projekt pozyskania

Uniwersytet Przyrodniczy im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu

Wydział Leśny IV rok studiów, specjalność Ochrona Środowiska Leśnego

rok akademicki 2008/2009

PROJEKT POZYSKANIA DREWNA

Rodzaj cięć: trzebież późna końcowa

Technologia pracy: maszynowa

Zuzanna Pońska

OPIS POWIERZCHNI

Nadleśnictwo Czerniejewo

Leśnictwo Jezierce

Oddział 38

Pododdział i

Powierzchnia leśna 2,39

Typ siedliskowy lasu BMśw

Skład gatunkowy Db-Md-So

Wiek So 51

Średnia pierśnica 19

Średnia wysokość 20

Miąższość grubizny na 1ha 251

Miąższość grubizny na całej powierzchni 600

Rodzaj cięć TP k.

OPIS PRAC PRZYGOTOWAWCZYCH

wykonanie szacunku brakarskiego
wykonanie planu pozyskania drewna
wyznaczenie powierzchni w terenie
oznaczenie granicy powierzchni
oznaczenie powierzchni tablicami ostrzegawczymi „zakaz wstępu”
zaznaczenie farbą drzew wyznaczonych do wycięcia
oznaczenie drzew dziuplastych
wyznaczenie szlaków gospodarczych oraz miejsca składowania surowca
udostępnienie powierzchni przez ewentualne usunięcie podszytu
sprawdzenie stanu dróg leśnych
przeprowadzenie szkolenia BHP, ewentualnie szkolenia stanowiskowego
dobór pracowników i sprzętu

OPIS PROCESU TECHNOLOGICZNEGO

system pozyskiwania drewna: SWS metoda sortymentowa drewna krótkiego
rodzaje pozyskanych sortymentów: S2; S4

sortymenty wyrabiane harvesterem przy pniu

schemat procesu technologicznego

	Przy pniu	Szlak	Droga
Ścinka
Okrzesywanie
Przerzynka
Zrywka

obowiązek wywozu przerzucony na nabywcę drewna

charakterystyka procesu technologicznego

Drewno pozyskane zostanie harvesterem. Przy pniu zostaną wyrobione sortymenty, możliwie jak najwięcej drewna średniowymiarowego S2 o długości 2,4m, pozostałą część będzie stanowić drewno opałowe S4 o długości 1m. Drewno małowymiarowe pozostawione zostanie na powierzchni do samowyrobu. Kolejność zrywka jak również układania surowca w stosy przy drodze wywozowej będzie zależeć od jakości drewna, najpierw drewno S2, następnie S4.

dobór i charakterystyka środków technicznych

Harvester Vimek 404T

Ekonomiczny - niskie zużycie paliwa i niskie koszty inwestycji. Dzięki unikatowej podwójnej funkcji sterowania jest bardzo łatwy w manewrowaniu. Vimek 404T jest lekkim i efektywnym harvesterem, w połączeniu z forwarderem Vimek 606TT stanowią kompletną grupę maszyn do trzebieży.

specyfikacja techniczna:

silnik: Kubota V2003T

moc silnika: 44kW, 2800 obr/min

głowica harvesterowa Keto Forst (do drewna energetycznego)

masa głowicy 300kg

średnica ścinki max 30cm

sterowanie: dwustopniowy skręt - skrętne koła i przegub

kąt skrętu maszyny: 80°

przekładnia: hydrauliczno-mechaniczna

komputer z systemem MOTOMIT (włącznie z drukarką)

opony:

przód 400/24
tył 400/24

prześwit pod ramą: 40cm

hydraulika: pompa 49,2cm³

gabaryty:

długość: 3,35m
długość przy rozłożonym żurawiu: 8,1m
szerokość: 1,8m
wysokość: 2,8m
rozstaw kół: 1,9m

masa z żurawiem i głowicą: 4100kg

żuraw: MOWI 2046

wysięg żurawia: 4,6m

masa: 400kg

kąt obrotu żurawia: 250°

wyposażenie dodatkowe:

łańcuchy śniegowe
GPS
światła ksenonowe
system gaśniczy
system ogrzewania
kurtyny przeciwsłoneczne
mechanizm grzybobójczy do pni
CD/radio

Forwarder VIMEK 606TT

Duży prześwit nad ziemią i mały nacisk na powierzchnię warunkują jego unikatową mobilność. Bardzo ekonomiczny - ekstremalnie niskie zużycie paliwa i niskie koszty inwestycji.

specyfikacja techniczna:

silnik: Kubota D 902-E

moc silnika: 18 kW, 3600 obr/min

napęd: mechaniczny

prędkość: 0-20km/godz.

przełożenie: zmienne mechaniczne

sterowanie: hydraulicznie skręcana rama

alternator: 12V / 60A

opony:

przód 405/70-24
tył 400/60-15,5

prześwit pod ramą: 40cm

hydraulika:

pompa: 27 l/min
ciśnienie: 175 bar

gabaryty:

długość: 6,2m
szerokość: 1,8m
przestrzeń załadowcza: 1,4m³

ładowność: 3000kg

masa z żurawiem: 2960kg

żuraw MOWI 2046

wysięg żurawia: 4,6m

masa: 400kg

obciążenie na 4m: 440kg

ciśnienie robocze: 175bar

kąt obrotu żurawia: 250°

powierzchnia chwytaka: 0,16m³

rotator: rotacja ciągła

wyposażenie dodatkowe:

łańcuchy śniegowe
hydrauliczna wciągarka (montowana na żurawiu, sterowana radiem)
gąsienice
ogrzewanie
kurtyny przeciwsłoneczne
światła ksenonowe
zaczepy chwytaka
wózek jednoosiowy
radio

forma organizacji pracy:

system jednozmianowy, zmiana robocza trwająca 8 godzin

dobór kadry pracowników:

2 pracowników:

operator harvestera p. Jan Drwal i operator forwardera p. Krzysztof Wasilewski

środki ochrony indywidualnej, apteczki, odzież i obuwie robocze robotników zatrudnionych przy pozyskaniu i zrywce na stanowiskach: operator harvestera i operator forwardera

DANE DOTYCZĄCE POZYSKANIA

pozyskiwany gatunek- sosna - 10% zapasu grubizny
miąższość do pozyskania

	So m³	So %
drewno S2	42	70
drewno S4	18	30
razem	60	100

drewno S2 o długości 2,4m, drewno S4 o długości 1m

drewno małowymiarowe M ok. 2% (1,2m³) pozostawione do samowyrobu

stopień trudności pozyskania drewna 01

stopień trudności zrywki drewna 01

CZASOCHŁONNOŚĆ PRACY

czasochłonność pracy operatora harvestera w procesie pozyskania drewna

Lp.	Czynność	Stanowiskogodziny [h] na 1m ³drewna	Miąższość do pozyskania [m³]	Liczba stanowiskogodzin [h]
1.	Pozyskanie drewna harvesterem w trzebieżach z podrostem, podszytem powyżej 30%, pobranie masy do 30m³/ha, drewno kłodowane o długości poniżej 4mb	0,20	60	12,0

czasochłonność pracy operatora forwardera w procesie zrywki drewna

Lp.	Czynność	Stanowiskogodziny [h] na 1m ³drewna	Miąższość do pozyskania [m³]	Liczba stanowiskogodzin [h]
1.	Zrywka nasiębierna drewna iglastego średniowymiarowego (S2 i S4) z załadunkiem i rozładunkiem mechanicznym, odległość zrywki do 300mb	0,109	60	6,54

czas pracy operatora harvestera potrzebny do zrealizowania pozyskania drewna wynosi 12 stanowiskogodzin, pozyskanie będzie trwało 2 dni robocze
czas pracy operatora forwardera potrzebny do zrealizowania zrywki drewna wynosi 6,54 stanowiskogodziny (6h 33min), zrywka będzie trwała 1 dzień roboczy

WYDATEK ENERGETYCZNY

wydatek energetyczny dla pozyskania

Lp.	Czynność		Czas trwania [min]	Minutowy wydatek energetyczny netto [kJ/min]	Wydatek energetyczny netto dla 8 godzin [kJ]
1.	Maszynowe pozyskiwanie drewna - operator harvestera		420	4,15	1743
2.		Przerwa obsługowa	30	16,8	504
3.		Przerwa wypoczynkowa	30	4,15	124,5

Razem 2371,5 kJ

wydatek energetyczny dla zrywki

Lp.	Czynność		Czas trwania [min]	Minutowy wydatek energetyczny netto [kJ/min]	Wydatek energetyczny netto dla 8 godzin [kJ]
1.	Zrywka drewna forwarderem - operator Załadunek i rozładunek		300	4,8	1440
2.		Zrywka drewna forwarderem - operator Przejazdy	120	4,3	516
3.		Przerwa obsługowa	30	16,8	504
4.		Przerwa wypoczynkowa	30	4,15	124,5

Razem 2584,5 kJ

PRACOCHŁONNOŚĆ I WYDAJNOŚĆ

pracochłonność

dla pozyskania

P= 12/60 = 0,2 [h/m³]

dla zrywki

P= 6,54/60 = 0,109 [h/m³]

wydajność

dla pozyskania

W= 60/12 = 5 [m³/h]

dla zrywki

W= 60/6,54 = 9,17 [m³/h]

KATEGORIA CIĘŻKOŚCI PRACY

operator harvestera - lekka [dla mężczyzn > 10,0 kJ/min i >3400 kJ na 8h]
operator forwardera - lekka

OBCIĄŻENIE STATYCZNE

ocena obciążenia statycznego metodą OWAS

przy pozyskaniu

Lp.	Czynność		Kod pozycji	Kategoria OWAS
1.	Maszynowe pozyskanie drewna		1111	1 [W]
2.		Przerwa obsługowa	1222	1 [NW]

Kategoria OWAS	Czas trwania [min]	Udział %	Obciążenie
1 [W]	420	93,33	duże
1 [NW]	30	6,67	małe

przy zrywce

Lp.	Czynność		Kod pozycji	Kategoria OWAS
1.	Zrywka drewna forwarderem		1111	1 [W]
2.		Przerwa obsługowa	2121	2 [NW]

Kategoria OWAS	Czas trwania [min]	Udział %	Obciążenie
1 [W]	420	93,33	duże
2 [NW]	30	6,67	małe

ANALIZA EKONOMICZNA

	Jednostka		harvester	forwarder
Cena zakupu	[zł]		600000	300000
Okres amortyzacji	[lata]		8	8
Wartość końcowa	[zł]		60000	30000
Liczba dni pracy w roku	[dni]		252	252
Liczba godzin pracy na dobę	[h]		8	8
Przestoje:
▪ obsługa techniczna i awarie	[dni/rok]		10	10
▪ szkolenia BHP / inne	[dni/rok]		2	2
▪ urlopy	[dni/rok]		21	21
▪ brak frontu pracy	[dni/rok]		7	7
Koszty stałe:
▪ amortyzacja	[zł/rok]		67500	33750
▪ obsługa kredytu	[zł/rok]		48000	24000
▪ ubezpieczenia	[zł/rok]		3000	1500
▪ garażowanie	[zł/rok]		3000	1500
Razem koszty stałe:	[zł/rok]		121500	60750
Koszty zmienne:
▪ części zamienne	[zł/rok]		135000	67500
▪ naprawy	[zł/rok]		45000	22500

		Jednostka	harvester	forwarder
Koszty stałe:
▪ amortyzacja		[zł/h]	33,48	16,74
▪ obsługa kredytu		[zł/h]	23,81	11,90
▪ ubezpieczenia		[zł/h]	1,49	0,74
▪ garażowanie		[zł/h]	1,49	0,74
Razem koszty stałe:		[zł/h]	60,27	30,12
Koszty zmienne:
▪ części zamienne		[zł/h]	66,96	33,48
▪ naprawy		[zł/h]	22,32	11,16
▪ wynagrodzenia		[zł/h]	30	30
▪ ZUS i koszty ogólnopracownicze		[zł/h]	15,50	15,50
▪ koszty przejazdów transportowych		[zł/h]	18	16
▪ paliwa		[zł/h]	38	36
▪ oleje smary		[zł/h]	7,6	7,2
Razem koszty zmienne:		[zł/h]	198,38	149,34
Koszty całkowite:		[zł/h]	258,65	179,46
Koszt jednostkowy:		[zł/m³]	51,73	19,57
Koszt jednostkowy pozyskania:		[zł/m³]	71,30

OCENA PROCESU TECHNOLOGICZNEGO

Pod kątem ergonomicznym

na podstawie wydatku energetycznego praca zarówno operatora harvestera jak i forwardera należy do kategorii pracy lekkiej (dla mężczyzn i dla kobiet), w przypadku pracy pilarką nie jest możliwe zatrudnienie na tym stanowisku kobiety, gdyż wydatek energetyczny jest za duży
obciążenia statyczne ze względu na konieczność utrzymywania jednej pozycji (w mniejszych maszynach fotele nie są obrotowe) przez dłuższy czas na obu stanowiskach są duże
występują duże obciążenia psychiczne ze względu na monotonny charakter pracy, stres oraz presję na jak największą wydajność
przyjazne środowisko pracy: izolacja od warunków zewnętrznych, hałasu, drgań
bezpieczna kabina spełniająca normy gwarantujące ochronę zdrowia operatora i odpowiedni mikroklimat, brak bezpośredniego zagrożenia życia, poważnych kontuzji, czy chorób zawodowych jak w przypadku pracy pilarką

Pod kątem ekologicznym

niewielkie naciski jednostkowe na glebę, dzięki specjalnym oponom, niewielkiej masie pojazdów i jej rozłożeniu na większą ilość kół, przejazdy nie powodują zagęszczania struktury gleby, wysoki prześwit ułatwia przejazdy, operator dodatkowo układa przed kołami „dywan” z gałęzi pozostałych po okrzesaniu
mniejsze zniszczenia pokrywy glebowej niż w przypadku zrywki półpodwieszonej
mogą występować otarcia drzew (jednak mniejsze niż przy zrywce półpodwieszonej), operator manewruje surowcem pomiędzy drzewami (żuraw posiada kąt obrotu 250°), sprawne przemieszczanie ułatwia podwójny system skrętu
może wystąpić konieczność usunięcia większej liczby drzew (niż w przypadku zastosowania sposobu ręczno-maszynowego) w celu umożliwienia maszynom przejazdu
pozostawienie gałęzi - nie wybieramy z lasu całej biomasy, pozostawiając zielone części nie zubażamy ekosystemu z cennych biogenów
znaczna ingerencja w środowisko: emisja spalin, hałas, drgania

ewentualne wycieki olejów nie powodują znaczących szkód, gdyż są to oleje biodegradowalne
konieczność wycinania szlaków zrywkowych dla dużych maszyn powoduje obniżenie wartości estetycznych, w przypadku mniejszych maszyn trzebieżowych możliwe jest wykorzystanie naturalnych luk w drzewostanie

Pod kątem ekonomicznym

maszynowy proces pozyskania drewna przy możliwości uzyskania dużych wydajności wymaga małego nakładu czasu
duże wydajności mogą być uzyskiwane, dzięki pracy w trybie 12-godzinnym, bądź 2-zmianowym (w przypadku systemu ręczno-maszynowego chociażby zimą nie jest możliwa praca w nocy)
użycie maszyn wymaga sporych nakładów początkowych, a także sporych nakładów w czasie ich eksploatacji
konieczny jest także odpowiednio duży front robót
bieżące koszty eksploatacji determinowane są głównie kosztami paliwa i płacą operatora
aby praca była opłacalna należy osiągać jak najwyższe wydajności (zwiększenie roboczogodzin na dobę), system jednozmianowy, gdzie zmiana robocza trwa 8 godzin, należałoby zamienić na system dwuzmianowy, trzyzmianowy, bądź wydłużyć zmianę roboczą do 12 godzin
obniżenie kosztów prac leśnych może odbyć się z korzyścią dla człowieka i środowiska jedynie poprzez ich profesjonalizację
nie należy rezygnować z wprowadzania profesjonalnych maszyn leśnych, należy jedynie trafnie dobrać sprzęt do warunków środowiska panujących na danym terenie, do rodzaju oczekiwanego surowca, wieku drzewostanu, czy rodzaju cięć

0x01 graphic