OPERACYJNE LECZENIE USZKODZEŃ DRÓG RODNYCH U KLACZY
OCENA KROCZA I SROMU
INDEKS CASLICKA (I.C.)= efektywna długość warg sromowych x kąt deklinacji krocza:
TYP I, KROCZE PRAWIDŁOWE I.C. < 50
TYP II, I.C. 50- 150 WSKAZANE JEST WYKONANIE PLASTYKI CHIRURGICZNEJ
- TYP III, I.C. > 150 BEZWZGLĘDNIE NALEŻY WYKONAĆ PLASTYKĘ
CHIRURGICZNĄ
Ocena sromu:
wargi sromowe (symetria, ewentualne uszkodzenia, wwinięcia /wywinięcia, guzy, blizny itp.)
szczelność szpary sromowej- nieszczelność szpary sromowej może powstawać na skutek: kacheksji, odwodnienie, starczego zwiotczenia tkanek, nieleczonych uszkodzeń przedsionka pochwy lub sromu, predyspozycji genetycznych
Chirurgiczna plastyka sromu jest przeprowadzana w celu zwężenia szpary sromowej w przypadku jej nieszczelności.
Zabiegi plastyki krocza mają na celu pionizację krocza- uzyskanie IC< 50 (TYP I KROCZA)
Zaniechanie zabiegów plastycznych może skutkować powstawaniem: stanów zapalnych dróg rodnych, zapaleń dróg moczowych, pneumowaginy, urowaginy, które w konsekwencji prowadzą do niepłodności klaczy.
PRZYGOTOWANIE KLACZY DO PLASTYKI KROCZA I SROMU
Zabiegi w okolicy sromu i krocza wykonuje się w pozycji stojącej zwierzęcia.
Wykonujemy je:
do 24 godzin od powstania uszkodzenia,
w przypadku sytuacji zadawnionych zabieg należy wykonać po upływie minimum 2-4 tygodni od powstania uszkodzenia,
planowany zabieg plastyki chirurgicznej krocza i sromu należy wykonać po wyleczeniu endometritis !!!
PRZYGOTOWANIE DO ZABIEGU:
Wywiązanie ogona
Toaleta i dezynfekcja okolicy krocza i sromu
Sedacja
Znieczulenie miejscowe nasiękowe
Metoda Caslicka
wycięcie fragmentu skóry i błony śluzowej
warg sromowych wraz z górnym spojeniem warg sromowych
- brzegi rany błony śluzowej zespalamy szwem ciągłym na okrętkę, a skórę zbliżamy pojedynczymi węzełkami lub szwem ciągłym na okrętkę
METODA CASLICKA W MODYFIKACJI TILLMANNA
Założenie kleszczyków naczyniowych lub lejców na wargi sromowe i sklepienie warg, nacięcie śluzówki przedsionka pochwy na granicy skóry
Odpreparowanie śluzówki w kierunku dogłowowym tak aby powstały 3 trójkątne powierzchnie o wspólnym szczycie leżącym około 6-10 cm od szpary sromowej
Odpreparowanie śluzówki w kierunku dogłowowym tak aby powstały 3 trójkątne powierzchnie o wspólnym szczycie leżącym około 6-10 cm od szpary sromowej
Wycięcie fragmentu błony śluzowej w kształcie trójkąta (wg. Bostedta - bez wycinania) |
Schemat zakładania szwów
|
Założenie szwów skórnych (poj. węzełki lub materace)
|
Schemat sytuacyjny po przeprowadzonym zabiegu - przekrój podłużny przez pochwę |
|
|
|
|
METODA CASLICKA W MODYFIKACJI CLARKA
A. Odpreparowanie błony śluzowej
B. Wycięcie nadmiaru błony śluzowej
C. Zakładanie szwów na tkanki krocza ( np. pojedyncze szwy materacowe, węzełki)
D. Szycie błony śluzowej górnego sklepienia przedsionka pochwy
E. Szwy skórne
KOREKCJA WARG SROMOWYCH - METODA MONTEVERDE
POLEGA NA WYCIĘCIU FRAGMENTU SKÓRY W KSZTAŁCIE PÓŁKSIĘŻYCA POD DOLNYM SPOJENIEM WARG SROMOWYCH - SZYCIE SZWAMI SKÓRNYMI POJEDYNCZYMI
KOREKCJA WARG SROMOWYCH - METODA POURETA
WYCIĘCIE SKÓRY W KSZTAŁCIE PÓŁKSIĘŻYCA NAD GÓRNYM SPOJENIEM WARG SROMOWYCH. SZYCIE POJEDYNCZYMI SZWAMI SKÓRNYMI
METODA BÜHNERA
1. WYKONANIE 2-3 cm NACIĘĆ SKÓRY POWYŻEJ I PONIŻEJ SPOJENIA WARG SROMOWYCH
2. PRZEBICIE IGŁĄ BÜHNERA TKANKI PODSKÓRNEJ OD NACIĘCIA DO NACIĘCIA WZDŁUŻ WARG SROMOWYCH
3. PRZECIĄGNIĘCIE GRUBEJ NICI LUB TAŚMY NYLONOWEJ
4. WIĄZANIE PONIŻEJ DOLNEGO SPOJENIA WARG SROMOWYCH
TYMCZASOWE USZCZELNIANIE SZPARY SROMOWEJ
SZEW KAPCIUCHOWY
STABILIZACJA SZYJKI MACICY - METODA WINKLERA
Ma na celu stałe umocowanie szyjki macicznej do ścięgna przedłonowego z dojścia przez pochwę. Przed zabiegiem założyć do cewki moczowej cewnik co pozwoli na określenie jej położenia
USZKODZENIA SROMU I KROCZA
Najczęściej powstają podczas porodu, zwłaszcza u pierwiastek, rzadziej podczas krycia, transportu, urazów mechanicznych.
Przyczyny:
wąskość tylnego odcinka dróg rodnych
niedostateczne przygotowanie do porodu
ekstrakcja płodu z nadmierną siłą
nieprawidłowe postawy, położenia i ułożenia płodu
względnie lub bezwzględnie za duży płód
przedłużający się poród: suchość dróg rodnych, obrzęki
nieprawidłowe używanie narzędzi ginekologicznych i położniczych
zabieg fetotomii (usuwanie nieosłoniętych, odciętych części płodów)
celowe nacięcie krocza - episiotomia
PODZIAŁ USZKODZEŃ SROMU I KROCZA
USZKODZENIE KROCZA I STOPNIA - obejmuje błonę śluzową przedsionka pochwy, srom
USZKODZENIE KROCZA II STOPNIA - obejmuje błonę śluzową przedsionka pochwy, srom, krocze
USZKODZENIE KROCZA III STOPNIA (KLOAKA) - obejmuje błonę śluzową pochwy i/ lub przedsionka pochwy, srom, krocze, odbyt i prostnicę
PRZETOKA PROSTNICZO-POCHWOWA- uszkodzenie obejmuje błonę śluzową pochwy/ przedsionka pochwy, krocze i prostnicę
EPISIOTOMIA - celowe nacięcie krocza w trakcie porodu, które ma na celu zapobiegnięcie niekontrolowanemu uszkodzeniu przedsionka pochwy, krocza, odbytu, prostnicy
CELE CHIRURGICZNEGO OPRACOWANIA USZKODZEŃ SROMU I KROCZA
Zapobieganie krwawieniom i zakażeniom
Przywrócenie prawidłowych stosunków anatomicznych sromu
W przypadku kloaki konieczność odtworzenia odbytu (trzymanie kału)
Przywrócenie prawidłowych czynności funkcjonalnych tylnych odcinków dróg rodnych warunkujących przydatność samicy w rozrodzie
Zaniechanie opracowania chirurgicznego → kloaka - zaciekanie kału do pochwy
→ septyczne, aseptyczne stany zapalne, pneumovagina →jałowienie
Zaniechanie opracowania chirurgicznego → blizny → nieszczelność sromu
→ nieszczelność sromu→jałowienie
ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU USZKODZEŃ SROMU I KROCZA
OPRACOWANIE CHIRURGICZNE RAN ŚWIEŻYCH - DO OKOŁO 6 GODZ.
OPRACOWANIE CHIRURGICZNE RAN „STARYCH” - PO CAŁKOWITYM UTĄPIENIU OBRZĘKU I ZBLIZNOWACENIU RANY (2 DO 6 TYGODNI)
ZABIEGI W OKOLICY SROMU I KROCZA WYKONYWAĆ W POZYCJI STOJĄCEJ ZWIERZĘCIA - warunkuje prawidłowe odtworzenie topograficzne tkanek
PRZYGOTOWANIE DIETETYCZNE PACJENTA - w przypadku ran „starych” zabiegi traktowane jako planowe
PRZYGOTOWANIE FARMAKOLOGICZNE - SEDACJA, NISKIE ZNIECZULENIE NADOPONOWE, ZNIECZULENIE NASIĘKOWE
OPRÓŻNIENIE PROSTNICY Z ZALEGAJĄCEGO KAŁU, ZAŁOŻENIE TAMPONU DOPROSTNICZO, W PRZYPADKU KLOAKI WYPŁUKANIE POCHWY I PROSTNICY PŁYNEM FIZJOLOGICZNYM
PRZYGOTOWANIE POLA OPERACYJNEGO - ogólne zasady chirurgiczne
ODŚWIEŻENIE I WYRÓWNANIE BRZEGÓW RANY
ODPREPAROWANIE BŁONY ŚLUZOWEJ POCHWY I PROSTICY W PRZYPADKU KLOAKI NA GŁEBOKOŚĆ OKOŁO 3-5 cm
W PRZYPADKU GŁĘBOKICH USZKODZEŃ ZABIEGI ODTWÓRCZE DZIELIĆ NA 2 A NAWET 3 ETAPY - po całkowitym wygojeniu rany po poprzednim zabiegu
POSTĘPOWANIE POOPERACYJNE - OGÓLNE, MIEJSCOWE, DIETA
ZDJĘCIE SZWÓW
SZYCIE USZKODZEŃ I, II STOPNIA
Sposób zakładania szwów odwracanych - zakładamy je od głębi rany
ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU USZKODZENIA III STOPNIA (KLOAKI)
SZYCIE UŁATWIA ZAŁOŻENIE KLESZCZYKÓW LUB LEJCY NA GRANICY BŁONY ŚLUZOWEJ PRZEDSIONKA POCHWY, SKÓRY I USZKODZONYCH TKANEK ORAZ DNA JELITA PROSTEGO W PRZYPADKU KLOAKI
SZYCIE KLOAKI METODĄ GÖTZEGO >>>
1- przekłucie błony śluzowej pochwy około 3 cm od brzegów rany
2- zebranie tkanek krocza i wyjście w pobliżu bł. śluz. prostnicy
3- szycie w podśluzówce prostnicy
4- przejście na przeciwległą stronę błony śluzowej prostnicy
5- zebranie tkanek krocza
6- przebicie błony śluzowej do światła pochwy ok. 3 cm od brzegu rany
7- przebicie błony śluzowej pochwy po raz trzeci
8- przejście na przeciwległą stronę i przebicie błony śluzowej pochwy po raz czwarty
Wiązanie szwów po każdym założonym lub po założeniu wszystkich. Szwy zakładane co 1,5 cm.
Pamiętać o mięśniu zwieraczu odbytu - zespolenie pojedynczymi szwami materacowymi
SZYCIE KLOAKI METODĄ CLARKA
1- szycie przerwanej pochwy
2- założenie szwów zespalających tkanki krocza
3- szycie przerwanej prostnicy
4- szwy skórne
PRZYCZYNY POWSTAWANIA PRZETOKI PROSTNICZO-POCHWOWEJ:
1. POWIKŁANIA PO CIĘŻKIM PORODZIE:
skrzyżowanie kończyn płodu nad głową w II fazie porodu
przebudowany fałd błony dziewiczej
ekstrakcja ostrych części ciała płodu podczas fetotomii
2. POWIKŁANIA PO LECZENIU KLOAKI.
TECHNIKI OPERACYJNE STOSOWANE W LECZENIU PRZETOKI PROSTNICZO-POCHWOWEJ
WYTWORZENIE KLOAKI I LECZENIE CHIRURGICZNE KLOAKI.
DOJŚCIE DO PRZETOKI POPRZEZ HORYZONTALNE NACIĘCIE KROCZA (uszkodzenia doczaszkowe).
DOJŚCIE DO PRZETOKI OD ŚWIATŁA POCHWY I PROSTNICY (uszkodzenia doogonowe).
* należy oddzielnie zbliżyć tkanki krocza (szwy pojedyncze), pochwy (szew ciągły materacowy wywijający błoną śluzową pochwy do światła pochwy), prostnicy (szew ciągły materacowy wywijający błonę śluzową prostnicy do światła prostnicy)
** prostnicę należy zbliżyć w linii poprzecznej do jej osi długiej
PLASTYKA ZEWNĘTRZNEGO UJŚCIA CEKI MOCZOWEJ w przypadku urovaginy METODA 1
Głębokie nacięcia około 3 cm
2 warstwy szwów 1 - wwijający 2 - wywijający
PLASTYKA ZEWNĘTRZNEGO UJŚCIA CEKI MOCZOWEJ w przypadku urovaginy METODA 2
A. Przebicie tkanek krocza na głębokość około 8 - 20 cm
B. Odciągniecie tkanek sromu
C. Wyszycie tkanek
CHIRURGICZNE WYDŁUŻENIE CEWKI MOCZOWEJ w przypadku urovaginy METODA 3
A. Nacięcie poprzeczne błony śluzowej dolnego sklepienia pochwy poza zewnętrznym ujściem cewki moczowej
B. Nacięcia podłużne bocznych powierzchni błony śluzowej przedsionka pochwy
C. Szycie - szew zatapiający
D. Widok po zabiegu - „przedłużenie zewnętrznego ujścia cewki moczowej"