Podział administracyjny Polski 1975-1998
Z Wikipedii
|
Podział administracyjny Polski 1975-1998 - podział administracyjny obowiązujący od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998 (od reformy w 1975 do reformy w 1999). Został wprowadzony ustawą z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. Utworzono 49 województw, zlikwidowano pośredni szczebel administracyjny, czyli powiaty. Województwo warszawskie miało status województwa stołecznego, a województwa łódzkie i krakowskie były tzw. województwami miejskimi. Początkowo Wrocław stanowił jednostkę podziału administracyjnego stopnia wojewódzkiego w obrębie woj. wrocławskiego.
Początkowo nie było podziału na gminy miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie, lecz na miasta i gminy jako podstawowe jednostki administracyjne. W pierwszym dniu obowiązującego nowego podziału, czyli 1 czerwca 1975 roku, Polska dzieliła się na 2343 gminy i 814 miast (w tym 4 miasta o szczególnym statusie - Warszawa, Łódź, Kraków i Wrocław - z wewnętrznym podziałem na dzielnice jako pomocnicze jednostki administracyjne), a więc na 3157 jednostek najniższego rzędu.
W 1991 i 1992 roku przeprowadzono wielką restrukturyzację gmin, co sprawiło że dotychczasowy podział na miasta i gminy znacznie się zmienił [1]:
większość odrębnych jednostek posiadających aczkolwiek wspólne organy dla zarówno miast jak i gmin (znajdujących się w miastach) połączono; określenie gmina miejsko-wiejska nie było oficjalnie używane, stosowano nadal określenie gmina (obocznie używano określenia miasto połączone z gminą lub miasto-gmina aby odróżnić je od gmin typowo wiejskich)
niektóre odrębne jednostki posiadające aczkolwiek wspólne organy dla zarówno miast jak i gmin (znajdujących się w miastach) oficjalnie rozdzielono;
część odrębnych jednostek posiadających oddzielne organy dla zarówno miast jak i gmin (znajdujących się w miastach) zachowała swą odrębność; dotyczyło to szczególnie większych miast choć występowały duże rozbieżności; stan ten (traktowany jako niezmienny) nie został opisany w dziennikach ustaw
nieliczne miasta, które zachowały swą odrębność w dalszym ciągu były jednostkami administracyjnymi określanymi jako miasta (nie gminy)
Pod koniec lat 90. XX w. przeprowadzono kolejną reformę administracyjno-samorządową kraju, wprowadzając na nowo powiaty oraz ustanawiając 16 województw.
W latach 1975-98 75 miejscowości otrzymało prawa miejskie, głównie duże wsie gminne, posiadające je wcześniej. Jednak spora grupa miast odzyskała samodzielność po włączeniu ich do miast sąsiednich w latach 70.: Poręba, Sławków, Międzyzdroje, Bieruń, Lędziny, Wojkowice, Rydułtowy, Pszów, Miasteczko Śląskie, Imielin, Radlin i Radzionków. W okresie tym 8 miast utraciło prawa miejskie, było to spowodowane dalszym łączeniem się miast w drugiej połowie lat 70.
Najbardziej charakterystyczne dla dawnego podziału było to, iż tylko nieliczne województwa miały więcej niż 1 mln mieszkańców oraz fakt że stolicami nowych województw zostały w wielu przypadkach średnie bądź małe, prowincjonalne miasta (dzięki awansowi nastąpił w nich rozwój gospodarczy).
W latach 1975-1998 istniały następujące województwa:
położenie |
województwo |
miasto |
powierzchnia |
ludność |
miasta |
gminy |
5348 |
286 400 |
6 |
35 |
|||
10 055 |
641 100 |
17 |
49 |
|||
3 704 |
829 900 |
18 |
59 |
|||
10 349 |
1 036 000 |
27 |
55 |
|||
3 865 |
230 900 |
4 |
25 |
|||
6 362 |
405 400 |
9 |
45 |
|||
6 182 |
747 900 |
17 |
49 |
|||
6 103 |
441 500 |
15 |
37 |
|||
7 394 |
1 333 800 |
19 |
43 |
|||
8 484 |
455 400 |
21 |
38 |
|||
4 378 |
492 600 |
24 |
28 |
|||
6 512 |
668 000 |
20 |
53 |
|||
6 650 |
3 733 900 |
43 |
46 |
|||
9 211 |
1 068 700 |
17 |
69 |
|||
5 139 |
441 200 |
18 |
45 |
|||
8 470 |
462 200 |
17 |
35 |
|||
3 254 |
1 167 500 |
10 |
38 |
|||
5 702 |
448 200 |
12 |
37 |
|||
4 037 |
458 900 |
11 |
31 |
|||
4 254 |
357 600 |
19 |
28 |
|||
6 793 |
935 200 |
16 |
62 |
|||
6 684 |
325 800 |
12 |
39 |
|||
1523 |
1 127 800 |
8 |
11 |
|||
5 576 |
628 800 |
14 |
41 |
|||
12 327 |
681 400 |
21 |
48 |
|||
8 535 |
975 000 |
29 |
61 |
|||
6 498 |
371 400 |
9 |
38 |
|||
8 205 |
437 100 |
24 |
35 |
|||
6 266 |
604 200 |
10 |
51 |
|||
5 117 |
496 100 |
9 |
44 |
|||
8 151 |
1 237 800 |
33 |
57 |
|||
4 437 |
380 000 |
9 |
35 |
|||
7 295 |
702 300 |
15 |
61 |
|||
4 397 |
648 900 |
13 |
41 |
|||
8 499 |
616 300 |
12 |
66 |
|||
4 869 |
392 300 |
9 |
40 |
|||
3 959 |
396 900 |
8 |
36 |
|||
7 453 |
369 800 |
11 |
31 |
|||
10 490 |
422 600 |
14 |
42 |
|||
9 981 |
897 900 |
29 |
50 |
|||
6 283 |
556 300 |
14 |
46 |
|||
4 151 |
607 000 |
9 |
41 |
|||
5 348 |
610 800 |
13 |
41 |
|||
4 168 |
716 100 |
31 |
30 |
|||
3 788 |
2 319 100 |
27 |
32 |
|||
4 402 |
413 400 |
14 |
30 |
|||
6 287 |
1 076 200 |
16 |
33 |
|||
6 980 |
472 100 |
5 |
47 |
|||
8 868 |
609 200 |
26 |
50 |
Przypisy
↑ Dz.U. 1991 nr 2 poz. 9, Dz.U. 1991 nr 3 poz. 12 i Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397. Zmiany weszły w życie 1991-02-01, 1991-04-02 i 1992-01-01