• Prawo karne i prawo wykroczeń

Zarys wykładu

• Prawo a karne a inne gałęzie prawa

• Prawo karne materialne - określa czyny będące przestępstwami i grożące za nie sankcje oraz zasady odpowiedzialności- kk ( ustawa z 6.06.1997)

• Prawo karne procesowe - określa a reguły postępowania - kpk( ustawa z 6.06.1997)

• Prawo karne wykonawcze -reguluje tryb wykonywania kar orzeczonych za przestępstwa- kkw (ustawa z 6.06.1997).

• Wyspecjalizowane dziedziny prawa karnego

-prawo karne skarbowe- czyny naruszające interesy SP w zakresie podatków , ceł, obrotu dewizowego itp. ( kks) ( ustawa z dnia 10.09.1999)

-prawo karne wojskowe - określa tzw. przestępstwa wojskowe (kk)

-postępowanie z nieletnimi ( ustawa z 26.10.1982)

-prawo o wykroczeniach ( kw ustawa z 20.05.1971), kodeks postępowania ( ustawa z 24 .08.2001)

-prawo karne międzynarodowe

• Nauka prawa karnego i nauki pokrewne

• Nauki pokrewne:

-Kryminologia: nauka o przestępczości i przestępcy

-wiktymologia: nauka o ofierze

-kryminalistyka : nauka o metodach i środkach wykrywania przestępczości , sprawców , dowodów

- nauka o polityce kryminalnej : przedmiotem działalność organów państwa w zakresie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych (np. w zakresie kryminalizacji)

• Funkcje prawa karnego

• sprawiedliwościowa

• ochronna

• gwarancyjna

• Zasady prawa karnego

• Odpowiedzialność za czyn( art. 1 par. 1)

• Zasada winy ( art.1 par.3 kk)

• Zasada odpowiedzialności indywidualnej ( osobistej ( art. 21 oraz 55 kk)

• Zasada humanitaryzmu ( art. 3 kk)

• Zasada nullum crimen sine lege ( art.1 )

• Określoność przestępstwa:

-w ustawie,

-w sposób ścisły i przejrzysty ,

-zakaz analogii

• Niedziałanie wstecz ustawy , co do deliktualności czynu

• Oznaczoność kary ( nulla poena sine lege)

• Ustawa i jej obowiązywanie

• Źródła prawa karnego:

• KK

część ogólna

część szczególna

część wojskowa

• ustawy dodatkowe

• Konstytucja ( standardy) i umowy międzynarodowe ( art.91 Konstytucji)

• Wykładnia przepisów prawa karnego

• Językowa

• Celowościowa

• Systemowa

• Obowiązywanie ustawy karnej pod względem czasu

• Od momentu wejścia w życie ( najczęściej ogłoszenia)

• Czas popełnienia przestępstw (art. 6 praw. 1 kk, skutku -art. 103 praw. 3kk)

• Zasady obowiązywania ustawy pod względem czasu ( art. 4 par. 1):

-w zasadzie nowa, chyba, że poprzednia względniejsza dla sprawcy,

- po wydaniu orzeczenia- zasada stabilności wyroków

Wyjątki: gdy czyn przestaje być zabroniony( art.4 par.4 kk), albo górna granica kary niższa od orzeczonej ( art.4 par.2)

• Obowiązywanie ustawy pod względem miejsca i osób

• Zasada terytorialności ( art. 5 )- każdy ( również cudzoziemiec ) odpowiada za czyn popełniony na polskim terytorium, polskim statku wodnym lub powietrznym

Wyjątek od zasady terytorialności:

- Przekazanie/przejęcie ścigania

• Zasady obowiązywania ustawy pod względem osób i miejsca -cd

• Zasada narodowości podmiotowej ( obywatelstwa) art.109 kk- obywatel polski odpowiada za czyny popełnione za granicą

Warunek: podwójna przestępczość czynu, wyjątek od tego warunku gdy: polski funkcjonariusz popełnia przestępstwo służbowe lub przestępstwo popełnione na „ ziemi niczyjej”

Odmiennie w kw ( art.3par2 kw): odpowiada się za przestępstwo popełnione zagranicą tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi (np. w myśl 131 kw za kradzież , paserstwo, niszczenie cudzej rzeczy)

• Zasady obowiązywania ustawy pod względem miejsca i osób- c.d.

• Zasada narodowości przedmiotowej - ochronna , ograniczona ( art. 110kk par. 1 kk), ustawę polską się stosuje do cudzoziemca, który popełnił przestępstwa za granicą , gdy czyn skierowany przeciwko interesom RP, polskiej osoby prawnej lub obywatela polskiego( lub czyn ma char. terrorystyczny)

Warunek: podwójna przestępność

• Zasady obowiązywania ustawy pod względem miejsca i osób c.d.

• Zasada narodowości przedmiotowej nieograniczona ( bo ma zastosowanie bez względu na obywatelstwo sprawcy i bez ograniczenia warunkiem podwójnej przestępności - art. 112 kk)

Stosuje się w razie popełnienia:

1. Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu RP,

2. Polskim urzędom

3. innych wymienionych w pkt. 3-5

• Zasady obowiązywania ustawy pod względem miejsca i osób- c.d.

• Zasada odpowiedzialności zastępczej ( art. 110 par.2 kk), gdy :

-cudzoziemiec popełnia przestępstwo zagranicą;

-w warunkach podwójnej karalności;

- w warunkach nieobjętych zasadami ochronnymi;

- zagrożony karą powyżej 2-ch lat poz. wol.

- przebywa w Polsce

- nie postanowiono go wydać ( pierwszeństwo ekstradycja sprawcy zagranicę)

• Zasady obowiązywania ustawy pod względem miejsca i osób- c.d.

• Zasada represji wszechświatowej , uniwersalna ( art. 113 )- ,ma zastosowanie do cudzoziemców i Polaków, niezależnie od miejsca popełnienia przestępstwa, gdy popełnili zbrodnię prawa międzynarodowego

• Uznawanie orzeczeń obcych sądów

• ne bis in idem w zasadzie nie obowiązuje w odniesieniu do orzeczeń zagranicznych( art. 114 par.1kk) .

• Wyjątki:

-gdy doszło do ekstradycji sprawcy

-gdy sprawcę skazał międzynarodowy trybunał karny

- gdy umowa międzynarodowa tak stanowi np. w stosunkach z UE (art. 114 par.3 kk)

• Definicja przestępstwa

• Przestępstwo (art. 1 par.1 kk) :

-czyn człowieka

-zabroniony przez ustawę pod groźbą kary jako zbrodnia lub występek

-bezprawny

- zawiniony

- społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy

• Definicja wykroczenia

• Czyn

• Bezprawny

• Zawiniony

• Społecznie szkodliwy

• Zabroniony przez ustawę pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 zł.( art. 1 kw)

• Klasyfikacja przestępstw

• Ze względu na wagę przestępstwa(art. 7kk):

-zbrodnie ( decyduje dolna granica zagrożenia - 3 lata)

- występki ( od 1 mies. Kow lub kp, powyżej 30 stawek dziennych grzywny)

• Klasyfikacja przestępstw c.d.

• Ze względu na formy winy ( art. 8 kk):

- umyślne

- nieumyślne

Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie. Występek również nieumyślnie, gdy ustawa tak stanowi.

Odmiennie przy wykroczeniach: za wszystkie można odpowiadać w przypadku zarówno umyślności jak i nieumyślności, chyba że ustawa przewiduje tylko odpowiedzialność za wykroczenie umyślne ( art. 5 kw)

• Klasyfikacja przestępstw c.d

• Ze względu na formę czynu:

-z działania

- z zaniechania

• Klasyfikacja przestępstw c.d.

• Ze względu na znamię skutku:

- formalne

- materialne

• Klasyfikacja przestępstw c.d.

• Ze względu na podmiot

• Powszechne

• Indywidualne ( właściwe, niewłaściwe)

• Klasyfikacja przestępstw c.d.

• Ze względu na tryb ścigania

-z oskarżenia publicznego ( w tym wnioskowe- np. 197 kk)

- z oskarżenia prywatnego ( np. 212, 217 kk)

• Typy przestępstw

• Podstawowy

• Uprzywilejowany

• kwalifikowany

• Struktura przestępstwa

• Podmiot przestępstwa

• Strona przedmiotowa

• Strona podmiotowa

• Przedmiot przestępstwa

• Podmiot przestępstwa

• Osoba fizyczna, która

• ukończyła 17 rok życia ( art. 10 par.1 kk)

• w chwili popełnienia przestępstwa

Wyjątki od wymaganej granicy wieku:

1) Potraktowanie nieletniego< 15 lat jak dorosłego ( art.10 par.2):

warunek:

a) dopuszczenia się określonych w kk czynów

b) posiadania określonych właściwości

Klasyfikacja przestępstw

2) Potraktowanie dorosłego ( w wieku od 17 do 18 lat) jak nieletniego ( art. 10 par.4)

• Katalog przestępstw za które może odpowiadać nieletni <15 roku życia( art. 10 par.2)

• 1)Zamach na życie Prezydenta RP( art. 134 kk)

• 2)zabójstwo umyślne zwykłe lub morderstwo art. 148 par 1

• 3)Umyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu ( art. 156 par. 1 i 3 )

• 4)Umyślne spowodowanie niebezpieczeństwa powszechnego ( art.163 par.1, 3)

• 5)Porwanie samolotu ( art.166)

• 6)Umyślne spowodowanie katastrofy ( art. 173 par. 1 , 3 )

• 7)Zgwałcenie zbiorowe ( art. 197 par.3 i 4 )

• 8)Wzięcie zakładników ( art. 252 par. 1 , 2

• 9) Rozbój ( art. 280)

Zasada: złagodzenie kary ( maks.2/3 ustawowego zagrożenia , ewent. dodatkowo nadzwyczajnie złagodzona -art. 10 par 3)

• Potraktowanie dorosłego jak nieletniego( art. 10 par.4)

• Warunki
  - wiek 17 - 18 lat

- popełnienie występku ( nie zbrodni)

-przemawiają za tym okoliczności sprawy , stopień rozwoju oraz właściwości osobiste sprawcy

- Stosuje się środki wychowawcze i poprawcze

• Srodki wychowawcze i poprawcze wg ustawy o postępowaniu wobec nieletnich

• Wychowawcze ( upomnienie , zobowiązanie do określonego zachowania się, nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna albo nadzór kuratora , umieszczenie w rodzinie zastępczej, ośrodku wychowawczym )

• Poprawcze

Warunki stosowania:

• wiek miedzy 13-17 rokiem życia,

• popełnienie przestępstwa

• wysoki stopień demoralizacji

• Młodociany

- art. 115 par.10

Nie ukończył w chwili czynu 21 lat albo

W chwili orzekania 24 lat

- akcentuje się cele wychowawcze kary( art. 54 par.2 )

• Szersze możliwości nadzwyczajnego złagodzenia kary ( art.60 par. 1)

• > 18 roku życia nie orzeka się kary dożywocia ( 54 par. 2 )

• Prawo karne i prawo wykroczeń II

• Strona przedmiotowa przestępstwa( obiektywna

• Czyn - znamię czasownikowe np.zabija ( art. 148) .

• Skutek - tylko przestępstwach materialnych - np. uszkodzenie ciała ( art. art.157 kk )

• Czas popełnienia przestępstwa ( np. w okresie porodu , dzieciobójstwo- art. 149 )

• miejsce popełnienia przestępstw ( np. na terytorium RP czynna napaść ( lub zniewaga) ambasadora lub dyplomatę innego państwa (art. 136 par.1 , 2,3 )

• Sytuacja w jakiej czyn popełniono ( np. będąc pozbawiony wolności - art.242 kk, pod wpływem przebiegu porodu -art. 149))

• Sposób popełnienia przestępstwa ( np. przemocą, groźbą - art. 197 kk)

• Przedmiot wykonawczy czynu( np. dziecko- art. 149, osoba pełniąca funkcję publiczną w kontekście łapownictwa czynnego ( art. 229)

• Formy czynu

• Przestępstwa trwałe : np. nielegalne posiadanie broni ( art. 263 par 40, dezercja ( art. 339), niepowrót do więzienia po przerwie ( art. 242 par. 3 )

• Wielosobowe ( bójka art.158 , udział w zbiegowisku (art. 154) , udział w zorganizowanej grupie ( art. 258)

• Wieloczynowe tzn. polegające na pewnego rodzaju działalności uznawanej za jeden czyn ( branie udziału w obcym wywiadzie- art. 130 kk), znęcanie się ( art. 207), rozpijanie małoletniego ( art. 208)

• Przestępstwa z zaniechania

• Niepodjęcie działania, pomimo zobowiązania( formalne przestępstwo z zaniechania)

Źródło obowiązku działania: - sama ustawa karna ( np. obowiązku udzielenia pomocy art 162 kk, obowiązku zawiadomienia o przestępstwie -art. 240kk)

• Spowodowanie skutku przez niepodjęcie działania ( art. 2kk)

Warunek : istnienie prawnego, szczególnego obowiązku zapobiegnięcia skutkowi ( czyli bycia gwarantem)

• Zródła obowiązku działania przy przestępstwa materialnych z zaniechania

• Ustawa np. kodeks rodzinny i opiekuńczy

• Umowa ( zarówno sformalizowane jak i nie-) np. umowa o pracę

• Skutek czynu- związek przyczynowy- teorie

• ekwiwalencyjna ( równoważności warunków)

• adekwatnego związku przyczynowego ( normalnego, typowego następstwa)

• relewancji ( prawo karne przez selekcję zabronionych postępowań decyduje, który związek jest relewantny)

obiektywne przypisanie ( pomimo istnienia związku przyczynowego nie można sprawcy przypisać skutku ( lekarz nie rozpoznał zawału i nie skierował pacjenta do szpitala, sekcja wykazała, że nawet gdyby skierował pacjenta to z uwagi na rozległość zawału nie był do uratowania)

• Przyczynowość zaniechania

• Kwestia sporna

• Strona podmiotowa przestępstwa ( subiektywna

• Zjawiska psychiczne wyrażające stosunek psychiczny sprawcy do czynu

• Postacie stosunku psychicznego sprawcy do czynu :

1) umyślność ( = zamiar)

2) nieumyślność

• Formy winy umyślnej ( postacie zamiaru -art. 9 par.1 )

• Zamiar bezpośredni ( chce albo zdaje sobie sprawę z nieuchronności)

- przestępstwa kierunkowe ( znamienne celem ( art. 278 ), motywem , pobudką ( art. 194 )

• Zamiar ewentualny ( przewiduje możliwość+ godzi się )

• Formy winy nieumyślnej

• Lekkomyślność

• Niedbalstwo

Przesłanką odpowiedzialności: naruszenie zasad ostrożności( element obiektywny - art.9 par.2)

• Wina mieszana ( kombinowana)

• Dotyczy tylko : przestępstw kwalifikowanych przez następstwo (Art. 9 par. 3 kk)

• Czyn wyjściowy może być umyślny lub nieumyślny

• Następstwo zawsze zawinione nieumyślnie.

O kombinacji winy można mówić tylko gdy kombinacja : umyślności z nieumyślnością ( np. art. 158 par. 2 lub 3)

• Przedmiot przestępstwa ( przedmiot ochrony)

• Podział przestępstw ze względu na przedmiot ochrony/ zamachu:

1. Polegające na naruszeniu dobra ( np. 157)

2. Na narażeniu dobra na konkretne niebezpieczeństwo ( np. 160, 161 )

3. Z abstrakcyjnego narażenia dobra prawnego ( istnienia niebezpieczeństwa nie należy dowodzić w postępowaniu np. art. 200 kk),

• Znaczenie rozpoznania przedmiotu ochrony

• Przy interpretacji przepisów( np. art. 152, 153 kk)

• Dla określaniu stopnia społecznej szkodliwości

• Przy ustalaniu podobieństwa przestępstw( art. 115 par.3- przestępstwami podobnymi są przestępstwa tego samego rodzaju)

• Formy popełnienia przestępstwa

• Zjawiskowe

• Stadialne

• Formy zjawiskowe

• Sprawstwo ( art.18 par.1)

• Podżeganie( art. 18 par.2),

• Pomocnictwo ( art.18 par.3)

• Odmiany sprawstwa

• Jednosprawstwo

• Współsprawstwo

• Sprawstwo kierownicze

• Sprawstwo polegające

• Podżega ten, kto:

• Chcąc aby inna osoba popełniła przestępstwo( tylko zamiar bezpośredni)

• Nakłania ją do tego

• Pomaga ten, kto

• W zamiarze aby inna osoba popełniła przestępstwo ( zamiar bezpośredni lub ewentualny)

• Ułatwia jej to

• Podżeganie i pomocnictwo ; ogólne zasady odpowiedzialności w k.k. i kw

• W prawie karnym - odpowiedzialność - zawsze, ewent. z nadz. złagodzeniem kary ( art. 19 kk), „ prawie” niezależnie od dokonania czynu przez sprawcę - art. 22 kk

• W prawie wykroczeń- tylko, gdy ustawa tak stanowi i w razie dokonania czynu przez sprawcę ( art.14 par.1 kw)

• Każdy sprawca odpowiada za swój czyn; indywidualizacja winy ( w granicach swej umyślności lub nieumyślności, niezależnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałających- art. 20 kk, art.14 par.2 kw), indywidualizacja odpowiedzialności ( art. 21)

• Wyłączenie odpowiedzialności ( czynny żal - art. 23 kk, art.14 par.4 kw

• Odpowiedzialność prowokatora ( wyłączenie możliwości zwolnienia od odpowiedzialności z powodu czynnego żalu ( 24 kk). Problem: czy to wyłączenie powinno dotyczyć również kw ( w kw brak regulacji, analogia na niekorzyść)

Wyjątek od karalności prowokatora:

ustawa o Policji z 6.04.1990 - dopuszczalność prowokacji w trakcie czynności operacyjno-rozpoznawczych, warunki:

-tylko w odniesieniu do niektórych typów przestępstw np. łapownictwa,

-w celu sprawdzenia uzyskanych wcześniej i wiarygodnych informacji o popełnieniu przestępstwa , ustalenia sprawców i uzyskania dowodów przestępstwa

• Formy stadialne przestępstwa

• Przygotowanie ( art.16 par.1 i 17)

-działanie w celu popełnienia przestępstwa

-stwarzanie warunków, w tym poprzez wejście w porozumienie

• Usiłowanie ( art. 13-15)

- zamiar, zmierzanie bezpośrednie, brak dokonania

• Dokonanie

Pochód przestępstwa

• Karalności form stadialnych w kk i kw

• Przygotowanie: w kk - gdy ustawa tak stanowi( art. 16 par.2 np. do fałszowania pieniędzy-310 par.4 ); chyba, że czynny żal ( art.17 kk)

-w kw -nigdy

• Usiłowanie : -w kk- zawsze , chyba że czynny żal

- w kw - tylko, gdy ustawa tak stanowi ( art. 10 par.2 kw) np. za przy pasestwie - art. 122 kw , chyba , że czynny żal (11 par.4 kw)

Usiłowanie nieudolne :

-w kk.- karane z ograniczeniami ( art. 13 par.2kk)

-w kw - brak karalności

• Prawo karne i prawo wykroczeń III

Wyłączenie odpowiedzialności karnej

• Podstawy wyłączenia odpowiedzialności

• Okoliczności wyłączające bezprawność ( kontratypy)

• Okoliczności wyłączające winę

• Znikoma społeczna szkodliwość czynu

• Kontratypy

• Obrona konieczna ( art. 25 kk, art. 15 kw) charakterystyka :

1. zamach:

-rzeczywisty

- bezprawny

- bezpośredni;

- na jakiekolwiek dobro prawnie chronione\

• Obrona konieczna c.d

2) Obrona

- Konieczna technicznie tzn. przy użyciu środków niezbędnych do odparcia zamachu

- konieczna społecznie tzn. brak nadmiernej dysproporcji dóbr

• Obrona konieczna c.d.

• Przekroczenie granic ( ekscesy:)

• Eksces intensywny

• Eksces ekstensywny

Skutkuje: możliwością zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia

Obligatoryjne odstąpienie od orzeczenia kary gdy przekroczenie granic było----------------------------------------------------------------------------

Brak szczególnej karalności za ekscesy w prawie wykroczeń

• Obrona konieczna c.d.

- art. 25 par.3 karalność zostaje uchylona, gdy przekroczenie granic nastąpiło pod wpływem strachy lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu ( obecnie: postępowania się umarza na podstawie art. 17 par1 pkt. 4 kpk, przedtem, tylko uwolnienie od kary w wyroku skazującym)

Brak szczególnych zasad karalności za ekscesy w prawie wykroczeń

• Stan wyższej konieczności-art.26 kk

• Bezpośrednie niebezpieczeństwo dla dobra prawnie chronionego

• Działanie w celu uchylenia niebezpieczeństwa

• Obowiązek zachowania proporcji dóbr

• Zasada subsydiarności ( „ niebezpieczeństwa nie można było inaczej uniknąć”

• Przekroczenie granic ( nadzwyczajne złagodz. albo odstąpienie od wymierzenia kary - zawsze fakult.)

• Brak możliwości powołania się ( gdy dobra poświęcone wartości oczywiście większej od ratowanego

Artykuł 16 kw - stan wyższej konieczności jako kontratyp

• Stan wyższej konieczności c.d.

• Art.26 par. 1k.k.- gdy poświęca się dobro niższej wartości dla ratowania dobra wyższej- kontratyp

• Art. 26 par.2k.k.- gdy poświęca dobro równej wartości lub wyższej niż dobro ratowane- wyłączenie winy

• Gdy poświęca się dobro wartości oczywiście większej niż dobro ratowanie - pełna odpowiedzialność

• Stan wyższej konieczności c.d.

• Przepisy dot. stanu wyższej konieczności stosuje się odpowiednio, w wypadku gdy z ciążących na sprawcy obowiązków tylko jeden może być spełniony

• Stanu wyższej konieczności wyłączającego winę nie stosuje się jeżeli sprawca poświęca dobro, które miał szczególny obowiązek chronić nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste

• Zgoda pokrzywdzonego

• Pozakodeksowy kontratyp:

2 warunki:

1. Dobrowolna, poinformowana

2. Istnieje w chwili czynu

3. Dotyczy dobra, którego jednostka jest dysponentem

• Czynnności lecznicze

• Cel leczniczy

• Zgodnie z zasadami sztuki

• Za zgodą

• Karcenie nieletnich jako kontratyp?

• Cel wychowawczy

• Uprawniona osobę

• Nie przekracza pewnego stopnia intensywności

Konwencja Praw dziecka- zakaz stosowania kar cielesnych

• Inne

• ryzyko

• sportowe

• nowatorstwa art. 27 kk

• ostatnia potrzeba ( art. 319 par.1 )

• zwyczaj

• Wyłączenie winy

• Niepoczytalność

• Błąd

• Niepoczytalność

1)Pełna (art. 31 par. 1kk, art.17 par. 1 kw)

2) Poczytalność ograniczona ( art. 31 par.2 kk i art. 17 par.2 kw )

3) Szczególny przypadek osoby niepoczytalnej wskutek odurzenia art. 31( par. 3 kk i art. 17 par. 3 kw)

• Niepoczytalność c.d.

• Pełna

• Powód :

-choroba psychiczna,

-upośledzenie umysłowe

-inne zakłócenie czynności psychicznej

• Skutek:

• brak możliwości rozpoznania znaczenia czynu lub

- możliwości pokierowania postępowaniem

• Niepoczytalność c.d.

Ograniczona

• warunek : w stopniu znacznym

• skutek: nadzwyczajne złagodzenie kary

• Niepoczytalność spowodowana odurzeniem ( art. 31 par. 3 kk)

• Warunku odpowiedzialności:

-wprawienie się w stan odurzenia

- co najmniej możliwość przewidywania wyłączenia poczytalności

• Błąd

• Co do okoliczności faktycznej zaliczonej do znamion ( art. 28 par. 1, art. 7 par.2 kw ) lub okoliczności umniejszającej karalność( par. 2 )

• Co do oceny prawnej ( art.30, art.7 par.1 k.w.)

• Co do okoliczności wyłączającej bezprawność lub winę ( art. 29)

• Inne okoliczności wyłączające winę

• Rozkaz przełożonego ( art. 318 k.k - doktryna umiarkowanego posłuszeństwa)

• Znikoma społeczna szkodliwość czynu - jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność

• Art.1 par. 2kk

• Art. 115 par. 2 kk.

• IV. Zbieg przestępstw i przepisów ustawy

• Zasada art. 11 k.k

• Ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo

• Gdy wiele czynów - zbieg przestępstw

• Zbieg przestępstw - kara łączna- art. 85kk

• Przesłanki:

• Dwa lub więcej przestępstw.

• Popełnionych przed wydawniem pierwszego z wyroków( chociażby nieprawomocnego)

• Wymiar kary łącznej ( art. 86-90 kk)

• Łączenie w zasadzie kar tego samego rodzaju ( wyj. można łączyć kpw z kow

• Dwie górne granice kary łącznej:

• Nie może być wyższa od sumy kar wymierzonych

• Nie może być wyższa od 580 stawek dziennych grzywny, 18 miesięcy kow i 15 lat kpw

• Jedna dolna

-Nie może być niższa od najwyższej z wymierzonych

• Kara łączna - wymiar c.d.

• Gdy jedna z kar dożywocie; karą łączną dożywocie ( zasada absorpcji)

• Gdy jedną z kar 25 lat p.w. - karą łączną ta kara

• łączeniu podlegają tez środki karne ( tego samego rodzaju

• Zbieg wykroczeń - art.9 par.2. kw

• Jeżeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu za dwa lub więcej wykroczeń wymierza się łącznie karę w granicach zagrożenia określonych w przepisie przewidującym karę najsurowszą.

• Ciąg przestępstw- art. 91 kk- przesłanki

• sprawca popełnia dwa lub więcej przestępstw

• w krótkich odstępach czasu

• w podobny sposób ( tożsamość kwalifikacji+ podobieństwo faktycznego sposobu popełnienia)

• zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny

• Ciąg przestępstw - konsekwencje

• 1 kara- na podstawie przepisu , które każde z tych przestępstw wyczerpuje

• W wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę

• Gdy zbieg ciągów przestępstw- kara łączna

• Pozorny ( pomijalny) zbieg przestępstw

• Nie traktujemy jako zbiegu przestępstw:

-przestępstw wieloczynowych

-wielodomianowych

-gdy jednym czynem sprawca powoduje kilka skutków

-czynności współukaranych ( np. zniszczenie rzeczy skradzionej)

• Przestępstwo ciągłe ( popełnione na raty - art. 12

• W krótkich odstępach czasu

• Dwóch lub więcej zachowań

• W wykonaniu z góry powziętego zamiaru

• Tożsamość pokrzywdzonego , gdy zamach na dobro osobiste

Przestępstwo ciągłe uważa się za jeden czyn zabroniony- kara bez możliwości jej zaostrzenia.

• Zbieg przepisów ustawy- rzeczywisty (art. 11 kk par. 2 )

• Jeden czyn wypełnia ustawowe znamiona dwóch lub więcej przestępstw

• Konsekwencje w prawie karnym

-kumulatywna kwalifikacja ( bo jeden czyn = jedno przestępstwo),

- Karę wymierza się na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą

• Zbieg przepisów - art. 9 par.1 kodeksu wykroczeń

• Stosuje się przepis przewidujący karę najsurowszą

• Można orzec środki karne n podstawie innych naruszonych przepisów

• Zbieg przepisów :wykroczenie i przestępstwo art. 10 kw

• Czyn będący wykroczeniem wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa

• Orzeka się karę za przestępstwo i wykroczenie

• Jeżeli są to kary tego samego rodzaju, wykonuje się surowszą karę lub środek karny

• Gdy już wykonano łagodniejszą karę, zalicza się ją na poczet kary surowszej

• Pozorny zbieg przepisów ustawy

• Wyłączenie przepisu ogólnego przez szczególny ( np. art. 148 par.4 kk wyłącza stosowanie art. 148 part. 1 kk)

• Wyłączenie przepisu pochłoniętego prze pochłaniający ( np. art. 197 wyłącza stosowanie art. 190 kk)

• Wyłączenie przepisu subsydiarnego ( rezerwowego) przez przepis główny ( np. art. 228 kk wyłącza stosowanie art. 231 par.2 kk)

• V.Kary

• Pojęcie kary kryminalnej

• Osobista dolegliwość

• Wymierzona w imieniu państwa

• Przez sąd

• Stanowiąca odpłatę za popełnienie przestępstwa

• Wyrażająca potępienie popełnionego czynu

• Teorie kary- czemu kara ma służyć

• Bezwzględne ( retrospektywne ): kara = odpłata za przestępstwo

• Względne ( utylitarne, prospektywne): kara powinna służyć zapobieganiu popełniania przestępstw,

• Mieszane ( kara sprawiedliwą odpłatą o oddziaływaniu ogólnoprewencyjnym i indywidualnoprewencyjnym

• Indywidualna ( szczególna)prewencja

• Zapobieganie popełnianiu przestępstw przez skazanego jest realizowana przez;

- uniemożliwienie ( np. poprzez izolację, pozbawienie praw)

-odstraszenie

-resocjalizację ( wychowanie)

• Prewencja generalna ( ogólna )

• Powstrzymanie innych osób niż sprawca od popełnienia przestępstwa poprzez odstraszenie lub afirmację ( utwierdzanie prawidłowych postaw)

• Działa poprzez :

zagrożenie ustawowe karą,

wymiar kary konkretnemu sprawcy

wykonywanie kary ( dopuszczalność ?)

• Zasady wymiaru kary art. 53 kk

• Zasada swobodnego uznania sędziowskiego w ramach ustawy( związanie zagrożeniem ustawowym i dyrektywami)

• Zasada indywidualizacji kary ( art. 55 kk)

• Zasada oznaczoności kary ( co do rodzaju i wysokości )

• Dyrektywy ( wskazówki ogólne) wymiaru kary

• Humanitaryzm ( art. 3 kk)

• Stopień winy wyznacza górny pułap kary

• Kary musi być współmierna do szkodliwości społecznej czynu

• Uwzględniać prewencję ogólną i szczególną

• Dyrektywa pierwszeństwa kar wolnościowych

( art. 58 par. 1 kk)

• Hierarchia dyrektyw

• W art. 53 kk -brak

• Wyjątek , art. 54 kk dotyczący nieletniego lub młodocianego w przypadku , których pierwszeństwo ma dyrektywa prewencji indywidualnej, rozumianej jako wychowanie skazanego

• Dyrektywa dotycząca wymiaru grzywny- art. 58 par.2

• Zakaz orzekania kary grzywny gdy są przesłanki do uznania, że sprawca nie będzie w stanie grzywny uiścić

• Zalecenie ( wskazówki)szczegółowe- art.53 par.2 i 3

• Uszczegóławiają dyrektywy ogólne

• Mają charakter samodzielny ( gdy odwołują się do faktów mających miejsce przed lub po popełnieniu przestępstwa)

• Nadzwyczajne zaostrzenie kary

• Zaostrzenie

-recydywa specjalna zwykła i wielokrotna ( art. 64 kk),

• Sprawcy , którzy z popełniania przestępstw uczynili sobie stałe źródło dochodu

• Popełnili przestępstwo działając w grupie lub związku przestępczym,

• Popełnili przestępsytwo o charakterze terrorystycznym( art. 65 ).

• Nadzwyczajne złagodzenie kary - art.60 kk

• W wypadkach przewidzianych w ustawie

• W stosunku do sprawcy młodocianego

• W szczególnie uzasadnionych wypadkach jeśli najniższa kara byłaby niewspółmierna

• Wobec sprawcy współpracującego z wymiarem sprawiedliwości ( nieraz oblig.) - art. 6- par. 3-5)

• Katalog kar -art. 32 kk

• Grzywna

• Ograniczenie wolności

• Pozbawienie wolności 25 lat pozbawienia wolności

• Dożywotnie pozbawienie wolności

• Katalog kar - art. 18 kw

• Areszt ( od 5 do 30 dni)

• Ograniczenie wolności ( 1 m.)

• Grzywna ( od 20 do 5000 zł, chyba że ustawa stanowi inaczej)

• Nagana

• Katalog środków karnych -art.39kk

• Pozbawienie praw publicznych

• Zakazy( zajmowania określonego stanowiska, wykonywania zawodu, prowadzenia określonej działalności) itp.

• Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonym miejscu, zakaz kontaktowania się z osobami,

• Zakaz prowadzenia pojazdów

• Katalog środków karnych kk c.d.

• Przepadek ( przedmiotów, korzyści, narzędzi)

• Obowiązek naprawienia szkody

• Nawiązka

• Świadczenie pieniężne

• Podanie wyroku do publicznej wiadomości

• Katalog środków karnych - art. 28 kw

• Zakaz prowadzenia pojazdów

• Przepadek przedmiotów

• Nawiązka

• Obowiązek naprawienia szkody

• Podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości

• Inne środki karne określone przez ustawę

• środki zabezpieczające- istota i specyfika

• Zabezpieczenie społeczeństwa ze strony osób naruszających prawo

• Nie określa się z góry czasu, na jaki zostają orzeczone

• Środki zabezpieczające - rodzaje

• Izolacyjno -lecznicze ( art. 93-98 kk) np. Umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym

• O charakterze administracyjnym ( art. 99 -100 kk) np. orzeczenie środka karnego np. zakazu wykonywania zawodu tytułem środka zabezpieczającego

• Kary c.d. VI

System i charakterystyka

• Kara grzywny

• Art.33 pkt. 1 k.k. dniówkowa ( orzekana w stawkach dziennych ),

• art.24 kw - kwotowa( od 20 do 5000 zl. chyba, że ustawa stanowi inaczej

• Grzywna - dwoisty charakter

• Samoistna (orzekana gdy figuruje w sankcji oraz na podstawie art. 58 par. 3 kk lub art. 60 par. 6 kk

• Orzekana obok innej kary (głównie kary pozbawienia wolności, wyłącznie terminowej):

• gdy sprawca dopuścił się przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub

• gdy sprawca korzyść majątkową osiągnął

- gdy sąd orzeka kpw lub kow z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ( art. 71)

• Grzywna wymiar

• I etap: sąd określa liczbę stawek dziennych ( w granicach od 10 do 360) - współmierną do stopnia szkodliwości społecznej czynu

• II etap: sąd określa kwotowo wysokość stawki dziennej ( w granicach od 10 zł do 2000 zł ) - biorąc pod uwagę sytuację majątkową sprawcy

• Grzywna wymiar c.d.

• Sytuację majątkową określa się biorąc pod uwagę:

• Dochody sprawcy

• Jego warunki osobiste, rodzinne

• Stosunki majątkowe

• Możliwości zarobkowe

Kwota grzywny do zapłacenia może wynosić: minimum- 100 zł a maksimum 720 000 zł

• Grzywna :wykonanie ( art. 44 - 46 kkw)

• Wezwanie do zapłacenia w terminie 30 dni

• Po upływie terminu ściąga się grzywnę w drodze egzekucji

• Gdy egzekucja bezskuteczna; można zamienić grzywnę ( do 120 stawek), za zgodą skazanego, na pracę społecznie użyteczną ( 10 stawek= 1 miesiąc pracy)

• Gdy skazany mimo możliwości nie uiści grzywny, lub nie podejmie pracy, są orzeka wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności ( 1 dzień pw= 2 stawkom dziennym, max. 12 mies. pw ) . Wykonanie kary zastępczej może być warunkowo zawieszone.

• Grzywna wykonanie c.d.

• Można odroczyć zapłatę grzywny, rozłożyć jej zapłatę na raty gdy:

natychmiastowe wykonanie ociągnęłoby dla skazanego lub jego rodzinny zbyt ciężkie skutki ( art. 49 kkw)

• Umorzyć grzywnę ( w szczególnie uzasadnionych wypadkach- art. 51 kkw )gdy:

Skazany z przyczyn od niego niezależnych nie może uiścić grzywny a wykonanie kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub niecelowe

• Kara ograniczenia wolności ( kow)- cele i wymiar

• Celem wykonywania kow jest wzbudzenie w skazanym woli kształtowania społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego ( art. 53 kkw )

• Art. 34 kk: 1 miesiąc - 12 miesięcy

• Art. 20 kw: 1 miesiąc

• Treść kow ( art. 34 par. 2 kk oraz 20 kw)

W czasie odbywania kary skazany:

• Nie może bez zgody sądu zmieniać stałego miejsca pobytu

• Jest zobowiązany do wykonywania pracy wskazanej przez sąd

• Ma obowiązek udzielania wyjaśnień dot. przebiegu odbywania kary

• Obowiązek pracy ( art. 35 kk oraz 21 kw )

Polega na:

• I wariant :wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne wymiarze od 20 do 40 godz. w stosunku miesięcznym , albo

• II wariant : w przypadku osoby zatrudnionej , na potraceniach od 10 do 25 % wynagrodzenia na rzecz SP albo na cel społeczny ( skazany nie może be zgody sądu rozwiązać stosunku pracy)

• Praca na cele społeczne

• Może być wykonywana w: odpowiednim zakładzie pracy, placówce służby zdrowia, opieki społecznej, organizacji lub instytucji charytatywnej lub działającej na rzecz społeczności lokalnej ( zasadniczo w miejscu zamieszkania lub zatrudnienia skazanego; podmioty zatrudniające wskazują organy samorządu terytorialnego).

• Miejsce czas i rodzaj lub sposób wykonywania obowiązku pracy na cele społeczne sąd określa, po wysłuchaniu skazanego

• Kow - elementy fakultatywne ( art. 36)

• Oddanie pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania albo odpowiedniego stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej.

• Orzeczenie obowiązku:

-przeproszenia pokrzywdzonego

-naprawienia szkody

-łożenia na utrzymanie rodziny

-powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub śr. odurzających

W Kw( art.22): tylko 2 pierwsze obowiązki

• Uchylanie się od kow ( art.65 kkw),

• Gdy skazany uchyla się od wykonania kow , zamienia się ją na karę grzywny ( 1 dzień kow =1 stawce dziennej)

• Gdy orzeczenie grzywny niecelowe - zastępcza kara pozbawienia wolności (1 dzień= 2 dniom kow)

• Przedterminowe zwolnienie z kow Warunki (art. 83kk)

• Odbycie ½ kary

• Przestrzeganie porządku prawnego

• Sumienne wykonywanie pracy

• Spełnienie nałożonych obowiązków i orzeczonych środków karnych

• Kara pozbawienie wolności

• Terminowa

- od 1 miesiąca do lat 15

-orzeka się w miesiącach lub latach

• 25 lat pozbawienia wolności

• Kara dożywotniego pozbawienia wolności ( nie orzeka się jej sprawcy , który w czasie popełnienia czynu nie ukończył 18 lat- art.54 par.2 kk)

• Kpw- wykonywanie ( art.69 kkw)

• Cel: wzbudzanie woli współdziałania w kształtowaniu społecznie pożądanych postaw skazanych,

• Metody: zindywidualizowane oddziaływanie na skazanych w ramach systemów wykonywania kary w rożnych rodzajach zakładów karnych

• Rodzaje zakładów karnych ( art. 69 kkw)

• Dla młodocianych ( art. 115 par.10 kk - 21lat w chwili czynu+24 w czasie orzekania w I instancji)

• Dla odbywających karę po raz pierwszy

• Dla recydywistów penitencjarnych

• Dla odbywających karę aresztu wojskowego

• Typy organizacyjne zakładów

• typu zamkniętego ( art. 90 kkw)

• półotwartego ( art. 91 kkw)

• otwartego ( art. 92 kkw)

• środki karne

• Możliwość kumulatywnego ( łącznego) orzekania

• terminowość orzekania ( art. 43 kk) od 1 do 10 lat , w stosunku do pedofilów niektóre środki na czas od 1 roku do lat 15

• Wyjątkowo co do niektórych zakazów : na zawsze , w stosunku do pedofilów ( art. 41 par.1b) , nietrzeźwych kierowców ( art. 42 par.4 kk)

• Czas biegnie od momentu uprawomocnienia się wyroku, nie biegnie w czasie odbywania kpw

• Pozbawienie praw publicznych ( art. 40)

• Fakultatywność orzekania

• Gdy skazanie na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata za przestępstwo popełnione z motywacji zasługującej a szczególne potępienie

• Pozbawienie praw publicznych - konsekwencje

• Utrata czynnego i bierego prawa wyborczego

• Utrata prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości

• Utrata prawa do pełnienia funkcji w organach i instytucjach publicznych

• Utrata posiadanego stopnia naukowego, orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz zdolności do ich uzyskania w trakcie trwania kary

• Zakaz zajmowania stanowisk, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności ( art. 41-41a )- warunki orzeczenia

• Sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska, zawodu albo

• Okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska( wykonywanie zawodu) lub prowadzenie działalności zagraża istotnym dobrom chronionym prawem

• Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach , zakaz kontaktowania się- art. 41a kk

• Można orzec w razie skazania na przestępstwo seksualne na szkodę małoletniego oraz umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przeciwko osobie najbliższej

• Ma charakter obligatoryjny ( art. 41 par. 2 ), gdy skazania na bezwzględną karę pozbawienia wolności za w/w przestępstwa

• zakaz prowadzenia pojazdów: terminowy

Fakultatywny ( art. 42 par.1):

• W razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji,

Obligatoryjny ( art. 42 par. 2) ( dotyczy tylko poj. mechanicznych):

• Gdy sprawca był w stanie nietrzeźwości ( odurz.), zbiegł z miejsca zdarzenia

• Zakaz prowadzenia poj. mech na zawsze

Fakultatywny

• Gdy sprawca katastrofy lub wypadku będąc w stanie nietrzeźwym spowodował śmieć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu , albo zbiegł

Obligatoryjny:

• Gdy w w.w warunkach sprawca został ponownie skazany

• Przepadek

• Przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa ( art. 44 par.1 np. łupów z rozboju)

• Przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa lub do tego przeznaczonych ( art. 42 par.2) , chyba że niewspółmierne, wtedy nawiązka

• Równowartości przedmiotów pochodzących z przestępstwa ( art. 44 par. 4 , gdy niemożliwe orzeczenie przepadku przedmiotów )

• Przedmiotów objętych zakazem produkcji , posiadania lub obrotu

• Korzyści ( lub jej równowartości), osiągniętej chociażby pośrednio z przestępstwa ( art. 45), lub jej równowartości

• Domniemania, że korzyść pochodzi z przestępstwa

Dotyczą tylko korzyści znacznej wartości

• I- zakłada się , że mienie, które sprawca objął we władanie( lub co do którego uzyskał jakikolwiek tytuł prawny) w czasie lub po popełnieniu przestępstwa stanowi dochód z przestępstwa i podlega przepadkowi ( chyba, że sprawca udowodni legalne jego pochodzenie)

• II - nawet jeśli sprawca przeniósł własność takiego mienia na inną osobę uważa się, że stanowi ono własność sprawcy ( chyba, że ta osoba przedstawi dowód zgodnego z prawem uzyskania mienia)

• Wynagrodzenie szkody ( art. 46)

• Dot. wymienionych w tym przepisie przestępstw m.in. Spowodowania śmierci, ciężkiego uszkodzenia ciała, przestępstw komunikacyjnych, przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu , środowisku

• Potrzebny wniosek pokrzywdzonego

• Wynagrodzenie szkody może dotyczyć jej części lub całości

• Nawiązka

• Dotyczy w zasadzie skazania za umyślne przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu lub inne których skutkiem jest śmierć lub uszkodzenie ciała człowieka ( chyba, że jej orzeczenie przewiduje przepis szczególny ( np. w przypadku kradzieży drzewa z lasu -art.290 par. 2 kk)

• Orzeka się w wysokości do 100 000 zł ( art. 48), chyba, że przepis szczególny przewiduje inny sposób określenia np. jako krotność wartości) .

• W zasadzie orzeka się ją na konto instytucji działającej na rzecz ochrony zdrowia lub ochrony środowiska, lub pomagającej ofiarom przestępstw drogowych w komunikacji ( art. par. 1 i par. 2 i 3 art. 47)

• Wyjątek : art. 46 par. 2 , gdy na rzecz pokrzywdzonego, zamiast wynagrodzenia szkody za doznaną krzywdę oraz art. 290 par. 2 kk , 212 par 3 ( przy zniesławieniu)

• Świadczenie pieniężne

• Tylko gdy sąd odstępuje od wymierzenia kary oraz w wypadkach wskazanych w ustawie

• Maksymalna wysokość 20 000, chyba, że w związku z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości , kiedy to wynosi ona 60 000 zł

• Na rzecz instytucji działającej na cele społeczne związane z ochroną dobra, które zostało naruszone

• Podanie wyroku do publicznej wiadomości ( art. 50 kk)

• Zawsze , gdy sąd uzna to za celowe

• Sąd określa sposób podania

• środki związane z poddaniem sprawcy próbie

• Warunkowe umorzenie postępowania

• Warunkowe zawieszenie wykonania kary

• Warunkowe przedterminowe zwolnienie

• Warunkowe umorzenie postępowania ( art. 66 )

Przesłanki:

• Przestępstwo zagrożone kpw nieprzekraczającą 3 lata ( wyj. 5 lat, gdy sprawca poddał się mediacji naprawił szkodę)

• Sprawca niekarany za przestępstwo umyślne

• Okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości

• Wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne

• Istnieje pozytywna prognoza indywidualna

• Dolegliwości

• Okres próby ( od 1 roku do lat 2)

• Dozór kuratora lub instytucji ( fakult.)

• Obowiązki obligatoryjne

-naprawienie szkody

• Obowiązki fakultatywne:

• -Informowania o przebiegu okresu próby

• Przeproszenia pokrzywdzonego

• Wykonywania obowiązku alimentacyjnego

• Powstrzymania się od nadużywania alkoholu

• Powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzony

• można orzec środki karne( świadczenie pieniężne oraz zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2-ch)

• Podjęcie postępowania ( art. 68 kk)

• Przesłanka negatywna ( nie wolno): gdy sprawca prawidłowo zachowywał się w okresie próby+ 6 miesięcy)

• Przesłanka pozytywna ( trzeba -oblig): jeżeli w w okresie próby sprawca popełni przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany

• Przesłanka pozytywna (można -fakult.): gdy w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, popełnił inne przestępstwo, uchyla się od dozoru, wykonania obowiązku , nie wykonuje ugody

• Warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary

• Orzeczonej w wymiarze do 2-ch lat pozbawienia wolności ( wyj. art.60 par.5 kk oraz art. 343 par.2 k.p.k.)

• Grzywny, samoistnej

• Kow

Gdy jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary

• Warunkowe zawieszenie - wyłączenia - art. 69 par. 3 i 4 k.k.

• Multirecydywista specjalny ( art. 64 par. 2 k.k.)

chyba, że zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami . Brak możliwości skorzystania z art. 60 par. 5 kk.

• Sprawca występku o charakterze chuligańskim ( def. art. 115 par.21 kk) , chyba w szczególnie uzasadnionych przypadkach

• sprawca zawodowy

• sprawca działający w grupie przestępczej

• Sprawca przestępstwa o charakterze terrorystycznym ( art. 65 par. kk)

• Dolegliwości

• Okres próby od 2- 5 lat w przypadku zawieszenie kpw, od 1 -3 w przypadku grzywny lub kow. Gdy sprawca młodociany lub recydywista -od 3-5 lat.

• Możliwość orzeczenie grzywny ( do 180 stawek) przy kpw, do 90 stawek przy kow

• Obowiązki ( katalog 72 par. 1 k.k. otwarty i szerszy niż przy war. umorzeniu,

• Dozór w zasadzie fakultatywny ( obligatoryjny: młodociany, recydywista oraz sprawca z zaburzonymi preferencjami seksualnymi)

• Obowiązki próby -art. 72 kk

• informowanie o przebiegu okresu próby

• przeproszenie pokrzywdzonego

• łożenie na utrzymanie innej osoby

• wykonywanie pracy zarobkowej lub nauki

• powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania śr. odurzających

• poddanie się leczeniu

• powstrzymywanie się od przebywania w określonych miejscach

• powstrzymywanie się od kontaktowania z pokrzywdzonym lub innymi osobami

• opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym

• Innego stosownego postępowania

naprawienie szkody

albo uiszczenie świadczenia , chyba, że orzeczono w char. śr. karnego

• Zarządzenie wykonania kary -art. 75 i 76 k.k.

• Oblig. :Gdy sprawca popełni przestępstwo umyślne za które orzeczono prawomocnie kpw

• Fakult. Gdy Rażąco narusza porządek prawny, uchyla się od dozoru, uiszczenia grzywny, itp.

• Nie można zarządzić wykonania po upływie 6 miesięcy od końca okresu próby( art. 75 par.4 ); wtedy zatarcie skazania z mocy prawa, chyba że nie wykonał śr. karnych

• KW - warunkowe zawieszenie- art. 42

• Tylko kary aresztu

• Dodatnia prognoza indywidualna

• Okres próby 6 miesięcy< 1 rok ( biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia)

• Warunek: naprawienie szkody

Zakaz stosowania: - do recydywisty.

-sprawcy wykroczenia o charakterze chuligańskim, chyba że wyjątkowe okoliczności

• Wykroczenia- odwołanie - art. 44 kw

• Obligatoryjne: gdy sprawca popełnił podobne przestępstwo lub wykroczenie

• Fakultatywne:gdy inne przestępstwo lub wykroczenie

Przesłanka negatywna: gdy w okresie próby + 2 miesiące nie zarządzono wykonania kary

• Warunkowe przedterminowe zwolnienie od odbycia kpw-77 i 78 kk

Warunki :

• Odbycie wymaganej części kary ( przesłanka formalna)

-½ kary , nie wcześniej niż po 6 miesiącach, generalnie

-2/3, nie wcześniej niż po 1 roku ;recydywista specjalny jednokrotny:

- ¾, nie wcześniej niż po 1 roku; recydywista specjalny wielokrotny:

-- po 15 latach; skazany na 25 lat p.w.

-- po 25 latach; skazany na dożywocie

chyba że sąd orzekający karę postanowi inaczej ( wyjątek)

• Pozytywna prognoza indywidualna ( przesłanka materialna)

• Warunkowe zwolnienie- art. 80 k.k.

• Okres próby = czas pozostały do odbycia kary,( nie krótszy niż 2 , a nie dłuższy niż 5 lat; przy recydywistach specjalnych-nie krótszy od 3 -ch lat , przy dożywociu -10 lat.

• Dozór ( art. 159 kkw ) obowiązkowy wobec pedofilów , młodocianych , recydywistów , skazanych na dożywocie

• Obowiązki jak przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary

• Odwołanie ( art. 161 kkw)

• Oblig. Skazanie prawomocne na kpw ( bezwzględną) za przestępstwo umyślne

• Fakult. Rażące naruszenie porządku prawnego, uchylanie się od dozoru, obowiązków it p.

• W razie odwołania nie zalicza się na poczet kary czasu spędzonego na wolności.

• Nowe warunkowe zwolnienie , po odwołaniu - art. 81 k.k.

• Nie może nastąpić przed upływem roku od osadzenie skazanego

• W przypadku dożywocia przed upływem 5 lat

• Pozytywny wynik okresu próby- art. 82 kk

• Karę uważa się za odbytą z chwilą warunkowego skazania , jeśli w okresie próby + 6 miesięcy nie odwołano warunkowego zwolnienia

• Przedterminowe zwolnienie z kow art. 83 kk - bezwarunkowe

• Odbycie ½ kary +

• przestrzeganie porządku prawnego

• sumienne wykonywanie pracy,

• wykonanie obowiązków i

• wykonanie środków karnych

• Skrócenie czasu trwania środków karnych - art.84 k.k.- ostateczne

• Upływ ½ okresu orzeczenie +

• wykonywanie, co najmniej przez rok

• przestrzeganie porządku prawnego

Uwaga: można po 10 latach zwolnić skazanego za przestępstwo seksualne wobec małoletniego z obowiązku powstrzymywania się od przebywania w określonych miejscach oraz kontaktowania się z określonymi osobami ( art. 84 a k.k.)

• Ustanie karalności - przedawnienie( art. 101 -105 k.k.)

• Racje przemawiające za :

- upływ czasu zaciera związek kary z przestępstwem

• „ rozrywanie starych ran bardziej boli niż kojące milczenie”

• zanikanie dowodów

• inna ocena społecznej szkodliwości

• „kara” dla organów ścigania za opieszałość

• Wyjątki : art. 105 kk

Nie ulegają przedawnieniu:

• Zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstwa wojenne,

a ponadto

• Umyślne zabójstwo ,

• ciężkie uszkodzenie ciała,

• ciężki uszczerbek na zdrowiu lub

• pozbawienie wolności połączone ze szczególnym udręczeniem,

popełnione przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych

• Wyjątki c.d. na podstawie starych przepisów

• Najcięższe zbrodnie hitlerowskie popełnione w okresie drugiej wojny światowej ( dekret z 1964 r.

• Ustawa z 1984 r. po zmianach z 1991 r.- nieprzedawnianie zbrodni stalinowskich , stanowiących zbrodnie przeciwko ludzkości lub wojenne ( popełnionych w okresie do 31 XII 1956 r.) przez władze państwa komunistycznego albo prze nie inspirowane lub tolerowane

• Rodzaje przedawnienia

• Karalności ( art. 101 i 102

• Wykonania kary ( art. 103)

• Przedawnienie karalności

• Karalność ustaje jeżeli od czasu popełnienia czynu upłynęło:

30 lat - gdy czyn stanowi zbrodnię zabojstwa

20 lat - inną zbrodnię

15 gdy- poważniejszy występek ( >5 lat kpw)

10 lat - gdy występek ( >3 lat)

5 - pozostałe występki

• Przedawnienie karalności przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ( art. 101 par. 2 k.k.

• 1 rok od czasu kiedy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy

• Nie później niż z upływem 3 lat od czasu popełnienia

Terminy przedawnienia biegną od chwili popełnienia czynu ( przy przestępstwach materialnych od chwili wystąpienia skutku- art. 101 par. 3 kk)

• Przedawnienie wykonania kary

• 30 lat -w razie skazania na karę > 5 lat pobawienia wolności lub karę surowszą

• 15 - kpw< 5 lat

• 10- inna kara

• Przedawnienie nie biegnie ( spoczywa)

• Gdy przeszkody natury prawnej , wynikające z ustawy( np. immunitet)

• Art.44 Konstytucji :” Bieg przedawnienie z stosunku do przestępstw nie ściganych z przyczyn politycznych , popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie , ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn „

Biegnie , gdy przeszkody natury faktycznej ( np. zawieszenie z powodu choroby sprawcy, lub niemożności ujęcia sprawcy)

• Przedawnienie wykroczeń - art. 45 kw

• Karalność wykroczenie ustaje , jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok

• Jeżeli w tym czasie wszczęto postępowania z upływem 2-ch lat

• Orzeczona kara lub środek karny nie podlega wykonaniu , jeżeli od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia upłynęły 3 lata

• Zatarcie skazania - uznanie za niebyłe- art.

• Usunięcie z rejestru skazań ( at. 106 kk), przy karach najsurowszych; z urzędu po upływie 10 lat od wykonania kary lub jej darowania ( na wniosek po 5 latach), w przypadku innych kar po 5 latach ( art. 107 kk)

• Wyjątek ( art. 106 a) nie podlega zatarciu skazanie na kpw ( bezwzględną) za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej wobec małoletniego

• Wykroczenia: Zatarcie skazania - art. 46 kw

• w zasadzie po 2 latach od wykonania

• Abolicja, amnestia, akt łaski

• Abolicja- wyłączenie bytu przestępstwa ( przestępstwo uznaje się za niebyłe

• Amnestia - złagodzenie represji karnej ( generalne), w drodze ustawy

• Akt łaski - złagodzenie represji karnej - w indywidualnym przypadku- Prezydent

• Środki zabezpieczające

• Dwutorowość kodeksu karnego

• Rodzaje srodków: o charakterze leczniczym i administracyjnym

• Lecznicze

Art. 93 kk; umieszczenie w zakładzie zamkniętym

• gdy niezbędne aby ( ultima ratio)

• zapobiec ponownemu popełnienia czynu zabronionego ( cel)

• związanego z chorobą psychiczna, upośledzeniem umysłowym lub uzależnieniem sprawcy ( zakres czynów)

• Wysłuchanie lekarzy psychiatrów i psychologa ( wzmocnienie gwarancyjności )

• Umieszczenie obligatoryjne w zakładzie psychiatrycznym : art. 94 k.k.

• Sprawca działał wstanie niepoczytalności ( art. 31 pr. 1 k.k.)

• Czyn charakteryzuje się znaczną społeczną szkodliwością

• Istnienie wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia takiego czynu

Przesłanki te muszą być spełnione kumulatywnie

Czasu pobytu nie określa się z góry- decyduje przebieg leczenia

• Fakultatywne umieszczenie- art. 95 kk- wątpliwości z zaszegowaniem

• Sprawca popełnił przestępstwa w warunkach ograniczonej poczytalności art. 31 par. 2 kk

• Sąd orzekł kpw bez warunkowego zawieszenia

• Skazany odbywa karę w zakładzie karnym , w którym stosuje się szczególne środki lecznicze

Czy to leczniczy ośrodek zabezpieczający, czy tylko zakład karny przystosowany do realizacji funkcji leczniczej ?

• Nowy fakultatywny środek - art. 95 a kk ). Warunki stosowania

• Sprawca popełnił przestępstwo przeciwko wolności seksualnej

• W związku z zakłóceniem jego czynności psychicznych o podłożu seksualnym , innym niż choroba psychiczna

• Sąd orzekł karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania

• Możliwość umieszczenia po odbyciu kary w zakładzie zamkniętym lub skierowania na leczenia ambulatoryjne

• Drugi nowy fakultatywny środek zabezpieczający art.96 k.k. umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego - przesłanki

• Sprawca popełnił przestępstwo w związku z uzależnieniem od alkoholu lub śr. odurz.

• Sąd orzekł karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania kary, z tym że nie przekracza ona -2-ch lat

• Zachodzi wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przestępstwa związanego z uzależnieniem

• Czasu nie określa się z góry nie może być krótszy od 3-ch miesięcy i dłuższy od 2-ch lat

• Możliwość zastosowania swoistego warunkowego zwolnienia ( skierowanie do leczenia ambulatoryjnego)

• Środki nielecznicze

• Zakaz zajmowania stanowiska , wykonywania zawodu, prowadzenia określonej działalności gospodarczej

• Zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem edukacją mał;. Lub opieką nad nimi

• Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych miejscach, zakaz kontaktowania się zaka opuszczania miejsca

• Zakaz prowadzenia pojazdów

• przepadek

• Przesłanki orzekania

• Sprawca dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności

• Orzeczenie tych środków jest konieczne ze względu na ochronę porządku prawnego

• Można orzec jeden lub więcej ze srodków

• Bezterminowo

• Przesłanki orzeczenia przepadku tytułem śr. zabez. ( alternatywne)

• Znikoma społeczna szkodliwość czynu

• Orzeczenie warunkowego umorzenia postępowania

• Występowanie okoliczności wyłączjących ukarania czynu

• Zawsze fakultatywne, wykonanie jednorazowe

• Brak możliwości przedawnienia środka zabezpieczającego

• Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych - przesłanki ( kumulatywne)

• Osobę fizyczną musi z podmiotem zbiorowym łączyć więź

• Musi być przypisana podmiotowi zbiorowemu wina ( rozumiana cywilistycznie)

• Musi dojść do popełnienia przestępstwa ściśle określonego w art. 16 ustawy ( 14 kategorii przestępstw z kk , 4 z kks)

• Zachowanie osoby fizycznej przyniosło lub mogło przynieść korzyść podmiotowi zbiorowemu

• Fakt popełnienia przestępstwa przez osobę fizyczną musi być potwierdzony prawomocnym sądowym wyrokiem skazującym

• Kary

• Kara pieniężna od 1000 do 20 000 000 zł maks. 10% przychodu

• Obligatoryjne orzeczenie przepadku

• Zakaz promocji lub reklamy

• Zakaz korzystania z dotacji, subwencji itp.

• Zakaz korzystania z pomocy organizacji międzynarodowych

• Zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne

• Zakaz prowadzenia określonej działalności podstawowej lub ubocznej

• Podanie wyroku do publicznej wiadomości

• Kara grzywny

• współcześnie, w niektórych krajach jest dominującą karą ( np. w Niemczech, Anglii, krajach skandynawskich stanowi 80 % ogółu wymierzonych kar )

• w Polsce w 2006 r. 16,2 % ( maksymalnie w 2000 r- 24 %) . W 2006 r. na grzywnę skazanych było łącznie- 88 407 osób

• Grzywna istota, cele

• dolegliwość majątkowa , zmierzająca do:

• pozbawienia skazanego bezprawnej korzyści

• uświadomienia mu, że przestępstwo nie popłaca

• dania zadośćuczynienia społeczeństwu ( tworzenie funduszy kompensacyjnych dla ofiar)

• Grzywna: zalety

• wymierność

• taniość wykonania

• brak oderwania skazanego od naturalnego środowiska

• brak zagrożenia demoralizacją

• Grzywna - wady

• ryzyko, że inne osoby ( np. rodzina) poniosą koszt grzywny, co kłóci się z osobistym charakterem dolegliwości kary kryminalnej

• przywilej dla zamożnych

• Grzywna dniówkowa versus grzywna kwotowa

• Art. 33 kk- system stawek dziennych

• Art. 24 kodeksu wykroczeń - grzywna w wysokości od 20 zł do 5000 złotych orzekana jest kwotowo, chyba że ustawa stanowi inaczej

• Art. 7 par3.kk.- występkiem jest czyn zagrożony karą pozbawienia wolności powyżej 30 stawek dziennych

• Grzywna - dwoisty charakter

• Samoistna (gdy figuruje w sankcji albo jest orzekana na podstawie art. 58 par. 3 kk -zamienny wymiar kary lub art. 60 par. 6 kk- nadzwyczajne złagodzenie kary)

• Orzekana obok innej kary (głównie kary pozbawienia wolności):

• gdy sprawca dopuścił się przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub ( art. 33 par.2 )

• gdy sprawca korzyść majątkową osiągnął

• gdy sąd orzeka kpw lub kow z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ( art. 71)

• Novum w kk z 1997 r,

• Warunkowe zawieszenie wykonania kary grzywny orzeczonej jako kara samoistna ( art. 69 par. 1)

• Oznacza to rezygnację z egzekucji grzywny w razie pozytywnego okresu próby ( wówczas też zatarcie skazania z mocy ustawy - art.76 par.1

• Grzywna - zasady wymiaru( art. 33 par.1)

• I etap: sąd określa liczbę stawek dziennych ( w granicach od 10 do 360 ( obecnie -540) - współmierną do stopnia szkodliwości społecznej czynu

• II etap: sąd określa kwotowo wysokość stawki dziennej ( w granicach od 10 zł do 2000 zł ) - biorąc pod uwagę sytuację sprawcy

• Grzywna wymiar c.d.

• Sytuację sprawcy określa się biorąc pod uwagę jego:

• dochody

• warunki osobiste, rodzinne

• stosunki majątkowe

• możliwości zarobkowe

Kwota grzywny do zapłacenia może wynosić: minimum- 100 zł a maksimum 720 000 zł

• Maksymalny wymiar grzywny przy karze łącznej( art. 86 kk)

• do 540 stawek dziennych

• gdy grzywna obok pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej- max. 180 stawek

• gdy obok kow z warunkowo zawieszonej- max 90 stawek

• Zakaz orzekania kary grzywny - art. 58 par. 2 k.k.

• Grzywny nie orzeka się, jeżeli dochody sprawcy , jego stosunki majątkowe lub możliwości zarobkowe nie uzasadniają przekonania, że sprawca grzywnę uiści lub będzie ją można ściągnąć w drodze egzekucji

• Grzywna wykonanie ( art. 44 - 46 kkw)

• Wezwanie do zapłacenia w terminie 30 dni

• Po upływie terminu ściąga się grzywnę w drodze egzekucji

• Gdy egzekucja bezskuteczna; można zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną :

warunki:

- wysokość grzywny do 120 stawek

- zgoda skazanego

- przelicznik: 10 stawek= 1 miesiąc pracy

• Gdy skazany mimo możliwości nie uiści grzywny, lub nie podejmie pracy i nie można ściągnąć grzywny w drodze egzekucji, sąd orzeka wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności

warunki:

- przelicznik: 1 dzień kpw= 2 stawkom dziennym

- max. 12 miesięcy Kpw ( ewent. 6 m.cy , gdy w sankcji za przestępstwo brak kpw) ).

• Grzywna - wykonanie c.d.

• Wykonanie kary zastępczej może być warunkowo zawieszone ( art. 46 par.3 kkw).

• Od zastępczej kary grzywny lub pracy społecznie użytecznej skazany może się w każdym czasie zwolnić przez złożenie kwoty pieniężnej przypadającej jeszcze do uiszczenia grzywny ( art. 47par.2 kkw)

• Wykonanie grzywny c.d.

• Sąd może, na wniosek skazanego, w uzasadnionych wypadkach, zamienić orzeczoną już zastępczą kpw na pracę społecznie użyteczną ( ale tylko raz) - art. 47par. 3 kkw

• Sąd może zastosować korzystniejsze przeliczenie grzywny na zastępczą kpw, lub pracę społecznie użyteczną ( art. 47 par. 4 kkw) , gdy :

-skazany uiścił co najmniej ½ grzywny

- egzekucja pozostałej części okazała się być bezskuteczna

• Grzywna wykonanie c.d.

• Można odroczyć zapłatę grzywny, rozłożyć jej zapłatę na raty na czas do 1 roku, gdy:

-natychmiastowe wykonanie pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodzinny zbyt ciężkie skutki ( art. 49 kkw).

-wyjątkowo można rozłożyć na raty zapłatę wysokiej grzywny na okres 3 lat

Gdy skazany uchybi płatności raty, rozłożenie na raty można odwołać ( chyba, że uchybienie było niezawinione- art. 50 kkw)

• Można umorzyć grzywnę w całości lub części ( w szczególnie uzasadnionych wypadkach- art. 51 kkw )gdy:

-skazany z przyczyn od niego niezależnych nie może uiścić grzywny

-wykonanie kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub niecelowe

• Kara ograniczenia wolności - pierwowzory

• Praca poprawcza ( ZSRR i niektóre inne kraje socjalistyczne)

• Community service ( W. Brytania)

• Kow w kk z 1969 r.

• 3 formy obowiązku pracy

• Zakaz pełnienia funkcji w organizacjach społecznych

• Wymiar do 2-ch lat

• Kow - miejsce w strukturze skazań

• W 2006 r. -13 % ogółu skazań , minimalnie w 1990 r. było - 5%.

Ogółem skazanych na kow 57 918 osób

• Kara ograniczenia wolności ( kow)- cele i wymiar

• Celem wykonywania kow jest wzbudzenie w skazanych woli kształtowania społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego ( art. 53 kkw )

• Wymiar kow :

-Art. 34 kk: 1 miesiąc - 12 miesięcy

-Art. 20 kw: 1 miesiąc

• Novum w k.k.

• Możliwość orzeczenia kow z warunkowym zawieszeniem wykonania

• Możliwość orzeczenia obok kow warunkowo zawieszonej - kary grzywny

• Nadanie kow charakteru środka probacyjnego

• Możliwości orzeczenia kow , gdy nie występuje w sankcji

• w ramach zamiennego wymiaru kary (art. 58 par. 3)

• W przypadku zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary ( art.60 par. 6 kk)

• Treść kow ( art. 34 par. 2 kk)

W czasie odbywania kary skazany:

• Nie może bez zgody sądu zmieniać stałego miejsca pobytu

• Jest zobowiązany do wykonywania pracy wskazanej przez sąd

• Ma obowiązek udzielania wyjaśnień dot. przebiegu odbywania kary

• Obowiązek pracy ( art. 35 kk )

• I wariant : polega na wykonywaniu pracy

-nieodpłatnej

-kontrolowanej

-na cele społeczne

-wymiarze od 20 do 40 godz. w stosunku miesięcznym

• II wariant : dotyczy tylko osoby zatrudnionej i polega na:

-potrąceniach od 10 do 25 % wynagrodzenia na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny

-skazany nie może bez zgody sądu rozwiązać stosunku pracy

• Praca na cele społeczne

• Może być wykonywana :

• w odpowiednim zakładzie pracy,

• w placówce służby zdrowia lub opieki społecznej

• w organizacji lub instytucji charytatywnej lub działającej na rzecz społeczności lokalnej

• zasadniczo w miejscu zamieszkania lub zatrudnienia skazanego

• podmioty zatrudniające wskazują organy samorządu terytorialnego).

• Miejsce, czas i rodzaj lub sposób wykonywania obowiązku pracy na cele społeczne określa sąd, po wysłuchaniu skazanego

• Kow - elementy fakultatywne ( art. 36)

• Oddanie pod dozór

• kuratora lub

• osoby godnej zaufania albo

• odpowiedniego stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej.

• Orzeczenie obowiązku:

• przeproszenia pokrzywdzonego

• naprawienia szkody

• łożenia na utrzymanie rodziny

• powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub środków odurzających

• Uchylanie się od kow ( art.65 kkw),

• Uchylanie się = zawinione naruszenia obowiązkow składających się na treść kow

• uchylaniem się może też być uporczywe naruszanie obowiązków jak też uchylanie się od dozoru

• Konsekwencje uchylania się

• kow zamienia się na karę grzywny

• Przelicznik: 1 dzień kow =1 stawce dziennej),

• gdy skazany uchyla się od zapłaty zastępczej kary grzywny i nie można jej ściągnąć - zamienia się ją na zastępczą kpw

• Przelicznik: 1 dzień kpw= 2 dniom kow

• gdy orzeczenie grzywny niecelowe (z uwagi na brak możliwości uiszczenia lub ścignięcia) orzeka się również zastępczą kpw

• Przelicznik jw

• Uchylanie się od zastępczej kary grzywny

• sąd orzeka wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności

• Przelicznik : 1 dzień kpw = 2 dni kow

Jeżeli:

• Skazany pomimo, iż może nie uiści grzywny w terminie

• Nie można jej ściągnąć w drodze egzekucji

• Maksymalny wymiar zastępczej kpw, wstrzymanie wykonanie kary zastępczej

• Gdy w sankcji brak kpw wymiar zastępczej kpw nie może przekraczać 6 miesięcy

• Wstrzymanie wykonanie zastępczej kpw, gdy sprawca podejmie pracę i podda się innym rygorom.

• Odroczenie wykonania kow ( art. 62 kkw)

• Fakultatywne:

• Gdy natychmiastowe wykonania kary pociągnęło by dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki

• na czas do 6 miesięcy

• Obligatoryjne :

• W razie powołania do służby wojskowej

• Przerwa w wykonaniu kary

• Obligatoryjna :

• jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia wykonanie kow

• Fakultatywna:

• Gdy natychmiastowe wykonania kary pociągnęło by dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki

• Zmiana formy obowiązku pracy ( art. 63 a kkw)

• W szczególnie uzasadnionych przypadkach

• Przelicznik: 20 godz. pracy na cele społeczne = 10 % wynagrodzenia

• Orzeczona praca nie może przekroczyć 40 godzin w stosunku miesięcznym

• Przedterminowe zwolnienie od reszty kow . Przesłanki: (art. 83kk)

• Odbycie ½ kary

• Przestrzeganie porządku prawnego

• Sumienne wykonywanie pracy

• Spełnienie nałożonych obowiązków i orzeczonych środków karnych

• Wniosek : skazanego , obrońcy , zawodowego kuratora sądowego

Bezwarunkowe

W razie odmowy następny wniosek nie może być złożony przed upływem 3 miesięcy ( wyj. gdy wniosek kuratora )

• Kara pozbawienia wolności
  historia

• Zalążki kpw- domy poprawy dla włóczęgów, prostytutek, młodocianych - XVI, XVII w. Anglia, Holandia, Włochy

• W Polsce - 1723 w Warszawie przytułek dla żebraków

• Krytyka stanu więziennictwa: Niemcewicz , Potocki, Skarbek, Howard

• Jako kara samoistna- od przełomu XVIII

• Pierwsze systemy penitencjarne= oddziaływania na skazanych

• Celkowy ( Filadelfia - 1791)

• Wspólnej pracy i milczenia (1826 Auburn w stanie NY)

• Progresywny (1840 - wyspa Norfolk: system markowy ( zebrania odpowiedniej liczby punktów umożliwiało przejście do kolejnego etapu)

3 etapy:

• pełna izolacja

• wspólna praca w wydzielonych grupach

• przedterminowe zwolnienie.

• W systemie irlandzkim ostatni etap poprzedzał zakład przejściowy typu otwartego ( początek :wolnej progresji).

• Ustawowe rodzaje kpw - historia

• Ciężkie więzienie, więzienie , areszt

• K.k. 1932 - więzienie , areszt

• Kk z 1969- jednolita kara pozbawienia - różnicowanie treści następowało w toku wykonywania kary ( na podstawie kkw lub regulaminu zakładu karnego)

• Kryzys kary pozbawienia wolności

• Przyczyną niepowodzeń -izolacja skutkująca:

• Zerwaniem więzi społecznych

• Deprywacją potrzeb ( społecznych , psychicznych, seksualnych)

• Rozwojem podkultur więziennych

• Społeczną stygmatyzacją skazanych, utrudniającą readaptację społeczną po wyjściu na wolność

• Krótkoterminowe pozbawienie wolności- alternatywy

3 kierunki poszukiwań:

• nowych rodzajów kar i środków nie polegających na pozbawieniu wolności

• doskonalenie środków polegających na poddaniu sprawcy próbie

• zmiany sposobu odbywania krótkoterminowej kary pozbawienia wolności

• Nowe sposoby odbywania krótkoterminowej kpw

• Areszt weekendowy

• Areszt nocny

• Areszt domowy (monitoring elektroniczny, nakaz przebywania w określonym miejscu )

• Areszt weekendowy

• Stosowany m.in. W krajach skandynawskich , w Hiszpanii od 1995 r. do 2003 r. maks. 24 weekendy, projekt 2007- przywrócenie tej kary

• Zalety

-szokowe działania krótkiego więzienia

-uniknięcie niekorzystnych skutków decosjalizacji

• Areszt weekendowy c.d.

• Wady

• Konieczność przygotowania odpowiednich infrastruktury

• Specjalne form organizacyjnych (uniemożliwiających kontakt tej grupy skazanych z resztą oraz zamiany tej kary w spotkania towarzyskie - pojedyńcze cele)

• Nieefektywność z punktu widzenia prewencji generalnej

• Dozór elektroniczny

• Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (Dz. U. z 2007 r. Nr 191 poz. 1366)

• Ustawa na próbę okres obowiązywania: 1 września 2009 r. - 31 sierpni 2014 r.

• System dozoru monitorowanego- definicja

• jeden z systemów wykonywania kary pozbawienia wolności, który polega na kontrolowaniu zachowania skazanego, przebywającego poza zakładem karnym, przy użyciu aparatury monitorującej

• Podmiot i aparatura monitorująca

• Aparatura składa się z urządzeń elektronicznych i instalacji i systemów (nadajnik, elektroniczne urządzenie rejestrujące, stacjonarne i przenośne oraz centrala monitorowania)

• Podmiot monitorujący to osoba zobowiązana do zawiadamiania kuratora lub sądu o każdym fakcie przerwania łączności ze skazanym

• Dwa warianty odbywania kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego

• Wariant I : za zgodą skazanego , w przypadku gdy orzeczona kara pozbawienia wolności nie przekracza 6 miesięcy

• Wariant II- w przypadku kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej roku, jeżeli czas pozostały do odbycia tej kary nie przekracza 6 miesięcy

• Dozór elektroniczny: warunki

• Decyduje w obu wariantach sąd penitencjarny

• Warunki:

-skazany posiada on określone miejsce stałego pobytu i warunki mieszkaniowe pozwalają na zainstalowania monitoringu

-osoby pełnoletnie wspólnie z nim zamieszkujące wyraziły zgodę

- wykonanie kary w omawianym trybie - odbywanie kary w tym systemie jest wystarczające do osiągnięcia jej celów. .

• Dozór elektroniczny - wyłączenie stosowania

• Dozór elektroniczny nie może być orzeczony w stosunku do osoby skazanej uprzednio na karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo, również przestępstwo skarbowe

• Obowiązki osoby monitorowanej

• pozostawania we wskazanym przez sąd penitencjarny miejscu w wyznaczonym czasie, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej;

• udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego i wykonywania nałożonych na niego obowiązków, a zwłaszcza kontaktowania się z sądowym kuratorem zawodowym;

• noszenia nadajnika;

• dbania o powierzone mu stacjonarne urządzenie monitorujące i nadajnik, a zwłaszcza ich ochrony przed utratą, zniszczeniem, uszkodzeniem lub uczynieniem niezdatnymi do użytku;

• poddania się czynnościom kontrolnym upoważnionego podmiotu dozorującego mającym na celu sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania stacjonarnego urządzenia monitorującego oraz nadajnika;

• odbierania połączeń telefonicznych przychodzących do stacjonarnego urządzenia monitorującego;

• uiszczenia w określonym terminie równowartości kosztów postępowania wykonawczego związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. 

• Uprawnienia osoby dozorowanej elektronicznie

skazany ma prawo oddalić się z wyznaczonego miejsca w przedziałach czasowych w ciągu doby, określonych przez sąd penitencjarny (art. 10 ustawy).

Okres ten nie może przekraczać 12 godzin dziennie, i może być wykorzystywany w szczególności w celu:

• 1) świadczenia pracy;

• 2) wykonywania praktyk religijnych lub korzystania z posług religijnych;

• 3) sprawowania opieki nad osobą małoletnią, osobą niedołężną lub chorą;

• 4) kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej;

• 5) korzystania z urządzeń lub zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych;

• 6) komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem oraz wybranym przez siebie przedstawicielem, o którym mowa w art. 42 Kodeksu karnego wykonawczego;

• 7) komunikowania się z podmiotami, o których mowa w art. 38 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego;

• 8) utrzymywania więzi z rodziną lub innymi bliskimi osobami;

• 9) korzystania z opieki medycznej lub udziału w terapii;

• 10) dokonania niezbędnych zakupów. 

Ponadto, ustawa w art. 21 przewiduje możliwość oddalenia się przez skazanego z innych szczególnie ważnych dla niego powodów, za zgodą sędziego penitencjarnego, na okres jednorazowo nie przekraczający 7 dni

• Uchylenie dozoru - obligatoryjne

• skazany, odbywając karę w tym systemie, naruszył porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, lub uchyla się od wykonywania nałożonych na niego obowiązków, orzeczonego środka karnego, dozoru sądowego kuratora zawodowego lub od kontroli upoważnionego podmiotu dozorującego;

• skazany korzystający z zezwolenia na oddalenie się, o którym mowa w art. 21 ust. 1, został zatrzymany przez uprawniony organ w związku z naruszeniem przez niego porządku prawnego w okresie trwania oddalenia;

• odwołano przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego z powodu innego niż ustanie przyczyny, dla której przerwa została udzielona;

•  zarządzono wykonanie pozostałej do wykonania kary pozbawienia wolności odbywanej w tym systemie, warunkowo zawieszonej w trybie art. 26 ust. 2 lub art. 82 ust. 3;

• skazany w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego został tymczasowo aresztowany w innej sprawie.

• w innych wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami.

• Uchylenie dozoru- fakultatywne

• gdy skazany nie powrócił do określonego miejsca w wyznaczonym czasie, w wypadku usprawiedliwionego oddalenia.

• w razie uchylenia zezwolenia jego ponowne udzielenie jest w tej samej sprawie niedopuszczalne.

• Kary polegające na pozbawieniu wolności wg k.k. - rodzaje

• Terminowa

- od 1 miesiąca do lat 15

-orzeka się w miesiącach lub latach

• 25 lat pozbawienia wolności

• Dożywotniego pozbawienia wolności ( nie orzeka się jej sprawcy, który w czasie popełnienia czynu nie ukończył 18 lat- art.54 par.2 kk)

• Współczynniki prizonizcji

• współczynnik prizonizacji = liczba uwięzionych w przeliczeniu na 100 000 mieszkańców

• W Polsce

• najniższy w 1989 - 106

• najwyższy w 1973 r. - 373 (w tym czasie w krajach Zachodnioeuropejskich wynosił od 40 do 100)

• w latach 2000-2007 wahał się w granicach -od 182 do 232

• Uwięzieni w liczbach bezwzględnych

• 1970- 82 436

• 1989 - 40 321

• 2007 - 87776

• Udział kary pozbawienia wolności ( bezwzględnej) w ogólnej liczbie skazań

• 1990- 27 %

• 2006- 9 %

• Kara pozbawienia wolności - ultima ratio ( gdy chodzi o drobne i średnie przestępstwa )

• K.k. z 1997 r. obniżył minimum ustawowego zagrożenia kpw ( z 3 mies.do 1mies.)

• Zmienił układ sankcji ( od najłagodniejszej do najsurowszej - art. 32 k.k.)

• Wprowadził zasadę prymatu kar wolnościowych- Art. 58 par. 1 k.k.

• Możliwość orzeczenia kary wolnościowej nawet gdy nie występuje w sankcji ( art.58 par.3 kk)

• Kpw- wykonywanie ( art.69 kkw)

• Cel: wzbudzanie woli współdziałania w kształtowaniu społecznie pożądanych postaw skazanych,

• Metody: zindywidualizowane oddziaływanie na skazanych w ramach systemów wykonywania kary w rożnych rodzajach zakładów karnych

• Środki: oddziaływanie przez pracę, kształcenie, zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe stosowanie środków terapeutycznych, podtrzymywanie kontaktów skazanych w rodziną ( art. 67 par. 2 i 3 kkw)

• Rodzaje zakładów karnych ( art. 69 kkw)

• Dla młodocianych ( art. 115 par.10 kk - 21lat w chwili czynu+24 w czasie orzekania w I instancji)

• Dla odbywających karę po raz pierwszy

• Dla recydywistów penitencjarnych

• Dla odbywających karę aresztu wojskowego

• Typy organizacyjne zakładów

• typu zamkniętego ( art. 90 kkw)

• półotwartego ( art. 91 kkw)

• otwartego ( art. 92 kkw)

• środki karne

• Możliwość kumulatywnego ( łącznego) orzekania

• Terminowość orzekania ( art. 43 kk) - od 1 do 10 lat , w stosunku do pedofilów niektóre środki na czas od 1 roku do lat 15

• Wyjątkowo na zawsze co do niektórych zakazów; -w stosunku do pedofilów ( art. 41 par.1b) -nietrzeźwych kierowców ( art. 42 par.4 kk)

• Czas biegnie od momentu uprawomocnienia się wyroku, nie biegnie w czasie odbywania kpw

• Pozbawienie praw publicznych ( art. 40 kk)

• Fakultatywność orzekania

• Gdy skazanie na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata za przestępstwo popełnione z motywacji zasługującej na szczególne potępienie

• Pozbawienie praw publicznych - konsekwencje

• Utrata czynnego i biernego prawa wyborczego

• Utrata prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości

• Utrata prawa do pełnienia funkcji w organach i instytucjach publicznych

• Utrata posiadanego stopnia naukowego, orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz zdolności do ich uzyskania w trakcie trwania kary

• Zakaz zajmowania stanowisk, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności ( art. 41-41a )- warunki orzeczenia:

• Sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska, zawodu albo

• Okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska( wykonywanie zawodu) lub prowadzenie działalności zagraża istotnym dobrom chronionym prawem

• Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach , zakaz kontaktowania się- art. 41a kk

• Można orzec w razie skazania na przestępstwo seksualne na szkodę małoletniego oraz umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przeciwko osobie najbliższej

• Ma charakter obligatoryjny ( art. 41 par. 2 ), gdy skazania na bezwzględną karę pozbawienia wolności za w/w przestępstwa

• Zakaz prowadzenia pojazdów: terminowy

Fakultatywny ( art. 42 par.1):

• W razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji,

Obligatoryjny ( art. 42 par. 2) ( dotyczy tylko poj. mechanicznych):

• Gdy sprawca był w stanie nietrzeźwości ( odurz.), zbiegł z miejsca zdarzenia

• Zakaz prowadzenia poj. Mech. na zawsze

Fakultatywny:

• Gdy sprawca katastrofy lub wypadku będąc w stanie nietrzeźwym spowodował śmieć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu , albo zbiegł z miejsc wypadku

Obligatoryjny:

• Gdy w w.w warunkach sprawca został ponownie skazany

• Przepadek

• Przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa ( art. 44 par.1 np. łupów z rozboju)

• Przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa lub do tego przeznaczonych ( art. 42 par.2) (chyba że niewspółmierny, wtedy nawiązka)

• Równowartości przedmiotów pochodzących z przestępstwa ( art. 44 par. 4) , gdy niemożliwe orzeczenie przepadku przedmiotów

• Przedmiotów objętych zakazem produkcji , posiadania lub obrotu

• Korzyści ( lub jej równowartości), osiągniętej chociażby pośrednio z przestępstwa ( art. 45), lub jej równowartości

• Domniemania, że korzyść pochodzi z przestępstwa

Dotyczą tylko korzyści znacznej wartości

• I- zakłada się , że mienie, które sprawca objął we władanie( lub co do którego uzyskał jakikolwiek tytuł prawny) w czasie lub po popełnieniu przestępstwa stanowi dochód z przestępstwa

• II - jeśli sprawca przeniósł własność takiego mienia na inną osobę uważa się, że stanowi ono własność sprawcy

Jeśli domniemanie nie zostanie obalone poprzez przedstawienie dowodu zgodnego z prawem uzyskania mienia - mienie podlega przepadkowi

• Wynagrodzenie szkody ( art. 46)

• ZMIENIONY!!! - w każdym przypadku sąd może orzec zadośćuczynienie nawiązkę lub wynagrodzenie szkody na wniosek pokrzywdzonego.

• Dot. wymienionych w tym przepisie przestępstw m.in. spowodowania śmierci, ciężkiego uszkodzenia ciała, przestępstw komunikacyjnych, przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu , środowisku

• Orzekanie na wniosek pokrzywdzonego

• Wynagrodzenie szkody może dotyczyć jej części lub całości

• Nawiązka

• Dotyczy w zasadzie skazania za umyślne przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu lub inne których skutkiem jest śmierć lub uszkodzenie ciała człowieka ( chyba, że jej orzeczenie przewiduje przepis szczególny ( np. w przypadku kradzieży drzewa z lasu -art.290 par. 2 kk)

• Orzeka się w wysokości do 100 000 zł ( art. 48), chyba, że przepis szczególny przewiduje inny sposób określenia np. jako krotność wartości) .

• W zasadzie orzeka się ją na konto instytucji działającej na rzecz ochrony zdrowia lub ochrony środowiska, lub pomagającej ofiarom przestępstw drogowych w komunikacji ( art. par. 1 i par. 2 i 3 art. 47)

• Wyjątek : art. 46 par. 2 , gdy na rzecz pokrzywdzonego, zamiast wynagrodzenia szkody za doznaną krzywdę oraz art. 290 par. 2 kk , 212 par 3 ( przy zniesławieniu)

• Świadczenie pieniężne

• Tylko gdy sąd odstępuje od wymierzenia kary oraz w wypadkach wskazanych w ustawie

• Maksymalna wysokość 20 000, chyba, że w związku z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości , kiedy to wynosi 60 000 zł

• Orzeka się na rzecz instytucji działającej na cele społeczne związane z ochroną dobra, które zostało naruszone

• Podanie wyroku do publicznej wiadomości ( art. 50 kk)

• Zawsze , gdy sąd uzna to za celowe

• Sąd określa sposób podania

• Środki związane z poddaniem sprawcy próbie

• Warunkowe umorzenie postępowania

• Warunkowe zawieszenie wykonania kary

• Warunkowe przedterminowe zwolnienie

• Warunkowe umorzenie postępowania ( art. 66 )

Przesłanki:

• Przestępstwo zagrożone kpw nieprzekraczającą 3 lata ( wyj. 5 lat, gdy sprawca poddał się mediacji ,naprawił szkodę)

• Sprawca niekarany za przestępstwo umyślne

• Okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości

• Wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne

• Istnieje pozytywna prognoza indywidualna

• Dolegliwości

• Okres próby ( od 1 roku do lat 2)

• Dozór kuratora lub instytucji ( fakult.)

• Obowiązek obligatoryjny:

-naprawienie szkody

• Obowiązki fakultatywne:

• -informowania o przebiegu okresu próby

• przeproszenia pokrzywdzonego

• wykonywania obowiązku alimentacyjnego

• powstrzymania się od nadużywania alkoholu

• powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym

• można orzec środki karne( świadczenie pieniężne oraz zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2-ch)

• Podjęcie postępowania ( art. 68 kk)

• Przesłanka negatywna ( nie wolno: gdy sprawca prawidłowo zachowywał się w okresie próby+ przez okres 6 miesięcy)

• Obligigatoryjne: jeżeli w okresie próby sprawca popełni przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany

• Fakultatywne: gdy w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, popełnił inne przestępstwo, uchyla się od dozoru, wykonania obowiązku , nie wykonuje ugody

• Warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary

• W wymiarze do 2-ch lat pozbawienia wolności

• Grzywny, samoistnej

• Kow

Gdy jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary

• Warunkowe zawieszenie - wyłączenia

• Multirecywyista specjalny ( art. 64 par. 2) chyba, że w szczególnie uzasadnionym przypadku

• Sprawca występku o charakterze chuligańskim ( def. art. 115 par.21 kk) , z wyjątkiem jak wyżej

• Dolegliwości

• Okres próby od 2- 5 lat w przypadku zawieszenie kpw, od 1 -3 w przypadku grzywny lub kow), gdy młodociany lub recydywista od 3-5 lat)

• Możliwość orzeczenie grzywny ( do 270 stawek)

• Obowiązki ( katalog 72 . 1 szerszy niż przy war. umorzeniu, otwarty)

• Dozór ( co do zasady -fakultatywny). Obligatoryjny, gdy sprawca: młodociany, recydywista, sprawca z zaburzonymi preferencjami seksualnymi

• Zarządzenie wykonania kary

• Oblig. :Gdy sprawca popełni przestępstwo umyślne za które orzeczono prawomocnie kpw

• Fakult. Gdy rażąco narusza porządek prawny, uchyla się od dozoru, uiszczenia grzywny, itp.

• Nie można zarządzić wykonania kary po upływie 6 miesięcy od końca okresu próby( art. 75 par.4 ); wtedy następuje z urzędu zatarcie skazania

• Kara pozbawienia wolności
  historia

• Zalążki kpw- domy poprawy dla włóczęgów, prostytutek, młodocianych - XVI, XVII w. Anglia, Holandia Włoch

• W Polsce - 1723 w Warszawie przytułek dla żebraków

• Krytyka stanu więziennictwa: Niemcewicz , Potocki, Skarbek, Howard

• Jako kara samoistna- od przełomu XVIII

• Pierwsze systemy penitencjarne= oddziaływania na skazanych

• Celkowy ( Filadelfia - 1791)

• Wspólnej pracy i milczenia (1826 Auburn w stanie NY)

• Progresywny (1840 - wyspa Norfolk: system markowy ( zabrania punktów umożliwiało przejście do kolejnego etapu)

• 3 etapy:

• pełna izolacja

• wspólna praca w wydzielonych grupach

• przedterminowe zwolnienie

W systemie irlandzkim ostatni etap poprzedzał zakład przejściowy typu otwartego ( początek :wolnej progresji).

• Ustawowe rodzaje kpw - historia

• Ciężkie więzienie, więzienie , areszt

• K.k. 1932 - więzienie , areszt

• Kk z 1969- jednolita kara pozbawienia - różnicowanie treści następowało w toku wykonywnia kary ( na podstawie kkw lub regulaminu )

• Kryzys kary pozbawienia wolności

• Przyczyną niepowodzeń -izolacja skutkująca:

• Zerwaniem więzi społecznych

• Deprywacją potrzeb ( społecznych , psychicznych, seksualnych)

• Rozwójen podkultur więziennych

• Społeczną stygmatyzacją skazanych, utrudniającą reedaptację społeczną po wyjściu na wolność

• Kary polegające na pozbawieniu wolności - rodzaje wg kk

• Terminowa

- od 1 miesiąca do lat 15

-orzeka się w miesiącach lub latach

• 25 lat pozbawienia wolności

• Dożywotniego pozbawienia wolności ( nie orzeka się jej sprawcy, który w czasie popełnienia czynu nie ukończył 18 lat- art.54 par.2 kk)

• Współczynniki prizonizcji

• współczynnik prizonizacji = liczba uwięzionych w przeliczeniu na 100 000 mieszkańców

• W Polsce

• najniższy w 1989 - 106

• najwyższy w 1973 r. - 373 (w tym czasie w krajach Zachodnioeuropejskich wynosił od 40 do 100)

• w latach 2000-2007 wahał się w granicach -od 182 do 232

• Uwięzieni w liczbach bezwzględnych

• 1970- 82 436

• 1989 - 40 321

• 2007 - 87776

• Udział kary pozbawienia wolności ( bezwzględnej) w ogólnej liczbie skazań

• 1990- 27 %

• 2006- 9 %

• Kara pozbawienia wolności - ultima ratio ( gdy chodzi o drobne i średnie przestępstwa )

• K.k. z 1997 r. obniżył minimum ustawowego zagrożenia kpw ( z 3 mies.do 1mies.)

• Zmienił układ sankcji ( od najłagodniejszej do najsurowszej - art. 32 k.k.)

• Wprowadził zasadę prymatu kar wolnościowych- Art. 58 par. 1 k.k.

• Możliwość orzeczenia kary wolnościowej nawet gdy nie występuje w sankcji ( art.58 par.3 kk)

• Kpw- wykonywanie ( art.69 kkw)

• Cel: wzbudzanie woli współdziałania w kształtowaniu społecznie pożądanych postaw skazanych,

• Metody: zindywidualizowane oddziaływanie na skazanych w ramach systemów wykonywania kary w rożnych rodzajach zakładów karnych

• Środki: oddziaływanie przez pracę, kształcenie, zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe stosowanie środków terapeutycznych, podtrzymywanie kontaktów skazanych w rodziną ( art. 67 par. 2 i 3 kkw)

• Rodzaje zakładów karnych ( art. 69 kkw)

• Dla młodocianych ( art. 115 par.10 kk - 21lat w chwili czynu+24 w czasie orzekania w I instancji)

• Dla odbywających karę po raz pierwszy

• Dla recydywistów penitencjarnych

• Dla odbywających karę aresztu wojskowego

• Typy organizacyjne zakładów

• typu zamkniętego ( art. 90 kkw)

• półotwartego ( art. 91 kkw)

• otwartego ( art. 92 kkw)

• Systemy wykonywania kary ( art. 81 kkw)

• Programowego oddziaływania

• Terapeutyczny

• Zwykły

O skierowaniu skazanego do określonego zakładu i systemu odbywania kary decyduje komisja penitencjarna

• Prawa skazanego ( art. 102 kkw)

• Do odpowiedniego wyżywienia, odzieży warunków bytowych, świadczeń zdrowotnych

• Utrzymywania więzi z rodziną ( korespondencja, widzenia, rozmowy telefoniczne)

• Korzystania z wolności religijnej

• Wynagrodzenia związanego z zatrudnieniem, ubezp. społ. , renty inwalid.

• Kształcenia się i samokształcenia

• Korzystania z urządzeń i zajęć kulturalno oświatowych i sportowych, radia , tv, pracy i książek

• Komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem, właściwym kuratorem

• Komunikowania się z przedstawicielem NGOs

• Zapoznani się z opiniami sporządzonymi przez administrację, stanowiącymi podstawę do podejmowania decyzji

• Składania wniosków i skarg ( również do organizacji międzynarodowych)

• Prowadzenia korespondencji, bez jej ocenzurowania z organami ścigania , RPO itp..

• Obowiązki skazanego - art. 116 kkw

Przestrzegania zasad wykonywania kary i wykonywania poleceń przełożonych, w szczególności:

• Poprawnego zachowania się

• Przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń

• Poddanie się badaniom i leczeniu ( przymusowe leczenie art.118kkw, odwykowe art. 117)

• Wykonywania pracy i prac porządkowych w obrębie zakładu

• Dbałości o mienie zakładu

• Poddania się czynnościom mającym na celu identyfikację osoby

• Poddania się , w wypadkach uzasadnionych względami porządku lub bezpieczeństwa kontroli osobistej ( celi ) m.in. przez oględziny działa oraz odzieży

• Zakazy- art. 116 a kkw

Skazanemu nie wolno :

• Uczestniczyć w grupach organizowanych bez zgody i wiedzy przełożonego

• Posługiwać się wulgaryzmami lub gwarą przestępczą

• Uprawiać gier hazardowych

• Spożywać alkoholu lub używać narkotyków

• Odmawiać spożywania posiłków dla szantażu

• Tatuować się

• Nieprzepisowo porozumiewać się z osobami postronnymi lub osadzonymi

• Samowolnie zmieniać cel mieszkalnych

• Zmieniać wyglądu zewnętrznego

• Nagrody ( art. 138 kkw)

• Dodatkowe widzenie

• Widzenie niedozorowane

• W oddzielnych pokojach

• Zatarcie kar dyscyplinarnych

• Zezwolenie na widzenie bez dozoru poza zk ( do 30 godz.)

• Zezwolenie na opuszczenie zakładu ( przepustka do 14 dni)

• Zezwolenie na przekazanie osobie najbliższej upominku

• Zezwolenie na odbywanie widzeń we własnej odzieży

• Zezwolenie na uzyskanie dodatkowej paczki żywnościowej

• Zezwolenie na dokonanie dodatkowych zakupów

• Zezwolenie na odbycie rozmowy telefonicznej na koszt zk

• Kary dyscyplinarne ( art. 143 kkw)

• Nagana

• Pozbawienie nagrody

• Pozbawienia prawa korzystania z zajęć kulturalno- oświatowych przez okres 3 m-cy

• Pozbawienie lub ograniczenie możliwości zakupów

• Udzielanie widzeń w sposób uniemożliwiający kontakt z osobą odwiedzającą na czas do 3 m- cy

• Obniżanie części wynagrodzenia do 25 % przez 3 m-cy

• Umieszczenie w celi izolacyjnej na okres 30 dni

• Odroczenie lub przerwa w wykonaniu kpw

• Art. 150 kkw - odroczenie w razie choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby - do ustania przeszkody

• Art. 151 kkw -Odroczenie do 6 m-cy, gdy natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki ( maks. 1 rok, z wyjątkiem kobiety ciężarnej i z małym dzieckiem)

• Przerwa, gdy przyczyny odroczenia w trakcie odbywania kary

• Najsurowsze kary polegającego na pozbawieniu wolności

• Kara 25 lat i dożywocia zawsze w alternatywie

• Zagrożone najcięższe zbrodnie:

• Przeciwko pokojowi, ludzkości i zbrodnie wojenne ( art. 117 par. 1, 118 par.1,120, 123 pr.1 kk)

• Zamach stanu godzący w niepodległość integralność państwa (art.127 par.1kk

• Zamach na życie prezydenta (art. 134 kk)

• Zabójstwo w typie podstawowym i typach kwalifikowanych ( art.148 part. 1-3kk)

• Kary najsurowsze- funkcje

• Ochronna ( izolacja od społeczeństwa najniebezpieczniejszych sprawców )

• Celowość przewidzenia przedterminowego zwolnienia - argumenty :

• Pozytywny wpływ na przebieg kary

• Eliminacja poczucia bezkarności za przestępstwa popełnione w więzieniu

• Brak szansy na przedterminowego zwolnienie - nieludzkie traktowanie ( orzecznictwo ETPC)

• Problem kary śmierci

• Uzasadnienie odwet, odstraszenie

• Abolicjonizm w dokumentach praw międzynarodowego:

-Pakty art. 6 + protokół dodatkowy

- EKPC art. 2 + protokół 6 i 13

• k.Ś w Polsce

• 1980, 1981 - 4,3, wyroki

• 1974 - 18, 1976-23, 1985- 17 wyroków

• 1988 - faktyczne moratorium - SN konsekwentnie zamieniał k.s. na 25 lat pozbawienia wolności

• 1995 - formalne moratorium na 5 lat

• 1997 - formalne zniesienie ( abolicja )

• Kara śmierci argumenty za i przeciw

• środki karne

• Możliwość kumulatywnego ( łącznego) orzekania

• Terminowość orzekania ( art. 43 kk) - od 1 do 10 lat , w stosunku do pedofilów niektóre środki na czas od 1 roku do lat 15

• Wyjątkowo na zawsze co do niektórych zakazów; -w stosunku do pedofilów ( art. 41 par.1b) -nietrzeźwych kierowców ( art. 42 par.4 kk)

• Czas biegnie od momentu uprawomocnienia się wyroku, nie biegnie w czasie odbywania kpw

• Pozbawienie praw publicznych ( art. 40 kk)

• Fakultatywność orzekania

• Gdy skazanie na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata za przestępstwo popełnione z motywacji zasługującej na szczególne potępienie

• Pozbawienie praw publicznych - konsekwencje

• Utrata czynnego i biernego prawa wyborczego

• Utrata prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości

• Utrata prawa do pełnienia funkcji w organach i instytucjach publicznych

• Utrata posiadanego stopnia naukowego, orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz zdolności do ich uzyskania w trakcie trwania kary

• Zakaz zajmowania stanowisk, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności ( art. 41-41a )- warunki orzeczenia:

• Sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska, zawodu albo

• Okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska( wykonywanie zawodu) lub prowadzenie działalności zagraża istotnym dobrom chronionym prawem

• Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach , zakaz kontaktowania się- art. 41a kk

• Można orzec w razie skazania na przestępstwo seksualne na szkodę małoletniego oraz umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przeciwko osobie najbliższej

• Ma charakter obligatoryjny ( art. 41 par. 2 ), gdy skazania na bezwzględną karę pozbawienia wolności za w/w przestępstwa

• Zakaz prowadzenia pojazdów: terminowy

Fakultatywny ( art. 42 par.1):

• W razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji,

Obligatoryjny ( art. 42 par. 2) ( dotyczy tylko poj. mechanicznych):

• Gdy sprawca był w stanie nietrzeźwości ( odurz.), zbiegł z miejsca zdarzenia

• Zakaz prowadzenia poj. Mech. na zawsze

Fakultatywny:

• Gdy sprawca katastrofy lub wypadku będąc w stanie nietrzeźwym spowodował śmieć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu , albo zbiegł z miejsc wypadku

Obligatoryjny:

• Gdy w w.w warunkach sprawca został ponownie skazany

• Przepadek

• Przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa ( art. 44 par.1 np. łupów z rozboju)

• Przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa lub do tego przeznaczonych ( art. 42 par.2) (chyba że niewspółmierny, wtedy nawiązka)

• Równowartości przedmiotów pochodzących z przestępstwa ( art. 44 par. 4) , gdy niemożliwe orzeczenie przepadku przedmiotów

• Przedmiotów objętych zakazem produkcji , posiadania lub obrotu

• Korzyści ( lub jej równowartości), osiągniętej chociażby pośrednio z przestępstwa ( art. 45), lub jej równowartości

• Domniemania, że korzyść pochodzi z przestępstwa

Dotyczą tylko korzyści znacznej wartości

• I- zakłada się , że mienie, które sprawca objął we władanie( lub co do którego uzyskał jakikolwiek tytuł prawny) w czasie lub po popełnieniu przestępstwa stanowi dochód z przestępstwa

• II - jeśli sprawca przeniósł własność takiego mienia na inną osobę uważa się, że stanowi ono własność sprawcy

Jeśli domniemanie nie zostanie obalone poprzez przedstawienie dowodu zgodnego z prawem uzyskania mienia - mienie podlega przepadkowi

• Wynagrodzenie szkody ( art. 46)

• Dot. wymienionych w tym przepisie przestępstw m.in. spowodowania śmierci, ciężkiego uszkodzenia ciała, przestępstw komunikacyjnych, przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu , środowisku

• Orzekanie na wniosek pokrzywdzonego

• Wynagrodzenie szkody może dotyczyć jej części lub całości

• Nawiązka

• Dotyczy w zasadzie skazania za umyślne przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu lub inne których skutkiem jest śmierć lub uszkodzenie ciała człowieka ( chyba, że jej orzeczenie przewiduje przepis szczególny ( np. w przypadku kradzieży drzewa z lasu -art.290 par. 2 kk)

• Orzeka się w wysokości do 100 000 zł ( art. 48), chyba, że przepis szczególny przewiduje inny sposób określenia np. jako krotność wartości) .

• W zasadzie orzeka się ją na konto instytucji działającej na rzecz ochrony zdrowia lub ochrony środowiska, lub pomagającej ofiarom przestępstw drogowych w komunikacji ( art. par. 1 i par. 2 i 3 art. 47)

• Wyjątek : art. 46 par. 2 , gdy na rzecz pokrzywdzonego, zamiast wynagrodzenia szkody za doznaną krzywdę oraz art. 290 par. 2 kk , 212 par 3 ( przy zniesławieniu)

• Świadczenie pieniężne

• Tylko gdy sąd odstępuje od wymierzenia kary oraz w wypadkach wskazanych w ustawie

• Maksymalna wysokość 20 000, chyba, że w związku z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości , kiedy to wynosi 60 000 zł

• Orzeka się na rzecz instytucji działającej na cele społeczne związane z ochroną dobra, które zostało naruszone

• Podanie wyroku do publicznej wiadomości ( art. 50 kk)

• Zawsze , gdy sąd uzna to za celowe

• Sąd określa sposób podania

• Środki związane z poddaniem sprawcy próbie

• Warunkowe umorzenie postępowania

• Warunkowe zawieszenie wykonania kary

• Warunkowe przedterminowe zwolnienie

• Warunkowe umorzenie postępowania ( art. 66 )

Przesłanki:

• Przestępstwo zagrożone kpw nieprzekraczającą 3 lata ( wyj. 5 lat, gdy sprawca poddał się mediacji ,naprawił szkodę)

• Sprawca niekarany za przestępstwo umyślne

• Okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości

• Wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne

• Istnieje pozytywna prognoza indywidualna

• Dolegliwości

• Okres próby ( od 1 roku do lat 2)

• Dozór kuratora lub instytucji ( fakult.)

• Obowiązek obligatoryjny:

-naprawienie szkody

• Obowiązki fakultatywne:

• -informowania o przebiegu okresu próby

• przeproszenia pokrzywdzonego

• wykonywania obowiązku alimentacyjnego

• powstrzymania się od nadużywania alkoholu

• powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym

• można orzec środki karne( świadczenie pieniężne oraz zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2-ch)

• Podjęcie postępowania ( art. 68 kk)

• Przesłanka negatywna ( nie wolno: gdy sprawca prawidłowo zachowywał się w okresie próby+ przez okres 6 miesięcy)

• Obligigatoryjne: jeżeli w okresie próby sprawca popełni przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany

• Fakultatywne: gdy w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, popełnił inne przestępstwo, uchyla się od dozoru, wykonania obowiązku , nie wykonuje ugody

• Warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary

• W wymiarze do 2-ch lat pozbawienia wolności

• Grzywny, samoistnej

• Kow

Gdy jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary

• Warunkowe zawieszenie - wyłączenia

• Multirecywyista specjalny ( art. 64 par. 2) chyba, że w szczególnie uzasadnionym przypadku

• Sprawca występku o charakterze chuligańskim ( def. art. 115 par.21 kk) , z wyjątkiem jak wyżej

• Dolegliwości

• Okres próby od 2- 5 lat w przypadku zawieszenie kpw, od 1 -3 w przypadku grzywny lub kow), gdy młodociany lub rezywysita od 3-5 lat)

• Możliwość orzeczenie grzywny ( do 180 stawek)

• Obowiązki ( katalog 72 par. 1 szerszy niż przy war. umorzeniu, otwarty)

• Dozór ( co do zasady -fakultatywny). Obligatoryjny, gdy sprawca: młodociany, recydywista, sprawca z zaburzonymi preferencjami seksualnymi

• Zarządzenie wykonania kary

• Oblig. :Gdy sprawca popełni przestępstwo umyślne za które orzeczono prawomocnie kpw

• Fakult. Gdy rażąco narusza porządek prawny, uchyla się od dozoru, uiszczenia grzywny, itp.

• Nie można zarządzić wykonania kary po upływie 6 miesięcy od końca okresu próby( art. 75 par.4 ); wtedy następuje z urzędu zatarcie skazania

• Prof. dr hab. Eleonora Zielińska Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

• Prawo karne wobec sprawców przemocy seksualnej na szkodę dzieci

• Kwalifikacje prawne wg kodeksu karnego - ustawa z 6 czerwca 1997 r. ( Dz. U. Nr 88 poz.553 ze zm.)

• Art. 200 k.k. - pedofilia

- obcowanie płciowe z małoletnim poniżej 15 roku życia,

-dopuszczenie się innej czynności seksualnej wobec takiego małoletniego

- doprowadzenie do poddania się przez małoletniego lub wykonania takiej czynności seksualnej

• Art. 201 k.k. -kazirodztwo ( obcowanie płciowe ze wstępnymi, zstępnymi, rodzeństwem oraz osobami pozostającymi w stosunku przysposobienia

• Art. 197 k.k. - zgwałcenie (gdy sprawca stosuje przemoc, groźbę bezprawną lub podstęp),

• Art. 198 k.k. - „wymuszenie” współżycia płciowego (gdy sprawca wykorzystuje bezradność innej osoby albo doprowadza małoletniego do obcowania płciowego lub poddanie się innej czynności seksualnej nadużywając zaufania, udzielając korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy

• Gdy ofiarą małoletni: możliwość kumulatywnej kwalifikacji

• Kary

• Pedofilia ( art. 200) -kara pozbawienia wolności od lat 2 do lat 12

• Kazirodztwo ( art.201 ) -kara pozbawienia wolności do 3 m-cy do lat 5

• Zgwałcenie ( art. 197 ) -kara pozbawienia wolności od lat 2 do 12 ( gdy inna czynność seksualna niż obcowanie płciowe- od 6 m-cy do lat 8 ; gdy zgwałcenie zbiorowe , małoletniego poniżej 15 lat lub kazirodzcze -od lat 3 do 15 ( dodane nowelą z 5 listopada 2009) gdy sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem -od lat 5 do 15 )

• Wymuszenie współżycia na szkodę małoletniego ( art. 199 par. 2 i 3- kara pozbawienia wolności od 3 m-cy do lat 5 )

• Szczególne środki karne

• Zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu ( art. 39 pkt. 2 k.k.)

• Zakaz prowadzenia działalności związanej w wychowaniem, leczeniem edukacją małoletnich lub opieką nad nimi ( art. 39 pkt. 2a (1), wprowadzony do k.k. nowelą z 27. 7. 2005 ( Dz. U. Nr 163, poz.1363 )

• Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych miejscach, środowiskach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu ( art. 39 pkt.2a ( 2) wprowadzony do k.k. nowelą z 27. 7. 2005 ( Dz. U. Nr 163, poz.1363 )

• Ogólny zakaz zajmowania stanowiska, wykonywania zawodu- przesłanki orzeczenia ( art. 41 par. 1 k.k.)

Przy popełnieniu przestępstwa sprawca:

• nadużył stanowiska lub zawodu lub

• okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem

• zakaz można orzec się na czas od 1 roku do lat 10 albo na zawsze w stosunku do sprawcy przestępstwa przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę dzieci

• Zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich

• Zakaz orzeka się na czas od 1 roku do lat 15, albo

• Na zawsze ( orzeczenie fakultatywne albo obligatoryjne)

• Przesłanki orzeczenia zakazu na zawsze ( fakultatywnie -art. 41 par. 1a)

• Skazanie za przestępstwo:

-przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego ( przestępstwo nie musi mieć związku z wykonywaniem zawodu, z zajmowanym stanowiskiem itp.)

-Na karę pozbawienia wolności

• Zakaz może dotyczyć wszelkich lub określonych stanowisk, zawodów lub działalności związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich, opieką nad nimi

• Zakaz orzekany na zawsze - obligatoryjnie

• w razie ponownego skazania w wyżej wymienionych warunkach

• Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych miejscach, zakaz kontaktowania się - art.41a k.k.

• orzekany fakultatywnie : razie skazania, m.in. za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego

• orzekany obligatoryjnie : w razie skazania za takie przestępstwo na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania

• Czas orzekania zakazu przebywania lub kontaktowania się

• Od 1 roku do lat 15

• Na zawsze : w razie ponownego skazania

• Leczenie skazanych na karę pozbawienia wolności, zaburzonych seksualnie (art. 117 kkw)

• gdy przestępstwo seksualne ( z art. 197 -203 k.k.) zostało popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych

• co do zasady za zgodą

• w razie braku zgody - na podstawie orzeczenia sądu penitencjarnego

• Informowanie pokrzywdzonego o opuszczeniu przez skazanego zakładu karnego- art. 168a k.k.w

• Na wniosek pokrzywdzonego

• Zawiadomienie niezwłoczne

• Zawiadomienie dodatkowo jednostki policji właściwej dla miejsca zamieszkania skazanego, (gdy zakład karny opuścił sprawca przestępstwa seksualnego popełnionego w związku z zaburzeniami seksualnymi)

• Stosowanie środków zabezpieczających związanych z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym ( gdy sprawca niepoczytalny - zamiast kary)

Przesłanki ogólne (art. 93 w brzmieniu ustawy z 5 listopada 2009 ) :

• popełnienie czynu zabronionego w związku z zaburzeniem preferencji seksualnych

• umieszczenie -niezbędne aby zapobiec ponownemu popełnieniu takiego czynu zabronionego

• po wysłuchaniu lekarza psychiatry, psychologa oraz seksuologa

• Orzeczenie o umieszczeniu w zakładzie zamkniętym, po odbyciu kary

Art.95a k.k. w brzmieniu ustawy z 5 listopada 2009 przesłanki :

• skazanie za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej

• na karę bezwzględnego pobawienia wolności

• przestępstwo popełnione w związku z zakłóceniem czynności psychicznej o podłożu seksualnym

• Art. 95 a k.k. c.d

Cel umieszczenia w zakładzie zamkniętym (albo skierowanie na leczenie ambulatoryjne)

• poddanie sprawcy terapii farmakologicznej lub

• psychoterapii

• zmierzające do zapobieżenia ponownemu popełnieniu przestępstwa seksualnego, w szczególności poprzez obniżenie zaburzonego popędu seksualnego

• Czasu leczenia nie określa się z góry

• Art. 95 a k.k. warunki stosownia c.d.

• nie jest potrzebna zgoda skazanego na leczenie

• terapii farmakologicznej nie stosuje się, gdy jej przeprowadzenie spowodowałoby niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia skazanego

• orzeczenie środka - obowiązkowe (par 1a)

wobec niektórych gwałcicieli (przy zgwałceniach zbiorowych, wobec małoletniego poniżej 15 lat, w stosunkach kazirodczych oraz ze szczególnym okrucieństwem)

• ostateczną decyzję o zastosowaniu środka oraz sposobie jego wykonywania --sąd podejmuje 6 miesięcy przed zakończeniem odbywania kary ( warunkowym zwolnieniem)

• skazanego umieszcza się w zakładzie psychiatrycznym dysponujących warunkami wzmocnionego zabezpieczenia

• Przedawnienie karalności przestępstw seksualnych na szkodę małoletniego

• nie może nastąpić przed upływem 5 lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 roku życia

• „ zwykłe „ustanie karalności w przypadku

występków seksualnych : po 15 latach; zbrodni - po 20 latach

• Przykład: w 2000 r. molestowanie seksualne 4 letniego dziecka: pełnoletniość ( 2014) przedawnienie: 2014 +5 = 2019 r.( normalnie byłoby w 2015)

• Wybrane przestępstwa

Część szczególna

• Przeciwko pokojowi , ludzkości oraz przestępstwa wojenne

• Wojna napastnicza ( art. 117)

• Ludobójstwo ( art. 118)

• Przemoc wobec grupy ( 119)

• Stosowanie i wytwarzanie środków masowej zagłady ( art. 120- 121 )

• Stosowanie niedopuszczalnych sposobów lub środków walki

• Naruszenia norm międzynarodowego prawa wojny ( art. 123-124)

• Zamach na dobra kultury ( art. 125)

• Przestępstwa przeciwko RP

• Zdrada główna ( art. 127)

• Zamach stnu ( art. 128)

• Szpiegostwo ( art. 130)

• Znieważenie Narodu Lub RP ( art. 133)

• Zamach na życie Prezydenta, czynna napaść, znieważenie ( art. 134- 135 )

• Przeciwko obronności

• Zamach terrorystyczny ( art. 140)

• Służba lub zaciąg do obcego wojska ( art. 141 142 )

• Uchylanie się od służby wojskowej ( 142-145)

• Przeciwko życiu i zdrowiu- zabójstwa

• Podstawowy ( 148 par. 1)

• Kwalifikowane ( 148 par. 2, 3 )

• Uprzywilejowane

-z afektu( 148 par 4 )

-dzieciobójstwo ( 149)

-eutanatyczne i pomoc do samobójstwa( 150, 151)

-nieumyślne spowodowanie śmierci ( 155)

• Przeciwko życiu i zdrowiu c.d.

• Nielegalna aborcja

Za zgodą kobiety ( 152 )

Bez zgody ( art. 153 )

• Przeciwko życiu lub zdrowiu

• Bójka lub pobicie ( 158 -159 )

• pozostałe

• Przeciwko zdrowiu 156-157 , 157 a

• Narażenie na niebezpieczeństwo -161 162

• Nieudzielenie pomocy ( 162

• Przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu

• Sprowadzenie niebezpieczenego zdarzenia (, pożaru, eskplozji( 162 )

• Piractwo morskie i powietrzne ( 166)

• Przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji

• Katastrofa komunikacyjna ( art. 173)

• Wypadek ( 177)

• zaostrzenie wymiaru kary, gdy sprawca nietrzeźwy, zbiegł z miejsca wypadku

• Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości ( 178 a ), od 2000 przestępstwo

• Przestępstwa przeciwko środowisku

• Niszczenie świata roślinnego i zwierzęcego- art. 181kk

• Zanieczyszczanie środowiska- art. 182kk

• Niezgodne z przepisami postępowanie z odpadami, w tym sprowadzanie z zagranicy 183 kk

• Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności

• Zgwałcenie-197

• Czynności seksualne z osobą bezradną lub niepoczytalną-198

• Molestowanie seksualne-199

• Czynności seksualne z dzieckiem-200

• Kazirodztwo-201

• Rozpowszechnianie pornografii-202

• Zmuszanie do prostytucji-203

• Stręczycielstwo, kuplerstwo, sutenerstwo-204

• Handel ludźmi w celu uprawiania prostytucji

• Przestępstwa przeciwko wolności

• Pozbawienie człowieka wolności -art.189

• Groźba karalna ( grożenie popełnieniem przestępstwa)- 190

• Zmuszanie - 191 ( groźba bezprawna 115 par.12)

• Naruszenie miru domowego-193

• Ochrona wolności sumienia i wyznania

• Dyskryminacja na tle bezwyznaniowości lub przynależnosci wyznaniowej -194

• Złośliwe przeszkadzanie publicznemu wykonywaniu aktu religijnego - 195

• Złośliwe przeszkadzanie pogrzebowi

• Obrażanie uczuć religijnych innych osób przez publiczne znieważanie przedmiotu czci religijnej -196

• Przestępstwa przeciwko rodzinie

• Bigamia -206

• Znęcanie się-207

• Rozpijanie małoletniego-208

• Uchylanie się od alimentacji - 209

• Porzucenie dziecka-210

• Uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego- 211

• Przestępstwa przeciwko czci

• Zniesławienie-212

• Zniewaga -216

• Naruszenie nietykalności cielesnej-217

• Przestępstwa przeciwko prawom pracownika

• Złośliwe uporczywe naruszanie uprawnień pracownika -218

• Odmowa ponownego przyjęcia do pracy osoby, której przywrócenie orzekł sąd- 218 par.2

• Naruszanie przepisów o ubezpieczeniu społecznym-219

• Narażenie pracownika na niebezpieczeństwo-220

• Niezawiadomienie o wypadku przy pracy-221

• Przestępstwa przeciwko działalności instytucji

• Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych-222

• Czynna napaść wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami przy użyciu broni palnej lub innego niebezpiecznego narzędzia -223

• Wywieranie wpływu na czynności urzędowe przemocą lub groźbą bezprawną - 224

• Stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia funkcjonariusza do przedsięwzięcia lub zaniechania czynności służbowej-

• Udaremnianie lub utrudnianie czynności służbowej w zakresie ochrony środowiska lub inspekcji pracy-225

• Zniewaga funkcjonariusza publicznego podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych-226

• Przywłaszczenie funkcji ( podawanie się za funkcjonariusza)-227

• płatna protekcja ( podejmowanie się pośrednictwa w zamian za korzyść przy powoływaniu się na wpływy-230

• Korupcja

• łapownictwo bierne ( sprzedajność)

• Osoba pełniąca funkcję publiczną -115 par.19

• Korzyść majątkowa lub osobista

• Kwalifikowane typy sprzedajności

• Korupcja c.d.

• Łapownictwo czynne ( przekupstwo)-229

Nadużycie władzy -231

• Funkcjonariusz publiczny

• Przekroczenie uprawnień

• Niedopełnienie obowiązków

• Działanie przez to na szkodę

72

---