Rada Gminy może zarządzić pobór opłaty skarbowej w drodze inkasa oraz wyznaczyć inkasentów i określić wysokość wynagrodzenia za inkaso)

Zestaw 17

Dochody budżetowe są częścią dochodów publicznych gromadzonych w budżecie. Pochodzą one przede wszystkim z danin publicznych (podatków i opłat) pobieranych w sposób przymusowy i bezzwrotny. Ponadto dochody budżetowe napływają z działalności gospodarczej państwa oraz z jego majątku. Państwo korzysta także z dochodów zwrotnych, zaciągając dług publiczny (pożyczki wewnętrzne lub kredyty zagraniczne). Struktura dochodów budżetowych w danym państwie zależy od jego ustroju polityczno-gospodarczego. Źródłem pokrycia dochodów budżetowych danego państwa jest część dochodu narodowego. Dochodami publicznymi są wpływy budżetowe z poszczególnych źródeł. Podstawowym źródłem dochodów budżetowych jest dochód narodowy. Uzupełniające znaczenie mają wpływy z majątku narodowego. Dochody publiczne, których źródłem jest zarówno dochód narodowy, jak i majątek, są pobierane w różnych formach, a mianowicie: -podatków, -opłat, -dochodów z publicznej działalności zarobkowej, -pożyczek publicznych, -dochodów z emisji pieniądza. Wśród wymienionych dochodów publicznych zasadnicze znaczenie mają podatki. Opłaty stanowią skromniejsze od podatków źródło dochodów budżetowych. Można rozróżnić trzy rodzaje opłat: - będące podatkami, - będące cenami, - opłaty administracyjne. W pierwszym przypadku opłaty nie maja charakteru ekwiwalentnego, np. opłata klimatyczna, opłata targowa. Od podatków różni je nazwa oraz to, że stanowią dochody budżetów Iokalnych. W drugim przypadku opłaty są, pobierane w zamian za świadczenia wzajemne i w pełni ekwiwalentne. Tego rodzaju opłaty są cenami świadczonych usług, np. opłata za gaz, wodę. Trzeci przypadek dotyczy opłat pobieranych z tytułu czynności urzędowych. Uzyskiwanie przez Państwo dochodów z działalności zarobkowej ma miejsce wówczas, gdy oferowane są na rynku dobra i usługi przedsiębiorstw publicznych, jak np. komunikacyjnych, zaopatrzeniowych, banków i kas oszczędnościowych. Dochody mogą także pochodzić z udziałów w działalności zarobkowej innych podmiotów, dzierżawy gruntów itp. Wpływy z takiej działalności zarobkowej stanowią dochody budżetów gmin. Składki z tytułu ubezpieczenia społecznego są zbliżone do podatków wtedy, kiedy są opłacane obowiązkowo. Na pokrewieństwo składek z tytułu ubezpieczenia społecznego z podatkami wskazuje relacja między nimi a otrzymywanymi świadczeniami. Czasem, jako formę dochodu publicznego zbliżoną do opłat wymienia się składki na rzecz organizacji, do których przynależność pewnych grup zawodowych jest obowiązkowa. Dotyczy to adwokatów, lekarzy, rzemieślników, itp. Pożyczki publiczne stanowią kolejną formę dochodów publicznych. Mogą one być zaciągane w sposób przymusowy lub dobrowolny zarówno w kraju jak i za granicą. Pożyczki tworzą pewną iluzje zwiększenia dochodów. Iluzja ta jest jednak doraźna, gdyż wraz ze zbliżaniem się terminu spłaty pożyczek oraz odsetek niezbędne jest najczęściej podwyższanie podatków. Państwo może uzyskiwać również dochody z emisji pieniądza. Dochodem jest różnica między kosztami emisji monet a ich nominalną wartością. Pod pojęciem systemu dochodów budżetowych należy rozumieć ogół wpływów do budżetu państwa, gmin, powiatów i samorządów wojewódzkich, klasyfikowanych wg kryteriów: ekonomicznego, prawnego oraz organizacyjnego. Według kryterium prawnego dochody budżetowe można podzielić na: 1. bezzwrotne i zwrotne, 2. odpłatne i nieodpłatne, 3. przymusowe i dobrowolne, 4. zasadnicze i uboczne.

Wspólnik w spółce cywilne, jawnej, partnerskiej- oraz komandytariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarne

ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.

Zakres odpowiedzialności: zaległości podatkowe+ odsetki + koszty egzekucji + należności płatnika + zaliczki na VAT

Ograniczenia: Brak

Członek zarządu w spółce kapitałowej - za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej, lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub części bezskuteczna, a członek zarządu we własiciwym czasie nie wykazał że:

- że w właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości.

Zakres odpowiedzialności: zaległości podatkowe z zobowiązań, których termin płatności upłyną, gdy dana osoba była w zarządzie + odsetki + koszty egzekucji + należności płatnika + zaliczki na VAT.

Warunkiem Odpowiedzialności członka zarządu jest;

< bezskuteczność egzekucji z majątku spółki

< fakt nie złożenia przez niego w odpowiednim czasie wniosku o upadłości lub o wszczęcie postępowania układowego.

< nie wskazanie przez niego mienia spółki, z którego egzekucja w znacznej części zaspokoi zaległości spółki.

Wyjaśnij pojęcie budżetu państwa i podaj jego główne cechy.

Nieroszczeni owość, jednostronna dyrektywność, niefunduszowanie, jednoroczność.

Budżet - rozwój budżetu jest ściśle związany z rozwojem instytucji państwa. Do rozwoju budżetu przyczyniły się przede wszystkim.

1. Rozwój gospodarki towarowo pieniężnej

2. Podział na majątek państwowy oraz na majątek władcy

3. Rozwój parlamentaryzmu

4. Rozwój socjalnych funkcji państwa co pociąga za sobą wzrost wydatków - prawo Wagnera

5. Rozwój gospodarczych funkcji państwa przejście od liberalizmu do interwencjonalizmu

6. Rozwój międzynarodowych stosunków gospodarczych i finansowych np. budżet UE

7. Procesy globalizacyjne

Doktrynalna definicja budżetu; - dochody i wydatki konkretnego podmiotu, zasoby pieniężne

Wyjaśnij pojęcie budżetu państwa i podaj jego główne cechy [ nieroszczeniowość, jednostronna dyrektywność, niefunduszowanie, jednoroczność ];

 

Budżet -podstawowy plan finansowy państwa, mający charakter dyrektywny, uchwalany na z góry określony czas, w specyficznym trybie, zawiera wielkość i tytuł dochodów i wydatków na cele publiczne realizowane przez państwo

 

Dyrektywność - Budżet jest to plan jednostronnie dyrektywny - dyrektywność dotyczy strony wydatków, tzn., że kwota wydatków jest ściśle określona i ściśle wiąże wykonawców budżetu, wszelkie przekroczenia w tym zakresie łączą się z odpowiedzialnością dysponentów tymi środkami. Po stronie dochodowej osiągnięcie wyższych dochodów czy niepełne ich zrealizowanie nie powoduje odpowiedzialności wykonawców budżetu.

 

Niefunduszowane- inaczej mówiąc zasada jedności budżetu w aspekcie materialnym ( zasada wspólnego kotła) jest to rozwiązanie polegające na tym, że środki publiczne wpływające do budżetu, stanowią w nim jeden wspólny fundusz przeznaczony na różne wydatki publiczne, sprzyja to racjonalnej gospodarce

Odstępstwem od tej zasady jest tzw. wewnętrzne funduszowanie budżetu, czyli przeznaczenie środków pochodzących ze ściśle określonych źródeł na ściśle wskazane wydatki, ale w przypadku osiągnięcia niższych niż zaplanowane wpływów z określonego źródła spowodowałaby niezrealizowanie najistotniejszych dla funkcjonowania państwa wydatków z tego źródła

 

Jednoroczność- wszystkie operacje budżetowe (zarówno dochody jak i wydatki) zatwierdzane są tylko dla określonego roku finansowego, który trwa od 1 stycznia do 31 grudnia. Postuluje uchwalenie przez Sejm budżetu przed rozpoczęciem roku, w jakim ma on być wykonywany. Budżet powinien być ustalony w połowie listopada/na początku grudnia. Później można wprowadzać ew. zmiany do tego budżetu, po ustaleniach komisji sejmowych.

 

Nieroszczeniowość- zamieszczenie w budżecie państwa dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobowiązań państwa wobec osób trzecich ani roszczeń tych osób wobec państwa.

 

Skarb państwa to instytucja, z reguły osoba prawna, reprezentująca w obrocie prawnym państwo jako właściciela majątku państwa, z wyłączaniem tej jego części, która pozostaje we władaniu innych państw, osób prywatnych (przedsiębiorstw, banków państwowych), w Polsce - Minister Skarbu. Skarb Państwa jest w Polsce instytucją prawna wysypującą w stosunkach cywilnoprawnych jako podmiot praw i obowiązków dotyczących tej części mienia państwowego, która nie pozostaje pod zarządem innych państwowych osób prawnych.

Jako podmiot praw i obowiązków Skarb Państwa dysponuje zasobami finansowymi budżetu państwa.

Budżet państwa - scentralizowany fundusz publiczny służący gromadzeniu środków publicznych w związku z funkcjami państwa. Podstawa tworzenia budżetu państwa jest przyjmowana przez Parlament, który upoważnia rząd do realizacji określonych w ustawie dochodów i wydatków. W tym sensie budżet państwa jest aktem prawnym o okr4eślonym czasie obowiązywania. Cele i zadania państwa realizowane za pomocą budżetu muszą być z góry określone.

W świetle przedstawionych informacji można stwierdzić, że nie należy utożsamiać Skarbu Państwa z budżetem państwa. Pomijając oczywistą kwestię, że nie można tego czynić w ujęciu podmiotowym i instytucjonalnym należy wskazać na brak podstaw ku temu także w ujęciu przedmiotowym Skarbu Państwa. Instytucja ta zajmująca się mieniem państwa w szerokim tego słowa znaczeniu, pełniąca w niektórych krajach także czynności kasjera i bankiera wyraźnie wykracza poza gospodarkę budżetową związaną z gromadzeniem dochodów i wydatków budżetowych państwa, ujmowanych corocznie w ustawie budżetowej. Operacje Skarbu Państwa oraz ich cele są wprawdzie realizowane w powiązaniu lub nawet poprzez gospodarkę budżetową, ale także w znacznej mierze poza nią.

69

CENTRALNY RACHUNEK BIEŻĄCY BUDŻETU PAŃSTWA

MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI

PREZES SĄDU OKRĘGOWEGO W LUBLINIE

NACZELNIK I URZĘDU SKARBOWEGO

W LUBLINIE

PREZES SĄDU REJONOWEGO

W LUBLINIE

---