Giełda Papierów Wartościowych(1), Edukacja - studia, Finanse i rachunkowość, Rynki finansowe


GIEŁDA PAPIERÓW WARTOSCIOWYCH W WARSZAWIE

0x01 graphic

PLAN PRACY:

  1. Historia giełdy warszawskiej.

  2. Ustawy w oparciu, o które działa giełda.

  3. Forma własności giełdy.

  4. Zadania giełdy warszawskiej.

  5. Władze giełdy.

  6. Akty prawne, utworzone przez giełdę.

  7. Informacje i statystyki.

  8. Podstawowe pojęcia związane z giełdą

  • Przedmioty obrotu na giełdzie warszawskiej

    1. Analizy wykorzystywane przy wycenie instrumentów finansowych.

    2. Warunki dopuszczenia spółki na giełdę.

    3. Droga na giełdę.

    4. Plan rozwoju giełdy warszawskiej.

    5. Debiuty giełdowe w roku 2008.

    6. Ciekawostki.

    I. Historia Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie

    Pierwsza giełda papierów wartościowych na ziemiach polskich została otwarta w Warszawie 12 maja 1817 roku. Cztery dni później, 16 maja na parkiecie Warszawskiej Giełdy Kupieckiej zawarto pierwsze transakcje. W tamtym czasie przedmiotem handlu były przede wszystkim weksle i obligacje. Handel akcjami rozwinął się na szerszą skalę w drugiej połowie XIX w. W latach międzywojennych działały w Polsce giełdy na podstawie rozporządzenia Prezydenta o organizacji giełd. Oprócz warszawskiej istniały także giełdy papierów wartościowych w Katowicach, Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Wilnie. Podstawowe znaczenie miała jednak giełda w Warszawie, na której koncentrowało się 90% obrotów. W 1938 roku na warszawskiej giełdzie notowano 130 papierów: obligacje (państwowe, bankowe, municypalne), listy zastawne oraz akcje. Z chwilą wybuchu II wojny światowej giełda została zamknięta. Po wojnie podjęto próby reaktywowania działalności giełd w Polsce, jednak ich istnienie było nie do pogodzenia z narzuconym systemem gospodarki centralnie planowanej.

    Po przemianach politycznych, we wrześniu 1989 r. nowy rząd rozpoczął program zmiany ustroju i odbudowy gospodarki rynkowej. Głównym motorem zmian strukturalnych była prywatyzacja i rozwój rynku kapitałowego. W przeciwieństwie do doświadczeń innych krajów, gdzie prywatyzacja prowadzona była w ramach istniejącej już struktury instytucji finansowych, w Polsce - równocześnie z prywatyzacją - konieczne było stworzenie niezbędnej infrastruktury rynku kapitałowego. Pięćdziesięcioletnia przerwa w funkcjonowaniu polskiego rynku kapitałowego stworzyła sytuację pustki prawno - instytucjonalnej. Oznaczało to w praktyce brak doświadczeń i wiedzy fachowej, lecz również ogromne możliwości rozwoju. Rozważając kilka alternatywnych rozwiązań, zdecydowano się na bezpośrednie nawiązanie do wzorców zagranicznych rynków kapitałowych, a więc przeniesienie nowoczesnych rozwiązań regulacji prawnych i organizacyjnych. Obserwowana standaryzacja kapitałowych i globalizacja rynków kapitałowych na świecie nie stwarzała większych szans oryginalnym modelom krajowym. Zaletą takiego wyboru było zdecydowane przyspieszenie procesu i przyjęcie od razu rozwiązań docelowych.

    Opracowanie szczegółowych procedur nowoczesnego obrotu giełdowego w okresie zaledwie kilku miesięcy było możliwe dzięki pomocy merytorycznej i finansowej Francji, a konkretnie Spółki Giełd Francuskich (Société de Bourses Françaises) i Centralnego Depozytu SICOVAM. Niezmiernie ważnym elementem powstającego rynku kapitałowego była regulacja prawna, którą należało opracować od początku. Pierwsza wersja projektu ustawy regulującej publiczny obrót papierami wartościowymi została opracowana w lipcu 1990 r. W dniu 22 marca 1991 r. Sejm uchwalił ustawę Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych. Powstały w ten sposób podstawy prawne głównych instytucji rynku kapitałowego: domów maklerskich, giełdy, funduszy powierniczych oraz Komisji Papierów Wartościowych jako organu administracji rządowej kontrolującego i promującego rynek papierów wartościowych. Ustawa ta określiła, że GPW powinna zapewniać: koncentrację podaży i popytu na papiery wartościowe dopuszczone do obrotu giełdowego w celu kształtowania powszechnego kursu, bezpieczny i sprawny przebieg transakcji i rozliczeń oraz upowszechnianie jednolitych informacji umożliwiających ocenę aktualnej wartości papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu giełdowego

    12 kwietnia 1991 roku, w niecały miesiąc po uchwaleniu przez Sejm Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, Minister Przekształceń Własnościowych i Minister Finansów reprezentujący Skarb Państwa podpisali akt założycielski Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Cztery dni później, 16 kwietnia odbyła się pierwsza sesja giełdowa z udziałem 7 domów maklerskich, na której notowano akcje 5 spółek: Exbud, Kable, Krosno, Próchnik i Tonsil. Wpłynęło wówczas 112 zleceń kupna i sprzedaży, a łączny obrót giełdy wyniósł 1.990 zł (2 tys. USD). Sesje odbywały się wówczas raz w tygodniu. Z początkiem roku 1992 wprowadzono drugą sesję a 15 czerwca rozpoczęto notowanie obligacji Skarbu Państwa. Rok 1993 przyniósł trzecią sesję w tygodniu oraz uruchomienie rynku równoległego. Pod koniec 1994 sesje giełdowe odbywały się już pięć razy w tygodniu.

    W grudniu 1991 roku GPW została przyjęta w poczet członków korespondentów Światowej Federacji Giełd (World Federation of Exchanges), a od października 1994 r. jest już pełnym członkiem tej organizacji, grupującej wszystkie najważniejsze giełdy świata. Zadaniem Światowej Federacji Giełd jest koordynacja współpracy między giełdami poszczególnych krajów, wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań, ujednolicanie standardów i poszerzanie zasięgu transakcji międzynarodowych. Od 1992 r. giełda warszawska jest również członkiem korespondentem Federacji Europejskich Giełd Papierów Wartościowych (FESE), a od 1 czerwca 2004 r. pełnoprawnym członkiem tej organizacji.

    II. USTAWY W OPARCIU, O KTÓRE DZIAŁA GIEŁDA:

    Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie działa w oparciu o ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.:

    III. FORMA WŁASNOŚCI:

    Giełda Papierów Wartościowych jest spółką akcyjną powołaną przez Skarb Państwa. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 41.972.000 złotych i jest podzielony na 12.174.400 akcji zwykłych imiennych serii A o wartości nominalnej 1 złoty o numerach od 00000001 do 12174400 oraz 29.797.600 akcji zwykłych imiennych serii B o wartości nominalnej 1 złoty o numerach od 12174401 do 41972000.
    Na koniec 2007 jej akcjonariuszami było 37 podmiotów, w tym: banki, domy maklerskie, spółka giełdowa oraz Skarb Państwa. Akcje będące w posiadaniu Skarbu Państwa stanowiły 98,81% kapitału zakładowego.

    IV. ZADANIA GPW:

    Jako specjalistyczna instytucja finansowa, Giełda organizuje działanie rynku oraz odpowiada za jego bezpieczeństwo, rozwój i promocję. Giełda Papierów Wartościowych zapewnia:

    Do zadań Giełdy należy także:

    V. Władze Giełdy

    Najwyższym organem Giełdy jest Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Giełdy. Prawo do udziału w walnym zgromadzeniu mają wszyscy akcjonariusze Giełdy. Do kompetencji walnego zgromadzenia należy m.in. dokonywanie zmian w Statucie oraz wybór członków Rady Giełdy.

    Dwunastoosobowa Rada Giełdy nadzoruje działalność Giełdy, dopuszcza do obrotu giełdowego papiery wartościowe, decyduje o nadaniu lub cofnięciu statusu członka giełdy. Rada Giełdy składa się z przedstawicieli banków, domów maklerskich, instytucji finansowych, izb gospodarczych i emitentów.

    Zarząd Giełdy kieruje bieżącą działalnością Giełdy, określa zasady wprowadzania papierów wartościowych do obrotu, nadzoruje działalność maklerów giełdowych i domów maklerskich w zakresie obrotu giełdowego. Zarząd Giełdy składa się z 5 osób. Pracami Zarządu kieruje Prezes Zarządu wybrany przez Walne Zgromadzenie.

    VI. AKTY PRAWNE GIEŁDY:

    VII. INFORMACJE I STATYSTYKI (folia).

    VIII. PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z GIEŁDĄ:

    Rynek równoległy - jeden z dwóch segmentów rynku giełdowego, przeznaczony dla papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, charakteryzujących się m.in. mniejszym kapitałem i niższą płynnością. Obejmuje on akcje spółek dopuszczonych do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych, ale niespełniających warunków bycia notowanymi na rynku podstawowym.

    Rynek podstawowy - jeden z dwóch segmentów rynku giełdowego, przeznaczony dla papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, charakteryzujących się odpowiednio wysokim kapitałem i wysoką płynnością. Indeksem rynku podstawowego w Polsce jest WIG.

    Ceduła- wykaz kursów walut i papierów wartościowych lub cen towarów, po których w danym dniu zawierane były transakcje kupna - sprzedaży na giełdzie papierów wartościowych lub towarowej.
    Publikowana codziennie przez zarząd każdej giełdy, zawiera ponadto szereg innych informacji dotyczących transakcji giełdowych (wielkość i wartość obrotów, relacje popytu i podaży, poziom różnorodnych wskaźników giełdowych i inne), ich przedmiotów (papierów wartościowych i towarów) i ewentualnie podmiotów związanych z giełdą.

    Prospekt emisyjny - dokument o charakterze informacyjnym, publikowany przez emitenta papierów wartościowych, skierowany do potencjalnych akcjonariuszy. Powinien zawierać informacje na temat rodzaju oferty i jej adresata, sposobu przeprowadzenia emisji oraz szczegółowe informacje o sytuacji finansowej emitenta.Dokument może mieć formę jednolitego dokumentu albo zestawu dokumentów, w skład, których wchodzą: dokument rejestracyjny, dokument ofertowy oraz dokument podsumowujący. Prospekt emisyjny ma ważność 12 miesięcy od daty podania go publicznej wiadomości. W Polsce o ważności prospektu emisyjnego decyduje Komisja Nadzoru Finansowego.Zatwierdzenie prospektu nie jest tożsame z dopuszczeniem do giełdowego obrotu, jest tylko formalną oceną jego zgodności z prawem i sprawdzeniem czy wszystkie obligatoryjne elementy zostały w nim zawarte. Po zatwierdzeniu emitent będzie mógł na jego podstawie prowadzić publiczną ofertę papierów wartościowych, a potem ubiegać sie o dopuszczenie ich do obrotu na rynku regulowanym. Od niedawna w Polsce funkcjonuje zasada jednolitego paszportu - tzn, że zatwierdzenie prospektu przez Polską KNF (Komisja Nadzoru Finansowego) daje emitentowi możliwość poszukiwania kapitału na rynkach krajów Wspólnoty UE.

    Według prawa polskiego emitent nie jest zobowiązany do tworzenia prospektu emisyjnego, jeżeli oferta jest przeznaczona dla mniej niż 100 osób. W takim przypadku jest to oferta prywatna. W ściśle określonych przypadkach możliwe jest przeprowadzenie emisji publicznej na postawie innego niż prospekt emisyjny dokumentu, takiego jak memorandum informacyjne.

    Makler to osoba, która pośredniczy w zawieraniu transakcji kupna-sprzedaży towarów, usług, papierów wartościowych. Makler pracując na giełdzie towarowej lub papierów wartościowych działa w imieniu swego klienta. Jego zadaniem jest określenie takiej ceny danego waloru, aby umożliwić zawarcie jak największej liczby umów kupna-sprzedaży.

    Wśród maklerów giełdowych można wyróżnić trzy typy pośredników.
    Makler w biurze maklerskim przyjmuje od klienta zlecenia kupna i sprzedaży papierów wartościowych, a następnie sprawdza czy klient ma zabezpieczone na ten cel środki lub akcje. Do jego obowiązków zalicza się też informowanie klientów o aktualnym stanie rachunku i zawartych transakcjach. Nie ma prawa doradzać klientowi.
    Makler pracujący na giełdzie nie ma bezpośredniego kontaktu z klientami. Pracując na Giełdzie papierów Wartościowych realizuje zlecenia, które otrzymuje ze swojego biura.
    Makler specjalista giełdowy pracuje na giełdzie we własnym imieniu kojarząc ze sobą oferty kupna i sprzedaży i wyznaczając w ten sposób kurs. Następnie składa własne zlecenia kupna i sprzedaży, co ma na celu zrównoważenie rynku.

    Głównymi zadaniami maklera są: informowanie stron o możliwości zawarcia umowy, o aktualnych kursach na poszczególne towary i usługi, znajomość aktualnych taryf celnych. Makler w imieniu zleceniodawcy negocjuje warunki zawarcia transakcji i sprawdza wiarygodność kontrahenta. Za swoją działalność otrzymuje prowizję, a do wykonywania zawodu musi posiadać licencję pozwalającą na prowadzenie tej działalności.

    Indeks giełdowy - wartość obliczona na podstawie wyceny akcji wybranych spółek giełdowych. Umożliwia syntetyczne przedstawienie koniunktury na giełdzie lub stanu jakiegoś sektora spółek.

    Indeks giełdowy spełnia kilka różnych funkcji. Najważniejsze z nich to:

    RODZAJE INDEKSÓW WYSTĘPUJĄCYCH NA GPW:


    W skład indeksów giełdowych mogą wchodzić wszystkie spółki spełniające tzw. kryteria podstawowe:

    Giełda publikuje trzy główne indeksy cenowe, czyli takie, przy obliczaniu, których nie bierze się pod uwagę dochodu z tytułu dywidend i praw poboru:

    Indeks WIG20 publikowany jest, co 15 sekund, mWIG40 i sWIG80 co 60 sekund.

    WIG- indeks giełdowy typu dochodowego, najdłużej notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Obejmuje akcje spółek notowanych na rynku podstawowym, liczony jest od 16 kwietnia 1991.

    W skład WIG-u wchodzą notowania 324 spółek. WIG jest średnią ważoną ich notowań.

    Wartości WIG są publikowane w ciągu dnia, co minutę.

    WIG20- obejmuje 20 największych spółek notowanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Bazową datą dla indeksu jest 16 kwietnia 1994, zaś wartością bazową 1000 punktów. Jest to indeks typu cenowego (przy jego obliczaniu bierze się jedynie ceny zawartych w nim transakcji). W ramach WIG20 nie może być notowanych więcej niż 5 spółek z jednego sektora; nie są w nim notowane fundusze inwestycyjne.

    Listę spółek wchodzących w skład indeksu WIG20 ustala się na podstawie średniej ważonej 2 kryteriów:

    Najniższa wartość WIG20 odnotowana na zamknięciu to 577,90 p. (28 marca 1995) a najwyższa - 3917,87 p. (29 października 2007). Jest on publikowany co 15 sekund.

    O wyborze spółek wchodzących w skład indeksu WIG-20 decyduje bezpośrednio ich kapitalizacja rynkowa i wartość obrotu ich akcjami. (+folia)

    mWIG40 - indeks giełdowy średnich spółek notowanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, który zastąpił po sesji w dniu 16 marca 2007 indeks MIDWIG.

    W jego skład wchodzi stała liczba 40 spółek. Spółki do indeksu mWIG40 wybierane są na postawie tego samego rankingu, co do WIG20 i sWIG80 jako 40 kolejnych po 20 zakwalifikowanych do WIG20. Jest to indeks cenowy publikowany, co minutę.

    Najwyższa wartość mWIG40: 5.730,10 pkt, 26 czerwca 2007.

    sWIG80 - indeks giełdowy małych spółek notowanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, który zastąpił po sesji w dniu 16 marca 2007 indeks WIRR.

    W jego skład wchodzi stała liczba 80 spółek. Spółki do indeksu sWIG80 wybierane są na postawie tego samego rankingu, co do WIG20 i mWIG40 jako 80 kolejnych, które nie weszły do WIG20 i mWIG40.

    W przeciwieństwie do swojego poprzednika jest publikowany, co minutę przez całą sesję (WIRR był publikowany 3 razy w ciągu dnia).

    Najwyższa wartość sWIG80: 21.696,76 pkt, 6 lipca 2007r

    IX. PRZEDMIOTY OBROTU NA GIEŁDZIE WARSZAWSKIEJ:

    Przedmiotem handlu na Giełdzie są papiery wartościowe: akcje, obligacje, prawa poboru, prawa do akcji, certyfikaty inwestycyjne oraz instrumenty pochodne: kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe.

    Krótka charakterystyka wyżej wymienionych instrumentów finansowych:

    Prawo poboru (PP)

    Prawem poboru akcji nazywamy przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji spółki przez jej dotychczasowych akcjonariuszy proporcjonalnie do liczby akcji już posiadanych. W zależności od wielkości nowej emisji w stosunku do już zarejestrowanej liczby akcji, ustalany jest tzw. parytet, informujący, ile nowych akcji można nabyć będąc posiadaczem jednej akcji starej emisji. Prawo to jest o tyle istotne, że w przypadku objęcia takiej emisji przez nowy krąg akcjonariuszy nastąpiłoby tzw. rozwodnienie kapitału, czyli procentowe zmniejszenie udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego.

    Korzystając z prawa poboru mają oni możliwość zachowania dotychczasowego stanu posiadania w spółce akcyjnej. Ważną cechą prawa poboru jest to, że może ono być przedmiotem obrotu jako samodzielny papier wartościowy. Oznacza to, że dotychczasowi posiadacze starych akcji mogą zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to prawo na giełdzie. Jednocześnie ci, którzy chcieliby nabyć akcje nowej emisji spółki, a przedtem nie byli jej akcjonariuszami, kupując prawa poboru mają taką możliwość. Spółki potrzebujące nowego kapitału decydują się często na emisję nowych akcji. Aby jednak zapobiec zmniejszeniu udziału w spółce przez dotychczasowych akcjonariuszy (na przykład przez założycieli firmy posiadających większościowy udział), przeprowadzają tak zwaną emisję z prawem poboru. Korzystając z prawa poboru dotychczasowi akcjonariusze mają możliwość zachowania swojego stanu posiadania w spółce decydując się na objęcie nowej emisji zgodnie z przysługującym im przywilejem. Oczywiście nie oznacza to, że dotychczasowi właściciele muszą objąć nową emisję akcji. Dzięki temu, że prawa poboru może być notowane na giełdzie jako samodzielny papier wartościowy posiadacze "starych" akcji mogą zrezygnować z tego prawa sprzedając je na giełdzie.

    Prawa poboru notowane są w systemie kursu jednolitego.Gwałtowne skoki cen praw poboru spowodowane są efektem dźwigni finansowej. Cena rynkowa prawa poboru zależy od różnicy między bieżącym kursem akcji już obecnych na giełdzie a ceną, po jakiej obejmowane będą akcje z nowej emisji. W tej sytuacji kilkuprocentowa zmiana kursu starej emisji może sprawić, że wartość prawa poboru nowych akcji zmieni się o kilkadziesiąt procent.

    Prawo do akcji (PDA)

    Instrument finansowy towarzyszący niektórym emisjom akcji na rynku pierwotnym. Pozwala na rozpoczęcie obrotu (bezpośrednio po zakończeniu zapisów i dokonaniu przydziału akcji przez emitenta) na GPW, jeszcze przez zarejestrowaniem emisji przez sąd rejestrowy. Na rynku wtórnym pojawiają się one w kilka do kilkunastu dni po przeprowadzeniu oferty publicznej przez spółkę.

    W związku z tym, że na debiut akcji nowych emisji na rynku wtórnym inwestorzy czekają często dość długo (dłużej niż 2 miesiące), wcześniejsze wejście na giełdę praw do akcji umożliwia im wcześniejszą sprzedaż nabytych w ofercie publicznej akcji i uzyskanie gotówki. Po zarejestrowaniu emisji podlegają one konwersji na akcje emitenta. Wykorzystanie PDA jest korzystne z punktu widzenia inwestorów, bowiem pozwala na znaczne skrócenie czasu zamrożenia ich środków.

    PDA nie powinny być traktowane przez inwestorów tak jak akcje. Wycena tego instrumentu powinna uwzględniać ryzyko związane z ewentualną odmową rejestracji podwyższenia kapitału akcyjnego przez sąd. Niższa wycena PDA jako odpowiednika akcji może wpłynąć na niższą cenę samych akcji, w które PDA zostanie przekształcone po wydaniu przez sąd rejestrowy stosownego postanowienia.

    Certyfikaty inwestycyjne

    Certyfikaty inwestycyjne to papiery wartościowe emitowane przez zamknięte lub mieszane fundusze inwestycyjne. Liczba certyfikatów inwestycyjnych w ramach funduszu jest zawsze stała i może się zmieniać jedynie w przypadku nowej emisji. Certyfikaty są papierami wartościowymi na okaziciela, są niepodzielne oraz mają zdematerializowaną formę. Są także notowane na giełdzie.

    Jednostki indeksowe

    Są to instrumenty, których cena (kurs) jest ściśle powiązana z odpowiednim indeksem giełdowym, będącym dla jednostki instrumentem bazowym. Na polskim rynku dostępny jest jeden rodzaj jednostek indeksowych - MiniWIG 20. Wartość pojedynczej jednostki ustalona została na poziomie 10 procent instrumentu bazowego, którym w tym przypadku jest WIG20. Miejscem nabycia, podobnie jak w przypadku akcji i obligacji, są domy maklerskie. Inwestor może sprzedać posiadane jednostki indeksowane na dwa sposoby:

    Pierwsza możliwość polega na wystawieniu instrumentu do wykonania w dowolnym momencie. W wyniku, czego sprzedawca otrzyma za każdą jednostkę 10 procent wartości indeksu WIG 20 na otwarciu następnego dnia. Jeżeli inwestor zdecyduje się trzymać jednostkę do dnia wygaśnięcia, wtedy wykonanie przeprowadzone będzie automatycznie.

    Druga opcja polega na sprzedaży jednostki na rynku, po kursie odpowiednim dla momentu transakcji. Ta operacja wymusza operacje przeciwną, czyli ktoś tę jednostkę musi kupić.

    Jeżeli ktoś przewiduje spadek indeksu, może zastosować tzw. pozycję krótką. Polega to na tym, że inwestor najpierw sprzedaje jednostkę, a następnie czeka, aż instrument osiągnie cenę niższą, niż cena pierwszej operacji. Jeśli tak się stanie, inwestor kupuje jednostkę i otrzymuje różnice pomiędzy ceną sprzedaży i kupna.

    Pozycja krótka niesie ze sobą pewne ryzyko. Otóż, jeśli jakiś posiadacz jednostek indeksowych zdecyduje się na ich wystawienie, zostanie wylosowany inwestor stosujący pozycję krótką i zobligowany do wykupu wystawionych jednostek.

    Opcje

    Opcje są - podobnie jak kontrakty terminowe instrumentami pochodnymi.

    Opcje znajdują się w obrocie na Giełdzie Papierów Wartościowych od 22 września 2003 r. i stanowią uzupełnienie oferty produktowej dotyczącej instrumentów pochodnych.

    Opcja jest to instrument finansowy, dający nabywcy prawo do zawarcia transakcji określonym instrumentem bazowym (a więc do kupna lub sprzedaży akcji, walut, indeksów giełdowych itd.) w przyszłym terminie po z góry określonej cenie.

    Druga strona transakcji opcjami - czyli sprzedawca (wystawca) opcji jest zobowiązany do zawarcia transakcji, jeżeli posiadacz opcji wykona swoje prawo, czyli zażąda zawarcia transakcji zgodnie z umową.

    Za swoje prawo nabywca opcji płaci wystawcy określoną cenę - zwaną premią.

    W zależności od tego, jakie prawo posiada nabywca opcji, wyróżnia się 2 typy opcji:

    Instrumenty pochodne są wykorzystywane przez inwestorów do trzech podstawowych celów:

  • OPCJA SPRZEDAŻY:

    1. Nabywca opcji - prawo do sprzedaży instrumentu bazowego w przyszłości po z góry określonej cenie

    2. Wystawca opcji - zobowiązanie do kupna instrumentu bazowego na żądanie posiadacza opcji po z góry określonej cenie

    Nabywca i wystawca opcji nie mają równych praw. Jest to bardzo istotna różnica w porównaniu z kontraktami terminowymi, gdzie zarówno nabywca, jak i sprzedawca kontraktu przyjmują na siebie zobowiązanie.

    Opcje charakteryzują:

    Przy opcji mamy do czynienia z trzema cenami:

    Na rynkach finansowych spotykamy się z trzema rodzajami opcji:

    Opcję od futures odróżniają:

    1. Konstrukcja umowy ­ nabywca opcji ma prawo a nie obowiązek jak przy futures, do skorzystania z możliwości zakupu lub sprzedaży danego towaru.

    2. Koszty operacji ­ nabywca zobowiązany jest zapłacić zbywcy premię (jest to cena opcji, która jest płacona wystawiającemu bez względu na to czy opcja zostanie w określonym czasie wyegzekwowana). Wysokość premii zależy od:

    Przy opcji nabywca ma prawo w każdej chwili odstąpić od dokonania transakcji, tracąc jedynie premię zapłaconą sprzedającemu przy zawieraniu umowy.

    1. Sposób ustalenia ceny realizacji ­ przy futures cena jest określana w chwili dokonywania transakcji, przy opcji istnieje możliwość wybrania lepszego kursu, który może się pojawić w czasie obowiązywania opcji.

    (Pozostałe instrumenty zostały omówione na wykładzie, więc uznałyśmy, że nie ma sensu powtarzać ich po raz kolejny.)

    X. ANALIZY STOSOWANE DO OCENY INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH:

    Analiza techniczna

    (inaczej analiza wykresów) - zbiór technik mających na celu prognozę przyszłych cen (kursów) papierów wartościowych, walut czy surowców na podstawie cen historycznych. Zadaniem analizy technicznej jest wyznaczenie momentów, kiedy warto jest dany papier wartościowy kupić, a kiedy sprzedać. Wsparciem prognoz są liczne wskaźniki.

    W przeciwieństwie do analizy fundamentalnej wskaźniki makroekonomiczne, analizy branżowe czy raporty ogłaszane przez spółkę nie są brane pod uwagę w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych. Wszystkie potrzebne do prognozy informacje odczytuje się z wykresu historycznej zmienności cen.

    Modele analizy technicznej zakładają, że ceny akcji zmieniają się według możliwych do zaobserwowania, powtarzalnych schematów. Zależnie od zastosowanego modelu można zauważyć powtarzalność pewnych figur geometrycznych lub zachowanie wskaźników statystycznych.

    Analiza techniczna powinna być stosowana równolegle z analizą fundamentalną. Analiza fundamentalna odpowiada na pytanie: "jaki walor kupić lub sprzedać?" zaś analiza techniczna: "kiedy to uczynić?".

    Założenia analizy technicznej

    Analiza techniczna opiera się na 3 podstawowych założeniach:

    1) rynek dyskontuje wszystko - cena uwzględnia wszystkie dostępne informacje dotyczące danego papieru wartościowego, jego emitenta, sytuację mikro i makroekonomiczną oraz uwarunkowania gospodarcze i polityczne.
    2) ceny podlegają trendom - ceny znajdują się w określonych trendach (wzrostowym, spadkowym, horyzontalnym) i będą tym trendom podlegać, dopóki nie nastąpią wyraźne sygnały oznajmujące odwrócenie tego trendu.
    3) historia się powtarza - analiza techniczna zajmuje się badaniem przyszłości, w oparciu o badanie przeszłości.

    Analiza fundamentalna

    Celem analizy fundamentalnej jest monitorowanie i klasyfikowanie aktywów finansowych pod względem ich jakości inwestycyjnej (jako szacunkowej oceny ryzyka) oraz oczekiwanej stopy zwrotu.

    Analitycy fundamentalni starają się po prostu wycenić instrument (spółkę). Następnie porównując wycenę z ceną rynkową, przewidują dalszy rozwój wypadków oraz możliwą do uzyskania stopę zwrotu. Jeśli uznają, że dana spółka jest wyceniana przez rynek poniżej jej wartości wewnętrznej (spółka jest niedowartościowana) to będą rekomendować jej kupno. W przypadku gdy zgodnie z ich wycenami cena spółki na rynku jest zbyt wysoka (firma jest przewartościowana), zarekomendują jej sprzedaż.

    W przeciwieństwie do analizy technicznej, analiza fundamentalna zajmuje się badaniem przyczyn, a nie skutków. Wyceniając firmę, analitycy biorą pod uwagę wiele czynników, takich jak: obecna i prognozowana sytuacja makroekonomiczna regionu i kraju, wysokość stóp procentowych, możliwości rozwoju branży, prognozę zysków i dywidend czy przepływy gotówkowe przedsiębiorstwa. Wyceny analizy fundamentalnej opierają się na subiektywnych założeniach autorów, dlatego też nie można ich traktować jako 100% precyzyjnych. Często są one jednak jedynymi wskazówkami dla inwestorów np. w wypadkach gdy niemożliwe jest zastosowanie innych analiz.

    XI. WARUNKI DOPUSZCZENIE SPÓŁKI DO GIEŁDY:

    XII. DROGA NA GIEŁDĘ (folia)

    XIII. PLAN ROZWOJU GIEŁDY WARSZAWSKIEJ:

    Główny cel - platforma obrotu dla gospodarki regionu

    W drugiej połowie 2006 roku Giełda określiła swój główny cel na najbliższe lata. Jest nim:

    Stworzenie regionalnego, środkowoeuropejskiego centrum obrotu instrumentami finansowymi, z GPW jako wiodącym elementem tego centrum.

    Warszawska Giełda dążyć będzie do przyciągania na swój parkiet spółek z krajów sąsiednich i do osiągnięcia takiej masy krytycznej notowanych papierów udziałowych, która przesądzi o przyszłej, wiodącej roli GPW w regionie Europy środkowo-Wschodniej.
    Celem Giełdy Papierów Wartościowych jest, aby jak najwięcej przedsiębiorstw działających w obszarze gospodarczym określanym jako CEE, pozyskiwało kapitał poprzez rynek giełdowy usytuowany w Warszawie. Taka definicja celu oznacza, że ważniejsze jest, aby jak najwięcej dobrych firm zarejestrowanych w krajach tego regionu było notowanych na GPW aniżeli kupowanie udziałów w innych giełdach. Ten drugi kierunek działań również jest możliwy, o ile stanowił będzie krok w kierunku stworzenia skonsolidowanego regionalnego centrum giełdowego.

    Kluczowe warunki realizacji celu strategicznego

    Powodzenie projektu stworzenia skonsolidowanego regionalnego centrum obrotu wokół warszawskiej Giełdy zależeć będzie od spełnienia kluczowych warunków. Najważniejsze z nich to:
    - Konkurencyjność polskiego rynku giełdowego w obliczu międzynarodowej konkurencji między rynkami kapitałowymi w zakresie przyciągania inwestycji i kapitału.
    - Innowacyjność w procesie wzmacniania rynku.
    - Atrakcyjność rynku giełdowego dla przedsiębiorstw i dla inwestorów, jako mechanizmu alokacji i pozyskiwania kapitału oraz zajmowania pozycji rynkowej.

    Kierunki działań

    Plan działalności do 2009 roku zawiera cztery główne programy oraz wytycza kierunki działań, które pozwolą osiągnąć zamierzone cele.

    Wzmocnienie i umiędzynarodowienie rynku giełdowego

    Elementem programu wzmocnienia rynku giełdowego jest udoskonalenie konstrukcji i jakości rynku. Już od początku kwietnia 2007 roku Giełda wprowadza nową segmentację rynku regulowanego, opartą o bardzo przejrzyste kryteria, jasne dla spółek i inwestorów, a także nowe indeksy giełdowe.

    Kształtowanie poprzez rynek giełdowy podstaw wzrostu gospodarczego

    Najważniejszym projektem rozwojowym w ramach tego programu jest NewConnect, który rozpoczął działalność 30 sierpnia 2007 r.. NewConnect stanowi platformę finansowania i obrotu wtórnego dla małych przedsiębiorstw o wysokim potencjale wzrostu. Większość takich firm działa w obszarach nowoczesnych technologii i do nich przede wszystkim skierowana jest oferta Giełdy, choć nie można wykluczyć z grona kandydatów także spółek operujących w tradycyjnych sektorach.
    NewConnect ma status rynku zorganizowanego, lecz działa poza rynkiem regulowanym - w formule alternatywnego systemu obrotu. Oznacza to dla emitenta bardziej liberalne, a w gruncie rzeczy łatwiejsze i tańsze wejście oraz funkcjonowanie na rynku niż w przypadku klasycznego rynku regulowanego. Już w pierwszym roku działalności ta oferta GPW spotkała się z dużym zainteresowaniem przedsiębiorców, którzy nie spełniają jeszcze wymagań związanych z notowaniem na rynku regulowanym. Do 30 sierpnia 2008 roku na rynku NewConnect zadebiutowały 64 spółki, co sprawiło, że był on jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się rynków alternatywnych w Europie.

    Wzmocnienie konkurencyjności rynku i współpraca ze środowiskiem, dla prorynkowych zmian otoczenia regulacyjnego

    W interesie całej gospodarki jest budowanie otoczenia regulacyjnego sprzyjającego rynkowi. Dotyczy to z jednej strony regulacji podatkowych, które mogą się przekładać na wymierne efekty gospodarcze, z drugiej przepisów prawa odnoszących się bezpośrednio do rynku giełdowego. Giełda będzie inicjowała i zabiegała o uproszczenie procedur dopuszczeniowych oraz o takie rozwiązania legislacyjne, które sprawią, że koszt pozyskania kapitału poprzez warszawską Giełdę będzie konkurencyjny w stosunku do innych giełd. Dotyczy to nie tylko opłat ponoszonych na rzecz giełdy i krajowego depozytu, ale sumę całej obsługi poprzedzającej debiut giełdowy.

    Uznając, że zasady ładu korporacyjnego określone w formalnym zbiorze mogą być instrumentem wzmacniającym konkurencyjność i atrakcyjność rynku giełdowego oraz być świadectwem innowacyjnego podejścia w rozwiązywaniu problemów rynku, Giełda będzie optować za rozwiązaniami, które nie będą tworzyć dodatkowych barier wejścia na rynek publiczny. Przygotowana przez Giełdę aktualizacja zasad ładu korporacyjnego zapewni ich większą adekwatność do problemu ochrony inwestorów i doprowadzi do powszechniejszego przestrzegania zasad.

    Giełda prowadzić będzie stałą modernizację systemów IT. Sprostanie najwyższym standardom technicznym dotyczyć będzie zarówno systemu transakcyjnego, jak i kwestii dystrybucji informacji giełdowych oraz kwotowania instrumentów w innych niż PLN walutach.

    Poszerzenie dostępności informacji o GPW, notowanych spółkach i rynkach regionu

    W maju 2007 roku Giełda uruchomiła, wspólnie z Polską Agencją Prasową, witrynę internetową dostarczającą inwestorom informacji na temat polskich i zagranicznych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, ich otoczenia rynkowego, branż, warunków prawnych, otoczenia makroekonomicznego. Serwis o nazwie GPWInfoStrefa, ma także angielską wersję językową i służy zarówno polskim, jak i zagranicznym inwestorom na GPW (ang. nazwa WSEInfoSpace).
    W ramach programu poszerzania dostępności informacji o polskim rynku, Giełda nadal będzie prowadzić aktywną politykę marketingową w zakresie promocji GPW oraz całej infrastruktury rynku kapitałowego w Polsce. Warszawska Giełda będzie budowała nowy wizerunek, który wzmocni jej renomę w środowisku przedsiębiorców i inwestorów, zarówno polskich, jak i w krajach sąsiednich.
    Celem tych działań jest, by Giełda Papierów Wartościowych była postrzegana jako najlepsze miejsce do pozyskania kapitału na rozwój, tak w środowiskach biznesowych Polski, jak i całego regonu.

    XIV. DEBIUTY GIEŁDOWE W ROKU 2008. (folia)

    XV. CIEKAWOSTKI

    Prezes GPW: od 8 maja 2006r nowym prezesem GPW w Warszawie jest Ludwik Sobolewski prawnik i wiceprezes Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Zastąpił on Wiesława Rozłuckiego, który pełnił funkcję prezesa od 1991r. Kadencja trwa 3 lata.

    Jak wygląda dzień na giełdzie? (folia)

    Adres siedziby giełdy warszawskiej:
    Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
    z siedzibą w Warszawie,
    ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa, numerem KRS 82312 , NIP 526-025-09-72

    1


    Wyszukiwarka