SOCJALIZACJA - TYPY PRZYSTOSOWANIA WEDŁUG MERTONA

1. kierunek strukturalny

- społeczeństwo jak klocki lego

- społeczeństwo jest nadrzędne wobec jednostki

- jednostka to tylko mały element w skomplikowanej machinie społecznej

- społeczeństwo to system wobec którego jednostka jest podległa

2. dewiacja jako zjawisko normalne

Merton zakładał, że dewiacja to zjawisko normalne w każdym społeczeństwie.

• w jaki sposób struktura społeczna wywiera presję na jednostki zajmujące różne miejsce w hierarchii społecznej, że niektóre osoby popełniają zachowania dewiacyjne, a inne nie?

• dewiacja nie jest patologią…. czasami dewiacje pełnią pozytywne funkcje w społeczeństwie, jakie….. ?

• struktura społeczna sama doprowadza do zachowań dewiacyjnych….. w jaki sposób?

3. struktura społeczna i struktura kulturowa.

• jeśli chcemy osiągnąć cel, który „nie podoba się” większości społeczeństwa

• jeśli środki, których do tego używamy też nie są akceptowane…. to jesteśmy uznani za dewiantów

• dla Mertona nie ma znaczenia czy odbiegamy od społeczeństwa w sensie pozytywnym czy też negatywnym

A B

- cele są ważniejsze niż środki * dążenia do celu są najważniejsze

- wszystkie chwyty są dozwolone * „chodzi o to, aby gonić króliczka…”

- cel kulturowy uświęca środki Uwaga: * cele kulturowe są nieważne

Współcześnie zmierzamy

do tego rodzaju społeczeństwa w jaki sposób społeczeństwo sprawia, że

dlaczego…… zapominamy o naszych celach?

jak temu zapobiec…. ?

dobrze zintegrowana kultura stwarza warunki do osiągnięcia celów za pomocą odpowiednich do tego środków

1. niestety, żadne społeczeństwo nie jest w stanie zapewnić każdej jednostce takich samych warunków do osiągnięcia celu

2. jednostki muszą rywalizować, aby osiągnąć swój cel

3. możemy mieć takie same cele, np. praca, ale stanowisko pracy jest jedno, a chętnych np. 10

4. taka sytuacja sprawia, że szukamy innych sposobów, aby pracę dostać…. A może by tak po znajomości (to już dewiacja- oficjalnie społeczeństwo potępia znajomości jako sposób na załatwienie pracy).

4. typy adaptacji jednostek

ANOMIA

Def. anomia jest to ……………………………………………...

SPOSOBY DOSTOSOWANIA JEDNOSTEK DO ANOMII

KONFORMIZM

• akceptuję cele i środki służące do jego realizacji

• ok., nie mogę dostać teraz tej pracy, to postaram znaleźć inną, albo może zrobię jeszcze jakieś dodatkowe kwalifikacje

• najczęstszy sposób zachowania w społeczeństwie

ale,

- cel społeczny to być bogatym

- ale społeczeństwo nie określa jaki jest poziom aby zostać uznanym za bogatego

- kto jest bogaty ten kto np. jeździ co roku na wakacje za granicę, czy ten kto jeździ na wakacje za granicę 3 razy do roku…..

INNOWACJA NEGATYWNA

INNOWACJA POZYTYWNA

• innowacja jest w każdym społeczeństwie

• w każdej grupie społecznej

• dominuje jednak w niższych warstwach społecznych, dlaczego?

• dlaczego egalitaryzm szkodzi społeczeństwu?

RYTUALIZM

- odrzucam cele narzucane przez społeczeństwo

- ale akceptuję środki

- formalista, urzędas, biurokrata

• rytualiści to osoby, które bardzo sobie cenią bezpieczeństwo

• wolą święty spokój niż bogactwo i wyścig szczurów

WYCOFANIE

• nie akceptuję ani celów narzucanych przez społeczeństwo

• ani środków jakie prowadzą do tego celu

• rezygnacja z gry, opuszczenie boiska…..

• osoba wycofana należy do społeczeństwa, ale nie pełni w nim żadnej funkcji

• osoba ta jest utrzymywana przez resztę społeczeństwa

• podważa sens przyjętych przez społeczeństwo wartości

BUNT

• uwaga: bunt jest charakterystyczny dla nowo powstałych klas społecznych, np. w Polsce w latach 90 biznesmeni buntowali się przeciwko ówczesnej polityce gospodarczej państwa i szukali sami nowych rozwiązań, ale aby taki bunt był skuteczny powinien mieć charakter grupowy, jedna osoba nie jest bowiem w stanie zmienić struktury społecznej.

ZADANIA EGZAMINACYJNE:

1. Wyjaśnij pojęcia: socjalizacja, socjalizacja pierwotna, socjalizacja wtórna, anomia.

2. Wymień i zwięźle opisz typy przystosowania jednostki do społeczeństwa według Mertona.

WSTĘP DO SOCJOLOGII

WYKŁAD 7/2x45

7

---