Państwowa Wyższa Szkoła
im.
Kierunek:
Studia Podyplomowe - Technika dla nauczycieli
Analiza środowiska ucznia z punktu widzenia technicznego.
PRACA DYPLOMOWA
mgr
Promotor:
Prof. dr hab. inż.
SPIS STREŚCI
SPIS RYSUNKÓW
Wstęp
Prezentowane opracowanie dydaktyczne jest przeznaczone jako narzędzie pracy nauczyciela techniki w szkole podstawowej. Jest to zbiór informacji pochodzących z różnych źródeł uzupełnianych o własne obserwacje i analizy materiałów źródłowych. Pozwoli zaprezentować uczniom nowoczesne rozwiązania w dziedzinie projektowania domów i ich wyposażenia w urządzenia ułatwiające codzienne życie.
Asortyment urządzeń gospodarstwa domowego zależy od zasobności środowiska, w którym uczeń funkcjonuje. Omawiając tą tematykę tak prowadzę dyskusję, aby żaden uczeń nie poczuł się niezręcznie, ponieważ jego rodzice nie posiadają np. pralki automatycznej.
Komfort życia współczesnego człowieka w dużej mierze zależy od umiejętności posługiwania się z sprzętem technicznym w życiu codziennym. Bezpieczne użycie tego sprzętu zależy od wiedzy, umiejętności i świadomości wykorzystania go do własnych potrzeb. Nie wszyscy dorośli zdają sobie z tego sprawę, a na pewno nie zastanawiają się nad tym dzieci.
Zaproponowane tematy wybranej jednostki metodycznej mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności świadomego planowania przyjaznego sobie otoczenia. Poznając te zagadnienia uczeń zdobędzie umiejętność świadomego planowania najbliższego otoczenia, w którym przebywa, na co dzień. Będzie miał szansę zostać odpowiedzialnym użytkownikiem wytworów technicznych, nie będzie stanowił zagrożenia dla siebie, innych i środowiska.
ISTOTA EDUKACJI OGÓLNOTECHNICZNEJ
Charakterystyka kształcenia technicznego w szkole.
Szkoła powinna zapewnić wszechstronny rozwój osobowości ucznia, który będzie żył, pracował i tworzył w warunkach dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości.
Zadaniem nauczyciela przedmiotu technika w drugim etapie szkoły podstawowej jest wykształcenie u uczniów takich umiejętności, jak np.:
racjonalne zachowanie się w środowisku technicznym;
ocena swoich umiejętności, nawyków, zainteresowań i zdolności technicznych;
opisywanie i wartościowanie wytworów i działań technicznych - z różnych punktów widzenia;
planowanie i wykonywanie zadań technicznych indywidualnie i zespołowo;
organizowanie miejsca pracy.
Przedmiot technika ma za zadanie rozwijać umiejętności praktyczne i umysłowe o charakterze interdyscyplinarnym. Są to umiejętności konieczne z punktu widzenia człowieka żyjącego we współczesnym świecie, a niemieszczące się w zadaniach przedmiotów przyrodniczych lub społecznych. Należy pamiętać, że podstawą myślenia technicznego i ekonomicznego są umiejętności manualne, posługiwania się nieskomplikowanymi narzędziami. Technika wyznacza sobie te same cele rozwoju osobowości wychowanka, które realizowane są w na innych przedmiotach, jednak drogi ich osiągania są zupełnie inne. Wykonując zadania twórcze uczeń rozwijania umiejętności prowadzi do uzyskania trwałych i cennych cech osobowości: poczucia odpowiedzialności, sumienności, wytrwałości w dążeniu do celu, ostrożnego namysłu i planowania działań oraz podejmowania decyzji po należytej analizie sytuacji. Proponowane prace wytwórcze powinny mieć na celu nie tylko rozwój umiejętności manualnych uczniów, ale też „uzręcznienie” - ukierunkowane spostrzeganie, dzięki któremu ruchy rąk są adekwatne do sytuacji oraz materiału.
Cele kształcenia ogólnotechnicznego, ujęte w szerokim rozumieniu, są tożsame z celami innych przedmiotów nauczania, składających się na wszechstronne kształcenie ogólne; specyficzne dla przedmiotu technika są jedynie treści kształcenia oraz metody pracy uczniów i nauczycieli.
Cennym elementem świadomości nauczyciela edukacji ogólnotechnicznej jest dostrzeganie humanistycznego wymiaru techniki (jako zjawiska społecznego). Technika stanowi swoiście ludzki świat, i w taki właśnie świat należy wprowadzać dzieci i młodzież, kształtując nie tylko sprawność działania i uznanie dla technicznych parametrów urządzeń, ale także troskę o wymiar estetyczny sposobu użycia wytworów technicznych. Bardzo ważne jest kształtowanie moralności technicznej, wyrażającej się zwiększonym poczuciem odpowiedzialności za swoje działanie o charakterze technicznym.
Także kształtowanie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska sumienia ekologicznego może być realizowane przez praktyczno - czynnościowe kształcenie ogólnotechniczne.
Technika w życiu człowieka jest nieodłączną towarzyszką. Rozwój społeczeństw w przyszłości jak i obecnie warunkuje poziom rozwoju techniki oraz posiadanie przez nie nowoczesnych technologii. Te dwa zadania opisują znaczenie tego przedmiotu pośród innych nauczanych w szkole.
Wypisy z podstawy programowej dla szkół podstawowych.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Kształcenie ogólne w szkole podstawowej tworzy fundament wykształcenia - szkoła łagodnie wprowadza uczniów w świat wiedzy, dbając o ich harmonijny rozwój intelektualny, etyczny, emocjonalny, społeczny i fizyczny. Kształcenie to dzieli się na dwa etapy edukacyjne:
I etap edukacyjny, obejmujący klasy I-III szkoły podstawowej - edukacja
wczesnoszkolna;
II etap edukacyjny, obejmujący klasy IV-VI szkoły podstawowej.
Celem kształcenia ogólnego w szkole podstawowej jest:
przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów,
zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów;
zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;
kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego w szkole podstawowej należą:
czytanie - rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa;
myślenie matematyczne - umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych;
myślenie naukowe - umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;
umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie;
umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji;
umiejętność uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji;
umiejętność pracy zespołowej.
Jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształcenie umiejętności
posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa
uczniów. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdego nauczyciela.
Ważnym zadaniem szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do życia w
społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do
nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z
różnych źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, na zajęciach z różnych przedmiotów.
Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni odwoływać się do zasobów biblioteki szkolnej i współpracować z nauczycielami bibliotekarzami w celu wszechstronnego przygotowania uczniów do samokształcenia i świadomego wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania informacji.
Ponieważ środki społecznego przekazu odgrywają coraz większą rolę zarówno w życiu społecznym, jak i indywidualnym, każdy nauczyciel powinien poświęcić dużo uwagi edukacji medialnej, czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów.
Ważnym zadaniem szkoły podstawowej jest także edukacja zdrowotna, której celem jest kształtowanie u uczniów nawyku dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.
W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa kształtuje u uczniów postawy
sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej.
W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji.
Wiadomości i umiejętności, które uczeń zdobywa w szkole podstawowej opisane są, zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia. Cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań ogólnych, a treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności uczniów sformułowane są w języku wymagań szczegółowych.
Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:
szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego;
program wychowawczy szkoły obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym;
program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym.
Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program
profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w
podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela.
Obok zadań wychowawczych i profilaktycznych nauczyciele wykonują również działania opiekuńcze odpowiednio do istniejących potrzeb.
Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu
zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb
i możliwości.
Podstawa programowa dla szkoły podstawowej II etap kształcenia; przedmiotu technika.
Cele edukacyjne
1. Osiągnięcie elementarnego poziomu orientacji i kultury ogólnotechnicznej.
2. Rozwijanie zdolności, zainteresowań i umiejętności związanych z bezpiecznym poruszaniem się po drogach publicznych.
Zadania szkoły
1. Doprowadzenie ucznia do poznania i oceniania swoich cech, możliwości i predyspozycji technicznych.
2. Organizowanie wielostronnej aktywności technicznej ucznia.
3. Tworzenie warunków do kształtowania kultury i bezpiecznego postępowania w środowisku technicznym.
4. Umożliwienie zdobycia karty rowerowej od 10 roku życia.
Treści nauczania
1. Analiza środowiska ucznia z punktu widzenia technicznego (dom, mieszkanie, miejsce pracy i zabawy, miasto, wieś).
2. Teksty, dokumentacje techniczne oraz kalkulacje ekonomiczne (pojęcia, symbole, znaki i rysunki); normalizacja w technice i w życiu codziennym.
3. Różnorodne materiały, ich cechy i zastosowania; zależność właściwości materiałów od surowców i sposobu wytwarzania.
4. Prace wytwórcze z różnych materiałów - planowanie, wykonanie, ocena.
5. Technologie; podstawowe narzędzia, przyrządy pomiarowe stosowane w środowisku ucznia; technologie ekologiczne w środowisku ucznia.
6. Maszyny i instalacje (urządzenia gospodarstwa domowego); bezpieczne, ekonomiczne i ekologiczne postępowanie uczniów w środowisku technicznym.
7. Bezpieczne poruszanie się uczniów w ruchu drogowym jako pieszych, pasażerów i rowerzystów.
Osiągnięcia
1. Racjonalne i bezpieczne postępowanie w środowisku technicznym.
2. Ocenianie swoich umiejętności, nawyków, zainteresowań i zdolności technicznych.
3. Opisywanie i wartościowanie wytworów i działań technicznych (za pomocą obrazów, rysunków, symboli i tekstów; wykorzystywanie technologii informacyjnej) z różnych punktów widzenia (ekologicznego, ekonomicznego, estetycznego).
4. Opracowywanie pomysłów technicznych w formie dokumentacji technicznej (z wykorzystaniem eksperymentowania, modelowania technicznego oraz technologii informacyjnej; dokonywanie podstawowych pomiarów).
5. Planowanie i wykonywanie zadań technicznych indywidualnie i zespołowo; organizowanie miejsca pracy.
6. Bezpieczne posługiwanie się narzędziami oraz urządzeniami gospodarstwa domowego; czytanie ze zrozumieniem różnych instrukcji technicznych.
7. Korzystanie z dróg zgodnie z obowiązującymi zasadami. Stosowanie elementów podnoszących bezpieczeństwo w ruchu drogowym pasażerów, pieszych i rowerzystów. Dbanie o prawidłowy stan techniczny roweru z uwzględnieniem elementów obowiązkowego wyposażenia.
DYDAKTYKA JEDNOSTKI METODYCZNEJ „ANALIZA ŚRODOWISKA UCZNIA Z PUNKTU WIDZENIA TECHNICZNEGO”
Charakterystyka jednostki metodycznej „Analiza środowiska ucznia z punktu widzenia technicznego”.
Jednostki tematyczne:
Temat 1: Poznajemy instalacje potrzebne w naszych domach.
Temat 2: Urządzenia techniczne w środowisku ucznia.
Analiza teologiczna
System zadań, jakie pojawiać się będą w poszczególnych jednostkach tematycznych ma rozwijać wyobraźnię techniczną i konstrukcyjną a także wspomagać rozumienie zasad działania i funkcjonowania struktur technicznych, co w konsekwencji doprowadzi do rozwoju myślenia technicznego wyobrażeniowego oraz pamięciowego. Realizacja tych celów będzie się odbywać podczas sytuacji dydaktyczno - wychowawczych, w której uczeń projektuje działania techniczne i analizuje, czy przyjęte rozwiązania spełniają oczekiwania jego i członków rodziny. Omawiając instalacje i sprzęt techniczny, należy zwrócić uwagę na bezpieczeństwo i ekonomiczne ich eksploatowanie. Uczeń powinien mieć świadomość, że zakres i różnorodność produkowanego sprzętu jest tak duża, że użytkownik powinien umieć, przyjmując właściwe kryteria, dokonać selekcji i wyboru odpowiedniego sprzętu. Każdy uczeń powinien wiedzieć, jak należy reagować w razie wystąpienia określonych zagrożeń, żeby nie zaszkodzić sobie i innym. Należy uświadomić uczniom, że oszczędność to sprawa nie tylko prywatna, ale i ogólnospołeczna.
Analiza metodyczna:
Temat 1: Poznajemy instalacje potrzebne w naszych domach.
Metody: pogadanka, praca z podręcznikiem, burza mózgów, pokaz
Środki dydaktyczne: podręcznik do techniki, tablica symboli stosowanych w rysunkach instalacji elektrycznych, karta pracy poszczególnych instalacji domowych, osprzęt do instalacji elektrycznej
Charakterystyczne sytuacje dydaktyczno - wychowawcze:
Analiza funkcji podstawowych i dodatkowych instalacji domowych.
Odczytywanie schematów wybranych instalacji.
Uświadamia sobie zagrożenia związane z niesprawnym działaniem instalacji.
Temat 2: Urządzenia techniczne w środowisku ucznia.
Metody: pogadanka, burza mózgów, praca w grupach .
Środki dydaktyczne: podręcznik do techniki, katalog urządzeń AGD, instrukcja urządzeń, schemat klas energooszczędnych sprzętu, analiza zużycia energii na podstawie urządzeń gospodarstwa domowego.
Charakterystyczne sytuacje dydaktyczno - wychowawcze:
Analiza funkcji podstawowych urządzeń domowych.
Wskazywanie niebezpieczeństw wiążących się z korzystaniem z urządzeń elektrycznych.
Wskazywanie zmian, jakie nastąpiły w budowie omawianych urządzeń technicznych w ostatnich latach.
Przestrzega przepisów bezpieczeństwa podczas posługiwania się urządzeniami elektrycznymi.
Analiza zużycia energii na podstawie urządzeń gospodarstwa domowego.
Propozycję rozwiązań metodycznych konspekty lekcji.
Propozycję rozwiązań metodycznych opieram na konspektach opracowanych przez mnie na zajęciach techniki w klasie piątej.
2.1. Poznajemy instalacje potrzebne w naszych domach.
Konspekt lekcji
Nauczyciel: Anna Sobczak
Szkoła: Szkoła Podstawowa
Przedmiot: Technika
Klasa: V
Liczba godzin: 2x45min
Temat: Poznajemy instalacje potrzebne w naszych domach.
Temat poprzedni: Poznajemy podstawowe układy funkcjonalne domów jednorodzinnych i wielorodzinnych.
Temat następny: Urządzenia techniczne w środowisku ucznia.
Układ celów operacyjnych lekcji
A. Operacyjne cele instrumentalne
1. Wiadomości
1.1. Wiadomości do zapamiętania
uczeń zapamięta pojęcia: wyłącznik główny, bezpiecznik, licznik
1.2. Wiadomości do zrozumienia
uczeń wyjaśni funkcje: wyłącznika głównego, bezpiecznika, licznika
2. Umiejętności
2.1. Umiejętności teoretyczne
uczeń nazwie zasadnicze elementy instalacji elektrycznej
uczeń prześledzi drogę przesyłania energii elektrycznej.
2.2. Umiejętności praktyczne
uczeń przeczyta schemat instalacji elektrycznej
uczeń narysuje schemat instalacji elektrycznej na planie poziomym pokoju
B. Operacyjne cele kierunkowe
1. Działania
1.1. Uczestnictwo w działaniu
uczeń wykorzysta przygotowane przez nauczyciela materiały do: rysowania schematu instalacji elektrycznej na planie poziomym pokoju, poznania osprzętu instalacyjnego.
1.2. Podejmowanie działań
uczeń samodzielnie przygotuje niezbędne materiały do rozwiązania problemów bezpiecznego używania odbiornik6w energii elektrycznej i bezpiecznego posługiwania się instalacją elektryczną.
2. Postawy
2.1. Nastawienie na działania
uczeń będzie rozwiązywał kolejne zadania stawiane przez nauczyciela i oczekiwał takiej ich liczby aby opanował ćwiczone umiejętności: czytania, rysowania schematów instalacji i elektrycznej.
2.2. System działań
uczeń samodzielnie zbierze materiały potrzebne do: ułożenia zasad bezpiecznego korzystania z instalacji elektrycznej, czytania schematów instalacji domowych.
Metody i środki działania dydaktycznego
Podstawowa strategia dydaktyczna: informacyjna .
Metody uczenia się i nauczania: pokaz połączony z pogadanką
Środki dydaktyczne: podręcznik szkolny, plansza symboli stosowanych w schematach elektrycznych, osprzęt instalacji elektrycznej, instrukcje obsługi urządzeń AGD.
Struktura lekcji
Czynności organizacyjne - (2 min).
Uświadomienie celu lekcji, przygotowanie do ćwiczeń - (3 min).
Faza realizacyjna - (80 min).
Sd. 1. Rozróżnienie podstawowych instalacji domowych - czas (10 min).
Sd. 2.0droznianie elementów domowej instalacji elektrycznej. Praca z podręcznikiem - czas (15 min).
Sd. 3. Wprowadzenie symboli i oznaczeń stosowanych na schematach elektrycznych - czas (25 min).
Sd. 4. Prezentacja osprzętu instalacji elektrycznej (15 min).
Sd. 5. Ustalenie podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z instalacji elektrycznej - (15 min).
4. Podsumowanie lekcji - (5 min).
Przebieg lekcji(opis kolejnych sytuacji dydaktyczno - wychowawczych Sd)
Sd. 1. Rozróżnienie podstawowych instalacji domowych - czas (10 min)
N. Obecnie domy wyposażone są w różnego rodzaju instalacje. Wymięcie instalacje jakie są w domach.
U. Wodno - kanalizacyjna.
U. Elektryczna.
U. Centralnego ogrzewania.
U. Gazowa.
U. (Telefoniczna, telewizji kablowej, wentylacyjna, alarmowa, klimatyzacyjna, domofonowa).
N. Które instalacje zaliczylibyście do podstawowych?
U. Te, które zaspakajają najważniejsze potrzeby człowieka.
N. Pozostałe instalacje czynią komfortowe warunki mieszkania.
N. Na lekcji przyrody dowiedzieliście się, gdzie jest wytwarzana energia elektryczna i jak się ją przesyła.
U. Jest wytwarzana w elektrowni. Poprzez transformator przesyłana jest liniami wysokiego napięcia do odległych miejscowości. Później poprzez stacje transformatorowe liniami niskiego napięcia doprowadzana jest kablami do naszych domów.
Sd. 2.0drożnianie elementów domowej instalacji elektrycznej. Praca z podręcznikiem - czas (15 min).
N. W podręczniku na stronie 46 widać rysunek, a na nim podziemny kabel, który doprowadza energię elektryczną do domu. Przez jakie urządzenia przechodzi kabel?
U. Kabel zasilający przechodzi przez główny bezpiecznik, licznik trafia do tablicy rozdzielczej.
N. Na ile obwodów rozchodzi się instalacja wewnątrz budynku?
U. Z tablicy rozdzielczej odchodzą cztery obwody.
N. Ile jest odbiorników w poszczególnych obwodach?
U. Jeden obwód zasila kuchenkę elektryczną.
U. Drugi obwód zasila grzejnik wody.
U. Trzeci zasila kilka odbiorników (telewizor, lampkę).
U. Czwarty zasila górne oświetlenie.
N. Czym różnią się poszczególne odbiorniki?
U. Te odbiorniki pobierają różną ilość energii elektrycznej.
N. Jakie urządzenia powinny mieć osobne obwody elektryczne?
U. Te, które pobierają dużo energii elektrycznej (kuchenka i grzejnik).
N. Zwróćcie uwagę na zasadnicze urządzenia w instalacji elektrycznej (wyłącznik główny, bezpiecznik, licznik):
wyłącznik główny - odcina instalację od napięcia,
bezpiecznik - automatycznie przerywa dopływ prądu gdy instalacja jest przeciążona,
licznik - rejestruje zużycie energii elektrycznej.
Sd. 3. Wprowadzenie symboli i oznaczeń stosowanych na schematach elektrycznych - czas (25 min).
N. Prezentuje tablicę znaków i symboli oraz planszę, która przedstawia schemat domowej instalacji elektrycznej - rys. 1.
U. Rysują symbole elektryczne w zeszytach.
N. Wewnątrz mieszkania znajdują się zazwyczaj końcowe bezpieczniki instalacyjne, które zabezpieczają wyodrębnione dla nich obwody elektryczne.- rys. 3
U. Rysują schemat instalacji elektrycznej na planie poziomym pokoju -rys.4 i 5.
Sd. 4. Prezentacja osprzętu instalacji elektrycznej (15 min).
N. Przedmioty, które wam prezentuję służą do wykonania instalacji elektrycznej; są to: puszka łączeniowa, łączniki (jednobiegunowy, dwubiegunowy, dzwonkowy-niestabilny), gniazdko z bolcem ochronnym, kostka łącznikowa, oprawa oświetleniowa, wkładka bezpiecznikowa topikowa (inne przyniesione i prezentowane przez uczniów) - rys. 2.
U. Oglądają osprzęt.
Sd. 5. Ustalenie podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z instalacji elektrycznej (15 min).
N. W celu uniknięcia awarii instalacji elektrycznej nie wolno:
załączać zbyt wielu odbiorników energii elektrycznej jednocześnie,
używać niesprawnych urządzeń elektrycznych,
przyłączać do gniazd nie posiadających bolców ochronnych odbiorników wymagających uziemienia,
dotykać będąc w wannie, urządzeń elektrycznych będących pod napięciem,
pozostawiać bez dozoru załączonych urządzeń elektrycznych,
używać do prac naprawczych nieizolowanych narzędzi,
naprawiać urządzeń elektrycznych, manipulować przy osprzęcie i przewodach bez uprzedniego odcięcia napięcia.
Załączniki
Rysunek 1 Tablica symboli stosowanych w schematach elektrycznych
Rysunek 2 Osprzęt do instalacji elektrycznej
Rysunek 3 Schemat instalacji elektrycznej w mieszkaniu
Rysunek 4 Plan poziomy pokoju do narysowania schematu instalacji elektrycznej
Rysunek 5 Przykładowo wykonana praca ucznia
2.2. Urządzenia techniczne w środowisku ucznia.
Konspekt lekcji
Nauczyciel: Anna Sobczak
Szkoła: Szkoła Podstawowa
Przedmiot: Technika
Klasa: V
Liczba godzin: 1x45min
Temat: Urządzenia techniczne w środowisku ucznia .
Temat poprzedni: Poznajemy instalacje potrzebne w naszych domach.
Temat następny: Obliczanie zużycia podstawowych zasobów: energii, wody.
Układ celów operacyjnych lekcji
A. Operacyjne cele instrumentalne.
1. Wiadomości.
1.1. Wiadomości do zapamiętania.
uczeń poznaje podstawowe grupy urządzeń gospodarstwa domowego, oraz klasy energooszczędne urządzeń.
1.2. Wiadomości do zrozumienia.
uczeń wyjaśnia jakie urządzenia odpowiadają grupą.
2. Umiejętności.
2.1. Umiejętności teoretyczne
uczeń wymieni klasy energooszczędne urządzeń AGD.
2.2. Umiejętności praktyczne
uczeń przeanalizuję schemat zużycia energii urządzeń gospodarstwa domowego,
uczeń wypiszę z instrukcji zasady bezpiecznego korzystania poszczególnych urządzeń.
B. Operacyjne cele kierunkowe.
1. Działania.
1.1. Uczestnictwo w działaniu
uczeń wykorzysta przygotowane przez nauczyciela materiały do zaprezentowania wniosków dotyczących urządzeń energooszczędnych.
1.2. Podejmowanie działań
uczeń samodzielnie przygotuje materiały do rozwiązania problemów bezpiecznego posługiwania się urządzeniami gospodarstwa domowego.
2. Postawy
2.1. Nastawienie na działania
uczeń będzie rozwiązywał kolejne zadania stawiane przez nauczyciela i oczekiwał takiej ich liczby aby opanował ćwiczone umiejętności: analizowania zużycia energii przez urządzenia AGD
2.2. System działań
uczeń samodzielnie zbierze materiały potrzebne do: ułożenia zasad bezpiecznego korzystania z urządzeń gospodarstwa domowego.
Metody i środki działania dydaktycznego
Podstawowa strategia dydaktyczna: informacyjna.
Metody uczenia się i nauczania: pokaz połączony z pogadanką, praca w grupach.
Środki dydaktyczne: foliogramy analizy zużycia energii w przykładowym gospodarstwie domowym, plansza podziału urządzeń, instrukcje obsługi urządzeń AGD, ulotki z urządzeniami AGD.
Struktura lekcji
Czynności organizacyjne - (2 min).
Uświadomienie celu lekcji, przygotowanie do ćwiczeń - (3 min).
Faza realizacyjna - (35 min).
Sd. 1. Podział urządzeń gospodarstwa domowego - czas (5 min).
Sd. 2. Zużycie energii przez niektóre urządzenia gospodarstwa domowego - analiza (10 min).
Sd. 3. Praca w grupach - wykorzystanie instrukcji obsługi sprzętu do poprawnego korzystania z urządzeń - czas (10 min).
Sd. 4. Prezentacja prac członków grupy - czas (10min).
4. Podsumowanie lekcji - (5 min).
Przebieg lekcji (opis kolejnych sytuacji dydaktyczno - wychowawczych Sd)
Sd. 1. Podział urządzeń gospodarstwa domowego - czas (5 min)
N. Szeroko rozumiany sprzęt gospodarstwa domowego zupełnie zdominował już nasze codzienne życie. Często uważany za konieczność, sprzęt gospodarstwa domowego usprawnił nasze życie i sprawił, że prozaiczne czynności porządkowe zajmują nam dziś minimum czasu. Prezentacja planszy przedstawiającej schemat podziału urządzeń.
U. Uczniowie dopisują do podziału urządzenia wykorzystywane w gospodarstwie domowym - rys. 6.
Sd. 2. Zużycie energii przez niektóre urządzenia gospodarstwa domowego - analiza (10 min)
N. W dzisiejszych czasach energia elektryczna jest niezbędnym elementem naszego życia. Ułatwia je oraz stwarza dogodne warunki do pracy i odpoczynku. Dzięki niej żyjemy bezpiecznie i komfortowo. Niestety bardzo często nie mamy świadomości, jak dużo jej zużywamy i jak dużo jej marnujemy. Wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną w domu zależy od bardzo wielu czynników. Głównie od liczby mieszkańców oraz ich indywidualnych przyzwyczajeń i trybu życia, wieku i ilości urządzeń elektrycznych czy stanu instalacji elektrycznej.
N. Prezentacja analizy zużycia energii w przykładowym gospodarstwie domowym i uświadomienie uczniom, które urządzenia pobierają najwięcej energii - rys.7.
N. Prezentacja etykiety efektywności energetycznej - rys. 8.
U. Uczniowie oglądają foliogramy analizując je.
N. Z jaką etykietą efektywności energetycznej powinniśmy kupować urządzenia?
U. Uczniowie wnioskują:
Kupując nowe urządzenia, najlepiej z klasą A lub wyższą, możemy znacznie zmniejszyć zużycie energii elektrycznej, obniżając tym samym rachunki za prąd .
Sd. 3. Praca w grupach - wykorzystanie instrukcji obsługi sprzętu do poprawnego korzystania z urządzeń - czas (10 min)
Uczniowie pracują w czterech grupach nad zasadami poprawnego korzystania z urządzeń: chłodziarka, zamrażalka, odkurzacz, czajnik elektryczny, pralka oraz zmywarka.
Sd. 4. Prezentacja prac członków grupy - czas (10min)
I grupa
Chłodziarka, zamrażalka
Kilka wskazówek jak poprawnie korzystać z urządzeń chłodzących:
urządzenie powinno być oddalone od wszelkich źródeł ciepła oraz poza zasięgiem promieni słonecznych - im niższa temperatura otoczenia tym mniejsze zużycie energii,
należy zachować odpowiedni odstęp od ściany, aby zachować prawidłowy obieg powietrza przy wymienniku ciepła z tyłu urządzenia,
optymalna temperatura w chłodziarce to od 6 do 8 stopni C, a zamrażarce -17 stopni C. Niższe temperatury nie wpływają na długość utrzymania świeżości produktów a jedynie powodują większe zużycie prądu,
systematyczne rozmrażanie urządzeń - już 3 milimetrowa warstwa szronu powoduje większe zużycie energii,
potrawy wkładane do lodówki powinny być chłodne i w miarę możliwości zapakowane w szczelne pojemniki - efekt - mniejsze szronienie,
prawidłowy stan techniczny uszczelek to gwarancja szczelnych drzwi,
urządzeń chłodzących nie powinno się otwierać zbyt często - lepiej podjąć decyzję, co potrzebujemy, zanim otworzymy drzwiczki,
podczas zakupu nowego urządzenia warto zwrócić uwagę na klasę energetyczną oraz obecność takich funkcji jak: system automatycznego usuwania szronu i wilgoci, funkcję kontroli otwartych drzwi, system półek do przechowywania produktów o odpowiednich warunkach temperaturowych.
II grupa
Czajnik elektryczny
Aby zmniejszyć zużycie prądu podczas stosowania czajnika elektrycznego należy
gotować tylko taką ilość wody, jaka jest aktualnie potrzebna
regularne usuwać kamień z czajnika - to pozwala zaoszczędzić około 10 % energii,
stosować czajniki z płytą grzewczą - to pozwala na gotowanie mniejszych ilości wody, niż w przypadku czajników z grzałką spiralną, która musi być w całości zakryta wodą.
Odkurzacz
Regularna wymiana worków i filtrów zmniejsza zarówno zużycie prądu jak i ryzyko awarii odkurzacza. Ponadto w trakcie odkurzania nie należy się spieszyć. Wolniejsze przemieszczanie końcówki dyszy ssącej po dywanie zwiększa efektywność zbierania brudu.
III grupa
Pralka
Korzystając z pralki, warto pamiętać o kilku zasadach, które pozwolą zaoszczędzić nie tylko energię elektryczną, ale również wodę:
bęben pralki powinien być zapełniony w całości (dwa prania z niepełnym załadunkiem to strata nawet 35 % energii);
stosować programy oszczędnościowe takie jak „pół wsadu” (zmniejszają pobór prądu nawet o 40 %);
zrezygnować z prania wstępnego, jeśli nie jest konieczne (niższe zużycie prądu, wody i środków piorących);
obniżyć temperaturę wody przy mało zabrudzonym praniu.
IV grupa
Zmywarka
Do zmywarek dołączane są instrukcje, jak poprawnie i efektywnie wykorzystywać urządzenie. Główne zasady poprawnej eksploatacji są następujące:
ładować zmywarkę do pełna, dzięki temu maksymalnie wykorzystamy energię;
układać naczynia w zmywarce zgodne z instrukcją;
nie spłukiwać ręcznie naczyń przed włożeniem do zmywarki, wystarczy usunąć większe resztki pożywienia;
stosować krótkie programy zmywania;
używać oszczędnego programu suszenia;
korzystać z programu 50°C. przy normalnie zabrudzonych naczyniach, ale pamiętać, aby od czasu do czasu myć naczynia w wyższej temperaturze, to zapobiega powstawaniu nieprzyjemnych zapachów oraz powoduje samooczyszczenie zmywarki.
Podczas zakupu zmywarki również należy zwrócić uwagę na etykietę efektywności energetycznej. Możemy na niej znaleźć: klasę energetyczną, efektywność zmywania i suszenia, zużycie wody oraz poziom hałasu.
Wnioski podsumowujące!
wielkość zużytej energii zależy przede wszystkim od technicznych parametrów zastosowanych w sprzęcie gospodarstwa domowego oraz częstotliwości ich użytkowania,
przy zakupie nowych urządzeń warto zwrócić uwagę na parametry określające zużycie energii,
najskuteczniejszym sposobem zmniejszenia rachunku za prąd jest zakup energooszczędnych urządzeń codziennego użytku.
Załączniki
Rysunek 6 Podział urządzeń gospodarstwa domowego
Rysunek 7 Analiza zużycia energii w przykładowym gospodarstwie domowym
Rysunek 8 Etykiety efektywności energetycznej sprzętu AGD
Podsumowanie
Zastosowanie w drugiej sytuacji dydaktycznej zadania technicznego polegającego na czytaniu schematu instalacji elektrycznej prowadzi do rozwinięcia umiejętności korzystania z dokumentacji budowlanej domu mieszkalnego. W sytuacji trzeciej od ucznia wymagana jest aktywność twórcza, uczeń rysuje schemat instalacji elektrycznej na planie poziomym pokoju. Należy zwrócić uwagę na estetykę wykonanego rysunku i poprawność zastosowanych symboli elektrycznych. Bardzo ważnym zadaniem jest ułożenie przez uczniów podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z domowej instalacji elektrycznej oraz urządzeń gospodarstwa domowego.
Mam nadzieję, że przygotowane rozwiązanie metodyczne będzie dobrym narzędziem stosowanym w pracy dydaktyczno - wychowawczej nauczyciela techniki.
Bibliografia
E. Bubak, E. Królicka, W. Sochański, Technika na co dzień, poradnik dla nauczyciela, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2005r.
H. Józefowicz, E. Kaczmarek, Technika wokół ciebie, poradnik dla nauczyciela, Wydawnictwo Nowa Era SP. z 0.0., Warszawa 2003
25
Wyszukiwarka