Prawo materialne administracyjne:

Każda gałąź prawa materialnego administracyjnego zawiera w sobie przepisy materialno - prawne, procesowe, jak i ustrojowe. Prawo administracyjne materialne to przepisy powszechnie obowiązujące, które określają prawa i obowiązki adresatów norm prawnych. Granice legislacji w zakresie prawa administracyjnego materialnego z jednej strony jest Konstytucja, a z drugiej strony przepisy wspólnotowe. Natomiast miarą administracji jest polityka. W związku z polityką mamy kolejne zjawisko autonomizacji. Wiąże się ono z definiowaniem pewnych pojęć.

Normy prawa administracyjnego materialnego to podstawa do wydawania decyzji administracyjnych (ważna rola Sądu Administracyjnego, który kontroluje te decyzje). O charakterze norm prawa administracyjnego materialnego nie przesądza miejsce ich zamieszczenia, ale treść aktu. Materialne prawo administracyjne ma swoistą cechę - brak kodyfikacji tego prawa powoduje, że nie ma wyznaczonego zakresu rzeczowego.

AUTONOMIZACJA prawa administracyjnego materialnego związana jest z definiowaniem pojęć, słowników na podstawie ustawy.

Rodzaje norm prawa administracyjnego:

• normy kształtowane przez akty administracyjne (decyzja administracyjna, bądź decyzja podatkowa), np. wywłaszczenie, koncesja, zezwolenie,

• normy konkretyzowane - normy stosowane bezpośrednio (nie ma potrzeby wydawania aktu indywidualnego), np. prawo o ruchu drogowym, prawo ochrony środowiska,

• normy konkretyzowane przez czynności materialno - techniczne, np. wydawanie zaświadczeń, zawiadomienie o sposobie załatwienia sprawy,

Działy prawa administracyjnego materialnego:

• wolności obywatelskie i prawa człowieka

Administracja stosunków społecznych - regulacja dotycząca zgromadzeń, nowa regulacja o partiach politycznych, zmiany zasadnicze w prawie o stowarzyszeniach, prawo prasowe, zniesiono cenzurę, tylko reglamentacja sadowa, ustawa o radiofonii i telewizji - ograniczona reglamentacja adm. Wolności obywatelskie i prawa człowieka - ustawa o ochronie danych osobowych - art. 47 Konstytucji,

• status prawny jednostki - nowa regulacja w zakresie cudzoziemców

Administracja stosunków osobowych, zmiana ustawy o obywatelstwie, o cudzoziemcach, o ewidencji ludności i dowodach osobistych, nowa ustawa o paszportach, akty stanu cywilnego, o powszechnym obowiązku obrony RP,

• wolne zawody - lekarz, farmaceuta, architekt, notariusz - regulacje szczególne - możliwość funkcjonowania wymaga doświadczenia zawodowego [poza rzemiosłem].

• funkcje policyjne w administracji - utrzymywanie bezpieczeństwa, spokoju, ochrona życia, zdrowia[ustawa o policji, straży.

• reglamentacja działalności gospodarczej,

• rzeczy publiczne - majątek administracji (też powszechnego użytku, np. kanalizacja) w większości podmioty prawa prywatnego, Art. 40 ust. 2 ustawy o samorządzie terytorialnym - o drogach publicznych, zezwolenia na roboty w pasie drogi.

Strefy specjalne - uzdrowiska, strefy ochrony środowiska, strefy ujęć wody, o ochronie granic, specjalne strefy ekonomiczne.

Ciężary publiczne - stany wyższej konieczności, świadczenia, osobiste, rzeczowe (stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski żywiołowej).

• administracja świadcząca - ubezpieczenia społeczne, becikowe.

STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W POLSCE

Po 89 roku administracja publiczna nie jest tożsama z pojęciem administracji państwowej. Administracja publiczna jest szersza niż administracja państwowa [rządowa]

Administracja publiczna składa się z dwóch pionów - administracja rządowa i administracja samorządu terytorialnego.

I. Administracja rządowa

Naczelne organy administracji

Centralne organy administracji

Zespolona administracja (wojewoda)

organy niezespolone

II. Administracja samorządowa

samorząd gminny

samorząd powiatowy

samorząd wojewódzki

Centralne organy, które stosują szczególne metody działania, są to organy nie wchodzące w skład organów naczelnych:

Centralna Komisja do Spraw Stopni Naukowych

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta

Prezes Głównego Urzędu statystycznego

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych

Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych

Szef Agencji Bezpieczeństwa (CBA)

Głowy inspektor Nadzoru Budowlanego

Organy zespolone - inspekcja handlowa, ochrony środowiska, farmaceutyczne, budowlana, transportu drogowego, policja państwowa, straż pożarna, ochrony roślin.

Organy niezespolone - ustawa o administracji rządowej w województwie - Izby Morskie, Inspekcja Sanitarna, Rybołówstwo Morskie, urzędy górnicze, izby celne.

Zależność hierarchicznego podporządkowania:

Zależność służbowa polega na tym, że nie ma prawnego ograniczenia sfery wydawania poleceń służbowych przez organ wyższy organom niższym. Hierarchicznie podporządkowany organ niższy nie jest wyposażony w stosunku do organu wyższego w prawną samodzielność, względną niezależność. W każdej sprawie może dostać polecenie od organu wyższego.

Zależność osobowa polega zaś na tym, że organ wyższego stopnia ma prawo obsadzania stanowisk w organach bezpośrednio lub pośrednio niższych szczebli, zwolnień, awansów, nagradzania, wreszcie do pociągnięcia do odpowiedzialności i wymierzania kar.

Kierownictwo - element hierarchicznego podporządkowania - w układzie pionowym, zwierzchnictwo - układ poziomy.

Kierownictwo jest funkcją, która opiera się na kompetencji ogólnej (dany minister kieruje działem administracji) ta kompetencja daje podstawę do władczej ingerencji. Władcza ingerencja we wszystkich [przypadkach, chyba, że ta ingerencja jest zastrzeżona do innego podmiotu, bądź samodzielnej decyzji podmiotu kierującego. Podmiot kierujący odpowiada za całość pracy organu podległego.

KIEROWNICTWO JEST FUNKCJĄ - NADZÓR JEST KOMPETENCJĄ

Pojęcie nadzoru:

Nadzór - pojęcie składowe centralizacji i decentralizacji. W administracji scentralizowanej nadzór ma charakter dyrektywny, sprawowany przez organ nadrzędny, w zdecentralizowanej charakter weryfikacyjny. Nadzór jest realizowany za pomocą indywidualnych aktów administracyjnych. Wykluczone są akty bezpośredniego kierownictwa (wytyczne, polecenia służbowe).

Nadzór policyjny - jest uzależniony od kategorii podmiotu. Nadzór ma ściśle wyznaczony zakres przedmiotowy i podmiotowy. Katalog środków nadzoru jest zamknięty, a innych środków nie wolno stosować. Odpowiedzialność przy nadzorze jest ograniczona do spraw objętych nadzorem.

Policja administracyjna:

Pojęcie policji administracyjnej - jest funkcją państwa, która przenika całość administracji.

W ujęciu materialnym chodzi o organy, które zajmują się ochroną bezpieczeństwa, porządku, działania
w stanie zagrożenia (nie chodzi tylko o mundurowe organy).

W ujęciu formalnym - organy, które tak zostały nazwane przez ustawodawcę.

Dla wyodrębnienia funkcji państwa ważne są trzy elementy:

• środki (możliwość stosowania przymusu),

• cel działalności (utrzymanie porządku i bezpieczeństwa),

• metoda, która ma służyć realizacji celu (zapobieganie niebezpieczeństwom - względnie ich zwalczanie).

FORMY PRAWNE DZIAŁANIA POLICJI:

Formy władcze zewnętrzne:

• przepisy porządkowe - są to akty generalnie obowiązujące, których celem jest utrzymanie porządku. Przesłanki do stosowania przepisów porządkowych - luka w prawie - nie ma regulacji. Musza zachodzić przesłanki określone w ustawie, np. ochrona życia, zdrowia i mienia, porządek publiczny, ochrona środowiska. W ramach tych przepisów są nakazy i zakazy, a naruszenie ich powoduje sankcje,

• akty administracyjne generalne o charakterze policyjnym - indywidualnie oznaczony adresat i jego sprawca, np. ustawa o ochronie przeciwpożarowej,

• rozkazy policyjne - akt administracyjny wystosowany do indywidualnie wyznaczonych osób- nakaz natychmiastowego rozejścia się jeśli zagrożenie narusza normy prawne. Polecenie porządkowe. Decyzje podejmowane przez wójta, burmistrza o świadczeniu rzeczowym. Maja na celu zachowanie pewnego porządku publicznego),

• przymus policyjny - (kategoria przymusu państwowego, natychmiastowego stosowania środków egzekucyjnych w administracji. Art. 111 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,

• kary policyjne - grzywna w formie mandatu karnego mają charakter zewnętrzny, kierowana do obywatela, organizacji niepodporządkowanych temu co je nakłada.

Formy władcze wewnętrzne:

• polecenia koordynacyjne wojewody - w sytuacji nadzwyczajnej (zagrożenie życia, zdrowia lub mienia) wojewoda wydaje polecenia innym organom lub jednostkom samorządu terytorialnego,

• polecenia policyjne - to nie jest polecenie służbowe, ma ono inny charakter, np. ustaw o inspekcji ochrony środowiska. W przypadku zagrożenia środowiska, bytu zagrożenia ludzi starosta może wydać polecenie inspektorowi ochrony środowiska (w formie ustnej lub pisemnej), by te zagrożenia usunął.

• uchwały kierunkowe - uchwała o charakterze policyjnym, ustawa o inspekcji ochrony środowiska. Uchwały Rady Powiatu w stosunku do organizacji inspekcyjnych.

PRZESŁANKI DO STANOWIENIA PRZEPISÓW PORZĄDKOWYCH:

• luka w prawie- brak regulacji co do podejmowanych w tej formie działań,

• muszą zachodzić taksatywne przesłanki określone w ustawie- ochrona życia, zdrowia, porządku publicznego, ochrona środowiska,

• w ramach przepisów porządkowych mamy przesłanki o charakterze nakazów, zakazów, które jak się złamie rodzą sankcją- grzywnę.

Zasady ogólne działania policji administracyjnej:

• działalność wyłącznie poddana ustawie,

• policja administracyjna jest powołana do ochrony życia, zdrowia,

• nie może być użyta do celów fiskalnych,

• powinna wkraczać tylko w przypadkach faktycznych naruszeń porządku publicznego,

• środki adekwatne do zagrożenia,

• powinny być stosowane środki najmniej uciążliwe.

Stany nadzwyczajne w administracji:

Działanie administracji publicznej w stanach wyższej konieczności - jest to część policji administracyjnej - element nagłości. Granice stanów wyższej konieczności z jednej strony wyznacza katalog dóbr chronionych, a z drugiej strony środki działania tych organów Stan wyższej konieczności jest w sposób dokładny określony katalog dóbr i dostępne środki prawne w odróżnieniu od Postępowania Karnego i Posterowana cywilnego. Stan wyższej konieczności podobnie jak w PK i PC to stany uzasadniające odstępstwo od zwykłego działania organów.

Wprowadzenie stanu wyższej konieczności ma charakter przejściowy, wyjątkowy. Organ przed wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego musi ustalić konkretną sytuację - jakie jest zagrożenie i w jakim stopniu jest uzasadniona interwencja organu.

Ustawa. o stanie wyjątkowym

Przesłanki wprowadzenia stanu wyjątkowego (art. 2):

W sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych, Rada Ministrów może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego.

Forma prawna wprowadzenia stanu wyjątkowego (art. 3, art. 5):

Rada Ministrów podejmuje uchwałę o skierowaniu do Prezydenta RP wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego. W wniosku określa się przyczyny wprowadzenia stanu i niezbędny czas jego trwania. Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje wniosek, a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzenie stanu wyjątkowego na czas oznaczony nie dłuższy niż 90 dni. Rozporządzenie przedstawiane jest Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania. Rozporządzenie określa: przyczynę wprowadzenia stanu, czas trwania i obszar na jakim wprowadzony został stan wyjątkowy. Jeśli z upływem czasu nie zostanie wprowadzone normalne funkcjonowanie państwa, Prezydent może w drodze rozporządzenia przedłużyć czas trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni.

Prezydent na wniosek Rady Ministrów w drodze rozporządzenia znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu na jaki został wprowadzony.

Ustawa o stanie klęski żywiołowej

Definicja klęski żywiołowej (art. 3):

Rozumie się przez to katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem.

Definicja katastrofy naturalnej (art. 3 ):

Rozumie się przez to zdarzenie związane z działaniem sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu.

Forma prawna klęski żywiołowej (art. 5):

Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody. W rozporządzeniu określa się: przyczyny, datę wprowadzenia, obszar i czas trwania klęski żywiołowej oraz rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Rozporządzenia ogłasza się w Dzienniku Ustaw i podaje do publicznej wiadomości w drodze obwieszczenia.

Zasady działania w czasie klęski żywiołowej (art. 8):

W czasie stanu klęski żywiołowej organy władzy publicznej działają w dotychczasowych strukturach organizacyjnych państwa i w ramach przysługujących im kompetencji, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.

W czasie stanu klęski żywiołowej działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia kierują:

1) wójt (burmistrz, prezydent miasta) - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono tylko na obszarze gminy,

2) starosta - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednej gminy wchodzącej w skład powiatu,

3) wojewoda - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego powiatu wchodzącego w skład województwa,

4) minister właściwy do spraw wewnętrznych lub inny minister do zakresu działania którego należy zapobieganie skutkom danej klęski żywiołowej lub ich usuwanie, a w przypadku wątpliwości co do właściwości ministra lub w przypadku, gdy właściwych jest kilku ministrów - minister wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów - jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego województwa.

Zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela (rozdział II):

Ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej stosuje się do osób fizycznych zamieszkałych lub czasowo przebywających na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej, oraz odpowiednio do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, mających siedzibę lub prowadzących działalność na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej.

Art. 232

W celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia Rada Ministrów może wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie tego stanu może nastąpić za zgodą Sejmu.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

REGLAMENTACJA - prowadzi do osiągania przez państwo określonych celów w sferze ekonomicznej - myśl prof. Liońskiego.

REGLAMENTACJA - ograniczenie swobody za pomocą środków prawnych takich jak koncesje, licencje, pozwolenia. Ograniczenie to powoduje ingerencje organu administracyjnego w sferze praw podmiotowych, podmiotów prowadzących działalność gospodarcza - prof. Waligórskiego.

Definicja działalności gospodarczej (art. 2):

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Przedsiębiorca (art. 4):

Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Zasady prowadzenia działalności gospodarczej:

• zasada wolności - podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.

• zasada równości - Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

• zasada udzielania pomocy publicznej z poszanowaniem zasad równości i konkurencji - państwo udziela przedsiębiorcom pomocy publicznej na zasadach i w formach określonych w odrębnych przepisach, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji. Organy wspierają rozwój przedsiębiorczości tworząc korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.

• zasada poszanowania - organy administracji wykonując swoje zadania działają na podstawie i w granicach prawa, z poszanowaniem uzasadnionych interesów przedsiębiorcy.

• zasada współdziałania - wykonując swe zadania, organy administracji publicznej współdziałają z organizacjami pracodawców, organizacjami pracowników, organizacjami przedsiębiorców oraz samorządami zawodowymi i gospodarczymi.

• zasada uczciwej konkurencji - przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.

Dobre obyczaje -to normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej.

• zasada wypełniania obowiązku - szczególne warunki wykonywania działalności - przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.

Zawieszenie działalności gospodarczej (art. 14a, art. 27a):

Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zawieszenie oraz wznowienie działalności gospodarczej następuje na pisemny wniosek przedsiębiorcy. Okres zawieszenia działalności od dnia do dnia złożenia wniosków.

Ewidencja działalności gospodarczej (art.23 - art. 45):

Ewidencję prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Ewidencja jest jawna - każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w ewidencji i do przeglądania akt ewidencyjnych przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji. Dla przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji prowadzi się akta ewidencyjne obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu. Wpis do ewidencji jest dokonywany na wniosek.

Wniosek o dokonanie wpisu zawiera (art. 27):

• firmę przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL,

• numer identyfikacji podatkowej (NIP),

• oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adres, pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza,

• określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z PKD,

• informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej,

• informacje o umowie spółki cywilnej, jeżeli taka została zawarta,

• dane stałego pełnomocnika, uprawnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, o ile przedsiębiorca udzielił takiego pełnomocnictwa.

Organ ewidencyjny wydaje decyzje o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Decyzję taką wydaje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia wpływu wniosku.

Decyzja o wpisie zawiera (art. 29):

• firmę przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL,

• numer identyfikacji podatkowej (NIP),

• oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu do doręczeń przedsiębiorcy, adres, pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza,

• określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z PKD,

• pouczenie o skutkach zaniedbania ujawnienia w ewidencji zmian.

Organ ewidencyjny wydaje decyzję o odmowie wpisu, gdy (art. 32):

• wniosek dotyczy działalności nieobjętej przepisami ustawy,

• wniosek został złożony przez osobę nieuprawnioną,

• prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej we wniosku działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę.

Przedsiębiorca jest obowiązany złożyć wniosek o (art. 33):

• zmianę wpisu - w terminie 7 dni od dnia zmiany danych osobowych,

• wykreślenie - w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.

Wpis do ewidencji podlega wykreśleniu z urzędu w przypadku (art.37):

• gdy prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej we wpisie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę,

• wpisania do rejestru przedsiębiorców spółki handlowej powstałej z przekształcenia spółki cywilnej, w zakresie działalności wpisanej do rejestru przedsiębiorców,

• stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej,

• niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej.

Warunkiem wykreślenia wpisu do ewidencji w przypadku, upłynięcia okresu zawieszenia jest uprzednie pisemne wezwanie i wyznaczenie dodatkowego trzydziestodniowego terminu na złożenie wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej.

Centralna Informacja o Działalności Gospodarczej (art. 41):

Tworzy się Centralną Informację o Działalności Gospodarczej z oddziałami przy organach ewidencyjnych. Centralną Informację prowadzi minister właściwy do spraw gospodarki.

Zadaniem Centralnej Informacji jest:

• prowadzenie zbioru informacji o danych zawartych w ewidencji,

• udzielanie z ewidencji informacji o wpisie,

• wydawanie zaświadczeń o treści wpisów w ewidencji.

KONCESJE

KONCESJA - jest to akt administracyjny, decyzja administracyjna ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie reguluje w pełni koncesji. Koncesja to dobra, wartości, które są ważnym przedmiotem ze strony przedsiębiorców. Pojęcie nie jest definiowane.

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie (art. 46):

• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,

• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,

• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,

• ochrony osób i mienia,

• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych,

• przewozów lotniczych.

Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.

Wniosek o udzielenie lub o zmianę koncesji zawiera (art. 49):

• nazwę firmy przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu miejsca wykonywania działalności gospodarczej,

• numer w rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP),

• określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja.

Przetarg na koncesje (art. 52, art. 53):

Jeżeli liczba przedsiębiorców, spełniających warunki do udzielenia koncesji jest większa niż liczba koncesji przewidzianych do udzielenia, organ koncesyjny zarządza przetarg, którego przedmiotem jest udzielenie koncesji. Organ koncesyjny ogłasza w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” o konieczności przeprowadzenia przetargu.

Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres (art. 56):

• gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją,

• ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli,

• jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy,

Organ koncesyjny może czasowo wstrzymać udzielanie koncesji (ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa i obywateli) ogłaszając o tym w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”.

Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie (art. 57):

• zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją,

• przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej,

• obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione do (art. 57):

• wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, w których ta działalność jest wykonywana lub powinna być wykonywana,

• żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.

Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy (art. 58) - przesłanki obligatoryjne i fakultatywne:

• wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją,

• przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.

Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca (art.58):

• rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa (obligatoryjna)

• w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją (obligatoryjna).

Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy (przesłanka fakultatywna).

Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję z przyczyn, o których mowa w art. 58 (orzeczenie, rażące naruszenie i nie usunięcie stanu faktycznego), może wystąpić z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu koncesji.

Promesa (art. 60):

Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej „promesą”. W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się przepisy dotyczące udzielenia koncesji. W promesie ustala się okres jej ważności (nie krótsze niż 6 miesięcy). W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie, chyba że:

• uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy,

• wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie,

• wystąpiły okoliczności, takie jak: przedsiębiorca nie spełnił warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją lub ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli.

Za udzielenie koncesji lub jej zmianę oraz za udzielenie promesy pobiera się opłatę skarbową, chyba że przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej.

DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA

Taką działalnością jest działalność gospodarcza w zakresie:

• przechowywania dokumentacji płacowej i osobowej- wpisu dokonuje marszałek województwa,

• wykonywanie usług detektywistycznych,

• wyrób i rozlew napojów spirytusowych oraz -kształcenie lekarzy.

Działalność regulowana (art. 64):

Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami i uzyskał wpis w rejestrze działalności regulowanej. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności.

Rejestr działalności regulowanej jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do zawartych w nim danych.

Wpis do rejestru działalności regulowanej (art. 67):

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej jest obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do tego rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu do tego organu wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej regulowanej. Jeżeli organ nie dokona wpisu w terminie, a od dnia złożenia wniosku upłynęło 14 dni przedsiębiorca może rozpocząć działalność po uprzednim zawiadomieniu o tym na piśmie organu, który nie dokonał wpisu.

Odmowa wpisu (art. 68):

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej, w drodze decyzji, odmawia wpisu przedsiębiorcy do rejestru, w przypadku, gdy:

• wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem,

• przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku.

Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem, gdy (art. 71):

• przedsiębiorca złożył oświadczenie niezgodne ze stanem faktycznym,

• przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie,

• stwierdzi rażące naruszenie warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej przez przedsiębiorcę.

Decyzja taka podlega natychmiastowemu wykonaniu. W przypadku wydania tej decyzji, organ z urzędu wykreśla wpis przedsiębiorcy w rejestrze działalności regulowanej. Przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru działalności regulowanej, może uzyskać ponowny wpis do rejestru w tym samym zakresie działalności gospodarczej nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania powyższej decyzji.

ZEZWOLENIA

ZEZWOLENIE - jest to akt administracyjny, który ustala uprawnienie. Katalog zezwoleń jest katalogiem otwartym. Nie dotyczy dziedzin objętych koncesjonowaniem. Występuje tzw. kreowanie nowego podmiotu prawnego np. otworzenie nowego oddziału banku. Może być wydane na czas oznaczony lub nieoznaczony. Państwo sprawdza czy warunki dotyczące bezpieczeństwa itp. i czy zostaną dochowane i czy spełnią warunki do prowadzenia takiej działalności.

Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej m.in. w zakresie (art. 75):

• wychowania w trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi,

• grach i zakładach wzajemnych,

• utrzymania czystości i porządku w gminach,

• przeciwdziałaniu narkomanii,

• produkcji tablic rejestracyjnych,

• prawa farmaceutycznego,

• transportu drogowego,

• prawa lotniczego,

• prawa pocztowego,

Ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych

Pierwsza strefa ekonomiczna pojawiła się z początku wieku 20 w 1904 roku w celu realizacji najważniejszych celów wyżej wymienionych. Pierwszą strefą ekonomiczną został NEAPOL.

W roku 1998 było 17 stref obecnie jest ich 14 są aktywne do roku 2017 poza strefą Katowicką która jest do 2016 i Mielecką która jest do roku 2015. Mają się one przekształcić w strefy aktywności gospodarczej. W strefie Katowickiej jest 110 podmiotów gospodarczych.

Definicja specjalnej strefy ekonomicznej (art. 2):

Specjalną strefą ekonomiczną, zwaną dalej „strefą”, jest wyodrębniona zgodnie z przepisami ustawy, niezamieszkała część terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na której terenie może być prowadzona działalność gospodarcza na zasadach określonych ustawą.

Ustanawianie, łączenie, znoszenie stref oraz zmiana ich obszaru (art. 4):

Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, ustanawia strefę w drodze rozporządzenia. W rozporządzeniu tym określa się:

• nazwę, teren i granice strefy,

• zarządzającego strefą, zwanego dalej „zarządzającym”,

• okres, na jaki ustanawia się strefę (biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia realizacji celów na terenie obejmowanym strefą).

Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia:

• przedmioty działalności gospodarczej, na które nie będzie wydawane zezwolenie,

• maksymalną wielkość pomocy publicznej, którą można udzielić przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą na terenie strefy na podstawie zezwolenia,

• warunki udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcy prowadzącemu działalność gospodarczą na terenie strefy na podstawie zezwolenia,

• warunki uznawania wydatków za wydatki poniesione na inwestycję na terenie strefy, a także ich minimalną wysokość,

• koszty inwestycji uwzględniane przy obliczaniu wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorców, którzy uzyskali zezwolenie,

• sposób dyskontowania kosztów inwestycji i wielkości pomocy publicznej na dzień uzyskania zezwolenia,

Ustanowienie strefy (art. 5):

Strefa może być ustanowiona wyłącznie na gruntach stanowiących własność zarządzającego, Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, związku komunalnego lub będących w użytkowaniu wieczystym zarządzającego. Strefa może być ustanowiona także, jeżeli nabycie przez zarządzającego lub jednostkę samorządu terytorialnego prawa do gruntów, wynika z umowy zobowiązującej, która przewiduje ustanowienie strefy jako jedyny warunek nabycia.

Zarządzanie strefą (art. 6):

Zarządzającym może być wyłącznie spółka akcyjna lub spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której Skarb Państwa albo samorząd województwa posiada większość głosów, które mogą być oddane na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników.

Członek zarządu (art. 6a):

Pełnienia funkcji członka zarządu spółki będącej zarządzającym nie można łączyć z zatrudnieniem u przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą na terenie danej strefy, bez względu na podstawę prawną zatrudnienia. Zatrudnienia, o którym mowa powyżej, nie można podjąć w okresie roku od dnia zaprzestania pełnienia funkcji członka zarządu spółki będącej zarządzającym.

Pomoc publiczna (art. 16):

Podstawą do korzystania z pomocy publicznej, udzielanej zgodnie z ustawą, jest zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie danej strefy uprawniające do korzystania z pomocy publicznej. Zezwolenie określa przedmiot działalności gospodarczej oraz warunki dotyczące w szczególności:

• zatrudnienia przez przedsiębiorcę przy prowadzeniu działalności gospodarczej na terenie strefy przez określony czas określonej liczby pracowników,

• dokonania przez przedsiębiorcę na terenie strefy inwestycji o wartości przewyższającej określoną kwotę,

• terminu zakończenia inwestycji,

• maksymalnej wysokości kosztów kwalifikowanych inwestycji i dwuletnich kosztów kwalifikowanych pracy,

Zezwolenie może być udzielone, jeżeli podjęcie działalności na terenie strefy przyczyni się do osiągnięcia celów określonych w planie rozwoju strefy. Minister właściwy do spraw gospodarki udziela, cofa i zmienia zezwolenie.

Cofnięcie zezwolenia (art. 19):

Zezwolenie wygasa z upływem okresu, na jaki została ustanowiona strefa. Zezwolenie może być cofnięte albo zakres lub przedmiot działalności określony w zezwoleniu może zostać ograniczony, jeżeli przedsiębiorca:

• zaprzestał na terenie strefy prowadzenia działalności gospodarczej, na którą posiadał zezwolenie, lub

• rażąco uchybił warunkom określonym w zezwoleniu, lub

• nie usunął uchybień stwierdzonych w toku kontroli w terminie do ich usunięcia wyznaczonym w wezwaniu ministra właściwego do spraw gospodarki.

Minister właściwy do spraw gospodarki zasięga opinii zarządzającego strefą przed wydaniem decyzji w sprawie udzielenia, cofnięcia lub zmiany zezwolenia.

Zmiana zezwolenia (art. 19):

Minister właściwy do spraw gospodarki może, na wniosek przedsiębiorcy, po zasięgnięciu opinii zarządzającego strefą, zmienić zezwolenie, przy czym zmiana nie może:

• dotyczyć obniżenia poziomu zatrudnienia, określonego w zezwoleniu w dniu jego udzielenia, o więcej niż 20%;

• skutkować zwiększeniem pomocy publicznej;

• dotyczyć spełnienia wymagań odnoszących się do inwestycji realizowanej na gruntach stanowiących własność lub użytkowanie wieczyste podmiotów.

Na wniosek przedsiębiorcy minister właściwy do spraw gospodarki stwierdza, w drodze decyzji, wygaśnięcie zezwolenia.

Specjalne strefy związane są z granicami państwa

Ustawa o ochronie granicy państwowej

Granicą Rzeczypospolitej Polskiej (granicą państwową) jest powierzchnia pionowa przechodząca przez linię graniczną, oddzielająca terytorium państwa polskiego od terytoriów innych państw i od morza pełnego. Granica państwowa rozgranicza również przestrzeń powietrzną, wody i wnętrze ziemi. Przebieg granicy państwowej na lądzie oraz rozgraniczenia morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego z państwami sąsiednimi są określone w umowach międzynarodowych. Granica państwowa na morzu przebiega w odległości 12 mil morskich od linii podstawowej, określonej w odrębnych przepisach, lub po zewnętrznej granicy red włączonych do morza terytorialnego.

Przebieg granicy państwowej na lądzie i na morskich wodach wewnętrznych oznacza się znakami granicznymi. Umowy międzynarodowe zawarte przez Rzeczpospolitą Polską z sąsiednimi państwami określają położenie, kształt, wymiary i kolor znaków granicznych oraz zasady ich utrzymywania.

Granicę państwową, jeżeli tego inaczej nie regulują umowy międzynarodowe zawarte z sąsiednimi państwami, ustala się:

• na odcinkach lądowych oraz w miejscach, w których granica państwowa przecina wody stojące lub wody płynące, przechodząc na drugi brzeg - według linii prostej, biegnącej od jednego znaku granicznego do drugiego;

• na rzekach, potokach, strumieniach, kanałach nieżeglownych - według linii środkowej koryta;

• na rzekach żeglownych - według linii środkowej głównego toru wodnego lub linii środkowej głównego nurtu.

Wody graniczne to rzeki, kanały oraz śródlądowe wody stojące, przez które przebiega granica państwowa. RP wykonuje swoje zwierzchnictwo nad terytorium lądowym oraz wnętrzem ziemi znajdującym się pod nim, morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym oraz dnem i wnętrzem ziemi znajdującymi się pod nimi, a także w przestrzeni powietrznej znajdującej się nad terytorium lądowym, morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym.

Za ochronę granicy państwowej na lądzie, morzu oraz kontrolę ruchu granicznego odpowiada Minister Spraw Wewnętrznych. Zadania MSW wykonuje Komendant Główny Straży Granicznej.

Minister Obrony Narodowej odpowiada za ochronę granicy państwowej w przestrzeni powietrznej RP. Zadania MON w zakresie ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych.

Ustanowienie strefy w drodze USTAWY!

Pogranicze - w celu ochrony granicy państwowej ustanawia się pas drogi granicznej i strefę nadgraniczną.

Reżim w pasie drogi granicznej - pyt egzaminacyjne

Pasem drogi granicznej jest obszar o szerokości 15 metrów, licząc w głąb kraju od linii granicy państwowej lub od brzegu wód granicznych albo brzegu morskiego. Wojewoda może, na wniosek lub po zaopiniowaniu przez właściwy organ ochrony granicy państwowej, wprowadzić zakaz przebywania na niektórych odcinkach pasa drogi granicznej (jeśli jest taka bezpośrednia potrzeba). W pasie drogi granicznej umieszcza się w dobrze widocznych miejscach tablice informacyjne z napisem "Granica państwa przekraczanie zabronione". Pas drogi granicznej w miejscach, w których jest wprowadzony zakaz przebywania, oznacza się w dobrze widocznych miejscach tablicami z napisem "Pas drogi granicznej - wejście zabronione". Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór takich tablic, oraz sposób ich utrzymywania przez właściwych komendantów oddziałów Straży Granicznej, uwzględniając konieczność należytego oznaczenia przebiegu granicy państwowej oraz pasa drogi granicznej.

art. 10 i 11 to ograniczenia w prawie rzeczowym własności w nawiązaniu do reżimu

Art. 10.! 1. Na gruntach położonych w pasie drogi granicznej Straż Graniczna może wykonywać czynności związane z oznakowaniem i ochroną granicy państwowej oraz budową urządzeń służących tej ochronie. Właściciele lub użytkownicy tych gruntów są obowiązani do umożliwienia wykonywania tych czynności.

2. Ze względów technicznych dopuszcza się budowanie urządzeń służących ochronie granicy państwowej także poza pasem drogi granicznej.

3. Właścicielowi nieruchomości za szkody wyrządzone czynnościami, o których mowa w ust. 1 i 2, przysługuje odszkodowanie według zasad prawa cywilnego.

Art. 11.! 1. W pasie drogi granicznej grunty i lasy przylegające do granicy państwowej lub do brzegów rzek granicznych powinny być utrzymywane w stanie zapewniającym widoczność linii granicy państwowej i znaków granicznych.

2. Właściciele i użytkownicy gruntów i lasów, o których mowa w ust. 1, są obowiązani do oczyszczania, odpłatnie na warunkach uzgodnionych z właściwymi organami Straży Granicznej, tych gruntów i lasów z drzew i krzewów oraz innych zarośli na szerokość ustaloną w umowach między międzynarodowych zawartych przez Rzeczpospolitą Polską.

3. W razie niewykonywania obowiązków określonych w ust. 1 i 2 właściwy organ Straży Granicznej może zlecić oczyszczenie tych gruntów i lasów innym podmiotom. Przepis art. 10 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

4. Koszty związane z utrzymywaniem w stanie zapewniającym widoczność przebiegu linii granicy państwowej i znaków granicznych pokrywa się ze środków zaplanowanych na funkcjonowanie Straży Granicznej.

Reperkusje dla właścicieli

Strefa nadgraniczna obejmuje cały obszar gmin przyległych do granicy państwowej, a na odcinku morskim - do brzegu morskiego. Jeżeli określona w ten sposób szerokość strefy nadgranicznej nie osiąga 15 km, włącza się do strefy nadgranicznej również obszar gmin bezpośrednio sąsiadujących z gminami przyległymi do granicy państwowej lub brzegu morskiego. Jednostki zasadniczego podziału terytorialnego państwa, których granice znajdują się w obszarze strefy nadgranicznej wyznaczonej w określony sposób stanowią część tej strefy. Zasięg strefy nadgranicznej oznacza się tablicami z napisem "Strefa nadgraniczna". Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, wykaz gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej, a także wzór tablicy, oraz sposób utrzymywania tablic przez właściwych komendantów oddziałów Straży Granicznej, uwzględniając konieczność należytego oznaczenia strefy nadgranicznej.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki uprawiania turystyki, sportu, polowań i połowu ryb w strefie nadgranicznej, uwzględniając w szczególności możliwość wprowadzenia stałych lub czasowych ograniczeń w zakresie korzystania z wód granicznych oraz nałożenia obowiązku powiadomienia organów Straży Granicznej o planowanych czynnościach.

Ustawa o obszarach morskich Rzeczpospolitej Polskiej i administracji morskiej

Obszarami morskimi Rzeczypospolitej Polskiej są:

• morskie wody wewnętrzne,

• morze terytorialne,

• wyłączna strefa ekonomiczna

Zwierzchnictwo terytorialne Rzeczypospolitej Polskiej nad morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym rozciąga się na wody, przestrzeń powietrzną nad tymi wodami oraz na dno morskie wód wewnętrznych i morza terytorialnego, a także na wnętrze ziemi pod nimi.

Morzem terytorialnym Rzeczypospolitej Polskiej jest obszar wód morskich o szerokości 12 mil morskich, liczonych od linii podstawowej tego morza. Zewnętrzną granicę morza terytorialnego stanowi linia, której każdy punkt jest oddalony o 12 mil morskich od najbliższego punktu linii podstawowej. Redy, na których odbywa się normalnie załadunek, wyładunek i kotwiczenie statków, położone całkowicie lub częściowo poza obszarem wód morskich są włączone do morza terytorialnego.

Obce statki korzystają z prawa nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne Rzeczypospolitej Polskiej. Nieszkodliwy przepływ oznacza żeglugę przez morze terytorialne w celu:

• przejścia przez nie bez wchodzenia na morskie wody wewnętrzne lub bez dobijania do urządzeń portowych albo znajdujących się poza morskimi wodami wewnętrznymi urządzeń redowych;

• wejścia lub opuszczenia morskich wód wewnętrznych;

• dobijania lub opuszczania urządzeń portowych albo redowych,

Minister Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia, określa przepływ okrętów wojennych obcych państw przez polskie morze terytorialne oraz warunki ich wejścia na polskie morskie wody wewnętrzne.

Przepływ powinien być nieprzerwany i szybki. Zatrzymanie się lub kotwiczenie jest dozwolone wyłącznie, jeżeli wiąże się ze zwyczajną żeglugą lub jest konieczne ze względu na siłę wyższą albo inne niebezpieczeństwo lub też w celu udzielenia pomocy ludziom, jak również statkom morskim bądź powietrznym znajdującym się w niebezpieczeństwie.

Przepływ uważa się za nieszkodliwy dopóty, dopóki nie zagraża pokojowi, porządkowi publicznemu lub bezpieczeństwu Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepływ uważa się za zagrażający pokojowi, porządkowi publicznemu lub bezpieczeństwu Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli obcy statek lub okręt wojenny podejmuje na morzu terytorialnym działania polegające m.in. na:

• groźbie użycia siły lub użyciu siły przeciwko suwerenności, integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej,

• ćwiczeniach lub użyciu broni wszelkiego rodzaju,

• zbieraniu informacji na szkodę obronności lub bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej,

• umyślnym zanieczyszczeniu morza,

• uprawianiu rybołówstwa.

Obce statki korzystające z prawa nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne są obowiązane do przestrzegania prawa polskiego oraz przepisów międzynarodowych dotyczących zapobiegania zderzeniom na morzu i ochrony środowiska morskiego.

Polskiej jurysdykcji karnej nie stosuje się odnośnie do przestępstw popełnionych na obcych statkach podczas przepływu przez morze terytorialne, chyba że:

• skutki przestępstwa rozciągają się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

• przestępstwo narusza spokój lub porządek publiczny na morzu terytorialnym;

• kapitan statku, przedstawiciel dyplomatyczny lub konsularny państwa bandery statku zwróci się do właściwych polskich organów o pomoc;

• jest to konieczne do zwalczania nielegalnego handlu narkotykami lub substancjami psychotropowymi.

Nie można zatrzymać obcego statku przepływającego przez polskie morze terytorialne, w celu dokonania jakiejkolwiek czynności w postępowaniu cywilnym w stosunku do osoby fizycznej znajdującej się na statku. W stosunku do obcego statku przepływającego przez polskie morze terytorialne nie można prowadzić egzekucji ani dokonywać zajęcia statku w związku z jakimkolwiek postępowaniem cywilnym, chyba że dotyczy ono roszczeń wynikających ze zobowiązań powstałych podczas lub w związku z przepływem statku przez polskie morskie wody wewnętrzne lub polskie morze terytorialne.

Wyłączna strefa ekonomiczna - ustanawia się wyłączną strefę ekonomiczną Rzeczypospolitej Polskiej, która jest położona na zewnątrz morza terytorialnego i przylega do tego morza. Obejmuje ona wody, dno morza i znajdujące się pod nim wnętrze ziemi. Granice wyłącznej strefy ekonomicznej określają umowy międzynarodowe.

Rzeczypospolitej Polskiej przysługują w wyłącznej strefie ekonomicznej:

• suwerenne prawa w celu rozpoznawania, zarządzania i eksploatacji zasobów naturalnych, zarówno żywych, jak i mineralnych, dna morza i wnętrza ziemi pod nim oraz pokrywających je wód,

• władztwo w zakresie: budowania i użytkowania sztucznych wysp; badań naukowych morza; ochrony i zachowania środowiska morskiego.

Obce państwa korzystają w wyłącznej strefie ekonomicznej z wolności żeglugi i przelotu, układania kabli podmorskich i rurociągów oraz innych, zgodnych z prawem międzynarodowym, sposobów korzystania z morza, wiążących się z tymi wolnościami, z zastrzeżeniem przepisów ustawy. W wyłącznej strefie ekonomicznej obowiązuje prawo polskie dotyczące ochrony środowiska.

Pas nadbrzeżny - jest to obszar lądowy przyległy do brzegu morskiego, przebiega on wzdłuż wybrzeża morskiego. W skład pasa nadbrzeżnego wchodzą pas techniczny i pas ochronny. Pas techniczny - stanowi strefę wzajemnego bezpośredniego oddziaływania morza i lądu; jest on obszarem przeznaczonym do utrzymania brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Pas ochronny - obejmuje bszar, w którym działalność człowieka wywiera bezpośredni wpływ na stan pasa technicznego. Minimalna i maksymalna szerokość pasa technicznego i ochronnego jest określana w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów.

Pas techniczny może być wykorzystywany do innych celów za zgodą właściwego organu administracji morskiej, który jednocześnie określa warunki takiego wykorzystania. Zabrania się tworzenia obwodów łowieckich na obszarze pasa technicznego.

Pozwolenia wodnoprawne, decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzje o pozwoleniu na budowę oraz decyzje w sprawie zmian w zalesianiu, zadrzewianiu, tworzeniu obwodów łowieckich, a także projekty studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i planów zagospodarowania przestrzennego województwa, dotyczące pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani, wymagają uzgodnienia z dyrektorem właściwego urzędu morskiego. Wszystkie plany i projekty związane z zagospodarowaniem morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego są zatwierdzane przez organy administracji morskiej w uzgodnieniu z właściwymi gminami nadmorskimi.

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne obszarów morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej

Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw gospodarki morskiej, rybołówstwa, środowiska, spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej może przyjąć, w drodze rozporządzenia, plan zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej.

Taki plan rozstrzyga o:

• przeznaczeniu obszarów morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej,

• zakazach lub ograniczeniach korzystania z obszarów, o których mowa w pkt 1, z uwzględnieniem wymogów ochrony przyrody,

• rozmieszczeniu inwestycji celu publicznego,

• kierunkach rozwoju transportu i infrastruktury technicznej,

• obszarach i warunkach ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego.

Projekt planu zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej sporządza dyrektor właściwego dla obszaru objętego planem urzędu morskiego. Do projektu planu sporządza się prognozę oddziaływania na środowisko. Koszty sporządzenia planu oraz opracowania prognozy oddziaływania na środowisko obciążają budżet państwa albo inwestora realizującego inwestycję, jeżeli ustalenia tego planu są bezpośrednią konsekwencją realizacji tej inwestycji.

USTAWA. o ochronie przyrody

Ustawa określa cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu.

Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody m.in.:

• dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów,

• roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową,

• siedlisk przyrodniczych,

• krajobrazu,

• zieleni w miastach i wsiach.

Celem ochrony przyrody jest m.in.:

• utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;

• zachowanie różnorodności biologicznej;

• zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;

Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym. Obowiązkiem organów administracji publicznej, instytucji naukowych i oświatowych, a także publicznych środków masowego przekazu jest prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony przyrody.

Formy ochrony przyrody to m.in.:

• parki narodowe (obecnie 22),

• parki krajobrazowe,

• obszary chronionego krajobrazu,

• obszary Natura 2000,

• pomniki przyrody,

• ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

PARK NARODOWY

Obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1.000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów. Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze zarządzenia, nadaje parkowi narodowemu statut określający jego strukturę organizacyjną. Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje właściwy minister do spraw środowiska.

Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy, otulinę i nieruchomości Skarbu Państwa nieprzechodzące w trwały zarząd parku narodowego. Rada Ministrów, wydając rozporządzenie, kieruje się rzeczywistym stanem wartości przyrodniczych obszaru. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku narodowego następuje wyłącznie w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych jego obszaru.

Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja może nastąpić po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo organami uchwałodawczymi jednostek samorządu terytorialnego, na których obszarze działania planuje się powyższe zmiany, oraz po zaopiniowaniu, w terminie 30 dni od dnia przedłożenia tych zmian, przez zainteresowane organizacje pozarządowe. Niezłożenie opinii w przewidzianym terminie uznaje się za brak uwag.

Na obszarach graniczących z parkiem narodowym wyznacza się otulinę parku narodowego. Może w niej być utworzona strefa ochronna zwierząt łownych ze względu na potrzebę ochrony zwierząt w parku narodowym. Obszar parku narodowego jest udostępniany w celach naukowych, edukacyjnych, kulturowych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych w sposób, który nie wpłynie negatywnie na przyrodę w parku narodowym.

REZERWAT PRZYRODY

Obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Na obszarach graniczących z rezerwatem przyrody może być wyznaczona otulina.

Uznanie za rezerwat przyrody obszarów następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a także sprawującego nadzór nad rezerwatem. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, za zgodą ministra właściwego do spraw środowiska i po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady ochrony przyrody, może zmniejszyć lub zwiększyć obszar rezerwatu przyrody, zmienić cele ochrony, a w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, dla których rezerwat został powołany - zlikwidować rezerwat przyrody.

W parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się m.in.:

• niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i użytkowania gruntów,

• stosowania chemicznych i biologicznych środków ochrony roślin i nawozów,

• budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody;

• rybactwa, z wyjątkiem obszarów ustalonych w planie ochrony albo w zadaniach ochronnych;

• chwytania lub zabijania dziko występujących zwierząt, zbierania lub niszczenia jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych zwierząt, umyślnego płoszenia zwierząt kręgowych, zbierania poroży, niszczenia nor, gniazd, legowisk i innych schronień zwierząt oraz ich miejsc rozrodu;

• polowania, z wyjątkiem obszarów wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych ustanowionych dla rezerwatu przyrody;

Zakazy wymienione powyżej nie dotyczą:

• wykonywania zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych;

• likwidacji nagłych zagrożeń oraz wykonywania czynności nieujętych w planie ochrony lub zadaniach ochronnych, za zgodą organu ustanawiającego plan ochrony lub zadania ochronne;

• prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem powszechnym;

• wykonywania zadań z zakresu obronności kraju w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa;

• obszarów objętych ochroną krajobrazową w trakcie ich gospodarczego wykorzystywania przez jednostki organizacyjne, osoby prawne lub fizyczne oraz wykonywania prawa własności, zgodnie z przepisami KC.

PARK KRAJOBRAZOWY

Obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.

Na obszarach graniczących z parkiem krajobrazowym może być wyznaczona otulina.

Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, szczególne cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego parku krajobrazowego lub jego części wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 17 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku krajobrazowego następuje w drodze rozporządzenia wojewody, po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych oraz walorów krajobrazowych na obszarach projektowanych do wyłączenia spod ochrony.

NATURA 2000

Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:

1) obszary specjalnej ochrony ptaków;

2) specjalne obszary ochrony siedlisk.

Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki roślin i zwierząt, ze wskazaniem typów siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu priorytetowym, wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także kryteria i sposoby wyboru reprezentatywnej liczby i powierzchni siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin i siedlisk zwierząt do ochrony w formie obszarów Natura 2000, mając na uwadze zachowanie szczególnie cennych i zagrożonych składników różnorodności biologicznej.

POMNIKI PRZYRODY

Są to pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Minister właściwy do spraw środowiska może określić, w drodze rozporządzenia, kryteria uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody, kierując się potrzebą ochrony drzew i krzewów ze względu na ich wielkość, wiek, pokrój i znaczenie historyczne, a odnośnie tworów przyrody nieożywionej - ze względu na ich znaczenie naukowe, estetyczne i krajobrazowe.

USTAWA Prawo ochrony środowiska

Obszary ograniczonego użytkowania

Jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub z przeglądu ekologicznego wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej, lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej tworzy się obszar ograniczonego użytkowania. Obszar taki tworzy rada powiatu w drodze uchwały. Tworząc taki obszar określa się jego granice, ograniczenia w zakresie użytkowania terenu.

USTAWA o lasach

Lasy ochronne

Za lasy ochronne mogą być uznane lasy, które m.in.:

• są położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast do 50 tys. Mieszkańców,

• są położne w strefie górnej granicy lasów,

• są trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu,

• mają szczególne znaczenie przyrodniczo-naukowe lub dla obronności i bezpieczeństwa Państwa.

Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru, na wniosek Dyrektora Generalnego, zaopiniowany przez radę gminy - w odniesieniu do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa.

Starosta, po uzgodnieniu z właścicielem lasu i po zasięgnięciu opinii rady gminy, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru - w odniesieniu do pozostałych lasów.

Rada gminy powinna wyrazić opinię w ciągu dwóch miesięcy od dnia otrzymania wystąpienia o jej wyrażenie. W razie upływu tego terminu uważa się, że rada gminy nie zgłasza zastrzeżeń.

USTAWA lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych

Minister właściwy do spraw zdrowia spełnienia przez obszar warunków niezbędnych do uzyskania statusu uzdrowiska albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej, występuje do Rady Ministrów z wnioskiem o nadanie danemu obszarowi statusu uzdrowiska albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, nadaje danemu obszarowi status uzdrowiska albo status obszaru ochrony uzdrowiskowej, określając:

1) nazwę uzdrowiska albo nazwę obszaru ochrony uzdrowiskowej,

2) granice obszaru uzdrowiska albo granice obszaru ochrony uzdrowiskowej,

3) kierunki lecznicze oraz wskazania i przeciwwskazania do leczenia w danym uzdrowisku

Na obszarze uzdrowiska lub obszarze ochrony uzdrowiskowej wydziela się trzy rodzaje stref ochronnych, oznaczone literami "A", "B" i "C":

STREFA A

Jest to cały obszar, na którym SA zlokalizowane lub planowane zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego i inne obiekty, np. pensjonaty, restauracje, kawiarnie. w strefie tej obowiązują najcięższe zakazy policyjne. w strefie A zabrania się m.in.:

• lokalizacji zakładów przemysłowych,

• lokalizacji budownictwa wielorodzinnego i jednorodzinnego,

• uruchamiania pól biwakowych,

• prowadzenia targowisk,

• organizowanie imprez masowych,

• lokalizacji stacji paliw.

STREFA B

Procentowy udział terenów zielonych dla tej strefy wynosi nie mniej niż 55%. Obejmuje ona obszar przyległy do strefy A, stanowiąc jej otoczenie. W strefie B zabrania się m.in.:

• lokalizacji nowych oraz rozbudowy istniejących zakładów przemysłowych,

• lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni większej niż 400 m²,

• wyrębu drzew leśnych i parkowych,

• lokalizacji stacji paliw,

• lokalizacji parkingów o wielkości powyżej 50 miejsc postojowych dla samochodów osobowych, dostawczych i autobusów.

STREFA C

Strefa C przylega do strefy B i stanowi jej otoczenie. W strefie C zabrania się m.in.:

• nieplanowanego wyrębu drzew,

• prowadzenia działań powodujących niekorzystną zmianę stosunków wodnych,

• lokalizacji nowych uciążliwych obiektów budowlanych i zakładów przemysłowych.

USTAWA Prawo wodne

Strefy oraz obszary ochronne

W celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz zaopatrzenia zakładów mogą być ustanawiane:

• strefy ochronne ujęć wody,

• obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych.

Strefę ochronną dzieli się na tern ochrony bezpośredniej i pośredniej.

Teren ochrony bezpośredniej:

Na terenie tym jest zabronione użytkowanie gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. Na terenie tym należy odprowadzać wody opadowe w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do urządzeń do poboru wody, zagospodarować teren zielenią, odprowadzać ścieki poza granice terenu, ograniczyć do minimum przybywanie na tym terenie osób (tylko zatrudnione). Teren ochrony bezpośredniej musi być ogrodzony, powinna też być tablica informująca o ujęciu wody i zakazie wstępu osobom nieupoważnionym.

Teren ochrony pośredniej:

Na terenie tym zabrania się lub ogranicza wykonywani robót oraz innych czynności, które mogą spowodować zmniejszenie przydatności ujmowanej wody. Zabrania się m.in.: wprowadzania ścieków do wód, rolniczego wykorzystania ścieków, przechowywania lub składowania odpadów promieniotwórczych, bodowy autostrad, lokalizowanie zakładów przemysłowych, stosowanie nawozów, mycia pojazdów, lokalizowania cmentarzy.

Na właścicieli gruntów położonych na terenie ochrony pośredniej może być nałożony obowiązek stosowania odpowiednich upraw rolnych lub leśnych. Granice terenu ochrony pośredniej powinny być oznaczone przez zamieszczenie tablic, zawierających informacje o ustanowieniu strefy.

Strefę ochronną ustanawia, w drodze aktu prawa miejscowego, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, na wniosek i koszt właściciela ujęcia wody, wskazując zakazy, nakazy, ograniczenia oraz obszary, na których one obowiązują.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

PLANOWANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Gmina ma władztwo planistyczne. Znajduje to swoje umocowanie w Konstytucji w zasadzie samodzielności gminy (samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych).

ZASADY PLANOWANIA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. zasada równoważnego rozwoju

Zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy - przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań.

2. zasada ochrony wartości wysoko cenionych

W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza:

• wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury,

• walory architektoniczne i krajobrazowe,

• wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i leśnych,

• wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,

• wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych,

• walory ekonomiczne przestrzeni,

• prawo własności,

• potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa,

• potrzeby interesu publicznego.

3. zasada samodzielności planistycznej gminy

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

4. zasada określenia, przeznaczenia gospodarki terenu

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

• lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego,

• sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

5. zasada ochrony interesu prawnego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi

Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do:

• zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich,

• ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych.

6. zasada spójności polityki przestrzennej

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające część tekstową i graficzną, uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium, kolejno: sporządza projekt studium, uwzględniając ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa; w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego województwa lub niewprowadzenia do planu zagospodarowania przestrzennego województwa zadań rządowych.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium, kolejno: uzgadnia projekt studium z zarządem województwa w zakresie jego zgodności z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa.

7. zasada demokratycznego rozstrzygania o przeznaczeniu i zasadach gospodarowania terenu

W celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej "studium".

8. zasada ciągłości procesów planowania terenu

W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu. W celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium, z uwzględnieniem decyzji zamieszczonych w rejestrach, oraz wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu miejscowego.

9. zasada powszechności obowiązywania miejscowych planów zagospodarowania terenu

Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego.

10. zasada dobrego sąsiedztwa

Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

• co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu.

System aktów planowania przestrzennego:

• dostosowano regulację do nowego kształtu administracji publicznej,

• dokonano uspołecznienia procesów planowania,

• dokonano uporządkowania relacji między planowaniem ogólnym a planowaniem specjalistycznym,

• powiat - w systemie planowania (ma prowadzić analizy i studia w systemie planowania),

• podniesienie rangi planowania regionalnego.

Instrumenty planistyczne na poziomie gminy:

• studium,

• miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

STUDIUM

Sporządzenie studium prze gminę jest obligatoryjne w odróżnieniu od planu, który ma charakter fakultatywny. Studium jest aktem kierownictwa wewnętrznego, wiąże wewnętrzne organy gminy. Nie może być podstawa prawną Dio wydawania decyzji administracyjnych, bo jest aktem wewnętrznym.

Funkcje studium:

• dokonuje kształtowania i polityki przestrzennej gminy,

• funkcja koordynacyjna,

• promocja gminy na zewnątrz.

Studium i procedura jego przyjęcia:

• rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do prac nad studium,

• studium jest opracowywane jedynie do granic administracyjnych gminy,

• po podjęciu uchwały następuje ogłoszenie w prasie miejscowej - ogłasza się, że uchwała jest przyjęta i można składać wnioski w terminie 21 dni,

• sporządzenie projektu studium jest w gestii burmistrza, wójta - zleca on opracowanie studium firmie zewnętrznej,

• po opracowywaniu projektu następuje etap uzgodnień,

• opinie mają charakter ponadgminny (gminna komisja urbanistyczna),

• uzgodnienia (wyżej w hierarchii niż gmina).

1. Uchwała

2. Ogłoszenie

3. Prace nad studium zlecone firmie zewnętrznej

4. Uzgodnienia i opinie

5. Projekt studium (do wglądu publicznego przez 30 dni)

6. Rada Gminy uchwala studium.

Należy pamiętać, że w procedurze tej nie ma protestów i zarzutów są tylko uwagi!!! (21 dni)

Studium jest załącznikiem do uchwały, plan natomiast jest treścią uchwały.

Jeżeli Rada Gminy nie uchwali studium wzywa się ją do uchwalanie lub zmiany studium w wyznaczonym terminie. Po bezskutecznym upływie tego terminu wojewoda sporządza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo jego zmianę dla obszaru, którego dotyczy zaniechanie gminy, w zakresie koniecznym dla możliwości realizacji inwestycji celu publicznego oraz wydaje w tej sprawie zarządzenie zastępcze. Przyjęty w tym trybie plan wywołuje skutki prawne takie jak miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Wojewoda sporządza miejscowy plan albo zmianę planu - wydaje zarządzenie zastępcze.

Studium ma charakter:

1. Diagnostyczny

W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z :

• dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu,

• stanu prawnego gruntów,

• stanu ładu przestrzennego,

• stanu środowiska,

• stanu dziedzictwa kulturowego,

• warunków i jakości życia mieszkańców,

• zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia.

2. Koncepcyjny

W studium określa się w szczególności:

• kierunki zmian i przeznaczenia terenów,

• kierunki rozwoju systemów komunikacyjnych i infrastruktury technicznej,

• obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym lub ponadlokalnym,

• obszary, na których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,

• obszary, które są narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osouwania się mas ziemnych,

• granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.

MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Plan miejscowy - jest to akt prawa miejscowego. Procedura identyczna jak w studium, ale występują drobne zmiany w terminach. Na podstawie tych planów wydaje się DECYZJE ADMINISTRACYJNĄ. Zasady techniki prawodawczej rozporządzenie RM o zasadach techniki prawodawczej. W odróżnieniu od studium sporządzany FAKULTATYWNIE dla obszaru gminy lub jej części.

W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i graficzną.

W planie miejscowym określa się obowiązkowo m.in.:

• przeznaczenie terenów,

• zasady ochrony środowiska,

• zasady ochrony dziedzictwa kulturowego,

• granice i sposoby zagospodarowania terenu,

• wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych,

• parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania ternu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów.

Grupy ustaleń planu:

• plan zawiera ustalenia strukturalne,

• zawiera programy zamierzeń rozwoju,

• postanowienia regulacyjne (plan dokonuje podziału obszaru planistycznego),

• jest głównym instrumentem do wydawania decyzji administracyjnej.

Procedura planistyczna:

• Rada Gminy,

• ogłoszenie publiczne,

• składanie wniosków (termin określony - 21 dni),

• opracowanie projektu planu przez firmę zewnętrzną,

• opinie i uzgodnienia.

Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę, wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.

Utrata mocy obowiązującej planu miejscowego nie powoduje wygaśnięcia decyzji administracyjnych wydanych na podstawie tego planu.

Uprawnienia właścicieli i użytkowników:

Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy:

1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo

2) wykupienia nieruchomości lub jej części.

Gmina może zaproponować właścicielowi albo użytkownikowi nieruchomość zamienną.

Obniżenie wartości nieruchomości:

Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości. Odszkodowanie jest równe różnicy między ceną rynkowa a ceną uprzednią. Roszczenie to można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia obowiązywania planu. Roszczenie to ma charakter cywilno-prawny i rozstrzygane jest przez sądy powszechne.

Wzrost wartości nieruchomości - renta planistyczna.

Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30 % wzrostu wartości nieruchomości.

Opłata planistyczna, a część sprzedaży nieruchomości:

Opłata planistyczna również powstaje w przypadku sprzedaży części nieruchomości, wtedy trzeba dokonać oceny, czy nie zachodzą przesłanki do opłaty adiacenckiej związanej z wzrostem wartości nieruchomości.

Nie można pobierać 2 tych opłat.

W przypadku braku planu miejscowego opłata powinna być ustalona w decyzji o warunkach zabudowy., bądź decyzji celu publicznego. Decyzja wstępna dotycząca opłaty. Właściciel może jej żądać i wtedy zastanawia się czy już ją sprzeda czy poczeka.

LOKALIZACJA INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO

Inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego, a w przypadku jego braku - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Nie wymagają wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego roboty budowlane:

• polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska, albo

• niewymagające pozwolenia na budowę.

W sprawach ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego decyzje wydają w odniesieniu do:

• inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim - wójt, burmistrz albo prezydent miasta w uzgodnieniu z marszałkiem województwa,

• inwestycji celu publicznego o znaczeniu powiatowym i gminnym - wójt, burmistrz albo prezydent miasta,

• inwestycji celu publicznego na terenach zamkniętych - wojewoda.

Ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego następuje na wniosek inwestora. Nie można odmówić ustalenia lokalizacji celu publicznego, jeżeli zamierzenie inwestycyjne jest zgodne z przepisami odrębnymi.

Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego określa:

• rodzaj inwestycji,

• warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie: warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji; wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich; ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych,

• linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w odpowiedniej skali.

Zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga ustalenia, w drodze decyzji, warunków zabudowy. Decyzję o warunkach zabudowy wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta po uzgodnieniu z właściwymi organami i uzyskaniu uzgodnień lub decyzji wymaganych przepisami odrębnymi.

Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

• co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu,

• teren ma dostęp do drogi publicznej,

• istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego,

• teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne albo jest objęty zgodą uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów, które utraciły moc na podstawie art. 67 ustawy,

• decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi.

USTAWA prawo budowlane

Prawo budowlane i przedmiot jego regulacji:

• wąskie rozumienie prawa budowlanego - ogranicza się tylko do ustawy + akty wykonawcze do tej ustawy,

• szersze rozumienie prawa budowlanego - zespół regulacji prawnych + inne akty materialne, np.: prawo zagospodarowania przestrzennego, gospodarowanie nieruchomościami, prawo wodne, prawo ochrony środowiska.

• Szerokie rozumienie prawa budowlanego - do wszystkich wymienionych powyżej dochodzą regulacji z prawa cywilnego i prawa karnego.

Przedmiot regulacji - dział prawa materialnego, które przewiduje możliwość ograniczenia praw rzeczowych właściciela gruntu za pomocą władczych form administracji w różnych stadiach procesu budowlanego; zespół norm prawnych regulujących wszystkie stadia procesu budowlanego od projektowania poprzez budowę aż po rozbiórkę i katastrofy budowlane. Zawiera wszystkie grupy norm od ustrojowych, procesowych, materialnych aż po karne.

Prawo budowlane ingeruje w rzeczowe prawa właściciela nieruchomości poprzez ograniczenie jego swobody dysponowania prawem własności.

Przepisy prawa budowlanego zawierają z reguły nakazy i zakazy typu policyjnego, podyktowane interesem ogólnym, a zwłaszcza wprowadzeniem ładu, porządku i bezpieczeństwa.

Zasada równości budowlanej:

Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami (Nie musi być właścicielem nieruchomości, może mieć do niej jakikolwiek tytuł prawny).

Mamy tutaj do czynienia z ochroną prawa własności na podstawie art. 21 Konstytucji: „Rzeczpospolita chroni własność i prawo dziedziczenia a wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem”.

Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy projektować i budować w sposób określony z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając m.in.:

• spełnienie wymagań dotyczących bezpieczeństwa: konstrukcji, pożarowego, użytkowania; odpowiednich warunków higienicznych; ochrony przed hałasem; oszczędności energii,

• warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu: zaopatrzenie w wodę i energię elektryczną; usuwanie ścieków,

• możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego,

• niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich,

• warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,

• ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej,

• odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej.

Obowiązki kierownika budowy to m.in.:

• prowadzenie dokumentacji budowy,

• wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu,

• podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym,

• realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy,

• przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego,

• zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad.

Łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest dopuszczalne.

Obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego to:

• reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej,

• sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych,

• sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania,

• potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

Pozwolenie na budowę:

Przez pozwolenie na budowę należy rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. Obszar oddziaływania obiektu jest to teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych. Stroną w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor.

Pozwolenie na budowę:

• akt administracyjny kwalifikowany,

• jest wydawany na żądanie strony (nie z urzędu),

• akt zewnętrzny,

• bez niego nie jest możliwe przeprowadzenie robót budowlanych,

• akt konstytutywny (ponieważ tworzy nowe stosunki administracyjno-prawne - nadaje podmiotom pewne uprawnienia,

• jest ograniczone innymi rozstrzygnięciami (wydaje się w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu),

• podstawą prawną decyzji budowlanej jest kompleksyjnie: prawo budowlane + prawo o zagospodarowaniu przestrzennym + prawo geodezyjne i kartograficzne + prawo ochrony środowiska,

• decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata,

• podlega rejestracji przez organ właściwy do jego wydania,

• jest to akt wysoce sformalizowany,

• instytucja sygnalizacji (organ, który wydał decyzję - pozwolenie na budowę przesyła ten akt do PINB i do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Możliwość przeniesienia uprawnień i obowiązków:

Organ, który wydał decyzję - pozwolenie na budowę jest zobowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innego podmiotu, jeżeli przyjmuje on wszystkie warunki zawarte w tej decyzji oraz złoży oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności prawnej o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Stronami w postępowaniu o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę lub o

pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych są jedynie podmioty, między

którymi ma być dokonane przeniesienie decyzji.

Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa m.in.(lista zamknięta):

• obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną,

• wolnostojących parterowych budynków gospodarczych, wiat, altan, oranżerii,

• budynków gospodarczych o powierzchni do 20 m²,

• boisk szkolnych, kortów tenisowych, bieżni,

• przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m²,

• ogrodzeń,

• obiektów małej architektury.

Pozwolenie na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających m.in. na:

• docieplaniu budynków do 12 m,

• utwardzeniu powierzchni gruntu,

• remoncie istniejących obiektów budowlanych,

• instalowaniu krat na obiektach budowlanych,

Tam gdzie nie jest wymaga uzyskanie pozwolenia na budowę jest obowiązek zgłoszenia tego faktu do właściwego organu.

Zgłoszenie właściwemu organowi wymaga budowa m.in.:

• indywidualnych, przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m³ na dobę,

• wiat przystankowych,

• boisk szkolnych, kortów tenisowych, bieżni,

• przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m²,

• zatok parkingowych na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

• budowa ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów, torów kolejowych,

• budowa ogrodzeń o wysokości powyżej 2,2 m,

Nie dokonanie zgłoszenia właściwemu organowi powoduje naruszenie prawa - sankcje - samowola budowlana. W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych

oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie dot. prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada, w drodze postanowienia, na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia - wnosi sprzeciw, w drodze decyzji.

Do zgłoszenia budowy dotyczącej instalacji zbiorników na gaz płynny oraz przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych należy ponadto dołączyć projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji, wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane.

Do wniosku o pozwolenie na budowę dołączamy:

• cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem potwierdzającym wpis projektanta na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, aktualnym na dzień opracowania projektu,

• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,

• decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,

• w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych i terenach (takich jak: pas techniczny, port i przystań morska, morze terytorialne, wyłączna strefa ekonomiczna) postanowienie o uzgodnieniu z organem administracji architektonicznobudowlanej, projektowanych rozwiązań w zakresie: linii zabudowy, elewacji obiektów, przebiegu i charakterystyki technicznej dróg.

• w przypadku  przedsięwzięć mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach,  jeżeli jest ona wymagana przepisami  ustawy  Prawo ochrony środowiska,

• ponadto, gdy chodzi o obiekt usługowy - uzgodnienia z Inspektorem Sanitarnym, uzgodnienie ze Strażą Pożarną odnośnie przyłącza gazu.

W przypadku gdy właściwy organ nie wyda decyzji w sprawie pozwolenia na budowę w terminie 65 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji, organ wyższego stopnia wymierza temu organowi, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki. Wpływy z kar stanowią dochód budżetu państwa.

Wniesienie sprzeciwu:

Właściwy organ wnosi sprzeciw, jeżeli:

• zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę,

• budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy,

• zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego w miejscu, w którym taki obiekt istnieje.

Właściwy organ może nałożyć, w drodze decyzji obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodować:

• zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia,

• pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków,

• pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych,

• wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.

Wejście na teren sąsiada:

Jeżeli do wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych jest niezbędne wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, inwestor jest obowiązany przed rozpoczęciem robót uzyskać zgodę właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu (najemcy) na wejście oraz uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z tych obiektów, a także ewentualną rekompensatę z tego tytułu. W razie nieuzgodnienia warunków tych warunków właściwy organ - na wniosek inwestora w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, rozstrzyga w drodze decyzji, o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości. W przypadku uznania zasadności wniosku inwestora, właściwy organ określa jednocześnie granice niezbędnej potrzeby oraz warunki korzystania z sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości. Inwestor, po zakończeniu tych robót jest zobowiązany naprawić szkody powstałe w wyniku korzystania z sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu. Zajęcie, na potrzeby budowy, pasa drogowego lub jego części może nastąpić po spełnieniu wymagań określonych w odrębnych przepisach

Samowola budowlana:

Za samowolę budowlaną uważa się wykonanie lub wykonywanie robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia budowy (robót budowlanych) właściwemu organowi. Samowolą budowlaną jest również wykonanie robót bądź ich podjęcie pomimo wniesienia sprzeciwu organu, jak też realizacja budowy w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę albo w przepisach.

W przypadku samowoli budowlanej mamy dwa wyjścia:

• legalizacja obiektu,

• rozbiórka obiektu.

Procedura samowoli budowlanej:

1. organ wydaje postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych,

2. organ wyznacza termin do dostarczenia dokumentów (te same co przy pozwoleniu na budowę),

3. po przedłożeniu dokumentów organ dokonuje sprawdzenia wymogów, oraz w drodze postanowienia ustala wysokość opłaty legalizacyjnej,

4. jeśli spełnione są wszystkie warunki organ wydaje decyzje o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót bądź tylko o zatwierdzeniu projektu (w przypadku, gdy budowa jest już zakończona).

W sytuacji gdy jednak nastąpi rozbiórka obiektu (w przypadku postępowania odwoławczego) następuje zwrot opłaty legalizacyjnej w terminie 30 dni od dnia stwierdzenia dokonania rozbiórki.

Wstrzymanie robót budowlanych (dotyczy innych obiektów - NIE OBIEKTÓW BUDOWLANYCH):

Organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych wykonywanych:

• bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia,

• w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenia środowiska,

• na podstawie zgłoszenia z naruszeniem,

• w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach.

Pozwolenie na użytkowanie obiektu:

Inwestor powiadamia PINB o zakończeniu budowy. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor dołącza:

• oryginał dziennika budowy,

• oświadczenie kierownika budowy o: zgodności wykonania obiektu z projektem i warunkami pozwolenia na budowę; doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy,

• oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania,

• protokoły badań i sprawdzeń,

• inwentaryzację geodezyjną powykonawczą,

• potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy,

• kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku (obowiązuje od 01.01.2009).

Wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stanowi wezwanie właściwego organu do przeprowadzenia obowiązkowej kontroli. W przypadku użytkowania obiektu bez wymaganego zezwolenia na użytkowanie właściwy organ wymierza karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego.

ORGANY ADMINISTARCJI ARCHITEKTONICZNEO - BUDOWLANEJ
I NADZORU BUDOWLANGO

Zadania administracji architektoniczno-budowlanej wykonują:

• starosta,

• wojewoda,

• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Zadania nadzoru budowlanego wykonują:

• Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego,

• Wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego,

• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Podstawowe obowiązki organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego:

• nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego, a w szczególności:

a) zgodności zagospodarowania terenu z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz wymaganiami ochrony środowiska,

b) warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych, przy wykonywaniu robót budowlanych oraz utrzymywaniu obiektów budowlanych,

c) zgodności rozwiązań architektoniczno-budowlanych z przepisami techniczno- budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej,

d) właściwego wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,

e) stosowania wyrobów budowlanych,

• wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych ustawą,

Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego kontrolują posiadanie przez osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie uprawnień do pełnienia tych funkcji.

Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego przy wykonywaniu obowiązków określonych przepisami prawa budowlanego mogą dokonywać czynności kontrolnych.

Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego przy wykonywaniu zadań określonych przepisami prawa budowlanego mogą żądać od uczestników procesu budowlanego, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, informacji lub udostępnienia dokumentów:

• związanych z prowadzeniem robót, przekazywaniem obiektu budowlanego do użytkowania, utrzymaniem i użytkowaniem obiektu budowlanego,

• świadczących o dopuszczeniu wyrobu budowlanego do obrotu albo jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym.

Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, w razie powstania uzasadnionych wątpliwości co do jakości wyrobów budowlanych lub robót budowlanych, a także stanu technicznego obiektu budowlanego, mogą nałożyć, w drodze postanowienia, na właściciela, lub zarządcę obiektu budowlanego obowiązek dostarczenia w określonym terminie odpowiednich ocen technicznych lub ekspertyz. Koszty ocen i ekspertyz ponosi osoba zobowiązana do ich dostarczenia.

Właściwość organów:

I instancja: starosta

Organ wyższego stopnia wojewoda

WYJĄTEK!!! Wojewoda jest organem I instancji jeśli chodzi o roboty budowlane, które są usytuowane na terenie pasa technicznego, portów, przystani, wyłącznej strefy ekonomicznej, wód wewnętrznych, morza terytorialnego, dróg publicznych i krajowych, lotnisk cywilnych.

Zadania organów nadzoru budowlanego to:

• kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego,

• kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej,

• badanie przyczyn powstawania katastrof budowlanych,

• współdziałanie z organami kontroli państwowej.

Organy nadzoru budowlanego są zobowiązane do:

• bezzwłocznego przesyłania organom administracji architektoniczno budowlanej kopii decyzji i postanowień wynikających z przepisów prawa budowlanego,

• prowadzenia ewidencji decyzji, postanowień i zgłoszeń,

• prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów budowlanych,

• prowadzenia ewidencji zawiadomień o kontrolach.

Procedura powołania i odwołania Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego:

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. Jest organem właściwym w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze postępowania administracyjnego, w zakresie wynikającym z przepisów prawa budowlanego.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób należących do państwowego zasobu kadrowego, na wniosek ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Prezes Rady Ministrów odwołuje Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Zastępcy Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego są powoływani przez ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, spośród osób należących do państwowego zasobu kadrowego, na wniosek Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej odwołuje Zastępców

Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Procedura powołania i odwołania Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego:

Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego jest powoływany przez wojewodę spośród co najmniej trzech kandydatów wskazanych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Jeżeli wojewoda nie powoła wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego w terminie 30 dni od dnia przedstawienia kandydatów, którego wojewoda powołuje na stanowisko wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.

Wojewoda odwołuje wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego:

• w uzgodnieniu z Głównym Inspektorem Nadzoru Budowlanego albo

• na wniosek Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Procedura powołania i odwołania Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego:

Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego jest powoływany przez starostę spośród co najmniej trzech kandydatów wskazanych przez wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego. Jeżeli starosta nie powoła powiatowego inspektora nadzoru budowlanego w terminie 30 dni od dnia przedstawienia kandydatów, wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego wskazuje spośród nich kandydata, którego starosta powołuje na stanowisko powiatowego inspektora nadzoru budowlanego.

Starosta odwołuje powiatowego inspektora nadzoru budowlanego:

• w uzgodnieniu z wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego albo

• na wniosek wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.

W uzasadnionych przypadkach zakres działania powiatowego inspektora nadzoru

budowlanego może obejmować więcej niż jeden powiat. Wojewoda, na wniosek właściwych starostów, może rozszerzyć zakres działania powiatowego inspektora nadzoru budowlanego na więcej niż jeden powiat.

KATASTROFA BUDOWLANA

Katastrofa budowlana to niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów. Katastrofa budowlana może nastąpić w trakcie budowy lub w trakcie użytkowania obiektu.

Katastrofą budowlaną nie jest:

• uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt budowlany, nadającego się do naprawy lub wymiany,

• uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń budowlanych związanych z budynkami,

• awaria instalacji.

Postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej prowadzi właściwy organ nadzoru budowlanego.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAWODOWA W BUDOWNICTWIE

Odpowiedzialności zawodowej w budownictwie podlegają osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, które:

• dopuściły się występków lub wykroczeń, określonych ustawą,

• zostały ukarane w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,

• wskutek rażących błędów lub zaniedbań, spowodowały zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska albo znaczne szkody materialne,

• nie spełniają lub spełniają niedbale swoje obowiązki,

• uchylają się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonują niedbale obowiązki wynikające z pełnienia tego nadzoru.

Popełnienie czynów powodujących odpowiedzialność zawodową w budownictwie jest zagrożone następującymi karami:

• upomnieniem,

• upomnieniem z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia, w wyznaczonym terminie, egzaminu,

• zakazem wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, na okres od roku do 5 lat, połączonym z obowiązkiem złożenia, w wyznaczonym terminie, egzaminu.

Przy nakładaniu kary należy uwzględnić dotychczasową karalność z tytułu odpowiedzialności

zawodowej w budownictwie. O zakazie wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie orzeka się w przypadku znacznego społecznego niebezpieczeństwa czynu.

Zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie może być orzeczony również w stosunku do osoby, która:

• pomimo dwukrotnego upomnienia ponownie dopuściła się czynu, powodującego odpowiedzialność zawodową,

• uchyla się od złożenia nakazanego egzaminu.

Zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie określa się w latach i miesiącach. Kara biegnie od dnia, w którym decyzja o ukaraniu stała się ostateczna.

Osobie ukaranej z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia egzaminu, która w wyznaczonym terminie egzaminu nie zdała, wyznacza się termin dodatkowy, nie krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 6 miesięcy. W przypadku nieuzyskania oceny pozytywnej w terminie dodatkowym, stwierdza się utratę uprawnień do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie.

USTAWA o gospodarce nieruchomościami

Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są:

• wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji,

• wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie,

• wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń,

• budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń,

• budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania,

• budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,

• opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

• ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających ofiary terroru komunistycznego,

• budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych i obiektów sportowych,

• budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń niezbędnych do realizacji obowiązków w zakresie świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych, a także innych obiektów i pomieszczeń związanych ze świadczeniem tych usług,

• budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich,

• poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową,

• zakładanie i utrzymywanie cmentarzy,

• ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej,

• ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody,

• inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.

Definicja wywłaszczenia nieruchomości:

Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu w drodze decyzji prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.

Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa nie może być wywłaszczona. Nie dotyczy to wywłaszczenia prawa użytkowania wieczystego oraz ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość. Wywłaszczeniem może być objęta cała nieruchomość albo jej część. Jeżeli wywłaszczeniem jest objęta część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystywania na dotychczasowe cele, na żądanie właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości nabywa się tę część w drodze umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, w zależności od tego, na czyją rzecz następuje wywłaszczenie. Jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi wieczystej lub zbioru dokumentów, przy jej wywłaszczeniu przyjmuje się inne dokumenty stwierdzające prawa do nieruchomości oraz służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości. W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, przy jej wywłaszczeniu, przyjmuje się służące do jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości. Przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym rozumie się nieruchomość, dla której ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić osób, którym przysługują do niej prawa

rzeczowe.

Przesłanki wywłaszczenia:

• wywłaszczenie może dotyczyć wyłącznie nieruchomości przeznaczonych w miejscowym palnie zagospodarowania przestrzennego na cele publiczne lub dla których została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Warunki: musi być miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, musza być tez cele publiczne;

• zmiana organu właściwego, wywłaszczenie może być na rzecz SP lub j.s.t.

Procedura wywłaszczania:

• etap o charakterze cywilno-prawnym (są to zawsze rokowania, które ma być przedmiotem wywłaszczenia). Rokowania te prowadzi starosta lub organy wykonawcze j.s.t. jeżeli wywłaszczenie odbywa się na ich wniosek. W trakcie tych rokowań może być zaproponowana suma nabycia prawa lub nieruchomość zamienna. W ciągu dwóch miesięcy od zakończenia rokowań powinno dojść do zawarcia umowy.

• ma charakter administracyjno-prawny - po upływie dwóch miesięcy do zawarcia umowy następuje wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego, następnie starosta ujawnia w KW wszczęcie postępowania.

Decyzja przy wywłaszczeniu powinna zawierać:

• cel wywłaszczenia,

• określenie przedmiotu wywłaszczenia,

• oznaczenie praw, które podlegają wywłaszczeniu,

• wskazania podmiotu wywłaszczonego,

• zobowiązanie do zapewnienia lokali,

• ustalenie wysokości odszkodowania.

Ostateczna decyzja o wywłaszczeniu stanowi podstawę do dokonania odpowiednich wpisów w KW.

Odszkodowanie:

Odpowiada wartości wywłaszczonych praw, ustala się go w drodze decyzji o wywłaszczeniu. W ramach odszkodowania może być przyznana nieruchomość zamienna wyłącznie za zgoda wywłaszczonego przedmiotu. Zapłata odszkodowania następuje w ciągu 14 dni liczonych od dnia gdy decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna. Wypłata odszkodowania dokonywana jest zawsze jednorazowo. Wartość szacuje biegły rzeczoznawca - wg ceny rynkowej. Zwrot wywłaszczonej nieruchomości następuje za zwrotem odszkodowania lub nieruchomości zamiennej. Odszkodowanie podlega waloryzacji, ale nie może to być kwota wyższa niż wartość rynkowa nieruchomości, w dniu zwrotu. Nieruchomość zamienna czy wywłaszczona podlega zwrotowi w takim stanie w jakim się znajduję w chwili zwrotu. Odszkodowania może być rozłożone na raty nie dłużej niż 10 lat.

Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości:

Przeznaczenie nieruchomości na inny cel niż jest określony w decyzji o wywłaszczeniu, rygor do stosowania tej przesłanki, właściwy organ ma obowiązek zawiadomić poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców, informując że może żądać zwrotu nieruchomości. Termin na żądanie zwrotu zawiły - 3 miesiące.

Zbędna nieruchomość - mim upływu 7 lat od dnia gdy decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna nie rozpoczęto prac związanych z realizacją celu wywłaszczenia. Mimo upływu 10 lat również od dnia gdy decyzja stała się ostateczna a nie zrealizowano celu. Nie ma określonych terminów kiedy można żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.

USTAWA o dokumentach paszportowych

Paszport:

Każdy obywatel polski ma prawo do otrzymania paszportu. Pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w ustawie. Dokument paszportowy uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera. Wydanie paszportu jest czynnością materialno - techniczną. Ważność paszportu to 10 lat.

Paszport wydaje się osobie pełnoletniej na wniosek. W imieniu małoletniego wniosek składają rodzice wspólnie (chyba, ze wyrokiem sądu jeden jest pozbawiony praw lub ma je ograniczone).

Paszport tymczasowy:

Wydaje się go małoletnim do 5 roku życia, oraz obywatelom polskim przebywającym za granicą, jeżeli nie posiadają paszportu oraz obywatelom polskim przebywającym za granicą na czas oczekiwania na doręczenie paszportu sporządzonego w kraju. Ważność paszportu tymczasowego nie może być dłuższa niż 12 miesięcy.

Organy wydające paszporty:

1. Minister Spraw Wew. i Adm. - sporządza paszporty.

2. Minister Spraw Zagranicznych - II organ sporządzający paszporty, wydaje paszporty dyplomatyczne.

3. Konsul - wydaje paszporty za granicą.

4. Wojewoda - wydaje i unieważnia paszporty.

Odmowa wydania paszportu:

• może być na wniosek sądu, który prowadzi postępowanie przeciwko osobie, która złożyła wniosek o paszport,

• na wniosek organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze

USTAWA o obywatelstwie polskim

Obywatelstwo:

Jest to węzeł prawny łączący osoby fizyczne z państwem i społeczeństwem - wynikają z niego określone prawa i obowiązki o charakterze publiczno - prawnym. Obywatelstwo ma charakter względnie trwały - można się go zrzec.

Zasady ogólne prawa o obywatelstwie polskim:

• zasada ciągłości obywatelstwa polskiego - oznacza, że obywatelstwo polskie osób, które uzyskały je na gruncie danych przepisów a następnie zostały one uchylone lub zmienione, istnieje nadal i oceniane jest wg przepisów obowiązujących w czasie uzyskania przez te osoby obywatelstwa polskiego,

• zasada wyłączności obywatelstwa polskiego - stanowi, że obywatel polski nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa przed organami władzy publicznej polskiej.

• zasada równouprawnienia małżonków w zakresie obywatelstwa - zgodnie małżeńskiego prawem polskim ani zawarcie związku małżeńskiego ani zmiana obywatelstwa przez małżonka nie mogą stanowić przesłanki nabycia lub utraty obywatelstwa małżeńskiego mocy prawa.

Nabycie obywatelstwa polskiego:

Wyróżniamy:

1. nabycie z mocy ustawy

• przez urodzenie

Nabycie obywatelstwa z mocy ustawy na podstawie prawa krwi. Przez urodzenie nabywa się obywatelstwo polskie, gdy:

- oboje rodzice są obywatelami polskimi,

- jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie nieznanym,

- nie określone jest obywatelstwo, bądź nie posiada żadnego obywatelstwa.

Dziecko nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie również wtedy, gdy jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie innego państwa. WYJĄTEK: Rodzice mogą złożyć oświadczenie przed konsulem lub wojewodą o przyjęciu innego obywatelstwa dla dziecka. rodzice na tę czynność mają 3 miesiące od urodzenia dziecka.

• przez znalezienie

Dziecko znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy:

- oboje rodzice są nieznani,

- nie określone jest ich obywatelstwo,

- nie posiadają żadnego obywatelstwa.

2. nabycie z mocy aktu administracyjnego

• nadanie obywatelstwa polskiego (naturalizacja)

Odnosi się do osoby, która ma inne obywatelstwo,a chce mieć polskie. Nadaie polskiego obywatelstwa następuje na wniosek cudzoziemca jeżeli zamieszkuje na terytorium RP co najmniej 5 lat m.in. na podstawie zezwolenia na osiedlenie się. Obywatelstwo nadaje prezydent RP. Nadanie obywatelstwa może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.

• uznanie za obywatela polskiego

Osoba, która nie ma żadnego obywatelstwa. Jest to nabycie obywatelstwa z mocy aktu administracyjnego. Osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa może być uznana za obywatela polskiego, jeżeli zamieszkuje w Polsce minimum 5 lat m.in. na podstawie zezwolenia na osiedlenie się. Uznanie następuje na wniosek. Decyzję wydaje wojewoda.

3. nabycie przez złożenie oświadczenia woli i przyjęcie tego oświadczenia przez właściwy organ

• opcja

Dziecko po ukończeniu 16 roku żcyai a przed upływem 6 miesięcy od uzyskania pełnoletności może złożyć odpowiednie oświadczenie o przyjęciu obywatelstwa poleskiego, jeżeli rodzice przyjęli dla niego obywatelstwo obcego państwa. Oświadczenie składa przed wojewodą lub konsulem, organ ten musi przyjąć oświadczenie dziecka, żeby nadanie obywatelstwa stało się skuteczne.

• uproszczona naturalizacja

Cudzoziemiec pozostający co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z obywatelem polskim, jeżeli zamieszkuje na terytorium RP może nabyć obywatelstwo polskie, jeżeli złoży odpowiednie oświadczenie przed wojewodą lub konsulem i organ ten wyda decyzje o przyjęciu oświadczenia.

• reintegracja

Ponowne uzyskanie obywatelstwa utraconego wcześniej. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa złoży oświadczenie przed wojewodą lub konsulem i organ ten wyda decyzje o przyjęciu oświadczenia.

Utrata obywatelstwa polskiego:

Obywatel polski traci obywatelstwo polskie na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa udzielona rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.

USTAWA o zmianie imion i nazwisk

Zgodnie z prawem polskim można mieć 2 imiona i 2 nazwiska. Prawo polskie nie wprowadza zasady stabilizacji nazwisk ani imion - czyli nie wprowadza zakazu zmiany nazwiska lub imienia. Zmiana nazwiska lub imienia może nastąpić na wniosek. Decyzja o zmianie nazwiska wydawana jest przez kierownika Urzędu Stanu Cywilnego. Jest to decyzja administracyjna na podstawie kpa.

Przesłanki do zmiany nazwiska:

Wniosek o zmianę nazwiska zostanie uwzględniony, jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami. Ważne względy zachodzą wtedy, gdy wnioskodawca nosi nazwisko:

• ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka,

• o brzmieniu niepolskim,

• posiadające formę imienia.

Wniosek jest uwzględniony również wtedy, gdy wnioskodawca pragnie zmienić swoje nazwisko na nazwisko, które używa lub powraca do nazwiska, które zostało zmienione.

Odrzucenie wniosku:

Wniosek zostaje odrzucony, gdy wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska na nazwisko:

• historyczne,

• wysławione na polu kultury i nauki,

• działalności politycznej, społecznej lub wojskowej,

chyba, że posiada członków rodziny o takim właśnie nazwisku.

USTAWA o ewidencji ludności i dowodach osobistych

EWIDENCJA LUDNOŚCI

Ewidencja ludności:

Polega na rejestracji danych o miejscu pobytu osób, o urodzeniach, zmianach stanu cywilnego, obywatelstwa, imion i nazwisk oraz zgonach.

Pobyt stały:

Zamieszkiwanie w danej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego.

Pobyt czasowy:

Przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości pod innym adresem.

Osoba zameldowana na pobyt czasowy i przebywająca w tej samej miejscowości nieprzerwanie dłużej niż 2 miesiące jest obowiązana zameldować się na pobyt stały, chyba że zachodzą okoliczności wskazujące na to, iż pobyt ten nie utracił charakteru pobytu czasowego.

Wymeldowanie:

Osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego (powyżej 3 miesięcy) jest zobowiązana wymeldować się we właściwym organie gminy. Możliwe jest wydanie decyzji o wymeldowaniu z urzędu, jeżeli dana osoba opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

PESEL:

Jest to podstawa ewidencji ludności, czynność materialno-technoiczna. Składa się z 11 cyfr, pierwsze 6 oznacza datę urodzenia dalsze cyfry porządkowe, a przedostatnia oznacza płeć (kobiety - cyfra parzysta, mężczyźni - cyfra nieparzysta.

DOWODY OSOBISTE

Dowód osobisty:

Jest to dowód tożsamości, uprawnia do przekroczenia granicy oraz potwierdza obywatelstwo polskie. Obowiązuje na obszarze krajów UE. Jest obowiązek wyrobienia dowodu osobistego w odpowiednim wieku, natomiast nie ma obowiązku noszenia go przy sobie. obywatel polski zamieszkujący RP ma obowiązek posiadać dowód osobisty od ukończenia 18 lat (dowód ważny 10 lat), albo od ukończenia 15 roku życia, jeżeli pozostaje w stosunku pracy (dowód ważny 5 lat). Obywatele od 13 roku życia mają prawo posiadać dowód osobisty, jest on wydawany na uzasadniony wniosek rodziców. Dowód osobisty wydany osobie po 65 roku życia jest ważny na czas nieoznaczony.

Posiadacz dowodu osobistego ma obowiązek wymienić ten dokument w razie:

• zmiany danych, które zamieszcza się w dowodzie osobistym,

• uszkodzenia dowodu osobistego lub zaistnienia innej okoliczności utrudniającej ustalenie tożsamości osoby,

• upływu terminu ważności dowodu osobistego.

Dowód osobisty podlega unieważnieniu:

• z dniem zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub z dniem przekazania przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego,

• z dniem utraty obywatelstwa polskiego przez jego posiadacza,

• z dniem zgonu jego posiadacza,

• z dniem odbioru dowodu osobistego wydanego w miejsce poprzedniego,

• z dniem upływu ważności dowodu osobistego.

USTAWA o aktach stanu cywilnego

Akty stanu cywilnego:

Służą do rejestracji stanu cywilnego. W Polsce rejestry SA prowadzone od 1946 roku.

Rodzaje aktów stanu cywilnego:

• Akt urodzenia

Sporządza się w momencie zgłoszenia urodzenia dziecka (każdego niezależnie czy urodziło się żywe, czy martwe). Zgłoszenie żywego dziecka odbywa się w terminie 14 dni, a martwego - w terminie 3 dni. Zobowiązany do zgłoszenia jest ojciec, lub matka o ile jej stan zdrowia na to pozwala, lekarz bądź położna.

• Akt małżeństwa

Sposoby zawarcia małżeństwa to:

- przed kierownikiem USC - przesłanki do zawarcia małżeństwa: odmienność płci, związek kobiety i mężczyzny, jednoczesna obecność, złożenie zgodnych oświadczeń woli.

- przed duchownym - potocznie małżeństwo konkordatowe - w terminie 5 dni duchowny ma obowiązek zawiadomić kierownika USC.

• Akt zgonu

Zgon jest to ustanie czynności mózgu. Do zgłoszenia zgonu zobowiązani są: małżonek lub dzieci zmarłego, najbliżsi krewni, powinowaci, osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon, osoby, które były obecne przy zgonie, administrator domu, szpital.

Akt zgonu jest wystawiany na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza. W akcie ma być data, godzina zgonu + pozostałe informacje. Akt zgonu sporządza się dla osoby o ustalonej tożsamości, w przypadku osób o nieustalonej tożsamości trzeba wskazać opis zewnętrzny zwłok, rysopis zmarłego, płeć, informacje o rzeczach znalezionych przy zmarłym.

Stan cywilny:

W ujęciu prawnym określa sytuację osoby fizycznej w rodzinie oraz jej sytuację osobistą, czyli wiek, płeć.

Zasady ogólne rejestracji stanu cywilnego:

• zasada powszechności - oznacza, ze rejestracją objęte są wszystkie zdarzenia mające wpływ na stan cywilny osób. Nie ma znaczenia przynależność państwowa osób, których stan cywilny się zmienia,

• zasada prawdy obiektywnej - zgodnie z tą zasadą kierownik USC jest zobowiązany do żądania dowód potwierdzających prawdziwość danych zgłaszanych do wpisu,

• zasada terytorialności - odnosi się do określenia właściwości miejscowej kierownika USC,

• zasada jedności organów rejestrujących - organem jest kierownik USC. Kierownikiem USC może być wójt, burmistrz, prezydent miasta lub inna osoba wyznaczona na to stanowisko,

• zasada zupełności - ma ona zapewnić, aby informacje o stanie cywilnym nie zawierały braków,

• zasada samowystarczalności - akt stanu cywilnego jest wystarczającym dowodem dla stwierdzenia stanu cywilnego danej osoby.

Zasady sporządzania aktów:

Akty sporządza się w dniu, w którym dokonano zgłoszenia zdarzenia. Akt powinien być sporządzony pismem ręcznym, maszynowym lub na komputerze. Pod aktem podpisuje się osoba zgłaszająca urodzenie, zgon, zawierająca małżeństwo i wszystkie osoby, które brały udział w danej czynności. Akt podpisuje kierownik USC bez zbędnej zwłoki.

Unieważnienie, sprostowanie aktu:

Akt stanu cywilnego unieważnia się, jeżeli:

• stwierdza zdarzenie niezgodne z prawdą.

• uchybienia powstałe przy sporządzeniu aktu zmniejszają jego moc dowodową.

W akcie stanu cywilnego nie można dokonywać żadnych zmian. Można jedynie sprostować oczywisty błąd pisarski. Jeżeli dwa akty stanu cywilnego stwierdzają to samo zdarzenie, unieważnia się jeden z nich. Unieważnienia dokonuje organ administracji państwowej wyższego stopnia, właściwy dla kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt późniejszy.

Akt stanu cywilnego podlega sprostowaniu w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania.

USTAWA prawo o stowarzyszeniach

Pojęcie i istota stowarzyszeń:

Każdy ma prawo wolności do zrzeszania się z mocy ustawy prawo o stowarzyszeniach. Są dwie formy:

• stowarzyszenia,

• stowarzyszenia zwykłe (uproszczona forma stowarzyszeń).

Stowarzyszenie jest to dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych. Ma ono charakter samodzielny. „Samorządne” oznacza, że może samodzielnie określać swoje cele, program działania, struktury organizacyjne oraz samodzielnie uchwalić akty wewnętrzne. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej swoich członków.

Nadzór nad stowarzyszeniem:

Nadzór nad stowarzyszeniem sprawuje wojewoda i starosta (właściwy ze względu na siedzibę). Wojewoda sprawuje nad stowarzyszeniami jst, a starosta sprawuje nadzór nad innymi stowarzyszeniami.

Organ nadzorczy ma prawo:

• żądania odpisów uchwał walnego zebrania,

• żądania niezbędnych wyjaśnień.

W razie niezastosowania się do tych wymogów sąd może nałożyć na wniosek organu nadzoru grzywnę na stowarzyszenie do 5 tys. Zł. W razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza statut organ nadzoru może wystąpić o ich usunięcie w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia lub wystąpić do sądu o zastosowanie jednego z następujących środków: ostrzeżenie, upomnienie, uchylenie uchwały stowarzyszenia, rozwiązanie stowarzyszenia.

Tworzenie stowarzyszenia:

Aby stworzyć stowarzyszenie:

• musi być grupa 15 osób (osób fizycznych nie prawnych),

• 15 osób powinno uchwalić statut stowarzyszenia,

• 15 osób wybiera komitet założycielski,

• złożenie do sądu rejestrowego przez komitet założycielski wniosku o rejestrację stowarzyszenia,

• rejestracja przez sąd rejestrowy (wpis do KRS), sąd dokonuje wpisu najpóźniej w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Z chwilą wpisu do KRS stowarzyszanie nabywa osobowość prawną. Sąd rejestrowy może odmówić wpisu do rejestru, jeżeli wniosek nie spełnia wymogów określonych przez prawo.

Stowarzyszenia zwykłe:

Stanowi ono uproszczoną formę stowarzyszeni, nie posiada osobowości prawnej.

Tworzenie stowarzyszenia zwykłego:

• Minimum 3 osoby (muszą mieć wolę założenia),

• Uchwalenie regulaminu działalności, który określa cel i środki działania,

• Wybór przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie zwykłe.

O powstaniu stowarzyszenia zwykłego należy zawiadomić organ nadzoru (wojewodę lub starostę). Sąd w terminie 30 dni odpowiada jeżeli nie zakaże to stowarzyszenie zwykłe może rozpocząć działalność.

USTAWA o repatriacji

Definicja repatriacji:

Repatriacja to powrót do Polski osób polskiego pochodzenia. Jest to również szczególny, uprzywilejowany sposób nabycia obywatelstwa polskiego Prawo to przysługuje wyłącznie osobom, które nie posiadają polskiego obywatelstwa, a pragną przesiedlić się na stałe do Polski.

Repatriant:

Repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia, która przybyła do Polski na podstawie wizy repatriacyjnej z zamiarem osiedlenia się na stałe. Potwierdzeniem tego jest stempel straży granicznej odciśnięty w paszporcie osoby przybywającej do Polski, a data tego stempla jest jednocześnie datą nabycia przez tę osobę obywatelstwa polskiego. W drodze repatriacji obywatelstwo polskie nabywają również małoletnie dzieci pozostające pod władzą rodzicielską repatrianta.

Sposoby nabycia obywatelstwa przez repatriantów:

1. nabycie na podstawie wizy wjazdowej w celu repatriacji - wizę uzyskać może osoba polskiego pochodzenia, czyli taka osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:

- co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo 2 pradziadków było narodowości polskiej,

- wykaże swój związek z polskością w szczególności przez pielęgnacje polskiej mowy, polskich tradycji i zwyczajów,

W takim przypadku decyzję wydaje konsul.

2. uznanie za repatrianta - może być uznana osoba, która spełnia następujące warunki:

- jest polskiego pochodzenia,

Przed dniem wejścia w życie ustawy o repatriacji zamieszkiwała stale na terytorium jednego z krajów byłego ZSRR,

- przebywa na terytorium RP na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego w związku ze studiami wyższymi.

Osoba musi złożyć wniosek do wojewody w terminie 12 miesięcy od ukończenia szkoły wyższej.

Te przesłanki musza być spełnione łącznie. Decyzję w sprawie repatrianta wydaje wojewoda dla miejsca, w którym osoba chce zamieszkać. Obywatelstwo polskie nabywa z chwilą, gdy decyzja staje się ostateczna.

Wiza repatriacyjna:

Wiza repatriacyjna (wiza wjazdowa w celu repatriacji) może być wydana osobie polskiego pochodzenia, która przed dniem 1 stycznia 2001 r. zamieszkiwała na stałe na obecnych terytoriach niżej wymienionych państw:

• -Republika Armenii,

• Republika Azerbejdżańska,

• Republika Gruzji,

• Republika Kazachstanu,

• Republika Kirgiska,

• Republika Tadżykistanu,

• Republika Turkmenistanu,

• Republika Uzbekistanu,

• azjatycka część Federacji Rosyjskiej.

 

Wiza repatriacyjna nie może być wydana osobie, która:

• utraciła obywatelstwo polskie nabyte w drodze repatriacji, lub

• repatriowała się z terytorium Polski na podstawie umów repatriacyjnych zawartych w latach 1944-1957 przez Rzeczpospolitą Polską albo przez Polską Rzeczpospolitą Ludową z Białoruską SRR, Ukraińską SRR, Litewską SRR i ZSRR do jednego z państw będących stroną tych umów, lub

• w czasie pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej działała na szkodę podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, lub

• uczestniczyła lub uczestniczy w łamaniu praw człowieka.

 

Wizę repatriacyjną wydaje konsul osobie posiadającej zapewnione warunki do osiedlenia się, to jest po przedstawieniu dowodu potwierdzającego posiadanie lub zapewnienie lokalu i źródeł utrzymania w Polsce przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Dowodami potwierdzającymi zapewnienie warunków do osiedlenia się są:

• uchwała rady gminy, zawierająca zobowiązanie do zapewnienia repatriantowi lokalu mieszkalnego i środków utrzymania,

• oświadczenie sporządzone w formie aktu notarialnego wystosowane przez osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,

• uchwała rady powiatu zobowiązująca starostę do zapewnienia miejsca w domu pomocy społecznej.

Uchwała oraz oświadczenie powinny zawierać w szczególności wskazanie lokalu mieszkalnego, formę udostępnienia tego lokalu, wskazanie źródeł uzyskiwania lub zapewnienia dochodu. Odpowiednie oświadczenie osoby fizycznej może dotyczyć wyłącznie wstępnych, zstępnych lub rodzeństwa tej osoby.

Źródłem utrzymania może być m.in.:

• - wynagrodzenie otrzymywane za pracę w Polsce,

• - emerytura lub renta z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

• - inne środki finansowe (darowizny, pieniądze otrzymane ze sprzedaży mieszkania za granicą, stypendia) pozwalające repatriantowi na zapewnienie utrzymania sobie i rodzinie,

• - zobowiązanie osoby lub firmy zapraszającej repatrianta do zapewnienia mu utrzymania, pokrywania kosztów leczenia, ubezpieczenia itp., do chwili jego usamodzielnienia się.

 

Osobom, które nie posiadają zapewnionego w Polsce lokalu mieszkalnego i utrzymania, a spełniają pozostałe warunki do uzyskania wizy repatriacyjnej, konsul wydaje decyzję o przyrzeczeniu wydania wizy wjazdowej w celu repatriacji (tzw. promesę).

 

52

---